MADDE ve ÖZELL KLER. s s cakl k öz s s s as konveksiyon iletim fl ma denge s cakl genleflme büzülme genleflme katsay s

Transkript

1 01 ADDE ve ÖZE ER bas nç bas nç kuvveti kat bas nc s v bas nc ak flkanlar n bas nc gaz bas nc aç k ava bas nc barometre manometre altimetre batimetre termometre s s cakl k öz s s s as konveksiyon iletim fl ma enge s cakl genleflme büzülme genleflme katsay s 9

2 kat lar n bir yüzeye uygula bas nc esaplamay ve skaler bir büyüklük olan bas nç birimleri aras naki önüflümleri, kat lar n uygulanan kuvveti ayn o rultua aynen ilettikleri ale, bas nc iletmeiklerini, urgun ak flkanlara bas nc farkl erinliklere esaplamay ; pascal prensibini, bileflik kap ve su cenerelerinin çal flma prensiplerini aç klamay, atmosfer bas nc n ve atmosfer bas nc n n etkisi ile çal flan aletlerin çal flma ilkelerini aç klamay, urgun ak flkanlaraki cisimlere uygulanan kal rma kuvvetini esaplamay, cisimlerin s v içineki enge urumlar n, tafl rma kab ve kaplaraki a rl k art fl n esaplamay, ak flkanlar n z ile bas nc aras naki iliflkiyi, s cakl k, s ve iç enerji aras naki iliflkiyi, özgül s ve s s as kavramlar n, kat, s v ve gazlara genleflme ve büzülme olaylar n, suyun i er maeleren farkl l k gösteren s cakl k - genleflme / yo unluk grafi ini kavram fl olaca z. 10

3 ISA ISA BASINÇ atı bir cismin bir yüzeye uygulaığı ik kuvvete basınç kuvveti, birim yüzeye etki een basınç kuvvetine basınç enir. Ağırlığı G, yüzey alanı S olan şekileki silinirin e uygulaığı basınç kuvveti F = G = basınç ise, ir. üzey alanı m, kuvvet N alınığına basınç birimi N = pascal olarak bulunur. m G S =..g S bağıntısı ile bulunur. İçine özkütlesi, yüksekliği olan sıvının kabın tabanına uygulaığı basınç kuvveti basınç ise, : m, : kg/m 3 N, g :, S : m kg alınığına basınç kuvveti N, basınç ise, N birimi ile bulunur. m S F =..g.s Şekileki su ceneresi engee ise, F G = = g S1 S civa bağıntısı geçerliir. Açık ava basıncı toriçelli eneyi ile bulunur. Şekileki üzenekte açık ava basıncı ir. 0 =..g Açık ava basıncı eniz seviyesine yaklaşık 76 cm-hg basıncına eşittir. Bu basınç a, atm, Torr (mm Hg) mmh O, bar birimleri ile ifae eilebilir. ADIRA UVVETİ Bir akışkan içineki cismin yüzeylerine etki een basınç kuvveti farkına kalırma kuvveti enir. alırma kuvveti, F = V b. S.g bağıntısı ile esaplanır. Tamamen veya bir kısmı bir akışkana katan cisme akışkan tarafınan uygulanan kalırma kuvveti, cismin eğiştiriği akışkanın ağırlığına eşittir. üzen ve askıa kalan cisimlere etki een kalırma kuvveti cismin ağırlığına eşit, batan cisimlere etki een kalırma kuvveti cismin ağırlığınan küçüktür. ISI ve SICAI ütlesi m, öz ısısı c, olan bir maeye Q kaar ısı enerjisi veriliğine cismin sıcaklık eğişimi Q = m.c. T S boflluk bağıntısı ile esaplanır. F G İlk boyu 0, boyca genleşme katsayısı α ve sıcaklık eğişimi T olan katı bir cismin boy eğişimi = 0.α. T bağıntısı ile bulunur. S 1 S Bu bağıntı yüzey ve acim esaplamalarına A = A 0.α. T V = V 0.3α. T şekline yazılır. 11

4 Etkinlik cisminin I. konuma e uygulaığı basınç kuvveti F 1, basınç 1, II. konuma a bu eğerler F, ir. F1 a) oranı kaçtır? F 1 b) oranı kaçtır? S I S II S, kapları şekileki gibi ve, özkütleli sıvılarla olurulmuştur. a) ve noktalarınaki sıvı basınçlarının oranı, kaçtır? b), kaplarının tabanlarınaki sıvı basınç kuvvetlerinin oranı, kaçtır? F F S c) kabınaki sıvılar karıştırılırsa ve noktalarınaki sıvı basınçları nasıl eğişir?. 4. I Ağırlıkları 100 N, kenar uzunlukları 0 cm, 0 cm, 50 cm olan kare prizma biçimineki özeş,,, N cisimleri şekileki gibi leştirilmiştir. a) nin ye ve nin N ye uygulaığı basınç kaç a ır? b) ve N nin e uygulaığı basınçlar kaç a ır? c) ve N nin e uygulaığı basınç kuvvetleri kaç N ir? N II F Ağırlığı ve sürtünmeleri önemsenmeyen pistonlar kullanılarak oluşturulan şekileki üzenek engeeir. G 0 cm 80 cm a) F kuvveti kaç N ir. b) G ağırlığı kaç N ir. = 4 g/cm 3 50 cm 50 cm c) abın tabanınaki sıvı basıncı kaç g/cm ir? (g = 10 N/kg) 1

5 5. 7. sıcaklık ( C) 76 cm 100 Deniz seviyesine yapılan şekileki toriçelli eneyine boruaki civa yüksekliği 76 cm olarak ölçülüyor. civa a) Açık ava basıncı kaç atmosfer ir? b) Deney kesit alanı aa büyük olan boru ile tekrarlanırsa civa yüksekliği kaç cm oluru? c) Deney eniz seviyesinen 10 m yüksekteki bir noktaa tekrarlanırsa civa yüksekliği kaç cm olarak bulunuru? ) Deneye civa ine su kullanılırsa su yüksekliği kaç m bulunuru? e) Emme - basma tulumbaları ile su neen yaklaşık en çok 10 m yüksekliğe çıkarılabilir. Bu eneye buluğunuz sonuç ile bu urumu açıklayınız. ( Hg = 13,6 g/cm 3, su = 1 g/cm 3 ) zaman (s) Birim zamana (1 s e) cal ısı veren bir ısıtıcı ile ısıtılan sıvının sıcaklık - zaman grafiği şekileki gibi oluyor. a) Bu sıvının ısı sığası kaç cal/ C ir? b) Sıvının kütlesi 50 g ise özgül ısısı kaç cal/g. C ir? c) Bu sıvının 00 gramının sıcaklığını 40 C en 90 C ye çıkarmak için kaç cal ısı gerekir? ae İlk boy Son boy Sıcaklık eğişimi 100l 10l T 6. C 51l 50l T , metal çubuklarının ait ilk boy, son boy ve sıcaklık eğişimi eğerleri tabloaki gibiir a) Bu çubukların boy - sıcaklık artışı grafiklerini çiziniz. Celsius (C), ve termometrelerine onma ve kaynama sıcaklıkları şekileki gibi işaretlenmiştir. boy boy C termometresinin 50 C gösteriği sıcaklık eğerini termometresi 55 olarak gösteriğine göre, a) termometresine kaynama sıcaklığı ( ) kaç erece olarak işaretlenmiştir? b) 50 C sıcaklığı termometresi kaç olarak gösterir? c) Termometrelerin assasiyetleri arasınaki ilişki neir? b) Bu çubuklar aynı tür olabilir mi? Neen? c) Bu çubukların boyca genleşme katsayılarının oranı kaçtır? α α sıcaklık artışı sıcaklık artışı 13

