FİNANSAL TABLOLARIN BAĞIMSIZ DENETİMİ

Transkript

1 FİNANSAL TABLOLARIN BAĞIMSIZ DENETİMİ

2 Sunum Planı Yeni Yaklaşımlar İşletme Kültürü Bileşenleri Düzenlemeler/Düzenleyici Otoriteler Yeni Muhasebe Düzeni TMS/TFRS Uygulayacaklar TMS/TFRS Vergi Farklılıkları KarşılaşGrmalı TFRS ye Geçiş Nasıl Olacak Finansal Tabloların Bağımsız DeneMmi Neler Denetlenecek Nasıl Denetlenecek Finansal Bilgi Yanlışlıkları/Riskleri 2

3 TTK İşletme Kültürü Bileşenleri Finansal Raporlama İç Denetim Hesap Verilebilirlik Bağımsız Dış Dene=m Risk Yöne=mi Süreklilik Kurumsal Yöne=m İç Kontrol Şeffaflık 3

4 İlk Düzenleme Düzenlemeler- Düzenleyici Otorite 6102 sayılı TTK 6335 sayılı Kanun 6455 sayılı Kanun ve 660 KHK TFRS ye göre oluşturulan finansal raporların, denemm alanında uzman bağımsız denetçi ve bağımsız denemm kuruluşlarına yapgrılması öngörülmüştür. 4

5 Yeni Muhasebe Düzeni Muhasebe Sistemi (DePer tutma ve kayıt- belge düzeni) Deaer tutma ve kayıt- belge düzeninde yasal düzenlemelere uygun işlem yapılması gerekmektedir. Ø Düzenlemelere Göre; ü VUK 175 ve mükerrer 257 nci maddelerine uyma zorunluluğu, ü Finansal tabloların düzenlenmesi, ü Her türlü akmfleşmrme işlemleri, ü Deaer tutma, envanter, ü Karşılıkların ayrılması, ü Gelir ve gider hesaplarının gerçeğe uygun olarak değerlendirilmesi, ü Değerlemeler, ü Saklama ve ibraz hükümleri gibi muhasebe sistemine ilişkin konuların VUK a göre olması TTK ya aykırılık teşkil etmez. 5

6 TFRS/TMS Ve Yorumlarını Zorunlu Olarak Uygulayacak İşletmeler Hazırlayacakları solo ve konsolide finansal tablolarında, Kamu GözeMmi, Muhasebe ve DeneMm Standartları Kurumu (KGK) taraindan yayımlanan, Ø Kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine, Ø Türkiye Muhasebe Standartlarına ve Ø Bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uymaları ve uygulamaları zorunludur. KGK Yetkisi Zamanla genişlemlebileceği kapsam dahilindedir. Değişik İşletme Büyüklükleri, Sektörler Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar Özel Ve İsMsnai Standartlar Koyma, Farklı Düzenlemeler Yapma 6

7 Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları nın Temel Özellikleri Ø Bilanço, gelir tablosu, nakit akış tablosu ve özkaynak değişim tablosu ile dipnotlardan oluşan bir set hazırlamak zorunludur. Ø Grup şirketleri için konsolide tablo hazırlama yükümlülüğü vardır. Ø Şirket sahiplerinin (ortaklar, yatırımcılar) bilgi ihtiyacını karşılar. Ø İlke bazlıdır. Tahmin, yorum ve mesleki yargıya açıktırlar. Ø Bağımsız denetimden geçmeleri zorunludur (Bağımsız Denetime Tabi Olanlar İçin). Ø Vergi kanunlarından bağımsızdırlar. Ø Finansal tabloların hazırlanma sorumluluğu şirket yönetimlerindedir. 7

8 TFRS- VERGİ FARKLILIKLARI 8

9 VUK - TFRS Farklılıkları Vergi düzenlemeleri tarihi maliyetleri esas alırken, TFRS/TMS gerçek/gerçekleşebilir maliyetleri esas almaktadır. TFRS/TMS uygulamaları için ayrı kayıt tutulmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. 9

10 TMS- TFRS ye Göre Bazı Bilanço Unsurlarının Değerleme Ölçüleri Unsurlar İlk Ölçüm Sonraki Ölçüm Değer Düşüklüğü Amor=sman Stoklar Maliyet Bedeli Maliyet/Net Gerçekleşebilir Değer (Düşük Olanı) Net Gerçekleşebilir Değer - Maddi Duran Varlıklar Maliyet Bedeli Maliyet/Yeniden Değerleme Modeli (Kobi TFRS yok) Test Sonucuna Göre (MaliyeMyle Değerlenenler İçin) Var Maddi Olmayan Duran Varlıklar Maliyet Bedeli Maliyet/Yeniden Değerleme Modeli (Kobi TFRS yok) Test Sonucuna Göre (MaliyeMyle Değerlenenler İçin) Var YaZrım Amaçlı Gayrimenkuller Maliyet Bedeli Maliyet/GUD Test Sonucuna Göre (MaliyeMyle Değerlenenler İçin) Var (MaliyeMyle Değerlenenler) SaZş Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar/ Durdurulan Faaliyetler (Kobi TFRS yok) Deaer Değeri ile SaGş Maliyetleri Düşülmüş GUD (Düşük Olanı) Net Gerçekleşebilir Değer Yok Finansal Araçlar GUD GUD /İla Edilmiş Maliyet Test Sonucuna Göre (İla Edilmiş MaliyeMyle Değerlenenler İçin) - 10

