Astronomi Projesi ESKİ YUNAN UYGARLIĞI NDA ASTRONOMİ. Derya SÖZEN L2-Fen IB / 48
|
|
- Aysun Ahmad
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Astronomi Projesi ESKİ YUNAN UYGARLIĞI NDA ASTRONOMİ Derya SÖZEN L2-Fen IB / 48
2 İÇERİK İçerik Giriş Astronomi nin Ortaya Çıkışı ve Eski Yunan Uygarlığında Gündeme Gelişi M.Ö.600 M.S.200 Yılları Arasındaki Astronomi Çalışmaları - Eski Yunanlılar Thales Democritus Parmanides Anaximendes Anaximenes Philalos Eidoxus Aristo Aristarchus Hipparchus Eski Yunan Uygarlığı nın Bilim Alanında Etkilendiği Topluluklar Eski Yunan Uygarlığı nın Yarattığı Etkiler Yeniçağ Gökcisimlerinin Görülen Hareketleri Sonuç Kaynakça Sözlük Özet _ _ 1
3 GİRİŞ Bu projede Eski Yunan Uygarlığında Astronomi nin incelenmesi yer almaktadır. Öncelikle bu eski uygarlıkta yapılan çalışmalara yer verdim, bunun yanısıra bu çalışmalara bağlı buluşların günümüzde ne kadarının geçerliliğini sürdürdüğünden bahsettim. Bu çalışmaların hangi ortamlar altında yapıldığını araştırırken ortaya çıkan sonuç ise dinin muazzam baskısı olmuştur. Bu faktörün buluşlara etkileri ve bu etkiden ne zaman kurtulduğuda içerikte bulunmaktadır. Çalışmaların ne zaman bir bilimsellik kazandığı ve diğer uygarlıklardan nasıl, ne ölçüde etkilenildiği de çok önemlidir. Tüm bunların en başında gelense, Eski Yunan Uygarlığında bu çalışmaları yapan ünlü filozoflar ve matematikçilerdir. Tutulmalardan yararlanarak Güneş ve Ay ın yarıçaplarının ve uzaklıklarının hesaplanması, bilimsel bilgilerin dinin yanlış açıklamalarından kurtarılması ve bunlar gibi pek çok önemli değişikliklerde bu insanların rolü büyüktür. Dönemin özelliklerine bağlı olarak filozoflarda bilimsel çalışmalarda bulunmaktadır. Çünkü onlar çok iyi birer düşünürdü ve pek çok insanın o zamanlar sormaya korktuğu soruları, onlar kendilerine sorup cevaplarını bulmaya çalıştılar. Projemin başından sonuna pek çok kaynaktan yararlandım. İstanbul Üniversitesi ve Özel Eyüboğlu Lisesi kütüphanelerinin yanısıra Astronomi Tarihi yle ilgili internet sitelerinden yararlandım. Bunların listesini projenin sonundaki kaynakça bölümünde bulabilirsiniz. 2
4 Atinalı, doğuştan konuşmaya düşkün bir insandır. Ateşli tartışmaları, güzel cümleleri, parlak fikirleri sevmektedir. Astronomi nin Ortaya Çıkışı ve Eski Yunan Uygarlığında Gündeme Gelişi: Astronomi, en eski ve insan düşüncesinin gelişmesine en çok katkıda bulunmuş bilimdir. Günlük hayatın gerektirdiği bazı ihtiyaçlardan (zamanın ölçülmesi, tarım, denizcilik v.b.) ve büyük tabiat olayları karşısında ilkel insanın korkusundan doğan astronomi, Yeniçağın başlarına kadar, müneccimlerin yanlış inançlarına bağlı kalmıştır. Eski yunanlılarında başlarda daha çok günlük ihtiyaçlar ve dini amaçlarla yaptığı ve yalnız çıplak gözle görülebilen gök olaylarının gözlemine dayanan astronomi bilgileri pek kısıtlıydı. Söz konusu zaman biliminde tam anlamıyla astonomiye geçiş, ancak evren üstüne bir kuram oluşturmak için görünür olayları yorumlama yolları arandığında başarıldı. İlk kavramlar, kuşkusuz oldukça yalındı. Yer in hareketsiz ve düz olduğu sanılıyor ve bu düşünce, gök cisimlerinin görünen hareketleriyle bağdaştırılmaya çalışılıyordu. Yer in desteklerinin sütun biçiminde olduğuna inanan eski yunanlılara göreyse, Güneş her gece, mitoloji kahramanı Atlas tarafından korunan dev direkler arasındaki derin yeraltı yollarından geçmekteydi. Görüldüğü gibi, Eskiçağ insanı, boş inançlar ve geleceği öğrenme isteğini, gökyüzünün incelenmesiyle karıştırmaktaydı. Öte yandan tanrılar herhangibir yıldızla özdeşleştiriliyor, burçlar kuşağındaki işaretlere, alınyazısını etkileyen birtakım güçler yükleniyordu. Yer in uzayda yer alan dev bir küre olduğunu ilk anlayanlar eski yunanlılar oldu. Bu buluştan evrenin bir düzlem üstüne oturmuş bir kubbe olduğu varsayımı çıkarıldı; aynı düşünceye göre, bu kubbe, eşmerkezli kürelerden oluşuyordu ve saydamsız merkez küre, Yer di. Ancak, gözlem verilerinin çözümlenmesi, tek tek bazı düşünürleri günümüzdeki görüşe çok yakın bir anlayışa götürdü.: Sisamlı Aristarchus (İ.Ö ), öğrencilerine Yer in kendi çevresinde döndüğünü ve Güneş çevresinde dolandığını öğretmekteydi. 3
5 M.Ö.600 M.S.200 YILLARI ARASINDAKİ ASTRONOMİ ÇALIŞMALARI ESKİ YUNANLILAR: --- Bu dönemde günümüzdeki üniversitelere benzer eğitim mekanları vardı. Astronomide olduğu gibi bilimin diğer pek çok dalında da gelişmeler ve buluşlar filozoflar yani düşünürler tarafından gerçekleştiriliyordu. THALES : Geometri ile ilgili çalışmaları sayesinde Dünya nın doğal uydusu Ay ın ve Güneş in görünür hareketleriyle ilgili çalışmalar yaparak bu konuda bir takım açıklamalar yapmaya çalışmıştır. Dünya nın denizlerle çevrili düz bir kara parçası olduğunu düşünmüştür. Thales in bıraktığı dünya haritasında karalar çok düzgün çizilmiştir, yalnız bunun temeli Thales in kendi çalışmalarından değil çoğunlukla eski Çinliler den alınmış bilgilere dayanmaktadır. DEMOCRITUS : Eski Yunanistan da MÖ 5.yy da yaşamış olan Democritus, samanyolunun gözle ayırt edilemeyecek kadar çok sayıda yıldızdan oluştuğunu ileri sürmüştü. Küçük bir teleskop bile Democritus un haklı olduğunu gösterir. Galaksimizin merkez yönü, yıldızların sıklaşması nedeniyle daha parlak görünür. PARMANIDES : M.