HAZİRAN AYINDA TÜRKİYE DE ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ MAYIS 2011 KÜTAHYA SİMAV DEPREMİ ARTÇILARI... 2

Transkript

1

2 ĠÇĠNDEKĠLER HAZİRAN AYINDA TÜRKİYE DE ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ MAYIS 2011 KÜTAHYA SİMAV DEPREMİ ARTÇILARI HAZİRAN 2011 ELAZIĞ MADEN DEPREMİ (ML: 5.3) HAZİRAN AYINDA DÜNYA DA ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ i

3 HAZĠRAN AYINDA TÜRKĠYE DE ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKĠNLĠKLERĠ 2011 Haziran ayı içerisinde toplam 2821 adet deprem meydana gelmiģtir (ġekil ). Haziran ayı içerisinde meydana gelen 4 ve üzeri olan depremlerin listesi Tablo 1.1 de verilmiģtir. ġekil Haziran ayında Türkiye'de meydana gelen depremlerin dağılımı ġekil Haziran ayında meydana gelen depremlerin Deprem Sayısı-Büyüklük Grafiği 1

4 Tablo Haziran ayı içerisinde meydana gelen M 4.0 olan depremler Zaman (UTC) Enlem (K) Boylam (D) Büyüklük Yer 04/06/ : KÜTAHYA-SIMAV 05/06/ : KÜTAHYA-SIMAV 09/06/ : AKDENIZ-DOGU BASENI 10/06/ : BALIKESIR-SINDIRGI 13/06/ : AKSARAY-MERKEZ 14/06/ : AKDENIZ-DOGU BASENI 15/06/ : KIBRIS AÇIKLARI 15/06/ : FETHIYE AÇIKLARI 18/06/ : AKDENIZ-DOGU BASENI 23/06/ : ELAZIG-MADEN 23/06/ : ELAZIG-MADEN 27/06/ : KÜTAHYA-SIMAV 27/06/ : KÜTAHYA-SIMAV 29/06/ : KÜTAHYA-SIMAV 29/06/ : ADANA-KOZAN MAYIS 2011 KÜTAHYA SĠMAV DEPREMĠ ARTÇILARI 19 Mayıs 2011 tarihinde Kütahya -Simav merkezli meydana gelen Ml: 5.7 büyüklüğündeki depremin artçı deprem etkinliği Haziran 2011 de de devam etmiģtir. Haziran ayı içerisinde Kütahya-Simav merkezli büyüklükleri arasında değiģen 1251 deprem meydana gelmiģtir. Büyüklükleri M 4.0 olan depremlere ait harita ġekil 2.1 de odak mekanizması çözümleri ise Tablo 2.1 de verilmiģtir. ġekil Haziran - 30 Haziran 2011 tarihleri arasında meydana gelen Kütahya-Simav depremleri 2

5 Tablo Haziran 2011 de meydana gelen depremlerin odak mekanizması çözümleri Tarih Saat Ml P dalgası ilk hareketine göre Odak Mekanizması Moment Tensor Yöntemi Odak Mekanizması : : :

6 3. 23 HAZĠRAN 2011 ELAZIĞ MADEN DEPREMĠ (Ml: 5.3) 23 Haziran 2011 günü, saat 10:34 de Ml: 5.3 büyüklüğünde Elazığ-Maden merkezli bir deprem meydana gelmiģtir. Depremin dıģ merkez koordinatları K D, odak derinliği km. olarak belirlenmiģtir. Depremin ardından büyüklükleri arasında değiģen 10 adet deprem meydana gelmiģtir (ġekil 3.1) (Tablo 3.1). Ml: 5.3 büyüklüğündeki depremin odak mekanizması çözümü Tablo 3.2 de verilmiģtir ġekil Haziran 2011 tarihlerinde meydana gelen Elazığ-Maden depremleri Tablo Haziran 2011 tarihlerinde meydana gelen Elazığ-Maden depremleri listesi Sayı Tarih Saat (GMT)* Enlem (K) Boylam (D) Derinlik (km) Mtype M Yer 1 23/06/ :34: Ml 5.3 ELAZIG - MADEN 2 23/06/ :54: Ml 3.2 ELAZIG - MERKEZ 3 23/06/ :19: Md 2.5 ELAZIG - MERKEZ 4 23/06/ :45: Md 2.5 ELAZIG - MADEN 5 23/06/ :54: Md 2.8 ELAZIG - MADEN 6 23/06/ :13: Md 2.4 ELAZIG - MADEN 7 23/06/ :27: Md 2.1 ELAZIG - KOVANCILAR 8 23/06/ :38: Md 2.2 ELAZIG - MERKEZ 9 23/06/ :45: Md 2.5 ELAZIG - MERKEZ 10 23/06/ :00: Ml 4 ELAZIG - MADEN 4

