ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI SANAYİ SEKTÖR RAPORU 22 MAYIS 2014

Transkript

1 ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI SANAYİ SEKTÖR RAPORU 22 MAYIS 2014

2 RAPOR İÇERİĞİ VE SUNUMU SEKTÖREL TANIM VE SINIFLANDIRMA SEKTÖRÜN TEMEL GÖSTERGELERİ SEKTÖRÜN KÜRESEL KONUMU REKABET UNSURLARI VE DEĞERLENDİRME SWOT ANALİZİ SEKTÖR İÇİN STRATEJİ VE POLİTİKA ÖNERİLERİ FİRMALAR İÇİN ÖNERİLER 2

3 SEKTÖREL TANIM VE SINIFLANDIRMA NACE.2 SEKTÖREL SINIFLANDIRMA 26 BİLGİSAYARLARIN, ELEKTRONİK VE OPTİK ÜRÜNLERİN İMALATI 26.1 ELEKTRONİK BİLEŞENLERİN VE DEVRE KARTLARININ İMALATI 26.2 BİLGİSAYAR VE BİLGİSAYAR ÇEVRE BİRİMLERİNİN İMALATI 26.3 İLETİŞİM EKİPMANLARININ İMALATI 26.4 TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ ÜRÜNLERİNİN İMALATI 26.5 ÖLÇME, TEST VE SEYRÜSEFER AMAÇLI ALET VE CİHAZLAR İLE SAATLERİN İMALATI ÖLÇME, TEST VE SEYRÜSEFER AMAÇLI ALTE VE CİHAZLARIN İMALATI KOL SAATLERİNİN, MASA VE DUVAR SAATLERİNİN VB. İMALATI 26.6 IŞINLAMA, ELEKTRO MEDİKAL VE ELEKTRO TERAPİ İLE İLGİLİ CİHAZLARIN İMALATI 26.7 OPTİK ALETLERİN VE FOFOGRAFİK EKİPMANLARIN İMALATI 26.8 MANYETİK VE OPTİK KASET, BANT, CD VB ORTAMLARIN İMALATI 3

4 TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞU SINIFLANDIRMASI VE ELEKTRONİK ÜRÜNLER İMALAT SANAYİ TEKNOLOJĠ YOĞUNLUĞU ĠTĠBARĠYLE SEKTÖR GRUPLARI DÜġÜK TEKNOLOJĠ YOĞUNLUKLU SANAYĠLER ORTA DÜġÜK TEKNOLOJĠ YOĞUNLUKLU SANAYĠLER ORTA YÜKSEK TEKNOLOJĠ YOĞUNLUKLU SANAYĠLER YÜKSEK TEKNOLOJĠ YOĞUNLUKLU SANAYĠLER ALT SEKTÖRLER NACE.2 KODLARI GIDA SANAYĠ 10 ĠÇECEK SANAYĠ 11 TÜTÜN SANAYĠ 12 TEKSTĠL SANAYĠ 13 HAZIR GĠYĠM SANAYĠ 14 DERĠ VE MAMULLERĠ SANAYĠ 15 AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERĠ 16 KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERĠ 17 BASIM SANAYĠ 18 (18.2 HARĠÇ) MOBĠLYA SANAYĠ 31 DĠĞER ĠMALAT SANAYĠ 32 (32.5 HARĠÇ) KAYITLI MEDYANIN ÇOĞALTILMASI 18.2 KOK KÖMÜR VE RAFĠNE ÜRÜNLERĠ 19 PLASTĠK VE KAUÇUK SANAYĠ 22 METALĠK OLMAYAN MĠNERAL SANAYĠ 23 ANA METAL SANAYĠ 24 METAL EġYA SANAYĠ 25 (25.4 HARĠÇ) GEMĠ ĠNġA SANAYĠ 30.1 MAKĠNE KURULUM VE BAKIM 33 KĠMYA VE MAMULLERĠ SANAYĠ 20 SĠLAH VE MÜHĠMMAT SANAYĠ 25.4 ELEKTRĠKLĠ TEÇHĠZAT SANAYĠ 27 MAKĠNE VE EKĠPMAN SANAYĠ 28 KARA TAġITLARI SANAYĠ DĠĞER TAġIT ARAÇ. SANAYĠ ( HARĠÇ) MEDĠKAL EKĠPMANLAR SANAYĠ 32.5 ECZACILIK ÜRÜNLERĠ ĠLAÇ SANAYĠ 21 BĠLGĠSAYAR ELEKTRONĠK, OPTĠK ÜRÜNLER SANAYĠ 26 HAVACILIK VE UZAY SANAYĠ 30.3 KAYNAK: CLASSIFICATION OF MANUFACTURING INDUSTRIES BASED ON TECHNOLOGY INTENSITY, OECD AND EU 4

5 ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ TEMEL BÜYÜKLÜKLERİ TEMEL BÜYÜKLÜKLER YILLAR GĠRĠġĠM SAYISI ÜRETĠM DEĞERĠ MĠLYON TL KATMA DEĞER MĠLYON TL YATIRIMLAR MĠLYON TL ĠSTĠHDAM ELEKTRONĠK ÜRÜNLER SANAYĠNĠN ĠMALAT SANAYĠ PAYINDAKĠ GELĠġMELER YILLAR GĠRĠġĠM SAYISI ĠÇĠNDE PAYI % ÜRETĠM DEĞERĠ ĠÇĠNDE PAYI % KATMA DEĞER ĠÇĠNDE PAYI % YATIRIMLAR ĠÇĠNDE PAYI % ĠSTĠHDAM ĠÇĠNDE PAYI % ,19 1,56 2,04 0,66 1, ,19 1,29 1,47 0,71 0, ,18 1,34 1,81 0,75 0,86 KAYNAK: TÜRKĠYE ĠSTATĠSTĠK KURUMU, Ġġ ĠSTATĠSTĠKLERĠ 5

