Karar NO: KARAR-

Transkript

1 T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar NO: KARAR- Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsele ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun gün ve 268 sayılı raporu Büyükşehir Belediye Meclisinin tarihli toplantısında okundu. Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Yenimahalle Belediye Meclisinin gün ve 53 sayılı kararı ile uygun görülen ada 1 sayılı parselde yer alan "Cami" alam için "Mevcut durum imar durumudur." Plan notu ilave edilmesine ait öneri onaylanmak üzere İmar Daire Başkanlığına sunulduğu, -Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin gün ve 2094 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Çayyolu Toplu Konut Alam Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kapsamında 7936m2 alana sahip ada 1 sayılı parselin "Cami" kullanımında olduğu, -Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin gün ve 629 sayılı karan ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği kapsamında anılan parselin "Cami" kullanımından "Cami ve Sosyal Kültürel Tesis Alam" kullarrrmına ayrıldığı ve yapılanma koşullarının E:0.50, hmax:serbest olarak belirlendiği, -Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin gün ve 98 sayılı kararı ile anılan alanda inşaat emsali E:1.00, hmax:serbest şeklinde yapılanma koşullarının yeniden belirlendiği, -Yenimahalle Belediye Meclisinin gün ve 200 sayılı kararı ile; ada 1 sayılı parseldeki Camiye ilişkin yapı ruhsatı düzenlenmediğinden ve ± 0.00 kotunun yanlış yapılaştığmdan bahisle, öneri 1/1000 ölçekli plan üzerinde; inşaat emsali E: 0.50, hmax:serbest şeklinde yapılanma koşullarının belirlendiği, 1 -Cami 15m.lik yoldan kotlandırılaoaktır. 2-Su basman metrede tesis edilebilir. 3-Cami dışındaki alanlar otopark, sosyal tesis, işletme amaçlı kullamlabilir. Şeklinde 3 adet plan notu ilave edildiği, -Söz konusu planın gün ve 1366,4070 sayılı İmar Dairesi yazısı ile : onaylandığı, - Yenimahalle Belediye Meclisinin gün ve 53 sayılı kararı ile ada 1 sayılı parselde yer alan "Cami" alam için "Mevcut durum imar durumudur." plan notu ilave edilmesinin önerildiği, fakat hangi amaçla böyle bir plan notu ilavesinin istenildiğinin belirtilmediği; yerinde yapılan incelemede ise, söz konusu parseldeki yapının, yapı yaklaşma mesafelerim ihlal ettiğinin belirlendiği, -"Mevcut durum imar durumudur." şeklinde plan notu ilavesi ile kaçak yapıların yasallaştırılmasına yönelik plan değişikliği tekliflerinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün gün ve B.09.0.TAU ve gün ve B.09.TAU sayılı genelgeleri ile uygun bulunmadığı ancak bu konuda yetkinin Büyükşehir Belediyesinde olduğunun vurgulandığı, Hz.Mevlana Cami Demeğinin tarihli dilekçesiyle; parselin güneydoğu köşesinde yaklaşık 1500 m2.lik alanın E=0,60, Hmax=7.50 (2 kat) imar durumuyla Anaokulu ve Kreş olarak önerildiği, Hususları belirlenmiş olup, teklifin kabulüyle 1/1000 ölçekli planı tadilen 1/5000 ölçekli nazım imar planının birlikte "onayı'na ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylanarak oyçokluğu ile kabul edildi.

2 BÎİ.ÎRKÎŞÎ RAPORU ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA BİLİRKİŞİ RAPORU - ESAS NO : 2006/1937 DAVACI : Hüsamettin ÖZTÜRK, Yasin DEMİRCİ, Bedia SÖYLEMEZ Vekili Av. Muzaffer YILMAZ Cinnah Cad. No: 17/15 Çankaya/ANKARA DAVALI ı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vekili Av. Ayşe KÜRKÇÜ KIZILKAYA DAVALILAR YANINDA MÜDAHİL: Yenimahalle Belediye Başkanlığı Vekili Av. Ali BURAN Muradiye Kültür Vakfı, Muraş Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. Vekili Av. Recep ÇERÇİ Necatibey Cad. No:34/3-4 Sıhhiye / ANKARA DAVA KONUSU : Ankara ili Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel nolu taşınmazla ilgili olarak Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile onaylanan uygulama imar planı değişikliği ile anılan kararın 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile birlikte tadilen onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemidir. DAVA DOSYASININ İNCELENMESİ : A-) Davacının İstem ve İddiaları: Davacı, Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi Başkanlığına vermiş olduğu kayıt tarihli dava dilekçesinde özetle; Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel, Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin tarih ve 2094 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Çayyolu Toplu Konut Alanı Nazım İmar Planında ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında "cami" kullanımına ayrılmıştır. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 629 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliği parselin "cami" alanı olan kullanımı "cami ve sosyal kültürel tesis alanı" kullanımına dönüştürülmüş yapılanma koşulları E=0.50 hmax=serbest olarak belirlenmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 98 sayılı kararı ile inşaat emsali E=1.00 'a yükeltilmiştir. Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile söz konusu ada 1 nolu parselde yer alan cami alanı için "mevcut durum imar durumudur" şeklinde plan notu ilavesi önerilmiştir. Yapı yaklaşma mesafelerinin ihlal edildiği ve Hz. Mevlana Cami Derneğinin tarihli dilekçeleri ile parselin güney köşesinde 1500 m2 lik alana E=0.60 hmax=7.50 m (2kat) yapılanma koşulları ile "anaokulu" ve "kreş" yapımı talebinde bulunulduğu gerekçeleri ile Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı karan ile 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliği tadilen olmak üzere 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliği ile birlikte onaylanmıştır. Yapılan plan değişiklikleri ile kullanıma artış getirilmiş, inşaat emsalleri artırılmış, yapı yaklaşma sınırları değiştirilmiştir. Dava konusu plan değişikliği kararı kamu menfaati gözetilerek oluşturulmamıştır. Noktasal bazda, kamu yararı ve hizmet gereklerine, imar mevzuatına, hukuk düzenine aykırıdır. Açıklanan nedenlerle,yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı karan ile onaylanan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliği ile anılan kararın 1/5000 ölçekli nazım İmar planı değişikliği ile birlikte tadilen onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararının iptali gerekir denilmektedir. 1 -

3 BtLÎRKİŞÎ RAPORU_ B-) Davalı Taraf Savunmaları: Yenimahalle Belediye Başkanlığı: Ankara 4. İdare Mahkemesine verdikleri kayıt tarihli savunma yazısında özetle; Ankara Büyükşehir Belediye Meclis Üyesi olan davacıların dava konusu işlemde menfaat ilişkileri bulunmadığından dava açmaya ehliyetli bulunmadıklan. dava konusu 1/5000 ölçekli plana 1 aylık askı süresi içinde ( ) davacıiarca itirazda bulunulmadığı ve nazım plan değişikliğinin kesinleşmiş olduğu, Büyükşehir Belediye Başkanlığınca planların belediyelerine tarihinde gönderildiği ve belediyelerinde henüz uygulama imar planlarının askıya çıkarılmadığı, 1/1000 ölçekli plan yürürlüğe girmeden tarihli dava dilekçesi ile davanın açıldığı, ayrıca 5216 sayılı yasanın 14., 5393 sayılı Yasanın 23. maddeleri uyarınca Mülki İdare Amirine gönderilmeyen meclis kararlarının yürürlüğe girmiş olamayacağı belirtilmiştir. Bununla birlikte belediyelerince yapılan plan notu ilavesi şeklindeki plan değişikliğinin uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesine yönelik olduğu, planın iptalini gerektirecek hiçbir hukuki ve teknik neden bulunmadığı belirtilerek, açıklanan nedenlerle davanın reddi istenilmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı: Ankara 4. İdare Mahkemesine sunulan kayıt tarihli savunma yazılarında özetle; Dava konusu parsel, Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin tarih ve 2094 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli Çayyolu Toplu Konut Alanı Nazım İmar Planında ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kapsamında 7936 m2 alana sahip ada 1 nolu parsel numarası ile "cami" alanı kullanımında bulunmaktadır. Daha soma Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 629 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği kapsamında parselin "cami" alanı olan kullanımı "cami ve sosyal kültürel tesis alanı" kullanımına ayrılmış ve yapılanma koşulları E=O.50 hmax=serbest olarak belirlenmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 98 sayılı kararı ile alanda inşaat emsali E=1.00 olarak yeniden belirlenmiştir. Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 200 sayılı kararı ile ada 1 sayılı parseldeki camiye ilişkin yapı ruhsatı düzenlenmediğinden ve ± 0.00 kotunun yanlış yapılaşdığmdan bahisle 1/1000 ölçekli plan üzerinden; inşaat emsali E=0.50, hmax=serbest şeklinde yapılanma koşulları belirlenmiştir. Anılan plana, 1- Cami 15 m.lik yoldan kotlandırılacaktır, 2-Subasman m. de tesis edilebilir, 3- Cami dışındaki alanlar otopark, sosyal tesis, işletme amaçlı kullanılabilir şeklinde üç adet plan notu ilave edilmiştir. Söz konusu plan Belediye Başkanlığımızın tarih (18098/1) sayılı yazısı ile onaylanmıştır. Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile ada 1 parselde yer alan "cami" alanı için "mevcut durum imar durumudur" şeklinde plan notu ilave edilmiştir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararı ile sözkonusu parselin güneydoğu köşesinde 1500 m2 lik alan, E=0.60 hmax=7.50 m. (2kat) imar durumuyla "anaokulu ve kreş alanı" olarak ayrılmış ve 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliği ile birlikte tadilen onaylanmıştır. Dava konusu plan değişikliği işlemi sosyal donatı içerikli olup imar mevzuatına, şehircilik esasları, planlama ilkeleri ve kamu yararına uygundur denilerek davanın reddi istenilmiştir. C-) Davalılar Yanında Müdahil Olma Talepleri: Muraş Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. dava konusu edilen imar planlarına konu parsellerin (61038 ada 1 ve 7 nolu parseller) maliki olduğunu, dava konusu imar planlarının iptalinin taşınmazlarını etkileyeceğinden kayıt tarihli dilekçeleri ile davalılar yanında müdahale talebinde bulunmuştur. Muradiye Kültür Vakfı konusu edilen imar planlarına konu parsellerin (44968 ada 1 nolu parsel) maliki olduğunu, dava konusu imar planlarının iptalinin taşınmazlarını etkileyeceğinden kayıt tarihli dilekçeleri ile davalılar yanında müdahale talebinde bulunmuştur. Söz konusu müdahil olma istemleri Mahkemenin tarihli kararı ile kabul görmüştür. -2-

4 BtLÎRKİŞÎ RAPORU_ DEĞERLENDİRME : Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda dava konusu olayın, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının yukarıda özetlenen Ankara 4. İdare Mahkemesine sunduğu kayıt tarihli savunma yazılarında belirtildiği şekilde geliştiği anlaşılmaktadır. Dava konusu alana ilişkin uydu görüntüsü ile dava konusu uygulama imar planı örneği aşağıda verilmiştir. -3-

5 BİLİRKİŞİ RAPORU

6 BİLİRKİŞİ RAPORU_ 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca tarih ve sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin tarih ve sayılı R.G. ile değişik 3.6. maddesi hükmünde; Plan Değişikliği: "Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemelerdir." olarak tanımlanmaktadır. Gerek 3194 sayılı İmar Kanunumun 5. maddesindeki, gerekse aynı yönetmeliğin 3.1 ve 3.2. maddelerindeki tanımları gereği, nazım imar planları ve uygulama imar planları detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla bir bütün olan planlardır. Yine Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 16. maddesi birinci fıkra hükmünde; "Hazırlanacak her ölçekteki imar planlarının yapım ve değişikliklerinde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile gelecekteki gereksinimleri göz önünde tutularak sosyal ve teknik donatı alanlarında Ek-1'deki tabloda belirtilen standartlara uyulur." denilirken kentsel, sosyal ve teknik altyapıya ilişkin asgari standartlarının belirlendiği tablolarda; Cami alanları için düzenlenen Ek-le tablosunda asgari alan büyüklüğü: küçük camiler için 2500 m2, orta cami (semt cami) için 5000 m2_ve büyük merkez camiler için m2 olarak, belirlenmiştir. Eğitim Tesisleri için düzenlenen Ek-l a tablosunda anaokulu için asgari alan büyüklüğü: 3000 ila 5000 m2 olarak, Sosyal ve Kültürel Tesisler için düzenlenen Ek-lb tablosunda kreş için asgari alan büyüklüğü 2000 m2 olarak belirlenmiş Kentsel, Sosyal ve Teknik Altyapı başlığı altında düzenlenen Ek-1 tablosunda Dini Tesis Alanları ile Kreş ve Anaokulu alanları için kişi başına ayrılması gerekli zorunlu alan miktarları ayrı ayrı belirlenmiştir. Yönetmeliğin 27. maddesinde de; " İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılamaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: 1- İmar planlarmdaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2- İmar planlarmdaki bir sosyal ve teknik altyapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. 3- İmar planında yeni bir sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması durumunda 1 inci bendeki esaslara uyulur. 4- Plan müellifinin gerekçeli uygun görüşünün alınması şarttır. Dini yapı alanlarına ilişkin planlarda ve değişikliklerinde il müftülerinin görüşü alınır." hükmü yer almaktadır sayılı İmar Kanunumun 18. maddesi hükmü uyarınca ibadet yerleri düzenleme ortaklık payından karşılanması gereken kullanımlardan olup kreş ve anaokullarının düzenleme ortaklık payından karşılanabilmesi ise Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve orta öğretim kurumları kapsamında olmasına bağlıdır. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin maddesi hükmü gereği imar planları ile sağlıklı ve güvenli bir çevrenin oluşturulması imar planlarının yapımının temel hedeflerden birisidir tarih ve sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren 3194 sayılı İmar Kanunumun 8. maddesi gereği olarak, imar planları belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girerler. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlıklarınca tespit edilen yerlerde 1 ay süreyle ilan edilirler. Bir aylık ilan süresi içerisinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisleri onbeş gün içinde kesin karara bağlarlar. Onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerde bu usule tabidir. -5-

