Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ ve Bağlı Kuruluşları

Transkript

1

2 Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ ve Bağlı Kuruluşları İçindekiler Sınırlı Denetim Raporu Konsolide Gelir Tablosu Konsolide Bilanço Konsolide Nakit Akım Tablosu Konsolide Mali Tabloları Tamamlayıcı Dipnotlar

3

4 Konsolide Gelir Tablosu Türk Lirası'nın 30 Eylül 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir.) Not 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren 9 aylık dönem 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren 3 aylık dönem 30 Eylül 2003 tarihinde sona eren 9 aylık dönem 30 Eylül 2003 tarihinde sona eren 3 aylık dönem Net satışlar 5 1,756, , , ,803 Satışların maliyeti (1,530,585) (471,701) (596,432) (272,869) Brüt kar 225,620 65, ,357 66,934 Genel yönetim giderleri 5 (46,533) (18,920) (34,671) (9,976) Satış ve pazarlama giderleri (57,806) (19,867) (24,888) (10,191) Diğer faaliyet gelirleri/(giderleri), net 1 (5,060) (3,314) 1,803 4,489 Esas faaliyet karı 116,221 23,854 63,601 51,256 Net finansman maliyeti, net 2 ve 5 (14,839) (7,266) (4,615) (7,261) İştiraklerden gelirler/(zararlar), net 8 1,727 1,415 (12,997) (12,446) Diğer gelirler/(giderler), net 3 (6,695) 1,793 22,172 20,929 Parasal pozisyon öncesi kar 96,414 19,796 68,161 52,478 Net parasal pozisyon karı/(zararı) (2,652) (4,043) 5,776 5,289 Vergi öncesi kar 93,762 15,753 73,937 57,767 Vergi gideri 4 (38,249) (5,935) (27,496) (18,965) Vergi sonrası kar 55,513 9,818 46,441 38,802 Azınlık payları (683) Net dönem karı 55,557 10,669 46,528 38,119 Beheri 1,000 TL nominal değerindeki hisselerin ağırlıklı ortalama adedi 110,000,000, ,000,000, ,000,000, ,000,000,000 Hisse başına kazanç (kısaltılmamış tam Türk Lirası)

5 30 Eylül 2004 Tarihi İtibarıyla Konsolide Bilanço Türk Lirası nın 30 Eylül 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir.) Not Varlıklar Maddi duran varlıklar, net 6 96,692 98,878 Maddi olmayan duran varlıklar, net 7 5,755 5,917 İştirakler 8 12,187 10,230 Satılmaya hazır bağlı menkul kıymetler ,680 96,057 Diğer duran varlıklar 10 3,191 3,361 Ertelenmiş vergi alacağı 20 1,064 6,437 Toplam duran varlıklar 209, ,880 İlişkili kuruluşlardan alacaklar 5 1,883 6,002 Stoklar , ,472 Ticari alacaklar, net 12 78,253 72,634 Diğer dönen varlıklar 13 21,986 8,652 Alım-satım amaçlı bağlı menkul kıymetler ,509 Nakit ve nakit benzeri değerler 14 15,012 59,254 Toplam dönen varlıklar 527, ,523 Toplam varlıklar 736, ,403 Özsermaye ve borçlar Sermaye , ,823 Ana sermayeye iştirak 15 (263) (263) Birikmiş karlar , ,417 Toplam özsermaye 268, ,977 Azınlık payları 16 7,861 8,642 Borçlar Uzun vadeli banka kredileri 17 15,359 11,897 Ticari borçlar 18-32,491 Kıdem tazminatı karşılığı 19 3,638 3,166 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 20 3, Toplam uzun vadeli borçlar 22,370 48,205 İlişkili kuruluşlara borçlar ,287 Kısa vadeli banka kredileri 17 34,965 28,287 Ticari borçlar , ,875 Diğer kısa vadeli borçlar 21 18,224 15,736 Ödenecek vergi ve yasal yükümlülükler 20 10,204 8,394 Toplam kısa vadeli borçlar 438, ,579 Toplam borçlar ve özsermaye 736, ,403 Taahhütler ve şarta bağlı yükümlülükler 23 2

6 Konsolide Nakit Akım Tablosu Türk Lirası nın 30 Eylül 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir) Cari Dönem Önceki Dönem Not 30 Eylül Eylül 2003 Faaliyetlerden Kaynaklanan Nakit Akımları Net dönem karı 55,557 46,528 Düzeltmeler: Maddi duran varlık satış karı 3 (207) (4,856) Bağlı menkul kıymetlerin makul değerindeki değişim 3 1,806 (8,556) Vergi gideri 4 38,249 27,496 Amortisman ve itfa payları 6 ve 7 11,318 9,783 İştiraklerden (gelirler)/zararlar 8 (1,727) 12,997 Azınlık payları 16 (44) (87) Kıdem tazminatı karşılığı Garanti karşılığı, net 853 1,639 Gider tahakkukları 2, Vergi ceza ve yasal yükümlülükler karşılığı 3 2,015 - Bağlı menkul kıymetler satış (karı)/zararı 3 5,437 (7,574) Envanter karşılığı 1,785 3,159 Enflasyonun parasal kalemler üzerindeki etkisi (4,642) 136 Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler Ticari alacaklar (11,808) (41,571) İlişkili kuruluşlardan alacaklar 3,608 (21,515) Stoklar (300,857) (93,036) Ticari borçlar 204,141 8,464 İlişkili kuruluşlara borçlar (2,051) (5,823) Diğer varlıklar/borçlar, net (15,922) 5,824 Ödenen vergiler (27,475) (8,041) Esas faaliyetlerden dolayı net nakit çıkışı (36,527) (73,298) Yatırım faaliyetleri Maddi duran varlık alımları 6 (7,653) (6,524) Maddi olmayan duran varlık alımları 7 (1,450) - Maddi duran varlık satışları 3 ve ,921 İştirak alımları 8 (230) (4,753) Satılmaya hazır menkul kıymet alımı - (8,078) Satılmaya hazır menkul kıymet satışları 9.1 3,067 - Yatırım faaliyetlerinden dolayı net nakit (çıkışı)/girişi (5,926) 6,566 Finansman faaliyetleri Geri ödenen banka kredileri (23,378) (86,223) Alınan banka kredileri 36, ,531 Alım-satım amaçlı menkul kıymet satışı ,576 14,271 Ödenen temettü 15.1 (55,929) (7,994) Finansman faaliyetlerinden dolayı net nakit (çıkışı)/girişi (1,789) 37,585 Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net azalış (44,242) (29,147) 1 Ocak itibarıyla nakit ve nakit benzeri değerler 14 59,254 61, Eylül itibarıyla nakit ve nakit benzeri değerler 14 15,012 32,322 3

