ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519"

Transkript

1 ISBN ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 94 Yoksuuğun Pençesindeki Çocukar İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - II E ve Taşınabiir Eektriki E Aeteri Eyü - Ekim 2007 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Sosya Hekimik Poitikaarı İş Sağığı Hizmeterinde Anahtar Kavram İş Sağığı Hemşireiği İşyerinde Şiddet (Vittorio di MARTİNO) Sağık İşkounda Şiddet (Eija VİTASARA, Ewa MENCKEL) Amanya Sağık Finansman Sisteminde Dönüşüm: Bismarck tan Beveridge e Sürdürüebiirik Kastamonuu Değiiz Ama... İki Dakika Düşün: Tehikeyi Tanıyaım Torna Tezgahı Üzerindeki Şaftın Zımparaanması Çaışan Çocukara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? 15 ı Y.

2 İ Çİ NDEK İ LER ÇALIŞMA ORTAMI DERGİSİ BİLİMSEL DANIŞMA KURULU Prof. Dr. Şeyda AKSEL End. Müh. Müfit AKYOS Prof. Dr. Okan ATAY Prof. Dr. Yasemin GÜNAY BALCI Jeom. Erdoğan BOZBAY Prof. Dr. Ayşen BULUT Ecz. Dr. Ayçe ÇELİKER Prof. Dr. Murat DEMİRCİOĞLU Prof. Dr. Necati DEDEOĞLU Dr. Seyhan ERDOĞDU Mak. Y. Müh. Aykut GÖKER Prof. Dr. Bahar GÖKLER Dr. Uğur GÖNÜL Prof. Dr. Güer Okman FİŞEK Prof. Dr. A. Gürhan FİŞEK Prof. Dr. Hamit FİŞEK Prof. Dr. Kurthan FİŞEK Oya FİŞEK Prof. Dr. Apasan IŞIKLI Prof. Dr. Ai Esat KARAKAYA Prof. Dr. Muammer KAYAHAN Prof. Dr. Zeki KILIÇARSLAN İsmai Hakkı KURT Prof. Dr. Ahmet MAKAL Prof. Dr. Oğuz OYAN Prof. Dr. Ferhunde ÖZBAY Prof. Dr. Nevzat ÖZGÜVEN Prof. Dr. Şerife Türcan ÖZŞUCA Prof. Dr. Mümtaz PEKER Prof. Dr. Sarper SÜZEK Kim. Müh. Mustafa TAŞYÜREK Dr. Engin TONGUÇ Prof. Dr. İsmai TOPUZOĞLU Mim. Y. Müh. Cihat UYSAL Prof. Dr. İsmai ÜSTEL Dr. Ecz. Leya ÜSTEL ÇOCUK HABER Yoksuuğun Pençesindeki Çocukar... 2 Der.: Yasemin ALPAN VAKIF HABERLERİ İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - II... 4 A.Gürhan FİŞEK İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ E ve Taşınabiir Eektriki E Aeteri... 6 Mustafa TAŞYÜREK İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ Sosya Hekimik Poitikaarı Şenay GÖKBAYRAK İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İş Sağığı Hizmeterinde Anahtar Kavram İş Sağığı Hemşireiği Zuha EMLEK SERT - Asi KOÇER İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İşyerinde Şiddet (Vittorio di MARTİNO) Sağık İşkounda Şiddet (Eija VİTASARA, Ewa MENCKEL) YAŞAM Amanya Sağık Finansman Sisteminde Dönüşüm: Bismarck tan Beveridge e Gübiye YENİMAHALLELİ - YAŞAR YAZI ELEŞTİRİSİ Sürdürüebiirik Cihat UYSAL TOPLUM Kastamonuu Değiiz Ama Erdoğan BOZBAY BULMACA İki Dakika Düşün: Tehikeyi Tanıyaım Torna Tezgahı Üzerindeki Şaftın Zımparaanması Mustafa TAŞYÜREK GENÇ KIZ EVI Kadınar Eiye Topuma Sunuan Can Simidi Sahibi: Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Adına A. Gürhan FİŞEK (e-posta: agf@fisek.org.tr) Sorumu Yazı İşeri Müdürü: A. Gürhan FİŞEK (e-posta: agf@fisek.org.tr) Yönetim Yeri: Seanik Cad. Ai Taha Apt. 52/4 Kızıay ANKARA (e-posta: bigi@fisek.org.tr) Te: (312) Faks: (312) Web sayfası: Çaışma Ortamı Dergisi nde çıkan yazıar kaynak gösterierek yayınanabiir. Bu bir HAKEMLİ dergidir. Çocuk Dostu muz oanara dergi ve kitaparımız düzeni oarak gönderimektedir. Sizeri de Çocuk Dostu muz oarak görmek isteriz. Çaışma Ortamı Dergisi iki ayda bir yayınanır. (Yere Sürei Yayın) ISSN Sayı: 94, Eyü - Ekim 2007 Ücretsizdir Tasarım ve Baskı : Yüce Ofset Matbaacıık Turizm San. Ltd. Şti. Kazım Karabekir Cad. Kütür Çarşısı 7/ İskiter/ANKARA Te: (312) e-posta: yuceofsetank@superonine.com Basım Tarihi : 25 Eyü 2007

3 Yoksuuğun Pençesindeki Çocukar * Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Vakfı Gönüüsü Çocuk Haber Dereyen: Yasemin ALPAN* Yoksuuk ve eğitimsiziğin sonuçarı, dünyanın neresinde oursanız oun, çirkin yüzünü size binbir farkı şekide göstermeye devam ediyor. Yoksuuk ve eğitimsizik bir arada ise,karşıaşıan oumsuzukar ve yaşanıan bedeer daha ağır ouyor. Bu oumsuzukardan en çok etkienen grup ise, yetişkinerin bakım ve desteğine en çok gereksinim duyan; sosya,duygusa, fizikse,zihinse geişimerini henüz tamamamamış oan çocukar. Yetişkiner böye bir düzen içinde,çocukara bakıp onarın geişim aanarına destek omak yerine, ekonomik sıkıntıarından kurtumak için eğitimsizikerinin de etkisiye çocukarını bir geir kaynağı oarak görebiiyor. Kendierine maddi yük oacağı endişesiye çocukarını beiri kurumara veren aieerin durumunu hepimiz biiyoruz. Yapıan araştırmaara göre; bu kurumarda büyüyen çocukar, kendierine verien bakım ne kadar iyi oursa osun,anne baba sıcakığı, sevgisi ve igisinin yerini tutamayacağından,pek çok geişim aanında aieerinin yanında kaan yaşıtarına göre daha gerideer. Bir de kendierini refaha kavuşturmak amacıya kız çocukarını yüksek başık paraarı ie okuma ve özgür yaşama,geişim ve kişiiğini tamamama hakarını eerinden aarak zengin insanara zora evendiren ya da bazı ükeerde zora fuhuşa iten, erkek çocukarının uyuşturucu madde ticareti, siahı çeteer gibi batakıkarın içinde yer amasına para nedeniye göz yuman aieer var. Henüz bir bebekken çocukarını para karşıığı zengin aieere satan aieerin sayısı da az deği. Demek ki yoksuuk ve eğitimsizik, kendi yaşamarındaki sorunarı aşmak için bir çocuğun yaşamını satacak kadar insanarı zavaıaştırabiiyor. Ürdün de, çocuk emeğiye savaşmak amacıya bir yasa çıkarıması için çaışmaar başatımıştır. Uzmanar ise sadece yasa çıkarmaka sorunun çözümenemeyeceğini, bu konuda topumun biinçendirimesi gerektiğine inanmaktadırar. Çaışan çocukar, gürütü kiriiği, zayıf aydınatma, kimyasa maddeer, uzun çaışma saateri gibi etkener nedeniye pek çok sağık sorunuya karşıaşmaktadırar. Uusararası Çaışma Örgütü (ILO) Fotoğraf: Lakme TOKTAŞ tarafından yapıan araştırma, çocukarın sağık riskerinin farkında omadığını göstermiştir. Araştırma sonuçarına göre; çocukarın % 37 si, kimyevi maddeerin yo açtığı tehikeerin farkında değidir. % 25 i dengei aydınanma düzeyini, % 24.8 i ise norma ve yüksek gürütü düzeyini ayırt edememektedir. Ürdün Çaışma Bakanığı tarafından yapıan başka bir araştırma, çaışan çocukarın % 13 ünün çaışma yaşamına girmeeri için zorandığını göstermiştir. Çaışan çocukarın çoğunuğu 9-17 yaşarında, aie bütçesine katkıda buunabimek için okuu yarıda bırakan ve haftada saat çaışan gençerdir.(1) Irak ta çocuk hakarı üzerine bir network(ağ) açımıştır. Irak Çocuk Hakarı Networkü,17-19 Haziran da ik gene topantısını yapmıştır. Hedeferi, barışçı, güveni, sağıkı, çocuk hakarına sahip çıkıan bir çevre ouşturmaktır. Bu amaça eğitim seminereri ve topantıar düzeneniecektir. Network,Irak taki tüm bireyerin ve kurumarın Irak ı çocukarın hakarına saygı duyup savunması için çaışmaarını sürdürecektir.(2) 10 Temmuz da 100 den çok genç, gençerin adaet sistemindeki yerini tartışmak ve deneyimerin payaşmak üzere Londra da düzenenen üç günük konferansa katımıştır. Onar, yasa ie çatışmaı gençere nası destek ounacağı ve adaet sisteminin nası daha etkii oabieceği üzerine Bireşmiş Mieter, pois ve öğretmenere önerierde buunmuşardır.(3) İsveç Çocukarı Koruma Kuruuşu (Save The Chidren Sweden), 40 yıı aşkındır Orta Doğu ve Kuzey Afrika daki 2 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

4 Çocuk Haber çocuk hakarını korumak ve destekemek için kiit kişi ve kuruuşara işbiriği içinde çaışmaarını sürdürmektedir projeerinde,çocukarı evde ve okuda yer aan şiddetten, siahı çatışma ve feaketerden koruma ie çocukarın niteiki eğitim yapabimesini sağama konuarına ağırık verimiştir.(4) Hindistan Kaküta da kırkı yaşarın ortaarında bir adam on beş yaşındaki ikinci karısını intihara yönendirmeke suçanıyor. Öen on beş yaşındaki geinin aiesi, damadın ve aiesinin kızarına işkence yaptıkarını iddia etmektedir. Aie,yoksuuk ve kızarının geeceği ie igii endişeerinin, çocuk yaştaki kızarını bir adamın ikinci karısı omaya zoramaarının nedeni oarak göstermektedir.(5) Ne yazık ki Zimbabwe de kız çocukarı yüksek geir getiren ticari bir meta oarak agıanmaktadır. Aieer, ekonomideki hızı çöküş nedeniye, yaşanan yoksuuktan kaçabimek için kız çocukarını yüksek başık paraarıya evendirmektedirer. Zimbabwe hakının büyük bir çoğunuğu açık sınırı atında yaşamaktadır. Çocuk yaştaki kızar kendi istekeri dışında kendierinden yaşça çok büyük bir adamın ikinci ya da üçüncü eşi konumunda yer aabimektedirer.(6) 2006 da 623 miyon doar, ABD tarafından çocuk yaşta yapıan eviikerin en çok görüdüğü Güney Afrika ve Güney Asya ükeerine yardım oarak gönderimiştir. Yoksu ükeerde her yı miyonarca kız çocuğu,aieeri tarafından kendierinden yaşça çok büyük erkekere evenmeye zoranıyor. Bu yakaşım, kız çocukarının yaşamını mahvederek eğitim hakarının eerinden aınmasına neden omakta, sağıkarını ve doğacak çocukarının sağığını riske atmaktadır. Dünya üzerinde yakaşık 51 miyon kadın 18 yaşın atında eviik yapmıştır.(7) Bireşmiş Mieter Güvenik Konseyi, Somai ve Uganda daki çocukarın yaşadıkarı şiddet üzerine bir rapor yayınamıştır. Raporda yer aan önerier ağırıka çocukarın siahı çatışmada yer amaarı ve orduya aınmaarının durduruması üzerinedir. Konsey, çocukara Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı 5. Çaışan Çocukar Fotoğraf Yarışması Arşivi nden Mehmet Çakır / Simitçier, Siyah-Beyaz Baskı, 2006 yöneik şiddetin durduruması için hükumetere çağrıda buunmaktadır.(8) Yeni Zeanda da çocuk istismarı ie igii iddiaar, 3 yaşındaki bir kız çocuğunun çamaşır ipi ie asımış hade öü buunmasıya yeniden gün yüzüne çıkmıştır. Sadırı ie igii çocuğun üvey babası dahi dört yetişkin göz atına aınmıştır. 22 yaşında Yeni Zeanda nın Auckand kentinde yaşayan bir adamın üç ayık ikizerini ödürmekten yargıanması da şok edici oayarın sonuncusudur. Pek çok uzman, çocukara yöneik şiddeti; yoksuuk, işsizik ve akoizmin tetikediğini beirtmektedir.(9) İngitere de Mc Donad s, Starburst, Haribo, Skitte gibi yiyecek üreten şirketer, teevizyonda rekam yayınamaarı yasakanınca, internet üzerinden sosya içeriki web siteeri ve sohbet programarı youya rekam yaparak çocukara uaşmaya başamışardır. Bu uyguamaar, çocukara yöneik abur-cubur yiyecek rekamarının yayınanmasını yasakayan hükümet yetkiierini endişeendirmektedir.(10) Topumarda geir ve hizmet dağıımında uçurumar oduğunda, çocukar adına yapıan iyieştirmeer sadece küçük bir grubu kapsadığında bir iyieşmeden söz ediemez. Bunun için, çocukarın özgürce yaşama, geişme, eğitim görme ve karar verme hakarına sahip oabimeeri ve yetişkinerden niteiki ve yeteri destek aabimeeri için önceike anne babaarın biinçendirimeeri ve bu konuda eğitimeeri şart. Hem bunu sağamak için, hem de bu sağanana kadar, topumsa dayanışma ve yardımaşma da bir o kadar önemi. Bigi, beceri ve oanakarda payaşım; hiçbir ayrım gözetimeksizin tüm çocukarın destekenmesi, geişim ve eğitimeri için uygun atmosfer yaratıması için en teme eyem. Ancak payaşırsak, büyüyüp geişebiir ve çocukara hak ettikeri oanak ve çevreyi sağayabiiriz. Geecekte yaşanıabiir bir dünya, ancak, özgür, kendini geiştirebimiş, eğitim ve bağımsız karar verebime hakarına sahip çocukarın yetiştirimesiye kuruabiir. Kaynakar 1. JORDAN: Code of Conduct to Fight Chid Labour Launched(News) 2. IRAQ: Chid Rights Network Launched(News) 3. VIOLENCE: Young Peope Brief CRIN on Youth Justice(News) 4. MIDDLE EAST and NORTH AFRICA:Ca for Proposas(News) 5. INDIA: Chid Wife Suicide (News) 6. ZIMBABWE: Daughters Fetch High Prices As Brides(News) 7. USA: Pan to Stem Goba Chid Marriage Scourge(News) 8. COUNCIL OF EUROPE: Internationa Justice for Chidren(Event) 9.NEW ZEALAND: Chid Abuse Caims Raise Queries About Maori Cuture(News) 10. HEALTH: Food Manufacturers Target Chidren on Internet After Reguator s TV Advertising Campdown(News) ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

5 İş Sağığı Güveniği İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - II Eiden az işçi çaıştıran işyererinde ie atı ay süreki oarak ei işçi düzeyini aşmayan işyererinde, gönüü oarak ve tercihan ortakaşa işyeri hekimi buunduruabiir. Bu kapsamdaki işyererinin ükemizdeki tüm işyererinin % 98 ini buduğu düşünüdüğünde, iş sağığı güveniği aanında çok önemi bir soruna karşıaşıır: İşyeri hekimiğinin kurumsaaşamaması. Ükemizde 1987 yıına kadar işyeri hekimini tanıyan çok azdı. Bu tarihten bugüne kadar, Türk Tabiperi Biriği nin çabaarı ie işyeri hekimiği kurumsaaştırımaya çaışıdı. Çok önemi ve kaıcı adımar atıdı. Bugün artık işyeri hekimi tanınıyor; buundurumasının zorunu oduğu işyereri de işyeri hekimini istihdam ediyor. Hatta 50 den az işçi çaıştırsa da, gönüü oarak ve ortakaşa işyeri hekimi buunduran işyererinin sayısı artıyor. Ama işyeri hekimini buundurmak yetmiyor. İşeveri ie birikte var oması önemi. Onun için, bugün işyeri hekimine erişimdeki adaetsiziker sıraanıyorken, birinci sırada varığı tartışııyorsa; ikinci sırada da işeverini yerine getirememesi düşünümeidir. İşyeri hekiminin işeverinin neer oduğunu anamak için bakıması gereken yasa metiner şunardır: 1. İşyeri Hekimerinin Görev, Yetkieri ve Çaışma Koşuarı Hakkında Yönetmeik (R.G / 17037) arası- 2. İşyeri Sağık Birimeri ve İşyeri Hekimerinin Göreveri ie Çaışma Usu ve Esasarı Hakkında Yönetmeik (R.G /25318) 2004 sonrası- 3. Uusararası Çaışma Sözeşmesi No sonrası- 4. Uusararası Çaışma Örgütü Tavsiye Kararı ( Tarih: 1959, No.112) 5. Uusararası Çaışma Örgütü Tavsiye Kararı (Tarih: 1985, No. 171) Uusararası Çaışma Örgütü Tavsiye Karararı yasa düzeyinde bağayıcı omamaka birikte, uusararası birikimin en iyi yansıtıdığı metinerdir. Uusararası Çaışma Örgütü Tavsiye Kararı No.112 yi ik işyeri hekimeri yönetmeiğine (1980) yansıdığı kadarıya uyguama zorunuuğumuz vardı. Uusararası Çaışma Örgütü Tavsiye Kararı No.? ise, ikinci işyeri hekimeri yönetmeiğine (2003) yansıdığı kadarıya uyguamaka yükümüyüz. O zaman yazımızda, bu son işyeri hekimeri hakkındaki yönetmeiğin getirierinden yoa çıkmak gerekidir. Türk Tabiperi Biriği nin ükemizde işyeri hekimiğinin varık sorununa çok önemi katkısı omuş; işevseik sorununda da yo göstericiik yapmıştır arası TTB yayınarında bu işevseik in şu başıkar atında değerendirimiştir: 1. İşyeri hekimerinin eğitimi ve begeendirimesi, 2. Göreverin işyeri hekimeri arasında adaeti dağıımı * Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasa Bigier Fak. Öğr. Üyesi Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Gene Yönetmeni A.Gürhan FİŞEK* 3. İşyeri hekiminin güvencesi, 4. Hekimerin işyererine ayırdıkarı süre 5. İşyeri hekiminin işbaşında denetimi, 6. İşyeri hekimine destek hizmeterinin sunuması (Fişek, 1989). Gene bir anatıma, TTB bunardan ik ikisini büyük öçüde yerine getirmiştir. En azından, 1988 yıına kadar, iş hekimiği aanında yaygın bir eğitim programı görümezken, bugün, işyeri hekiminin eğitimi oması gerektiği konusunda kamuoyunda bir görüş biriği vardır. Ancak bu eğitimin, tek dozuk bir eğitimin ötesine geçmesi gerektiği (yani süreki eğitim) düşüncesi kamuoyunca henüz kabu görmemiş ve yaygın oarak da uyguanmamaktadır. Bu önemi bir eksikiktir. Görevin hekimer arasında dağıımına geince, TTB, koyduğu ikeere, işyeri hekimiği göreverinin hekimer arasında eşitikçi bir anayışa dağıtımasına önemi öçüde katkıda buunmuştur. Ancak işyeri hekimiği sertifika kursarına katıarak bege amada, çitanın düşük tutuması doayısıya, görev isteyen ama buna bir türü uaşamayan kırgınarın sayısı büyük boyutara varmıştır. Bu da işyeri hekimiği aanında işsiziğin baskısını arttırmakta ve işyeri hekimerinin işeverini yerine getirmeerini güçeştirmektedir. İşyeri hekimerinin, işeverini yerine getirmeerini güçeştiren etmenerin başında, işyeri hekimine destek hizmeterin TTB tarafından sunumaması gemektedir. İşyerinde yapıan işin özeikerine göre, rontgen, çevrese ve biyoojik öçümer vb destek hizmeterine erişimesi çok önemidir. Bu hizmeterin Türk Tabiperi Biriği tarafından verimesinin, işevseik açısından büyük yarararı oacaktı : a) İşyeri hekimerinin işyerinde nesne öçütere saptama yapmasına oanak verecek, b) Bunu yapmayan hekimerin beirenmesine, doayısıya denetimine oanak verecek, c) İşyeri hekimerinin işyerinde kadıkarı süreerin gözenmesine oanak verecek, d) Hizmetin TTB tarafından işyeri hekimi aracıığı ie verimesi nedeniye, hekimerin iş güvenceerini arttıracaktı (Fişek, 1990) yıında uyguamaya konuması tartışıan bu projeden vazgeçimesiye, hem işyeri hekimerinin ei kou bağanmış; hem de TTB, bu aana idari, mai yönden özerk bir kurum armağan etme şansını kaçırmıştır. İşevseik sorununa eğien İşyeri Sağık Birimeri ve İşyeri Hekimerinin Göreveri ie Çaışma Usu ve Esasarı Hakkında Yönetmeik, 5.maddesinde, bunun çerçevesini çizmektedir:... işyererinde, sağıkı ve güveni bir çaışma ortamının tesis edimesi, sağık ve güvenik riskerinin önenmesi ve koruyucu hizmeterin yürütümesi için gereki tedbirerin beirenmesi, bu tedbirerin uyguanması ve uyguamaarın izenmesi... Yeni yönetmeik, İşyeri hekiminin görevini etkii bir biçimde yürütebimesi için ayrıntıı bir gerekiiker istesi de düzenemiştir. Biz bunar arasında, gereki gördüğü- 4 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