6 ELEKTRONİK ÜRÜNLER ALT SEKTÖRLERİNİN ÜRETİM DEĞERİ İTİBARİYLE DAĞILIMI YÜZDE 0,4 0,4 1,4 ELEKTRONİK BİLEŞENLER 25,5 7,3 10,9 6 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE BİRİMLERİ İLETİŞİM EKİPMANLARI TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ ÜRÜNLERİ 48,3 ÖLÇME TEST SEYRÜSEFER ALETLERİ ELEKTRO MEDİKAL ALETLER OPTİK ALETLER MANYETİK VE OPTİK ORTAMLAR KAYNAK: TÜRKĠYE ĠSTATĠSTĠK KURUMU, Ġġ ĠSTATĠSTĠKLERĠ 6

7 ÜRETİM ENDESKİ 2005=100 SANAYİ ÜRETİMİ; SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ 140,0 130,0 124,8 127,3 120,0 114,4 112,7 114,3 110,0 100,0 100,0 107,2 99,9 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 81,4 79,6 80,7 72,0 69,8 61,7 51, ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ İMALAT SANAYİ KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 7

8 ALT ÜRÜN GRUPLARI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ 2005=100 KOD ÜRÜN AÇIKLAMASI BĠLGĠSAYARLARIN ELEKTRONĠK VE OPTĠK ÜRÜNLERĠN ĠMALATI ELEKTRONĠK BĠLEġENLER VE DEVRE KARTLARININ ĠMALATI BĠLGĠSAYAR VE BĠLGĠSAYAR ÇEVRE BĠRĠMLERĠ ĠMALATI ĠLETĠġĠM EKĠPMANLARI ĠMALATI TÜKETĠCĠ ELEKTRONĠĞĠ ÜRÜNLERĠNĠN ĠMALATI ÖLÇME TEST VE SEYRÜSEFER AMAÇLI ALET VE CĠHAZLAR ĠLE SAAT ĠMALATI C ĠMALAT SANAYĠ 107,2 114,4 112,7 99,9 114,3 124, KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 8

9 İSTİHDAM İSTİHDAM ENDEKSİ 2005= ,0 110,0 106,3 106,0 105,9 110,1 105,0 100,0 95,0 90,0 100,0 102,5 101,4 96,9 88,0 95,5 100,1 86,3 91,0 85,0 80,0 79,9 81,7 75, ELEKTRONİK ÜRÜNLER İMALAT SANAYİ KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 9

10 VERİMLİLİK ENDESKİ 2005=100 VERİMLİLİK; KİŞİ BAŞI ÜRETİM ENDEKSİ 2005= ,2 117,9 115, ,1 74,3 107,6 106,3 74,3 69,9 104,6 64,7 84,7 91,5 88, ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ İMALAT SANAYİ KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 10

11 ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ DIŞ TİCARETİ YILLAR ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠHRACATI MĠLYON DOLAR TÜRKĠYE ĠHRACAT MĠLYON DOLAR ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠHRACAT PAY % ELEKTRONĠK ÜRÜNLERĠ ĠTHALATI MĠLYON DOLAR TÜRKĠYE ĠTHALAT MĠLYON DOLAR ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠTHALAT PAY % , , , , , , , , , , , , , , , ,48 KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 11

12 ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ DIŞ TİCARET ALT SEKTÖR İHRACAT MİLYON DOLAR KOD ÜRÜN AÇIKLAMASI ELEKTRONĠK BÜRO MAKĠNALARI VE OTOMATĠK VERĠ ĠġLEME MAKĠNELERĠ HABERLEġME, SES KAYDETME VE SESĠ TEKRAR VERMEYE YARAYAN CĠHAZLAR TELEVĠZYON ALICILARI TELLĠ, TELSĠZ TELEFON VE TELGRAF CĠHAZLARI BAġKA YERDE BELĠRTĠLMEYEN MESLEKĠ, ĠLMĠ, KONTROL ALET VE CĠHAZLAR OPTĠK ALET VE AKSAM TIBBĠ ARAÇ VE GEREÇ ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR ALET VE CĠHAZLARI FOTOĞRAF VE SĠNEMACILIKTA KULLANILAN ALET, CĠHAZ ĠLE OPTĠK EġYA KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU,

13 ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ DIŞ TİCARET ALT SEKTÖR İTHALAT MİLYON DOLAR KOD ÜRÜN AÇIKLAMASI Elektronik Büro Makineleri ve Otomatik Veri ĠĢleme Makineleri Büro Makineleri (Yazı, Hesap, Fotokopi) Otomatik Bilgi ĠĢlem Makineleri vb ait Birimler Büro ve Bilgi ĠĢlem Makinalarının Aksam ve Parçaları HaberleĢme, Ses Kaydetme ve Sesi Tekrar Vermeye Yarayan Cihazlar Televizyon Alıcıları Telsiz Telefon, Telsiz Telgraf ve Radyo Yayınları Ġçin Alıcı Cihazlar Plak Döndürücü, Pikap, Kasetçalar, Video Kayıt ve Gösterme Cihazları Telli, Telsiz Telefon ve Telgraf Cihazları BaĢka Yerde Belirtilmeyen Mesleki, Ġlmi, Kontrol Alet ve Cihazlar Optik Alet ve Aksam Tıbbi Araç ve Gereç B.Y.S Metreler ve Sayaçlar Ölçü, Kontrol, Ayar Alet ve Cihazları Fotoğraf ve Sinemacılıkta Kullanılan Alet, Cihaz ile Optik EĢya Fotoğrafçılıkta Kullanılan Filmler Optik Cihazlar Ġle Aksam ve Parçaları Saatler KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 13

14 ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ İHRACAT MİKTAR VE DEĞER ENDEKSLERİ 250,0 200,0 200,0 215,0 202,0 210,0 168,0 150,0 154,0 139,0 136,0 100,0 81,0 74,0 69,0 75,0 71,0 73,0 64,0 61,0 50,0 0, MİKTAR ENDEKSİ BİRİM DEĞER ENDEKSİ KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, 14

15 ELEKTRONİK ÜRÜNLERİ İMALAT SANAYİ İHRACAT PAZARLARI SIRA ÜLKELER ĠHRACAT PAY % SIRA ÜLKELER ĠHRACAT PAY % 1 ALMANYA ALMANYA ĠNGĠLTERE ĠNGĠLTERE HOLLANDA FRANSA ĠTALYA ĠSPANYA ĠSPANYA ĠTALYA FRANSA ĠSVEÇ ĠSVEÇ SERBEST BÖL ROMANYA IRAK SERBEST BÖL HOLLANDA MACARĠSTAN AZERBAYCAN YUNANĠSTAN TÜRKMENĠSTAN BELÇĠKA POLONYA DANĠMARKA ĠRAN RUSYA RUSYA POLONYA MACARĠSTAN KAYNAK: BM TİCARET VERİ TABANI, TÜİK, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ 15

