T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI İSTANBUL ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ KIRKLARELİ ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ KIRKLARELİ OMURGALI FAUNASI

Transkript

1 T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI İSTANBUL ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ KIRKLARELİ ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ KIRKLARELİ OMURGALI FAUNASI (Babaeski, Kofçaz, Lüleburgaz, Merkez, Pehlivanköy, Pınarhisar) (Tatlısu Balıkları, İkiyaşamlılar, Sürüngenler, Kuşlar, Memeliler) Hazırlayan Yard.Doç.Dr. Beytullah ÖZKAN Kırklareli 2013

2 KIRKLARELİ OMURGALI FAUNASI (Babaeski, Kofçaz, Lüleburgaz, Merkez, Pehlivanköy, Pınarhisar) (Tatlısu Balıkları, İkiyaşamlılar, Sürüngenler, Kuşlar, Memeliler) Şekil 1. Kırklareli il ve şube müdürlüğü haritası 2

3 GİRİŞ Kırklareli ili Marmara Bölgesinin Yıldız Dağları (Istıranca Dağları) ve Ergene Ovası bölümleri üzerinde yeralır. Kuzeyinde Bulgaristan, kuzeydoğusunda Karadeniz, güneydoğusunda İstanbul, güneyinde Tekirdağ ve batısında Edirne illeri ile çevrilmiştir. Yüzölçümü km 2 dir. Kırklareli Bulgaristan a 180 km 2 kara sınırına sahiptir ve Karadeniz de 60 km 2 deniz kıyısı bulunmaktadır. Kırklareli ilinin 1- Babaeski (65 km 2 ), 2- Demirköy (945 km 2 ), 3- Kofcaz (471 km 2 ), 4- Lüleburgaz 984 km 2 ), 5- Merkez km 2 ), 6- Pehlivanköy (105 km 2 ), 7- Pınarhisar (581 km 2 ) ve 8- Vize (1.119 km 2 ) olmak üzere 8 ilçesi bulunmaktadır. Kırklareli il sınırları içinde Demirköy ve Vize ilçeleri dışındaki km 2 lik alan çalışma alanı olarak ele alınmaktadır (Şekil 1). Kırklareli denizden 203 metre yükseklikte, kuzey ve doğusu dağlık ve ormanlık diğer bölümü genelde düzlük arazidir. Bölgede genellikle kara iklimi hakimdir. Kışları sert ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçer. Başlıca büyük akarsuları Ergene Nehri ve Rezve Deresi dir. Bitki örtüsü kuzeyde karışık orman ve güneyde step özelliği göstermektedir. Kırklareli ilininin hem ormanlık ve hem de düz tarım arazisine sahip olması il sınırları içinde yaşayan canlıların çeşitliliğinde önemli bir faktör olmaktadır. Yıldız Dağlarında ve Kırklareli il sınırları içinde daha önceleri yapılmış bilimsel çalışmalara ait literatürlerin taranması ve bölgede gerçekleştirilen Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi (GEF II) ve Yıldız Dağları Biyoçeşitliliğin Doğal Kaynakların Korunması ve Sürdürülebilir Gelişimi Projesi projelerinde elde edilen faunal bilgiler ile bu projelerde görev alan Yard. Doç. Dr. Beytullah ÖZKAN ve Yard. Doç. Dr. Serbülent PAKSUZ un arazi çalışmalarına ait veriler de kullanılarak/katılarak Kırklareli il sınırları içinde omurgalılardan balıklar (tatlısu balıkları), iki yaşamlılar (kurbağalar, semenderler), sürüngenler (kaplumbağalar, kerkenkeleler, yılanlar), kuşlar ve memelilere ait korunma durumlarını da içeren tür listeleri hazırlanmıştır. Bu tür listelerine bakıldığında Kırklareli ilinin bir hayli yüksek omurgalı tür 3

4 sayısına (247) ve çeşitliliğine sahip olduğu görülmektedir (Tablo 1, 2, 3, 4, 5 ve 6). Bölge omurgalılarından kuşlar ile ilgili çalışmalar Kırklareli ilinin kuzey kesimleri, ormanlık alanlar temel alınmıştır. Alanda bulunan omurgalı türlerinin ulusal ve uluslararası korunma statüleri, indikatör ve izlenecek türler ile izleme yöntemleri ele alınmıştır. Bu alan içerinde tespit edilen türler üzerine ve habitatlarına yönelik dolaylı veya dolaysız insan baskısı da araştırılmıştır. Alanda faunustik bakımdan önemli habitataların korunmasına yönelik gerekli önerilerde bulunulmuştur. Alanda tatlısubalıklarından 7 takım, 9 aile ve 21 tür; ikiyaşamlılardan kuyruksuz kurbağalardan 1 takım, 5 aile ve 8 tür; ikiyaşamlılardan semenderlerden 1 takım, 1 aile ve 2 tür; sürüngenlerden kaplumbağalardan 1 takım, 2 aile ve 4 tür; (kertenkele + yılanlardan 1 takım) kertenkelelerden 4 aile ve 11 tür; yılanlardan 3 aile ve 12 tür; kuşlardan 13 takım, 38 aile, 125 tür ve memelilerden 6 takım, 16 aile ve 64 tür olmak üzere omurgalılardan toplam 30 takım, 78 aile ve 247 türün tespiti yapılmıştır (Tablo 1). Ayrıca habitat özelliklerinden dolayı yer uyuru (Myomimus roachi) ve yangın faresi (Apodemus agrarius) nin de bölge alanı içerisinde bulunabilme ihtimali çok yüksektir. Bu yüzden bu 2 tür faunal sayıya burada ilave edilmemiştir. Daha sonra bölgede yapılacak çalışmalarda bu iki türün ve olası diğer omurgalı türlerin varlığı alanda araştırılacaktır. Tür listelerinde türlerin yer aldığı takım, aile, tür ismi, Türkçe ismi yanında korunma statüleri (IUCN, BERN, ve CITES) alınmıştır. IUCN korunma statülerine bakıldığında bölgede tükenmiş (EX), endemik (END) ve doğada soyu tükenme tehlikesi had safhada tür (EN) bulunmamaktadır. Fakat doğada soyu tükenme tehlikesi büyük olan hassas türler (VU=9 tür), şu anda soyu tehlike altında olmayan fakat yakın gelecekte soyu tükenme tehlikesinde olabilecek hassas ve zarar görebilecek türler (NT=11 tür) yer almaktadır. Bölgede bulunan türlerin çoğunluğunu yaygın ve düşük risk altında bulunan türlerdir (LC=217 tür). Bunun yanında bölgede bulunan fakat üzerinde yeterli bilgi bulunmayan türler (DD=2 tür) ve herhangi bir kriterde değerlendirilememiş türler de bulunmaktadır. BERN e bakıldığında bölgede kesinlkle korunması gereken türler (B2=140) ve korunması gereken türler (B3 = 59) bir hayli yüksektir. 4

5 CITES kriterlerine göre bölgedeki türlerin sayısı 14 tür. Bu da bölgenin faunal bakımından önemini ve durumunu ortaya koymaktadır. Bölgeye has, endemik omurgalı türü olmamakla birlikte sadece Avrupa nın Trakya kesiminde dağılım gösteren Trakya tosbağası (Testudo hermanni ) Trakyaya özgü bir türdür ve bir bakıma Türkiye Trakya sında endemik tür olarak ta değerlendirilebilinmektedir. OMURGALI HAYVAN GRUPLARI 1. TATLISU BALIKLARI Kırklareli il sınırları içerisinde tatlısu balıklarından 21 tür yaşamaktadır. IUCN kriterlerine göre bu türlerden 2 türü hassas (VU) ve 19 tür ise yaygın bulunan türlerdendir (LC). BERN e 3 tür kesinlikle korunması gereken türlerdendir (B2). Bölgede CITES kapsamında herhangi bir tatlısu balık türü yoktur (Tablo 1 ve 2). Bölgede yer alan ve havzanın önemli akarsuyu Ergene Nehri dir. Ergene Nehri nin kolları ve bu kollar üzerine yeralan büyük barajlardan Kayalıköy, Kırklareli ve Armağan barajları ile Üsküp, Dolhan, Sofuhalil, Sarıcaali, Ahmetbey, Turgutbey, Umurca, Ayvalı 1, Ayvalı 2, Karaağaç, Sakızköy, Kırıkköy, Evrensekiz, Celaliye ve Ceylanköy göletleri gibi irili ufaklı göletler bölgenin tatlısu balıklarının çoğalmasında etkili bir rol oynamaktadır. Bölgede büyük doğal göl bulunmamaktadır. Bunun yanında baraj ve göletlere bilinçsizce, herhangi bir ön faunustik çalışma yapılmadan bırakılan yabancı türler yerli türlerin varlığı için büyük tehdit oluşturmaktadır. Yıldız Dağlarının kuzey batısında yeralan Rezve, Mutlu, Şeytan ve Teke Dereleri Yıldız dağlarının kirlenmemiş bakir kısımlarında kaldığından buradaki diğer canlılara ev sahipliği yaptığı gibi balıklar için de önemli yaşam alanlarını oluşturmaktadırlar. Bölgedeki dere, gölet ve barajlarda tatlısu balıkların yaklaşık 7 takıma ait 9 5