7 30 Eylül 2004 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait (Birim: Milyar TL olarak UMS 29 uyarınca enflasyon etkilerini yansıtacak şekilde Türk Lirası nın 30 Eylül 2004 tarihindeki satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir.) Faaliyet Konusu ve Tarihçe Ana ortaklık olan Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ ( Şirket ), 24 Kasım 1999 tarihinde Volkswagen AG nin bir distribütörü olarak kurulmuştur ve Volkswagen marka otomobillerin ithalatı, pazarlanması ve satılması alanında faaliyet göstermektedir. Şirket, 19 Mart 2004 tarihine kadar Doğuş Otomotiv Holding AŞ nin (DOHAŞ) iştiraki olarak aşağıda dökümü verilen diğer altı şirketle birlikte Doğuş Otomotiv Grubu adı altında faaliyet göstermiştir. Doğuş Motor Servis ve Ticaret AŞ (Doğuş Motor) (Audi and Porsche marka otomobillerin ithalat ve dağıtımı), Doğuş Ağır Vasıta Servis Ticaret AŞ (Doğuş Ağır Vasıta) (Scania marka ağır vasıtaların ithalat ve dağıtımı), Genpar Otomotiv Ticaret AŞ (Genpar) (Otomobil yedek parça ithalat ve ticareti), Katalonya Oto Servis ve Ticaret AŞ (Katalonya) (Seat marka otomobil ithalat ve dağıtımı), Doğuş Oto Pazarlama ve Ticaret AŞ* (Doğuş Oto Pazarlama) (Grup markalarının yetkili satıcısı), Doğuş Motor Sporları Organizasyon Pazarlama Servis ve Ticaret AŞ (Doğuş Motor Sporları) (Motor sporları organizasyonu). * Genoto General Otomotiv Pazarlama ve Ticaret AŞ nin ünvanı 8 Nisan 2004 tarihli genel kurul kararı uyarınca Doğuş Oto Pazarlama ve Ticaret AŞ olarak değiştirilmiş olup söz konusu değişiklik 13 Nisan 2004 tarihinde tescil edilmiştir. Şirket, 19 Mart 2004 tarihinde ortağı olan DOHAŞ ve aşağıda dökümü verilen diğer üç şirketle birleşmiştir: Doğuş Motor, Doğuş Ağır Vasıta, Genpar. Birleşme sonrasında ana ortaklık haline gelen Şirket ve bağlı kuruluşları (birlikte Grup olarak nitelendirilmiştir) tek bir sektörde faaliyet göstermektedir. Grup un tüm faaliyetleri ve satış işlemleri Türkiye de gerçekleşmektedir ve bu yüzden coğrafi sektör bilgisine gerek görülmemiştir. Şirket ve bağlı kuruluşları olan Doğuş Motor Sporları ve Katalonya Türkiye de kayıtlı olup merkezleri aşağıdaki adreste faaliyet göstermektedir: Doğuş Grubu Binaları Büyükdere Cad. No: Maslak/İstanbul-Türkiye Şirket in bağlı kuruluşu olan Doğuş Oto Pazarlama, Türkiye de kayıtlı olup merkezi aşağıdaki adreste faaliyet göstermektedir: Ankara Asfaltı Üzeri Hürriyet Mahallesi No: 49/ Kartal/İstanbul-Türkiye Ayrıca Şirket, %50 oranında sahip olduğu Yüce Auto Motorlu Araçlar Ticaret AŞ (Yüce Auto) (Skoda marka otomobil distribütörü) hisseleri ile, şirket faaliyetleri üzerinde kontrol gücüne değil ancak, önemli bir etkiye sahiptir. 4

8 (a) Önemli Muhasebe İlkeleri Uygunluk beyanı Şirket ve bağlı kuruluşları, muhasebe kayıtlarını Maliye Bakanlığı nca yayımlanmış Tek Düzen Hesap Planı çerçevesinde Türk Ticaret Kanunu ve Türk Vergi Mevzuatı na uygun olarak tutmakta ve yasal mali tablolarını da buna uygun olarak Türk Lirası (TL) bazında hazırlamaktadır. İlişikteki konsolide mali tablolar, Şirket ve bağlı kuruluşlarının yasal kayıtlarına dayanarak, yapılan sınıflama ve düzeltmeler ile, mali tabloların gerçeği yansıtması ilkesi doğrultusunda, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları na (UFRS) uygun olarak hazırlanmıştır. (b) Mali tabloların hazırlanış şekli İlişikteki konsolide mali tablolar, milyar Türk Lirası olarak hazırlanmış olup, 29 nolu Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS 29) Hiperenflasyonist ekonomilerde finansal raporlama uyarınca enflasyon düzeltmelerini yansıtacak şekilde 30 Eylül 2004 tarihindeki cari satınalma gücü cinsinden ifade edilmiştir. Konsolide mali tablolar, makul değerleriyle gösterilen türev finansal araçlar, alım-satım amaçlı varlıklar ve yükümlülükler ve satılmaya hazır menkul kıymetler hariç olmak üzere, tarihi maliyet esası baz alınarak hazırlanmıştır. Şirket in aynı kontrol grubu altında bulunduğu DOHAŞ, Doğuş Motor Servis, Doğuş Ağır Vasıta ve Genpar ile birleşmesi, çıkarların havuzlanması (pooling of interests) yöntemiyle muhasebeleştirilmiştir. Dolayısıyla, ekteki konsolide mali tablolarda yer alan geçmiş dönem bakiyeleri, söz konusu birleşmenin sunulan ilk dönemin başında gerçekleştiği varsayılarak, birleşen şirketlerin mali tablolarına tüm birleşme etkileri yansıtılmak suretiyle yeniden düzenlenmiştir. (c) Yüksek enflasyonlu ülkelerde muhasebe Konsolide mali tablolarda, Türk Lirası nın genel satın alım gücündeki değişmeler nedeniyle yapılan düzeltmelerde, UMS 29 esas alınmıştır. UMS 29, hiperenflasyonist ekonomilerin para birimi ile hazırlanan mali tabloların bilanço tarihindeki ölçüm biriminden gösterilmesini ve genel fiyat endeksinin kullanılarak daha önceki dönemlere ait bakiyelerin de aynı birimden gösterilmesini öngörmektedir. UMS 29 un uygulanmasını gerektiren durumlardan biri, üç yıllık kümülatif enflasyon oranının, %100 e yaklaşması veya üzerinde olmasıdır. 30 Eylül 2004 tarihi itibariyle, Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından yayımlanan toptan eşya fiyat endeksi (TEFE) baz alındığında Türkiye de üç yıllık kümülatif enflasyon oranı %89 olarak gerçekleşmiş ve UMS 29 un %100 kriterine ulaşmamıştır. Bununla birlikte UMS 29 un uygulanmasını gerektiren diğer kriterlerden, halkın tasarruflarını yabancı para cinsinden tutması, mal ve hizmet fiyatlarının yabancı para birimi üzerinden belirlenmesi, faiz oranlarının, ücret ve fiyatların genel fiyat endekslerine bağlanması, kısa vadeli işlemler de dahil satın alma gücündeki kayıpları karşılamak için fiyatların vade farkı konularak belirlenmesi gibi yüksek enflasyon emareleri mevcut bulunmaktadır. Sonuç olarak, Grup un konsolide mali tabloları UMS 29 uyarınca, 30 Eylül 2004 tarihindeki cari satınalma gücündeki değişmelerin etkilerini yansıtacak şekilde düzeltilmiştir. 5