11 Hasılat İşlemler TMS 18 VUK Peşin Bedelli SaZş GUD SaGş Bedeli Vadeli SaZş Vade Farkı Hariç Nakit Tutar Vade Farkı Dahil SaGş Bedeli Takas Birbirinden Farklı Mal veya Emsal Bedel Hizmetlerin DeğişMrilmesinde (VUK/Md. 267) GUD Hizmet Tamamlanma Oranı (Dönemsel) Dönemsellik Esası Faiz Etkin Faiz Yöntemi (Bileşik Faiz) Basit Faiz Karşılık Ayırma Daha Önce Hasılat Yazılan Bir Tutarın Tahsil Edilebilirliği Konusunda Belirsizlik Oluşursa Bu Tutar Gider Yazılır VUK/md, 322 veya 323 te Yer Alan Şartların Sağlanması Gerekir 11

12 Stoklar (Ticari Mal, Mamüller, Yarı Mamuller, İlk Md. Mlz. SaZşı Gerçekleşmemiş Hizmetlere İlişkin Maliyetler) İŞLEMLER TMS 2 VUK Kayıtlara Alınması Maliye=n Belirlenmesi Sonraki Değerleme Borçlanma Maliyetleri Maliyet Hesaplama Yöntemleri Değer Düşüklüğü Yan Ürünlerin Değerlenmesi Maliyet Bedeli Normal Maliyet Yöntemi Maliyet Bedeli İle Net Gerçekleşebilir Değerden Düşük Olanı Özellikli Varlıklarda Maliyete Eklenir, Diğerlerinde Doğrudan Faiz Gideridir FİFO, Ortalama, Ağırlıklı Ortalama Hesaplama Yöntemi Net Gerçekleşebilir Değer İle Değerlendiğinde Karşılık Ayrılır Net Gerçekleşebilir Değerle Değerlenir Maliyet Bedeli (VUK/Md ) Tam Maliyet Yöntemi (VUK/Md.275) Maliyet Bedeli (Karşılık Ayrılabilir. VUK/Md.274) Vadeli SaGn Almalarda Maliyete Eklenir, Kredili SaGn Almalarda Maliyete Eklenmesi İhMyaridir (238 nolu VUK GT). FİFO, Ortalama, Ağırlıklı Ortalama Hesaplama Yöntemi Değerleme Gününde SaGş Bedeli Maliyet Bedeline Göre % 10 Veya Daha Fazla Düşüklük Gösterirse Veya Tabii Afetler Veya Diğer Haller Nedeniyle Değeri Azalırsa Emsal Bedel İle Değerlenir VUK/Md.278, VUK/Md.274 Emsal Bedel İle Değerlenir VUK/Md

13 Dışarıdan Alma Maddi Duran Varlıklar-TMS İlk Değerleme İnşa Etme Takas Elde Etme MaliyeM ÜreMm MaliyeM Net Deaer Değeri veya Gerçeğe Uygun Değer Sonraki Dönemlerde Değerleme Maliyet Yöntemi İla Değer Düşüklüğü Yeniden Değerleme Yöntemi Yeniden Değerleme İla Değer Düşüklüğü 13

14 Maddi Duran Varlıklar İŞLEMLER TMS 16 VUK Kayıtlara Alınması Maliyet Bedeli Maliyet Bedeli Maliye=n Belirlenmesi Borçlanma Maliyetleri Değer Düşüklüğü Amor=sman Kullanıma Hazır Hale GeMrilinceye Kadar Yapılan Harcamalar+Günlük Bakım Onarım Dışında Kalan Harcamalar Özellikli varlıklarda maliyete eklenir, diğerlerinde doğrudan faiz gideridir. Maliyet Modeline Göre Geri Kazanılabilir Değer İle Deaer Değeri Arasındaki Fark Dikkate Alınır. Yeniden Değerleme Modelinde Değer Düşüklüğü Yöntem Gereğidir. Varlığın Bedeli Hurda Değeri Değer Düşüklüğü Tutarı (İşletmece Belirlenen Yararlı Ömre Göre Kıst Esaslı) Elde Edilmesi veya Değerinin ArGrılması İle İlgili Yapılan Harcamalar (Normal Tamir Bakım Harcamaları Hariç) Vadeli sagn alımlarda maliyete eklenir, kredili sagn alımlarda işletme dönemine ilişkin olanların maliyete eklenmesi ihmyaridir VUK/Md.317 de yer alan hükümler doğrultusunda fevkalade amormsman uygulaması kapsamında söz konusu olabilir. Varlığın Kayıtlı Bedeli (VUK/Md. 313) Maliye Bakanlığı nca Belirlenen Faydalı Ömre Göre (VUK/md. 315) Bina /Arsa Arsa ve binalar ayrılabilir varlıklardır ve sınırsız ömre sahip olan arsaya isabet eden bedel üzerinden amormsman ayrılması mümkün değildir Arsa bedelleri bina maliyetleri içerisinde değerlendirilmekte ve söz konusu bedeller üzerinden amormsman ayrılmaktadır. 14

