AĞ KAFESLERDE SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRME PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU

Transkript

1 NOORDZEE SU ÜRÜNLERİ İHR. SAN. ve TİC. A.Ş. AĞ KAFESLERDE SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRME PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU AYDIN İLİ, DİDİM İLÇESİ, AKKÖY (TAŞBURUN) BALIKÇI BARINAĞI AÇIKLARI Nihai ppm kirlilik önleme ve yönetimi dan. müh. inş. taah. san. ve tic. ltd. şti. Mustafa Kemal Mah. Dumlupınar Bulvarı No: 266, Tepe Prime İş Merkezi B-85, Çankaya/ ANKARA Tel: (312) Fax: (312) e-posta : ppm@ppm.com.tr Yeterlik Belge No: 33 ANKARA NİSAN

2 PROJE SAHĠBĠNĠN ADI ADRESĠ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENĠN ADI PROJE BEDELĠ PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN AÇIK ADRESĠ (ĠLĠ, ĠLÇESĠ, MEVKĠĠ) PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KOORDĠNATLARI, ZONE Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) nu Hazırlayan Kuruluşun Adı : nu Hazırlayan Kuruluşun Adresi, Telefon ve Faks Numaraları : nu Hazırlayan Kuruluşun Yeterlik Belgesi No su, Tarihi: nun Tarihi (Gün, Ay, Yıl): NOORDZEE SU ÜRÜNLERİ İHR. SAN.ve TİC. A.Ş. Kocakışla Mah. Güllük Milas / Muğla 0 (252) (252) Ağ Kafeslerde Su Ürünleri Yetiştirme Projesi TL Aydın İli, Didim İlçesi, Akköy (Taşburun) Balıkçı Barınağı Açıkları Nokta No UTM 6 DERECE ED-50 Zone: 35, Dom: 27 COĞRAFĠ KOORDĠNATLAR Datum: WGS-84 Y (Sağa) X (Yukarı) X (Enlem) Y (Boylam) , , '34.44" 27 09'18.53" , , '34.42" 27 09'24.63" , , '23.06" 27 09'24.55" , , '23.09" 27 09'18.45" Alan: m 2 Söz konusu tesis, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Ek-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Madde 21, Kültür Balıkçılığı Projeleri (1000 ton/yıl ve üzeri) kapsamında yer almaktadır. PPM Kirlilik Önleme ve Yönetimi Dan. Müh. İnş.Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Mustafa Kemal Mahallesi, Eskişehir Devlet Yolu (Dumlupınar Bulvarı) 9. km, No:266, Tepe Prime İş Merkezi, B Blok No:85 Çankaya/ANKARA Tel No: (312) (312) Faks No: (312) Belge No: 33 Tarih:

3 ĠÇĠNDEKĠLER LĠSTESĠ Ġçindekiler Tablosu Tablolar Listesi ġekiller Listesi Ekler Listesi Kısaltmalar... i... vi. vii... ix... xi BÖLÜM I: Projenin tanımı ve amacı: Proje konusu, faaliyetin tanımı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, gerekliliği, kafes tipi ve kapasitesi, kafeslerin kaplayacağı alan ve projenin ne kadarlık alanda gerçekleģtirileceği, stoklama yoğunluğu, yöreye sağlayacağı faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması Projenin fayda maliyet analizi Proje kapsamındaki faaliyet ünitelerinin konumu (Kafeslerin adetleri, ebatları, teknik alt yapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanının harita üzerinde koordinatlarıyla iģaretlenerek gösterimi.) Yer bulduru haritası, Faaliyet alanı ve çevresinin panaromik fotoğrafları, (Tesise ait deniz ortamındaki fotoğraflarda sınırlarının Ģamandıralarla çizilmiģ olduğunun gösterilmesi) Varsa, Projeye konu olan bölgenin en son onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/ (aslı gibidir onaylı), plan notları, lejand paftasından bir örnek ve bu planlar üzerinde tesis yerinin gösterimi ve ayrıca raporun ilgili bölümünde bu hususlara yer verilmesi. (Onaylı bir planının olmaması durumunda da faaliyet için kullanılacak, yeri ölçekli harita üzerinde açıkça gösterilmeli ve ayrıca faaliyet alanının mücavir alan sınırları içerisinde olup olmadığı belirtilmelidir.) Faaliyet alanının halihazır harita üzerinde iģaretlenerek yakınında bulunan yerleģimlerin belirtilmesi Faaliyet alanını merkez alan 1 km lik yarıçaplı alanın iģaretlenmesi, var ise 1/ ve 1/5.000 lik halihazır harita üzerinde faaliyet alanı merkezli 1 km lik yarıçap alanını kapsayan arazinin gösterilmesi ve bu alan için, Köy yerleģik alanları ve iģletmeleri gösterir analiz paftasının, UlaĢım ağının gösterir analiz paftasının, Bütün bu unsurların (plaj, liman, iskele vb.) bir arada olduğu sentez paftasının hazırlanarak rapor ekine konulması BÖLÜM II: PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN VE PROJEDEN ETKĠLENECEK ALANIN BELĠRLENMESĠ VE BU ALANLAR ĠÇĠNDEKĠ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLĠKLERĠN AÇIKLANMASI (*) (Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların ve ortamların, etkileyecek parametreler dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenmesi, ) Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların-ortamların Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı: ) Deniz ve Kıyı Kullanımı: Deniz, kıyılar ve yakın çevresinde mevcut kullanım durumu ve özelliklerinin açıklanması, Mevcut kullanımlar (Tarım, orman, turizm, sanayi, rekreasyon, ulaģım, limanlar, su kaynakları, mevcut koruma statüleri ) geliģme potansiyeli Çevresinde bulunan benzer tesislerin olması durumunda bu tesislerin kapasiteleri, proje alanına olan uzaklıkları) i

