HASHİMOTO TİROİDİTİNE BAĞLI GELİŞEN BİR PSİKOZ VAKASI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "HASHİMOTO TİROİDİTİNE BAĞLI GELİŞEN BİR PSİKOZ VAKASI"

Eren Çevik
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 HASHİMOTO TİROİDİTİNE BAĞLI GELİŞEN BİR PSİKOZ VAKASI Dr Ruken AĞAÇHANLI BAKIRKÖY PROF. DR MAZHAR OSMAN RUH VE SİNİR HASTALIKLARI EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ

2 HASHİMOTO TİROİDİTİ; Otoimmun kökenli Tiroid bezinin inflamasyonu ile karakterize İyot eksikliği olmayan bölgelerde hipotiroidinin en sık nedeni Korkmaz ve ark 2005, William J. Hueston 2001

eksikliği olmayan bölgelerde hipotiroidinin en

3 En sık görülen semptomlar; Yorgunluk Soğuk intoleransı Kuru cilt Saç dökülmesi Menstrüel düzensizlikler Konstipasyon

4 En sık bulgular; Seste kalınlaşma Bradikardi Gode bırakmayan ödem Derin tendon reflekslerinde azalma Larsen ve ark. 1998

5 Psikiyatrik bulgular; Kognitif, affektif ve davranışsal değişiklikler En sık nöropsikiyatrik bulgular; mental yavaşlama, konsantrasyon güçlüğü ve bellek bozukluğu Major depresyon; %33-43 Anksiyete bozuklukları; %20-33 Psikotik bozukluklar; %5 Placidi ve ark. 1998,Kathol ve ark. 1996

güçlüğü ve bellek bozukluğu Major depresyon; %33-43 Anksiyete

6 Amigdala ve hipokampusta yoğun T3 reseptörleri! Tiroid hormonları nörotransmitter aktivite ile de ilişkili TRH nın belirgin antidepresan etkinliği olduğu kabul ediliyor Ruel 1985, Marangell ve ark. 1997

ilişkili TRH nın belirgin antidepresan etkinliği

7 Serum serbest T4 düzeyinde yükseklik anksiyete bozuklukları ile birliktelik göstermekte Öte yandan serbest T3 ve TSH düzeyleri ile depresyon ve anksiyete bozuklukları arasında orantısal bir ilişki saptanamamış Marangell ve ark. 1997,Eren ve ark. 2006

düzeyleri ile depresyon ve anksiyete bozuklukları arasında

8 Hipotiroidiye bağlı gelişen psikoz tanımı İlk defa Asher in 1949 yılında yaptığı çalışma MİKSÖDEM DELİLİĞİ

9 Biz de hipotiroidi tanısı almış ancak tedavisini sürdürmemiş bir hastada gelişen gürültülü bir psikotik süreci sizlerle paylaşıyoruz

10 VAKA SUNUMU: Hasta C 31 yaşında Erkek Evli Yüksek okul mezunu Silahsız güvenlik görevlisi

11 ŞİKAYETİ: Uykusuzluk, huzursuzluk hali, ışık görme ve ışıktan korkma Hasta 1 ay önce başlayan şikayetlerinin giderek şiddetlenmesi üzerine hastanemiz acil servisine başvurmuş

12 HASTALIK ÖYKÜSÜ: İlk psikiyatrik başvuru Yatışından 45 gün önce ortopedik bir problemi olmuş, operasyonu planlandığı için istirahat raporu almış ve bu dönemde çalışamayacağı ve ailesine bakamayacağı için yoğun kaygı duymaya başlamış 10 gün önce ameliyat için yatırıldığı hastanede ani irkilmeleri olduğu saptanmış ve ameliyatı ertelenmiş