Ö. 550 yıllarında çalışmalarını gerçekleştirdiği sanılıyor. Kayıtlara göre Dünya nın yuvarlak olduğunu düşünen ilk bilgin. Ayrıca daha da eski insanlardan (topluluklardan) kalan gözlemsel verilere göre birde Güneş Sistemi oluşturmuştur. Tasarladığı modele göre Dünya merkezde, Ay Dünya nın etrafında dairesel yörüngede dolanmaktadır. Ay dan sonra Güneş gelir, Güneş ten sonrada doğru sırada Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenleri yer alır. ANAXIMENDES : Dünya'nın yuvarlak olduğunu kabul etmiştir. Tutulmalardan yararlanarak Güneş'in yarıçapını (Rg = 27 Ry) ve yine tutulmalardan yararlanarak Güneş'in uzaklığının 27 Ry olduğunu tahmin etmiştir. Yalnız çoğu düşünür gibi Anaximendes te yanlış bir iddiada bulunmuştur. Yıldızları bir yüzey üzerindeki deliklerden Güneş'in ışığının geçmesi olarak düşünmüş. Gündüz bu yüzeyin arkasından çıkan Güneş görülüyor, gece bu yüzeyin arkasına geçen Güneş'in ışığının yüzeydeki deliklerden geçmesi ile yıldızları oluşturduğunu iddia etmiştir. ANAXIMENES : Ay ın Güneş ten gelen ışığı yansıtarak parlak göründüğünü keşfetmiştir. Ancak bu mantıklı keşfinden sonra pek çok ilkel buluştada bulunmuştur. Bu gök cisimlerini ( Ay ve Güneş ) düz yüzeyli silindir yapılı cisimler olarak tanımlamıştır. Yıldızları kristal birer çivi olarak düşünmüş ve yüzeyde sabit olarak durdukları kanısına varmıştır. 4
6 PHILALOS : Eski gözlemleri daha detaylı değerlendirip, kendide gözlem yaparak Dünya nın evrenin merkezinde değil, merkezden biraz daha farklı bir yerlerde olduğunu söylüyor. EUDOXUS : Dünya'nın evrenin merkezinde yer aldığını iddia etmiştir. Ayrıca Eudoxus'a göre gezegenler ikincil çemberler üzerinde dolaşıyorlardı. Bu modelin oluşmasında Permenides, Philalos ve Pythagoras'ın çalışmalarından faydalanmıştır. Tutulmaları inceleyerek Ay ve Güneş'in uzaklıklarını, yarıçaplarını hesaplamış ve karşılaştırmıştır. Eudoxus'un dönemin bilim dünyasına önemli bir diğer katkısı ise ikincil çemberleri düşünmesidir. İkincil çemberlere "episaykl" adını vermiştir. Gezegenlerin görünür hareketindeki gözlemsel sonuçları sağlamak için çemberlerin varlığını ileri sürmüştür. O günlerde 5 gezegen bilinmekteydi. Bu sayı Ay ve Güneş'le birlikte 7 tane gök cismi etmekteydi. 7 tane birincil çember olmak üzere toplam 27 tane çember ile gözlemleri açıklamaya çalışmıştır. ***Eudoxus'tan sonra sırasıyla Galluppus, Empedokles, Leukippus, Demokritus, Plato gibi dönemin önemli astronomları araştırmalar yapmaya devam etmiştir... ARISTO : Zamanın önemli filozoflarından olan Aristo, Ay evrelerini doğru açıklamayı başarmıştır. Ay'ın ışık yaymadığını Güneş'ten aldığı ışığı yaydığını, Anaximenes inde çalışmalarına dayanarak doğrulamıştır. Ay tutulması sırasında Dünya'nın gölge sınırı Ay üzerindeki görüntüsü yay şeklinde olduğundan Dünya küre biçimli olmalıdır yorumunu yapmıştır. Bu sayede Dünya'nın küre olduğunu gösteren ilk kanıtıda ortaya atmış olmuştur. Eudoxus modeline inanıyor ve o modeli geliştiriyordu. Geliştirdiği bu modeli yeni gözlemlerle açıklamak için 55 küreye ihtiyaç duymuştur. Çember değil küre olmasının nedeni ise dini inanışlara dayanmaktadır. Gök cisimleri onlara göre hep küre biçimlidir. En mükemmel cisim Dünya dır ve diğer gök cisimlerinin hepsi Dünya' ya benzemektedir. Gök cisimlerinin boşlukta nasıl durduklarını düşündüğünde ise onların görünmez küreler üzerinde durduğu şeklinde fiziğe hiç yakın olmayan bir açıklamada bulunmuştur. Müzikteki 7 tane nota olması, bir haftada 7 gün bulunması bunların hepsi o dönemlerde kesin bir şekilde bilinebilen gök cismi sayısının 7 olmasına bağlıdır. İnsanlar dinin ve ürkekliğin baskısı altında içinde bulundukları dönemde bir takım manasız açıklamalar yaparak, bir türlü mantıklı yorum getiremedikleri doğa olaylarını yanlış şekilde tanımlamışlardır. Aristo gelmiş geçmiş en büyük, en zengin ve güçlü filozoftu. Aristo görüşlerini o kadar iyi kabul ettiriyordu ki, o ne derse doğrudur diye düşünülüyordu. Astronomi konusunda görüşleri yanlış olduğu halde rönesans dönemine kadar onun görüşlerine inanılıyor ve farklı görüşler olsa da Aristo'ya ters düşmemek için örtbas ediliyor ve bu yüzden astronomik görüşler ilerlemiyordu. 5
7 ***Aristo'dan sonra yaşayan ve dikkate alınmayan filozoflar: Heraklides, Aristarchus, Eratesthenes, Hipparchus ve Batlamyus'tur. Aristo nun modeli ARISTARCHUS : Dünya nın evrenin merkezinde olmadığı düşüncesine vararak doğru bir adım attıysa da, bu seferde Güneş i evrenin merkezine koyarak bir hata yapmıştır. Kayıtlara göre ilk Güneş merkezli model Aristarchus modelidir. Yıldızların sonsuz uzaklıkta olduklarını düşünmüş, "Evren Sonsuzdur" görüşünü ortaya atmıştır. Güneş evrenin merkezindedir, Dünya'da bir gezegendir, tüm gezegenler Güneş etrafında çember yörüngelerde dolanırlar ve Ay, Güneş etrafında değil, Dünya'nın etrafında yörünge hareketi yapar düşüncelerini savunmuştur. Gezegenleri sıralarken açısal hızlarını ölçmüş ve açısal hızı büyük olanın Güneş'e olan uzaklığı daha küçüktür görüşünden yararlanmış. Aristarchus'un yaptığı bu mantıklı ve çoğu doğru görüşler kabul edilmemiş, 1500 yıl sonra Kopernik bu görüşleri ileri sürünce, onun görüşü olarak bilinmiştir. Aristarchus'un astronomi bilimine yaptığı bir diğer katkı ise; Dünya-Ay uzaklığını, Dünya-Güneş uzaklığı ile karşılaştırmış olmasıdır. Eudoxus tan sonra bu işlemi yapan ikinci gök bilimcidir. 6
8 Ptolemy HIPPARCHUS : Hipparchus, M.Ö yıllarında yaşamış olan bir Yunan'lı matematikçi ve astronomdur. İlk sistematik astronomi ve trigonometriyi bulan kişidir. Ekinoks noktalarının değişimi olayını bulmuştur. Binden fazla yıldız için bir katalog yaparak, Güneş ve Ayın uzaklığını hesaplamıştır. Enlem ve boylam daireleriyle, Dünya'daki herhangi bir noktanın konumunu belirtme yöntemini bulmuştur. Astronomi üzerine yapmış olduğu bu çalışmaları, İskenderiye'li Ptoleme'nin yazılarında öğreniyoruz. 7