7 Elazığ ili 2. derecede tehlikeli deprem bölgesindedir.depremin meydana geldiği Maden ilçesi ise Deprem Bölgeleri Haritası nda 1. derece deprem bölgesi olarak değerlendirilmiģtir. (ġekil 3.2 ). ġekil 3.2 Elazığ ilinin deprem bölgeleri haritasındaki konumu Bu bölgede en son hasar yapan deprem Depremi (Ml= 5.8) olup Elazığ çevresinde etkin olan tarihsel depremlere bakıldığında 1910 M: 5.0, 1977 M: 5.1 Palu, 2004 M: 5.3 Sivrice ve 2007 M: 5.1 M: 5.5 Sivrice depremlerinin ciddi tahribatlara neden olduğu görülmektedir. Yapılan odak mekanizması çözümleri incelendiğinde (Tablo 3.2) depremlerin Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde sol yanal doğrultu atımlı faydan kaynaklandığı düģünülmüģtür (ġekil 3.4). Bu deprem bölgenin depremselliği ve fay düzeni açısından beklenmedik olarak değerlendirilmemiģtir. 5

8 ġekil den günümüze Elazığ ili ve yakın civarında meydana gelen M 4.0 olan depremler Tablo Haziran 2011 de meydana gelen Ml:5.3 olan depremin odak mekanizması çözümü Tarih Saat Ml P dalgası ilk hareketine göre Odak Mekanizması Moment Tensor Yöntemi Odak Mekanizması :

9 : ġekil 3.4 Elazığ Maden Depreminin meydana geldiği bölgeye ait tektonik hatlar (Ali KOÇYĠĞĠT, 2011) 7

10 Tarihsel ve Aletsel Dönem Depremleri Elazığ ili ve yakın çevresinde aletsel ve tarihsel döneme (1900 öncesi) ait depremler ġekil 3.5 ve Tablo 3.3 de sunulmuģtur; ġekil den günümüze Elazığ ve yakın çevresinde meydana gelen depremler Tablo 3.3 Elazığ ili ve yakın çevresinin tarihsel dönem depremleri YER TARİH ENLEM BOYLAM MAGNİTÜD ŞİDDET CAN KAYBI YIKIK VEYA AĞIR HASAR ELAZIĞ VIII ELAZIĞ ELAZIĞ VIII ELAZIĞ- Palu K 40.01D 5.2 ve ölü, ELAZIĞ K 39.15D 5.7 ELAZIĞ-Sivrice K 39.29D 5.4 ELAZIĞ-Sivrice K 39.29D 5.4 ELAZIĞ -Kovancılar K 40.07D ölü 209 konut yıkık,622konut orta hasar Sivrice ilçe ve köylerde hasar Kovancılar ve Karakoçan da hasar 8

