Transkript

1 geçmiþten geleceðe teþhisten tedaviye... Sözel Bildiri ve Poster Bildiri Özetleri Sheraton Otel ve Kongre Merkezi, Ankara

2 Sözel ve poster bildiri özetleri Türkiye Psikiyatri Derneði özet sisteminden gönderildiði biçimde yayýnlanmýþtýr.

3 içindekiler SÖZEL BÝLDÝRÝLER POSTER BÝLDÝRÝLER SÖZEL BÝLDÝRÝ ÖDÜL ADAYLARI ÝNDEKS

4

5 SÖZEL BÝLDÝRÝLER

6

7 SB 1 Agorafobili Olan ve Olmayan Panik Bozukluðu Hastalarýnýn Klinik Özelliklerinin Karþýlaþtýrýlmasý Ýlker Özyýldýrým Seval Kösecioðlu SB 2 Compleks Travma Olgularýnda Yeni Tanýmlama ve Tedavi Yaklaþýmlarý Çiðdem Dilek Þahbaz Ahmet Türkcan SB 3 Van Ýl Merkezinde Lise Son Sýnýf Öðrencilerinde Obsesif Kompulsif Bozukluðun Yaygýnlýðý Lütfullah Beþiroðlu Ayþe Tuba Akbaba Yavuz Selvi Adem Aydýn Özgür Özbebit Abdullah Atlý Osman Özdemir SB 4 Gazetelerde Cinsellik Haberleri; Web Taramasý Mahmut Kýlýç Aydan Doðan SB 5Ýnternet Baðýmlýlýðý Ölçeði Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin Bir Grup Lise Öðrencisinde Deðerlendirilmesi Fatih Canan Ahmet Ataoðlu Laura Nichols Tuba Yýldýrým Önder Öztürk SB 6 Psikozda Stres, Baðlanma ve Bakým Vericilik: Psikoz Hastalarýnýn Oksidatif Stres Düzeyinin Anneleriyle Baðlanma Ýliþkileri ve Bakým Verici Duygu Ýfadesiyle Olan Ýliþkileri Memduha Aydýn M. Kemal Kuþcu A.Süha Yalçýn Bahadýr Eker SB 7 DEHB Olan Çocuk ve Ergenlerin Ebeveynlerinde Psikopatoloji ve Mizaç Sermin Kesebir Bilge Yaþam Þair Eyüp Sabri Ercan Cahide Aydýn Ferhan Dereboy 5

8 Sözel Bildiriler SB 8 SB 9 Þizofrenide Difüzyon Tensör Görüntüleme Ýle Saptanan Sol Hemisferik Beyaz Cevher Yolak Bozukluklarý Ve Ayýrýcý Tanýdaki Deðeri Hakký Muammer Karakaþ Aslýhan Onay Hale Yapýcý Selçuk Aslan Aslý Ulutürk E. Turgut Talý Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðu (DEHB) Tanýsý Olan Çocuklarýn Ebeveynlerinin Nörokognitif Açýdan Ýncelenmesi Ozan Pazvantoðlu Arzu Alptekin Aker Koray Karabekiroðlu Saliha Baykal Iþýl Zabun Seher Akbaþ Gökhan Sarýsoy SB 10 SB 11 SB 12 SB 13 Türk Multipl Skleroz (MS) Olgularýnda Somatoform Yakýnmalar: MS Tipi, Fiziksel Özürlük ve Hastalýk Sürecinin Etkisi? Emel Koçer Abdulkadir Koçer Mehmet Yaman Fatih Canan Þeyma Özdem Ülkü Türk Börü Antidepresanla Tedavi Edilen Eþikaltý ve Eþiküstü Depresif Durumlar Kürþat Altýnbaþ Sinan Gülöksüz Serap Oflaz E. Timuçin Oral Ýki Uçlu Bozuklukta Baðlanma Biçiminin Klinik Görünüm ve Gidiþle Ýliþkisi Filiz Kökçü Sermin Kesebir Ferhan Dereboy Ýki Uçlu Bozukluk Tanýlý Olgularda ve Çocuklarýnda Baðlanma Biçimi, Kiþilik Ve Mizaç Ýliþkisi: Kontrollu Bir Çalýþma Filiz Kökçü Sermin Kesebir Ferhan Dereboy 6

9 SB 14 Major Depresyon Olgularýnda Depresif Epizod Sayýsý Ýle Serum Neopterin Düzeylerinin Ýliþkisi Cemil Çelik Murat Erdem Mehmet Iþýntaþ Tuncer Çaycý Fuat Özgen Aytekin Özþahin SB 15Bipolar Bozukluk Tanýlý Ötimik Hastalar ve Birinci Derece Akrabalarýnda Dürtüsellik: Saðlýklý Kontrollerle Karþýlaþtýrmalý Bir Çalýþma Sözel Bildiriler Ceren Hýdýroðlu Þehnaz Neslihan Gürz Yalçýn Baþak Baðcý Yaprak Çilem Yalçýn Arslan Zeliha Tunca Ayþegül Özerdem SB 16 Kannabis Kullanýmýnýn Beyin Derive Nörotrofik Faktör Düzeyleri Üzerine Etkisi ve Psikotik Semptomlarla Ýliþkisi Aslý Enez Darçýn Serçin Yalçýn Çavuþ Nesrin Dilbaz Esma Yenilmez Hasan Kaya Ýhsan Tuncer Okay 7

