Anahtar kelimeler: Dendritli agat, opal, ornatma, manyezit, sepiyolit.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Anahtar kelimeler: Dendritli agat, opal, ornatma, manyezit, sepiyolit."

Transkript

1 Dereyalak köyü (Eskişehir) çevresindeki agat ve opal oluşumlarının jeolojisi ve ekonomik önemi Ayten Çalık* Uğur Arzoğulları **, * Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 17020, Çanakkale **Goldaş Kuyumculuk A.Ş., Keresteciler Sit. Kayalar Sok. No:26 Merter İSTANBUL aytencalik@comu.edu.tr, uarzogullari@goldas.com ÖZET Çalışma alanı, Eskişehir İli, İnönü İlçesinin güneyinde yer alan Dereyalak Köyü nün KB sında yer alır. Bu çalışmada, bölgede yaklaşık KB-GD doğrultusunda uzanım gösteren volkanojenik çakıltaşları içinde, dağınık ve düzensiz nodüller halinde yer alan dendritli agat ve opal oluşumlarının jeolojisi, mineraloji ve oluşum şekli incelenerek alanın ekonomik olma özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Dereyalak Köyü KB sında yaklaşık 1,5 km devam eden volkanojenik çakıltaşı biriminin kalınlığı yaklaşık 5 25 m dir. Bu çakıltaşları içinde birbirinden bağımsız nodüller halinde yataklanmış dendritli agatların büyüklükleri ise 5 cm 30 cm arasında değişmektedir. Yapılan mineralojik analiz sonuçlarından, ana mineraller; tridimit, kristobalit, kuvars olarak, genel kompozisyonun da Opal-CT fazına yakın olduğu tespit edilmiştir. Arazi çalışmaları ve elektron mikroskop analiz sonuçları, bölgede yaygın olarak gözlenen yumrulu sepiolitlerin silisli çözeltilerle ornatılarak, dendritli agatlara dönüştürüldüğünü göstermektedir. Çalışma bölgesinde bu güne kadar ekonomik olarak düzenli bir agat üretimi yapılmamıştır. Birimin yayılımı ve agatların piyasa değeri göz önüne alındığında, önümüzdeki yıllarda sahada ciddi yatırımların yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Anahtar kelimeler: Dendritli agat, opal, ornatma, manyezit, sepiyolit. 1

2 GEOLOGY OF THE AGATE AND OPAL FORMATIONS AROUND THE DEREYALAK VILLAGE (ESKISEHIR) AND THEIR ECONOMIC IMPORTANCE Ayten Çalık* Uğur Arzoğulları **, * Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 17020, Çanakkale **Goldaş Kuyumculuk A.Ş., Keresteciler Sit. Kayalar Sok. No:26 Merter İSTANBUL aytencalik@comu.edu.tr, uarzogullari@goldas.com ABSTRACT The study area is located at northwest of Dereyalak Village, Eskisehir İnönü. This study essentially deals with geology and mineralogy of the dendritic agate and opal formations that exists as disorderly-random noduls in the volcanogenic conglomerates which are lying through approximately NW-SE trending in the investigated area. This study also attemps to betray the economical properties of the field by researching the mineralogy and formation shapes. The volcanogenic conglomerates crop out at NW of Dereyalak village extend over 1.5 km. These units contain dendritic agates and shows an irregular distribution pattern. The thickness of volcanogenic conglomerates is approximately 5-25m. The size of dendritic agate nodules located in conglomerate units is about 5 cm to 30 cm. Based on the minealogical analyses, main mineral paragenesis can be formulated as tridymite - cristobalite - quartz and general composition found to be close to Opal-CT phase. All the data from the field observations and the results of electron microprobe analys indicate that the dendritic agate nodules resulted from the replacement of the sepiolite nodules widely exist in the region by highly active silica solutions. Recently there is no economic agate production in this region. Concerning the size of reserves and the market value of agates, it is highly suggested to have serious investment interests for near future. Keywords: Dendritic agate, opal, replacement, magnesite, sepiolite. 2

3 1. GİRİŞ Değerli ve Yarıdeğerli taşlar olarak isimlendirilen mineral ve kayaçlar jeolojik açıdan ilginç olmalarının yanı sıra takı ve kuyumculuk sektörünün ana malzemesi olması nedeniyle tüm dünyada da ilginin her geçen gün arttığı grubu oluşturur. Bu grup içinde yer alan, özellikle eski çağlardan beri mücevher ve kuyumculuk sektöründe yaygın olarak kullanılan agat ve opal mineralizasyonları ülkemizde de yaygın olarak bulunur. Özellikle volkanik arazilerde, başlıca; Eskişehir, Ankara, Kütahya ve Afyon olmak üzere KB Anadolu da birçok bölgede agat ve opal yatakları mevcuttur. Eskişehir İli İnönü ilçesinde bağlı (Şekil 1-1) Dereyalak Köyü ve çevresinde bulunan agat ve opal oluşumları da Türkiye nin rezerv açısından en önemli agat ve opal sahalarından birisini oluşturur. Bu çalışmanın konusunu oluşturan bu agat ve opal oluşumları, Orta Anadolu'nun batısında, Tetis kuşağı içinde, Tetis'in kuzey kolunun kapanımıyla gelişen bir dizi tektonik olaylara sahne olmuş ve bütünüyle çarpışma kuşağı özellikleri sergileyen formasyonlarla bütünleşmiş bir alanda Pliyosen yaşlı volkanosedimenter birimler içinde yer alır. Bu çalışmada, Eskişehir-Dereyalak Köyü K-KB dolaylarında yataklanmış, dendritli agat ve opallerin jeolojisi, mineralojik özellikleri ve oluşum mekanizmaları verilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma sırasında, Kütahya i 23 - c2 ve Eskişehir i 24 - d1 1/25000 ölçekli topoğrafik haritaları kullanılmış ve 48 km 2 lik alanın jeolojik haritalaması gerçekleştirilerek, petrografik amaçlı örnekleme yapılmıştır. Petrografik tanımlaması yapılan örneklerden seçilmiş örneklerin ince kesitleri polarizan mikroskopta incelenmiş, mineralojik analiz için uygun olan örnekler belirlenmiş ve elektron mikroskop analizleri gerçekleştirilecek agat ve opal örnekleri tespit edilmiştir. 300 Mesh boyutuna kadar öğütülerek toz haline getirilmiş agat ve opal örneklerinin XRD analizleri İ.Ü. Mühendislik Fakültesi, Mineraloji-Petrografi Anabilim Dalı laboratuvarında Philips marka PW-1430 model cihazda gerçekleştirilmiştir. Ayrıca seçilmiş üç adet agat ve opal örneklerinden 15 adet imaj, 5 adet yarı kantitatif analiz Jeol/JSM-6335F/INCA-EDS model SEM (Taramalı Elektron Mikroskop ve Yarı Kantitatif Element Analiz Sistemi) cihazında yapılmıştır. Elektron Mikroskop Çalışmaları TÜBİTAK- MAM (Marmara Araştırma Merkezi) Malzeme Enstitüsü laboratuvarında gerçekleştirilmiştir. 3

4 Şekil Yer bulduru haritası. 2. JEOLOJİ İnceleme alanında Mesozoyik den günümüze çeşitli kaya-stratigrafi birimleri bulunmaktadır (Şekil 2-1). Bölgedeki en yaşlı birim, Triyas yaşlı İnönü Metamorfiklerine ait metakuvarsitler ve kuvars şistlerdir. Metamorfik birimlerin üstünde tektonik dokanakla Üst Kretase yaşlı ve bölgede serpantinitlerle temsil edilen Ofiyolitler bulunur. Başlıca volkanojenik çakıltaşları ve volkanojenik kumtaşlarından oluşan Pliyosen yaşlı Höyüklü Formasyonu Serpantinitler üzerinde uyumsuz dokanakla yer alır. Pliyosen yaşlı bu volkano sedimanter birimleri keserek üzerine akan bazaltlar Kuvaterner yaşlı Alüvyon seviyelerinden sonra çalışma alanının en genç birimini oluştururlar. Metakuvarsitler ve kuvarsşistler, çalışma sahasının KB sında yer alan Eceköy ün KD sında gözlenmektedir. Arazi gözlemlerinde foliasyon düzlemlerine paralel kuvars ve kuvarsit mercekleri tespit edilmiştir. İnönü metamorfiklerinin Triyas yaşlı olduğu düşünülmektedir (Gözler ve diğerleri 1997). Çalışma sahası içinde yer alan ofiyolitler, manyezitleşmenin yoğun olarak izlendiği yeşil, koyu yeşil renkli serpantinitler ile temsil edilirler. Manyezit cevherinin, serpantinitlerde tamamiyle yapısal denetim altında D-B yönündeki tansiyon çatlak ve yarıkların içine dolgu biçiminde yerleştiği, damar ve merceksel yataklanmalara ilaveten düzensiz ve stokwork 4

