Berlin e hoşgeldiniz

Transkript

1 Berlin e hoşgeldiniz Aktualisierte Auflage Türkische Fassung des Informationspakets für Zuwanderer Willkommen in Berlin Die Übersetzung ins Türkische erfolgte durch: ABC-Global GmbH Dolmetscher- und Übersetzerbüro Berlin Übersetzer: Frau Belgin Mungan

2 Impressum Herausgeber: Der Beauftragte des Berliner Senats für Integration und Migration Potsdamer Straße Berlin - Mitte Telefon: (030) Telefax: (030) Integrationsbeauftragter@intmig.berlin.de Internet: Konzeption und Text: Martina Gembus Übersetzung ins Türkische ABC-Global GmbH Dolmetscher- und Übersetzerbüro Berlin Übersetzerin: Belgin Mungan Druck: MercedesDruck Berlin Berlin, Februar 2008 Copyright 2008 Der Beauftragte des Senats von Berlin für Integration und Migration ISBN:

3 İçindekiler I Berlin e hoşgeldiniz 1. Berlin e Hükümet Eden Belediye Başkanı, Uyum, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı ile Uyum Sorumlusu nun hoşgeldiniz yazıları 2. Berlin Eyaleti ve belediyeleri (İdari yapı), Meclis 3. Berlin e yeni gelenler için 3.1 İlk yapılması gerekenler 3.2 Yeni göçmenler için danışma hizmetleri Göç konusunda ilk danışmanlık ve genç göçmenler için danışma hizmetleri 3.3 Uyum kursu 4. Uyum Sorumlusu 4.1 Berlin Uyum Sorumlusu: Görevler, Danışma hizmetleri, Halkla ilişkiler 4.2 Yerel Uyum Sorumluları 5. Yabancılar Dairesi II Berlin de yaşam: Berlin de ikamet, çalışma, çocuk yetiştirme ve eğitim hizmetleri 6. Berlin de ikamet 6.1 Ev arama 6.2 Kira hesaplaması Kira yan giderleri: Enerji tasarrufu 6.3 Kiracı birlikleri 6.4 Muhtarlık kaydı 7. Berlin de iş hayatı 7.1 İş bulma: İş ajansları, İş merkezi 7.2 Çalışma izni 7.3 Sosyal sigorta ve vergiler 7.4 İşyeri işçi temsilcilikleri 7.5 Serbest çalışma 8. Kadın-Erkek eşitliği 8.1 Kadın-Erkek eşitliği 8.2 Eşit muamele için ve ayrımcılığa karşı eyalet dairesi (Ayrımcılıkla Mücadele Dairesi) 9. Aileler için tavsiye ve yardımlar 9.1 Çocuk yetiştirme ve aile danışma hizmeti 9.2 Çocuk parası 9.3 Berlin aile karnesi 9.4 Yayınlar 10. Çocuk ve gençlere yönelik tesisler, okul, meslek eğitimi ve üniversite öğrenimi 10.1 Çocuk yuvaları (Kitas) 10.2 Okul: İlkokula hazırlık sınıfından (Vorklasse) liseye giden yol 10.3 Gençlere yönelik hizmetler 10.4 Meslek ve üniversite öğrenim dalı seçiminde danışmanlık hizmeti Meslek eğitimi 10.5 Üniversite öğrenimi 10.6 Diplomaların tanınması 11. Meslek ilerletme 11.1 Yayınlar 11.2 Halk Eğitim Merkezi 3

4 11.3 Siyasi eğitim çalışması eyalet merkezi 12. Sağlık Berlin de sağlık hizmetleri 13. Engelliler 13.1 Engelli insanlara destek 13.2 İş hayatı ve Engelliler 13.3 Berlin Eyaleti Engelliler Sorumlusu 14. Diğerleri 14.1 Tüketiciyi koruma 14.2 Kendi kendine yardım: Halk girişimi 14.3 Borçlular için danışma yerleri (Schuldnerberatungsstellen) III Berlin de ulaşım, kültür, dinler ve boş zamanları değerlendirme imkanları 15. Berlin caddelerinde 15.1 Toplu taşım (BVG ve VBB) 15.2 Bisiklet, Otomobil, Taksi 16. Berlin de dinler 16.1 Hıristiyan kurumlar 16.2 Musevi kuruluşlar 16.3 İslami kuruluşlar 16.4 Budist kuruluşlar Hindu kuruluşlar Sih dini Bağımsız dünya görüşüne sahip kuruluşlar 17. Medya Yazılı basın, Radyo, Televizyon 18. Kültür ve boş zamanları değerlendirme 18.1 Gastronomi 18.2 Alışveriş 18.3 Etkinlikler: Müzeler, Tiyatrolar, Sinema kenti Berlin, Fuarlar ve Kongreler 18.4 Spor 18.5 Civardaki dinlenme yerleri 18.6 Hayvanat bahçeleri, Akvaryum IV. Uzun vadeli uyum 19. Berlin deki ikametinizin devamı için gerekli hukuki bilgiler 19.1 Oturma hakkı 19.2 Alman vatandaşlığına alınma V. Acil durumlarda yardım 20. Kriz hizmetleri 20.1 Aile içi şiddet 20.2 Kadın sığınma evleri ve benzeri kuruluşlar 20.3 Çocuklar ve gençler için kriz merkezleri 20.4 Ne olur ne olmaz- Acil yardım numaraları ve acil yardım hizmetleri 4

5 I Berlin e hoşgeldiniz Hoşgeldiniz: Berlin e Hükümet Eden Belediye Başkanı Sayın yeni hemşehrimiz, Klaus Wowereit Berlin e Hükümet Eden Belediye Başkanı Berlin e hoşgeldiniz! Son derece heyecan veren bir kente geldiğiniz için sizi tebrik ediyorum. Almanya nın başkenti, size sayısız kültürel imkanlar sunmaktadır: Müzeler ve galeriler, tiyatro ve operalar, sinema ve konserler, her kesim için klüp ve barlar. Berlin e yeni gelen herkes, 180 in üzerinde milletten insanın birarada yaşadığı bu şehrin dünyaya açık ve enternasyonal havasından büyülenir. Çok sayıda yeni hemşehri, şehir panoramasında her adımda karşısına çıkan tarihin canlı izlerine hayran kalmaktan kendini alıkoyamaz. Yoğun şehir hayatı ve sayısız boş zamanları değerlendirme imkanları sıkı sıkıya biraradadır. Ancak, Berlin gibi bir şehre yeni gelmiş olmak, her zaman bir macera da içerir ve büyük şehrin telaşesi, birden bunun altından kalkamama hissini verebilir. İşte tam da bu duyguya karşı sizleri korumak istiyoruz. Elinizdeki bu dosyanın, Berlin deki bu ilk adımlarınızda size yol gösterici olmasını umuyoruz. Ayrıca çok sayıda Berlinli, size yardımcı olmaya hazır bulunmaktadır. Biraraya toplanmış bilgiler demetiyle, karşınıza çıkabilecek zorlukların üstesinden gelmenizde size yardımcı olacak makamları bir çırpıda bulmanızda size destek vermek istedik. Şehrin akışına ayak uydurmanızı ve aktif olarak katılmanızı arzuluyoruz. Berlin, köklü bir göç geleneğine sahip bulunmaktadır. Almanya nın diğer bölgelerinden, komşu Avrupa ülkelerinden ya da dünyanın daha uzak bölgelerinden olsun, Berlin e gelen göçmenler, Berlin e tarihte her zaman ve her yönden zenginlik katmışlardır. Berlin de barışçı ve eşit haklarla birarada yaşama geleneğinin güncel yaşamın bir parçası olmasından gurur duymaktayız. Ve gelecekte de, kadın, erkek, çocuk, yaşlı, farklı dinlerden ve kökenlerden tüm Berlinliler in, birbirilerine karşı saygı ve hoşgörü içerisinde birarada yaşamaya devam etmelerini arzuluyoruz. Bu, yaşayan bir demokrasinin temelidir ve Berlin in yerlileri için olduğu kadar, yeni gelenler için de geçerlidir. Bu bağlamda, Berlin e en iyi şekilde uyum sağlamanızı, avantaj ve niteliklerini çabuk tanımanızı ve herşeyden önce de, en yakın zamanda buraya kök salmanızı, burada dostlar edinmenizi ve şehrimizin toplumsal hayatına katılmaktan zevk duymanızı temenni ediyorum. Klaus Wowereit Berlin e Hükümet Eden Belediye Başkanı 5

6

7 Bakan'ın hoşgeldiniz yazısı Dr. Heidi Knake-Werner Eyalet Uyum, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Yeni gelen tüm göçmenleri selamlıyor ve Berlin e hoşgeldiniz diyorum! Almanya nın başkenti, bir çeşitlilik şehridir. Çünkü Berlin nüfusunun büyük bir bölümü başka ülkelerden gelmektedir ve böylelikle Berlin, farklı kültürlerin yarattığı çeşitlilik ile hiç kopmamacasına bağlıdır. Bu büyük şehirdeki ilk döneminizin üstesinden gelmede size yardımcı olabilmek açısından elinizdeki hoşgeldiniz dosyasını hazırlamış bulunmaktayız. İlk etapta yabancı gelecek bu çevreye hızlıca alışabilmenize ve en kısa zamanda kendinizi evinizde hissetmenize katkıda bulunmasını umuyorum. Berlinlilerin dünya açıklığı ve hoşgörüleri, kökenleri, statüleri ve yaşları ne olursa olsun tüm vatandaşların toplumsal yaşama katılmalarına imkan sağlamaktadır. Sizin de buna aktif katılımınız beni sevindirecektir. Bunun için bir dizi imkan mevcut bulunmaktadır, örneğin komünal semt merkezleri, komşu gruplar ve de göçmenlerin kurdukları örgütler. Bu türden merkez ve örgütleri elinizdeki hoşgeldiniz dosyasında bulabileceksiniz. Bu imkandan yararlanın. Berlin Senatosu katılımınıza destek vermektedir. Buna ne kadar ilgi duyduğumuzu, yeni göçmenlerin uyumuna yönelik politikamızı karakterize eden çeşitliliğe teşvik ve beraberliği güçlendirme şeklindeki sloganımız ile ortaya koymaktayız. Berlin, başka ülkelerden gelen ama burada bizimle yaşayan insanlarla şehrin geleceğini beraberce şekillendirmek istemektedir. Sizin de buna katılımınız bizi sevindirecektir. Almanya nın bu metropolünde yaşama kararınızdan duyduğum sevinci burada ifade ederken, şehrimizde size bol başarılar dilerim. Dr. Heidi Knake-Werner Eyalet Uyum, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı 7

8

9 Hoşgeldiniz: Uyum ve Göç Sorumlusu Günter Piening Uyum ve Göç Sorumlusu Sevgili yeni hemşehriler, Spree ve Havel a hoşgeldiniz! Berlin, Almanya nın bu en büyük şehri, sizi, fikirlerinizi, vereceğiniz dürtüleri ve beraberinizde getirdiğiniz ve umarız şehir yaşamına katacağınız deneyimlerinizi bekliyor. Bu nedenle yeni hemşehriler her zaman memnuniyetle karşılanır ve onlara kucak açılır. Şehrimizi, hangi yaşamsal tasarımlara, hangi kökene, eğer dini inançlara sahip ise hangi dine ve hangi dünya görüşüne sahip olursa olsun her kesimden vatandaşın severek yaşadığı dünyaya açık ve hoşgörülü bir başkent olarak daha da geliştirmemize katkıda bulunacağınızı umuyorum. Herkes için demokrasi ve eşit haklar, bizim ortak yaşamımızın temelini teşkil etmektedir ve gerek bu temel değerler, gerekse karşılıklı saygı, bireysel özgürlüklerin de korunması, enternasyonal metropülümüzün çekiciliğinin nedenleridir. Berlinliler in büyük çoğunluğu, bu kentte doğmuş değillerdir. Kimisi iş, sosyal açıdan yükselme ve başarı ya da kişisel nedenlerle, kimisi ise takibat, savaş ya da ekonomik sıkıntılardan kaçmak için olsun, pek çoğu sonradan Berlin e yerleşmiştir. Bunların pek çoğu için Berlin, yeni vatan olmuştur. Bunun bir nedeni de, kentin, bireysel yaratıcılık ve yeni hayat açılımları için büyük serbesti sunmasıdır. Bu nedenle, yeni göçmenlerin, şehrin hemen her yerine tamamen kendi damgalarını vurmuş olmalarına şaşırmamak gerekir. Sizin de, bu açık toplum yaşamını takdir etmenizi, gerilimsiz ve saygı dolu ortak yaşamın güçlendirilmesinde yardımcı olmanızı arzu ediyorum. Berlin e yeni gelmiş bir kişi olarak, tabii ki, danışma ve yardıma ihtiyaç duyacaksınız. Berlin Senatosu, sizi bu konuda desteklemek istiyor. Bu dosyadaki bilgiler, yeni vatanınızdaki bu ilk döneminizde size yol gösterecek ve eşlik edeceklerdir. Bu kılavuz, Berlin deki sayısız imkanlar demetinin içinden çıkabilmeniz ve bu şehirde kendinizi artık yabancı hissetmemeniz için size yardımcı olabilirse, ne mutlu bana. Günter Piening Berlin Senatosu Uyum ve Göç Sorumlusu 9

10

11 2. Berlin Eyaleti ve Belediyeleri (İdari yapı) Berlin başkenttir ve yaklaşık 3.4 milyon nüfusu ile Almanya nın en büyük şehridir. Berlin, aynı zamanda Federal Almanya Cumhuriyeti nin 16 eyaletinden birisidir. Berlin Eyaleti, Hükümet Eden Belediye Başkanı ve en fazla 8 Senatör ile beraber Senato tarafından yönetilir. Senato, Eyalet Parlamentosu olan Berlin Milletvekilleri Meclisi tarafından seçilir. Milletvekilleri Meclisi nde çeşitli partilerden en az 130 Milletvekili görev yapar. Berlinliler, milletvekillerini en az 5 yılık yasama dönemi süresi için seçerler. Berlin, 1948 yılından 1990 yılına kadar Batı Berlin (488 km 2) ve Doğu Berlin (403 km 2) olmak üzere ikiye bölünmüş durumda idi. Berlin, 12 bölgeden oluşur. Her bölgenin, kadın veya erkek bir Belediye Başkanı ndan ve kendi sorumluluk alanları olan belediye azalarından oluşan bir belediyesi vardır. Bölge belediyeleri de demokratik yollardan işbaşına gelirler. Avrupa Birliği ne üye bir ülkenin vatandaşı iseniz, yaşadığınız bölgenin Belediye Meclisi üyelerini (BVV) seçme hakkına sahipsiniz. Halletmeniz gereken pek çok idari meselede, yaşadığınız bölgenin vatandaşlık dairesi (Bürgeramt), sizin için en önemli adres olacaktır. Resmi dairelerle ilgili bilgi ve danışma hizmeti ile bilgi broşürlerini buradan alabileceksiniz. Vatandaşlık dairesinde ayrıca ikamet kaydı yaptıracak veya sildirecek, pasaport ve nüfus cüzdanı ile ilgili işlemleri yaptıracak, gelir vergisi karnesi çıkartacak ya da değiştirecek, resmi onay gereken işlemleri yaptırabilecek, iyi hal kağıdı alabilecek veya özel danışma hizmeti isteyebileceksiniz. Bunun dışında bir de Hükümet Eden Belediye Başkanlığı vatandaşlık şubesi olmakla birlikte, işlemlerin pek çoğunu kendi bölgenizdeki belediyede halledebileceksiniz. Berlin hakkında daha fazla bilgi edinmek mi istiyorsunuz? O zaman Berlin in internet sayfalarını ziyaret ediniz: Almanca: İngilizce: veya Türkçe Berlin portali: berlin-turkish.com.ekcon-it.de/index.php Bölge belediyelerindeki vatandaşlık dairelerinin çalışma saatleri şöyledir: Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Ve randevu alarak 11

12 Liste der Bezirksämter von Berlin Bezirksamt Charlottenburg-Wilmersdorf Otto-Suhr-Allee 100, Berlin Tel Mail: Internet: Bezirksamt Friedrichshain-Kreuzberg von Berlin Frankfurter Allee 35/37, Berlin Telefonzentrale BA Friedrichshain-Kreuzberg Mail: buergeramt@ba-fk.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Lichtenberg von Berlin Möllendorffstraße 6, Berlin Telefon , Fax Mail: balibg.poststelle@ba-libg.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Marzahn-Hellersdorf von Berlin Alice-Salomon-Platz 3, Berlin Telefon: (030) Mail: marzahn-hellersdorf@berlin.de Internet: Bezirksamt Mitte von Berlin Karl-Marx-Allee 31, Berlin Tel.: , Fax: Mail: burgeramt.rathaus-tiergarten@ba-mitte.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Neukölln von Berlin Karl-Marx-Str. 83, Berlin, Telefon: Mail: bamtrathaus@ba-nkn.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Pankow von Berlin Breite Str. 24A-26, Berlin Telefon: , Telefax: Mail: poststelle@ba-pankow.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Reinickendorf von Berlin Eichborndamm , Berlin Tel: , Fax: Mail: buergerbuero@ba-rdf.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Spandau von Berlin Carl-Schurz-Str. 2 6, Berlin Tel , Fax: Mail: buergeramt-1@ba-spd.verwalt-berlin.de Internet: 12

13 Bezirksamt Steglitz-Zehlendorf von Berlin Schloßstr. 80, Berlin Tel.: (030) Mail: buergeramt@stegl-zehl.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Tempelhof-Schöneberg von Berlin John-F.-Kennedy-Platz 1, Berlin Tel: (030) Mail: haupt@ba-tmp.verwalt-berlin.de Internet: Bezirksamt Treptow-Köpenick von Berlin Alt-Köpenick 21, Berlin Tel.: , Fax: Mail: helmut.stern@ba-tk.verwalt-berlin.de Internet: Bürgerreferat beim Regierenden Bürgermeister Berliner Rathaus Rathausstraße Berlin Postanschrift: Berliner Rathaus Berlin Telefon: Telefax:

14 Berlin Milletvekilleri Meclisi Berlin Eyalet Parlamentosu olan Berlin Milletvekilleri Meclisi, 1993 ten bu yana, eski Prusya Eyalet Meclisi nin binasında faaliyet göstermektedir. Berlin de ikamet eden ve oy hakkı olan Almanlar, Berlin Milletvekilleri Meclisi ni seçerler. Siyasi partiler, seçime katılırlar ve onlar için yüzde 5 oy barajı geçerlidir. Bir yasama dönemi, 5 yıl sürer ancak, milletvekillerinin üçte iki çoğunluğunun kararı ya da referandum ile zamanından önce sona erdirilebilir. Berlin Milletvekilleri Meclisi, yasama organıdır. Kuvvetler dağılımı ilkesi uyarınca kuvvet icrası hükümetin, Senato nun ve ona bağlı idari yapının (yürütme gücü) elindedir. Buna karşın hukuksal güç ise (Yargı), bağımsız mahkemelerin elindedir. Berlin Milletvekilleri Meclisi, Anayasa uyarınca, yüzde 60 ı doğrudan seçim bölgelerinden, yüzde 40 ı ise, dolaylı olarak bölge ve eyalet listeleri üzerinden seçilen en az 130 üyeden oluşur. Aynı partinin milletvekilleri, Parlamento da bir grup oluştururlar. Parlamento halihazırda 15. yasama döneminde toplam 149 milletvekilinden oluşmaktadır. Partilere göre dağılımı ise şu şekildedir: CDU (37), SPD (53), Sol Parti (23), Bündnis 90/Die Grünen (23), FDP (13). Aynı partinin milletvekilleri, Parlamento da bir grup oluştururlar. Parlamento daki gruplara ile aşağıdaki adreslerden ulaşabilirsiniz: spd-fraktion@spd.parlament-berlin.de mail@cdu-fraktion.berlin.de info@linksfraktion-berlin.de fdp-fraktion@parlament-berlin.de gruene@gruene-fraktion-berlin.de Berlin Milletvekilleri Meclisi, Hükümet Eden Belediye Başkanı nı seçer (Berlin Eyalet Hükümeti nin başındaki kişiye bu isim verilir Senato nun internet adresi: Parlamento nun yasama görevinin yanısıra bir diğer önemli görevi de, Eyalet Hükümeti nin ve ona bağlı görev yapan idari yapının kontrolüdür. Burada en önemli ve en yüksek görev, devlet bütçesinin onaylanması ve kontrolüdür. Berlin Parlamentosu nun geleneksel oturum günü Perşembe günüdür. Bu gelenek, daha 1809 yılında dönemin Şehir Temsilcileri Kurulu tarafından konulmuştur. O tarihten bu yana, tüm milletvekillerinin toplandığı genel meclis toplantısı, tatiller dışında, her ayın ikinci Perşembe günü yapılır. Oturumlar kamuya açıktır. Kartlar, ziyaretçi servisi üzerinden temin edilebilir. Berlin Parlamentosu, Berlinliler için bir Şikayet Kutusu oluşturmuştur. Milliyetinden bağımsız olarak, Berlin eyaletinin herhangi bir uygulamasından şikayetçi olmak isteyen veya idari işlemlerde haklarının çiğnendiğini düşünen herkes, yazılı olarak Parlamento ya başvurabilir. Ancak dilekçede, dilekçe sahibinin kimlik bilgilerinin yer alması zorunludur. Dilekçeler hakkında, Milletvekilleri Meclisi nin üyelerinden oluşan Dilekçe Komisyonu karar verir. Komisyonda ele alınan konular hakkında gizlilik yükümlülüğü vardır. Berlin Parlamentosu nu Potsdam Meydanı nın hemen yakınında göreceksiniz. Milletvekilleri Meclisi nin girişinde ücretsiz olarak edinilebilecek bilgi broşürleri yer almaktadır. Yine aynı yerde, Milletvekilleri nin biyografilerini içeren kitapçığı da edinmeniz mümkün. Berlin Milletvekilleri Meclisi Niederkirchnerstrasse 5, Berlin, Telefon: 030/ (Santral) Metro (U-Bahn) durağı: Potsdamer Platz, Kochstraße, Banliyö treni (S-Bahn) durağı : Anhalter Bahnhof, Potsdamer Platz Otobüs: M 41, M 29, 123, 148,

15 3. Berlin e yeni gelenler için 3.1 İlk yapılması gerekenler Muhtarlık kaydı Almanya nın her yerinde olduğu gibi Berlin de de muhtarlığa ikamet kaydı zorunluluğu mevcuttur. Berlin de bir evde oturan herkesin, muhtarlığa ikamet kaydını yaptırması zorunludur. Bildirim Yasası nın Berlin de bildirimleri içeren 11. maddesi gereğince, ikamet kaydının bir hafta içerisinde yapılması gereklidir. Bu kayıt, semtlerdeki muhtarlıklarda yaptırılır (Belediyelerin adresleri için Berlin Eyaleti ve Belediyeleri alt başlıklı I.3. nolu bölüme bakınız). Okul mecburiyeti Almanya da 10 yıl süreli temel eğitim zorunluluğu ve meslek eğitimi süresince meslek okuluna devam zorunluluğu vardır. Her yıl 1 Ağustos tarihinde başlayan yeni öğretim yılı ile o tarihte 6 yaşını doldurmuş olan veya bunu takibeden 31 Aralık tarihine kadar dolduracak olan her çocuk, okula gitmek zorundadır. Bir sonraki yıl 1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında 6 yaşını dolduracak olan çocuklar ise, velilerinin dilekçe vermesi halinde, o öğretim yılının başlangıcında okula alınabilirler. Çocuğun okula alınması ile temel eğitim mecburiyeti de başlamış olur. Danışma Uyum ve Göç Sorumlusu nun bürosu da, uyum, yabancılar politikası, hukuki ve sosyal meselelerde danışmak isteyenler için, her zaman doğrudan danışma merkezi görevini görür. Danışma hizmeti, belirsizliklerin vakit geçirilmeden aydınlatılmasında olduğu gibi, sorunlu ya da acil durumlarda yardım sağlanmasına hizmet eder. Der Beauftragte des Senats für Integration und Migration Günter Piening Potsdamer Straße 65, Berlin Tel.: (0 30) Fax: (0 30) Integrationsbeauftragter@intmig.berlin.de Internet: Çocuk parası (Kindergeld) Ebeveynler, çocukların sayısına göre düzenlenmiş çocuk parası alma hakkına sahiptirler. Bir iş sahibi olmayan ebeveynler de çocuk parası alma hakkına sahiptirler. Çocuk parası müracaatlarının iş ajansı bünyesindeki aile kasasına (Familienkasse) veya işverene yapılması gerekmektedir. İş ajanslarının adreslerini 7.1 nolu bölümde bulabilirsiniz. Toplu taşım Toplu taşım araçlarını kullanmaya özen gösteriniz! Çünkü şehir içindeki hemen her noktaya hiç zahmet çekmeden toplu taşım araçları ile ulaşmanız mümkündür. 15

16 3.2 Yeni göçmenler için danışmanlık hizmetleri Tabii ki, Berlinli vatandaşların yararlandığı tüm danışmanlık hizmetlerinden siz de aynı şekilde yararlanabilirsiniz. Örneğin yaşadığınız bölgedeki belediyelerin bünyesindeki vatandaşlık daireleri (Bürgerämter). Yeni göçmenler için bunun dışında özel danışmanlık hizmetleri de var: - Yetişkinler için göç danışmanlığı ve - 27 yaşına kadar olan genç göçmenlere danışma ve rehberlik hizmeti veren gençlik göç hizmetleri Danışmanlık hizmetini sosyal yardım ve mülteci kuruluşları vermektedirler. Göç Danışmanlığı (Migrationserstberatung) MEB Bu hizmet, 27 yaşını geçmiş ve Almanya ya temelli yerleşecek olan yetişkin yeni göçmenler içindir. Örneğin: - Eşleri ve çocuklarıyla birlikte göçen Alman kökenliler için, gelişlerinden itibaren 3 yıl süreyle danışma hizmeti - Almanya ya temelli yerleşmek üzere gelen yabancılar için, gelişlerinden ve oturma izni almalarından itibaren 3 yıl süreyle danışma hizmeti - Uzun süredir Almanya da yaşayan ve zor duruma düşen yabancılar ile Alman kökenli göçmenler için, danışmanlık kapasitesi elverdiği ölçüde danışma hizmeti Bu hizmet çerçevesinde, uyumu teşvik amacıyla, ihtiyacınıza cevap verecek bireysel danışma hizmeti ve destek görürsünüz. Danışmanlık hizmeti çerçevesinde, sizin de görüşlerinizin alındığı bir bireysel teşvik planı hazırlanır. Bu yapılırken, diğer kurumlardan da destek olanakları hakkında bilgilendirilirsiniz. MEB, uyum kursları esnasında da danışma ve rehberlik hizmetlerine yetkili bulunmaktadır ve gerekli olması halinde size uyum kurslarına yönelik çocuk baktırma imkanları hakkında da yardımcı olur. Uyumunuzu ilgilendiren tüm soru ve meselelerde bu danışmanlık hizmetlerine başvurabilirsiniz. Genç Göçmenler Hizmeti (Jugendmigrationsdienste) JMD Bu hizmet, tam gün okula gitme zorunluluğuna tabi yaşı geçmiş olan yeni göç etmiş gençler ile 27 yaşını geçmemiş genç yetişkinler içindir (okul mecburiyeti için 10.2 bölümüne bakınız). Bu danışma hizmeti, temelli Almanya da kalacak olan gençler ile genç yetişkinler için düşünülmüştür ve bu ülkeye gelişlerini takiben hemen gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunun yanısıra, uzun süredir Almanya da yerleşik yaş grubundaki göçmen çocuk, genç ve genç yetişkinler de, özel bir uyum ihtiyacı hissedilmesi halinde, bu hizmetten yararlanabilirler. Yeni gelmiş genç bir göçmen olarak, şu hizmetlerden yararlanabilirsiniz: - Uyum sürecinizin her aşamasında bireysel ihtiyaca cevap veren danışma ve rehberlik hizmeti. Bireysel uyum planınız, sizinle birlikte hazırlanır. - Diğer hizmetlerden ve kurumlardan yararlanmanız için aracılık. Örneğin, çocuk ve gençlere yardım dernekleri, gençlere meslek yardımı dernekleri, gençlik ve uyuşturucu danışmanlık merkezleri, sağlık ve hamilelik danışmanlık merkezleri. - Dil kursları, mesleğe hazırlık imkanları, meslek eğitimi, boş zamanları değerlendirme ve koruyucu tedbirler, staj gibi bireysel uyum sürecinize katkıda bulunacak uygun hizmetler ve bunun yanısıra dil kurslarına yönelik danışmanlık ve destek - Eğitim ve meslek eğitimi sisteminde yönlendirme, meslek seçimi planlaması, enformasyon teknolojilerine ısındırma gibi gruplar halinde hizmetlerin yanısıra boş zamanları değerlendirmeye yönelik pedagojik hizmetler - Zorda kalınması halinde gereken yardımlar Bu imkanlardan yararlanın ve uyum sürecinizin şekillenmesine aktif katkı verin! 16

17 Yeni göçmenler için danışma merkezlerinin (Göç danışmanlığı MEB, Gençlik göç hizmetleri JMD) listesini Berlin deki hayır kurumlarının broşüründe bulabilirsiniz. Bu broşürü ise, örneğin yabancılar dairesindeki bilgilendirme merkezinden edinebilirsiniz. Danışmanlığı ve Genç Göçmenler Hizmeti verilen yerlerin listesi: lan yerlere toplu bakış (Serbest sosyal bakım ve yardım dernekleri ile mülteci derneklerinin yeni gelen göçmenlere verdikleri bireysel uyuma yönelik danışma hizmetleri ) Hizmet türleri: Uyumu teşvike yönelik ve bireysel ihtiyaca göre ayarlanan ilk danışma hizmeti, sosyal ve yetkisel analiz, teşvik planı, ağ çalışması, uyum kurslarında danışmanlık ve rehberlik Hedef gruplar: Yerleşme amacıyla gelen 27 yaşın üzerindeki yetişkin göçmenler ve uzun süredir burada yaşayan göçmenler (* İhtiyaç duyulması halinde, belirtilen dillerin dışında da tercüman görevlendirilmesi mümkündür.) 17

18 3.3 Uyum Kursu (Integrationskurs) Yeni gelmiş bir göçmen olarak, duruma göre bir uyum kursuna katılabilirsiniz. Gerektiğinde bu fırsattan yararlanın! Uyum kursları, okul çağını geçmiş göçmenlere yöneliktir. Kursun bir amacı, Almanca öğretmektir, çünkü iyi bir Almanca bilgisi, uyumun anahtarıdır. Ama aynı zamanda, gelinen bu yeni çevrede başarılı olabilmek için, toplumsal, kültürel ve ekonomik yaşam hakkında bilgi sahibi olmak da vazgeçilmez koşuldur. İşte bu nedenlerle uyum kursu, bir dil kursundan, bir de Almanya daki yaşam ile toplumumuzda geçerli norm ve değerlerin göçmenlere aktarılmasını hedefleyen yönlendirme kursundan oluşmaktadır Bir uyum kursuna katılabileceğiniz ve/veya hatta katılmak zorunda olduğunuza dair bilgiyi size, Yabancılar Dairesi (Ausländerbehörde) verecektir. Kursları veren kurumların güncel bir listesini, elinizdeki Welcome-Package da bulacaksınız. Bu listeden, kendi isteğinize göre kurs seçimi yapabilirsiniz. Daha ayrıntılı bilgiyi, lütfen, yine, elinizdeki Welcome- Package da yer alan Göç ve Mülteciler Federal Dairesi nin broşüründen alınız. Daha fazla bilgi edinmek için müracaat yeri: Bundesamt für Migration und Flüchtlinge Regionalstelle Integration Berlin Streitstr. 86, Berlin, Tel: Yasal koşullar Uyum kursuna kimler katılabilir? Aşağıda kişiler, bir kereye mahsus olmak üzere uyum kurslarına katılma hakkına sahiptirler: Almanya da sürekli ikamet eden ve ilk olarak - Çalışma amaçlı oturma izni, - Aile birleşimi yoluyla oturma izni - Uzun süreli ikamet hakkına sahip olarak veya Federal Almanya nın özel menfaatine olması nedeniyle yerleşme hakkı alan yabancılar. Bir yıldan fazla süreli oturma iznine (Aufenthaltserlaubnis) sahip yabancılar, sürekli ikamet edenler statüsüne girmektedirler. Uyum kursları (Integrationskurs), aşağıda kişiler için bir hak olarak görülmez: - Okula başlayan ya da kendi ülkelerinde okula başlayarak Almanya da devam edecek olan çocuk, genç ve genç yetişkinler - Uyum ihtiyacının çok düşük olduğunun açıkça saptandığı durumdakiler Uyum kurslarına katılım için, verim gözönünde bulundurularak, uygun bir ücret alınır. Alman kökenli göçmenler (Spätaussiedler) ile eşleri ve çocukları, uyum kurslarına ücretsiz katılma hakkına sahip bulunmaktadırlar ( Alman Kökenli Mülteciler Federal Yasası nın yeni şeklinin 9. maddesi ve 1. fıkrası uyarınca). 18