6 01.1 ATI BASINCI 1. Şekil I esitleri aynı olan, cisimlerini Şekil I eki gibi eşit kollu terazie engeeir. Cisimler Şekil II eki I ve II konumlarınayken e yaptıkları basınçlar I ve II ir. I II oranı kaçtır? A) B) C) D) E) I II Şekil II Eşit kalınlıkta türeş, cisimleri Şekil I eki gibi engeeyken e yaptıkları basınçlar eşittir. Cisimler Şekil II eki gibi üst üste konuluklarına in cismine yaptığı basıncı 1, nin e yaptığı basınç ise ir. S S Şekil I 1 oranı kaçtır? Şekil II A) B) C) D) E) O ı O Şekileki türeş küresel cismin zemine yaptığı basınç ir. Cisimen taralı parça kesilip alınırsa, enge urumuna cismin zemine yaptığı basınç kaç olur? 4 3 A) 1 B) C) D) E) İçi olu türeş O merkezli küresel bir cisim şekileki gibi engeeyken e yaptığı basınç ir. üreen taralı O ı merkezli küresel bölme çıkarılırsa gerie kalan cismin e yaptığı basınç kaç olur? A) B) C) D) E) Özeç tuğlalar birbirine monte eilerek oluşturulan cisim Şekil I ve Şekil II eki gibi engeeyken e yaptıkları basınçlar sırasıyla 1, ir. Şekil I 1 oranı kaçtır? Şekil II 1 A) 3 B) C) 1 D) E) 1 3 Sürtünmesiz eğik üzleme birbirine iple bağlı, cisimleri şekileki gibi engeeyken bulunukları yüzeylere yaptıkları basınçlar, ir. Cisimlerin eğik üzleme temas een yüzeylerinin S alanlarının oranı oluğuna göre, S = oranı kaçtır? (sin37 = 0,6 ; sin53 = 0,8) A) B) C) D) E)

7 7. üşey 9. II yüzeyi O I yüzeyi O noktası etrafına serbestçe önebilen sürtünmesiz biçimineki I, II yüzeyleri arasınaki cismi şekileki gibi engeeyken I yüzeyine yaptığı basınç ir. I, II yüzeyleri sabit ızla II yüzeyi konuma gelinceye kaar önürülürse, cismin II. yüzeyine yaptığı basıncın zamana bağlı eğişm grafiği aşağıakileren angisi gibi olur? Ağırlıkları G, G olan, küpleri sürtünmelerin ve makara ağırlıklarının önemsenmeiği şekileki üzenekte engeeyken bulunukları yüzeylere yaptıkları basınçlar, ir. Cisimler eşit acimli oluğuna göre, oranı kaçtır? (cos37 = 0,8 ; sin37 = 0,6) A) B) C) 1 D) E) A) basınç B) basınç t C) basınç zaman 0 t D) basınç zaman I r r II 0 t zaman E) basınç 0 t zaman Aynı maeen yapılmış siliniri ile konisi şekileki gibi engeeyken e yaptıkları basınçlar 1 ve ir. 1 oranı kaçtır? 1 A) 3 B) C) 1 D) E) t zaman Trigonometrik fonksiyonlaran sinα ve cosα grafiklerine bir göz at n z. 11. I üşey II α θ 8. ütlesi 10 kg, yüzey alanı 4 m olan bir cisim eğim açısı 37 olan bir yüzey üzerine engeeir. cismin eğik yüzeye uygulaığı basınç kaç N/m ir? (g = 10 N/kg, cos37 = 0,8) A) 5 B) 10 C) 15 D) 0 E) 5 Şekileki cismin e yaptığı basınç ir. Cisim oğrusu boyunca I ve II parçalarına ayrılığına parçaların e yaptıkları basınçlar 1, oluyor. θ > α oluğuna göre,, 1, arasınaki ilişki neir? (Cismin tabanının kalınlığı eğişmiyor.) A) = 1 = B) > 1 > C) 1 > > D) > 1 > E) > > 1 B - C - E l D - E - B l A - D l D - A - E 15

8 01. ATI BASINCI 1. S I S II Düşey kesitleri şekileki gibi verilen özeş iki tuğlanın e uygulaığı basınç, tuğlalar I. konumayken 1, II. konumayken, III. konumayken 3 oluyor. S III 4. S Z S Şekil I S S,, Z cisimleri Şekil I eki konumlara iken e uygulaıkları basınçlar eşit ve kaarır. Z Şekil II 1,, 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 = = 3 B) 1 > = 3 C) 1 = 3 > D) = 3 > 1 Cisimler Şekil II eki konuma getiriliğine cisminin e uygulaığı basınç kaç olur? A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6. r E) > 1 = 3 r/ r/ 5. S S Z Z I II III Boyutları eşit olan,, Z tuğlalarının I, II ve III konumlarına e uygulaığı basınçlar eşit oluyor. Şekile türeş ik silinirinin e uygulaığı basınç, bu siliniren çıkarılmış ile, kalan ik silinirlerinin e uygulaığı basınçlar ve ir.,, Z tuğlalarının kütleleri m, m, arasınaki ilişki neir? m Z A) m = m = m Z B) m = m > m Z C) m > m > m Z D) m Z > m = m,, arasınaki ilişki neir? E) m Z > m > m A) = = B) > > C) = > D) > > 6. N S S E) > > 3. S S Şekileki üzgün türeş,, Z cisimlerinin e uygulaığı basınç kuvvetleri eşittir. ara- cisimlerin özkütleleri,, Z sınaki ilişki neir? A) = = Z B) > Z > C) > > Z D) Z > > E) Z > > Z S S Şekileki,,, N cisimleri aynı maeen yapılmıştır. S I. ve nin e uygulaığı basınçlar eşittir. II. ve N nin e uygulaığı basınç kuvvetleri eşittir. III. nin e uygulaığı basınç ninkinen büyük, N ninkinen küçüktür. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III S S 16

9 ütleleri m, m, m olan,, prizmaları şekileki gibi leştiriliğine ve nin ye uygulaıkları basınçlar eşit ve kaar, nin e e uygulaığı basınç kaar oluyor. m, m, m arasınaki ilişki neir? (Bölmeler eşit aralıklıır.) 3S S S Şekil I Şekil II Taban alanı 3S olan Şekil I eki prizması bölünerek Şekil II eki gibi ve prizmaları oluşturulmuştur. I., ve nin e uygulaıkları basınçlar eşittir. A) m > m > m B) m > m > m C) m > m = m D) m > m = m II. ve nin birim yüzeye uygulaıkları basınç kuvvetleri eşittir. E) m = m = m III. ve nin e uygulaıkları basınç kuvvetleri eşittir. 8. rizma Taban alanı ükseklik Özkütle S S S N S S 4,,, N, prizmalarının taban alanı, yükseklikleri ve özkütleleri tabloaki gibiir. İçlerine boşluk olmayan bu prizmalar üzlem üzerine konulmuştur. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III Birim yüzeye etki een bas nç kuvvetine bas nç enili ini unutmay n z. angi iki prizmanın üzleme uygulaığı basınçlar eşittir? A) ve B) ve C) ve D) ve N E) N ve S S 4S S esteği Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli bir çubuk ve cismi ağırlıksız, esteklerinin üzerine şekileki gibi leştirilmiştir. Desteklerin e uygulaıkları basınçlar, oluğuna göre, oranı kaçtır? S esteği A) R B) C) 1 D) E) 4 Özkütleleri,, olan türeş,, cisimleri şekileki gibi üzlem üzerine leştirilmiştir. Cisimlerin e uygulaıkları basınçlar eşit oluğuna göre, I. < II. < III. < bağıntılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III C - A - D l B - D - E l B - C - C l C - E 17

10 01.3 SIVI BASINCI musluk arım küre şeklineki bir kap seviyesine kaar özkütleli sıvı ile olu iken kabın tabanınaki sıvı basıncı ir. ap seviyesine kaar özkütleli sıvı ile karışmayan, özkütleli sıvı ile olurulursa kabın tabanınaki sıvı basıncı kaç olur? A) m B) f C) s D) E) r Düşey kesiti şekileki gibi olan kap borularla birbirine bağlanmıştır. usluk açılıp su seviyeleri engeye ulaştığına, ve noktalarınaki sıvı basınçları,, için aşağıakileren angisi oğruur? A) = = B) = > C) > = D) > > E) > =. S su F 3S Şekil I 3S Tamamen su olu Şekil I eki kabının tabanına etki een su basınç kuvveti F oluyor. Şekil II eki su olu kabının, tabanına etkiyen su basınç kuvveti kaç F olur? A) 3 B) C) 1 D) E) Q su F ı S Şekil II 5. Şekileki kap, musluğunan sabit ızla akıtılan sıvı ile 9t süree üzeyine kaar oluruluyor. Bu süree, kabın noktasına etki een sıvı basıncı - zaman grafiği aşağıakileren angisi gibi olur? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) sıvı basıncı B) sıvı basıncı Düşey kesiti şekileki gibi olan kapalı kapta, birbirine karışmayan ve 3 özkütleli sıvılar bulunmaktaır. noktasınaki sıvı basıncı kaç g ir? (g : çekimi ivmesiir.) A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 11 3 zaman zaman 0 t t 4t 6t 9t 0 4t 6t 9t C) sıvı basıncı D) sıvı basıncı 3 3 zaman zaman 0 4t 9t 0 4t 6t 9t E) sıvı basıncı 3 zaman 0 4t 6t 9t 18