5 yataklanma geçişleri gösterdiği belirlenmiştir. Özellikle Eceköyün KD sunda ve yaklaşık D- B doğrultulu fay zonunda yerleşmiş olan manyezit ocakları ekonomik olarak işletilmektedir. Serpantinitlerin üzerine uyumsuz dokanakla Pliyosen yaşlı Höyüklü Formasyonuna (Gözler ve diğerleri 1997) ait volkanojenik kumtaşları ve volkanojenik çakıltaşları yer alır. Çalışma alanının GB kesiminde yagın olarak izlenen birim, yataya yakın tabakalanma gösterir. Dereyalak köyü kuzeyi ve batısında yüzeylenen ve yaklaşık 5 25 m kalınlık gösteren volkanojenik çakıltaşları, volkanojenik kumtaşları üzerinde uyumlu olarak bulunur. Birimde yaklaşık 5 30 cm arasında değişen irili ufaklı agat ve opal nodüllerinin yanısıra serpantinit, kumtaşı, kireçtaşı ve diğer volkanik kayaç parçalarını içeren çakıllar da yer alır. Çakıltaşlarının çimentosu tüftür. Çalışma alanında, Erenköy güneyinde Kayanındoruk tepe ve çevresinde izlenen, koyuyeşil - siyah renkli, akma dokusu gösteren ve bol gaz boşlukları içeren bazaltlar, diğer Pliyosen birimlerini kesmiş ve üzerlerine akmış olarak Alüvyon çökellerden sonra çalışmanın en genç birimini oluştururlar. 5

6 Şekil 2-1. Dereyalak Köyü ve çevresinin jeoloji haritası ve enine kesitleri 6

7 3. DEREYALAK DENDRİTLİ AGAT VE OPALLERİN OLUŞUMU Dendritli agatlar, Pliyosen yaşlı Höyüklü Formasyonuna ait volkanojenik çakıltaşları içinde yer alır. Çapları 1-30 cm arasında değişen yumru şekilli agatlar ana kaya içinde düzensiz şekilde yataklanmıştır. Agatlardaki ana renk, siyah ve beyazın tonlarında olup renk açısından homojenlik gösterirler. Fiziksel olarak oldukça gevrek özelliktedirler.sahada yapılan gözlemlerde yüzeye yakın yerleşmiş agatların oldukça çatlaklı ve kırılgan olduğu görülmüştür. Dendritli agat nodulleri, yapısal olarak benzer özelliklere sahiptir. En dışta pirolusit ve manganit minerallerince zengin bir çerçeve zon bulunur. Pirolusit ve manganit dendritleri yosun efekti verdiğinden bu agatlara yosun agat isminin verilmesine neden olmuştur. MnO dendritlerinin yer aldığı bu opak zonda merkeze doğru mangan oranı göreceli olarak azalır. Agatlardaki beyaz zon ile agatın merkezindeki saydam zon arasında keskin bir sınır vardır (Şekil 3-1). Şekil Dendritli agatlardaki zonlanma Dereyalak volkanojenik çakıltaşları içinde dendritik agat oluşumları yanısıra dendritli opal oluşumları da izlenir. Opal oluşumları başlıca beyaz, sarı, turuncu, siyah, yeşil ve kahverengi renklerde izlenir Dendritli Agatların ve Opallerin Mineralojik Özellikleri Çalışma alanından derlenen agat örneklerinin mineralojik yapısını incelemek maksadıyla XRD analizleri yapılmıştır. Örnekler agatlardaki zonlanmaya uygun olarak Beyaz zon, Manganlı dış zon; Transparan zon ve Opal zon olmak üzere dört ayrı grupta incelenmiştir. a) Beyaz zon; Dendritk agatların ana rengini oluşturan opak ve beyaz tonlardaki bu zondan yapılan mineralojik analizlerde kuvars ın ön planda olduğu ortaya çıkmıştır. 7

8 Örnekte ayrıca az oranda tridimit ve kristobalit tespit edilmiştir. Bu zon, analizlerinden tipik Opal-CT özelliği göstermektedir (Şekil 3.2). XRD Şekil 3.2 Beyaz zondan XRD analizi için hazırlanan örnekler ve XRD difraktogramı b) Manganlı dış zon; Dendritli agatlara ismini veren mangan dendritleri, agatlarda dışa doğru yoğunlaşmaktadır. Bu zondan derlenen örneklerin analiz sonuçlarında tridimit ve daha az oranda kuvars izlenmiştir. Ayrıca pirolusit ve manganit pikleri de tespit edilmiştir. (Şekil 3. 3). Şekil 3.3 Manganlı dış zondan XRD analizi için hazırlanan örnekler ve XRD difraktogramı c) Transparan zon; Agatların genelde merkezlerinde gözlenen bu zonda, mangan dendritleri nispeten azdır. Yapılan analizlerde kuvars, kuvars dışında çok az tridimit ve çok az da kristobalit tespit edilmiştir (Şekil 3.4). 8

9 Şekil 3. 4 Transparan zondan XRD analizi için hazırlanan örnekler ve XRD difraktogramı d) Opal zonu; Opaller genelde agatın en dış zonunda ayrı bir kabuk şeklinde oluşmuştur. Sahada agatlara oranla opal oluşumları nispeten azdır. Yapılan mineralojik analizde Tridimit (düşük ısı) ve çok az kuvars pikleri gözlenmiştir (Şekil 3. 5). Şekil 3.5 Opalli zondan XRD analizi için hazırlanan örnekler ve XRD difraktogramı XRD analiz sonuçlarından özellikle (b) ve (d) örneklerinin birbirine yakın mineralojik kompozisyonlarda olduğu görülmüştür. Elde edilen veriler dendritli agatların tipik Opal-CT özellikleri taşıdığını göstermektedir. 3.2 Dendritli agatların petrografik özellikleri Dendritik agat örneklerinin ince kesitleri üzerinde yapılan incelemelerde opak minerallerden oluşan leopar deseni benzeri bir doku gözlenmiştir (Şekil 3.6 ). Diğer belirgin dokular ise silis lifleri ve mikro kuvars taneleridir. Böylece dendritli agatlar, dünyadaki diğer agat örnekleri gibi hem lifsi hemde taneli dokuya sahiptir (Şekil ). 9

10 Şekil Dendritli agatlarda sıklıkla gözlenen benekli doku. Şekil Sferulitik yapıdaki kuvarzin lifleri ve yer yer gözlenen lifsi kalsedon dokusu. Yapılan mikroskopik incelemelerde pirolusit ve manganit dendritleri belirgin bir şekilde izlenmiştir. Dendritler agat ve opaller içine çok küçük çatlak ve fissurları izleyerek yerleşmiş ve bir ağ dokusu oluşturmuştur (Şekil 3.8). Şekil 3.8. Dendritik agatlardaki MnO dendritlerinin mikroskop görüntüleri 3.3 Dendritli Agatların Elektron Mikroskop Özellikleri Agat örneklerinin Elektron Mikroskop (SEM) incelemeleri sonucunda lifli doku, taneli doku, küresel doku gibi farklı dokular tespit edilmiştir. 10

11 Lifli doku; agatların özellikle saydam kısımlarında çok belirgin bir lifsi doku tespit edilmiştir (Şekil 3. 9). Bu lifsi kristaller bilinen kalsedon ve kuvartzin liflerinden oldukça farklıdır. Manyezit ve sepiyolit dokularıyla yapılan karşılaştırmada bu liflerin dokusal özellikleri sepiyolit liflerine benzemektedir.bu benzerlik muhtemelen agatların, sepiyolitlerin ve manyezitlerin ornatılması neticesi oluşmuş olması sonucudur. Şekil Dendritli agatların transparan zonunda gözlenen lifsi yapının elektron mikroskop görüntüleri. Taneli doku; agatların opak kısımlarından alınan örneklerden elde edilen Elektron Mikroskopu (SEM)görüntülerinde çoğunlukla kuvars kristallerinden oluşan taneli bir doku izlenir (Şekil 3.10). Kuvars kristalleri liflere nazaran çok daha büyüktür. Kuvars kristalleri küçük boşluk veya kovuklarda büyümüş ve öz şekilli formunu almışlardır. Küresel doku; agatın en dış zonunda kabuk şeklinde oluşmuş opal örneklerinden elde edilen SEM görüntülerinde, beklenildiği üzere küresel doku gözlenmiştir (Şekil 3-11). Bu doku dünyadaki bilinen diğer opallerin SEM görüntüleri ile benzerlikler göstermektedir. Bu şekilde agatların opak kısımlarının kuvars taneleri veya kristallerinden, transparan kısımlarının ise çok küçük silisleşmiş liflerden ibaret olması makro örneklerdeki zonlanmayı da açıklamaktadır (Şekil 3.12). 11

12 Şekil Dendritli agatlardaki beyaz zonu oluşturan kuvars tanelerini gösteren elektron mikroskop görüntüleri. Şekil Opallerden elde edilen elektronmikroskop görüntüleri. Şekil Agatlardaki iki ayrı zonu ve SEM görüntüleri (A) opak zonda kuvars taneleri (X1500 büyütme,) (B) transparan zonda ise lifsi doku (X büyütme). 12

13 3.4. Silisin Kaynağı ve Dendritli Agatların Oluşum Mekanizması Agat oluşumu, başlıca silisin çözünmesi, taşınması ve çökelmesi olaylarını kapsar. Agatı oluşturan silis esas olarak çevre kayaçlardaki silikat minerallerinin ayrışmasından ortaya çıkar. Tektonik hareketler neticesinde bölgedeki temel kayaları oluşturan ultrabazik kayaçların bazı bölümlerinde çatlak ve faylar meydana gelmiş olması karbonik asitlerin ultrabazik kayaçların çatlak ve fayları içinde hareket serbestisi kazanmışlardır. Termal sular ( C sıcaklık), çevresindeki ultrabazik kayaçları (peridotit) etkileyerek öncelikle serpantin oluşumuna sebep olmuştur. Bölgede geniş bir alanda görülen serpantinitlerin hidrotermal ayrışması sonucu da ortamda manyezit cevherleşmesi gerçekleşmiştir. Mg3 [(OH)4/Si2O5] + 3 CO2 3MgCO3 + 2H2O + 2 SiO2 (Serbest silis artışı) Serpantin Manyezit Bu reaksiyonda ortamda serbest silis artışı olmuştur. Geniş anlamda silikatlerin ayrışması, ayrıştığı çözeltiyi alkalin yapan, ya da en azından asiditeyi azaltan bir hidroliz reaksiyondur. Ayrışan silisin büyük kısmı, silisik asit olarak çözülür. SiO2 + 2H2O H4SiO4 (silisik asit) (1) H4SiO4 (silisik asit) SiO2 + 2H2O (2) Su (H2O), silisin çözülmesi, taşınması ve birikiminde; agat oluşturan sistemlerin sıcaklık, basınç, ph ve konsantrasyon gibi ortamsal koşullarının düzenlenmesinde doğrudan, ya da dolaylı rol oynar. Krauskopf (1982) a göre silis, silisik asit olarak hidrotermal çözelti içerisinde çatlak zonları boyunca doğrudan, kapalı gözeneklerde difüzyon yoluyla girerek, kayayı yıkar ve ornatabilir. İnceleme alanında agat ve opal oluşumlarının yoğunlaştığı kısımlar, bölgede tespit edilmiş iki fayın yakınında yer almaktadır (şekil 2-1). Bu faylar muhtemelen hidrotermal çözeltilerin ortamda serbest dolaşımına destek sağlayan ve bölgede yer alan sepiyolit ve manyezitleri ornatılarak agat ve opal oluşumlarına neden olan kırık sistemleridir. Bu şekilde bölgede yer alan agat ve opal yataklanmaları muhtemelen iki evrede oluştuğu düşünülebilinir. Birinci evrede, tektonik hareketler sonucunda ofiyolitlerin derinliklerindeki çatlaklardan geçen CO2'li termal suların etkisi ile derinden yüzeye doğru sırası ile damar, ağsı, yumrulu tipte (kriptokristalin) manyezit yatakları oluşmuştur.eğer ortamda yeterli miktarda CO2 yok veya manyezit oluşumundan sonra azalmış ise ortamın ph değeri değişir. Böyle bir ortamda, kolloidal hidrate magnezyum silikatler hakim olması nedeniyle konsantrasyon ve ph değerine göre, Sepiyolit ( 2 MgO.3SiO2.2H2O) oluşur (Şekil 3.13). 13

14 İkinci Evrede sepiyolitlerin oluşumundan sonra bölgede yoğun bir hidrotermal dolaşım gerçekleşimi ile silisli çözeltiler, karasal çökeller içine yerleşmiş sepiyolitleri ornatarak Mg un yerini almışlardır. Çalışma alanında yapılan arazi gözlemlerinde dendritli agatların yumrulu yapısı, yumrulu sepiyolitlere oldukça benzemektedir. Ayrıca dendiritik agatların renk gibi diğer fiziksel özellikleri de bu agatların yumrulu manyezit veya yumrulu sepiyolitin silisle ornatıldığı düşüncesini desteklemektedir (Şekil 3.13). Ofiyolitlerin üzerinde uyumsuz olarak bulunan Çakıltaşı birimi içinde serpantinite ait çakıl ve bloklar izlenirken, manyezit yumru ve çakılları izlenmemektedir. Bu da sepiyolitleşme ve sonra bunların silisle ornatılması modelini doğrulamaktadır.. Dünyadaki birçok agat oluşumları ile ilgili yapılan çalışmalardan, agat yerleşiminin ana kayada mevcut çatlak, kırık ve eklem boşluklarında çökelme yoluyla oluştuğu bilinmektedir. Ayrıca tipik agatlarda yapısal olarak konsantrik büyüme halkaları ve transparan, camsı bir doku izlenirken Dereyalak dendritli agatların tipik boşluk dolgusu formunda olmadığı görülür. Şekil 3.13 Dereyalak dendritli agatların oluşum evreleri. Arazi gözlemlerine paralel olarak elektron mikroskopunda (SEM) yapılan incelemeler, arazi gözlemlerini destekler niteliktedir. SEM incelemelerinde agatların özellikle transparan kısımlarının 1 mikrondan daha küçük liflerin som yığışımından oluştuğunu göstermektedir. Bu lifler ile sepiyolit lifleri karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmada agat içindeki lifler ile 14

15 sepiyolit lifleri arasında çok belirgin benzerlikler olduğu görülmüştür (Prof. Dr. M. Yeniyol ile sözlü görüşme) (Şekil 3.14). Şekil Sepiyolit ile Dereyalak dendritli agat dokuları arasındaki benzerlikleri gösteren SEM görüntüleri A;Eskişehir Sivirhisar bölgesinden alınmış sepiyolit örneğinin SEM görüntüsü (Prof. Dr. Mefail Yeniyol dan sözlü görüşme sırasında kendisinden alınmış-) - B; Dereyalak dendritli agata ait SEM Görüntüsü. Amorf yapılı opal C nin altındaki değerlerde, C nin üzerinde ise agatların merkezi boşluğunda da bulunan kuvars kristalleşmektedir (Landmesser,1992). Landmesser (1992), silis ile ornatma için gerekli silisik asit konsantrasyonun C nin üzerinde kaybolduğunu ve bunun yerine hızlı bir şekilde kristalin kuvarsın oluştuğunu belirtmektedir. Ayrıca agat oluşumu için sıcaklıkla orantılı olarak yüzey koşullarına yakın bir basınç değeri düşünülmekle birlikte, tüm dünyadaki örneklerde olduğu gibi, Dereyalak agatları için de kesin basınç değerleri vermek mümkün değildir. Bu bilgiler ışığında, Dereyalak dendritli agatlarında kristalin kuvars aşamasına ancak yumrusal, yada katmansı agat yığışımlarının (sıcaklık göreceli olarak yüksek derecelere çıktığı ve uzun süre korunduğu) orta kısımlarından, oluşum koşulları olarak da C sıcaklık ve düşük basınç değerlerinde olduğunu ifade edebiliriz. Diğer taraftan, yüzey koşullarına yakın değerlerdeki mineral oluşumları, öncelikle uygun ph değerlerindeki çözeltilere bağlı gelişmektedir. Agat oluşumunda genelde 9 un altında ph değerleri geçerlidir. Çünki ph ın 9 ve daha yüksek değerlerinde bu kez silisik asit duraylıdır. Buna göre, Dereyalak dendritli agatının aşırı doygun silis çözeltisinde, 7-9 arasındaki ph değerlerinde oluştukları söylenebilir.. 15

16 4. DENDRİTLİ AGAT VE OPALLERİN EKONOMİK ÖNEMİ, ÜRETİMİ VE İŞLENMESİ Yapılan arazi çalışmalarında dendritli agatların oldukça geniş bir rezerve sahip olduğu gözlenmiştir. Rezerv açısından uzun yıllar ekonomik olarak üretim yapılacağı düşünülen sahada kesin bir rezerv hesabı yapılmamakla beraber rezervin ton civarında olduğu ifade edilebilinir.. Bu önemli kaynağın uygun yöntemlerle üretilmesi ve en yüksek katma değerde işlenmesi oldukça önemlidir. Üretim ve işleme konusunda özel sektördeki çalışmalar ve projeler halen devam etmektedir. Ham halde dendritli agat ve opallerin fiyatı ortalama 2 $/kg iken, kabaşon işlenmiş örneklerin fiyatı ortalama 1 $/gr civarındadır. Parlatılmış plaka ya da takoz türü örnekler ise, boyutlarına göre değişmekle birlikte yaklaşık 10 $/ parça olarak fiyatlanabilmektedir. Bölgede ciddi bir üretim mevcut değildir. Bölgede agat madenciliği için yatırım yapılması ve küçükde olsa bir yarıdeğerli taş atolyesinin kurulması karlı bir yatırım olabilir. Gemolojik açıdan yarı kıymetli süstaşı grubuna giren dendritli agat ve opaller, dilinimsiz yapıya sahip olmaları, opak bir yapı sunmaları, oldukça bol bulunmaları nedeniyle işlenti maliyetinin daha düşük ve seri üretimin yapılabildiği kabaşon türü modellerde işlenirler 5. SONUÇLAR Pliyosen yaşlı volkanojenik çakıltaşları bünyesinde yumru ve nodüller şeklinde dağınık ve düzensiz bir şekilde yataklanmış olan dendritli agat ve opal oluşumları bölgedeki iki önemli fay doğrultusunda zenginleşmiştir. Yumrularda çoğunlukla mangan dendritleri bir ağ dokusu gösterir. Bu sebeple halk arasında bu agatlara yosunlu agat ismi verilmiştir. Agat ve opal örneklerinin XRD analizlerinden minerallerin kompozisyonu, Opal-CT olarak tespit edilmiştir. Yapılan Elektron Mikroskopu (SEM) analiz sonuçlarının değerlendirilmesinden tespit edilen lifsi doku görüntüleri, sepiyolit örneklerinin doku görüntüleri ile karşılaştırıldığında aralarındaki benzerlik görülmüştür. Bu tespit agatların kökeninin sepiyolit olduğu görüşünü destekler niteliktedir.. Sepiolitlerin ornatılma modelinin oluşturulmasında; silisin çözülmesi, taşınması ve yerdeğişimi söz konusudur. Bölge agatları, hidrotermal alterasyonu ve silis sirkülasyonunu izleyen evrede, kolloidal silis sisteminde oluşmuşlardır. Bu nedenle kolloid sistemlerin kriptokristalin özelliklerini de taşırlar. Dereyalak dendritli agatlarının C sıcaklıkta, 16

17 yüzey koşullarına yakın bir basınçta, kolloidal silisçe yüksek konsantrasyonlarda ve 7-9 arasındaki ph değerinde oluştuğu düşünülmektedir. Kesin bir rezerv hesabı yapılmamakla beraber bölgede ton dolayında nitelikli agat ve opal oluşumu olduğu tahmin edilmektedir. Bölgede ciddi bir üretim mevcut değildir. Bölgede agat madenciliği için yatırım yapılması ve bir yarıdeğerli taş atolyesinin kurulması bu alanın ekonomik olarak değerlendirilmesini sağlayabilir. 6. KATKI BELİRTME Çalışma sırasında değerli görüşleri ile yapmış oldukları katkılarından dolayı, Sayın Prof. Dr. Sinan Öngen ve Sayın Prof. Dr. Mefail Yeniyol a teşekkür ederiz. 7. KAYNAKLAR Gözler, M.Z., Cevher, F., Ergül, E. ve Asutay, H.J Güneyinin Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara. Orta Sakarya ve Krauskopf, K. B. 1982, Introduction to geochemistry (2nd ed.). Mc Grow Hill Book Co., Singapore, 465 pp. Landmesser, M., Zur Geothermometric und Theorie der Achate, Mitt, Pollichia, Bed Dürkeim, 79,

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ İlker ŞENGÜLER* GİRİŞ Çalışma alanı Eskişehir grabeni içinde Eskişehir ilinin doğusunda, Sevinç ve Çavlum mahallesi ile Ağapınar köyünün kuzeyinde

Detaylı

Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur

Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur Kaliş genel bir terim olup, kurak ve yarı kurak iklimlerde, vadoz zonda (karasal

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI Katman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar, karstik boşluk dolgusu şekillidir.

Detaylı

en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi

en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi METAMORFİZMA VE METAMORFİK KAYAÇLAR I en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi KAYAÇ DÖNGÜSÜ VE METAMORFİK KAYAÇLAR METAMORFİZMA Metamorfizma; Yunanca değişme anlamına gelen meta ve

Detaylı

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Jeofizik Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ seyfullah@madenarama.com.tr Adil Özdemir Jeoloji Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ adil@madenarama.com.tr

Detaylı

2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ)

2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ) SVS Doğaltaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. uhdesinde bulunan Sivas İli, İmranlı İlçesi sınırları dahilindeki 20055289 (ER: 3070586), 20055290 (ER: 3070585), 20065229 (ER: 3107952) ruhsat numaralı II.B

Detaylı

MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI

MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI Altan İÇERLER 1, Remzi BİLGİN 1, Belgin ÇİRKİN 1, Hamza KARAMAN 1, Alper KIYAK 1, Çetin KARAHAN 2 1 MTA Genel Müdürlüğü Jeofizik

Detaylı

ÇERÇEVE VEYA KAFES YAPILI SİLİKATLAR (TEKTOSİLİKATLAR)

ÇERÇEVE VEYA KAFES YAPILI SİLİKATLAR (TEKTOSİLİKATLAR) ÇERÇEVE VEYA KAFES YAPILI SİLİKATLAR (TEKTOSİLİKATLAR) Yerkabuğunu oluşturan kayaçların dörtte üçü bu gruptadır. Bu grup mineralleri SiO 4 veya SiO 4 vealo 4 dörtyüzlülerinin bütün oksijenlerini diğer

Detaylı

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar Dokanak başkalaşım kayaçlarında gözlenen ince taneli, yönlenmesiz ve yaklaşık eş boyutlu taneli doku gösteren kayaçlara hornfels denir.

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu. TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01330 ADANA

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01330 ADANA Sayı:B30.2.ÇKO.0.47.00.05/ 488 Tarih:19.06.2009 EMRE TAŞ ve MADENCİLİK A.Ş. TARAFINDAN GETİRİLEN 3114780 ERİŞİM NOLU VE 20068722 RUHSAT NOLU SAHADAN ALINAN BAZALT LEVHALARININ VE KÜP ÖRNEKLERİNİN MİNEROLOJİK,

Detaylı

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar JEOLOJİK YAPILAR GİRİŞ Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle

Detaylı

MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ

MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ Ocak 2015 Sayı: 15 Satış Rödovans ve Ortaklıklar İçin MADEN SAHALARI TANITIM BÜLTENİ Bültenimizde yer almak için bize ulaşınız. E-Posta: ruhsat@madencilik-turkiye.com Tel: +90 (312) 482 18 60 MİGEM 119.