7 BİLİRKİŞİ RAPORU_ tarih ve sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunumun 7.b. maddesi hükmü gereğ: ziarak; Çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, \az:vmak ve onaylayarak uygulamak, büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun oinrak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlarda yapılacak değişiklikleri aynen veya değiştirerek onaylamak yetkisi Büyükşehir Belediye Başkanlığına verilmiştir. Kanun'un 12. maddesi gereği olarak Büyükşehir Belediyesinin karar organı Büyükşehir Belediye Mecüi u : 5216 sayılı Kanun'un Meclis Kararlarının Kesinleşmesi başlığı altında düzerueuen 14. maddesi son fıkrası hükmü gereği olarak, Büyükşehir kapsamındaki ilçe ve iademe belediyeleri meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibari üç ay içinde büyükşehir belediye başkanlığı tarafından nazım imar planına uygunluğu yönûrâi -incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir. 14. maddenin 1., 2., 3., 4. ve 5. fıkralarında da; Büyükşehir belediye başkanı, hukuka aykırı gördüğü belediye meclisi kararlarını, yedi gün içinde gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere belediye meclisine iade edebilir. Yeniden görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile yeniden görüşülmesi istenip de büyükşehir belediye meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir. Büyükşehir belediye başkanı, meclisin ısrarı ile kesinleşen kararlar aleyhine on gün içinde idarî yargıya başvurabilir. Kararlar, kesinleştiği tarihten itibaren en geç yedi gün içinde mahallin en büyük mülkî idare amirine gönderilir. Mülkî idare amirine gönderilmeyen kararlar yürürlüğe girmez. Mülkî idare amiri hukuka aykırı gördüğü kararlar aleyhine on gün içinde idarî yargı mercilerine başvurabilir. hükmü bulunmaktadır. Bilirkişi Raporu_ Yukarıda belirtilen ilgili mevzuat hükümleri ile dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesinden; 1- Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerindeki tanımı gereği, plan değişikliği; plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemelerdir olarak tanımlanmasına rağmen, cami alanının küçültülerek cami kullanımının bir kısmının anaokulu ve kreş kullanımına dönüştürülmesinde plan değişikliğini zorunlu kılacak davalı idarelerce ortaya konulmuş bilimsel, nesnel ve teknik gerekçe bulunmamaktadır. Dava konusu plan değişikliğinin Cami Derneğinin talebi üzerine yapıldığı anlaşılmaktadır. Cami alanının küçültülmesine ilişkin plan değişikliğinde il müftülüğünün görüşünün alındığına dair bir bilgi ve belge ile plan açıklama raporu davalı idarelerce ortaya konulmamıştır sayılı İmar Kanunumun 18. maddesi hükmü gereği Cami alanları düzenleme ortaklık payından karşılanan kullanımlardandır. Davalılar yanında müdahil Muradiye Kültür Vakfınca sunulan bilgi ve belgelerden tapu senedi örneklerinin incelenmesinden alanda 3194 sayılı İmar Kanunumun 18. maddesi uyarınca imar uygulaması yapıldığı anlaşılmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları kapsamında kalmayan anaokulu ve kreş kullanımlarının düzenleme ortaklık payından karşılanması da mümkün olamayacağından DOP'a konu bir kullanım kararından imar uygulaması sonrasında plan değişikliği ile DOP'a tabi olmayan bir kullanıma dönüşüm de söz konusu edilemez. 3- Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin Eki olarak düzenlenen Ek-l a tablosunda anaokulu için asgari alan büyüklüğü; 3000 ila 5000 m.2 olarak, Ek-lb tablosunda kreş için -6-

8 BİLİRKİŞİ RAPORU_ asgari alan büyüklüğü; 2000 m2 olarak belirlenmiştir. Dava konusu imar planı değişikliklerine konu 1500 m2 lik anaokulu ve kreş alanı belirtilen standartları karşılamamaktadır. 4- Sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulması imar planlarının yapımının temel amaç ve hedeflerindendir. İmar planlarına "Mevcut durum imar durumudur" şeklindeki plan notları ile sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulması mümkün olmadığı gibi böyle bir plan notunun ilavesi imar planlarının yapımındaki bu temel gerekçeyi ortadan kaldırıcı niteliktedir. İmar planı yapılan bir alanda halihazırda yapılaşmanın bulunması durumunda, mevcut yapıların durumları plan kararlarının oluşumu açısından irdelenecek olmakla birlikte, plan ile getirilen karar ve yapılaşma koşullarını, plan dönemi içerisinde hayata geçirilemeyecek şekilde ortadan kaldıran plan notu ilavelerinin planın yapımını anlamsız kılacağından planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına aykırı olduğu değerlendirilmektedir sayılı İmar Kanunu hükümleri ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; İlçe ve ilk kademe belediye meclislerince uygun görülen imar planlarının büyükşehir belediye meclislerince onaylanması sonrasında yürürlüğe gireceği, onaylanan planların kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem niteliği kazanması için ise planın onayına ilişkin Büyükşehir belediye meclis -7-