16 ELEKTRONİK ÜRÜNLER SEKTÖRÜ İÇ PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ ELEKTRONİK ÜRÜNLER İÇ PAZARI MİLYAR TL 18,00 16,50 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 10,56 9,10 8,28 11,06 14,19 0, KAYNAK: GFK TÜRKİYE TEMAX RAPORLARI 16

17 ELEKTRONİK ÜRÜNLER ALT SEKTÖRLERİ İÇ PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ MİLYON TL ÜRÜNLER BĠLGĠSAYAR OFĠS EKĠPMANLARI ĠLETĠġĠM EKĠPMANLARI TÜKETĠCĠ ELEKTRONĠĞĠ FOTOGRAFĠK GÖRÜNTÜLEME TOPLAM ELEKTRONĠK BĠLEġENLER VE DEVRELER KAYNAK: GFK TEMAX TÜRKİYE PAZAR RAPORLARI 17

18 ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN KULLANIMI TÜRKĠYE DE HANELERDE ELEKTONĠK ÜRÜNLERĠN BULUNMA ORANLARI % 2013 ÜRÜNLER TÜRKĠYE KENT KIR MASAÜSTÜ BĠLGĠSAYAR 30,5 36,2 17,0 TAġINABĠLĠR BĠLGĠSAYAR 31,4 37,9 15,6 TABLET BĠLGĠSAYAR 6,2 8,1 1,5 CEP TELEFONLARI 93,7 95,6 89,1 SABĠT HATLI TELEFON 37,9 40,6 31,5 OYUN KONSOLU 5,0 6,6 1,4 ĠNTERNETE BAĞLANABĠLEN TV 7,3 9,5 1,9 DĠJĠTAL FOTOĞRAF MAKĠNESĠ/KAMERA 28,1 34,7 12,3 DVD/ VCD / DĠVX OYNATICI 30,6 36,6 16,2 HĠÇBĠRĠ 3,1 1,8 6,3 Kaynak: TÜĠK, Hanelerde BiliĢim Teknolojileri Kullanım Anketi,

19 ELEKTRONİK ÜRÜNLER İMALAT SANAYİNDE TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME GÖSTERGELERİ; HARCAMALAR MİLYON TL YILLAR TOPLAM CARĠ HARCAMA YATIRIM HARCAMASI KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 19

20 ELEKTRONİK ÜRÜNLER İMALAT SANAYİNDE TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ ALINAN PATENT SAYISI BÜRO MAKĠNELERĠ VE BĠLGĠSAYAR ĠMALATI ELEKTRONĠK VALF VE TÜPLER ĠLE DĠĞER ELEKTRONĠK PARÇALARIN ĠMALATI RADYO VE TELEVĠZYON VERĠCĠLERĠ ĠLE TELEFON VE TELGRAF HATTI TEÇHĠZATI ĠMALATI TELEVĠZYON VE RADYO ĠMALATI; SES VE GÖRÜNTÜ KAYDEDEN VEYA ÇOĞALTAN TEÇHĠZAT VE BUNLARLA ĠLGĠLĠ CĠHAZLARIN ĠMALATI TIBBĠ VE CERRAHĠ TEÇHĠZAT ĠLE ORTOPEDĠK ARAÇLARIN ĠMALATI ÖLÇME, KONTROL, TEST, SEYRÜSEFER VE BENZER AMAÇLI ALET VE CĠHAZLARIN ĠMALATI SANAYĠDE KULLANILAN ĠġLEM KONTROL TEÇHĠZATI HARĠÇ SANAYĠDE KULLANILAN ĠġLEM KONTROL TEÇHĠZATI ĠMALATI OPTĠK ALETLER VE FOTOĞRAFÇILIK TEÇHĠZATI SAAT ĠMALATI SEKTÖR TOPLAMI TOPLAM KAYNAK: TÜRKİYE PATENT ENSTİTÜSÜ 20

21 YAZILIM SEKTÖRÜ TEMEL GÖSTERGELERİ GĠRĠġĠM SAYISI ADET ÜCRETLĠ ÇALIġAN SAYISI CĠRO MĠLYON TL KATMA DEĞER MĠLYON TL bilgisayar programlama faaliyetleri, bilgisayar tesisleri yönetimi faaliyetleri içinde yazılımların yazılması, yazılımların uyarlanması, test edilmesi ve desteklenmesi faaliyetleri, bilgisayar kodlarının yazılması, sistem yazılımları, yazılım uygulamaları, yazılımların uyarlanması iģleri yer almaktadır. 21

