Erişkin Bağışıklaması

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Erişkin Bağışıklaması"

Transkript

1 Derleme/Review Article Kor Hek. 2008; 7(2): Erişkin Bağışıklaması [Adult Immunization] ÖZET Dünya da her yıl binlerce insan, modern tıptaki bütün gelişme ve ilerlemelere rağmen, aşılarla önlenebilir hastalıklardan dolayı ölmektedir. Önleyici tıpta çok az yöntem enfeksiyon hastalıklarına karşı rutin uygulanan immünizasyon yöntemi kadar kolay uygulanabilir ve değerlidir. Enfeksiyon hastalıklarına karşı immünizasyon hayat boyu devam eden bir süreçtir. Bu amaçla yetişkinlerde uygulanabilecek çeşitli aşılar mevcuttur. İmmünizasyon yöntemleri kişinin yaşına, hayat tarzına, altta yatan hastalığına, mesleğine, seyahat etme alışkanlıklarına göre değişebilir. Bu makalede bu önemli konuyu tekrar gözden geçirmeye çalıştık. SUMMARY Despite the many advances in modern medicine, each year thousands of people in the world die from diseases that are easily prevented by safe and effective vaccines. Few measures in preventive medicine are of such proven value and as easy to implement as routine immunization against infectious diseases. Prevention of infection by immunization is a lifelong process. There are a number of vaccines that all adults ( 18 years) require. There are also other vaccines that need to be tailored to meet individual variations in risk resulting from occupation, foreign travel, underlying illness, lifestyle and age. In this study, we tried to review this important subject. Ömer Coşkun GATA Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Ankara. Anahtar kelimeler: Erişkin, aşı, bağışıklama Key words: Adult, vaccine, immunization. Sorumlu yazar/ Corresponding author: GATA Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Ankara, Türkiye. coskunomer23@hotmail.com GİRİŞ Erişkinlerde mortalite ve morbidite ile sonuçlanabilecek birçok hastalık aşı ile önlenebilir (1,2). En büyük sorun, immünizasyon prensiplerinin doğru olarak uygulanmasındaki isteksizlik ve immünize edilecek popülasyonun sadece çocuklarla sınırlandırılmış olmasıdır. Bununla birlikte; gerek dünya, gerekse ulusal tıpta son yıllarda erişkinlerin immünizasyonu da en az çocuk immünizasyonu kadar önemsenmeye başlanmıştır (3). Bu derlemede normal immüniteli erişkin bağışıklaması yanı sıra immünsüpresif hastalar, gebe, sağlık personeli ve seyahat bağışıklaması gibi konular da irdelenecektir. ERİŞKİNLERDE ÖNERİLEN AŞILAR Tetanoz, difteri ve aselüler boğmaca (pertusis) aşısı (Td ve Tdap) Tetanoz aşısı; inaktif tetanoz toksininden pürifiye edilerek hazırlanmış bir toksoid aşıdır. Difteri toksoid aşısı; difteri toksinin inaktive ve pürifiye edilmesi ile elde edilmektedir. Aselüler pertusis aşısı (ap) nın içeriğinde Bordatella pertusis in purifiye edilmiş komponentleri ve detoksifiye edilmiş pertusis toksini bulunur. Ülkemizde rutin çocuk aşılamasında yer alan DBT (difteri, boğmaca, tetanoz) karma aşısının içerisinde yer alan boğmaca aşısı ölü bakteri aşısıdır. Son yıllarda erişkinlerde boğmacanın artması ve aşı yanıtı henüz gelişmeyen küçük bebeklere hastalığı bulaştırmada rol oynayabilecekleri düşüncesiyle adölesan ve erişkin yaşta asellüler boğmaca aşısının yapılması önerilmektedir (4). Son yıllardaki hemen hemen tüm difteri ve tetanoz tablolarının 20 yaş üzeri popülasyonda gelişmekte olduğu bildirilmektedir. Hastalığın geçirilmesi koruyucu immünite sağlayamadığından, bu bireylerde immünize edilmelidir (3). Ülkemizde Tdap aşısı bulunmamaktadır. Bu durumda önerilecek aşı şeması Bağışıklama Öneri Komitesi (ACIP) in önerilerinin ya sadece tetanoz aşısı (T) ya da Td şeklinde uygulanması şeklindedir (4). ACIP in 2008 erişkin bağışıklama şeması Tablo 1 de verilmiştir (5). Yaralanma sonrası tetanoz profilaksisi: Aşıları tam olan ve son aşının üzerinden 5 yıl geçmemiş olanlarda sadece yara bakımı yapılır. Daha önce aşı yoksa eksikse veya üzerinden 5 yıldan uzun bir süre geçmişse, temiz ve küçük yarada aşı yinelenir; Tetanoz immünglobulini (TİG) veya antiserum gereksizdir

2 Tablo 1. Erişkin bağışıklamasında yaş gruplarına göre tavsiye edilen aşılar (5) Yaş Grupları Aşılar Td/Tdap 1 doz her on yılda rapel 3 doz HPV (0,2,6. aylarda) kadınlara MMR 1 veya 2 doz 1 doz* Suçiçeği 2 doz (0,4-8hafta) İnfuenza Her yıl 1 doz* Her yıl 1 doz Pnömokok 1 2 doz* 1 doz Hepatit A 2 doz 0,6-12veya 0, 6 18 ay)* Hepatit B 3 doz (0,1-2,4-6 ay)* Menengokok 1 veya daha fazla doz* VZV 1 doz *Risk faktörü varsa (Tıbbi, mesleki, yaşam tarzı ve diğer endikasyonlar) Ezik ve riskli bir yara durumunda aşı ve TİG birlikte uygulanır. Tetanoz yönünden yara bakımı ve immünizasyon yöntemi Tablo 2 de sunulmuştur. Tetanoz aşısı endikasyonları: Tetanos aşısına ilişkin bilgi sahibi olunamayanlar Üç adsorbe aşıdan daha az aşılananlar Uygun aşılamanın üzerinden 10 yıldan uzun bir süre geçmiş olanlar Üç doz adsorbe olmamış aşı kullanmış olanlar Özellikle hayvan gübresiyle temas edebilecek tarım işçileri, itfaiyeciler, inşaat işçileri, bahçıvanlar gibi yüksek risk taşıyan gruplar için ihmal edilmemelidir. Human Papillomavirus (HPV) aşısı; HPV aşısı virüsün major kapsid proteini olan HPV L.1 in rekombinant DNA teknolojisi ile maya da ekspresyonu ile hazırlanan bir aşıdır (4). Bu aşı daha önce aşılanmamış 26 yaşında veya daha küçük tüm bayanlara önerilmektedir. İdeal olarak da cinsel aktivitesi başlamamış veya genital siğil öyküsü bulunmayan, anormal papanicolaou test sonucu olmayan veya HPV DNA test pozitifliği saptanmamış tüm bayanlara önerilmektedir. Önerilen aşı şeması ilk dozdan iki ay sonra ikinci doz ve ilk dozdan 6 ay sonra üçüncü doz olmak üzere toplam üç doz verilmesi şeklindedir (3). Gebelik sırasında aşı önerilmez (4, 5, 6) Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak aşısı (Measles, Mumps, Rubella/MMR) Kızamık aşısı: Canlı atenüe bir virüs aşısıdır. Ülkemizde 2006 yılından itibaren çocuk aşılama şemasına alınmıştır (4). Bu tarihten önceki uygulamada sadece kızamık aşısı yer alıyordu. Tablo 2. Tetanoz yönünden yara bakımı ve immünizasyonu (3, 6) Temiz ve küçük yara Diğer bütün yaralanmalar Tetanoz öyküsü Td TİG 1 Td Td Bilinmiyor veya <3 doz >3 doz - - -² - 1 TİG (Tetanoz immünglobulini), proflakside 250 Ü intra müsküler (İM) tedavi amacıyla yarısı yara çevresine, diğer yarısı gluteal bölgeden İM olmak üzere uygulanır. İmmünglobülinlerin koruma süresi 4-6 haftadır. 2 Son aşının üzerinden 5 yıldan uzun bir süre geçmişse aşı yinelenir. Günümüzde sadece pediatrik dönemde aşılanmış bireylerde de enfeksiyonlara rastlanıyor olunması, özellikle 20 yaş üzerindeki popülasyon için hatırlatma dozunun gerekli olabileceği görüşünü desteklemektedir (3) den önce doğanlar kızamık için bağışık kabul edilir ve daha sonra doğanlara tek doz MMR aşısı önerilir (4, 5, 6). Kızamıkçık Aşısı: İnsan diploid hücre kültürlerinde üretilen virüsün atenüe edilmesi ile elde edilen bir aşıdır (4). Hastalık erken gebelik döneminde, fetal anomalilere yol açmaktadır. Hastalığı çocukluğunda geçirmemiş ya da immünize edilmemiş genç kızların doğurganlık çağı ya da gebelik öncesinde aşılanmış olması arzulanmaktadır. Gebelere ve 4 hafta içinde gebelik olasılığı olan kadınlara aşı yapılmamalıdır. Doğum yapan ve kızamıkçık bağışıklığı olmayan kadınlara hastaneden taburcu olmadan önce 1 doz MMR aşısı önerilmektedir (4, 5, 6). Kabakulak aşısı: canlı atenüe bir virüs aşısıdır den önce doğanlar kabakulak için bağışık kabul edilir ve daha sonra doğanlara tek doz MMR aşısı önerilir. Kabakulak tanısı konulanlara, bağışık olduğu kanıtlananlara ve medikal kontrendikasyonu olanlara aşı önerilmez (4). Erişkinlikte geçirilirse erkeklerde %40 olasılıkla orşite ve nadiren de olsa infertiliteye ve meningoensefalit sekeli olarak iki yanlı, süregen sensorinöral işitme kaybına yol açmaktadır. Aşının %97 oranında, 30 yıldan fazla sürebilen koruyuculuk sağlayabilmesine rağmen, lise yıllarında tekrarlanması önerilmektedir (7). Gebelik söz konusu değilse; üniversite ortamına ve yurt gibi kalabalık ortamlara kabul edilecek öğrencilere, salgın riski altında bulunan bölgede yaşayan erişkinlere, sık seyahat eden bireylere ve 160

