The Journal of Academic Social Science Studies

Transkript

1 The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Doi number: Number: 63, p , Winter II 2017 Yayın Süreci / Publication Process Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date - Yayınlanma Tarihi / The Published Date FEN BİLGİSİ VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ İNCELENMESİ INVESTIGATION OF EPISTEMOLOGICAL BELIEFS OF PRESERVICE SCIENCE AND CLASSROOM TEACHERS Gülşah Gürkan ORCID ID: İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi ABD Bilgi Başak Özgün ORCID ID: İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi ABD Prof. Dr. Sibel Kahraman ORCID ID: İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü Öz Öğretmenlerin inançlarının eğitim uygulamaları üzerine önemli bir etkisi olduğu öne sürülmektedir. Epistemolojik ina nçlar, geçerli ve güvenilir bilginin ne olduğu ve nasıl üretilip paylaşıldığı konusunda bireylerin görüşlerini yansıtmaktadır. Fen bilgisi ve sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarını sınıf düzeyi, cinsiyet ve bölüm türü değişkenlerine göre incelemek amacıyla yapılan bu çalışmada, betimsel araştırma türlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışma grubunu oluşturan öğretmen adayının (62 fen bilgisi öğretmenliği ve 45 sınıf öğretmenliği) epistemolojik inanışlarının tespit edilmes i amacıyla; özgün formu Schommer (1990) tarafından geliştirilen ve Deryakulu ve Büyüköztürk (2002) tarafından Türkçeye uya r- lanan Epistemolojik İnanç Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç ve öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç boyutlarında yüksek yani gelişmiş (sofistike) düzeyde tek bir doğrunun var olduğuna inanç boyutunda ise düşük yani gelişmemiş (naif) olduğu saptanmıştır. Ayrıca, öğretmen adaylarının epistemolojik inançları bölüm ve sınıf düzeyine göre incelendiğinde değişkenler arasında anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Fakat öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının cinsiyet değişkenine göre öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç boyutunda farklılaştığı bulunmuştur. Kız öğretmen adaylarının erkek öğretmen adaylarına göre öğrenmenin yetenekten çok,

2 142 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman gösterilen çabaya bağlı olduğuna daha güçlü biçimde inandıkları saptanmıştır. Sonuç olarak, sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının toplam puan bazında epistemolojik inançları incelendiğinde örneklemin yapılandırmacı inanca sahip olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Epistemolojik İnanç, Fen Bilgisi Öğretmeni, Sınıf Öğre t- meni, Öğretmen Adayı Abstract It has been proposed that the beliefs of teachers have an important effect on their educational practices. Epistemological beliefs reflect the views of individuals in terms of what they believe knowledge is, what the validity and reliability of knowledge is and how it is produced and shared. The aim of this study was to examine the epistemological beliefs of pre -service science and classroom teachers in terms of class level, gender and department type. In this study, survey method was used. In this context, in order to determine epistemological beliefs of preservice teachers (62 science teachers and 45 classroom teachers) that consist of participants, Epistemological Belief Scale were used developed by Schommer (1990) and adopted in Turkish by Deryakulu and Buyukozturk (2002). At the end of the study the epistemological belief level of the clasroom teachers and science teachers was found as high/developed (sophisticated) level in the factor of depends on effort learning and depends on the ability. In a ddition, the epistemological belief level was found as low/undeveloped (naive) level in factor of only one truth exist. When the research was examined according to department, and class level variables, meaningful differences weren't found between variables. But, findings indicated that pre-service teachers epistemological beliefs differed based on gender in the factor of e f- fort learning in favour of the female. As a result, this study found that candidate teachers held constructive epistemological beliefs based on total points. Keywords: Epistemological Beliefs, Science Teachers, Clasroom Teachers, Pre- Service Teacher GİRİŞ Son yıllarda öğretmen eğitimindeki araştırmalar, öğretmenlerin sınıf içi davranış ve öğretim becerilerini incelemekten, düşünce inançlarını incelemeye doğru bir yönelim göstermiştir. Öğretmenlerin sahip oldukları inançlardan bilginin ve öğrenmenin doğasına ilişkin olanlar, diğer bir ifadeyle epistemolojik inançlar, öğretmenlerin sınıf içindeki eğitim ve öğretim etkinliklerini büyük or anda etkilemektedir (Öngen, 2003; Akt.: Eroğlu ve Güven, 2006:296). Bir öğretmenin öğrenmeye, değerlere, etkinliğine, bilgiye ya da bilginin kazanımına ilişkin pek çok farklı inancı onun tanımlanmasında önemli bir yer tutmaktadır (Chan, 2003:37). Bireyin nasıl öğrendiği ve öğrettiğine yönelik olarak kendi kişisel y o- rumları, onun epistemolojik anlayışına day a- nır. Bireyin epistemolojik anlayışı, onun gerçekliğe, gerçekliğe dayalı olarak bilginin ne olduğuna, bu bilginin nasıl öğrenildiğine, öğretildiğine ve üretildiğine yönelik bakış açısını etkiler (Tezci ve Uysal, 2004:158). Kısaca, epistemolojik inançlar, bireylerin bilginin ne olduğu, bilme ve öğrenmenin nasıl gerçekleştiği ile ilgili öznel inançları olarak tanımlanmaktadır (Schommer, 1990; Akt: Deryakulu ve Büyüköztürk, 2002:111). Bireylerin düşünce ve davranışları üzerindeki, inançlara özgü bu güçlü etki, eğitimcilerin inançları, öğrenme ve öğretme sürecinde dikkate almalarını zorunlu kılmıştır (Deryakulu, 2004:261). Öğrenme ve öğretme birbirine zıt iki temel anlayışa dayanır. Öğretme, öğretmeni bilgi kaynağı olarak gören geleneksel anlayışa dayanırken, öğrenme bilginin birey tarafından önceki deneyimler i- ne bağlı olarak yapılandırılmasını savunan yapılandırmacı kurama dayanmaktadır. Yapılandırmacı kuramda, bir tek doğru gerçeklik

