BR BÜYÜME STRATEJS OLARAK FRANCHSNG SSTEM; FRMALAR AÇISINDAN ÖNEM, MEVZUAT BOYUTU VE MUHASEBE UYGULAMASI Dr.Suphi ASLANOLU
|
|
- Emel Dilaver
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BR BÜYÜME STRATEJS OLARAK FRANCHSNG SSTEM; FRMALAR AÇISINDAN ÖNEM, MEVZUAT BOYUTU VE MUHASEBE UYGULAMASI Dr.Suphi ASLANOLU ÖZET Günümüzde, firmalar açsndan uluslararaslama ve uluslararas faaliyetlerde bulunma kaçnlmaz bir olgu haline gelmitir. Bundaki en büyük etken, firmalarn artan rekabet ortamnda da açlma yoluyla büyüme ve kar amac gütmeleridir. Bu noktada, franchising firmalarn büyüme hedeflerine ulamasnda önemli stratejik yöntemlerden birisidir. Franchising yoluyla, uluslararas ölçekte faaliyet gösteren iletmeler önemli avantajlar sa"ladklar gibi, ulusal ölçekte çalan iletmeler de piyasada kendini ispatlam isim ve markalarn destek ve güvencesini alma suretiyle birtakm yararlar elde etmektedir. Anahtar Kelimeler: Büyüme Stratejisi, Franchising Sistemi, Muhasebe Uygulamas ABSTRACT Firms can not survive without involving in international trade and becoming an international firm. The most important factor behind this is increased competition which forces them to do business with foreign countries. Therefore, their profitability may be increased. At this point, franchising is one of the most vital methods which may contribute to firms development strategies. International firms may obtain considerable advantages with franchising system. Furthermore, local firms may benefit from buying and selling well-known brands. Key words: Development Strategies, Franchising System, Accounting Applicaion Krkkale Üniversitesi 11BF 1letme Bölümü Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 71
2 GR! Küreselleme olgusu ve bunun sonucu olarak snrlarn ortadan kalkmas, büyük iletmeler açsndan yeni pazarlara girme imkann ortaya çkarm ve iletme faaliyetlerinin boyutu uluslararas ölçe"e tanmtr. Büyük iletmeler sahip olduklar deneyim ve tecrübeleri di"er pazarlara tayarak yeni olanaklar elde etmilerdir. Yaanan bu süreç, beraberinde iletmeleri uluslararas pazarlara giri konusunda yeni stratejiler gelitirmeye zorlamtr. Benzer ekilde, iletmelerin faaliyetlerinin boyutunu artrarak uluslararas pazarlara girmesi ve beraberinde rekabet ortamnn do"mas, ulusal ölçekte faaliyet gösteren iletmeleri etkilemi ve bu iletmeleri yaanan rekabet koullar altnda ayakta kalabilmek için yeni araylara itmitir. Bu ba"lamda, ulusal ve uluslararas firmalar arasnda sözlemeler yoluyla ticari ilikilerin boyutunda önemli oranda art yaanmtr. Bu noktada, yaanan artta franchising önemli sözlemelerden birisi olarak karmza çkmaktadr. Franchising sistemi ile büyük iletme ve markalar, uluslararas pazarlara önemli avantajlar sa"layarak girme imkan elde ederken, küçük iletmeler ise kendini ispatlam bir isim ve markann destek ve güvencesini alma ve büyük iletmelerin sa"lad" olanaklardan yararlanma yoluyla piyasada tutunabilme ve büyüyebilme imkanna kavumutur. Bu çalmada, franchising sistemi birçok yönüyle ele alnarak, sistemin firmalar açsndan öneminin daha iyi anlalabilmesi amaçlanm ve franchising ilemlerinin muhasebe boyutu üzerinde durulmutur. I. FRMALAR AÇISINDAN BÜYÜME STRATEJLER Küreselleme süreciyle birlikte ulusal ve uluslararas alanda yaanan gelimeler, firmalar da etkilemi ve de"iime zorlamtr. Gelien pazarlara ve de"ien artlara uyum sa"lamak ve ayakta kalabilmek için firmalar iç yaplarn, yönetim sistemlerini ve sermayelerini güçlendirme zorunlulu"u ile kar karya kalmlardr. Bir yandan yeni rakipler, bir yandan da yaanan içerideki de"iim süreci firmalar yeni stratejilere yönlendirmektedir. Bu çerçevede, baz firmalar birlemeler yoluyla güç birli"ine gitmekte, bazlar satn 72 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
3 almalar yoluyla el de"itirmekte, bazlar ise yeniden yaplanarak, yoluna devam etmeye çalmaktadr. Bu oluumlara yabanc/küresel sermayenin ilgi ve katlmnn da artt" gözlenmektedir 1. Sözkonusu yeni süreç ile beraber, firmalarn faaliyet alanlarnn uluslararas boyutlara dönüme e"ilimi her zaman oldu"undan daha fazla bir nitelik kazanmtr. Günümüz gelien teknolojisiyle, etkisinin her gün daha çok hissedildi"i küreselleme olgusu, firmalar yeni ticaret ve pazarlama stratejileri benimsemek ve uygulamak durumunda brakmtr. Di"er taraftan, küresellemenin dnda kalan, globalleen pazarlar görmezden gelen iletmelerin ayakta kalamadklar ve baary yakalayamadklar açkça görülmektedir. Bu ba"lamda, firmalarn yaanan sürece uyum sa"layarak özellikle uluslararas düzeyde birtakm büyüme stratejileri gelitirmeleri ve uluslararas pazarlara giri yollarn aramalar büyük önem tamaktadr. Uluslararas alanda yatrm yapma ve uluslararas pazarlara giri yaparak büyüme düüncesinde olan firmalar için d pazarlarda faaliyet göstermenin çeitli yollar vardr. Uluslararas pazarlara giri yoluyla büyüme stratejileri ise temel olarak üçe ayrlr 2 ; ihracatta dayal stratejiler, sözlemelere dayal stratejiler ve yatrma dayal stratejiler. 1hracata dayal stratejiler; dolayl ihracat ve do"rudan ihracat olarak ikiye ayrlabilir. Sözlemelere dayal stratejiler; lisans anlamalar, franchsing, sözlemeli üretim, yönetim sözlemeleri olarak ifade edilebilir. Yatrma dayal stratejiler ise; ortak giriimler (joint venture), uluslararas birleme ve satn almalar ve do"rudan yatrm olmak üzere üçe ayrlabilir. Franchising, yukarda da ifade edildi"i üzere, uluslararas pazarlara giri çerçevesinde firmalarn yeni büyüme stratejileri 1 BOLAT, Ömer, De"ien Dünya ve Türk KOB1 leri, Aksiyon Dergisi, Say:556, DURUKAN Tülin ve Di"., Uluslararas' Pazarlara Giri+ Stratejileri Franchising Sistemi ve Türkiye Uygulamas', Asil Yayn Da"tm Ltd.Dti., Ankara 2006, s Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 73
4 arasnda yer alan bir sistem olup, bu çalmann bundan sonraki ksmnda franchising sistemi ayrntl olarak ele alnacaktr. II. BR BÜYÜME STRATEJS OLARAK FRANCHSNG SSTEM A. FRANCH1S1NG 1N TANIMI VE ÖZELL1KLER1 Özellikle 1970 li yllardan sonra sözlemeler yoluyla dünya çapnda ticari ilikilerin ekli gittikçe yaygnlamaya balamtr. Sözkonusu sözlemelerden biri franchisingdir. Hukukçular ve uluslararas kurulularca franchising farkl ekillerde tanmlanm olmasna ra"men esas itibariyle tüm tanmlarn temelde içerdi"i ve ifade etti"i kavram hemen hemen birbirinin aynsdr. Franchising, Franszca bir kelime olan ve serbest brakma, vergi ve resimlerden muaf tutma anlamna gelen Affranchir kelimesinden gelmitir. Buna karlk, literatürde franchising 1ngilizce olarak kullanlmakta ve köken itibariyle Franchise kelimesinden gelmekte olup kelimenin en yakn Türkçe karl" ise imtiyaz/ayrcalk verme olarak ifade edilebilir. 1mtiyaz verme Franchise kelimesi ile ifade edilirken, franchising ise sistemin bütününü di"er bir ifadeyle imtiyaz verme ile ortaya çkan sistemi tanmlamaktadr 3. En ksa tanmyla franchising, bir firmann bir baka firmaya belirli bir ücret karl"nda mal ve hizmetlerini satma iznini di"er bir ifadeyle isim ve formatn kullanma iznini veren bir anlamadr 4. Birbirinden ba"msz iki taraf arasnda oluturulan sözlemeye dayal bir ilikiyi ifade eden Franchising, bir ürün veya hizmetin imtiyaz hakkna sahip tarafn, belirli bir süre, art ve snrlamalar dahilinde iin yönetim ve organizasyonuna ilikin bilgi ve destek (know-how) 3 YAVAD, Burhan F., The Role of Economic-Demogaphic Factors in US., International Restaurant Franchising: An Empirical Investigation, Journal of Global Marketing, Volume:2, Number:1, 1988 den alntlayan P1RT1N1 Serdar ve AKAY Hüseyin, Bir Pazarlama Yöntemi Olan Franchising Sisteminde Vergi ve Muhasebe Uygulamalar, Vergi Dünyas' Dergisi, Say:189, Mays 1997, s LEVY, Michael; A. WE1TZ Barton, Retailing Management, Richard D. Irwin Inc. Homewood Boston, USA, 1992, S Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