6 İş Sağığı Güveniği müz 6 tanesini seçtik ve yaşama geçip geçmediğinie değineceğiz: 1) Madde 5: İşverener, işyeri hekiminin görevini etkii bir şekide yürütebimesi amacıya gereki panama ve düzenemeer yapmasına ve meseği ie igii geişmeeri izemesine imkan sağar. İşverene, aynı zamanda, İşçi Sağığı İş Güveniği Tüzüğü nün 4.maddesinde, biimse ve teknik geişmeeri izeyerek bunarı işyerine uyguama yükümüüğü biçiminde de, ödev oarak verimiştir. Bu görev, hem işyerine yeni giren maddeerin ve teknoojierin tehikeerinin tanınması ve hem de, önemer aanında yeni ortaya çıkan deneyimerin aktarıması açısından, yaşamsa önem taşıyan bir görevdir. 2) Madde 8, Yıık Çaışma Panı yapımasını, bunun işveren onayından sonra duyurumasını öngörmektedir. Bunun ortaya çıkabimesi için yürütüecek çaışmaar ve sonuçarı, işyerindeki uyguama açısından çok önemidir. Çünkü risk anaizinden, bütçeemeye; strateji çaışmaarından tarafarın katıımına kadar bir çok konuyu kapsamına amaktadır. İşin düzen içinde yürüyebimesinin ve denetenebimesinin ön koşuarından biridir. 3) Madde 11, işbiriğini öngörmektedir. İşyeri hekimerinin hem işyerinde konuya igii kişi ve kurumara; hem de işyeri dışında buunan, konuya igii kurumara (örneğin ÇSGB) işbiriği içerisinde omasını; biimse kongre ve konferansara katımaarını öngörmektedir. Hem yönetse ve biimse geişmeeri izeyebimenin; hem de işyerindeki yapıabiirikerin anaşımasının koşuu, bakış açısını dar bir aan oan işyerinden kurtarabimekten geçer. Diğer işyererinin iyi uyguamaarı ndan derser çıkarıması, bu aandaki saygın kurumarının katkıarının aınması, işyeri hekimini geiştirdiği gibi, başarısının anahtarıdır. 4) Madde 13 te, işyeri hekimerinin, yürüttükeri sağık gözetim işevi ie igii oarak işçierin rızasını amasını zorunu kımaktadır. Rıza amak ve bir basamak üzerindeki giziik ikesi yönetmeiğin önemi yapı taşarından biridir. Ancak bugün uyguamada, Özeike ÇGSB iş müfettişerince bunun begeenmesinin bir zorunuuk oarak görümesi, işçinin rızasının aınmasını engeemekte; örneğin sağık raporarının da gizi tutumasına oanak vermemektedir. 5) Madde 16 da, sağık birimi, sağıkı ve güveni bir çaışma ortamı ouşturmak üzere işyererinde fizikse, kimyasa ve biyoojik riskerin beirenmesi, ortadan kadırıması için gereki tedbireri amak ve bu amaça öçüm yapımasını öngörmektedir. TTB nin destek hizmet oanakarını geiştirmesiye igii böümde bu konuya değindiğimiz için, yaşamsa önemini bir kez daha vurguamayacağız. Ancak bu aandaki boşuğu dodurmak için, son yıarda, hükumet-dışı aanda ve ÇSGB içerisinde çaışmaar vardır. 6) Madde 22/e, de işçierin sıra dışı durumarda sağık hizmeterinden yararanabimeeri konusuna eğiinmiştir: Sağık nedeniye üç haftadan uzun veya mesek hastaıkarı veya iş kazaarı nedeniye veya sık tekraranan işten uzakaşmaarda,işe dönüş muayenesi yapar. İşyerinde kuanıan, tüketien maddeeri kontro ve izemek için araıkı oarak inceeme yaparak etmeneri beirer ve kontro önemeri geiştirir. Biri insana, diğeri çevreye yöneik bu iki konu, işyerinde koşuarın duragan omadığının en önemi kanıtıdır. Bir günden ötekine koşuar değişebiir; işyeri hekiminin bu dinamizmi yakaaması ve sağık üzerindeki oası etkierini öngörmesi gerekidir. Bunun yapabimesi, ancak, yukarıda değindiğimiz süreki eğitim ve işyeri dışı kurumara iişkisinin kurumasıya oanakıdır. Yukarıda saydığımız 6 işevin, uyguamada ne deni yerine getiridiğini, ne yazık ki, ortaya koyacak istatistikse verierden yoksunuz. Tek başına bu yoksunuk bie, bu konudaki derin eksikiği ortaya koyar. Kadı ki, aanda yapıan yaygın gözemer, bu atı maddenin, ancak, parmaka sayıabiecek işetmeerde yerine getiridiğini gösterecektir. Bu göreverin yerine getirimediğinin bir başka kanıtı da, uyguamada, koayca saptanabiecek iki ogunun varığıdır. Bu oguarın varığı, kuraı bir geişmenin yerine, kurasızaştırma nın egemen omasına yo açıyor. Bu kurasızaştırmanın en önemi iki görüntüsü, 1. Koruyucu hizmetten çok hasta tedavisine ağırık verimesi, 2. Yararanıması gereken iş sağığı güveniği destek hizmeterinde (akciğer grafisi, odyometri, spirometri, kan tahieri, gürütü öçümü, risk değerendirmesi, iş sağığı güveniği eğitimi vs) hizmet kaitesinin en düşük tekifi veren verme yöntemiye düşürümesidir. Yasa yükümüükeri karşı bu direniş, kuraı bir geişmenin yerine, kurasızaştırma nın egemen omasına yo açıyor. Gerçekten de, şunu açıkıka beirtmek gerekir ki, ükemizde, yasaarca öngörüen işeverini yerine getirebien işyeri hekimerinin sayısı parmaka sayıabiecek kadar azdır. On yıardan beri oduğu gibi haa işyeri hekimerimiz, işyerindeki işçierin tedavi hizmeterine kiitenmiş kamışardır. Bu da işyeri hekimine erişimdeki adaetsizikerin en büyükerinden biridir. Çünkü işçierin, uaştığını sandığı hekim, onu çevresiye bir bütün oarak gören ve koruyucu hekim gözüye yakaşan işyeri hekimi deği; onu hasta oarak gören ve kendisini yanızca onu tedavi etmeke sorumu tutan tedavi hekimidir. Hem Türk Tabiperi Biriği nin hem de Çaışma Sosya Güvenik Bakanığı nın çabaarı, bu adaetsiziği aşma yönünde omuş; ama ne yazık ki henüz başarıı oamamıştır. Ükemizde, işyeri hekimine erişim konusunda var ık içinde yok uk yaşanmaktadır. Kaynakar : * Fişek A.Gürhan (1989) : TTB İşçi Sağığı Etkinikeri,Türk Tabiperi Biriği Haber Büteni, Şubat 1989, Sayı 17. * Fişek A.Gürhan (1990) : Türk Tabiperi Biriği Merkez Konseyi Üyeiği nden İstifa Mektubum. ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

7 Güveni çaış, güveni ka! E aeteri ve taşınabiir eektriki e aeteri çaışanarın işini koayca yapmasına yardım eder, yorgunuğu azatır. Bunar omasaydı bazı işeri yapmak ya çok güç ya da oanaksız ourdu. Ancak her e aeti sınırı ve beiri işerde kuanımak üzere yapımıştır. Herhangi bir e aetinin başka bir amaça kuanıması çaışanarın ciddi oarak yaraanmasına veya üzerinde çaışıan mazemenin zarara uğramasına yo açar. İyi iş güveniği uyguamaarı ie bu tehikeeri kontro etmek ve çaışanar için ouşturabieceği riski minimize etmek oasıdır. Ofiser dahi hemen hemen tüm işyererinde yaygın bir şekide kuanıan ve birçok hafif ya da göz ve görme kaybı; fırayan küçük parçaardan derin yaraanmaar; hatta parmak, tendon, atardamar kesimeeri gibi ciddi kazaara neden oabien, çaışanarı (eğer yara mikrop kaparsa) uzun süre işerinden aıkoyabien e aeteri ve eektriki ee aeteri güveniği bu yazıda çaışma ortamı okurarı için irdeenecektir. Aet güveniği doğru oan e aeti veya eektriki e aetini seçmeke başar. Kişinin veya işyerinin satın ama gücünün e verdiği en iyi aet (isim yapmış uzman firmaardan) seçiip aınmaıdır. Ucuz, sağam yapımamış aetere iş yapıırken kırıabiir, harap oabiir ve bununa çaışanı ve beraberindeki iş arkadaşını yaraayabiir. Bu nedene; güvenik düğmeeri, ağız koruyucuarı, e koruyucuarı, çift yaıtkanık gibi güvenik özeikerine bakımaıdır. İyi yapımış bir aet güze görünümü omaı ve çaışan eine adığında sağam oduğunu hissetmeidir. Ergonomik oarak dizayn edimiş bıçakar, tornavidaar, penseer, kargaburunar, makasar ve eektriki aeter seçimeidir. Bunar çaışanın bieğini eğmeden, bükmeden veya parmakarına veya avuç içine basınç uyguamadan kuanabiecek şekide, kısacası işçinin eine uygun yapımış omaıdır. İş Sağığı Güveniği E ve Taşınabiir Eektriki E Aeteri Mustafa TAŞYÜREK* (mustafatasyurek@fisek.org.tr) İşçinin uygun kuanıması konusunda gereki eğitimi amadan aeti kuanması İşçinin aeti kuanması konusunda yetkiendirimeden, izin verimeden kuanması Keskin ağzı veya sivri ucu koruyucu içine aınmadan aeterin taşınması ve depoanması Aeti kuanırken doğru kişise koruyucu donanımı işçinin kuanmaması Eektrik kordonarının, muhafazaarının, kaportaarının ve toprakamaarının uygun omaması, vb. Kazaarın nedeneri: Aetere igii gene oarak en çok karşıaşıan iş kazaarı söye sıraanabiir: İş için yanış aeti kuanma Kötü durumda oan aeteri kuanma Aeterin kuanıması sırasında gereki dikkatin gösterimemesi Aeterin taşınması ve depoanması sırasında yanış yo seçme * Kim. Müh., İş Sağığı+İşetme Yönetimi Biim Uzmanı Çaışma Bakanığı Eski İş Güveniği Müfettişi ( ) İş Güveniği Uzmanı (A Sınıfı Sertifikaı) Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Gönüüsü [Çekiç, bayoz, kaem, keski, zımba ve benzeri aeter, standartarına uygun şekide ve kaitei çeikten yapıacak ve bunarın bozuan veya çapakanan başarı, taşama veya eğeeme suretiye düzetiecektir. İSİG T m.357] Sağık sorunarının nedeneri; Aetere igii gene oarak en çok karşıaşıan sağık sorunarı şu şekide özetenebiir: İşçinin eine uygun şekide oturmayan aeterin kuanıması Kuanırken aşırı güç kuanıması veya aşırı uzanma gereksinimin doğması Aetin kuanıması sırasında tekrarayan hareketer yapımasına gereksinim duyuması Aeter kuanıırken titreşime vibrasyona neden oması Aet kuanıırken önemi düzeyde gürütüye neden oması 6 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

8 İş Sağığı Güveniği Aet kuanıırken fırayan partiküer, tozar veya kimyasa buharar açığa çıkarması vb. Tehikeeri ve riskeri var diye günümüzde e aeterini kuanmaktan vazgeçmek oası mı? Ancak kazaardan ve bu aeterin ouşturabieceği sağık sorunarından; iş için doğru aet seçierek, aete birikte verien taimata beirtidiği şekide aeti kuanarak, kuanıan e aetinin operatörü için hazıranmış e kitabını okuyarak, hasar görmüş aeti onararak veya değiştirerek, aeti kuanacak oanara gereki eğitimi vererek ve gereki oan kişise koruyucu donanımı kuanarak veya kuandırarak, kaçınıabiir. Ayrıca; Aetere bakım onarım yapıırken (üretici tarafından verien) taimat okunmaı ve bu taimatta beirtien kuraara uyumaı. Aeter sadece dizayn edidiği iş için kuanımaı. İş işçi doğru öçüde oan aet kuanımaı. Aeter temiz ve keskin buundurumaı. Aetin keskiniği parmakara deği bir odun parçası üzerinde test edimei. Kuanmaya başamadan önce hasar oup omadığı mutaka kontro edimei. [Eektriki e aeteri kuanımadan önce, yetkii kimseer tarafından kontro ediecek, toprakanması arızaı, motoru faza kıvıcımı, priz, fiş, anahtar ve bağantı kabosu bozuk oanar kuandırımayacaktır İşçi Sağığı ve İş Güveniği Tüzüğü Madde 322] Aeter kuanıdıktan sonra temizenmei. Bir nesne üzerinde eektriki e aetini kuanıırken, nesne mengene ie uygun şekide kıstırımaı. Eğer kıstırıamayacak kadar büyükse, bu nesne birine uygun bir şekide, sıkıca tutturumaı. E aeteri ve eektriki e aeterini kuananar yüzük, biezik gibi takıar kuanmamaı. Kravat, boyun bağı, uzun kou giysi, uzun edivener, üzerine iyi oturmayan iş ebiseeri giyimemei. Eer, saçar, ve giysier kesien kenarardan veya hareketi parçaardan uzak tutumaı ve korunmaı. Anahtarı eektriki e aeterinin üzerinde anahtararı bırakımamaı. Eğer bir merdiven üzerinde çaışııyorsa, küçük e aeteri kemere takıan e aeteri çantasına veya kemere takımaı. Ağır eektriki e aeti sapına ip bağanmış uygun bir kova ve kutu içine konumaı, oradan yukarıda çaışıan yere çekimei. Keskin veya sivri uçar veya keskin ağızar aşağıya doğru ve bunu taşıyandan uzağa doğru bakacak şekide taşınmaı. Aeter kuru bir yerde depoanmaı ve bakımı buundurumaı. Küçük e aeteri yereri önceden beirenmiş uygun bir askı tabosu üzerine, düzeni oarak asımaı veya uygun e aeti taşıma çantası veya e aeti çekmecesine konumaı. Eektriki testereer, matkapar veya herhangi bir kıymık veya partikü çıkartan aeter kuanıırken koruyucu gözük kuanımaı. E aeti kuanıırken eğer 80 db(a) dan faza gürütü ouşuyor ise kuak koruyucu kuanımaı. Ayakarı korumak için iş güveniği ayakkabısı giyimei. Çift izoasyonu yaıtımı eektriki e aeteri kuanımaı. E aeti kordonundan tutuarak - çekierek taşınmamaı. Yıpranmış eektrik kordonarı değiştirimei. Prizden çıkarmak için fişinden tutuarak çekimei, kordondan tutuarak çekimemei. Eektriki e aetinin fişini prize takmadan önce aetin çaıştırma düğmesinin kapaı ( OFF ) pozisyonda oduğu kontro edimei. Çaışması tamamen duruncaya kadar eektriki e aetini yere konumamaı. Herhangi bir böümünü değiştirirken veya temizerken ya da duman çıkarmaya veya yanmaya başarsa çaıştırma düğmesi kapatımaı ve fişi prizden çıkartımaı. Isakığın neden oabieceği eektrik şokarına karşı, çaışanarı korumak için dışarıda çaışırken bataryaı (aküü) aeter kuanımaıdır. vb. Ede tutuan aeterde güvenik Bıçakar Bıçakarın ağzı keskin tutumaı. Keskin bıçaka daha az efor sarf edierek kesme işi gerçekeştiriir ve bu bıçağı kuanan için güveni ve daha sağıkıdır. ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

9 İş Sağığı Güveniği göz koruyucusu kuanmaıdır. [Kıvıcımın tehikei oacağı yererde kuanıacak e aeteri, kıvıcım çıkartmayacak mazemeden yapıacak ve bu niteikte omayan aeter,bu yererde kuanımayacaktır. İSİG T m.356] Kesme işi yapıırken, bıçak düz oarak kuanımaı, düzgün bir basınç uyguanmaıdır. Şiddeti ve ani çekişer ağzının kaymasına ve kuananın yaraanmasına neden oabiir. (Maket bıçağı gibi keskin bıçakarın diğer ee ve bieğe zarar vermemesi için kesimeye karşı dirençi mazemeden yapımış edivener kuanımaıdır) Eektrik e aeteri ie çaışırken, aete birikte verien güvenik taimatını bütünüye okunmaı ve içindeki hükümere uyumaıdır. Aşağıdaki güvenik taimatı hükümerine uyumadığı takdirde eektrik çarpması, yangın tehikesi veya ciddi yaraanmaar ortaya çıkabiir. Oası oan her durumda vücuttan uzakta kesme işemi yapmak amaçanmaı. E koruyucuarı ve vücudu korumak için bir deri önük giyimei. Ein korunması için bıçak bir koruyucu ie birikte kuanımaı. Bıçak bir kııf içinde taşınmaı. Bıçakar ağzı aşağı geecek şekide önünde parmakık oan yerde muhafaza edimeidir. İçerisinde parayıcı patayıcı madde buunan sistemerde bakım ve onarım yapıırken kuanıacak e aeterinin kıvıcım çıkarmayan türden (bronz gibi) omaıdır. Bunarı kuanan persone iş güveniği ayakkabısı dahi ediven ve Çaışma yeri - Çaışma yereri temiz tutumaı ve iyi aydınatımaıdır. (Çaışma yerindeki düzensizik ve yetersiz aydınatma iş kazaarına neden oabiir.) - Yakınında yanıcı sıvıar, gazar veya tozar buunan ve doaysı ie patama tehikesi oan yererde eektriki e aeteri ie çaışımamaıdır.(eektriki e aeteri, toz veya buhararı aevendirebiecek kıvıcımar çıkarabiirer.) - Aeter kuanıırken stajerer, konukar veya e aetini kuananı izemek isteyener, kuanıcı tarafından uzak tutumaıdır. (Başka kişier aeti kuananın dikkatini dağıttığı takdirde aet üzerindeki kontroünü kaybedebiir.) Eektriki e aeteri kuananın kontroü dışında - çaışır durumda bırakımamaı, kapatımaıdır. Uç tam oarak duruncaya kadar eektriki e aeteri eden bırakımamaıdır. 8 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