9 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) 30 Eylül 2004 tarihi itibarıyla, konsolide mali tabloların enflasyona göre düzeltilmesinde aşağıda belirtilen endeksler ve katsayılar kullanılmıştır: Tarih Endeks Çevirme Katsayısı 30 Eylül , Aralık , Eylül , İlişikteki konsolide mali tabloların enflasyona göre düzeltilmesinde uygulanan temel ilkeler aşağıdaki paragraflarda özetlenmiştir: Yüksek enflasyonlu ekonomiye sahip bir ülkenin para birimiyle hazırlanan mali tablolar, bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü cinsinden ifade edilmek amacıyla düzeltme işlemine tabi tutulur ve buna bağlı olarak önceki dönem bakiyeleri de bilanço gününde geçerli olan cari satınalma gücü dikkate alınarak düzeltme işlemine tabi tutulur. Parasal aktif ve pasif kalemler bilanço tarihindeki cari satın alma gücü cinsinden ifade edildikleri için düzeltme işlemine tabi tutulmamıştır. Parasal olmayan aktifler ve pasifler ile özsermaye kalemleri, mali tablolara dahil oldukları dönemlere ait enflasyon endekslerinden raporlanan en son mali tabloların ait oldukları dönemin son ayı için ilan edilen endekse kadar geçen sürede meydana gelen değişmeler temel alınarak hesaplanan çeviri katsayıları kullanılarak düzeltme işlemine tabi tutulmuştur. Konsolide gelir tablosunda yer alan kalemler, ilgili işlemlerin gerçekleştiği aylarda ilan edilen enflasyon endekslerinden raporlanan en son mali tabloların ait oldukları dönemin son ayı için ilan edilen endekse kadar geçen sürede meydana gelen değişmeler temel alınarak hesaplanan çeviri katsayıları kullanılarak düzeltme işlemine tabi tutulmuştur. Ancak bilançoda yer alan parasal olmayan kalemlerle ilgili gelir ve giderler, söz konusu varlıklar ve borçların düzeltilmiş tutarları üzerinden hesaplanmıştır. Grup un net parasal pozisyonu üzerindeki enflasyonun genel etkisi, konsolide gelir tablosunda Net parasal pozisyon karı/(zararı) hesabında yansıtılmıştır. (d) Konsolidasyon Bağlı Ortaklıklar Bağlı ortaklıklar, Grup un direk veya dolaylı olarak işlemleri üzerinde kontrol yetkisine sahip olduğu şirketlerdir. Grup, bağlı ortaklık konumundaki şirketlerin finansal ve operasyonel politikalarını yürütme gücüne sahip olmasına bağlı olarak, bağlı ortaklığın faaliyet sonuçlarından pay alır. Kontrol gücünün belirlenmesinde, mevcut ve dönüştürülebilir oy hakları göz önünde bulundurulur. Bağlı ortaklıkların mali tabloları, kontrol gücünün oluştuğu tarihten, sona erdiği tarihe kadar konsolide mali tablolarda gösterilmektedir. Aşağıdaki tablo, 30 Eylül 2004 itibarıyla pay oranları verilerek tüm bağlı ortaklıkları göstermektedir: Grup un direk ve dolaylı Şirket pay oranı (%) Doğuş Oto Pazarlama Katalonya Doğuş Motor Sporları

10 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) İştirakler Grup un, finansal ve operasyonel faaliyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu fakat herhangi bir kontrole sahip olmadığı iştirakler, bu etkilerin başladığı tarih ile etkilerin bitiş tarihi arasında özsermaye esasına göre muhasebeleştirilir. Konsolide mali tablolar, Grup un payına düşen ve özsermaye esasına göre muhasebeleştirilmiş olan iştirak gelir ve giderlerini içermektedir. İştiraklerin zarar etmesi durumunda, Grup a düşen zarar payı iştirakin kayıtlı değerini aşıyorsa, iştirakin kayıtlı değeri sıfırlanmakta, Grup un iştirakleri ile ilgili yükümlülüklerinin bulunması haricinde, başka bir değer düşüş karşılığı ayrılmamaktadır. Aşağıdaki tablo, 30 Eylül 2004 itibariyle pay oranları verilerek tüm iştirakleri göstermektedir: Grup un direk ve dolaylı Şirket pay oranı (%) Yüce Auto (*) Doğuş Sigorta Aracılık Hizmetleri AŞ (Doğuş Sigorta) VDF Holding AŞ (VDF Holding) Volkswagen Doğuş Tüketici Finansmanı AŞ (VDTF) (*) Grup, Yüce Auto hisselerinin %50 sine iştirak etmesine rağmen, şirket faaliyetleri üzerinde kontrol gücüne sahip değildir. Konsolidasyonda eliminasyon işlemleri Konsolide mali tabloların hazırlanmasında, grup içi işlemlerden dolayı oluşan tüm bakiye ve işlemler ile gerçekleşmemiş her türlü gelir elimine edilmiştir. İştiraklerle ve ortak girişimlerle yapılan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş gelirler, Grup un söz konusu iştirakteki yönetim oranı kadar arındırılmıştır. İştiraklerle olan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş gelirler, Grup un söz konusu iştirakteki payı oranında arındırılmıştır. Grup içi işlemlerden kaynaklanan gerçekleşmemiş zararlar da, değer düşüşüyle ilgili kanıt olmadığı hallerde, gerçekleşmemiş karların arındırılmasında kullanılan yöntemle arındırılmıştır. (e) (f) (g) İlişkili kuruluşlar İlişikteki konsolide mali tablolarla ilgili olarak, Şirket in ana ortaklığı Doğuş Holding AŞ (Doğuş Holding) ve hissedarlar, yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri ve kontrol edilen/iştirak edilen şirketler, bağlı ortaklıklar ve iştirakler "ilişkili kuruluşlar olarak tanımlanmıştır. Normal iş akışı çerçevesinde, ilişkili kuruluşlarla sıradan işlemler yapılmıştır. Bu işlemler ağırlıklı olarak piyasa rayicinden fiyatlandırılmıştır. Ticari ve diğer alacaklar Ticari ve diğer alacaklar, maliyetten değer düşüklüğü düşülerek gösterilmiştir (bkz. muhasebe ilkesi (r)). Stoklar Stoklar, maliyet veya net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile gösterilmiştir. Maliyeti oluşturan faktörler tüm satın alım masrafları ve stokların şu andaki durum ve yerlerine getirilmeleri için katlanılan tüm masrafları kapsamaktadır. Stokların maliyetinin belirlenmesinde, ticari mallar için özel maliyetlendirme, yedek parçalar için hareketli ortalama ve diğer stoklar için aylık ortalama yöntemleri kullanılmaktadır. Net gerçekleşebilir değer, malın normal koşullar altında satılması durumunda oluşacak satış fiyatından satış masrafları düşülerek bulunmaktadır. 7