3 Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi 143 değil, bireylerin deneyimlerine dayalı dünya yorumları vardır (Aypay, 2011a:8). Kısacası öğrenme ve öğretme kavramlarının dayalı olduğu kuramlar, aslında bilginin nasıl oluştuğunu açıklar. Bu durum, epistemolojik inançları akla getirir. Schommer a göre (1990, Akt. Aypay, 2011b:2) gelişmiş/olgunlaşmış epistemolojik inanca sahip olan öğrenciler, bilginin büyük bir kısmının gelişmekte olduğuna, bilginin bir kısmının keşfedileceğine ve bilginin ancak çok küçük bir kısmının değişmez olduğuna inanırlarken, epistemolojik inançları gelişmemiş/olgunlaşmamış olan öğrenciler, bilginin büyük bir kısmının kesin olduğuna, bir kısmının keşfedileceğine ve küçük bir kısmının da değiştiğine inanmakt a- dırlar. Buna göre, birinci tip öğrenciler, okuduklarına eleştirel yaklaşırken, ikinci tip öğrenciler, okuduklarına eleştirel yaklaşamazlar ve okuduklarından çabuk etkilenirler. Deryakulu ve Bıkmaz a göre (2003:247) alanyazındaki araştırma sonuçları değerlendirildiğinde, bilimsel epistemolojik inançların, öğrencilerin çeşitli bilgileri ve belirli öğrenme deneyimlerini algılama ve y o- rumlama biçimlerini ve tercih ettikleri öğrenme stratejilerini etkilediği görülmektedir. Sadece öğrencilerin değil, öğrenme-öğretme sürecinin bir diğer bileşeni olan öğretmenlerin benimsedikleri öğrenme-öğretme yaklaşımını, kullanacakları yöntem ve teknikleri, öğrenciye biçtikleri rolü ve sınıf yönetimini etkilemesinden dolayı, öğretmenlerin de epistemolojik inançlarının belirlenmesi oldukça önemlidir. Chan ın (2003:36) Hong Kong lu öğretmen adayı öğrenciler üzerinde yaptığı çalışmada ve Chai vd. nin (2006:295) Singapur lu öğretmen adayı öğrenciler üzerinde yaptıkları çalışmalarda da öğretmen adayı öğrencilerin epistemolojik inançlar açısından öğrenmede çaba ve sürecin önemli olduğuna dair inançlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Oğuz (2008:709) Türk öğretmen adayı öğrencileri üzerinde yaptığı araştırmada kızların öğrenmenin yetenekten çok çabaya bağlı olduğuna erkeklerden daha fazla inandıkları bulgusunu elde etmiştir. Öğretmenlerin epistemolojik inançları hakkında yapılan çalışmalar, epistemolojik inançların öğretmenin sınıftaki performansını ve öğretme yaklaşımını etkilediği, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının inançlarının çeşitli olduğu ve inançların öğretimin sonucu değişebildiğini göstermektedir (Koç Erdamar ve Bangir Alpan, 2011:2691). Bu noktada geleceğin nesillerini yetiştirecek olan öğretmen adaylarının öğrenme-öğretme süreciyle doğrudan ilişkisi olan epistemolojik inançlarının incelenmesi önem kazanmaktadır. Bilginin varlığını ve ne olduğunu, öğrenmenin bu bağlamda nasıl gerçekleştiğini kısacası bilimsel bilgiye bakış açısını belirleyen epistemolojik inanışlar, günlük yaşamda, bireysel, toplumsal konularla ilgili karar alma süreçlerinde yer alan bilgilerin algılanmasında ve değerlendirilmesinde bireylerin bakış açılarını, tutum ve davranışlarını doğrudan etkileyebilmektedir (Demir, 2009; Evcim vd. 2011; Akt. Çavuş, 2013:2). Bireylerin inançlarının, düşünce ve davranışları üzerinde sahip olduğu etki, eğitimcilerin birçok farklı kategorideki inançları, öğrenme ve öğretim süreçleri açısından dikkate almalarını zorunlu kılmıştır. Çalışmanın Amacı ve Önemi Bilgi çağında ancak bilgili, becerili, erdemli, eleştirel düşünce sahibi, doğru bilgiye nasıl ulaşılacağını bilen ve bilgi üretebilen öğretmenler bilgi toplumu gençliğini yeni ortaya çıkan ve ne öğrettiği kontrol edilemeyen eğitici odaklardan daha fazla etkileyebilir, yönlendirebilir ve eğitebilir. Küresel bilgi toplumunda çocukları, gençleri ve hatta ana babaları, bu içeriği sürekli artan ve değişen küresel bilgi ve kültür sağanağı na karşı hazırlamak ve onları, bu sağanağı, ber e- ketli yağmurlara dönüştürecek bilgi ve beceri ile donatmak, okulun ve öğretmenin işidir (Özcan, 2011:22). Bu bağlamda öğretmen adaylarının, bilginin ne olduğu, bilme ve öğ-