11 6. Düşey kesiti verilen kaptaki bulunan sıvı, sürtünme- 3S F 1 siz pistonlara uygulanan F 1, F, F 3 kuvvetleri ile engee tutulmaktaır. S F sıvı 3S F 3 istonların kesit alanları şekileki gibi oluğuna göre, F 1, F, F 3 kuvvetleri arasınaki ilişki neir? A) F 1 = F > F 3 B) F = F 3 > F 1 9. sıvısı sıvısı Birbirine karışabilen, sıvıları karışmaan önce şekileki konuma iken, kabın noktasınaki sıvı basıncı, noktasınaki, noktasınaki ir. Sıvılar karıştırılarak türeş karışım oluşturulursa,, ve için ne söylenebilir? C) F 3 > F 1 = F D) F 3 > F 1 > F A) Artar Artar Artar E) F 3 > F > F 1 B) Azalır Azalır Artar C) Azalır Değişmez Artar 7. D) Artar Değişmez Artar E) Artar Artar Azalır sıvısı sıvısı sıvısı 1 Şekil I Şekil II Birbirine karışmayan ve özkütleleri, olan ve sıvıları Şekil I eki konuma iken, noktasınaki sıvı basıncı ir. ap saece sıvısıyla Şekil II eki gibi oluruluğuna noktasınaki sıvı basıncı oluğuna göre, 1 yüksekliği kaç ir? A) m B) f C) D) r E) 3 8. İki ayrı kaba eşit yükseklikte özkütleleri farklı ve sıvıları konuyor. in özkütlesi, kütlesi m, bulunuğu kabın taban alanı S, ninkiler e sırasıyla, m, S ir. sıvısının bulunuğu kabın tabanına uygulaığı basınç kuvveti, sıvısınınkine eşit oluğuna göre, I. > II. m = m III. S = S bağıntılarınan angileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 10. Düşey kesiti şekileki gibi olan S ve S kesitli, eşit bölmeli I ve II kaplarına özkütleleri sırasıyla, olan, sıvıları varken,, noktalarınaki sıvı basınçları ve oluyor. usluk açılıp türeş bir karışım oluşturulursa ve için ne söylenebilir? sıvısı A) Değişmez Değişmez B) Azalır Artar C) Artar Artar D) Artar Azalır S I musluk S E) Azalır Değişmez sıvısı II B - E - B l A - D l C - C - C l A - B 19

12 01.4 SIVI BASINCI Düşey kesiti şekileki gibi olan bir ucu kapalı iğer ucu açık olan kap verilen yüksekliğe kaar su ile oluur.,, noktalarınaki su basınçları sırasıyla,, oluğuna göre, basınçlar arasınaki ilişki neir? A) = = B) > > C) > > D) > = E) > > su su üzeyi Düşey kesiti verilen üzgün bir kap şekileki gibi seviyesine kaar su ile oluur. ap oluncaya kaar yoğunluğu suyun yoğunluğunan aa küçük olan sıvıyla oluruluğuna,, noktalarınaki basınç artışları,, oluyor.,, arasınaki ilişki neir? (Bölmeler eşit aralıklıır.). A) = = B) > > C) > > D) > > E) > > S v lar bas nc er o rultua ik olarak iletir. Düşey kesiti verilen üzgün kabın içine birbirine karışmayan ve yoğunluklu sıvılar varır., noktalarına yapılan toplam sıvı basınçları sırasıyla, oluğuna göre, oranı kaçtır? (Bölmeler eşit aralıklıır.) A) B) C) D) E) sıvısı sıvısı Düşey kesiti verilen kap şekileki gibi yüksekliğine kaar yoğunluklu sıvıyla oluyken kabın tabanına yapılan sıvı basıncı ir. Düşey kesiti verilen üzgün bir kapta birbirine karışmayan, yoğunluklu, sıvıları şekileki gibi engeeyken, noktalarınaki toplam sıvı basınları, oluyor. = 1 oluğuna göre, oranı kaçtır? 3 3 A) B) C) D) E) ap yüksekliğine kaar yoğunluklu sıvıyla olurulursa kabın tabanına yapılan sıvı basıncı için ne söylenebilir? A) ile arasına B) C) ile 3 arasına D) 3 E) 3 ile 4 arasına 0

13 6. musluk 8. üzeyi Düşey kesiti şekileki gibi olan kap sabit ebili muslukla oluruluyor. noktasına yapılan sıvı basıncının zamana bağlı eğişim grafiği aşağıakileren angisi gibi olur? A) basınç C) basınç 0 0 t 1 t t 1 t t 3 zaman zaman E) basınç 0 t 1 t engel B) basınç 0 t 1 t D) basınç 0 t 1 t zaman t 3 t 3 zaman zaman Düşey kesiti verilen kap şekileki gibi üzeyine kaar su ile oluyken, yüzeylerine etki een sıvı basınç kuvvetleri F ve F ir. ve yüzeylerinin alanları S, S oluğuna F göre, oranı kaçtır? F S A) B) f C) 1 D) E) a S α S S Düşey kesiti şekileki gibi olan kap birbirine karışmayan, özkütleli sıvılarla olurulmuştur. abın kenarına etki een sıvı basınç kuvveti F oluğuna göre, tabanına etki een basınç kuvveti kaç F ir? A) 3 B) 4 C) 6 D) 9 E) 1 N Bir U borusuna birbirine karışmayan,, 3 yoğunluklu sıvılar şekileki gibi engeeir. kaç ir? A) g B) 1 C) m D) f E) s piston Eşit bölmeli şekileki kapta piston seviyesinen seviyesine getiriliğine pistona uygulanan sıvı basıncı S ve sıvı basınç kuvveti F için ne söylenebilir? S A) Azalır Azalır B) Azalır Değişmez C) Değişmez Azalır D) Artar Değişmez E) Artar Artar F A - B - B l A - C l D - C l C - E - A 1

14 01.5 SIVI BASINCI Şekileki ve muslukları kapalı iken kabınaki sıvı yüksekliği 4 ir. ve Z kapları ise boştur. kabının tabanınaki sıvı basıncı musluğu açılıp sıvı engesi sağlanığına 1, sonra musluğua açılıp sıvı engesi sağlanığına olmaktaır. 1 oranı kaçtır? (Bölmeler eşit aralıklıır, borularaki suyun acmi önemsenmeyecektir.) A) f B) t C) m D) n E) usluklar aç l na kaplaraki s v seviyeleri eflit olur. Z Düşey kesiti şekillereki gibi olan eşit bölmeli kaplara, sabit ebili ve muslukları ile aynı sıvı akıtılarak kapların tamamı oluruluyor. son uruma I. kapların tabanınaki sıvı basınçları, II. kapların tabanınaki basınç kuvvetleri, III. kapların olma süreleri niceliklerinen angileri eşit olur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III muslu unun oluru u kapta s v seviyesi bir bölme yükselikten sonra kapal bir bölme olufluyor. Buraa gaz s k fl r. Bunu gözen kaç rmay n z. 4. Z. sıvısı sıvısı sıvısı S S 3S S S S sıvı Taban alanları S, S, S olan kaplara şekileki seviyelere sırasıyla,, sıvıları varken kapların tabanlarınaki sıvı basınç kuvvetleri eşit büyüklükteir. I. sıvısının özkütlesi en büyüktür. II. sıvısının kütlesi, ninkine eşittir. III. sıvısının kabın tabanına yaptığı sıvı basıncı, ninkine eşittir. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Düşey kesiti verilen ve kollarının kesit alanları sırasıyla S, S, 3S olan sürtünmesiz,, Z pistonları şekileki gibi engeeir. I. pistonunun ağırlığı, ninkinen büyüktür. II. pistonun ağırlığı, Z ninkinen büyüktür. III. pistonun ağırlığı, Z ninkine eşittir. yargılarınan angileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III

