Proses endüstrisinde, bu parametreler akış, sıcaklık, basınç. seviye vb. dir

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Proses endüstrisinde, bu parametreler akış, sıcaklık, basınç. seviye vb. dir"

Kelebek Esin Işık
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 HAZOP (TEHÇA)

2 Tehlike ve İşletilebilme Çalışmaları Tehlike ve İşletilebilme Çalışmaları (HAZOP), uzun yıllardır kimyasal proses tasarımlarının gözden geçirilmesi için resmi bir araç olarak kullanılmıştır. Bir HAZOP çalışması, tehlikeli sonuçlar doğurabilecek bu parametreler in anahtar (kılavuz veya rehber) kelimelerle sorgulanması sonucu bulunacak sapmalar olarak tanımlanan tehlikeler i gidermek için sistematik bir takım çalışmasıdır. Proses endüstrisinde, bu parametreler akış, sıcaklık, basınç. seviye vb. dir

3 Tehlike ve İşletme Çalışmaları HAZOP, bir fabrikadaki tüm farklı işlevleri temsil eden bir takım yaklaşımıdır. Tüm sapmalar, beyin fırtınası yaparak sistemin tüm bölümlerine uygulanan bir dizi kılavuz kelimeye göre tanımlarlar.

4 Bilgisayar yardımlı HAZOP Farklı destek seviyeleri: - Elektronik rapor formu - Elektronik veriler (fabrikada, sıvılarda vb.) - Otomatik Tehlike Tanımlaması Sürekli operasyon Toplu işlem

5 Tehlike ve İşletilebilirlik Çalışmaları Sistem, tek tek analiz edilen uygun parçalara veya alt sistemlere ayrılır. Bunlara düğüm (node) denir Her alt sistem için, üzerinde etkisi olan her parametre (akış, sıcaklık, basınç, hacim, viskozite vb.) Not edilir. Kılavuzkelimeler,(az, çok, hiç, ters, den başka, kısmen vb) her bir alt sistemdeki her bir parametreye uygulanır. (Anlamlı ise) Amaç, sapmaların ve olası sonuçların detaylı tartışmasını ortaya koymaktır. Her önemli sapma için olası sebepler belirlenir. Son olarak raportör sapmaların giderilmesi için aksiyon planları dahil sonuçları yazar. HAZOP Dondurulur (Daha sonra, tüm tesisin haberi ve onayı olmadan değişiklik yapılamaz (DEĞİŞİM YÖNETİMİ KAVRAMI) ve İdareye sunulur.

6 Tehlike ve İşletilebilirlik İşlem şu şekildedir: Sistem, daha sonra tek tek analiz edilen uygun parçalara veya alt sistemlere ayrılır. Her bir alt sistem için, üzerinde etkisi olan her parametre (akış, sıcaklık, basınç, hacim, viskozite vb.) Not edilir. Kılavuz kelimeler her bir alt sisteme uygulanır. Amaç sapma ve olası sonuçların tartışılmasını sağlamaktır. Her önemli sapma için olası sebepler belirlenir. Ve aksiyon planına geçilir

7 Tehlike ve İşletme Çalışmaları Kılavuz kelime Tanımlar NO or NOT Yok veya hiç MORE or LESS Az veya fazla AS WELL AS gibi PART OF kısmen REVERSE ters OTHER THAN Den başka Tıkanma nedeniyle bir boru hattında hiç akış olmaması gibi tasarım amacının hiçbir parçası ortaya çıkmaz. Akış, sıcaklık vb. Gibi bazı parametrelerin kantitatif artışı veya azalması. Tüm tasarım niyetleri yerine getirilir ve ek olarak bir şey olur Tasarım amacının sadece bir kısmı yerine getirilir Tasarım niyetinin mantıksal karşıtı gerçekleşir Atanandan tamamen farklı bir şey gerçekleşir

8 Tehlike ve İşletme Çalışmaları Örnek Aşağıdaki basit süreç şemasını düşünün. A ve B maddelerinin birbirleriyle yeni bir madde C oluşturmak için reaksiyona girdiği bir tesisi temsil eder. Eğer A'dan daha fazla B varsa, bir patlama olabilir. V3 V4 A V1 V2 V5 B A < B = Explosion C Example from Harms Ringdahl L (1995), Safety Analysis: Principals and Practice in Occupational Safety, Elsevier Applied Science.

9 Kılavuz Kelime Sapma Muhtemel neden Sonuçlar Önerilen önlem HAYIR, YOK (No, Not) A Yok A bulunan tank boş V1 veya V2 kapalı Pompa çalışmıyor Boru kırık Düşük düzey için Gösterge Akışın izlenmesi DAHA ÇOK (More) Çok fazla A Pompanın kapasitesi çok fazlav1 ve V2nin açıklığı çok büyük C ye A karışmıştır Tank aşırı doludur Yüksek düzey için gösterge Akışın izlenmesi DAHA AZ (less) Yetersiz A Pompa az akım verir, veya çok kısa süre çalışır. V1, V2 veya boru kısmen tıkalıdır. Yüksek düzey için gösterge Akışın izlenmesi KADAR (As well as) Diğer madde V3 açık, hava içeri emilmiştir Akış izleme ( ağırlık bazlı) TERS (Reverse) A Sıvısı ters yöne basılmış Motora yanlış bağlantı Akış İzleme -DEN BAŞKA (Other than) A pompada buharlaşır Sıcaklık çok fazla Sıcaklık (ve akış) izleme

Benzer belgeler

ULUSLARARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Aralık 6-7, 2017, İstanbul/ Türkiye

ULUSLARARASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Aralık 6-7, 2017, İstanbul/ Türkiye Risk Değerlendirme Çalışmalarında Yöntem Seçiminin Önemi ve Örnek Uygulama Öğr. Gör. Begüm ERTEN İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ VE AÇIKLAMALAR