İ N Ş AAT MÜHEND İ SL İĞİ

Transkript

1 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ

2 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ İnşaat Mühendisliği Bölümü 1991 yılında kurulmuş olup ilk mezunlarını 1995 yılında vermiştir yılından beri Yüksek Lisans programı öğretim vermekte olup, 2009 yılında doktora programına ilk öğrenciler alınmıştır. İnşaat Mühendisliği Bölümü, bilimsel düzeyde bilgi ve becerilerle donatılmış, teknolojik bilgiye sahip İnşaat Mühendisleri yetiştirmeyi, çağdaş seviyede bir Yüksek Lisans programı uygulayarak yöre ve ülke problemlerinden ilgili olanları göz önünde bulundurarak uygulamalı ve teorik araştırma projeleri gerçekleştirmeyi ilke edinmiştir. Ayrıca ülke genelinde bölümümüze başvuruda bulunan özel ve kamu kuruluşlarının ilgili problemlerinin çözümüne yardımcı olmayı hedeflemiştir. Gelişmekte olan bir bölüm olarak İnşaat Mühendisliği Bölümü, akademik personel, laboratuar ve temel teknik donanımlarını günden güne iyileştirmekte olup eğitim, araştırma ve üniversite-sanayi işbirliği kapsamında teknik hizmetlerde de profesyonelleşmektedir. Bölümümüz lisans eğitiminde bilimsel düzeyde bilgi ve becerilerle donatılmış, sorumluluk alabilecek, kendine güvenli, idealist İnşaat Mühendisleri yetiştirme amacını ön planda tutmaktadır. Lisansüstü eğitiminde ise başarılı genç mühendislerin talebini karşılayarak, İnşaat mühendisliği bilim dallarında teorik ve uygulamalı araştırma çalışmaları yapmak, bunların sonuçları ile yöre ve ülke gelişmesine katkıda bulunarak, çalışmaları ulusal veya uluslar arası yayın ortamlarında makale veya bildiri olarak yayınlamayı amaçlanmaktadır. İnşaat Mühendisliği Bölümü, Yapı Geoteknik Hidrolik Ulaştırma olmak üzere 4 Anabilim dalından oluşmaktadır yılı itibariyle toplam akademik personel, 5 profesör, 2 doçent, 7 yardımcı doçent, 2 doktoralı öğretim görevlisi, 9 araştırma görevlisi ve 1 kısmi statüde öğretim görevlisinden oluşmaktadır. 1 inşaat teknikeri de laboratuarda görev almaktadır. İnşaat Mühendisliği Bölümü, Kayseri yöresine ve ülkemizin uzak yakın çeşitli yörelerine, ilgili standart ve yönetmeliklere uyumlu, yetkili teknik mercilerce kontrol edilerek tasdik edilen ve uygulanan teknik danışmanlık raporları, her türden yapı projeleri, muhtelif takviye projeleri, çok sayıda rutin malzeme deneyleri gibi hizmetleri vermekte, ulusal ve uluslararası sempozyum ve kongrelerde tebliğler sunmakta, ulusal ve uluslararası dergilerde, öğretim elemanı sayısına oranla azımsanmayacak miktarlarda makaleler yayımlamaktadır. İnşaat Mühendisliği Bölümü, Erciyes Üniversitesi Araştırma Fonunca desteklenen proje katkıları ile, DPT, TÜBİTAK, ve TÇMB tarafından desteklenen proje katkıları ile ve Fakültemiz Döner Sermayesine kazandırılan katkılardan sağlanan kaynaklarla tatminkar laboratuarlara sahiptir. Bunlar, Yapı Malzemesi Yapı Mekaniği Çimento Deprem Araştırma Zemin Mekaniği Hidrolik laboratuarlarıdır. Bu laboratuarlarda, Lisans öğrencilerine, mesleki hayatları esnasında karşılaşacakları deneylerin birçoğu standartlara uygun olarak yaptırılmakta, kalite kontrol ve denetim mekanizmasının önemi vurgulanmaktadır. Ayrıca, bu laboratuarların tamamı, kapasitelerine göre bilimsel araştırma çalışmalarının deneysel kısımlarında da etkin olarak kullanılmaktadır. Üniversitemiz kampusu içerisinde ve dışında çeşitli inşaat faaliyetlerinin kati proje yapılmasından, inşaat esnasındaki problemlerin çözümünden, üretici ve kullananlar için parke ve bordür taşı deneyleri, beton boruların mukavemet deneylerine kadar çok değişik kapsam ve türde mühendislik hizmetleri verilmektedir. Kayseri Organize Sanayi Bölgesi ve Serbest Bölge temel zemini gibi Kayseri yöresinde ve ülkemizin diğer yörelerindeki binalar için temel zemini geoteknik çalışmaları yapılıp raporları düzenlenmektedir. Depremden zarar görmüş veya başka durumda birçok mevcut binanın detaylı incelemeleri yapıldıktan sonra