9 Hipparchus, Aristo nun güneş sistemi modelini geliştirmiştir. Aristarchus modelini öğrenmiş fakat dini nedenlerden ötürü bunu kabul etmemiştir. Hipparchus yıldızları gözlemlemiş ve buna göre bir katalok hazırlamıştır, bu katalok 850 yıldızın adı, koordinatları ve parlaklıklarını içermektedir. Yalnız bu katalok ilk astronomik katalok değildir; daha önceden Çinliler'den bu yana çeşitli kataloklar hazırlanmıştır. Hipparchus önceden yapılmış kataloklarla kendi kataloğunu karşılaştırmış ve tüm yıldızların koordinatlarında sistematik bir kayma olduğunu bulmuştur. Bu sistematik kaymanın Dünya'nın presesyon hareketinden 1 kaynaklandığını ileri sürmüştür; işin ilginç yanı bu bulgu tamamen doğrudur. Bu karmaşık harekete bağlı olarak koordinat sistemlerinde kullanılan başlangıç noktasının (koç noktası) yılda 46" kadar kaydığını da bulmuştur. Gerçek değer 50" dir. O zamanlar Koç noktası Koç burcu hizasında iken günümüzde balık burcu hizasındadır yani, 30 derece kaymıştır. Hipparchus da ekvator ile ekliptik arasındaki epsilon açısını ölçmüş ve 23 21` bulmuştur. Hipparchus un yaptığı verimli çalışmalardan bir diğeri ise Ay'ın her zaman ekliptik üzerinde hareket etmediğini görmüş ve tutulum çemberi ile 5 lik açı yaptığını saptamış olmasıdır. Gerçek değer 5 8` dir. Bugün ekliptikle Ay yörüngesi arasında açı olduğunu biliyoruz. Hipparchus gezegen parlaklıklarının değiştiğini gözlemiş ve nedenini şöyle yorumlamıştır: Gezegenler çember yörüngelerde Dünya etrafında dolanırken parlaklıklarının değişmemesi gerekir. Gezegen parlaklıkları değiştiğine göre Dünya evrenin tam merkezinde değil merkezden biraz kaymış durumdadır. Merkez ile Dünya doğrultusunun hizasında, karşı yönde Dünya'nın bir eşinin olması gerektiği ve merkezde olmadığından onu dengeleyecek başka bir Dünya olması gerektiğini düşünmüştür. İkincil çemberlerle oluşan modelle gezegenlerin her türlü hareketi açıklanabiliyor. Hipparchus dönemine kadar gelindiğinde daha duyarlı gözlemler yapıldıkça kullanılan çemberlerin sayısı 70-80'e ulaşmıştır. Eski Yunan Uygarlığı nın Bilim Alanında Etkilendiği Topluluklar: Müslüman astronomlar, Aristoteles'in yolundan giderek, Yer'in hareket etmeksizin Evren'in merkezinde durduğuna ve Güneş de dahil olmak üzere diğer bütün gök cisimlerinin onun çevresinde dairesel yörüngeler üzerinde sabit hızlarla dolandığına inanmışlardır. Bu konuda, Ptolemaios tarafından önerilen eksantrik ve episikl düzenekleri önemli değişiklikler yapılmaksızın benimsemişlerdir. Eksantrik 2 Episikl 3 8
10 İslâm Dünyası'nda Ptolemaius'un Tetrabiblos (Dört Kitap) adlı meşhur eseri ile yaygınlaşan astroloji, yıldızlar ve gezegenlerin, insanların mizacı ve geleceği üzerinde etkili olduğu ilkesine dayanmaktadır. Bu dönem astronomisinin geniş kitlelere nüfuz etmesinde kısmen yararlı olmuşsa da, bu dalın bilimsel hiçbir değeri yoktur. Eski Yunan Uygarlığı nın Yarattığı Etkiler: ** Yeniçağ ** Bu dönemde en önemli gelişme, astronomi alanında olmuştur. Kopernik, Yunan Dönemi'nden beri yürürlükte bulunan Yer Merkezli Evren Kuramı'nın yerine, Güneş Merkezli Evren Kuramı'nı kurmuş ve Yer'in, Güneş'in çevresinde dairesel bir yörünge üzerinde dolanan bir gezegen olduğunu savunmuştur. Böylece, Yer'in Evren'in merkezinden kaldırılmasına bağlı olarak insanın Evren'deki konumu da yeniden sorgulanmaya başlanmıştır. Tycho Brahe ise Yer'i Evren'in merkezinden kaldırmanın doğuracağı bilimsel ve dinsel sakıncaları göz önünde bulundurmuş ve Yer-Güneş Merkezli Evren Kuramı ile Kopernik'e karşı çıkmıştır. Kopernik'in kurmuş olduğu Güneş Merkezli Evren Kuramı çerçevesinde yürütülen araştırmalar sonucunda Eudoxus, Aristoteles ve Batlamyus'tan beri savunulagelmekte olan Yer Merkezli Evren Kuramı yıkılmış ve Galilei ile Kopernik kuramı gözlemsel açıdan, Kepler ile kuramsal açıdan geliştirilmiş ve çağdaş astronominin temelleri atılmıştır. Böylece Kepler'in Elips Yörüngeler Kanunu ile gök mekaniğine giden yol açılmıştır. *** Bu noktada yapılması gereken bir açıklama varsa o da şudurki; dinin baskısı yeniçağa gelindiğinde bile bilimi etkilemektedir. Bu nedenle pek çok filozof ya da matematikçi buluşlarını özgürce duyuramamakta bu yüzden de astronomide dahil olmak üzere pek çok bilim alanında gelişmeler çok geç gerçekleşmektedir. 9
11 Gökcisimlerinin Görülen Hareketleri Eski çağlardan beri insanoğlu gökyüzündeki hareketleri anlamlandırmaya çalışmış, bu hareketlerin izahını verebilmeyi denemiştir. Mezopotamyalılar gökyüzündeki bu hareketleri aritmetik ve cebir esasına göre açıklamayı başarmışlar, ancak astronomiyi geometri ile temellendirebilen ve geometrik modellerle gökyüzündeki hareketleri açıklayan ilk uygarlık Eski Yunan uygarlığı olmuştur. Bu dönemde, Eudoxus ve Aristoteles, gezegen hareketlerinin hesabını verebilmek için ortak merkezli küreler ini benimsemiştir. Fakat gökyüzündeki düzensiz hareketlerin bir dereceye kadar açıklanması gerekiyordu. Sistem özellikle gezegenlerin Yer den uzaklık değişimlerinin hesabını veremiyordu. Bu yüzden M.Ö. 150 yıllarında Batlamyus tarafından tamamıyla farklı bir sistem geliştirildi. Buna göre, gezegen bir daire çevresi etrafında (episikl) hareket ediyordu. Bu dairenin merkezi de Yer den farklı olan daha büyük bir daire (eksantrik ya da deferent) üzerinde yer alıyordu. Matematiksel açıdan bu sistem mükemmeldi; Yani titizlikle gözlemlenen halihazırdaki hareketlerin temsili, kullanımdaki kaba araçlar tarafından temsil edileninkiyle aynıydı. Ne var ki sistem Aristotelesçi fizik ile tam olarak uyuşmamaktaydı. Batlamyus astronomisinin bu fiziksel temelden yoksun olması önemli bir sorun çıkarmış ve bazı astronomlar, bu sorunu aşmak için Batlamyus astronomisinin temel düzenekleri olan episikl ve eksantrik düzenekleri fiziksel bir temele oturtmaya çalışmışlardır. Böylece 13. yüzyılda Aristoteles ve Batlamyus un kozmolojik görüşleri arasında bir tercih gündeme gelmiştir. Bu tercih bağlamında ise, İslâm astronomlarının Küre Katmanları Sistemi adı verilen bir astronomik sistemi benimsedikleri görülmektedir. 10