10 SB 1 Agorafobili Olan ve Olmayan Panik Bozukluðu Hastalarýnýn Klinik Özelliklerinin Karþýlaþtýrýlmasý Ýlker Özyýldýrým1, Seval Kösecioðlu1, Ünye Devlet Hastanesi, Psikiyatri Birimi, Ordu Sözel Bildiriler Amaç: Agorafobili olan panik bozukluðu hastalarýnda, agorafobi olmadan panik bozukluðu hastalarýna göre baþlangýç yaþýnýn daha erken, epizodlarýn daha uzun, eþtanýlarýn daha fazla, belirtilerin daha aðýr ve iþlevselliðin daha bozuk olduðu bildirilmektedir (1-3). Bu çalýþmada agorafobi ile birlikte olan ve olmayan panik bozukluðu hastalarýnýn sosyodemografik ve klinik özelliklerinin karþýlaþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Yöntem: Birincil tanýsý DSM-IV e göre panik bozukluðu (PB) olan, herhangi bir psikotrop kullanmayan 76 hasta çalýþmaya alýnmýþtýr. Tüm hastalara sosyodemografik veri formu, Klinik Global Ýzlenim Ölçeði (KGÝ), Ýþlevselliðin Genel Deðerlendirmesi Ölçeði (ÝGD), Beck Depresyon Ölçeði (BECK-D), Beck Anksiyete Ölçeði (BECK-A) ve Panik Agorafobi Ölçeði (PAÖ) uygulanmýþtýr. Agorafobili olan PB (34 hasta) ve agorafobi olmadan PB (42 hasta) gruplarý sosyodemografik ve klinik özellikleri açýsýndan karþýlaþtýrýlmýþtýr. Bulgular: PB hastalarýnýn %44,7 sine agorafobi eþlik etmekte idi. Ýki grup arasýnda yaþ, cinsiyet, medeni durum, eðitim, doðduðu ve þu an yaþadýðý yer, PB baþlangýç yaþý ve toplam hastalýk süresi açýsýndan anlamlý farklýlýk yoktu. Agorafobili olan PB grubunda KGÝ, ÝGD, BECK-A puanlarý agorafobi olmadan PB grubundan anlamlý olarak daha olumsuz sonuçlar göstermekteydi. Buna karþýlýk iki grubun BECK-D puanlarý ise benzerdi. Ayrýca agorafobili olan grupta ortalama PAÖ toplam puaný ile panik ataðý özellikleri, agorafobi/kaçýnma davranýþý, beklenti anksiyetesi, yetiyitimi ve saðlýk konusunda endiþe alt baþlýklarý puan ortalamalarý da karþýlaþtýrma grubuna göre daha yüksekti. Sonuç: Agorafobili olan PB, agorafobi olmadan PB na göre daha aðýr seyretmekte ve genel iþlevselliði daha olumsuz etkilemektedir. Kaynaklar 1. Grant BF, Hasin DS, Stinson FS, et al. J Clin Psychiatry 2006;67: Kessler RC, Chiu WT, Jin R, et al. Arch Gen Psychiatry 2006;63: Wittchen HU, Nocon A, Beesdo K, et al. Psychother Psychosom 2008;77:

11 SB 2 Compleks Travma Olgularýnda Yeni Tanýmlama ve Tedavi Yaklaþýmlarý Çiðdem Dilek Þahbaz1, Ahmet Türkcan1, 1Bakýrköy Akýl Hastanesi Bu yazýda suicid giriþimi sonrasý kliniðimize yatýrýlmýþ ve devlet korumasý altýnda bulunan iki adölesan ele alýndý.devlet korumasý altýnda bulunmalarýnýn nedeni, babalarý tarafýndan cinsel istismara uðramýþ olmalarý idi ve her iki baba da tutuklu yargýlanmak üzere cezaevindeydiler. Sözel Bildiriler Vakalar detaylý incelendiðinde gerek sosyodemografik verilerinde gerekse travma hikayelerinde benzer yönler dikkat çekiciydi.her iki vaka da 18 yaþýnda,düþük-orta sosyoekonomik gelir düzeyinde,babalarý tarafýndan eðitimleri sonlandýrýlmýþ, periferde ikamet eden ergenlerdi.travma öykülerinde belirgin çok küçük yaþlardan itibaren süregiden fiziksel þiddet, birinin 6y (ilk olarak sözel ve dokunarak) diðerinin ise 7y( ilk anal penetrasyon) baþlayan cinsel istismar öyküsü mevcuttu.ýlk vakanýn son 1.5 yýl içerisinde 3 kez küretaj ile sonuçlanan gebeliði ; diðerinin ise yatýþtan 2 ay öncesinde doðumla sonuçlanan gebeliði mevcuttu. Bu iki complex cinsel travma vakasýnýn klinikteki deðerlendirilmelerinde affektif disregülasyonlarý, kendilik algýlarýndaki belirgin problemleri,ciddi amnezileri,somatik þikayetleri,insanlararasý iliþkilerde sorunlarý,varolan inançlarýnýn kaybý dikkat çekiciydi.bu bulgular ve diðer klinik özellikler ele alýndýðýnda DSM-4 ün mevcut taný kriterlerinden ziyade vakalarýn durumlarýnýn ek tanýlar kategorisindeki DESNOS(Disorders of Extreem Stress) tanýsýyla uyuþtuðu görüldü. Bu tanýmýn, bizim vakalarýmýzda olduðu gibi gerek tanýdaki gerek tedavi yaklaþýmlarýndaki boþluðu doldurdukmaktadýr ve bu hastalarýn anlaþýlmasýný saðlayan bu taný kategorisine dikkat çekmeyi istedik. 9