9 Bilirkişi RAPORU kararı sonrasında büyükşehir belediye başkanına gönderileceği, büyükşehir belediye başkanınca kararın yeniden görüşülmesinin istenmemesi veya yeniden görüşülmesi istenip de büyükşehir belediye meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğu ile ısrar edilmesi halinde planların belediyesinde askıya çıkarılacağı ve planın askıya çıkarılma işlemini doğuran eylemin oluştuğu tarihten itibaren en geç yedi gün içinde planın onayına ilişkin belediye meclis kararının mülki idare amirine gönderileceği, bir aylık askı süresi sonrasında planın kesinleşeceği sonucuna ulaşılmaktadır. Buradan hareketle, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığının davacıların planlar askıya çıkarılmadan açmış oldukları davanın kesinleşmiş bir idari işlem olmadan açıldığı ve mülki idare amirine gönderilmeyen planların yürürlüğe girmeyeceği bu nedenle de davanın reddini istemesi, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulumun tarih ve 2003/609 sayılı Kararı da dikkate alındığında bilirkişi heyetimizce yapılan değerlendirmede duraksama yaratmış olsa da, davacılarca söz konusu davayı, imar planı değişikliğine konu alanda kendilerine ait olan bir mülkiyet üzerinde onaylanan planla getirilen kullanım kararı nedeniyle oluşan bir mağduriyet üzerine açmamışlardır. Üyesi oldukları belediye meclisince alman imar planı değişikliğine ilişkin onay kararı, imar mevzuatına açık aykırılık teşkil edip, dava hakkının ertelenmesi durumunda imar planın belediyesince uygulanması sonrasında ortaya çıkacak fiili durum nedeniyle kamu menfaatlerinin zarar görmesine neden olunacaktır. Kesinleşmeleri için ilanı gereken düzenleyici işlemlerden olan imar planlarının ilanı ile ulaşılmak istenilen amacın plan kararlarından etkilenecek mülkiyet sahiplerinin idarece re'sen tesis edilen işlemden haberdar olup mağduriyetlerinin önlenilmesi olduğu düşünüldüğünde, doğrudan mülkiyet ilişkisi bulunmayan belediye meclis üyelerince imar mevzuatına açık aykırılık teşkil eden ve kararın uygulanması durumunda kamu menfaatlerinin zarar görmeye devam edecek olması karşısında ve geçen süre itibarı ile askı işlemlerinin ve kararın mülki idare amirine gönderilme işlemlerinin tamamlanarak, planların kesinleştirilmiş olduğu da dikkate alındığında, dava konusu plan değişikliğinin hukuksal sonuç yaratabilen, dava konusu edilebilir kesinleşmiş bir idari işlem olarak değerlendirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir. Nitekim farklı bir davada Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu'nun tarih ve 2003/588 sayılı kararı bu yöndedir. SONUÇ : Dava dosyasında bulunan mevcut bilgi ve belgeler, yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi ve konuya ilişkin ilgili mevzuatın birlikte değerlendirilmesi sonucunda; Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel nolu taşınmaz üzerinde onaylı imar planları kapsamında "cami ve sosyal kültürel tesis alanı" olarak belirlenen kullanım kararının, Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile uygun görülen 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında "mevcut durum imar durumudur" şeklindeki plan hükmü ilavesine ilişkin plan değişikliği önerisinin, Büyükşehir Belediye Meclisinde görüşülmesi sırasında, parselin 1500 m2 lik kısmı üzerinde "anaokulu ve kreş" kullanımı getirilerek tadilen onaylanması ve buna ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliğinin -8-

10 BİLİRKİŞİ RAPORU Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararı ile onaylanmasına ilişkin belediye meclis kararlarının iptali istemiyle açılan davada: Onaylı planda cami alanı olarak belirlenen kullanım kararının değiştirilmesinde il müftülüğünün görüşünün alınmaması, anaokulu ve kreş alanı olarak belirlenen 1500 m2 lik alanın Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik ile belirlenen asgari alan büyüklüğü şartını sağlamaması, plan değişiklikleri bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan ve kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemeler olması gerekirken, ortaya hiçbir ihtiyaç gerekçesi konulmaması, "mevcut durum imar durumudur" şeklindeki plan hükmünün sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulmasını amacını taşıyan imar planlarının plan dönemi içinde uygulanma imkanını ortadan kaldıracağı ve imar planı yapımını anlamsız kılacağı, düzenleme ortaklık payından karşılanması gereken kullanımlardan olan dini tesis alanlarına ilişkin plan kararlarının oluşturulmasında parselin özel mülkiyette kalmasına neden oluşturacak sosyal ve kültürel tesis alanı gibi ikinci bir kullanım kararının aynı parsel içerisinde önerilemeyeceği, düzenleme ortaklık payı ile oluşturulması gereken dini tesis alanlarının plan değişikliği ile özel mülkiyete konu olabilecek şekilde ve ikinci bir parsel oluşumu suretiyle plan değişikliğine konu edilemeyeceği, açıklanan nedenlerle de dava konusu imar planı değişikliklerinin onaylanmasına ilişkin Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararlarının 3194 sayılı İmar Kanunu ve Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümleri ile planlama ilkeleri, şehircilik esaslarına aykırı olduğu, kamu yararı bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Yüce Mahkemenize saygılarımızla arz olunur, 19/07/2007 Yavuz SONCUL Harita Mühendisi İsmail ALACA Yük. Şehir Plancısı îrhan ERTAN Şehir Plancısı -9-

11 ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA - EK BİLİRKİŞİ RAPORU - ESAS NO : 2006/1937 DAVACI ı Hüsamettin ÖZTÜRK, Yasin DEMİRCİ, Bedia SÖYLEMEZ Vekili Av. Muzaffer YILMAZ Cinnah Cad. No: 17/15 Çankaya/ANKARA DAVALI ı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vekili Av. Ayşe KÜRKÇÜ KIZILKAYA Yenimahalle Belediye Başkanlığı Vekili Av. Ali BURAN DAVALILAR YANINDA MÜDAHİL: Muradiye Kültür Vakfı, Muraş Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. Vekili Av. Recep ÇERÇİ Necatibey Cad. No:34/3-4 Sıhhiye / ANKARA DEĞERLENDİRME: Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel nolu taşınmazla ilgili olarak Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile onaylanan uygulama imar planı değişikliği ile anılan kararın 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile birlikte tadilen onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile açılan davada Mahkemenizce re'sen bilirkişi olarak seçilmemiz üzerine, tarihinde yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonrasında dava konusu uyuşmazlığın çözülmesine ilişkin görüş ve kanaatlerimiz tarihli Bilirkişi Raporu ile Mahkemenize sunmuştu. Davalı İdareler ile Davalı İdareler Yanında Davaya Müdahillerin Bilirkişi Raporunda ortaya koyduğumuz görüşlerimize itirazlarına ilişkin değerlendirmelerimiz aşağıdaki gibidir: Bilirkişi raporuna yapılan itirazlar incelendiğinde, - Çayyolu Hz. Mevlana Cami Yaptırma Derneğinin Başkanı Burhan YENER'in gün ve 961 sayılı dilekçesinde; ada içerisinde ayrılan Anaokulu ve Kreş kullanımlarının parseli bölücü nitelikte olduğu, parsel ayrımının kaldırılarak "Anaokulu, kreş, lojman ve sağlık tesisleri yer alabilir" şeklinde plan notu ilave edilmesinin ve yeni emsal değerinin adanın bütünü için E=1.00 olarak belirlenmesinin istendiği, - Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 55 sayılı kararı ile uygun görülen Yenimahalle Çayyolu ada 1 sayılı parselde 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği önerisinin, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile, parsel ayrımının kaldırılması, "18098 adada cami, anaokulu, kreş ve lojman yeralabilir" şeklinde plan notu eklenmesi, ada bütünü için inşaat emsali E=1.00 olarak belirlenerek onaylandığı, " Yapı yaklaşma mesafeleri açısından mevcut durum imar durumudur. Yıkılıp yeniden yapılaşma durumunda plan koşulları geçerlidir" şeklindeki plan hükmünün korunduğu, - Mülkiyeti Hazineye ait 7936 m2 yüzölçümlü adanın bütününün, Ankara İl Defterdarlığı Anıt Emlak Müdürlüğünden Diyanet İşleri Başkanlığı Yenimahalle Müftülüğüne cami yapmak şartı ile tahsis edildiği, adanın bir bölümünde ikinci bir parsel oluşturacak şekilde Anaokulu ve Kreş Alam ayrıldığında oluşan parselin mülkiyetinin artık Yenimahalle Müftülüğünde olamayacağının ifade edildiği, - Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararının 2. sayfasının 2. paragrafında Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği II.Bölüm 15. madde 4b, 4c ve 4d bentlerinde de belirtildiği üzere Sağlık Tesisleri Alanı, Sosyal ve Kültürel Tesisler Alanı ve Dini Tesisler Alanı kavramlarının farklı amaçlar için tanımlanmış ve farklı kullanımlar içeren alanlar olduğunun belirtildiği, - Bilirkişi incelemesine dayanak oluşturan plan örneği ve karar örneklerinin en son onaylı ve yürürlükte bulunan Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliği olmadığı, dolayısı ile bilirkişi raporunda ileri sürülen görüşlerin fiili duruma uygun olmadığı ve mahkemece karara esas alınamayacağıdır. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliği ile tek ada tek parsel oluşumu ile tasarlanan imar adası ve parselinde; Plan üzerinde "dini tesis alanı" kullanım kararı getirildiği, yapı çekme mesafelerinin plan üzerinde gösterildiği, inşaat emsalinin E=1.00, hmax=serbest olarak belirlendiği ve Plan notlarında "1-Yapı yaklaşma mesafeleri açısından mevcut durum

12 imar durumudur. Yıkılıp yeniden yapılaşma durumunda plan koşulları geçerlidir adada cami, anaokulu, kreş, lojman yer alabilir "hükmünün getirildiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda; 1- Mülkiyeti Hazineye ait 7936 m2 yüzölçümlü adanın bütünü, Ankara İl Defterdarlığı Anıt Emlak Müdürlüğünce Diyanet İşleri Başkanlığı Yenimahalle Müftülüğüne cami yapılmak şartı ile tahsis edilmiş olup, ada üzerinde belirlenen bu amaç dışmda kullanım kararı getirilmesi söz konusu değildir. Tahsis kararını değiştirebilecek bir plan değişikliğinin zorunlu olması halinde, değişiklik öncesi İl Müftülüğünün uygun görüşünün alınması gerekmektedir. Bu plan değişikliği için de dava dosyasına davalı idarelerce bu yönde bir görüş sunulmadığı anlaşılmaktadır. 2- Dini tesis, anaokulu+kreş kullanımları farklı amaçlı kullanımlar olup, dini tesis alanları ile anaokulu ve kreş kullanımları birbirlerinin tamamlayıcı parçası (mütemmim cüz) değillerdir. Yani aynı parsel içerisinde bir arada bulunmalarını zorunlu kılan bir faktör olmadığı gibi farklı alanlarda bulunmalarını gerektirecek bir çok faktör bulunmaktadır. Bu kullanımlann farklı amaçlı kullanımlar olduğu Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinde belirtildiği gibi, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte de Dini Tesis Alanı ile Kreş+Anaokulu kullanımı için ayrılması gerekli en az ve zorunlu alan büyüklüğü standardı ayrı ayrı belirlenmiştir. Cami alanları Düzenleme Ortaklık Payından (DOP) elde edilen kullanımlardır. Maliye Hazinesi adına tescil edilirler ve Diyanet İşleri Başkanlığına tahsisleri sağlanır. Kreş ve Anaokulu kullanımlarının DOP'tan karşılanması ise Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olma koşuluna bağlıdır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim tesisi alanları Maliye hazinesi adına tescil edildikten sonra belediye sınırları içerisinde İl Özel İdaresine devredilip tahsisleri Milli Eğitim Bakanlığına sağlanır. Planlama teknikleri açısından cami ve anaokulu+kreş kullanımının aynı imar parselinde yer alması uygun değildir nolu imar adası(parseli) üzerinde cami, anaokulu, kreş yer alabileceğinin plan üzerinde değil plan notlarında belirtilmiş olması da bu duruma bir istisna getirmemektedir. 3- İmar planlarına "Mevcut durum imar durumudur" şeklindeki plan notu ilavesinin imar planlarının yapımındaki temel gerekçeyi ve plan ile getirilen karar ve yapılaşma koşullarını plan dönemi içerisinde hayata geçirilemeyecek şekilde ortadan kaldıracağı, planın yapımını anlamsız kılacağı bu nedenle de planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

13 4- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan bu plan değişikliğine ilişkin de plan açıklama raporu bulunmamaktadır. 5- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliğinin Çayyolu Hz. Mevlana Cami Yaptırma Derneğinin talebi üzerine yapıldığı anlaşılmaktadır. Cami yaptırma derneklerinin bir bölgede anaokulu ve kreş ihtiyacı bulunduğu tespitinden bahisle plan değişikliği yapılması yönündeki taleplerinin plan değişikliği için zorunlu bilimsel, nesnel ve teknik gerekçe oluşturamayacağı değerlendirilmektedir sayılı imar kanunu'nun Yönetmelik başlığı altında düzenlenen 44. maddesinin birinci fıkrasının La) alt bendinde imar planlarında okul, ibadet yeri, sağlık, spor ve sosyal ve kültürel tesisler ile kamu kuruluşlarının yapıları için ayrılacak yerler ve bu konu ile ilgili diğer hususların bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hüküm altına alınmış olup belediyelerin bu konuda usul ve esas belirlemeleri mümkün değildir. 7- Davalı idarelerce, uyuşmazlık konusu alana ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliğinin en son ve yürürlükteki plan olduğu belirtilmekte ve bilirkişi değerlendirmesinin buna göre yapılması istenilmektedir. Dava konusu olayda, yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi tarihinde yapılarak dava dosyası bilirkişi heyetimize tevdi edilmiştir. Keşif ve bilirkişi incelemesinde davalı Yenimahalle Belediyesi keşif mahallinde bulunurken, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve davalılar yanında Müdahiller keşif mahalline gelmemişlerdir. Bu tarih itibarı ile uyuşmazlık konusu alana ilişkin en son onaylanan ve yürürlükte bulunan planın Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliği olduğuna ilişkin dava dosyasına sunulan herhangi bir bilgi ve belgeye de dava dosyasında rastlanılmamıştır. SONUÇ: tarihli Bilirkişi Raporumuz anılan tarihe kadar davalı idarelerce dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelere dayanılarak ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde oluşturulmuş olup ileri sürülen itirazlar bilirkişi raporumuzda ortaya koyduğumuz görüşlerimizi yeniden değerlendirmemizi gerektirecek mahiyette görülmemiştir. Yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldığı tarihinden yaklaşık dört ay öncesinde Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliği ile dava konusu Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararları ortadan kalktığından, davanın konusuz kaldığı ileri sürülebilecek ise de; değerlendirme bölümünde açıklanan hususlar doğrultusunda, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliğinin de 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilpili yönetmelik hükümleri ile plankma Ukdesine, şehircilik esaslarına aykırı olduğu, kamu yararı bulunmadığı, yargj^sürecini uzatmaktan başka bir anlam taşımadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

14 T.C. A N K A R A 4. İDARE MAHKEMESİ Esas No : 2006/1737 YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI İSTEYEN (DAVACIM : 1- Hüsamettin Öztürk 2- Yasin Demirci 3- Bedia Söylemez VEKİ L İ : Av.MuzafferYılmaz Cinnah Caddesi 17/15 Çankaya / ANKARA KARSI TARAF f DAVALILAR) : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı / ANKARA VEKİLİ : Av.Ayşe Kürkçü Kızılkaya - Aynı adreste 2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. Türkan Akbay - Aynı adreste DAVALI YANINDA MÜDAHİL : 1- Muradiye Kültür Vakfı 2- Muraş Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. VEKİLİ : Av. Recep Çerçi Necatibey Caddesi No:34/3-4 Sıhhiye / ANKARA İSTEMİN ÖZETİ : Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak 1/1000 ve 1/5000 ölçekli imar planlarında değişiklik yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istenilmektedir. TÜRK Mİ LLETİ ADINA Hüküm veren Ankara 4. İdare Mahkemesi'nce işin gereği görüşüldü; Dava; Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak 1/1000 ve 1/5000 ölçekli imar planlarında değişiklik yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılmıştır sayılı İmar Kanunu'nun 8. maddesinde-planlar; bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş, 5. maddede Nazım İmar Planı; "... varsa bölge veya çevre planlarına uygun halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme ve yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır," şeklinde, Uygulama İmar Planı; "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar 1

15 T.C. A N K A R A 4. İDARE MAHKEMESİ Esas No : 2006/1737 uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır" şeklinde tanımlanmıştır. İmar planları; ülke, bölge ve kent verilerine göre konut, çalışma, ulaşım gibi kentsel işlevler ile sosyal ve kültürel gereksinimleri varolan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi biçimde yerine getirmek ve bölge halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin gelişmesi de göz önüne tutularak hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve zamanda yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilebilir. İmar planlarının yargısal denetiminde de, bütün bu hususlara uyulup uyulmadığının, taşınmazın yer, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amaca, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından uygun olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde "Plan değişikliği", "Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve, sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir." şeklinde tanımlanmış, 16. maddesinde, "Hazırlanacak her ölçekteki imar planlarının yapım ve değişikliklerinde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile gelecekteki gereksinimleri gözönünde tutularak sosyal ve teknik donatı alanlarında EK-1 deki tabloda belirtilen asgari standartlara uyulur." düzenlemesi yer almış olup, Ek -1 a'da anaokulu alanının m2, cami alanının ise Ek-1 e'de küçük cami m2, orta cami (semt cami) m2, büyük merkez caminin ise m2 olacağı düzenlenmiştir. Anılan Yönetmeliğin 27 vd. maddelerinde ise imar planı değişikliklerinde uyulması gereken esaslar belirtilmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden, Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel sayılı taşınmazın, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 629 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile "Cami" kullanımından "Cami ve Sosyal Kültürel Tesis Alanı" kullanımına ayrıldığı, dava konusu edilen Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli plan değişikliği ile "mevcut durum imar durumudur." plan notunun ilave edildiği, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararı ile, 1/1000 ölçekli planın değiştirilerek ve 1/5000 ölçekli planın birlikte onanmasına karar verildiği, anılan planlarda Hz. Mevlana Cami Derneğinin tarihli dilekçesiyle, parselin güneydoğu köşesinde yaklaşık 1500 m2'lik alanın E=0.60, Hmax=7.50 (2 kat) imar durumuyla anaokulu ve kreş olarak önerildiği ve önerilen değişikliğin kabul edildiği, dolayısıyla Yenimahalle Belediye Meclisince kabul edilen 1/1000 ölçekli planın tadilen onaylandığı ve 1/5000 ölçekli planda değişiklik yapıldığı anlaşılmaktadır. Bakılan davada; dava konusu edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planının imar mevzuatına uygun olup olmadığının tespiti amacıyla mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılırmış olup, bilirkişiler tarafından mahkememize ibraz edilen raporda özetle;- cami alanının küçültülerek cami kullanımının hir kısmının. anaokulu ve kreş kullanımına dönüştürülmesinde plan değişikliğini zorunlu kılacak bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelerin bulunmadığı yönetmelik uyarınca 'anaokulu için asgari alan büyüklüğünün 3000 ila 5000 m2tolarak, kreş için asgari alan büyüklüğünün 2000m2 olarak öngörüldüğü halde dava konusu plan değişikliği ile ayrılan alanın (1500m2) asgari standartları sağlamadığı, imar planlarına "mevcut durum imar durumudur" şeklinde getirilen plan notu ile sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulmasının mümkün olmadığı, yapılan plan değişikliğinin planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına aykırı olduğu, kamu yararı bulunmadığı ifade edilmiştir.

16 T.C. A N K A R A 4. İDARE MAHKEMESİ Esas No : 2006/1737 Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş olup, davalı idarelerce bilirkişi raporuna itiraz edilirken dava konusu edilen plan değişikliklerinin konusuz kaldığı, Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 55 sayılı kararı ile uygun görülen pian değişikliği önerisinin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile tadilen onaylandığı belirtildiğinden, tarihli ara kararımız ile davalı idarelerden yeni planlar getirtilerek ek bilirkişi raporu istenilmiştir. Söz konusu yeni planın incelenmesinden, ada 1 parsel sayılı taşınmaz için, Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 55 sayılı kararı ile "yapı yaklaşma mesafeleri açısından mevcut durum imar durumudur. Yıkılıp yeniden yapılaşma durumunda plan koşulları geçerlidir." şeklinde plan notu eklendiği, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile de, "18098 adada cami, anaokulu, kreş, lojman yer alabilir." şeklinde plan notu eklendiği ve cami alanında ki emsalin 0.50'den l'e yükseltilmek suretiyle plan değişikliğinin onaylandığı görülmektedir. Ek bilirkişi raporunda, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliğinin imar mevzuatına, planlama ilkelerine, şehircilik esaslarına uygun olmadığı ve plan değişikliğinde kamu yararı bulunmadığı ifade edilmiştir. Ek bilirkişi raporu da taraflara tebliğ edilmiş olup, davalı idareler ve müdahiller tarafından rapora itiraz edilmiş ise de, itirazlar yerinde görülmemiştir. Her ne kadar, davalı idareler tarafından, dava konusu edilen planların değiştirildiği ve davanın konusuz kaldığı ileri sürülmekte ise de, dava konusu edilen plan değişikliği ile dava devam ederken yapılan plan değişikliğinin incelenmesi sonucunda, planlarda öngörülen amacın ve yapılan değişikliğin aynı mahiyette olduğu anlaşıldığından bu iddiaya itibar edilmeksizin davanın esasının incelenmesine devam edilmiştir. Dava dosyasında var olan bilgi ve belgeler ile verilecek karara esas alınabilecek nitelikte bulunan bilirkişi raporlarının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planında, imar mevzuatına, planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygunluk bulunmadığı anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, açıkça hukuka aykırı olan ve uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararlar doğuracağı sonucuna varılan dava konusu imar planı değişikliklerinin yürütmesinin durdurulmasına, kararın tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi'nde itiraz yolu açık olmak üzere, tarihinde oybirliğiyle karar verildi. BAŞKAN KASIM DAVAS UYE E. YÜCEL SEYHAN UYE İSMAİL ÖZTÜRK Y/S

17 T.C. ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ Esas No:2006/1737 Karar No:2008/1738 DAVACI VEKİ L İ DAVALILAR VEKİLİ 1- Hüsamettin Öztürk - 2- Yasin Demirci 3- Bedia Söylemez : Av.Muzaffer Yılmaz Cinnah Caddesi 17/15 Çankaya / ANKARA 11- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı / ANKARA i Av.Ayşe Kürkçü Kızılkaya - Aynı adreste 2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı VEKİLİ DAVALI YANINDA MUDAHIL VEKİLİ j, Av. Türkan Akbay - Aynı adreste j. 1- Muradiye Kültür Vakfı 2- Muraş Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. j. Av. Recep Çerçi Necatibey Caddesi No:34/3-4 Sıhhiye / ANKARA j, Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel DAVANIN ÖZETİ sayılı taşınmazla ilgili olarak 1/1000 ve 1/5000 ölçekli imar planlarında değişiklik yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararının;usul ve hukuka aykırı olduğu, kamu menfaatinin dikkate alınmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞININ SAVUNMANIN ÖZETİ : Dava konusu plan değişikliğinin sosyal donatı içerikli olduğu, imar mevzuatına, şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur. YENİMAHALLE BELEDİYE BAŞKANLIĞININ SAVUNMANIN ÖZETİ :_ Uyuşmazlık konusu işlemin İmar Kanununun ve ilgili mevzuata şehircilik ilkelerine uygun olduğu öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur. DAVALI MUDAHILIN ÖZETİ YANINDA SAVUNMASININ _: Davaya davalılar yanında katılmak istenilmiştir. T U R K M İ LLETİ ADINA Hüküm veren Ankara 4. idare Mahkemesince önceden be lirlenerek taraflara bildirilen tarihinde yapılan duruşmaya davacı Av. Suzan YÜcel Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili Av.Abdulkadir Sarı'nın katıldığı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına katılanın olmadığı görülmekle duruşmaya başlandı. Duruşmaya katılan taraflara usulüne uygun söz verilip dinlendikten sonra işin gereği görüşüldü; Dava; Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak 1/1000 ve 1/5000 ölçekli imar planlarında değişiklik yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 8, tarih ve 1025 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır. 1