4 144 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman renmenin nasıl gerçekleştiği ile ilgili öznel inançları şeklinde tanımlanan epistemolojik inançlarının belirlenmesi oldukça önemlidir. Gelecek nesillerin bilgi kavramına ilişkin algılarının oluşmasında sınıf öğretmenlerinin ve fen bilgisi öğretmenlerinin rolünün, diğer öğrenim seviyelerine göre daha fazla olduğu söylenebilir. Bu çalışmadan elde edilecek veriler, fen bilimleri ve sınıf öğretmenliği öğretim programını hazırlayacak program geliştirme uzmanlarına ve programları uygulayacak olan öğretmenlere geribildirim sağlayarak programların nasıl algılandığının yanı sıra nasıl uygulanacağına ilişkin ipuçları da verecektir. Böylece, bilgi kavramının öğretmen adayları tarafından nasıl algılandığı ortaya çıkacak ve öğretim sürecinin y önetiminde uygulayıcılara kolaylık sağlayacaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmamız kapsamında aşağıdaki alt problemlere cevap aranmıştır: 1) Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inanç düzeyleri nasıldır? 2) Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları cinsiyetlerine göre farklılık göstermekte midir? 3) Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları sınıf seviyesine göre farklılık göstermekte midir? 4) Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları bölümlerine göre farklılık göstermekte midir? YÖNTEM Çalışmanın Modeli Bu araştırma tarama modelinde b e- timsel bir çalışma olarak desenlenmiştir. Yani araştırmada öğretmen adaylarının epistemolojik inançları bir ölçek yardımıyla var olduğu şekliyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tar a- ma modeli, geçmişten günümüze var olan bir durumu, bulunduğu şekliyle tasvir etmeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır (Karasar, 2009: 76). Çalışma Grubu Bu çalışmanın evrenini eğitim öğretim yılı, bahar döneminde İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Sınıf Öğretmenliği programında okumakta olan öğrenciler, örneklemini ise kolay ulaşılabilirlik ölçütü ile tercih edilen üçüncü ve dördüncü sınıf, toplam öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının demografik özellikleri Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının demografik özellikleri Değişken Tür Frekans (n) Yüzde(%) Cinsiyet Kız 85 79,4 Erkek 22 20,6 100 Bölüm Fen Bilgisi Öğretmenliği 62 57,9 Sınıf Öğretmenliği 45 42,1 100 Sınıf Düzeyi Üçüncü sınıf 70 65,4 Dördüncü sınıf 37 34,6 100 Veri a Araçları Bu araştırmada gerekli verileri toplamak amacıyla, Kişisel Bilgi Formu ve Epist e- molojik İnanç Ölçeği kullanılmıştır. Epistemolojik İnanç Ölçeği (EİÖ), Schommer (1990) tarafından geliştirilmiş ve Deryakulu ve Bü-

5 Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi 145 yüköztürk (2002) tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Özgün ölçek, öğrenme yeteneği doğuştandır, bilgi basittir, öğrenme hemen gerçekleşir ve bilgi kesindir olmak üzere dört boyuttan oluşmaktadır. Türkiye ye uyarlanan ölçekte, kültürel farklılıklardan dolayı öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanış, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanış ve tek bir doğrunun var olduğuna inanış olmak üzere üç faktör yer almaktadır. Ölçek, kesinlikle katılmıyorum ile kesinlikle katılıyorum (1 5) arasında değişen 5 dereceli Likert tipi bir ölçektir. Ölçekte yer alan ve öğrenmenin çabaya bağlı olduğu inanışı nı belirleyen birinci faktöründe 17 si olumsuz, 1 i olumlu toplam 18 madde yer almaktadır. Ölçekteki öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanışı tespit eden ikinci faktörde hepsi olumlu toplam 8 madde bulunmaktadır. Ölçeğin tek bir doğrunun var olduğu inanışı ölçen üçüncü fakt ö- ründe ise hepsi olumlu 9 madde bulunmakt a- dır. Ölçeğin her bir faktöründen alınan yüksek puan, bireyin o faktöre ilişkin olgunlaşmamış veya gelişmemiş inanışlara sahip olduğunu, düşük puan ise bireyin o faktöre ilişkin olgunlaşmış veya gelişmiş inanışlara sahip olduğunu göstermektedir. Özgün ölçeğin (Schommer, 1990) test tekrar test güvenirliği α=.74 olup; faktörlerin güvenirlik katsay ı- ları ise.85 ile.63 arasında değişmektedir. Uyarlanan 35 maddelik ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlık katsayıları birinci faktör için α=.83, ikinci faktör için α=.62, üçüncü faktör için α=.59 ve ölçeğin bütünü için ise α=.71 olarak hesaplanmıştır (Deryakulu ve Büyüköztürk, 2002:122). Verilerin Analizi Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarını sınıf düzeyi, cinsiyet ve bölüm türü değişkenlerine göre incelemek amacıyla yapılan bu çalışmanın verilerinin betimsel analizleri sonucunda, bilimsel epistemolojik inanç puanlarının sınıf düzeyi, cinsiyet ve bölüm türüne göre normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Sonuçlar t-testi ile yorumlanmıştır. Bu çalışmada anlamlılık düzeyi.05 olarak alınmıştır. Araştırmada faktörlerden elde edilen puanlar yorumlanırken düşük puan gelişmiş/olgunlaşmış epistemolojik inanç, yüksek puan ise gelişmemiş/olgunlaşmamış epistemolojik inanç olarak açıklanmıştır (Deryakulu ve Büyüköztürk, 2005:59). BULGULAR Çalışmanın bu bölümünde, araştırma verilerinin analizi sonucunda elde edilen bulgular araştırmanın alt problemlerine göre düzenlenmiş ve sunulmuştur. Birinci Alt Probleme Ait Bulgular Araştırmanın birinci alt probleminde Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inanç düzeyleri nasıldır? sorusuna cevap aranmıştır. Öğretmen adaylarının epistemolojik inanç ölçeği (EİÖ) nden aldıkları toplam puan ve boyutlar bazındaki puanlarına ait betimsel istatistik sonuçları ortalama ve standart sapma değerleri olarak Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Öğretmen Adaylarının EİÖ nden Aldıkları Puanlara İlişkin Bulgular Değişken X SS En Düşük Değer En Yüksek Değer Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç (18 x 90) Öğrenmenin Yeteneğe Bağlı Olduğuna İnanç (8 x 40) Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç (9 x 45) (35 x 175)