10 İş Sağığı Güveniği Eektrik güveniği - Eektriki e aetini akım şebekesine bağamadan önce, geriim kaynağı ie aetin tip etiketi üzerinde yazan geriimin aynı omasına veya en faza %10 farkıık göstermesine dikkat edimeidir. Geriim kaynağının geriimi eektriki e aetinin çaışması için gereki oan geriime uymuyorsa, ciddi yaraanmaar oabiir veya eektriki e aeti hasar görebiir. - Boruar, ısıtıcıar veya buzdoabı gibi toprakanmış araç/gereçe eektriki e aetini kuananın bedeninin temas etmemesine dikkat edimeidir. Kuananın bedeni toprakandığı takdirde büyük bir eektrik çarpması tehikesi ie karşı karşıya kaabiir. - Eektriki e aeteri yağmur atında veya ısak yererde bırakımamaıdır. Bir eektriki e aetinin içine su sızacak oursa, büyük oasııka eektrik çarpma tehikesi ortaya çıkabiir. - Aeti taşımak, asmak veya fişi prizden çekmek için kabosu kuanımamaıdır. Kabosu yüksek sıcakıktan, yağdan, keskin kenarı eşyaardan veya hareketi aet parçaarından uzak tutumaıdır. Hasarı kaboar eektrik çarpmasına neden oabiir. - Aeti kuanan kişier kendisine çok faza güvenmemeidir. Duruşunun her zaman güveni ve dengei omasına dikkat etmeiidirer. Duruşu ve beden pozisyonu güveni oursa, bekenmedik durumarda aeti daha iyi kontro edebiir. - Koruyucu giysier giyimei ve daima koruyucu (güvenik ) gözüğü takımaıdır. Koruyucu toz maskesi, kaymayan ayakkabıar ve gürütüü yererde veya aetere çaışırken kuak koruyucusu kuanmanızda yarar vardır. Kişierin güveniği - Dikkati ounmaı, persone ne yaptığına dikkat etmei ve aetin maku bir biçimde kuanmaıdır. Persone yorgun, ako, hap veya iaç amışsa aeti kuanmamaıdır. Çünkü aeti kuanırken bir anık dikkatsiziği personei ağır yaraanma tehikesiye karşı karşıya bırakabiir. - Çaışırken uygun giysier giyimeidir. Bo ebise giyimemei ve (ayans dahi) takı takımamaıdır. Saçar uzunsa koruyucu saç fiesi kuanımaıdır. Saçarı, giysieri ve ediveneri aetin hareketi parçaarından uzak tutumaıdır. Bo giysier, takıar ve uzun saçar hareketi parçaar tarafından tutuabiir. - Aetin işinin kontroü dışında çaışmaması için gereki önemer kuanıcı tarafından aınmaıdır. Prize takmadan önce aetin kapaı oduğundan emin ounmaıdır. Aeterin açma / kapama şaterinden tutarak taşınması veya açık buunan aeterin akım şebekesine bağanması kaza rizikosunu artırır. - E aeteri çaıştırmadan önce ayar aeteri veya tornavidaar aınmaıdır. Aetin dönen bir parçasında buunan herhangi bir ayar aeti veya tornavida yaraanmaara neden oabiir. Eektriki e aeterinin kordonarı ve uzatma kaboarı her üç ayda yetkii bir eektrik tarafından kontro edimei, bu kaboarın üzerinde kontro edidiğini ve bir sonraki kontro tarihini beirten uygun bir etiket buunmaıdır. Eektriki e aeterinin dikkati kuanıması - İş parçasını sabitemek için germe tertibatı veya bir mengene kuanımaıdır. Eğer iş parçasını işçi ei ie tutar veya bedeni ie bastırırsa, aeti güveni oarak kuanamaz. - Aet faza zoranmamaıdır. Yapıan işe e uygun aeti kuanımaıdır. Yapıan İşe uygun aete beirtien performans aanında daha iyi ve daha güveni çaışıabiir. - Açma / kapama şateri arızaı oan aet kuanımamaıdır. Açııp kapanmayan bir aet tehikeidir ve hemen onarıması gerekir. - Aette ayarama yapmadan, aksesuar değiştirmeden veya aeti kadırmadan önce fişi prizden çekimeidir. Aınabiecek bu güveniğin önemi aetin kuanıcının kontroü dışında veya yanışıka çaışmasını öner. - Aeti stajererin ve kuanımını bimeyen kişierin uaşamayacağı bir yerde muhafaza edimeidir. Aeter ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

11 İş Sağığı Güveniği deneyimsiz kişier tarafından kuanıdığı takdirde tehikei oabiirer. - Sahip ounan e aeterine iyi bakımaıdır. Uçarı keskin ve temiz tutumaıdır. Keskin uçu ve bakımı aeter daha rahat kuanıır ve daha iyi kontro ediir. - Aetin hareketi parçaarının kusursuz biçimde işev görüp görmedikerini, sıkışıp sıkışmadıkarını ve aetin işevini yerine getirmesini engeeyen kırık veya hasarı parça oup omadığını kontro edimeidir. Aeti kuanmadan önce hasarı parçaarı yetkii bir serviste onartımaı veya değiştirimeidir. İş kazaarının çoğu aeterin bakımsız omasından kaynakanır. - Aette bir değişikik yapımamaı veya aet (o aete birikte verien e kitaparının ) usuüne uygun kuanım böümünde beirtien amaçarın dışında kuanımamaıdır. Aette yapıacak her türü değişikik usuüne aykırı kuanım anamına geir ve ciddi yaraanmaara neden oabiir. - Sadece üreticinin önerdiği aksesuarı kuanımaıdır. Başka aeter için geiştirimiş oan aksesuararın kuanıması yaraanmaara neden oabiir. Servis *Aeter sadece kaifiye ve uzman kişiere onartımaıdır. Uzman omayan kişier tarafından yürütüecek onarım ve bakım işeri kazaara neden oabiir. *Onarım ve bakım işemerinde sadece orijina aksesuar kuanımaıdır. Aete birikte verien e kitaparının ve güvenik taimatının bakım böümündeki hükümere uyumaıdır. İşyerindeki aeter için öngörüen aksesuararın kuanımaması veya Bakım böümündeki hükümere uyumaması hainde eektrik çarpması veya yaraanmaar ortaya çıkabiir.. * Çaışma sırasında şebeke bağantı kabosu hasar görecek veya kesiecek oursa, kaboya dokunumamaı ve hemen fişi prizden çekimeidir. Aeter hiçbir zaman hasarı bağantı kabosu ie kuanımamaıdır. * Testere bıçağı boke oacak oursa hemen eektriki e aetini kapatımaın ve şebeke bağantı kabosunu prizden tutuarak çekimeidir. Ancak bunarı yaptıktan sonra kamaanmış (takozanmış) iş parçası yerinden aınmaıdır * Sadece keskin ve kusursuz testere bıçağı kuanımaıdır. Çizimiş, çatamış, bükümüş veya köremiş testere bıçakarı hemen değiştirimeidir. Sözün özeti; İş için doğru aet seçimeidir. Aet doğru kuanımaıdır. E aeteri ve eektriki e aeteri iyi bakıı ve onarımı iyi yapımış durumda buundurumaıdır. Tüm aeter uygun taşınmaı ve muhafaza edimeidir. Gereki oduğu her durumda uygun kişise koruyucu donanımar kuanımaıdır. E aeteri ie e yaraanmasın, öğünsün!. 1. Kaynakar --,--, Using Toos Safety, Nationa Safety Counci, 1990, Chicago, USA. İşçi Sağığı ve İş güveniği Tüzüğü. E Aeterinin Kuanımasında Aınacak Güvenik Tedbireri. Madde : Wiiams, Judith M.(Ed.), Industria Supervisor, Nationa Safety Counci. March 1981, Voum 45 No:1 --,--,Accident Prevention. A Workers Education Manua, ILO. Geneva 1961 p , --,Kazaardan Koorunma.MÇT.İşçi Eğitimi Ekitabı. T.C.Çaışma Bakanığı Yakın ve Ortadoğu Çaışma Enstitüsü Ankara (Çev. Taat Çioğu). --,--, Accident Prevention Manua for Industria Operations, Engineering and Terchnoogy, Ninth Edition, Nationa Safety Counci, Chicago p Ne yapımaı? Önceike koruyucusuz, çaışan makine üzerinde temizik yapımamaıdır. Teknik oarak bir zorunuuk varsa; Döner makina üzerindeki bir şaftı temizemek için, işçi dönüş yönünün tam karşısında durmaı sağ ei ie zımpara kağıdının atından so ei ie de üst yan tarafından tutmaıdır. Döner makine üzerinde yapıacak çaışma son derece tehikei oduğu için işçier eerine çok dikkat etmei ve koruyucu bir örtü koyarak döner parçayı açıkta bırakmaktan kaçınmaıdırar. İş ebisesinin kokarı dönen mie sarıacak uzunuk ve genişikte omamaı, işçi koruyucu güvenik gözüğü kuanmaıdır. > Sayfa 23 ün yanıtı İKİ DAKİKA DÜŞÜN KATKILARINIZ İÇİN VAKIFLAR BANKASI 1- OSTİM Şb. (YTL. Hesabı) No: Çankaya Şb. (YTL. Hesabı) No: Çankaya Şb. (USD Hesabı) No: Çankaya Şb. (Euro Hesabı) No: PTT YOLU 5- Posta Çeki : (Fişek Enstitüsü) KREDİ KARTI Kredi kartınıza katkıda buunarak çocuk dostarı mız arasına katıabiirsiniz. Kredi kartı numaranızı, CVC2 (kartınızın arkasındaki son üç rakam) ve son kuanma tarihini bidirmeniz yeteri. Lütfen katkıarınız sonrası adresinizi bize bidiriniz. Faks : (0312) e-posta : cocukdostumuz@fisek.org.tr 10 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

12 osya hekimiğin özü, topumun geniş kesimerini etkieyen, has- öüm ve engeiik durumarının nedenerini anama ve bu Staık, nedeneri ortadan kadırmaya yöneik çözümer üretme çabasıdır. Bu çaba içinde, sosya hekimiğin özgünüğü koruyucu, tedavi ve rehabiite edici hizmeteri bir bütün oarak görerek, önceiği koruyucu hekimik anayışına vermesidir. sosya hekimik aanında çaışan araştırmacıar bu anayışa uygun bigi üretme çabasındadır. Ancak en büyük çaba, poitikacıarın bu bigieri anama ve bunarı eyeme dönüştürme isteminde ortaya çıkmaktadır. Biim, sosya hekimik sorunarına iişkin uygun çözümer tanımamaka birikte; bu çözümerin gerçeğe dönüşmesi ancak bunu gerçekeştirecek poitikaara bağıdır. Sosya hekimik aanında poitikaarın ve poitikacıarın roünün önemine dikkat çeken çaışmasında Oiver, sosya hekimik poitikaarını ouşturma ve bunu eyeme dönüştürmede siyasa unsurun önceiki bir değişken oduğunu anatmaktadır. Oiver, ABD de sosya hekimik aanındaki poitikaarın anaizine iişkin çaışmasına, sosya hekimiğinin neden siyasa sorun oduğu sorusuna yanıt arayarak başamaktadır. Hepimizin kabu ettiği gibi, sağığın sadece bireyin sorunu omadığını açıkayan birçok neden buunmaktadır. Oiver, bu nedenseik iişkisini, Amerikan topum yapısının özeikerini dikkate aarak, dört unsur etrafında açıkamaktadır. İki, bireyse ve kurumsa eyemerin yayıma etkisi(iktisat aanındaki deyimi ie dışsaık) göstermesidir. Bu yayıma, oumu oabieceği gibi oumsuz da oabiir. Bu noktada, bu farkı yayıma etkierini dengeemek için, bireyse özgürüğü bei açıardan kısıtayacak kamusa güce gereksinim buunmaktadır (Örneğin, kamusa aanarda sigara içimesini yasakayan düzenemeer gibi). İkinci oarak, yurttaşar, devetten fizikse, ekonomik ve psiko-sosya bir takım gereksinimerini karşıamasını bekemektedirer. Bu hizmeter, igii kamu yönetimi tarafından, vatandaşara, hizmetin ödeme gücünden bağımsız oarak sunumaktadır (Sağık, eğitim, sosya yardımar gibi). Üçüncü oarak, hakın sağığını korumak yasaık gerektiren ahaki bir yargıyı içermektedir. Son oarak, sağıkı bir nüfus ve işgücü, ekonomik büyüme ve sosya düzen için kritik bir öneme sahiptir. Bütün bu nedenerden doayı, sosya hekimiği koruma ve geiştirme, kamusa eyemiiğini gerektirir. Sosya hekimik aanında çaışanar açısından, sağığın kamusa niteiği konusunda görüş biriği buunmaka birikte, sağık aanındaki sorunarın çözümünün poitik aana yansıması o kadar koay değidir. Oiver e göre, poitikacıar açısından sorunar; insanarın kabu ediemez buduğu ve değişmesini istediği sorunardır. Doayısıya, sağık sorunarının, poitik müdahae aanına yansıması, insanarın kendi sorunarının diğereri tarafından da yaşandığını agıamasına; sosya hareketiiğin ortaya çıkmasına ve baskı gruparının hareketiik kazanmasına bağıdır. Bu noktada, poitikacıarın tepkieri, esas oarak sorunun tanımanma sürecine bağı oarak değişecektir. Sorunarı tanımama için farkı araçar buunmaktadır. Hepsi için önceiki adım, veri sağık sorununun biimse ve sosya bir biçimde gündeme konumasıdır. Bu durumda ise, risk değerendirmesi dediğimiz yöntem ortaya çıkmaktadır. Söz konusu sorunun kendisinin ve yaratacağı etkierin değerendirimesi gerekmektedir. Ancak Oiver a göre bu da yorumsa bir süreçtir ve hakın biinç düzeyi, ideoojik ve ekonomik koşuara bağı oarak değişebimektedir. Poitikacıar için sorun sadece risk agısına yöneik oarak şekienmemekte; sorunun çözümünün ağırıkı oarak nası bir sorumuuk yükeyeceğine bağı oarak da şekienmektedir. Gene oarak, birbirine zıt oarak kabu edien kamusa imaj ie bireyse düşünce, hakın sağık sorunarına kamusa çözüm için gereki baskıyı azatacaktır. Yine, siyasetçierin önceikeri, sorunun şiddeti ya da nedeni kadar, sorundan etkienen nüfusun bunu agıayış biçiminden de etkienir. Bu noktada, her ne kadar kuramsa önceik tüm nüfusun sağığını korumak osa da, eyem açısından geir, yaş, cinsiyet, ırk, coğrafi yereşime göre tabakaaşan bir yakaşım da buunmaktadır. Doayısıya, sorundan etkienen grubun popüaritesi eyemin oasıık ve doğasını etkieyecektir. Tüm bu nedener, sorunun çözümünün siyasa aana yansımasını güçeştirmektedir. Hakın sağık sorunarının şiddeti ve kamusa eyemiiğin gerek- Sosya Poitika Sosya Hekimik Poitikaarı * Dr. Arş. Gör. AÜ, Siyasa Bigier Fakütesi Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Gönüüsü Şenay GÖKBAYRAK* (senay.gokbayrak@fisek.org.tr) sinimine iişkin geniş bir uzaşı oduğu zaman bie, geneike siyasa açıdan seçien yo bütünse reformar yerine, parçaı oarak sistemin iyieştirimesine yöneiktir. Bu da uyguamada, farkııkarın kapısını açan bir durum ortaya çıkarmaktadır. Oiver a göre, bu parçaı poitika anayışının nedeneri; sınırı zaman ve biginin poitika yapımında sınırı bir rasyoneiğe neden oması; poitik sistemerinin parçaı ve dağınık yapıanması; igi ve baskı gruparının gücünün farkıığı ve söz konusu soruna yöneik çözümerin getireceği ek maiyettir. Tüm bu unsurar, sosya hekimik aanına yöneik bütünse reform niteiğindeki eyemiiği engeemektedir. Bu, sağık aanında geniş öçeki dönüşümerin omayacağı anamına gememektedir. Bazen sorunun büyüküğüne göre, görei oarak öçeği daha küçük oan poitikaar, daha yeniikçi ve dönüşümse poitikaarın kaynağı oabimektedir. Yine poitik ikimdeki değişikik ve bu aanda çok sayıda aktörün oması yeniikçi poitikaar için oanak sunabimektedir. Hakın sağık sorunarının agıanması, poitik bir eyem yaratması güç omaka birikte, en güç oan ortaya bir şekide çıkan poitikaarın uyguanma sorunudur. Bu noktada, niyet, eyem ve sonuçar arasında farkıık kaçınımaz oarak ortaya çıkmaktadır. Oiver a göre, bu farkııkarın nedeneri, yasaarın tasarımında, siyasa riski azatmak ve farkı çıkar çevreerini uzaştırmak adına ortaya çıkan beirsizik ve çeişkii durumar; uyguamadan sorumu igii kamu kurumunun diğer kamu kurumu ve öze aktörere bağımıığı; kurumun işgücü, idari ve mai açıdan yaşadığı kaynak sorunarı; düzenemeye karşı çıkan ya da yeniden tartışmak isteyen çıkar gruparından geen baskı ve sorumu kamu kurumarı arasındaki koordinasyon ve işbiriği yetersizikeridir. Hakın sağık sorunarının tanımanması, poitikaya dönüşümü ve uyguanmasına yöneik, poitik aandan kaynakanan bu sorunarın sosya hekimik çaışmaarında göz önünde buunduruması; farkı çıkar çevreeri arasında zıtaşma ve gücün dağıımını görmek; poitika ve programarın kaynakarını ve amaçarını anamak; uyguamada sorunarı öngörerek, tanımamak ve süreç içerisinde sorunarın nası değerendirieceği anamak açısından önem taşımaktadır. Sosya hekimik aanında gerek sorunun biimse açıdan tanımanması gerekse de poitik oarak kabu görerek, çözümünün uyguanması açısından en önemi ve bu çaışmada anaiz edimeyen nokta, soruna ve çözüme bakışın arkasında buunan fesefedir. sosya hekimiknın korunması ve geiştirimesinde anamı bir yo aınması ancak sosya hekimik fesefesi oarak tanımadığımız, sağığı sosya bir ogu oarak gören anayışın benimsenmesine bağı oarak değişecektir. Bu yakaşım sağam, hasta farkı gözetmeksizin, tüm topuma hizmet götürmeyi savunmaktadır. Doğa oarak bunun bir maiyeti de vardır. Bu maiyet baskısı, hizmetin önceiki risker ve bu riskerden etkienen gruparından başayarak, tüm topuma aşama aşama yayıması gerektirir. Bu risker ve riski gruparın beirenmesinde de sosya hekimiğin sunduğu yöntem, en çok görüen, en çok ödüren ve en çok sakat bırakan hastaıkarın en önemi hastaıkar oduğu kuraıdır. Bu şekide beirenen sağık riskeri ve bunardan önceiki etkienen grupar, poitikaarın önceiki unsurarı omaı, buradan aşama aşama tüm topuma uaşımaıdır. Bu riskerden önceiki oarak etkienmeyenerin bireyse oarak poitika yapımına karşı çıkması anamsızdır. Çünkü, söz konusu risker topumsa bir özeik taşımakta ve maiyeti son aşamada tüm topumun sırtına yükenmektedir. Bu noktada, parçaı ve sorunun önceiki oarak tazminine yöneik poitik çabaar hem rasyone değidir hem de maiyeti daha yüksektir. Poitik çabanın yoğunaşacağı aanarı beiremede sosya hekimik fesefesi, sağığı koruyucu, tedavi edici ve rehabiite edici hizmeterin bir bütünü oarak görmekte, bu noktada koruyucu hizmetere üstünük vermektedir. Bu ise, sağığı etkieyen çok sayıda fizikse, sosyo-ekonomik faktöre yöneik, farkı aanardaki poitika ouşumarının bütünse bir bakış açısı ie değerendirimesi ve uyguanmasını gerektirir. Sosya hekimik fesefesi ve bu fesefe temeinde yükseen sosya hekimik poitikaarı ie ancak bir topumun sağık göstergeerini iyieştirmek oanakıdır. Unutumamaıdır ki, bu sağık göstergeeri, sağık sorunarından önceiki etkienen risk gruparı kadar bu sorunu çözecek poitikaarı yapan ve uyguayanar için de önemidir. Kaynak: Oiver, T (2006), The Poitics of Pubic Heath Poicy, Annua Review of Pubic Heath, Vo:27, ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

