UYKU HASTASINA KLİNİK YAKLAŞIM. Dr.Burcu Oktay Mardin Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "UYKU HASTASINA KLİNİK YAKLAŞIM. Dr.Burcu Oktay Mardin Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği"

Soner Seyfi
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 UYKU HASTASINA KLİNİK YAKLAŞIM Dr.Burcu Oktay Mardin Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği

2 Uyku ile ilişkili yakınmalar genel popülasyonda oldukça yaygındır. 7 kişiden 1 i kronik uyku problemi

3 Uykusuzluk semptomları %35 Insomnia %10 Uyku apne %3-4 5 erişkinden 1 i gündüz aşırı uyku hali

4 Üretkenlik kaybı 40 milyar$/yıl Motorlu araç kazaları milyar$/yıl İş kazaları 7 milyar$/yıl Ev kazaları 2-4 milyar$/yıl

5 Hayatımizin 1/3 Günlük yaşantımızı olumsuz etkileyen Uyku bozuklukları Uyku hastası ve yakınmaların doğru değerlendirilmesi

6 ICDS-2 1-İnsomnialar 2-Uykuda solunum bozuklukları 3-Solunum bozukluğuna bağlı olmayan hipersomniler 4-Sirkadyen ritim uyku bozuklukları 5-Parasomniler 6-Uyku ile ilişkili hareket bozuklukları 7-İzole semptomlar, normal varyantları 8-Diğer uyku bozuklukları

bozuklukları 5-Parasomniler 6-Uyku ile ilişkili hareket

7 Klinik öykü-temel yakinma!! Uyku alışkanlıkları Medikal öykü İlaç ve alkol kullanımı Aile öyküsü Hayatındaki değişiklikler

8 Gece uykuda Gece uyanıkken Sabah semptomları Gün içi yakınmaları

9 Gece uykuda... Anormal hareketler ve davranışlar Horlama Solunumun duraklaması Bacaklarda seğirme, çekme Uykuda yürüme, konuşma, garip sesler çıkartma

10 Gece uyanıkkken... Uykuya dalamama, Bacaklarda rahatsızlık, tam tanımlanamayan garip his Tekrarlayan uyanıklıklar Vücutta paralizi hissi, karıncalanma Nefes darlığı, göğüste yanma, sıkışma,çarpıntı

11 Sabahları... Dinlendirici olmayan uyku Yorgun uyanma Baş ağrısı Ağız kurulugu Nazal konjesyon

12 Gün boyunca... Halsizlik, yorgunluk Konsantrasyon kaybı(okul,iş) İrritabilite, anksiyete, depresyon Kas spazmı, ağrı Ağız kuruluğu Unutkanlık

13 Semptomların başlangıç şekli Sıklığı Gecenin hangi yarısında

14 Klinik öykü-temel yakinma!! Uyku alışkanlıkları Medikal öykü İlaç ve alkol kullanımı Aile öyküsü Hayatındaki değişiklikler

15 Uyku alışkanlıkları Yatağa kaçta gider Kaçta uykuya dalar Sabah kaçta uyanır Gece uyanır mı( kaç kez, ne zaman, ne şekilde,yeniden uyku) Gün içi uyku (dinlendirici mi)

16 Uyku anketi (epwort,stanford, berlin) 2 haftayı kapsayan uyku günlüğü

17 Detaylı öykü, uyku alışkanlıklarının sorgulanması, uyku anketleri Uyku profili Temel semptom nedir sorunun cevabı tesbit edilir.

18 Uykusuzluk Gündüz aşırı uyku hali Uyku süresince anormal hareketler yada davranışlar

19 İnsomnia Toplumu en sık etkileyen ve uyku pratiğinde en sık rastlanılan uyku bozukluğu Gece uykusunun yetersizliğinden

20 Uykuya başlamada zorluk Uykuyu sürdürmede zorluk Çok erken uyanma Kronik dinlendirici olmayan uyku Kötü kalitede uyku

21 Erken çocukluk Neden saptanamayan Çok az yada hiç remisyon İdiopatik insomnia

22 Belirlenebilen stress Adjustment insomnia Pozitif stres önemli

23 Kanser, tedavisi, ağrılı durumlar, sistemik hastalıklar Tıbbi durumlara bağlı

24 Uykuya hazırlanırken huzursuzluk, anksiyete Uyuyabilecek miyim? Ya uyuyamazsam? Yarın napıcam? Olağan dışı yerlerde uyuma Psikofizyolojik insomnia

25 Düzensiz yatma zamanı Egzersiz Kafein, alkol, sigara tüketimi Yatakta tv izleme Uygun olmayan uyku hijyeni

26 Bütün gece hiç uyumadım 1 saat anca uyudum Normal gece Uykusuz geceleri takiben gündüz uykululuk yok Paradoksal insomnia (uyku algılamasında bozukluk)