3 gerekenler için takviye projeleri hazırlanmaktadır. Ülkemizin birçok şehrinde bu tür çalışmalar yürütülmüş ve yürütülmektedir. İstanbul-DMO Basım Tesisleri binaları, Afyon-Şeker Fabrikaları Lojman binaları, Muş-Şeker Fabrikaları İdare Binaları, Bayburt-Valilik, Defterdarlık, Milli Eğitim binaları bu tür çalışmalara örneklerdir. Hidrolik Anabilim dalı çalışmalarına bir örnek olarak, Kayseri yakınında, 35 yıldır tarımsal sulama suyu amaçlı olarak işletilen Sarımsaklı Barajı nın dip savağı uç kısmına uygun kapasitede bir hidroelektrik santral ünitesi ilavesi için mühendislik çalışmaları yapılmış, fizibilite raporu hazırlanmış ve bu rapor Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığınca tasdik edilmiştir. Laboratuarlarımızda yapılabilecek işler aşağıda listelenmektedir. Yapı Malzemeleri Laboratuarı ( 80 M 2 Alanlı) : Yapı malzemeleri laboratuarında Türkiye deki yapıların büyük bir çoğunluğunu oluşturan betonarme binaların inşasında kullanılan beton malzemesinin tasarımından performansına kadar olan tüm deneyler yapılmaktadır. Yeni nesil malzemelerin davranışını gözlemek için gerekli donanım mevcuttur. Yapı Malzemeleri laboratuarında yapılan deneyler aşağıda verilmiştir; Kaba ve ince agrega deneyleri Los Angeles aşınma deneyi Böhme yatay aşınma deneyi Dikey aşınma deneyi Beton basınç mukavemeti deneyi Taze beton deneyleri Beton durabilite deneyleri Tahribatsız beton deneyleri Beton karot deneyleri Isıl geçirgenlik deneyi Çelik çekme deneyi yapılabilmektedir. Çimento Laboratuvarı (100 M 2 ) Bu laboratuarda, otomatik yükleme yapabilen çimento presi, harç mikseri, harç kalıpları, kırım başlıkları, C kapasiteli kül fırını, rötre kalıpları, sarsma tablası gibi çimento ve harç deneyleri için gereken tüm cihaz ve donanım bulunmaktadır. Laboratuar imkanlarıyla, Kayseri ve yakın yöresi resmi kurumlara, özel kuruluş ve şirketlere çimento ile ilgili laboratuar hizmetleri ve Tübitak araştırma projeleri için kullanılmaktadır. Çimento priz süresi Çimento kıvam tayini Çimento özgül ağırlık tayini Blaine cihazı ile Çimento özgül yüzey tayini Yapı Mekaniği Laboratuarı ( 80 M 2 Alanlı) Bu laboratuarda, Klas-2 TSE Belgeli 35 tonluk bir kiriş, döşeme, ve beton boru yükleme çerçevesi bulunmaktadır. 800 mm dahil, 800 mm çaplıya kadar beton borular standarda uygun olarak tepe yükü basınç deneyine tabi tutulabilmektedir. Döşeme ve kiriş imal etmek için yeterli bir metal kalıp, ve laboratuarın üst tarafına monteli, her tarafa hareket edebilen 3 ton kapasiteli mobil vinç bulunmaktadır. Kiriş Deneyleri Farklı Çaplardaki Beton Büz Deneyleri