13 İş Sağığı Güveniği İş Sağığı Hizmeterinde Anahtar Kavram İş Sağığı Hemşireiği İş sağığı sanayieşme ie birikte ortaya çıkan ve günden güne önemi artan bir sağık sistemidir. Bu sistem iş kazaarının, yaraanmaarın ve hastaıkarın önenmesini amaçarken, çaışanarın çaışma kapasiteerinin, meseki, çevrese, topumsa ve yaşama tarzı ie igii sağık beireyicierini göz önünde buundurarak, daha uzun sürei sağığın korunmasını hedefeyen bir disipindir (15). İş sağığı yakaşımı, hak sağığının teme ikeeri ie uyum içindedir. Çaışanar grubu hak sağığının gene yakaşımarı açısından beirenen başıca risk gruparından birisidir. Bütün topumarda çaışma hayatı geişmekte, bu aanda çaışan kişi sayısında artma omaktadır. Böyeike çaışanar grubu sayıarı giderek artan bir topuuk ouşturmaktadır. Bunun ötesinde çaışanar grubu organize bir topuuk oduğundan hak sağığının teme yakaşımı oan sağığı koruyucu ve geiştirici etkiniker bakımından da uygun bir grup ouşturmaktadır (5). Bu bağamda çaışan insanın sağığının geiştirimesi ve korunmasını hedefeyen iş sağığı hizmeterinin amaçarı; Çaışanarın sağık kapasiteerini en yüksek düzeye çıkarmak, Çaışmanın oumsuz koşuarı nedeni ie sağığın bozumasını önemek, Çaışanın fizikse ve ruhsa yetenekerine uygun işerde çaışmasını sağamak, Yapıan iş ie çaışanar arasında uyumu sağamaktır (1,7,9). İş sağığı geneike sanıdığı gibi, çaışma yaşamına girmiş ekonomik açıdan aktif nüfusun, mesek hastaıkarı, iş kazaarı ve bunarın tedavieri ie igii sınırı bir sorumuuk aanı değidir (7). Ancak çağdaş hekimikte, hastane-hekimiaç zinciri kırıarak, insan sağığına sosya ve ekonomik gerçekerin açısından bakımaktadır. İş sağığında, hemşireik hizmeteri de önceeri revir hemşireiği düzeyinde, işçiere enjeksiyon yapmak, pansuman uyguamak gibi işemeri içerirken, bugün çağdaş hak sağığı biimi doğrutusunda geişmiştir. İş aanında sağığın korunması ve devamının sağanması, hastaıkarın ve iş kazaarının önenmesi iş sağığı hemşireerinin en önemi göreverini ouşturmaktadır (7,14). İş yeri sağık ve güvenik programı içinde, sağık ekibinin önemi üyeerinden bir tanesi de iş sağığı hemşiresidir (12). İş sağığı hemşireiğinde teme amaç ise işyererinde primer sağık bakımını gerçekeştirmektir (4). Amerikan İş Sağığı Hemşireer Derneği nin tanımına göre İş Sağığı Hemşiresi; İşyerinde işçierin sağığının korunmasında hemşireik uyguamaarını uyguayan kişidir. İşçierin sağığının korunması, erken tanı, hasta ve yaraı sağatımı, rehabiitasyon göreveri arasındadır. Sağık eğitimine, çevre sağığı hizmeterine, insan iişkierinin geişmesine katkıda buunur (6,9,11). İş sağığı hemşireiği tarihçesine kısaca göz atıdığında, 2. dünya savaşı yıarından bu yana endüstri aanarında hemşireeri görmekteyiz. Dünyada ik endüstri hemşiresi 1898 yıında A.B.D. (Amerika Bireşik Deveteri) nde Vermont Marba Şirketi nde görev aan Ida Mayo Stewart tır * Ege Üniversitesi Ödemiş Sağık Yüksekokuu Hak Sağığı Hemşireiği Öğretim Görevisi ** Ege Üniversitesi Ödemiş Sağık Yüksekokuu Hak Sağığı Hemşireiği Araştırma Görevisi Öğr. Gör. Zuha Emek SERT* - Araş. Gör. Ası KOÇER** (10,11,14). İş sağığı hemşireiği, bireyerin ve gruparın verimiiğinin artması ve sağığının iyieştirimesi, korunması ve geiştirimesi için gene sağık yöntemeri ve hemşireik pratiğinin uyguanmasıdır. İş sağığı hemşiresinin işi hastanede ya da hasta başında deği, tam tersine işçierin çaıştığı işyerindedir. Bu çaışma ortamı, iş sağığı hemşiresine hizmet açısından daha geniş bir bakış açısı ve onun kapasitesinin geişmesi için de sınırsız bir oanak sağar (6). İş Sağığı Hemşireiğinin Önceiki Hedeferi; İşçiyi sağık tehikeerinden korumak ve iş güveniği 1. Güveni ve sağıkı bir işyeri 2. İşçi ve aieerinin iyiik haeri ve sağıkarını saptamak 3. Eğitim ve araştırma (13). İş sağığı hemşiresinin, çaışıan işyeri ne oursa osun, iş kouna bağı değişikik göstermeyecek göreveri dokuz başık atında topanmıştır. Bunar; Sağığın değerendirimesi İşe giriş muayenesi Sağığın geiştirimesi İş kazaarı ve mesek hastaıkarının önenmesi ve bakımı İşe bağı omayan kaza ve hastaıkarın önenmesi ve bakımı İş aanının gözenmesi Kayıt tutma Sağık eğitimi Danışmanık İş sağığı ie igii diğer kurumar ve mesek üyeeri ie işbiriğidir (7,9). Hem bu sayıan göreverin her birinin hem de iş sağığı hemşireerinin bigi ve uyguamaarının geiştiriebimesi için araştırmaarın yapıması iş sağığı hemşiresinin göreveri arasındadır (7). İş Sağığı Hemşiresinin Eğitimi İş sağığı hizmeterinin etkin bir şekide yürütümesinde yeteri eğitim amış hemşireerin roü büyüktür. Geişmiş ükeerde işyeri hemşiresi, biimse-teknoojik ve topumsa geişmeerden etkienerek büyük bir değişim içine girmiş ve hemşirenin işçi sağığının korunmasında ve geiştirimesinde önemi bir yeri oduğu kabu edimiştir (2). İş sağığı hemşireerinin etkinikeri sonucunda ise işe devamsızıkarın azadığı, koruyucu kuanan ve danışmanık hizmeti aan işçierin artış gösterdiği yapıan araştırmaar sonucu ortaya çıkmıştır. Yeteri eğitim aan hemşire çaışma aanında sorunarı yerinde saptayabiecek, pan yapacak, amaç beireyecek, çeşiti girişimerde buunacak ve sonucu değerendirebiecektir (3). Ükemizde 2003 yıında kuruan İş Sağığı Hemşireiği Derneği, Uusa düzeyde İş sağığı hemşireiğinde standardizasyonun sağanması ve işyeri hemşireiği uyguamaarının geiştirimesini sağamak amacıya kurumuştur. Dernek özeike iş sağığı hemşiresinin eğitimine yöneik, İş sağığı hemşireiği aanında akademik çaışmaar yapanara ve uyguama aanında çaışanara mesekse işbiriği için destek ve teşvik sağamak, İş sağığı hemşireiği aanında çaışan tüm akademisyen ve uyguamacıar arasında ietişim ağı kurmak, 12 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

14 İş Sağığı Güveniği Şeki 1: İş Sağığı Hemşireiği Uyguamaarında Kavramsa Mode (13). İş Sağığı Hemşiresinin Eğitimi İşyeri hemşireiğine başamak ve sürdürebimek için zorunu oan sertifika programarını düzenemek, koordine etmek, uyguanmasını sağamak ve değerendirmek, İşyeri hemşireiği bigi ve uyguamaarını geiştirici biimse çaışmaarı destekemek, araştırma ödüeri ie motivasyonu sağamak ve araştırma sonuçarını igii birimere ietmek gibi amaçar beiremiş ve bu yönde çaışmaar yapmaktadır (16). Ayrıca, Türkiye Hak Sağığı Kurumu Derneği de İşyeri Hemşireiği Kurumsaaştırma Çaışmaarı yapmaktadır. Zongudak Karaemas Üniversitesi Sağık Yüksekokuu nun, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakütesi Hak Sağığı Anabiim Daı desteği ie düzenediği II. Uusa İş Sağığı ve İşyeri Hemşireiği Sempozyumu sonuç bidirgesi doğrutusunda, Türkiye Hak Sağığı Kurumu Derneği bünyesinde ouşturuan "İşyeri Hemşireiği Komisyonu" çaışmaarını 3 Eyü 2001 tarihinden itibaren sürdürmektedir. Bu komisyonun çaışma amacı; işyeri hemşiresinin gereki niteikeri ie görev, yetki sorumuukarı ve çaışma koşuarını düzeneyen işyeri hemşireiği yönetmeik tasağını ouşturmak ve sertifika programarını hazıramaktır (17). Hemşireik eğitim ve uyguamaarının en ieri düzeyde oduğu ve Hemşireik Biimi nin kabu gördüğü üke örneği oarak ee aınan Amerika Bireşik Deveteri, İş Sağığı Hemşireiği için önerien eğitim düzeyini üniversite eğitimine dayaı isansüstü programar oarak benimsemiştir (7). İşyeri hemşireiği eğitimi; iş sağığı, hijyen, toksikooji, epidemiyooji, ergonomi, iş psikoojisi, işyeri hemşireiği kavramı, iş sağığını değerendirme, işyererinde sağığı geiştirme, işyeri hemşireiğinde araştırma metodoojisi, iş sağığı hizmeterinin yönetimi, işyererinde menta sağık, iş sağığıya igii yasa düzenemeer gibi konuarı kapsaması gerekmektedir. Uusararası Çaışma Örgütü Daimi Komisyonu Hemşireik Komitesi ve Uusararası İş Sağığı Örgütü, İş Sağığı Hemşiresinin eğitimini gerçekeştirmek için 160 hedef beiremiştir. Bunar 6 başık atında topanarak eğitim programarının geiştirimesinde bir çerçeve ouşturmuşardır. 1. Uyguama aanı oarak işyeri sağığı hemşireiği 2. İşyerinde ouşan hastaık ve yaraanmaarın tedavisi 3. Bireyin sağık açısından yönendirimesi 4. Çevrenin sağık açısından denetenmesi 5. İşyeri sağık programı ve hemşireik hizmeterinin yönetimi (6). Ükemizde İş Sağığı Hemşireiği Ükemizde işyerinde hemşire buundurumasına İşyeri Sağık Birimeri ve İşyeri Hekimerinin Göreveri ie Çaışma Usu ve Esasarı Hakkında Yönetmeik in 31. maddesinde değinimiştir. Burada sadece işyerinde hemşire buunduruması gerekiiği ve bunun sayısı beirtimiştir (6). Oysa işyeri sağık birimeri kapsamında çaışan hemşire yok denecek kadar azdır. Hemşirenin görev tanımı, tüzük ie beirenmemiş, iş sağığı ie igii tüm hizmet ve yükümüüker işyeri hekimine dayandırımıştır (8). Yasa ve yönetmeikerde oumu değişikikerin yer aması iş sağığı hemşireerinin sözü edien göreverini gerçekeştirmesinde önemi bir yere sahiptir. Böyece bu aanda çaışacak hemşirenin eğitim düzeyinin ne oması, hangi aanarda deneyiminin aranacağı ve kendisinden bekenen göreverin neer oacağı açık bir biçimde beirenmiş oacaktır (7). Ancak yasa ve yönetmeikerin tek başına yeteri oabieceği düşünümemeidir. Çünkü yasa ve yönetmeiker ne kadar idea oursa osun, yazıanarın kağıt üzerinde kamaması bu aanda çaışan ve çaışacak oan hemşirenin eğitimine bağı oarak değişim gösterecektir (7). Geecek için vizyon, önenebien öüm ve sakatıkarı azatmak, sağık bakım maiyetini en aza indirmek ve yaşam kaitesini arttırmaktır. İş sağığı hemşireeri işyererinde etkii bakımın sürdürümesiye bireye, işyererine ve üke ekonomisine katkı sağayarak bu vizyon için önemi bir ro oynayacakardır (4). Kaynakar 1. Akbuut, A., İşçi Sağığı Prensip ve Uyguamaarı, Aksayan, S., 3. Uusararası Katıımı İş Sağığı ve İşyeri Hemşireiği Sempozyumu, İş Sağığı Hemşiresinin Eğitimi, 2003, Zongudak. 3. Atınbaş, H.,?Karın Tokuğuna Çocuk Köeer, Öğretmen Dünyası Dergisi, S:5?6, 2002, İstanbu. 4. Beşer, A., İşçierin İşyeri Hemşireik Hizmeterinden Memnuniyeti ve Önemine İişkin Öçek Geiştirme Çaışması, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağık Biimer Enstitüsü, 2003, İzmir. 5. Biir, N., Yıdız A., Hak Sağığı Teme Bigier İş Sağığı ve Güveniği, Hacettepe Üniversitesi Yayınarı, 2006, Ankara. 6. Emiroğu, C., Günay Y., İşçi Sağığı ve İş Güveniğinde İş Yeri Hemşireiğinin Önemi, Türk Hemşireer Dergisi, C:42, S:1, Emiroğu, O.N., İş Sağığı Hemşireiği ve Sorunarı, Topum ve Hekim, Mayıs-Haziran, C:15, S:3, Erefe, İ., Bayık, A., Bahar, Z., Özsoy, A., Hak Sağığı Hemşireiği Ders Notarı, Ege Üniversitesi Hemşireik Yüksekokuu Yayınarı, S:16?20, 2002, Bornova-İzmir. 9. Ergü, Ş., Topumun Hak Sağığı Hemşireik Hizmeterinden Bekentierinin Beirenmesi, Yüksek Lisans Tezi, 2001, İzmir. 10. Esin, N., 3. Uusararası Katıımı İş Sağığı Ve İşyeri Hemşireiği Sempozyumu, İş Sağığı Hemşireiği Standartarı, Fesefesi, Roeri ve Fonksiyonarı, 2003, Zongudak. 11. Hitchcock, E. J., Schubert, E. P., Thomas A. S., Community Heath Nursing, Thomsan Karadakovan, A., İşçi Sağığı Eğitiminde Modüer ve Standart Eğitim Yöntemerinin Etkiniğinin Araştırıması, E.Ü. HYO Dergisi, 9:1, 11, Occupationa Heath Nursing: concepts and practice, Phiadephia, Point S., Lifestye Assesment Questionnaire, Community Heath Nursing Process and Practice for Promoting Heath The C.V. Mosby Company, St. Louis, Toronto, Waschington, 41, , ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

15 İş Sağığı Güveniği İşyerinde Şiddet KÜRESEL TEPKİ Vittorio di MARTİNO 1. Yeni Bir Farkındaık Uzun süredir unutumuş bir konu oan işyerinde şiddet, geçtiğimiz yıarda beirgin şekide artışa geçmiş ve hem geişmiş hem de geişmekte oan ükeerin önceiki sorunu haine gemiştir. Sanayi geişimini tamamamış ükeerde, farkındaık arttıkca önem amak icin eyem panarı yapımış, buna karşın geişmekte oan ükeerde gereki tepkinin ouşması daha faza zaman amıştır. Aşağıda bahsi geçen eyeme karşı iki tür enge söz konusudur. Topumda geniş öçeki şiddet vardır. Sokakta, evde, hemen her yerde insanarın hayatarı ve onurarı risk atındadır. Neden sadece işyererine odakanısın? Şiddeti önemek önemi oduğu kadar pahaı da bir iştir. Bu yüzden kısıtı kaynakar daha önemi aanara, özeike rekabetçi ekonomier ouşturarak yönendiriirse, ek kaynakar ortaya çıkar. Bu ek kaynakar sağandığında, işyererindeki şiddet daha koay kontro atına aınabiir. Neden ekonomik omayan girişimerde buunusun? Bununa beraber konuya igii yeni bir bakış geişmektedir. Gene oarak, şiddet sorununu çözmeye çaışırken, kaynakarı aynı anda bir çok farkı probemi yok etmek üzere bömek ve bir kısmını ziyan etmektense, tüm çabaarı başarı oasıığı en yüksek tek bir hedefte odakamanın daha akıcı oduğu tartışımaktadır. Dahası şiddetin önüne geçebimek için işyereri ayrıcaıkı bir konumdadır. İşyerinde, yüzeşme ve diyaog günük çaışma sürecinin bir parçasıdır. Çaışanar ve yöneticier sıkıka kişise ve işe igii sorunara karşıaşmakta ama geneike diyaog youya tarafarın çatışması engeenmektedir. Ek oarak insanar en verimi ve en üretken aktiviteeri gene işyererinde organize etmektedir. Tüm bunar başka yererde tekraranmayan koşuardır ve şiddete mücadeenin etkin yoarını içerirer. İşyeri ortamının şiddete öze iişkisi her geçen gün daha da çok kabu edimeke birikte, bunu engeemek için aınacak önemerin pahaı ouşu savı tartışmaıdır. Tam tersine önenmeyen şiddetin organizasyonarda verimiiği önediği, başarıyı engeeyen, hatta bazen yok eden bedeeri oduğu ortaya çıkmıştır. Şiddete damgaanmış bir işyeri her açıdan çok zarar görür. Şiddetten arınmış organizasyonar şiddeti engeemek için uyguanan poitikaarın ve yöntemerin etkiniğini göstermekte ve bu aanda yeni girişimerin younu açmaktadır. Bu düşünceere dayanarak, ortaya çıkan mesaj işyerinde şiddete karşı hemen şimdi harekete geçmektir. Ama hangi aanarda ve nası? Kimer işin başında omaı ve işyeri bu tür bir tehdide karşı nası organize edimeidir? 2. İşyerinde Şiddetin Gerçek Yüzü İşyerinde şiddet oarak niteenebiecek davranışarın * Çeviren: Yasemin ÜNAL ** Asian-Pacific Newsetter on Occupationa Heath and Safety, Vo. 9, No: 1, March 2002 *** OKI... kapsamı çok geniştir, şiddet ve tahammü ediebiir davranışar arasındaki sınır geneike çok ince ve bu sınırın çeşiti şartar, çevreer ve kütürer tarafınan agıanışı ve hangi davranışarın şiddet içerdiğinin tanımı çok çeşitidir. Bu nedenedir ki, şiddeti tanımamak ve açıkamak büyük mücadee gerektirmektedir. Cinayet Tırmaama Sadırgan mesajar bırakmak Tecavüz Sıkıştırma, cimdikeme Sadırgan tutum Soygun İzeme Kaba jester Yaraama Cinse ve ırkçı taciz İşyeri aet ve teçhizatına zarar vermek Sopaama Kabadayıık Küfretmek Fizikse sadırı Topu taciz Bağırmak Tekmeeme Haksız davraniş İsim takmak Isırma Yıdırma Kasıtı sessizik Yumrukama Tükürme Tehdit Yokmuş gibi davranmak Uyguamada işyerinde şiddet pek çok davranışı içerebiir ki bu davranışar yukarıda açıkandığı gibi devamı ve üst üste geebiir (1). İş hayatında yukarıda sözü geçen davranışarın hiçbiriye karşıaşmamış oanar hem çok şansı hem de ne yazıkki çok azdır. Şiddet her zaman fizikse değidir. Son yıarda fizikse omayan, psikoojik siddetin zararı etkieri ortaya çıkmaya başamıştır. Bu tür psikiojik şiddetin içinde cinse taciz, topu hade sadırı ve kaba davranışarı sayabiiriz. İşyererinde fizikse şiddetin varığı uzun zamandır biinmesine rağmen psikoojik şiddetin varığı pek önemsenmemiş, yeni yeni sonuçarı dikkat çekmeye başamıştır. İşyererinde psikoojik şiddetin artma eğiimi ve bunun sonucu ortaya çıkan psikoojik risker yeniden değerendirimekte ve yeni bir biinc ouşmaktadır. Ayrıca, psikoojik şiddet çoğunuka tekrar eden bir yapıda oduğundan, tek başına önemsiz osa da, tekrarandıkça etkisi odukça ciddieşmekte, gitgide dikkat çekmektedir. Bir tek kez yapısa bie, psikoojik şiddet kurbanı aşağıayan, kaba, baskıcı tekraranan ve karşıık veriemeyen davranışardır. İşyerinde şiddetin yeni tariferi, ortaya çıkan yeni gözem ve yakaşımara; hem fizikse hem psikoojik şiddeti, boyutarına bakmaksızın eşit derecede önemsenmesi gerektiğini vurguamaya başamıştır. 3. İşyerinde Şiddet Küreseeşiyor İster psikoojik ister fizikse osun işyeri şiddeti, sınırarı aşarak küreseeşmektedir. Güney Afrika da işyerinde 14 Eyü-Ekim 2007 ÇALIŞMA ORTAMI

16 İş Sağığı Güveniği düşmanca davranışar oağandışı yüksemekte şekinde raporara geçmiştir yıarında yapıan bir internet anketine katıan Güney Afrikaıarın %78 i işyaşamarı süresince zorbaığa maruz kadıkarını beirtmişierdir (2). Şiddet, Amerika da işyererindeki öüm ve yaraanmaarın büyük çoğunuğuna sebep oan faktördür. Yıık Pinkerton anketinde görüşme yapıan 1000 güvenik şirketi yöneticisine göre (3) 1999 da şiddet Amerika nın önde geen şirketerinin karşıaştığı başıca tehikeydi. İntihar, kap rahatsızıkarı sayısını aşmış, ve kanserden hemen sonra yer aarak, Japonya da bürokratar arasında ikinci büyük öüm sebebi haine gemiştir rakamarına göre, yakaşık beşte biri borç ve iş kaybını sebep gösterek, rekor sayıabiecek 33,048 kişi Japonya da intihara teşebbüs etmiştir (4) yıında Avrupa çapında işçiere yüzyüze görüşüerek yapıan 21,500 kişiik bir Avrupa Biriği anketinde, AB nin 15 üye ükesinde çaışanarın %2 si (3 miyon kişi) işyerindeki insanardan şiddete, %4 ü (6 miyon kişi) işyeri dışındaki insanardan şiddete, %2 si (3 miyon kişi) cinse tacize, ve %9 u da (13 miyon) çeşiti yıdırma ve zorbaık davranışarına maruz kamışardır (5). ILO/WHO tarafından yapıan işyerinde şiddet çaışmasının, diğererine orana daha yüksek risk atında oan, sağık sektörüne ait ortaama buguara göre, inceeme atındaki ükeerdeki çaışanarın hem fizikse hemde psikoojik şiddete çok yüksek derecede karşıkarşıya oduğu ortaya çıkmıştır. Bugaristan da cevap verenerden %7,5 i geçen yıda kendierine fizikse oarak sadırıda buunuduğunu rapor etmişerdir. Karşıaştırmaı rakamar Tayand da %10,5, Güney Afrika da ise; %9 öze sektörde %17 kamu sektörü omak üzere %26 dır. Psikoojik sadırıar da odukça yaygındır. Bugaristan da katıımcıarın %32,2 ik bir yüzdesi anketin yapıdığı yıdan önce buna benzer durumara karşıaştıkarını beirtmişerdir. Karşıaştırmaı oarak bu oranar Tayand da %47,7 ve Portekiz de %51dir. Zorbaık ve topu sadırı oranarı ise Bugaristanda %30,9, Güney Afrika da %20,4, Tayand da %10,8 ve Portekizde %23 dür (6). 4. İşyerinde Şiddetin Sebep ve Maiyeteri İşyerinde herkes, huzursuz her işçi şiddete yatkın mıdır? Şiddete dayaı işyeri kazaarına ait haberer; geneike, kızmış, rahatsız omuş, siniri bireyer veya kişise sebepere çeşiti iaç ve akoün etkisinde kaan tek bir kişinin üzerinde yoğunaşmaktadır. Bu görüş medyada sıkıka tekraransa da, soruna daha oumu bir yakaşım, interaktif bir anaiz youya hem kişise hem de sosya risk faktöreri inceenerek buunabiir. Işyeri şiddeti geneike, bireyse davranışar, işyeri ortamı, iş şartarı, iş arkadaşarının kendi araarındaki iişkieri, müşterierin işçiere iişkieri ve idareci-işçi iişkisi gibi çeşiti sebeperin bireşimi ie ortaya çıkmaktadır. Aşağıdaki şema işyerinde şiddete yo açan karmaşık etkieşimeri göstemektedir (1). Peki maiyet nedir? Şiddet geneike insanararası iişkierde, gene çaışma ortamında ve iş düzeninde ani ve uzun dönemi çakantıara yo açmaktadır. Maiyet faktöreri; işe gememe, işten ayrıma, kazaar, hastaık, iş görememe ve öüm gibi doğrudan zararar veya düşen verim, performans, kaite, zamanında iş yetiştirememe ve rekabet eksikiği gibi doayı etkieri de omaktadır. Gitgide dikkat çeken şiddetin negatif etkieri arasında; şirketin imajı, motivasyon, bağıık, girişimciik, yaratıcıık, iş ortamı, yeniikere açıkık, bigi birikiminın etkienmesi, eğitim vs. gibi manevi değerer de önem kazanan konuardır. Finandiya da 5000 den faza hastane personeinin katıdığı bir ankette, zorbaığa maruz kaan personein kamayanara orana %26 daha faza hastaık izni kuandığı saptanmıştır (7). Daha önce AB kaynakı geen verier de, sağık-sebepi iziner ie işyerinde şiddet arasında çok güçü bir bağantı oduğunu göstermiştir. Şiddete maruz kaan çaışanarın %35 i ie birikte cinse tacize uğrayan %31 ik kesimi geçtiğimiz 12 ay içinde mazeret izni kuanmıştır. Bu sayı tüm çaışanarın %23 ünü ouşturmaktadır (5). Ayrıca AB de şiddet ve strese bağı açık ve önemi bir bağantı oarak; stresin hesapanan faturası her yı 20 miyar Eurodur(8). Bu miktarın Amerika da yıık 350 miyar doar (9), şiddetin yo açtığı faturanın da 35,4 miyar doar oduğu hesapanmıştır (10). Güveniir araştırmaar sağık ve kaza harcamaarının yakaşık %30 unun işyerinde stres ve şiddet sebebiye ortaya çıktığını göstermiştir. Yukarıdaki sayıara dayanarak stres/şiddetin yıık GSMH nin %0,5-3,5 ini ouşturduğu öne sürümüştür (11). Şiddetin maiyetinin öçümesi ve farkına varıması hem geişmiş hemde geişmekte oan ükeerde şiddet karşıtı poitikaarın şekienmesinde en önemi faktördür. Resmi omayan, güvenimez ve marjina oayarın işyerinde artması, dikkateri giderek maiyeti düşük fakat etkin programara ve ekonomik oarak kendine yetebien tepkiere çevirmektedir. Ekonomik ve sosya oguarın aynı paydada bireştirimesiye kendi faydaarını yaratan bu yeni hareket panı çabucak benimsenmiştir. Ancak, bu yeni seçeneği kucakamadan önce işyerindeki şiddetin ouşumu ve işeyişinin anaşıması üzerine sunuan yeni yöntem ve tutumarın üzerinden geçmek gerekidir. 5. Şiddeti İşyerinde Engeemek Şiddeti engeeme younda ayrıntıı bir yakaşım gerektiği her geçen gün daha da geniş çevreerce kabu görmektedir. Tek bir çözüm you aramak yerine, şiddete yo açan oayarın geniş çapı nedeneri anaiz edimei ve çeşiti müdahee stratejieri benimsenmeidir. İşyerindeki şiddete oan tepki çoğu zaman, sınırı, düzensiz ve iyi tanımanmamıştır. İşyerinde şiddet, sadece düzensiz, kendi başına bir probem deği, aynı zamanda kökeri çok daha geniş tabana yayımış, sosya, ekonomik, örgütse ve kütüre faktöreri içeren yapısa ve stratejik bir sorundur. Son oarak, işyerinde şiddet, çaışmaara zarar verir ve buna karşı aınacak her önem örgüt geişiminin bir parçası omaıdır görüşü gittikçe yaygınaşmaktadır. Sonuçta, aınacak önemer işyerinde şiddetin sonuçarına deği sebeperini engeemeye yöneik omaıdır. Bu sebepe şiddete yöneik sistematik, öneyici ve hedefe yöneik yakaşımarın özene üzerinde durumaktadır. Daha kaıcı çözümer üretebiecek bazı tedbirer şöye sıraanabiir: Bu aanda yapıan yeniikçi mevzuat değişikikeri, yönendirme ve uyguama ie igii oumu örnekerin yayımasıya, şiddet karşıtı girişimerin gücünü ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

17 İş Sağığı Güveniği arttıracaktır. Şiddet karşıtı, özeike de işyerinde şiddet ie mücadeeyi hedef aan programarın müessese düzeyinde teşvik edimesi. Hükümeterin, işverenerin ve işçi örgüterinin şiddet karşıtı etkii poitikaar geiştirmesi younda yardım edimesi. İşyerinde şiddete uğraşan yada şiddete maruz kaan idareci, işçi ve hükümet görevierine eğitim programarının geiştirimesi konusunda yardım edimesi. Şiddet içeren durumarın rapor edimesinde yöntemer geiştirimesi konusunda yardım edimesi. Çeşiti düzeyerde şiddet karşıtı girişimerin düzeni strateji ve panara dönüştürümesi. 6. İşyerinde Şiddeti Önemeye Giden Otoyo İşyererinin ekonomik sürdürüebiirik ve örgütse geişiminin başıca parçaarı oan; işçi sağığı, güveniği ve refahı bir yo oarak öne çıkmaktadır. Sağık ve güvenik sorunarı doğrudan yönetime ve geişime igii; kaite, güveniirik, müşteri memnuniyeti, işçi sadakati ve verimiiği gibi sorunara bireşince, işyerinde şiddeti yoketmeye yöneik aci, kendine yetebien araçar ortaya çıkmaktadır. Gene her geçen gün daha da açık oarak ortaya çıkmaktadır ki stres ve şiddet kendieri arasında etkieşimde odukarı kadar HIV/AIDS, ako, uyuşturucuar ve tütün gibi diğer bazı önemi sağık sorunarı ie de bağıntııdır. Uyuşturucuar ve ako, şiddet, stres, tütün mamüeri kuanımı, HIV/AIDS işyereri için büyük tehdit ouşturmaktadır. Beraber ee aındıkarında hem topum içinde hem de iş ortamında kazaar, hastaıkar, sakatanmaar ve öümerin çoğuna sebep odukarı muhtemedir. Bu sorun, hemen tüm ükeeri, tüm sektöreri ve her kategorideki çaışanarı etkiemektedir. Yukarıdakı sayıan oguarın bireşimi durumunda probemin ciddiyeti artmaktadır. Yazıda beirtien savara dayanarak yeni bir ILO yöntemi SOLVE geiştirimiştir. SOLVE, ee aınan işyeri şiddeti probemerini diğer yükseen sağık ie igii sorunar bağamında ee aır ve buna yöneik rekabetçi örgütenmeere önayak our. [Bkz Di Martino (12) ve Maezya hükümeti için geiştirimiş yeni uusa yönergeer (14)] 7. Erdem Çemberi İşyerinde şiddetin sosyo-ekonomik etkierinin inceenmesi, bu tür etkierin maiyeterinin beirenmesi ve bu aanda aınacak önemer otoyo poitikaarının geiştirimesinde odukça önemidir. Bu konunun, daha önce üzerinde çaışımamış osa da, artık önemi kavranmıştır. Otoyo un uyguanabiiriği bir kez onayandıktan sonra kendi kendine yetebien girişimerin doğa oarak ortaya çıkmaarına yo açacaktır. Çeşiti poitikaar bu doğa süreci; bigi ağarı ouşturarak, farkındaığı yükseterek sağayacakardır. Bu süreç aynı zamanda, çerçeve yönetmeik, tüzüker yayınanarak, uyguamaar kontro edierek destekenecektir. Doayısı ie işyerinde; merkezden yoa çıkarak kendi kendini geiştiren, kısa dönemi etkieşimerin işeyişinden bağımsız, stratejik bir erdem çemberi çaışır hae geecektir. Bu erdem çemberinin tetikenmesi, şiddete karşı en büyük mücadee donanımı oacaktır. SAĞLIK İŞKOLUNDA ŞİDDET Eija Viitasara, Ewa Mencke ARTAN KISITLI BILGI SORUNU Geçtiğimiz yıarda yapıan bazı araştırmaar ve hazıranan raporar iş yererinde yaşanan şiddet ve tehdit oayarına dikkati cekmektedir(1). İsveç istatistikerine göre(2) 10 tehdit edime ve şiddete maruz kama vakasından 4 ü mesai saateri içinde yaşanmaktadır. Bazı mesek gruparı bu tür davranışara diğererine orana daha açıktır. İsveç te işyerinde yaraanmaarın 10 da 6 sı bu tarz oayar sonucu ouşmaktadır. İşyeri ie igii ve birden faza iş günü izin aınan tüm yaraanma kayıtarını tutan İsveç İş Kazaarı ve İşe İintii Hastaıkar Bigi Sistemi (ISA) kayıtarında 1993 den bu yana bu tür raporarda beirgin bir artış görümüştür. Bu kayıt sistemine giriş yapıması işverence zorunudur. Kayıtara gore yaraanmaara en faza maruz kaanar sağık sektöründe çaışanardır. Sağık ve sosya yardım sektöründeki bu ciddi şiddet ve tehdit sorununa karşın (3,4), durum hakkındakı bigi haen kısıtıdır. Esasen bu aandaki biginın kısıtı oması İsveç Uusa Çaısma Hayatı Enstitüsü, işveren dernekeri ve ticari sendikaar arasında ortakaşa bir çaışmanın başamasına önayak omuştur. Ayrıntıı bigi için bkz Mencke & Viitasara(5). Bu makae şiddet sorununun kapsamını açıkamak ve bunun sağık kurumarı ve personeine oan etkieri üzerine konuyu aydınatmak amacıya yazımıştır. SAĞLIK SEKTÖRÜNDE ŞİDDET 2800 çaışana yapıan anket Çaışma koşuarı, siddet ve baskıya doğan risk durumarı ve bu durumun kapsamı üke çapında bir ankete araştırımıştır. Çaışma grubu sağık sektörü içindeki en büyük yedi gruptan ouşmaktadır. İdarecier, uzman doktorar, denetçier ve hademeer, yardımcı hemşireer, yedek hemşireer ve kişise asistanar. (Tabo 1). Bu gruparın topamı İsveç te tüm sağık sektörünün % 95 ini ouşturmaktadır. Çaışma grubu tüm beediyeer ve her çeşit sağık merkezinde 172,881 kişi arasından seçimiştir. Her grup içinden, geneike yaşıara veya geişim bozukukarı oan kişiere çaışan, rastgee 400 kişi seçimiş ve topam 2800 kişiik veri aınmıştır. Anket, posta youya dağıtımış ve yakaşık %85 geri dönüşü omuştur. Bu çaışmada sözü geçen baskı, şiddet ve tehditin tanımı İşyerinde personee yöneik gerek sözü gerek fizikse sadırıar bu çaışmada sözü geçen eyemeri kapsamaktadır ve şunardan ouşmaktadır: sözü tehdit, bağırma, teefona taciz, tırmaama, tokat atma, ısırma, tükürme, itme, bunarı bir aet ie yapma, fizikse rahatsızık verecek davranışarda buunma. Bu geniş tanım sağık sektöründeki şiddeti inceeyen diğer bazı çaışmaarda da aynen kuanımıştır (6,7). Bu çaışma boyunca, yukarıda anatıan durumarın birine veya birkaçına mazur kaan bir sağık görevisi mağ- 16 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

18 İş Sağığı Güveniği dur oarak tanımanmaktadır. Şiddet eyemeri hastaar veya bazen yakınarı tarafından gerçekeştirimektedir. Geçen sene yarıdan faza çaışan şiddete maruz kamış Ankete cevap verenerden yakaşık % 51 i, geçtiğimiz yıda sözü veya fizikse tacize uğradığını söyemiş, bunardan %9 u her gün, %67 si ise ayda birkaç kez bu duruma düştükerini ekemişerdir. Ee aınan gruparın tamamı sözü geçen sataşma ve diğer eyemere en az bir kez hedef odukarını söyemiştir. Bu durum özeike hademeerde, yedek ve asistan hemşireerde ve kişise asistanarda günük bazda yaygındır. Yönetici, uzman doktor ve denetçierde ise bu kadar sık rastanmamaktadır. En yaygın oanar sözü sataşmaar ve sadırıar Personein en çok karşıaştığı durum oarak sözü sadırı ve sataşmanın yanı sıra teefona yapıan tehditer de yer amaktadır (bkz figür1). İdarecier % 46 ık diim ie bu grubun başında gemektedir. Denetçier %18 ie ikinci gruptur. En yaygın fizikse sadırı biçimeri tokat ve yumruk atmayı takiben (%66) tırmaama ve kıstırma (%65) oarak rapor edimiştir. Tükürme ve itme içeren durumar da mevcuttur. Asistan hemşireer ve hademeer yumruk ve darbeere en faza maruz kaan kesimdir. Yedek hemşireer, asistan hemşireerden sonra tırmaanma ve kıstırımaya en faza karşıaşan gruptur. Tüm hemşireer, uzmanar ve hademeer arasında başa geen tükürme oayarı da odukça yaygındır. Hademeerin, kişise asistanarın ve asistan hemşireerin %40 ı tekmeendikerini veya itidikerini söyemişerdir. Daha az yaygın oan bir durum ise bir cisim ie şiddet ve tehdide maruz kamadır. Tabo 1: Her bir grup için nüfus, örnek boyutu ve cevap yüzdesi Mesek Grubu Nüfus Örnek Boyutu Cevap Yüzdesi İdari % Uzman % Denetici % Hademe % Yedek hemşire % Asistan hemşire % Kişise asistan % TOPLAM % Personee yöneik sadırıarın çoğunuğu hastaardan gemektedir fakat bazı durumarda akrabaarın da karıştığı görümüştür. İdari personein yarıdan fazası (%53) akrabaardan kaynakanan şiddete maruz kamıştır. Ayrıca beş denetçiden biri ve kadın kişise asistanar da bu tür durumarı rapor etmiştir. Pekçok değişik tepki Çaışanar, tek başına veya grup hainde çeşiti şiddet ve sadırıya maruz kamışardır. Sadece %3 ü bu tip durumar sonucunda bir haftaya kadar işe geemezken, %2 den biraz fazası kişise mai kayıpar yaşamışardır. İş yerinde ouşan fizikse yaraanmaar % 19 oarak rapor edimiştir. Personede ouşan duygusa yaraanmaar da odukça yaygındır. Ankete katıanarın % 41 ı kızgınık, %34 ü asabiyet ve %31 i de çaresizik hissettiğini söyemiştir. Çaışanar, sonuçarın çok amaçıığı yansıtması bakımından reaksiyonarını sorguayan soruarda birden faza şıkkı işaretemekte serbest bırakımışardır. Sadırıarın ve sataşmaarın sonucu oarak iş performansının da değiştiği saptanmıştır. %56 sı daha dikkati davranmak zorunda kadıkarını ve kendierini güvende hissetmedikerini, %24 ü de işerinde şevkerini kaybettikerini söyemişerdir. %58 i işyererine bu konuyu açıkayan bir rapor sundukarını ekemişerdir. İşyerinde Caydırıcı Önemer Sadırıya uğrayanarın % 40 ına işverener konu hakkında bigi veya eğitim vererek yardımcı omuşar ve % 27 sinde de persone sayısı iki katına çıkarıarak teki çaışmanın yükü hafifetimiştir. Bazı durumarda aarmar yada cep teefonarı gibi teknik destek sağanarak öneyici uyguamaara gidimiştir. Ankete katıanarın 3 te 1 inden fazası işverenerinin başka türde önemer adığını açıkamıştır. Sonuç Sağık hizmetierine yöneik şiddet ve tehditerin önceden rapor edienden daha yaygın oduğu görümekte ve büyük çapı bir iş ortamı sorunu oarak ee aınması gerekmektedir. Başarıı önemer aınması için risk faktöreri ve risk durumarı hakkında daha faza bigiye ihtiyaç duyumaktadır. Referansar 1. Chape D, Di Martino V. Vioance at Work. Geneva: Internationa Labour Office (ILO), Mencke E, ed/ Threats and Vioence in the heath-care sector. Facts, research and prevention. Stockhom: Nationa Institute for Working Life, 2000 (in Swedish) 3. Viitasara E, Mencke E, Carter N. Encountering threats and vioence on a daiy basis. Deveopment of methods for teh registration and anaysis of threats and vioence in vork with the inteectuay disabed. Stockhom: Nationa Institute for Working Life, 1997:7 (Report in Swedish) 4. Viitasara E, Mencke E, Carter N. Vioence towards caregivers of persons with deveopmenta disabiities. Deveoping a system for recording chaenging behaviour. WORK: A Journa of Prevention, Assesment and Rehabiitation 2000;15: Viitasara E, Mencke E. Exposed to threats and vioance in the heath care sector a survey of oca government empoyees. Stockhom: Nationa Institute for Working Life, 2000 (in Swedish) 6. Arnetz J. vioence towards heath care personne: prevaence, risk factors, prevention and reation to quaity of care (Ph.D. Dissertation). Stockhom: Karoinska Instituet, department of pubic heath sciences, Soares JJF, Lawoko S, Noan P. The Nature, extent and determinants of vioence against psychiatric personne. Work & Stress 2000;14(2): ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