12 SONUÇ Bu projeye başlamamda ki amaç Eski Yunan Uygarlığında Astronomi yi incelemekti. Yaptığım araştırmalar, İstanbul Üniversitesi gezisi ve okuduğum makaleler sayesinde projemde bir sonuca varabildim. Eski Yunan Uygarlığı filozofların çokça olduğu bir topluluktu. Böyle bir ortamda bu filozoflar aynı zamanda bilimlede ilgileniyorlardı ve bunların başında Matematik ile Astronomi geliyordu. Astronomi nin bu topraklarda gelişmesinin yada öncelikle ortaya çıkmasının nedeni insanların gökyüzüne olan merakı ve din adamlarının yaptığı bir takım mantıksız açıklamalardı. Nitekim astronomi ile ilgili çalışmalar yapılmaya başlandığı zaman din adamlarının pek çok yanlışı ortaya çıktı her ne kadar din baskısı hüküm sürüyor olsada. Eski Yunan Uygarlığın daki pek çok astronomun ayrıca mezapotamya ve islam topluluklarıylada etkileşimde bulunduğunu bir başka sonuç olarak elde edebiliriz. Değinmek istediğim bir başka konu, yaptığım araştırmaların çoğunda müslüman astronomların yunanlı bilginlerden çok daha iyi çalışmaları olduğunu gördüm. Ayrıca Çinlilerden kendilerine kalan bilgilerdende yararlanmaktaydılar. Kendi buluşlarını çinlilerin elde ettiği sonuçlarla karşılaştırıp kendilerini eleştirme kapasitesine sahipti bu Atinalı filozoflar. Parmanides le başlayarak Eski Yunan da yapılan çoğu çalışma güneş sisteminin doğru bir modelini çıkarabilmeye yöneliktir. Biz buna güneş sistemi diyebilsekte o dönemde insanlar evrenin modelini oluşturduklarını sanıyorlardı. O günlerden sonra astronomi, düzenli olarak fizik ve kimya yöntemlerinden yararlanarak, evren üstündeki bilgileri geliştirdi. Uzaktan kimyasal çözümleme, yıldızlarda oluşan nükleer tepkimeleri inceleme gibi girişimler, birçok bilim dalında çalışan bilginlerin işbirliğiyle, gözlemcilerin olduğu kadar kuramcılarında katkısıyla gerçekleşti. 11
13 KAYNAKÇA Kütüphane Kaynakları: Meydan Larousse Büyük Lugat ve Ansiklopedi / cilt-1 (A-Ayr) ve cilt-12 (Teda-Zyth) Grolier International Americana Encyclopedia / cilt-1 (A-Ame) ve cilt-12 (Sal-Zwi) Gelişim Hachette / cilt-1 (aba-bağ) ve cilt-12 (tür-zwi GÖKKUŞAĞI (Başlangıçtan Bugüne Tarih) / cilt-2 (Eski Yunanistanda Hayat) Gökyüzü (Bilim Dizisi-1) Kenneth W.Gatland Gökyüzü ve Evren (Bilim Dizisi-2) /Altın Kitaplar Yayınevi(1980) - Sackett Publicare ltd. Gezegenler Kılavuzu Patrick Moore (Tübiktak Popüler Bilim Kitapları) / ISBN Genel Seyir Burhanettin SERİ (1971) İnternet Kaynakları: > > > (Eski Yunanlılar) 12
14 SÖZLÜK ve EK BİLGİLER Sözlük: 1. Presesyon hareketi: Dünya nın 23.7 derecelik bir açıyla yaptığı devinim hareketi. 2. Eksantrik: Cismin hem kendi çevresinde dönmesi hemde aynı anda merkezdeki cismin etrafında belli bir yörüngede dönmesi. 3. Episikl: Cismin hem merkezdeki cisim etrafında dönmesi hemde yörüngesi üzerinde merkeze dik başka bir yörüngede daha dönmesi. Ek Bilgiler: Güneş Sistemi Kimin Fikridir? : M.Ö. üçüncü yüzyılda Aristarchus adlı bir Yunan astronomu ilk kez Güneş in Dünya çevresinde değil, Dünyanın Güneş çevresinde döndüğünü ortaya attı. Ancak, Nicolaus Copernicus adlı Polonyalı rahip aynı düşünceyi 1543 te açıklayana kadar bu fikre inanan olmadı. Astrolab : Yıldız ve gezegenlerin yüksekliklerini ölçmede kullanılırdı. Bununla, zaman ve boylam kavramı gelişti. Bu aracın eski Yunanistanlı bilimci Hipparchus tarafından bulunduğuna inanılır (MÖ ). 13
15 ÖZET Eski Yunan Uygarlığında Astronomiyi inceleyerek başladığım bu projemde değişik sonuçlar elde ettim. İlk olarak, genel anlamda bir araştırma yaptım. Uygarlığın varlığını ne kadar sürdürdüğü ve tarihi üzerine. Ayrıca eski yunan insanının günlük yaşamı ve doğada tanımlayamadıkları olaylara bakış açılarını öğrenmek bu projeye başlayabilmem için gerekliydi. Eski yunanlılarla ilgili yaptığım bu ön araştırmalardan sonra asıl konuma geldim. Genelden özele; bilimden Astronomi ye bir geçiş yaparak Eski Yunan Uygarlığında Astronomi başlığını pek çok kitap ve internet sitesinde araştırdım. Bir takım eski kitaplardan yararlanmam gerektiğini düşünerek İstanbul Üniversitesi Astronomi Bölümü Kütüphanesi ne gittim. Sonuç olarak eski yunanlılarda bilimsel çalışmalar, günümüzde hala geçerliliğini koruyan çalışmalar, dinin etkisi, etkilendikleri diğer uygarlıklar, filozofları ve matematikçilerinden bahsettim. Projemde bir matematik problemi çözer gibi kesin bir sonuca ulaşma şansım yoktu konum dolayısıyla. Bu yüzden yorum düzeyinde bir sonuç yazdım. Kaynaklarımı belirttim ve bir takım bilinmeyen kelimeleri açıklamak için sözlük kısmı hazırladım. Ayrıca araştırmalarım süresince bulduğum konuma destek olabilecek bir takım ek bilgileride bu bölümde aktardım. 14
16 15
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 6. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü A r i s t o (Aritoteles) (M.Ö. 384-322)
DetaylıASTRONOMİ TARİHİ. 4. Bölüm Kopernik Devrimi. Serdar Evren 2013
ASTRONOMİ TARİHİ 4. Bölüm Kopernik Devrimi Serdar Evren 2013 Fotoğraf: Eski Yunan mitolojisinde sırtında gök küresini taşıyan astronomi tanrısı, ATLAS. Kopernik Devrimi Güneş sisteminin merkezinde Güneş
DetaylıASTRONOMİ TARİHİ. 3. Bölüm Mezopotamya, Eski Mısır ve Eski Yunan da Astronomi. Serdar Evren 2013
ASTRONOMİ TARİHİ 3. Bölüm Mezopotamya, Eski Mısır ve Eski Yunan da Astronomi Serdar Evren 2013 Fotoğraf: Eski Yunan mitolojisinde sırtında gök küresini taşıyan astronomi tanrısı, ATLAS. Daha modern nesil
DetaylıASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.)
ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.) Her sorunun doğru cevabı 5 puandır. Süre 1 ders saatidir. 02.01.2013 ÇARŞAMBA 1. Güneş sisteminde
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 10. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü RÖNESANS Fransızca da yeniden doğuş
DetaylıGÖKYÜZÜNDE HAREKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. 19 Şubat 2011
GÖKYÜZÜNDE HAREKET Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi 19 Şubat 2011 Astronomi (Gökbilim) bilinen ilk uygarlıklarla birlikte başlıyor. Mısır ve Mezopotamya uygarlıkları yazı ile birlikte bilimin ilk yeşermeye
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2016-2017 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 7. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Romalılar Döneminde Bilim (devam) Romalılar
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 11. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü GALILEO GALILEI (1564-1642) Modern fiziğin
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 4. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Antik Yunan Bilimi Sokrat Öncesi Dönem
DetaylıEKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ
EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ Dünya nın yüzeyi üzerindeki bir noktayı belirlemek için enlem ve boylam sistemini kullanıyoruz. Gök küresi üzerinde de Dünya nın kutuplarına ve ekvatoruna dayandırılan ekvatoral
Detaylıİlk Uygarlıkların Astronomilerinin Genel Özellikleri:
İlk Uygarlıkların Astronomilerinin Genel Özellikleri: Beş gezegeni tanımaktadırlar (Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn). Ay ve Güneş i de birer gezegen olarak düşünmüşlerdir. Gezegenlerin hareketlerine
DetaylıAristarchus Yöntemi ile Ay ve Güneş. 1. Giriş
Aristarchus Yöntemi ile Ay ve Güneş Oktay Yılmaz ve Çılga Misli, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Fizik Bölümü En yakın gökcisimleri arasında yer alan Ay ve Güneş eskiden beri insanoğulunun ilgisini
DetaylıGök Mekaniği: Giriş ve Temel Kavramlar
Gök Mekaniği: Giriş ve Temel Kavramlar İnsanoğlunun yıldızları izleyip anlamaya çalıştığı ilk zamanlarda; bazı yıldızların farklı hareketler yaptığını fark etmesiyle başlayan bir hikaye gök mekaniği. Farklı
Detaylı1. Her gezegen, odak noktalarından birinde Güneş in bulunduğu eliptik yörüngelerde dolanır.
Kepler Yasaları Kepler, gezegenlerin hareketlerini açıklayan 3 yasayı açıklayarak bir devrim yarattı. Bu yasalar oldukça basit temellere dayanıyordu. Yüzyıllardır süregelen inanışların dayatmalarıyla uydurulmaya
DetaylıGökyüzünde Hareket (II)
Gökyüzünde Hareket (II) M. Atakan Gürkan, Sabancı Üniversitesi Galileo Öğretmen Eğitim Programı, Eylül 2013, İTÜ Bilim Merkezi Birinci Kısmın Özeti Dünya'nın hareketi 1) Kendi çevresinde değişmeyen bir
DetaylıEski çağlara dönüp baktığımızda geçmişteki gç ş insan topluluklarının yazılı, yazısız kültür miraslarında Güneş ve Ay tutulmalarının nedeni hep doğaüstü güçlerle açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan tasvirlerde
DetaylıASTRONOMİ & ASTROLOJİ. Hazırlayan : Zeynep AVCI
ASTRONOMİ & ASTROLOJİ Hazırlayan : Zeynep AVCI KAVRAMSAL OLARAK! Astroloji nedir? Latince : Astrologia Astroloji : Yıldız falcılığı, müneccimlik Müneccim :Yıldızların durum ve hareketlerinden anlam çıkaran
DetaylıASTRONOMİ TARİHİ. 2. Bölüm Antik Astronomi. Serdar Evren 2013
ASTRONOMİ TARİHİ 2. Bölüm Antik Astronomi Serdar Evren 2013 Fotoğraf: Eski Yunan mitolojisinde sırtında gök küresini taşıyan astronomi tanrısı, ATLAS. En Eski Astronomi (Antik veya Teleskop Öncesi) Kültürel
DetaylıBölüm 2. Astronomi Tarihi. Johannes Hevelius
Bölüm 2 Astronomi Tarihi Johannes Hevelius Bilimsel düşünce, insan doğasının temel bir parçasıdır. Bilimciler, evren hakkında bilgi edinirken bilimsel yöntem uygular. Modern astronomi temel bilimdir, insanın
DetaylıDEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur.
DEV GEZEGENLER DEV GEZEGENLER Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur. Bunlar sırasıyla Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenleridir. Bunların kütle ve yarıçapları yersel
DetaylıGüneş Sistemi (Gezi Öncesinde)
Güneş Sistemi (Gezi Öncesinde) ODTÜ Toplum ve Bilim Uygulama ve Araştırma Merkezi Boston, The Museum of Science tan uyarlanmıştır. Gezegen Evi 'Evrendeki Vaha' Gösterimi İçin Öğrenci Etkinliği (6. ve daha
DetaylıBölüm 1. Astronomi Tarihi. Johannes Hevelius
Bölüm 1 Astronomi Tarihi Johannes Hevelius Bilimsel düşünce, insan doğasının temel bir parçasıdır. Bilimciler, evren hakkında bilgi edinirken bilimsel yöntem uygular. Modern astronomi temel bilimdir, insanın
DetaylıGökbilim Tarihinden Kesitler
Gökbilim Tarihinden Kesitler Yrd. Doç. Dr. Ayşegül F. YELKENCİ İstanbul Kültür Üniversitesi Fizik Bölümü a.teker@iku.edu.tr 12/09/2011 Gökyüzü Farkındalığı Projesi 1 GÖKBİLİM TARİHİ İNSANLIĞIN GENİŞLEYEN
DetaylıEKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam. Serap Ak
EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam http://star-www.st-and.ac.uk/~fv/webnotes/chapter5.htm http://star-www.st-and.ac.uk/~fv/webnotes/chapter4.htm Gök küresinde bulunan önemli yıldızların ekvatoral koordinatları
DetaylıAST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI
AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 02 1. KONU: KOORDİNAT SİSTEMLERİ 2. İÇERİK Küresel Koordinat Sistemleri Coğrafi Koordinat
DetaylıTARĐHTE GÖKBĐLĐME YÖN VERENLER
TARĐHTE GÖKBĐLĐME YÖN VERENLER Prof.Dr. Serdar Evren Yunanlılar öncesi gökbilim bilgileri ismi bilinmeyen birçok bilgin tarafından geliştirildi. Bu bilgiler, zaman içinde geleneklere uygun ve mitolojik
DetaylıASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ
ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ ( 4.5.6.7.8. Sınıflar) Yaz Okulu Kodu: YO/ASTRO Tarih: 22 Haziran 10 Temmuz 2015 Süre: 3 Hafta Saat: 10:00-16:00 Ücret: 1100 TL Kontenjan: 25 Yer: İstanbul Üniversitesi Beyazıt
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 8. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ORTAÇAĞ İSLAM ASTRONOMİSİ İslâm dünyasının
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Evrende Neler Var?
ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Evrende Neler Var? Astronomi: Evrende Neler Var? İnsan Evren in Merkezinde Değildir. Astrofizik: Yıldızlar Nasıl Işıyor? Doğa Yasaları Her Yerde Aynıdır. Gözümüzün derinlik
DetaylıAST413 Gezegen Sistemleri ve Oluşumu. Ders 3 : Kepler Denklemlerinden Ötegezegen Keşiflerine
AST413 Gezegen Sistemleri ve Oluşumu Ders 3 : Kepler Denklemlerinden Ötegezegen Keşiflerine Kepler 1. Yasa (1609) Gezegenler, Güneş'in etrafında eliptik yörüngeler üzerinde dolanırlar! Aphel: enöte Perihel:
DetaylıAy tutulması, Ay, dolunay evresinde
Ay tutulması, Ay, dolunay evresinde Güneş tutulması, Ay, yeniay evresinde GÜNEŞ TUTULMASI Dünya-Güneş ve Dünya-Ay uzaklıkları yörüngelerinin elips olmasından dolayı sürekli değişir. Bu yüzden, birkaç türlü
DetaylıKış Vaktinde Yaz Saati ve Astronomik Zaman Ölçümleri
Kış Vaktinde Yaz Saati ve Astronomik Zaman Ölçümleri Yaz saati, kış saati, saatler ileri geri derken, ülkemizde son yıllarda, büyükten küçüğe herkes aslında astronomik bir olguyu konuşuyor. Saat dilimimizin
Detaylı6.Sınıf FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMI. Testler. Konu Anlatımı. Uygulama
6.Sınıf FEN BİLİMLERİ Konu Anlatımı Alt başlıklara ayrılmış, detaylandırılmış konu anlatımı ve bunlarla ilgili çözümlü örnek sorular konuyu kavramınızı sağlayacaktır. Uygulama Testler Konu anlatımın sonlarında
DetaylıGözlemsel Astronomiden Açıklayıcı Modele, Aristoteles ve Batlamyus (Ptolemaeus)
Gözlemsel Astronomiden Açıklayıcı Modele, Aristoteles ve Batlamyus (Ptolemaeus) Ömer Faik ANLI Çağdaş astronomide gözlem, bir anlamda deney sayılmaktadır. Işık, maddenin yapısı hakkında da bilgi vermektedir.
DetaylıDünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur.
5 ve Uzay Test Çözmüleri Test 'in Çözümleri 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur.. Gezegenlerin Güneş'e olan uzaklıkları sırasıyla; Merkür, Venüs,, Mars, Jupiter, Sütarn, Uranıs ve
DetaylıGÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM
GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM Galaksilerin, yıldızların, gezegenlerin, meteorların, asteroitlerin bulunduğu hacimli ve kütleli gök cisimlerinin tamamının yer aldığı boşluğa uzay denir. Uzayda bulunan varlıkların
DetaylıGüneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır.
Güneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır. Güneş Sistemi Nasıl Oluştu? Güneş Lekeleri Güneş lekeleri, manyetik alan düzensizliği
DetaylıGÖKYÜZÜNDE HARKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009
GÖKYÜZÜNDE HARKET Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009 GÖKYÜZÜ YIL BOYUNCA NASIL DEĞİ İYOR? Sakarya 1 OCAK 2008 22:00 Sakarya 1 UBAT 2008 22:00 Sakarya 1
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 3. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü AST 101 Astronomi Tarihi: İçerik (hatırlatma)
DetaylıDÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ
DÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ YERKÜRE NİN ŞEKLİ Bilim ve teknolojik seviyeye bağlı olarak, İlk Çağ da Dünya mızın şekli, değişik biçimlerde tahmin ediliyordu. Dünya nın çevresi günümüzden yaklaşık 2.200
DetaylıNewton ve Einstein nin Evren Anlayışları
Newton ve Einstein nin Evren Anlayışları Planck COPERNİCUS 1473-1543 (6 Milyon Yıl) Rutherford (M.Ö.10.000) Thales (M.Ö.625) Sokrates (M.Ö.469-399) Eudoxus Platon (M.Ö.408-355) Aristarchos (M.Ö.427-347)
Detaylı17. yy. Dehalar Yüzyılı
17. yy. Dehalar Yüzyılı 20. yy a kadar her bilimsel gelişmeyi etkilediler. 17. yy daki bilimsel devrimin temelleri 14.yy. da atılmıştı fakat; Coğrafi keşifler ile ticaret ve sanayideki gelişmeler sayesinde
Detaylı4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI
4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.
DetaylıDAY 2009 un ANLAMI VE ÖNEMİ
DAY 2009 un ANLAMI VE ÖNEMİ GALİLEO GALİLEİ nin HAYATI G A L İ L E O G A L İ L E i Galileo 15 Şubat 1564'te İtalya nın Toskana bölgesindeki Pisa şehrinde, döneminin tanınmış müzisyenlerinden, Vincenzo
DetaylıBilimsel Bilginin Oluşumu
Madde ve Özkütle 2 YGS Fizik 1 YGS Fizik Fiziğin Doğası başlıklı hazırladığımız bu yazıda; bilimin yöntemleri, fiziğin alt dalları, ölçüm, birim, vektörel ve skaler büyüklüklerle birlikte fizik dünyası
DetaylıGDM 417 ASTRONOMİ. Gökyüzünde Hareketler
GDM 417 ASTRONOMİ Gökyüzünde Hareketler Günlük Hareket ve Gökyüzü Gökküresi: Dünyamız dışındaki bütün gökcisimlerinin üzerinde yer aldığını, üzerinde hareket ettiklerini varsaydığımız, merkezinde Yer in
DetaylıFİZİK. Mekanik 12.11.2013 İNM 103: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?
İNM 103: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 22.10.2013 MEKANİK ANABİLİM DALI Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır. FİZİK Mekanik
DetaylıGalaksiler kütle çekimiyle birbirine bağlı yıldızlar ile yıldızlar arası gaz ve tozdan oluşan yapılardır.
Galaksiler Galaksiler kütle çekimiyle birbirine bağlı yıldızlar ile yıldızlar arası gaz ve tozdan oluşan yapılardır. Galaksilerin barındırdığı yıldızlar ortak bir çekim merkezi çevresindeki yörüngelerde
DetaylıBir Bakışta Fen Bilimleri Kazanım Defteri
Fen Bilimleri 5 Bir Bakışta Akılda kalıcı özet bilgi alanları... Önemli noktalar... Alınacak notlar için boş alanlar... Tudem Yönlendirme sınavlarında çıkmış sorular... 2 Boşluk doldurma alanları... Konuyu
DetaylıMayıs Ayında Gökyüzünde Neler Oluyor? İlkbaharda Gökyüzü
Mayıs Ayında Gökyüzünde Neler Oluyor? İlkbaharda Gökyüzü Gökbilime biraz da olsa ilgi duyuyorsanız sizin de gökyüzünde ilk bakışta fark ettiğiniz yıldızların oluşturduğu şekiller vardır. Gözlem yaptıkça
DetaylıProf. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı
Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Kayaçlar Dünyanın şekli ve
DetaylıÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ
ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ A GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM (5 SAAT) 1 Uzay ve Evren 2 Gök Cismi 3 Yıldızlar 4 Güneş 5 Takım Yıldızlar 6 Kuyruklu Yıldızlar
DetaylıYıldızların uzaklıkları ve uzay hareketleri Zeki Aslan
Yıldızların uzaklıkları ve uzay hareketleri Zeki Aslan Çıplak gözle ya da teleskopla yıldızlara ve diğer gök cisimlerine bakarak onların gerçek parlaklıklarını ve gerçek büyüklüklerini algılayamayız. Nesnenin
DetaylıDÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI
0 DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI Dünya güneşten koptuktan sonra, kendi ekseni etrafında dönerken, meydana gelen kuvvetle; ekvator kısmı şişkince, kutuplardan basık kendine özgü şeklini almıştır. Bu şekle
DetaylıKütle Çekimi ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Önder ORHUN Yrd. Doç. Dr. Murat TANIŞLI
Kütle Çekimi Yazar Prof.Dr. Önder ORHUN Yrd. Doç. Dr. Murat TANIŞLI ÜNİTE 9 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Newton'un evrensel çekim yasasını ve Kepler yasalarını bilecek, Çekim sabitinin nasıl ölçüldüğünü
DetaylıRÖNESANS ( yy.)
RÖNESANS (14-16. yy.) Grosso Modo Dünyayı ve insanı keşfetme Farklı ülkelerde farklı tarihlerde başlar. Rönesans Orta Çağ ın sonu ve Modern Çağ ın başlangıcı 1350 1600 (Bruno nun İdamı) Orta Çağ: Yeniliklere
DetaylıASTRONOMİ TARİHİ. 1. Bölüm Bilim Tarihine Genel Bakış. Serdar Evren 2013
ASTRONOMİ TARİHİ 1. Bölüm Bilim Tarihine Genel Bakış Serdar Evren 2013 Fotoğraf: Eski Yunan mitolojisinde sırtında gök küresini taşıyan astronomi tanrısı, ATLAS. Bilim Tarihine Genel Bakış Modern bilimin
DetaylıOsmanlılarda Bilimsel Düşüncenin Yapısı
Osmanlılarda Bilimsel Düşüncenin Yapısı Remzi Demir (1963-); Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi, Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi Anabilim Dalı nda profesör. Ortaçağ İslâm dünyası ve Osmanlı
DetaylıÇĐFT YILDIZLAR. Serdar Evren Astronomiye Giriş II
ÇĐFT YILDIZLAR Serdar Evren Astronomiye Giriş II - 2008 ÇĐFT YILDIZLARIN BULUNUŞU Çift yıldız terimi ilk defa Claudius Ptolemy tarafından υ1 ve υ2 Sagittarii yıldızları için kullanılmıştır. Açısal ayrıklığı
Detaylı3. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ
3. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ Sayın Velimiz, 11 Şubat-22 Mart 2013 tarihleri arasındaki temamıza ait bilgiler bu bültende yer almaktadır. Çalışmalar sırasında öğrencilerimizde hedeflediğimiz IB öğrenen
DetaylıFEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.ÜNİTE :DÜNYA, GÜNEŞ VE AY KONU ÖZETİ
FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.ÜNİTE :DÜNYA, GÜNEŞ VE AY KONU ÖZETİ KONULAR A.GÖKYÜZÜ MACERASI B. DÜNYA VE AY IN HAREKETLERİ A.GÖKYÜZÜ MACERASI Güneş, Dünya ve Ay ın Şekli Yıllar önce insanlar Dünya, Ay ve Güneş'in
DetaylıASTRONOMİ & ASTROLOJİ. Hazırlayan : Zeynep AVCI
ASTRONOMİ & ASTROLOJİ Hazırlayan : Zeynep AVCI KAVRAMSAL OLARAK! Astroloji nedir? Latince : Astrologia Astroloji : Yıldız falcılığı, müneccimlik Müneccim :Yıldızların durum ve hareketlerinden anlam çıkaran
DetaylıESKİÇAĞ DA BİLİM HİNT MEDENİYETİ
ESKİÇAĞ DA BİLİM HİNT MEDENİYETİ Hindistan hem coğrafyası hem de kültürüyle başlı başına bir dünyadır. Her türlü iklimin görüldüğü, 650 milyonu aşkın insanı barındıran, dillerin, dinlerin ve kültürlerin
DetaylıFİZİK. Mekanik İNM 101: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?
İNM 101: İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 12.10.2017 MEKANİK ANABİLİM DALI Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır. FİZİK Mekanik
DetaylıYILDIZLARIN HAREKETLERİ
Öz Hareket Gezegenlerden ayırdetmek için sabit olarak isimlendirdiğimiz yıldızlar da gerçekte hareketlidirler. Bu, çeşitli yollarla anlaşılır. Bir yıldızın ve sı iki veya üç farklı tarihte çok dikkatle
DetaylıGÜNEŞ SİSTEMİ. 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz?
üneş Sistemi ÜNEŞ SİSTEMİ Bu bölümde üneş Sistemi hakkında bilgi sahibi olacaksınız A Acaba yalnız mıyız? Etkinlik A 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz?
DetaylıAST101 ASTRONOMİ TARİHİ
AST101 ASTRONOMİ TARİHİ 2017-2018 Güz Dönemi (Z, UK:2, AKTS:3) 2. Kısım Doç. Dr. Kutluay YÜCE Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü AST 101 Astronomi Tarihi: Amaçlar (hatırlatma)
DetaylıAstronomi tarih boyunca hem düşünsel hem de teknolojik gelişmenin temel taşı olmuştur.
Prof. Dr. Dursun KOÇER İstanbul t b l Kültür Üniversitesi it i Fizik ik Bölümü ü Araş. Gör. Ayşegül F. TEKER İstanbul Kültür Üniversitesi Fizik Bölümü F. Korhan YELKENCİ İstanbul Üniversitesi Astronomi
DetaylıŞekil 1: Güneş ve yüzeyindeki lekeler. Şekil 2: Uydumuz Ay ve kraterleri.
Güneş ile birlikte etrafında dolanan gezegenler ve uydular, günümüzden yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, gökadamız Samanyolu nun sarmal kollarındaki gaz ve toz bulutlarından oluşmuştur. Oluşan bu gezegenlerden
DetaylıDÜNYA VE EVREN 1.ÜNİTE GEZEGENİMİZİ TANIYALIM. 1. BÖLÜM: Dünya nın Şekli. 2. BÖLÜM: Dünya nın Yapısı
DÜNYA VE EVREN 1.ÜNİTE GEZEGENİMİZİ TANIYALIM 1. BÖLÜM: Dünya nın Şekli 2. BÖLÜM: Dünya nın Yapısı DÜNYA NIN ŞEKLİ NASILDIR? Teknolojinin henüz gelişmemiş olduğu eski zamanlarda yaşamış İnsanlar, Dünya
DetaylıFİZİK. Mekanik İNM 221: MUKAVEMET -I. Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır.
İNM 221: MUKAVEMET -I 03.07.2017 GİRİŞ: MEKANİK ANABİLİM DALI Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır. FİZİK Mekanik 1 Mekanik
DetaylıDünya, Güneş ve Ay'ın Şekli;
Dünya, Güneş ve Ay ın şekilleri hakkında eski çağlardan bu yana çeşitli fikirler öne sürülmüştür. Hatta günümüzden binlerce yıl önce insanlar Dünya mızın düz, Güneş ve Ay ın yuvarlak bir tepsi gibi olduğunu
DetaylıA. Dört kat fazla. B. üç kat daha az. C. Aynı. D. 1/2 kadar.
Q12.1 Ayın ağırlığı dünyanın ağırlığının 1/81 i kadardır. Buna göre ayın dünyaya uyguladığı kütleçekim ile dünyanın aya uyguladığı kütleçekim kuvvetini karşılaştırınız. A. Dünyanın uyguladığı kütleçekim
DetaylıBölüm 5. Gezegenlerin Gökyüzündeki Hareketleri
Bölüm 5 Gezegenlerin Gökyüzündeki Hareketleri Bir gezegenin gökyüzündeki hareketi: Gezegenin yörünge hareketine Yer in yörünge hareketine Yer e olan uzaklığına Güneş e olan uzaklığına bağlıdır. Sonuçlar
DetaylıMatematik Ve Felsefe
Matematik Ve Felsefe Felsefe ile matematik arasında, sorunların çözümüne dayanan, bir bağlantının bulunduğu görüşü Anadolu- Yunan filozoflarının öne sürdükleri bir konudur. Matematik Felsefesi ; **En genel
DetaylıMinti Monti. Uzayı Keşfetmek İster misin? Uzayı Nasıl Keşfettik? Haydi Uzay Aracı Tasarla Evrenin En Sıradışı Gökcismi: KARADELİK Ay'a Yolculuk
Minti Monti Çocuklar için eğlenceli poster dergi Ücretsizdir Yaz 2012 Sayı:6 ISSN: 2146-281X Uzayı Keşfetmek İster misin? Uzayı Nasıl Keşfettik? Haydi Uzay Aracı Tasarla Evrenin En Sıradışı Gökcismi: KARADELİK
DetaylıKUTUP IŞINIMI AURORA. www.astrofotograf.com
KUTUP IŞINIMI AURORA www.astrofotograf.com Kutup ışıkları, ya da aurora, genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ışımasıdır. Aurora, gökyüzündeki doğal ışık görüntüleridir. Genelde gece görülen
DetaylıBölüm 6. Güneş Sisteminin
Bölüm 6 Güneş Sisteminin Oluşumu Gezegenbilim (Planetology) Gezegenler, uydular, asteroidler ve kuyrukluyıldızlar arasındaki benzerlikleri ve farkları araştırarak, güneş sistemimizi bir bütün olarak anlamamızı
DetaylıApollo 16 dan alınmış Ptolemaeus krateri
Ay yüzeyinin %16'sını oluşturan bu kuru denizler içleri daha sonradan mağma ile dolmuş çok büyük kraterlerdir. Yüzeyin büyük bölümü regolith adı verilen meteor çarpmaları sonucu oluşmuş toz, taş ve kayalarla
DetaylıGÖKSEL NAVİGASYON [ ] [ km] o
GÖKSEL NAVİGASYON Yüzyıllarca denizcilere yol gösteren yıldızlar, gezegenler, güneş ve ay; elektronik seyir araçlarının, özellikle de GPS in (Global Positioning System) yaygınlaşmasıyla bu özelliklerini
DetaylıKasım Ayında Gökyüzünde Neler Var?