15 Maddi Olmayan Duran Varlıklar- TMS İlk Değerleme Dışarıdan Alma İşletme Birleşmesi Devlet Teşviki Takas İşletme İçinde GelişMrme Elde Etme Maliye= Gerçeğe Uygun Değer Gerçeğe Uygun Değer Gerçeğe Uygun Değer/ Net DePer Değeri Geliş=rme Giderleri Sonraki Dönemlerde Değerleme Maliyet Yöntemi İla Değer Düşüklüğü Yeniden Değerleme Yöntemi Yeniden Değerleme İla Değer Düşüklüğü 15

16 Maddi Olmayan Duran Varlıklar İŞLEMLER TMS 38 VUK Dışarıdan Alınmışsa Borçlanma Maliyetleri Devlet Teşviki Takas Yoluyla Elde Edilmişse İşletme İçerisinde Geliş=rilmişse Maliyet bedeli Özellikli varlıklarda maliyete eklenir, diğerlerinde doğrudan faiz gideridir. GUD GUD Maliyet bedeli (sadece ar- ge projelerinde ve sadece gelişmrme harcamaları akmfleşmrilir) Maliyet Bedeli (VUK/Md. 269,270,271) Vadeli sagn alımlarda maliyete eklenir, kredili sagn almalarda işletme dönemine ilişkin olanların maliyete eklenmesi ihmyaridir Emsal bedel (VUK/md.267) Emsal bedel (VUK/md.267) Maliyet Bedeli (KVK GT:1) 16

17 Maddi Olmayan Duran Varlıklar İŞLEMLER TMS 38 VUK Sonraki Değerleme Değer Düşüklüğü Maliyet veya Yeniden Değerleme Yöntemi TMS 36 ya Göre Geri Kazanılabilir Değer İle Deaer Değeri Arasındaki Fark Dikkate Alınır. Maliyet Bedeli (VUK/Md.269,270,271,272) Fevkalade amormsman uygulaması kapsamında söz konusu olabilir. VUK/Md.317 Amor=sman Sınırsız yararlı ömre olanlar ila edilmez. AmorMsmana Tabi Tutar: Varlığın Bedeli KalınG Değeri Değer Düşüklüğü Tutarı (İşletmece Belirlenen Yararlı Ömre Göre) Kıst AmorMsman var İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya aşınmaya ve değerden düşmeye maruz kalan MODV (VUK/Md. 313) Varlığın Kayıtlı Bedeli (VUK/Md. 313) Maliye Bakanlığı nca Belirlenen Faydalı Ömre Göre (VUK/md. 315) Kıst AmorMsman yok Kuruluş Örgütlenme Giderleri Herhangi bir maddi duran varlığın maliyemne dahil olmadıkça doğrudan gider yazılır (TMS 38). İhMyari olarak akmfleşmrilebilir (VUK/ Md.282) AkMfleşMrilenler eşit miktarlarda ve 5 yılda ila olunur (VUK/Md.326) 17

18 Değer Düşüklüğünün Muhasebeleş=rilmesi- TMS Varlık Gerçeğe Uygun Değerle mi değerlenmiş? Hayır Maliyet Yöntemi Evet Yeniden Değerleme Yöntemi Değer düşüklüğü zararı gelir tablosunda raporlanır Yeniden değerleme değer arzş hesabı var mı? Evet Hayır Değer düşüklüğü zararı yeniden değerleme değer argş hesabından karşılanır. Hesabı aşan tutar varsa gelir tablosunda raporlanır. Değer düşüklüğü zararı gelir tablosunda raporlanır 18

19 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İŞLEMLER TMS 40 VUK SaZn Alınma Maliyet Bedeli Maliyet Bedeli (VUK/Md. 269,270,271,272) Vadeli SaZn Alma Eşdeğer Peşin Ödeme Tutarı (Faizler Gider Yazılır) Vade Farkları Maliyete Dahildir Finansal Kiralama GUD İle Asgari Kira Ödemelerinin Bugünkü Değerinden Düşük Olanı Rayiç Bedel İle Asgari Kira Ödemelerinin Bugünkü Değerinden Düşük Olanı (VUK/ Md. Mük. 290) İnşa Edilmesi GUD veya Maliyet Bedeli Maliyet Bedeli (VUK/Md.271) 19