Detaylı

KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER. Taşın Hammadde Olarak Kullanımı

KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER. Taşın Hammadde Olarak Kullanımı KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER Taşın Hammadde Olarak Kullanımı Odun ve kemik gibi, taş da insanın varlığının ilk evrelerinden bu yana elinin altında bulunan ve doğanın ona verdiği

Detaylı

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler Genel Terimler Metalik Madenler Altın madeni, Gümüş madeni vs. Maden Metalik olmayan Madenler Ekonomik

Detaylı

YAPISAL JEOLOJİ JEOLOJİNİN İLKELERİ YÖNTEMLER VE AŞAMALAR YAPILARIN SINIFLAMASI KAYA BİRİMİ DOKANAKLARI

YAPISAL JEOLOJİ JEOLOJİNİN İLKELERİ YÖNTEMLER VE AŞAMALAR YAPILARIN SINIFLAMASI KAYA BİRİMİ DOKANAKLARI YAPISAL JEOLOJİ Yapısal Jeoloji, yerkabuğunda bulunan yapılarının tanımlanmasını, oluşumlarının açıklanmasını ve yer kabuğunun deformasyonunu konu edinir. NEDEN YAPISAL JEOLOJİ Yapısal jeoloji yer kabuğundaki

Detaylı

MERAM-ÇAYIRBAĞI (KONYA) VE SARIKAVAK (MERSİN) MANYEZİT YATAKLARININ JEOKİMYASAL İNCELEMESİ *

MERAM-ÇAYIRBAĞI (KONYA) VE SARIKAVAK (MERSİN) MANYEZİT YATAKLARININ JEOKİMYASAL İNCELEMESİ * MERAM-ÇAYIRBAĞI (KONYA) VE SARIKAVAK (MERSİN) MANYEZİT YATAKLARININ JEOKİMYASAL İNCELEMESİ * Geochemıcal Investıgatıon Of The Magnesıte Deposıts Of Meram-Çayırbağı (Konya) And Sarıkavak (Mersin) Güzide

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar 1. Magmatik Kayaçlar Magmanın arz kabuğunun çeşitli derinliklerinde

Detaylı

ROMA DÖNEMİNE AİT YÜZLERCE TAŞ GÜLLE BULUNDU

ROMA DÖNEMİNE AİT YÜZLERCE TAŞ GÜLLE BULUNDU ROMA DÖNEMİNE AİT YÜZLERCE TAŞ GÜLLE BULUNDU Kütahya'da yapılan yol çalışmalarında, Roma dönemine ait çok sayıda taş gülleye rastlandı. Müze Müdürü Türktüzün: "Eski dönemlerde, doğal taşlar, işlenerek

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1177 KAHRAMANMARAŞ DOLAYINDAKİ OFİYOLİTİK KAYAÇLARIN JEOLOJİK AÇIDAN ÖNEMİ VE KROM İÇERİKLERİ

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1177 KAHRAMANMARAŞ DOLAYINDAKİ OFİYOLİTİK KAYAÇLARIN JEOLOJİK AÇIDAN ÖNEMİ VE KROM İÇERİKLERİ KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1177 KAHRAMANMARAŞ DOLAYINDAKİ OFİYOLİTİK KAYAÇLARIN JEOLOJİK AÇIDAN ÖNEMİ VE KROM İÇERİKLERİ Ender Sarrfakıoğlu* Özet Kahramanmaraş'ın kuzeybatısındaki Göksun ve güneyindeki Ferhuş-Şerefoğlu

Detaylı

Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık - Betonda Dayanıklılık - Alkali Silika Reaksiyonu - Alkali Silika Reaksiyonuna

Detaylı

Tıbbi Mineraloji ise doğal minerallerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ve ilişkileri inceleyen, tıbbi jeoloji biliminin kapsam alanı içinde bir

Tıbbi Mineraloji ise doğal minerallerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ve ilişkileri inceleyen, tıbbi jeoloji biliminin kapsam alanı içinde bir TIBBİ JEOLOJİ Esas bileşenleri elementler, mineraller, kayaçlar, toprak ve su olan jeolojik ortam ile çevre sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen multidisipliner bir bilim dalıdır. Minerallerin insan sağlığına

Detaylı

Kırıklar, Eklemler, Damarlar

Kırıklar, Eklemler, Damarlar Kırıklar, Eklemler, Damarlar Kırıklar ve eklemler hemen hemen her yüzlekte bulanan mezoskopik yapılardır. Kayalar kırık yüzeyleri boyunca parçalara ayrılabilir. Bu parçalanma özelliği kayaların duraylılık

Detaylı

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Yapılar zemin veya kayalardan oluşan bir temel üzerine oturtulur. Kum, çakıl, şilt ve kil gibi malzemeler ve ayrık tortul kayaçlar zemin ortamını, KAYA Diyajeneze

Detaylı

Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Dayanıklılık - Çimentolu Sistemlerde Dayanıklılık - Alkali Silika Reaksiyonu - Alkali Silika

Detaylı

METAMORFİK KAYAÇLAR. 8/Metamorphics.html. Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

METAMORFİK KAYAÇLAR.  8/Metamorphics.html. Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I METAMORFİK KAYAÇLAR http://www.earth.lsa.umich.edu/earth11 8/Metamorphics.html Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I METAMORFİZMA METAMORFİMA ETKENLERİ Ana kayaç bileşimi, Sıcaklık,

Detaylı

MİNERALLER. Tek mineralden oluşan kayaçlar. Kireçtaşı (Kalsit). Kaya tuzu (Halit). Buzul

MİNERALLER. Tek mineralden oluşan kayaçlar. Kireçtaşı (Kalsit). Kaya tuzu (Halit). Buzul Kayaçlar minerallerden oluşan Yer materyalidir. Çoğu kayaçlar birden fazla mineralden oluşmaktadır. Örnek: Granit Potasyum feldspat. Plajioklas (Feldspat). Kuvars. Hornblende. Biyotit MİNERALLER Tek mineralden

Detaylı

DERS 6. Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar

DERS 6. Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar DERS 6 Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar Mineraller Mineraller doğada bulunan, belirli kimyasal bileşimi ve muntazam atomik düzeni

Detaylı

JEOLOJİK HARİTALAR Jeolojik Haritalar Ör:

JEOLOJİK HARİTALAR Jeolojik Haritalar Ör: JEOLOJİK HARİTALAR Üzerinde jeolojik bilgilerin (jeolojik birimler, formasyonlar, taş türleri, tabakalaşma durumları, yapısal özellikler vbg.) işaretlendiği haritalara Jeolojik Haritalar denir. Bu haritalar

Detaylı

KAYAÇLARIN DİLİ. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

KAYAÇLARIN DİLİ.  Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü KAYAÇLARIN DİLİ http://www.bilgicik.com/wp-content/uploads/2013/12/kaya.jpg Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Metamorfizma Metamorfizma (başkalaşım) olayı; sıcaklık ve basınç etkisiyle

Detaylı

KONU 14: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: ALET YAPIMINDA TERCİH EDİLMİŞ TORTUL KAYAÇLAR

KONU 14: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: ALET YAPIMINDA TERCİH EDİLMİŞ TORTUL KAYAÇLAR KONU 14: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: ALET YAPIMINDA TERCİH EDİLMİŞ TORTUL KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR Çakmaktaşı (Flint or Silex): Tortul bir kayaçtır ve silika grubundandır. Derin denizlerde çökelme

Detaylı

SEDİMANTER MADEN YATAKLARI

SEDİMANTER MADEN YATAKLARI SEDİMANTER MADEN YATAKLARI Her hangi bir çökel havzasında, kimyasal veya klastik olarak oluşan malzemenin tortulaşması ile oluşan maden yataklarıdır. Daha çok demir ve mangan yatakları için önemlidir.

Detaylı

KAYSERİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

KAYSERİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI KAYSERİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Kayseri ili, Orta Anadolu Bölgesinde gelişmiş sanayisi ile önemli bir yöremizdir. Genel Müdürlüğümüzün il ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda çok sayıda

Detaylı

MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası

MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası Şekil 1. Konya Karapınar Kömür Sahası nın coğrafik ve yer bulduru haritası. KONYA KARAPINAR Lokasyon: İç

Detaylı

TABAKALI SİLİKATLAR (Fillosilikatlar)

TABAKALI SİLİKATLAR (Fillosilikatlar) TABAKALI SİLİKATLAR (Fillosilikatlar) Kaolinit Al 4 Si 4 O 10 (OH) 8 Serpantin Mg 6 Si 4 O 10 (OH) 8 Pirofillit Al 2 Si 4 O 10 (OH) 8 Talk Mg 3 Si 4 O 10 (OH) 8 Muskovit KAl 2 (AlSi 3 O 10 )(OH) 2 Flogopit

Detaylı

AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI

AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI AFYONKARAHİSAR DİNAR DOMBAYOVA LİNYİT SAHASI Yılmaz BULUT* ve Ediz KIRMAN** 1. GİRİŞ MTA Genel Müdürlüğü tarafından ülkemizde kömür arama çalışmalarına 1938 yılında başlanılmış ve günümüzde de bu çalışmalar

Detaylı

Ön Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü

Ön Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü vii İçindekiler Ön Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü x xi 1 GİRİŞ 1 1.1 Seçilmiş Genel Kitaplar ve Jeoloji Üzerine Kaynak Malzemeler 2 1.2 Jeolojik Saha Teknikleri ile İlgili Kitaplar 3 2 ARAZİ DONANIMLARI

Detaylı

Potansiyel. Alan Verileri ile. Maden aramacılığı; bölgesel ön arama ile başlayan, Metalik Maden Arama. Makale www.madencilik-turkiye.

Potansiyel. Alan Verileri ile. Maden aramacılığı; bölgesel ön arama ile başlayan, Metalik Maden Arama. Makale www.madencilik-turkiye. Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Adil Özdemir Mühendislik ve Sondaj Jeofizik Yüksek Mühendisi seyfullah@adilozdemir.com Adil Özdemir Adil Özdemir Mühendislik ve Sondaj Jeoloji Yüksek Mühendisi

Detaylı

KLİVAJ / KAYAÇ DİLİNİMİ (CLEAVAGE)

KLİVAJ / KAYAÇ DİLİNİMİ (CLEAVAGE) KLİVAJ / KAYAÇ DİLİNİMİ (CLEAVAGE) TERMİNOLOJİ Klivaj. Deformasyon geçirmiş tortul veya metamorfik kayaçlardaki mineral veya tanelerin belirli yönlerde sıralanması ile oluşturduğu düzlemsel yapılara klivaj

Detaylı

MADEN ARAMALARINDA DES VE IP YÖNTEMLERİ TANITIM DES UYGULAMA EĞİTİM VERİ İŞLEM VE SERTİFİKA PROGRAMI

MADEN ARAMALARINDA DES VE IP YÖNTEMLERİ TANITIM DES UYGULAMA EĞİTİM VERİ İŞLEM VE SERTİFİKA PROGRAMI MADEN ARAMALARINDA DES VE IP YÖNTEMLERİ TANITIM DES UYGULAMA EĞİTİM VERİ İŞLEM VE SERTİFİKA PROGRAMI a) Zaman b) V P c) V P V P V(t 1 ) V M S V(t 1 ) V(t 2 ) V(t 3 ) V(t 4 ) Zaman t 1 t 2 V(t ) 4 Zaman

Detaylı

4. LINEASYON, LINEER YAPILAR ve KALEM YAPISI

4. LINEASYON, LINEER YAPILAR ve KALEM YAPISI 4. LINEASYON, LINEER YAPILAR ve KALEM YAPISI Tektonitlerin önemli bir özelliği de çizgisel yapılar içermeleridir. Cloos (1946), Lineasyonu, kayaç içinde veya üstündeki herhangibir çizgisellik olarak tanımlar.

Detaylı

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 2. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ GENEL BİLGİLER Petrografi Ve Petroloji Nedir? Latince Petr- taş kelimesinden türetilmiş petrografi ve petroloji birbirini

Detaylı

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN JEOLOJİNİN TANIMI, KONUSU, GELİŞİMİ ÖNEMİ Jeoloji, geniş anlamı ile 1. yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. fiziksel özelliğinden ve

Detaylı

ESKİKÖY (TORUL, GÜMÜŞHANE) DAMAR TİP Cu-Pb-Zn YATAĞI

ESKİKÖY (TORUL, GÜMÜŞHANE) DAMAR TİP Cu-Pb-Zn YATAĞI SAHA BİLGİSİ II DERSİ 28 NİSAN 2016 TARİHLİ GEZİ FÖYÜ ESKİKÖY (TORUL, GÜMÜŞHANE) DAMAR TİP Cu-Pb-Zn YATAĞI Miraç AKÇAY, Ali VAN, Mithat VICIL 1. Giriş Eskiköy Cu-Pb-Zn cevherleşmesi Zigana tünelinin Gümüşhane

Detaylı

VIII. FAYLAR (FAULTS)

VIII. FAYLAR (FAULTS) VIII.1. Tanım ve genel bilgiler VIII. FAYLAR (FAULTS) Kayaçların bir düzlem boyunca gözle görülecek miktarda kayma göstermesi olayına faylanma (faulting), bu olay sonucu meydana gelen yapıya da fay (fault)

Detaylı

SARAFTEPE SİLİNİN JEOLOJİSİ, PETROGRAFİSİ, YAŞI VE YERLEŞİMİ

SARAFTEPE SİLİNİN JEOLOJİSİ, PETROGRAFİSİ, YAŞI VE YERLEŞİMİ SARAFTEPE SİLİNİN JEOLOJİSİ, PETROGRAFİSİ, YAŞI VE YERLEŞİMİ Prof. Dr. Cüneyt ŞEN - Prof. Dr. Faruk AYDIN HATIRLATMA: Yerleşim şekillerine göre magmatik kayaçların sınıflandırılmasını tekrar gözden geçirelim

Detaylı

AKSARAY YÖRESĠNĠN JEOLOJĠK ĠNCELEMESĠ

AKSARAY YÖRESĠNĠN JEOLOJĠK ĠNCELEMESĠ T.C. AKSARAY ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ JEOLOJĠ MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ AKSARAY YÖRESĠNĠN JEOLOJĠK ĠNCELEMESĠ HARĠTA ALIMI DERSĠ RAPORU 3. GRUP AKSARAY 2015 T.C. AKSARAY ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ

Detaylı

FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER

FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER - GÜMÜŞHANE HAZİNE MAĞARA ÇİNKO, KURŞU, BAKIR YERALTI İŞLETMESİ - GÜMÜŞHANE ÇİNKO, KURŞUN, BAKIR FLOTASYON TESİS İŞLETMESİ - NİĞDE BOLKARDAĞ MADENKÖY ALTIN, GÜMÜŞ, KURŞUN,

Detaylı

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel)

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel) Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel) The Cave With Multiple-Periods And Origins Characterizing The

Detaylı

KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Kırklareli ili Marmara Bölgesinin kuzeybatısında yer almakta olup, Dereköy sınır kapısıyla Türkiye yi Bulgaristan a bağlayan geçiş yollarından birine sahiptir.

Detaylı

Yapısal Jeoloji: Tektonik

Yapısal Jeoloji: Tektonik KÜLTELERDE YAPI YAPISAL JEOLOJİ VE TEKTONİK Yapısal Jeoloji: Yerkabuğunu oluşturan kayaçlarda meydana gelen her büyüklükteki YAPI, HAREKET ve DEFORMASYONLARI inceleyen, bunları meydana getiren KUVVET ve

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt

Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt http://www.mryorke.com/agriscience/earth Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt Granit Riyolit 14. Bu iki kayaç hangi yönüyle benzer? Her ikisi de ergimiş kayadan yapılmıştır. Bunların bileşimi aynıdır.