19 Amanya Sağık Finansman Sisteminde Dönüşüm: Bismarck tan Beveridge e Gübiye YENİMAHALLELİ - YAŞAR* Amanya da en önemi finansman yöntemi 2003 yıında nüfusun yakaşık yüzde 88 ini kapsayan zorunu sağık sigortasıdır. Nüfusun yüzde 10 u öze sağık sigortası kapsamındadır. Geriye kaan yüzde 2 ise asker, pois, itica eden göçmener gibi sektöre öze hükümet programarı kapsamı atındadır yıında nüfusun binde 2 sinin, yakaşık kişinin, herhangi bir sağık güvencesi Otto von Bismarck ( ) Wiiam Henry Beveridge ( ) buunmamaktadır. Sağık güvencesi omayanar genede bağımsız çaışanar, zengin ve yoksuar, zorunu sağık sigortası veya öze sağık sigortası primini ödeyemeyenerdir (Busse ve Reisberg, 2004:57). Amanya da 2004 yıının Ocak ayı itibariye 292 adet zorunu sağık sigortası buunmaktadır. Sağık sigortaarı primerin topanmasından ve ödemeerin yapımasından sorumudur. Prim oranarını kendieri beireyebien sigorta kuruuşarı dağıtım sistemini kuanmaktadırar. Başangıçta coğrafik bögeye veya yapıan işe göre değişen zorunu sigorta üyeikeri 1996 yıından itibaren sigorta kuruuşarını seçebime hakkına dönüşmüştür. Doayısıya bütün sigorta kuruuşarı başvuran herkes ie sözeşme imzaamak veya sözeşmeyi fesih isteğini kabu etmek zorundadır. Ancak aynı sigorta kuruuşunda en az 18 ay üyeiğin sürdürümesi zorunu oup çiftçier, denizcier ve madencier kapsam dışında bırakımışardır. Rekabeti sağamak ve sigorta fonarını eşit bir pozisyonda tutabimek için 1994 yıında risk teafi sistemi getirimiştir. Bu sistem hastaık fonarının üyeerinin yaş, cinsiyet ve sakatık durumarı nedeniye yaptıkarı farkı harcamaarı eşitemeye dayaı bir sistemdir. Ayık geiri beiri bir imiti, 2004 yıında 3862 Euro yu, geçmeyen bütün çaışanar bir sağık sigortasına üye omak zorundadır. Ayık geiri anıan imitin üstünde oanar ise kamu veya öze sağık sigortaarını seçme hakkına sahiptirer. Ancak öze sağık sigortaarını seçener tekrar kamu sistemine dönememektedirer yıındaki yüzde 88 ik nüfus kapsamının yakaşık yüzde 10 unu imiti aştığı hade kamu sağık sigortaarını tercih edener ouşturmaktadır. Primer geire dayaıdır ve çaışmayan eş ve çocuk iave bir prime gerek kamaksızın sağık sigortasından yararanabimektedir yıına kadar işçi ve işveren arasında eşit oarak payaştırıan primer, 2005 yıından itibaren çaışanar aeyhine bozumuştur yıında prime esas kazancı yüzde 14,2 si oranında ödenen topam prim miktarı işçi ve işveren tarafından yüzde 7,1 er oarak ödenmekte * Ankara Üniversitesi Sağık Biimeri Fakütesi Öğretim Görevisi Fişek Enstitüsü Çaışan Çocukar Biim ve Eyem Merkezi Vakfı Gönüüsü Sosya Poitika iken, çaışanar için getirien binde 4 ük öze bir prim çaışanarın prim yükünü arttırmıştır. Binde 9 a çıkarıması öngörüen bu öze prim, prim yükünün yüzde 54 ünü çaışanara yüzde 46 sını işverenere yükemektedir. Öte yandan ayık 400 Euro nun atında kazanca sahip oanarın primeri yanızca işverener tarafından yüzde 11 oranında ödenmektedir (Busse ve Reisberg, 2004:58-59). Amanya da son çeyrek yüzyıda primerden ede edien geirerin gayri safi mii hasıa ve sağık harcamaarından daha düşük bir oranda artması nedeniye, süreki artan prim oranarına rağmen açıkar süreki bir hae gemiştir (Busse ve Reisberg, 2004:60). Artan maiyeter, düşük doğum oranarı ve inatçı işsizik nedeniye azamaya başayan sağık sistemi fonarını sürdürüebiir hae getirme konusundaki (James, 2006) poitik ve ekonomik baskıar 2003 yazında Zorunu Sağık Sigortası Modernizasyon Yasası nın (ZSSMY) kabu edimesine yo açmıştır yıı başında uyguamaya konumuş oan Yasa bu süreçte, sağık finansman reformarını da içeren farkı sağık poitikası seçenekeri konusunda yoğun bir tartışma başatmıştır. Eyü 2002 federa paramento seçimerinde kırmızıyeşi koaisyonun sürpriz bir zafer kazanmasının ardından kamuoyu yokamaarı ve medya, federa hükümetin sağık hizmeteri sunumundaki verimsizikeri ortadan kadıracak ve Aman sosya güvenik sistemini küreseeşme ie uyumu hae getirecek geniş çapı bir sağık reformu başatmasını istemiştir (Mosebach, 2005:3-4). Bu amaça hazıranan ve Haziran 2003 tarihinde kamuoyuna açıkanan ik Yasa tasağı ie Sosya Demokrat Parti (SPD) nin sosya poitika ie igii gündemi, Başbakan Gerhard Schroeder in Gündem 2010 adıya yayınadığı ve Aman sosya refah devetinin uusararası rekabet gücünü arttırmayı amaçayan bege ie sarsımıştır. Gündem 2010; dayanışma ve bireyse sorumuuk arasındaki dengenin önemine dikkat çekerek, sağık hizmeterinin daha verimi sunuması gerektiğinin atını çizmektedir. Bu amaça poitika hedeferi konusunda yürütüen tartışmaarın sonucunda, işgücü maiyeterinin azatıması için zorunu sağık sigortası primerinin düşürümesi gerekiiği konusunda uzaşımıştır. Ancak bu poitika önemeri sadece ekonomik hedefere sınırı kamamıştır. Yasa yeni kuanıcı katkıarı ie birikte, yardımarın ve hizmeterin daha verimi, etkii ve ihtiyaca yanıt verebiecek bir şekide sunuması için gereki önemerin aınmasını da öngörmüştür (Mosebach, 2005:4). 18 ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim 2007

20 Sosya Poitika ZSSMY Yasası, sabit oranı bir kuanıcı katkısı (10 Euro) ie hizmet başına ek bir kuanıcı katkısını (geneike kuanıan hizmetin yüzde 10 u ve her hizmet veya günük tedavi için en faza 10 Euro yu) içeren yeni bir maiyet payaşımı sistemi getirmiştir. Sabit oranı kuanıcı katkısı, ik pratisyen hekim muayenesinden sonra yıda en az dört defa, her üç ayda en az bir kere omak üzere aınacaktır. Bu üç ayık dönemde aynı pratisyen hekim veya onun sevk edeceği uzman bir hekimin yapacağı diğer muayeneer ie koruyucu hizmeterden herhangi bir katkı aınmayacaktır. Bu uyguama, Yasa nın yürürüğe girdiği 2004 yıının ik üç ayında hekime başvuru sıkığını yüzde 4,6 oranında azatmıştır. Dahası kuanıcı katkıarına yıık brüt geirin yüzde 2 si (kronik hastaar için yüzde 1) oranında bir tavan getiren Yasa, kuanıcı katkıarı konusunda uyguanan muafiyeteri ortadan kadırarak maiyet payaşımı konusunda önemi sorunara yo açmıştır. Kamu yardım sisteminden faydaanan evsizer ve hastaneerde uzun dönemi bakım görener, hizmet kuanım öncesinde ödemeeri gereken kuanıcı katkıarını ödeyebimek için yeteri para buamamaktadırar. Bu sorunu çözmek için, kamu yardım kuruuşarının hastaneerde uzun dönemi bakım gören hastaara faizsiz ödünç para vermesini ve bu paranın yı içinde geri ödenmesini öngören yeni bir yasa kabu edimiştir. Yine de kuanıcı katkıarının yükü büyük oranda düşük geiri kronik hastaar üzerinde omaktadır. Yakın tarihi bir çaışma, kuanıcı katkıarı yükünün kronik hastaık oranı yüksek ve düşük yaşıık ayığı aan 65 üzerindeki her yaş grubu ie parae bir artış gösterdiğini ortaya koymaktadır (Mosebach, 2005:4). Başangıçta diş protezer, reçete-dışı iaçar (geneike aternatif tıbbi tedavier), gözük gibi bazı tıbbi yardımarı, uaşım hizmeterini ve öüm yardımı gibi bazı toptan ödemeeri kapsam dışında bırakan ve bu uyguama ie yıda yakaşık 2.5 miyar Euro (2002 yıında topam sosya sağık sigortası sağık harcamaarının yüzde 1,9 u) tasarruf sağamayı öngören Yasa, hakın, hasta örgüterinin ve parti içindeki bazı vekierin poitik baskıarı sonucunda geri adım atarak kapsamı genişetmiştir (Mosebach, 2005:4). Yasa, sağık hizmeteri sunumunda verimiiği ve etkiiiği arttırmak için birçok önem amıştır. Makro düzeydeki önem, İngitere deki Uusa Kinik Mükemmeik Enstitüsü (NICE) nün Aman versiyonu oan Sağık Hizmeteri Sisteminde Kaite ve Verimiik Enstitüsü nün kurumasıdır. Orta düzeydeki önem, hizmet sunucuarın ve hastaık fonarının verimiiğini arttıracak hastaarı birinci basamakta tutma, yönetimi bakım ve tercihi sözeşmeer gibi uyguamaardır. Mikro düzeydeki önem ise sosya sağık sigortası hekimerinin birinci ve ikinci basamak sağık hizmeteri için beirenen kaite standartarına uymaarının zorunu tutumasıdır (Mosebach, 2005:4). Aman sağık poitikasının en teme konuarından biri de sağık hizmeteri finansmanıdır. Sağık hizmeteri sunumundaki yapısa değişikikerin iyieştirimesinin ardından, gözer sağık hizmeteri finansmanındaki teme değişimerin nası oması gerektiği konusundaki tartışmaya çevrimiştir yıında SPD ve Yeşier den ouşan koaisyon hükümeti, demografik dönüşüm, teknoojik yeniiker ve küreseeşmenin yarattığı sorunara zorunu sigorta sistemi içerisinde çözüm buabiecek bir uzmanar komisyonu (Reurup Komisyonu) ouşturmuştur. Gündem 2010 un hedeferini yansıtan bir yakaşıma Komisyon, Aman ekonomisinin uusararası rekabet gücünü zayıfatacak geire dayaı zorunu sigorta primerinin aşırı artışına izin verimemesi gerektiği noktasından harekete, 2003 yıında prim oranı artışını kontro edecek iki aternatif mode önerisinde buunmuştur (Mosebach, 2005:5). Birinci seçenek; sosya sağık sigortacıığı sisteminin bütün vatandaşarı kapsayacak şekide tüm geir türeri ve düzeyerine yaygınaştırımasını öngören gene vatandaşık sigortası (universa citizen insurance) modeidir. Bu sistem, mevcut sistemde yüksek geir gruparının kamu sigortası yerine öze sağık sigortacıığını seçme hakkını ortadan kadıracaktır. İkinci seçenek; sigortaının bir kamu sunucusundan aacağı teme bir sağık sigortası paketi için ödeyeceği sabit oranı prime dayaı bir sabit oranı sigorta (a fat-rate insurance) modeidir. Bu seçenek, sosya sağık sigortacıığı sisteminin yeniden dağıtıcı etkisini, yoksu hanehakarının sigorta kapsamına girmesini sübvanse edecek vergi sistemine aktarmaktadır. Sabit oranı sigorta modei, yüksek geir gruparının öze sağık sigortacıığını tercih etme hakkına dokunmamaktadır. Yeniden dağıtıcı etki dikkate aındığında, gene vatandaşık sigortası seçeneğinin finansman yükünü büyük oranda yüksek geir gruparına yükediği, sabit oranı sigorta seçeneğinin ise tam tersi bir etkiye neden oduğu beirtimiştir (Mosebach, 2005:5). Poitikacıar tarafından yapıacak nihai tercih konusunda farkı görüşer buunmaktadır. Sosya Demokratar ve Yeşier vatandaşık sigortasını savunurken, Hıristiyan Demokratar sabit oranı sigorta seçeneğini savunmakta, her iki seçeneği de destekemeyen Liberaer ise öze sigortacıık sistemindeki riske göre beirenmiş primeri savunarak sosya sağık sigortacıığı sisteminin özeeştirimesini istemektedir (Mosebach, 2005:5). 15 Kasım 2004 tarihinde iki muhafazakar parti (CDU ve CSU), geire uyumandırımış sabit oranı sigorta primi (169 Euro) modei konusunda uzaşmışardır. Bu sistemde işçi, brüt geirinin yüzde 7 si oranında (maksimum 109 Euro), işveren ise işçinin brüt geirinin yüzde 6,5 i oranında prim ödeyecektir. Sonuçta her üye ayık 169 Euro ödeyecek, işveren primi için tavan uyguanmayacaktır. Topam işçi ve işveren primi hedefenen 169 Euro yu geçtiği zaman, artan kısım hükümet tarafından yönetiecek İşverener Dayanışma Fonu (Empoyers Soidarity Fund) na aktarıacaktır. Öte yandan hedefenen ödemeye uaşıamadığı zaman, eksik kısım İşverener Dayanışma Fonu nca karşıanacaktır. Bu nedene, düşük geir gruparı düşük prim ödeyebiecektir. Bu poitikaarın yüksek geir gruparının gönüü ikame edici ÇALIŞMA ORTAMI Eyü-Ekim

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Enerji Verimiiği 5627 SAYILI ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU; 02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayıı Resmi Gazetede yayımanarak yürürüğe girmiştir. Enerji Verimiiği: Binaarda yaşam standardı ve hizmet kaitesinin,

Detaylı

Toplumsal cinsiyet, özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi, sendikalar

Toplumsal cinsiyet, özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi, sendikalar Ortak tepki: Öze istihdam büroarı ik konuşumaya başadığı andan itibaren Türkiye'deki işçi konfederasyonarının ortak tepkisini çekti. DİSK, Türk-İş, Hak-İş üç büyük konfederasyon kendi çizgieri doğrutusunda,

Detaylı

Türkiye'nin Tükenmeyen Kalemi. Adalet Meslek Yüksekokulu

Türkiye'nin Tükenmeyen Kalemi. Adalet Meslek Yüksekokulu Türkiye'nin Tükenmeyen Kaemi Adaet Mesek Yüksekokuu Atatürk, 1923 yıında çağdaş ve aik anayışa temeendirien Genç Cumhuriyetimizin, aydınanma younda ışığını gençerden aması gereğinin biinci ie eğitime yönedi.

Detaylı

Kurumsal KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU

Kurumsal KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI Kurumsa Kasim 2013-01 BURSA KURUMSAL YÖNETİM ALGI ARAŞTIRMASI RAPORU Rapor Hakkında; Bursa Kurumsa Yönetim Agı Araştırması Raporu, Türkiye Kurumsa Yönetim Derneği (TKYD)

Detaylı

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE İ S T A N B U L K A L K I N M A A J A N S I BAĞIMLILIKLA MÜCADELE MALİ DESTEK PROGRAMI (Kar Amacı Gütmeyen Kuruuşar) 2015 Yıı Tekif Çağrısı Başvuru Rehberi Referans No: İSTKA/2015/BGM Son Başvuru Tarihi:

Detaylı

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Türkiye Hak Sağığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Türkiye Hak Sağığı Kurumu 2014-2017 STRATEJİK PLANI Vatandaşın sağığı ve sağamığı her zaman üzerinde dikkate duruacak uusa sorunumuzdur. Çünkü; Cumhuriyet

Detaylı

Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis

Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis Servis ve Destek Videojet Uzaktan Servis Ethernet özeiki 1000 Serisi yazıcıar için Üretkeniği artırmak için verierin ve bağantının gücünü kuanın Artık yazıcınızın verierine anında erişerek daha hızı yanıt

Detaylı

2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM)

2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM) 2013 SBS (ORTAÖĞRETİME GEÇİŞTE TEK SINAV YENİ SİSTEM) (Şubat 2011-2641 Miî Eğitim Bakanığı Tebiğer Dergisi 113 Değişikikeri ie) 2012-2013 öğretim yıından itibaren 8. sınıfta uyguanacak oan yeni sistemde

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çocukları Soracak Olursanız; Umutlarını Yitiriyorlar

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çocukları Soracak Olursanız; Umutlarını Yitiriyorlar ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 130 ISSN 1302-3519 Eyü - Ekim 2013 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

TEKNOPAZAR TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI

TEKNOPAZAR TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLİM VE TEKNOLOJİ TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI Biim, Sanayi ve Teknooji Bakanığı Biim ve Teknooji Gene Müdürüğü Biim, Sanayi ve Teknooji Bakanığı Biim ve Teknooji

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010. Çocuk Hakları Nerede Kaldı?

ÇALIŞMA ORTAMI. İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010. Çocuk Hakları Nerede Kaldı? ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 111 Temmuz - Ağustos 2010 Dünyadaki Çirkinikerin Yükünü Çocukar Taşıyor Çocuk Hakarı Nerede Kadı? İnşaatarda Yatıp Kakma Yereri İş Sağığı ve Güveniği

Detaylı

KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ. 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI

KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ. 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI VII. Kurumsa Uusararası KURUMSAL YÖNETİM ZİRVESİ 15 Ocak 2014 SABANCI CENTER HACI ÖMER KONFERANS SALONU SPONSORLUK DOSYASI VII. ULUSLARARASI KURUMSAL..... YONETIM ZIRVESI 15 Ocak 2013 Şirketerin Piyasa

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Dünyanın Bütün Irmakları. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yanıltıcı Sayılar. Büyüteç: Bakanlıkların Yeniden Örgütlenmesi.

ÇALIŞMA ORTAMI. Dünyanın Bütün Irmakları. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yanıltıcı Sayılar. Büyüteç: Bakanlıkların Yeniden Örgütlenmesi. ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 118 Dünyanın Bütün Irmakarı İş Sağığı ve Güveniğinde Yanıtıcı Sayıar Büyüteç: Bakanıkarın Yeniden Örgütenmesi Mardin Yaz Okuu Çağrımız Şu: Gençer,

Detaylı

3. İşbirliği için etkin bir yapı, deneyimler ve alınan dersler, Kjell LARSSON... 82

3. İşbirliği için etkin bir yapı, deneyimler ve alınan dersler, Kjell LARSSON... 82 İÇİNDEKİLER Avrupa Biriği Bakanı ve Başmüzakereci Sayın Egemen BAĞIŞ ın Önsözü... 1 I. Giriş. 2 II. Konferans Programı... 3 III. Açıış Konuşmaarı... 4 IV. Yönetici Özeti... 25 V. Üst Düzey Yuvarak Masa

Detaylı

GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ

GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ 2. Türkiye Deprem Müendisiği ve Sismooji Konferansı 25-27 Eyü 213 MKÜ HATAY GÜÇLENDİRME PERDELERİNDE BOŞLUKLARIN KAPASİTEYE OLAN ETKİSİ ÖZET: K. Pençereci 1, S. Yıdırım 1, Y.İ. Tonguç 1 1 İnş. Yük. Mü.,Promer

Detaylı

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 İstismar ve Şiddetin Kurbanları

www.fisek.org.tr ÇALIŞMA ORTAMI Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? ISBN 1302-3519 İstismar ve Şiddetin Kurbanları ISBN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 92 İstismar ve Şiddetin Kurbanarı Cinseiğin Ticarieşmesi : Kürese Sömürünün Yeni Boyutu İşyeri Hekimine Erişimde Adaetsiziker - I HAZOP (Tehike

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çalışma Ortamının Belgesi: İş Cinayetleri Almanağı 2013

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Çalışma Ortamının Belgesi: İş Cinayetleri Almanağı 2013 ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 135 ISSN 1302-3519 Temmuz - Ağustos 2014 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

TıbbiHızİstatistik. Prof.Dr.İhsan Halifeoğlu

TıbbiHızİstatistik. Prof.Dr.İhsan Halifeoğlu TıbbiHızİstatistik ve Oran Prof.Dr.İhsan Haifeoğu Sağık Hizmeterinde Kuanıan Hız ve Oranar Çeşiti sağık sorunarının ve sağık hizmeterinin somut oarak görüebimesi ve değerendiriebimesi amacıya birçok sağık

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği. Karıncalar Mesaide. (Özer Akbaşlı ile Söyleşi)

ÇALIŞMA ORTAMI. Göz Göre Göre Kullanılan Çocuk Emeği. Karıncalar Mesaide. (Özer Akbaşlı ile Söyleşi) ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 124 Göz Göre Göre Kuanıan Çocuk Emeği Eyü - Ekim 2012 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Sevgi Yumağı Çocuk İşçiliğine Hayır, Kaliteli Eğitime Evet. Ali Osman Abacı : Zor Yollardan Geçtik

ÇALIŞMA ORTAMI. Sevgi Yumağı Çocuk İşçiliğine Hayır, Kaliteli Eğitime Evet. Ali Osman Abacı : Zor Yollardan Geçtik ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 141 Sevgi Yumağı Çocuk İşçiiğine Hayır, Kaitei Eğitime Evet Ai Osman Abacı : Zor Yoardan Geçtik Temmuz - Ağustos 2015 İŞÇİ SAĞLIĞI

Detaylı

Alsancakıizmir/TÜRKiYE Tel :+90(232)464 30 40 (PBX) Fax:+90(232)464 39 19. Web site : http://www.hlbsaygin.com.lre-posta:mailbox@hlbsaygin.com.

