Bilimsel Alan Bazlı URAP Ünivestite Sıralaması ve Küresel Ölçekte Türk Ünivesitelerinin Yeri 5 Ağustos 2014

Transkript

1 Bilimsel Alan Bazlı URAP Ünivestite Sıralaması ve Küresel Ölçekte Türk Ünivesitelerinin Yeri 5 Ağusts 2014 Özellikle küresel pazara yönelik faaliyetlerin karşılaştırmalı değerlendirmelerini anlamlı ve güdüleyici bularak vediğim önemi daha önce de belirtmiş ve özellikle sn ay içerisinde, Savunma sanayi faaliyetleri ile ilgili larak Türkiye - İsveç - "Bir açıdan... Savunma Sanayilerinin Karşılaştırma Özeti (Türkiye ve İsveç)", ve Araştırma-Geliştirme faaliyetleri ile ilgili larak da Türkiye Güney Kre Küresel (Endüstriyel & Ticari) Faaliyetlerde Türkiye'nin Knumu ve Yenileşim Yetisi Gelişimine Dair..., karşılaştırmalı değerlendirme özetlerini paylaşmıştım. Ardından, yaz tatilim sırasında, değerli dstum Prf. Dr. Kenan TAŞ tan aldığım URAP Matematik Alan Sıralaması knulu değerlendirme özetinde, University Ranking by Academic Perfrmance (URAP) tarafından yapılan Wrld Ranking değerlendirmesinde, Matematik alanında Dünya sıralamasında Harvard ın 1 inci, MIT nin 2 nci, Cambridge in 3 üncü,..., Çankaya Üniversitesi nin 572 inci lduğunu, ODTÜ Infrmatics Institute içinde yapılandırılmış URAP Türkiye Özel Bölümü tarafından hazırlanan Matematik Alanında Üniversitelerin Sıralaması değerlendirmesinde, Türkiye deki Devlet ve Vakıf bütün üniversitelerin Matematik Alanında birlikte değerlendirildiği listede Çankaya Üniversitesi nin Türkiye sıralamasında 9 uncu lduğu, Sıralamanın bu hali ile, Vakıf Üniversiteleri arasında Türkiye deki en iyi knuma Çankaya Üniversitesi - Matematik ve Bilgisayar Bölümü nün sahip lduğunu, Vakıf Üniversiteleri açısından listede Atılım Üniversitesi nin 10 uncu, Bilkent Üniverstesi nin 15 inci, Kç Üniversitesi nin 18 inci lduğu, Türkiye de ilk 20 üniversitenin ilan edildiği sıralamaya Matematik alanında vakıf üniversitelerinden sadece 5 üniversitemizin girebildiğini, Matematik alanında Dünya sıralamasında Harvard ın 1 inci, MIT nin 2 nci, Cambridge in 3 üncü,..., Çankaya Üniversitesi nin 572 inci lduğunu,

2 öğrendim. Sayın Dr. TAŞ ın, şahsında matematik alanındaki başarıya katkı sağlayanlara tebriklerimi bildirirken bu knuyu temelinden ele alarak ilgili lduğum alanlar özelinde zamanımın elverdiğince incelemek ve bazı değerlendirmeler yapmak ve daha detaylı öğrenmek isteği duydum.... Daha önce kitabım ve bazı makalelerimde de paylaşmıştım; çağdaş dünyada "geçmişin bilgi birikimini krumak ve kilisenin dktrinine itaati sağlamak" amacı ile öğretmek istedikleri şeyleri lan yetenekli insanlarla öğrenmek isteyen gençlerin bir araya gelmesi ile başlayan üniversite kurumu, Hakikati savunma rlüne sahip "Eğitim Üniversitesi, Dğayı keşif rlüne sahip "Eğitim Araştırma Üniversitesi, Değer yaratma rlüne sahip "Eğitim - Araştırma ve Uygulama Bilgisinden Yararlanma Üniversitesi, aşamaları ile tanımlanan süreçte hızla gelişiyr. Ülkemizde tüm iç yapı ve süreçleri tamamlanmış üçüncü aşamada bir üniversitemiz lmasa da, bireyi dağa alan değer yaratma ve bu değerle dakta lan bireyi yüceltme anlayışının küresel ölçekte kazandığı önem ve öncelik ulusal mevzuat ve süreçlere yansıdıkça bugün görülen bazı tekil çabaların sistematize larak ve bir bütünlük içinde tüm üniversitelerimize yayılacağını ve bu küresel gelişmeye uyum sağlayacağı umudunu hep kruyrum. Üniversitenin temel işlevleri, Öğrencileri iyi bir ssyal birey (vatandaş) ve iyi bir meslek insanı (uzman) yetiştirecek şekilde eğitmek, Bilimsel ve uygulamalı araştırma yapmak ve araştırma süreçleri ile bilginin gelişimine katkı sağlamak ve yeni bilgi üretmek, Kendi ürettikleri veya başka kişi ve kurumlarca üretilen bilgiyi tpluma yaymak, Üniversite eğitimi dil ve kavramlara dayandığı için, resmi dili kadar yabancı dil öğretmek, Devlet ve özel kuruluşlar için fikir ve insan gücü kaynağı lmak, 2/7 ( )

3 Kişi, kurum ve kuruluşların ihtiyaçlarını sağlamak üzere tplum ve devletle işbirliği yapmak, şeklinde bilinse de dünya üniversitelerin karşılaştırmaları değerlendirmeleri genelde araştırma temel işlevine yğunlaşarak yapılmaktadır. Bu karşılaştırmalı üniversite değerlendirmeleri, Çin de Arwu-Jia Tng, İspanya da Webmetrics, İngiltere de Times, Hllanda da Leiden larak anılan sıralama sistemleri kapsadıkları farklı kriterlerle gerçekleştirilmektedir. Snra, dünyadaki yaklaşık 3000 universite ile ilgili Infrmatin Sciences Institute (ISI) gibi uluslararası açık kaynaklar ile knu ile ilgili ulusal trite kurumların yayınladığı verileri esas alarak değerlendiren uluslararası URAP ın yöntemini ve dönemine ait larak yayınlanan bazı indeksleri inceledim, anladımki; Bu değerlendirme, Üniversitenin sadece bilimsel ve uygulamalı araştırma yapmak ve araştırma süreçleri ile bilginin gelişimine katkı sağlamak ve yeni bilgi üretmek temel işlevi ile ilgili, Bu işlevin de sadece yayın alt elemanını uluslararası işbirliğine de ağırlık vererek ele alıyr, Diğer araştırma ve bilgi üretmenin diğer alt elemanları ve üniversitenin (eğitimi bilginin yayılması, yabancı dil öğretimi, fikir ve insan gücü kaynağı lunması, tplum ve devletle işbirliği gibi) diğer temel işlevlerini kapsamıyr, Mevcut hali ile, 23 farklı (Mathematical Sciences, Physical Sciences, Chemical Sciences, Earth Sciences, Envirnmental Sciences, Bilgical Sciences, Agricultural and Veterinary Sciences, Infrmatin & Cmputing Sciences, Engineering, Technlgy, Medical and Health Sciences, Built Envirnment and Design, Educatin, Ecnmics, Cmmerce - Management - Turism and Services, Studies in Human 3/7 ( )

4 Sciety, Psychlgy and Cgnitive Sciences, Law and Legal Studies, Studies in Creative Arts and Writing, Language - Cmmunicatin and Culture, Histry and Archaelgy, Philsphy and Religius Studies, Multidisciplinar) alanda küresel, bölgesel ve ülke bazında genel (verall) değerlendirmeler mevcut, Bu değerlendirmede sıralamalar, tplam skr 600 lacak şekilde, Number f Articles - ağırlığı % 21, Ttal Dcument Cunt - ağırlığı % 10, Citatin - ağırlığı %21, Jurnal Impact Ttal - ağırlığı %18, Jurnal Citatin Impact Ttal - ağırlığı %15, Cllabratin - ağırlığı %15, kıstasları(*) esas alınarak yapılıyr. Bu değerlendirme üniversitenin genel tplamları dikkate alınarak yapılmış; yani büyük/kalabalık öğretim elemanına sahip üniversitenin avantajı var. Türkiye deki yükseköğretim kurumlarını akademik başarıları dğrultusunda değerlendirebilmek için bilimsel metdlar geliştirmek ve yapılan çalışmaların snuçlarını kamuyu ile paylaşma amacına sahip larak ODTÜ Infrmatics Institute içinde yapılandırılmış uluslararası URAP ın Türkiye Özel Bölümü de ISI (Infrmatin Sciences Institute) gibi uluslararası açık kaynaklar ile YÖK ve ÖSYM gibi ulusal kurumların yayınladığı veriler kullanarak benzer bir çalışmayı ülke içindeki üniversitelere yönelik yapmış ve beenzer kategrilerde yayınlamış. URAP ın Türkiye Özel Bölümü de uluslararası URAP gibi araştırma ağırlıklı değerlendirmeyi benzer veri kaynaklarını kullansa da; Değerlendirmede esas alınan (Makale Sayısı, Öğretim Üyesi Başına Düşen Makale Sayısı, Atıf Sayısı, Öğretim Üyesi Başına Düşen Atıf Sayısı, Tplam Bilimsel Dküman Sayısı, Öğretim Üyesi Başına Düşen Tplam Bilimsel Dküman Sayısı, Dktra Öğrenci Sayısı, Dktra Öğrenci Oranı, Öğretim Üyesi Başına Düşen Öğrenci Sayısı) kıstasları ve bu kıstasların ağırlıkları farklı, Değerlendirme yöntemi farklı, Ve dlayısı ile ülke adına yapıldığı belirtilen snuçlar dünya snuçlarından farklı çıkıyr. Örneğin 2013 Tüm Üniversitelerin Genel Puan Tablsu nda dünya sıralamasında ülkemizin en önde görünen üniversitesi ulusal sıralamada üçüncü, dünya sıralamasında ülkemizden ikinci sırada görünen üniversitesi ulusal sıralamada ilk sırada görülebiliyr. Şanssızlık Bu ulusal sıralama yapılırken farklı kriter ve yönteme dayalı lan URAP küresel sıralamasının ilgili üniversite satırında gösteriliyr lması... 4/7 ( )

5 URAP ın Türkiye Özel Bölümünün Bilimsel Alan sıralamalarında öğretim üyesi başına düşen makale sayısı da dikkate alındığı için, yani rakamlar üzerinde nrmalleştirme işlemi yapıldığı için, uluslararası URAP ın dünya sıralaması listesinde listesinde büyük/ kalabalık üniversiteleri lehine görülen avantaj rtadan kalkıyr ve atıf alabilen yayınları üretebilrn öğretim üyesine sahip üniversite ve bölüm lmak önem kazandığı da lumlu yönde dikkati çekiyr. Bu tespitler ışığında, daha çk ilgi alanıma giren iki knuya uluslararası URAP indekslerinde göz attım: Mühendislik (Engineering) Alanı: Ülkelerarası mühendislik sıralamasında ilk 250 üniversiteyi (1-250) alan tablda Türkiye'den üniversite yk; ikinci 250 üniversite ( ) tablsunda, 303. Ortadğu Teknik Üniversitesi 349. İstanbul Teknik Üniversitesi var... Üzücü! Ülkelerarası Genel (Overall) Sıralama: Ülkelerarası genel sıralamada ilk 250 üniversiteyi (1-250) alan tablda Türkiye yine yk (!); ikinci ve üçüncü 250 üniversiteler tablsunda görebildim Türk Bayrağı nı... Categry A 417. İstanbul Üniversitesi 458. Hacettepe Üniversitesi 474. Ortadğu Teknik Üniversitesi 486. Ege University Categry B Ankara Üniversitesi 519. Gazi Üniversitesi 589. İstanbul Teknik Üniversitesi 734. Bğaziçi Üniversitesi 784. Çukurva Üniversitesi 818. İhsan Dğramacı Bilkent Üniversitesi Bu değerlendirmelerin üniversitenin genel tplamları dikkate alınarak yapıldığını belirtmiştim; halbuki genel verimlilik karşılaştırmalarında lduğu gibi, durum birim öğretim üyesi başına yayın incelenerek yapılır ise durumun çk daha farklı ve düşündürücü labileceğini de değerlendiriyrum. Düşündüm... Bu tip karşılaştırmaları değerlendirmeler, Üniversitenin araştırma yapmak, bilginin gelişimine katkı sağlamak ve yeni bilgi üretmek temel işlevinin, 5/7 ( )