12 SB 3 Van Ýl Merkezinde Lise Son Sýnýf Öðrencilerinde Obsesif Kompulsif Bozukluðun Yaygýnlýðý Sözel Bildiriler Lütfullah Beþiroðlu1, Ayþe Tuba Akbaba2, Yavuz Selvi3, Adem Aydýn4, Özgür Özbebit5, Abdullah Atlý6, Osman Özdemir6, 1Yüzüncü Yýl Üniversitesi, 2Van Rehberlik Araþtýrma Merkezi, 3Meram Araþtýrma ve Eðitim Hastanesi, 4Van Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi, 5Van Ýpek Yolu Devlet Hastanesi, 6Yüzüncü Yýl Üniv. Týp Fak. Psikiyatri Son yýllarda yapýlan çalýþmalarla Obsesif kompulsif bozukluðun (OKB) ergenlerde ve gençlerde de sanýldýðý kadar seyrek olmadýðý bulunmuþtur. Ergenler üzerinde yapýlan çeþitli çalýþmalarda yýllýk yaygýnlýk % 5 ün üzerine pek çýkmaz iken, birkaç çalýþmada %5-10 arasýnda deðiþen oranlar bulunmuþtur (1). Bu çalýþmada Van ili lise son sýnýf öðrencilerinde OKB nin bir yýllýk yaygýnlýðýnýn araþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr Van il merkezinde okuyan 4719 (1781 i kýz, 2938 i erkek) öðrenci çalýþmanýn evreniydi. Bu evreni yansýtmasý için il merkezindeki 20 okuldan 520 kiþilik bir öðrenci grubunda araþtýrma materyali uygulanmýþtýr (>%10). Her okuldan öðrenci mevcudunun cinsiyete göre % 10 u alýnmýþtýr. Taný ölçeði olarak Uluslararasý Bileþik Taný Görüþmesi, 2.1 (Composite International Diagnostic Interview, CIDI) in OKB bölümü kullanýldý Örneklemin yaþ ortalamasý 7.2±0.6, % 62.1 i erkek (n=323), % 37.9 u (n=197) kadýndýr. Örneklemin %5,9 unda (n=31, erkek=%7.1, kadýn=5.3) OKB tanýsý konmuþtur. Tüm olgularýn tanýsý 5 yýllýk deneyime sahip iki psikiyatrist tarafýndan DSM- IV taný kriterlerine göre doðrulanmýþtýr. Annenin eðitim durumuna gruplar arasýnda farklýlýk bulunmazken babasý ortaöðretimlise mezunu olanlarda OKB oraný diðer gruplardan anlamlý olarak daha düþük bulunmuþtur. Ailesinde ruhsal hastalýk tanýmlayanlarda, sigara içenlerde OKB yaygýnlýðý anlamlý olarak daha yüksek bulunmuþtur. OKB tanýsý konan 5 hastada (%16.1) obsesyon olmaksýzýn kompulsiyon bulunurken, 2 hastada (%6.5) yalnýzca obsesyonlarýn varlýðý OKB tanýsý için yeterli olmuþtur. Diðerlerinde (n=34, %77.4) obsesyon ve kompulsiyonlar birlikte saptanmýþtýr. Çalýþmamýzda Van il merkezinde okuyan son sýnýf öðrencilerindeki OKB nin bir yýllýk yaygýnlýðý % 5.9 olarak bulundu. OKB nin 17 yaþ grubunda yaygýnlýðýný araþtýrmak için ABD, Ýsrail, Yeni Zellanda ve Ýtalya da yapýlan çalýþmalarda sonuçlara bakýldýðýnda çalýþmamýza yakýn sonuçlar olduðu görülmüþtür Yaygýnlýðý daha düþük oranlarda bulan çalýþmalar olsa da (2), yöntemsel ve bölgesel deðiþiklikler bu oranlardaki farklýlýklarý açýklayabilir. 1. Zohar AH., Ratzoni G, Binder M ve ark (1993). An epidemiological study of obsessive compulsive disorder and anxiety disorders in Israeli adolescents. Psychiatric Genetics; Akpýnar A, (2007). Ergenlik dönminde obsesik fompulsif bozukluðun yaygýnlýðý. Uzmanlýk Tezi 10

13 SB 4 Gazetelerde Cinsellik Haberleri; Web Taramasý Mahmut Kýlýç1, Aydan Doðan1, 1Bozok Üniversitesi Saðlýk Yüksekokulu Giriþ: Cinsellik fiziksel, ruhsal ve toplumsal iyilik halinin önemli bir elemanýdýr(1). Birçok insanýn cinsel eðitimi yetersizdir veya hiç yoktur. Cinsellikle ilgili bilgi eksikliði ve cinsel olan herhangi bir þeye duyarlýlýk kiþileri deðiþik kaynaklardan, özellikle basýn-yayýn organlarýndan gelen mesajlara duyarlý kýlar (2). Yapýlan araþtýrmalar, toplumun yarýya yakýnýnýn (%45) gazete veya eklerindeki cinsellikle ilgili yazýlarý okuduklarý ve yine insanlar ergenlikle ilgili bilgi kaynaðý olarak üçüncü sýrada (%11) medyayý kullandýklarý anlaþýlmaktadýr (3). Bu araþtýrmanýn amacý, gazetelerde cinselliðin ele alýnýþýný ortaya koymaktýr. Sözel Bildiriler Gereç ve Yöntem: Kesitsel nitelilikte kayýt araþtýrmasýdýr. Araþtýrmanýn yapýldýðý 2009 Haziran ayýnda spor gazeteleri hariç satýþlarý en yüksek olan ilk 10 gazete araþtýrma kapsamýnda incelendi. Literatüre göre belirlenen 10 anahtar kelime, týrnak içinde, geçen sene ve bu gazetelerin web adresi alanlarý ölçütüne göre google dan tarandý. Her bir anahtar kelime için, çýkan sonuç, toplam link sayýsý alýndý. Ayrýca ilk 100 link taranarak mükerrer ve ilgisiz olanlar çýkarýlýp yalnýz alakalý olan haberler alýndý. Verilerin analizinde frekans ve yüzde hesaplamalarý yapýlmýþtýr. Bulgular:Taramalar sonucunda toplam sonuç, link ve ilk 100 deki ilgili haber sayýsý dir. Bu haberlerin ilk 100 deki cinsellikle ilgili temalarýna bakýldýðýnda; üçte ikisini seks (f=1472, %35.7) ve tecavüz (f=1337, %32,4) oluþtururken, bunlarý cinsel iliþki (f= 410, %9,9), cinsel taciz (f=306, %7,4) saðlýklý cinsellik (f=272, %6,6), aldatma (f=156, %3.8), ve eþcinsellik (f=118, %2,8) takip etmekte, sonlara bakýldýðýnda ise cinsel yolla bulaþan hastalýklar (f=29, %0,7), cinsel iþlev bozukluklarý (f=12, %0,3) ve cinsel tedavi (f=3,%0,08) yer almaktadýr. Cinsellikle ilgili bilgileri yansýtabilecek temalar (cinsel tedavi, cinsel saðlýk, cinsel iþlev bozukluklarý, cinsel yolla bulaþan hastalýklar) toplamda %8 gibi çok az bir kýsmý oluþturmaktadýr. Bulgularýmýz yapýlan araþtýrmalarla benzerdir (4). Sonuç: Gazetelerde cinsel saðlýkla ilgili haberler çok az yer almaktadýr. Cinsel saðlýkla ilgili bilgiler içeren yayýnlara aðýrlýk verilmesi, toplumun doðru bir þekilde bilinçlenmesine katký saðlayabilir. 11

14 SB 5 Ýnternet Baðýmlýlýðý Ölçeði Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin Bir Grup Lise Öðrencisinde Deðerlendirilmesi Sözel Bildiriler Fatih Canan1, Ahmet Ataoðlu1, Laura Nichols2, Tuba Yýldýrým3, Önder Öztürk4, 1Düzce Üniversitesi, Týp Fakültesi, Psikiyatri AD, 2University Of NewBrunswick, Dpt. Of Psychology, CA, 3Edinburgh University, Counselling Studies, UK, 4Ege Üniversitesi, Çocuk Psikiyatrisi AD Giriþ: Aþýrý internet kullanýmý ile ilgili araþtýrmalar son yýllarda hýz kazanmýþtýr. Genel kabul görmüþ bir tanýmlamasý olmamasýna karþýn, sorunlu internet kullanýmýnýn bireyin internet kullanýmýný kontrol edememesi, olumsuz sonuçlar (sýnýfta kalma, azalmýþ üretkenlik, vs.) ve iþlevsellikte belirgin kayýp ile iliþkili olduðu bildirilmiþtir (1). Bu alanda yapýlacak araþtýrmalarda kullanýlmak üzere birçok ölçek geliþtirilmiþtir. Ýnternet Baðýmlýlýk Ölçeði (ÝBÖ), DSM-IV madde baðýmlýlýðý kriterleri ve Griffiths in (2) önerdiði 2 ek kriter baz alýnarak hazýrlanmýþ bir özbildirim ölçeðidir (3). Yöntem: ÝBÖ ileri derecede Ýngilizce bilen 2 araþtýrmacý tarafýndan Türkçe ye çevrildi ve baþka bir araþtýrýcý tarafýndan tekrar Ýngilizce ye çevrilerek iki çeviri karþýlaþtýrýldý. Gerekli izinler alýndýktan sonra ÝBÖ, 300 lise öðrencisine Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Boyun Eðici Davranýþlar Ölçeði (BEDÖ) ile birlikte verilerek doldurmalarý istendi. Test-retest güveniliriliðinin tespit edilmesi için ÝBÖ, 1 hafta sonra ayný öðrencilere tekrar uygulandý. Bulgular: Maddelerarasý güvenilirlik uygulamasý sonrasýnda ölçeðin 31 maddesinin 27 maddeye düþürülmesi uygun görüldü (Cronbach alfa katsayýsý: 0.94). Faktör analizi ÝBÖ nün aðýrlýklý olarak bir faktörden oluþtuðunu ortaya çýkardý. Korelasyon analizi ile BDE ve BEDÖ nün ÝBÖ ile olumlu olarak korele olduðu bulundu [sýrasýyla, r =0.49 (p < 0.001), ve r =0.34 (p < 0.001)]. Bir haftalýk test-retest korelasyonu oldukça anlamlýydý (Spearman-Brown korelasyon katsayýsý: 0.98; p < 0.001). Tartýþma: Bu sonuçlara göre ÝBÖ nün Türkçe formunun lise öðrencilerinde psikometrik özellikleri oldukça ümit vericidir. Ýlerideki çalýþmalarda baþka yaþ gruplarýnda geçerlilik ve güvenilirliliðinin tespit edilmesi uygun olacaktýr. Kaynaklar 1. Ko C, H Yen, JY, Chen CS, Chen CC, Yen CF. Psychiatric comorbidity of internet addiction in college students: an interview study. CNS Spectrums 2008; 13(2): Griffiths M. (1998). Internet addiction: Does it really exist? In: Gackenbach J, ed. Psychology and the Internet. New York: Academic Press, pp Nichols LA, Nicki RM Development of a psychometrically sound Internet addiction scale: A preliminary step. Psychol Addict Behav 2004; 18:

15 SB 6 Psikozda Stres, Baðlanma ve Bakým Vericilik: Psikoz Hastalarýnýn Oksidatif Stres Düzeyinin Anneleriyle Baðlanma Ýliþkileri ve Bakým Verici Duygu Ýfadesiyle Olan Ýliþkileri Memduha Aydýn1, M. Kemal Kuþcu1, A.Süha Yalçýn1, Bahadýr Eker1, 1Marmara Üniversitesi Hastanesi Amaç: Þizofreni hastalýðýnýn seyrine bakým vericiliðin etkisi uzun süredir araþtýrýlmaktadýr (1). Ancak bakým verici duygu ifadesi ve baðlanma stilinin hastalarýn stres düzeylerine olumsuz etkisini araþtýran kýsýtlý sayýda araþtýrma vardýr (2). Bu çalýþmada þizofreni hastalarýnýn anneleriyle olan baðlanma örüntüleri ve bakým verici duygu ifadesinin hastalarýn yaþadýklarý stresin göstergelerinden biri olan oksidatif stresle iliþkisinin araþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr (3). Sözel Bildiriler Yöntem: Çalýþmaya, Marmara Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri polikliniðine baþvuran 20 þizofreni hastasý ve annesi ile 21 saðlýklý kontrol ve annesi alýnmýþtýr. Hastalara, Yetiþkin Baðlanma Ölçeði (YBÖ), Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeði (PANSS), Calgary Þizofrenide Depresyon Ölçeði; bakým vericilere Duygu Ýfadesi Ölçeði (DÝÖ), YBÖ ve Beck Depresyon Envanteri (BDE) uygulanmýþtýr. Kontrol grubuna YBÖ ve BDE; bakým vericilerine DÝÖ ve YBÖ uygulanmýþtýr. hastalardan ve kontrol grubundan alýnan kan ve idrar örneklerinde oksidatif stres parametreleri (antioksidanlar ve lipit peroksidasyonu) incelenmiþtir. Bulgular: Hasta grubu ve kontrol grubu arasýnda antioksidan düzeyleri açýsýndan farklýlýk görülmez iken, hasta grubunda lipit peroksidasyon düzeyleri yüksek görülmektedir. Hasta grubunun kontrol grubuna göre daha yüksek güvensiz baðlanma stil puanlarýna sahip olduklarý bulunmuþtur. Hasta grubu annelerinin kontrol grubuna göre ise yüksek duygu ifadesi olduðu görülmektedir. Lipit peroksidasyon düzeylerini güvensiz baðlanma stilleri yordamaktadýr. Sonuç: Bulgular þizofreni hastalarýnýn oksidatif stres düzeylerinin kontrollere göre daha yüksek olduðunu göstermekte ve bunun güvensiz baðlanmayla iliþkisini ortaya koymaktadýr. Þizofreni hastalarýnýn annelerinin kontrol gruba göre daha yüksek duygu ifadesinde bulunduklarý ve daha güvensiz baðlanma iliþkisi içinde olduklarý bulunmuþtur. Bu bulgular psikoterapotik ve psikofarmakolojik tedaviler için güçlü bir yönlendirme olacaktýr. Kaynaklar 1. Berksun, O.E.: 1992 Þizofreni de Aile Faktörü: Expressed Emotion Ölçek Geliþtirme Ve Uyarlama Denemesi, Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi, Yayýnlanmamýþ Uzmanlýk Tezi. 2. Berkem M., Sabuncuolu O., Baðlanma Biçemi ve Doðum Sonrasý Depresyon Belirtileri Arasýndaki Ýliþki:Türkiye den Bulgular Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17(4): Reddy RD, Yao JK. Free radical pathology in schizophrenia: a review. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids ;55:

16 SB 7 DEHB Olan Çocuk ve Ergenlerin Ebeveynlerinde Psikopatoloji Ve Mizaç Sermin Kesebir1, Bilge Yaþam Þair2, Eyüp Sabri Ercan3, Cahide Aydýn3, Ferhan Dereboy2, 1ADU Psikiyatri, 2Adnan Menderes Üniversitesi, Aydýn, 3Ege Üniversitesi, Ýzmir Sözel Bildiriler Amaç: Bu çalýþmanýn amacý Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðu (DEHB) olan çocuk ve ergenlerin anne ve babalarýnýn psikiyatrik taný ve mizaç özellikleri yönünden incelemektir. Bu amaçla bu olgularýn ebeveynlerini, DEHB tanýsý olmayan çocuk ve ergenlerin ebeveynleri ile karþýlaþtýrdýk. Yöntem: Tanýsal görüþmelerdsm- IV eksen 1 bozukluklarý için yapýlandýrýlmýþ klinik görüþme formu Türkçe örneði, DSM-III- R eksen 1 bozukluklarý hasta olmayan kiþiler için yapýlandýrýlmýþ klinik görüþme formu Türkçe örneði ve DSM-III-R eksen II bozukluklarý için yapýlandýrýlmýþ klinik görüþme formu Türkçe örneði ile yapýlmýþtýr. Mizaç özellikleri Memphis, Pisa, Paris and San Diego Mizaç Deðerlendirme Anketi nin Türkçe formu/ MPPS-MD ile deðerlendirilmiþtir. Bulgular: Duygudurum bozukluklarý ve anksiyete bozukluklarý ile herhangi bir ikinci eksen tanýsý, DEHB tanýlý olgularýn annelerinde kontrol grubundan sýktýr (sýrasýyla p< 0.001, p= ve p< 0.001). En sýk izlenen kiþilik bozukluklarý kaçýngan, baðýmlý ve obsesif kompulsif kiþilik bozukluklarýdýr. Depresif, siklotimik ve anksiyöz mizaç puanlarý annelerde (sýrasýyla p= 0.011, p= 0.02 ve p= 0.037), sinirli mizaç puanlarý ise babalarda (p= 0.045) kontrollerden daha yüksektir bulunmuþtur. Sonuç: Birinci ve ikinci eksen tanýlarý ve bazý mizaç özellikleri DEHB tanýlý çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinde, bu bozukluðu olmayanlarýn ebeveynlerinde olduðundan daha sýktýr. Eþik altý özellikler de DEHB etiyolojisinde ailesel psikopatoloji kadar önemli bir etkendir. 14