3 yeni işe başlayacak sağlık çalışanlarına en azından bir doz MMR uygulanması önerilmektedir (5). Suçiçeği aşısı: canlı atenüe bir virüs aşısıdır. Aşı termolabil olup, 15 C nin altında saklanmalıdır. Tüm yetişkinlere immünite durumuna bakılmaksızın tıbbi kontrendikasyon yoksa 2 doz suçiçeği aşısı önerilmektedir (5, 6). Gebelere ve 4 hafta içinde gebelik olasılığı olan kadınlara aşı yapılmamalıdır. Gebeler suçiçeği immünitesi açısından değerlendirilmeli, immünitesi olmayanlara doğumdan sonra taburcu edilmeden bir doz aşı yapılmalıdır. Aşının ikinci dozu ilkinden 4-8 hafta sonra uygulanmalıdır (4, 5). Varicella Zoster İmmün Globulini (VZİG): Varicella zoster virus (VZV) infeksiyonundan korunmada pasif bağışıklamanın da rolü vardır. Bu amaçla VZİG veya zoster immün plazma kullanılabilir. VZİG, endikasyon olanlara temastan sonra 72, en geç 96 saat içinde uygulanır. VZV enfeksiyonlu kişi ile temas etmiş bağışık olmayan kişilere, immün yetmezliği olanlara, Suçiçeği olgusuyla teması olmuş gebe kadınlara önerilir. Bir ampülünde (1.25 ml) 125 ünite vardır ki her on kilo için bu doz uygulanabilir. Minimum doz 125 ünitedir, maksimum doz ise 625 ünitedir. Bağışıklık yetmezliği olanlarda daha yüksek doz yapılmalıdır. İntra müsküler (İM) uygulanır, Kanama diatezi olan hastalara verilmemelidir, hiçbir zaman intravenöz verilmez (3). Erişkinlerde suçiçeği daha ağır seyreder ancak bu gruba eğer sağlıklı iseler VZIG verilmesi Tablo 3. Özel durumlarda erişkinlerde bağışıklama (5) önerilmemektedir. VZIG verilen hastalar yine de enfeksiyon geçirebilir. VZIG tekrarlayan temaslara karşı korunma sağlamaz. Bu hastalara eğer mümkünse daha sonra aşı yapılması planlanmalıdır. VZIG in koruyuculuk süresi tam olarak bilinmemektedir. Genellikle verildikten üç hafta ve sonra olan temaslara tekrar VZIG verilmesi önerilmektedir (4). İnfluenza Aşısı: İnaktif ve soğuğa adapte edilmiş canlı atenüe aşılar olmak üzere iki tür influenza aşısı klinik kullanımdadır. İnaktif aşılar ya tüm virusu içeren ölü tam hücre aşısı ya da influenza virusünün solventlerle işlemi sonucu elde edilen split ve deterjanlarla işlemi sonucu hazırlanan subunit aşıları şeklindedir. Her yıl aşı içeriği, önceki yıl saptanan influenza alt tipleri ve suşları esas alınarak hazırlanır (4). İlk trimestirdeki gebelere spontan düşük riski nedeni ile yapılmamalıdır. Ancak yüksek risk grubundan bir gebe ise bu dönemde de aşı önerilir. Emziren anneye aşı uygulanabilir. Ayrıca yabancı ülkelere seyahat eden risk gruplarına da önerilir. Erişkinlere 0,5 ml lik tek doz yeterlidir. Ülkemizde mevcut aşılar split aşılardır. İnaktif influenza aşıları embriyonlu tavuk yumurtasından hazırlanmaktadır. Bu nedenle yumurtaya alerjisi olanlarda kontrendikedir. İnfluenza aşısının her yıl, influenza mevsimi başlamadan önce, ekim, kasım aylarında uygulanması önerilmektedir. Ancak ACIP in 2006 yılı öneri raporunda toplumda influenza aktivitesi başladıktan sonra da influenza aşılamasının devam ettirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır (4, 5). Endikasyon AŞI Gebelik immün yetmezlikli hastalar (HIV hastaları hariç), kemoterapi ve radyoterapi alanlar HIV Hastası CD+ T lenfosit sayısı < Diyabet, Kalp Hastalığı, Kronik Akciğer Hastalığı Kronik Alkolizm Aspleni Splenektomi Terminal kompleman Yetmezliği Kronik karaciğer hastalığı Böbrek Yetmezliği Terminal Böbrek Hastalığı Hemodializ Hastaları Sağlık Personeli Td 10 yılda bir Td rapel HPV 26 yaş üstü tüm bayanlara 3 doz (0, 2, 6. aylarda) MMR Kontrendike 1veya 2 doz Suçiçeği Kontrendike 2 doz (0, 4 8 hafta) İnfluenza Her yıl tek doz Pnömokok 1-2 doz* 1 2 doz 1 2 doz* Hepatit A 2 doz ( 0,6 12.ay veya 0,6-18.ay)* 2 doz 2 doz * Hepatit B) 3 doz ( 0,1-2.,4-6.ay)* 3 doz 3 doz * 3 doz ( 0,1-2.,4-6.ay)* Meningokok 1 veya daha fazla doz* 1doz 1 doz* Zoster Kontrendike 1 doz * Risk faktörü varsa (İş riski, medikal ya da yaşam şekli ile ilgili risk faktörleri) 161

4 . Aşının yapılması ACIP tarafından önerilen gruplar şunlardır: Huzurevinde veya kronik bakım verilen bir sağlık ünitesinde kalan 50 yaş kişilere, Kronik pulmoner, metabolik ve kardiyovasküler sistem hastaları olanlara, Renal yetmezliklilere, hemoglobinopatisi olanlara, immünsüpresyonlulara ve solunum fonksiyonları bozuk olanlara, Solunum sekresyonları ile temas olasılığı yüksek ya da aspirasyon olasılığı fazla olan hastalara, İnfluenza mevsiminde gebe kalacak olan kadınlar ve yüksek riskli hastalara influenza bulaştırma olasılığı olan kişilere, İnfluenza komplikasyon riski yüksek hastalarla birlikte yaşayan ve bakım veren kişilere önerilir (4, 5, 6) Bazı özel durumlarda erişkinlerde bağışıklama ile ilgili özellikler Tablo 3 de sunulmuştur Pnömokok polisakkarid aşısı: Pnömokokların en sık insan enfeksiyon etkenlerinden oluşan 23 serotipinin kapsül polisakkaridini içerir. (3). Elektif splenektomi planlandığında ameliyattan en az iki hafta önce aşı yapılmalıdır. Diğer endikasyonlar şunlardır; HIV enfeksiyonlulara, Huzurevinde veya kronik bakım verilen bir sağlık ünitesinde kalanlara İlk aşılamaları 65 yaşından önce yapılan ve bu aşılamanın üzerinden beş yıldan fazla zaman geçmiş olan 65 yaşın üzerinde kişilere;. Kronik pulmoner (astım hariç) ve kardiyovasküler sistem hastalığı, diyabetes mellitus, kronik karaciğer hastalığı (alkolik hepatit ve siroz dahil), Kronik böbrek yetmezliği, nefrotik sendrom, fonksiyonel ya da anatomik aspleni (orak hücreli anemi ya da splenektomi gibi) immünsüpresyonu olanlara, Kohlear implant uygulanan ve serebro sipinal sıvı sızıntısının olduğu durumlarda bu aşı yapılmalıdır (3, 5, 6). Hepatit A aşısı: Kronik karaciğer hastaları ve pıhtılaşma faktörü alması gereken hastalara, eşcinsellere, uyuşturucu bağımlılarına, HAV araştırma laboratuarında çalışanlara, hepatit A nın orta ve yüksek endemisite gösterdiği ülkelere seyahat edenlere ve bağışık olmayan kişilere bu aşı önerilir (4). Yaş arttıkça tablo ağırlaştığı ve mortalite riski arttığı için özellikle puberte sonrası immünizasyon gündeme getirilmiştir. Önerilen şema 0. gün bir ve aylar arasında bir olmak üzere iki dozdan ibarettir. Koruyuculuk süresi net olarak belirlenememiştir. HAV enfeksiyonlularla temas etmiş kişilere 14 gün içinde uygulanan Ig, gerekli koruyuculuğu sağlayabilmekte ya da hastalık hafif semptomlarla geçiştirilmektedir (3). Hepatit B ile kombine hepatit A aşısı kullanılacaksa önerilen şema 0, 1 ve 6. aylarda olmak üzere 3 doz şeklindedir (4). Temas sonrası proflakside tek doz kas içine (0.02 ml/kg) dozunda uygulanır. Bir ay öncesinde tek doz hepatit a aşısı olan kişilere veya anti HAV Ig G pozitifliği olanlara Ig önerilmez. Sarılık şikayeti bir haftadan uzun süredir devam eden hastalarla teması olan kişilerede Ig önerilmez (5). Hepatit B aşısı: Virüsün HBsAg antijenini içeren, rekombinant DNA teknolojisi ile maya ya da insan doku kültürlerinde hazırlanmış bir aşıdır. Aşı 0,1 ve 6. aylarda üç doz olarak uygulanır. Erişkinde önerilen aşı dozu 20 µg/ml, hemodiyaliz hastaları ve diğer immünsüpresif erişkin hastalarda 40 µg/ml dir. Bu aşı hemodiyaliz hastalarına, terminal evre böbrek hastalarına, cinsel yolla bulaşan hastalıklar için araştırılan ve tedavi verilen kişilere, kronik karaciğer hastalarına, AIDS hastalarına, pıhtılaşma faktörü alması gereken hastalara, sağlık çalışanlarına, kan ve vücut sıvıları ile temas riski yüksek diğer iş kollarında çalışanlara, birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlara, damar yoluyla uyuşturucu kullananlara, eşcinsellere, kronik hepatit B hastasının ev halkı ve cinsel partnerlerine, hepatit B nin orta ve yüksek endemik olduğu ülkelere seyahat edenlere, bakımevlerinde kalanlar ve çalışanlara, önerilir. Hepatit B için araştırılarak bağışık olmadığı saptanan kişilere de aşı önerilmelidir (3, 4, 6). Temas sonrası hepatit B bağışıklamasının özellikleri Tablo 4 de sunulmuştur. Meningokok aşısı; Neisseria meningitidis in A, C, Y, W 135 serotiplerinin saflaştırılmış polisakaridlerini içeren dörtlü bir aşıdır. Bir veya iki serotipini içeren biçimleri de vardır. Koruyuculuk oranı % arasındadır, en az üç yıl sürer (7). Yurtta kalan öğrencilere, acemi askerlere, anatomik veya fonksiyonel aspleni uygulanacaklara, terminal kompleman komponent bozuklukları olanlara, mahkûmlara, endemik bölgelere sık seyahat edenlere ve Neisseria meningitidis izolatları ile çalışan laboratuar personeline aşı önerilir (4,6). Gebelerde herhangi bir ek yan etki bildirilmemekle birlikte, uygulanmasını gerektirecek bir neden de bulunmamaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri nde askerlere Menengokok A+C aşısı rutin olarak uygulanmaktadır (10). Herpes Zoster Aşısı; Bu aşı daha önce herpes zoster atağı geçirmemiş 60 yaş ve üstü kişilere tek doz önerilir. Kronik hastalığı olanlar aşı için kontrendike durumları yoksa aşılanabilir (6, 10)