22 YAZILIM SEKTÖRÜ YAZILIM SEKTÖRÜ BĠLGĠSAYAR, ELEKTRONĠK VE OPTĠK ÜRÜNLERĠN ĠMALATI SANAYĠ ĠLE ĠÇ ĠÇE GEÇMĠġ VE KARġILIKLI OLARAK GELĠġMELERĠ BĠRBĠRĠLERĠNĠ DESTEKLER HALE GELMĠġTĠR. ÖZELLĠKLE ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠMALAT SANAYĠNDEKĠ ÜRÜNLERĠN ĠÇĠNDE YER ALAN GÖMÜLÜ YAZILIMLAR ELEKTRONĠK ÜRÜNLER SANAYĠNĠN AYRILMAZ BĠR PARÇASI HALĠNE GELMĠġTĠR. ELEKTRONĠK ÜRÜNLERĠ ĠMALAT SANAYĠNDE GELĠġMELER BÜYÜK ÖLÇÜDE YAZILIM SANAYĠNDEKĠ ĠLERLEMELERE VE YENĠLĠKLERE BAĞIMLI HALE GELMĠġTĠR. GÜNEY KORE, HĠNDĠSTAN, TAYVAN, SĠNGAPUR, ĠRLANDA GĠBĠ ELEKTRONĠK ÜRÜNLERĠ ĠMALAT SANAYĠNDE ĠLERLEME SAĞLAMIġ ÜLKELERDE YAZILIM SEKTÖRLERĠNDEKĠ GELĠġMELERĠN BÜYÜK KATKISI BULUNMAKTADIR. TÜRKĠYE DE YAZILIM SEKTÖRÜ GELĠġME AġAMASI ĠÇĠNDE VE ĠLK EVRELERĠNDE BULUNMAKTADIR. HĠNDĠSTAN, ĠRLANDA, ĠSRAĠL GĠBĠ ĠHRACAT ODAKLI GELĠġEN YAZILIM SEKTÖRLERĠ ĠLE KARġILAġTIRILDIĞINDA YAZILIM ÜRETĠMĠ VE ÖZELLĠKLE ĠHRACAT KÜÇÜK HACĠMLĠDĠR. ANCAK MÜġTERĠ SEKTÖRLERDEKĠ HIZLI BÜYÜMELERE BAĞLI OLARAK YAZILIM ĠHTĠYACI ARTMAKTADIR. ELEKTRONĠK ÜRÜNLER SANAYĠ DE BU SEKTÖRLERĠN ĠÇĠNDE YER ALMAKTADIR. TÜRKĠYE DE ELEKTRONĠK ÜRÜNLERĠN ĠMALATI SANAYĠNĠN GELĠġĠMĠ REKABETÇĠ VE YENĠLĠKÇĠ BĠR YAZILIM SEKTÖRÜNÜN VARLIĞI VE GELĠġĠMĠ ĠLE MÜMKÜN OLABĠLECEKTĠR. 22

23 DÜNYA ELEKTRONİK SANAYİ TÜKETİMİ DÜNYA ELEKTRONİK ÜRÜNLER PAZARI MİLYON ADET ELEKTRONİK ÜRÜNLER T 2014T BİLGİ İŞLEM Desktop Mobil PC Tablet 159,0 174,0-146,0 168,8-157,0 200,9 19,3 154,8 209,1 72,0 148,4 202,0 128,3 144,1 193,8 206,0 145,0 201,1 266,5 Sunucu (Server) Veri Saklama Ünitesi İLETİŞİM Mobil Telefon Mobil Akıllı Telefon 6,9 4,9 1, ,6 4,5 1, ,7 5,0 1, ,0 5,9 1, ,0 6,0 1, ,2 6,2 2,130 1,165 8,6 6,5 2,350 1,458 TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ LCD TV 154,1 145,5 191,6 205,3 203,2 213,0 230,3 BİLEŞENLER Hard Disk Sürücü Ünitesi Dokunmatik Cam Milyon M2 569, , , , , , ,5 372 Kaynaklar; Gartner, GFK, IDC, Custer Consulting Group, Dataquest, Thomson First Call, CITI Research 23

24 DÜNYA ELEKTRONİK SANAYİ TÜKETİMİ DÜNYA ELEKTRONİK ÜRÜNLER PAZARI MİLYAR DOLAR ELEKTRONİK ÜRÜNLER T 2014T BİLGİ İŞLEM PC Sunucu (Server) Veri Saklama Ünitesi İLETİŞİM Mobil Telefon Telekom Ekipmanları OFİS DONANIMI TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ LCD TV 77,1 74,2 100,6 112,9 111,8 122,5 138,2 TOPLAM 757,1 682,2 783,6 836,9 878,8 930,5 979,2 BİLEŞENLER Yarı İletkenler 236,5 226,3 298,3 299,5 291,6 293,9 309,6 Kaynaklar; Gartner, GFK, IDC, Custer Consulting Group, Dataquest, Thomson First Call, CITI Research 24

25 DÜNYA ELEKTRONİK SANAYİ TÜKETİCİ ÜLKELER SEÇİLMİŞ ÜLKE PAZAR BÜYÜKLÜKLERİ ÜLKELER BĠLGĠSAYAR OFĠS EKĠPMANI ĠLETĠġĠM EKĠPMANLARI TÜKETĠCĠ ELEKTRONĠĞĠ FOTOGRAFĠK GÖRÜNTÜLEME TOPLAM ABD ÇĠN JAPONYA ALMANYA ĠNGĠLTERE HĠNDĠSTAN RUSYA FRANSA BREZĠLYA ĠTALYA G.KORE AVUSTRALYA S.ARABĠSTAN HOLLANDA G.AFRĠKA B.A.E SĠNGAPUR KAYNAK: GFK TEMAX REPORTS 25

26 DÜNYA ELEKTRONİK SANAYİ ÜRETİCİ ÜLKELER ELEKTRONİK ÜRÜNLERİ SANAYİNİN İMALAT SANAYİ İÇİNDE KATMA DEĞER PAYI % ÜLKELER 2005 % PAY 2010 % PAY TAYVAN 43,09 66,70 SĠNGAPUR 35,65 35,53 GÜNEY KORE 23,65 32,94 FĠNLANDĠYA 23,89 26,91 MALEZYA 25,13 20,95 TAYLAND 17,37 18,43 ABD 12, MACARĠSTAN 14,10 17,71 ĠSVĠÇRE 18,37 17,69 JAPONYA 13,29 15,90 ĠSVEÇ 11,20 14,95 ENDONEZYA 6,17 14,17 ÇĠN 13,47 12,22 ĠRLANDA 18,90 11,31 HOLLANDA 8,95 9,73 ALMANYA 7,58 9,51 HĠNDĠSTAN 3,44 8,92 FRANSA 8,61 8,81 HONG KONG 7,14 7,58 ÇEK CUMH. 4,88 7,06 POLONYA 2,88 6,70 ĠNGĠLTERE 6,96 6,24 ĠTALYA 5,22 5,49 VĠETNAM 3,67 4,11 BREZĠLYA 3,71 3,37 MEKSĠKA 2,49 2,66 ĠSPANYA 2,13 2,25 TÜRKĠYE 2,41 1,47 KAYNAK: BM UNIDO 26

27 DÜNYA ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ İHRACATI VE TÜRKİYE NİN PAYI YILLAR DÜNYA ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠHRACATI MĠLYON DOLAR TÜRKĠYE ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠHRACATI MĠLYON DOLAR TÜRKĠYE ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ĠHRACATI PAY % , , , , , , , ,17 KAYNAK: BM TİCARET VERİ TABANI, TÜİK, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ 27