11 Depremin Ġvme Değerleri Deprem dıģ merkezine (Ml= 5.3) en yakın bölgelerde kaydedilen ivme değerleri Tablo 3.4 de ve harita üzerinde (ġekil 3.6) verilmiģtir. Bu depreme ait en yüksek ivme değeri Ulusal Kuvvetli Yer Hareketi Gözlem Ġstasyonları ndan Elazığ-Maden ilçesinde DB yönünde 38.6 gal olarak ölçülmüģtür. 12 Kuvvetli Yer Hareketi Ġstasyonu ndan Ankara merkeze iletilen ivme kayıtlarının yerlerini gösterir harita ġekil 3.7 de verilmiģtir. Tablo tarihli Elazığ-Maden depreminin ivme kayıtları Sıra No İl İstasyon İlçe Cihaz Türü KG (gal) DB (gal) Düşey (gal) İstasyonun Deprem Merkez Üssüne Uzaklığı (km) İstasyonun yerine ait kayma dalgası hızı Vs30 (m/sn) 1 ADIYAMAN Gerger CMG-5TD ,21 2 ADIYAMAN Kahta CMG-5TD ,56 3 BATMAN Merkez CMG-5TD , ELAZIĞ Beyhan CMG-5TD ,39 5 ELAZIĞ Karakocan CMG-5TD ,33 6 ELAZIĞ Kovancılar CMG-5TD ,37 7 ELAZIĞ Maden CMG-5TD ,57 8 ELAZIĞ Merkez CMG-5TD ,24 36, ELAZIĞ Palu CMG-5TD , MALATYA Pötürge CMG-5TD ,77 11 MARDİN Merkez CMG-5TD ,03 12 Ş.URFA Vıransehır CMG-5TD ,83 ġekil tarihinde 07:34:43 (GMT) Elazığ-Maden Depremini (ML= 5.3) kaydeden 12 adet kuvvetli yer hareketi istasyonlarının dağılımı 9

12 ġekil tarihinde 07:34:43 (GMT) Elazığ-Maden Depremini (ML= 5.3) kaydeden 12 adet kuvvetli yer hareketi istasyonlarının dağılımı ve ivme değerleri Ġvme ve ġiddet Haritaları 23 Haziran 2011 tarihli Elazığ-Maden Depremi ivme dağılım haritası ve Ģiddet dağılım haritası ġekil 3.8 ve 3.9 da verilmiģtir. 10

13 ġekil Elazığ-Maden (Ml=5.3) Depreminin En Büyük Yer Ġvmesi Dağılım Haritaları (Çeken vd. 2008) ġekil Elazığ-Maden (Ml=5.3) Depreminin Sismik ġiddet Haritaları Arıoğlu vd e göre hazırlanmıģ 11

14 HAZĠRAN AYINDA DÜNYA DA ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKĠNLĠKLERĠ 2011 Haziran ayı içerisinde Dünya da büyüklüğü 5 ve üzeri olan toplam 172 deprem meydana gelmiģtir (ġekil 4.1). Bu depremlerden büyüklükleri 6 ve üzeri olanlar Tablo 4.1 de verilmiģtir. ġekil Haziran ayında Dünya'da meydana gelen M 5.0 olan depremlerin dağılımı Tablo Haziran ayında Dünya da meydana gelen M 6.0 olan depremler (EMSC) ZAMAN (UTC) ENLEM N/S BOYLAM E/W DERINLIK (km) BUYUKLUK YER 01/06/ :55: S W OFFSHORE BIO-BIO, CHILE 03/06/ :05: N E OFF EAST COAST OF HONSHU, JAPAN 05/06/ :51: S E WEST OF MACQUARIE ISLAND 13/06/ :20: S E SOUTH ISLAND OF NEW ZEALAND 13/06/ :31: N E MOLUCCA SEA 16/06/ :03: S E NEW BRITAIN REGION, P.N.G. 20/06/ :36: S W ANTOFAGASTA, CHILE 21/06/ :04: S E SANTA CRUZ ISLANDS 22/06/ :50: N E NEAR EAST COAST OF HONSHU, JAPAN 24/06/ :09: N W FOX ISLANDS, ALEUTIAN ISLANDS 24/06/ :33: S E SANTA CRUZ ISLANDS 26/06/ :16: S E NEAR N COAST OF PAPUA, INDONESIA 12