15 Düşey kesiti şekileki gibi olan kapta kesit alanları sırayla S, S, S olan,, muslukları aynı ana açılığına musluklaran fışkıran su ızlarının büyüklüğü V, V, V olmaktaır. V, V, V arasınaki ilişki neir? A) V > V = V B) V > V = V C) V = V > V D) V > V > V O E) V > V > V O noktası etrafına serbestçe önebilen türeş G ağırlığınaki çubuğu sızırmaz, ağırlıksız ve sürtünmesiz pistonlar kullanılarak oluşturulan su ceneresine e şekileki gibi engeeir. cisminin ağırlığı kaç G ir? A) R B) Q C) D) 1 E) S S su sıvı Şekileki kapta bulunan ve birbirine karışmayan, özkütleli sıvılar kesit alanı S olan pistona uygulanan F kuvveti ile engee tutuluyor. pistonu noktasına engee tutabilmek için pistona uygulanması gereken kuvvet kaç F olmalıır? A) B) Ä C) õ D) 3 E) ~ 8. S S üzeyi F 9. Şekil I eki kabın tabanınaki sıvı basınç kuvveti F, sıvı basıncı S ve gazın kaba yaptığı basınç G ir. ap Şekil II eki gibi ters önürülürse F, S, G nasıl eğişir? F S G A) Azalır Artar Azalır B) Azalır Artar Değişmez C) Değişmez Artar Değişmez D) Artar Artar Değişmez E) Değişmez Artar Azalır F piston gaz sıvı C - D l C - A l E - A - B l B - D Şekil IŞekil II su Şekileki gibi birleştirilmiş,, borularının içine su varır. borusunun içineki piston F kuvveti ile itiliyor. I. borusunaki su ızı en büyüktür. II. Suyun borusuna uygulaığı basınç en büyüktür. III. Suyun,, borularına uygulaığı basınçlar eşittir. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III 3

16 Azalır E) Artar A) 1 B) C) 3 D) 4 E) GAZ BASINCI gazı gazı 4 cm gazı gazı 16 cm N Cıva Cıva Açık ava basıncının 0 oluğu bir ortama bir ucu Açık ava basıncının 0 = 76 cm-hg oluğu bir ortama, gazlarının oluğu manometrelerin civa üzey- varken ve N noktaları arasına gerilmiş elastik kapalı iğer ucu açık olan kabın içine, gazları leri arasınaki farklar şekileki gibiyken üzenekler balonlar şekileki gibi büzülerek enge sağlanıyor. engeeir., gazlarının enge urumunaki basınçları, gazının basıncı, ninki oluğuna göre, oluğuna göre,,, 0 arasınaki ilişki neir? oranı kaçtır? A) = 0 > B) = = 0 A) B) C) a D) g E) n C) > 0 > D) > = 0 E) 0 > > Esnek zarlar n er iki taraf naki bas nçlar eflit olur. 4. gazı gazı. su su gazı piston gazı Düşey kesiti verilen kapalı kapta kollaraki sular ile, gazları musluk kapalıyken şekileki gibi engeeir., noktalarınaki toplam basınçlar eşit oluğuna göre, musluk açılırsa, noktalarınaki top- 3 Açık ava basıncının 0 oluğu bir ortama bir ucu lam basınçlar nasıl eğişir? açık iğer ucu kapalı kabın içineki, gazları sızırmaz piston ile musluk kapalıyken şekileki gibi engeeir. noktasınaki noktasınaki A) Değişmez Değişmez usluk açılığına piston noktasınan noktasına B) Azalır Azalır kaar gelerek enge sağlanığına göre, baş- C) Azalır Artar langıçta gazının basıncı kaç 0 ur? D) Artar Artar 4 0

17 S ip balon Açık ava basıncının 0 oluğu bir ortama kapalı kollaraki, gazları şekileki gibi engeeyken basınçları, ir. 0,, arasınaki ilişki neir? A) 0 > > B) 0 = > C) > 0 > D) > > 0 E) > 0 = Düşey kesiti verilen kapta su ve kabın tabanına bağlı esnek balon şekileki gibi engeeyken, ipteki gerilme kuvveti T, balonun içineki gazın basıncı ir. aba biraz aa su eklenirse T ve nasıl eğişir? T A) Değişmez Artar B) Azalır Değişmez C) Azalır Azalır D) Azalır Artar E) Artar Artar 7. Düşey kesiti şekileki gibi olan kabın,, noktalarınaki toplam basınçlar sırası ile, ve ir. sıvı gazı su gazı,, su arasınaki ilişki neir? A) = = B) = > C) > > D) > > 0 E) > = esnek Açık ava basıncının 0 oluğu bir ortama bir ucu kapalı iğer ucu açık olan kapta cıva ve, gazları şekileki gibi engeeir. gazının basıncı, ninki oluğuna göre,,, 0 arasınaki ilişki neir? A) > 0 > B) > > 0 C) > 0 = D) 0 > > S sıvısı 1 gazı cıva gazı E) 0 > > boşluk B - D l B - C l B - D - B l C - B cıva Aynı ortama bulunan şekileki kaplaraki,, sıvıları engeeir.,, sıvılarının özkütleleri arasına > > ilişkisi oluğuna göre, cam borularaki sıvı yükseklikleri 1,, 3 ile ilgili olarak, I. > 1 II. > 3 III. 3 > 1 bağıntılarınan angileri kesinlikle oğruur? S sıvısı boşluk ava sıvısı A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 0 3 5

18 gazı 01.7 GAZ BASINCI 1. boşluk 3. gazı 15 cm 15 cm civa cıva Açık ava basıncının 76 cm-hg oluğu bir ortama, Düşey kesiti verilen gibi olan kapta, musluğu kapalı iken civa üzeyi şekileki gibiir. la birleştiriliğine borularaki civa seviyeleri şekileki içlerine ve gazları bulunan kaplar U borularıy- gibi oluyor. usluk açılığına aşağıaki urumlaran angisi gözlenir? gazının basıncı kaç cm-hg ır? A) B) A) 46 B) 61 C) 76 D) 91 E) cıva cıva C) D) Z,, Z sıvıları ve gaz kap içine şekileki gibi engeeir. Sıvıların özkütleleri sırasıyla cıva cıva,, Z ir., Z sıvıları birbirine karışmaığına göre,,, E) Z arasınaki ilişki neir? A) > = Z B) = > Z C) = Z > D) > = Z cıva E) Z > = 5.. Düşey kesiti şekileki gibi olan kabın yarı yüksek- gazı ip liğine kaar su olup, iğer Z kısmı gazı ve es- nek balon ile oluur. su Bir U borusuna bulunan,, Z gazları ve civa şekileki kap ters çevrilirse, gibi engee kalıyor. I. abın tabanınaki su basıncı artar.,, Z gazlarının basınçları,, Z II. gazının basıncı azalır. arasınaki ilişki neir? III. İpteki gerilme kuvveti artar. A) = = Z B) = > Z yargılarınan angileri oğruur? C) = Z > D) > = Z A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 6 E) Z > >

19 6. kol 8. boşluk çıkışı ok 114 cm = 6,8 g/cm Şekileki eneye kullanılan sıvının özkütlesi Şekile emme tulumbasının şematik gösterimi verilmiştir. ol ok yönüne itiliğine çıkışınan su akı- eneyin yapılığı ortamaki açık ava 6,8 g/cm 3 tür. şı sağlanır. basıncı kaç cm-hg ir? ( Hg = 13,6 g/cm 3 ) I. Akışkanlar basıncın büyük oluğu en küçük A) 57 B) 60 C) 68 D) 76 E) 114 oluğu e oğru areket eer. II. Aynı üzenek ile eniz seviyesinen yükseklere 9. gaz çıkılıkça, aynı yükseklikten su çekilebilir. III. uyua özkütlesi suyunkinen büyük olan sıvı 40 cm kullanılırsa sıvı aynı yüksekliğe kaar çıkarılabilir. yargılarınan angileri oğruur? 3,4 g/cm A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III Açık ava basıncının 76 cm-hg oluğu bir ortama yapılan eneye kullanılan sıvının özkütlesi 3,4 g/cm 3, sıvı üzeyleri arasınaki fark 40 cm ir. boruaki gaz basıncı kaç cm-hg ir? 7. ( Hg = 13,6 g/cm 3 ) A) 1 B) 14 C) 16 D) 18 E) cm Açık ava basıncının 0 oluğu bir e yapılan toriçelli eneylerine 10,, özkütleli sıvılar kulla- 0 cm nılmıştır. borusunaki sıvı yüksekliği şekileki gibi ir. Açık ava basıncının 75 cm-hg oluğu bir ortama tüplerin içine bulunan, gazlarının basınçları borusunun üst kısmına bulunan gazın basıncı,,, sıvılarının özkütleleri e 13,6 g/cm 3, 6,8 g/cm 3 tür. oluğuna göre, 1 ve yükseklikleri neir?, eğerleri neir? 1 (cm-hg) (cm-hg) A) A) B) 3 5 B) C) 5 5 C) D) 5 8 D) E) kuyu 3 boşluk boşluk E) 95 0 D - C l A - E - D l A - D l A - C - D 7

20 Etkinlik /3 sıvı Ağırlıkları eşit,, cisimleri bir sıvı içine şekileki gibi engeeir. a) Sıvının cisimlere uygulaığı kalırma kuvvetleri F, F, F arasınaki ilişki neir? b) Cisimlerin acimleri V, V, V arasınaki ilişki neir? T Havaaki ağırlığı kaar olan bir cisim, 3 özkütleli sıvılara engeeir. ipineki gerilme kuvveti oluğuna göre, 3 ipineki gerilme kuvveti kaç ir? 3 c) Cisimlerin özkütleleri,, arasınaki ilişki neir?. sıvısı cismi taşma seviyesine kaar olu, sıvılarına şekileki gibi engee kalıyor. a), sıvılarının cismine uygulaığı kalırma F kuvvetlerinin oranı, kaçtır? F m b) Taşan, sıvılarının kütlelerinin oranı, kaçtır? m V c) Taşan, sıvılarının acimlerinin oranı, kaçtır? V ), sıvılarının özkütlesinin oranı, kaçtır? sıvısı 4. Eşit bölmeli,,, N cisimleri özkütleli sıvının içine şekileki gibi engee kalıyor. a) Cisimlerin özkütleleri kaç ir? b) ve nin acimleri eşit oluğuna göre, kütlelerinin m oranı, kaçtır? m N 8

21 5. Aşağıaki üzeneklere ağırlıkları kaar olan türeş cisimler sıvı içine engeeir. 7. sıvıların cisimlere uygulaığı kalırma kuvvetleri ve iplereki gerilme kuvvetleri kaç ir? a) sıvı sıvı,, cisimleri aynı sıvı içerisine şekileki gibi engee kalıyor. sıvı ip sıvı nin kütlesi kg oluğuna göre, ve nin kütlesi kaç kg ir? b) ip sıvı 8. barak Z su Şekileki barağın içine bulunan,, Z cisimlerinin özkütleleri sırasıyla 0,5 g/cm 3, 1 g/cm 3, g/cm 3 tür. 6. Bu cisimler teker teker baraktan alınıp su içine bırakılığına kaptaki su yüksekliği () nasıl eğişir? 1 g/cm 3 g/cm 3 4 g/cm 3 Taşma seviyesine kaar olu şekileki kaplara kütleleri 100 g, acimleri 50 cm 3 olan özeş,, cisimleri bırakılıyor. a) kabınaki kütle artışı kaç g ir? b) II ve III kaplarınan taşan sıvı kütlelerinin oranı, m kaçtır? m 3 I II c), cisimlerine etki een kalırma kuvvetleri kaç N ir? III 9. Hacmi 3V kaar olan cismi birbirine karışmayan, özkütleli sıvılar içine şekileki gibi engeeir. a) cismine etki een kalırma kuvveti kaç.v ir? b) cisminin özkütlesi kaç ir? 9

22 01.8 ADIRA UVVET su Özkütleleri sırasıyla,, Z olan içleri olu,, Z cisimleri su içine şekileki konumlara engeeir.,, Z arasınaki ilişki neir? A) = < Z B) < < Z C) < Z < D) < < Z Z E) Z < < sıvısı Şekil I Aynı maeen yapılmış eşit acim bölmeli, cisimleri, sıvılarına sırasıyla Şekil I ve Şekil II eki gibi engeeir. sıvısının özkütlesi, ninki e oluğuna göre, oranı kaçtır? sıvısı Şekil II A) B) C) D) E) Z sıvı = Eşit acim bölmeli cismi özkütleli sıvı içine şekileki gibi engeeir. cisminin özkütlesi kaç ir? A) B) C) D) E) sıvı Eşit kütleli,, Z cisimleri sıvı içine şekileki gibi engeeir. Cisimlere uygulanan kalırma kuvveti sırasıyla F, F, F Z oluğuna göre, bunlar arasınaki ilişki neir? A) F = F = F Z B) F > F > F Z C) F > F Z > F D) F Z > F > F E) F Z = F > F 3. Z 6. Z sıvı İçi olu küresi ile eşit acim bölmeli, Z cisimleri sıvı içine şekileki gibi engeeir. cisimlerin öz kütleleri,, Z arasınaki ilişki neir? A) > > Z B) > Z > C) > = Z D) Z > = E) = Z > Eşit acim bölmeli cismi ile, Z cisimleri ve özkütleli sıvılar içine I, II, III urumlarınaki gibi engeeir. Cisimlerin kütleleri sırasıyla m, m, m Z oluğuna göre, kütleler arasınaki ilişki neir? A) m > m = m Z B) m = m Z > m C) m > m > m Z D) m Z > m > m E) m Z > m > m I II III 30

23 su Şekil I Düzgün içi boş bir kap su içine Şekil I eki gibi engeeyken kap sıvısıyla tamamen oluruluyor. Düzenek Şekil II eki gibi engee kalığına göre, sıvısının özkütlesi kaç g/cm 3 tür? ( su = 1 g/cm 3 ) A) B) C) D) E) su Şekil II s v s na etki een kal rma kuvveti s v n n a rl na eflit olacakt r. 5 6 sıvısı cismi, içine sıvısı bulunan kaba bırakılığına şekileki gibi engee kalıyor. ap, sıvısı ile karışmayan aa küçük özkütleli bir sıvı ile olurulursa, I. Cismin sıvısı içineki acmi artar. II. sıvısının cisme uygulaığı kalırma kuvveti azalır. III. aptaki sıvısının yüksekliği azalır. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız II B) alnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III 10. S ipi S ipi Özeş cisimler inamometrelere bağlanarak birbirine karışmayan, sıvılarına şekileki gibi engelenmiştir. Bu uruma, inamometrelerin gösteriği eğerler sırasıyla 1,, 3 oluyor. Cisimlerin özkütleleri sıvılarınkinen büyük oluğuna göre, 1,, 3 arasınaki ilişki neir? A) 1 > > 3 B) 1 > = 3 C) > 1 > 3 D) 3 > 1 > E) 3 > > 1 sıvısı S 1 ipi sıvısı Şekil I e sıvısı içine bulanan cisminin bağlı oluğu S 1 ipine, Şekil II e sıvısının içine bulunan cisminin bağlı oluğu S ipine gerilme kuvveti oluşuyor. ve sıvılarınan oluşturulan türeş karışıma aynı cisimler iple bağlanığına Şekil III eki gibi engee kalıyor. S 1 ve S ipineki gerilme kuvvetleri için ne söylenebilir? ( sıvısının özkütlesi, ninkinen büyüktür.) S 1 S A) Değişmez Artar B) Artar Artar C) Artar Azalır D) Azalır Artar E) Azalır Azalır S 1 ipi + sıvısı Şekil I Şekil II Şekil III D - E - D l E - A - E l C - E l D - C 31

24 01.9 ADIRA UVVET 1. S Z 4. Bir katı cisim, özkütlesi 1 g/cm 3 olan su içine, acminin g ü suyun ışına kalacak biçime yüzüyor. cismin özkütlesi kaç g/cm 3 tür? A) R B) Q C) b D) g E) n Eşit acimli bölmelere ayrılmış, ve Z cisimleri sıvı içerisine şekileki gibi engeleniyor. I. Cisimlerin kütleleri eşittir. II. Z cisminin özkütlesi, ninkinin iki katına eşittir. III. Cisimlere etki een kalırma kuvvetleri eşittir. 5. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Şekileki özkütleli sıvısı ile özkütleli sıvısı birbirine karışmıyor.. Eşit acimli bölmelere ayrılmış ve cisimleri şekileki gibi engee kalığına göre, cisimlerin özkütlelerinin oranı, kaçtır? A) Ä B) C) f D) m E) t sıvı Şekil I sıvı Şekil II Ağırlığı olan eşit bölmeli cismi Şekil I eki gibi engee kalıyor. cisminin üzerine cismi konuluğuna Şekil II eki gibi engee kalıyor. Cisimler eşit acim bölmeli oluğuna göre, cisminin ağırlığı kaç ir? A) Q B) a C) g D) 1 E) f 6. T 1 3. su su, ve Z cisimleri su içerisine şekillereki gibi engeleniyor. Herbir kaptaki suya tuz atarak özkütleleri artırılığına angi cisimlere etki een kalırma kuvvetleri eğişmez? A) alnız B) alnız C) ve D) ve Z E), ve Z su Z su, cisimleri iplerle sıvı içine şekileki gibi engeeyken iplere T 1, T gerilme kuvvetleri oluşuyor. Sıvıya yoğunluğu aa büyük olan sıvı ilave eilip, sıvıların karışması sağlanması T 1 ve T nasıl eğişir? T 1 T A) Değişmez Değişmez B) Azalır Artar C) Azalır Azalır D) Artar Artar E) Artar Azalır T 3