28 DÜNYA ELEKTRONİK ÜRÜNLER SANAYİ İHRACATI MİLYAR DOLAR KOD ÜRÜN AÇIKLAMASI (G) Elektronik Büro Makineleri ve Otomatik Veri ĠĢleme Makineleri Büro Makineleri (Yazı, Hesap, Fotokopi) Otomatik Bilgi ĠĢlem Makineleri vb ait Birimler Büro ve Bilgi ĠĢlem Makinalarının Aksam ve Parçaları HaberleĢme, Ses Kaydetme ve Sesi Tekrar Vermeye Yarayan Cihazlar Televizyon Alıcıları Telsiz Telefon, Telsiz Telgraf ve Radyo Yayınları Ġçin Alıcı Cihazlar Plak Döndürücü, Pikap, Kasetçalar, Video Kayıt ve Gösterme Cihazları Telli, Telsiz Telefon ve Telgraf Cihazları BaĢka Yerde Belirtilmeyen Mesleki, Ġlmi, Kontrol Alet ve Cihazlar Optik Alet ve Aksam Tıbbi Araç ve Gereç B.Y.S Metreler ve Sayaçlar Ölçü, Kontrol, Ayar Alet ve Cihazları Fotoğraf ve Sinemacılıkta Kullanılan Alet, Cihaz ile Optik EĢya Sinema ve Fotoğrafçılıkla Ġlgili Aletler Fotoğrafçılıkta Kullanılan Filmler Sinemacılıkta Kullanılan Filmler Optik Cihazlar Ġle Aksam ve Parçaları Saatler KAYNAK: BM TİCARET VERİ TABANI, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ 28

29 DÜNYA ELEKTRONİK SANAYİ İHRACATÇI ÜLKELER SIRA ÜLKELER ĠHRACAT MĠLYAR DOLAR SIRA ÜLKELER ĠHRACAT 1 ÇĠN 229,3 1 ÇĠN 490,0 2 ABD 124,0 2 ABD 162,3 3 JAPONYA 95,7 3 HONG KONG 144,5 4 ALMANYA 94,9 4 ALMANYA 108,9 5 HONG KONG 94,7 5 JAPONYA 90,2 6 GÜNEY KORE 67,0 6 GÜNEY KORE 86,7 7 HOLLANDA 62,5 7 HOLLANDA 78,2 8 ĠNGĠLTERE 58,1 8 MEKSĠKA 67,5 9 SĠNGAPUR 54,1 9 TAYVAN 54,8 10 MEKSĠKA 43,5 10 SĠNGAPUR 52,6 11 TAYVAN 40,0 11 MALEZYA 37,3 12 MALEZYA 39,7 12 ĠNGĠLTERE 35,8 13 FRANSA 30,8 13 ĠSVĠÇRE 33,5 14 ĠRLANDA 25,3 14 FRANSA 30,7 15 TAYLAND 19,5 15 TAYLAND 30,0 DÜNYA 1.289,2 DÜNYA 1.825,2 KAYNAK: BM TİCARET VERİ TABANI, TÜİK, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ VERİLERİNDEN HESAPLANMIŞTIR 29

30 DÜNYA ELEKTRONİK SANAYİ İTHALATÇI ÜLKELER SIRA ÜLKELER ĠTHALAT SIRA ÜLKELER ĠTHALAT 1 ABD ABD 316,2 2 ÇĠN 114,0 2 ÇĠN 207,9 3 ALMANYA 89,2 3 HONG KONG 138,1 4 HONG KONG 83,6 4 ALMANYA 109,0 5 ĠNGĠLTERE 70,1 5 JAPONYA 87,4 6 JAPONYA 64,7 6 HOLLANDA 76,5 7 HOLLANDA 60,0 7 ĠNGĠLTERE 63,5 8 FRANSA 46,1 8 MEKSĠKA 56,1 9 SĠNGAPUR 40,1 9 FRANSA 54,8 10 ĠTALYA 32,2 10 KANADA 43,3 11 KANADA 32,0 11 SĠNGAPUR 43,0 12 MEKSĠKA 31,8 12 GÜNEY KORE 39,1 13 GÜNEY KORE 26,9 13 ĠTALYA 34,5 14 ĠSPANYA 25,0 14 RUSYA 28,2 15 TAYVAN 22,1 15 AVUSTRALYA 27,9 DÜNYA 1.301,2 DÜNYA 1.826,0 KAYNAK: BM TİCARET VERİ TABANI, TÜİK, DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ VERİLERİNDEN HESAPLANMIŞTIR 30

31 ELEKTRONİK SANAYİNDE TEMEL REKABET UNSURLARI DEĞER ZĠNCĠRĠ HAMMADDE VE GĠRDĠ TEDARĠKĠ ÜRETĠM TEKNOLOJĠ FAALĠYETLERĠ PAZARLAMA SATIġ FĠNANSMAN MALĠ YAPI ĠNSAN KAYNAKLARI PĠYASA VE SEKTÖR KOġULLARI BELĠRLEYĠCĠ REKABET UNSURLARI BĠLEġEN DEVRE SENSOR VB. GĠRDĠ ÜRETĠMĠ ULUSLAR ARASI TEDARĠK ZĠNCĠRLERĠ ĠÇĠNDE YER ALMAK ÜRETĠM TEKNOLOJĠSĠNE SAHĠP OLMAK GELĠġMĠġ MAKĠNE SEKTÖRÜ/TEKNOLOJĠSĠNĠN VARLIĞI YAZILIM SEKTÖRÜNÜN VARLIĞI VE KAPASĠTESĠ YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI ÜRETĠM MALĠYETLERĠ FĠRMA ÖLÇEKLERĠ TEKNOLOJĠ BĠLGĠSĠ, ALTYAPISI VE GELĠġTĠRME KAPASĠTESĠ ARGE VE ÜRGE HARCAMALARI PATENT VE ENDÜSTRĠYEL TASARIM TESCĠLLERĠ SDANDART KOYUCU OLMAK MARKALAġMA TEKNOLOJĠ PERAKENDE SATIġ KANALLARINDA YER ALABĠLME GARANTĠLER VE SATIġ SONRASI HĠZMETLER FĠRMA ÖLÇEKLERĠ SERMAYE OLANAKLARI FĠNANSMAN OLANAKLARI SANAYĠ KARLILIĞI MÜHENDĠSLĠK EĞĠTĠMĠ ARA ELEMAN TEKNĠSYEN EĞĠTĠMĠ ARGE MÜHENDĠSĠ/UZMANI EĞĠTĠMĠ SANAYĠ-ÜNĠVERSĠTE ĠġBĠRLĠĞĠ ÜRÜN STANDARTLARI/AKREDĠTASYON ĠÇ PĠYASA GÖZETĠMĠ ĠTHALAT GÖZETĠMĠ FĠKRĠ VE SĠNAĠ MÜLKĠYET HAKLARININ KORUNMASI KAMU DESTEKLERĠ 31

32 TÜRK ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN GÜÇLÜ YÖNLERİ DEĞER ZİNCİRİ ÜRETİM GÜÇLÜ YÖNLER ÜRETİM TECRÜBESİ VE KAPASİTESİ KALİTELİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM KAPASİTESİ TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ AB VE ULUSLAR ARASI ÜRÜN STANDARTLARINA YÜKSEK UYUM KALİTE BİLİNCİ VE KAVRAMININ YERLEŞMİŞ OLMASI PAZARLAMA SATIŞ AB ÜLKELERİNE YAKINLIK HIZLI YÜKLEME VE DAĞITIM YETENEĞİ İNSAN KAYNAKLARI NİTELİKLİ MÜHENDİS VE İNSAN KAYNAĞI SAYISINDA ARTIŞ PİYASA VE SEKTÖR KOŞULLARI DİĞER AB MEVZUATINA UYUM SEKTÖREL GENİŞ BİLGİ BİRİKİMİ VE DENEYİMİ ULUSLAR ARASI YÖNETİM SİSTEMLERİNİN YAYGIN KULLANIMI 32

33 TÜRK ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN ZAYIF YÖNLERİ DEĞER ZİNCİRİ ARA MALI VE GİRDİ TEDARİKİ ÜRETİM TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ PAZARLAMA SATIŞ FİNANSMAN VE MALİ YAPI İNSAN KAYNAKLARI PİYASA VE SEKTÖR KOŞULLARI DİĞER ZAYIF YÖNLER YETERSİZ ARA GİRDİ TEKNOLOJİSİ VE ÜRETİMİ YETERSİZ KOMPONENT (BİLEŞEN) TEKNOLOJİSİ VE ÜRETİMİ ÜRETİM TEKNOLOJİSİ VE EKİPMANLARINDA DIŞA BAĞIMLILIK ANA SANAYİ- YAN SANAYİ İLİŞKİSİNİN SINIRLI KALMASI ÜRETİM MALİYETLERİ ÜZERİNDEKİ YÜKSEK KAMU YÜKLERİ YETERSİZ YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE FİRMALARI ÖZGÜN ÜRÜN-TASARIM VE SİSTEM TEKNOLOJİSİ EKSİKLİĞİ ARGE ÜRGE İÇİN YETERLİ KAYNAK AYRILAMAMASI FİRMALAR ARASI REKABET ÜSTÜ İŞBİRLİĞİ OLMAMASI SINIRLI MARKALAŞMA TEKNOLOJİ PERAKENDE KANALLARINA SINIRLI KATILIM PAZARLAMA/TANITIM/REKLAM EKSİKLİĞİ İÇ PAZARDA KAMU NUN GELİŞMEYİ SINIRLAYAN SATIN ALMA UYGULAMALARI İÇ VE DIŞ ALICI KREDİLERİNİN OLMAMASI B2B KULLANIMI VE DESTEKLERİNİN YETERSİZ OLMASI KÜÇÜK ÖLÇEKLİ FİRMALAR AĞIRLIKLI YAPI SERMAYE YETERSİZLİĞİ UZUN VADELİ FİNANSMAN EKSİKLİĞİ, YÜKSEK FİNANSMAN MALİYETLERİ NİTELİKLİ ARA ELEMAN VE TEKNİK ELEMAN EKSİKLİĞİ TECRÜBELİ ARGE MÜHENDİSLERİ EKSİKLİĞİ ÜNİVERSİTE-SANAYİ ARASI YETERSİZ İŞBİRLİĞİ ÜNİVERSİTELERDE UYGULAMALI EĞİTİM EKSİKLİĞİ ÜRÜNLERİN ÜZERİNDE YÜKSEK DOLAYLI VERGİLER İTHALAT GÖZETİMİNDE YETERSİZLİK VE HAKSIZ REKABETE YOL AÇAN İTHALAT STANDART VE AKREDİTASYON SİSTEMİNDE YETERSİZLİK FİKRİ VE SİNAİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNAMAMASI İHTİSAS MAHKEMELERİNİN OLMAMASI SINIRLI SEKTÖR VERİLERİ VE İSTATİSTİKLERİ 33

34 TÜRK ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN FIRSATLARI DEĞER ZİNCİRİ ARA MALI VE GİRDİ TEDARİKİ ÜRETİM TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ PAZARLAMA SATIŞ FIRSATLAR ARAMALI VE GİRDİ FİYATLARINDA GERİLEME BÖLGESEL ÜRETİM MERKEZİ OLMA POTANSİYELİ AVRUPALI FİRMALAR İLE ORTAKLIK SATIN ALMA OLANAKLARI YABANCI SERMAYE İÇİN PAZAR POTANSİYELİ YAZILIM SEKTÖRÜNÜN GELİŞMİŞLİK SEVİYESİ MAKİNE VE EKİPMANLARDA UYARLAMA YETENEĞİ FİRMALARIN ARGE ÜRGE ALANINDA ARTAN BİLİNCİ VE FAALİYETLERİ TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN YENİ İŞ ALANLARI AÇMASI YAKIN VE KOMŞU ÜLKE PAZARLARININ POTANSİYELİ İÇ PAZARIN HENÜZ DOYGUNLUĞA ULAŞMAMIŞ OLMASI YENİ TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİ KULLANMA İSTEĞİ ÇEVRE VE BÖLGE ÜLKELERİNDE İYİLEŞEN TÜRK MALI ALGISI B2B SATIŞ OLANAKLARI FİNANSMAN VE MALİ YAPI İNSAN KAYNAKLARI PİYASA VE SEKTÖR KOŞULLARI YABANCI FONLARIN TÜRK TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNE ARTAN İLGİSİ (ŞİRKETLERE SADECE DEĞER ARTIŞINDAN YARARLANMAK İÇİN YATIRIM YAPANLAR HARİÇ) MESLEKİ EĞİTİMDE YENİDEN YAPILANMA MÜHENDİSLİK FAKÜLTELERİNİN SAYISINDA ARTIŞ YENİ YATIRIM ARGE VE İHRACAT TEŞVİKLERİ KAMUNUN BÜYÜK ÖLÇEKLİ TEKNOLOJİ TEMELLİ YATIRIMLARI, İHALELERİ VE PROJELERİ 34