6 146 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman 35 maddeden oluşan EİÖ nden alınabilecek en yüksek puan 175 iken en düşük puan 35 dir. Tablo 2 ye göre öğretmen adaylarının EİÖ nden toplam puan bazında almış oldukları puan öğretmen adaylarının gelişmiş bir epistemolojik inanca daha yakın olduklarını göstermektedir. Ancak EİÖ nden alınan toplam puandan ziyade faktörler düzeyinde alınan puanlar önemlidir. Tablo 2 deki betimsel istatistikler incelendiğinde ölçekte öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç boyutu için ortalama puanın = 34,16 (SS= 7,36) olduğu görülmektedir. Bu bulgu öğretmen adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inandığını ve bu inancın olgunlaşmış düzeyde yani gelişmiş (sofistike) inanışa yakın olduğunu göstermektedir. Ölçeğin ikinci boyutu olan öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç için ortalama puan = (SS= 4.83) dir. Bu bulgu öğretmen adaylarının öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç boyutunda gelişmiş (sofistike) inanışa yakın olduğunu göstermektedir. Ölçeğin üçüncü boyutu olan tek bir doğrunun var olduğuna inanç için ortalama puan = (SS= 4.15) dir. Bu bulgu öğretmen adaylarının tek bir doğrunun var olduğuna inanç boyutunda gelişmemiş (naif) epistemolojik inanışa daha yakın olduklarını ortaya koymaktadır. İkinci Alt Probleme Ait Bulgular Araştırmanın ikinci alt probleminde Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları cinsiyetlerine göre farklılık göstermekte midir? sorusuna cevap aranmıştır. Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirten bağımsız örneklem t-testi sonuçları EİÖ toplam puan olarak Tablo 3 te verilmiştir. Tablo 3. Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Cinsiyetlerine Göre Farklılık Göst e- rip Göstermediğini Belirten Bağımsız Örneklem T-Testi Sonuçları Gruplar N Ortalama Standart Sapma Kız 85 77,25 10,02 Erkek 22 83,54 15,97 Serbestlik Derecesi T 105-2,292,092 p Tablo 3 teki t-testi sonucuna göre Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları, Öğretmen Adaylarının cinsiyetine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir hipotezi kabul edilir (t(105)= -2,292, p=,092>0.05). Yani, kız öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile erkek öğretmen adaylarının epistemolojik inançları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Çalışmanın diğer bir kısmında, öğretmen adaylarının Epistemolojik inanç ölçeğinin faktörlerinden aldıkları puanların cinsiyete göre değişimi Tablo 4 te gösterilmiştir. Tablo 4 teki sonuçlar incelendiği zaman, kız ve erkek öğretmen adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç (Faktör 1) alt boyutuna ilişkin inançları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık (p=,037<0,05) bulunduğu, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç (Faktör 2) ve tek bir doğrunun var olduğuna inanç (Faktör 3) alt boyutlarında cinsiyete göre bir farklılık olmadığı görülmektedir. Buna göre kız öğretmen adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç (Faktör 1) alt boyutuna ilişkin inançları erkek öğretmen adaylarının inançlarından daha gelişmiş/olgunlaşmış niteliktedir. Diğer bir deyişle kız öğretmen adayları öğrenmenin yetenekten çok, çabaya bağlı olduğuna daha güçlü biçimde inanmaktadırlar.

7 Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi 147 Tablo 4. Öğretmen Adaylarının Cinsiyet Açısından Epistemolojik İnanç Ölçeği Faktörlerinden Aldıkları Puanların Bağımsız Gruplar T-Testi Sonuçları Faktör Adı Cinsiyet N Ortalama t P Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç Kız Erkek ,42 37,04-2,087,037 * Öğrenmenin Yeteneğe Bağlı Olduğuna İnanç Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç Kız Erkek Kız Erkek ,15 20,13-1,731,207 25,68 26,36 -,682,177 Üçüncü Alt Probleme Ait Bulgular Araştırmanın üçüncü alt probleminde Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları sınıf seviyesine göre (3. Sınıf ve 4. Sınıf) farklılık göstermekte midir? sorusuna cevap aranmıştır. Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının öğretmen adaylarının sınıf seviyesine göre EİÖ toplam puanları bazında farklılık gösterip göstermediğini belirten bağımsız örneklem t- testi sonuçları Tablo 5 te verilmiştir. Tablo 5. Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Sınıf Düzeyine Göre Farklılık Gösterip Göstermediğini Belirten Bağımsız Örneklem T-Testi Sonuçları Standart Serbestlik Gruplar N Ortalama T P Sapma Derecesi 3. Sınıf 70 76,37 9,93 4. Sınıf 37 82,67 13, ,732,247 Tablo 5 teki t-testi sonuçlarına göre Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları, öğretmen adaylarının sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir hipotezi kabul edilir (t(105)= -2,732, p=,247>0.05) Yani; öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile sınıf düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur. Çalışmanın diğer bir kısmında, öğretmen adaylarının epistemolojik inanç ölçeğinin faktörlerinden aldıkları puanların sınıf düzeyine göre nasıl değiştiği Tablo 6 da gösterilmiştir. Tablo 6 daki sonuçlar incelendiği zaman, öğretmen adaylarının epistemolojik inanç ölçeğinin faktörlerinden aldıkları puanların sınıf düzeyine göre farklılaşmadığı görülmektedir.