5 Haemophilus Influenzae tip B (Hib) aşısı; Konjuge bir aşıdır. Altı hafta - 71 aylık çocuklar için lisans alınmış bir aşıdır. Kronik hastalığı bulunan yetişkin ve adolsanlarda Hib riskini azalttığına dair elimizde herhangi bir veri yoktur. Fakat Hib enfeksiyonu için yüksek risk taşıyan erişkinlerde (orak hücreli anemi, lösemi, HIV enfeksiyonu, splenektomi) yapılan çalışmalarda iyi bir bağışıklama elde edildiği gösterilmiştir ve bu kişilere önerilir (4). Kuduz Aşısı; inaktif virus aşısıdır, insan (HDCV) ve fetal Rhesus (RVA) diploid akciğer hücre kültürlerinde üretilir. Kuduz aşılaması iki şekilde yapılabilir; 1.Standart aşı rejimi: Doku kültür aşıları için standart doz 1 ml( ya da 0,5 ml aşıya bağlı olarak) dir. Deltoid kas içine temas günü ya da mümkün olduğunca en erken zamanda, ardından 3., 7., 14. ve 28. günlerde uygulanır. 2- Zagreb rejimi ya da azaltılmış İM rejim: İlk gün iki doz, 7. ve 21. günde birer doz kas içine uygulanır. Bu uygulama Kuduz immünglobulini temin edilemeyen durumlarda önerilir (4). Daha önce bağışıklanmış kişilerde, hızla yara temizliği yapılır, temas sonrası 0 ve 3. günlerde deltoid adaleye İM olarak aşı yapılır. Ayrıca Kuduz Ig i yapmak gerekmez. Anamnestik yanıta bağlı olarak antikor seviyesi hızla yükselir. Ig İlk aşı dozu ile birlikte aynı gün veya bir hafta sonrasına kadar uygulanabilir. İlk aşı dozundan bir hafta sonra antikor yanıtı oluşacağından önerilmez. Anatomik olarak uygunsa yara çevresi ve içine yapılmalıdır. Geri kalan miktar aşının yapıldığı ekstremiteden farklı bir ekstremiteye ve kas içine uygulanır. Asla aşıyla aynı enjektörle ve aynı anatomik bölgeye yapılmaz. Kuduz Ig i; vahşi hayvan ısırıklarında ve eğer hayvan gözlenemeyecekse uygulanmalıdır. Ig 20 IÜ/kg dozunda yarısı İ.M, yarısı ısırık yerine lokal olacak şekilde en geç 72 saat içinde uygulanır Dozun artırılmasının hiçbir yararı yoktur ve antikor yanıtını baskılayabilir. (3,4). Provake edilmeden olan hayvan ısırıklarında, derin ısırıklarda,, kafaya yakın ısırıklarda Ig yapılmalıdır. Temas öncesi bağışıklama; kuduzla temas riski yüksek olan kişilere ve kuduz köpek oranı yüksek olan ve tıbbi bakım olanağı kısıtlı bölgeye gidecek olanlara önerilmektedir. Temas öncesi profilakside 0,7,21(veya 28) günde olmak üzere üç doz 1 ml, IM hücre kültürü aşıları önerilir. Rapel doz sıklığı temas riskine göre değişmektedir. Laboratuarda kuduz virüsüyle çalışanlara altı ayda bir, sık temas edenlere iki yılda bir antikor düzeyi tayini ve rapel aşı önerilmektedir (4). Temas sonrası bağışıklama; yara temizliği, aşı uygulanması ve kuduz immünglobulini uygulanması basamaklarını kapsar. Kuduz olduğu kanıtlanmadığı sürece insan ısırıklarında aşı önerilmez. Ülkemizde ve dünya da bugünkü verilerle fare, sıçan, sincap, hamster, kobay, gerbil, tavşan, yabani tavşan ısırıklarıyla insana kuduz geçişi gösterilememiştir. Bu nedenle hayvan sağlığı ile ilgili kurumlar özel bir veri bildirmedikçe, bu tür hayvan ısırıklarında profilaksi gerekmez. Kuduz bir hayvanı beslemek, kan, idrar ve feçesle temas, pişmiş et ve sütünü yemek kuduz geçişi açısından risk oluşturmaz ve profilaksi gerekli değildir. Bilinen ve halen sağlam bir hayvan tarafından 10 günden daha önce ısırılmış veya temas etmiş olanlara, soğukkanlı hayvanlar tarafından ısırılanlara profilaksi gerekli değildir (3, 4). Gebelerde temas sonrası profilaksi emniyetlidir risk varsa ertelenmemelidir (3). SEYAHAT BAĞIŞIKLAMASI Yurt dışına gidecek personelde immünoproflaksi rejimlerinin düzenlenmesi, enfeksiyon riski ve ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Bunun içinde ülkelerin enfeksiyon hastalıkları açısından epidemiyolojisinin, seyahatin niteliklerinin ve kişinin özelliklerinin ayrıntılı olarak bilinmesinin yararı vardır (10). Seyahat bağışıklaması önerilerinde gidilen ülkede hastalıktan korunmayı sağlamak ve dönüşte yeni bir enfeksiyonu ülkeye sokmama amaçlanır. Seyahat öncesi bağışıklamada genel kural olarak gezi tarihinden en az gün önce aşılamalar tamamlanmış olmalıdır. Bu süre hem yeterli bağışıklığın ortaya çıkabilmesi hem de gelişebilecek yan etkilerin gözlenebilmesi açısından önemlidir (4). Bu bölümde yukarda bahsedilen aşılar haricinde gidilecek olan ülkenin özelliğine göre Dünya Sağlık Örgütü nün önerdiği endikasyonlarında yer alan diğer aşılardan bahsedilecektir. Bu konudaki güncel bilgilere; adreslerinden ulaşılabilir. Polio aşısı; canlı oral (OPV, Sabin) ve inaktive parenteral (IPV, Salk) olmak üzere iki formu vardır. Tüm aşılar polio nun üç serotipini de içermektedir. Çocukluğunda temel aşılamayı (üç doz) tamamlamış turistlere, endemik bölgelere gitmeden önce tek doz OPV ya da IPV yapılması yeterlidir. Daha önce aşılanmamışların ise IPV ile temel aşılamayı tamamlamaları önerilmektedir. Yeterli bağışıklığın oluşması için en az iki dozun yapılmış olması gerekir. OPV, bağışıklığı baskılanmışlar ve onlarla yakın temasta olanlarda kontrendike olmakla birlikte salgın sırasında gebelerde kullanılabilmektedir. OPV aşısı 163