27 Gün içi fonksiyonlarını değerlendir!! Halsizlik, yorgunluk Dikkat, konsantrasyon, bellek bozukluğu Duygudurum bozukluğu, irritabilite Gündüz uykululuğu Motivasyon kaybı Kaza eğiliminde artış Gerginlik, baş ağrısı, GIS semptomları

28 Gündüz aşırı uyku hali Gün içi aktiviteleri olumsuz etkileyen Sersemlik Uyku hali Karşı konulamayan uyku nöbetleri

29 Gece uykum yetmiyor Daha fazla uyumam gerek Ne kadar uyursam uyuyayım bana yetmiyor Sersemliğim geçmiyor Hep yorgunum İşime konsantre olamıyorum

30 Uykuda solunum bozukluklarından narkolepsiye kadar uzanan geniş bir grup hastalık Uyku rutini Uyku uyanıklık zamanları Eşlik eden bulguların sorgulanması

31 Horlama Uykuda solunumun duraklaması Genellikle obez Ek ko-morbit hastalık Uyku apne sendromu

32 Gece semptomları Horlama Boğulma hissi, apne Uyku bölünmeleri Reflü sonucu göğüste yanma Anormal motor aktivite

33 Gündüz semptomları Uyku hali, uyuklamalar Unutkanlık, yorgunluk Sabah baş ağrısı, ağız kuruluğu Kişilik değişiklikleri Libido azalması

34 Santral orjinli hipersomniler Gündüz yaşanan dayanılmaz uyku atakları Öfke, kızgınlık, heyecan, gülme Komplet yada parsiyel kas güçsüzlüğü Narkolepsi ve katepleksi

35 Uyku paralizisi Hipogampik Hipnopompik halisünasyonlar

36 20 li yaşlarda erkek Narkolepsi atakları (kısa ve dinlendirici) Katapleksi (komplet yada parsiyel) İş okul performasında azalma Psikososyal, sosyoekonomik zorluklar

37 Uyku paralizisi Uykuya dalarken yada uyanırken kıpırdayamama Solunum yavaşlar, konuşamama Blinç açık, hatırlar sn

38 Uykuya dalarken(hipnogojik) uyanırken(hipnopompik) işitsel, görsel yada sinestezik halisünasyonlar

39 diensefalik yada midbrain tümorlerinde, multiple skleroz, stroke, vaskuler malformasyonlar, ensefalit, serebral travma Seconder narkolepsi

40 İdiopatik hipersomni normal ( 6-10) yada uzamış (>10 saat ) yaş Saatlerce uyurlar ama dinlendirici değil Neden yok

41 Hafta içi kısa uyku süresi Hafta sonu uzun uyku Tatil günlerinde yakınma yok Davranışsal nedenlere bağlı yetersiz uyku

42 Sirkadyen ritim bozuklukları Sabah uyanmakta zorluk Sabah uykululuğu, sersemlik Gece uykuya dalmada zorluk Geçikmiş uyku fazı bozukluğu

43 Akşam uykululuk Sabah erken uyanma Erken uyku fazı bozukluğu Shift-work, jet lag

44 Uykuda anormal hareketler ve davranışlar Partner ile görüş! Davranışlar Hareketler Gecenin hangi saatinde Bilinç durumu

45 Gecenin ilk 1/3 Çocukluk dönemi Selim seyirli Kuvvetli aile öyküsü Tam yada kısmı amnezi NREM uykusu kaynaklı uyanıklık tepki bozuklukları

46 Uyurgezerlik Uyku terörü Konfüzyonel arosual(uyanıklık)

47 Uyurgezerlik yavaş dalga uykusundan kaynaklanan beklenmedik motor aktivite 10 dk kısa Genellikle oda içerisinde kendi yollarını bulurlar Nadiren yaralanma, şiddet

48 Uyku sırasında ani çığlık Aşırı korku Otonomik belirtiler Uyku terörü

49 Konfüzyonel uyanıklıklar Hareketlenme ve inleme Bağırma,ağlama şeklinde konfüze davranışlar Çocuğu tamamen uyandırmak mümkün değil

50 Uyku siklusunun sonlarına doğru Daha çok erişkinlerde Tehlikeli davranışlar REM uykusu ile ilişkili parasomniler

51 REM uykusu davranış bozukluğu(rbd) Yenileyici uyku paralizisi Kabus bozukluğu

52 Diafragma ve ekstraoküler kaslar dışında tüm somatik kaslarda aktif paralizi RBD Rüyalar harekete geçer Yoğun ve şiddet içerikli Kendine yada yatak partnerine zarar