35 TÜRK ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN TEHDİTLERİ DEĞER ZİNCİRİ ARA MALI VE GİRDİ TEDARİKİ ÜRETİM TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ PAZARLAMA SATIŞ FİNANSMAN VE MALİ YAPI İNSAN KAYNAKLARI PİYASA VE SEKTÖR KOŞULLARI TEHDİTLER ARA MALI VE ARA GİRDİLERDE YURTDIŞINA YÜKSEK BAĞIMLILIK ÜRÜN VE ÜRETİM TEKNOLOJİSİNDE DIŞA BAĞIMLILIK ÇİN İN VE DİĞER ASYA ÜLKELERİNİN DÜŞÜK MALİYET İLE ÜRETİMİ YURTİÇİNDE MEVCUT ÜRETİM YERLERİNDE ÜRETİM MALİYETLERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR OLMAKTAN ÇIKMASI ÜRETİMİN FİZİKEN DAĞINIK OLMASI FİRMA ÖLÇEKLERİNİN KÜÇÜK KALMASI GELECEK TEKNOLOJİLERİ ÖNGÖRÜSÜ YAPAMAMA VE TEKNOLOJİK GELİŞMELERDE TAKİPÇİ OLMA TEKNOLOJİ FAALİYETLERİNİN GİDEREK ÇOK ULUSLU KONSORSİYUMLAR TARAFINDAN YAPILMASI TEKNOLOJİLERDEÇOK HIZLI İLERLEME VE ÜRÜN ÖMÜRLERİNİN GİDEREK KISALMASI MARKALAŞMA SÜRECİNDE GECİKME AVRUPA BİRLİĞİ NİN YAPTIĞI VE YAPACAĞI YENİ NESİL TİCARET-YATIRIM ANLAŞMALARI YURTİÇİ TEKNOLOJİ MARKETLERİNİN YABANCI MARKA AĞIRLIKLI TEDARİK POLİTİKASI BÜYÜK ŞİRKETLERİN GLOBAL SATIN ALMA POLİTİKALARI İLE DÜŞEN FİYATLAR ELEKTRONİK İHTİSAS FUARI OLMAMASI ULUSLARARASI ICT ANLAŞMASINA TARAF OLUNMASI İLE İÇ PAZARIN AÇILMASI FİRMA ÖLÇEKLERİNİN KÜÇÜK KALMASI YETERLİ SERMAYE VE FİNANSMAN OLANAKLARININ SAĞLANAMAMASI GELECEK İHTİYAÇLARINA VE TEKNOLOJİSİNE YÖNELİK EĞİTİMİN SINIRLI KALMASI YETERLİ MÜHENDİS VE ARA ELEMAN YETİŞTİRİLEMEMESİ İTHALAT VE İÇ PİYASA GÖZETİMİNDE İYİLEŞTİRMENİN GECİKMESİ VE YERLİ FİRMALAR İÇİN HAKSIZ REKABETİN SÜRMESİ KAMU İHALELERİNDE YERLİ ÜRÜNLERİ GÖZETMEYEN ANLAYIŞIN SÜRMESİ YATIRIM TEŞVİKLERİNDE ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN KOŞULLARINI GÖZETMEYEN YAPININ SÜRDÜRÜLMESİ TÜKETİCİ KANUNU İLE GETİRİLEN İLAVE YÜKÜMLÜLÜKLER ELEKTRONİK SANAYİNİN TEHLİKELİ İŞLER STATÜSÜNDE KALMASI 35

36 SEKTÖR STRATEJİLERİ VE POLİTİKALAR DEĞER ZĠNCĠRĠ ARA MALI VE GİRDİ TEDARİKİ ÜRETİM TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ PAZARLAMA SATIŞ FİNANSMAN VE MALİ YAPI İNSAN KAYNAKLARI STRATEJĠK HEDEFLER 1. ARA GİRDİDE YURTDIŞI BAĞIMLILIĞIN AZALTILMASI VE SEÇİLMİŞ ARA GİRDİLERDE ÜRETİM YAPILMASI 1. ELEKTRONİK ÜRÜNLERİ İMALAT SANAYİNİN YENİ NESİL BİR ORGANİZE İHTİSAS SANAYİ BÖLGESİNDE TOPLULAŞTIRILMASI, KÜMELENMENİN DESTEKLENMESİ 2. ÜRETİM VE İŞLETME MALİYETLERİ ÜZERİNDEKİ YÜKLERİN AZALTILMASI 3. DİĞER İMALAT SANAYİ SEKTÖRLERİNİN ARA GİRDİLERİNİN SAĞLANMASI İÇİN İŞBİRLİĞİNİN ARTIRILMASI 4. YAZILIM SEKTÖRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ 1. ÖZGÜN ÜRÜN TASARIMLARI VE ÜRETİM TASARIM TEKNOLOJİSİNİN GELİŞTİRİLMESİ 2. GELECEK TEKNOLOJİLERİNİN ÖNGÖRÜLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ İLE TEKNOLOJİDE YAKIN TAKİPÇİLİK YILINDA 15,4 MİLYAR DOLAR ELEKTRONİK ÜRÜNLER, 5 MİLYAR DOLAR YAZILIM İHRACATI YAPILMASI 2. KAMUNUN SEKTÖRÜ DESTEKLEYEN TEDARİK, ALIM VE İHALE POLTİKALARI UYGULAMASI 1. SERMAYE VE FİNANSMAN İHTİYACININ UYGUN KOŞULLAR İLE KARŞILANMASI 1. NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞI YETİŞTİRİLMESİ VE SANAYİ-ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ PİYASA VE SEKTÖR KOŞULLARI 1. SDANDART, TEST, ÖLÇÜM VE AKREDİTASYON KAPASİTESİNİN GELİŞTİRİLMESİ 2. İTHALATTA VE İÇ PİYASADA GÖZETİMİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ 3. MEVCUT DÜZENLEMELER İLE GETİRİLEN İLAVE YÜKLERİN AZALTILMASI 36