20 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İŞLEMLER TMS 40 VUK FARK Sonraki Değerleme Maliyet Bedeli veya GUD Maliyet Bedeli (VUK/Md.269,270,271,272) Maliyet bedeli yönteminin seçilmesi durumunda, TMS ile VUK arasında bir fark yoktur, gerçeğe uygun değer yöntemi tercih edildiğinde, gerçeğe uygun değerin durumuna göre gerekli düzeltmelerin yapılması gerekmektedir. Maliye=n Belirlenmesi Kullanıma Hazır Hale GeMrilinceye Kadar Yapılan Harcamalar + Günlük Bakım Onarım Dışında Kalan Harcamalar Elde Edilmesi veya Değerinin ArGrılması MünasebeMyle Yapılan Harcamalar (Normal Tamir Bakım Harcamaları Hariç) (VUK/Md. 269,270,271,272) Varlığa ilişkin aşırı maliyet kapsamında doğrudan gider yazılan tutarların amormsman etkisinde arındırılmış kısmı Mcari kara eklenir. Borçlanma Maliyetleri Özellikli varlıklarda maliyete eklenir, diğerlerinde doğrudan faiz gideridir. Vadeli sagn almalarda maliyete eklenir, kredili sagn almalarda işletme dönemine ilişkin olanların maliyete eklenmesi ihmyaridir. Değerleme Farkı Oluşur Değer Düşüklüğü Maddi Duran Varlıklarda Olduğu Gibi VUK/Md.317 de yer alan hükümler doğrultusunda fevkalade amormsman uygulaması kapsamında söz konusu olabilir. Fevkalade amormsman oranı tespit edilmişse, buna isabet eden tutar ile değer düşüklüğü bedeli kıyaslanıp gerekli düzeltmeler yapılacakgr. Eğer böyle bir oran belirlenmediyse, söz konusu değer düşüklüğünün tamamı Mcari kara eklenmelidir. Amor=sman TMS 16 İle Aynı (GUD ile Değerlenenler İçin Amor=sman Uygulamasına Son Verilir) Varlığın Kayıtlı Bedeli (VUK/Md. 313) Maliye Bakanlığı nca Belirlenen Faydalı Ömre Göre (VUK/md. 315) Maliyet bedeli yöntemine göre vergi kanunları uyumludur. Gerçeğe uygun değer yöntemi ile değerlenen yagrım amaçlı gayrimenkullere isabet eden amormsman tutarı Mcari kardan çıkarılır. 20

21 SaGş Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar İŞLEMLER TFRS 5 VUK FARK SaZş Amaçlı Deaer Değeri İle SaGş Maliyetleri Düşülmüş Gerçeğe Uygun Değerinden Düşük Olanı Maliyet Bedeli (VUK/Md. 269,270,271,272) Değerleme Farkı Oluşur Borçlanma Maliyetleri Özellikli varlıklarda maliyete eklenir, diğerlerinde doğrudan faiz gideridir. Vadeli sagn almalarda maliyete eklenir, kredili sagn almalarda işletme dönemine ilişkin olanların maliyete eklenmesi ihmyaridir. Değerleme Farkı Oluşur Değer Düşüklüğü Deaer Değeri İle SaGş Maliyetleri Düşülmüş Gerçeğe Uygun Değer Arasındaki Fark Kadar VUK/Md.317 de yer alan hükümler doğrultusunda fevkalade amormsman uygulaması kapsamında söz konusu olabilir. Fevkalade amormsman oranı tespit edilmişse, buna isabet eden tutar ile değer düşüklüğü bedeli kıyaslanıp gerekli düzeltmeler yapılacakgr. Eğer böyle bir oran belirlenmediyse, söz konusu değer düşüklüğünün tamamı Mcari kara eklenmelidir. Amor=sman Uygulanmaz Varlığın Kayıtlı Bedeli (VUK/Md. 313) Maliye Bakanlığı nca Belirlenen Faydalı Ömre Göre (VUK/md. 315) Değerleme Farkı Oluşur 21

22 Finansal Varlıklar Finansal Varlık Değerleme Yöntemi Değerleme Farkı Alım SaZm Amaçlı GUD Kâr / Zararda SaZlmaya Hazır Vadeye Kadar Elde Tutulacak Krediler ve Alacaklar GUD Güvenilir olarak saptanabilen Güvenilir olarak saptanamayan Maliyet Bedeli İla Edilmiş Maliyet İla Edilmiş Maliyet Öz Kaynaklarda Gelir Tablosu Kâr / Zararda Kâr / Zararda 22

23 Finansal Varlıklar TMS/TFRS VUK Kalemler İlk Kayıt Sonraki Ölçüm İlk Kayıt Sonraki Ölçüm Kasa (TL) GUD GUD İMbari Değer (VUK/Md. 284) İMbari Değer (VUK/Md. 284) Kasa (Döviz) GUD (TL Karşılığı) GUD (TL Karşılığı) Borsa Rayici (VUK/Md. 280/284) Borsa Rayici (VUK/Md. 280/284) Banka (Vadesiz Döviz) GUD (TL Karşılığı) GUD (TL Karşılığı) Borsa Rayici (VUK/Md ) Borsa Rayici (VUK/Md ) Banka (Vadeli TL) GUD İla Edilmiş Maliyet Bedeli İMbari Değer (Nominal Tutar) Kıst GeMri (VUK/Md. 281) Banka (Vadeli Döviz) GUD İla Edilmiş Maliyet Bedeli YaGrılan Tutarın TL Karşılığı Kıst GeMri+Borsa Rayici (VUK/Md. 281/280) 23