15 KAYNAKLAR Arıoğlu E., Arıoğlu B. M., Girgin C. (2001). Doğu Marmara Depreminin Yer Ġvme Değerleri Açısından Değerlendirilmesi, Beton Prefabrikasyon, 57-58, Çeken U., Beyhan G. ve Gülkan P. (2008). Kuzeybatı Anadolu Depremleri için Kuvvetli Yer Hareketi Azalım ĠliĢkisi, 18. Uluslararası Jeofizik Kongre ve Sergisi, Vol:3B14, ss:1-4, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Kültür Sitesi, Ankara, Ekim. ġaroğlu F., Emre Ö. ve KuĢçu Ġ. (1992). Türkiye Diri Fay Haritası, 1:1,000,000 ölçekli, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara. TC. BaĢbakanlık AFAD Deprem Dairesi BaĢkanlığı (DDA). Tarihsel depremlerin kaynakları; Kod Kaynak 1 Shebalin,N.V., Karnik,V.,Hardzievski,D.(1974) Catalogue of Earthquakes UNESCO,Skopje,Yugoslavia 10 Maravelakis,M.J.(1941)Beitrage zur Kentnis der Erdbebengeschicte von Griechenland und den Nachbarlandernauf Grund der Erinnerungen.Veröffentlichungen der Reichsanstalt für Erdbebenforschung in jena 11 Pınar,N.,Lahn,E.(1952)Türkiye Depremleri Ġzahlı Kataloğu.T.C.Bayındırlık Bak.Yapı ve Ġmar ĠĢ.Reis.Y.Seri 6,Sayı Ġncicyan,P.G.(1976)Onsekizinci Asırda Ġstanbul.Ġst.Fetih Cemiyeti Ens.Yayın No.43,Baha Matbaası,Ġstanbul 13 Arıncı,R.(1945)Arzda ve Yurdumuzda Zelzele Bölgeleri.Çorumlu Mecmuası,Çorum Halkevi Yayını,Yıl 4,Sayı 29,Çorum 14 Yücel.E.(1971)Ġstanbul Depremleri Hayat Tarih Mecmuası,Sayı 6,Temmuz 1971,Cilt 2,S Muralt Cronologie Byzantine.Prof.Dr.H.Soysal ArĢivi,Ġstanbul 16 Andreasyan,H.(1970)Ermeni Kaynaklarından DerlenmiĢ Deprem Listesi.YayımlanmamıĢ, Prof.Dr.H.Soysal ArĢivi,Ġstanbul. 17 Naima Tarihi Cilt 4,S ,Cilt5, S Akyol,Ġ.H.(1938)Erzincan Zelzelesi ve Son Feyezanlar.Ülkü Halkevleri Dergisi,Cilt 11,Sayı64,Haziran Ambraseys,N.N.(1975) Studies in Historical Seismicity and Tectonics.Geodynamics Today,Chap.2,The Royal Soc.,London. 2 Calvi,V.S.(1941)Erdbebenkatalog der Turkei und Einiger Benaehbarter Gebiete.YayımlanmamıĢ,Rapor No.276,MTA Enstitüsü,1941,Ankara 20 Öcal,N.(1968) Türkiyenin Sismisitesi ve Zelzele Coğrafyası, Yılları Ġçin Zelzele Katoloğu Kandilli Rasathanesi Yayınları No:8, Ġstanbul 21 Andreasyan, H. (1973) xıv VE xv. Yüzyil Türk Tarihine ait Ufak Kronolojıler, Kolofanlar. Ġst. Üni. Ede. Fak. Tarih Ens. Dergisi, Sayı 3, Ġstanbul 22 Topkapı Sarayı Kütüphanesi Revan Kitapları No:1101, Varak 105/b, 72/b, Ġstanbul 23 Cezar, M. (1963) Türk Sanat Tarihi AraĢtırmaları ve Ġncelemeleri I. Güzel Sanatlar Akademisi, Türk Sanatı Tarihi Enstitü 13

16 Yayınları No:1, S: Kömürcüyan,E:Ç: (19529 XVII. Asırda Ġstanbul Tarihi Ġstanbul Üni. Edebiyat Fak. Yayınları, No:506, Ġstanbul 25 CoĢar, Ö.S. (1979) Fransanın Ġzmir Dosyası 19 Aralık 1979 tarihli Yeni Asır Gazetesi, Ġzmir 26 H. Saadettin Tarihi Cilt II El Yazması, Ġstanbul Üni. Kütüphanesi, Ġstanbul 27 ReĢit Tarihi Cilt II s El Yazması, Ġstanbul Üni. Kütüphanesi, Ġstanbul 28 Ġstanbul Ġl Yıllığı (1973) S , Ġstanbul Üni. Kütüphanesi, Ġstanbul 29 Ġstanbul Ġl Yıllığı (1973) S , Ġstanbul Üni. Kütüphanesi, Ġstanbul 3 Ambraseys,N.N.(1965)The Seismic History of Cyprus.Revue de I'Union Inter.de Secours No.3,35-48,Geneva 30 Mambury,E(1925)Ġstanbul Rehber-i Seyyahin.Tercüman Gazetesi ArĢivi,Ġstanbul. 31 Zincirkıran,N.ve diğerleri(1968)hürriyet Cep Ansiklopedisi.Hürriyet Gazetesi Yayınları,Ġstanbul. 32 ġemdanı Zade(1976)Fındıklı Süleyman Efendi TarihiĠst.Üni.Ede.Fak.Yayını No.2088,Cilt1,S Verrolot,M.P.(1856)Compt-rondu.Tableau des tremblements de terre qui ont eulieu dans I'Empire Ottoman en 1855.Ac de Sei.Paris,Tome 42,p Gökmenzade Hacı Çelebi(Sayyid Hüseyin Rıfat)ĠĢaretnuma(El Yazması),Cebeci Semt Kütüph.No.1314,Ankara 35 Slaars M.B.F.(1932),Çev.Arapzade Cevdet Ġzmir Hakkında Tetkikat.Ġzmir ve Havalisi Asarı Atika Muhipleri Yayını,Sayı6,Marifet Matbaası,Ġzmir. 36 Deprem Dosyası Cumhuriyet Gazetesi ArĢivi, Ġstanbul. 37 Ġslam Ansiklopedisi(1966)No.53B,Ġstanbul Maddesi,S Swiss Reinsurance Company(1978)Atlas on Seismicity and Volcanism.Swiss Reinsurance Company,October 1977,Switzerland. 39 Ambraseys,N.N.,Zatobek,A.,TaĢdemiroğlu,M.,Aytun,A.(1968)The Mudurnu Valley Eathquake of 22 July 1967.Serial No.622/BMS. RD/AVS,Paris,June 1968,UNESCO. 4 Plassard-KogoĢ(1968)Catalogue des Seismes Re cents a Liban.Ann.Memoires de I'Observ.de Xsara.TomeIV,Cahier 1 40 Karnik,V.(1971) Seismicity of the Eurpean Area 2.D.Rediel Publishing Company /Dortrecht,Holland 5 Kondorskaya,N.V.,Shebalin,N.V.(1977)New Catalogue of strong Earthquakes on the Territory of USSR from theancientest times to 1975.Moscow 6 Collection Academique Tome VI de la Partie Etrangere et Premier Tome de la Physique Experimantale Separee. 7 Broghton,T:R:S:(1938) An Economic survey of Ancient Roma.Vol.IV,The Johns Hopkins Press,Baltimore 8 Ergin,K.,Güçlü,U.,Uz,Z.(1967)Türkiye ve civarının Deprem Katoloğu.Ġ:T:Ü: Maden Fak.Arz Fiziği Ens.Yayın No.24,Ġstanbul 9 Francis,I.(1947)Bizans Kaynaklarına göre Orta ġark'ta Vukubulan Zelzeleler Ġ.Ü.Ed.Fak.Coğ.Bl.Doktora Tezi Ġ.Ü.Kitaplığı No

17 A1 Kaynak sayısı üç'den fazla bilgi ve belge düzeyi yüksek A2 Kaynak sayısı üç'den az bilgi ve belge düzeyi yüksek A3 Kaynak sayısı üç'den fazla bilgi ve belgeleri geliģtirilmeye gereksinim gösteriyor. B1 Kaynak sayısı üç veya daha az,bilgi ve belge düzeyi orta B2 Kaynak sayısı üç veya daha az,bilgi ve belgeleri geliģtirilmeye gereksinim gösteriyor düzeyi orta B3 Kaynak sayısı üç veya daha az,bilgi ve belgeleri yetersiz. C1 Kaynak sayısı yetersiz. C2 Bilgi ve belgeleri yetersiz. C3 Hem kaynak sayısı,hemde bilgi ve belgeleri yetersiz. 15