Alsancakıizmir/TÜRKiYE Tel :+90(232)464 30 40 (PBX) Fax:+90(232)464 39 19. Web site : http://www.hlbsaygin.com.lre-posta:mailbox@hlbsaygin.com. ID!B Saygın Yemini Mai Müşavirik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Rapor N : SYMM 116/1795-184 BÜYÜME AMAÇLI HİsSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİşKİN

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Adalet ve Çocuk. Basından Esirgenen Çıraklar, Bir İyi Uygulama Örneği

ÇALIŞMA ORTAMI. Adalet ve Çocuk. Basından Esirgenen Çıraklar, Bir İyi Uygulama Örneği ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 123 Adaet ve Çocuk Basından Esirgenen Çırakar, Bir İyi Uyguama Örneği Temmuz - Ağustos 2012 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE

Detaylı

DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümler..

DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümler.. DÜNYA da vetürkiye de İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Sorunu ve Çözümer.. Dr. Ahmet SALTIK AÜTF Hak Sağığı AbD www.ahmetsatik.net, profsatik@gmai.com 2014-15 Ders Yıı, Ankara EMEK EN YÜCE DEĞERDİR VE EMEĞE

Detaylı

Bina Isıtmada Enerji Tüketiminin Optimum Kontrolü JAGA Araştırması

Bina Isıtmada Enerji Tüketiminin Optimum Kontrolü JAGA Araştırması Bina Isıtmada Tüketiminin Optimum Kontroü JAGA Araştırması İç mekan ısıtma ve soğutma sistemerinde enerji tüketiminin kontro edimesi ısınma ve ikimeme teorisinde daima önemi ro oynayan bir konu omuştur.

Detaylı

INVESTIGATION OF VARIATION OF SURFACE WATER QUALITY PARAMETERS IN WESTERN BLACK SEA BASIN AND CLASSIFICATION OF STATIONS USING CLUSTER ANALYSIS

INVESTIGATION OF VARIATION OF SURFACE WATER QUALITY PARAMETERS IN WESTERN BLACK SEA BASIN AND CLASSIFICATION OF STATIONS USING CLUSTER ANALYSIS 5. Uusararası İeri Teknoojier Sempozyumu (IATS 09), 1315 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye BATI KARADENİZ SULARI HAVZASINDAKİ YÜZEY SUYU KALİTESİ PARAMETRELERİNDEKİ DEĞİŞİMİN İNCELENMESİ VE CLUSTER ANALİZİ

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. İnşaat Malzemeleri

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. İnşaat Malzemeleri Markaama, kodama ve sistem çözümeri İnşaat Mazemeeri 2 Neredeyse süreki çaışma süreeri, tozu ortamar ve aşırı sıcakık koşuarında sizin kadar çok çaışan bir kodama çözümüne ihtiyaç duyarsınız. Zoru ortamar

Detaylı

Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR. Türkiye de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Arttırılması Hibe Programı. Hibe Uygulama Rehberi

Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR. Türkiye de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Arttırılması Hibe Programı. Hibe Uygulama Rehberi Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR Türkiye de Meseki ve Teknik Eğitimin Kaitesinin Arttırıması Hibe Programı Hibe Uyguama Rehberi Temmuz 2014 Referans: EuropeAid/133086/M/ACT/TR Türkiye de Meseki ve Teknik

Detaylı

Yükseköğretimde Akademik Özgürlük

Yükseköğretimde Akademik Özgürlük DOI: 10.5961/jhes.2013.074 Yükseköğretim ve Biim Dergisi/Journa of Higher Education and Science Yükseköğretimde Akademik Özgürük Academic Freedom in Higher Education Tokay GEDİKOĞLU Öz Bu çaışmada akademik

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklar ve Çocuk Bayramının Düşündürdükleri Toplum Hekimliğine Gönül Verenler - 3: Bir Mutlu İnsan: Dr.

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklar ve Çocuk Bayramının Düşündürdükleri Toplum Hekimliğine Gönül Verenler - 3: Bir Mutlu İnsan: Dr. ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 110 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Çaışan Çocukar

Detaylı

Hiçbir hukuk kuralı olmadığında, özgür konuşma suç olduğunda, çeşitli kutsal mazeretlere işkence ve kötü muamele uygulamalarını haklı çıkarmak için

Hiçbir hukuk kuralı olmadığında, özgür konuşma suç olduğunda, çeşitli kutsal mazeretlere işkence ve kötü muamele uygulamalarını haklı çıkarmak için Hiçbir hukuk kuraı omadığında, özgür konuşma suç oduğunda, çeşiti kutsa mazeretere işkence ve kötü muamee uyguamaarını hakı çıkarmak için başvuruduğunda, hiçbir e kitabı ya da prensip bireyeri koruyamaz.

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Kimyasallar

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Kimyasallar Markaama, kodama ve sistem çözümeri Kimyasaar Üretim hatarınızda karşıaştığınız zorukarın farkındayız Kimyasa imaatında kodama, sıcak, tozu ve ısak oabien zoru üretim ortamarı nedeniye zor oabiir. Güveniir

Detaylı

Sağlık ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenlik Çevre. Çalışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010. Çocuk İşçiliğinden İşverenliğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü: Erdal Burak

Sağlık ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenlik Çevre. Çalışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010. Çocuk İşçiliğinden İşverenliğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü: Erdal Burak Sağık ISSN 1302-3519 Güvenik Çevre ÇALIŞMA ORTAMI Çaışma Ortamı Sayı 109 Mart Nisan 2010 SÖYLEŞİ Ercüment Erbay Gürhan Fişek Çocuk İşçiiğinden İşvereniğe Uzanan Bir Yaşamın Öyküsü : Erda Burak İki Ayda

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? Güvenliği

ÇALIŞMA ORTAMI. Çalışan Çocuklara Vefa Borcu nuzu Ödemek İster misiniz? Güvenliği İş SağığıISBN 1302-3519 Güveniği ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 98 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Çalışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Aralık 2014. Halk Sağlığı Önderi Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Çalışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Aralık 2014. Halk Sağlığı Önderi Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği Çaışma Ortamı Sayı 137 Kasım-Araık 2014 ÇOCUK HABER Everdeki Acı ANIMSA Prof.Dr.Nusret H.Fişek 100 Yaşında İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ Taner Akpınar Güze Ödüer

Detaylı

3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM

3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM 3. ve 4. SINIFLAR İÇİN ÇEVRECİ KEDİ ÇEVKİ İLE GERİ KAZANIM İLKOKULLAR İÇİN ÇEVRE EĞİTİMİ KİTABI Şubat 2016 ISBN 978-605-83720-1-6 ÇEVKO Çevre Koruma ve Ambaaj Atıkarı Değerendirme Vakfı 2016 Cenap Şahabettin

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Yeni Yılda, Çocukların Dünyasındaki Yenilik Yalnızca Takvim Yapraklarından İbaret

ÇALIŞMA ORTAMI. İş Sağlığı Güvenliği. Yeni Yılda, Çocukların Dünyasındaki Yenilik Yalnızca Takvim Yapraklarından İbaret ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 133 ISSN 1302-3519 Mart - Nisan 2014 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. ANNEM Dr. Şahende Köymen (1916-1997) Keçiören Çocuk Esirgeme Yuvası nın Kurucu Başhekimi

ÇALIŞMA ORTAMI. ANNEM Dr. Şahende Köymen (1916-1997) Keçiören Çocuk Esirgeme Yuvası nın Kurucu Başhekimi ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 114 Ocak - Şubat 2011 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı DİZEL VE YŰK DENGELİ FORKLİFTLER 4 Tekeri, Pnömatik Lastiki 1,5 3,5 ton S FD/FG15N FD/FG18N FD/FG20CN FD/FG20N FD/FG25N FD/FG30N FD/FG35N Üstün performans... paranızın tam karşıığı Maksimum verim ede etmek

Detaylı

2) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER

2) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER ) ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİMLER Çeik yapıarda kuanıan hadde ürüneri için, aşağıdaki sebepere bireşimer yapıması gerekmektedir. Farkı taşıyıcı eemanarın (koon-koon, koon-kiriş, diyagona-koon, kiriş-kiriş,

Detaylı

Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü

Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü Markaama, kodama ve sistem çözümeri Et ve Kümes Hayvanı Eti Sektörü Üretim hatarınızda karşıaştığınız benzersiz güçükeri biiyoruz Çeşiti ambaaj mazemeerini ve biçimerini yönetmekten yıkama sırasında aşırı

Detaylı

6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet

6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet Aziz ÇEL K Krista- f Sendikas E itim Müdürü Avrupa Sosya fiart ve Türkiye nin Çekinceeri 6Ekim 2004 tarihinde 59. Hükümet taraf ndan imzaanan Gözden Geçirimif Avrupa Sosya fiart, Hükümet taraf ndan onayanmak

Detaylı

Nazar Boncuğu Sağlık. Sigortası Özel Şartları ve Sağlık Sigortası Genel Şartları

Nazar Boncuğu Sağlık. Sigortası Özel Şartları ve Sağlık Sigortası Genel Şartları Nazar Boncuğu Sağık Sigortası Öze Şartarı ve Sağık Sigortası Gene Şartarı Sayın Sigortaımız, Sağık Sigortası aanındaki öncüüğümüzü sürdürerek sizere modern sağık kuruuşarında, en hızı sağık hizmetini,

Detaylı

CI/SfB Ro8. (Aq) Eylül 2012. Geliştirilmiş Yeni Temperli Cam. Pilkington Pyroclear Yangın Camı

CI/SfB Ro8. (Aq) Eylül 2012. Geliştirilmiş Yeni Temperli Cam. Pilkington Pyroclear Yangın Camı CI/SfB Ro8 (Aq) Eyü 2012 Geiştirimiş Yeni Temperi Cam Pikington Pyrocear Yangın Camı Pikington Pyrocear, yangın camı cephe: bütünük içeren tipik bir uyguama (E30) Pikington Pyrocear Yeni nesi Pikington

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Toplum Hekimliğine Gönül Verenler: Sıtma Mücadelesinde Bir Öncü : Yüzbaşı Şahin

ÇALIŞMA ORTAMI. Toplum Hekimliğine Gönül Verenler: Sıtma Mücadelesinde Bir Öncü : Yüzbaşı Şahin ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 115 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK Topum Hekimiğine

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Şekerleme

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Şekerleme Markaama, kodama ve sistem çözümeri Şekereme Üretim hatarınızda karşıaştığınız benzersiz zorukarı biiyoruz Birçok farkı ambaaj türünü yönetmekten, havada uçuşan şeker parçacıkarının buunduğu bir ortamda

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı ve yűk dengei forkifter 4 Tekeri, Pnömatik Lastiki 1.5 3.5 ton FD/FG15N FD/FG18N FD/FG20CN FD/FG20N FD/FG25N FD/FG30N FD/FG35N Üstün performans... paranızın tam karşıığı Operatörün maksimum verim aması

Detaylı

İş Sağlığı Güvenliği ÇALIŞMA ORTAMI. Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü. Kopan; Vinç, Halat, Sapan

İş Sağlığı Güvenliği ÇALIŞMA ORTAMI. Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü. Kopan; Vinç, Halat, Sapan ISSN 1302-3519 İş Sağığı Güveniği ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 140 Ufkunun Ötesi : Çırak Hüseyin Güneş in Yaşam Öyküsü Isparta Gü Sektörünün Yapısa Sorunarı ve Topumsa Cinsiyet Eşitsiziği

Detaylı

SEÇİMLERE KATILIMIMIZ

SEÇİMLERE KATILIMIMIZ SEÇİMLERE KATILIMIMIZ İki Topumu Radika So İşbiriği (Drasy/Eyem) farkı poitik aanardan geen ve aşağıdaki teme ekseneri kapsayan ortak bir siyasi öneride biraraya gemiş insanarın birikteiğinden ouşan bir

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Cumhuriyet Hak Partisi İşte Türkiye nin hai! Tarih : 26.04.2012 i s i i k r Bakanığı nın yürüttüğü Türkiye de Aie Yapısı Araştırması nda Türkiye geneinde topam 12 bin 56 hane ie anket çaışması yapıdı.

Detaylı

cdc.de Almanca Kursları Fiyatlar ve Tarihler 2009 Berlin Köln Münih Radolfzell

cdc.de Almanca Kursları Fiyatlar ve Tarihler 2009 Berlin Köln Münih Radolfzell cdc.de Amanca Kursarı ar ve Tariher 2009 Berin Kön Münih Radofze Gene Bigier Ön bigiye sahip kursiyerer kursarına her defasında, Pazartesi güneri başayabiirer. Kursun başangıcında bir seviye tespit sınavı

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Yüksek Sesle Söyle. Devrim İçin Eğitim. Yeterli Güvenlik Önlemi Alınmayan Yükün Altına Girme. Can Kaygısı İle İşi Reddetme

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Yüksek Sesle Söyle. Devrim İçin Eğitim. Yeterli Güvenlik Önlemi Alınmayan Yükün Altına Girme. Can Kaygısı İle İşi Reddetme ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 139 Yüksek Sese Söye Sanat ve Baskıcı Yöntemer Can Kaygısı İe İşi Reddetme O Bizerden Biri - Hukuk Tutkunu Bir Hukuk Adamı:

Detaylı

Dalgıç Pompa. 4 DMD-P Serisi

Dalgıç Pompa. 4 DMD-P Serisi Dagıç DMDP Serisi Aarko dagıç pompaarı, kuanım ve içme suyu aanında her an kuanıma hazır, dertsiz, yatırımı kısa sürede geri ödeyen KESİNTİSİZ, KİŞİSEL TEK SU KAYNAĞIDIR. Endüstriye tesis ve işetmeerde

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Çocuk Gelinler. İnsan Uyur, Tehlike Uyumaz. Nükleer Kazalar Perdeler Kapalı Kaldı. Kedi Gözü

ÇALIŞMA ORTAMI. Çocuk Gelinler. İnsan Uyur, Tehlike Uyumaz. Nükleer Kazalar Perdeler Kapalı Kaldı. Kedi Gözü ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 117 Çocuk Geiner Nükeer Kazaar Perdeer Kapaı Kadı BÜYÜTEÇ : Kaçak Göçmen İşçier İnsan Uyur, Tehike Uyumaz İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ

Detaylı

Tesisat Sektörü, İki Uluslararası Etkinlikle Önce İstanbul, Ardından Antalya da Buluştu

Tesisat Sektörü, İki Uluslararası Etkinlikle Önce İstanbul, Ardından Antalya da Buluştu Tesisat Sektörü, İki Uusararası Etkinike Önce İstanbu, Ardından Antaya da Buuştu Uusararası Yapıda Tesisat Teknoojisi Sempozyumu na İgi Büyük Odu TTMD - Türk Tesisat Mühendiseri Derneği tarafından iki

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Devletimizin Çocuklara Bakış Açısı. Suçlu Ayağa Kalk! Çalışma ve Yürüme Yüzeyleri. Mustafa TAŞYÜREK

ÇALIŞMA ORTAMI. Devletimizin Çocuklara Bakış Açısı. Suçlu Ayağa Kalk! Çalışma ve Yürüme Yüzeyleri. Mustafa TAŞYÜREK ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 121 Devetimizin Çocukara Bakış Açısı Mustafa TAŞYÜREK Topum Hekimiğine Gönü Verener - 8 Cüzzamıarın Babası Etem Utku Çingeneer ve Sosya Poitika

Detaylı

İçindekiler. Sendikaya katılmamın en büyük nedeni kadın olmaktı Düzce de DESA nın direnen kadınları ile konuştuk. Sendikayı DESA ya koyana kadar devam

İçindekiler. Sendikaya katılmamın en büyük nedeni kadın olmaktı Düzce de DESA nın direnen kadınları ile konuştuk. Sendikayı DESA ya koyana kadar devam - s petro - İçindekier 3 4 5 7 10 12 2 Merhaba Kriz faturasının işçiye kesimesini engeeyeceğiz Petro-İş Sendikası 26. Dönem 3. Genişetimiş Başkanar Kuruu Ayrı bir kadın yapısı omaı Güneydoğu Avrupa Enerji

Detaylı

Seramiklerin, metallerin ve plastiklerin ısıl özellikleri nasıl değişkenlik gösterir? Isı Kapasitesi. Malzemenin ısıyı emebilme kabiliyetidir.

Seramiklerin, metallerin ve plastiklerin ısıl özellikleri nasıl değişkenlik gösterir? Isı Kapasitesi. Malzemenin ısıyı emebilme kabiliyetidir. Terma Özeiker Mazemeer ısı etkisi atında nası bir davranış sergierer? Isı özeikeri nası öçeriz ve tanımarız... -- ısı kapasitesi? -- terma uzama? -- ısı ietkenik? -- ısı şok direnci? Seramikerin, metaerin

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seller Gibi Akıyor. OSTİM Patlamalarının İlk Düşündürdükleri. Çim Biçerken İş Güvenliğini Düşün

ÇALIŞMA ORTAMI. Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seller Gibi Akıyor. OSTİM Patlamalarının İlk Düşündürdükleri. Çim Biçerken İş Güvenliğini Düşün ÇALIŞMA ORTAMI ISSN 1302-3519 İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 116 Her Yer Kan ve Barut Kokuyor; Gözyaşı Seer Gibi Akıyor OSTİM Patamaarının İk Düşündürdükeri İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE

Detaylı

Dalgıç Pompa. 4 DMD Serisi

Dalgıç Pompa. 4 DMD Serisi Dagıç Pompa DMD Serisi Aarko dagıç pompaarı, kuanım ve içme suyu aanında her an kuanıma hazır, dertsiz, yatırımı kısa sürede geri ödeyen KESİNTİSİZ, KİŞİSEL TEK SU KAYNAĞIDIR. Endüstriye tesis ve işetmeerde

Detaylı

2 0 1 6 / 1. D Ö N E M

2 0 1 6 / 1. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN bizime uaşın KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.) Şirinever Eğitim

Detaylı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı

Üstün performans... paranızın tam karşılığı DİZEL VE YÜK DENGELİ FORKLİFTLER 4 TEKERLİ, PNÖMATİK LASTİKLİ 1,5 3,5 ton S FD/FG15NT FG15ZNT FD/FG18NT FG18ZNT FD/FG20CNT FD/FG20NT FG20ZNT FD/FG25NT FG25ZNT FD30N, FG30NT FD35N, FG35NT Üstün performans...