24 Finansal Varlıklar TMS/TFRS VUK Kalemler İlk Kayıt Sonraki Ölçüm İlk Kayıt Sonraki Ölçüm Hisse Senetleri ve Kar/Zarar Ortaklığı Belgesi GUD GUD Alış Bedeli (VUK/Md. 279) Alış Bedeli (VUK/Md. 279) Tahvil Bono (Kamu Özel) GUD İla Edilmiş Maliyet Bedeli Alış Bedeli Borsa Rayici veya Kıst GeMri (VUK/ Md. 279) Alacaklar Alınan Çekler (Vadeli) GUD (İskonto Edilmiş Tutar) GUD (İskonto Edilmiş Tutar) İla Edilmiş Maliyet Bedeli İla Edilmiş Maliyet Bedeli Şüpheli Alacaklar GUD GUD Mukayyet Değer (VUK/Md. 281) Mukayyet Değer (VUK/Md. 281) Tasarruf Değeri (VUK/Md. 323) Mukayyet Değer/ Senetli Alacaklarda Reeskont (VUK/Md. 281) Reeskont (VUK/Md. 281) Tasarruf Değeri (VUK/Md. 323) 24

25 Finansal Borçlar TMS/TFRS VUK Kalemler İlk Kayıt Sonraki Ölçüm İlk Kayıt Sonraki Ölçüm Borçlar GUD (İskonto Edilmiş Tutar) İla Edilmiş Maliyet Bedeli Mukayyet Değer (VUK/Md. 285) Mukayyet Değer/ Senetli Alacaklarda Reeskont (VUK/Md. 285) Krediler GUD (Anapara Tutarı) İla Edilmiş Maliyet Bedeli Kredinin Nominal Tutarı Kıst Faiz Gideri (VUK/Md. 285) Verilen Çekler (Vadeli) GUD (İskonto Edilmiş Tutar) İla Edilmiş Maliyet Bedeli Mukayyet Değer (VUK/Md. 285) Reeskont (VUK/Md. 285) Çıkarılmış Tahviller GUD İla Edilmiş Maliyet Bedeli İMbari Değer (VUK/Md. 286) İMbari Değer (VUK/Md. 286) Vazgeçilen Alacak Kar/Zararda Raporlanır (TFRS 9) 3 Yıl İçinde Zararla İla Olunmazsa Kar Hesabına Aktarılır (VUK/Md. 324) 25

26 Karşılıklar/Şarta Bağlı Borçlar Geçmişten kaynaklanan olayın sonucu oluşan mevcut yükümlülük? H Olası Yükümlülük? H E E Olası ödeme? H Uzak? E E Güvenilir tahmin? H H E Karşılık Dipnotlarda açıkla Hiçbir şey yapma 26

27 KarşılaşGrma İşlemler/Olaylar TMS 37 VUK Aleyhte Açılan Davalar Müşterilerin Hatalı Bir Üründen Dolayı Tazminat Talep Etmesi İşletme Tarafından Ürünler İçin Garanti Verilmesi İşletme Aleyhine Vergi Cezaları Çevresel Yükümlülüklere İlişkin Karşılıklar Yeniden Yapılandırma Maliyetleri İşletmenin Tazminat Talepleri Mevcut bir yükümlülük olması, ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının olası olması ve kaynak çıkışının tutarının güvenilir şekilde tahmin ediliyor olması ( TMS 37 Kriterleri ) durumunda karşılık ayrılır. TMS 37 Kriterleri karşılandığında karşılık ayrılır. TMS 37 Kriterleri karşılandığında karşılık ayrılır. TMS 37 Kriterleri karşılandığında karşılık ayrılır. TMS 37 Kriterleri karşılandığında karşılık ayrılır. Yeniden yapılandırma ile ilgili TMS 37 kriterleri karşılandığında karşılık ayrılır. Tazminat tutarı kesinleştiğinde alacak kaydedilir. Dava kesinleşip ödeme yapıldığında gider kaydedilebilir. Tazminat kesinleşip ödeme yapıldığında gider kaydedilebilir. Garanti ile ilgili ödeme gerçekleştiğinde gider kaydedilebilir. Dava kesinleşip ödeme yapıldığında ancak gider Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak kaydedilir. Çevresel yükümlülüklerle ilgili harcamalar gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilebilir. Yeniden yapılandırma harcamaları gerçekleştiklerinde gider olarak kaydedilebilir. Tazminat tutarı kesinleştiğinde gelir olarak kaydedilir. 27

28 Grup MuhasebeleşMrme Yöntemleri İlişki TFRS Yöntem Kontrol TFRS 10 Tam Konsolidasyon Önemli Derece Etki TMS 28 Özkaynak Yöntemi Müşterek Yönetim TMS 31 Oransal Konsolidasyon Diğer TMS 39/TFRS 9 Gerçeğe Uygun Değer 28