5 sa"lamak suretiyle, imtiyaz hakkn ticari iler yürütmek üzere ikinci tarafa verdi"i imtiyazdan do"an, uzun dönemli ve sürekli bir ilikisinin bütününü oluturmaktadr 5. En yaln haliyle franchisingi, hak sahibine verilen para karl"nda belirli snai haklar ticari alanda kullanma izni olarak özetlemek mümkündür. Franchising sisteminde, franchisor ve franchisse olmak üzere en az iki taraf bulunmaktadr 6 ; - Franchisor (franchise veren); gelimi bir üretim, iletme ve pazarlama sistemine, ticari isme ve tescilli bir markaya sahip olup, bir franchising anlamas çerçevesinde i sistemini, ticari ismini ve markasn kullandran ana firmadr. - Franchisee (franchise alan); ana firmann isim ve sistemi çerçevesinde i yapabilme hakkn, yaplan franchising sözlemesinde belirtilen artlar dahilinde ödeyerek kullanan gerçek veya tüzel kiidir. Franchisor (franchise veren), piyasada tannm ve yerlemi bir ismin yada markann iletme hakkn veren taraftr. Öte yandan, Franchisee (franchise alan) ise, iletmesini ba"msz olarak yöneten, isim, iletme hakk yada marka ve di"er hizmetleri bir bedel karl"nda alan taraftr. Franchisor, isim, marka, iletme hakk yannda girimciye baar ansn artrc etki yapan teknik, idari, mali, pazarlama ve e"itim konularnda hizmetler sunarken, sözleme ile franchise alan firmann faaliyetlerini denetleme, muhasebe kaytlar inceleme, iin ak ile ilgili rapor ve bilgiler talep etme ve franchise alan firmaya sözleme süresince rekabet yasa" getirme haklarn da elinde tutmaktadr MELEMEN, Mehmet ve ARZOVA S. Burak, Uygulamal' Uluslararas' Ticaret Finansman Teknikleri Ticari ngilizce, ALFA Yaynevi, 1stanbul 1998, s.415., KUMKALE, Rüknettin, Franchising, 7 CEBEC1, Rfat, Franchising Rehberi, Kosgeb Giriimcili"i Gelitirme Merkezi, Ankara 2005, s.4-5. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 75
6 Franchising ile ilgili olarak yaplan tanmlara genel olarak bakld"nda, franchising sisteminde yer alan temel unsurlar 8 ; sistemin en az iki firma tarafndan sürekli bir ticari iliki için oluturulmas, ayrcal" veren ve alan arasnda yükümlülük ve sorumluluklar belirleyen ve kanuni ba"laycl" olan bir sözlemenin olmas ve ayrcal" verenin ayrcal" alana göre daha güçlü olmasnn yan sra ayrcal" alann ayrcal" verenin isim ve sözlemede belirtilen koullar altnda faaliyetlerini sürdürmesi eklinde sralanabilir. Franchising sisteminin balca özellikleri aa"daki ekilde sralanabilir 9 ; - Franchising, sözlemeye dayal bütünlemi bir sistem olup franchisorun (franchise verenin) belirli bir marka altnda sundu"u ürün yada hizmetin yine kendi kurmu oldu"u bir i modeline göre franchisee (franchise alan) tarafndan da"tmna imkan yaratmaktadr. - Franchising, sistemin ileyi süresi boyunca franchise veren firmaya franchise alan firma üzerinde kontrol yetkisi veren faaliyetler bütünüdür. Franchise verenin sistemin ileyi sürecinde franchise alan firma üzerindeki kontrolü, imtiyaz verilen iin anlama ile belirlenen bir standart ve yönteme göre iletilmesi gereklili"inden kaynaklanmaktadr. - Franchising, franchise veren firmann franchise alan firmaya yönelik iin kurulmas, organizasyon ve yönetim modelinin hazrlanmas, pazarlama faaliyetlerinin gerçekletirilmesi, personelin e"itilmesi ve bu kapsamda de"erlendirilecek di"er iletme faaliyetleri ile ilgili olarak yardmc ve destek olmas konusunda zorunluluk getiren bir özellik tar. Franchise veren firmann yardmlar daha mikro düzeyde de"erlendirildi"inde; sat yerinin seçimi ve dizayn, 8 BAK1, Birdo"an, Bir Pazarlama Yönetiminde Yeni Bir Yaklam: Franchising, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ocak 1998, Cilt:2, Say:9, s P1RT1N1, S. ve AKAY, H.; Bir Pazarlama Yöntemi Olan Franchising Sisteminde Vergi ve Muhasebe Uygulamalar, Vergi Dünyas' Dergisi, Say:189, Mays 1997, s Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
7 araç-gereç ve ekipmanlarn alm ve satm, iin yürütülmesine yönelik personelin ve yönetimin e"itimi, reklam ve tantm yardm, standart iletme yöntemlerinin kullanm, mal ve hizmetlerin merkezi alm ve finansal yardm eklinde ele alnabilir. - Franchising, franchise alan firmann kendisine sunulan iletme imtiyazna karlk belirli bir balangç franchise ücreti, satlarn belirli bir orann telif (royalty) bedeli ve reklam harcamalar katk pay bedeli (ihtiyari) eklinde franchise veren firmaya ödenmesini gerektirir. - Franchising sistemine giren firmalar yeni bir marka yaratarak, aratrma, gelitirme, pazar aratrmas, tüketici tercihleri gibi yönetim aratrmalar yapmadan, denenmi, tecrübeler ile sistemi yakalam markalarn sahibi ile bir franchising sözlemesi çerçevesinde anlaarak ie balama olana" bulabilmektedirler. B. FRANCH1S1NG S1STEM1N1N HUKUK1 YÖNÜ Franchising ilikisinin do"mas, bu ilikiye taraf olan franchisor ve franchisee nin karlkl olarak iradelerini ortaya koymalar, di"er bir ifadeyle franchising sözlemesi ile gerçeklemektedir. Bu ba"lamda, franchising sözlemesinin hukuki boyutu, sözlemenin yaratt" hukuksal sonuçlarn tespiti açsndan önem tamaktadr. Franchising sözlemeleri, hem ulusal hem de uluslararas sözlemeler açsndan taraflarn yaptklar yatrmn sonuçlarn alabilecek uzunlukta olmak durumundadr. Genellikle bu süre, ulusal snrlar içerisinde yaplan sözlemeler için yl, uluslararas snrlar içerisinde yaplan sözlemeler için ise yl arasnda de"imektedir. Her sözlemede faaliyet bölgesi açk ve kesin bir ekilde belirtilir. Co"rafi bölge tayini, taraflar arasnda önemli müzakere ve pazarlk konularndan birini tekil eder. Bir taraftan franchising alan geni bir bölgede tekel hakk isterken, franchising veren ise faaliyet bölgesini dar tutmak veya ayn bölgede birden fazla franchising alcs tayin etme hakkna sahip olmak isteyecektir. Franchising sözlemesi, franchising alcs ile franchising vericisi arasnda sürekli bir borç ilikisini göstermektedir. Sözleme, sadece bir hizmet yada mamul ilikisi üzerinde kurulabilece"i gibi her Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 77
8 ikisinin birlikte olmas eklinde de olabilmektedir. Franchising sözlemesinde bulunmas gereken hükümler 10 ; franchisor ve franchisee ye tannan haklar, franchisee ye verilen destek, sözleme süresi, faaliyet bölgesi, franchise bedeli, sisteme giri bedeli, telif (royalty) ödemeleri ve franchisor a destek için yaplan ek ödemeler olarak sralanmakta olup sözkonusu hükümler sözlemede açk bir ekilde ifade edilmelidir. Türkiye de, franchising konusundaki hukuki düzenlemeler balangçta mevcut genel kanunlar çerçevesinde yürütülmekteyken, Avrupa Birli"i Gümrük birli"i kapsamnda gerekli mevzuat uyumunun gerçekletirilerek, tarihinde Rekabetin Korunmas Hakkndaki Kanun ve bu kanun uyarnca 1998 ylnda Rekabet Kurulu tarafndan çkarlan Franchise Anlamalarna 1likin Grup Muafiyeti Tebli"i ile ülkemiz daha sa"lkl ekilde uygulama imkanna kavumutur. Türk Hukukunda mevcut düzenlemeler kapsamnda franchising sistemi ile ilgili olarak yaplan sözlemeler, iki tarafn özgür iradeleri ve sistemi devam ettirebilmek için düündükleri prensiplerin bir araya getirilmesi ile olumaktadr. Yaplan franchising sözlemelerini, Borçlar Hukukunda yer alan sat, kira, vekalet, hizmet, haslat hükümleri ile Ticaret Hukukunda yer alan acentalk müessesesinin bir karm olarak düünmek mümkündür. Ancak, do"al olarak saylan sözleme türlerinin herhangi birine de birebir benzerli"i sözkonusu de"ildir. Di"er bir ifadeyle, franchsing sözlemesi kendine özgü yaps olan bir sözleme türüdür. Franchising sözlemesine konu olan haklar 11 ; fikri haklar, snai haklar ve haksz rekabet hukuku alanndaki gayrimaddi haklar olarak ifade edilebilir. Ad geçen gayrimaddi haklar ise; fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar, patent haklar, marka, ticaret unvan ve know-how olarak sralanabilir GÜMÜDLÜOTLU Aykut; 1leriki Yllara 1likin Olarak Pein Tahsil Edilen Franchising Bedellerinin KDV Kanunu Açsndan De"erlendirilmesi, Vergi Dünyas' Dergisi, Say:293, Ocak 2006, s Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
9 C. STRATEJ1K AÇIDAN FRANCH1S1NG S1STEM1N1N ÖNEM1 De"ien sosyo-ekonomik koullarda ve i yap tarzlaryla firmalar, günümüzde yeni döneme ayak uydurmak için baz de"iimleri zorunlu olarak gerçekletirmek durumundadrlar. A"r rekabet koullar, firmalar yeni alanlara yönlendirmekte, uluslararas geçerlili"i olan yeni markalar ve yeni stratejiler gelitirmeye yöneltmekte veya mevcut faaliyet alanlarnda sa"lkl büyümeye zorlamaktadr. Günümüzde, artk tek bana fiyat rekabeti de"il; fiyatla birlikte marka, kalite ve hizmet rekabeti bir bütün olarak öne çkmtr 12. Yaanan süreçte, firmalar büyüme aamalarnda nasl rekabet etmeleri gerekti"ini, ne tip bir büyüme stratejisi gelitirmeleri gerekti"ini ve bu süreci ve sonrasn nasl yönetmeleri gerekti"ini dikkate almak ve buna göre strateji belirlemek durumundadrlar. Öte yandan, günümüzde, özellikle uluslararas geçerlili"i olan bir marka yaratmak oldukça zor olup böyle bir markann oluturulmas uzun vadeli çabalar gerektirmektedir. Türkiye açsndan konuya bakld"nda, ülkemizde marka ve marka yaratmann eksikli"i özellikle uluslararas ilikilerde hissedilmektedir. Bu ba"lamda, baarsn kantlam uluslararas markalarn ticari baarlarna ve potansiyellerine ortak olmak, bu markalarn altndaki iletme bilgisi ve deneyiminden yararlanmak için franchising sistemine bavurmak, Türkiye gibi ekonomik büyümesini hzl, düük maliyetli ve az riskli olarak gerçekletirmek zorunda olan ülkeler açsndan, ekonomik stratejinin önemli bir unsuru olarak ele alnabilir 13. Ülkemizde, son dönemlerde art göstermekle birlikte, marka bilinci ve marka çeitlili"inin ekonominin belli bir kesimi dnda geliti"ini söylemek oldukça güçtür. Baz Büyükehirler ve ekonomik açdan gelimi bölgeler dnda ülkemizde, bilinen markalarn etkinli"ini ve iletme kalitesini görmek bugün bile her zaman mümkün de"ildir. Bu ba"lamda, franchising ülkemizde bölgeleraras gelimilik farklarnn giderilmesi ve ekonominin göreli olarak gelimi ve d dünyayla 12 BOLAT, Ömer, a.g.e., Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 79