6 familyaya ait 21 türün varlığı tespit edilmiş olup daha sonraki faunal çalışmalarda bu sayının artması olasıdır. Son zamanlarda iklim değişikliklerinden bazı derelerin kuruması yanında 3 büyük baraj (Kayalıköy, Kırklareli, ve Armağan) ile göletler de bölge ve tatlısu faunası için önemlidir. Yıldız Dağları nda alabalık türü Salmo trutta macrostigma, Dumerill, 1858 alttürüne aittir ve koruma altındadır. Bölgede tatlısubalıkarından bıyıklıbalık (Barbus tauricus) ve sazan - yerlitür (Cyprinus carpio) IUCN koruma statüsüne göre hassas türler olup, zarar görebilir (VU) türlerdendir. Düşük risk (LC) altındaki diğer balık türleri yaygın durumda olup, durumlarında ise şimdilik herhangi bir tehlike bulunmamaktadır. Bölgede özellikle temiz akan derelerde bulunan taşyiyenbalığı (Cobitis taenia), noktalı incibalığı (Alburnoides bipunctatus) ve acıbalık (Rhodeus amarus) BERN e göre kesinlikle korunması gereken (B2) tatlısu balıkları arasında yer almaktadır. Bölgede CITES kapsamında herhangi bir tatlısu balık türü bulunmamaktadır (Tablo 1 ve 2). 2. İKİ YAŞAMLILAR (Kuyruksuz Kurbağalar ve Semenderler) Kırklareli il sınırları içrisinde kuyruksuz kurbağalardan 8, semenderlerden ise 2 tür olmak üzere toplam 10 tür ikiyaşamlı türü yaşamaktadır. İkiyaşamlıların hepsi IUCN kriterlerine göre yaygın bulunan türlerdendir (LC). BERN e göre ikiyaşamlıların 6 türü kesinlikle korunması gereken türlerden (B2), 2 türü ise sadece korunması gereken türlerdendir (B3). Bölgede CITES kapsamında herhangi bir iki yaşamlı türü yoktur (Tablo 1, 3). Kırklareili il sınırları içinde orman, ova, baraj, göl, gölet, akarsular gibi farklı biyotopların bulunması ikiyaşamlılar içinde uygun yaşam alanlarını oluşturmaktadır. Kuyruklu kurbağalardan 8 tür ve semenderlerden de 2 türün bölgede varlığı tespit edilmiştir. IUCN ye göre kuyruksuz kurbağalar ve semenderlerin hepsi düşük riskte (LC) yaygın bulunan türlerdir. BERN e göre de 2 tür, siğilli kurbağa (Bufo bufo) ve ova kurbağası (Rana ridibunda) korunması gereken türlerden olup diğer 6 tür; 1- Gece kurbağası (Bufo viridis), 2- Çevik kurbağa (Rana dalmatina), 3- Ağaç kurbağası (Hyla arborea), 4- Toprak kurbağası (Pelobates syriacus), 5- Trakya toprak kurbağası 6

7 (Pelobates fuscus) ve 6- Kırmızılı kurbağa (Bombina bombina) kesinlikle korunması gereken türler (B2) arasında yer almaktadır. Semenderlerden 2 tür bölgede bulunmaktadır. Pürtüklü semender (Triturus karelini) ve küçük semender (Triturus vulgaris) IUCN kriterlerine göre düşük risk (LC) ve BERN e göre de kesinlikle korunması gereken türlerdendir (B2) (Tablo 1, 3). Kuyruklu kurbağalardan siğilli kurbağa, toprak kurbağası, Trakya toprak kurbağsı ve kırmızılı kurbağa diğer kuyruklu kurbağa türlerine göre daha az görülmekte ve daka küçük populasyonlara sahiptir. Çevik kurbağa Yıldız Dağları ormanlarında en yaygın bulunan türdür. Bunun yanında ova kurbağası ise sulak alanlarda en bol bulunan kuyruklu kurbağadır. Semenderlerden iki tür üreme zamanında sulak alanlarda bulunmasına rağmen diğer zamanlarda ise nemli alanlarda (ıslak çayırlar, nemli orman altları, nemli mağaralar gibi) yaşamlarını sürdürmektedir. 3. SÜRÜNGENLER (Kaplumbağalar, Kertenkeleler ve Yılanlar) Kırklareli il sınırları içerisinde kaplumbağalardan 4, kertenkelerden 11 ve yılanlardan 12 tür olmak üzere toplam 27 sürüngen türü yaşamaktadır. Bu sürüngenlerden IUCN ye göre 1 tür hassas (VU), 4 tür neredeyse tehdit altında (NT) ve 19 tür de yaygın türlerdendir (LC). BERN e göre 19 tür kesinlikle korunması gereken türlerden (B2) ve 7 tür de korunması gereken türlerdendir (B3). CITES kapsamında ise 2 tür bulunmakta ve bunlar EK 2 kategorisinde yer almaktadır (Tablo 1, 4). Kırklareli, il sınırları içinde kara kaplumbağalarından 2 tür, büyük tosbağa (Testudo graeca) ve Trakya tosbağası (Testudo hermanni) tüm habitat tiplerinde dağılım göstermektedir. BERN e göre kara tosbağası hassas türlerden (VU) olup doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türlerdendir. Dağılım alanı Trakya olan Trakya tosbağası ise bölge için endemik düzeyde olup BERN e göre neredeyse tehdit altında (NT), şu anda tehlikesi bulunmayan fakat yakın gelecekte tehlike altında olabilecek türlerdendir. Her iki tür de kesinlikle korunması gereken türlerden (B2) olup CITES kapsamında da EK 2 kategorisinde yer almaktadırlar (Tablo 1. 4). Her iki tür aynı yaşam alanlarında bulunmakta ve Trakya tosbağasının (Testuda hermanni) kuyruk üstündeki kenar kabuğunun iki parçalı olma özelliğiyle büyük tosbağadan (Testuda graeca) kolayca ayırt edilmektedir. Büyük tosbağada kuyruk üstündeki kenar kabuğu ise tek parçalıdır. 7

8 İlin güney kısımlarında tarım alanların kuzeye oranla daha yaygın olması tosbağalarım yaşam alanlarının daralmasına ve yaşamlarını tehlike altına sokmaktadır. Tatlısu kaplumbağalarından Çizgili kaplumbağa (Mauremys caspica) ve Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis) sucul tür olup her türlü tatlısu ortamlarında bulunmaktadır. Ergene havzasındaki akarsuların aşırı kirliliği nedeniyle su kaplumbağaları da bu bölgede tehlike altındadır. Tatlısu kaplımbağaları kuzey kesimlerdeki temiz sularda daha iyi yaşam alanları bulmaktadırlar. IUCN ye göre Çizgili kaplumbağa (Mauremys caspica) yaygın bulunan türlerden (LC) olmakla birlikte Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis) ise neredeyse tehdit altındaki (NT) türlerdendir. BERN e göre her iki tür de korunması gereken hayvan türleri (B2) arasında yer almaktadır. Tatlısu kaplumbağaların her ikisi de CITES kapsamında değildir. IUCN kriterlerine göre bölgede tespiti yapılan 11 kertenkele türünün 6 tanesi yaygın türlerden (LC) olup bir tür, Çayır kertenkelesi (Darevskia praticola) ise neredeyse tehdit altındaki türlerdendir (NT). 2 tür, Yılanımsı kertenkele (Anguis fragilis) ve Oluklu kertenkele (Pseudopus apodus) ise şimdilik herhangi bir kriterde yer almamaktadır. BERN kriterlerine göre 6 tür (1- Yeşil Kertenkele (Lacerta viridis), 2- İriyeşil Kertenkele (Lacerta trilineata), 3- Duvar Kertenkelesi (Podarcis muralis), 4- Trakya Kertenkelesi (Podarcis tauricus), 5- Tarla Kertenkelesi (Ophisops elegans)- 7- İnce Kertenkele (Ophisops elegans))kesinlikle korunması greken türlerden (B2) olup diğer 4 tür (1- Genişparmaklı Keler (Hemidactylus tursicus), 2- Yılanımsı Kertenkele (Anguis fragilis), 3- Oluklu Kertenkele (Pseudopus apodus), 4- Çayır Kertenkelesi (Darevskia praticola) ise sadece korunması greke türlerdendir (B3). Bölgede CITES kapsamında herhangi bir kertenkele türü yoktur (Tablo 1. 4). Ayaksız kertenkelelerden Yılanımsı kertenkele (Anguis fragilis) Yıldız Dağlarının ormanlarında bulunmakta fakat ayaksız kertenkelelerden Oluklu kertenkele (Pseudopus apodus) ise bölgenin tüm kara biyotoplarında dağılım göstermektedir. IUCN verilerine göre bölgede tespiti yapılan 12 yılan türünün 1 tanesi, Sarı yılan (Elaphe quatuorlineata) neredeyse tehdit altında (NT) olup diğer 10 yılan türü ise yaygın türlerdendir (LC). Bölgede çok nadir ve neredeyse hayatının tümünü toprak altında geçiren Kör yılan (Thyphlops vermicularis) ile ilgili herhangi bir IUCN kriteri yoktur. BERN e göre 9 tür (1- Kör Yılan (Thyphlops vermicularis), 2- Boynuzlu engerek (Vipera ammodytes), 3- Şeritli Engerek (Vipera xanthina), 4- İnce yılan (Platyceps 8