29 Geçici ve Sürekli Farklar Geçici Fark: Bir varlığın - yükümlülüğün kayıtlı değeri ile vergi değeri arasındaki farkgr. Zamanlama Farkları Vergilendirilebilir Geçici Farklar Değerleme Farkları Geçmiş Yıl Zararları İndirilebilir Geçici Farklar 29

30 ABC İşletmesinin Ak9f Finansal Durum Tablosu Pasif DÖNEN VARLIKLAR Nakit ve Nakit Benzerleri Alacaklar Finansal Varlıklar Stoklar DURAN VARLIKLAR Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar YaGrım Amaçlı Gayrimenkuller Canlı Varlıklar Müşterek Kontrol Edilen YaGrımlar İşMraklerdeki YaGrımlar Ertelenmiş Vergi Varlıkları YÜKÜMLÜLÜKLER Borçlar Finansal Borçlar Vergi Karşılıkları Ertelenmiş Vergi Yükümlülükleri ÖZKAYNAKLAR Ana Ortaklık Sahiplerinin Özkaynakları Ana Ortaklık Dışı Paylar 30

31 Gelir Tablosu Sürdürülen Faaliyetler Durdurulan Faaliyetler Kar/Zarar Kapsamlı Gelir Kar Dağılımı Esas Faaliyet Gelirleri (SaGşların MaliyeM) Brüt SaGş Karı (Zararı) Diğer Faaliyet Gelirleri (Diğer Faaliyet Giderleri) (Finansman Giderleri) Durdurulan Faaliyet Gelirleri (Durdurulan Faaliyet Giderleri) Vergi Öncesi Kar (Zarar) (Vergi Giderleri) Vergi Sonrası Kar (Zarar) Yabancı Para Çevrim Kazanç (Kayıp) Aktüeryal Kazanç (Kayıp) Riskten Korunma Kazanç (Kayıp) Dönem Kar/Zararının Dağılımı Ana Ortaklık Dışı payları Ana Ortaklık Payları Kapsamlı Gelirin Dağılımı Ana Ortaklık Dışı paylar 31 I.TABLO II.TABLO

32 Dip Notlar ü ŞirkeMn Organizasyonu ve Faaliyet Konusu, ü Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar, ü TMS ye Uygunluk Beyanı, ü Uygulanan muhasebe polimkaları ile ilgili bilgiler ve önemli muhasebe polimkalarının özem, Muhasebe PoliMkalarında Değişiklikler, ü Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar, ü Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahminlerdeki belirsizliklerin temelinde yatan nedenler hakkında bilgiler, ü Tüm bölümlerin dipnot açıklamaları. 32

33 TMS/TFRS GEÇİŞ

34 Geçiş Hangi Dönem ü TFRS ye İlk Geçişte Finansal Tablolar TFRS ye Uyumlu Olması Geçiş Dönemi KarşılaşGrılabilirlik ü Döneme Ait Tam Set Finansal Tablo ( ) ü Geçmiş Dönem Sonu Bilançosu (2012) Açılış Bilançosuyla Birlikte Sürekli Uygulama 34

35 Geçiş Aşamaları TFRS ler taraindan finansal tablolara yansıglması zorunlu kılınan tüm varlık ve borçlar TFRS açılış bilançosuna yansıglır TFRS lerin finansal tablolara yansıglmasına izin vermediği varlık ve borç kalemleri TFRS açılış bilançosuna yansıglmaz TFRS lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerine göre belirli bir sınıaa muhasebeleşmrilmiş olmakla birlikte TFRS lere göre farklı bir sınıaa muhasebeleşmrilmesi gereken varlık, borç veya özkaynak kalemleri yeniden sınıflandırılır TFRS lere geçiş tarihi imbariyle, söz konusu düzeltmeler doğrudan dağıglmamış kârlar içerisinde (veya uygun olması durumunda farklı bir özkaynak kalemi içerisinde) muhasebeleşmrilir. TFRS açılış finansal durum tablosunda yer alan her türlü varlık ve borcun ölçümünde TFRS ler uygulanır Finansal Durum Tablosu Düzeltme Farkları Geçmiş Yıl K/Z 35

36 ABC İşletmesinin Aktif Tarihli Geçiş Bilançosu Pasif Nakit ve Nakit Benzerleri Finansal Varlıklar- Sınıflandır Alacaklar - İSKONTO Finansal Borçlar - İSKONTO İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar Sınıflandır Stoklar - VADE VE KURFARKLARI- DEĞER Düş. MDV+- MALİYETLERİ DÜZELT +- AMORTİSMANLARI DÜZELT + YENİDEN DEĞERLEME MODV +- MALİYETLERİ DÜZELT +- AMORTİSMANLARI DÜZELT - ÖZEL MALİYETLERİ MDV SINIFLANDIR YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKUL +SINIFLANDIRMA Karşılıklar + AYIR Kıdem TazminaG Karşılığı + AYIR Ertelenmiş Vergi Borcu SaGş Amaçlı Duran Varlıklar +SINIFLANDIRMA Ertelenmiş Vergi Alacağı 36