53 Kolay uyanır, oryantedir. Rüyayı net olarak hatırlar, anlatır.

54 Yenileyici uyku paralizisi Uykunun başlangıcında yada uyanma sırasında tüm gövde ve ekstremiteleri hareket ettirmede zorluk Saniyeler ile 1-2 dk Bilinç korunmuştur

55 Kabus bozukluğu Korku, anksiyete, öfke, üzüntü, nefret ve diğer disforik duygular Rüyalar yoğun şekilde hatırlanır Uykudan yenileyici uyanma ataklarıdır

56 Diğer parasomniler Uyku ile ilişkili disosiyatif bozukluk Uyku ile ilişkili inleme(katatrenia) Patlayan kafa sendromu Uyku ile ilişkili varsanılar Uyku ile ilişkili yeme bozukluğu

57 İstem dışı ve tekrarlayıcı yeme içme atakları Garip formda ve kombinasyonda yiyeceklerin tüketimi Uyku bütünlüğü bozuk GAUH,insomni Kilo alımı Ataklar hatırlanmaz

58 İleri yașlarda görülen parasomnilerde; psikiyatrik bozukluklar, cinsel istismar ve kötüye kullanım nörodejeneratif hastalıklar Hukuksal sorunlar

59 bacaklarında hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, uyuşma, karıncalanma tam olarak tanımlanamayan bir his hareket ettirme ihtiyacı

60 Bacaklarda germe, hareket ettirme, yataktan kalkıp gezinme Uykuya dalamazlar RLS %80 PLMS Uykuyu sürdürmede sıkıntı

61 Gece uykuda ağrılı kramplar 1-2 dk Uyanma Nokturnal bacak krampları

62 Diş gıcırdatma Bruksizm Temporamandibular eklem disfonksiyonu

63 Klinik öykü-temel yakinma!! Uyku alışkanlıkları Medikal öykü İlaç ve alkol kullanımı Aile öyküsü FM

64 Medikal öykü Mevcut yada geçmiş hastalık, operasyon Epilepsi,parkinson, demans, artritik durumlar, astım, iskemik kalp hastalığı, migren, obstrüktif üropati ağrıya yol açan her türlü durum

65 Hipotroidizm, akromegali,cushing sendromu, allerjik rinit, mukopolisakkoridozlar Tonsillektomi Obstrüktif uyku apne Anemi, renal yetmezlik RLS,PLMS

66 Anksiyete ve duygudurum bozuklukları Insomnia Depresyon Gündüz aşırı uyku hali Şizofreni Uyku bozukluğu

67 Klinik öykü-temel yakinma!! Uyku alışkanlıkları Medikal öykü İlaç ve alkol kullanımı Aile öyküsü FM

68 İlaç kullanımı Teofilin, B2 agonistler, diüretikler İnsomnia Kronik sedatif hipnotik kullanımı Hipnotik dependent uyku bozuklukları Soğuk algınlığı ilaçları, tatlandırıcılar,antihistaminiklar somniak

69 Alkol kullanımı Horlama Apne Insomnia Uyku deprivasyonu Uykululuk

70 Klinik öykü-temel yakinma!! Uyku alışkanlıkları Medikal öykü İlaç ve alkol kullanımı Aile öyküsü FM

71 Aile öyküsü Narkolepsi PLMS Uyku terörü Enüresis Uygurgezerlik OUAS

72 Klinik öykü-temel yakinma!! Uyku alışkanlıkları Medikal öykü İlaç ve alkol kullanımı Aile öyküsü FM

73 İnspeksiyon Obezite, kalın boyun OSAS Üzgün, bitkin bir ifade, zayıf kişisel hijyen, mor gözler Depresyon,insomni

74 Mandibular hipoplazi retrognati Büyümüş tansiller,dil sarkmış yumuşak damak Sağ kalp yetmezliği bulguları, aritmi, HT Solunum sistemi, nörolojik muayene

75 Klinik değerlendirme Çok farklı yakınmalar Uyku bozuklukları Nedene yönelik tanısal testler

76 Teşekkürler...

Benzer belgeler

ICSD3: Parasomniler. Farklar & Yenilikler. Dr. Hikmet YILMAZ CBÜ Nöroloji AD, Manisa

ICSD3: Parasomniler. Farklar & Yenilikler. Dr. Hikmet YILMAZ CBÜ Nöroloji AD, Manisa ICSD3: Parasomniler Farklar & Yenilikler Dr. Hikmet YILMAZ CBÜ Nöroloji AD, Manisa Uyku bozuklukları sınıflaması Ortak bilimsel dil kullanmak Standart tanı ve tedavi yaklaşımları için uygun zemin Hastalık