Kasım Ayında Gökyüzünde Neler Var? Dr. Tuba Sarıgül 02/11/2017-17:52 Kasım ayı, gökyüzü gözlemcilerine iki göktaşı yağmuru gözlemleme fırsatı veriyor. Birincisi ayın ilk yarısında en yüksek etkinliğe ulaşan
DetaylıYıldızların uzaklıkları ve parlaklıkları
Yıldızların uzaklıkları ve parlaklıkları Güneş in İç Yapısı Güneş enerjisinin üretildiği bölge, çekirdek tepkimelerini yer aldığı özek bölgesidir. Bu enerji dış katmanlara taşınmakta oradan da uzaya yayılmaktadır.
DetaylıProf. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı
Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Dünyanın şekli ve hareketleri
DetaylıEVREN DE YALNIZ MIYIZ?
1. Gezegeni olan diğer yıldızlar Popüler Bilim Dergisi, sayı 136, syf. 32 (2005) Doç. Dr. Berahitdin Albayrak ve Araş. Gör. Aslı Elmaslı Ankara Üniversitesi Gözlemevi 06857 Ahlatlıbel-Ankara albayrak@astro1.science.ankara.edu.tr
DetaylıAdımlar: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Ekim 12 Kasım, 2010
Adımlar: Nelere ihtiyacım var? Kurşun veya tükenmez kalem Kırmızı-ışık veya gece görüşü olan el feneri GPS ünitesi, İnternet erişimi ya da bölgeyi tarif eden harita Rapor formu ile birlikte çıktısı alınmış
Detaylı11/26/2010 BİLİM TARİHİ. Giriş. Giriş. Giriş. Giriş. Bilim Tarihi Dersinin Bileşenleri. Bilim nedir? Ve Bilim tarihini öğrenmek neden önemlidir?
Bilim Tarihi Dersinin Bileşenleri BİLİM TARİHİ Yrd. Doç. Dr. Suat ÇELİK Bilim nedir? Ve Bilim tarihini öğrenmek neden önemlidir? Bilim tarihi hangi bileşenlerden oluşmaktadır. Ders nasıl işlenecek? Günümüzde
DetaylıBölüm 9. Yer Benzeri Gezegenler
Bölüm 9 Yer Benzeri Gezegenler Yer Benzeri Gezegenlerin Boyutları Đç ç Gezegenler Ülker Venüs Merkür Merkür ve Venüs batı çevreninde ve en büyük uzanımlarında (29 Mart 2004) Gezegen görüntüleri için NASA
DetaylıGÜNEY YARIM KÜRESİ İÇİN ŞEKİL
GÜNEY YARIM KÜRESİ İÇİN ŞEKİL Bu şekilde, gözlemcinin zeniti bundan önceki şekillerdeki gibi yerleştirilir. Bu halde gök ufku şekildeki gibi olur. Güney yarım kürede Q güney kutbu ufkun üzerindedir. O
DetaylıDünyamız Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldız sistemlerinden güneş sisteminde yer alır. ONUNCU GEZEGENİMİZ "SEDNA"
Dünyamız Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldız sistemlerinden güneş sisteminde yer alır. Bütün gezegenler elips şeklinde bir yörüngede hareket ederler. ONUNCU GEZEGENİMİZ "SEDNA" 16 Mart 2004 Adını Eskimo kültüründe
DetaylıTarihin En Büyük 10 Astronomi Yanılgısı...
On5yirmi5.com Tarihin En Büyük 10 Astronomi Yanılgısı... Astronomi geçmişimiz sayısız yanılgıyla dolu. İşte, insanlığın en büyük 10 astronomi yanılgısı... Yayın Tarihi : 4 Nisan 2011 Pazartesi (oluşturma
DetaylıAST202 Astronomi II. Doç. Dr. Tolgahan KILIÇOĞLU
AST202 Astronomi II Doç. Dr. Tolgahan KILIÇOĞLU 10. Konu Yıldızların Uzaydaki Hareketleri Öz Hareket Gezegenlerden ayırdetmek için sabit olarak isimlendirdiğimiz yıldızlar da gerçekte hareketlidirler.
DetaylıAy Neden Yere Düşmüyor? 1. Giriş
Ay Neden Yere Düşmüyor? Oktay Yılmaz ve Çılga Misli Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fizik Bölümü Bu çalışmada, klasik mekaniğin hareket yasaları tarihsel ve kısa bir şekilde sunulmaya çalışılmıştır.
DetaylıGENEL AÇIKLAMA. 1. Bu kitapçıkta, 6. Sınıf Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır.
Fen Bilimleri 0 Ünite Konular Güneş Sistemi GÜNEŞ SİSTEMİ ve TUTULMALAR Güneş ve Ay Tutulmaları Adım Soyadım :... ım :... Numaram :... Doğru :... Yanlış:... Boş:... GENEL AÇIKLAMA. Bu kitapçıkta, Fen Bilimleri
DetaylıKadri Yakut 08.03.2012
Kadri Yakut 08.03.2012 TEŞEKKÜR Lisans Kara Delikler Eser İş (2009-2010) Büyük Kütleli Kara Delikler Birses Debir (2010-2011) Astrofiziksel Kara Deliklerin Kütlelerinin Belirlenmesi Orhan Erece (2010-2011)
DetaylıARİSTOTELES VE FİZİK Ömer Faik ANLI *
ARİSTOTELES VE FİZİK Ömer Faik ANLI * Antik Yunan Uygarlığı nda hareket ya da yer değiştirme kavramları daha genel bir kavram olan değişim kavramı bağlamında ele alınmıştır. Varlığı genel olarak kendisine
DetaylıYILDIZLARIN UZAKLIKLARININ BELĐRLENMESĐ
YILDIZLARIN UZAKLIKLARININ BELĐRLENMESĐ 1. TRĐGONOMETRĐK PARALAKS Bir araba ile yolda giderken size yakın olan nesnelerin yanından, uzaktakilere nazaran daha hızlı geçtiğiniz hissine kapılırsınız. Örneğin,
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Dünya Dışı Yaşam Araştırmaları: Evren' de Yalnız Mıyız?
ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Dünya Dışı Yaşam Araştırmaları: Evren' de Yalnız Mıyız? Astronomların en büyük hayallerinden biri Dünya mıza benzer bir gezegen keşfetmektir. SETI Projesi 1971 yılında SETI
DetaylıGece Aslında Karanlık Değildir: Olbers Paradoksu
Gece Aslında Karanlık Değildir: Olbers Paradoksu 20. yüzyıla değin elimizde evren hakkında yeterli veri bulunmadığından, evrenin durağan ve sonsuz olduğuna dair yaygın bir görüş vardı. Ancak bu durağan
DetaylıÇÖZÜMLER İSABET YAYINLARI. Ders 01. Güneş in Yapısı ve Özellikleri. Meraklısına. İsabetli Bilgi. Derse Hazırlık. İsabetli Bilgi
Ders 01 Güneş in Yapısı ve Özellikleri Derse Hazırlık Yeryüzündeki yaşamın temel kaynağı nedir? Güneş neden bir ateş topu gibi görünür? Güneşi olduğundan çok daha küçük görmemizin sebebi nedir? Evrendeki
Detaylı