17 SB 8 Þizofrenide Difüzyon Tensör Görüntüleme Ýle Saptanan Sol Hemisferik Beyaz Cevher Yolak Bozukluklarý ve Ayýrýcý Tanýdaki Deðeri Hakký Muammer Karakaþ1, Aslýhan Onay2, Hale Yapýcý3, Selçuk Aslan3, Aslý Ulutürk2, E. Turgut Talý2, 1Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalý, 2Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Radyoloji AD, 3Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Psikiyatri AD Amaç: Þizofreni olgularýnýn görüntülenmesi kortikal hacim farklýlýklarýna iþaret etmektedir. Günümüzde nöroradyolojik çalýþmalar doðrudan biliþsel iþlevlerin gerçekleþtirildiði, aktarýldýðý ve filtrelendiði yapýlar üzerine yoðunlaþmaktadýr. Bu araþtýrmalar, þizofrenide bilgi iþleme kapasitesinin talamus gibi filtrelerin anormallikleri nedeniyle aþýldýðý, biliþsel süreçlerde merkezi rol oynayan yapýlarýn dejenere olduðu, dil becerileri ile ilgili bozukluklarýn olasýlýkla sol temporal lob anormalliklerinden kaynaklandýðýný düþündürmektedir. Bununla birlikte bu hipotezleri reddeden çalýþmalar da bulunmaktadýr. Çalýþmamýzda, difüzyon tensör görüntüleme (DTG) yöntemi ile belirtilen alanlarda konvansiyonel MRG nin çözünürlüðünün ötesindeki yolak anormallikleri araþtýrýlmýþtýr. Sözel Bildiriler Gereç ve Yöntem: Çalýþmada yaþýnda 17 kadýn ve 44 erkek þizofreni olgusu ve eþ yaþ daðýlýmnda 13 kadýn, 5 erkek normal kontrol denek kullanýlmýþtýr. Yapýsal farklýlýklarýn saptanmasýna yönelik konvansiyonel MRG ile serebral doku bütünlüðünde akson ve dentrit dansiteleri, akson çapý, miyelin kalýnlýðý, liflerin organizasyon ve oryantasyonu sonucu geliþen anormalliklerin saptanmasýna yönelik DTG verileri elde edilmiþtir. Veriler Matlab ve ExploreDTI yazýlýmlarýyla iþlenerek farklý alanlara ait fraksiyonel anizotropi (FA) deðerlerine dönüþtürülmüþtür. Hasta ve kontrol gruplarýnda, temporal loblardan, talamuslardan ve anterior singulat giruslardan ölçülen FA deðerleri baðýmsýz deðiþkenler t testi kullanýlarak istatistiksel olarak karþýlaþtýrýlmýþ ve ayýrýcý taný deðerleri ANOVA ile test edilmiþtir. Bulgular: Þizofreni olgularý ve normal deneklerin FA deðerleri sol talamus (p=0.032), sað temporal (p=0.007), sol temporal lob (p<0.0001) ve sol singulat korteks (p=0.019) için anlamlý farklýlýk göstermektedir. Sað temporal lob (p=0.42) ve sað singulat korteks (p=0.85) deðerleri açýsýndan gruplar arasýnda anlamlý farklýlýk bulunmamaktadýr. Farklýlýk bulunan alanlardaki deðerler birlikte kullanýlarak þizofreni olgularýnýn %90.5 i, normal deneklerin %81.8 i ve tüm deneklerin %86.0 ý doðru olarak sýnýflandýrýlabilmiþtir (p<0.0001) Sonuç. Çalýþmanýn bulgularý þizofrenide FA deðerlerinde düþüþ ortaya koyan çalýþmalarý desteklemekte, fonksiyonel olarak birbiriyle iliþkili çok sayýda beyin alanýnda, özellikle sol hemisferde belirgin olmak üzere, gözlenebilir hacim farklýlýklarý oluþmaksýzýn yolak yapýlarýnda bozulmalar olabileceðini ortaya koymakta, þizofreninin tanýmlanan bu beyin alanlarýndaki anormal baðlantýlarla nitelendirilebilecek bir bozukluk olduðu tarihsel varsayýmýnýn geçerliliðini koruduðunu göstermektedir. 15