çalışamayacağı ve ailesine bakamayacağı için yoğun kaygı duymaya başlamış 10 gün

13 Kaygısı iyice artan hasta saçma konuşmalar yapmaya, kimsenin görmediği bir ışığı görmeye ve ondan korkmaya başlamış Ailesi geceleri uyuyamadığını, evden kaçtığını, hayali bir ışık gördüğünü ve ondan korktuğu için kızını bile görmek istemediğini belirtti

geceleri uyuyamadığını, evden kaçtığını, hayali bir ışık

14 YAŞAM ÖYKÜSÜ: İntihar öyküsü ve adli öyküsü yok Sigara, alkol, psikoaktif madde kullanım öyküsü yok Çevresi tarafından çok zeki, ailesine düşkün, insanlar tarafından sevilen, günlük hayatında kimseyle sorun yaşamayan biri olarak tanımlanıyor

tarafından çok zeki, ailesine düşkün, insanlar tarafından

15 Soy geçmişinde psikiyatrik hastalık öyküsü yok. Hastanın genel tıbbi durumu ve şimdiye kadar aldığı tıbbi tedaviler sorgulandığında son dönemde yaşadığı ortopedik problemi dışında fiziksel bir rahatsızlığı, yakın zamanda kullandığı bir ilaç ya da geçirilmiş bir travma öyküsü olmadığı bilgisi alındı.

sorgulandığında son dönemde yaşadığı ortopedik problemi dışında fiziksel

16 PSİKİYATRİK MUAYENE: Özbakımı orta, yaşında gösteriyordu. Öfkeli ve negativist tutum Her iki elinde para sayar tarzda anlamsız stereotipik hareketler. Gözlerini sıkıca kapatıyor, dışarıdan müdahale ile açmaya çalışıldığında direnç (negativizm) Duygulanımı öfkeli, duygu durumu irritabıl. Bir gün boyunca kimseyle iletişime girmedi. Oral yoldan verilen ilaçları almayı ve yemek yemeyi reddediyordu.

Gözlerini sıkıca kapatıyor, dışarıdan müdahale ile açmaya çalışıldığında direnç (negativizm)

17 Hemogram, biyokimya, tiroid fonksiyon testleri (TFT), hepatit ve HIV belirteçleri, serum ferritin, folat ve B12 düzeyleri, idrarda madde ve alkol metaboliti araştırması Tiroid fonksiyon testlerinde ; ft3: 2,57 (n:2,3-4,2) ft4: 0,66 (N: 0,88-1,72) TSH: 105,952 (N: 0,63-4,82) MR ve EEG; patoloji yok.

alkol metaboliti araştırması Tiroid fonksiyon testlerinde ; ft3: 2,57

18 Dahiliye konsültasyonu istendi Tiroid USG, tiroid peroksidaz antikoru ( anti-tpo) ve tiroglobulin düzeyi bakıldı USG sinde tiroid parankiminde belirgin heterojenite ile kronik tiroidit lehine bulgular gözlendi Anti-TPO düzeyinin 138,1 IU/ml (N:0-35) olması üzerine Hashimoto tiroiditi tanısı kesinleştirildi

belirgin heterojenite ile kronik tiroidit lehine bulgular gözlendi Anti-TPO

19 TEDAVİ VE SEYİR: Tekrar aile görüşmesi Eşi, hastanın aslında 3 ay önce hipotiroidi tanısı aldığını ancak bunun için önerilen ilaçları gerektiği gibi kullanmadığını söyledi 1 ay levotiroksin kullanmış sonra ilacını kendi isteği ile bırakmış 3-4 aydır durgunluk, sürekli yorgunluk ve unutkanlık şikayetleri

gibi kullanmadığını söyledi 1 ay levotiroksin kullanmış sonra ilacını kendi

20 Tiroksin 100 mg/gün ve olanzapin 20 mg/gün Oral alımı reddettiği için iv yolla sıvı tedavisi verildi. 4 gün boyunca iletişimi reddetti. Tiroksin tedavisi tablet formu suda eritilerek enjektörle ağzının kenarından verilmeye çalışıldı

21 Tiroid fonksiyon testleri tekrarlandı. st4:1,02 TSH : 113,326 TSH düzeyi hala yüksek olmakla birlikte, st4 düzeyi normale dönmüştü

22 Tekrar psikiyatrik muayene; Bilinç açık, yer/kişi/zaman yönelimleri tam. Perseküsyon hezeyanları ve işitsel varsanılar Çağrışımları düzenli ve amaca yöneliyordu KAM 23/30 Özellikle dikkat ve bellek alanlarında kayıp.