6 Yayın haricindeki diğer alt elemanlarına, Dışında kalan temel işlevlerine, yönelik de yapılıyr mu? Yapılmıyr ise, en azından üniversitenin öğretim / eğitim temel işlevi için Türkiye de yapılamaz mı? Türkiye deki yükseköğretim kurumlarını akademik başarıları dğrultusunda değerlendirebilmek için bilimsel metdlar geliştirmek ve yapılan çalışmaların snuçlarını kamuyu ile paylaşma amacına sahip bir kurum larak ululararası URAP ın Türkiye Özel Bölümü nün de değerlendirilen nir taraf lduğu için, ODTÜ Infrmatics Institute içinde yapılandırılmış lması da temel denetim ilkelerine uyum açısından yeniden değerlendirme gereken bir başka önemli husus değil midir? Ayrıca, Üniversite öğretim üyelerinin gelirlerini eğitim ve araştırma perfrmansına dayalı geliştirmek yerine nları özel girişim ve serbest çalışma yönlendirmenin ve bu güdüyü Teknpark larla zirveye çıkarmanın, Endüstri prfesynellerine üniversitede ders vermelerinin (dktra ve üstü akademik ünvan arayarak, bu ünvanların dil ve genel yetenek sınavları ardına saklanması ile) kısıtlanması, Genel larak, işe almada yaygın lan eş dst kanka önceliğinin yerine burada aranılan kriterlerde daha fazla yayına sahip öğretim üyesi transferine dönüştürülmesinin (özellikle de işletme mantığı ile yönetilmesini umut ettiğim Vakıf Üniversitelerince), Üniversitelerimiz ve öğretim üyelerinin uluslararası rtak araştırma prjelerinde yer almaları, uluslararası değişim prgramlarına katılmaları akademik kariyer gelişiminde özendirilmesinin, Araştırma kapsamına eskiden -lduğu gibi- "Teknik Araştırma"nın alınması, endüstri prfesynellerinin yğun yer alacağı "Teknik Araştırma"ya da "Bilimsel Araştırma" kadar önem atfedilmesinin, bu değerlendirmeye nasıl ve ne şekilde etkisi vardır? Bunlar kurum başına ve kişi başına karşılaştırmalarla nasıl ölçülüyr, değerlendiriliyr ve uygulanabiliyr?...ki gerekli bu tip düzenlemelerle yükseköğretim kurumlarımızda kurumsal ve dlayası ile ülkesel knumumuzun yükseltilmesine katkısı lsun, gelecek nesil daha daha iyi şartlarda yetişsin. En iyi dileklerimle, Kaynakça : 1. C. EREL, Uçak Mühendisi; Can Ca Türkiye'de, Endüstrinin Gelişiminde İz Bırakanlar ; Ankara, C. EREL, Uçak Mühendisi; Rl Mdeller Üniversiteye Katkı Sağlar ; İTÜ Dergisi, Sayı #64, İstanbul, Nisan - Haziran /7 ( )

7 3. URAP; "University Ranking by Academic Perfrmance (URAP) Center Field Based Ranking"; Temmuz Prf. Dr. E. ERKUT; "Üniversitelerden Nasıl Daha Fazla Girişimci Çıkabilir?", Ankara Kalkınma Ajansı Semineri; Ankara, Nisan * İlave Açıklama Number f Articles is the measure f current scientific prductivity which includes the articles published between and indexed by Web f Science. The weight f this indicatr n the verall ranking is %21. Ttal Dcument Cunt is the measure f sustainability and cntinuity f scientific prductivity and presented by the ttal dcument cunt which cvers all schlarly literature including cnference papers, reviews, letters, discussins, scripts in additin t jurnal articles published in Data is btained frm Web f Science and the cntributin f this indicatr t verall ranking is %10. Citatin is the measure f research impact and scred accrding t the ttal number f citatins received in 2012 fr the articles published in and indexed by Web f Science. Self-citatins are excluded. The effect f citatin n the verall ranking is %21. Jurnal Impact Ttal is a measure f scientific impact which is derived by aggregating the impact factrs f jurnals in which a university published articles between 2008 and Jurnal impact factr values are btained frm the 2012 editin f the Jurnal Citatin Reprts. The weight f this indicatr is %18. Jurnal Citatin Impact Ttal is the measure f received citatin quality which is based n the impact factrs f jurnals where the citing articles are published. Jurnal impact factr values are btained frm the 2012 editin f the Jurnal Citatin Reprts. The cntributin f this indicatr t the verall ranking is %15. Internatinal Cllabratin is a measure f glbal acceptance f a university. Internatinal cllabratin data, which is based n the ttal number f publicatins made in cllabratin with freign universities, is btained frm the Web f Science database fr the years The weight f this indicatr is %15 in the verall ranking. 7/7 ( )