18 T.C. ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8. maddesinde planlar; bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş, 5. maddede Nazım İmar Planı; "... varsa bölge veya çevre planlarına uygun halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme ve yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla Esas No : 2006/1737 Karar No : 2008/1738 açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır," şeklinde, Uygulama İmar Planı; "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır" şeklinde tanımlanmıştır. İmar planları; ülke, bölge ve kent verilerine göre konut, çalışma, ulaşım gibi kentsel işlevler ile sosyal ve kültürel gereksinimleri varolan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi biçimde yerine getirmek ve bölge halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin gelişmesi de göz önüne tutularak hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve zamanda yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilebilir. İmar planlarının yargısal denetiminde de, bütün bu hususlara uyulup uyulmadığının, taşınmazın yer, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amaca, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından uygun olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde "Plan değişikliği", "Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir." şeklinde tanımlanmış, 16. maddesinde, "Hazırlanacak her ölçekteki imar planlarının yapım ve değişikliklerinde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile gelecekteki gereksinimleri gözönünde tutularak sosyal ve teknik donatı alanlarında EK-1 deki tabloda belirtilen asgari standartlara uyulur." düzenlemesi yer almış olup, Ek -1 a'da anaokulu alanının m2, cami alanının ise Ek-1 e'de küçük cami m2, orta cami (semt cami) m2, büyük merkez caminin ise m2 olacağı düzenlenmiştir. Anılan Yönetmeliğin 27 vd. maddelerinde ise imar planı değişikliklerinde uyulması gereken esaslar belirtilmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden, Ankara İli Yenimahalle İlçesi Çayyolu ada 1 parsel sayılı taşınmazın, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 629 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile "Cami" kullanımından "Cami ve Sosyal Kültürel Tesis Alanı" kullanımına ayrıldığı, dava konusu edilen Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 53 sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli plan değişikliği ile "mevcut durum imar durumudur." plan notunun ilave edildiği, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 1025 sayılı kararı ile, 1/1000 ölçekli planın değiştirilerek ve 1/5000 ölçekli planın birlikte onanmasına karar verildiği, anılan planlarda Hz. Mevlana Cami Derneğinin tarihli dilekçesiyle, parselin güneydoğu köşesinde yaklaşık 1500 m2'lik alanın E=0.60, Hmax=7.50 (2 kat) imar durumuyla anaokulu ve kreş olarak önerildiği ve önerilen değişikliğin kabul edildiği, dolayısıyla Yenimahalle Belediye Meclisince kabul edilen 1/1000 ölçekli planın tadilen onaylandığı ve 1/5000 ölçekli planda değişiklik yapıldığı anlaşılmaktadır. Bakılan davada; dava konusu edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekii nazım imar planının imar mevzuatına uygun olup olmadığının tespiti amacıyla mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, bilirkişiler tarafından mahkememize ibraz edilen raporda özetle; cami alanının küçültülerek cami kullanımının bir kısmının anaokulu ve kreş kullanımına dönüştürülmesinde plan değişikliğini zorunlu kılacak bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelerin bulunmadığı, Yönetmelik uyarınca anaokulu için asgari alan büyüklüğünün 3000 ila 5000 m2 olarak, kreş için asgari alan büyüklüğünün 2000m2 olarak öngörüldüğü halde dava konusu plan değişikliği ile ayrılan alanın (1500m2) asgari standartları sağlamadığı, imar planlarına "mevcut durum imar durumudur" şeklinde getirilen plan notu ile sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulmasının mümkün olmadığı, yapılan plan değişikliğinin planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına aykırı olduğu, kamu yararı bulunmadığı ifade edilmiştir. Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş olup, davalı idarelerce bilirkişi raporuna itiraz edilirken dava konusu edilen plan değişikliklerinin konusuz kaldığı, Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 55 sayılı kararı ile uygun görülen plan değişikliği önerisinin Ankara Büyükşehir 2

19 T.C. ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ Esas No : 2006/1737 Karar No : 2008/1738 Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile tadilen onaylandığı belirtildiğinden, tarihli ara kararımız ile davalı idarelerden yeni planlar getirtilerek ek bilirkişi raporu istenilmiştir. Söz konusu yeni planın incelenmesinden, ada 1 parsel sayılı taşınmaz için. Yenimahalle Belediye Meclisinin tarih ve 55 sayılı kararı ile "yapı yaklaşma mesafeleri açısından mevcut durum imar durumudur. Yıkılıp yeniden yapılaşma durumunda plan koşulları geçerlidir." şeklinde plan notu eklendiği, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile de, "18098 adada cami, anaokulu, kreş, lojman yer alabilir." şeklinde plan notu eklendiği ve cami alanında ki emsalin 0.50'den 1'e yükseltilmek suretiyle plan değişikliğinin onaylandığı görülmektedir Ek bilirkişi raporunda, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 780 sayılı kararı ile onaylanan plan değişikliğinin imar mevzuatına, planlama ilkelerine, şehircilik esaslarına uygun olmadığı ve plan değişikliğinde kamu yararı bulunmadığı ifade edilmiştir. Ek bilirkişi raporu da taraflara tebliğ edilmiş olup, davalı idareler ve müdahiller tarafından rapora itiraz edilmiş ise de, itirazlar yerinde görülmemiştir. Her ne kadar, davalı idareler tarafından, dava konusu edilen planların değiştirildiği ve davanın konusuz kaldığı ileri sürülmekte ise de, dava konusu edilen plan değişikliği ile dava devam ederken yapılan plan değişikliğinin incelenmesi sonucunda, planlarda öngörülen amacın ve yapılan değişikliğin aynı mahiyette olduğu anlaşıldığından bu iddiaya itibar edilmeksizin davanın esasının incelenmesine devam edilmiştir. Dava dosyasında var olan bilgi ve belgeler ile verilecek karara esas alınabilecek nitelikte bulunan bilirkişi raporlarının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planında, imar mevzuatına, planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygunluk bulunmadığı anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan toplam YTL yargılama gideri ile AAÜT uyarınca 450,00 YTL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, müdahiller tarafından yapılan yargılama giderlerinin müdahiller üzerinde bırakılmasına, artan posta giderinin istem halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere gününde oybirliğiyle karar verildi. BAŞKAN KASIM DAVAS UYE DURMUŞ TAŞER UYE UTKU COŞGUN YARGILAMA GİDERLERİ Başvurma Harcı Karar Harcı YD Harcı Vekalet Harcı Posta Gideri Bilirkişi Ücreti TOPLAM + 12,20-YTL 12,20-YTL 19,90-YTL 2,10-YTL 179,00-YTL 8 00,00-YTL 1025,40 -YTL <E/<B