11 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) (h) Finansal araçlar Sınıflandırma Alım-satım amaçlı finansal araçlar, kısa vadeli kar amacıyla gerçekleştirilmektedir. Korunma amaçlı olarak sınıflanamayacak türev araçları, alım-satım amaçlı türev araçları olarak sınıflanır. İşletme kaynaklı krediler, Grup un bir bankaya doğrudan para kaynağı sağlamasıyla oluşturduğu kredilerdir. Bu krediler, bankadan ters repo yoluyla edinilen devlet tahvilleri ve hazine bonolarıyla teminat altına alınmıştır. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulma niyetiyle edinilen, fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Satılmaya hazır menkul kıymetler, Grup kaynaklı krediler ve alacaklar, vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler ve alım-satım amaçlılar dışında kalan menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Muhasebeleştirme Alım-satım amaçlı varlıklar ve satılmaya hazır değerler, bu varlıkların satın alma taahhütünün gerçekleştiği tarihte kayda alınır. Bu tarihten itibaren bu varlıkların makul değerlerindeki değişimlerle ilgili kar ve zararlar muhasebeleştirilir. Vadeye kadar elde tutulacak varlıklar ve işletme kaynaklı krediler, Grup a transfer oldukları gün muhasebeleştirilirler. Değerleme Finansal araçlar, işlem maliyetleri dahil olmak üzere maliyet üzerinden değerlenir. İlk kaydın ardından, belirli bir piyasa değeri olmayan ve fiyatı ölçülemeyen finansal araçlar, işlem maliyetleri dahil edilmek ve değer düşüklüğü karşılığı ayrılmak suretiyle maliyet değerleriyle kaydedilir. Bunlar dışında tüm ticari araçlar ve tüm satılmaya hazır varlıklar piyasa değerleriyle ölçülür. Ticari olmayan bütün finansal borçlar, krediler, alacaklar ve vadeye kadar elde tutulacak varlıklar, değer düşüklüğü karşılığı ayrıldıktan sonra iskonto edilmiş maliyet değerinden değerlenir. İskonto edilmiş maliyet, efektif faiz oranı metoduyla hesaplanır. Primler ve iskontolar ilk işlem maliyetleri dahil olmak üzere ilgili finansal aracın maliyetine dahil edilir ve efektif faiz oranıyla iskonto edilir. Makul değer ölçme prensipleri Finansal araçların makul değeri, bilanço tarihindeki işlem maliyetleri düşülmemiş piyasa değerleri baz alınarak bulunur. Eğer belirli bir piyasa değeri yoksa, makul değer fiyatlandırma modelleri veya indirgenmiş nakit akım teknikleri kullanılarak bulunur. Ancak, tahmini makul değeri bulabilmek için kanaat kullanmak gerektiğinden, makul değer ölçümleri mevcut piyasa koşullarında oluşabilecek değerleri yansıtmayabilir. Piyasada işlem görmeyen türev finansal araçların makul değerleri, karşı tarafın güvenililirliği ve bu sözleşmenin bilanço tarihinde sona ermesi durumunda, Grup un alacağı veya yükümlü olduğu miktar mevcut piyasa koşulları gözönünde bulundurularak tahmin edilmektedir. Makul değerdeki değişimler Alım-satım amaçlı varlıklar ve satılmaya hazır değerlerin makul değerlerindeki değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan gelir ve giderler, konsolide gelir tablosunda gösterilmektedir. 8

12 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) Özel finansal araçlar Nakit ve nakit benzeri değerler: Nakit ve nakit benzeri değerler, kasa ve bankalar ile üç ay ve daha kısa vadeli, likit varlıklardır. (i) Muhasebe kayıtlarından çıkarma Finansal varlıklar, Şirket bu varlıklar üzerindeki sözleşmeye bağlı haklarını kaybettiği zaman muhasebe kayıtlarından çıkarılır. Bu olay finansal varlıklar satıldığı, süresi dolduğu veya haklarından feragat edildikleri zaman gerçekleşir. Finansal borçlar, yükümlülük yerine getirildiği, iptal edildiği veya süresi dolduğunda kayıtlardan çıkarılır. Alım-satım amaçlı ve satılmaya hazır varlıklar, Grup un bu varlıkları satma taahhütünde bulunduğu tarihte muhasebe kayıtlarından çıkartılır ve bununla ilgili alacaklar da aynı tarihte muhasebeleştirilir. Grup tarafından verilmiş krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak varlıklar, karşı tarafa transfer oldukları gün kayıtlardan çıkarılır. (j) Yabancı para cinsinden yapılan işlemler Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlem tarihindeki yabancı para kuru ile Türk Lirası na çevrilmektedir. Yabancı para parasal varlıklar ve borçlar, bilanço tarihinde geçerli kur üzerinden dönem sonunda Türk Lirası na çevrilmektedirler. Bu tip işlemlerden kaynaklanan kur farkları, konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Makul değer ile gösterilen yabancı para birimi bazındaki parasal olmayan varlıklar ve borçlar, makul değerlerinin belirlendiği günün kurundan Türk Lirası na çevrilmekte ve UMS 29 uyarınca enflasyona göre düzeltme işlemine tabi tutulmaktadır. (k) (l) Kıdem tazminatı karşılığı Türkiye deki mevcut iş kanunu gereğince, Grup, emeklilik nedeniyle işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminatı karşılığı, kıdem tazminatı tavanı dikkate alınarak belirli bir formüle göre hesaplanır ve konsolide mali tablolara yansıtılır. Kıdem tazminatı karşılığı, Grup un ileride ödemekle yükümlü olduğu tahmini kıdem tazminatı yükümlülüğünün bugüne indirgenmiş değerini göstermektedir ve bilanço tarihi itibarıyla tüm çalışanlar bu tür bir ödemeye tabi tutulacakmış gibi hesaplanmıştır. Maddi duran varlıklar ve amortisman Grup un sabit kıymetleri Sabit kıymetler, UMS 29 uyarınca enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılır (bkz. Önemli muhasebe ilkeleri (r)). Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler Finansal kiralama sözleşmesi altında, sahiplikle ilgili tüm risklerin ve faydaların kiracıya ait olduğu sabit kıymet transferleri, finansal kiralama işlemi olarak sınıflandırılmaktadır. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler, bilançoda, kira sözleşmesinin başlangıcındaki minimum kira alacaklarının bilanço tarihi itibarıyla değeri ile makul değerden düşük olanından birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılır (bkz. Önemli muhasebe ilkeleri (r)). Finansal kiralamadan doğan borçlar, anaparanın ödenmesiyle azalırken, faiz ödemeleri direk olarak konsolide gelir tablosunda yansıtılır. 9