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF Tüm yayın ve kullanım hakları İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesine aittir. Hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ya

Detaylı

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ 1. AMAÇ Zenginleştirme işlem(ler)inin seçimine ışık tutacak biçimde bir cevherdeki değerli ve değersiz minerallerin

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 5/29/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 5/29/2017 2 BÖLÜM 10 KAYAÇLARIN ve SÜREKSİZLİKLERİNİN

Detaylı

KİLTAŞLARI (Claystone)

KİLTAŞLARI (Claystone) KİLTAŞLARI (Claystone) I) Giriş ve Tanımlar: Kil, endüstriyel bir hammaddedir. Sanayide çeşitli alanlarda kullanılır. Kaolinitce zenginlik gösteren killer seramik sanayinde ve ateşe dayanıklı tuğla yapımında

Detaylı

EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ

EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ EĞNER-AKÖREN (ADANA) CİVARI JEOLOJİSİ 7. hafta Saha Jeolojisi II dersinin içeriğinde Tersiyer yaşlı Adana Baseni nin kuzey-kuzeydoğu kesimleri incelenecektir. 4. Hafta Saha Jeolojisi II dersi kapsamında

Detaylı

Yapısal jeoloji. 3. Bölüm: Normal faylar ve genişlemeli tektonik. Güz 2005

Yapısal jeoloji. 3. Bölüm: Normal faylar ve genişlemeli tektonik. Güz 2005 MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 12.113 Yapısal jeoloji 3. Bölüm: Normal faylar ve genişlemeli tektonik Güz 2005 Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak

Detaylı

Bölüm 7 HİDROTERMAL EVRE MADEN YATAKLARI

Bölüm 7 HİDROTERMAL EVRE MADEN YATAKLARI Bölüm 7 HİDROTERMAL EVRE MADEN YATAKLARI HİDROTERMAL YATAKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ Hidrotermal yataklar sıcak çözeltilerin neden olduğu oluşumlardır.mağmanın ayrımlaşması esnasında oluşan fazların en son

Detaylı

Şekil 6. Kuzeydoğu Doğrultulu SON-B4 Sondaj Kuyusu Litolojisi

Şekil 6. Kuzeydoğu Doğrultulu SON-B4 Sondaj Kuyusu Litolojisi SON-B4 (Şekil 6) sondajının litolojik kesitine bakıldığında (inceleme alanının kuzeydoğusunda) 6 metre ile 13 metre arasında kavkı ve silt bulunmaktadır. Yeraltı su seviyesinin 2 metrede olması burada

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 4/3/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 4/3/2017 2 BÖLÜM 4 TABAKALI KAYAÇLARIN ÖZELLİKLER, STRATİGRAFİ,

Detaylı

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Konya İl Koordinasyon Kurulu 26-27 Kasım 2011 KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Yrd.Doç.Dr.Güler GÖÇMEZ. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. gulergocmez@selcuk.edu.tr 1.GĐRĐŞ Jeotermal

Detaylı

MAGMATİK KAYAÇLAR. Magmanın Oluşumu

MAGMATİK KAYAÇLAR. Magmanın Oluşumu MAGMATİK KAYAÇLAR Magmanın Oluşumu Taş hamuru veya taş lapası anlamına gelen magma,yer kabuğundaki yükselişleri sırasında meydana gelen olaylarla Magmatik Kayaçlara dönüşür. Magma, ergime sıcaklıkları

Detaylı

JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Genel Jeoloji Prof. Dr. Kadir DİRİK Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü 2015 JEOLOJİ (Yunanca Yerbilimi ) Yerküreyi inceleyen bir bilim dalı olup başlıca;

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE ESKİŞEHİR-ALPU LİNYİTLERİNİN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

ARAŞTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE ESKİŞEHİR-ALPU LİNYİTLERİNİN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Bilim ve Teknoloji Dergisi A-Uygulamalı Bilimler ve Mühendislik Cilt: 15 Sayı: 1 214 Sayfa: 51-67 ARAŞTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE Korhan USTA 1, Hatice KUTLUK 2 ESKİŞEHİR-ALPU

Detaylı

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu TOPRAK OLUŞUMU Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu şekildedir: 1. İklim (su, sıcaklık, oksijen ve karbondioksit) 2. Ana materyal 3. Bitki ve hayvanlar (organik faktörler)

Detaylı

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE... (İL)... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU HAZIRLAYAN TEKNİK SORUMLU Adı Soyadı JEOLOJİ MÜHENDİSİ Oda Sicil No AY-YIL 1 İLETİŞİM İLE İLGİLİ BİLGİLER

Detaylı

YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Yerkabuğunun Yapısı. Yerkürenin Yapısı. Dr.

YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Yerkabuğunun Yapısı. Yerkürenin Yapısı. Dr. İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 17.03.2015 YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER Dr. Dilek OKUYUCU Yerkürenin Yapısı Yerkabuğunun Yapısı 1 Yerkabuğunun Yapısı ~100 km ~10 km Yerkabuğunun Yapısı Yerkabuğunu

Detaylı

YÜZEYSEL AYRIŞMAYA BAĞLI MADEN YATAKLARI

YÜZEYSEL AYRIŞMAYA BAĞLI MADEN YATAKLARI YÜZEYSEL AYRIŞMAYA BAĞLI MADEN YATAKLARI Lateritik yataklar... Kimyasal ayrışma sonucunda oluşurlar ve oluşmaları için yağış oranı yüksek ortamlar gereklidir. Bu nedenle, kimyasal ve biyolojik ayrışmanın

Detaylı

HAZIRLAYANLAR. Doç. Dr. M. Serkan AKKİRAZ ve Arş. Gör. S. Duygu ÜÇBAŞ

HAZIRLAYANLAR. Doç. Dr. M. Serkan AKKİRAZ ve Arş. Gör. S. Duygu ÜÇBAŞ 1 HAZIRLAYANLAR Doç. Dr. M. Serkan AKKİRAZ ve Arş. Gör. S. Duygu ÜÇBAŞ Şekil 1. Arazi çalışması kapsamındaki ziyaret edilecek güzergahlar. 2 3 TEKNİK GEZİ DURAKLARI Durak 1: Tunçbilek havzasındaki, linyitli

Detaylı

ANADOLU DA KULLANILMIŞ EN ESKİ SÜSTAŞI HAMMADDELERİ OLAN ANKARA AGATLARI VE ESKİŞEHİR KALSEDONLARININ GEMOLOJİK İNCELEMESİ

ANADOLU DA KULLANILMIŞ EN ESKİ SÜSTAŞI HAMMADDELERİ OLAN ANKARA AGATLARI VE ESKİŞEHİR KALSEDONLARININ GEMOLOJİK İNCELEMESİ ANADOLU DA KULLANILMIŞ EN ESKİ SÜSTAŞI HAMMADDELERİ OLAN ANKARA AGATLARI VE ESKİŞEHİR KALSEDONLARININ GEMOLOJİK İNCELEMESİ THE GEMMOLOGICAL INVESTIGATION OF ANKARA AGATES AND ESKİŞEHİR CHALCEDONIES, THE

Detaylı

UYUMSUZLUKLAR VE GÖRECELİ YAŞ KAVRAMI

UYUMSUZLUKLAR VE GÖRECELİ YAŞ KAVRAMI UYUMSUZLUKLAR VE GÖRECELİ YAŞ KAVRAMI Diskordans nedir? Kayaçların stratigrafik dizilimleri her zaman kesiksiz bir seri (konkordan seri) oluşturmaz. Bazen, kayaçların çökelimleri sırasında duraklamalar,

Detaylı

TUFA ve TRAVERTEN-III

TUFA ve TRAVERTEN-III TUFA ve TRAVERTEN-III Dr.Esref ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi TRAVERTEN LİTOFASİYESLERİ Sıcak su travertenlerindeki çökeller farklı fasiyes tiplerinde olabilmektedir. Her traverten çökelinde tüm fasiyesler

Detaylı

OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ

OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ - Kayaların ayrışması + organik maddeler - Su ve hava içerir - Bitki ve hayvanlar barındırır - Mineral maddeler TOPRAKLARI OLUŞTURAN ANA MATERYAL TİPLERİ - Toprak tipi-ana materyalin

Detaylı

MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MANİSA SOMA EYNEZ KÖMÜR İŞLETMESİ SAHASI JEOFİZİK JEOELEKTRİK ETÜT RAPORU Altan M.İÇERLER Jeofizik Yük. Müh. JEOFİZİK ETÜTLERİ DAİRESİ MART 2009-ANKARA İÇİNDEKİLER

Detaylı

ERZİNCAN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

ERZİNCAN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI ERZİNCAN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Doğu Anadolu'nun Orta Anadolu'ya açılan kapısı konumundaki Erzincan İli ve yakın çevresinde MTA Genel Müdürlüğü'nün bugüne kadar yaptığı çalışmalarla elde ettiği

Detaylı

Normal Faylar. Genişlemeli tektonik rejimlerde (extensional tectonic regime) oluşan önemli yapılar olup bu rejimlerin genel bir göstergesi sayılırlar.

Normal Faylar. Genişlemeli tektonik rejimlerde (extensional tectonic regime) oluşan önemli yapılar olup bu rejimlerin genel bir göstergesi sayılırlar. Normal Faylar Genişlemeli tektonik rejimlerde (extensional tectonic regime) oluşan önemli yapılar olup bu rejimlerin genel bir göstergesi sayılırlar. 1 2 Bir tabakanın normal faylanma ile esnemesi (stretching).

Detaylı

VOLKANOKLASTİKLER (PİROKLASTİKLER)

VOLKANOKLASTİKLER (PİROKLASTİKLER) VOLKANOKLASTİKLER (PİROKLASTİKLER) 1) Tanımı: Volkanik faaliyetler esnasında volkandan çıkan her çeşit parçalı-kırıntılı malzemenin depolanma süreçleri sonucu bir depolanma alanında birikmesiyle oluşan

Detaylı

1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya

1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya 1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya KAYAÇ (TAŞ) :Bir ya da birden fazla. doğal olarak birleşmesiyle oluşan katılardır. PAna kaynakları..' dır, P ana malzemesini oluştururlar, PYer şekillerinin oluşum ve gelişimlerinde

Detaylı

TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR

TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR Dr. İsrafil KAYABALI Jeoloji Yük. Müh., Koru Hastaneleri İş Güvenliği Uzmanı, Ankara Prof. Dr. Halim MUTLU

Detaylı

KARSTİK PAYAS (HATAY) CEVHERLEŞMELERİNİN KAYNAĞINA YÖNELİK JEOKİMYASAL VERİLER

KARSTİK PAYAS (HATAY) CEVHERLEŞMELERİNİN KAYNAĞINA YÖNELİK JEOKİMYASAL VERİLER MTA Dergisi 114, 95-110, 1992 KARSTİK PAYAS (HATAY) CEVHERLEŞMELERİNİN KAYNAĞINA YÖNELİK JEOKİMYASAL VERİLER Şükrü KOÇ* ve M. Ali DEĞER** ÖZ. _ Payas bölgesi cevherleşmeleri, jeokimyasal özellikleri ve

Detaylı

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 1 Deformasyon ve kırılma mekanizmalarına giriş

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 1 Deformasyon ve kırılma mekanizmalarına giriş MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 1 Deformasyon ve kırılma mekanizmalarına giriş Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Bahar Yarıyılı 1. Deformasyon ve kırılma mekanizmalarına giriş 1.1. Deformasyon

Detaylı

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Kimyasal Ayrıştırma Etmenleri Ana kayanın kimyasal bileşimini değiştirmek

Detaylı

BBP JEOLOJİ. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

BBP JEOLOJİ.  Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü BBP JEOLOJİ http://i44.tinypic.com/9rlwea.jpg Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü I.HAFTA Jeoloji hakkında temel bilgiler, dalları, tarihçe, jeoloji mühendisinin uğraş alanları, jeoloji

Detaylı

BULDAN PEGMATOİDLERİNİN MİNERALOJİK VE JEOKİMYASAL İNCELENMESİ

BULDAN PEGMATOİDLERİNİN MİNERALOJİK VE JEOKİMYASAL İNCELENMESİ BULDAN PEGMATOİDLERİNİN MİNERALOJİK VE JEOKİMYASAL İNCELENMESİ Araş. Gör. Fatma GÖKGÖZ Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Müh. Bölümü fince@pamukkale.edu.tr ÖZET İnceleme alanı Denizli

Detaylı

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ. Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ. Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015 MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015 JEOLOJİNİN TANIMI Jeoloji, geniş anlamı ile 1. Yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. Fiziksel özelliğinden

Detaylı

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru

Detaylı

BİLGİ DAĞARCIĞI 15 JEOTERMAL ÇALIŞMALARDA UYGU- LANAN DOĞRU AKIM YÖNTEMLERİ

BİLGİ DAĞARCIĞI 15 JEOTERMAL ÇALIŞMALARDA UYGU- LANAN DOĞRU AKIM YÖNTEMLERİ BİLGİ DAĞARCIĞI JEOTERMAL ÇALIŞMALARDA UYGU- LANAN DOĞRU AKIM YÖNTEMLERİ Hayrettin KARZAOĞLU* Jeotermal kaynakların ülke ekonomisine kazandırılmasında jeolojik ve jeofizik verilerin birlikte değerlendirilmesinin

Detaylı

Lab 11: Metamorfik Kayaçların El Örnekleri

Lab 11: Metamorfik Kayaçların El Örnekleri Lab 11: Metamorfik Kayaçların El Örnekleri Bu laboratuvarın amacı, metamorfik kayaç tiplerini ve el örneğinde nasıl göründüklerini size tanıtmaya başlamaktır. Aynı zamanda metamorfik kayaçları isimlendirmeyi

Detaylı

KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL

KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL SINIF : 12 DERS SAATĐ: 6 KONU: Kimyasal maddelerin kaynağı olarak jeolojik yapılar,kayalar, ve mineraller Kayaç çeşitleri Mineraller Maden Yatakları Metallerin

Detaylı

Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I Mağmatik Kayaç Dokuları Coarse-grained Fine-grained Porphyritic Glassy Vesicular Pyroclastic GRANİT GRANODİYORİT SİYENİT DİYORİT GABRO

Detaylı

MADENCİLİK ve JEOLOJİ MÜHENDİSİ

MADENCİLİK ve JEOLOJİ MÜHENDİSİ MADENCİLİK ve JEOLOJİ MÜHENDİSİ İsmail CİHAN 30 Kasım 2017 Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara, TÜRKİYE 1 Kapsam Neden Jeoloji? Madencilik ve Jeoloji İnteraktif Jeoloji Mühendisi

Detaylı

Yapılma Yöntemleri: » Arazi ölçmeleri (Takeometri)» Hava fotoğrafları (Fotoğrametri) TOPOĞRAFİK KONTURLAR

Yapılma Yöntemleri: » Arazi ölçmeleri (Takeometri)» Hava fotoğrafları (Fotoğrametri) TOPOĞRAFİK KONTURLAR TOPOĞRAFİK HARİTALAR EŞ YÜKSELTİ EĞRİLERİ TOPOĞRAFİK HARİTALAR Yapılma Yöntemleri:» Arazi ölçmeleri (Takeometri)» Hava fotoğrafları (Fotoğrametri) HARİTALAR ve ENİNE KESİT HARİTALAR Yeryüzü şekillerini

Detaylı

Doç.Dr. Gültekin Kavuşan

Doç.Dr. Gültekin Kavuşan JEOLOJİ RAPORU YAZIMI Doç.Dr. Gültekin Kavuşan Jeoloji raporu, yazılan bir belgedir ve jeoloji j mühendisinin yaptığı ğ çalışmayı ş anlattığı, bir soruna ışık tuttuğu dokümandır. Bu belge onun ortaya koyduğu

Detaylı

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE.

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. ULUSAL DEPREM İZLEME MERKEZİ 10 ŞUBAT 2015 GÖZLÜCE-YAYLADAĞI (HATAY) DEPREMİ BASIN BÜLTENİ 10 Şubat 2015 tarihinde Gözlüce-Yayladağı nda (Hatay) yerel saat ile 06:01 de

Detaylı

CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI

CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI Kullanım alanlarına göre Türemsel(Jenetik) Sınıflandırma Jeolojik Sınıflandırma Doğal Sınıflandırma Kullanıldıkları yere göre yapılan sınıflamalar Yakıtlar : Kömür,

Detaylı

BOLU İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BOLU İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BOLU İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Karadeniz Bölgesinin Batı Karadeniz bölümünde yer alan Bolu ili, ülkemizin en önemli tektonik yapılarından biri olan Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) üzerinde bulunmaktadır.

Detaylı