10 entegre olmu kesimlerinden yönetim bilgisi ve deneyiminin aktarlmas açsndan da etkin bir yöntemdir. Mikro açdan ele alnd"nda, özellikle perakende sektörü açsndan ideal olan franchising sisteminde, en yaln ve modern yöntemlerin uygulanmas suretiyle asgari kaynakla azami i hacimlerine ulama imkan elde edilmektedir. Franchising, tüketici davran ve perakendeci yaps açsndan kültürel olarak farkl pazarlara girite en uygun stratejilerden birisidir. Franchising sisteminin günümüzde hzl bir gelime kaydetmesinin ve hzl büyümesinin temel gerekçeleri aa"daki gibi sralanabilir 14 ; - Üretim sektörünün dünya çapnda önemini kaybetmesi ve hizmet sektörünün üretim sektörünün önüne geçmesi franchisingi özellikle hizmet sektöründe oldukça sk rastlanan bir pazara giri yöntemi haline getirmitir. - Belirli bir çalma sermayesine sahip olan ve fakat bir i deneyimi olmayan küçük iletmeleri ve bireysel giriimcileri tevik edici nitelikleri franchisingin hzl büyümesini sa"lamtr. -Dünya ölçe"inde global bütünlemeye do"ru gidilmesi franchising da"tm sisteminin geliimini olumlu etkilemitir. - Batda hizmet sektörünün gün geçtikçe art göstermesi ve hizmet sektörünün hakim oldu"u ekonomilere do"ru bir gelimenin yaanmas, hizmet sektöründe franchising sisteminin yaygn olarak kullanlmasn sa"lamtr. Ülkemizde de, hizmet sektörünün zamanla gelime göstermesi ve tüm sektör içindeki a"rl"nn artmaya balamasyla birlikte franchising sisteminin kullanlmas da yaygnlamaktadr. - Franchising, çok farkl i alanlarnda uygulanabilme özelli"ine sahip oldu"undan, yeni i alanlarnn açlmasn sa"layarak ekonomiye katkda bulunmakta ve istihdam imkan oluturmaktadr. - Bireylerin yaam tarzndaki de"iiklikler de franchisingin geliimini olumlu etkilemitir. 14 ULAD, Dilber, Franchising Sistemi, Nobel Yayn Da"tm, Ankara 1999, s.17 den alntlayan DURUKAN Tülin ve Di"., a.g.e., s Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
11 - Günümüzde, büyük organizasyonlarn bürokratik etkisinden kurtularak kendi iini kurmak isteyen insanlarn says hzla artmaktadr. Kendi iini kurmak için yeterli yetene"i yada güveni bulunmayan, i tecrübesi olmayan fakat tasarruflarn kendisine ait bir i kurarak de"erlendirmek isteyen küçük yatrmclarn franchising yoluyla ie balamalar, yeni i kurmaya göre daha kolay ve maliyeti düüktür. Franchising, kendi balarna kredi bulmakta zorlanan küçük yatrmclarn ana firmann deste"iyle kredi bulmalarn, ana firmann ise ürün yada hizmetlerinin da"tmn kendi amaçlarna uyum sa"layan küçük giriimciler aracl"yla düük bir maliyetle gerçekletirmelerini sa"lar Franchisinig anlamasyla, kendi isim ve markasnn kullanma hakkn veren taraf (franchise veren), iç pazarda kazand" deneyim sonucunda baarsn ispatlam ve bir franchise paketi ve yönteme ilikin sorunlar çözmesine yardmc olan bir bilgi birikimiyle d pazarlara açlmaya hazr hale gelir. Günümüzde franchising sistemi, gerek sistemin do"rudan taraflar olan franchisor ve franchisee ye ve gerekse dolayl taraflar olan tüketici ve devlete sa"lad" imkanlar, avantajlar açsndan yaygn olarak kullanlmakta, bir büyüme stratejisi olarak sistem her geçen gün yeni yeni i kollar ile geni bir yelpazede yaylmaktadr. Nitekim, sistem franchisor açsndan harcama yapmadan reklamn yapma ve bunu belirli bir gelir elde ederek sa"lama imkan yaratrken, franchisee açsndan ise franchising yoluyla hem küçük bir iletmenin sahipli"ini hem de büyük bir firmann sahip olabilece"i imkanlara kavuma olana" sa"lamaktadr. Tüketiciler, says her geçen gün artan franchising firmalarnn yarataca" rekabete ba"l olarak kaliteli ve ucuz mal ve hizmet elde etme imkan elde etmekte, devlet ise baz nedenlerle baarsz olan küçük ve orta büyüklükteki iletmeler için iyi bir çözüm olarak kaynak israfnn önüne geçilmesine olanak tanmakta ve tevik edilmek istenen sektörlerin harekete geçirilmesini sa"lamaktadr GÜMÜDOTLU A., a.g.m., s.81. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 81
12 D. FRANCHISING S1STEM1N1N UYGULAMA ADAMALARI Franchising sisteminin uygulama aamalar u ekilde ifade edilebilir 17 ; Franchisor firma, öncellikle franchisee'ye ana firma ile ilgili kiisel ve mali bilgileri içeren bilgi paketinden ve formdan oluan bir tantm dosyas hazrlayarak bu dosyay franchisse firmaya sunar. Ayrca, Franchisor firma; ana irket içi operasyonu açklayan, franchisee'nin uymas zorunlu oldu"u kurallar içeren ve franchisee'ye nasl iletece"ine dair tüm bilgileri içeren konularla ilgili olarak kitap dokümanlarn Franchisee'ye verir. Franchisee ve franchisor firma, birbirlerini karlkl olarak kiisel ve mali açdan iyi analiz edip kararlatrdktan sonra iki firma arasnda görümeler balar. Faaliyet bölgesi belirlenerek ve belirlenen faaliyet bölgesi göz önünde bulundurularak fizibilite çalmas yaplr. Bu fizibilite çalmasnda gerekli sermaye, ödeme koullar, yatrmn ne kadar sürede geri amorti edece"i belirtilir ve sözkonusu fizibilite çalmas franchisee firmaya sunulur. Franchisee firma, fizibilite çalmasn inceleyip karar verdikten sonra sözleme imzalanr. Franchising sözlemesi, hak ve yükümlülüklerin çerçevesini belirleyen bir franchising paketini içermekte olup, sözleme çok detayl ve her hususu kapsayacak ekilde olmaldr 18. Franchising sözlemesine konu olacak haklar 19 ; fikri haklar, snai haklar veya daha geni anlamyla gayri maddi haklardr. Gayri maddi haklar içerisinde saylan hak çeitleri ise; fikir ve sanat eserleri, patent, ticari marka, ticaret unvan, iletme ad ve know-how olarak sralanabilir. Sözlemenin imzalanmas ile birlikte franchisee'nin ödemeleri de balar. 1lgili ödeme plan her firma baznda de"imektedir. Yaplan anlamadan sonra franchisee firmann birim hazrl" balar. Bu birim hazrl" ma"azann dekorasyonunu, franchisee'nin ve elemanlarnn e"itimini içermektedir. Baz franchisor firmalar, birim hazrl"n üstlenerek her eyi hazrlar. Hazrlklar MARDAP, Beyhan, Franchising 1lemlerinin Muhasebeletirilmesi, Muhasebe Bilim Dünyas' Dergisi, Cilt:1, Say:3, Eylül 1999, s TUNAL, Selman S., Franchising Bedeli Ödemelerinin KDV Kanunu nun Vergiyi Do"uran Olay Hükmü Çerçevesinde De"erlendirilmesi, Vergi Dünyas' Dergisi, Say:263, Temmuz 2003, s Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
13 bittikten sonra franchisee ie balar. Balangç süresince franchisor franchisee firmaya teknik destekte bulunmakla yükümlüdür. E. FRANCHISING S1STEM1N1N AVANTAJLARI Franchising sisteminin hem franchisor a (franchise veren) hem de franchisee ye sa"lad" bir takm avantajlar sözkonusudur. Bu avantajlar aa"daki ekilde ifade edilebilir. 1. Franchisor a Getirdi6i Avantajlar Franchisingin franchisor firmaya getirdi"i avantajlar unlardr 20 ; - Hzl Büyüme ve Pazar Payn Artrma: Bu sistemde franchisor en az sermaye ile mal ve hizmetlerin da"tmn gerçekletirerek Pazar payn artrr. Bu nedenle, franchisor herhangi bir mali yükümlülük altna girmeden hzl bir da"tm a" gerçekletirebilir. Nitekim, pek çok firma bu sisteme Pazar payn artrmak amacyla girmitir. - Da Açlmay Sa"lama: Franchising, co"rafi uzaklklar aan bir da"tm a"na sahip oldu"u için da açlmay kolaylatrmaktadr. - Riski Yayma: Franchisor ler herhangi bir büyük genileme programnda ortaya çkabilecek riskleri yaymak için franchising sistemine bavururlar. Bir firma satn kendi ma"azalarnda yaparken baarszl"a u"ramas durumunda, ortaya çkabilecek tüm risklere de katlanmak durumundadr. Oysa ki franchising sisteminde, franchisor riskin büyük bir ksmn franchisor firmaya kaydrmtr. - Düük Gider: Franchisor n personel, kira ve idare giderleri çok düük düzeydedir. Çünkü, iin yaps gere"i franchisee kendi personelini teminle yükümlüdür. 2. Franchisee ye Getirdi6i Avantajlar Franchisingin franchisee firmaya getirdi"i avantajlar ise unlardr 21 ; 20 SEFER, Ferah, Franchising 1lemleri ve Vergilendirilmesi, Vergi Sorunlar' Dergisi, A"ustos 1997, Say:107, s , Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 83
14 - Kendi 1ini Kurma Kolayl": Franchising, giriimcilere kendi ilerini kurma konusunda büyük bir avantaj sa"lamaktadr. Zira, bu sistemde franchisee kurulu bir ticari isim yada markayla ve kantlanm bir mal ve hizmetle pazara girdi"inden, ba"msz bir i kuran giriimcinin piyasaya girerken katlanaca"ndan daha az bir zorlukla karlaacaktr. - Riskin Azalmas: Kukusuz ba"msz bir giriimci piyasaya girdi"inde pek çok riskle kar karya kalacaktr. Oysa, franchisee tannm bir isim veya marka ad altnda bir mal satmakta yada hizmet sunmakta oldu"undan, daha az bir riskle kar karya kalacaktr. - Baar Dansnn Yüksekli"i: Franchisee, denenmi bir i, tannm marka ve kabul görmü mal ve hizmetle pazara girdi"inden bu sistemde baar ans oldukça yükselmektedir. Nitekim, ABD deki istatistiklere göre franchise iletmelerde baarszlk oran %1.1 dir. Ayn istatistiklere göre, lk 10 yln sonunda ayn ii sürdüren ba"msz giriimcilerde baar oran sadece %10 iken, bu oran franchisee iletmelerde %80 in üzerine çkmaktadr. - Kredibilite 1mkan: Franchisor, franchisee ye kredi bulma konusunda yardmc olmaktadr. Bu ise sistemi cazip klan en önemli hususlardan birisidir. - Masraflarn Düüklü"ü: Franchisor un sahip oldu"u tecrübe, franchisee nin masraflarn azaltmaktadr. Ayrca, franchisee franchisor tarafndan yaplan reklamdan yararland" için reklam ve promosyon gibi harcamalardan kurtulmu olur. Öte yandan, franchise alan franchise verenin aratrma ve deneyim sonuçlarndan hiçbir para ve zaman harcamakszn yararlanr. Bütün bunlar ise franchisor n maliyetini düürür. Ayrca, ülke ekonomisi açsndan konuya bakld"nda, franchising sistemi sayesinde ülkeye yeni ürün ve hizmetlerin yannda yeni teknolojiler ve i organizasyonlarnn gelmesiyle yeni üretim teknolojilerinin ekonomiye kazandrlmas sa"lanr SEFER, Ferah, a.g.m., s.127., Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
15 Öte yandan, franchising sisteminin yukarda ifade edilen avantajlarnn yannda, gerk franchisor ve gerekse franchisee firma açsndan getirdi"i birtakm dezavantajlar da sözkonusudur. Franchisor açsndan sözkonusu dezavantajlar; kontrol güçlü"ü, yaptrm zayfl" ve rekabet yasa" güçlü"ü olarak sralanrken, franchisee açsndan da; ba"msz olamama, sürekli bir maliyet getirmesi ve sözlemeyi sona erdirme güçlü"ü franchising sisteminin dezavantajl yönleri olarak ifade edilebilir 23. III. FRANCHISING SSTEMNN VERGLENDRME KAR!ISINDAK DURUMU Franchising sözlemesi ile taraflar vergi yükümlülü"ü altna girmektedirler. Franchising ilikisinde, vergi kanunlar açsndan taraflara sözkonusu vergi yükümlülü"ünü yükleyen, di"er bir ifadeyle vergiyi do"uran olay franchising sözlemesidir. Bu noktada, franchising sözlemesini oluturan gayrimaddi haklarn sözkonusu sözleme ile kullandrma hakknn niteli"i önem arzetmekte olup bu hakkn devir mi yoksa sat m oldu"unun tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun tespit edilmesinde, franchising sözlemesinin detaylar önem arzetmekte olup bu konuda bavurulacak temel araç ise Gelir Vergisi Kanunu nun Di"er Kazanç ve 1radlar düzenleyen 80. maddesi ile Gayrimenkul Sermaye 1ratlarn düzenleyen 70. maddesidir 24. Döyle ki; e"er sözlemede haklarn sat sözkonusu ise sat sonras ortaya çkan kazancn di"er kazanç ve irad olarak Gelir Vergisi Kanunu nun 80. maddesine göre, haklarn kullanmnn devri sözkonusu ise kullanma ba"l olarak ortaya çkan kazancn gayrimenkul sermaye irad olarak Gelir Vergisi Kanunu nun 70. maddesine göre vergilendirilmesi gerekmektedir. Kanunun 70. maddesinde önce gayrimenkul sermaye iradnn tanm yaplm ve sonrasnda bu kaynaklardan elde edilen gelir gayrimenkul sermaye irad olarak nitelendirilmitir. GVK nun 70. maddesinin 5. bendine göre; arama, iletmeve imtiyaz haklar ve ruhsatlar, ihtira berat (ihtira beratnn mucitleri veya kanuni 23 SEFER, Ferah, a.g.m., s TÜNAL, Selman S., a.g.m., s.41. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 85
16 mirasçlar tarafndan kiralanmasndan do"an kazançlar serbest meslek kazancdr), alameti farika, marka, ticaret unvan, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantlar, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarnda elde edilmi bir tecrübeye ait bilgileri gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakk veya kullanma imtiyaz gibi haklar (bu haklarn kullanlmas için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye irad saylr) gayri menkul sermaye irad olarak kabul edilmitir. Madde hükmünde ifade edilen haklarn kullandrma hakk veya imtiyaznn kiraya verilmesi, franchising anlamalarn Borçlar Kanununda düzenlenen kira sözlemelerine yaknlatrmaktadr. Bu ba"lamda, taraflar arasnda yaplan franchising anlamas kira sözlemesi olarak nitelendirilerek elde edilen kira geliri GVK nn 70/5 maddesine göre gayrimenkul sermaye irad olarak vergiye tabi olur 25. Ancak, Kanunun 70/5 maddesinde sralanan hak ve imtiyazlarn ticari veya zirai bir iletmeye dahil olmas halinde, bunlarn kiralanmas veya kullanlmas dolaysyla elde edilen iratlar, ticari veya zirai kazancn tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanr. Kurumlar Vergisi Kanunu nun 3/2. maddesine göre, kanuni ve i merkezlerinin her ikisi de Türkiye de bulunmayan dar mükellefler, sadece Türkiye de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirileceklerdir. Mezkur kanunun 3/3-ç maddesi uyarnca, menkul ve gayrimenkuller ile imtiyaz haklarnn Türkiye de kiralanmasndan elde edilen iratlar KVK nn 30. maddesi kapsamnda kurumlar vergisi stopajna tabi tutulacaktr. KVK nun sözü edilen bu hükümlerine göre, yurtdnda yerleik kurumlara yaplan imtiyaz haklar (franchising) ödemeleri gayrimenkul sermaye iraddr. Bu nedenle, dar mükellef kurumlara sisteme giri bedeli, telif (royalty) ve reklam harcamalarna katk pay ad altnda yaplan ödemeler üzerinden KVK nn 30. maddesine göre %15 orannda kurumlar 25 AYANOTLU, Ejder, Franchising ve Türkiye Uygulamas, Vergi Dünyas', Dergisi, Say:176, Nisan 1996, s.86., GÜLER 1brahim, Franchising Sisteminde Know-How Karl"nda Tam Mükelleflerin Dar Mükelleflere Yapt" Ödemelerin Vergisel Boyutu ve Muhasebesi, 86 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
17 vergisi kesintisi yaplacaktr. Türkiye ile çeitli ülkeler arasnda yaplm bulunan ve gelir üzerinden alnan vergilerde çifte vergilendirmeyi önlemeyi amaçlayan anlamalarla sözkonusu stopaj oran daha düük olarak da uygulanabilmektedir. Öte yandan, GVK nin 70. maddesinde belirtilen mal ve haklar franchising sözlemesi karl"nda kiralanmas ilemi Katma De"er Vergisi Kanunu nun 1/3-f maddesine göre KDV ye tabi bulunmaktadr. Dar mükellef iletmelerle yaplan franchising ilemlerinde mal ve haklardan yararlanan kii ve kurulu Türkiye de bulundu"undan KDV sözkonusu olup verginin mükellefi ise kiraya veren (franchisor) dr. Fakat, yurtdnda yerleik kurumlarn Türkiye de KDV mükellefiyeti bulunmad"ndan, sisteme giri, telif (royalty) veya reklam katk pay ödemeleri üzerinden hesaplanan KDV, kanunun 9/1. maddesi gere"ince Türkiye de yerleik kii ve kurulular tarafndan sorumlu sfatyla 2 Nolu KDV beyannamesi ile beyan edilerek vergi dairesine ödenir. Sorumlu sfatyla ödenen KDV, ayn dönemde kendisinin ayrca verece"i 1 Nolu KDV beyannamesinde indirilir. IV. FRANCHISING SSTEMNDE MUHASEBE UYGULAMASI Franchising sisteminin uygulanmasnda en önemli konulardan birisi de franchising ilemlerinin muhasebeletirilmesi boyutudur. Franchising ödemeleri, iki taraf açsndan da farkl de"erlendirilebilen bir finansal durumdur. Franchise alan açsndan bakld"nda, sözkonusu ödeme di"er iletmeden alnan uzmanlk yada haklar karl"nda ödenen bir ücret iken, franchise veren açsndan bakld"nda, zökonusu hakkn verilebilmesi ve franchise ilikisinin kurulabilmesi için yaplacak ilemler karl"nda alnan masrafa katk paydr. Franchising ilemleri Türkiye de yerleik tam mükellef kurumlar arasnda yaplabilece"i gibi, Türkiye de yerleik tam mükelleflerle kanuni ve i merkezlerinin her ikisi de Türkiye de bulunmayan yurtdnda yerleik dar mükellefler arasnda da yaplabilir. Tam mükellef kurumlar arasnda yaplan franchising sözlemelerinde, taraflarn Türkiye de yerleik olmas nedeniyle vergi ve muhasebe uygulamalar açsndan karmak bir durum sözkonusu de"ildir. Fakat, franchise verenin dar mükellef olmas durumunda, Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 87
18 ödenecek ücret toplamndan tahakkuk eden vergi ödemesi, franchise alan iletme tarafndan franchise veren iletme adna sorumlu sfatyla yaplmas sözkonusu oldu"undan, çalmamzda tam ve dar mükellefler arasnda yaplan franchising ilemlerinin muhasebeletirilmesi üzerinde durulmutur. Dar mükellef kurumlarla yaplan franchising sözlemeleri nedeniyle dar mükelleflere ödenen balangç (sisteme giri) bedeli 260-HAKLAR HESABI nda muhasebeletirilir. Bu hesabn tutar sözlemenin süresi belli ise yararlanma süresi içerisinde, belli de"il ise 15 yllk sürede %6.66 orannda itfa olunarak yok edilir (VUKGT-333 ve 365-Liste Sra No-55). 1tfa kaydnda kullanlan gider hesab; hizmet üreten iletmelerde 740-H1ZMET ÜRET1M MAL1YET1 HESABI, mamul üreten iletmelerde ise 730-GENEL ÜRET1M G1DERLER1 HESABI dr. Ayrca, dar mükellef kurumlara ödenen telif (royalty) ve reklam harcamalar katk paylar 760- PAZARLAMA, SATID VE DATITIM G1DERLER1 HESABI na kaydedilir. Franchising ilemleri ile ilgili muhasebe kaytlar ve bununla ilgili örnek uygulama 26 aa"da yer almaktadr. Franchising sözlemesine konu olan haklar gayrimaddi haklar olarak ele alnd"ndan ve örnek uygulamada da Özel Tüketim Vergisi sözkonusu olmad"ndan, muhasebe kaytlarnda Özel Tüketim Vergisi ve buna ilikin KDV yer almamtr; A. FRANCH1SE ALAN 1DLETMEN1N FRANCH1SE ÜCRET1N1N (S1STEME G1R1D ÜCRET1) ÖDENMES1 1LE 1LG1L1 OLARAK YAPILMASI GEREKEN MUHASEBE KAYDI Türkiye de yerleik ve tam mükellef olan X A.D. yurtdnda yerleik ve dar mükellef olan Y A.D. ile tarihinde 10 yllk franchising sözlemesi yapm olup sözleme gere"i YTL balangç ücreti ödemitir. Dirketin faaliyete bulundu"u ülke ile 26 Örne"in oluturulmasnda GÜLER, 1brahim, Franchising Sisteminde Know-How Karl"nda Tam Mükelleflerin Dar Mükelleflere Yapt" Ödemelerin Vergisel Boyutu ve Muhasebesi, den yararlanlmtr. 88 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
19 Türkiye arasnda yaplan çifte vergilendirmeyi önleme anlamas gere"i gayrimaddi hak üzerinden yaplacak tevkifat oran %10 ve KDV oran ise %18 dir. Buna göre, X. A.D. tarafndan bununla ilgili olarak yaplmas gereken muhasebe kayd aa"daki gibi olacaktr; HAKLAR ND1R1LECEK KDV x % BANKALAR ÖDENECEK VERG1 VE FONLAR Dar. Mük. Kur. Vergisi Stop x % Sorumluluk Sf. Öd. KDV x %18 / B. FRANCHISE ALAN 1DLETMEN1N KULLANDITI HAKLARA AMORT1SMAN AYRILMASI 1LE 1LG1L1 OLARAK YAPILMASI GEREKEN MUHASEBE KAYDI Taraflar arasnda akdedilen sözleme gere"i haklar ile ilgili olarak kullanm süresi belirlenmise, sözkonusu haklar kullanm süresi içerisinde eit taksitler halinde itfa edilmelidir. Sözlemede kullanm süresi ile ilgili olarak özel bir hükmün olmamas durumunda, TMS sözkonusu süreyi 5 yl olarak belirlemitir. Muhasebe açsndan bakld"nda, sözleme süresi ile haklarn itfa süresi paralellik göstermektedir. Buna göre, örne"imizde sözleme süresi 10 yl olarak belirlendi"inden itfa ilemlerinin de 10 yllk bir periyoda yaylmas ve yllk %10 orannda itfa ilemine tabi tutulmas gerekmektedir. Yllk olarak ayrlmas gereken amortismanlarn geçici vergi dönemlerinde ancak o döneme isabet eden ksmnn giderletirilmesi, gelecek aylara isabet eden ksmnn ise 180-GELECEK AYLARA A1T G1DERLER HESABI nda takip edilerek daha sonra kendi dönemlerinde giderletirilmesi gerekmektedir. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007) 89
20 Buna göre, X. A.D. nce kullanlan haklar üzerinden ayrlacak amortisman ile ilgili olarak dönemsonunda yaplmas gereken muhasebe kayd aa"daki gibi olacaktr; H1ZMET ÜRET1M MAL1YET VEYA 730 GENEL ÜRET1M G1DERLER B1R1KM1D AMORT1SMANLAR / C. FRANCH1SE ALAN 1DLETMEN1N TEL1F (ROYALTY) ÖDEMES1 1LE 1LG1L1 OLARAK YAPILMASI GEREKEN MUHASEBE KAYDI Taraflar arasnda yaplan sözlemeye göre yllk brüt haslatn %7 si orannda telif (royalty) ödemesinin yaplmas kararlatrlmtr. Tam mükellef X. A.D. nin tarihi itibariyle yllk cirosu toplam YTL olarak gerçeklemitir. Hesaplanan telif ücretinin (royalty) brüt tutar oldu"u sözlemede belirtilmitir. Bu durumda, hesaplanan telif (royalty) tutar ( x %7 =) YTL dir. Sözkonusu tutar üzerinden kanuni kesintiler yapldktan sonra kalan tutar Y A.D. ye ödenecektir. Buna göre, X. A.D. nce telif (royalty) ödemesi ile ilgili olarak dönemsonunda yaplmas gereken muhasebe kayd aa"daki gibi olacaktr; PAZ. SATID VE DAT. G1D x % ND1R1LECEK KDV x % BANKALAR ÖDENECEK VERG1 VE FONLAR Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.IX,S.1, 2007)
SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ
SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ KURUMUN AMACI ve GÖREVLER' Sosyal sigortalar ile genel salk sigortas bakmndan kiileri güvence
DetaylıYurt dışındaki rmadan uydu yayını için hizmet alımında ödenen bedelin vergisel durumu.
Yurt dışındaki rmadan uydu yayını için hizmet alımında ödenen bedelin vergisel durumu. Sayı: Tarih: 30/06/2015 B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-64898 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Detaylı2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir:
SORU 1: 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: (i) Ayla dönütürülebilir yllk nominal %7,8 faiz oran ile her ay eit taksitler halinde
Detaylı2013 YILI II. SEVYE AKTÜERLK SINAVLARI MUHASEBE VE FNANSAL RAPORLAMA ÖRNEK SINAV SORULARI
2013 YILI II. SEVYE AKTÜERLK SINAVLARI MUHASEBE VE FNANSAL RAPORLAMA ÖRNEK SINAV SORULARI 1-Türkiye Finansal Raporlama Standartlar na (TFRS) göre deer dü"üklüü aada verilen hangi hesap kalemi için ayr(lmaz?
DetaylıFRANCHİSİNG İŞLEMLERİNİN GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
FRANCHİSİNG İŞLEMLERİNİN GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ Ertunç AKSÜMER* 27 ÖZ Franchising, kısaca tanınmış bir markanın ve oluşmuş bir imajın, belirli standartlar içinde ve belirlenen bir ücret
DetaylıARSAN TEKST L T CARET VE SANAY ANON M RKET SER :XI NO:29 SAYILI TEBL E ST NADEN HAZIRLANMI YÖNET M KURULU FAAL YET RAPORU
1. Raporun Dönemi : 01.01.2008 31.03.2008 2. Faaliyet Konusu Arsan Tekstil Ticaret Ve Sanayi A.. (irket) 1984 ylnda Türkiye de kurulmu# olup faaliyet konusu; her türlü pamuk ipli)i üretimi, sentetik iplik
DetaylıSermaye Piyasas Faaliyetleri Temel Düzey Eitim Proram
Temel Düzey Eitim Proram Amaç : Sermaye Piyasas Kurumlarnda görev yapanlar veya bu görevlere atanacaklar, SPK nn düzenleyecei Lisanslama snavna hazrlama. Katlmclar Hisse Senetleri Piyasas Mü"teri Temsilcileri,Yatrm
Detaylı1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar:
01/01/2005-30/06/2005 DÖNEMNE LKN YAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU FAALYET RAPORU 1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar: 2005 yl gelimekte olan ülke
DetaylıSigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü. Aktüerler Derneği Nisan 2010
Sigorta irketlerinin Yaps ve Aktüerin Rolü Aktüerler Derneği Nisan 2010 Türkiye de sigortaclk ve bireysel emeklilik sektörü RKET SAYISI - NUMBER OF COMPANY 2006 2007 2008 Hayat D - Non Life (Alt adedi
DetaylıKURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN
KURUMSAL T BAR YÖNET M PROF. DR. HALUK GÜRGEN KURUMSAL T BAR tibar alglamalardan oluur. Kurumsal itibar, bir kuruma yönelik her türlü alglamann bütünüdür. Kurumsal itibar; sosyal ortaklarn kurulula ilgili
DetaylıMali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r.
HURDAYA AYRILAN VARLIKLARIN MUHASEBELELMELER VE YAPILAN YANLILIKLAR Ömer DA Devlet Muhasebe Uzman info@omerdag.net 1.G Kamu idarelerinin kaytlarnda bulunan tarlar ile maddi duran varlklar doalar gerei
DetaylıAvantaj ve dezavantajları Franchisee ve Franchisor'ın Yükümlülükleri nelerdir?
Franchising Franchising Nedir? Franchising Türleri Avantaj ve dezavantajları Franchisee ve Franchisor'ın Yükümlülükleri nelerdir? Franchising sisteminin uygulama aşamaları nasıl gerçekleşmektedir? Franchising
DetaylıSIEMENS Siemens Sanayi ve Ticaret A..
SIEMENS Siemens Sanayi ve Ticaret A.. Deerli Tedarikçilerimiz, Türk Vergi Usul Kanunu ve ana ortamz olan Siemens AG nin kurallar gerei, firmamza gelen faturalarn muhasebeletirilmesi, takibi ve vadesinde
DetaylıBÜLTEN. KONU: Menkul Kıymetlerin Vergilendirilmesi Hk 277 Nolu GVK G.T. Yayınlanmıtır
Kültür Mah. 1375 Sk. No:25 Cumhuruiyet hanı K:5 35210 Alsancak - zmir-turkey Tel : + 90 232 464 16 16.. Fax: + 90 232 421 71 92. e-mail : info@psdisticaret.com..tr BÜLTEN SAYI :2010-054 Tarih: 27.12.2010
Detaylınovasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan
novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan novasyon Ekonomik ve toplumsal fayda yaratmak için ürünlerde,
DetaylıYavuz HEKM. Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve. Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan.
Yavuz HEKM Egekons Prefabrike Metal Yap San. Tic. Ltd.!ti. ve Hekim Gemi n$a A.!. Firmalarnn Kurucusu ve Yönetim Kurulu Ba$kan. 8. Mükemmelli+i Aray$ Sempozyumu Ana Tema, Yerellikten Küresellie EGE Oturum
DetaylıOKUL ÖNCES E M KURUMLARINDA ÇALI AN ANASINIFI ÖZET
OKUL ÖNCES EM KURUMLARINDA ÇALIAN ANASINIFI RETMENLERLE MÜZK ÖRETMENLERN MÜZK ÇALIMALARINA N TUTUM VE YETERLKLERN KARILATIRILMASI ÖZET r. Gör. Dr. lknur ÖZAL GÖNCÜ GÜMEF. ÇGEB.Okul Öncesi EABD. Okul öncesi
DetaylıDENZL TEKSTL SEKTÖRÜNDE HRACAT TEVKLERNN PAZARLAMA FAALYETLERNE ETKLER
DENZL TEKSTL SEKTÖRÜNDE HRACAT TEVKLERNN PAZARLAMA FAALYETLERNE ETKLER Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi letme Anabilim Dal Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dal brahim
DetaylıMER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI)
MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) I- SORUN Toprak ve su kaynaklarnn canllarn yaamalar yönünden tad önem bilinmektedir. Bu önemlerine karlk hem toprak hem de su kaynaklar
DetaylıAskere gidecek memurun ücretsiz izne ayr l i lemi. Bakmakla yükümlü oldu u sa l k karnesi verilmesi
nsankaynaklarveeitimdairesibakanl ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI MEMURPERSONELUBEMÜDÜRLÜÜ Yetki,GörevveSorumluluklar Bakakurumdaçalanmemurunkurumumuzaatanmas. Memurunbakabirbirimekurumiçiatanmailemi
Detaylı! "#$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) "! %2.* ) 3."%$&(' "01 "0 4 *) / )/ ( +) ) ( )
! "#$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) "! %2.* ) 3."%$&(' "01 "0 4 *) / )/ ( +) ) ( )! )! ) 1 87 Seri No'lu Gider Vergileri Genel Teblii Resmi Gazete Sayısı 27737 Resmi
Detaylı3 1 x 2 ( ) 2 = E) f( x) ... Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln göstermek üzere, sigortal saysnn
SORU : Aada tanm verilen f fonksiyonlarndan hangisi denklemini her R için salar? f + = f t dt integral e A) f = e B) f = e C) f D) f = E) f = e ( ) = e ( ) SORU : Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln
DetaylıT.C. BABAKANLIK Hazine Müstearl. T.C. Babakanlk Hazine Müstearl
T.C. BABAKANLIK Hazine Müstearl BLGLENDRME TOPLANTISI 10.03.2010 Sunum Plan Tarihçe Görev ve Sorumluluklar Tekilat Yaps Dier Kurumlarla likiler Kariyer Olanaklar Soru Cevap Tarihçe Osmanl Devletinde; Hazine,
Detaylı84,972, Kasa Alnan Çekler Bankalar. 62,357, Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri (-) - 5- Di#er Nakit Ve Nakit Benzeri Varlklar
I Varl klar VARLIKLAR A Nakit Ve Nakit Benzeri Varl klar 84,972,238 1 Kasa 807 2 Alnan Çekler 3 Bankalar 62,357,854 4 Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri () 5 Di#er Nakit Ve Nakit Benzeri Varlklar 22,613,577
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNVERSTES MÜHENDSLK FAKÜLTES METALURJ VE MALZEME MÜHENDSL BÖLÜMÜ BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES
BTRME PROJES YÜRÜTME YÖNERGES 1. AMAÇ ve KAPSAM Madde 1: Bitirme projesi dersinde örencilerin önceki derslerde edindikleri bilgi ve becerileri kullanarak karmak bir sistemi, sistem bileenini veya süreci
DetaylıKONUT FNANSMAN SSTEM. TBB Gayrimenkul Çalma Grubu stanbul, 14.10.2005. Dr.Önder Halisdemir
KONUT FNANSMAN SSTEM TBB Gayrimenkul Çalma Grubu stanbul, 14.10.2005 Dr.Önder Halisdemir Genel Hatlar ile Tasar SPK nn hazrlad+ tasar 31 maddeden olumaktadr. Özel bir yasa de+il, de+iiklik yasasdr. TBB
DetaylıSigortac tazminatn ödedii sigortal maln sahibi olur. Sigortacnn bu ekilde sahip olduu mallarn satndan elde ettii gelire ne ad verilir?
SORU 1: Aadaki sigorta türlerinden hangisi sigorta snflandrmas bakmndan dierlerine göre farkllk arz etmektedir? A) Kasko Sigortas B) Yangn Sigortas C) Nakliyat Sigortas D) Makine Montaj Sigortas E) Trafik
DetaylıT.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI SAKARYA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI SAKARYA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü) ÇOK İVEDİ Sayı : 41931384-125[3-2014-16]-7 18/02/2016 Konu : Kore mukimi firmadan DMU Motorsuz Araç Alım
DetaylıSRKÜLER NO: POZ - 2006 / 42 ST, 08. 08. 2006 YEN KURUMLAR VERGS KANUNU NDA ÖRTÜLÜ SERMAYE
SRKÜLER NO: POZ - 2006 / 42 ST, 08. 08. 2006 çindekiler: Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nda örtülü sermaye YEN KURUMLAR VERGS KANUNU NDA ÖRTÜLÜ SERMAYE Bilindii üzere, 21.06.2006 tarihli Resmi Gazete de
DetaylıVakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu
Sayfa No: 1 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 2 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi
DetaylıYAPI KRED EMEKLLK A.. 1 OCAK - 31 MART 2010 HESAP DÖNEMNE AT FNANSAL TABLOLAR VE FNANSAL TABLOLARA LKN AÇIKLAYICI DPNOTLAR
1 OCAK - 31 MART 2010 HESAP DÖNEMNE AT FNANSAL TABLOLAR VE 1 31 MART 2010 TARH TBARYLE DÜZENLENEN FNANSAL TABLOLARIMIZA LKN BEYANIMIZ liikte sunulan 31 Mart 2010 tarihi itibariyle düzenlediimiz finansal
DetaylıT.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü Sayı: 64597866-125[30-2013]-31 20/02/2013 Konu: Yurtdışından alınacak bilgisayar yazılımları
DetaylıÖzelge: Yurt dışından Liesing ile kiralanan uçağın Türkiye'ye getirilmeden başka bir ülkede yerleşik bir rmaya kiraya verilmesi hk.
Özelge: Yurt dışından Liesing ile kiralanan uçağın Türkiye'ye getirilmeden başka bir ülkede yerleşik bir rmaya kiraya verilmesi hk. Sayı: Tarih: 25/02/2013 49327596-KVK-2010-48 T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
DetaylıT.C. MALİYE BAKANLIĞI MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KESİN HESAP ŞUBESİ 2011 YILI MERKEZİ YÖNETİM KESİN HESABI
T.C. MALİYE BAKANLIĞI MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KESİN HESAP ŞUBESİ 2011 YILI MERKEZİ YÖNETİM KESİN HESABI i ii 2011 YILI MERKEZİ YÖNETİM KESİN HESABI İÇİNDEKİLER SAYFA I. 2011 YILI MERKEZİ YÖNETİM KESİN
DetaylıAKTÜERLK SINAVLARI FNANSAL MATEMATK SINAVI ÖRNEK SORULARI
AKTÜERLK SINAVLARI FNANSAL MATEMATK SINAVI ÖRNEK SORULARI SORU 1: 6 yl vade ile yllk %14 basit faiz oran üzerinden bir borç alnmtr. 3. yldaki faiz oranna e$de%er olan efektif iskonto oran a$a%dakilerden
DetaylıBAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye
ISSN 1019-1011 Ç.Ü.MÜH.MM.FAK.DERGS CLT.19 SAYI.2 Aral,k December 2004 Ç.Ü.J.FAC.ENG.ARCH. VOL.19 NO.2 BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD
DetaylıBölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme. 8lk Kullanc Tepkileri. Dört Çeit Ön Ürün. Ana Konular. Yamal Ön Ürün. Ön Ürün Gelitirme
Bölüm 8 Ön Ürün ve Hzl Uygulama Gelitirme Sistem Analiz ve Tasarm Sedat Telçeken 8lk Kullanc Tepkileri Kullanclardan tepkiler toplanmaldr Üç tip vardr Kullanc önerileri De0iiklik tavsiyeleri Revizyon planlar
Detaylı'DARE PERFORMANS HEDEF' TABLOSU
!nsanl"n Geliimine Yönelik Katma De"eri Yüksek Ürün ve Hizmet Yaratmak 2011 ylna kadar üretilen aratrmalara, projeleri ve alnan patent saylarn % 20 arttrmak üzere laboratuvarlar kurmak ve akreditasyonlarn
Detaylızmir Büyük ehir Belediyesi Ba kanl k Makam na ve belediyemizi ziyarete gelen yabanc ülke temsilcilerine gerekti inde tercümanl k hizmeti vermek.
ABVEDILKLERUBEMÜDÜRLÜÜ DIÞ ÝLÝÞKÝLER ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ Yetki,GörevveSorumluluklar zmirbüyükehirbelediyesi'ninuluslararaslikilerinidüzenlemek. zmirbüyükehirbelediyesibünyesindeyeralanbirimlereavrupabirliiveçeitli
DetaylıT.C KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!"! (1. sayfa) ZEYLNAME
(1. sayfa) ZEYLNAME Türkiye Kültür Portal! Altyap!s!n!n Oluturulmas! ve Portal Uygulama Yaz!l!mlar!n!n Temin Edilmesi ihalesi 03/07/2009 Cuma gününe ertelenmitir. Teknik :artnamenin 6.(2). Maddesi Portal
DetaylıBu maddenin yürürlüe girdii tarih itibarıyla bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almı mükelleflerin;
! "! # $% & % & ' &! ' ( )* +$' #,*,-. / - Gecici Madde 3 Bu maddenin yürürlüe girdii tarih itibarıyla bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almı mükelleflerin; a)
DetaylıBASIN YAYIN VE HALKLA L K LER UBE MÜDÜRLÜ Ü
BASINYAYINVEHALKLALKLERUBEMÜDÜRLÜÜ ÝLÝÞKÝLER ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ Yetki,GörevveSorumluluklar YasalDayanak Büyükehirbelediyesininçalmalarnnbasn,yaynaraçlaryardmyla kamuoyunaetkilibirekildeduyuruluptantlmasnsalamakvehalkla
DetaylıOnline Bilimsel Program Yönetici K lavuzu
Online Bilimsel Program Yönetici Klavuzu Bu belgedeki bilgiler, ekiller ve program ilevi önceden haber verilmeksizin deitirilebilir. Tersi belirtilmedikçe, burada örnek olarak ad geçen kiiler, adresler,
DetaylıBelirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT)
Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak Üzere Tasarlanm Elektrikli Teçhizat ile lgili Yönetmelik (73/23/AT) BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanmlar Amaç : Madde 1 Bu Yönetmeliin amac; Yönetmelik
DetaylıARSAN TEKST L T CARET VE SANAY ANON M RKET SER :XI NO:29 SAYILI TEBL E ST NADEN HAZIRLANMI YÖNET M KURULU FAAL YET RAPORU
1. Raporun Dönemi : 01.01.2009 31.03.2009 2. Konusu Arsan Tekstil Ticaret Ve Sanayi A.. (irket) 1984 ylnda Türkiye de kurulmu# olup faaliyet konusu; her türlü pamuk ipli)i üretimi, sentetik iplik üretimi,
DetaylıS R K Ü L E R : 2 0 0 8 / 3 2
S R K Ü L E R : 2 0 0 8 / 3 2! " # $%&'( )*!! " #$!" ## $ %& &'()& & * + (,( %! # -.&%( & $/(%&& % 0 1 / # %(# 2 1 / (' 3'!! # % ##%.&% - ## (( '( 4% / (%&& % & 5'(67 8 / ('#3 ( 3'! (-.&% ## (( &&&! /
DetaylıPERFORMANS BLGLER GENEL SEKRETERLK PERFORMANS HEDEFLER TABLOSU
PERFORMANS BLGLER GENEL SEKRETERLK PERFORMANS HEDEFLER TABLOSU AMAÇ - 1 nsanln geliimine yönelik katma deeri yüksek ürün ve hizmet yaratmak HEDEF (1.6) 2009 ylna kadar deer yaratan bilimsel ara$trma ve
Detaylıç Ç Ğ Ç Ğ ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ç Ğ ç Ğ Ğ ç Ç ç ç ç ç» ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Y DiT P "Frsat Yaratt'' 1_) GENEL ni,ci,nn so5e6 0
DetaylıProje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1
Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim B: Ana proje yönetimi bilgi alan B: Tüm paydalara ulamak ve iletiim kurmak için
DetaylıTÜRK YE DE TARIMSAL MAK NELE ME (1923 1933)
TARHNPENDE ULUSLARARASITARHveSOSYALARATIRMALARDERGS Yl:2010,Say:3 Sayfa:119136 THEPURSUITOFHISTORY INTERNATIONALPERIODICALFORHISTORYANDSOCIALRESEARCH Year:2010,Issue:3 Page:119136 TÜRKYE DETARIMSALMAKNELEME(19231933)
DetaylıKAMU KURUM VE KURULULARI DANIMA, DENETM VE YARDIMCI HZMET BRMLER TESPT VE DEERLENDME FORMU. Saklama Süresi Birim Ar+ivinde.
KAMU KURUM VE KURULULARI DANIMA, DENETM VE YARDIMCI HZMET BRMLER TESPT VE DEERLENDME FORMU BRM : DARÎ VE MALÎ LER DARE BAKANLII S$ra No 1 2 3 4 5 Malzemenin Ad$ ve Konusu Kamu konutlaryla (lojmanlar) ilgili.
DetaylıI. Oturum Oturum Ba kan : Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10
09:30-09:50 Açl - Açl Konumalar I. Oturum Oturum Bakan: Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10 Namk Kemal Üniversitesinde Yürütülen Hassas Tarm Aratrmalar Bahattin AKDEMR S.Ü. Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar
DetaylıHACETTEPE ÜNVERSTES. l e t i i m. : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü Beytepe/Ankara. Telefon :
l e t i i m Adres : H. Ü. Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü 06800 Beytepe/Ankara Telefon : +90 312 297 6234 Faks : +90 312 297 7998 HACETTEPE ÜNVERSTES e-posta Web : aktuerya@hacettepe.edu.tr : www.aktuerya.hacettepe.edu.tr
DetaylıKeynesyen makro ekonomik modelin geçerli oldu(u bir ekonomide aa(daki ifadelerden hangisi yanltr?
SORU 31: 3 / 4 Bir ekonomide kii ba üretim fonksiyonu y = 2k biçiminde verilmektedir. Nüfus art hz %2, teknik ilerleme hz %2 ve amortisman oran %6 iken tasarruf oran da %30 ise bu ekonomideki kii ba sermaye
Detaylı1 letme Dönü ümü ve Planlamas Hizmetleri
Hizmet Tan letme Dönüümü ve s Hizmetleri SAP letme Dönüümü ve s Hizmetleri, rekabet avantaj salamak üzere Lisans Alan inovasyonunu ve dönüümünü kolaylarmay amaçlayan danmanlk ve örnekleme hizmetleri sunar.
DetaylıT.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü Sayı : 64597866-125[30-2014]-1264 20.01.2017 Konu : Almanya'da mukim grup firmasından temin edilen
DetaylıYAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU
EMEKLLK YATIRIM FONU 1 OCAK - 31 MART 2005 ARA HESAP DÖNEMNE AT MAL TABLOLAR VE SINIRLI DENETM RAPORU EMEKLLK YATIRIM FONU 1 OCAK - 31 MART 2005 ARA HESAP DÖNEMNE AT SINIRLI DENETM RAPORU 1. Yap Kredi
DetaylıKIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry
KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry 9 Mart 1998 Say* : F-1998/ Konu : Krsal Kalknmada Ekolojik Boyut Konulu Eitim TKV K*rsal Kalk*nma
DetaylıÖRETM UYGULAMASI. Ardk Doal Saylardan Pisagor Üçlülerine
Elementary Education Online, 7(), tp:1-5, 008. lkö"retim Online, 7(), öu:1-5, 008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr ÖRETM UYGULAMASI Ardk Doal Saylardan Pisagor Üçlülerine Ar). Gör. M. Faysal
DetaylıKurumsal tibar. Salk Sektöründe Kurumsal tibar ve Güven. Dr. Erhan Ba Genel Müdür. Bilim laç
Kurumsal tibar Salk Sektöründe Kurumsal tibar ve Güven Dr. Erhan Ba Genel Müdür Bilim laç EFQM Mükemmellik Modeli Bilim laç 167 ilaç firmas içinde IMS 2006 sonu verilerine göre: Kutu satlarnda en büyük
DetaylıYAZI ÝÞLERÝ VE KARARLAR DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAZI LER UBE MÜDÜRLÜ Ü
YazleriveKararlarDairesiBakanl YAZI ÝÞLERÝ VE KARARLAR DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI YAZILERUBEMÜDÜRLÜÜ Yetki,GörevveSorumluluklar Valilik yazmalarn hazrlamak, onay, teslim ilemlerini gerçekletirmek. çileribakanlgenelveözelteftiraporlarnteslimalmak,
DetaylıARTVN L GELME PLANI. Artvin l Geneli-2000. Bilinmeyen 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
ARTVN L GELME PLANI Artvin l Geneli-2000 Bilinmeyen Erkek 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 Kad n Y a Gruplar 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34. 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 12 9 6 3 0 3 6 9 12 % NÜFUS
DetaylıDOAL GAZ PYASASI KANUNU (ELEKTRK PYASASI KANUNUNDA DEKLK YAPILMASI VE DOAL GAZ PYASASI HAKKINDA KANUN)
DOAL GAZ PYASASI KANUNU (ELEKTRK PYASASI KANUNUNDA DEKLK YAPILMASI VE DOAL GAZ PYASASI HAKKINDA KANUN) Kanun No. : 4646 Kabul Tarihi : 18/4/2001 Yay&m Tarihi : 2/5/2001 tarih ve 24390 Sayl Resmi Gazete
DetaylıYUNANSTAN LE TÜRKYE DE UYGULANAN TURZM YATIRIM TEVKLERNN KARILATIRILMASI
YUNANSTAN LE TÜRKYE DE UYGULANAN TURZM YATIRIM TEVKLERNN KARILATIRILMASI Doç. Dr. smail AYDOU * Yrd. Doç. Dr. H. Hüseyin SOYBALI ** Ör. Grv. Ahmet BAYTOK ** ÖZET Turizm sürekli büyüyen yapsyla dünyann
Detaylı2012 2013 E T M ve Ö RET M YILI ÖRGÜN ve YAYGIN E T M KURUMLARI ÇALI MA TAKV M
2012 2013 ETM ve ÖRETM YILI ÖRGÜN ve YAYGIN ETM KURUMLARI ÇALIMA TAKVM SIRA NO ÇALIMA KONULARI TARH 1. Okul Öncesi Ve lköretim Okullar 1. Snf Örencilerinin Eitim- Öretime Hazrlanmalar ( Bamsz Anaokullar
DetaylıYAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU 2003 YILINA LKN YILLIK RAPOR
YAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU 2003 YILINA LKN YILLIK RAPOR BU RAPOR EMEKLLK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA AMACIYLA DÜZENLENEN YÜKÜMLÜLÜKLER
DetaylıEndüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki li"ki
Eitim Fakültesi Dergisi http://kutuphane.uludag.edu.tr/univder/uufader.htm Endüstri Meslek Lisesi Örencilerinin Yetenek lgi ve Deerleri le Okuduklar Bölümler Arasndaki li"ki Salih Baatr *, Reat Peker**
Detaylıirketlerde Kriz Yönetimi
thinking growth * connected with client issues irketlerde Kriz Yönetimi Hüsnü Can Dinçsoy PricewaterhouseCoopers Dan manlk Hizmetleri, Ortak 18 Nisan 2007 *connectedthinking çindekiler PwC Kriz Yönetimi
DetaylıYAPI KRED EMEKLLK A.. 1 OCAK - 30 EYLÜL 2008 ARA HESAP DÖNEMNE AT FNANSAL TABLOLAR VE FNANSAL TABLOLARA LKN AÇIKLAYICI DPNOTLAR
1 OCAK 30 EYLÜL 2008 ARA HESAP DÖNEMNE AT FNANSAL TABLOLAR VE FNANSAL TABLOLARA LKN AÇIKLAYICI DPNOTLAR 30 EYLÜL 2008 TARH TBARYLE AYRINTILI BLANÇO (Para birimi Aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras (YTL)
DetaylıYAYINA HAZIRLAYAN ERKAN KARAARSLAN
YAYINAHAZIRLAYAN ERKANKARAARSLAN 1 i İç Kontrol Mevzuatı ii TEMMUZ/2012 iii İç Kontrol Mevzuatı iv ÇNDEKLER 1. KAMUMALÎYÖNETMVEKONTROLKANUNU 1 2. ÇKONTROLVEÖNMALÎKONTROLELKNUSULVEESASLAR 13 3. STRATEJGELTRMEBRMLERNNÇALIMAUSULVEESASLARI
DetaylıASMOLEN UYGULAMALARI
TURGUTLU TULA VE KREMT SANAYCLER DERNE ASMOLEN UYGULAMALARI Asmolen Ölçü ve Standartlar Mart 2008 Yayn No.2 1 ASMOLEN UYGULAMALARINDA DKKAT EDLMES GEREKL HUSUSLAR Döeme dolgu tulas, kil veya killi topran
DetaylıKAMU KURUM VE KURULULARI DANIMA, DENETM VE YARDIMCI HZMET BRMLER TESPT VE DEERLENDME FORMU. Saklama Süresi Birim Ar+ivinde.
KAMU KURUM VE KURULULARI DANIMA, DENETM VE YARDIMCI HZMET BRMLER TESPT VE DEERLENDME FORMU BRM : PERSONEL DARE BAKANLII S$ra No 1 Malzemenin Ad$ ve Konusu Bakanlklardan veya dier kurumlardan gelen genelge,
DetaylıSirküler no: 013 İstanbul, 3 Şubat 2009
Sirküler no: 013 İstanbul, 3 Şubat 2009 Konu: Dar mükellef kurumlara yapılan ödemelerdeki tevkifat uygulamasında değişiklikler yapıldı. (KVK md. 30) Özet: 3 Şubat 2009 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan
DetaylıBANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan: BANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI MADDE 1 01/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe
DetaylıTarm Ürünleri Dolu Sigortas nda aa1da verilen seçeneklerden hangisi yanltr?