18 SB 9 Dikkat Eksikliði Hiperaktivite Bozukluðu (DEHB) Tanýsý Olan Çocuklarýn Ebeveynlerinin Nörokognitif Açýdan Ýncelenmesi Sözel Bildiriler Ozan Pazvantoðlu1, Arzu Alptekin Aker2, Koray Karabekiroðlu2, Saliha Baykal2, Iþýl Zabun2, Seher Akbaþ2, Gökhan Sarýsoy2 119 Mayýs Üniversitesi, 2OMÜ Amaç: DEHB nörokognitif bozukluklar gösterebilen ve genetik özelliði ön planda olan bir hastalýktýr(1).genel populasyondaki prevelansý %4-5 olan eriþkin DEHB(eDEHB) tanýsý,bu hastalýða sahip çocuklarýn ebeveynlerinde daha yüksek oranda görülür ve kalýtýlabilirlik oraný 0,80 dir(2,3).bu çalýþmada, çocuklarý DEHB tanýsý alan ebeveynlerin kendilerinin halen DEHB tanýsý alýp almamalarý ile nörokognitif performanslarý arasýndaki iliþkiyi ortaya koymak amaçlanmýþtýr. Yöntem: Ebeveynlere Wender-Utah derecelendirme ölçeði,mevcut semptomlar ölçeði ve eriþkin DEHB kendi bildirim ölçeði verildikten sonra taný görüþmesi yapýldý.çalýþma grubu, taný almayanlar (n=20) ve edehb tanýsý alanlar (n=11) þeklinde iki gruba ayrýldý.nöropsikolojik test bataryasý (WAIS-R,iþaretleme testi,kontrollü sözcük çaðrýþým testi,iz sürme testi,stroop TBAG testi ve sürekli performans testi) bu iki gruba ve saðlýklý kontrollere (n=19) uygulandý.verilerin analizinde; Kruskal Wallis varyans analizi ve düzeltmeli Mann Whitney U testi kullanýldý. Bulgular: Sürdürülebilen dikkati ölçen iþaretleme testinin(ýt) 4.alt testinin toplam hata puaný açýsýndan gruplar arasýnda istatistiksel olarak anlamlý fark saptanmýþ,bu farkýn da saðlýklý kontrol grubu ile edehb grubu arasýndaki farktan kaynaklandýðý bulunmuþtur. Bozucu etkiyi ölçen Stoop-5. alt test puanlarý açýsýndan gruplar arasýnda istatistiksel olarak anlamlý fark saptanmýþ,bu farkýn da saðlýklý kontrollerle diðer her iki grup arasýndaki farktan kaynaklandýðý bulunmuþtur. Sonuç:Bozucu etkinin hem taný alan ve hem de almayan ebeveynlerde, sürdürülen dikkatin ise sadece taný alan ebeveynlerde etkilendiði bulunmuþtur.bu da sýrasýyla frontal ve sað parietal hemisfer disfonksiyonuyla iliþkili olabilir. Bozucu etkinin sadece taný alanlarda deðil genetik açýdan yüklü tüm ebeveynlerde kötü performasla iliþkili olmasý, bu alt testdeki bozukluðun edehb açýsýndan bir endofenotip adayý olabileceði yönünde yorumlanabilir. KAYNAKLAR: 1-Doyle AE,Faraone VS,Seidman LJ et.al.are endophenotypes based on measures of executive functions useful for molecular genetic studies of ADHD?Journal of Child Psychology and Psychiatry 2005;46: Kessler RC.The prevalence and correlates of adult ADHD in the USA:Result from the national comorbidity survey replication(ncs- R).Abstract presented at the APA,2004,Hawaii. 3-Faraone VS,Perlis RH,Doyle AE et. al.molecular Genetics of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Biol Psychiatry2005;57:

19 SB 10 Türk Multipl Skleroz (MS) Olgularýnda Somatoform Yakýnmalar: MS Tipi, Fiziksel Özürlük ve Hastalýk Sürecinin Etkisi? Emel Koçer1, Abdulkadir Koçer2, Mehmet Yaman3, Fatih Canan4, Þeyma Özdem2, Ülkü Türk Börü5, 1Düzce Atatürk Devlet Hastanesi, 2DÜ Týp Fakültesi Nöroloji AD, 3Afyon Kocatepe Üniv. Týp Fak. Nöroloji AD, 4DÜ Týp Fakültesi Psikiyatri AD, 5Dr. Lütfi Kýrdar Kartal Eðitim Hastanesi Nöroloji Amaç: Somatoform dissosiyasyon ölçeði hastalýktan baðýmsýz olarak tanýyý þikayetlere baðlý olarak ortaya koyar (1). MS hastalarýnda lezyonlarla izah edilemeyen çok sayýda psikosomatik þikayetlerle karþýlaþýlabilir. Bu çalýþmada MS in tedavi edilebilir somatik yakýnmalarýnýn MS tipi, fiziksel özürlülük veya hastalýk süreci ile iliþkisi araþtýrýldý. Sözel Bildiriler Yöntem: Takipte olan 44 MS hastasý somatoform disossiyasyon ölçeði (SDÖ) ve Beck depresyon ölçeði ile deðerlendirildi. Yaþ ve cinsiyet açýsýndan benzer 24 saðlýklý kontrole ait somatoform bozukluk ölçeði ve Beck depresyon ölçekleri sonuçlarýyla karþýlaþtýrýldý. MS tipi, fiziksel özürlülük ve hastalýk süreci ile somatoform þikayetler arasýndaki iliþkiler araþtýrýldý. Bulgular: SDÖ skoru ortalamasý MS hastalarýnda 27.23±5.64 ve kontrol hastalarýnda 23.92±6.01 olarak bulundu (p=0.003). MS tipi, hastalýk süreci ve fiziksel özürlülük ile somatik yakýnmalar arasýnda isattsitiksel olarak anlamlýlýk ifade edecek bir iliþki bulunmadý. Sosoyodemografik deðiþkenlerden yalnýzca eðitim düzeyi ile somatik yakýnmalar arasýndaki iliþki araþtýrýldýðýnda lise ve üstü eðitim alan olgularda somatik yakýnmalarýn daha fazla olmasý dikkat çekiciydi (p=0.004). Depresyon varlýðý ile somatik yakýnmalar arasýndaki iliþki de istatsitiksel olarak anlamlý bulundu (p=0.008). Tartýþma ve sonuç: MS tipi, fiziksel özürlülük veya hastalýk sürecinden daha çok eðitim düzeyi ve depresyon varlýðý somatik yakýnmalarý etkileyen faktörler olarak bulundu (2,3). Özellikle eðitim düzeyi yüksek MS hastalarýnýn takibinde ve depresyon saptanan MS olgularýnýn takibinde somatik yakýnmalarýn sorgulanmasý ve tedavisi yaþam kalitesini olumlu etkileyecektir. Kaynaklar: 1. Nijenhuis ER, Spinhoven P, Van Dyck R, Van Der Hart O, Vanderlinden J. The development and psychometric characteristics of the Somatoform Dissociation Questionnaire (SDQ-20). 199;184: Thomas PW, Thomas S, Hillier C, Galvin K, Baker R. Psychological interventions for multiple sclerosis. Cochrane Database Syst Rev. 2006;25:CD Vleugels L, Pfennings L, Pouwer F, Cohen L, Ketelaer P, Polman C, Lankhorst G, van der Ploeg H.Psychological functioning in primary progressive versus secondary progressive multiple sclerosis. Br J Med Psychol Mar;71 ( Pt 1):

20 SB 11 Antidepresanla Tedavi Edilen Eþikaltý ve Eþiküstü Depresif Durumlar Kürþat Altýnbaþ1, Sinan Gülöksüz2, Serap Oflaz2, E. Timuçin Oral2, 1BRSSHH, 2BRSHH Sözel Bildiriler Amaç: Ýkiuçlu bozukluk hastalarý yaþamlarýnýn yaklaþýk üçte bir süresinde depresif belirtiler yaþamasýna karþýn; depresif belirtilerin tedavisinde halen yeterince güvenilir ve etkin seçenekler bulunmamaktadýr. Öte yandan iki uçlu ve tek uçlu depresyonun birbirlerinden farklý olduðu görüþüne karþýn; tek uçlu depresyondan ödünç alýnan tedavi seçeneklerinin baþýnda gelen antidepresanlar(ad) günümüzde iki uçlu depresyon tedavisinde oldukça sýk reçetelenmektedir(1). Klinisyenler zaman zaman depresif belirtilerle baþetmek için hastalýk dönemleri dýþýnda eþik altý(ea) depresif belirtilerin tedavisinde de AD ý tercih etmektedirler. Buradan yola çýkarak biz de eþik üstü(eü) ve EA belirtilerin tedavisi için yalnýzca AD reçetelenen durumlarý gözden geçirmeyi amaçladýk. Yöntem: Bakýrköy Ruh Saðlýðý ve Sinir Hastalýklarý Hastanesi Raþit Tahsin Duygudurum Merkezi nde ikiuçlu bozukluk tanýsýyla takip edilmekte olan 784 hastanýn geriye dönük klinik kayýtlarý incelenmiþ, EA ve EÜ depresif belirtilerin tedavisinde yalnýzca ADlarýn tercih edildiði 68 hastanýn 78 dönemine iliþkin belirtileri kaydedilmiþtir. Klinik belirtiler yapýlandýrýlmýþ özgün bir veri formundan(2) ve hastane kayýtlarýndan elde edilmiþtir. Depresif belirtilerle iliþkili klinik özellikler SPSS 16 versiyonuna girilerek tanýmlayýcý istatistikle deðerlendirillmiþtir. Sonuçlar: 784 hastanýn toplam 263 depresif dönemi içerisinden yalnýzca AD baþlanan 55 depresif dönem ve 23 EA durum deðerlendirildi. 263 depresif dönemin %20,9 unun(n=55 ) tedavisinde yalnýzca ADlarýn tercih edildiði gözlendi. Depresif belirtiler nedeniyle AD tercih edildiði durumlarda (55 depresif ve 23 EA depresif belirtili dönem) önceki manik kayma oraný %33,3 saptandý. Depresif belirtili EA ve EÜ durumlarýn %6,4 ünde AD tedavi manik kayma nedeniyle sonlandýrýlmýþtý. 21 EA durum sýrasýnda duygudurum dengeleyici (DDD) kullanýlmaktayken %42,8 inde(n=9) DDD kan düzeyi bakýlmaksýzýn AD tedavi baþlanmýþtý. Tartýþma: EÜ depresif belirtilerin tedavisinde Ýki uçlu bozukluk tedavi kýlavuzlarý duygudurum dengeleyicilerin önemini vurgulamakta ve kan düzeyi takiplerinin yapýlmasýný önermektedir(3). Buradan hareketle, EA depresif durumlarýn tedavisinde de DDD kan düzeylerinin takibi önemliyken; klinisyenlerin, hiç de azýmsanmayacak oranda, DDD düzeyi ölçmeksizin AD baþladýðý gözlenmiþtir. 18