8 148 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman Tablo 6. Öğretmen Adaylarının Sınıf Seviyesine Göre Epistemolojik İnanç Ölçeği Faktörleri n- den Aldıkları Puanların Bağımsız Gruplar T-Testi Sonuçları Faktör Adı Cinsiyet N Ortalama t P Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç 3. Sınıf 4. Sınıf ,17 35,86-1,808,257 Öğrenmenin Yeteneğe Bağlı Olduğuna İnanç Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç 3. Sınıf 4. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf ,51 20,54-3,212,732 25,58 26,26 -,807,942 Dördüncü Alt Probleme Ait Bulgular Araştırmanın dördüncü alt probleminde Sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları b ö- lümlerine göre farklılık göstermekte midir? sorusuna cevap aranmıştır. Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının bölümlerine göre farklılık gösterip göstermediğini EİÖ toplam puan olarak belirten bağımsız örneklem t-testi sonuçları Tablo 7 te verilmiştir. Tablo 7. Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Okudukları Bölümlerine Göre Farklılık Gösterip Göstermediğini Belirten Bağımsız Örneklem T-Testi Sonuçları Gruplar N Ortalama Standart Sapma Fen Bilgisi 62 78,77 11,99 Öğretmenliği Sınıf Öğretmenliği 45 78,24 11,39 Serbestlik Derecesi T 105,230,494 P Tablo 7 deki t-testi sonucuna göre Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları, öğretmen adaylarının bölümlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir hipotezi kabul edilir (t(105)=,230, p=,494>0.05). Yani, fen bilgisi öğretmen adaylarının epist e- molojik inançları ile sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının epistemolojik inançları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Çalışmanın diğer bir kısmında, öğretmen adaylarının epistemolojik inanç ölçeğinin faktörlerinden aldıkları puanların b ö- lümlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı Tablo 8 de gösterilmiştir. Tablo 8 deki sonuçlar incelendiği zaman, öğretmen adaylarının Epistemolojik inanç ölçeğinin faktörlerinden aldıkları puanların bölümlerine göre farklılaşmadığı görülmektedir.

9 Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi 149 Tablo 8. Öğretmen Adaylarının Bölümlerine Göre Epistemolojik İnanç Ölçeği Fakt örlerinden Aldıkları Puanların Bağımsız Gruplar T-Testi Sonuçları (FBÖ: Fen Bilgisi Öğretmenliği; SÖ: Sınıf Öğretmenliği) Faktör Adı Cinsiyet N Ortalama t P FBÖ 62 34,14 Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna SÖ 45 34,20 -,038,834 İnanç Öğrenmenin Yeteneğe Bağlı Olduğuna İnanç Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç FBÖ SÖ FBÖ SÖ ,62 18,46,171,140 26,00 25,57,515,144 TARTIŞMA Bu çalışma sınıf öğretmeni ve fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının, cinsiyet, sınıf düzeyi ve bölüm türü değişkenlerine göre nasıl değişt i- ğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada yüksek puan gelişmemiş (naif), düşük puan gelişmiş (sofistike) inançları ifade etmektedir. Araştırmada elde edilen ilk bulgularda, EİÖ toplam ve alt faktörler boyutunda tüm katılımcı öğretmen adaylarının almış oldukları ortalama puanlar değerlendirilmiştir. Bu sonuçlara göre (Tablo 2), öğretmen adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç ve öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç boyutlarında düşük puanlara yakın ortalama değerler ile sofistike epistemolojik inanç ve dolayısıyla yapılandırmacı inanca sahip olduğu, ancak tek bir doğrunun var olduğuna inanç boyutunda ise yüksek puan ortalaması ile gelişmemiş (naif) epist e- molojik inanca sahip olduğu bulunmuştur. Schommer (1990) a göre gelişmiş epistemolojik inanca sahip bireyler okuduklarına eleştirel bakarlar, bir kısım bilginin keşfedileceğine ve bir kısmının değişmez olduğuna inanırlar. Gelişmemiş inanca sahip olanlarsa okuduklarından etkilenme eğilimindedir ve bilginin kesinliğine inanırlar. Yapılandırmacı anlayışa sahip bireyler ise bilgiyi sorgulanabilir, yorumlanabilir ve araştırılabilir bir süreç olarak benimsemektedir (Akt: Uluçınar-Sağır ve Aslan, 2017:237). Bu bulgulardan har eketle, bu çalışmadaki öğretmen adayı öğrencilerin öğrenmede süreç ve çabanın rolü hakkında bir bilinç geliştirmiş oldukları, ancak tek bir doğrunun var olduğuna olan inançları ile olgunlaşmamış bir bilinçte oldukları düşünülebilir. Alanyazın incelendiğinde sonuçlar ı- mız, benzer ya da farklı branşlarda öğretmen ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarına ilişkin ülkemizde yürütülmüş çalışmalarla uyum içerisindedir. Ekinci ve Tican ın (2017:1766) sınıf öğretmenleriyle, İçen vd. (2013:9) sosyal bilgiler öğretmenleriyle, Demirel ve Çam ın (2016:873) fen bilgisi öğretmen adaylarıyla ve Uluçınar Sağır ve Aslan ın (2017:237) altı farklı branştaki öğretmen adayları (fen bilgisi, sınıf, matematik, Türkçe, sosyal bilgiler, okul öncesi) ile yaptıkları çalışmalarda öğretmenlerin epistemolojik inancın bazı alt boyutlarına ilişkin geleneksel bir anlayışa sahip olmakla birlikte gelişmiş bir epistemolojik inanca daha yakın oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul öğretmenleri ile yapılan bir başka çalışmada öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna, doğuştan getirilen özelliklerin ve yeteneğin öğrenme üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olmadığına daha güçlü