9 najadum), 5- Damalı su yılanı (Natrix tessellata), 6- Sarı yılan (Elaphe quatuorlineata), 7- Ev yılanı (Zamenis situla), 8- Eskülap yılanı (Zamenis longissimus), 9- Avusturya yılanı (Coronella austriaca)) kesinlikle korunması gereken türler (B2) arasında olup 3 tür (1- Hazer Yılanı (Dolichophis caspius), 2- Yarısucul yılan (Natrix natrix), 3- Uysal yılan (Eirenis modestus))ise sadece korunma altındadır (B3). Bölgede CITES kapsamında herhangi bir yılan türü yoktur (Tablo 1, 4). Ayaksız kertenkelelerden olan ve halk arasında kör yılan olarak adlandırılan ve biyolojik dengede bir hayli öneme sahip olan Oluklu kertenkele (Psedopus apodus) halk tarafından görüldükleri yerde zehirli yılan diye gereksiz yere öldürülmektedir. Bölgede yılanlardan zehirli olan türlerden sadece akşam üzere ve gece av arayan boynuzlu engerek (Vipera ammodytes) ve şeritli engerek (Vipera xanthini) yılanları bulunmaktadır. Halk arasında bozyürük olarak adlandıran zehirsiz yılanlardan Hazer yılanı da (Dolichophis caspius) zehirli yılan diyerek haksız yere öldürülmektedir. Yılanların bu şekilde insan etkisi ve tarım kirleticilerinden dolayı zarar görmesi, sayılarının azalması diğer canlılar gibi sürüngenler üzerine de olumsuz etkiler oluşturmaktadır. Yine kertenkelerden Yeşilbaş (Lacerta viridis) ta aynı akıbtete uğramakta, zehirsiz bir tür olmasına rağmen zehrini yılandan alan ve zehirli diye haksız yere öldürülmektedir. Trakya bölgesine has bir tür olan Trakya tosbağası (Testuda hermanni) da yukarıda bahsedilen çeşitli negatif etkenlerden dolayı bölgede zor durumdadır. 4- KUŞLAR Kırklareli ili sınırları içindeki kuşların tespitinde ilin kuzeyinde yer alan Yıldız Dağları birincil çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Bu bölgedeki kuşların tür tespiti literatür çalışmalarınca yapılmış ve kuşların korunma durumları belirlenmiştir. Yapılan çeşitli çalışmalara göre bölgede 13 takım ve 38 familyaya ait 125 kuş türü bulunmaktadır. IUCN kriterlerine göre şah kartal (Aquila heliaca) doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan (VU) türlerdendir. Kuzgun (Corrasias garrulus) ise neredeyse tehdit altında (NT) olan türlerdendir. Bunun yanında 2 türde veri eksikliği (DD) vardır. Bölgede bulunan diğer tüm türler ise yaygın türler kategorisindedir (LC = 123 tür). 9

10 BERN e göre 84 tür kesinlikle korunması gereken türler (B2) arasında olup 33 tür ise sadece korunma kapsamındadır (B3). CITES kapsamında 8 tür (1 Kara leylek (Ciconia nigra), 2- Şah kartal (Aquila heliaca), 3- Küçük Kartal (Hieraaetus pennatus), 4- Kerkenez (Falco tinnunculus), 5- Küçük Kerkenez (Falco naummanni), 6- Delice Doğan (Falco subbuteo), 7- kukumav (Athena noctua), 8- kulaklı orman baykuşu (Asio otus)) yer almaktadır (Tablo 1 ve 5). Kırklareli nin kuzeyi ormanlık ve tarım arazilerinin ormanlık alanlar arasında dağılmış olması ve ilin güneyindeki Ergene ovasındaki tarım arazileri ile karşılaştırıldığında tarım kirletilerince daha az kirletilmil olmaktadır. Bu da bu bölgede yaşayan kuşların tür çeşitliliği ve populasyonlarına iyileştirici yönde tesir etmektedir. 3 büyük barajın kuzeyde olması özellikle su kuşları için uygun biyotopların oluşması imkanını vermektedir. Bunun yanında bölgede ormanlık alanlarda derelerin her mevsim faaliyette olması bölge canlıları gibi bölgedeki kuşların yaşam alanlarına iyileştirici yönde katkı sağlamaktadır. 5. MEMELİLER Kırklareli il sınırları içinde 6 takım, 16 familyaya ait toplam 64 memeli türü bulunmaktadır. IUCN kriterlerine göre bölgedeki memeli hayvanların 5 tanesi (1- Mehely yarasası (Rhinolophus mehelyi), 2- Uzunayaklı Yarasa (Myotis capaccinii), 3- Kirpikli Yarasa (Myotis emerginatus), 4- Gelengi, Yer sincabı, Kazık sıçanı (Spermophilus citellus) ve 5- Alaca kokarca (Vormela peregusna)) hassas türler olup doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi çok büyük türlerdendir (VU). Bölgedeki memeli türlerinden 5 tanesi (1- Akdeniz Nalburunluyarasası (Rhinolophus euryale), 2- Büyükkulaklı Yarasa (Myotis bechsteini), 3- Sakallı Yarasa (Barbastella barbastellus), 4- Uzunkanatlı Yarasa (Miniopterus schreibersi), 5- Hasat Faresi (Micromys minutus), 6- Su Samuru (Lutra lutra)) hassas türlerden olup doğal ortamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türlerdendir (NT). 10

11 Bölgedeki memeli türleri BERN kriterlerine göre değerlendirildiğinde 26 tür kesinlikle korunması greken türlerdendir (B2) ve 17 tür ise sadece korunması gereken türler arasında yer almaktadır. Bölgede memelilerden CITES kapsamında ise 4 tür (1- Samuru (Lutra lutra), 2- Ulu Geyik (Cervus elaphus) (EK 1) ve 3- Kurt (Canis lupus), 4- Yaban Kedisi (Felis sivestris) (EK2)) yer almaktadır. Bunun yanında sadece ormanlık alanlarda yaşam alanı bulan ağaç farelerinden yediuyur (Glis glis) özellikle yaşlı ağaçların boş olduğu alanlarda daha da yoğun olarak bulunmaktadır. Orman dışındaki alanlarda, bahçelik alanlarda, ağaçlıklı dere kenarında bol bulunan ağaç faresi (Dryomys nitedula) ise ormanlık alanlarda seyrektir. Ağaç faresi ailesinden olan yer uyuru (Myomimus roachi) nun orman dışı alanlarda, ilin güney kesimlerindeki tarım alanları arasındaki korularda ve bahçeliklerde bulunma ihtimali ise çok kuvvetlidir. Kuzeydeki ormanlık alanların Karadeniz e bakan alanlarının nemli bölgelerinde bulunan yangın faresinin (Apodemus agrarius) Kırklareli kuzey ormanlık alanlarda bulunma ihtimali de çok yüksektir. Bu türün buradaki varlığı tekrar araştırılmalıdır. Bölge için yeni bir kemirici türü olan su faresi (Arvicola amphibius) sazlık habitatıyla uygun yaşam alanına sahip olan İnece Deresi nde varlığı tespit edilmiştir. Bölgenin kuzey kesiminin karstik yapısından dolayı mağaraların sayısının çokluğu ve ilin kuzey kesiminde yer alan Yıldız Dağlarında ormanların olması, dolayısıyla mağaralarda ve ormanlarda yaşam alanı bulan yarasaların tür sayısı bir hayli zenginlik ve çeşitlilik göstermektedir. Bölgede yaşayan yarasaların tür sayısı yaklaşık 22 civarındadır. Bu da bölgenin ekolojik dengesine büyük katkıda bulunmaktadır. İl sınırları içerisinde yarasaların barınabileceği, üreyebileceği, kışlayabileceği mağara sayısı hayli yüksektir. Bölgenin kuzeyinde, bulunan Dupnisa, Kırklareli, Bedre, Koyunbaba, Armağan 1 ve Armağan 2, Çağalayık mağaraları yarasaların barınma, üreme ve kışlama alanlarını oluşturmaktadır. Yarasaların çoğu türü bölgede özellikle üreme döneminde beslenme ve üreme için ormanları ve ormanlardaki ağaç kovuklarını kullanmaktadır. Türkiye de 38 tür yarasa bulunur ve yarasalar kemiriciler sınıfından sonra en fazla tür içeren memelilerdendir. Bu türlerden 29 u (% 76,3) Trakya da, 25 i (65,7) Istranca Dağlarında ve 24 si (57,8) ise Kırklareli il sınırları içinde yaşamaktadır. Bölgede yapılacak yeni çalışmalar ile yarasa tür sayısının artacağı kesindir. Biyolojik 11

12 denge için bir hayli öneme sahip ve korunma durumları mutlak olan yarasaların ve barınma alanlarının (mağaralar, ormanlarda yaşlı ve kovuklu ağaçlar vs.) korunması faunal döngü için önemlidir. Mağaraların ve yaşam alanlarının korunması yönünde yapılacak düzenlemeler ve halkı bilinçlendirici faaliyetler de yarasaların korunmasına katkı sağlayacaktır. Ormanların kereste, yakacak, kömür imalatı gibi nedenlerle plansız kullanılması bölge faunasına olumsuz katkılarda bulunacaktır. Ayrıca ormanlarda yaşlı ağaçların temizlenmesi de üremelerini yaşlı ağaçların kovuklarında, boşluklarında gerçekleştiren başta orman yarasaları olmak üzere diğer canlılar için de tehdit unsuru olamaktadır. Büyük memeli türleri ise son zamanlarda habitat bozumu yanında kaçak avcılık etmenlerinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Mevsimsel olarak ta bazı büyük memelileri, örneğin kurt (Canis lupus), ulu yeyik (Cervus elaphus), karaca (Capreolus capreolus) son zamanlarda görmek bir hayli güçleşmiştir. Aynı şekilde yaban kedisi (Felis silvestris) de susamuru (Lutra lutra) gibi etçil türler son zamanlarda az görünen orta boy etçillerdendir. Alacalı kokarca (Vormela pregusna) ise bölge için yeni memeli türüdür. Yaban kedisi (Felis silvestris) ile alacalı kokarca (Vormela pregusna) bölgede izlenmesi gereken indikatör türler arasında yer almaktadır. Küçük memelilerden ve kemiricilerden orman faresi (Apodemus flavicollis) hem ormanlık hem de tarım arazilerinde en bol bulunan farelerdendir. Kemiricilerden körfare (Spalax leucodon) ve kazık sıçanı (Spermophilus citellus) orman dışında sadece tarım alanlarında yaşama alanları bulurken, köstebek (Talpa europaea) ve sincap (Sciurus vulgaris) tüm bölgede, ormanlık ve tarım alanlarında bulunmaktadır. Son zamanlarda görülmesi hayli güç olan sincap (Sciurus vulgaris) il sınırları ve Yıldız Dağlarında izlenmesi gereken indikatör türler arasında yer almaktadır. Tarım alanlarının genişlemesi, koruların, ağaçlık alanların azalması ve Ergene Nehri ve kollarının yer aldığı Ergene de sanayi ve tarım kirlenmesinden dolayı da Trakya nın diğer bölgelerinde olduğu gibi Kırklareli bölge faunasının ciddi tehdit altında olduğu bilinen bir gerçektir. Bu yüzden bölge halkına bölge hayvanlarını tanıtmak ve biyolojik döngüde önemli yerleri olduğunu kavratmak gerekmektedir. Bu konu ile halkı eğitici, bilinçlendirici faaliyetlerin düzenlenmesi yerinde olacaktır. 12

13 Aşağıda Kırklareli ili il sınırları içierisinde dağılım gösteren bölge ile ilgili IUCN, BERN ve CITES e göre önem arz eden fotoğraflar çeşitli kaynaklardan sağlanmıştır. 13

14 Türlerin korunma statüleri ve açıklaması aşağıda verilmiştir; A - IUCN The World Conservation Union (International Union ort he Conservation of Nature) Dünya Korunma Birliği (Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması için Uluslararası Birlik). IUCN Red List of Thereaned Species. Version EX: (Nesli Tükenmiş): Kuşkuya yer bırakmayacak delillerle soyu tükenmiş olduğu ispatlanan türler. 2. EW: (Doğal ortamında nesli tükenmiş): Vahşi yaşamda soyu tükenmiş, fakat diğer alanlarda (yetiştirme veya sergileme amaçlı) varlığını sürdüren türler. CR: (Kritik düzeyde tehlikede): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi had safhada (extreme) olan türler. EN: (Tehlikede): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi çok büyük olan türler. VU: (Hassas, zarar görebilir): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türler. 3. NT: (Neredeyse tehdit altında): Şu anda tehlikede olmayan fakat yakın gelecekte VU, EN veya CR kategorisine girmeye aday olan türler. 4. LC: (Düşük risk): Yaygın bulunan türler. DD: (Yetersiz veri): Üzerinde yeterli bilgi bulunmayan türler. NE: (Belirlenmedi, değerlendirilmemiş): Şimdiye kadar yukarıdaki kriterlere uygunluğu değerlendirilmemiş türler. END: (Endemik): Bölgeye has türler. B - BERN (BERN SÖZLEŞMESİ) - B2 : SPFS (Strictly Protected Fauna Species)= Kesinlikle Korunması Gereken Hayvan Türleri. B3 : PFS (Protected Fauna Species)= Korunması Gereken Hayvan Türleri. C - CITES - The Convention on International Trade In Endangered Species of Wild Fauna and Flora) Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme EK-1 Nesilleri tükenme tehdidi ile karşı karşıya bulunan ve bu nedenle örneklerinin ticaretinin sıkı mevzuata tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda izin verilmesi zorunlu olan türleri içerir. EK-2 Nesilleri mutlak olarak tükenme tehdidiyle karşı karşıya olmamakla birlikte, nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla ticaretleri belirli esaslara bağlanan türleri içerir. EK-3 Herhangi bir taraf ülkenin kendi yetki alanı içinde düzenlenmeye tabi tuttuğu ve aşırı kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla ticaretinin denetime alınmasında diğer taraflar ile iş birliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar. 14

15 Tablo 1. Kırklareli Omurgalı Faunası ve Korunma Durumları. IUCN BERN CITES SINIF TAKIM AİLE TÜR EX EW CR EN VU NT LC DD NE END B2 B3 EK1 EK2 EK3 BALIKLAR Tatlısu Balıkları İKİ YAŞAMLILAR SÜRÜNGENLER Kurbağalar Semenderler TOPLAM Kaplumbağalar Kertenkeleler Yılanlar TOPLAM KUŞLAR MEMELİLER TOPLAM

16 Tablo 2. Kırklareli Tatlusu Balık Türleri, Korunma Durumları ve Yaşam Alanları. TATLISU BALIKLARI (PISCES) TAKIM AİLE TÜR TÜRKÇE İSMİ IUCN BERN CITES PERCIFORMES (Levrekler) ESOCIFORMES (Turna balıkları) CYPRINIFORMES (Sazanlar) Centhrarchidae (Güneş Levrekleri) Lepomis gibbosus (Linnaeus, 1758) Güneş Levreği LC Esocidae Esox lucius Linnaeus, 1758 Turna balığı LC 16 YAŞAM ALANI Akarsu, göl, gölet, baraj Akarsu, göl, baraj Cobitidae (Taşbalıkları) Cobitis taenia Linnaeus, 1758 Taş Yiyen Balığı LC B2 Akarsu, göl Cyprinidae (Sazanlar) Alburnus alburnus (Linnaeus, 1758) İnci balığı LC Akarsu, göl Alburnus chalcoides (Güldenstad, 1772) İnci balığı LC Akarsu Alburnoides bipunctatus (Bloch, 1782) Noktalı İnci balığı LC B2 Akarsu Barbus tauricus Kessler, 1877 Bıyıklıbalık VU Akarsu Cyprinus carpio Linnaeus, 1758 Sazan VU Akarsu, göl, gölet, baraj Squalis cephalus (Linnaeus, 1758) Akarsu, Tatlısu Kefali, LC göl, gölet, Akbalık baraj Blicca bjoerkna (Linnaeus, 1758) Tahta balığı LC Akarsu, göl, baraj Gobio gobio (Linnaeus, 1758) Dere Kayası LC Akarsu, göl Phoxinus phoxinus (Linnaeus, 1758) Ot balığı LC Akarsu, göl Rhodeus amarus (Bloch, 1782) Acıbalık LC B2 Akarsu Akarsu, Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758) Kızılgöz Balığı LC göl, baraj Scardinius erythrophthalmus Akarsu, göl, Kızılkanat LC (Linnaeus, 1758) gölet, baraj Vimba vimba (Linnaeus, 1758) Eğrez, Kavine LC Akarsu, göl

17 SILURIFORME (Yayın balıkları) GASTEROSTEIFORMES (Dikenceler) CYPRINODONTIFORMES (Dişli sazancıklar) SALMONIFORMES (Alabalıklar) Siluridae (Yayın) Siluris glanis Linnaeus, 1758 Yayın LC Akarsu, göl Gasterosteidae (Dikenceler) Gobiidae (Kayabalıkları) Poecilidae (Dişlisazancıklar) Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 Proterorhinus marmoratus (Pallas, 1814) Gambussia affinis Baird and Girard, 1853 Üç Dikenli Dikence Balığı Tatlısu Kayabalığı Sivrisinek Balığı LC LC LC Akarsu. göl Akarsu, deniz Akarsu, göl. Gölet, kanal Salmonidae (Alabalıklar) Salmo trutta Linnaeus, 1758 Alabalık, Derealası LC Akarsu TOPLAM: 7 TAKIM 9 AİLE 21 TÜR VU=2 LC=19 B2=3 17

18 Tablo 3. Kırklareli İki Yaşamlılar (Kuyruklu Kurbağalar ve Kuyruksuz Kurbağalar-Seemenderler) Korunma Durumları ve Yaşam Alanları. İKİ YAŞAMLILAR (AMPHIBIA) TAKIM AİLE TÜR TÜRKÇE İSMİ IUCN BERN CITES YAŞAM ALANI ANURA (Kuyruksuz kurbağalar) URODELA (Kuyruklu kurbağalar) Bufonidae (Karakurbağaları) Bufo bufo (Linnaeus, 1758) Siğilli Kurbağa LC B3 Bufo viridis Laurenti, 1768 Gece Kurbağası LC B2 Az bitkili veya ormanlık bölgelerde nemli taşlık alanlar Nemli ormanlık ve tarım alanları Ranidae (Sukurbağaları) Rana ridibunda Pallas, 1771 Ova Kurbağası LC B3 Suyun bulunduğu her yerde Rana dalmatina Bonaparte, 1840 Çevik Kurbağa LC B2 Orman ve korular Hylidae (Ağaçkurbağaları) Hyla arborea (Linnaeus, 1758) Ağaç Kurbağası LC B2 Pelobatidae (Toprakkurbağaları) Bombinatoridae (Kırmızılı kurbağalar) Orman, ağaçlık, nemli otluk Pelobates syriacus Boettger, 1889 Toprak Kurbağası LC B2 Nemli ağaçlık Pelobates fuscus (Laurenti, 1768) Bombina bombina (Linnaeus, 1758) Trakya Toprak Kurbağası Kırmızılı kurbağa LC B2 Salamandridae (Semenderler) Triturus karelini (Strauch, 1870) Pürtüklü semender LC B2 Triturus vulgaris (Linnaeus, 1758) Küçük Semender LC B2 TOPLAM: 2 TAKIM 6 AİLE 10 TÜR LC=10 LC B2 Nemli ağaçlık B2=8 B3=2 Su kenarları, nemli çayırlar Su ve sulara yakın nemli ormanlık ve taşlık alanlar Su ve sulara yakın nemli ormanlık ve taşlık alanlar 18

19 Tablo 4. Kırklareli Sürüngenleri (Kaplumbağalar, Kertenkeleler ve Yılanlar), Korunma Durumları ve Yaşam Alanları SÜRÜNGENLER (REPTILIA) TAKIM AİLE TÜR TÜRKÇE İSMİ IUCN BERN CITES YAŞAM ALANI TESTUDINES (Kaplumbağalar) SQUAMATA (Pullular) Testudinidae (Tospağalar) Testudo graeca Linnaeus, 1758 Büyük Tosbağa VU B2 EK 2 Testudo hermanni Gmelin, Trakya tosbağası NT/ (END) B2 EK 2 Orman, ağaçlık,, çayır, mera,tarla, bağ, bahçe Orman, ağaçlık,, çayır, mera, tarla, bağ, bahçe. Trakya ya has Geoemydidae (Tatlısukaplumbağaları) Mauremys caspica (Gmelin, 1774) Çizgili Kaplumbağa LC B2 Tatlı su dere, göl, gölet Tatlı su dere, göl, Emys orbicularis (Linnaeus, 1758) Benekli kaplumbağa NT B2 gölet Gekkonidae (Evkelerleri) Anguidae (Yılankertenkeleler) Lacertidae (Gerçekkertenkeleler) Crytopodion kotschyi (Steindachner, 1870) Hemidactylus tursicus (Linnaeus, 1758) Anguis fragilis Linnaeus, 1758 İnceparmaklı Keler Genişparmaklı Keler Yılanımsı Kertenkele Pseudopus apodus Pallas, 1775 Oluklu Kertenkele B3 Lacerta viridis (Laurenti, 1768) Yeşil Kertenkele LC B2 Lacerta trilineata Bedriaga, 1886 İriyeşil Kertenkele LC B2 LC LC B3 B3 Az bitkili taşlık, kayalık alanı Taşlık, yerleşim alanı Orman, ormaiçi çayırlıklar Orman, ormaiçi çayırlıklar, makilikler, meralar, tarla Orman, ormaniçi sık bitkili taşlık, çalılık alanlar, tarla Orman, ormaniçi sık bitkili taşlık, çalılık alanlar, tarla

20 Scincidae (Parlakkertenkeleler) Darevskia praticola (Eversmann, 1834) Çayır Kertenkelesi NT B3 Podarcis muralis (Laurenti, 1768) Duvar Kertenkelesi LC B2 Podarcis tauricus (Pallas, 1814) Trakya Kertenkelesi LC B2 Ophisops elegans Menetries, 1832 Tarla Kertenkelesi LC B2 Ablepharus kitaibelii (Bibron & Borry de Saint-Vincent, 1833) İnce Kertenkele LC B2 Typhlopidae Thyphlops vermicularis Merrem, 1820 Kör Yılan B2 Viperidae (Engerekler) Vipera ammodytes (Linnaeus, 1758) Boynuzlu Engerek LC B2 Colubridae (Kırbaç Yılanları) Vipera xanthina Gray, 1849 Dolichophis caspius (Gmelin, 1789) Şeritli Engerek, Osmanlı Engereği Hazer Yılanı, Bozyörük Platyceps najadum (Eichwald, 1831) İnce Yılan LC B2 Natrix natrix (Linnaeus, 1758) Yarısucul Yılan, Küpeli Yılan Natrix tessellata (Laurenti, 1768) Damalı Su Yılan LC B2 Elaphe quatuorlineata (Lacepede, 1789) Sarı Yılan, Dört Çizgili Yılan Zamenis situla (Linnaeus, 1758 Ev Yılanı LC B2 Zamenis longissimus (Laurenti, 1768) Eskülap Yılanı LC B2 LC LC LC NT B2 B2 B3 B3 B2 Orman ve çayırlıklarda, otlu yamaçlar Orman, çalılık ve taşlık alanlar, tarla Alçak ve seyrek çalılık ve taşlık, açık alanlar Az bitkili çalılık ve taşlık alanlar, tarla Kısa bitkili çalılık ve taşlık alanlar, tarla Kısa bitkili çayırlar, nemli meralar Orman açıklıkları, alçak çalılık ve taşlık alanlar, tarla Orman açıklıkları, alçak çalılık ve taşlık alanlar, tarla Orman, çalılık ve taşlık alanlar, tarla Taşlık, çalılık, kuru orman Nemli orman, ormaniçi çayırlar akarsular Seyrek bitkili açık ve taşlık, akarsular Seyrek ormanlık, çalılık ve taşlık Taşlık ve çalılık, makilikler Ormanlık ve çalılıklarla kaplı 20

21 taşlık kısımlar Coronella austriaca Laurenti, 1768 Eirenis modestus (Martin, 1838) Avusturya Yılanı Tıp Tanrısı Yılanı Uysal Yılan, Cüce Yılan LC LC B2 B3 Çayır, tarla ve orman kenarları taşlık, çalılık Seyrek bitkili taşlık arazi TOPLAM : 2 TAKIM 9 AİLE 27 TÜR VU=1 NT=4 LC=19 B2=19 B3=7 EK-2=2 21