25 7. ağırlığınaki türeş bir cisim, su T şekileki gibi iple kabın tabanına bağlanığına ipte T gerilme kuvveti oluşuyor. 1 İp kesilip cisim engeye geliğine sıvıya ü 4 battığına göre, başlangıçta T gerilme kuvveti kaç ir? A) 1 B) f C) D) r E) ipi ipi su Şekil I ipi ipi su Şekil II ve cisimleri, su içine Şekil I eki gibi engeleniğine, iplerine gerilme kuvveti oluşuyor. Cisimler Şekil II eki gibi engelenirse, 8. esnek balon T Z I. ipineki gerilme kuvvetinin büyüklüğü artar. II. ipineki gerilme kuvvetinin büyüklüğü eğişmez. III. ipi kesiliğine, kabın ağırlığı artar. yargılarınan angileri oğruur? T sıvı Az şişirilmiş esnek balonu ile ve Z katı cisimleri bir sıvı içerisine şekileki gibi engee iken bu cisimleri tutan iplereki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T, T ve T Z ir. T Z A) alnız II B) alnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III aba aynı sıcaklıktaki sıvıan bir miktar aa eklenirse T, T ve T Z nasıl eğişir? T T T Z A) Azalır Artar Değişmez B) Artar Azalır Artar C) Azalır Azalır Artar D) Azalır Azalır Değişmez E) Artar Azalır Değişmez 11. ip S 1 S sıvısı sıvısı 9. O noktası etrafına serbestçe önebilen eşit bölmeli türeş çubuk su içine şekileki gibi engeeir. Çubuğun ağırlığı kaar oluğuna göre, sıvının çubuğa uygulaığı kalırma kuvveti kaç ir? A) B) v C) g D) 1 E) f su O Ağırlığı önemsenmeyen eşit bölmeli çubuğun uçlarına bağlı özeş ve cisimleri ve sıvılarına şekileki gibi engeeir. I. sıvısının özkütlesi, ninkinen küçüktür. II. cismine etki een kalırma kuvveti, cismine etki een kalırma kuvvetinen büyüktür. III. S 1 ve S iplerineki gerilme kuvveti eşit büyüklükteir. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III E - D - C l A - E - B l E - D - B l E - C 33

26 01.10 ADIRA UVVET 1.. Eşit bölmeli, kütlesi önemsenmeyen bir çubuk şekileki gibi engeeir. cisminin özkütlesi 3 g/cm 3, acmi e 100 cm 3 tür. cisminin kütlesi kaç gramır? ( su = 1 g/cm 3 ) A) 75 B) 100 C) 150 D) 00 E) 300 Eşit acim bölmeli, cisimleri su içineki şekileki gibi engeeir., cisimleri üst üste konulursa aşağıakileren angisi gibi enge sağlanır? A) su B) su su Şekil I, cisimleri su içine Şekil I eki gibi engeeir.,, cisimleri birbirine yapıştırılmaan, üst üste leştiriliğine Şekil II eki gibi engee kalıyor. I. nin özkütlesi, ninkine eşittir. II. nin özkütlesi, ninkinen büyüktür. III. nin özkütlesi, ninkinen küçüktür. yargılarınan angileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III ip su Şekil II esnek balon su su su yay C) D) Az şişirilmiş bir balon yay ve esnemeyen iple su içine şekileki gibi engeeyken ipteki gerilme kuvveti T, yayaki uzama x kaarır. su su aba oluncaya kaar su ilave eilirse, T ve x için ne söylenebilir? T x E) A) Artar Azalır B) Artar Artar C) Artar Değişmez D) Azalır Değişmez su E) Değişmez Değişmez 34

27 5. su T 1 Baskülü Şekil I İplerle bağlı, cisimleri su içine Şekil I ve Şekil II eki gibi engeeyken iplerle T 1, T gerilme kuvvetleri oluşuyor. İpler kesilirse, basküllerinin gösteriği eğerler nasıl eğişir? baskülü baskülü A) Değişmez Değişmez B) Azalır Azalır C) Artar Değişmez D) Artar Artar E) Değişmez Azalır su Baskülü Şekil II pler kesili ine cisminin yine kap içine kalaca - na ikkat einiz. T ve sıvılarının kütle-acim grafikleri şekileki gibiir. Aynı sıcaklıktaki bu sıvılaran eşit acimlere alınarak yapılan türeş bir karışıma özkütlesi f g/cm 3 olan bir cismi bırakılıyor. cisminin sıvıaki enge konumu aşağıakileren angisi gibiir? ( cismi eşit bölmeliir.) A) B) C) + karışımı kütle (g) + karışımı karışımı D) E) acim (cm 3 ) + karışımı + karışımı İçleri olu küresel, cisimleri 1, özkütleli sıvılar içine şekileki gibi engeeir. cisminin öz kütlesi, ninki oluğuna göre, oranını veren ifae aşağıakileren angisiir? A) 1 B) 1 C) D) 1+ E) 1 ( ) 1 + ( ) 1 sıvısı Şekil I + karışımı Şekil II cismi özkütleli sıvısına Şekil I eki gibi engeeir. sıvısına türeş karışabilen eşit acime sıvısı ökülüğüne cisminin enge urumu Şekil II eki gibi olmaktaır. sıvısının özkütlesi kaç ir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 E - C l E - C l C - B l C - D 35

28 01.11 ADIRA UVVET tata su Boyutları eşit ve cisimleri eşit küpleren oluşmuş ve kütleleri sırasıyla m ve m ir. Cisimler sıvıa şekileki gibi engee oluklarına m göre, oranı kaçtır? m Tata parçası üzerine konulan cismi ile su içine şekileki gibi engeeyken kaptaki su yüksekliği 1, tatanın su içineki yüksekliği ir. cismi su içine bırakılırsa, 1 ve için aşağıaki yargılaran angisi kesinlikle oğruur? A) 6 B) 4 C) 3 D) E) 1 A) 1 ve eğişmez. B) 1 eğişmez artar. C) 1 eğişmez azalır. D) 1 ve azalır.. Z E) 1 için birşey söylenemez, azalır. su 5. Düşey kesitleri şekileki gibi olan,, Z cisimlerinin su içineki enge konumları şekile gösterilmiştir. cisimlerin özkütleleri,, Z arasınaki ilişki neir? A) = = Z B) = Z > sıvı Ağırlığı önemsenmeyen eşit bölmeli çubuk uçlarına bağlanmış olan özeş cisimlerle şekileki gibi engeeir. C) > > Z D) > = Z E) Z > > Sıvının özkütlesi oluğuna göre, cismin özkütlesi kaç ir? A) B) r C) 3 D) ~ E) Ağzına kaar suyla olu bir kabın içine cismi atılığına taşan sıvının acmi cisminin acminen küçük oluyor. cismi atılığına ise taşan sıvının acmi cisminin acmine eşit oluyor. Şekil I ütlesi m olan eşit bölmeli cismi ve 3 özkütleli sıvılara Şekil I ve Şekil II eki gibi engee kalıyor. Şekil II eki cisminin üzerine leştirilen cisminin kütlesi kaç m ir? A) 1 B) C) r D) 3 E) ~ 3 Şekil II I. cismi atılığına kabın ağırlığı eğişmemiştir. II. cismi atılığına kabın ağırlığı azalmıştır. III. cismi atılığına kabın ağırlığı artmıştır. yargılarınan angileri oğru olabilir? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III 36

29 7. 9. su Akma üzeyine kaar sıvıyla olu bir taşırma kabına, ve Z cisimleri ayrı ayrı bırakılığına, erbir cisim musluktan V acmine sıvı taşırıyor. Cisimler sıvıa şekileki gibi engee kalığına göre, I. Suyun cisimlere uygulaığı kalırma kuvvetleri eşittir. II. ve cisimlerinin ağırlıkları eşittir. III. ve Z cisimlerinin acimleri eşittir. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Z ve cisimleri sürtünmelerin önemsenmeiği makara sistemine Şekil I eki gibi engeeir. Bu cisimler sıvı içine bırakılığına Şekil II eki gibi engee kalıyor. I. Cisimlere etki een kalırma kuvvetleri eşittir. II. III. Şekil I sıvı cisminin acmi, inkinen küçüktür. cisminin özkütlesi, ninkinen küçüktür. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız II B) alnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Şekil II 8. sıvısı sıvısı, cisimleri birbirine karışmayan, sıvılarına şekileki gibi engeeir. musluğu açılıp sıvı akışı bittiğine, cisimlerinin sıvısınaki konumu nasıl olabilir? A) B) C) 10. apışık olmayan ve küplerinin sıvısınaki enge konumu şekileki gibiir. sıvısı D) E) I. cisminin özkütlesi, sıvınınkinen büyüktür. II. cisminin özkütlesi, sıvınınkinen büyüktür. III. cisminin özkütlesi, ninkinen büyüktür. yargılarınan angileri kesinlikle yanlıştır? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III D - C - B l E - C - E l E - D l D - E 37