10 150 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman bir şekilde inandıkları (Özdemir, 2013:128), sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna yüksek düzeyde inandıkları (Ekici ve Kaya, 2016:208) ve farklı branşlarda öğretmen adaylarının ve onların uygulama öğretmenlerinin öğrenmenin çabaya bağlı olduğu boyutunda daha olgunlaşmış bir inanca sahip olmakla birlikte tek bir doğrunun var olduğuna ilişkin inançlarının da yüksek olduğu görülmüştür (Bangir-Alpan ve Koç Erdamar, 2014:244). Ayrıca, bulgularımız uluslararası alanyazında, Chan ın (2003:36), Chan ve Elliot un (2002: :140) ve Chai vd. nin (2006:295) araştırma bulguları ile benzerlik göstermektedir. Chan ın (2003:36) ve Chan ve Elliot ın (2002: :140) Hong Kong da öğretmen adayı öğrenciler üzerinde yaptıkları araştırmalarda; Chai vd. nin (2006:295) Singapur lu öğretmen adayı öğrenciler üzerinde yaptıkları araştırmada öğretmen adayı öğrencilerin epistemolojik inançlar açısından öğrenmede çaba ve sürecin önemli olduğuna dair inançlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen ikinci önemli bulgu cinsiyetin, öğretmen adaylarının b i- limsel epistemolojik inançları üzerine anlamlı etkisinin sadece öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç alt boyutunda gözlenirken, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç ve tek bir doğrunun var olduğuna inanç alt boyutlarında anlamlı bir farklılığın gözlenmemesidir. Bu sonuca göre kız öğretmen adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç alt boyutuna ilişkin inançları erkek öğretmen adaylarının inançlarından daha gelişmiş/olgunlaşmış niteliktedir. Diğer bir deyişle kız öğretmen adayları öğrenmenin yetenekten çok, çabaya bağlı olduğuna daha güçlü biçimde inanmaktadırlar. Araştırmacılar, kız ve erkek öğrencilerin öğrenme ile ilgili inançları arasında gözlenen bu farklılığın, kızların başarılarının genellikle daha çok çalışmalarına, erkeklerin başarılarının ise yet e- neklerine bağlanmasından kaynaklandığı düşünmektedirler (Deryakulu ve Büyüköztürk, 2005:67). Alanyazında epistemolojik inançların cinsiyete bağlı olarak değiştiğine dair araştırma bulguları yer almakla birlikte; epistemolojik inançların cinsiyete göre farklılaşmadığı konusunda da sonuçlar elde edilmiştir. Deryakulu ve Büyüköztürk (2005:67) üniversite öğrencilerinin cinsiyet ve program türü değişkenlerine göre inançlarını incelemişler ve kız öğrencilerin epistemolojik inançlarının erkeklere göre daha gelişmiş olduğunu belirlemişlerdir. Oğuz (2008:709), Türk üniversite öğrencileri üzerinde yaptığı çalışmada kız öğrencilerin öğrenmenin yeteneğe oranla çabayla daha fazla ilişkili olduğuna erkeklerden daha güçlü bir biçimde inandıklarını b e- lirlemiştir. Chai vd. (2006:295), Singapur lu öğretmen adayları üzerinde yaptıkları çalışmada da erkeklerin yeteneğin doğuştan ve sabit olduğuna kadınlardan daha fazla inandığını; kadınların da otorite uzman bilgisinin sorgulanamayacağına ve bilginin kesin ve değişmez olduğuna erkeklerden daha fazla inandığını belirlemiştir. Paulsen ve Wells in (1998) Amerika da bir devlet üniversitesine devam eden öğrenciler üzerinde gerçekleştirdiği araştırmada, öğrenme yeteneğinin sabit olduğu inancının ve öğrenmenin hızlı olduğu inancının kız öğrencilerde erkek öğrencilere oranla daha düşük olduğu; ancak, bilginin yalın olduğu inancının kız öğrencilerde erkek öğrencilere oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir (Akt: Aypay, 2011b:3). Bu bulgulara karşın Chan ın (2003:46) Hong Kong daki öğretmen adayı üniversite öğrencileri üzerinde uyguladığı araştırmada ise epistemolojik inançların cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Izgar ve Dilmaç (2008:444), Sapancı (2012:324) aday öğretmenlerin epistemolojik inançlarının cinsiyete göre farklılaşmadığını, Rakıcıoğlu (2005:87), İngiliz Dili Edebiyatı bölümünde okuyan öğrencilerin epistemolojik inançları ile cinsiy etleri arasında bir ilişkinin bulunmadığını, Karabulut ve Ulucan (2012:43), beden eğitimi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığını, Biçer vd. (2013:238) sosyal bilgiler