22 Tablo 5. Kırklareli Kuşları Korunma Durumları (Kırklareli İlinin Yıldız Dağları esas alınmıştır). KUŞLAR (AVES) TAKIM FAMİLYA TÜR TÜRKÇE ADI IUCN BERN CITES PELECANIFORMES (Kürekayaklılar) CICONIFORMES (Leyleksiler) ANSERIFORMES (Ördekler) FALCONIFORMES (Gündüz Yırtıcıları) Phalacrocoracidae (Karabataklar) Phalacrocorax carbo (Linnaeus, 1758) Karabatak LC B3 Ardeidae (Bakılçıllar ) Ardea cinerea (Linnaeus, 1758) Gri Balıkçıl LC B3 Ardea purpurea (Linnaeus, 1766) Erguvani Balıkçıl LC B2 Casmerodius albus Linnaeus 1758 Büyük Akbalıkçıl LC B2 Ciconidae (Leylekler) Ciconia nigra (Linnaeus, 1758) Karaleylek LC B2 EK 2 Ciconia ciconia (Linnaeus, 1758) Akleylek LC B2 Anatidae (Ördekler ve Kazlar) Anas platyrhynchos (Linnaeus, 1758) Yeşilbaş Ördek LC B3 Anas penelope (Linnaeus, 1758) Fiyu LC B3 Aythya ferina (Linnaeus, 1758) Elmabaş Patka LC B3 Accipitriridae (Atmacalar, kartallar) Pernis apivorus Linnaeus, 1758 Arı Şahini LC B2 Circaetus gallicus Gmelin, 1788 Yılan Kartalı LC B2 Haliacetus albicilla (Linnaeus, 1758) Akkuyruklu kartal LC B2 Accipiter nisus (Linnaeus, 1758) Atmaca LC B2 Circus aeruginosus (Linnaeus, 1758) Saz delicesi LC B2 Circus cyaeus (Linnaeus, 1766) Gök delice LC B2 Buteo buteo (Linnaeus, 1758) Şahin LC B2 Buteo rufinus Cretzschmar, 1829 Kızıl Şahin LC B2 Pernis apivorus Linnaeus, 1758 Arı Şahini LC B3 Aquila pomarina Brehm, 1831 Küçük Orman Kartalı LC B2 Aquila heliaca Savigny, 1809 Şah Kartal VU B2 EK 1 Hieraaetus pennatus J. F. Gmelin, 1788 Küçük Kartal LC B2 EK 2 Falconidae (Kerkenez ve Doğanlar) Falco tinnunculus (Linnaeus, 1758) Kerkenez LC B2 EK 2 Falco naummanni (Fleischer, 1818) Küçük Kerkenez LC B2 EK 2 Falco subbuteo (Linnaeus, 1758) Delice Doğan LC B2 EK 2 Falco columbarius Linnaeus, 1758 Bozdoğan LC B2 22

23 GRUIFORMES (Turnamsılar) Rallidae (Suıtavukları, Yelveler) Fulica atra (Linnaeus, 1758) Sakarmeke LC B3 CHARADRIIFORMES (Yağmurkuşları) COLUMBIFORMES (Güvercinler) STRIGIFORMES (Gece yırtıcıları) CAPRIMULGIFORMES (Çobanaldatanlar) APODIFORMES (Sağanlar) CORACIIFORMES (Kuzgunlar) PICIFORMES (Ağaçkakanlar) Charadriidae (Yağmurkuşları) Charadrius dubius (Scopoli, 1786) Halkalı Küçük Cılıbıt LC B2 Vanellus vanellus (Linnaeus. 1758) Kızkuşu LC B3 Scolopacidae (Çulluklar) Tringa ochropus Linnaeus, 1758 Yeşil Düdükcün LC B2 Laridae Larus canus Linnaeus, 1758 Küçük Mümüş Martı LC B3 Larus genei Breme, 1839 İnce gagalı martı LC B2 Columbidae (Güvercinler) Columba livia (Gmelin, 1789) Şehir Güvercini LC B3 Columba oenas (Linnaeus, 1758) Mavi Güvercin, Gökçe Güvercin LC B3 Columba palumbus (Linnaeus, 1758) Tahtalı Güvercin LC B3 Streptopelia decaocto (Frivaldzsky, 1838) Kumru LC B3 Streptopelia turtur (Linnaeus, 1758) Üveyik LC B3 Strigidae (Baykuşlar) Otus scops (Linnaeus, 1758) İshak kuşu LC B2 Caprimulgidae (Çobanaldatanlar) Athena noctua (Scopoli, 1769) Kukumav LC B2 EK 2 Strix aluco (Linnaeus, 1758) Alaca Baykuş LC B2 Asio otus (Linnaeus, 1758) Kulaklı Orman Baykuşu LC B2 EK 2 Caprimulgus europes (Linnaeus, 1758) Çobanaldatan LC B2 Apodidae (Ebabilgiller) Apus apus (Linnaeus, 1758) Ebabil, Karasağan LC B3 Alcedinidae (Yalıçapkınları) Alcedo atthis (Linnaeus, 1758) Yalıçapkını LC B2 Meropidae (Arıkuşuları) Merops apiaster (Linnaeus, 1758) Arıkuşu LC B2 Coraciidae (Kuzgunlar) Corrasias garrulus (Linnaeus, 1758) Kuzgun NT B2 Upupidae (Çavuşkuşları) Upupa epops (Linnaeus, 1758) İbibik LC B2 Picidae (Ağaçkakanlar) Picus canus (Gmelin, 1788) Gri Ağaçkakan, Küçük Yeşil Ağaçkakan LC B2 Picus viridis (Linnaeus, 1758) Yeşil Ağaçkakan LC B2 Dryocopus martius (Linnaeus, 1758) Kara Ağaçkakan LC B2 23

24 PASSERIFORMES (Ötücü kuşlar) Dendrocopus major (Linnaeus, 1758) Orman Ağaçkakanı LC B2 Dendrocopus syriacus (Heprich & Ehrenberg, 1833) Alaca Ağaçkakan LC B2 Dendrocopus medius (Linnaeus, 1758) Ortanca Ağaçkakan LC B2 Dendrocopus leucotos (Bechstein, 1803) Aksırtlı Ağaçkakan LC B2 Dendrocopus minor (Linnaeus, 1758) Küçük Ağaçkakan LC B2 Alaudidae (Tarlakuşları) Lullula arborea (Linnaeus, 1758) Orman Toygarı LC B3 Galerida cristata (Linnaeus, 1758) Tepeli Toygar LC B3 Alauda arvensis (Linnaeus, 1758) Tarla Kuşu LC B3 Hirundinidae (Kırlangıçlar) Hirundo rustica (Linnaeus, 1758) Kır Kırlangıcı LC B2 Cecropis daurica (Linnaeus, 1771) Kızıl Kırlangıç LC B2 Delichon urbica (Linnaeus, 1758) Pencere Kırlangıcı LC B2 Motacillidae (Kuyruksallayanlar) Anthus spimoletta (Linnaeus, 1758) Dağ İncirkuşu, Dere İncirkuşu LC B3 Motacilla flava (Linnaeus, 1758) Sarı kuyruksallayan LC B2 Motacilla cinerea (Tunstall, 1771) Dağ Kuyruksallayanı LC B2 Motacilla alba (Linnaeus, 1758) Akkuyruksallayan LC B2 Cinclidae (Su karatavukları) Cinclus cinclus (Linnaeus, 1758) Su Karatavuğu, Dere Kuşu LC B2 Troglodytidae (Çit kuşları) Troglodytes troglodytes (Linnaeus, 1758) Çit Kuşu LC B2 Turdidae (Ardıçgiller) Erithacus rubecula (Linnaeus, 1758) Kızılgerdanm LC B2 Luscinia megarynchos (Brehm, 1758) Bülbül LC B2 Phoenicurus phoenicurus (Linnaeus, 1758) Dağ Kızılkuyruğu LC B2 Saxicola torquata (Linnaeus, 1766) Taşkuşu LC B2 Saxicola rubicola Bechstein, 1802 Taşkuşu LC B2 Oenanthe oenanthe (Linnaeus, 1758) Kuyrukkakan LC B2 Turdus merula (Linnaeus, 1758) Karatavuk LC B3 Turdus pilaris (Linnaeus, 1758) Tarla Ardıçı LC B3 Turdus philomelos (C.L.Brehm, 1831) Şarkıcı Ardıç, Öter Ardıç LC B3 Turdus viscivorus (Linnaeus, 1758) Ökseotu Ardıcı LC B3 Sylviidae (Ötleğenler) Hippolais icterina Vieillot, 1817 Sarı Mukallit LC B2 Sylvia nisoria Bechstein, 1782 Çizgili Ötleğen LC B2 Sylvia curruca Linnaeus, 1758 Küçük Akgerdanlı Ötleğen LC B2 Sylvia communislatham, 1787 Çalı Ötleğen LC B2 Sylvia atricapilla (Linnaeus, 1758) Karabaş Ötleğen LC B2 Sylvia borin Boddaert, 1783 Boz ötleğen LC B2 24