23 Tedaviye devam; Psikotik bulguları giderek azaldı ve kayboldu. KAM ; 28/30 5mg/gün olanzapin ve 150 mg/gün tiroksin tedavisi ile taburcu. 10 gün sonra TFT tekrarı ve kontrol muayenesi

24 Kontrol muayenesinde psikotik özellikli hiçbir bulgu yok! Affekt olağan Duygudurum ötimik Kendini çok iyi hissettiğini, hiçbir şikayeti olmadığını belirtti KAM tekrarlandı; 30/30

25 Yeni TFT sonuçları; TSH:2,79 st3:4,69 st4:1,7 Tamamen normal Antipsikotik tedavisi kesildi Üç ay sonra yapılan görüşmede herhangi bir psikopatoloji saptanmadı ve TFT sonuçlarının normal sınırlarda olduğu görüldü

26 TARTIŞMA: Hashimoto tiroiditi iyot eksikliğinin olmadığı yerlerde hipotiroidinin en sık nedenidir Nadiren hipertiroidi de gelişebilir Antitiroglobülin antikorları ve tiroid mikrozomal antikorlarının pozitif olması beklenir Hastalığın en sık semptom ve bulguları; güçsüzlük, yorgunluk, letarji, preorbital ödem, soğuk intoleransı, kuru cilt ve konstipasyondur (Larsen ve ark 2002, Demester N. 2001)

27 Depresyon Unutkanlık Düşüncede yavaşlama Konsantrasyonda bozulma en sık görülen psikiyatrik belirtiler Whybrow ve ark 1969

28 Hipotiroidizm çok değişken bulgularla ortaya çıkabilen yaygın bir hastalık Bulgular çoğunlukla hastalığa spesifik değil Hastalık psikoz ya da duygudurum bozukluğu kliniğinde psikiyatrik bir tablo ile ortaya çıkabilir

29 BİZİM VAKAMIZ Hipotiroidi tanısını, akut psikoz atağıyla hastanemize başvurmadan üç ay önce bir preoperatif değerlendirilme sürecinde almıştı Yorgunluk, halsizlik gibi nonspesifik yakınmalar Ciddi bir rahatsızlığı olmadığını düşünüp bir aylık tedavi sonrasında ilacını almayı bırakmıştı

30 Fizik muayenesinde tiroid patolojisini düşündürecek spesifik bir bulgusu yoktu Aile eksik öykü verdi Hipotiroidi ancak rutin laboratuar tetkikleri sırasında saptanabildi

31 Ani başlayan psikoz Hipotiroidi tanısının konulduğu dönemle eş zamanlı Tanı; Hashimoto tiroidine bağlı gelişen psikoz Bulgular tiroid replasman tedavisi ve düşük doz antipsikotik ilaç tedavisi ile hızla geriledi Kontrol muayenelerinde antipsikotik tedavisi almaksızın remisyonda

32 Laboratuar tetkikleri çok önemli! Özellikle ilk psikiyatrik başvuruda Anamnez önemli ancak her zaman yeterli değil Bu vaka vasıtasıyla bu deneyimimizi paylaşmak istedik

33 Parenteral levotiroksin preparatı Türkiye de yok Tedavi olumsuz etkilendi Parenteral levotiroksin, Levotiroksin Sodyum, pek çok ülkede hipotiroidi tedavisinde kullanılıyor Oral alımı reddeden/oral alamayan hastaların tedavisinde iyi bir seçenek olabilir Damle ve ark. 2012

34 Tablet formundaki ilacı eriterek enjektör ile oral yoldan vermeye çalıştık Yeterli doz? Paranoid hasta! İyileşme süresi uzadı

35 Sonuç olarak bu vaka dolayısıyla tiroid fonksiyon testlerinin rutinde taranmasının ve parenteral levotiroksin preperatının ülkemizde de bulunmasının önemini bir kez daha vurgulamak istiyoruz

36 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Ass. Dr. Toygun Tok İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği