1 Ocak 1955 yılında İsveç ve Finlandiya ile birlikte Kurucu Antlaşması nda yapılan değişiklikle Avrupa Birliği ne girmiştir.

Transkript

1 1 I. BÖLÜM GENEL OLARAK AVUSTURYA 1 Ocak 1955 yılında İsveç ve Finlandiya ile birlikte Kurucu Antlaşması nda yapılan değişiklikle Avrupa Birliği ne girmiştir. Avusturya nın nüfusu şu anda 8,1 milyon civarındadır. Kişi başına düşen Gayri safi Yurt Hasıla miktarı Euro dur.bu miktar Euro olan AB ortalamasının biraz yukarısında yer almaktadır. Avusturya da vergi yükü kavramına bir göz atacak olursak bu oranın %43,7 olduğunu görürüz. Bu oran AB nin son gelişmesinden önceki oranın 2 puan üstünde olduğunu belirtmek gerekir. AVUSTURYA VERGİLERİ a) Gelir Vergisi:Artan oranlı bir tarife mevcuttur.3640 Euro ya kadar % 0 vergi alınırken ; bundan sonraki her 3630 Euro için %21, sonraki Euro için %31, sonraki Euro için %41 ve daha sonrası için ise %50 uygulanmaktadır. Gelir türleri tarım ve ormancılık ; serbest meslek kazancı,ticari kazanç, ücret,yatırımdan sağlanan kazanç,kira, leasing ve ihtira-telif benzeri haklardan elde edilen gelir ve diğer olmak üzere 7 çeşittir. Genel olarak vergi dönemi bir vergi yılıdır fakat gelir vergisi mükellefleri idare tarafından onaylanması durumunda bir ticari işten doğan gelirler için takvim yılından başka bir vergi ödeme planı çıkarılabilir. Düzenlemelere göre temsilcileri olmayan şirketler vergi yılının bitiminden itibaren 31 Mart a kadar beyannameyi vergi dairesine vermek zorundadır.fakat bir vergi danışmanı aracılığı ile vergi mükellefi vergi beyan tarihini 1 sene sonraya aktarabilir.eğer bu beyan çok gecikirse en fazla %10 oranında bir ceza vermek vergi idaresinin inisiyatifindedir. Kurum Gelir Vergisinde peşin ödeme tarihleri 15 Şubat,15 Mayıs, 15 Ağustos ve 15 Kasım dır.her ödeme şirketin bir önceki vergi tahakkukuna bakılmak sureti ile ödenir. Eğer tarh işlemi sadece 1 yıl önceki işlem için yapılmışsa %5' lik bir oran eklenir. İki yıl yapılan tarhiyatta %9, üç yıl içinse %14 tür. Bu konuda herhangi bir farklılık olması durumunda verginin tahakkuk ettirilmesinden itibaren 30 gün içinde vergi idaresine bildirilmesi gerekmektedir. b) VAT (Katma Değer Vergisi ) : Avusturya bu vergide AB ile uyumlu hareket etmektedir. Standart oran %20, %10 düşürülmüş oran ve %0 olmak üzere üç tane oran uygulanmaktadır. Veraset ve İntikal Vergisi bizdeki gibi uygulanmaktadır. Buna göre alınan vergi miktarı nakleden kişiye, nakledilen kişiye ve miktara göre değişmektedir.

2 2 Şahsın borçlarının olması durumunda ve cenaze masrafları indirilebilir. Gelir vergisi mükelleflerinin teminatları ve faiz gelirleri ( bankalardan elde edilen ) bu vergiden istisna edilmiştir fakat bu istisna ancak naklin ölümden doğması halinde geçerlidir. e) Damga Vergisi : Sözleşmelerin yapılmasından dolayı % 0,8 ile %1,5 arasında değişen bir vergi alınır. f) Gayrimenkul Transfer Vergisi : Oranı %3,5 tur. Eğer transfer aralarında yakın bir ilişki bulunan kişiler arasında olursa oran %2 ye düşer. Bundan başka sigorta vergisi, belediye vergisi (işverenlerin ödeyeceği) ve Aile Yükünü Dengeleme Fonu na yine işverenler tarafından ödenen %4,5 oranında bir vergi mevcuttur. İşverenlerin ödeyeceği bu vergiler işçilere ödenen ücretlerin brüt tutarı üzerinden ödenecektir. AVUSTURYA KURUMLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Avusturya da hükmi şahıslar ( şirketler, dernekler, kooperatifler ) gelir vergisi ödememekte fakat kurumlar vergisi mükellefi olmaktadır. Gelir vergisinin aksine kurumlar vergisi tek oranlı bir vergi olup oranı %34 olan bu vergi 2005 yılı için %25 e düşürülmüştür. Oranın bu şekilde düşürülmesi ile AB nin belirlediği oranın (%30 ) altına çekilmiş oldu.avusturya vergi idaresinin bu şekilde hareket etmesinin nedeni vergisel rekabet ve şirket yatırımının kötüye gitmeye başlamış olan ekonomiye bir canlandırma getireceğine inanılmasıdır. Avusturya da yaygın olan şirket türleri ; sınırlı sorumlu şirket (GESMBH),Anonim Şirket (AG), joint stock company (esas sermaye şirketi ). Bir Anonim Şirket (AG) için gerekli en az sermaye miktarı euro dur ve Limited Şirketi için bu miktar Euro dur.anonim Şirketlerde en az iki ortak gerekirken Limited Şirketler de 1 ortak yeterlidir.ortaklık için herhangi bir millet ve ikamet zorunluluğu yoktur. Avusturya da şirketin kuruluş yerine göre ödeyeceği miktar değişiklik göstermektedir. Eğer bir şirket Avusturya dan mukim ise bu durumda tüm dünya çapında elde edilen gelirler üzerinden vergi ödeyecektir

3 3 Bir şirketin, Avusturya şirketi sayılabilmesi için işlerinin yönetim yeri veya kurulma yeri Avusturya da olmalıdır. Mukim yani Avusturya şirketleri için, bu şirketlerin dünya çapında elde edeceği gelirleri alacaklandırma imkanı vergi idaresine yetki yoluyla verilmiştir.bu düzenleme dışında, vergi anlaşmaları ile çifte vergilendirme önlemeye çalışılın maktadır. Avusturya şirketi sayılmayan şirketler ise yalnızca Avusturya da elde ettikleri gelirleri üzerinden vergi öderler.bu şirketlere daimi kuruluş olarak iş konularına özgüledikleri mal varlıklarından da vergisel açıdan sorumludurlar. Verginin Hesaplanması: Vergilendirilebilir gelir finans dönemi (mali yıl) başındaki net aktif değerleri ile sonundaki değerlerinin farkından bulunur.bu hesaplama yapılmadan önce ileriye yönelik zararlar indirilir ve kar payları ödenir. Kar dağıtımı bir yavru Avusturya şirketinden diğer bir Avusturya şirketine yapılmış ise ortaklık payı önemsenmeden vergiden muaf tutulur.eğer ana şirket bir konsolide bilanço hazırlarsa bu durumda ana şirketin geliri vergilendirilir. İki yıldan fazla bir süre için eğer yabancını bir şirket önemli bir faiz ödemesi yaparsa, ana şirketin bu durumda vergi ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.(en az öz varlığının %25 oranında bir faiz ödemesi gerekmektedir.) Zararların indirilmesi, için bazı düzenlemeler öngörülmüştür.bunlar hem şirketler hem de gelir vergisi mükellefleri için aynısıdır.buna göre sadece ticari işlemlerden doğan zarar ileriye yönelik nakledilebilir.bu ileriye nakil için mevcut bir zaman sınırlanması yoktur.

4 4 Sermaye Kazançları Aktif değerlerin veya hisselerin satışı olağan ticari gelir olarak değerlendirilir.hisse ve diğer menkuller aktif değerlerin içinde kayıtlıdır ve bunları ücret ödenmeden veya nominal değerin altında transferi durumunda nominal değer ticari gelir olarak kabul edilir. İndirilemeyen Harcamalar ve Diğer Harcamaların Sınırlandırılması İndirilemeyen harcamalar genel olarak müşterilerin seyahat ve konaklama giderleri(normal şartlar altında %50 kadar indirilebilir) hediyeler, bağışlar (bazı istisnalar mevcut) Euro yu aşan araba alımları... Zaman açısından amortisman uygulamasından farklılıklar vardır.taşıtların amortismanı ve personel artışı buna örnek gösterilebilir. Verginin Oranı Avusturya Kurumlarında bu oran %25 olarak uygulanır ve karın dağıtılıp dağıtılmamasına göre herhangi bir değişiklik göstermez.limitet ve Anonim şirketleri ilk yılları için en az 1090 Euro ödemek mecburiyetindedirler.ikinci yıldan itibaren.limitet şirket için 1750 Euro ve Anonim şirketi için de 3500 Euro sınırı konmuştur. Kar Payları İtibari sermaye kazançları için %25 lik bir oran öngörülmüştür.bu oran sonucu ödenecek vergi kaynaktan kesinti yolu ile tahsil edilir.mukim şirket için bu vergi alacaklandırılırken mukim olmayan şirket için bu son ödemedir ve geri ödenmez. Kar paylarını yabancı kaynaklı bir kaynaklı şirketten Yabancı ana şirkete havalesi vergiden muaf tutulmuştur.bunun için ön şart en az iki yıllık %25 oranında bir faiz ödenmesidir. Beyan ve Ödeme Gelir vergisi düzenlenmesi ile aynıdır.ayrıca tüm şirketler en az 3 yılda bir mali denetim altına alınırlar. Stopaj Yolu ile Vergi Alınması (Kaynaktan kesinti) Telif kaynaklı (ihtiras vs.) ücretle için mukim şirket bu vergiyi ödememektedir. Bir Avusturya şirketinin diğerine patent ücreti ödemesi katma değer vergisinin (VAT) düşük oranına tabi olacaktır.

5 5 Lisans sözleşmelerinde yabancı şirkete satış durumunda eğer arada bir vergi anlaşması yoksa %20 oranında stopaj uygulanacaktır.mukim olmayan şirkete ödenen faizler stopaja konu olmayacaktır.eğer faiz Avusturya daki bir gayri menkulle güvence altına alınmışsa vergiye tabi olacak ve bu vergide gelir vergisi matrahına uygun olarak takdir edilecek. Yürürlükteki vergi anlaşması alıcı yabancı şirket kendisine daha düşük bir oran uygulanmasını vergi idaresinden talep etme hakkına sahiptir.bir çok vergi doğuran olayda dar mükellef kapsamı içinde yer alan vergi borçlusu kaynakta kesintinin i özel bir şekline tabi olmaktadır.bunlara örnek olarak mimar,sanatçı,yazar vb. sporcuların gelirlerini gösterebiliriz. Son olarak bu konuyla alakalı bir düzenleme hakkında bilgi verecek olarsak; devamlı suretle zarar eden ve kurumlar vergisini en az miktardan ödeyen sınırlı sorumlu bir şirket örneğin İtalya daki gayrimenkulunu satıp orada vergisini öderse bu vergiyi Avusturya da ödemesi gereken Kurumlar vergisinden belirli koşullar altında düşebilmektedir. II. Bölüm ŞİRKETLER HUKUKU ALANINDA AT DÜZENLEMELERİ VE AVRUPA ŞİRKETİ KAVRAMI Bu konudaki düzenlemeler 2157 sayı, tarihli Konsey Tüzüğü ve 2001/86/CE sayı tarihli Konsey direktifidir. Tüzükte Avrupa Şirketinin kuruluşu, işleyişi, örgütlenişi ve tasfiyesiyle ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Tüzüğün ilk maddesinde Avrupa şirketinin sermayesinin paylara bölünmüş olduğu ve her ortağın şirkete koyduğu sermayesi oranında pay sahibi olacağı belirtilmektedir. Aynı maddede Avrupa şirketinin tüzel kişiliğe sahip olduğu belirtildikten sonra çalışanlarla ilgili düzenlemelerin tüzüğün tamamlayıcısı olan yönerge hükümlerinden yapılacağı belirtilir. Avrupa şirketi monist veya dualist yapılardan birisinde kurulabileceği yine söz konusu tüzükte yer alır.buna göre monist yapıda hissedarlardan oluşan bir genel kurul ile şirketi idare eden bir yönetim kurulundan ibaret iken, ikincisinde bunlara ek olarak bir de denetleme kurulu bulunur. Bu tüzükte ayrıca bir ek bulunmaktadır. Bu ekte üye devletlerin Avrupa şirketinin kuruluşuna temel olabilecek şirket tipleri listesi vardır. Aynı tarihli direktifte ise, kuruluş usullerine göre çalışanların Avrupa şirketinde ne şekilde yer alacakları, işveren ve çalışanlar arasında öngörülen müzakere usulleri bulunmaktadır. Avrupa şirketinin temel özellikleri genel olarak Avrupa hukuku düzenlemeleri olan tüzük ve yönergeyle belirlenmiştir. Bunlar : a) SE ( Societas Europeae) ifadesini yer alması b) Şirket esas sözleşmesinde bulunması gerekli sermaye miktarı c) Avrupa şirketi türünün bir anonim şirket olması

6 6 d) Şirket merkezinin yönetim merkezi ile aynı yerde bulunması gerektiği. Avrupa Topluluğu tarafından getirilmiş bu kural rekabetin önlenmesini amaçlamıştır. e) Şirketin asıl olarak Topluluk hukukuna ve uluslar arası özel hukuka tabi olması. Şirketin kuruluşundan itibaren çıkabilecek uyuşmazlıklar Tüzüğün 9. maddesine göre belirlenir. Buna göre en üstte tüzük bulunur. Sonraki norm tüzüğün izin verdiği sürece şirket esas sözleşmesinin hükümleridir. Üye devletlerin yapmış oldukları Avrupa şirketine dair düzenlemeler bundan sonra yer alır. AVRUPA ŞİRKETİNİN VERGİSEL BOYUTU 2157/2001 sayılı Tüzüğün 2. maddesine göre Avrupa şirketinin kuruluşu dört şekilde olabilir. Birleşme, holding, yavru şirket şeklinde kuruluş ve ulusal hukuka tabi bir anonim şirketin nevi değiştirmesi yoluyla gerçekleştirilen kuruluş. 90/434 sayılı Konsey direktifi, nevi değiştirme hariç kuruluş usullerinin hepsine uygulanabilecektir. Bu durum da dikkate alındığında kuruluş şekillerinin her birinde ortaya çıkabilecek vergisel sorunların ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir. Düzenlemeler sonucu ortaya çıkan ana sonuçlardan birisi Avrupa şirketinin merkezini seçerken merkezin bulunacağı üye devletin vergi düzenlemelerine göre hareket etmesi gerektiğidir. Örneğin Belçika ve İngiltere de farklı üye devletlerde bulunan şirketlerin birleşme, bölünme ve hisse devri ile ilgili olan Avrupa Birliği direktifiyle benzeşen düzenlemeler sağlanmadığı için şirketler açısından vergisel bir olumsuzluk mevcuttur. 90/434 sayılı direktifin 8. maddesi 2.fıkrasında devir alınan şirketin hisselerinden doğan vergilerin Avrupa şirketine yansıtılarak mahsup edilmesine imkan verilmektedir. Ayrıca Avrupa şirketinin merkezi haricindeki üye devletlerdeki daimi müesseselerde elde edilen vergiden muaf rezervlerin aktarılmasında Belçika ve İspanya hariç diğer ülkelerde bir kısıtlama getirilmemiştir. Herhangi bir yabancı devletteki (AB dışında) aktiflerin Avrupa şirketine transferi dolayısıyla doğabilecek kazançlarda istisna metodunu uygulayan Belçika, Almanya, Fransa, Lüksemburg, Hollanda, Avusturya, İspanya gibi ülkelerde ilave bir vergi yükü doğurmamaktadır. Avrupa şirketinin faaliyete geçmesiyle zaten karışık bir düzene sahip olan vergi sistemi başka sorunlarla da karşılaşılacaktır. Şu an itibariyle dolaysız vergiler açısından yapısal farklılıklar ve değişen oranlar uyumu zorlaştırmaktadır. Avrupa şirketi merkezinin bulunduğu üye devlette ikametgah ilkesi gereği tüm geliri üzerinden vergi ödeyecektir. Bunun dışında diğer ülkelerde elde ettiği gelirlerde kaynak ülkesi prensibi doğrultusunda vergilendirilecektir. Üye devletler biraz önce bahsedilen direktifle gelirin elde edildiği kaynak ülkelerinde temettü, faiz ve royalty üzerinden alınan vergilerin ortaya çıkardığı sorunları çözmeye çalışmışlardır.

7 7 KAYNAKÇA Bilici Nurettin, Türkiye- Avrupa Birliği İlişkileri, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004 Keskin Ali Cenk, Şirketler Hukuku Alanında Avrupa topluluğu Düzenlemeleri Ve Avrupa Şirketi, Beta Yayınevi 2004 Taxes of Europe, Euroaudit Delmas, Brüksel 2004 İNTERNET KAYNAKLARI http//:europe.eu.int