11 Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi 151 öğretmen adaylarının epistemolojik inançları arasında cinsiyet değişkeni açısından anlamlı bir fark olmadığını, Bakır ve Adak (2014:30) fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inanç faktörlerinin hiçbirinde cinsiyete göre anlamlı bir fark olmadığını belirtmişlerdir. Çalışmanın üçüncü bulgusu, sınıf düzeyinin öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançları üzerine anlamlı bir etkisinin olmamasıdır. Sınıf düzeyinin bilimsel epistemolojik inançları etkilediğine dair liter a- türdeki bulgulardan yola çıkarak eğitimin epistemolojik inancı etkilediği söylenebilir (Bakır ve Adak, 2014:30). Sınıf düzeyi arttıkça öğretmen adaylarının geleneksel bilim anlay ı- şı puanları düşmekte yani geleneksel olmayan bilim anlayışları artmaktadır. Eğitim seviyesi arttıkça öğretmen adaylarındaki geleneksel olmayan bilim anlayışına yönelik inançlar artmakta yani epistemolojik inanç düzeyleri güçlenmektedir. Bu istenen bir durumdur. Literatürde epistemolojik inançların sınıf düzeyinden etkilendiğine dair bazı çalışmalar mevcuttur (Karabulut ve Ulucan; 2012:43; Akt: Bakır ve Adak, 2014:30; Eroğlu ve Güven, 2006:296; Aypay, 2011a:12). Örneğin, Aypay ın (2011a:12) öğretmen adaylarıyla yapt ı- ğı çalışması sonucunda sınıf düzeyi arttıkça öğretmen adaylarının epistemolojik inançlar ı- nın geleneksel anlayıştan uzaklaştığı sonucu bulunmuştur. Çalışmamızda sınıf düzeyine bağlı olarak anlamlı bir farklılığın oluşmamasının nedeni olarak, 3. ve 4. Sınıfta okumakta olan öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının sınıf seviyeleri arasındaki süre yakınlığından dolayı benzer olması gösterilebilir. 1. ve 3. veya 2. ve 4. sınıflarda okumakta olan öğretmen adayları ile karşılaştırmalı çalışmalar yapılarak bu durumun sınanması tavsiye edilebilir. Çalışmamızda elde ettiğimiz bir diğer bulgu, öğretmen adaylarının bölümlerine göre epistemolojik inançlarında anlamlı farklılık tespit edilmemesidir. Çalışmamıza başlarken, fen alanlarında öğrenim gören öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlar ı- nın, sosyal alanlarda öğrenim gören arkadaşlarına göre daha yapılandırmacı boyutta olacağı beklentimiz yüksekti. Sonuçlarımız Deryakulu ve Büyüköztürk (2005:67) ve Terzi nin (2005:307) sözel ve sayısal tabanlı puan alan bölümler arasındaki öğrencilerin bilimsel epistemolojik inançları arasında anlamlı bir fark olduğunu ortaya koydukları araştırmaları ile çelişkiler gösterirken, Hofer in (1997; Akt: Uluçınar-Sağır ve Aslan,2017:237) epistemolojik inançların disipline bağlı olarak değişmediğine yönelik sonuçlarıyla uyum göstermektedir. Tümkaya (2012:86) öğrencilerin eğitim alanlarına göre epistemolojik inançlarının farklılaştığını belirtmektedir. Aypay (2011b:12) tarafından yürütülen çalışmada, Sınıf Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği ve BÖTE bölümü öğrencilerinin bilginin kesin ve değişmez olduğuna olan inançlarının Coğrafya Öğretmenliği bölümü öğrencilerinin bu konudaki inançlarından daha fazla olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin epistemolojik inançlarının farklılaşmasında öğrenim gördükleri alanlardan çok bu alanlarda benimsenen eğitim anlayışının etkili olduğu düşünülmektedir. Tümkaya (2012:86) ezberci, katı bir eğitim anlayışının öğrenmenin çabaya bağlı olduğu inancını, eleştirel ve analitik düşünmeye önem veren bir eğitim anlayışının ise bilginin yeteneğe bağlı olduğu inancını geliştirebileceğini belirtmektedir. Fen bilgisi ve sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarını sınıf düzeyi, cinsiyet ve bölüm türü değişkenlerine göre incelemek amacıyla yapılan bu çalışmanın bulgularına göre, öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının Öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç ve öğrenmenin yet e- neğe bağlı olduğuna inanç boyutlarında yüksek yani gelişmiş (sofistike) düzeyde tek bir doğrunun var olduğuna inanç boyutunda ise gelişmemiş (naif) olduğu saptanmıştır. Ayrıca, öğretmen adaylarının epistemolojik