37 BAĞIMSIZ DENETİM

38 Bağımsız DeneMme Tabi Olma Ölçütleri Bakanlar Kurulu I Sayılı Liste II Sayılı Liste ü SPK düzenleme ve dene=mine tabi şirketler ü BDDK düzenleme ve dene=mine tabi şirketler ü Sigorta, reasürans ile emeklilik şirketleri. ü Yetkili müesseselerin (döviz büroları) belirlenen ölçütlerin en az ikisinin yarısını karşılayanlar ü Kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üre=mi veya =care= ile iş=gal eden anonim şirketler. ü EPDK düzenlemelerine ve dene=mine tabi şirketler ü Ulusal medya hizmet sağlayıcı sermaye şirketleri belir=len ölçütlerin en az ikisinin üçte birini karşılayanlar. ü BTİK dene=mine tabi olan anonim şirketler listede belir=len ölçütlerin en az ikisinin yarısını karşılayanlar ü Devlet, il özel idareleri, belediye ve diğer kamu tüzel kişileri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, sendikalar, dernekler, vakıflar, koopera=fler ve bunların üst kuruluşlarının payı ve kontrol gücü olduğu şirketler; ü Anonim şirket halinde kurulan tarım ürünleri lisanslı depo şirketleri belir=len ölçütlerin en az ikisinin yarısını karşılayanlar - AkMf toplamı: 150 ml ve üstü - Yıllık net sagş hasılag: 200 ml ve üstü - Çalışan sayısı: 500 ve üstü en az ikisinin art arda iki hesap dönemi aşılması TTK 397 (6455 sayılı Gümrük Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun) Anonim Şirketler Sınırlı Bağımsız DeneMm Limited şirketler bu denetimin dışındadırlar. Tarım SaZş Koopera=fleri ve Üst Kuruluşları - AkMf toplamı 50 Ml ve üzeri - Yıllık net sagş hasılag 75 ml ve üstü - Ortak Sayısı ve Üstü, - Çalışan Sayısı 250 ve Üstü en az üçünün art arda iki hesap dönemi aşılması Denetimi yaptırmayan kapsamdaki şirketlerin finansal tabloları ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporlarının düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlandı. 38

39 Bağımsız DeneMmle ü Sağlıklı bilgi akışı, ü Finansal tablolarla ilgili tahmin ve analiz yapılması, ü Finansal tabloların gerçekliği, ü Hile ve yolsuzlukların önlenmesi, ü Düşük maliyetli finansman sağlanması, ü Paydaş haklarının korunması. Finansal Tablolar hakkında; Güvenceli Görüş Oluşturulması, Hesap Verilebilirliğin Sağlanması, Şeffaf Ve Anlaşılabilir Olması Amaçları gerçekleşmiş olur 39

40 Neler Denetlenecek- Kapsam ü ŞirkeMn ve topluluğun finansal tabloları ile yönemm kurulunun yıllık faaliyet raporunun denemmi; envanterin, muhasebenin ve iç denemmin değerlendirilmesi, ü Türkiye Muhasebe Standartlarına, kanuna ve esas sözleşmenin, finansal tablolara ilişkin hükümlerine uyulup uyulmadığının incelenmesi ü DeneMm, şirkemn ve topluluğun, malvarlığı, borç ve yükümlülükleri ile faaliyet sonuçlarının dürüst resim ilkesine uygun olarak yansıglıp yansıglmadığını, yansıglmamışsa sebeplerini, dürüstçe belirtecek şekilde yapılıp yapılmadığı ü Risk YöneMm Komitesi varsa ayrı raporlama 40

41 Denetim Yaklaşımı Denetçi, şirkete vergi danışmanlığı ve vergi dene=mi dışında hizmet veremez. Görevlendirme Kaynak Dene=m Risk Düzeyi Ortalama Önemlilik Dene=m Görüşü Tahsisi Verilmesi Büyüklüğü Dene=m Seviyesi İstenen Alanlar Süresi 1 Sorumlu İç Kontrol Ortak 1 Yüksek Büyük Ölçekli Kıdemli Denetçi 1 İşletme Orta YöneMm Faaliyet saat Raporu/ 2 Risk YöneMmi Denetçi 1 Orta Ölçekli Denetçi İşletme Yrd. saat 3 Finansal Tablolar 2 Düşük Yedek Küçük Ölçekli İşletme saat Görevlendirme Toplam Çalışma SaaM Önemlilik Seviyeleri DeneMm Görüşü 41

42 Bağımsız Denetim İçin Basit Bir Çerçeve Sözleşme/Yönetim İddiaları" Denetim Yaklaşımı" Denetim Amaçları/ Planlama" Risklere bağlı hedeflere ulaşmak ü ü ü " Yönetim İddiaları ü Varolma/Oluşma ü Bütünlük ü Haklar/Yükümlülükler ü Değerleme/Dağıtım ü Sunuş/Açıklama" Denetim Programı Maddi Duran Varlık ü Gerçeklik ü Doğruluk ü Değerleme ü Sahiplik ü Sınıflandırma" Denetim Kanıtları" Hesap Bakiyeleri ve Hareketleri" Bilanço İddia/Denetim Hedefleri! Döneme İlişkin İşlem Sınıfları ve Olaylar!! ü Gerçeklik/Varolma ü Tamlık ü Doğruluk ü Hesap Kesimi/ Dönemsellik ü Sınıflandırma! Hesap Bakiyeleri!! ü Gerçeklik ü Sahiplik ü Tamlık ü Doğruluk/Değerleme! Sunum ve Açıklama!! ü Gerçeklik ü Tamlık ü Anlaşılabilirlik/Açıklama ü Doğruluk/Değerleme 42

43 Riskleri Tanımlama/Ölçme Risk Ortaya Çıkma Sıklığı (Risk olasılığı, önemli bir yanlışlığa yol açıyor mu?) Bağımsız denetçiler, önemli yanlışlıklar ile sonuçlanan risk faktörlerini belirlemesi gerekmektedir. Risk Faktörleri (Risk, hileli finansal raporlamadan mı, varlıkların kötüye kullanılmasından mı kaynaklanıyor?) Riskin Önemi (Risk, önemli bir yanlışlık ile sonuçlanacak büyüklükte midir?) İşlem Olay Sonuç Risk Etkisi (Risk, bütün malî tabloyla mı, yoksa belirli bir iddia, hesap ya da işlemle mi ilgilidir?) 43

44 DeneMm Amaçları/Hedefleri ü Varlık Mevcut mu? (Var Olma- Gerçeklik) ü İşletme ona sahip mi? (Haklar/Yükümlülükler- Sahiplik) ü Olay ve işlemler uygun biçimde kayıt algna alınmış mı? (Bütünlük- Tamlık) ü Muhasebe polimkaları/tahminlerin gözden geçirme işlemleri yapılmış mı? (Değerleme- Doğruluk) ü Bakiyeler dönem sonunda tüm varlık ve yükümlülükleri içeriyor mu? (Sınıflandırma- Tamlık) ü İşlemler ilgili döneme kaydedilmiş mi? (Dönemsellik- Hesap Kesimi) ü Tüm tutarlar finansal tablolara uygun biçimde sunulmuş ve açıklanmış mı? (Sunum ve Açıklama- Doğruluk) 44

45 Bağımsız Dene=mde Finansal Bilgi Yanlışlığı Muhasebe verilerinin oluşturulması ve muhasebe standartlarının yorumlanması aşamalarında, ŞirkeMn taraf olduğu sözleşmelerin ya da işlem ve faaliyetlerin istenen amaca uygun olarak düzenlenmesinde veya İşlem ve faaliyetlerin zamanlamasını belirlemek biçiminde oluşabilir. Finansal Bilgi Yanlışlığı Nedenleri ü Finansal tablolarda yer alan kalemlerin sınıflandırılmasının değişmrilmesinde ü Dönemler arası gelir gider kaymalarında, ü Karın ismkrarlı hale gemrilmesi için değerleme hükümlerinin uygulanmasında ve yorum farklılıklarında, ü YaGrım, üremm ve sagş gibi işlem veya faaliyetlerde yönemm veya çalışanların kararlarından. 45

46 Gelirlerin Muhasebeleş=rilmesi ile ilgili Bazı Finansal Bilgi Yanlışlıkları ü Gelirin Tahakkuk Etmeden MuhasebeleşMrilmesi ü Konsinye SaGşların SaGş Geliri Olarak Kaydedilmesi ü Tamamlanma Oranının DeğişMrilmesi 46

47 Gider ve Karşılıkların Muhasebeleş=rilmesi ile İlgili Bazı Finansal Bilgi Yanlışlıkları ü Giderlerin AkMfleşMrmesi ü AmorMsman Yönteminin veya Periyodunun DeğişMrilmesi ü Şerefiyenin İla veya Değer Düşüklüğü TesM ü Karşılıkların Yüksek TespiM ü Şüpheli alacak ve kefale{en doğacak yükümlülük karşılıklarının düşük tutulması, ü Sabit kıymetler için daha uzun faydalı ömür tahmin edilmesi, ü Hurda değerin yüksek tahmin edilmesi 47

48 Bağımsız Dene=mde Finansal Tablolar Bağımsız Denetçi Değerlendirmesi ü ü ü ü ü İlişkili Kişiler Tahminler Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamaları İşletmenin Sürekliliği 48

49 Finansal Tablolar Hakkında Denetim Görüşü Olumlu Olumsuz Şartlı G ö r ü ş Belirtmeme Gerçeklik Tamlık Faaliyet Raporu İşletmenin Sürekliliği Doğruluk Sınıflandırma İç Kontrol Değerleme/Kaydetme Hesap Kesimi/Dönemsellik 49

50 Sabrınız İçin Teşekkürler 50