19 Okula başlayan ya da kendi ülkelerinde okula başlayarak Almanya da devam edecek olan çocuk, genç ve genç yetişkinler, bunun dışındadır. Gerekli görüldüğü takdirde, uyum kursları, sosyal pedagojik rehberlik hizmeti ve çocuk bakım hizmeti ile desteklenir. - Uyum kursuna katılma hakları bulunan ve sözlü olarak dertlerini anlatabilecek az da olsa bir Almanca bilgisine sahip olmayan, - Yabancılar dairesi tarafından mevcut kurs kapasitesi gözönüne alınarak, uyum kursuna katılmaya mecbur tutulan ya da sosyal yardım alan ve sosyal yardımı veren makam tarafından kursa katılmaya mecbur tutulan, - Özellikle uyuma ihtiyaçları olduğu saptanan yabancılar, uyum kursuna katılmaya mecbur tutulabilirler. - Almanya da mesleki ya da herhangi bir başka eğitim gören, - Almanya da bunlara benzer bir eğitim programına katıldıklarını belgeleyebilenler, - Kurslara düzenli devam etmeleri imkansız olan ya da beklenemeyen yabancılar, uyum kurslarına katılma yükümlülüğünün dışında tutulurlar. Uyum kurslarına katılma hakkına haiz olmayan yabancılar, Göç ve Mülteciler Federal Dairesi ne verecekleri bir dilekçe ile, kurs kapasitesi elverdiği takdirde, kurslara katılabilirler. Bu, Almanya ya yeni göç etmiş Avrupa Birliği vatandaşları ve aile fertleri için de geçerlidir. 19

20 4. Uyum Sorumlusu Berlin Senatosu Uyum ve Göç Sorumlusu Berlin Senatosu Uyum ve Göç Sorumlusu, birimlerüstü olarak kadın ve erkek göçmenlerin uyumu için çalışır yılında ilk kurulduğunda, Almanya da bu alanda kurulmuş ilk makam olma özelliğini taşımakta idi yılından bu yana Günter Piening, bu görevi yürütüyor. Birimlerüstü görevler Berlin Senatosu Uyum Sorumlusu nun ana görevi, Berlin Senatosu nun yabancılar ve uyum politikasına yön vermektir ve bu alandaki faaliyetleri, Berlin eyaletinin diğer idari birimleri ile koordine halinde yürütmektir. Bir diğer görevi ise, hukuki, uygulamaya yönelik ve sosyal alanda farklı kökenlerden, milliyetlerden ve dinlerden insanların birarada yaşamalarını sürekli tehdit eden mevcut uyum engellerinin ortadan kaldırılmasına yönelik önlemlerin konseptini geliştirmek ve analiz etmektir. Bunun ağırlık noktalarını, idarenin kültürlerarası açılımının sağlanması ve ayrımcı tavırların ortadan kaldırılması oluşturur. Burada Uyum Sorumlusu, eşit muamele için ve ayrımcılığa karşı eyalet dairesi (Ayrımcılıkla Mücadele Dairesi) ile sıkı bir işbirliği içerisinde çalışmaktadır ( bkz. 8.2) Uyum Sorumlusu nun görev yeri, 2003 yılında kurulan Eyalet Uyum ve Göç Sorunları Kurulu nun hizmet bürosudur. Bu kurulda, göçmen kuruluşlarının kadın ve erkek temsilcileri, eyalet bakanlıklarının, ekonominin ve sosyal yardım hizmeti veren kuruluşların temsilcileriyle beraber, Senato nun göç politikasına eleştirel bir gözle destek vermektedirler. Eyalet Kurulu ayrıca, her yıl Uyum Ödülü vermektedir. Birimlerüstü diğer öncelikli görevler arasında, göçmenlerin durumuna yönelik olarak Uyum Sorumlusu tarafından hazırlanan ve Senato tarafından kararlaştırılan raporlar yer almaktadır. Uyum Sorumlusu, tüm bu görev alanlarında, yerel göçmen sorumluları ve temsilcilikleri, dernekler, kuruluşlar, girişimler ve diplomatik temsilciliklerle sıkı bir işbirliği içerisinde faaliyet gösterir. Kadın ve erkek göçmenler için sosyal altyapı Berlin Senatosu, uyuma yönelik çok sayıda önlem ile, farklı eyalet bakanlıklarınca hizmet verilen göçmen gruplarının hukuki ve sosyal eşitliğini teşvik eder. Uyum Sorumlusu, kadın ve erkek göçmenlerin toplumsal katılımını güçlendirmek amacıyla, öncelikle etki alanı tüm Berlin olan göçmen teşkilatlarını teşvik etmektedir. Bu çerçevede, eyalet çapında göçmen sorunları ile ilgilenen kuruluş ve dernekler, mali yardım da dahil olmak üzere teşvik edilir. Danışma Uyum ve Göç Sorumlusu nun bürosu, uyum, yabancılar politikası, hukuki ve sosyal meselelerde danışmak isteyenler için, her zaman doğrudan danışma merkezi görevini de görür. Danışma hizmeti, belirsizliklerin vakit geçirilmeden aydınlatılmasında olduğu gibi, sorunlu ya da acil durumlarda yardım sağlanmasına hizmet eder. Özellikle zorlu ve sorunlu bireysel vakalar, Uyum Sorumlusu nun da içerisinde görev aldığı Berlin Zaruri Vakalar Komisyonu na havale edilebilir. Ayrımcılıkla Mücadele Çalışması Senato nun etnik, dinsel ve dünya görüşü nedeniyle ayrımcılığa karşı faaliyet gösteranışma hizmeti de vermekteda uğradığınız takdirde, Uyum Sorumlusu na başvurabilirsiniz. 20