6 yapılanlarda aşı suşu çevreye yayılarak aşılanmamışlarda salgınlara neden olabilir. Bu nedenle polio nun hala görüldüğü ülkeler dışında, Polio eradikasyon programı uygulayan ülkelerde uzun süre kalacak turistlere de IPV yapılması önerilmektedir (4). Tifo aşısı; oral (Ty21a), Vi kapsüler polisakkarid parenteral (Ty-ViPS) ve inaktive tüm hücre olmak üzere üç farklı aşı bulunmakla birlikte tüm hücre aşıları günümüzde önerilmemektedir. Oral aşı; antibiyotikler, meflokin ya da proguanille birlikte verilmemeli, en az üç gün beklenmelidir. Yemeklerden en az bir saat önce alınması gerekmektedir. Pseudomonas aeruginosa nın rekombinant teknolojiyle elde edilmiş ekzotoksininin Vi kapsüler polisakkaride konjuge edilerek geliştirilmiş parenteral aşı olan (Vi-rEPA), TyViPS aşısına göre daha immünojeniktir ve daha iyi tolere edilir. Aşının gebelerde güvenliği bilinmemektedir. İmmünsüpresif hastalara önerilmemektedir. Aşı yalnız Salmonella typhi ye karşı bağışıklık sağlar (4). Koruyuculuğu (%70) civarındadır esas korunmanın hijyen tedbirleri, temiz su ve gıda temini ile olacağı unutulmamalıdır (10). Tablo 4. Temas sonrası Hepatit B profilaksisi (8). Maruz kalan kişinin Kaynak durumu HBsAg pozitif HBsAg negatif HBsAg durumu bilinmiyor Aşısız Hepatit B aşılaması+ Hepatit B aşılaması Hepatit B aşılaması HBIG* Aşılı Aşılama sonrası bağışık Profilaksi gerekmez Profilaksi gerekmez Profilaksi gerekmez (Anti HBs 10 miu/ml) Aşılama sonrası bağışıklık gelişmemiş (Anti HBs <10 miu/ml) Aşılama sonrası durumu bilinmiyor Bir doz HBIG + Hepatit B aşılaması veya iki doz HBIG Anti HBs bakılır 10 miu/ml ise proflaksi gerekmez <10 miu/ml ise Bir doz rapel + HBIG *Hepatit B İmmünglobulin (0.06 ml/kg, IM) Profilaksi gerekmez Profilaksi gerekmez Yüksek riskli bir kaynaksa HBsAg pozitif kaynakta olduğu gibi tedavi ederiz Anti HBs bakılır 10 miu/ml ise proflaksi gerekmez <10 miu/ml ise Bir doz rapel yapıp 1-2 ay sonra titre kontrol edilir Tablo 5. Gebelerde immünizasyon özellikleri (11). Aşı Aşının Tipi Gebede Kullanımı MMR Canlı virüs Kontrendike Poliovirüs OPV (canlı virüs) Önemli riskte kullanılabilir IPV (ölü virüs) Önemli riskte kullanılabilir VZV Canlı virüs Kontrendike Sarı humma Canlı virüs Kontrendike, temastan kaçınılamıyorsa yapılır Tifo Ty21a (oral, canlı bakteri) Kabul edilebilir yüksek riskte yapılır Parenteral (ölü bakteri) Kabul edilebilir yüksek riskte yapılır HAV Ölü virüs Kar-zarar hesabı yapılır, risk fazla ise uygulanır HBV Rekombinant, HbsAg içerir Yapılır İnfluenza İnaktive A ve B tipi virüs Grip sezonunda İlk üçay dışında/altta yatan hastalığı olan gebeye yapılır Kuduz Ölü virüs Önemli riskte kullanılabilir Kolera Ölü bakteri Kar-zarar hesabı yapılır, risk fazla ise uygulanır Hib konjuge aşıları Polisakkarid-protein Yüksek riskli bireylere uygulanır Meningokok Polisakkarid Salgınlarda kullanılabilir Pnömokok Polisakkarid Yüksek riskli bireylere uygulanır Td Erişkin tip, toksoid Primer immünizasyon yoksa/son 10 yılda hatırlatma dozu yapılmamış ise Doğumdan en ez üç hafta önce 2 doz, yapılmışsa tek doz rapel Ig ler Poliklonal/hiperimmün Kızamık, HAV, HBV ve kuduz etkenleri ile temas, tetanojen yaralanma 164

7 Japon ensefalit aşısı; inaktive tüm hücre aşısı olup saflaştırılmış fare beyninde hazırlanır. Deri altına 0, 7, günlerde 1 ml, üç doz şeklinde uygulanır. Japon ensefaliti Asya daki viral ensefalitlerin çoğundan sorumlu bulunmuştur. Bu aşı, endemik bölgelerin kırsal kesimlerine gidecek turistlere endemik mevsimde olma ve endemik alanda 30 günden uzun kalma durumunda önerilebilir. Gebelere önerilmemekle birlikte hastalık riski yüksekse düşünülebilir (4, 10). Kolera aşısı: DSÖ ve ACIP kolera aşısını koleranın endemik ve epidemik olduğu ülkelere seyahat edenlere artık önermemektedir. Su ve besin yoluyla bulaşan hastalıklardan korunmak için alınan önlemler yeterlidir (4). Sarı humma aşısı: Sarı humma 17D suşu aşısı canlı atenüe olup tek doz 0,5 ml cilt altı uygulanmaktadır. Bağışıklık 10 gün sonra başlamakta, 30 günde olguların %99 unda koruyucu antikorlar gelişmektedir. Ömür boyu koruyucu olduğu düşünülmesine karşın 10 yılda bir rapel önerilir (4). Ciddi yan etkileri bulunan bir aşı olması nedeniyle sadece endemik ülkelere gidişlerde yapılmalıdır (10). Aşının yapılmaması gereken durumlar; yumurta allerjisi, altı aydan küçük bebekler ve immün yetmezliktir. Gebelik, laktasyon, bebek bakıcılarında kullanımı hastalık riski çok yüksek ve seyahat ertelenemiyorsa düşünülebilir. Ülkemizde bu aşı ve menengokok aşısı hava ve deniz limanlarındaki sağlık merkezlerinde bulundurulmaktadır (4). Tick-borne ensefalit aşısı: Bir flavivirüs olan Bahar-Yaz Ensefaliti virüsünün inaktive aşısıdır aylarda kas içine olarak uygulanır. Üç yılda bir tekrarlanır. Avrupa kıtasının büyük bölümü (özellikle; Avusturya, Baltık Cumhuriyetleri, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Rusya) bu enfeksiyon açısından endemiktir. Kenelerle insanlara bulaşır. Vakalar genellikle; 1000 metre rakım üzerindeki kırsal ve ormanlık alanlarda, yaz aylarında görülür. Endemik bölgelerde uzun süre kırsal kesimde kalınacağı ve kenelere maruz kalma riskinin yüksek olduğu hallerde aşılama önerilebilir. Etken enfekte olmuş kenelerin ısırıklarıyla bulaşır. İnsandan insana bulaşmaz. Bazı benzer virüsler, kenelerden bulaşan virüsler gibi, kuşları, geyikleri, kemirgenleri ve koyunları enfekte eder. Enfeksiyon, grip benzeri belirtiler gösterir ve vakaların % 10 unda ikinci aşamada ateş görülür. Ensefalit ikinci aşamada gelişir ve paralizi, sekel ve ölümle sonuçlanabilir. Hastalığın şiddeti yaşla orantılı olarak artmaktadır (10, 11). GEBELERDE BAĞIŞIKLAMA Gebe bir kadında bağışıklamanın, fetusa zarar verip vermeyeceği, sık sorulan bir sorudur. ideal olarak bağışıklamanın gebelik öncesinde yapılması gerekir. Ancak gebe kadınlar ya yabancı ülkelere yapacakları geziler ya da epidemiler nedeniyle aşılama endikasyonuyla karşı karşıya kalabilirler. Gebelerde herhangi bir aşı yapılmasına karar verildiğinde zorunlu olmadıkça iki veya üçüncü. trimestr beklenmelidir (8). Canlı aşılar kontrendikedir. İnaktive aşılar risksiz, ancak annenin ateşlenmesi fetus için riskli olduğundan elden geldiğince bu aşılardan kaçınılır. Emziren anneye canlı veya inaktif aşılardan gerekenler uygulanabilir. Endikasyon olduğu takdirde hamile kadınlara her türlü immünglobulin güvenli bir biçimde yapılabilir (3, 8, 11). Gebelerde immünzasyon ile ilgili özellikler Tablo 5 de sunulmuştur. DİĞER AŞILAR BCG aşısı; Mycobacterium bovis in seri pasajları sonucu elde edilen atenüe bir aşıdır. BCG aktif tüberküloza karşı %75 koruyucu olup, tüberküloza bağlı ölümleri %82 azalttığını bildiren yayınlar vardır. Tüberküloz menenjite karşı %64, yaygın (dissemine) tüberküloza karşı %78 koruyucudur. Bu veriler yanında etkisini %0-80 arasında gösteren çeşitli yayınlar vardır. Tüberküloz vakalarıyla sık teması olan, PPD-negatif kalmış kişilere, Çoklu ilaç dirençi olan tüberkülozun sorun olduğu yerlerde çalışan sağlık çalışanlarına önerilir. AIDS, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, steroid ve antineoplastik kullananlar, radyasyon tedavisi uygulananlar, deri enfeksiyonları, yanıkları olanlar ve gebelerde kontrindikedir (11). Şarbon aşısı; toksijenik ve kapsülsüz olan Bacillus anthracis V770-NP1-R suşunun hücresiz kültür filtratından hazırlanır; adjuvan olarak alüminyum hidrokside adsorbe edilmiştir (Anthrax Vaccine Adsorbed, AVA). AVA, Amerika Birleşik Devletleri nde 6 dozluk bir dizi olarak uygulanmak üzere ruhsatlandırılmıştır. Birincil aşılamada 0, 2 ve 4. haftalarda üç derialtı enjeksiyonu uygulandıktan sonra 6, 12 ve 18. aylarda üç de rapel yapılır. Bağışıklığın sürdürülmesi isteniyorsa yılda bir rapel uygulanır. Şarbonun endemik olduğu bölgelerden gelen hayvan derisi, kürk, kemik tozu, yün, keçi kılı, domuz kılı gibi maddeleri atölyelerde işleyen elleyen 165

8 herkese, basille araştırma yapan laboratuar çalışanlarına uygulanır. Temas öncesi profilaksi; B. anthracis kültürlerinin büyük miktarlarda elde edilmesiyle ilgili bir işte çalışanlar ve aerosol oluşmasına ileri derecede elverişli çalışmalarda bulunanlara uygulanır. Biyoterorizmin hedefi olacak popülasyonun önceden belirlenememesi nedeniyle, herhangi bir sivil grubun temas öncesinde aşılanması salık verilmemektedir (12). Veba aşısı; ölü Yersinia pestis süspansiyonudur. Kemiriciler tarafından taşınan ve insanlara pireler aracılığıyla geçen bir hastalıktır Dünya Sağlık Örgütü kayıtlarında Brezilya, Çin, Madagaskar, Moğolistan, Peru, Mynamar, Vietnam ve Zaire de ve 1994 yılında Hindistan da ortaya çıkan bir salgın bildirilmiştir. Riskli kişilere 0, 4 hafta ve 6. Ayda olmak üzere 3 doz uygulanır ay sonra anımsatma dozu uygulanır. Veba görülen bölgelere seyahat edenlere ve Y. Pestis laboratuarında çalışanlara önerilir (13, 14). Q Ateşi aşısı; IND 610 inaktive aşısı 0,5 ml. Tek doz kullanıldığında yeterli koruyuculuk sağlar. Aşı bulunamayan durumlarda, temas sonrası tetrasiklin 4x500 mg/gün oral yoldan, 5 gün veya doksisiklin 2x100 mg/gün oral yoldan 5 gün kullanılırsa koruyuculuk sağlanır. Koyunlarla teması olanlar ve Coxiella. burnetti ile laboratuar da çalışanlar için inaktif bir aşı ( faz 1 ölü bütün hücre aşısı) yanında, alt birim ve atenüe canlı köken (faz 2) aşıları da vardır (14). Tularemi aşısı; Canlı atenüe aşıdır, tek doz uygulanır %80 oranında koruyuculuk sağlar. Etkinliği sınırlıdır ve sadece Franciella.tularensis ile rutin çalışan laboratuar personeline ve tularemiyle karşılaşma riski yüksek olan meslek gruplarına, Tulareminin endemik olduğu bölgelerde ilgili hayvan ve vektörlerle temas riski durumlarında uygulanır. Aşılamadan sonra koruyucu etkinlik yaklaşık 2 hafta sonra ortaya çıkmaktadır. Tularemi geçirenlerde ömür boyu bağışıklık gelişir (14). 3. Özgüven V, Görenek L. Aşılar ve İmmunglobulinler. Enfeksiyon Hastalıkları Dergisi. 2002; 4 (2): Beyazova U, Aktaş F. Çocukluk çağı aşılamaları ve erişkin bağışıklaması. Gazi Tıp Dergisi. 2007; 18 (2): Centers for Disease Control and Prevention. Prevention of hepatitis A through active or passive immunization: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep 1999; 48(RR-12): Recommended Adult Immunization Schedule United States, Morbidity and Mortality Weekly Report MMWR October 2007 September : 56(41). 7. General Recommendations on Immunization Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) Morbidity and Mortality Weekly Report (MMWR). 2006: 55(RR15). 8. Updated U.S public health service guidelines for the management of occupational exposures to HBV, HCV, and HIV and recommendations for postexposure prophylaxis. Morbidity and Mortality Weekly Report. 2001: (50); Measles, Mumps, and Rubella-Vaccine use and strategies for elimination of measles, rubella, and Congenital Rubella Syndrome and control of mumps: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Centers for Disease Control and Prevention. MMWR. 1998; 47(8): Beşirbelioğlu AB. Yurt dışına giden personel için proflaksi esasları. Kor Hek. 2006: 5 (3); Watson JC, Peter G. General Immunization Practices. In: Plotkin SA, Ornstein WA, eds. Vaccines 3 rd ed. Philadelphia: WB Saunders Co. 1999; p Use of anthrax vaccine in the United States: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). CDC. MMWR 2000;_49(RR15):_1_20._http:// r/preview/mmwrhtml/rr4915a1.htm 13. Centers for Disease Control. Human plague: India, MMWR 1994; 43(48): CDC. Bioterrorism. KAYNAKLAR 1. Gardner P, Schaffner W. Immunization of adults. N Engl J Med. 1993; 328: Fedson D. Adult immunization: summary of the National Vaccine Advisory Committee report. JAMA. 1994; 272:

Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem

Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama Doç.Dr. Yalçın Önem 02.11.2018 1 Tanım Aşılama(bağışıklama) patojenlerden veya tümörden elde edilen immünolojik materyalin verilmesiyle kişide yeterli bir immünolojik

Detaylı

Dr. Zerrin YULUĞKURAL. Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD.

Dr. Zerrin YULUĞKURAL. Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD. Dr. Zerrin YULUĞKURAL Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD. 6. Türkiye EKMUD Kongresi, 12.5.2016 Her bir erişkin sağlık durumuna bakılmaksızın aşılama açısından önemli Sağlık durumları

Detaylı

Erişkin İmmunizasyonu. Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006

Erişkin İmmunizasyonu. Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006 Erişkin İmmunizasyonu Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006 Günümüzde erişkinler halen aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölebilmekte : Aşılamanın çocuklardaki gibi erişkin bakımının bir parçası olarak algılanmıyor

Detaylı

Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama. Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama. Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Bağışıklığın Baskılanması Birincil İkincil B hücre hastalıkları

Detaylı

SEYAHAT VE AŞILAMA. Seyahat ve aşılama programını planlarken

SEYAHAT VE AŞILAMA. Seyahat ve aşılama programını planlarken SEYAHAT VE AŞILAMA Seyahat ve aşılama programını planlarken Gidilecek bölge bilgileri Gidilecek zaman Gezinin süresi Gezinin tipi ve ne tip aktivitelerin yapılacağı Seyahati yapacak olan kişinin tıbbi

Detaylı

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel L. Nilsun Altunal Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel Doktor Hemşire Öğrenci Laboratuvar teknisyeni 112 acil sağlık hizmeti personeli Eczacı Temizlik personeli Tıbbi

Detaylı

İmmünsüpresif Çocukta Aşılama

İmmünsüpresif Çocukta Aşılama İmmünsüpresif Çocukta Aşılama Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi 1 Bulgaristan - Komşu 18.000 Kızamık vakası

Detaylı

Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel

Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Turistlerde sağlık riskleri 100 bin turistte (1 ay gelişmekte olan ülkede kalan): 50,000 sağlık problemi

Detaylı

Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT

Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT selimbuyukkurt@gmail.com WHO CDC ACOG Up To Date MedScape EKMUD KLİMİK KLİMUD Kaynaklar Ülke için kaynak oluştururken

Detaylı

ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA. Dr.Meltem Taşbakan

ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA. Dr.Meltem Taşbakan ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA Dr.Meltem Taşbakan 1 2 Neden Erişkin Bağışıklaması? 3 ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA İleri yaşla birlikte hastalık riskinin artması Tetanoz, Grip, Pnömoni Risk gruplarında ve özel gruplarda

Detaylı

Dr. Aysun Yalçı AÜTF İbn-i Sina Hastanesi

Dr. Aysun Yalçı AÜTF İbn-i Sina Hastanesi Dr. Aysun Yalçı AÜTF İbn-i Sina Hastanesi ACIP (Advisory Committee on Immunisation Practices) HICPAC (Hospital Infection Control Practices Advisory Committee) Sağlık çalışanları Yaşlılar Kronik hastalığı

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Hepatit A Aşılama Şeması: RİSK GRUBU AŞILAMALARI Aşağıda tanımlanmış risk gruplarında yer alanlara, hepatit A aşısı iki doz (iki doz arasında en az 6 ay süre olacak şekilde) olarak uygulanır. Risk Grubu

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI Dok No: ENF.TL.15 Yayın tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/no: -/0 Sayfa No: 1 / 6 1.0 AMAÇ:Sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları tehlikeler ve meslek risklerine karşı korumak. 2.0 KAPSAM:Hastanede

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA DR. ALPAY AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 23.09.2017 1 Türkiye deki hastaneler 23.09.2017 2 Türkiye deki sağlık

Detaylı

HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON. DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON. DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Rutin erişkin bağışıklamasına göre ARTMIŞ RİSK VAR MI? Hangi aşı? ARTMIŞ RİSK İnvaziv pnömokok

Detaylı

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA. Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA. Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 2 Transplant hastalarında immün durumun belirleyicileri Önceki aşılanma

Detaylı

Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri

Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Sağlık kuruluşları hizmet, eğitim, araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü kompleks yapılardır. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları

Detaylı

ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010.

ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010. ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak, sık yapılan klinik uygulamalarda yardımcı olabilecek

Detaylı

Çocukluk Çağı Aşılamaları. Doç. Dr. Güldane Koturoğlu

Çocukluk Çağı Aşılamaları. Doç. Dr. Güldane Koturoğlu Çocukluk Çağı Aşılamaları Doç. Dr. Güldane Koturoğlu Rutin Aşı Takvimi-2012 ÖNERİLEN RUTİN AŞI PROGRAMI-2012 Ulusal aşı programı DOĞUM 1. AYIN SONU 2. AYIN SONU 4. AYIN SONU 6. AYIN SONU HEPATİT B 1. Doz

Detaylı

ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi:

ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi: ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi: 29.06.18 SUNU PLANI Aşılama nedir? İmmünite Erişkin neden aşılanır? Erişkin aşılamada hedef grupları Aşı türleri

Detaylı

Seyahat ve Aşılama. Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Seyahat ve Aşılama. Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Seyahat ve Aşılama Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yurtdışına seyahat mi düşünüyorsunuz? Hazırlıklı mısınız? Seyahat ve aşılama programını planlarken. Gidilecek bölge bilgileri

Detaylı

Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr.

Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr. Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr. karaciğer, kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı, ) Son dönem

Detaylı

HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA

HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 18.03.2017 Adana.EKMUD HIV POZİTİF HASTALARDA AŞI İLE KORUNULABİLEN HASTALIKLAR İÇİN ARTMIŞ

Detaylı

Dr Behice Kurtaran Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Dr Behice Kurtaran Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 1 Dr Behice Kurtaran Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Dünyada > 59 milyon Türkiye de 700 000 Yüksek riskli Kas iskelet bozuklukları Kimyasyal ajanlar

Detaylı

Sağlık çalışanları günlük çalışma ortamlarında

Sağlık çalışanları günlük çalışma ortamlarında PANEL Sağlık Çalışanlarının Sağlığı: Sağlık Çalışanlarının Aşılanması Dr. Aysel KOCAGÜL ÇELİKBAŞ 1 1 Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği,

Detaylı

KLİMİK EBÇG 6-7 Aralık 2014, İstanbul

KLİMİK EBÇG 6-7 Aralık 2014, İstanbul KLİMİK EBÇG 6-7 Aralık 2014, İstanbul Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar Diyabet Kronik karaciğer, Kalp hastalığı, kronik akciğer

Detaylı

HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA!

HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA! İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 209 TOPLUMDAN EDİNİLMİŞ ENFEKSİYONLARA PRATİK YAKLAŞIMLAR Sempozyum Dizisi No:61 Şubat 2008; s.209-214 HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA! Prof. Dr. Gaye

Detaylı

SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR

SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR Doç.Dr. Murat DİZBAY G.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Edward Jenner, 1796 Erişkinde bağışıklama İki lider arasındaki fark? Erişkinlerde

Detaylı

Aşılar. Erişkinde Bağışıklama 2011-2012. Aşılar II- Aşılar III- 08.03.2012. Prof. Dr. H. Barbaros Oral

Aşılar. Erişkinde Bağışıklama 2011-2012. Aşılar II- Aşılar III- 08.03.2012. Prof. Dr. H. Barbaros Oral Erişkinde Bağışıklama 2011-2012 Prof. Dr. H. Barbaros Oral 1 Aşılar TOKSOİD AŞILAR Difteri toksoidi Tetanoz toksoidi ÖLÜ BAKTERİ AŞILARI Boğmaca (Pertusis) Aşısı Kolera aşısı Tifo aşısı Veba aşısı POLİSAKKARİT

Detaylı

Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt.

Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt. Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt. Feyza Koç Ekim 2017 Bağışıklık Pasif Anneden bebeğe plesanta yoluyla antikor geçmesi Tam kan, plazma, eritrosit, trombosit ve immunglobulin verilmesi

Detaylı

Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016

Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016 Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016 Aşılama Birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekim ve diğer personelin temel görevlerinden biri çocuk sağlığının korunmasıdır. Hastalıkların

Detaylı

İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon

İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon Dr. Meltem Avcı İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği meltema1@hotmail.com İmmünsüpresif birey = İmmünkompromize

Detaylı

Genişletilmiş Bağışıklama Programı-GBP

Genişletilmiş Bağışıklama Programı-GBP Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı Dr. Osman TOPAÇ Haziran 2017 1 Genişletilmiş Bağışıklama Programı-GBP Amaç: Hassas yaş gruplarına enfeksiyona yakalanmalarından önce ulaşıp, hastalıklara

Detaylı

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B

Detaylı

Aşılama kontrendikasyonları. Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi

Aşılama kontrendikasyonları. Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi Aşılama kontrendikasyonları Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi SUNUM PLANI Aşılama kontrendikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama Endikasyonları 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor

Detaylı

İmmünizasyon için kullanılan immünbiyolojik ajanlar,antijenler (bakteri, virus, toksoid ) veya antikorlardır (immünglobulin, antitoksinler).

İmmünizasyon için kullanılan immünbiyolojik ajanlar,antijenler (bakteri, virus, toksoid ) veya antikorlardır (immünglobulin, antitoksinler). Prof. Dr. Saim DAYAN D.Ü. Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Erişkin immünizasyon Hastalıkların, hastalıklara bağlı sakatlık ve ölümlerin önlenmesinde en etkili yollardan

Detaylı

HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR? HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER

HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR? HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI Hepatit B aşısı bilinen en etkili aşılardan biridir. Hepati B aşısı inaktif ölü bir aşıdır, aşı içinde hastalık yapacak virus bulunmaz. Hepatit B aşısı 3 doz halinde yapılmalıdır.

Detaylı

AŞI ve SERUMLAR. Dr. Sibel AK

AŞI ve SERUMLAR. Dr. Sibel AK AŞI ve SERUMLAR Dr. Sibel AK Bugün; Ak#f İmmünizasyon Bakteriyel Aşılar Viral Aşılar Aşı Takvimi Pasif İmmünizasyon Aşı Etkileşimleri Tanımlar İmmünite (Bağışıklık): Konağın, kendisinden farklı yapıya

Detaylı

Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon hastalıklarından korunma, ölüm ve sekellerinin azaltılmasında en önemli iki yöntem sanitasyon

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK 1 AŞILAMADA AMAÇ Aşı ile korunulabilir hastalıkları engellemek Enfeksiyon kaynaklı mortaliteyi azaltmak Enfeksiyon kaynaklı morbiditeyi azaltmak HİÇBİR AŞININ HERKES İÇİN TAMAMEN ETKİN VE GÜVENİLİR OLMASI

Detaylı

ERİŞKİN İMMÜNİZASYON. Prof. Dr. Saim Dayan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

ERİŞKİN İMMÜNİZASYON. Prof. Dr. Saim Dayan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ERİŞKİN İMMÜNİZASYON Prof. Dr. Saim Dayan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı . Hastalıkların, hastalıklara bağlı sakatlık ve ölümlerin önlenmesinde

Detaylı

Kanser Hastaları ve Kemik İliği Transplantasyonu Yapılanlarda Aşılama

Kanser Hastaları ve Kemik İliği Transplantasyonu Yapılanlarda Aşılama Kanser Hastaları ve Kemik İliği Transplantasyonu Yapılanlarda Aşılama Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KLİMİK, 4. Ulusal Erişkin Bağışıklama

Detaylı

Ulusal Aşı Takvimi. (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden

Ulusal Aşı Takvimi. (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden Prof. Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı, Bursa Ulusal Aşı Takvimi (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden Aşı niçin yapılır?

Detaylı

İNFLUENZADA KORUNMA. Uz. Dr. Öznur Ak KEAH

İNFLUENZADA KORUNMA. Uz. Dr. Öznur Ak KEAH İNFLUENZADA KORUNMA Uz. Dr. Öznur Ak KEAH İnfluenzaya bağlı komplikasyonların önlenmesi, hastalığın hafif geçirilmesi, hastaneye yatışın azaltılmasında en etkili yol AŞI ile korunmaktır. Antiviral ilaçlarla

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

GEBELİKTE AŞI (TERATOTOKSİKOLOJİ YÖNÜNDEN) Mine Kadıoğlu Duman. KTÜ Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Trabzon

GEBELİKTE AŞI (TERATOTOKSİKOLOJİ YÖNÜNDEN) Mine Kadıoğlu Duman. KTÜ Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Trabzon GEBELİKTE AŞI (TERATOTOKSİKOLOJİ YÖNÜNDEN) Mine Kadıoğlu Duman KTÜ Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Trabzon Gebelikte Aşılama Fetusa zarar verebilir inanışları Hekimlerin tereddüt etmesi Annelerin

Detaylı

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık Sonradan Kazandırılan Bağışıklık 1 Çocukların Ölüm Nedenleri Arasında Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar İlk Sırada Bulunur Boğmaca 11% Tetanoz 8% Diğerleri 1% Pnömokok 28% Hib 15% Rotavirus 16% Kızamık 21%

Detaylı

DOÇ. DR. ASIM KALKAN SBÜ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ

DOÇ. DR. ASIM KALKAN SBÜ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ DOÇ. DR. ASIM KALKAN SBÜ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ KAYNAKLAR Rhabdoviridea ailesinden bir RNA virüsü Zarflı Işığa ve ısıya duyarlı İnsanlık tarihinin en eski hastalıklarından

Detaylı

GEBELERDE AŞILAMA. Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Afyonkarahisar.

GEBELERDE AŞILAMA. Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Afyonkarahisar. GEBELERDE AŞILAMA Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Afyonkarahisar. AŞILAMADA HEDEFLER Hastalıkların geçirilmesinin önlenmesi Mortalite

Detaylı

HEPATİT TARAMA TESTLERİ

HEPATİT TARAMA TESTLERİ HEPATİT TARAMA TESTLERİ Hepatit Tarama Testleri (Hepatit Check Up) Hepatit taraması yaptırın, aşı olun, tedavi olun, kendinizi ve sevdiklerinizi koruyun. Hepatitler toplumda hızla yayılan ve kronikleşerek

Detaylı

SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ

SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ Çalışanların hastane ortamında bulaşıcı hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaşıcı hastalıklara maruziyet durumunda alınması gereken

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Burdur Halk Sağlığı Müdürlüğü

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Burdur Halk Sağlığı Müdürlüğü Sayı : B.10.1HSK.4.15.16.00 102/ 646 17/09/2012 Konu : Hepatit A Aşısı Uygulaması Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığının Çocukluk Aşı Takvimine eklenen Hepatit A Aşısı Uygulaması ile

Detaylı

Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi

Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi Elif Çomak 1 Çağla Serpil Doğan 2 Arife Uslu Gökçeoğlu 3 Sevtap Velipaşaoğlu 4, Mustafa Koyun 5 Sema Akman 5

Detaylı

ERĐŞKĐN AŞILAMASINDA ĐŞYERĐ HEKĐMLERĐNĐN ROLÜ

ERĐŞKĐN AŞILAMASINDA ĐŞYERĐ HEKĐMLERĐNĐN ROLÜ ERĐŞKĐN AŞILAMASINDA ĐŞYERĐ HEKĐMLERĐNĐN ROLÜ Şevket AKSOY Đşyeri Hekimleri Derneği Sevket.aksoy@gmail.com ÖZET Đşyerlerinde bulaşıcı hastalıklardan korunmak için aşılamanın işyeri hekimlerinin temel görevlerinden

Detaylı

Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı

Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı KLİMİK 2015 yolcudur abbas, bağlasan durmaz Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı Bülent Bozdoğan Adnan Menderes Üniversitesi GİRİŞ - ÇIKIŞ YAPAN ZİYARETÇİLER, YABANCI VE VATANDAŞLAR Aralık 2014 SAYI: 12 26.01.2015-11:00

Detaylı

GEBELİK ve AŞILAMA PROGRAMLARI: YENİ YAKLAŞIMLAR. Prof. Dr. İrfan KUTLAR Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

GEBELİK ve AŞILAMA PROGRAMLARI: YENİ YAKLAŞIMLAR. Prof. Dr. İrfan KUTLAR Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD GEBELİK ve AŞILAMA PROGRAMLARI: YENİ YAKLAŞIMLAR Prof. Dr. İrfan KUTLAR Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD 1 Maternal immünizasyon Hem anneyi hem de bebeği infeksiyonlardan

Detaylı

Grip Aşılarında Güncel Durum

Grip Aşılarında Güncel Durum Grip Aşılarında Güncel Durum Kenan HIZEL Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum içeriği Aşı içeriği ve aşı çeşitleri Aşı endikasyonları, etki ve etkinlik Riskli gruplarda durum

Detaylı

YAŞLILARDA AŞILAMA. Dr. Filiz Demirdağ

YAŞLILARDA AŞILAMA. Dr. Filiz Demirdağ YAŞLILARDA AŞILAMA Dr. Filiz Demirdağ Yaşlı nüfus oranları 2012 de % 7,5 2016 da % 8,3 2050 yılında %20,8 olması bekleniyor. TÜİK.16 Mart 2017. İmmunosenesence Yaşlanmayla beraber immun sistemde olan değişiklikler

Detaylı

Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu

Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu Dr. Özlem GÜZEL TUNÇCAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD Solid organ transplantasyon (SOT)

Detaylı

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları

Detaylı

Transplant hastalarında aşılama. Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD

Transplant hastalarında aşılama. Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD Transplant hastalarında aşılama Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD 16.04.2014 Transplantasyon öncesinde; Alıcıda var olan infeksiyonlar Donör organdan bulaşabilecek infeksiyonlar Tx

Detaylı

ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA. Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı. Ankara

ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA. Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı. Ankara ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı Ankara 02 Kasım 2018 1 Ülkemizde Aşı Uygulamaları Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Çiçek (1930)

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARI AŞIDAN NEDEN KORKUYOR? Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

SAĞLIK ÇALIŞANLARI AŞIDAN NEDEN KORKUYOR? Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı SAĞLIK ÇALIŞANLARI AŞIDAN NEDEN KORKUYOR? Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Sağlık çalışanları kimler? Doktor ve diş hekimleri

Detaylı

Özel Konakta Bağışıklama. Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Özel Konakta Bağışıklama. Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Özel Konakta Bağışıklama Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Olgu 45 yaşında erkek hasta Mantle Cell Lenfoma nedeniyle R-CHOP (rituksimab,

Detaylı

Hepatit B ile Yaşamak

Hepatit B ile Yaşamak Hepatit B ile Yaşamak NEDİR? Hepatit B, karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan, kan yolu ve cinsel ilişkiyle bulaşan bir virüs hastalığıdır. Zaman içerisinde karaciğer hasarlarına ve karaciğer kanseri

Detaylı

TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI. Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD.

TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI. Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD. TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD. artan nüfus değişen çevre iklim ve yaşam koşulları gelişen teknoloji Her yaşta enfeksiyon hastalıklarına

Detaylı

Bağışıklamada Güncel Durum

Bağışıklamada Güncel Durum Bağışıklamada Güncel Durum Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı Dr.Osman Topaç 4.Ulusal Pediatri Kongresi 16-19 Kasım 2016/Antalya Genişletilmiş Bağışıklama Programı Amaç: Hassas yaş gruplarına

Detaylı

Seyahat Öncesi Aşılanma. Zeliha KOCAK TUFAN Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Seyahat Öncesi Aşılanma. Zeliha KOCAK TUFAN Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Seyahat Öncesi Aşılanma Zeliha KOCAK TUFAN Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Seyahat Sağlığı Risk değerlendirilmesi: Gidilen yer! Sağlık durumu! Yol-culuk! Seyahat planı! Anlık Değerlendirme: Centers

Detaylı

Sadece bilgilendirme amaçlıdır.

Sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sadece bilgilendirme amaçlıdır. AŞI NEDİR? İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların hastalık yapma kudretlerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı

Detaylı

ERİŞKİNDE AŞIYLA KORUNULABİLEN HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ

ERİŞKİNDE AŞIYLA KORUNULABİLEN HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ ERİŞKİNDE AŞIYLA KORUNULABİLEN HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ Dr. Sema ALP ÇAVUŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD,İzmir Seroepidemiyoloji Aşıyla

Detaylı

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca)

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Erişkin ve büyük çocuklarla kıyaslandığında, 12 ay altındaki infantlar gerçek anlamda yüksek boğmaca oranlarına ve boğmaca ile ilişkili ölümlerin geniş

Detaylı

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık Sonradan Kazandırılan Bağışıklık 1 Boğmaca 11% Tetanoz 8% Diğerleri 1% Pnömokok 28% Hib 15% Rotavirus 16% Kızamık 21% Aşı İle Önlebilir Hastalıklar Difteri Hib Hepatit B Kızamık Kabakulak Yenidoğan tetanozu

Detaylı

İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi. Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H

İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi. Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H 2013 IDSA İmmünkompromize Kişilerin Aşılanması İçin Klinik Uygulama Rehberi Bu rehber, immünkompromise hastaların ve onlarla

Detaylı

ERİŞKİNDE-İŞ SAĞLIĞINDA - Bağışıklama. Prof.Dr.Lütfiye Mülazımoğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ABD

ERİŞKİNDE-İŞ SAĞLIĞINDA - Bağışıklama. Prof.Dr.Lütfiye Mülazımoğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ABD ERİŞKİNDE-İŞ SAĞLIĞINDA - Bağışıklama Prof.Dr.Lütfiye Mülazımoğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ABD I. DÜNYA SAVAŞINDA KAÇ KİŞİ HAYATINI KAYBETMİŞTİR? 10 MİLYON İspanyol gribi,

Detaylı

SEYAHAT VE AŞILAMA Prof.Dr. Fatma Ulutan

SEYAHAT VE AŞILAMA Prof.Dr. Fatma Ulutan SEYAHAT VE AŞILAMA Prof.Dr. Fatma Ulutan Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. SEYAHAT EDEN İNSAN SAYISI ARTIYOR 2014 de 1 milyar insan sınır ötesi geçiş yapmış ve %30-60 oranında

Detaylı

Erişkin Bağışıklama. Dr Selmin Dirgen Çaylak Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Erişkin Bağışıklama. Dr Selmin Dirgen Çaylak Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Erişkin Bağışıklama Dr Selmin Dirgen Çaylak Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Erişkinde aşı niçin gereklidir? Aşı ile önlenebilir hastalıklar erişkinlerde