25 Phylloscopus sibilatrix (Bechstein, 1793) Orman Söğütbülbülü, Orman Çıvgını LC B2 Phylloscopus collybita (Viellot, 1817) Çıvgın LC B2 Muscicapidae (Sinekkapanlar) Muscicapa striata (Pallas, 1764) Benekli Sinekkapan LC B2 Ficedula parva Bechstein, 1792 Küçük Sinekkapan LC B2 Ficedula semitorguata (Hombron, 1885) Alacalı sinekkapan LC B2 Agithalidae (Uzunkuyruk Baştankaralar) Aegithalos caudatus (Linnaeus, 1758) Uzunkuyruk Baştankara LC B3 Paridae (Baştankaralar) Parus palustris (Linnaeus, 1758) Kayın Baştankarası LC B2 Parus caeruleus (Linnaeus, 1758) Mavi Baştankarası LC B2 Parus major (Linnaeus, 1758) Büyük Baştankarası LC B2 Parus montanus (Linnaeus, 1758) Dağ Baştankarası LC B2 Parus lugubris (Temmick, 1820) Akyanaklı Baştankara LC B2 Sittidae (Sıvacıkuşları) Sitta europaea (Linnaeus, 1758) Sıvacıkuşu LC B2 Certhidae (Ağaçtırnaşık kuşları) Certhia brachydactyla (Brehm, 1820) Bahçe Tırnaşığı LC B2 Cerhtia familiaris (Linnaeus, 1758) Orman Tırmaşığı LC B2 Orilidae (Sarıasmalar) Oriolus oriolus (Linnaeus, 1758) Sarıasma LC B2 Laniidae (Çekirgekuşları) Lanius collurio (Linnaeus, 1758) Kızılsırtlı Örümcekkuşu LC B3 Lanius minor Gmelin,1788 Kara Alınlı Örümçekkuşu LC B2 Lanius excubitor (Linnaeus, 1758) Büyük Örüncekkuşu LC B2 Lanius senator (Linnaeus, 1758) Kızılbaşlı Örümcekkuşu LC B2 Corvidae (Kargalar) Garrulus glandarius Linnaeus, 1758 Kestane Kargası, Alakarga LC Pica pica (Linnaeus, 1758) Saksağan LC Corvus monedula (Linnaeus, 1758) Cüce Karga LC Corvus frugilegus (Linnaeus, 1758) Ekinkargası LC Corvus corax (Linnaeus, 1758) Karakarga, kuzgun LC B3 Corvus corene (Linnaeus, 1758) Leşkargası LC Sturnidae (Sığırcıklar) Sturnus vulgaris (Linnaeus, 1758) Sığırcık LC B3 Passeridae (Serçeler) Passer domesticus (Linnaeus, 1758) Ev Serçesi LC Passer hispaniolensis (Temmick, 1820) Söğüt Serçesi LC B3 Passer montanus (Linnaeus, 1758) Dağ Serçesi LC B3 Fringillidae (İspinozlar) Fringilla coelebs (Linnaeus, 1758) İspinoz LC B3 Fringilla montifringilla (Linnaeus, 1758) Dağispinozu LC B2 Carduelis chloris (Linnaeus, 1758) Florya LC B2 Carduelis carduelis (Linnaeus, 1758) Saka LC B2 25

26 Carduelis cannabina (Linnaeus, 1758) Ketenkuşu LC B2 Coccothraustes coccothraustes (Linnaeus, 1758) Kocabaş LC B2 Emberizidae (Kirazkuşları) Emberiza cirtrinella (Linnaeus, 1758) Sarı Kirazkuşu, Sarı Çinte LC B2 Emberiza cirius (Linnaeus, 1758) Çit Kirazkuşu LC B3 Emberiza cia Linnaeus, 1766 Kaya Çintesi LC B2 Emberiza hortulana Linnaeus, 1766 Kiraz kuşu LC B3 Emberiza melanocephala (Scopoli, 1769) Karabaş Kirazkuşu, Karabaşlı Çinte LC B2 Milaria calandra Pallas, 1776 Tarla Çintesi LC B3 TOPLAM : 13 TAKIM 38 AİLE 125 TÜR VU=1 NT=1 LC=123 B2=84 B3=31 EKI=1 EK2=7 26

27 Tablo 5. Kırklareli Memelileri, Korunma Durumları ve Yaşam Alanları MEMELİLER (MAMMALIA) TAKIM FAMİLYA TÜR TÜRKÇE İSMİ IUCN BERN CITES YAŞAM ALANI INSECTIVORA (Böcekçiller) CHIROPTERA (Yarasalar) Erinaceidae (Kirpiler) Talpidae (Köstebekler) Soricidae (Sivriburunlular) Rhinolophidae (Nalburunluyarasalar) Erinaceus roumanicus Barret- Hamilton, Kirpi Talpa europaea Linnaeus, 1758 Köstebek LC Talpa ceaca Savi, 1822 Akdeniz Köstebeği LC Sorex minutus Linnaeus, 1776 Sivriburunlu Cücefare LC B3 Sorex araneus Linnaeus, 1758 Orman Sivriburunfaresi LC B3 Crocidura suaveolens (Pallas, 1811) Crocidura leucodon (Hermann, 1780) Küçük Sivriburunlu Bahçefaresi LC LC B3 Sivriburunlu Bahçefaresi LC B3 Bağ, bahçe, kültür arazisi ve orman, Karadeniz kıyıları hariç, kumlu-humuslu tarla, bağ, bahçe Ormaniçi çayır, dere kenarı, kumlu-humuslu ıslak yerler Her türlü habitat, nemli ve sık bitkili orman Çok nemli karışık orman Nemli orman, çalılık ve çayırlar Açık arazi, orman sınırları, çalılık alanlar Rhinolophus ferrumequinum Mağara, in, boş Nalburunlu Büyükyarasa LC B2 (Schreber, 1774) bina, Rhinolophus hipposideros (Bechstein, 1800) Nalburunlu Küçükyarasa LC B2 Mağara Rhinolophus euryale Blasius, 1853 Akdeniz Nalburunluyarasası NT B2 Mağara Rhinolophus mehelyi Matschie, Mehely yarasası VU B2 Mağara

28 LAGOMORPHA (Tavşanlar) Vespertilionidae (Düzburunluyarasalar) 1901 Rhinolophus blasii Peters, 1866 Nalburunlu Yarasa LC B2 Mağara Myotis alcathoe Helversen & Heller, Bıyıklı Küçük yarasa 2001 DD B2 Mağara, orman Myotis bechsteini (Kuhl, 1818) Büyükkulaklı Yarasa NT B2 Orman Mağara, eski Myotis blythii (Tomes, 1857) Farekulaklı küçük yarasa LC B2 bina Myotis capaccinii (Bonaparte, 1837) Uzunayaklı Yarasa VU B2 Mağara, Orman, sulak Myotis daubentoni (Kuhl,1819) Su Yarasası LC B2 alanlar Myotis emerginatus (E. Geoffory, Kirpikli Yarasa 1806) VU B2 Mağara Myotis myotis (Borkhausen, 1797) Farekulaklı Büyük Yarasa LC B2 Mağara Myotis mystacinus (Kuhl, 1819) Bıyıklı Yarasa LC B2 Mağara Myotis nattereri (Kuhl, 1818) Saçaklı Yarasa LC B2 Mağara, orman Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1819) Beyazyakalı Yarasa LC B2 Orman Pipistrellus nathusii (Kayserling & Pürtüklü Yarasa Blasius, 1839) LC B2 Orman Pipistrellus pipistrellus (Scheber, Cüce Yarasa 1774) LC B3 Orman Pipistrellus pygmaeus (Leach, 1825) Cüce yarasa LC B2 Orman, yerleşim alanı Nyctalus leisleri (Kuhl, 1818) Küçük Akşamcı Yarasa LC B2 Orman Nyctalus noctula (Schreber, 1774) Akşamcı Yarasa LC B2 Orman Eptesicus serotinus Schereber, Genişkanatlı Yarasa 1774 LC B2 Orman Barbastella barbastellus (Schereber, Sakallı Yarasa 1774) NT B2 Orman (Plecotus auritus Linnaeus, 1758) Kahverengi Uzunkulaklı Yarasa LC B2 Orman, harabe Miniopterus schreibersi Kuhl, 1819 Uzunkanatlı Yarasa NT B2 Mağara Leporidae (Tavşanlar) Lepus europaeus (Pallas, 1778) Kır Tavşanı, Yabani Tavşan LC B3 Her türlü habitat 28

29 RODENTIA (Kemiriciler) Sciuridae (Sincaplar) Sciurus vulgaris Linnaeus, 1758 Avrupa Sincabı LC B3 Cricetidae (Avurtlaklar, hamsterler) Spalacidae (Körfareler) Muridae (Fareler ve Sıçanlar) Spermophilus citellus (Linnaeus, 1766) Cricetulus migratorius (Pallas, 1773) Cüce avurtlak Arvicola amphibius (Linnaeus, 1758) Su Sıçanı Gelengi, Yer sincabı, Kazık sıçanı Microtus subterraneus (De Selys- Küçük Oyucufare Longchamps, 1836) Microtus rossiaemeridionalis Ognev, Uzun kuyruklu çayır faresi 1924 Microtus guentheri (Danford and Alston, 1880) Myodes glareolus (Schireber, 1780) (Clethriomys glareolus (Schireber, 1780)) Tarla faresi Kızıl sırtlı fare Spalax leucodon Nordmann, 1840 Körfare DD VU LC LC LC LC LC LC B3 Orman, koru, bağ, bahçe Antropojen step mera, çayır, tarla Tarla, mera, çayır, step Bol sazlı durgun akarsular Orman, sık ormaniçi çayırlar Orman, çalılık, çayırlıklar Orman, sık ormaniçi çayırlar, mera Tarla, mera, tarım alanları, açık arazi Tarla, mera, tarım alanları Micromys minutus (Pallas, 1771) Hasat Faresi NT Çeltik tarlaları, sazlık alanlar Nemli orman, Apodemus flavicollis (Melchior, Orman Faresi LC koru, ağaçlıklar, 1834) mera, tarla Apodemus sylvaticus (Linnaeus, Koru, ağaçlıklar, Tarla faresi LC 1758) mera, tarla Yerleşim Rattus rattus (Linnaeus, 1758) Ev Sıçanı LC alanları, bağ, bahçe Yerleşim Rattus norvegicus (Berkenhout, Göçmen Sıçan LC alanları, bağ, 1769) bahçe Mus macedonicus Petrov & Ruzic, Makedonya Ev Faresi LC Tarla, mera, 29