37 ÖNCELİKLİ EYLEMLER EYLEM NO EYLEM ĠLGĠLĠ KAMU KURUMU TARĠH 1 GĠTES KAPSAMINDA 3 KRĠTĠK ARA GĠRDĠ- BĠLEġENĠN SEÇĠLMESĠ VE YATIRIMI EKONOMĠ BAKANLIĞI YENĠ NESĠL ORGANĠZE ĠHTĠSAS SANAYĠ BÖLGESĠ MEVZUATININ ÇIKARILMASI BST BAKANLIĞI 2013 GEBZE DE YENĠ NESĠL ELEKTRONĠK SEKTÖRÜ ORGANĠZE ĠHTĠSAS SANAYĠ BÖLGESĠ KURULMASI BST BAKANLIĞI SEKTÖRDE ÇALIġAN ARGE, MÜHENDĠS VE NĠTELĠKLĠ ĠġGÜCÜ ÜZERĠNDEKĠ KAMU YÜKLERĠNĠN AZALTILMASI-KARġILANMASI MALĠYE BAKANLIĞI ÇALIġMA BAKANLIĞI KAMU ĠHALELERĠNDE REFERANS UYGULAMASININ KALDIRILMASI YAZILIM ÜRÜN VE HĠZMETLERĠNDE KDV NĠN YÜZDE 1 E ĠNDĠRĠLMESĠ BAKANLAR KURULU 2014 MALĠYE BAKANLIĞI KAMU ĠHALELERĠNDE ELEKTRONĠK VE YAZILIM SEKTÖRÜ ĠÇĠN YILLARA SARĠ ARAġTIRMA PROJELERĠ MODELĠNE GEÇĠLMESĠ BAKANLAR KURULU ARGE TEġVĠKLERĠNDE ASGARĠ 50 KĠġĠ ÇALIġAN SAYISININ ELEKTRONĠK SEKTÖRÜNDE 30, YAZILIM SEKTÖRÜNDE 10 KĠġĠYE ĠNDĠRĠLMESĠ, BST BAKANLIĞI TEKNOLOJĠ GELĠġTĠRME ALANINDA REKABET ÜSTÜ ĠġBĠRLĠĞĠ MODELĠ GELĠġTĠRĠLMESĠ BST BAKANLIĞI TÜBĠTAK KOSGEB YÜKSEK TEKNOLOJĠLĠ ÜRÜNLERĠN ĠHRACATI ÖZEL DESTEK PROGRAMI UYGULANMASI EKONOMĠ BAKANLIĞI ALICI KREDĠLERĠ PROGRAMLARI EXĠMBANK YAZILIM ĠHRACATININ ÖLÇÜLMESĠ VE ÖZEL ĠHRACAT DESTEK PROGRAMI ULUSLARARASI NĠTELĠKTE ELEKTRONĠK ÜRÜNLER ÖZEL ĠHTĠSAS FUARI YAPILMASI ĠMKB DE YÜKSEK TEKNOLOJĠLĠ FĠRMALAR PAZARI KURULMASI UYGULAMALI EĞĠTĠM MÜFREDATINA GEÇĠLMESĠ 3 ADET AKREDĠTE TEST VE ÖLÇÜM LABORATUARI KURULMASI GÜMRÜKLERDE ETKĠN ĠZLEME PROGRAMI UYGULANMASI EKONOMĠ BAKANLIĞI TOBB HER YIL ĠMKB / YÖK, MEB 2014 BST BAKANLIĞI 2014 EKONOMĠ BAKANLIĞI GÜMRÜK BAKANLIĞI MESLEKĠ YETERLĠLĠK STANDARTLARININ BELĠRLENMESĠ MESLEKĠ YETERLĠLĠK KURUMU ELEKTRONĠK SANAYĠNĠN TEHLĠKELĠ VASFININ KALDIRILMASI ÇALIġMA BAKANLIĞI TÜKETĠCĠ KANUNU VB KANUNLAR ĠLE GETĠRĠLEN ĠLAVE YÜKLERĠN GÖZDEN GEÇĠRĠLMESĠ BST BAKANLIĞI GÜMRÜK VE TĠCARET BAKANLIĞI

38 FİRMALARA ÖNERİLER 1. SERMAYE YAPILARININ GÜÇLENDĠRĠLMESĠ 2. FĠRMA ÖLÇEKLERĠNĠN BÜYÜTÜLMESĠ 3. KOBĠ LER ARASI ĠġBĠRLĠĞĠNĠN ARTTIRILMASI 4. FĠRMALAR ARASI REKABET ÜSTÜ ĠġBĠRLĠKLERĠNĠN GELĠġTĠRĠLMESĠ 5. ANA SANAYĠ YAN SANAYĠ ARASI ĠLĠġKĠLERĠN (DÜġEY ENTEGRASYON) GELĠġTĠRĠLMESĠ 6. ULUSLAR ARASI SATIġ VE PAZARLAMA KANALLARINA ERĠġĠM VE ORTAKLIKLAR 7. ELEKTRONĠK PAZARLAMA VE SATIġ ORTAMLARININ KURULMASI VE ORTAKLIKLAR 8. FĠRMALARIN REFERANS BAġARILARININ DAHA ĠYĠ TANITIMI 9. YAZILIMDA STANDART UYUMUNUN SAĞLANMASIF 10. FĠRMALARIN GĠRĠġĠM SERMAYESĠ VE MELEK YATIRIMCILAR ĠLE ORTAKLIKLARI ARTIRMASI 38