4 Sümer Kampüsü Deprem Araştırma Laboratuarı (1600 M 2 ) Ülkemizde meydana gelen son depremlerde ciddi can ve mal kayıpları meydana gelmektedir. Bu nedenle günümüzde depreme dayanıklı yapı tasarımı gittikçe önem kazanmaktadır. Bu kayıpları en aza indirmenin yolu depreme dayanıklı yapı tasarımından geçmektedir. Depreme dayanıklı yapı tasarımı ile ilgili incelemeler bölümümüz deprem araştırma laboratuarında yapılmaktadır. Erciyes Üniversitesi Sümer kampusunda olan bu laboratuarda, yüksek enerji elektrik kabloları, sıhhi tesisat, tavanda iki adet mobil kreyn imalatları mevcuttur. Laboratuarımızda yapısal deneyler yapılmakta olup, lisansüstü tezi deneyleri ile deprem araştırmalarına yönelik araştırmalar devam etmektedir. Laboratuarımızda 2007 deprem yönetmeliğimizde geçen güçlendirme teknikleri ile ilgili Türkiye deki ilk dünyada ise az sayıda yapılmış olan bir deney yapılmıştır. Bu deneyde taşıyıcı siteminde düzensizlikler olan model bir binaya benzeştirilmiş deprem yükleri uygulanmış ve binanın davranışı ortaya konmuştur. Başka bir deneyde lifli polimerler (FRP) ile güçlendirilmiş model bir yapı benzeştirilmiş deprem kuvvetine mazruz bırakılmış ve FRP malzemesinin güçlendirme üzerindeki etkileri incelenmiştir. Halen yapıların deprem davranışını ortay konması ve güçlendirilmesi ile ilgili deneysel çalışmalar devam etmektedir. Laboratuarımız (40 42) m 2 lik bir kapalı alana yerleşmiştir. Bu alan (40 17) m 2 numune hazırlama ve (40 25,5) m 2 deneylerinin yapım alanları olmak üzere iki kısma bölünmüştür. Bu alanda (4.5 32) m 2 de güçlendirilmiş döşeme yapılmıştır. Deprem Araştırma Laboratuarının tam kapasitede çalışabilmesini temin etmek için İnşaat Mühendisliği Bölümünde tam donanımlı yapı malzemeleri ve zemin mekaniği laboratuarları bulunmaktadır. Laboratuarda 20 tonluk tekrarlı yükleme krikosu mevcuttur. Ayrıca gerçek boyutlarında yapı taşıyıcı sistemi elemanlarının ( kolon, kiriş, perde ve çerçeve ) yatay ve düşey yüklere göre ayrı ayrı veya birlikte yüklenmesine imkan veren yükleme çerçevesi de bulunmaktadır. Düşey yüklemeler 60 ve 250 tonluk yükleme kapasiteli krikolar ile uygulanmaktadır. Yükleme ünitelerinin tümü digital olarak tasarlanmış ve bilgisayar çıkışlıdır. Ayrıca 64 kanallı bilgi aktaran Dataloggerlar mevcuttur. Laboratuar yapıların depreme dayanıklılığı ve güvenliğinin değerlendirilmesini araştırmak için gerekli araç ve tertibatlara sahiptir. Zemin Mekaniği Laboratuarı Tüm mühendislik yapıları yüklerini zeminlere aktarmakta ve taşıtmaktadır. İnşaat mühendisliğinde geoteknik anabilim dalı zeminlerin geoteknik özelliklerini belirleme ve tasarımda kullanma konularında çalışmalar yapmaktadır. Bu konular başta yapı temelleri olmak üzere, yollar, barajlar, dayanma yapıları (istinat duvarı, palplanş, ankraj vb.), kazılar, şevler vb. uygulamalarda mühendislerin karşısına çıkmaktadır. Bölümüz zemin mekaniği laboratuarında zeminlerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin belirlemekte kullanılan klasik deney setleri mevcut olup konuyla ilgili çalışmalarda sürekli kullanılmaktadır. Geoteknik laboratuarında yapılan zemin deneylerinin bir kısmı aşağıda verilmiştir. Özgül ağırlık deneyi Su muhtevası tayini Elek analizi Hidrometre analizi Likit limit deneyi Plastik limit deneyi Kompaksiyon deneyi California Bearing Ratio (CBR) deneyi Sabit seviyeli ve düşen seviyeli permeabilite deneyleri Konsolidasyon deneyi Serbest basınç deneyi Kesme Kutusu deneyi Arazi ve Laboratuar Veyn deneyi Dinamik Sonda

5 Hidrolik Laboratuarı İnşaat Mühendisliği Bölümü bünyesinde faaliyet gösteren hidrolik laboratuarı gelişmekte olan alt yapısı ile araştırma ve eğitim amaçlı hizmetler vermektedir. Laboratuarda lisans düzeyindeki öğrencilere akışkanlar mekaniği, hidrolik ve hidroliji konularında temel deneyler yaptırılmaktadır. Bu laboratuarda, 60 cm genişliğinde, 10 m uzunluğunda, taban eğimi ayarlanabilir, 5 lt/sn ile 50 lt/sn aralığında debi akıtabilen, su devri daimi ile birlikte bir açık kanal düzeneği imal ettirilmiştir. Bu laboratuvarda 5 cm den 100 cm çapına kadar bütün cebri borularda geçen debiyi ±% 3 lük hata içinde ölçen bir Ultrasonik Debi Ölçme cihazı ve Erciyes Üniversitesi Rektörlüğünün desteğiyle satın alınmış, ±% 1 lik hata ile noktasal hız ölçen dijital müline bulunmaktadır.

6 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYELERİ HİDROLİK ANABİLİM DALI Prof. Dr. Tefaruk HAKTANIR İlgi Alanları: Beton teknolojisi, Taşkın hidrolojisi, Baraj işletmesi, Taşıyıcı hafif beton, Mühendislikteki sayısal yöntemler ve uygulamaları Prof. Dr.. Mehmet ARDIÇLIOĞLU İlgi Alanları: Açık kanal akımları, Kentsel altyapı donanımları, İçme suyu sistemleri, Kanalizasyon sistemleri, Kuyu hidroliği Prof. Dr.. Özgür KİŞİ İlgi Alanları: İleriye yönelik tahmin, Yapay sinir ağları, Bulanık mantık, Eksik veri tamamlama, Yapay zeka tekniklerinin su kaynakları mühendisliğindeki uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Murat ÇOBANER İlgi Alanları: İleriye yönelik tahmin, Yapay sinir ağları, Bulanık mantık, Eksik veri tamamlama, Yapay zeka tekniklerinin su kaynakları mühendisliğindeki uygulamaları Öğr. Gör. Dr. Neşe HAKTANIR İlgi Alanları: Barajlar, Bağlamalar, Yol üst yapısı, Trafik, Karayolu mühendisliği YAPI ANABİLİM DALI Prof. Dr. Cemal EYYUBOV İlgi Alanları: Deprem mühendisliği, Çelik yapılar, Betonarme yapılar, Depreme dayanıklı yapı tasarımı, Çelik köprüler Prof. Dr. Cengiz Duran ATİŞ İlgi Alanları: Yapı malzemeleri, Betonarme, Betonda uçucu kül, silis dumanı ve curuf kullanımı, Betonarme lifli betonlar, Çimento, Mineral ve kimyasal katkı malzemeleri Doç. Dr. Fatih ALTUN İlgi Alanları: Betonarme, Deprem mühendisliği, Çelik yapılar, Malzeme özellikleri, Betonarme yapıların güçlendirilmesi Doç. Dr. Kamil AYDIN İlgi Alanları: Yapı dinamiği, Deprem mühendisliği, Yapı mekaniği Yrd. Doç. Dr. Canan YILMAZ İlgi Alanları: Betonarme yüksek yapılar, Perde ve çerçeveli sistemler, Yapıların statiği Yrd. Doç. Dr. Yaşar UĞUR İlgi Alanları: Yapı mekaniği, Betonarme ve öngerilmeli yapılar, Betonarme köprüler, Yapı malzemeleri Öğr. Gör. Dr. Hidayet ÖZDEMİR İlgi Alanları: Betonarme, Mekanik, Yapı dinamiği, Depreme dayanıklı yapı tasarımı, Yapıların güçlendirilmesi GEOTEKNIK ANABİLİM DALI Yrd. Doç. Dr. Hacı Bekir KARA İlgi Alanları: Temel inşaatı, Zemin mekaniği, Zeminlerin dinamik yükler etkisi altında davranışı, Deprem mühendisliği, Zemin iyileştirme yöntemleri Yrd. Doç. Dr.. Zülküf KAYA İlgi Alanları: Zeminlerin mühendislik özellikleri, Zemin mekaniği ile ilgili deneyler, Temel inşaatı, Zemin iyileştirme yöntemleri

7 Yrd. Doç. Dr. Erdal UNCUOĞLU İlgi Alanları: Zeminlerin mühendislik özellikleri, Zemin mekaniği ile ilgili deneyler, Temel inşaatı, Zemin iyileştirme yöntemleri, Geoteknik Mühendisliğinde Bilgisayar Uyg. (PLAXİS) ULAŞTIRMA ANABİLİM DALI Yrd. Doç. Dr. Okan KARAHAN İlgi Alanları: Yapı malzemeleri, Malzeme bilgisi, Beton bileşenleri ve deneyleri, Mineral katkı malzemeleri, Özel betonlar İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LABORATUARLARI 1. YAPI MALZEMELERİ LABORATUARI TONLUK BETON PRESİ TONLUK BETON PRESİ Mevcut 300 Tonluk Beton Presi, beton, beton parke, taş, mermer, granit numunelerde basınç tayini için kullanılır. Bu cihazla manuel olarak yükleme yapılabildiği gibi dijital olarak da yükleme yapılabilir. Sorunlu olduğu düşünülen binaların belirli taşıyıcı elemanlarından beton karot numuneleri alınır. Alınan bu karot numuneler yukarıda resmi görülen beton presinde yüklemeye tabi tutularak numunelerin dayanımları tespit edilir. Dayanım sonuçlarına bağlı olarak beton numunelerin yada karot örneklerinin beton sınıfları tayin edilir. 200 Tonluk Beton Presi bilgisayar kontrollü ve tam otomatikdir. Yukarıdaki beton presi ile aynı işlevleri görmektedir. Beton numune dışında, farklı diğer malzemelerden alınacak uygun numuneler üzerinde de basınç dayanımı tayini yapılabilir.

8 1. 3 BÖHME AŞINDIRMA CİHAZI-YATAY 1.4 DİKEY AŞINDIRMA CİHAZI Böhme Aşındırma Cihazıyla belirli boyuttaki numunelerin yüzeyleri korundum (alüminyum oksit) tozu yardımıyla aşındırılır. Aşınma sonucu ağırlık ya da hacimsel olarak tespit edilmektedir. Bu aşınma değerine göre de aşınmaya tabi tutulan numunenin standardına bağlı olarak uygun olup olmadığı belirlenir. Genellikle beton parke döşeme taşları, doğal taş yapı elamanları için kullanılır. Dikey Aşındırma Cihazıyla ile yukarıda listesi verilen beton eleman numuneleri üzerinde dikey aşındırma deneyi yürütülür. Bu aşınma değerine göre de aşınmaya tabi tutulan numunenin standardına bağlı olarak uygun olup olmadığı belirlenir. Bu cihaz aşındırma diskinin numune üzerine aşınma sonucu yapacağı iz ile aşındırmayı belirlemektedir. Bu iz belirli sınırları aşmadığı sürece numunelerin standarda uygun olduğunu gösterir KAROT MAKİNELERİ 1.6 DEĞİŞİK ÇAPLARDA KAROT BIÇAKLARI Karot Makinesi ile sorunlu olduğu düşünülen binaların uygun olan kolon, kiriş, döşeme elemanlarından numuneler alınır. Numuneler üzerinde gerekli dayanım ve diğer bazı deneyler yürütülerek uygunluğu araştırılır. Silindirik bıçaklar vasıtasıyla taşıyıcı elman üzerine delik delme işlemi yapılır. Delikten çıkan numune karot numunesi olarak adlandırılır ve numune üzerinde gerekli deneyler yapılmak üzere laboratuara nakledilir. Numunelerin uçları laboratuarda kesilerek düzeltilir.bu cihazla istenilen belirli yerlerde farklı uçlar kullanarak farklı çaplarda delik delme işlemi de yapılabilir. Yukarıda görülen farklı çaplardaki karot uçları kullanılarak farklı çaplarda delikler delinebildiği gibi, farklı boyutlarda ve farklı çaplarda karot numuneleri de alınabilmektedir. Mevcut yapıya karot numune alırken az hasar vermek amacıyla, yada yapı elemanının ebatlarının getirdiği sınırlama nedeniyle daha küçük çaplı karot numune almak gerektiğinde yukarıdaki uygun uçlarda biri kullanılır. Betonarme çeliklerinin sıklığı da bu uçlardan uygun olan birinin kullanılmasını gerektirebilir.

9 1.7 KLİMALI İKLİMLENDİRMEDE BETON NUMUNE KÜR TANKLARI 1.8 TS, ASTM ELEK SETLERİ Beton numunelerin hidratasyonlarını optimum derecede tutmak amacıyla bakımlarının yapılması gerekmektedir. Standart beton bakımı ise 22 0 C sıcaklıkta olan su içinde yapılır. Yukarıda sıcaklığı klima kullanımı ile 22 0 C de tutulan mekanda yerleştirilmiş olan beton kür tankları görülmektedir. Yeni beton dökümü yapılmış binalardan alınan beton numuneleri, prizlendikden sonra 28 günlük oluncaya kadar beton kür tanklarında bakıma tabi tutulmaktadır. Yukarıda TS ve ASTM standartlarına uygun 64mm açıklıktan başlayıp 0.25 mm açıklığa kadar elekler görülmektedir. Elekler yardımıyla beton üretiminde kullanılması planlanan kum, çakıl numunelerinin boyut dağılımları (granülometrileri) belirlenir. Gerektiğinde uygun boyut dağılımı için kullanılması gereken kum çakıl miktarlarının hesabı da yapılabilmektedir. Mevcut elek setleri ile zeminlerin içerdiği daneli malzemenin boyut dağılımı da bulunabilmektedir 1.9 ARŞİMET ÖZGÜL AĞIRLIK DENEY DÜZENEĞİ 1.10 LOS ANGELES AŞINDIRMA CİHAZI Beton karışım hesaplarında kullanılan agregaların fiziki özelliklerinin bilinmesi amacıyla yukarıda resmi görülen Arşimet deney düzeneği ile çakılların ve hacmi kolayca hesaplanamayan cisimlerin hacmi tespit edilir. Bulunan hacimler vasıtasıyla genellikle agregaların doygun yüzey kuru özgül ağırlıkları ya da kuru özgül ağırlıkları bulunur. Özgül ağırlıklar beton karışım hesabında önemli bir yer tutmaktadır. Beton üretiminde kullanılacak agregaların belirli aşınma dayanımına sahip olması gerekmektedir. Agreganın aşınma dayanımı Los Angeles aşındırma cihazı ile tespit edilir. Bilindiği üzere üzerinden araç yada insan trafiği geçen beton yollar, beton parke taşları, beton karo döşemeleri, beton bordür taşları ya da üzerinden su geçen köprü ayakları, barajlarda bulunan dip savak, derivasyon tünelleri ve acil durum savaklarında kullanılan betonlar aşınmaya ve erozyona maruzdur. Dolayısıyla aşınmaya dayanıklı agrega kullanmak önemlidir.

10 1.11 TAZE BETONDA HAVA MİKTARI ÖLÇER 1.12 TAZE BETON İÇİN ÇELİK NUMUNE KALIPLARI Taze beton yerleştirmesi aşamasında beton içinde oluşabilecek hatalar sonucunda boşluklar kalabilmektedir. Donma çözünmeye karşı dayanıklı beton üretirken beton içerisine belirli miktarda hava sürükleme gerekli olmaktadır. Dizayn edilen gerekli değerin altında hava sürüklendiği zaman betonun durabilitesinde (dayanıklılığında) azalma olmaktadır. Bu nedenle hava miktarının ölçümü önem taşımaktadır. Hava miktarıda yukarıda görülen Taze Betonda Hava Miktarı ölçer cihazıyla ölçülebilmektedir. Üretilen taze betonların ileriki yaşlarda katılaşmış haldeki dayanımlarını tespit etmek için silindir ya da kübik numuneler üretmek gerekmektedir. Bu nedenle yukarıda resimde görünen çelik silindir numune kalıpları vasıtasıyla imalatı yapılan binanın taze betonundan numuneler alınabilmektedir.

11 1.13 SCHMİDT BETON ÇEKİCİ 1.14 BETONARME DONATI TESPİT CİHAZI (FERROSCAN) Bazı hallerde sorunlu olduğu düşünülen binaların beton basınç dayanımlarının tespiti gerekli olmaktadır. Bu işlem bazen karot numune alımı vasıtasıyla yapılabilir. Karot numune alımı hasarlı bir deney tekniğidir. Yapıdan bir parça kesilerek alınır. Karot alınmadan önce Schmit Çekici kullanımı yardımıyla hasarsız bir şekilde beton basınç dayanımı yerinde tespit edilebilir. Fakat bu testin karot numune ile birlikte kullanımının daha faydalı olduğu bilinmektedir PUNDİT ULTRASONİK HIZ TESPİT CİHAZI Mevcut binalardan karot numune alımı yapılırken donatının kesilmemesi gerekmektedir. Betonarme içinde gömülü olan donatının gözle görünmesi olanaksız olduğundan elektronik cihazlarla tespit edilmesi gerekmektedir. Yukarıdaki resimde görülen Ferroscan Cihazı taşıyıcı eleman içindeki donatıyı tespit etme yeteneğine sahiptir. Donatı konulup konulmadığı tartışma konusu olan yerlerde de bu cihazı kullanmak mümkündür ORTALAMA ISIL GEÇİRGENLİK KATSAYISI ÖLÇÜM CİHAZI Yapılarda kullanılan malzemelerin fiziksel özellikleri Bazı hallerde sorunlu olduğu düşünülen binaların önemlidir. Isıl geçirgenlik katsayısı da bu önemli beton gerekli özelliklerden birisidir. Binalarda oluşan ısı kaybı ya olmaktadır. Pundit cihazı schmit metodu gibi hasarsız da kazanımları ısıl geçirgenlik katsayısıyla doğrudan bir yöntem sunar. Betonun kendi arasındaki kalite orantılıdır. Bu nedenle ısıl geçirgenlik katsayısı uygun farkını da göstermeye yarayan faydalı bir cihazdır. olan malzemelerin bina imalatlarında kullanılması Ultrasonik betonun önem arz etmektedir. Kullanılan malzemenin ısıl komposite kaynaklanan farklılıkları kullanarak kalite geçirgenlik katsayısının tespiti yukarıdaki resimde farkını ayırt eder. görülen cihazla yapılır. basınç ses dayanımlarının yayılımı tespiti prensibiyle

12 2. ÇİMENTO LABORATUARI 2.1 ÇIMENTO LABORATUARI RILEM KARIŞTIRICI 2.2 ÇİMENTO NUMUNESİ KIRMA CIHAZI Çimento imalatından sonra üretilen çimentonun dayanım sınıfının belirlenmesi ( PÇ gibi ) gerekmektedir. Bazı hallerde depoda bekletilen çimentolarda zamanla kalite kaybına uğrayarak bir alttaki çimento dayanım sınıfına düşebilir. Bu durumların belirlenmesi amacıyla standart karışım üzerinde standart dayanım deneyi yapmak gerekir. Standart karışım ise rilem kumu ve belirli miktardaki su ve çimentonun standart bir şekilde karıştırılmasın gerektirir. Rilem Karıştırıcısı ile bahsi geçen standart karışım uygun prosedür ile karıştırılmaktadır. Yukarıdaki bahsedilen standart rilem karışımı ile elde edilen harç karışımlarından üretilen standart boyuttaki (4x4x16 cm) prizmatik numuneler resimde görülen Çimento Basınç Presi ile eğilme ve basınç testine tabi tutulur. Elde edilen sonuçlarla çimentonun sınıfı belirlenir. 2.3 ÇİMENTO LABORATUARI BLAİNE ÖZGÜL YÜZEY CİHAZI Bilindiği üzere betonu oluşturan ana hammaddelerde en önemlisi çimentodur. Çimentonun yapıştırıcılık özelliğini etkileyen parametrelerden biri ise inceliğidir. Çimentodan farklı olarak bazı puzolanik malzemelerle bağlayıcılık özelliği gösterirler. Bu özellik ile puzolanın inceliğide doğrudan ilgilidir. Toz formundaki bu malzemelerin inceliklerinin ölçülmesi önem arz etmektedir. Blaine özgül yüzey cihazı ile birim ağırlığa sahip toz formundaki numunenin yüzey alanı ölçülebilmektedir.

13 3. YAPI MEKANİĞİ LABORATUARI 3.1 BETON EĞİLME TESTİ CİHAZI 3.2 TEPE YÜKÜ BASINÇ DENEYİNDE KULLANILACAK DEĞİŞİK ANMA ÇAPLI BETON BORULAR İÇİN APARATLAR Beton birçok yapı elemanında kullanılmaktadır. Betonun çekme dayanımı basınç dayanımından düşük olduğundan betonun çekme bölgesine çekme donatıları yerleştirilerek betonarme elemanlar elde edilir. Teorik betonarme hesaplarının gerçek durumda ortaya çıkan problemler ile ne kadar uyumlu olduğu deneysel çalışmalarla anlaşılmaktadır. Bu nedenle araştırmalarda kiriş, kolon ve döşeme elemanları üretilerek deneyler yapılır. Sonuçların teorilerle uygunluğu araştırılır. Beton eğilme testi cihazıyla üretilen elemanların taşıma güçleri deneysel olarak bulunabilmektedir. Piyasada çeşitli ebat ve kalitede beton büz borular üretilmektedir. Bunların belirli dayanım ve dayanıklılıkta olması gerekmektedir. Konuyla ilgili standart sınırları yönetmeliklerle belirlenmiştir. Bu sınırlardan biride üretilen büz boruların belirli bir geçirgenlik değerini aşmamasıdır. Bu nedenle Geçirgenlik Deneyi yapılır. Bu deney esnasında çeşitli aparatlar yardımıyla borunun her iki tarafı sıkıca kapatılır. Belirli bir noktasından basınçlı hava ya da su verilerek betonun geçirgenlik katsayısı ölçülür. Geçirgenlik deneyi ile kullanılan betonun kalitesi belirlenmiş olur.

14 4. DEPREM ARAŞTIRMA LABORATUARI BENZEŞTİRİLMİŞ DEPREM YÜKÜ VERİLEN GÜÇLENDİRİLMEMİŞ BİNA MODELİ BENZEŞTİRİLMİŞ DEPREM YÜKÜ VERİLEN GÜÇLENDİRİLMİŞ BİNA MODELİ Laboratuarımızda yıllık mevcut problemli yapıların deprem esnasında bina davranışlarına ışık tutmak amacıyla yukarıda görülen çalışma yapılmıştır. Yapıya benzeştirilmiş deprem yükleri verilmiş olup yapı standartlarda öngörülen deplasman değerlerine ulaşınca deney bitirilmiştir. Binanın hem deneysel hem de analitik olarak davranışı ortaya konmuştur. Laboratuarımızda gerçek hayatta depreme maruz kalmış fakat yıkılmamış ama ciddi hasarları bulunan bir binanın lifli polimerler ile güçlendirildikten sonra tekrar depreme maruz kalması durumu simule edilmiştir. Burada lifli polimerler ile güçlendirmenin bina davranışına sağladığı katkılar deneysel ve teorik olarak incelenmiştir. 4.1 LİNEAR VARİABLE DİSPLACEMENT TRANSDUCER 4.2 DATA LOGGER CİHAZLARI Kısa adı LVTD olarak geçen bu cihazlar deprem deneyi esnasında yapının istenen noktalarına yerleştirilip bu noktalardaki istenen deplasmanları ölçmeye yarar. Voltaj prensibiyle çalışmaktadır. Ürettiği voltaj değerleri datalogger ile cihazlar vasıtasıyla deplasman değerlerine dönüştürülür. Laboratuarımızda 20 adet LVTD cihazımız mevcuttur. Ayriyeten laboratuarımızda LVTD ile aynı prensible çalışan fakat daha fazla deplasman yapabilme özelliği olan potansiyometrik cetvellerde bulunmaktadır. Dataloggerlar yukarıda açıklanan LVTD deplasman ölçerlerden ve loadcell den aldığı voltaj değerlerini inşaat mühendisliği için anlamlı değerlere dönüştürür. Bu cihazlarda laboratuarımızda 8 adet bulunmaktadır. Türkiyede ilk olarak uygulanan 3 boyutlu FRP ile güçlendirilmiş yapının depremde davranışının incelenmesi deneyinde bu cihazlar kullanılmıştır.

15 4.3 LOADCELL 4.4 YÜKLEME KRİKOLARI Benzeştirilmiş deprem yüklerini ölçmekte kullanılan loadcell hidrolik kriko vasıtası ile verilen yükü ölçerek dataloggera aktarmaktadır. Voltaj tabanlı çalışan bu cihaz 1 gr hassasiyete sahiptir. Laboratuarımızda 20, 30,40, 50, 60, 100 tonluk loadceller mevcuttur. Bu cihaz her türlü malzemeye uygulanacak yükleri ölçmedede kullanılabilir., dönebilir binoküler (F.N. 22, F.N. 26.5) Krikolar her yönde her türlü malzemeye yük uygulamada kullanılabilecek cihazlardır. Yağ basıncı ile çalışırlar. Manuel veya motor vasıtasıyla yük uygulanabilir. Laboratuarımızda 40, 60, 100, 250 tonluk krikolar mevcuttur TONLUK TEKRARLI YÜKLEME KRİKOSU 20 tonluk tekrarlı Yükleme krikosu hidrolik krikolara benzer özellikte olup hidrolik krikolardan farklı olarak belli bir frekans da dinamik yük de uygulayabilmektedir. Dolayısıyla bu şekilde deprem yükleri gerçeğe daha çok benzeştirilmiş olur.

16 5. ZEMİN MEKANİĞİ LABORATUARI 5.1 DANE DAĞILIMININ BELİRLENMESİ DENEY ALETLERİ 5.2. KIVAM LİMİTLERİ CASSAGRANDE ALETİ Elek Takımı Hidrometre Deney Seti Cassagrande Deney Aleti Zeminlerin sınıflandırılmasında danelerin çaplara göre dağılımı ön plana çıkmaktadır. Bu amaçla kaba daneli (çakıl ve kum ) zeminlerde elek analizi deneyi, ince daneli (silt ve kil) zeminlerde ise hidrometre deneyi yapılmaktadır. Yukarıda görülen elek takımı ve hidrometri deney seti ile bu çalışmalar gerçekleştirilmektedir. İnce daneli zeminlerin fiziksel ve mekanik davranışları bünyelerindeki su ile bağıntılıdır. Zemin su ilişkisi kıvam limitleri ile belirlenir. Zeminler farklı su muhtevalarında farklı kıvam özellikleri gösterirler. Laboratuarda likit limit için Cassagrande Deneyi, plastik limit için Plastik Limit Deneyi, rötre limit için Rötre Deneyi yapılır KOMPAKSİYON DENEY SETLERİ 5.4. CALİFORNİA BEARİNG RATİO (CBR) DENEYİ ALETİ Kompaksiyon (sıkıştırma), zemin danelerinin birbirine yaklaştırılması ve aralarındaki hava boşluklarının azaltılması ile daha sıkı bir konuma gelmelerini sağlayan mekanik bir işlemdir. Bu işlemle zemin özelliklerinin iyileştiği çok eski çağlardan beri bilinen bir gerçektir. Laboratuarda kompaksiyon ile ilgili parametreleri belirlemek için Standart ve Modifiye proctor deneyleri yapılır. Deney sonucunda arazide uygulanacak su muhtevası ve buna karşı gelen kuru birim hacim ağırlık belirlenir Karayollarında zemin, temel ve alt temel malzemeleriyle yerinde yapılan kompaksiyonun yönetmeliklere uygunluğu CBR Deneyi ile belirlenir. Bu deney için kullanılan yükleme ünitesi aynı zamanda Serbest Basınç Deneyi (tek eksenli) içinde kullanılır.

17 5.5. PERMABİLİTE DENEY SETLERİ 5.6. KONSOLİDASYON DENEY SETİ Permeabilite, geçirgenlik veya su iletim özelliği olarak tanımlanabilir. Zemin boşluklarında suyun hareket edebilme özelliğidir. Permabilitenin laboratuarda belirlenebilmesi için kaba daneli (çakıl ve kum) zeminlerde Sabit Seviyeli Permabilite Deneyi, ince daneli (silt ve kil) zeminlerde ise Düşen Seviyeli Permabilite Deneyi yapılır. Mühendislik yapılarında oturma ve oturma ile ilgili problemler sürekli olarak mühendislerin karşısına çıkmaktadır. Özellikle ince daneli zeminlerin zaman bağlı oturmaları ile ilgili problemler pratik hayatta yaşanmaktadır. Bu tip zeminlerin oturma miktarı ve oturma zamanı ile ilgili hesapların yapılmasında yararlanılan geoteknik parametrelerin belirlenmesinde Konsolidasyon Deneyi Setleri kullanılır KAYMA MUKAVEMETİ DENEYLERİ CİHAZLARI 5.8. ARAZİ VE LABORATUAR VEYN DENEY SETLERİ Kesme Kutusu Deney Aleti Serbest Basınç Üç Eksenli Deney Seti Deney Aleti Zeminlerin kaymaya karşı gösterebileceği en büyük kayma gerilmesi kayma mukavemeti olarak tanımlanır. Zeminlerin kayma mukavemetini bulunmasında yukarıdaki deney cihazları kullanılır. Veyn deneyleri standart bir sondanın zemine batırılıp, verilen yatay döndürme momentiyle zeminin kesilerek, zemin kayma mukavemetinin ve hassaslığının belirlenmesi esasına dayanır. İnce daneli zeminlerde, özellikle suya doygun olan yumuşak killerde; örselenmemiş numune alınamadığı durumlarda kaplama borusu içerisinde, örselenmemiş numune hazırlanamadığında ise numune alma tüpü içerisinde bu deney yapılır. Laboratuarımızda Arazi Veyn ve laboratuarda kullanılan Torn Veyn deney aletleri mevcuttur.

18 5.9. DİNAMİK SONDA DENEY ALETİ YARDIMCI EKİPMANLAR Zemin araştırmalarında kullanılan dinamik sondalarla kaba daneli zeminlerin yerleşim sıkılıkları, ince daneli zeminlerin ise kıvamları ile ilgili bilgiler elde Laboratuarımızda yapılan deneylerde; etüv, hassas edilir. Laboratuarımızda m derinliğe kadar teraziler, alüminyum kaplar, ölçülü mezürler, çakılabilen 2 adet Hafif kumpaslar ve benzerleri yardımcı ekipman olarak Dinamik Sonda aleti mevcuttur. kullanılmaktadır. 6. HİDROLİK LABORATUARI 6.1 ALTOSONIC UL 600 R DEBI ÖLÇER Açık kanal akımlarında ölçümlerindeki yapılan hassasiyet, hız kısıtlı 6.2 AÇIK KANAL DÜZENEĞİ ve debi olan su kaynaklarının doğru ve amacına uygun olarak kullanılması bakımından önemlidir. Bu nedenle Hidrolik laboratuarımızda 60 cm genişliğinde, 10 m ölçüm yapılacak olan kesitlerdeki ölçüm şekli ve uzunluğunda, taban eğimi ayarlanabilir, 5 lt/sn ile 50 sayısının doğru olarak belirlenmesi gerekir. Altosonic lt/sn aralığında debi akıtabilen, su devri daimi ile debi birlikte bir açık kanal düzeneği bulunmaktadır. Bu ölçer yardımıyla yapılabilmektedir. hassas debi ölçümleri model üzerinde açık kanallarda pürüzlülükten dolayı oluşan etkiler, köprü ayaklarında oluşabilecek kabarmalar ilave aparatlar yardımıyla modellenip hız ve debi ölçümü elektronik olarak yapılabilmektedir.

19