30 Etkinlik Bir termometrenin ölçebileceği en küçük sıcaklık eğişimi eğerine termometrenin assasiyeti enir. termometrenin assasiyetini eğiştiren ört özelliği nelerir? b) C termometresinin gösteriği sıcaklık eğerinin termometresinin gösteriği sıcaklık eğerine göre eğişim grafiğini çiziniz. C a.... b.... c C suyun kaynama sıcaklığı 4. Bir kapta 10 C sıcaklığına 40 g su varır. Bu kap saniyee 0 cal ısı veren bir ısıtcı ile t 0 = 0 anınan itibaren ısıtılıyor C,, termometrelerine suyun kaynama sıcaklığı ve onma sıcaklığı şekileki gibi işaretlenmiştir. 0 suyun onma sıcaklığı a) t = 0. saniyee suyun sıcaklığı kaç C olur. b) Suyun kaynayıncaya kaarki süreçte sıcaklık zaman grafiğini çiziniz. (c su = 1 cal/g. C) sıcaklık ( C) 0 C sıcaklığı a) termometresi kaç erece gösterir? b) termometresi kaç erece gösterir? zaman (s) 3. C D 0 5 Şekileki tabloa Celcius ve termometrelerinin gösteriği aynı sıcaklık eğerleri verilmiştir. a) Tabloaki D,, eğerlerini bulunuz Aşağıaki kavramların tanımlarını yazınız. alori : Özgül ısı (özısı) : Isı sığası :

31 6. 4T sıcaklık 8. r r 3T T T 0 t Özeş ısıtıcılarla ısıtılan sırasıyla m, m, m kütleli,, sıvılarının sıcaklık - zaman grafikleri şekileki gibiir. t zaman İçine r yarıçaplı boşluk bulunan levasının ve yarıçapı r kaar olan küresinin genleşme katsayıları sırasıyla α, α ır. nin ısı sığası ninkinen büyüktür. aşağıaki urumlara nin nin içinen geçip geçemeyeceği akkına ne söylenebilir? c a) ve nin özısılarının oranı, kaçtır? c b) Sıvıların özısıları arasınaki ilişki neir? c) Sıvıların aynı tür olup olmaıkları akkına ne söylenebilir? a) ve nin sıcaklıkları eşit miktar artırılıyor. b) ve nin sıcaklıkları eşit miktar azaltılıyor. c) ve eşit miktar ısıtılıyor. ) ve eşit miktar soğutuluyor S S S S Şekileki kaplara aynı sıcaklıkta aynı tür sıvı varır. Birbirine perçinlenmiş eşit boyaki, çubuklarının genleşme katsayıları sırasıyla α, α ır. a) çubuklar ısıtılığına, a) Sıvıların sıcaklıkları eşit miktar artırılırsa kaplaraki sıvı seviyeleri nasıl olur? b) Sıvıların sıcaklıkları eşit miktar azaltılırsa kaplaraki sıvı seviyeleri nasıl olur? b) çubuklar soğutuluğuna görünümleri nasıl olur? Çiziniz. a) 10. Bir kapta 0 C e su varır. Bu kap ısıtılarak su sıcaklığı 10 C oluyor. a) Suyun acminin sıcaklıkla eğişim grafiğini çiziniz. b) b) Suyun özkütlesinin sıcaklığa bağlı eğişim grafiğini çiziniz. acim özkütle sıcaklık sıcaklık 39

32 01.1 ISI ve SICAI Donma noktası D kaynama noktası olarak işaretlenmiş bir termometresi ava sıcaklığının 5 C oluğu bir ortama 30 eğerini gösteriyor. 10 eğerleri aşağıakileren an-, D gisi gibi olamaz? D Şekileki termometresi suyun kaynama sıcaklığını 140, onma sıcaklığını 10 olarak ölçmekteir. termometresi 0 C sıcaklığına bir oaya bırakılıp yeterince bekleniliğine kaç i gösterir? A) B) C) D) E) 5 45 A) 15 B) 0 C) 5 D) 30 E) ütleleri sırasıyla m, m olan ve cisimlerinin öz ısıları c, c ir. Cisimlere eşit miktara ısı veriliğine in sıcaklık eğişimi, ninkinin 4 katı oluyor. c oranı kaçtır? c. Bir termometresi normal şartlara suyun onma noktasını, kaynama noktaları 4 olarak gösterir. termometresi sıcaklığı 80 C olan suyun içine alırılırsa angi eğeri gösterir? 5 A) B) C) D) E) 3 A) V B) R C) D) E) 4 6. ütlesi m, özısısı c olan bir maenin sıcaklığını T en 3T ye çıkarmak için Q kaar ısı gerekiyor. kütlesi m, özısısı c olan maeye Q kaar ısı verilirse sıcaklık eğişimi kaç T kaar olur? A) 1 B) C) 3 D) 4 E) 5 3. Celcius ( C) 7. sıcaklık 5 3T 10 termometresi ( ) T 0 Q ısı Aynı ortamaki Celcius termometresi ile termometresi arasınaki ilişkiyi gösteren grafik şekileki gibiir. termometresi sıcaklığı 5 C olan suyun içine alırılırsa kaç yi gösterir? A) 0 B) 5 C) 30 D) 35 E) 40 ütleleri m = m olan ve maelerinin sıcaklık - ısı grafikleri şekileki gibiir. c Bu maelerin ısınma ısılarının oranı, kaçtır? c A) B) g C) 1 D) m E) f 40

33 8. Isıca yalıtılmış bir kapta 80 C e 60 gram su varır. 11. sıcaklık sıcaklık Bu suyun sıcaklığını 40 C ye üşürmek için kaba sıcaklığı 10 C olan suan kaç gram ökmek gerekir? (c su = 1 cal/g. C) A) 50 B) 60 C) 70 D) 80 E) 90 T 0 t Şekil I zaman T 0 t Şekil II zaman 9.,, sıvılarının sıcaklık zaman grafikleri şekileki gibiir. sıcaklık zaman Aynı ortama özeş ısıtıcılarla ısıtılan ve sıvılarının sıcaklık - zaman grafikleri Şekil I ve Şekil II eki gibiir. I. sıvısının kaynama sıcaklığı, ninkinen büyüktür. II. sıvısının ısı sığası, ninkinen büyüktür. III. sıvısının kütlesi, ninkine eşittir. yargılarınan angileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III I. ve aynı maeir. II. farklı maeir. III. nin ısı sığası, ninkinen büyüktür. 1. 4T sıcaklık yargılarınan angileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III T T 0 t Şekil I zaman 10. sıcaklık 10 C su 10 C su 10 C su 1 3 Şekil II T 0 t 1 t zaman Bir katı maenin m gramı, eşit zaman aralıklarına eşit enerji veren bir ısıtıcı ile ısıtılıyor. Bu süree sıcaklık - zaman grafiği şekileki gibi oluyor. Bu olaya, maenin kütlesi m gram olsayı, grafikteki angi nicelikler kesinlikle iki katına çıkarı? A) alnız t 1 B) alnız T C) alnız t D) t 1 ve t E) t 1 ve T,, sıvıları özeş ısıtıcılarla ısıtılığına sıcaklık - zaman grafikleri Şekil I eki gibi oluyor. Şekil II eki yarı yüksekliğine kaar 10 C su ile olu kaplara sıvı yükseklikleri oluncaya kaar 0 C eki,, sıvılarınan konulup karıştırııyor. kaplaraki karışımların enge sıcaklıkları T 1, T, T 3 arasınaki ilişki aşağıakileren angisi gibi olabilir? A) T 1 > T = T 3 B) T 1 = T > T 3 C) T > T 1 = T 3 D) T > T 3 > T 1 E) T 3 > T > T 1 B - E - E l D - C - D - B l D - E - A l A - B 41