Detaylı

SAĞLIK PERSONELİNDE PROFİLAKSİI

SAĞLIK PERSONELİNDE PROFİLAKSİI İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 215 TOPLUMDAN EDİNİLMİŞ ENFEKSİYONLARA PRATİK YAKLAŞIMLAR Sempozyum Dizisi No:61 Şubat 2008; s.215-222 SAĞLIK PERSONELİNDE PROFİLAKSİI Eskişehir

Detaylı

ERİŞKİNDE BAĞIŞIKLAMA. DR. FÜGEN YÖRÜK A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

ERİŞKİNDE BAĞIŞIKLAMA. DR. FÜGEN YÖRÜK A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ERİŞKİNDE BAĞIŞIKLAMA DR. FÜGEN YÖRÜK A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bağışıklama nedir, nasıl sağlanır? Erişkinde bağışıklama neden gereklidir? ACIP 2016 önerileri (hangi yenilikler

Detaylı

Erişkin Aşılama. Dr.Serhat Ünal. Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi

Erişkin Aşılama. Dr.Serhat Ünal. Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi Erişkin Aşılama Dr.Serhat Ünal Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi Aşılar Jenner çiçek aşısı 1776 Halk Salk polio sağlığında aşısı 1953 başarı

Detaylı

Belge No: Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: Güncelleme No: Sayfa No: EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 1/5 GÜNCELLEME BİLGİLERİ

Belge No: Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: Güncelleme No: Sayfa No: EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 1/5 GÜNCELLEME BİLGİLERİ EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 1/5 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama - 0 - EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 2/5 1. AMAÇ Bu yönergenin amacı; çalışanların iş kazası sonucu yaralanmalarında bildirimin

Detaylı

Kuduzda Korunma ve İmmünoprofilaksi Uygulamaları Dr. Cemal BULUT

Kuduzda Korunma ve İmmünoprofilaksi Uygulamaları Dr. Cemal BULUT Kuduzda Korunma ve İmmünoprofilaksi Uygulamaları Dr. Cemal BULUT SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi II. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği PATOGENEZ 1. Isırık ve virus girişi

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 14.01.2013 Madde 5.12, Personel Sağlık Taraması Takip 01 Çizelgesi ne atıfta bulunularak revize edildi. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Enfeksiyon

Detaylı

AKILCI AŞI UYGULAMALARI. Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER

AKILCI AŞI UYGULAMALARI. Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER AKILCI AŞI UYGULAMALARI Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA MERKEZİ- (1994- ) ERİŞKİN AŞI MERKEZİ-2010 Sağlık Çalışanları Aşılaması İnfeksiyon

Detaylı

HEMATOPOETIK KÖK HÜCRE ALICISI HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA. Dr. Derya SEYMAN Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

HEMATOPOETIK KÖK HÜCRE ALICISI HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA. Dr. Derya SEYMAN Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi HEMATOPOETIK KÖK HÜCRE ALICISI HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA Dr. Derya SEYMAN Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi HKHT sonrası İmmunitenin Yapılanması İnnate İmmun Sistem Naturel killer (doğal öldürücü) hücreler

Detaylı

ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMA ġemasi. Dr.Neşe DEMİRTÜRK AKÜ TIP FAKÜLTESİ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Afyonkarahisar,2014.

ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMA ġemasi. Dr.Neşe DEMİRTÜRK AKÜ TIP FAKÜLTESİ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Afyonkarahisar,2014. ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMA ġemasi Dr.Neşe DEMİRTÜRK AKÜ TIP FAKÜLTESİ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Afyonkarahisar,2014. Aşılamada Hedefler Hastalıkların geçirilmesinin önlenmesi Mortalite

Detaylı

KHN ALICILARI VE LÖSEMİ HASTALARINDA AŞILAMA KILAVUZLARI

KHN ALICILARI VE LÖSEMİ HASTALARINDA AŞILAMA KILAVUZLARI KHN ALICILARI VE LÖSEMİ HASTALARINDA AŞILAMA KILAVUZLARI Prof. Dr. Esin ŞENOL Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Bakteriyoloji Anabilim Dalı Hematopoetik Kök Hücre Nakli

Detaylı

Sağlık Çalışanlarında Risk Oluşturan Bulaşıcı Hastalıklar. Prof. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

Sağlık Çalışanlarında Risk Oluşturan Bulaşıcı Hastalıklar. Prof. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sağlık Çalışanlarında Risk Oluşturan Bulaşıcı Hastalıklar Prof. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sağlık Çalışanlarının Mesleki Riskleri Enfeksiyon Kesici

Detaylı

ERİŞKİNDE BAĞIŞIKLAMA

ERİŞKİNDE BAĞIŞIKLAMA ERİŞKİNDE BAĞIŞIKLAMA Aşılamada Temel Prensipler Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 18 ve 19. yüzyıl Çiçek Kuduz Tifo Kolera Veba

Detaylı

Çocuk enfeksiyon hastalıkları derneği 2012 genişletilmiş aşı takvimi

Çocuk enfeksiyon hastalıkları derneği 2012 genişletilmiş aşı takvimi Çocuk enfeksiyon hastalıkları derneği 2012 genişletilmiş aşı takvimi ÇOCUK ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERNEĞİ 2012 GENİŞLETİLMİŞ AŞI TAKVİMİ * Doğumda 1. 2. 3. 4. 6. 12. 15. 18. 24. 30. (4-6 yaş) İÖO 1. sınıf

Detaylı

Perinatal Enfeksiyon Taramaları ve Aşılama

Perinatal Enfeksiyon Taramaları ve Aşılama Türkiye Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği Perinatal Enfeksiyon Taramaları ve Aşılama Prof. Dr. Mehmet Şimşek Perinatoloji enfeksiyon HBs Ag :Gebelikte rutin HBs Ag tarama yapılmalıdır HBs Ag +

Detaylı

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık Doç. Dr. Onur POLAT Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık personeli gibi hastalardan bulaşabilecek

Detaylı

BİLGİ NOTU. AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ

BİLGİ NOTU. AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ BİLGİ NOTU AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ Her Şeyin Başı Sağlık, Sağlığın Başı Aşı Aşılı Çocuk, Sağlıklı Çocuk Onu Sevin, Koruyun, Aşılayın Çocuklarınızın Eksik Aşılarını Tamamlatınız

Detaylı

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir?

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir? Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan

Detaylı

PERSONEL YARALANMALARININ ÖNLENMESİ VE TAKİBİ. Uz.Dr. Sevinç AKKOYUN

PERSONEL YARALANMALARININ ÖNLENMESİ VE TAKİBİ. Uz.Dr. Sevinç AKKOYUN PERSONEL YARALANMALARININ ÖNLENMESİ VE TAKİBİ Uz.Dr. Sevinç AKKOYUN Sağlık Çalışanlarında İnfeksiyon Riski Kan yoluyla bulaşan hastalıklar Hepatit B, Hepatit C, HIV, Hepatit D Sağlık çalışanlarında majör

Detaylı

Doç. Dr. Kemal Osman MEMİKOĞLU A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Doç. Dr. Kemal Osman MEMİKOĞLU A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Doç. Dr. Kemal Osman MEMİKOĞLU A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Zayıflatıldığı için hastalığa yol açmayan, ancak bağışıklık yanıtı başlatabilen virus aşılarıdır Doğal

Detaylı

Erişkin Bağışıklamada Neredeyiz? Dr. Kenan HIZEL

Erişkin Bağışıklamada Neredeyiz? Dr. Kenan HIZEL Erişkin Bağışıklamada Neredeyiz? Dr. Kenan HIZEL 1996 da DBT ve kuduz aşısı, 1997 de BCG aşı üre=minin durdurulmuştur. Ülkemizde aşı üre=mi tarihçesi Çiçek aşısı bilgi transferi Osmanlı döneminde Avrupa

Detaylı

Vet. Hekim Ahmet SAFRAN

Vet. Hekim Ahmet SAFRAN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Vet. Hekim Ahmet SAFRAN Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı Riketsiyal ve Viral Zoonotik Hastalıklar Şube Müdürlüğü Tel: 0312 585 13 90,

Detaylı

PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI. Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları

PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI. Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları PERİNATAL HERPES VİRUS İNFEKSİYONLARI Uzm.Dr.Cengiz Uzun Alman Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Perinatal dönemde herpesvirus geçişi. Virus Gebelik sırasında Doğum kanalından Doğum

Detaylı

AŞILAR VE BAĞIŞIK SERUMLAR. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE

AŞILAR VE BAĞIŞIK SERUMLAR. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE AŞILAR VE BAĞIŞIK SERUMLAR Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE Pasif bağışıklama aktif bağışıklık oluşturacak kadar zaman bulunamadığı durumlarda hastaya, insanlardan veya atlardan elde edilen spesifik ve yüksek

Detaylı

YAŞLILIKTA BA IŞIKLAMA. Türkiye EKMUD İstanbul Günleri 2018 Dr. SEMRA KAVAS Fatih Sultan Mehmet E itim Araştırma Hastanesi

YAŞLILIKTA BA IŞIKLAMA. Türkiye EKMUD İstanbul Günleri 2018 Dr. SEMRA KAVAS Fatih Sultan Mehmet E itim Araştırma Hastanesi YAŞLILIKTA BA IŞIKLAMA Türkiye EKMUD İstanbul Günleri 2018 Dr. SEMRA KAVAS Fatih Sultan Mehmet E itim Araştırma Hastanesi Olgu 70 yaş erkek hasta Diz protez öncesi preop. de erlendirme Anti HCV düşük titrede

Detaylı