Detaylı

Ortaokul_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1

Ortaokul_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 1 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page 2 Ortaoku_Kitabi:Mizanpaj 1 09.12.2013 13:42 Page i AFETE HAZIR OKUL Bu kitap, Başbakanık Afet ve Aci Durum

Detaylı

Orijinal metin Önerilen metin Gerekçe. Wrong terminology

Orijinal metin Önerilen metin Gerekçe. Wrong terminology 1 2 Kamu istişaresi / TR2010.0315.01/ Şebeke Yönetmeiğinin ENTSO-E ie uyumaştırıması / Exce şabonu yorumarı İgii Yönetmeik Madde Paragraf At Paragraf Yorum sahibinin Tam Adı Yorum sahibinin bağı oduğu

Detaylı

Bild in der Größe 215x70 mm einfügen. İşletme Talimatı Axor

Bild in der Größe 215x70 mm einfügen. İşletme Talimatı Axor Bid in der Größe 215x70 mm einfügen İşetme Taimatı Axor İşareter ve Semboer d e İkaz hatıratması Çevre hatıratması! Oası araç hasararı i b İpucu Davranış taebi b Yapıması gereken işem (birçok b) É=É É=É

Detaylı

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri *

Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri * DOI: 10.5961/jhes.2013.083 Hemşireik Lisans Öğrencierinin Probem Çözme ve Eeştire Düşünme Becerieri * Probem Soving and Critica Thinking Skis of Undergraduate Nursing Students * Yaçın KANBAY, Özgür ASLAN,

Detaylı

2 0 1 5 / 3. D Ö N E M

2 0 1 5 / 3. D Ö N E M MALİ MÜŞAVİRLİK YETERLİLİK SINAVI HAZIRLIK KURSLARI YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDANYARARLANIN Hedeferinize bizime uaşın KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.)

Detaylı

Çalışma grubunuz için güçlü renk performansı. Lexmark X950 Renkli MFP Serisi

Çalışma grubunuz için güçlü renk performansı. Lexmark X950 Renkli MFP Serisi Lexmark X950 Renki MFP Serisi Çaışma grubunuz için güçü renk performansı. Lexmark X950 Serisi Yüksek performansı A3 renki işever, esnek özeiker, kuanımı koay iş akışı çözümeri ve geişmiş güveniğin bir

Detaylı

www.ersa.com.tr Saatinizi Kullanmaya Başlamadan Önce Kontrol Etmeniz Gerekenler Bu Kılavuz Hakkında İçerik Mod Referans Rehberi

www.ersa.com.tr Saatinizi Kullanmaya Başlamadan Önce Kontrol Etmeniz Gerekenler Bu Kılavuz Hakkında İçerik Mod Referans Rehberi MO1503-EA 2015 CASIO COMPUTER CO., LTD. Kuanım Kıavuzu 5446 Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. TÜRKÇE Uyarı! Bu saatte buunan öçüm işemeri profesyone ve endüstriye kesinik isteyen öçümer

Detaylı

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Rüyada Bile Rahat Yok. Geleceğimizin Tehlikelerinin Farkında Olmak. Benzen ile Çalışan İşçilerin Umut Işığı Muzaffer Aksoy

ÇALIŞMA ORTAMI. Güvenliği. Rüyada Bile Rahat Yok. Geleceğimizin Tehlikelerinin Farkında Olmak. Benzen ile Çalışan İşçilerin Umut Işığı Muzaffer Aksoy ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı ISSN 1302-3519 Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 146 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA NÜFUS SOSYAL HEKİMLİK

Detaylı

Genel Rehber. MO1106-EA Kullanım Klavuzu 5208. Bu Kılavuz Hakkında

Genel Rehber. MO1106-EA Kullanım Klavuzu 5208. Bu Kılavuz Hakkında MO1106-EA Kuanım Kavuzu 5208 buundurunuz. Parak ışık aydınık yererde buundurunuz. odukça düşer. 1 Pi aydınıkta şarj our. Hangi fonksiyonun hangi şarj seviyesinde kuanımdan çıkacağı saatin modeine bağıdır.

Detaylı

Kurumu Genel Müdür l üğü vb. kuruluş lar gibi devlet bünyesi içinde özerk bir. yapıya kavuşturulması ve Diyanet İşleri

Kurumu Genel Müdür l üğü vb. kuruluş lar gibi devlet bünyesi içinde özerk bir. yapıya kavuşturulması ve Diyanet İşleri DiYANET işleri BAŞKANLIGI sayıı Resmf Gazete'de yayımanan E: 1970/ 53 - K: 197 1/ 76 sayı ı karar). Gerekçedeki, "başkanık mensupa rının memur sayı arak maaşarının bütçeden karşı an ması devetin din işerini

Detaylı

HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN

HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN YENİLENEN KURSLARIMIZIN AVANTAJLARINDAN YARARLANIN HEDEFLERİNİZE BİZİMLE ULAŞIN KURS YERLERİ Şişi (Gayrettepe, Dedeman İş Merkezi) Kadıköy (Hasanpaşa Mh.) Şirinever (Mahmutbey Cd.) S E R B E S T M U H

Detaylı

Gelecek Trendler. Sadece yenilenebilir enerjiyle çalışmak

Gelecek Trendler. Sadece yenilenebilir enerjiyle çalışmak & Geecek Trender Yeniikçiik ve geecek araşt rmaar dergisi Araık 2014 www.siemens.com.tr Laboratuvar ada Sürdürüebiir enerji, sadece eektrikten tasarruf etmek kadar basit bir iş deği. Danimarka nın Bornhom

Detaylı

AĠLE ĠġLETMELERĠNDE NESĠLLER ARASI YÖNETĠCĠ DEĞERLERĠNDEKĠ DEĞĠġĠM

AĠLE ĠġLETMELERĠNDE NESĠLLER ARASI YÖNETĠCĠ DEĞERLERĠNDEKĠ DEĞĠġĠM 68 AĠLE ĠġLETMELERĠNDE NESĠLLER ARASI YÖNETĠCĠ DEĞERLERĠNDEKĠ DEĞĠġĠM Öğr. Gör. Yavuz Tansoy YILDIRIM ÖZET DeğiĢim ie karģı karģıya kaan topumarda sadece maddi unsurar deği aynı zamanda değerer gibi manevi

Detaylı

Doğal Gaz ve LPG'li Kombi. Serena TEKNOLOJİNİN İKİ HARİKASI SR 27 SR 20

Doğal Gaz ve LPG'li Kombi. Serena TEKNOLOJİNİN İKİ HARİKASI SR 27 SR 20 Doğa Gaz ve LPG'i Kombi Serena TEKNOLOJİNİN İKİ HARİKASI Üstün Özeiker TAMAMEN YENİ! Aarko Kombi satışarı içinde %60 ık paya ve 100.000 adete varan satışıya önemi bir yere sahip oan SERENA KOMBİ, en üstün

Detaylı

Robot Kaynağı. Lazer Kesim. Üstün Teknoloji. KOZLUSAN Önce kalite, önce hizmet, önce memnuniyet anlayışı ile çalışıyor.

Robot Kaynağı. Lazer Kesim. Üstün Teknoloji. KOZLUSAN Önce kalite, önce hizmet, önce memnuniyet anlayışı ile çalışıyor. LUSN firması Saih Kozu tarafından 978 yıında Manisa'nın khisar içesinde tarım makinaarı imaatı ie faaiyeterine başamıştır. 000 yıında kaorifer kazanı üretimine adım atan firmamız, şu an.000 m² kapaı aan

Detaylı

1.9.2. Koordinat Sisteminin İfade Edilişi

1.9.2. Koordinat Sisteminin İfade Edilişi Şeki.4: Robot koordinat sistemi.9.. Koordinat Sisteminin İfade Ediişi Koordinat sistemi, dikdörtgen, siindirik ve kutupsa koordinatara göre ayrı ayrı ifade ediir. Şeki.5: Koordinat tarifi Örnek : Dikdörtgen

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 34.REKTÖRLÜK KUPASI

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 34.REKTÖRLÜK KUPASI DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 34.REKTÖRLÜK KUPASI İLK YARIYIL BASKETBOL ÖN ELEME GRUPLARI İÇİN GENEL ESASLARI 1. Amaç: Rektörük Kupası Turnuvaarı, Üniversitemiz öğrencieri arasındaki dostuk ve kardeşiği pekiştirmek,

Detaylı

EKOIQ SEÇİMLERİMİZ & GELECEĞİMİZ. Kim Bu Bilinçli Elektrik Tüketicisi? Yerel Adaylara 32 Soru. Yerel Seçimler için Sürdürülebilir Kentler Şartı

EKOIQ SEÇİMLERİMİZ & GELECEĞİMİZ. Kim Bu Bilinçli Elektrik Tüketicisi? Yerel Adaylara 32 Soru. Yerel Seçimler için Sürdürülebilir Kentler Şartı EKOIQ Y E Ş İ L İ Ş / Y E Ş İ L Y A Ş A M MART 2014 SAYI:37 İkim Değişiyor; Ya Davos un İkimi? Kim Bu Biinçi Eektrik Tüketicisi? Mesa Ararat: Geeceğin Şirket Hukuku, Topumsa Fayda Odakı Oacak www.ekoiq.com

Detaylı

HİPERTANSİYON ÖLÇÜMLERİ VE YENİ CİHAZ TEKNOLOJİLERİ

HİPERTANSİYON ÖLÇÜMLERİ VE YENİ CİHAZ TEKNOLOJİLERİ HİPERTANSİYON ÖLÇÜMLERİ VE YENİ CİHAZ TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Tekin AKPOLAT İstinye Üniversitesi Tıp Fakütesi Nefrooji Uzmanı Liv Hospita-İSTANBUL 26 Kasım 2017 www.tekinakpoat.com Pan Gene bigier: Tarihçe,

Detaylı

Türkiye'de Mesken Tipleri

Türkiye'de Mesken Tipleri Zeus tarafndan yazd. Perembe, 06 Austos 2009 18:53 - Son Günceeme Sa, 01 Arak 2009 15:20 Türkiye'de Mesken Tiperi Türkiye'de en ike saz meskenden en modern gökdeenere kadar çok çeiti mesken tiperi buunur.

Detaylı

Kullanım Kılavuzu 3144

Kullanım Kılavuzu 3144 MO0804-EA Kuanım Kıavuzu 3144 Tebrik Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. Saatinizden tüm oanakarıya faydaanabimeniz için bu kuanım kıavuzunu dikkatice okuyup, ierde de bakabimek için e atında

Detaylı

MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİ KAZANLAR

MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİ KAZANLAR KAZANLAR MULTIBLOC Serisi Tam Geçişi Düşük sıcak su teknoojisi ie yüksek verim verim sınıfı: Düşük su teknoojisi ie 0 çaışmada yüksek ısı verim tam geçiş ie düşük emisyon değereri, çevre dostu Termomix

Detaylı

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Otomotiv ve havacılık

Markalama, kodlama ve sistem çözümleri. Otomotiv ve havacılık Markaama, kodama ve sistem çözümeri Otomotiv ve havacıık Üretim hatarınızda, kendine has zorukara karşıaştığınızı biiyoruz Otomotiv ve havacıık sektörerinde, söz konusu ürün kaitesi oduğunda hataara yer

Detaylı

Premiks Tam Yoğușmalı Kombi. Seradens TASARRUF VE YÜKSEK VERİMİN MÜKEMMEL UYUMU. GARANTi

Premiks Tam Yoğușmalı Kombi. Seradens TASARRUF VE YÜKSEK VERİMİN MÜKEMMEL UYUMU. GARANTi Premiks Tam Yoğușmaı Kombi Seradens TASARRUF VE YÜKSEK VERİMİN MÜKEMMEL UYUMU GARANTi Üstün Özeiki Tam Yoğuşmaı Kombi Seradens Premiks tam yoğuşmaı kombi Seradens; Aarko nun en çok tercih edien kombisi

Detaylı

MO1104-EA Kullanım Kılavuzu 3261 3281. Pil gücü göstergesi. Saatinizin şarjı yeterli. Detaylı bilgi için Saatin Şarj Edilmesi ne (sayfa 12) bakınız.

MO1104-EA Kullanım Kılavuzu 3261 3281. Pil gücü göstergesi. Saatinizin şarjı yeterli. Detaylı bilgi için Saatin Şarj Edilmesi ne (sayfa 12) bakınız. MO1104-EA Kuanım Kıavuzu 3261 3281 Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. 1 Uyarı! Bu saatte buunan öçüm işemeri profesyone ve endüstriye kesinik isteyen öçümer için tasaranmamıştır. Bu saatin

Detaylı

Korozyon ve Kimyasal Madde Etkilerine Karşı. En Üst Düzey Koruma. 3M Scotchkote

Korozyon ve Kimyasal Madde Etkilerine Karşı. En Üst Düzey Koruma. 3M Scotchkote 3M Scotchkote Korozyon ve Kimyasa Madde Etkierine Karşı En Üst Düzey Koruma Copon ve Thortex, 3M Scotchkote ürün yepazesi kapsamında yeniden adandırıarak piyasaya sürümüşerdir. 3 Giriş 3M, kuanım aanı

Detaylı

Ürün Yenilikleri. Maça Sistemli Kalıp Setleri I / 2015. E 5240 Bilyalı kafes. Sıyırıcı kolonlama ürün yelpazesi genişlemesi

Ürün Yenilikleri. Maça Sistemli Kalıp Setleri I / 2015. E 5240 Bilyalı kafes. Sıyırıcı kolonlama ürün yelpazesi genişlemesi Ürün Yeniikeri Maça istemi Kaıp eteri I / 2015 CD kataog 5.8.4.0 Çevrim içi kataog Ürün gruparımızı tekrar genişetmeke, sizerin taep ve önerierinize karşıık vermeye çaışıyoruz. Bir sistem tedarikçisi oarak,

Detaylı

- 3 - İ Ç İ N D E K İ L E R BİRİNCİ BÖLÜM 2014 YILI İŞ PROGRAMI 1- GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM...3 Dünya Ekonomisinde Eksen Değişikiği...3 Türkiye Ekonomisi için 2014...4 2- TÜRKİYE EKONOMİSİNE İSTANBUL

Detaylı

www.ersa.com.tr Bu Kılavuz Hakkında Saatinizi Kullanmaya Başlamadan Önce Kontrol Etmeniz Gerekenler 3 İçerik Mod Referans Rehberi

www.ersa.com.tr Bu Kılavuz Hakkında Saatinizi Kullanmaya Başlamadan Önce Kontrol Etmeniz Gerekenler 3 İçerik Mod Referans Rehberi MO1502-EA 2015 CASIO COMPUTER CO., LTD. Kuanım Kıavuzu 5441 Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. Uyguamaar Saatinizin içerisinde yön ve ısı öçümerinin yapıabimesi için sensörer yereştirimiştir.

Detaylı

Emici Torbalar. Ev Bakımında ya da Huzur Evlerinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümler. Durulama Gerektirmeyen Banyo. www.cleanis.

Emici Torbalar. Ev Bakımında ya da Huzur Evlerinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümler. Durulama Gerektirmeyen Banyo. www.cleanis. Ev Bakımında ya da Huzur Everinde hijyen ve konfor için eşsiz çözümer Emici Torbaar Duruama Gerektirmeyen Banyo www.ceanis.com Emici Torbaar Yatak Sürgüsü Kapaması Daha iyi dezenfeksiyon sağamak için,

Detaylı

Tebrik. Genel Rehber. Radyo-Kontrollü Atomik Zaman İşleyişi. MO0306-EA Kullanım Kılavuzu 2608 2638 2688

Tebrik. Genel Rehber. Radyo-Kontrollü Atomik Zaman İşleyişi. MO0306-EA Kullanım Kılavuzu 2608 2638 2688 MO0306-EA Kuanım Kıavuzu 2608 2638 2688 Tebrik Bu CASIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. Ürününüzden en iyi seviyede yararanmak için bu e kıavuzunu dikkatice okuyarak, gerektiğinde tekrar bakmak

Detaylı

KALBE DÜŞÜNCE PROGRAMI HABERİ SAYFA: 7 DE. FLASHABER / Çekmeköy Belediye Meclisi nin ilk toplantısı Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet

KALBE DÜŞÜNCE PROGRAMI HABERİ SAYFA: 7 DE. FLASHABER / Çekmeköy Belediye Meclisi nin ilk toplantısı Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet Başkan Keskin; Projeerimizi İdris Güüce Şırnakı öğrenciere birikte ÇEKSiAD I ZiYARET ETTi FLASHABER / Çevre ve Şehirciik Bakanı İdris Güüce, Şırnak tan Çanakmeköy Beediyesi nin hayata geçirdiği etti. Çekmeköy

Detaylı

solenoid dozlama pompaları

solenoid dozlama pompaları teknaevo soenoid dozama pompaarı yeniik > teknooji > geecek Soenoid dozaj pompaarının geişimi Akıı Sadece mode, Sadece PVDF Bütün fonksiyonar tek pompada Bar a varan karşı basınca sahip, 1 t/saat ten 60

Detaylı

Kullanım Kılavuzu 3173

Kullanım Kılavuzu 3173 MO0908-E Kuanım Kıavuzu 3173 Bu SIO saati seçtiğiniz için sizi tebrik ederiz. Özeiker Bu saate konmuş oan agıayıcıar sayesinde yön, barometrik basınç, ısı ve yüksekik öçümeri yapabiirsiniz. Öçüen değerer

Detaylı

HEDEF : TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SAĞLIK (1)

HEDEF : TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE SAĞLIK (1) ISSN 1302-3519 ÇALIŞMA ORTAMI İş Sağığı Güveniği İki Ayda Bir Çıkar / Sayı : 152 Mayıs - Haziran 2017 İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ ERGONOMİ İŞ HİJYENİ ÇEVRE TOPLUM ÖRGÜTÇÜLÜĞÜ ÇOCUK EMEĞİ KADIN SOSYAL POLİTİKA

Detaylı

www.sipos.de Im Erlet 2 D-90518 Altdorf ! SIPOS Aktorik GmbH Değişiklik yapma hakkı saklıdır Sipariş No.: Y070.021/TR SIPOS 5 Flash PROFITRON

www.sipos.de Im Erlet 2 D-90518 Altdorf ! SIPOS Aktorik GmbH Değişiklik yapma hakkı saklıdır Sipariş No.: Y070.021/TR SIPOS 5 Flash PROFITRON 0 Basım 0. Değişikik yapma hakkı sakıdır! SIPOS Aktorik GmbH Im Eret D-9058 Atdorf www.sipos.de Sipariş No.: Y070.0/TR K ısa k ıavuz SIPOS 5 Fash PROFITRON 70 70 Gene Bu k ısa k ıavuz, eğitimi kuan ıc

Detaylı

TRAFO YAĞ GAZ ANALİZ (DGA), ONLİNE İZLEME VE ARIZA TESPİT SİSTEMLERİ. İLK BİZ YAPTIK. Hala en iyisini biz yapıyoruz. 50 yılı aşkın DGA deneyimi.

TRAFO YAĞ GAZ ANALİZ (DGA), ONLİNE İZLEME VE ARIZA TESPİT SİSTEMLERİ. İLK BİZ YAPTIK. Hala en iyisini biz yapıyoruz. 50 yılı aşkın DGA deneyimi. TRAFO YAĞ GAZ ANALİZ (DGA), ONLİNE İZLEME VE ARIZA TESPİT SİSTEMLERİ İLK BİZ YAPTIK. Haa en iyisini biz yapıyoruz. 50 yıı aşkın DGA deneyimi. ONLİNE YAĞ GAZ ANALİZ ÇÖZÜNMÜŞ GAZ ANALİZİ DGA (DISSOLVED GAS

Detaylı

1. MESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ÇİZİLMESİ

1. MESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ÇİZİLMESİ 1. ESNET TEPKİSİ VEYA KESİT ZORU TESİR ÇİZGİLERİNİN KUVVET YÖNTEİ İLE ÇİZİLESİ Yapı sistemerindeki herhangi bir mesnet tepkisinin veya kesit zorunun tesir çizgisinin kuvvet yöntemi ie çiziebimesi için,

Detaylı

ACACIA MADEN İŞLETMELERİ GÖKIRMAK BAKIR MADENİ Paydaş Katılım Planı 2017

ACACIA MADEN İŞLETMELERİ GÖKIRMAK BAKIR MADENİ Paydaş Katılım Planı 2017 ACACIA MADEN İŞLETMELERİ GÖKIRMAK BAKIR MADENİ Paydaş Katıım Panı 2017 Doküman Numarası ACACIA-2017-E&S-SRM-STR-201 Yayınanma Tarihi 29.09.2017 Hazırayan Çevre ve Haka İişkier Departmanı, SRM Danışmanık

Detaylı