34 01.13 ISI ve SICAI 1. T sıcaklık C 55 C m, m kütleli, sıvıları özeş ve ısı ızı sabit bir ısıtıcıyla ısıtılığına, sıvıların sıcaklık - zaman grafikleri şekileki gibi oluyor. Sıvıların özısıları sırasıyla c, c oluğuna göre, c oranı kaçtır? c T 0 t 3t A) B) C) D) E) zaman 1 5. T su Isıca yalıtılmış bir kapta şekileki gibi yüksekliğine T C e su varır. ap tamamen oluncaya kaar sırasıyla 40 C, ve 55 C sıcaklığına sabit, eşit ebili su akıtan musluklarla oluruluyor. Denge sıcaklığı 50 C oluğuna göre, T sıcaklığı kaç C ir? A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65 0 C 50 C. su su su Düşey kesitleri şekileki gibi olan, ısıca yalıtılmış,, Z kaplarına yüksekliğine ve T sıcaklığına su varır. aplara, su yüksekliği oluncaya kaar, 3T sıcaklığına su eklenirse, suların son sıcaklıkları T, T, T Z arasınaki ilişki ne olur? A) T = T = T Z B) T > T > T Z C) T > T = T Z D) T Z > T = T E) T Z = T > T Z Isıca yalıtılmış bir kap 0 C ve 50 C su akıtan sabit ebili özeş, musluklarıyla olurulmak isteniyor. musluğu açılıktan t süre sonra musluğu a açılarak kap t süree oluruluyor. Buna göre kaptaki su sıcaklığının zamana bağlı eğişim grafiği aşağıakileren angisi gibi olur? sıcaklık ( C) A) 30 0 sıcaklık ( C) B) t t zaman 0 t t zaman 3. Isıca yalıtılmış,, Z kaplarına bulunan m, m, m Z kütleli suların sıcaklıkları sırasıyla C, 5 C, 8 C ir., kaplarınaki sular Z kabınaki suyun üzerine ökülüğüne enge sıcaklığı 4 C oluyor. sıcaklık ( C) C) 40 0 sıcaklık ( C) D) 30 0 Z kabına taşma olmaığına göre, aşağıaki yargılaran angisi kesinlikle oğruur? 0 t t zaman 0 t t zaman A) m = m = m Z B) m > m Z, m için birşey söylenemez. C) m = m Z, m için birşey söylenemez. D) m > m, m > m Z, m ve m Z için birşey söylenemez. E) m > m Z, m için birşey söylenemez. sıcaklık ( C) E) t t zaman 4

35 6. a 9. Aşağıaki birimleren angisi ısı enerjisi birimi olarak kullanılabilir? A) Derece B) elvin C) alori su su su a Z alori D) E) Gram alori Gram Derece Düşey kesitleri şekileki gibi olan, ısıca yalıtılmış, ve Z kaplarına yüksekliğine ve T sıcaklığına su varır. aplara, su yüksekliği oluncaya kaar, T sıcaklığına su ekleniyor. Isı engesi sağlanıktan sonra,, Z kaplarınaki su sıcaklıkları T, T, T Z arasınaki ilişki neir? A) T = T = T Z B) T = T < T Z C) T < T = T Z D) T > T Z > T E) T Z > T > T 10. Sıvı Isı sığası Sıcaklık C T C T C 4T N C 3T 7. 3T T T sıcaklık m, m kütleli, sıvılarının sıcaklık - ısı grafikleri şekileki gibiir. 0 Q Q 3Q ısı,,, N kaplarınaki sıvılarının ısı sığaları ve sıcaklıkları tabloaki gibiir. Bu sıvılaran yapılan bir karışımın sıcaklığı 3T oluyor. angi sıvılar karıştırılmış olabilir? (aplaraki sıvıların tamamı karıştırılıyor.) A), B), C),, D),, N E),, N Sıvıların özısıları sırasıyla c, c oluğuna göre, c oranı kaçtır? c A) Q B) b C) D) a E) g r Aynı maeen yapılmış şekileki içleri olu, silinirlerinin sıcaklıkları eşit ve T ir. Bu silinirlere Q kaar ısı veriliğine in sıcaklığı 3T oluyor. nin son sıcaklığı kaç T ir? A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 r İlk sıcaklıkları sırasıyla T, T, T olan aynı maeen yapılmış ve eşit kalınlıktaki,, levalarına eşit miktar ısı veriliğine, levaların son sıcaklıkları eşit oluyor. T, T, T arasınaki ilişki neir? A) T = T = T B) T > T > T C) T > T > T D) T > T > T E) T > T > T D - B - B l C - E l C - A - A l C - E - C 43

36 01.14 GENEfiE 1. I. Özısı II. III. Esneklik katsayısı Genleşme katsayısı ukarıaki nicelikleren angileri maenin sıvı ali için ayırt eici özellik eğilir? A) alnız I B) alnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 4. Boyları sırasıyla l, l olan, metal çubuklarının sıcaklıkları eşit miktar attırılığına boyları arasınaki fark eğişmiyor. l > l oluğuna göre, I. nin genleşme katsayısı, inkinen büyüktür. II. nin uzama miktarı, inkinen büyüktür. III. nin uzama miktarı, inkine eşittir. yargılarınan angileri oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III. Z yalıtkan kıskaç, ve Z metal çubuklarınan ve Z çiftleri oluşturulmuş ve çiftlerin birer ucu bir kıskaçla sabitlenmiştir. çiftini soğutup, Z çiftini ısıttığımıza çubukların boyları birbirine eşit oluyor.,, Z metallerinin uzama katsayıları α, α, α Z arasınaki ilişki neir? A) α > α > α Z B) α > α Z > α C) α > α > α Z D) α > α Z > α E) α Z > α > α 5. İlk boyları l, l ve l Z olan, ve Z çubuklarının uzama katsayıları, sıcaklık artışları ve uzama miktarları çizelgeeki gibiir. Cisim Z Uzama katsayısı λ λ 3λ Sıcaklık artışı t t t Uzama miktarı l 3l l, ve Z çubuklarının ilk boyları l, l, l Z arasınaki ilişki neir? A) l = l = l Z B) l > l > l Z C) l > l > l Z D) l = l Z > l E) l Z > l > l 3. boy 4l 3l l l 0 T T 3T, ve Z çubuklarının boylarının sıcaklığa bağlı eğişim grafikleri şekileki gibiir. çubukların boyca uzama katsayıları α, α ve α Z arasınaki ilişki neir? A) α > α > α Z B) α > α = α Z C) α > α > α Z D) α = α Z > α E) α Z > α > α Z sıcaklık 6. Birbirine perçinlenmiş şekileki -, -, - metal şerit çiftlerinin oğrusal ale gelebilmeleri için sırasıyla ısıtma, ısıtma, soğutma işlemleri yapılıyor.,, metallerinin uzama katsayıları α, α, α arasınaki ilişki neir? A) α > α > α B) α > α > α C) α > α > α D) α > α > α E) α > α > α 44

37 7. 9. Isıca yalıtılmış bir ortama sıcaklıkları arasına t > t Z > t ilişkisi bulunan,, Z metal çubukları şekileki gibi birbirine eğiriliyor. Bir süre sonra, ısıl enge sağlanığına göre, I. Çubukların sıcaklık eğişimleri eşittir. II. çubuğunun boyu kısalmıştır. III. Z çubuğunun boyu eğişmemiştir. yargılarınan angileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III Denge s cakl, s cakl en büyük olan cismin s cakl - ile, s cakl en küçük olan cismin s cakl aras na bir e er al r. Z Şekileki küresi levasınaki elikten ancak geçebilmekteir. ürenin genleşme katsıyısı levanınkinen büyük oluğuna göre, I. küre ile levanın sıcaklıklarını eşit miktara artırma, II. küreyi ısıtılıp levayı soğutma, III. küre ile levanın sıcaklıklarını eşit miktar azaltma işlemlerinen angileri yapılırsa küre levaaki elikten geçebilir? A) alnız ı B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III 8. acim C su Şekil I cismi +4 C eki su içerisine Şekil I eki gibi engeeir. Suyun acim - sıcaklık grafiği Şekil II eki gibiir. Su ayrı ayrı ısıtılığına ve soğutuluğuna cismin areketinin yönü için ne söylenebilir? ( cisminin acim eğişimi önemsenmiyor.) Isıtılığına Soğutuluğuna A) Aşağı ukarı B) Aşağı Aşağı C) ukarı Aşağı D) ukarı ukarı E) Aşağı Hareketsiz 0 +4 Şekil II sıcaklık S S S Düşey kesitleri şekileki gibi olan kaplara eşit yükseklikte,, sıvıları varır. Genleşme katsayıları α, α, α olan sıvıların sıcaklıkları eşit miktar artırılıyor. Son uruma kaplaraki sıvı yükseklikleri,, oluğuna göre, I. > II. = III. > bağıntılarınan angileri kesinlikle oğruur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I ve III B - E - D l E - C - D l B - B l C - E 45