Gastrointestinal Cerrahi Ameliyatında Hemşirenin Rolü. Merih Çavuşlu

Transkript

1 Gastrointestinal Cerrahi Ameliyatında Hemşirenin Rolü Merih Çavuşlu

2 Bilim ve teknolojideki hızlı değişim hemşirelik alanında Hem yaklaşımları, Hem de materyalleri hızla değiştirmektedir

3 Dolayısıyla Bir hemşire mesleğini başarıyla devam ettirebilmek için bu değişimleri takip etmek zorundadır.

4 Ayrıca Tüm değişim süreci bilgisayar yani dijital ortam tabanlı olduğu için İyi bir hemşire, hizmet içi ve genel eğitim programlarının yanında, özellikle bilgisayar kullanımı konusunda kişisel çaba harcamalıdır.

5 Unutulmamalıdır ki, ameliyathaneler Tıpta yüksek teknolojinin en sık ve en yoğun olarak kullanıldığı birimlerin başında gelmektedir.

6 ABD de yapılan bir çalışmada ameliyathanelerde medikal alet marka ya da model Mc. Connell, 1994

7 Yeni başlayan hemşirelerin %59 u hiçbir eğitim programına katılmadan görevlerine başlamaktadırlar. Köşgeroğlu N Hemşirelerin %63 ünde çalıştıkları birimde oryantasyon eğitim programı yoktur. Keleş A. 1998

8 Uluslararası Ameliyathane Hemşireleri Birliği nin (AORN), ameliyathane hemşireliği oryantasyon programında yer almasını ön gördüğü konu başlıkları şunlardır

9 Hasta hakları İnsan anatomisi ve fizyolojisi Hastanın ameliyata fiziksel ve psikolojik hazırlığı Asepsi Ameliyat malzemelerinin hazırlanması Masa hazırlığı Kayıt tutma Ameliyat ekibi, hasta ve teknolojik malzemeler için güvenlik önlemleri

10 HASTANIN AMELİYATA HAZIRLANMASI Fiziksel Hazırlık Psikolojik Hazırlık

11 Fiziksel Hazırlık Hastanın sedyeden masaya alınması: Hemşire fiziksel güç olarak değil, teknik destek olarak yardımcı olmalıdır. Drenlerin yerinden çıkmaması. Sondanın gerilmemesi. Entübe hastalarda tüpün yerinden oynamaması. Hastaya olabildiğince az ağrı verecek şekilde hareket ettirilmesi. Hastanın üstünün açık kalmaması Yara yerinin temizliği ve traşı. Hasta Pozisyonu: Tüm ekibin sorumluluğundadır.

12 Psikolojik Hazırlık Hastaya moral verecek sözler söylemek. Anjiokat vs gibi görece basit işlemler sırasında aşırı tepki veren hastalara anlayışlı davranılması Ameliyathanede müzik yayını varsa sesinin kısılması ya da gerekiyorsa geçici olarak kapatılması Spinal ya da lokal anestezi sırasında anestezi tam oturmadan ameliyata başlanmaması için uyarıcı olmak. Kişisel mahremiyete önem verilmesinin sağlanması:. Gerekli değilse anestezi verilmeden önce hastanın örtüsünün açılmaması. Açılması zorunluysa siper üzerine bir örtü atarak hastanın kendi vücudunu görmesinin engellenmesi. İdrar sondasının anesteziden sonra takılmasının sağlanması

13 ASEPSİ Ekibin asepsisi Malzemelerin asepsisi Ameliyat alanının asepsisi Hemşire masası ve ameliyat masasının asepsisi

14 ASEPSİ Temel Kural: Ameliyata steril başla, steril kal

15 Ekibin Asepsisi Masa sterilizasyonunu en sık bozan: Yanlış kurulanma Çözüm: Tekniğine uygun kurulanma Eğer bunu bilmiyor ya da yapamıyorsanız, en güvenilir yaklaşım: Kollardaki yıkanmış son birkaç santimlik alanının kurulanmaması İlk gömleği hemşire giymeli. Masaya uzanan tek çıplak el hemşire eli olmalı Unutmayalım: Yıkanma elleri steril etmez, sadece dezenfekte eder

16 Malzemelerin Asepsisi Bohçayı ve cerrahi setin kapağını açan sirküle hemşire olmalı ve ameliyat hemşiresi bu sırada denetleyici olmalı Bohça, cerrahi set ve malzeme paketlerinin steril olduğu kağıt marker a (indikatör) dikkatle bakılarak emin olunmadan hiçbir malzemeye el sürülmemeli. Malzemelerin masaya alınırken çevreye değmemesi ve yere düşmemesi için özen gösterilmeli

17

18 Ameliyat Alanının Asepsisi Kılların Kesilmesi: Tüy dökücü kremler, elektrikli traş makinesi, jilet. Deri Asepsisi: Antiseptik ajanlar (Povidon İyod, Klorheksidin, Alkol, vs) En etkin, en sık kullanılan: Povidon İyod (Betadin, Batikon). Toksisitesi düşük. Etkinliği yüksek. Hızlı etkili. Ucuz

19 Hemşire Masası ve Ameliyat Masasının Asepsisi Hemşire masasında steril alan sadece masanın üzeridir. Yanlar steril olarak kabul edilmez. Masa hareket ettirilirken ya dışarıdan yardım alınmalı ya da sadece üzerinden itilmelidir.

20 Hemşire Masası ve Ameliyat Masasının Asepsisi GİS cerrahisinde hastadan çıkan bazı organ/yapılar sterildir, bazılarıysa steril değil. Ancak hangi organ olursa olsun iltihaplı tüm organlar (akut kolesistitteki safra kesesi, pankreatitteki pankreas, vs) steril değildir. Hangi organ/yapılar steril değil?

21 Hemşire Masası ve Ameliyat Masasının Asepsisi Safra Kesesi ve Safra Kese eğer iltihaplı değilse sterildir. Ancak safra sıvısı her zaman steril değil olarak kabul edilmelidir. Bu nedenle safra kanalının kesilen ağzı steril olarak kabul edilmez. Bu bölge hiçbir örtüye temas ettirilmeden doğrudan piyes torbasına atılabilir ya da masanın uzak bir köşesindeki kalın bir kompresin üzerine konulabilir.

22 Hemşire Masası ve Ameliyat Masasının Asepsisi Tüm GİS organlarının (ösefagus, mide, duodenum, ince ve kalın barsaklar, rektum, anüs) lümenleri steril değildir. Kontaminasyon riski üstte (ösefagus, mide) daha az olup, aşağı gittikçe risk artar. Bakteriden en yoğun GİS bölümleri: Kolon, rektum ve anüstür. Dolayısıyla: Bu organların yüzeyi masaya değse bile, lümenleri ve lümenlerinden damlayan içerikler asla temas etmemelidir.

23 Önemli! Hastadan çıkartılan dokular patolojiye gidecek mi? Hemşire bu konuda cerrahı uyarıcı olmalıdır.

24 AMELİYAT MALZEMELERİNİN HAZIRLANMASI Temel Kural: Ameliyata eksik malzemeyle başlama

25 AMELİYAT MALZEMELERİNİN HAZIRLANMASI Steril malzeme paketlerinin ıslak ve/veya delik olmadığından emin olmak. Sterilizasyondan gelen bohçaların açılmamış ve ıslanmamış olduğundan emin olmak. Sterilizasyondan gelen cerrahi setlerin açılmamış olduğundan emin olmak Bohça ve cerrahi setlerin içinde eksik malzeme olmadığından emin olmak: Açar açmaz sayılmalı!

26 AMELİYAT MALZEMELERİNİN HAZIRLANMASI Teknolojik aletlerde (stapler, ligasure, argon laser, vs) imalatçı firmanın önerileri çok önemli. Malzeme nasıl kullanılıyor?. Teknik ayrıntılar neler?. Tekrar kullanılabilir mi?. Kullanılabilirse kaç kez?. Sterilizasyon gerekiyor mu?. Gerekiyorsa hangi yöntemle, kaç dakika?

27 AMELİYAT MALZEMELERİNİN HAZIRLANMASI Çok Önemli Bir Ayrıntı: Ameliyatta ne yapılacağının cerrahla konuşulması. Mutlak gerekli ve olası gerekli malzemelerin odaya getirilmesi. Mutlak gereklilerin masaya açılması. Olası olanların açılmadan odada hazır tutulması. Özellikle pahalı ve yüksek teknolojili malzemelerin açılmadan önce EN AZ BİR KEZ DAHA cerraha sorulması

28 MASA HAZIRLIĞI Sterilizasyonu en sık bozan: Islak örtüler ve içi sıvı (SF, povidon iyod, vs) dolu taslar Bunun en sık yaşandığı ameliyatlar: Laparoskopik cerrahi (yıkanan aletlerden akan sular) ve açık karın ameliyatları Çözüm: Yıkandıktan sonra aletlerin dikkatle sallanması, ters çevirerek içlerindeki suların akıtılması, birkaç kat örtü veya su geçirmeyen örtü kullanılması

29 MASA HAZIRLIĞI (AÇIK CERRAHİDE)

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46 MASA HAZIRLIĞI (LAPAROSKOPİK CERRAHİDE)

47

48

49

50

51

52 MASA HAZIRLIĞI (GENEL CERRAHİDE KULLANILAN ÖZEL ALETLER)

53

54 Derin ekartörler

55 Otomatik Karın Ekartörü

56 Rocher Ekartör

57

58 Ligasure

59

60 TA Stapler Lineer Stapler Sirküler Stapler

61 KAYITLAR Malzeme sayımı Resmi belgelerin doldurulması

62 Malzeme Sayımı Temel kural iki büyük boşluğun (toraks ve karın) açıldığı her ameliyatta her malzemenin (gazlı bezler, metal aletler, kompresler, vs) sayılmasıdır. Ancak bu boşlukların açılmadığı küçük alana sahip ameliyatlarda bile sayım yapılması yararlıdır. Ameliyata iyi konsantre olunmalı, ameliyat aşamaları takip edilmelidir. Küçük ameliyatlarda gazlı bez istendiğinde bir önce verilenin geri alınmasına dikkat edilmelidir. Eğer o gazlı bez ameliyat alanında gerekliyse (ekartasyon, askı vs) o gazlı bez takip edilmeli, unutulmamalıdır.

63 Hastanın içinde unutulan malzemeden kim sorumlu? Yasal Olarak Hükümlüler (yani para ya da hapis cezası için davalı olanlar) Cerrah Asistan Ameliyat hemşiresi Sirküle hemşire Mahkemede verilen ifadelere göre son kararı hakim verir ve cezayı kişiler arasında çeşitli oranlarda bölüştürebilir.

64 Resmi Belgelerin Doldurulması Çok Önemli Hakkınızda yapılacak her türlü iddia, soruşturma ya da davada elinizdeki tek kanıt resmi belgelerdir. Bunları özenle doldurmanız özlük haklarınızı korumanız için çok önemlidir. SÖZ UÇAR YAZI KALIR

65 Ameliyatı cerrah yapmaz, ekip yapar. Başarı da, komplikasyon da tüm ekibe aittir.