4 Kullanılacak deniz alanına iliģkin özelliklerin açıklanması (derinlik, jeolojik yapısı, vb.), 1/1000 ölçekli veya 1/ veya 1/ ölçekli detay batimetri haritası ) Türler ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve ekosistemlerdeki türler, Flora-fauna türleri, sınıflandırılması, yaģama ortamları (Beslenme veya üreme alanları), popülasyon yoğunlukları, endemik, nadir, nesli tehlikede, tehlike dıģı vb. kategorilerinin belirtilmesi (deniz ortamındaki yapılan araģtırmalar dikkate alınarak) 35 3) Meteorolojik Veriler: Meteorolojik Durum: Meteorolojik özelliklerin açıklanması (bölgenin genel iklim koģulları, basınç, sıcaklık, yağıģ, rüzgar (esme sayılarına göre mevsimlik, yıllık rüzgar diyagramları, hakim rüzgar yönü), nem, buharlaģma dağılımları, aylık sıcaklıkların maksimum, minimum ve ortalama değerleri, deniz suyu sıcaklıkları, meteorolojik parametre dağılımlarının tablo, grafik ve metin olarak ifade edilmesi, (deniz suyu analizlerinin Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği tablo 4 e göre mevsimsel olarak yapılması) ) Deniz Ortamındaki Akıntı Durumu: Bölgenin akıntı sirkülasyonu ölçüm sonuçları ve yorumlarına iliģkin detay bilgilerin hazırlanması, Hava Kalitesi ve Gürültü: Hava kalitesinin mevcut durumu, ortalama ve maksimum gürültü seviyeleri. (Tekneler, motorlar, jeneratörler vb.) ) Deniz Trafiği Açısından Önemi, Uygunluğu: Deniz trafiği (seyri sefer) kıyılardaki olası durumlar ) Sosyo-Ekonomik Özellikler: Faaliyetin sosyo-ekonomik etkilerinin araģtırılması (Yörenin ekonomik yapısını oluģturan baģlıca sektörler, ekonomik geliģim trendi, iģsizlik vb.). Faaliyet alanında ve bölgedeki nüfus yoğunlukları, yerleģim bölgelerinin faaliyet alanından uzaklıkları, faaliyetin kurulması ile etkilenecek alandaki, ev, iģyeri ve sanayi tesislerinin sayı ve çeģitlerinin belirtilmesi.) ) Faaliyet Alanı ve Yakın Çevresi Ġle Ġlgili Diğer Özellikler: Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı YetiĢtirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve koruma altına alınmıģ diğer alanlar), Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluģlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiģ alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile SınırlandırılmıĢ Alanlar vb.) Bölüm III: PROJENĠN ÇEVRE ÜZERĠNE ETKĠLERĠ VE ALINACAK ÖNLEMLER A) Faaliyet alanının hazırlanması, inģaat aģamasındaki faaliyetler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler; ) YetiĢtirilecek su ürünlerine, kullanılacak su kaynağına ve Ģekillerine bağlı olarak yapılacak kafeslerin özellikleri, adetleri, derinlikleri, bu kafeslerin yapımı için gerekli iģlemlerden; faaliyet alanının hazırlanması ve inģaat aģamasında faaliyet sahasında yapılacak iģler; nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapılacağı, ) Tesisin deniz kıyısına olası etkileri, ) Proje kapsamında herhangi bir amaçla kazı, dolgu ve dip taraması iģlemleri nedeniyle oluģacak maddelerin miktarları ve bertaraf yöntemleri, (iskele, barınak dahil) ii

5 4) Faaliyet alanının hazırlanması ve inģaat aģamalarında zarar görebilecek florafauna türleri (Endemik türler, nesli tehlikede vb.) proje için seçilen yer ve etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi, ) Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanlarının faaliyet yeri ve çevresinde yer alması durumunda yer altı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki muhtemel etkilerinin irdelenmesi. (varsa alana iliģkin daha önce alınmıģ Koruma Kurulu Kararlarından bahsedilmesi Sayılı Kanun ile değiģik; 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Valıklarını Koruma Kanunu ve konuya iliģkin olarak alınmıģ Sit Alanlarındaki Su Ürünleri Üretim ve YetiĢtirme Tesislerine ĠliĢkin ve Doğal Tabii Sitler, Koruma ve Kullanma KoĢulları ile ilgili olan Yüksek Kurulu Ġlke Kararlarına uygun biçimde projenin nasıl geliģtirileceğinin tanımlanması.) ) Faaliyet alanının hazırlanması ve kafeslerin inģaatında oluģacak katı atıkların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri, ) Faaliyet alanının hazırlanması ve kafeslerin inģaatında kullanılacak alet ve ekipmanlar ve bu ekipmanlarla yapılacak iģlerden dolayı oluģacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler B) Projenin iģletme aģamasındaki faaliyetler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler; ) Faaliyet ünitelerinde kullanılacak hammaddenin/yavruların temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler (bunların fiziksel, kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliģ yöntemleri.) ) ĠĢletme sırasında kullanılacak olan alet, ekipmanlar ve özellikleri, tesisin yem ve ilaç depolarının nerede yer alacağı ) Su ürünlerinin üreme periyodunu etkileyen faktörler, planlanan üretim miktarı için gerekli yem, yemin depolanma durumu, vitamin ihtiyacı, birim metrekarede elde edilebilecek su ürünleri miktarı ve hasat durumu ) Üretimde kullanılan yemlerin özellikleri, besleme tekniği, Ģekilleri, her bir balık türünün yemi kullanma oranları, ortaya çıkan atık miktarı ve su ortamı üzerinde fiziksel ve kimyasal olası etkileri (PH, ötrifikasyon, ıģık Ģiddeti, geçirgenliği vb.) ve su kirliliğine sebep olunmaması açısından yemlemede dikkat edilmesi gereken hususlar, akıntı yönü, akıntı hızı, derinlik dikkate alınarak kirlilik yükünün olası dağılımı (Fazla yem, dıģkı miktarı dikkate alınarak çökelme ve akıntı hızı göz önünde bulundurularak kirliliğin dağılımının belirtilmesi, yem ve dıģkının kimyasal özellikleri göz önünde bulundurularak suda çözünen veya dip sedimente eklenen miktarların açıklanması.),. 74 5) Faaliyet ünitelerinde kullanılacak üretim ve iģletme yöntemleri ve teknolojiler, proses akım Ģeması, Ģema üzerinde kirletici kaynakların gösterimi, ) Proje alanından alınan deniz suyunun mevcut durumunun belirlenmesi için Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği kapsamında yapılacak analizlerin ÇED raporunda belirtilmesi ) 1380 sayılı Su ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği nde Ek-5 de yer alan alıcı ortam değerlerinin sağlanması hususunun ÇED raporunda yer alması ) Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde gerçekleģtirileceği, kapasiteleri, stoklama yoğunluğu (Ayrı olarak alt baģlıklar halinde verilmeli). (Tesis projesine uygun 1/500 Ölçekli Vaziyet Planı veya 1/250 ölçekli rapor ekinde yer almalıdır.) ) Su ürünlerinde ortaya çıkan hastalıklar ve bu hastalıklara karģı alınacak önlemler. Kullanılan ilaçların olası etkilerinin değerlendirilmesi ve balık ölümlerinde yapılacak iģlemler, iii

6 10) Kafes ve ağların temizlik ve dezenfekte edilmesinde kullanılan temizlik ve dezenfektanlar, bunların etken maddeleri, uygulama yöntemleri (hijyen planı) ve ortama etkileri, nerede yapılacağı, ) Faaliyet alanında Kafes ve ağlar üzerinde denizdeki akıntının ve dalgalanmaların etkileri, ) Hasat zamanına gelen su ürünlerinin nakil iģleminin nasıl yapılacağı ve hangi ekipmanların kullanılacağı, özellikleri, muhafaza ve pazarlama Ģartları ) Üretimde verimliliğin sağlanması ve su ürünlerinde meydana gelebilen hastalıklara karģı, çalıģan personel eğitimi ve iģ güvenliği için alınacak tedbirler ve yapılacak çalıģmalar, (Tesiste çalıģacak personel sayısı da verilmelidir) ) Tesisin faaliyeti sırasında her bir üniteden oluģacak katı atık, kıyıda evsel katı atık miktarları (tesisten kaynaklanan) ve özellikleri, depolama/yığma, bertarafı iģlemleri ) ĠĢletme esnasında faaliyet ünitelerinde kullanılan alet ve ekipmanlardan kaynaklanacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler ) ĠĢletme aģamasında yapılacak iģlerden dolayı zarar görebilecek flora-fauna türleri (Endemik türler, nesli tehlikede vb.), proje için seçilen yer ve faaliyetin etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi açıklanmalıdır ) Faaliyet için önerilen koruma bandı mesafesi ve bu bandın oluģturulması için yapılacak çalıģmalar, ayrıca koruma ağları kullanımı hususunda bilgiler, ) Projenin, proje alanının yakınında bulunan benzer tesislerle olan etkileģiminin açıklanması, ) Aquatik ortama ait flora ve fauna bilgileri, bu türlerin koruma statülerinin belirtilmesi ve taraf olduğumuz Uluslar arası sözleģme hükümlerine uyulacağının taahhüt edilmesi, ) Sintine sularının ve çöktürme sonucunda oluģan tortuların ne Ģekilde bertaraf edileceğinin belirtilmesi, teknelerden kaynaklanan sintine sularının geri kazanımı veya bertarafı ile ilgili Atık Alım Yönetmeliği nde belirtilen hususlara uygunluğun yerine getirilmesi, ) Hasat sonucu ortaya çıkacak atıkların bertarafında uygulanacak yöntemlerin açıklanması, C) ĠĢletme faaliyete kapandıktan sonra olabilecek ve süren etkiler ve bu etkilere karģı alınacak önlemler; Mevcut çiftliğin taģınması sonrası eski alanın durumunun irdelenmesi ve rehabilitasyonu. TaĢınılması planlanan yeni alanda; tesisin ilerde iģletilmesine son verilmesi durumuna yapılacak rehabilitasyon çalıģmaları, Mevcut su kaynaklarına etkiler D) Acil Müdahale Planı ve Ġzleme Programı; Faaliyetin inģaat, iģletme ve iģletme sonrası için önerilen izleme programı ve doğal afet ve kaza, sabotaj ve benzeri durumlarda uygulanacak müdahale planı. ĠĢçi sağlığı ve iģ güvenliği açısından alınacak önlemler. Toplu halde balık ölümlerinin olması halinde alınacak önlemler ve bunların nasıl bertaraf edileceği. Deniz ortamındaki kirlilik düzeylerinin analiz ve ölçümlerle takibi (deniz yüzeyi ve deniz dibi.) izleme çalıģmasında Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Tablo 3 ve Tablo 4 te belirtilen kriterler doğrultusunda yapılacağının ve sonuçlarının Valilik ve Bakanlığa bildirileceğinin belirtilmesi E) Proje Alternatifleri, (Bu bölümde, yer, üretim tekniği, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karģılaģtırılması yapılacak ve proje kapsamındaki alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri) belirtilecektir.) F) Sonuçlar iv

7 (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleģmesi halinde ne ölçüde baģarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerledirme ve taahhütler) Ekler: Notlar ve Kaynaklar nu Hazırlayanların Tanıtımı: v

8 TABLOLAR LĠSTESĠ Tablo 1. Proje Ġçin Seçilen Yerin Koordinatları... 2 Tablo 2. Kültür Balıkları Üretim Miktarları... 4 Tablo 3. Aydın Ġli Su Ürünleri Ġstatistiği (Avcılık ve YetiĢtiricilik)... 5 Tablo Yılları Su Ürünleri Üretimi... 5 Tablo 5. Su Ürünleri Değerlendirme ġekli ( )... 7 Tablo 6. Aydın Ġli Su Ürünleri ĠĢletme Dağılımı Tablo 7. ĠĢletmelerin Faaliyet Alanlarına ve Kapasitelerine Göre Dağılımı Tablo 8. YetiĢtiriciliği Yapılan veya Yapılması Planlanan Türlere Göre Dağılım Tablo 9. Aydın Ġli Su Ürünleri Üretim ĠĢletmeleri Kapasite Kullanım Oranları (2004) Tablo 10. Aydın Ġlinde Avcılık ve YetiĢtiricilikle Elde Edilen Üretimin Yılları Arasındaki Durumu Tablo 11. ĠnĢaat AĢamasında Kullanılacak Malzemelerin Miktar ve Giderleri Tablo 12.Kullanılacak Alet-Ekipman Adet ve Fiyatları Tablo 13. Beklenmeyen Giderler Tablo 14. Faaliyet Kapsamında Kullanılacak Yemlere Ait Fiyat Bilgileri Tablo 15. Yem Katkı Maddeleri, Ġlaçlar ve AĢı Fiyat Bilgileri Tablo 16. Damızlık, Yumurta ve Yavru Giderleri Tablo 17. Personel Giderleri Tablo 18. Pazarlama Giderleri Tablo 19. Bakım Onarım Giderleri Tablo 20. Amortisman Giderleri Tablo 21. Faaliyete Ait Bütün Giderler Tablo 22. Giderlerin Yıllara Göre Dağılımı Tablo 23.ĠĢletme Giderlerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablo 24.Yatırım Giderlerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablo 25. Finansman Kaynaklarının Yıllara Göre Dağılımı Tablo 26. Proje Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı Tablo 27. Proforma Gelir - Gider ve Fonların Akımı Tablosu-Proforma Gelir - Gider Tablosu Tablo 28. Fonların AkıĢ Tablosu Tablo 29. Proje Nakit Akım Analizi Tablo 30. Fayda-Masraf Oranı Tablo 31. Ġç Karlılık Oranı Tablo 32. HDPE Kafeslere Ait KeĢif Özeti Tablo 33. HDPE Kafeslere Ait Bilgiler Tablo 34. Aydın Ġli 2010 Yılı Hava Kirliliği Ölçüm Sonuçları Tablo 35. Ġllerin Sosyo-Ekonomik GeliĢmiĢlik Sıralaması (2010) Tablo 36. Aydın Ġli ĠĢgücü Göstergeleri (15+ yaģ) Tablo 37. Didim Ġlçesi Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus ( 6 +yaģ ) Tablo 38. AkköyKöyü Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus ( 6 +yaģ ) Tablo 39. Yalıköy Köyü Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus ( 6 +yaģ ) Tablo 40. Akyeniköy Belediyesi Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus ( 6 +yaģ ) Tablo 41. Akköy Köyü Sosyal Altyapı Hizmetleri Durumu Tablo 42. Yalıköy Köyü Sosyal Altyapı Hizmetleri Durumu Tablo 43. Dilek Yarımadası ÖDA Endemik ve Dar YayılıĢlı Flora ve Fauna Türleri Tablo 44. Dilek Yarımadası ÖDA Endemik ve Dar YayılıĢlı Flora ve Fauna Türleri Tablo 45. Büyük Menderes Deltası ÖDA vi

9 Tablo 46. Büyük Menderes Deltası ÖDA Endemik ve Dar YayılıĢlı Flora ve Fauna Türleri. 53 Tablo 47. Büyütme Yemleri ve Yemleme Oranları Tablo 48. Ekstrude Balık Yemi Ġçeriği Tablo 49. Projede Kullanılacak Alet Ekipman Tablo 50. Birim Alandan Alınabilecek Ürün Miktarı Tablo 51. Projede Yemdeki Azot ve Fosforun Ortama KarıĢım Oranları Tablo 52. Projede Balıklara Verilen Azot ve Fosforun Ortalama KarıĢım Oranları Tablo 53. Tesiste GerçekleĢecek YaklaĢık Balık Ölümleri Tablo 54. Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri Tablo 55. Faaliyet Sahasındaki ÇalıĢacak ĠĢ Makineleri Ġçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Tablo 56. Mesafelere Göre Her Bir Oktav Bandı Ġçin Atmosferik YutuĢ Hesabı Tablo 57. Faaliyet Sahasında Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı Ġçin Net Ses Düzeyi Tablo 58. Düzeltme Faktörleri Tablo 59.DüzeltilmiĢ Net Ses Basıncı Düzeyi Tablo 60. Bütün Gürültü Kaynaklarının 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Toplam Ses Düzeyi Tablo 61. ĠĢletme AĢamasında Deniz Ortamındaki Kirlilik Düzeylerinin Ġzlenmesi Ġçin Gerekli Parametreler vii

10 ġekġller LĠSTESĠ ġekil 1. Yıllara Göre Kültür Balığı Üretim Eğrisi... 4 ġekil 2. Ağ Kafes Görüntüsü... 8 ġekil 3. Aydın Ġlinde Yılları Arasında Su Ürünleri Üretimi ġekil 4. YaklaĢık Proje Alanını Gösterir Fotoğraf ġekil 5. YaklaĢık Proje Alanını Gösterir Fotoğraf ġekil 6. Aydın Ġli Arazi Dağılımı ġekil 7. Statülü Alanları Gösterir Harita ġekil 8. Avlakları Gösterir Harita ġekil 9. Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı ġekil 10. Ekstrude Yem ġekil 11. Otomatik Yemleme Sistemi ġekil 12. Nitrojen ve Fosforun Kütle Denkliği ġekil Ton Balık KarĢılığında Ölçülen kg Cinsinden Nitrojen ve Fosfor Değerleri ġekil kg Çipura YetiĢtiriciliğinde Balıkta Tutulan ve Ortama Giren Fosfor ve Nitrojen Miktarları ġekil 15. MED-POL Faz IV Programı 2007 Yılı Ege Denizi Güllük Körfezi Örnekleme Noktalarının Konumları ġekil 16. Kafeslerden Gelen Atığın Su Ġçerisindeki Yolları (Barg,1992) ġekil 17. Kafeslerin Altında Organik Girdinin EtkilemiĢ Olduğu Zonlar ġekil 18. Yemden Alınan Enerjinin DönüĢümü ġekil 19. Proses Akım ġeması ġekil 20. Yüzer Platform (barch) Sistemi ġekil 21. Ağ Kafes Görüntüsü ġekil 22. Vinçli Tekneyle Hasat ġekil 23. Faaliyet Sahasında Mesafeye Bağlı Olarak Gürültü Seviyeleri ġekil 24. Kafes Altındaki Organizma Gruplarına Göre Zon Dağılımı viii

11 EKLER LĠSTESĠ Ek-1 Proje Devir ĠĢlemleri Ġle Ġlgili YazıĢmalar ve Aydın Valiliği Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Devir Talebi Uygunluk Yazısı Ek-2 Su Ürünleri Ġstihsal Yeri Sınır Tesbit Tutanağı Ek-3 Akıntı Ölçüm Raporu Ek-4 Mülga Denizcilik MüsteĢarlığı GörüĢ Yazısı Ek-5 Benzer Tesisler ve Mesafelerin Gösterildiği 1/ Ölçekli Topografik Harita Ek-6 Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı Revizyonu, Lejantı ve Plan Hükümleri Ek-7 Batimetri Haritası Ek-8 Yüzer Platform (Barch) Planı Ek-9 Yerbulduru Haritası ve Uydu Görüntüleri Ek-10 1/ Ölçekli Topografik Harita Ek-11 En Yakın Kentsel YerleĢim Yerlerinin Gösterildiği 1/ Ölçekli Topografik Harita Ek-12 1 km lik Yarıçaplı Alan ve En Yakın YerleĢim Yerini Gösterir Harita Ek-13 Ege Denizi Mevsimsel Yüzey Akıntıları Ek-14 Deprem Haritası Ek-15 Flora ve Fauna Envanteri Ek-16 Meteorolojik Veriler Ek-17 Didim Meteoroloji Ġstasyonu Uzun Yıllar Meteoroloji Verileri ( ) Ek-18 Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü GörüĢ Yazısı Ek-19 Yatırım ve ĠĢletmeler Genel Müdürlüğü GörüĢ Yazısı Ek-20 Ölü Balık Kabul Yazısı Ek-21 Ambalaj Atığı Toplama SözleĢmesi Ek-22 Aydın Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü GörüĢ Yazısı Ek-23 Vaziyet Planı ix

12 Ek-24 Ağ Kafes Ayrıntı Planları Ek-25 Grup Global Petrol TaĢ. Gıda San. Tic. Ltd. ġti. Atık Kabul Yazısı Ek-26 Bentik Flora ve Fauna Raporu Ek-27 Didim Belediye BaĢkanlığı GörüĢ Yazısı x

13 KISALTMALAR AMP Acil Müdahale Planı Bkz. Bakınız BOI Biyolojik Oksijen Ġhtiyacı CITES Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine ĠliĢkin SözleĢme ÇED Çevresel Etki Değerlendirmesi dba A-Ağırlıklı desibel ha Hektar HDPE High Density Polyetylene -Yüksek Yoğunluklu Polietilen Hz Hertz IALA Fener Otoriteler Birliği IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi kg Kilogram KOI Kimyasal Oksijen Ġhtiyacı KDV Katma Değer Vergisi km Kilometre L Litre LTD Limited m Metre MAK Merkez Av Komisyonu mm Milimetre MEDPOL Akdeniz Eylem Planı m/s Metre/saniye m 2 Metrekare No Numara ÖDA Önemli Doğa Alanı sa Saat s Saniye SKKY Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ġtġ ġirketi TL Türk Lirası TÜĠK Türkiye Ġstatistik Kurumu USD Amerikan Doları USEPA Amerika BirleĢik Devletleri Çevre Koruma Ajansı µ mikro xi

14 BÖLÜM I: 1.Projenin tanımı ve amacı: Proje konusu, faaliyetin tanımı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, gerekliliği, kafes tipi ve kapasitesi, kafeslerin kaplayacağı alan ve projenin ne kadarlık alanda gerçekleģtirileceği, stoklama yoğunluğu, yöreye sağlayacağı faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması. Projenin Konusu Noordzee Su Ürünleri Ġhr. ve San. Tic. A.ġ. tarafından Aydın Ġli, Didim Ġlçesi, Akköy (TaĢburun) Balıkçı Barınağı Açıkları nda yer alan m 2 deniz alanı üzerinde, Ağ Kafeslerde Su Ürünleri YetiĢtirme Projesi nin kurulması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Faaliyet konusu ağ kafeslerde su ürünleri yetiģtirme tesisi, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi (Ek-I) in 21. Maddesi Kültür Balıkçılığı Projeleri (1000 ton/yıl ve üzeri) kapsamında yer almakta olup, iģbu hazırlanmıģtır. Ülkemizde su ürünleri yetiģtiriciliği 1980 li yıllarda baģlamıģtır. BaĢta su sıcaklığı olmak üzere ekolojik koģulların uygun olması nedeni ile Ġzmir Muğla kıyı Ģeridinde yoğunlaģmıģtır. Bu nedenle, balık çiftliklerinin Ege Denizi nde kurulması konusu son 20 yılın önemli aģamalarındandır. Bu sayede ülkemiz hem ucuz hem de kaliteli bir protein kaynağına kavuģmuģ, sektör hızla büyüyerek istihdam, yatırım ve üretimde önemli bir yere gelmiģtir. Ayrıca, balık yoğun olarak ihracatı yapılan ürünlerdendir. Bu sırada bazı balık çiftliklerinin uygun olmayan yerlere kurulduğu görülmüģ, kirlenmenin boyutu dikkate alınarak, ilgili bakanlık bu konuda önlem alma yoluna giderek levrek ve çipura yetiģtiriciliği yapılan yerlerin belirlenmesi ve sektörün geliģmesini takip etmek üzere belli bölgeleri üreticilere tahsis etmiģtir. Aydın Ġli, Didim Ġlçesi, Akbük Beldesi, Çamlıburun Mevkii nde, tarihinde onaylanan proje (Su Ürünleri YetiĢtiriciliği Belge No: B ) ile üretim yapmakta iken, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine ĠliĢkin Tebliğ gereğince mecburi yer değiģikliği kapsamında Didim Ġlçesi, Akköy (TaĢburun) balıkçı Barınağı Açıkları nda m 2 deniz alanında, ton/yıl su ürünleri yetiģtiriciliği yapmak amacıyla ön izni bulunan Ġmren Marmara Su Ürünleri Gıda Sanayi Turizm ĠnĢaat ve DıĢ Ticaret A.ġ. nin projesi (ÇipaĢ Su Ürünleri Projesi) Noordzee Su Ürünleri Ġhr. ve San. Tic. A.ġ. tarafından devralınmıģtır. Ġmren Marmara Su Ürünleri Gıda Sanayi Turizm ĠnĢaat ve DıĢ Ticaret A.ġ. nin Noordzee Su Ürünleri Ġhr. ve San. Tic. A.ġ. ye devir talebi Aydın Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından uygun bulunmuģtur (Bkz. Ek-1 Proje Devir ĠĢlemleri Ġle Ġlgili YazıĢmalar ve Aydın Valiliği Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Devir Talebi Uygunluk Yazısı). nin kurulacağı alanın Su Ürünleri Ġstihsal Alan olduğu Resmi Gazete de yayınlanmıģtır. Su Ürünleri Ġstihsal Yeri Sınır Tespit Tutanağı nın yayınlandığı 13 Aralık 1982 tarih ve sayılı Resmi Gazete de verilen 1

15 tespiti yapılan sahaya ait kroki üzerinde yaklaģık proje alanı gösterilmiģtir (Bkz Ek-2 Su Ürünleri Ġstihsal Yeri Sınır Tesbit Tutanağı). Faaliyetin gerçekleģtirilmesi planlanan alan koy ve körfez dıģında kaldığı için (Bkz. Ek- 4 Mülga Denizcilik MüsteĢarlığı GörüĢ Yazısı) Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine ĠliĢkin Tebliğ kapsamı dıģında değerlendirilmektedir. Proje sahası Akköy (TaĢburun) Balıkçı Barınağı Açıkları nda yer almaktadır. Projenin gerçekleģeceği alan, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Denizlerde Kurulan Balık YetiĢtiriciliği Tesislerinin Ġzlenmesine ĠliĢkin Tebliğ kapsamındadır. Tesis faaliyete baģlamadan önce, Denizlerde Kurulan Balık YetiĢtiriciliği Tesislerinin Ġzlenmesine ĠliĢkin Tebliğde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Tebliğ kapsamında analizler yapılacaktır. Ayrıca, analizler yapılmadan en az 15 gün önce Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü bilgilendirilecektir. Faaliyetin gerçekleģtirileceği alana ait koordinatlar ve tesisin içerisinde bulunduğu I numaralı Potansiyel Su Ürünleri YetiĢtirme Alanı na ait koordinatlar Tablo 1 de verilmiģtir. Nokta Adı Tablo 1. Proje Ġçin Seçilen Yerin Koordinatları UTM 6 Derece Datum: ED-50 DOM: 27 - ZON: 35 Pafta No: N18_A2 Coğrafik Koordinatlar Datum: WGS-84 Y (Sağa) X (Yukarı) X (Enlem) Y (Boylam) AĞ KAFESLERDE SU ÜRÜNLERĠ YETĠġTĠRME PROJESĠ , , '34.44" 27 09'18.53" , , '34.42" 27 09'24.63" , , '23.06" 27 09'24.55" , , '23.09" 27 09'18.45" I NUMARALI POTANSĠYEL SU ÜRÜNLERĠ YETĠġTĠRME ALANI P , , '31.18" 27 06'39.26" P , , '30.61" 27 09'14.81" P , , '40.95" 27 09'03.99" P , , '22.46" 27 09'29.13" P , , '22.38" 27 07'17.83" P , , '06.86" 27 06'39.73" nin kurulması ve iģletilmesi planlanan alanda yapılan ölçüm sonuçlarına göre, akıntı istasyonu koordinatı X: 37 27'34.44", Y: 27 09'18.53", akıntı hızı ortalama 0,104 m/s, akıntı yönü batı-güneybatı, derinlik 56 m olarak belirlenmiģtir. Ayrıca, projenin gerçekleģtirilmesi planlanan alanın kıyıya mesafesi 1,8 mil (yaklaģık 2.896,82 m) dir (Bkz. Ek-3 Akıntı Ölçüm Raporu). Faaliyetin Tanımı Faaliyetin gerçekleģtirileceği Akköy (TaĢburun) Balıkçı Barınağı Açıklarında iki bölge Potansiyel Su Ürünleri YetiĢtirme Alanı olarak belirlenmiģtir. Bu iki alanda herbirinin kapasitesi ton/yıl ve herbirinin yüz ölçümü m 2 olan 23 adet su ürünleri yetiģtiriciliği tesis alanı belirlenmiģtir. 2

16 Su ürünleri yetiģtiriciliği amacıyla tesis tarafından kullanılacak m 2 lik denizalanı ticari avcılık için kullanılmayacaktır. Projeye konu olan, Noordzee Su Ürünleri Ġhr. ve San. Tic. A.ġ. tarafından, kurulması ve iģletilmesi planlanan nin de kaplayacağı alan m 2 ve kapasitesi ton/yıl olacaktır. Ayrıca, gerçekleģtirilmesi planlanan faaliyet 1 numaralı Potansiyel Su Ürünleri YetiĢtirme Alanı nda bulunmaktadır ve bu alanda toplam 11 adet tesis yeri belirlenmiģtir (Bkz. Ek-2 Su Ürünleri Ġstihsal Yeri Sınır Tesbit Tutanağı, Ek-7 Mülga Denizcilik MüsteĢarlığı GörüĢ Yazısı ve Ek-5 Benzer Tesisler ve Mesafelerin Gösterildiği 1/ Ölçekli Topografik Harita). Proje kapsamında yılda ton balık yetiģtirilecek olup, bu miktarın 700 tonu çipura, tonu levrek, 75 tonu sinagrit, 75 tonu sivriburun karagöz, 75 tonu minekop ve 75 tonu sarıağız olacaktır. Balık yetiģtiriciliğinde temel girdi canlı yavru balıktır. Ġhtiyaç olan yavru balıklar deniz balıkları kuluçkahanelerinden temin edilecektir. Kuluçkahaneden temin edilen yavru balıklar genellikle 2-10 gr arasında sayılmıģ ve boylanmıģ olarak temin edilecek; taģınması ise yavru üretim tesisinin imkanları veya üreticinin kendi imkanları ile kara yoluyla taģıma tankları ve oksijen takviyesi ile yapılacaktır. Yavru balıkların nakil iģlemi kuluçkahanenin denetimi altında tüm teknik Ģartlara ve ön hazırlıklara uyularak, en az zaiyat ile gerçekleģtirilecektir. Üretim tesisine ulaģan yavru balıkların kafes ortamındaki su sıcaklığı ve oksijen seviyesi eģit hale getirildikten sonra, daha önce hazırlanmıģ 16 m çaplı 8 mm göz açıklığındaki polietilen kafeslere aktarılacaktır. Daha sonraki aģamalarda gr ağırlığa gelen yavru balıklar boylandıktan sonra 30 m çaplı polietilen kafeslerde mm göz açıklığındaki kafeslere aktarılacaklardır. Faaliyet kapsamında, yavru balıkların stoklanmasında baģlangıç aģamasında 8 adet 16 m çaplı polietilen kafes kullanılacaktır. Ayrıca kg üretim gerçekleģtirilecek 18 adet 30 m çaplı polietilen kafes tamamı büyütme kafesi olarak kullanılacaktır. 16 m çaplı polietilen kafeslerde 8 mm göz açıklığındaki ağ havuzlar kullanılacaktır. Daha sonraki aģamalarda maksimum 30 gr ağırlığa gelen yavru balıklar boylandıktan sonra 30 m çaplı polietilen kafeslerde 14 mm, 18 mm ve 22 mm göz açıklığındaki büyütme kafeslerine aktarılacaklardır. Hizmet Amaçları Projenin amacı ülkemizdeki toplam balık üretimi içinde kültür balıkçılığının üretim oranını artırarak iç ve dıģ piyasanın bu yöndeki ihtiyacının karģılanmasıdır. Ayrıca proje ile yöre ekonomisine büyük katkı sağlanması ve iģçi istihdamı ile yeni iģ olanakları yaratılması planlanmaktadır. Projenin Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri, Önemi, Gerekliliği Ülkemizde kültür balıkçılığı ile ilgili ilk uygulamalar, iç sularda alabalık üretimi için 1970, deniz balıkları üretimi için ise 1980 li yılların ortalarından itibaren baģlamıģtır yılı verilerine göre iç sularda ton, denizlerde ise ton olmak üzere toplam ton üretim gerçekleģmiģtir (Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Su Ürünleri İstatistikleri, 2009). 3

17 Türkiye Ġstatistik Kurumu nun, Mülga Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı ndan veri alarak oluģturduğu Tablo 2 de kültür balığı üretimi miktar ve yıl olarak gösterilmiģtir. Tablo 2. Kültür Balıkları Üretim Miktarları Kaynak: verileri- Bu veriler ile oluģturulan yıl ve üretim miktarı grafiği ġekil 1 de hem deniz hem içsu hem de toplam kültür balıkları yetiģtiriciliği olarak ayrıntılarıyla gösterilmiģtir. Kaynak: verileri- ġekil 1. Yıllara Göre Kültür Balığı Üretim Eğrisi 4

18 Kültür balıkları üretiminde 2000 yılına kadar olan artıģ, 2002 yılına kadar azalmıģtır. Üretimdeki azalmaların sebepleri arasında aģırı avlanma, kirlenme ve ekolojik değiģimler yer almaktadır. Aydın Ġli nde 2009 ve 2010 yıllarında gerçekleģtirilen su ürünleri üretim miktarlarına ait istatistik Tablo 3 te verilmiģtir. Tablo 3. Aydın Ġli Su Ürünleri Ġstatistiği (Avcılık ve YetiĢtiricilik) Üretim Miktarı (Ton) Ġstihsal Edilen Deniz Balıkları Diğer Deniz ürünleri Tatlı Su Ürünleri Kültür Balıkları Toplam Kaynak: Aydın Çevre Durum Raporu, 2010, Tablo H12. Ġnsanın beslenmesinde önemli bir gıda kaynağı olarak, balık iģleme endüstrisine hammadde sağlaması, önemli bir iģ alanı yaratması ve ihracat potansiyeli bakımından balıkçılık, tarımın üçüncü (% 3.1) alt sektörünü oluģturmaktadır. Son birkaç yıl baz alındığında, ortalama balık üretimimiz yaklaģık 650 bin ton balık/yıldır. Bunun parasal değeri ortalama 3,5 $ kg/balık karģılığı 2 milyar dolar olarak GSMH ye (Gayri Safi Millî Hasılat) yansımıģtır. Söz konusu üretim aktif çalıģan balıkçı tarafından gerçekleģtirilmektedir. Ayrıca, balıkçılık sektörüne dolaylı hizmet veren 10 ayrı sektör kuruluģunda ise kiģi çalıģmakta ve balıkçılık sektörü üretim açısından kiģi baģı ortalama 8 ton balık/yıl üretim ve parasal olarak bin dolar kiģi baģına üretimle en verimli sektörlerinden birisi konumundadır. Dünyadaki üretim, 2007 yılı FAO (BirleĢmiĢ Milletler Gıda ve Tarım Örgütü) verilerine göre yaklaģık milyon ton olarak gerçekleģmiģtir. Bu üretimin 90 milyon tonu avcılık, 50.3 milyon tonu yetiģtiricilik yoluyla sağlanmıģtır. Dünya su ürünleri üretiminde en büyük pay 46.6 milyon ton ile Çin e aittir. Çin i 7,3 milyon ton ile Hindistan, 7.2 milyon ton ile Peru, 6.3 milyon ton ile Endonezya izlemektedir. Türkiye, dünyadaki konumu ve ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili bir yarımada oluģu nedeni ile farklı ekolojik özellikte km gibi küçümsenmeyecek bir kıyı Ģeridine ve 26,15 milyon hektar su alanı ile önemli bir potansiyele sahiptir. Su ürünleri yetiģtiriciliği bakımından da geliģmeye müsait Ģanslı ülkelerden birisidir yılları arasında su ürünleri üretim miktarları ayrıntılı olarak Tablo 4 te verilmiģtir. Tablo Yılları Su Ürünleri Üretimi YIL Avcılık Verileri YetiĢtiricilik Verileri TOPLAM Deniz Ürünleri Tatlı Su Ürünleri Deniz Ürünleri Tatlı Su Ürünleri (ton) (ton) (ton) (ton) (ton)

19 YIL Avcılık Verileri YetiĢtiricilik Verileri TOPLAM Deniz Ürünleri Tatlı Su Ürünleri Deniz Ürünleri Tatlı Su Ürünleri (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Su Ürünleri İstatistikleri. Ülkemizin 2000 yılı su ürünleri üretim miktarı ton olup, bunun tonu denizlerimizden, tonu iç sulardan avcılık yoluyla elde edilmiģtir tonu deniz ürünleri yetiģtiriciliğinden, ton tatlı su ürünleri yetiģtiriciliğinden olmak üzere toplam ton üretimde balık yetiģtiriciliği yoluyla elde edilmiģtir. Toplam su ürünleri istihsalinin tonu ihraç edilmiģ, tonu iç tüketim, tonu ise balık unu ve yağı fabrikalarında iģlenmiģtir. Aynı yıl, ton su ürünleri ithal edilerek yan ürün (salamura, konserve, füme vb.) iģlemlerinde kullanılmıģtır yılı su ürünleri istihsal miktarı toplam ton olarak gerçekleģmiģtir. Bunun tonu denizlerimizden, tonu iç sulardan avcılık yoluyla, ton deniz ortamında tonu iç sularımızdan yetiģtiricilik yoluyla elde edilmiģtir. Toplam ürünün tonu iç tüketimde ve tonu ise balık unu ve yağı fabrikalarında kullanılmıģ, tonu ihraç edilmiģtir. Aynı yıl, ton balık ithalatı gerçekleģtirilmiģtir yılında ise, ton denizlerden, ton iç sulardan olmak üzere avcılık yoluyla, bunun yanı sıra ton denizel, ton ise tatlı su kaynaklı olmak üzere de yetiģtiricilik yoluyla, toplam ton üretim elde edilmiģtir. Toplam üretim bir önceki yıla göre avcılıkta % 6 oranda düģüģ, yetiģtiricilikte ise % 4.3 oranda artıģ göstermiģtir ton ürün iç piyasada, ton ürün balık unu ve yağı fabrikalarında, ton ürün ise ihraç edilerek değerlendirilmiģtir. Bunun yanı sıra bin ton ürün ithalatı yapılmıģtır yılları arası toplam ürün miktarı ise tona ulaģmıģtır (Kaynak: TÜİK ). Türkiye nin, kiģi baģına düģen su ürünleri tüketimi bakımından dünya ve AB ortalamasının gerisinde kaldığı görülmektedir. Türkiye de su ürünleri tüketimi kiģi baģı 7,589 kg olarak açıklanmıģtır. Dünya ortalama su ürünleri tüketim miktarı kiģi baģı 16,4 kg; AB ortalaması ise 22,3 kg dir (Kaynak: Şahin, Yeliz. İKV Değerlendirme Notu AB ve İş Dünyası: Balıkçılık Sektörü, 2011.) Su ürünleri tüketimi bölgelerimiz arasında farklılık göstermekte olup kıyı bölgelerimizde kiģi baģı 25kg; Ġç, Doğu ve Güneydoğu bölgelerimizde ise kiģi baģı 1kg ye kadar azalmaktadır (Kaynak: Köprücü, Kemal. Türkiye Su Ürünleri Üretiminin Durumu ve Değerlendirilmesi. Türk Tarım Dergisi Kasım-Aralık Sayı:178. s ). Bölgesel bazda, Deniz ürünleri üretiminde ilk sırayı %58,75 lik oran ile Doğu Karadeniz Bölgesi alırken, bunu % 15,89 ile Batı Karadeniz, % 11,15 ile Ege, % 8,28 ile Marmara ve % 6,87 ile Akdeniz Bölgesi izlemektedir (Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Su Ürünleri İstatistikleri, 2009). Tablo 5 te yıllara göre su ürünlerinin değerlendirme Ģekilleri verilmiģtir. 6

20 Tablo 5. Su Ürünleri Değerlendirme ġekli ( ) Yıl Üretim Ġhracat Ġthalat Ġç Tüketim ĠĢlenen Ürün KiĢi BaĢına (ton) (ton) (ton) (ton) (Balık unu) (ton) Tüketim (kg) Kaynak: Su Ürünleri İstatistikleri Veri Tabanı. Su ürünleri üretiminde 2009 yılı TÜĠK verilerine göre, üretimin % i iç sularda, % sı denizlerde gerçekleģtirilmiģtir. YetiĢtiricilikte en önemli türler arasında, iç sularda % ile alabalık, denizlerde % ile levrek ve %17.87 ile ile çipura balığı yer almaktadır. YetiĢtiricilik ile yapılan üretimin bölgesel dağılımına bakıldığında, Ege Bölgesi % 66.5 ile birinci sırada yer almakta olup bunu, % 9.4 ile Akdeniz ve % 8.8 ile Karadeniz Bölgesi izlemektedir. YetiĢtiricilikten sağlanan üretim, son on yılda yıllık verilere bakıldığında, % 35 in üzerinde artıģ göstererek 2009 yılında ton çipura ve levrek, ton alabalık ile toplam ton üretim miktarına ulaģmıģtır. Toplam su ürünleri üretimindeki payı ise % civarında gerçekleģmiģtir yılı itibarı ile ihracatımızda Japonya en büyük payı alan ülke olup, bunu Hollanda, Ġtalya, Yunanistan ve Almanya izlemektedir. Su ürünleri ihracatımızın yöneldiği pazarlar her ne kadar AB ağırlıklı ise de dünyanın her bölgesine ihracat gerçekleģtirilmektedir. Kafes Tipi ve Kapasitesi Faaliyet kapsamında, 8 adet 16 m çaplı ve 18 adet 30 m çaplı polietilen kafesler kullanılacaktır. Üretim tesisi, tamamen yeni polietilen kafesler yapılarak faaliyete baģlayacaktır, polietilen kafesler 30m Ǿ 18 adet ağ derinlikleri 13+1m ve 16m Ǿ 8 adet ağ derinlikleri 8+1 m inģa edilecektir. Kullanılacak ağlar düğümsüz, kafesler tamamen HDPE (High Density Polyetylene -Yüksek Yoğunluklu Polietilen-) malzemeden üretilmiģ olacaktır. Metal aksam kullanılmayacaktır. Yüzdürücü boruların içi straforla takviye edilecektir. Kafes kenarlarındaki korkuluklar da HDPE malzemeden üretilmiģ olacaktır. HDPE kafesler açık deniz kafesi özelliğini taģıyacak ve deniz suyundan etkilenmeyecek ve dalgalara uyum sağlayan özellikte esnek sistemde yapılacaktır. Kafeslerde kullanım yerlerine göre polipropilen (yüzer halat), polisitil ve poliamid halatlar bulunur. Halatlarla çapalar, Ģamandıralar ve diğer aksamlar bağlanır. Kafesler dıģında su yüzeyinde Ģamandıralar ve platform (barch) olacaktır. 7

21 Mooring Planı Proje kapsamında kurulacak olan ağ kafesler teknik özellikleri bakımından her türlü olumsuz deniz Ģartlarına dayanıklıdır. Kafesler deniz yüzeyine toplamda 28 adet Ģamandıra ile bağlanacaktır. Bu Ģamandıraların dıģ kenarda bulunanları çakar Ģamandıra tipinde olacaktır. Kafesler deniz tabanına toplamda 28 adet demir çapalarla sabitlenecektir. ĠĢletmeye son verilmesi halinde ise tesislerde yer alan tüm makine ve ekipmanlar sökülecektir. Faaliyet sahasında halat, çürümüģ ağ vb. herhangi bir atık bırakılmayacak, denizdeki çapalar, Ģamandıralar çekilerek baģka amaçlar için kullanılacaktır. ġekil 2. Ağ Kafes Görüntüsü Kafeslerin Kaplayacağı Alan ve Projenin Ne Kadarlık Alanda Gerçekleştirileceği Projenin taģınması ve kurulması planlanan alanın sınır koordinatları Tablo 1 de verilmiģtir. Akköy (TaĢburun) Balıkçı Barınağı açıklarında yer alacak proje kapsamında, toplam yüzey alanı m 2 ve kafes çapı 30 m ve 16 m olacaktır. Proje kapsamında kullanılacak kafeslerin yüzey alanı; 30 m çaplı kafesler; 1 Kafese Ait Yüzey Alanı = 706,5 m 2 / kafes Toplam Kafes Yüzey Alanı = 706,5 m2 / kafes x 18 kafes = m 2 16 m çaplı kafesler; 1 Kafese Ait Yüzey Alanı = 200,9 m 2 / kafes Toplam Kafes Yüzey Alanı = 200,9 m 2 / kafes x 8 kafes = 1.607,2 m 2 8

22 Stoklama Yoğunluğu Proje kapsamında kurulacak tesisin yıllık kapasitesi ton olup, bu kapasitenin üzerinde üretim yapılması söz konusu olmayacaktır. Yavru balıkların stoklanmasında baģlangıç aģamasından itibaren 8 adet 16 m çaplı polietilen kafes kullanılacaktır. Kalan 30 m çaplı kafeslerin tamamı büyütme kafesi olarak kullanılacaktır. Toplam 8 adet 16m çaplı P.E. kafes kullanılacak bu kafesler boylama ve aģılama aģamasında kullanılacağı gibi her yıl yavru balık giriģi için yedeklemeli olarak bir süre boģ bırakılacaktır. Toplam 18 adet olan 30 m çaplı polietilen kafeslerden tamamı büyütme kafesi olarak aktif biçimde kullanılacak, kafes derinlikleri 13 m olacaktır. Transfer ve nakil iģleminin daha kolay gerçekleģtirilmesi, yavru balıklarda kontrol kolaylığı sağlaması vb. nedenler ile yavru balıklar için 16 m çaplı kafesler kullanılacaktır. 8 adet 16 m lik yavru kafeslerinin tamamı aktif olarak kullanılacak ve bu kafeslere yalnızca (yaklaģık 2-10 gr lık) yavru balıklar konulacaktır. Yavru balıklar bu kafeslerde yaklaģık 4-6 ay beslenecek olup, maksimum 30 gr ağırlığa ulaģan balıklar daha sonra 30 m çaplı büyütme kafeslerine aktarılacaktır. 16 m çaplı kafeslerde hasat gerçekleģtirilmeyecek ve bu kafeslerde kesinlikle 30 gr dan fazla ağırlıkta balık bulunmayacaktır. 16 m çaplı polietilen kafes derinliği 8 m olacaktır. 30 m çaplı kafeslerin 6 tanesinde çipura (700 ton/yıl), 8 tanesinde levrek (1.000 ton/yıl), 1 tanesinde sinagrit (75 ton/yıl), 1 tanesinde sivriburun karagöz (75 ton/yıl), 1 tanesinde minekop (75 ton/yıl) ve 1 tanesinde sarıağız (75 ton/yıl) yetiģtirilecek olup, 30 m çaplı kafeslere iliģkin stoklama yoğunluğu hesabı aģağıda verilmiģtir. Çipura YetiĢtirilecek Kafeslere ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 706,5 m 2 x 13 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 x 6 Kafes Toplam Kafes Hacmi = m 3 olup, m 3 lük su kapasitesi porsiyonluk aģamaya kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Üretim Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 12,7 kg / m 3 olacaktır 9

23 Levrek YetiĢtirilecek Kafeslere ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 706,5 m 2 x 13 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 x 8 Kafes Toplam Kafes Hacmi = m 3 olup, m 3 lük su kapasitesi porsiyonluk aģamaya kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Üretim Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 13,61 kg / m 3 olacaktır. Sinagrit YetiĢtirilecek Kafeslere ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 706,5 m 2 x 13 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 x 1 Kafes Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 olup, 9.184,5 m 3 lük su kapasitesi porsiyonluk aģamaya kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Üretim Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / 9.184,5 m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 8,16 kg / m 3 olacaktır. Sivriburun Karagöz YetiĢtirilecek Kafeslere ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 706,5 m 2 x 13 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 x 1 Kafes Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 olup, 10

24 9.184,5 m 3 lük su kapasitesi porsiyonluk aģamaya kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Üretim Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / 9.184,5 m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 8,16 kg / m 3 olacaktır. Minekop YetiĢtirilecek Kafeslere ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 706,5 m 2 x 13 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 x 1 Kafes Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 olup, 9.184,5 m 3 lük su kapasitesi porsiyonluk aģamaya kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Üretim Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / 9.184,5 m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 8,16 kg / m 3 olacaktır. Sarıağız YetiĢtirilecek Kafeslere ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 706,5 m 2 x 13 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 x 1 Kafes Toplam Kafes Hacmi = 9.184,5 m 3 olup, 9.184,5 m 3 lük su kapasitesi porsiyonluk aģamaya kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Üretim Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / 9.184,5 m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 8,16 kg / m 3 olacaktır. 11

25 16 m çaplı yavru balık kafeslerinin 2 tanesinde çipura, 2 tanesinde levrek, 1 tanesinde sinagrit, 1 tanesinde sivriburun karagöz, 1 tanesinde minekop ve 1 tanesinde sarıağız büyütülecek olup, 16 m çaplı yavru balık kafeslerine iliģkin stoklama yoğunluğu hesabı aģağıda verilmiģtir. Çipura Yavru Balık Kafeslerine ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 200,9 m 2 x 8 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1.607,2 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 1.607,2 m 3 x 2 Kafes Toplam Kafes Hacmi = 3.214,4 m 3 olup, 3.214,4 m 3 lük su kapasitesi büyütme kafesine iletiline kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Toplam Büyütülen Çipura Miktarı (kg) = Toplam Balık Adedi Maksimum Balık Ağırlığı (kg) Toplam Büyütülen Çipura Miktarı (kg) = ,05 Toplam Büyütülen Çipura Miktarı (kg) = kg Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = Toplam Büyütülen Balık Miktarı (kg) / Toplam Kafes Hacmi (m 3 ) Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = kg / 3.214,4 m 3 Stoklama Yoğunluğu (kg/ m 3 ) = 29,94 kg / m 3 olacaktır. Levrek Yavru Balık Kafeslerine ĠliĢkin Stoklama Yoğunluğu 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Yüzey Alanı (m 2 )x Kafes Derinliği 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 200,9 m 2 x 8 m 1 Kafese Ait Kafes Hacmi = 1.607,2 m 3 Toplam Kafes Hacmi = 1 Kafese Ait Hacim x Kafes Adedi Toplam Kafes Hacmi = 1.607,2 m 3 x 2 Kafes Toplam Kafes Hacmi = 3.214,4 m 3 olup, 3.214,4 m 3 lük su kapasitesi büyütme kafesine iletiline kadar kullanılacak olan hacim olacaktır. Bu durumda; Toplam Büyütülen Levrek Miktarı (kg) = Toplam Balık Adedi Maksimum Balık Ağırlığı (kg) Toplam Büyütülen Levrek Miktarı (kg) = ,05 Toplam Büyütülen Levrek Miktarı (kg) = kg 12