SORU 1: Sedan irketçe kabul edilen sigortalar için üst snr önceden belirtilmi olan saklama paynn (sigorta bedeli veya hasar tazminat tutarnn) almas halinde uygulanan ve reasürörün anlamaya katlma payna
DetaylıElektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT)
Sanayi ve Ticaret Bakanlndan: Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT) BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tan+mlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliin amac; radyokomünikasyon ile telekomünikasyon ve elektrikli
DetaylıT.C. İZMİR VALİLİĞİ ALİAĞA İLÇE MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI. Sıra Hizmet Standardı Olan Birimler Sayı
T.C. İZMİR VALİLİĞİ ALİAĞA İLÇE MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI Sıra Hizmet Standardı Olan Birimler Sayı 1 Özel Öğretim Kurumları Bölümü 92 2 Atama Bölümü 1 3 Basın Yayın Bölümü 4 4 Eğitim Öğretim
DetaylıYAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU
GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU 1 OCAK - 31 MART 2007 ARA HESAP DÖNEMNE AT FNANSAL TABLOLAR VE NCELEME RAPORU ARA DÖNEM FNANSAL TABLOLAR HAKKINDA NCELEME RAPORU Yap Kredi
DetaylıDEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2009/26 İstanbul, 11 Şubat 2009 KONU : Gelir Vergisi Kanununun
DetaylıAMEL YATHANEDE KULLANILAN HASSAS C HAZ VE CERRAH ALETLER N
AMELYATHANEDE KULLANILAN HASSAS CHAZ VE CERRAH ALETLERN YENDEN KULLANIMA HAZIRLANMASINDA MERKEZ STERZASYON ÜNTES ÇALIANLARININ SORUMLULUKLARI Firdevs TABAK*, lknur NANIR** *Acbadem Kozyata Hastanesi, Merkezi
DetaylıEk-16. STRATEJK AMAÇLAR VE HEDEFLERE LKN PERFORMANS GÖSTERGELER
Ek-16. STRATEJK AMAÇLAR VE HEDEFLERE LKN PERFORMANS GÖSTERGELER STRATEJK AMAÇ 1 Tarihi, do#al ve kültürel varl)klar)m)z) korumak, gelecek ku/aklara aktarmak ve evrensel kültüre katk)da bulunmak. Sorumlu
DetaylıMÜZ K Ö RETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI
Bildiriler. Ulusal Müzik Eitimi Sempozyumu, Eylül 00, OMÜ MÜZK ÖRETMENL PROGRAMLARININ KPSS SONUÇLARI DORULTUSUNDA BRBRLERYLE VE EM FAKÜLTELERN DER RETMENLK PROGRAMLARI LE KARILATIRILMASI Doç. Enver TUFAN
DetaylıYÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.
2016/080 23.12.2016 Konu: Gelir Vergisi Kanunundaki Değişikliklere İlişkin 295 Seri No.lu GVK Tebliği Yayımlandı. Bilindiği üzere, 6728 ve 6754 Sayılı Kanunlarla; Gelir Vergisi Kanununda bazı değişiklikler
DetaylıYap Kredi Emeklilik A..
1 Ocak - 30 Eylül 2012 ara hesap dönemine ait finansal tablolar ve finansal tablolara ili$kin açklayc dipnotlar 30 EYLÜL 2012 TAR*H* *T*BAR*YLE DÜZENLENEN F*NANSAL TABLOLARIMIZA *L*K*N BEYANIMIZ liikte
DetaylıAada adlar, soyadlar, ikametgahlar ve uyruklar yazl kurucular arasnda Türk Ticaret Kanunu nun ilgili hükümlerine göre bir anonim irket kurulmutur.
ALLANZ YAAM VE EMEKLLK A.. ESAS SÖZLEMES MADDE 1:KURULU Aada adlar, soyadlar, ikametgahlar ve uyruklar yazl kurucular arasnda Türk Ticaret Kanunu nun ilgili hükümlerine göre bir anonim irket kurulmutur.
DetaylıTÜRKYE DE DI TCARETN GELM (2000-2007) EVOLUTION OF FOREIGN TRADE IN TURKEY (2000-2007)
TÜRKYE DE DI TCARETN GELM (2000-2007) Yrd.Doç.Dr.Sevim AKDEMR * Ar.Gör.Fatih KONUR ** ÖZET Türkiye ekonomisinde 2001 y(l(ndan itibaren yüksek oranlarda büyüme gerçeklemitir. Ancak ekonomide yüksek büyüme
DetaylıAnahtar Kavramlar. çindekiler. Bu üniteyi tamamlad m zda, plan n tan mlayabilecek, plan n n kullan m amaçlar n aç klayabilecek,
5 Amaçlarmz Bu üniteyi tamamladmzda, plann tanmlayabilecek, plannn kullanm amaçlarn açklayabilecek, plannn nasl hazrlanacan belirleyebilecek, plann öelerini sralayabilecek, plannn dosya haline getirilmesini
DetaylıT.C. KÜLTÜR VE TUR ZM BAKANLI I * NE A T SÖZLE*ME TASARISI
T.C. KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII Strateji Gelitirme Bakanl!"! Emek Ek Hizmet Binas! Data ve Enerji Kablolamas! *NE AT SÖZLE*ME TASARISI Götürü Bedel Hizmet Al!m! Sözlemesi KN (hale Kayt Numaras): 2010/45966
DetaylıARTVN L GELME PLANI. TCARET, MAL YAPI ve BANKACILIK RAPORU (TASLAK) Yrd. Doç. Dr. Atakan ÖZTÜRK Y(lmaz OLGUN
ARTVN L GELME PLANI TCARET, MAL YAPI ve BANKACILIK RAPORU (TASLAK) Yrd. Doç. Dr. Atakan ÖZTÜRK Y(lmaz OLGUN Artvin, 2005 ÇNDEKLER Sayfa no ÇNDEKLER...i TABLO LSTES... iii 1. TCARET...1 1.1 Giri...1 1.2
DetaylıYURTDIŞI İŞTİRAKTEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİSEL DURUMU
Yurtdışında yerleşik kurumlardan elde edilen kazançların Türkiye de vergilendirilmesi şirketler açısından sıklıkla sorgulanan konular arasındadır. Bu çalışmamızda, yurtdışında yerleşik dar mükellef kurumlara,
DetaylıÖ RENME FAAL YET -1 1. DOSYALAMA LEMLER AMAÇ ARA TIRMA. 1.1. Genel Bilgiler
ÖRENME FAALYET-1 AMAÇ ÖRENME FAALYET-1 Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, sunu hazrlama programlarnda kullanlan temel dosya ilemlerini (sunu açma-kapatma-kaydetme-düzenleme) yapabileceksiniz.
DetaylıSTRATEJK YÖNETM PERSPEKTFNDEN TÜRK MOBLYA SEKTÖRÜNÜN REKABET DURUMUNUN ANALZ VE DEERLENDRLMES
STRATEJK YÖNETM PERSPEKTFNDEN TÜRK MOBLYA SEKTÖRÜNÜN REKABET DURUMUNUN ANALZ VE DEERLENDRLMES Ör. Gör.Dr. Koray GÜRPINAR * Ar. Gör. M. Said DÖVEN ** ÖZET Bu çalmann amac Türk mobilya sektörünün mevcut
Detaylı: Matrah Arttırımı ve İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi
Sirküler No : 2016-67 Sirküler Tarihi : 15.08.2016 Konu : Matrah Arttırımı ve İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Resmi Gazete'de henüz yayınlanmayan ancak 3 Ağustos 2016 tarihinde kabul edilen 6736 sayılı
DetaylıVE SÜRDÜRÜLEB L R YEK UYGULAMALARI
YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI MALYET ANALZ VE SÜRDÜRÜLEBLR YEK UYGULAMALARI Ömer Faruk ERTURUL omerfarukertugrul@gmail.com TEA 16. letim Tesis ve letme Grup Müdürlüü, Batraman Yolu Üzeri 2. km. 72070, Batman
DetaylıT.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) Sayı : 38418978-125[30-11/2]-430 Tarih : 18.04.2014 Konu : Dar Mükellef Kurumlara Yapılan
DetaylıArkan & Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş.
İstanbul, 09.02.2009 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 15. ve 30. Maddeleri Uyarınca Yapılacak Vergi Kesintilerine İlişkin 15 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri Yayımlandı DUYURU NO:2009/21
DetaylıT.C. BABAKANLIK HAZNE MÜSTEARLII 2009 YILI AKTÜERLK SINAVLARI BAVURU VE UYGULAMA KILAVUZU
T.C. BABAKANLIK HAZNE MÜSTEARLII 2009 YILI AKTÜERLK SINAVLARI BAVURU VE UYGULAMA KILAVUZU 1. GENEL BLGLER, TEMEL LKE VE KURALLAR 1.1. 2009 yl aktüerlik snavlar (2009-AS) aadaki tarihlerde yaplacaktr: Birinci
Detaylı'! % ) * + #"## '! % "# "'" %!" # $ %&',!! ## ##
!"#!!#"#!!$ "# % &#"# "## '"## % ( #"## '! % ) * + #"## '! % "# "'" %!" # $ %&',!! ## ## 1 !"#$ Kurumlar Vergisi Genel Teblii (Seri No: 7) Bu Teblide, 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Amme Alacaklarının
DetaylıTÜRK TEKSTL SEKTÖRÜ VE TÜRK TEKSTL FRMALARININ ETKNLK DÜZEYLERNN BELRLENMES
TÜRK TEKSTL SEKTÖRÜ VE TÜRK TEKSTL FRMALARININ ETKNLK DÜZEYLERNN BELRLENMES Yrd.Doç.Dr.Ali Cüneyt ÇETN ÖZET Türk tekstil sektörü, ülke ekonomisini dorudan etkileyen bir role sahiptir. Artan ticaret hacmine
DetaylıRKÜLER (2009 56) Konu: Sigortal lar n Eksik Gün ile ten Ç Nedenlerinin Bildirilmesiyle lgili Sosyal Güvenlik Kurumunda Yay mlanan Tebli Hakk nda.
29.09.2009 RKÜLER (2009 56) Konu: Sigortallarn Eksik Gün ile ten Ç Nedenlerinin Bildirilmesiyle lgili Sosyal Güvenlik Kurumunda Yaymlanan Tebli Hakknda. 28.09.2008 tarihli 27011 say resmi Gazete de Sosyal
Detaylı