13 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) Sonradan ortaya çıkan giderler Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler bakım onarım maliyetleri ile birlikte aktifleştirilebilirler. Sonradan ortaya çıkan diğer harcamalar söz konusu varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Tüm diğer giderler oluştukça konsolide gelir tablosunda gider kalemleri içinde muhasebeleştirilir. Amortisman Maddi duran varlıklara ilişkin amortismanlar, varlıkların faydalı ömürlerine göre aktife giriş veya montaj tarihleri esas alınarak eşit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak, enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş değerleri üzerinden ayrılmıştır. Sabit kıymetlerin tahmini ekonomik ömürleri aşağıdaki gibidir: Binalar 50 yıl Yerüstü ve yeraltı düzenleri 10 yıl Makina ve teçhizatlar 5-10 yıl Döşeme ve demirbaşlar 10 yıl Taşıtlar 5 yıl Özel maliyetler için, normal amortisman yöntemi ile operasyonel kiralama dönemleri veya söz konusu özel maliyetin faydalı ömründen kısa olanı üzerinden amortisman ayrılır. Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler, bakım onarım maliyetleri ile birlikte aktifleştirilir ve ilgili maddi duran varlığın geri kalan ekonomik ömrü boyunca amortize edilir. (m) Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar, şerefiye, bilgi işlem ve yazılım programlarını içermektedir. Şerefiye, satın alınan varlıkların satın alma maliyetleriyle, söz konusu varlıkların net olarak ayrıştırılabilen makul değeri arasındaki farkı temsil etmektedir. Şerefiye, enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyetlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer kayıpları düşülmüş olarak gösterilir. Şerefiye itfa payları gelir tablolarında, ilgili varlıkların tahmini ekonomik ömrü olan 5 yıllık bir ekonomik ömür esas alınarak eşit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi ile hesaplanması sonucu muhasebeleştirilir. Satın alınan şirketlerin piyasa değerleri, bu değerler üzerinde olumsuz etkisi olabilecek her türlü bilgi ve bu şirketlere ait net varlıkların taşıma değerleri gibi bilgiler bilanço tarihleri itibarıyla incelenir ve şerefiyenin defter değerinde herhangi bir değer düşüklüğü göstergesi olup olmadığı belirlenir. Eğer herhangi bir gösterge olursa, varlıkların yerine koyma maliyeti tahmin edilir. Yerine koyma maliyeti, şerefiyenin taşıma maliyetinden düşük ise, taşıma değeri, yerine koyma maliyetine düşürülür ve ilgili değer düşüklüğü konsolide gelir tablosuna yansıtılır. Bilgi işlem ve yazılım programları, UMS 29 uyarınca enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerleriyle ve satın alımdan itibaren 5 yılı aşmamak kaydıyla tahmini ekonomik ömürlerine göre eşit tutarlı, doğrusal amortisman yöntemi ile muhasebeleştirilir. 10

14 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) (n) (o) Garantiler Grup un sattığı araçlar üzerindeki garantiler, üretici firmalar (Volkswagen, Audi, Porsche, Seat, Scania) tarafından verilmekte olup, Grup şirketleri üretici firmalar ve müşteriler arasında bir aracı konumundadır. Müşterilerin talepleri garanti giderleri, üretici firmaların bu kapsamdaki ödemeleri de garanti gelirleri olarak muhasebeleştirilmekte ve bu gelir ve gider kalemleri netleştirilmektedir. Üretici firmaların bu taleplerin bir kısmını kabul etmedikleri durumlarda ise, Grup müşterilerine yansıtmadan maliyetleri üstlenmektedir. Buna göre, Grup geçmişteki istatistiksel bilgilere dayanarak, garanti giderleri ile garanti gelirleri arasında oluşabilecek tahmini garanti yükümlülüğü için karşılık ayırmaktadır. Vergi Dönemin vergi karşılığı, cari yıl vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir. Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranları ile hesaplanan vergi yükümlülüğünü ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülüğü ile ilgili düzeltme kayıtlarını içermektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı varlıkların ve borçların mali tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, söz konusu geçici farklılıkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında ilişikteki konsolide mali tablolara yansıtılmaktadırlar. Ertelenmiş vergi alacağı, gelecek dönemlerde vergi avantajının sağlanması olası durumlarda ayrılır. Bu alacaktan artık yararlanılamayacağı anlaşıldığı oranda ilgili aktiften silinir. Ertelenmiş verginin hesaplanmasında, mevcut vergi oranları kullanılmaktadır. Konsolide edilmekte olan kuruluşların, şirket bazında hesaplanan ertelenmiş vergi alacağı ve yükümlülükleri, ekteki konsolide mali tablolarda karşılıklı olarak netleştirilmiştir. (p) (r) Netleştirme Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilirler. Doğuş Grubu şirketlerine aynı faiz oranı, vade ve şartlarda kullandırılmak üzere bankalardan kulllanılan krediler bilançoda, ilgili faiz gelir ve giderleri gelir tablosunda netleştirilirler. Bu köprü krediler, Grup un şarta bağlı yükümlülükleri olarak bilanço dışı hesaplarda muhasebeleştirilir ve dipnotlarda açıklanır. Değer düşüklüğü Grup, tüm varlıkları için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın yerine koyma maliyeti tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Yerine koyma maliyeti, net satış fiyatının ve kullanım değerinin yüksek olanıdır. Bir varlığın kullanım değerinin belirlenmesinde Grup, bugünkü pazar değerini yansıtan iskonto oranını ve varlığa özgü riskleri kullanmaktadır. Değer düşüklüğü kayıpları konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirilir. 11

15 Önemli Muhasebe İlkeleri (devamı) (s) (t) (u) Sermaye arttırımları Mevcut ortaklardan olan sermaye artışları tescil olunan nominal değeri üzerinden muhasebeleştirilir. Kar payları Bağlı menkul kıymetlerden kar payı alacakları, temettü dağıtımının yapılacağı dönemde gelir kaydedilir, kar payı ödemeleri ise ilan edildikleri dönemde kardan dağıtım olarak gösterilir. Gelirlerin kaydedilmesi Satışlar, satılan malların faturalanan fiyatlarından satış indirimleri ve iadelerin düşülmüş halidir. Gelirler, mülkiyetle ilgili risk ve getiriler alıcıya geçtiği andan itibaren tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilirler. Faturalanan değer, büyük ölçüde finansman işlemlerini içermekteyse, ilgili gelirin ilerideki tüm nakit akışları iskonto edilerek rayiç değeri belirlenir. 12

16 Konsolide mali tablolara ilişkin dipnotlar: Not Tanım Sayfa numarası 1 Diğer faaliyet gelirleri ve giderleri 14 2 Net finansman gelirleri ve maliyeti 14 3 Diğer giderler, net 14 4 Vergi İlişkili kuruluşlar Maddi duran varlıklar, net 17 7 Maddi olmayan duran varlıklar, net 18 8 İştirakler Bağlı menkul kıymetler Diğer duran varlıklar Stoklar Ticari alacaklar, net Diğer dönen varlıklar Nakit ve nakit benzeri değerler Sermaye ve yedekler Azınlık payları Banka kredileri Ticari borçlar Kıdem tazminatı karşılığı Ödenecek vergi ve ertelenmiş vergi Diğer kısa vadeli borçlar Makul değer bilgileri Taahhütler ve şarta bağlı olaylar Risk yönetimi açıklamaları