30 CARNIVORA (Etçiller, Yırtıcılar) Gliridae (Ağaç fareleri) 1983) tarım alanları, açık arazi Mus domesticus Rutty, 1772 Ev faresi LC Yerleşim alanları, tarla, tarım alanları Glis glis (Linnaeus, 1766) Yediuyur, Kataliks LC B3 Dryomys nitedula (Pallas, 1779) Ağaç Faresi, Cevizkıran LC B3 Canidae (Köpeksiler) Canis lupus Linnaeus, 1758 Kurt LC B2 EK2 Orman, Mustelidae (Sansarlar) Canis aureus Linnaeus, 1758 Çakal LC Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758) Tilki LC Martes foina (Erxleben, 1777) Kaya Sansarı LC B3 Martes martes (Linnaeus, 1758) Ağaç sansarı LC B3 Meles meles (Linnaeus, 1758) Porsuk LC B3 Lutra lutra (Linnaeus, 1758) Su Samuru NT B2 EK1 Mustela nivalis Linnaeus, 1766 Gelincik LC B3 Yaprak döken, karışık nemli orman Karışık orman, meyvalıklar, bağ, bahçe Orman, makilikler Orman, makilikler, koru ve ağaçlıklı meralar, her türlü habitat Yaprak döken ormanlarda, kayalık-taşlık çalılıklar Yaprak döken orman kayalık çalılıklar, Orman, açık alanlar, mera, tarla Akarsular, göl, baraj Orman, tarla, mera, yerleşim 30

31 ARTIODACTYLA (Çifttoynaklılar) TOPLAM: 6 TAKIM Mustela putorius Linnaeus, 1758 Kokarca LC B3 Vormela peregusna (Guldenstaedt, 1770) Alaca Kokarca VU B2 Felidae (Kediler) Felis silvestris Schreber, 1777 Yaban Kedisi LC B2 EK2 Suidae (Domuzlar) Sus scrofa Linnaeus, 1758 Yaban Domuzu LC Cervidae (Geyikler) Cervus elaphus Linnaeus, 1758 Ulu Geyik, Kızıl Geyik LC B3 EK1 Capreolus capreolus (Linnaeus, 1758) 16 AİLE 64 TÜR Karaca LC B3 VU=5 NT=6 LC=51 DD=2 B2= 26 B3=17 EK1=2 EK2=2 alanları Her türlü habitatözellikle su kenarı, yarlaşim alanı ve çevresi Orman, çalılık, mera, yerleşim alanı ve çevresi. Orman, koru, kayalık arazi Yapraklı ve karışık orman, koru, sık bitkili göl, bataklık, çalılıklar Orman, ormaniçi çayır Orman, ormaniçi çayır, açıklık alanlar 31

32 BÖLGE İLE İLGİLİ FOTOLAR Kırklareli il sınırlarında yaşayan ve bölge için önem arz eden bazı omurgalılara ait fotoğraflar: 32

33 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 48

49 49

50 50

51 51

52 52

53 53

54 54

55 55

56 56

57 KAYNAKLAR Agrer- Agriconsulting- Agrin adına Çevre ve Orman Bakanlığı (Ankara) Yıldız Dağları Biyosfer Projesi Rapor Serisi. No: 2. Yıldız Dağlarının Ekohidrolojisi. Nisan Agrer- Agriconsulting- Agrin adına Çevre ve Orman Bakanlığı (Ankara) Yıldız Dağları Biyosfer Projesi Rapor Serisi No: 4. Yıldız Dağlarının Faunası. Haziran Agrer- Agriconsulting- Agrin adına Çevre ve Orman Bakanlığı (Ankara) Yıldız Dağları Biyosfer Projesi Rapor Serisi No: 6. Yıldız Dağları nda Kuş Çeşitliliğ ve Dağılımı. Nisan Albayrak, İ. Fauna: Susamuru, ATLAS-Yeşil Atlas, sayı 2, sayfa 82 83, Ekim Albayrak, İ. Batı Türkiye Yarasaları ve Yarasa Pireleri. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu. TBAG sayfa1988. Anonim, Türkiye Kıyılarındaki Lagünlerin Yönetim ve Geliştirme Stratejileri ve Islahı Konusunda Yapılan Çalışma (Cilt I ve II). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Tarımsal Sanayi Projesi, WB/3077-TU, Ankara Balık, S.Trakya Bölgesi İçsu Balıklarının Bugünkü Durumu ve Taksonomik Revizyonu, Doğa Bilim Dergisi Ser A2, 9 (2): Baran, İ. Türhkiye Amfibi ve Sürüngenleri. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Başoğlu, M., Baran, İ., The Reptiles of Turkey, Part I. The Turtles and Lizards, Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi Kitaplar Serisi. İzmir, 76: Başoğlu, M., Baran, İ., The Reptiles of Turkey, Part II. The Snakes, Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi Kitaplar Serisi İzmir, 81: Başoğlu, M., Özeti, N. Türkiye Amfibileri. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi. İzmir, 50: Benda, P. and Horacek, I. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 1. Review of distribution and taxonomy of bats in Turkey. Acta Soc. Zool. Bohem. 62: Civitelli, M. V., Filuppucci, M. G., Kurtonur, C., Özkan, B., Capanna, E. Chromosome analysis of three species of Myoxidae. In: Flipppucci M. G. (ed). Proc. II. Conf. on Dormice. Hystrix (n.s.) 6 (1 2) : Corbet, C. B. The Mammals of The Palaearctic Region: A Taxonomic Review. Cornell Uninersity Press. London and Ithaca, Çağlar, M. Türkiye nin Chiroptera Favnası. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, Seri B, 30(3-4):

58 Çağlar, M. Türkiye nin Yarasaları I. Türk Biologi Dergisi, 18(1): Çağlar, M. Türkiye nin Yarasaları II. Türk Biologi Dergisi, 19(2-4) Demirsoy, A. Türkiye Omurgalıları. Memeliler. Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması. 292 sayfa Demirsoy, A. Türkiye Omurgalıları. Memeliler. Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması. 292 sayfa Demirsoy, A. Yaşamın Temel Kuralları. Omurgalılar / Amniyota (Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler). Cilt III / Kısım II. 942 sayfa Demirsoy, A. Yiğit, N., Çolak, E., Sözen, M., Karataş, A. Rodents of Türkiye Türkiye Kemiricileri. Metaksan Co. Ankara 154 sayfa Doğramacı, S. Ve Tez, Ç. Türkiye Glis glis (Mammalia: Rodentia) Türünün Coğrafik Varyasyonları ve Karyolojik Özellikleri. Doğa Tr. J. Of Zoology, 15: Demirsoy, A. Türkiye Apodemus (Mammalia:Rodentia) larının Taksonomik durumları. Tarım Hayvancılık Bakanlığı Zirai Mücadele Müdürlüğü Araştırma: 1-56, Ankara, Demirsoy, A. Türkiye Memeli Faunası. Ondokuz Mayıs Üniv. Fen Fak. Derg. 1 (3) , Demirsoy, A. Türkiye Apodemus (Mammalia; Rodentia) larının Taksonomik Durumları. Tarım Hayvancılık Bakanlığı Zirai Mücadele Müdürlüğü Araştırma: Doğan, M. Trakya da Yayılış Gösteren Microtus (Mammalia; Rodentia) Türlerinin Morfolojik Özellikleri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, IUCN Red List of Threatened Species. Version Erdem, Ü., Kırgız, T., Güher, H. Türeli, C. Hamam Gölü nde (Kırklareli-İğneada) Yaşayan Kızılkanat (Scardinius erythrophthalmus l., 1758) ve Havuz Balığı (Carassius carassius L., 1758) Türlerinin Bazı Biyolojik Özellikleri. XII Ulusal Biyoloji kongresi, Hidrobiyoloji Seksiyonu, Cilt: IV, 6-8 Temmuz 1994, Edirne, Fılıppuccı, M.G.; Krystufek, B.; Sımson, S.; Kurtonur, C.; Özkan, B.: Allozymic and Biometric Variation in Dryomys nitedula (Pallas, 1778).In: Filippuci M.G. (ed.). Proc. II Conf. on Dormice. Hystrix. (n.s.) 6 (1-2): Gef II - Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi - İğneada-Longos-. T.C. Orman Bakanlığı Milliparklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Geldiay, R., Balık, S. Türkiye Tatlısu Balıkları, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:46, Ders Kitabı Dizini No: