Möçülan Kâzim (Holam-Bzmg, )

Transkript

1 Möçülan Kâzim (Holam-Bzmg, ) Balkar Türklerinde anonim edebiyat ve folklorik halk ozanl' gelene'inden yazl edebiyata geçi(te öncülük eden ve Balkar Edebiyatnn kurucusu saylan Kâzim Meçiyev, 1859 ylnda Holam - Bzng bölgesinde, (imdi meskun olmayan -k köyünde do'du. Fakir bir demirci olan babas Möçülan Bekki, do'u(tan topal olan Kâzim'i hiç olmazsa okuyup imam olmas için Da'stan'dan gelen bir hocann yanna verdi. Arapça, Farsça ve Türkçe bilen Kumuk hoca, tarih ve dini ilimlerin yan sra, bu dilleri ve edebiyatlarn da zeki ö'rencisine yakndan tantt. Do'u(tan var olan hikmetli ve veciz söz söyleme yetene'ine, o yllarda normalde Balkar da'larnda elde edilmesi imkansz olan bu bilgileri de katan Kâzim, ksa süre içinde önce köyünde, sonra "Be( Tav Elde" (Balkar yurdunu olu(turan be( vadideki köylerde), (iirleriyle tannmaya ba(lad. Bir taraftan Çarlk Rusya'snn, bir taraftan da zengin toprak sahiplerinin basks altnda bunalan, yokluk ve cehalet içinde ça'a göre çok geri kalm( bir hayat sürdüren halkn, üzüntü ve sevinçlerini dile getiren, aclarn payla(an güçlü ve samimi dizeleri, dilden dile yayld, ezberlendi; türkü olup söylendi. Kendisinden sonra gelen tüm (airleri de derinden etkiledi. 8ki kere hacca giden, bu yüzden halk arasnda Kâzim Haji adyla tannan (air, bu yolculuklarnda Arap ülkeleri ve Türkiye'yi gezdi, do'u milletlerinin hayat, kültür ve edebiyatn yakndan tanma frsat buldu. Sanatn da etkileyen bu temaslar sayesinde, baz eserlerini (Tahir ile Zühre ve Buzjigit poemalar gibi) geleneksel do'u edebiyat konularna dayanarak yazd. Sa'lam bir dini kültür altyaps oldu'u için, sosyal içerikli (iirlerinin yan sra çok sayda dini eser de verdi; dinin tüm temel esaslarn vecizane anlatan 8yman - 8slam adl uzun (iiri, Zikirle ad verilen ve ilahi gibi söylenen çok saydaki dini manzumeleri, herhangi bir dini e'itim almaktan bile mahrum kalan geni( halk kitleleri arasnda büyük yaygnl'a ula(t ve ezberlendi. Ancak edebiyatta kalclk için yaznn öneminin farknda olan ozan, kafasnda anadilinde olu(an msralar ka'da dökebilmek için Arap harflerini kulland; onun geli(tirdi'i bu yaznn daha sonra ba(kalarnca da kullanlmas ve nihayet matbaaya da uyarlanmasyla Balkar dili ilk defa bir yazya kavu(mu( oldu. Bu ayn zamanda Balkar yazl edebiyatnn da ba(lamas anlamna geliyordu. Kâzim 1917'de tüm Rusya'da oldu'u gibi Kafkasya'da da hakimiyetini kuran Bol(eviklere, yenilik, e(itlik, idari, dini ve sosyal özgürlükler gibi vaatleri sebebiyle ilk önceleri sempati duydu ve Bal(ibikler (Bol(evikler) ile Savet Vlast' (Sovyet Yönetimini) destekleyici (iirler yazd. Yeni bir toplumsal yap yaratma projesi ba(latan yönetim de onun büyük saygnl'n yanna almaktan memnundu. Yönetimin i(ine gelen (iirleri bol bol kullanld, yaynland. 1938'da SSCB Yazarlar Birli'i üyesi oldu. Oysa Kâzim geleneksel de'erler, ahlak ve dine a'rlk veren (iirler de yazyordu; bunlar ise yeni düzenin pek sevdi'i (eyler de'ildi. Zaten o da Savet Vlast'n onun hayalini kurdu'u müspet geli(meleri gerçekle(tirmek (öyle dursun, eskisinden de a'r bir bask rejimi kurdu'unu, dini a(a'lama ve yok etme politikas güttü'ünü, dü(ünülmeden alnan keyfi kararlar ve ola'anüstü (iddet yöntemleriyle halkn sindirildi'ini ksa süre sonra farketmi(, (iirlerinde kapal ifadelerle ele(tiri ve muhalefetini göstermeye ba(lam(t. Özellikle 30'lu yllarda Stalin rejiminin, Sovyet hakimiyetinin kurulmasnda eme'i geçmi( öncü ve samimi komünistler de dahil olmak üzere toplumun tüm aydnlar ve önderlerinin yok edildi'i soykrm politikas onun tüm ümitlerini yok etti. Ancak bu yllarda zaten 70 ya(na gelmi(ti; açktan bir muhalefet yapmas imkanszd; halknn aclarn teskin etmek için (iirlerinde onlar adna haykrmaktan ve kaybolan eski de'erleri hatrlatmaya çal(maktan ba(ka yapabilece'i bir (ey yoktu. Yönetim ise onun uygun (iirlerini ve adn kullanyor; ama kendisine de ölçülü bir göz yumma, bilinçli olarak nisyan perdesi altnda brakma ve pasifize etme politikas uyguluyordu. Bunlar yetmiyormu( gibi 1944'te 85 ya(na gelmi(- ken, ya(ad' Kiçibalk köyünden zorla alnp tüm Balkar halkyla birlikte Orta Asya'ya sürüldü. Yllar önce hac amacyla gitti'i Mekke'de hastaland'nda yazd' (iirde kutsal topraklar bile olsa, gurbet ellerde ölmemek için Allah'a yakaran Kâzim, 1945'de yurdundan çok uzakta Kazakistan'da zor hayat (artlarnda hayata gözlerini yumdu ve meçhul bir mezarl'a gömüldü. Ölümünden 32 yl sonra genç Balkar (airleri Kazakistan'a giderek büyük halk ozannn mezarn Tald Kurgan ilinin Telman köyünde buldular ylnda na( Nalçik'e getirilerek Stalin rejiminde Balkar halkna kar( i(lenen soykrmda ölenlerin ansna dikilen antn yanna gömüldü. Ad ve resmi politikaya uygun (iirleri 90'lara kadar resmi yaynlarda da devaml kullanlan Kâzim'in hiç yaynlanmam( (iirleri ve zikirleri, 1996'da yaynland. Yaynlanm Eserleri: Soltanhamit al - Çegemi (Çegem'li Sultanhamit), 1918; Meni Sözüm (Benim Sözüm), Nalçik, 1940; Saylama Ç#$armalan (Seçme Eserleri), Nalçik, 1959; Kâzim, Rusça, Nalçik, 1959; Ogon Oçaga (Oca$#n Ate/i), Rusça, Moskova, 1959; Kâzim Meçiyev: Saylamalar# (Kâzim Meçiyev: Seçmeleri), Nalçik, 1975; Nazmula Kitab# (4iirler Kitab#), Nalçik, 1984; Kâzim Meçiyev, Nalçik, 1987; Ç#$armalar#nt Eki Tomlu$u (Eserlerinin 6ki Ciltli$i), 2 cilt, Nalçik, 1989 (Haz: Alim Teppeyev); Kâzim: Nazmula, Zikirle, Poemala, (Kâzim: 4iirler, Zikirler, Poemalar), Nalçik, 1996 (Haz: Abdullah Begiyev)

2 . 8G8SÖZ 8gi söznü biçak kesmez, 8gi söznü boran eltmez, 8gi söz otda da küymez, 8gi sözge ba'a cetmez. 8gi sözsüz ca(av nedi? Tuzsuz hantha teppe - tendi! 8gi söznü aythan - erdi! Akl, cüregi kendi. 8gi söz - halkn küçüdü, Zulmu'a kebinbiçedi. Ol igileni i(idi, Osalla'a kamiçidi. 8gi söz korkgann bilmeyd, Bay'a mujuraça tiyed. Cam üyge ökülça kired, Kyml'a ol ofi bered. Ok çerine cetib suvuyd, -uv da bir zamanda kuruyd, 8gi söz suvumaz, kurumaz, An ki(i tutub tymaz. 8gi söz - comakd, crd, Sözü barn - küçü bard! 8gi sözsüz duniya tard, Curek, col da karanfildi. 8gi söz - köz çar'nd, Ahlufia aytr'md. Cl otdu ot ça'anda, Ol koruvlayd dü(manndan. Toyun, kuvançm - igi söz, Künde cubançn - igi söz, Künde tyançn - ig söz, Kaman, klcn - ig söz. 8gi söz - col nöger bolad, Kyn kün birgene barad. Biz ölsek - igi söz kalad, Ol sav kal'anla'a carayd. Kâzim sözün bermez sizge, Zulmünü süygen betsizle! Meni sözüm - nögerd tüzge, Tyanç fakr'a, öksüzge. ADAMDI B8ZN8 ATIBIZ Aytama, kulak sal'z, Hatadan keri kal'z, Sözümü esge al'z, - Biyikdile tavlarbz, Bek köpdüle cavlarbz, E(itilsinle davlarbz, - -88RLER 8Y8 SÖZ 6yi sözü b#çak kesmez iyi sözü f#rt#na götürmez, iyi söz ate/te de yanmaz, iyi söze paha biçilmez. 6yi sözsüz hay at nedir? Tuzsuz a/a denktir 6yi söz söyleyen yi$ittir 1. Akl#, yüre$i geni/tir. 6yi söz halk#n gücüdür, Kefen biçer zulme. O, iyilerin i/idir, Kamç#d#r kötülere. 6yi söz korkuyu bilmez, Zengine, m#zrak gibi batar, Fak#r eve hami gibi girer. Garibe o güç verir Mermi hedefine var#p so$ur, 4u da belli bir zamanda kurur, 6yi söz so$umaz, kurumaz, Onu kimse tutup da engelleyemez. 6yi söz - masald#r, türküdür, Sözü olan#n gücü vard#r! 6yi sözsüz dünya dard#r, Gönül de, yol da karanl#kt#r. 6yi söz gözünün nurudur, E/ine - dostuna diyece$in odur. S#cak ate/tir, oca$#nda, Dü/man#ndan da o korur. Bu$unun sevincin - iyi soz, Hayatta e$lencen - iyi söz, Hayatta dayana$#n - iyi söz, Kaman, k#l#c#n - iyi söz. 6yi söz - yol arkada/# olur, Zor günde, yan#nda gider. Biz ölsek de -iyi söz kal#r, O,sa$kalanlarayarar. Kâz#m sözünü vermez size, Zulmü seven yüzsüze! Benim sözüm dosttur dürüste, Destektir fakire, öksüze. 6NSANDIR B6Z6M ADIMIZ Söylüyorum, kulak verin, Kötülükten uzak durun, Sözümü dikkate al#n, - Yüksektir da$lar#m#z, Pek çoktur dü/manlar#m#z Duyulsun isteklerimiz, -

3 Ceribiz - az, köb - ta(bz, Takrd bizni a(bz, Da' öçülmeyd otubuz, - Topra$#m#z az, çoktur ta/#m#z, Yetersizdir bizim a/#m#z, Yine de sönmüyor ate/imiz, - Azd ceribiz, malbz, Cetmeydi adam sanbz, Da' tözedi canibiz, - Azd#r topra$#m#z, hayvan#m#z, Yetmiyor insan say#m#z, Yine de dayan#yor can#m#z, - 6nsand#r bizim ad#m#z.! Ürkgen sürüvley halkbz, Cokdu onubuz, hatibiz, Tolmayd köb muratbz, - Ürkmü/ sürü gibi halk#m#z, Yok gücümüz, yaz#m#z, Gerçekle/miyor çok arzular#m#z, Zulmu'a cetmey karbz, Kaynayd kzl kanbz, Da bükmez palah - kanlbz, Karanfildi öz halkbz, Birlikdi tuthan antbz, Kelgenfie bard hantbz, - Zulme yetmeyip gücümüz, Kayn#yor k#z#l kan#m#z, E$ilmez bela - hasm#m#z, - Cahildir öz halk#m#z, Birliktir etti$imiz and#m#z, Gelene vard#r a/#m#z, - 6nsand#r bizim ad#m#z.! '. Bek köpdü igi zatbz, Azlkda - çomartbz, Ketmesin bu kuvatbz, - Pek çoktur iyi /eylerimiz, Yoklukta - cömerdimiz, Gitmesin bu kuvvetimiz, - Al'a barayk, surab iz, Köb kynalsa da canibiz, Tolur etgen muratbz, - 6leriye gidelim, takip edip iz, Çok s#k#lsa da can#m#z, Gerçekle/ir murad#m#z, - 6nsand#r bizim ad#m#z.! D8N KARINDA-LABIZ B8Z D6N KARDE4LEP MZ B6Z Kitapn alabz kolubuz'a, Allan deb, ç'abz colubuz'a, Karaybz onubuz'a, solubuz'a, - Allah bizni bir kün carathand, Canlan, tilleni tanthand, Bilebiz, Kuranda cazl'and, - Can - canvar - bar ten tuv'and, Bir cazv, bir ömür salnnand, -ukur, maiüsülük kalmftand, - Busliman, gâvur deb küre(meyik, 8gige, amanna üle(meyik, Tuz bolub bir birge ile(eyik, - Tilleni, halklan ayrmayk, Karvsuz'a çalka kayrmayk, Tüz bolayk, çarl'a kayrayk, - Kitab# al#yoruz ele, Allah deyip, ç#k#yoruz yola, Bak#yoruz sa$a, sola, - Allah bizi ayn# gün yaratm#/t#r, Canl#lar#, dilleri tan#tm#/t#r, Biliyoruz, Kur'an 'da yaz#lm#/t#r, - Canl# - hayvan - hepsi e/it do$mu/tur, Bir al#nyaz#s#, bir ömür biçilmi/tir, 4ükür, putperestlik kalkm#/t#r, - Müslüman, gâvur diye u$ra/mayal#m 6yi kötü diye ay#rmayal#m, Do$ru olup birbirimize sokulal#m, - Dilleri, halklar# ay#rmayal#m. - Güçsüze, burun k#v#rmayal#m, Dürüst olal#m, yoksulu kay#ral#m, - Din karde/leriyiz biz

4 Kevser suvlay bolsun niyetibiz, Açk bolsun duniya'a betibiz, On tapsn, tüzelsin milletibiz, - Alam tilin Sulaymança bileyik, Irsh - bo(, o'urluluk tileyîk. Duniyan kezivlügün bileyik, - Öksüzlege karv, kanat bereyik, Üysüzleni haterlerin köreyik, Ass bolmay, davlet bla öleyik, - Kevser suyu gibi (temiz) olsun niyetimiz, Aç#k olsun dünyaya yüzümüz, Güç bulsun, düzelsin milletimiz, - Kâinat dilini Süleyman gibi bilelim, Servet de$il, hay#rl#hk dileyelim. Dünyan#n geçicili$ini bilelim, - Öksüzlere güç, kanat verelim, Evsizlerinhat#r#n# sayal#m, Asi olmay#p, devlet ile ölelim, - Halk nasibi kayda'sn bilsemed, Men butlarm at etib ceterem. Arabzda kan rhla barsa da, Cüregimi kayk etib öterem! Halk#n nasibinin nerde oldu$unu bilseydim, Ben bacaklar#m# at yap#p ula/#rd#m. Aram#zdan kan selleri ak#p gitse de, Yüre$imi kay#k yap#p geçerdim! Karvsuz'a hayrm tiysin deb, Eski gürbejimoe temir tüyeme. Halkma cetgen azaplkn körüb, Gürbejimdegi kömürça küyeme! Güçsüzlere bir faydam dokunsun diye, Eski demirci dükkan#mda demir dövüyorum. Halk#ma ula/an s#k#nt#y# görüp, Dükkan#mdaki kömür gibi yan#yorum! Ba'dadha da, Stambul'a da bardm, Mekkân Kâba ta(na ba( urdum. Alay kaythanda carl cerime, Anama carmdan tuv'ança boldum. Ba$dat'a da, 6stanbul'a da gittim, Mekke'nin Kabe ta/#na yüz sürdüm, Ama döndü$ümde fakir yurduma, Anamdan yeniden do$mu/ gibi oldum. Konftur ta(, kayadan tü(üb, Ta(l teren kolda catad, Endi ke(i kayasna Kaytr amali kalmad. Allah! Meni ta( okun et, Alay tuv'an ot ça'ama, Kaytarma'anlay koyma, Kaytar sen tavlarma. Duniya de'en alay kyn tik coldu, Ol colda azaplk kim smama'and? Duniya de'en alay aç tenfüzdi, - Anda kimni kemeleri batma'and? Aç duniya tenfüzinde barabz, Kemebiz kaçan batarn bilmeyin. Atda ketgende da alay ketebiz, Bileklikleni biz koldan iymeyin. Duniya, sen ne aç tenniz esefi da, Ata üyübüzse senbarbzn. Ne eteyik, - kurtla köb cabadla, Sende bar'an kym collarbzn. Boz ta/, kayal#ktan dü/mü/, Ta/l#k derin vadide yat#yor, Art#k kendi kayas#na, Dönme imkan# kalmad#. Allah#m! Ben ta/ dahi yap, Ama do$du$um oca$a, Geri döndürmeden b#rakma, Döndür sen da$lar#ma. Dünya denen, öyle zor dik bir yoldur ki, O yolda cefa kim s#namam#/t#r ki? Dünya denen öyle ac# bir denizdir ki, O ileri batmam#/t#r ki? Ac# dünya denizinde gidiyoruz, Gemimizin ne zaman bataca$#n# bilmeden, Atta giderken de öyle gidiyoruz, Dizginleri elimizden b#rakmadan. Dünya, sen ne ac# deniz olsan da, Baba evimizsin sen hepimizin, Ne yapal#m, kar y#$#nlar# hep kapat#yorlar, Sende giden zorlu yollar#m#z#.

5 B8Z -BU DUN8YANI KONAKLARI Olturama, avur i(imden talb, Birgeme tya'm, kalamm kalb, Aytama, cüregim otça canb: Ca(aybz mal kütüb, çalg çalb, Okuybuz, cuk bilmey, kara tanb, Tilek etebiz, kökge aralb, Karaybz cerge, suv'a, kuvanb, Katdrabz orak, çalg, su'arb, Taphanbz - bir ton, eki çark, Köb etebiz biyikde curtlan, Cyabz baylik8an, cutlanb, Bolmaybz tüzlüknü, dinni tanb, Kynalabz kul, özden sanalb, Tyak da kötürebiz karalb, Kara dert cetdirebiz, kan ahb, Biz - bu duniyan konaklan! Kz berebiz, sormay, kaln alb, Ol cazk cilâsa, cann alb, Azab salabz, günahha kalb, Kuvanabz, otlarbz canb, Ca(larbz, kzlarbz mahtalb, Bilebiz ne bol'anm bet çark, Küre(irbiz, künne küyüb, talb, Oh demey bir künnü, soluv alb. Da' ketmeybiz ca(avdan kanb, TÜZLÜK Oyulmaz kala duniyada, Tüzlükdü, küçlü cok andan. Tüzlük aja(maz tumanda, Ol ölmez, ketib kayadan. Mahtanma'z, bay da, biy da, Bizniça, insansz siz da. Kalmabz biz biribiz da, Nedi baylk, mülk da, üy da? Tüzlük a ölmez, çirimez, An bir klç da kesmez, Zalim at maltab ketmez, Cüreginden kama ötmez. Ol köb zalim boynun bur'and, Ol patçahladan kutul'and, Zindanladan uçub çkgand, - Temir bu'ov coyalma'and. B6Z - BU DÜNYANIN M6SAF6RLER6 Oturuyorum, a$#r i/imde yorulup, Yan#mda bastonum ve kalemim kalm#/, Söylüyorum, yüre$im ate/ gibi yan#p: Ya/#yoruz hayvan güdüp, t#rpanla ot biçip, Okuyoruz, bir /ey bilmeden, okuma ö$renip, Dua ediyoruz, gö$e gözlerimizi dikip, Bak#yoruz topra$a, suya, sevinip, Çeviriyoruz orak, t#rpan, sulay#p Buldu$umuz - bir kürk, iki ayakkab#, Tan#m#yoruz do$rulu$u Ço$alt#yoruz yükseklerde yurtlar# Topluyoruz aç gözlülük edip servetleri Tan#m#yoruz do$rulu$u dini S#k#nt# çekiyoruz; köle, asil say#l#p, Sopa da kald#r#yoruz cahille/ip, Ac# intikam al#yoruz, kan döküp, K#z veriyoruz, sormadan, ba/l#k al#p, O zavall# a$lasa, can#n# al#p, Azap çektiriyoruz, günaha girip, -Biz - bu dünyan#n misafirleri! Seviniyoruz, ate/lerimiz yan#nca, O$ullar#m#z, k#zlar#m#z övülünce. Biliyoruz ne oldu$unu yüz akl#$#n#n,, Biz - bu dünyan#n misafirleri. Çal#/#r#z, güne/te yan#p, yorulup. Oh demeden, bir gün bile, dinlenip, Yine de gitmiyoruz hayata doyup, Biz - bu dünyan#n misafirleri: DOLRULUK Y#k#lmaz kale dünyada, Do$ruluktur, güçlü yok ondan. Do$ruluk kaybolmaz siste, O ölmez, dü/üp kayadan. Övünmeyin, zengin de, asil de, izim gibi, insans#n#z siz de. Kalmay#z ebedi hiç birimiz de Nedir servet de, arazi de, ev de? Do$ruluk ise ölmez, çürümez, Onu hiç bir k#l#ç da kesemez, Zalimin at# çi$neyip gidemez, Yüre$ine kama i/lemez. O çok zalime boyun e$dirmi/tir, O imparatorlardan kurtulmu/tur, Zindanlardan uçup ç#km#/t#r, -Demir kelepçe onu harcayamam#/t#r.

6 Munu aythan aksak Kâzim, Kelginçnfie manna ölüm, Ksl'nç eki közüm, - Tüzlükge kuld meni sözüm! 8G8L8K 8gilikge sarkadla çerekle, 8gilikge ösedile terekle, 8gilikge savulalla iynekle, 8gilikge bi(edile kögetle, 8gilikge ça'adla krdkla, 8gilikge tuvadla tuvdukla, 8gilikge tartpdla cürekle, 8gilikge bolsun bar tilekle! NETEY8M? Künle otelle, neteyim? Terk ketelle, neteyim? Kartlk keled, neteyim? Kayr kaçb keteyim? Kaçb tav ba(na çk, Tenniz tübüne kir, buk - Cok kartlkdan kutuluv, Cok an artha buruv. 8(le Kâzim, i(le sen, Kereksiz küçsünme sen, Nazmularn tiz sen, Alay etsen, bek tüzse sen! 8(le Kâzim, kölsüzlük Etmey, cibermey terslik. Temirini tüygün sen, Nazmularn tizgin sen. ÖLÜM KEL8R Ölüm kelir, itim çabb tyalmaz, Ölüm kelir, ca(m tutub c'almaz, Ölüm kelir, meni duniyada koymaz, Alay ol nazmu kalam oyalmaz! Ölüm keled, adamn alb keted, Adam birgesine tört sanm elted, 8(legen üyün, caz'an nazmun kalad - Duniya iyesi ölüm tüyüld, adamd. TAVKEL ETEY8K B8ZBUGÜN Tözümsüzlük - nöger tüyül, Oyulganda coluf, üyün. Kötüreyik ca(av küyün, Tavkel eteyik biz bugün. Köb ca(adm, köb da kördüm, Artklkga nalat berdim. Kartl'mda tentiredim, Elim bla köçüb keldim. Bunu söyleyen topal Kâzim, Gelinceye kadar bana ölüm, Kapan#ncaya kadar iki gözüm, - Do$rulu$a köledir benim sözüm 6YÎL6K 6yili$e ak#yor #rmaklar, iyili$e büyüyor a$açlar, iyili$e sa$#l#yor inekler, iyili$e olgunla/#yor meyveler, 6yili$e ye/eriyor çimenler, iyili$e do$uyor torunlar, iyili$e meyillidir yürekler, iyili$e olsun bütün dualar! N6DEY6M? Günler geçiyor, nidey im? Çok çabuk gidiyor, nideyim? ihtiyarl#k geliyor, nideyim? I Nereye kaç#pgideyim? Kaç#pda$ba/#na ç#k, Deniz dibine gir, saklan - Yok ihtiyarl#ktan kurtulu/, Yok onu geriye döndürü/. Çal#/ Kâz#m, çal#/ sen, Gereksiz yüksünme sen, 4iirlerini s#rala sen, Öyle yapsan, çok do$rusun sen! Çal#/ Kâz#m, cesaretsizlik Etmeden, ç#karmadan terslik. Demirini dövesin sen, 4iirlerini s#ralayas#n sen. ÖLÜM GEL6 R. Ölüm gelir, köpe$im sald#r#p durduramaz, Ölüm gelir, o$lum tutup y#kamaz, Ölüm gelir, beni dünyada b#rakmaz, ' Ama o /iir kalemi y#kamaz! Ölüm geliyor, insan# al#p gidiyor, Yan#nda sadece dört azas#n# götürüyor, Yapt#$#n evle, yazd#$#n /iir kal#r, Dünyan#n sahibi ölüm de$il, insand#r. CESUR OLALIM B6Z BUGÜN Tahammülsüzlük - arkada/ de$il, Y#k#ld#$#nda yolun, evin. Yükseltelim hayat#n ezgisini, Cesur olal#m biz bugün. Çok ya/ad#m, çok da gördüm, Zalimli$e lanet ettim. 6htiyarl#$#mda sars#ld#m, Köyümle göç edip geldim.

7 Ca(arma bek az kald, Borbaym kartlk ald. Allah sanna birdi sözüm, Halkma tileyme tözüm! 8çer suvum tavusulur, Önüm, avazm buzulur, Kart pariyim, bilib, ulur, Camavat a'aç at kurur. Men ölürme, artha kaytmam, Savlu'umda cal'an aytmam: Buzulma'z krallkga - Ki(i çerde tur'anlkga! At çari(de snalad, Azab körmey kim kalad? Hayt degiz, ayb alma'z, 8(de artha da kalma'z. Köb kynlkga tözdügüz Açdan azapdan bezdigiz Da' ko( bola keldigiz, Köb palahlan cendgiz. Otlar'z köb öçüldü, Boran, rh da köçürdü, Da' halk halklay keçindi, Sözün e(itigiz Kazimni: Muhajirlik kyn i(di, Ol a bizge entda tü(dü, An kötürgen da i(di, Kötüralmasak - bedi(di! Tüzd, birlikde - tirlikdi, Halk de'en an billikdi. Siz adam'a sanal'z, Kyn kün erley kal'z! Oldu meni osuyatm, Halkma da amanatm. Ca(arkma an aytb, Kurul'unçu a'aç atm. OSUYAT Meni duvama kellikle, Canazma süyellikle, Tört canm cuvarkla, Bashçmdan tutarkla; Kabrm kazarkla, Manna küyüb azarkla, Salm eltib barlkla, Sav - salamat kallkla, - Bar'z'a bard sözüm, Osuyat etedi Kâzim: Kyn kün ca(ay bilirge, Bilek bolu'uz bir birge! Birlikde - tirlik, biligiz, Bir birigizni süyügüz! Arivluk bolsun tilgiz, Hata körmesin üyügüz! Ömrüm çok az kald#, Takatimi ihtiyarl#k ald#. Allah#m, sana birdir sözüm, -Halk#ma diliyorum tahammül! 6çecek suyum tükenir, Sesim sadam bozulur, Ya/l# taz#m, hissedip ulur, Cemaat tahta at (tabut) haz#rlar. Ben ölürüm, geriye dönmem, Sa$ iken yalan söylemem: Bozulmay#n devletinizle Yabanc# toprakta yasan#z da! At, yar#/larda s#nan#r, S#k#nt# görmeden kim kal#r? Kendinize güvenin, ay#p almay#n, Çal#/mada geri de kalmay#n. Çok zorlu$a dayand#n#z, Açl#ktan, i/kenceden bezdiniz, Yine de birlikte olageldiniz, Pek çok belalar# yendiniz. Çok ocaklar#n#z söndürüldü, F#rt#na, sel de götürdü, Yine de halk, bir halk gibi geçindi, Sözünü i/itin Kâzim in: Muhacirlik zor i/tir, O da yine bize dü/tü, Ona dayanmak da bir i/tir, Dayanamazsak - ay#pt#r! Do$rudur, birlikte dirlik olur, Halk denen onu bilmelidir. Siz insan say#l#n, Zor günde yi$it gibi kal#n! Odur benim vasiyetim, Halk#ma da emanetim. Ya/ayaca$#m onu söyleyip, Haz#rlan#ncaya kadar tahta at#m (tabutum). VAS6YET Benim duama gelecekler, Namaz#ma dikilecekler, Dört yan#m# y#kayacaklar, Merdivenimi (tabutumu) tutacaklar; Mezar#m# kazacaklar, Bana yan#p zay#flayacaklar, Cesedimi al#p götürecekler, Sa$ - salim kalacaklar, - Sözüm var hepinize, Vasiyet ediyor Kâz#m; Ya/ayabilmek için zor günde, Destek olun birbirinize! "Birlikte - dirlik", bilin, Birbirinizi de sevin! Güzellik söylesin diliniz, Zarar görmesin eviniz!