17 1 Diğer faaliyet gelirleri ve giderleri 30 Eylül tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap dönemlerinde gerçekleşen diğer faaliyet gelirleri ve giderleri aşağıdaki gibidir: Garanti gelirleri/(giderleri), net (6,100) 1,551 Komisyon gelirleri 1, Toplam (5,060) 1,803 2 Net finansman gelirleri ve maliyetleri 30 Eylül tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap dönemlerinde gerçekleşen net finansman gelirleri ve maliyetleri aşağıdaki gibidir: Menkul kıymet ve banka mevduat faiz geliri 2,156 3,680 Teminat mektubu giderleri (7,612) (7,885) Vade farkı giderleri (3,091) (2,265) Kur farkı karı/(zararı), net (2,954) 3,678 Borçlanma faizleri (2,941) (1,639) Diğer finansman maliyeti, net (397) (184) Toplam (14,839) (4,615) 3 Diğer gelirler ve giderler 30 Eylül tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap dönemlerinde gerçekleşen diğer gelirler ve giderler aşağıdaki gibidir: Maddi duran varlık satış karı 207 4,856 Bağlı menkul kıymetler satış karları/(zararları), net (5,437) 7,574 Yasal yükümlülükler karşılığı (2,015) -- Bağlı menkul kıymetlerin makul değerindeki değişim (1,806) 8,556 Diğer gelirler, net 2,356 1,186 Toplam (6,695) 22,172 4 Vergi 2 Ocak 2004 tarihinde açıklanan ve bazı yasalarda değişiklikler yapan 5035 sayılı kanuna göre, 2004 gelirine uygulanacak kurumlar vergisi oranı %33 tür. 31 Aralık 2004 ten sonra elde edilen tüm vergilendirilebilir gelirlere tekrar %30 vergi oranı uygulanacaktır. Ayrıca, sadece gerçek kişilere pay dağıtımı tutarları üzerinden hesaplanan ve bu tür ödemeler sırasında tahakkuk edilen bir vergi de mevcuttur. Halka açık şirketler için bu verginin oranı %10 olarak belirlenmiştir. Vergi Kanunlarında 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişikliklere göre, arasındaki yılların karlarının kurumlar vergisinden muaf tutulması durumunda bu kardan hissedarlara dağıtılan paylar üzerinden gelir vergisi hesaplanmamaktadır. Türkiye de vergi kanunları, ana şirket ve iştiraklerinin konsolide vergi beyanı oluşturmasına izin vermemektedir. Buna göre, konsolide mali tablolarda gösterilen vergi provizyonları, şirket bazında ayrı ayrı hesaplanmaktadır. 14

18 4 Vergi (devamı) Türk vergi sistemine göre, oluşmuş zararlar ileriki senelerde oluşabilecek vergiye tabi karları netleştirmek amacı ile yalnızca 5 yıl ileriye taşınabilirler. Zararlar, geçmiş dönem karlarını netleştirmek amacı ile geriye taşınamazlar. Türkiye de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama tarihini takip eden dört ay içerisinde vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilirler. Aşağıda dökümü verilen mutabakat, 30 Eylül tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap dönemlerinde toplam vergi provizyonu ile yasal vergi oranının vergi öncesi kar rakamına uygulanmasıyla hesaplanan miktar arasındaki farkları göstermektedir: 2004 % 2003 % Vergi öncesi kar 93,762 73,937 Yasal vergi oranıyla hesaplanan vergi tutarı 30, , İndirilemeyen parasal olmayan kalemler üzerindeki enflasyon etkisi ,610 5 Kalıcı farkların konsolidasyon düzeltmeleri üzerindeki etkisi (5,297) (7) Vergilendirilemeyen gelirler (1,619) (2) Kanunen kabul edilmeyen giderler 8, ,254 8 Vergi oranındaki değişikliğin etkileri (510) (1) Toplam vergi gideri 38, , Eylül tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap dönemlerinde gerçekleşen vergi giderinin dökümü aşağıdaki gibidir: Cari yıl vergi karşılığı gideri 30,000 19,852 Ertelenmiş vergi gideri 8,249 7,644 Toplam vergi gideri 38,249 27,496 5 İlişkili kuruluşlar 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, ilişkili kuruluşlarla olan alacak ve borç bakiyeleri aşağıdaki gibidir: İlişkili kuruluşlardan alacaklar: Doğuş Yapı Sanayi AŞ (Doğuş Yapı) VDF Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ (VDF Otomotiv) Garanti Sigorta AŞ VDTF Garanti Finansal Kiralama AŞ (a) -- 5,493 Doğuş Sigorta Diğer Toplam 1,883 6,002 (a) Garanti Finansal Kiralama AŞ ye yapılan bina satışından kaynaklanmaktadır. 15

19 5 İlişkili kuruluşlar (devamı) İlişkili kuruluşlara borçlar: Doğuş Holding Antur Turizm AŞ NTV Haber Ajansı Reklam ve Ticaret AŞ (NTV) VDF Otomotiv -- 2,650 Garanti Sigorta AŞ Diğer Toplam 956 3, Eylül 2004 tarihi itibarıyla Grup, Doğuş Holding in Gebze deki arsasının alımı için 3,166 milyar TL ön ödeme yapmıştır (31 Aralık 2003: 3,166 milyar TL). Doğuş Holding ile kiracı arasındaki dava sonuçlanmadığından, arsanın mülkiyeti henüz Grup a geçmemiştir ve bu tutar konsolide mali tablolarda diğer duran varlıklar içersinde verilen avanslar olarak gösterilmiştir. 30 Eylül tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap dönemlerinde ilişkili kuruluşlarla yapılan işlemlerin tutarları aşağıdaki gibidir: Hizmet satışları 1,650 1,204 Finansal gelirler 1, Ürün satışları 1,176 4,941 Diğer satışlar ,055 Satın alınan hizmetler (21,066) (10,970) Satın alınan bilgi işlem hizmetleri (903) (44) Finansal giderler (800) (82) Diğer alımlar (120) Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, finansal gelir ve finansal giderlerin büyük bölümü sırasıyla Türkiye Garanti Bankası AŞ den (Garanti Bankası) elde edilen 1,619 milyar TL (30 Eylül 2003: 2,572 milyar TL) tutarındaki faiz geliri ve Garanti Bankası na ödenen 101 milyar TL (30 Eylül 2003: 1,243 milyar TL) tutarındaki faiz giderlerinden ve 524 milyar TL tutarındaki harici garanti giderlerinden oluşmaktadır. 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, ilişkili kuruluşlardan alınan ve ilişkili kuruluşlara verilen teminat mektupları aşağıdaki gibidir: İlişkili kuruluşlardan alınan teminat mektupları ve kefaletler: Doğuş Holding 326, ,358 Garanti Bankası 11,520 34,252 Yüce Auto 80 2,949 Toplam 337, ,559 16

20 5 İlişkili kuruluşlar (devamı) İlişkili kuruluşlara verilen kefaletler: Doğuş Holding-sendikasyon kredisi (Not 23) 112, ,438 Doğuş Holding-köprü kredi (Not 23) 50,173 29,926 Yüce Auto (Not 23) 47,423 28,941 Doğuş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ (Doğuş İnşaat) (Not 23) 29,954 28,441 Doğuş Holding (Not 23) 29, Doğuş İnşaat-köprü kredi (Not 23) 7, Doğuş Yapı (Not 23) 1, Toplam 278, ,746 Diğer ilişkili kuruluş bakiyeleri aşağıdaki gibidir: İlişkili kuruluşlardaki banka bakiyeleri: Garanti Bankası 9,278 41,272 Toplam 9,278 41, Eylül 2004 tarihi itibarıyla, Garanti Bankası ndaki TL bazlı banka hesapları vadesizdir ve yabancı para bazlı banka hesaplarının faiz oranı %0.75-%1.5 dir. 6 Maddi duran varlıklar, net 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, maddi duran varlıklar ve ilgili birikmiş amortisman hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 30 Eylül 2004 Girişler Çıkışlar 2004 Enflasyona göre düzeltilmiş maliyet Arsa, yerüstü ve yeraltı düzenleri 43, ,596 Binalar 38, ,895 Makine ve teçhizatlar 5, ,232 Taşıtlar 8,756 2,214 (535) 10,435 Döşeme ve demirbaşlar 21,509 1,605 (1) 23,113 Özel maliyetler 22, (7,303) 15,622 Devam etmekte olan yatırımlar 68 3, , ,348 7,653 (7,839) 140,162 Birikmiş amortisman Yerüstü ve yeraltı düzenleri (5,358) (735) -- (6,093) Binalar (9,075) (1,000) -- (10,075) Makine ve teçhizatlar (3,029) (199) -- (3,228) Taşıtlar (5,502) (1,134) 402 (6,234) Döşeme ve demirbaşlar (11,196) (1,040) 1 (12,235) Özel maliyetler (7,310) (5,598) 7,303 (5,605) (41,470) (9,706) 7,706 (43,470) Net defter değeri 98,878 96,692 17

21 7 Maddi olmayan duran varlıklar, net 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, maddi olmayan duran varlıklar ve ilgili birikmiş itfa payı hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 30 Eylül 2004 Girişler Çıkışlar 2004 Devam etmekte olan yatırımlar (a) 3,350 1, ,706 Haklar 1, (14) 1,800 Birikmiş itfa payı (1,058) (161) 14 (1,205) Net defter değeri 4,012 5,301 Şerefiye Birikmiş itfa payı 9,675 (7,770) -- (1,451) ,675 (9,221) Net defter değeri 1, Toplam net defter değeri 5,917 5,755 (a) Devam etmekte olan yatırımlar, Şirket in muhasebe ve operasyonda kullanacağı yeni bilgisayar programı için yaptığı harcamalardan oluşmaktadır. 30 Eylül 2004 tarihinde sona eren dokuz aylık ara hesap döneminde, şerefiye ve ilgili itfa payı hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 30 Eylül 2004 Girişler Çıkışlar 2004 Şerefiye Yüce Auto 5, ,719 Doğuş Oto Pazarlama 3, ,453 Doğuş Sigorta Toplam şerefiye 9, ,675 Eksi: Birikmiş itfa payı Yüce Auto (4,576) (858) -- (5,434) Doğuş Oto Pazarlama (2,934) (518) -- (3,452) Doğuş Sigorta (260) (75) -- (335) Toplam birikmiş itfa payı (7,770) (1,451) -- (9,221) Şerefiye, net 1,905 (1,451) İştirakler 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, iştirakler ve Grup un iştirak payları aşağıdaki gibidir: Kayıtlı Pay Kayıtlı Pay Değer % Değer % Yüce Auto 4, , VDTF 3, , VDF Holding 3, , Doğuş Sigorta 1, Toplam 12,187 10,230 18

22 8 İştirakler (devamı) İştiraklerin dönemiçi hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak bakiyesi 10,230 7,634 Satın alınan hisseler 230 9,266 Satılmaya hazır menkul kıymetlerden transfer -- 2,855 İştiraklerden gelirler/(zararlar) 1,727 (9,525) Dönem sonu bakiyesi 12,187 10,230 9 Bağlı menkul kıymetler 9.1 Satılmaya hazır bağlı menkul kıymetler 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, satılmaya hazır bağlı menkul kıymetler aşağıdaki gibidir: Kayıtlı Pay Kayıtlı Pay Değer % Değer % Doğuş Holding 90, , İksir Uluslararası Elektronik Ticaret Bilgi ve Haberleşme AŞ (İksir) (*) , NTV (*) , , ,401 Eksi: İksir için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı -- (12,344) Toplam 90,680 96,057 (*) Şirket 2004 yılında İksir hisselerini 1,012 milyar TL ye ve NTV hisselerini de 2,055 milyar TL ye satmıştır. Şirket, bu işlemlerden sırasıyla 312 milyar TL ve 192 milyar TL zarar kaydetmiş ve gelir tablosunda diğer giderler kalemine yansıtmıştır. Satılmaya hazır menkul kıymetler borsaya kote değildir. Doğuş Holding in makul değeri Grup tarafından mevcut piyasa bilgisi ve uygun değerleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. 19

23 9 Bağlı menkul kıymetler (devamı) 9.2 Alım-satım amaçlı bağlı menkul kıymetler 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, alım-satım amaçlı bağlı menkul kıymetler aşağıdaki gibidir: Kayıtlı Pay Kayıtlı Pay Değer % Değer % Tansaş Perakende Mağazacılık Ticaret AŞ (Tansaş) , Türkiye İş Bankası AŞ- B tipi likit fon ,509 Şirket, 2004 yılında Tansaş hisselerini 40,298 milyar TL ye satmıştır. Şirket, bu satış işleminden 4,933 milyar TL zarar kaydetmiş ve gelir tablosunda diğer giderler kalemine yansıtmıştır. 10 Diğer duran varlıklar 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, diğer duran varlıklar aşağıdaki gibidir: Verilen avanslar (Not 5) 3,166 3,166 Diğer Toplam 3,191 3, Stoklar 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, stokların dökümü aşağıdaki gibidir: Yoldaki mallar (*) 327,145 68,969 Ticari mallar- araç 63,273 36,217 Ticari mallar- yedek parça 17,864 11,930 Verilen avanslar 1, Diğer -- 3,395 Toplam 410, ,472 (*) Yoldaki mallar, riskleri ve faydaları Grup tarafından üstlenilen araç ve yedek parçalardan oluşmaktadır. 12 Ticari alacaklar, net 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, ticari alacakların dökümü aşağıdaki gibidir: Ticari alacaklar 75,759 72,625 Alacak senetleri 2, Toplam ticari alacaklar 78,281 72,682 Eksi: Şüpheli alacaklar için ayrılan karşılık (28) (48) Ticari alacaklar, net 78,253 72,634 20

24 13 Diğer dönen varlıklar 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, diğer dönen varlıkların dökümü aşağıdaki gibidir: Garanti talepleri 9,454 2,282 Peşin ödenen giderler (*) 7,097 2,155 Katma değer vergisi (KDV) alacağı 789 1,575 Gelir tahakkukları Peşin ödenen vergi Diğer 3,318 1,822 Toplam 21,986 8,652 (*) Peşin ödenen giderler, peşin ödenen sigorta ve pazarlama giderleri ile sonraki dönemlere ait teminat mektupları ve ilgili peşin ödenen komisyon giderlerinden oluşmaktadır. 14 Nakit ve nakit benzeri değerler 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, nakit ve nakit benzeri değerlerin dökümü aşağıdaki gibidir: Kasa Bankalar - vadesiz mevduatlar 8,059 9,314 - vadeli mevduatlar 6,908 43,659 - bankalara verilen Grup kaynaklı krediler (ters repo) -- 6,270 Toplam 15,012 59,254 Şirket in bankalardaki 205 milyar TL tutarındaki mevduatı, ilgili bankalardan almış olduğu teminat mektubuna karşılık bloke edilmiştir. 31 Aralık 2003 tarihi itibarıyla, bankalara verilen işletme kaynaklı krediler, ters repo sözleşmesine dayalı olan devlet tahvilleri ve hazine bonolarından oluşmaktadır. Bu menkul kıymetlerin hepsi üç aydan kısa vadelidir. TL bazlı repo sözleşmelerinin faiz oranları %20 civarındadır. Bu menkul kıymetlerin piyasa değerleri, dönem sonlarındaki gelir tahakkuklarını da içeren kayıtlı değerlerine yakındır. 21

25 15 Sermaye ve yedekler 15.1 Sermaye ve yedekler hareket tablosu Sermaye Ana Sermayeye İştirak GeçmişYıl Karları Birikmiş Karlar Cari Dönem Karı Toplam Toplam Özsermaye 1 Ocak 2003 bakiyeleri 127,823 (263) 67, , ,102 Net dönem karı ,875 73,875 73, Aralık 2003 bakiyeleri 127,823 (263) 67,542 73, , ,977 Geçmiş yıl karlarına transfer ,875 (73,875) Temettü ödemesi (55,929) -- (55,929) (55,929) Net dönem karı ,557 55,557 55, Eylül 2004 bakiyeleri 127,823 (263) 85,488 55, , , Eylül 2004 tarihi itibariyle özsermaye kalemlerinin enflasyona göre düzeltilmesi sonucunda oluşan farklar aşağıda belirtilmiştir: Enflasyona göre Enflasyona göre Nominal düzeltme farkları düzeltilmiş Sermaye 110,000 17, ,823 Ana Sermayeye İştirak (225) (38) (263) Yasal yedekler 11,018 4,363 15, Ödenmiş sermaye Şirket in ödenmiş sermayesi, beheri 1,000 TL olan adet hisseden oluşmuştur. Farklı türde hisse ve belli hissedarlara verilmiş ayrıcalıklar yoktur. 30 Eylül 2004 tarihi itibarıyla, Şirket in sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Ortaklık Hisse Payı Adedi (%) (Milyon) Doğuş İnşaat Halk ortaklığı Somtaş Doğuş Yapı Katalonya Diğer 0,0 1 Toplam ödenmiş sermaye Yasal yedekler Türk Ticaret Kanunu na göre yasal yedek akçeler, birinci ve ikinci tertip yasal yedek akçelerden oluşmaktadır. Birinci tertip yasal yedek akçeler, Şirket sermayesinin %20 sine ulaşıncaya kadar yasal dönem karının %5 i oranında ayrılmaktadır. İkinci tertip yasal yedek akçeler, Şirket sermayesinin %5 ini aşan tüm kar payı dağıtımlarının %10 u oranında ayrılmaktadır. Birinci ve ikinci tertip yasal yedek akçeler, toplam sermayenin %50 sini aşmadığı sürece dağıtılamazlar, ancak ihtiyari yedek akçelerin tükenmesi halinde zararların karşılanmasında kullanılabilirler. 30 Eylül 2004 itibarıyla Grup un yasal yedekleri toplamı 15,381 milyar TL dir. 22

26 16 Azınlık payları Azınlık paylarındaki dönemiçi hareketler aşağıdaki gibidir: 1 Ocak bakiyesi 8,642 7,084 Geçmiş yıl bakiyesinin düzeltilmesi -- (486) Temettü ödemesi (737) -- Cari dönem net kar/(zarar) (44) 2,044 Dönem sonu bakiyesi 7,861 8, Banka kredileri 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, banka kredileri aşağıdakilerden oluşmaktadır: 30 Eylül Aralık 2003 Faiz Oranı Faiz Oranı (%) Tutar (%) Tutar Kısa vadeli krediler: TL krediler 0-% , ,413 Uzun vadeli kredilerin kısa vadeye düşen kısmı : Yabancı para krediler (EUR) %2.8 - %3.0 15,105 %2.93- %5.67 8,874 Toplam kısa vadeli krediler 34,965 28,287 Uzun vadeli krediler: Yabancı para krediler (EUR) %2.8 - %3.0 15,359 %2.93- % ,897 Toplam uzun vadeli krediler 15,359 11, Ticari borçlar 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, ticari borçlar aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli ticari borçlar 373, ,875 Uzun vadeli ticari borçlar -- 32,491 Toplam ticari borçlar 373, , Eylül 2004 itibarıyla, ticari borçların 294,639 milyar TL, 159,683 bin karşılığı (31 Aralık 2003: 145,628 milyar TL, 83,277 bin karşılığı) tutarındaki kısmı Volkswagen AG ye olan borçlardan ve 45,708 milyar TL, 24,772 bin karşılığı (31 Aralık 2003: 27,985 milyar TL, 16,003 bin karşılığı) tutarındaki kısmı ise Audi AG ye olan borçlardan oluşmaktadır. 19 Kıdem tazminatı karşılığı Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, çalışılan her yıl için, 30 Eylül 2004 tarihi itibarıyla, azami 1.57 milyar TL olmak üzere, 30 günlük toplam brüt ücret ve diğer haklar esas alınarak hesaplanmaktadır. Yükümlülük herhangi bir fon hesabında tahsis edilmemiştir, bağlı bir zorunluluk yoktur. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarlarının bugünkü net değerine göre hesaplanmış ve ilişikteki mali tablolarda yansıtılmıştır. 23

27 19 Kıdem tazminatı karşılığı (devamı) 19 no lu Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS 19), işletmenin mevcut emeklilik planlarına bağlı yükümlülüğünü tahmin etmekte aktüaryel değerleme metodları kullanılmasını gerekli kılar. Toplam yükümlülük hesaplanırken kullanılan temel varsayım, hizmet sağlanan her yıl için maksimum yükümlülüğün enflasyon oranında her altı ayda bir artması olarak kabul edilmiştir. Kıdem tazminatı karşılıklarının dönemiçi hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak bakiyesi 3, Açılış bakiyesinin enflasyona göre düzeltilme etkisi (270) (115) Dönem içinde ayrılan karşılık 947 2,867 Dönem içinde ödenen (205) (512) Dönem sonu bakiyesi 3,638 3, Eylül 2004 tarihi itibarıyla, Şirket in çalışan sayısı dür (31 Aralık 2003: 904). 20 Ödenecek vergi ve ertelenmiş vergi 30 Eylül 2004 ve 31 Aralık 2003 tarihleri itibarıyla, ödenecek vergi aşağıdaki gibidir: Cari dönem vergi karşılığı 30,000 26,454 Eksi: Peşin ödenen vergiler (19,796) (18,060) Ödenecek vergiler 10,204 8,394 Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, varlıkların ve borçların mali tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya alacağı, söz konusu geçici farklılıkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında ilişikteki mali tablolara yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğünün veya alacağının ilgili oldukları kalemlere göre dağılımı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık 2003 Ertelenmiş Vergi Ertelenmiş Vergi Alacağı Yükümlülüğü Alacağı Yükümlülüğü İştirakler değer düşüklüğü karşılığı , Garanti karşılıkları, net Mali zararlar , Kıdem tazminatı karşılığı Satılmaya hazır menkul kıymetlerin değerlemesi 1, (1,231) (2,293) Amortisman hesaplama farklılığının etkisi Diğer (3,809) (168) Toplam ertelenmiş vergi alacağı/(yükümlülüğü) 2,731 (5,040) 8,247 (2,461) Netleştirilen tutar (1,667) 1,667 (1,810) 1,810 Toplam ertelenmiş vergi alacağı/(yükümlülüğü) 1,064 (3,373) 6,437 (651) 24