12 152 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman inançları bölüm ve sınıf düzeyine göre incelendiğinde değişkenler arasında anlamlı far k- lılıklar bulunmamıştır. Fakat, öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının cinsiyet değişkenine göre Öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç boyutunda kız öğretmen adayları lehine farklılaştığı bulunmuştur. Kız öğretmen adaylarının öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanışlarının erkeklere göre yüksek olması, kız öğrencilerin öğrenme sür e- cine daha aktif katıldığını düşündürmektedir. Bu nedenle öğrenme ortamlarında erkek öğrencilerinde sürece aktif katılmalarını sağlayacak etkinliklere yer verilmelidir. Ayrıca cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılıklar çıkması öğrencilerin epistemolojik inançlar ı- nın daha çok bilgiyi elde etmek için gösterdiği çabada karşılaştığı zorluklar ve sahip oldukları olanaklara göre şekillendiğini akla getirmektedir. Eğitim programlarında bu inancın değiştirilmesi yönünde öğrenme etkinlikler i- nin yer alması önerilebilir. KAYNAKÇA Aypay, A. (2011a). Öğretme Ve Öğrenme Anlayışları Ölçeği nin Türkiye Uyarlaması Ve Epistemolojik İnançlar İle Öğretme Ve Öğrenme Anlayışları Arasındaki İlişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), Aypay, A. (2011b). Epistemolojik İnançlar Ölçeğinin Türkiye Uyarlaması Ve Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), Bakır, S. ve Adak, F. (2014). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3 (4), Bangir-Alpan, G. ve Erdamar, G. K. (2014). Uygulama Öğretmenlerinin Ve Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Karşılaştırılması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), Biçer, B., Er, H. ve Özel, A. (2013). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları Ve Benimsedikleri Eğitim Felsefeleri Arasındaki İlişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), Chai, C.S., Khine, M.S., ve Teo, T. (2006). Epistemological Beliefs On Teaching And Learning: A Survey Among Pre- Service Teachers in Singapore. Educational Media International, 43 (4), Chan, K.W. ve Elliott, R.G. (2002). Exploratory Study Of Hong Kong Teacher Education Students Epistemological Beliefs: Cultural Perspectives and İmplicat i- ons On Beliefs Research. Contemporary Educational Psychology, 27, Chan, K. W. ve Elliott, R. G. (2004). Epistemological Beliefs Across Cultures: Cr i- tique And Analysis Of Beliefs Structure Studies. Educational Psychology, 24(2), Chan, K. (2003). Hong Kong Teacher Education Students' Epistemological Beliefs And Approaches To Learning. Research in Education, 69(1), Çavuş, R., (2013). Farklı Epistemolojik İnanışlara Sahip 8. Sınıf Öğrencilerinin Sosyo- Bilimsel Konulara Bakış Açıları. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya. Demirel, A. ve Çam A. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (24), Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik İnanç Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Araştırmaları, 8, Deryakulu, D. (2004). Epistemolojik İnançlar, Eğitimde Bireysel Farklılıklar (1.Baskı). Editör: Yıldız Kuzgun ve Deniz Deryakulu, , Ankara: Nobel Yayınevi Deryakulu, D. ve Bıkmaz, H.F. (2003). Bilimsel Epistemolojik İnançlar Ölçeğinin Ge-

13 Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi 153 çerlilik Ve Güvenilirlik Çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(4), Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik İnanç Ölçeğinin Faktör Yapısının Yeniden İncelenmesi: Cinsiyet Ve Öğrenim Görülen Program Türüne Göre Epistemolojik İnançların Karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 18, Ekici, M. ve Kaya, E. (2016). The Relationship Between Social Studies Teachers' Epistemological Beliefs And Their Teaching Styles. Route Educational and Social Science Journal, 3(1), Ekinci, N. ve Tican, C. (2017). Sınıf Öğretmenlerin Epistemolojik İnançları Ve Düşünme Becerilerinin Öğretimine Yönelik Sınıf İçi Uygulamaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (3), Eroğlu, S.E. ve Güven, K. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Izgar, H. ve Dilmaç, B. (2008). Yönetici Adayı Öğretmenlerin Özyeterlik Ve Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, İçen, M., İlğan, A. ve Göker, H. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançlarının Analizi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1 (2), Karabulut, E.O. ve Ulucan, H. (2012). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Epistemolojik İnançlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 3 (2), Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Koç Erdamar, G. ve Bangir Alpan, G. (2011). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları. E Journal of New World Sciences Academy, 6(4), Oğuz, A. (2008). Investigation of Turkish Tr a- inee Teachers Epistemological Beliefs. Social Behavior And Personality, 36(3), Özcan, M. (2011). Bilgi Çağında Öğretmen Eğitimi Nitelikleri Ve Gücü: Bir Reform Önerisi. Türk Eğitim Derneği Yayınları. Ankara. Özdemir, İ. (2013). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Epistemolojik İnançları İle Yapılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Rakıcıoğlu, A. Ş. (2005). İngiliz Dili Eğitimi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları Ve Öğretmen Yeterlilik Arasında İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Sapancı, A. (2012). Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları İle Bilişüstü Düzeylerinin Akademik Başarıyla İlişkisi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), Schommer, M. (1990). Effects of Beliefs About The Nature Of Knowledge On Comprehension. Journal of Educational Psychology, 82, Terzi, A (2005). Üniversite Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), Tezci, E. ve Uysal, A. (2004). Eğitim Teknoloj i- sinin Gelişmesine Epistemolojik Yaklaşımların Etkisi, The Turkish Online Journal of Educational Technology, TO- JET, 3(2) Tümkaya, S. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Cinsiyet, Sınıf, Eğitim Alanı, Akademik Başarı Öğrenme Stillerine Göre İncelenmesi.

14 154 Gülşah Gürkan & Bilgi Başak Özgün & Sibel Kahraman Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (1), Uluçınar-Sağır, Ş. ve Aslan, O. (2017). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Epistemolojik İnançlarının ve Değerlerinin İncelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 9 (1),