ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ SAĞMAL İNEKLERDE YAZ AYLARINDA DUŞ VE FAN UYGULAMASININ SÜT VERİMİ, KOMPOZİSYONU VE FİZYOLOJİK PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİLERİ ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI ADANA, 2013

2 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SAĞMAL İNEKLERDE YAZ AYLARINDA DUŞ VE FAN UYGULAMASININ SÜT VERİMİ, KOMPOZİSYONU VE FİZYOLOJİK PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI Bu Tez../../. Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği/Oyçokluğu ile Kabul Edilmiştir Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Yrd..Doç. Dr. Uğur SERBESTER DANIŞMAN ÜYE ÜYE Bu Tez Enstitümüz Zootekni Anabilim Dalında hazırlanmıştır. Kod No: Prof. Dr. Mustafa GÖK Enstitü Müdürü Bu Çalışma Ç. Ü. Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: ZF2012YL19 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir.

3 ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ SAĞMAL İNEKLERDE YAZ AYLARINDA DUŞ VE FAN UYGULAMASININ SÜT VERİMİ, KOMPOZİSYONU VE FİZYOLOJİK PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİLERİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI Danışman :Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Yıl: 2013, Sayfa: 55 Jüri :Prof. Dr. Serap GÖNCÜ :Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ :Yrd. Doç.Dr. Uğur SERBESTER Bu çalışmada duş, fan ve duş+fan uygulamalarının Siyah-Alaca süt ineklerinin yem tüketimi, süt verimi, süt kompozisyonu ve bazı fizyolojik parametreler (deri sıcaklığı,rektal sıcaklık ve solunum sayısı) üzerine etkileri konusunda 2 deneme yürütülmü ştür. Denemeler Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Süt Sığırcılığı Tesislerinde 2012 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında yapılmıştır. Her deneme toplam 3 hafta sürmü ş ve ilk 10 gün adaptasyon dönemi olarak kabul edilmiştir. Birinci denemede duş başlıklarının, debisi 0.3 L/dakika ikinci denemede ise 0.5 L/dakika dır. Her iki denemede de, gruplar, duş ve fan uygulanmayan (Kontrol), fan ile serinletilen (Fan), duş ile serinletilen (Duş) ve duş+fan ile serinletilen (Duş+Fan) şeklinde düzenlenmiştir. Deneme I de duş. fan ve interaksiyon etkileri yem farkı (YF) ve VKPD değerleri üzerine etkileri önemli (P<0.05) olarak tespit edilirken, di ğer parametreler üzerine ise önemsiz (P>0.05) bulunmuştur. Ancak YF üzerine fan ve duş+fanın interaksiyon etkisi önemli (P<0.05) olarak tespit edilmiştir. Deneme II de SVE üzerine duşun etkisi önemli (P<0.05) bulunmasına karşın diğer parametreler üzerine duş. fan ve interaksiyon etkileri önemli bulunmamıştır (P>0.05). Deneme I çalışmada rektal sıcaklık, solunum sayısı ve deri sıcaklığı için yapılan analizler sonucu gruplar arası fark bakımından akşam saatlerinde ölçülen rektal sıcaklık değerlerinde duş etkisi önemli (P<0.05) olarak tespit edilirken deri sıcaklığında ise akşam saatlerinde ölçülen değerlerde duş, fan ve interaksiyon etkisi önemli (P<0.05) olarak tespit edilmi ştir. Deneme II de ölçümün yapıldığı akşam saatlerinde rektal sıcaklık üzerine duşun etkisi önemli (P<0.05) bulunmuştur. Solunum sayısı için akşam saatlerinde yapılan ölçümlerde duşun etkisi önemli (P<0.05) olarak tespit edimi ştir. Her iki deneme döneminde de sonuçlarına göre süt verim ve kompozisyonu açısından fark olmamasına rağmen hayvanların fizyolojik parametre ölçüm sonuçlarının yüksek olması ve muamele grupları bölmelerinde tespit edilen SNİ eşik değerlerininde stres eşik değeleri üzerinde olması hayvanlarda hafif ve orta şiddette sıcaklık stresi oluşmuştur. Süt verim düzeylerinin yüksek verim düzeyinde olmaması etkilerin önemli çıkmamasında bir neden olarak düşünülebilir. Ayrıca, çalışmanın kullanılan duş ve fan çalışma sürelerinin uzatılması ve kapasitelerinin artırlmasıyla birlikte gece serinletmenin yapılasının faydalı olabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: süt sığırı, sıcaklık stresi, serinletme, fizyolojik parametreler I

4 ABSTRACT MSc THESIS EFFECT OF FAN AND SHOWER COOLING SYSTEMS ON DAIRY COWS MILK YIELD, MILK COMPONENTS AND PHYSIOLOGICAL PARAMETERS DURING THE SUMMER MONTHS ÇUKUROVA UNIVERSITY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF ANIMAL SCIENCE Supervisor :Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Year: 2013, Pages: 55 Jury :Prof. Dr. Serap GÖNCÜ :Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ :Assist.Prof. Dr. Uğur SERBESTER The objectives of the study were to determine the effect of Fan, Sprinkler and Fan+Sprinkler cooling of dairy cows under a hot and humid climate on intake, milk yield, milk components and some physiological parameters (skin temperature, rectal temperature and respiration rate) in 2 experiments. The experiments were conducted on dairy cows unit located at revolving fund, Faculty of Agriculture, Cukurova University during the months of July and August, Each experiment lasted three weeks and adaptation period has been considered as the first 10 days. Flow rate of sprinklers of the first experiment were 0.3 L/min, for the second experiment were 0.5 L/min. In both experiment cows used in the study were divided into 4 groups, as no cooling (Control), fan cooling (F), shower cooling (SH) and shower and fan cooling (SH+F). In first experiment, there was significant (P<0.05) effect of treatment and interaction on changes in feed intake (CFI) and changes in body condition score, while there was no significant (P>0.05) treatment effect on the other parameters. However, there were significant effect (P<0.05) of fan and interaction by shower on CFI. Despite the presence of a significant effect (P<0.05) of SH on efficiency of milk production (EMP), there were no significant effect (P> 0.05) of SH, F and interaction on the other parameters. Whereas the results of statistical analisis for physiological parameters on first experiment show that, there were significant effect (P<0.05) of SH on rectal temperature measured at 15:30, there were significant effects (P<0.05) of SH, F and ineraction on skin temperature measured at 15:30. Result of second experiment show that, there were significant effect (P<0.05) of SH on rectal temperature measured at 15:30. There were significant effect (P<0.05) of SH on respiration rate measured at 15:30, in addition to this, the lowest value was found in SH group the highest value was found in F group. Depite of the result of both experiments show that there were no sisgnificant differences between groups in respect of high level of milk yield and milk composition and found level of THI highest then threshold THI for dairy cows were indicate mild and moderate heat stress on cows. In this regard, at the low levels of milk yield of experimental group of animals can be considered as a reason for the lack of a significant effect. In addition, cows used in this study were primiparous and milk yields are given relatively low, implementation of cooling methods can be suggestible for multiparous cows in Cukurova climate conditions. Keywords: dairy cows, heat stress, cooling, physiological parameters II

5 TEŞEKKÜR Çalışmamın her aşamasında yardımlarını esirgemeyen, yapıcı ve yönlendirici fikirleri ile bana daima yol gösteren danışman hocam Sayın Prof. Dr. Serap GÖNCÜ ye sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Çalışmamın tüm aşamalarında yönlendirici ve olumlu katkılarından dolayı Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ ve Yrd. Doç Dr. Uğur SERBESTER e teşekkürlerimi sunarım. Yüksek lisans çalışmalarım esnasında tüm bölüm olanaklarından yararlanmamı sağlayan Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Başkanlığı na, maddi destek veren Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi ne içten teşekkürlerimi sunarım. III

6 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ... I ABSTRACT... II TEŞEKKÜR... III İÇİNDEKİLER.....IV ÇİZELGELER DİZİNİ... VI ŞEKİLLER DİZİNİ... VIII RESİMLER DİZİNİ... X SİMGELER VE KISALTMALAR... XII 1. GİRİŞ ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR MATERYAL VE METOD Materyal Hayvan Materyali Deneme Deneme Yem Materyali Deneme Deneme Deneme Ünitesi Metod Deneme Grupları Duş ve Fan Uygulamaları Deneme Deneme Besleme Yönetimi Sağım Veri Toplama İstatistiksel Analizler BULGULAR VE TARTIŞMA IV

7 4.1. Denemeler Süresince Gerçekleşen İklim Verilerinin İncelenmesi Deneme Deneme Performans Parametreleri, Süt Kompozisyonu ve Somatik Hücre Sayısı Deneme Deneme Fizyolojik Parametreler Deneme Deneme Tartışma Performans parametreleri Süt kompozisyonu ve Somatik Hücre Sayısı Fizyolojik Parametreler SONUÇLAR VE ÖNERİLER KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ V

8 ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge 3.1. Denemede kullanılan yemlerin besin madde kompozisyonları Çizelge 4.1. Deneme 1 süresince gerçekleşen iklim verileri Çizelge 4.2. Deneme 2 süresince gerçekleşen iklim verileri Çizelge 4.3. Deneme 1 de Duş, Fan ve Duş+Fan Uygulamalarının Performans Parametreleri Üzerine Etkileri Çizelge 4.4. Deneme 1 de Duş, Fan ve Duş+Fan Uygulamalarının Süt Kompozisyonu ve Somatik Hücre Sayısı Üzerine Etkileri Çizelge 4.5. Deneme 2 de Duş, Fan ve Duş+Fan Uygulamalarının Performans Parametreleri Üzerine Etkileri Çizelge 4.6. Deneme 2 de Duş, Fan ve Duş+Fan Uygulamalarının Süt Kompozisyonu ve Somatik Hücre Sayısı Üzerine Etkileri Çizelge 4.7. Deneme 1 de Duş, Fan ve Duş+Fan Uygulamalarının Fizyolojik Parametreler Üzerine Etkileri Çizelge 4.8. Deneme 2 de Duş, Fan ve Duş+Fan Uygulamalarının Fizyolojik Parametreler Üzerine Etkileri VI

9 VII

10 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 2.1. SNİ eşik değerleri... 8 Şekil 4.1. Deneme 1 süresince gerçekleşen sıcaklık ( C), nisbi nem (%) ve SNİ değerlerinde zamana bağlı meydana gelen değişim Şekil 4.2. Deneme 2 süresince gerçekleşen sıcaklık ( C), nısbi nem (%) ve SNİ değerlerinde zamana bağlı meydana gelen değişim VIII

11 IX

12 RESİMLER DİZİNİ SAYFA Resim 3.1. Süt ineklerinin barındırıldığı bireysel bölmeler ve yemlikler Resim 3.2. Duş başlıkları X

13 XI

14 SİMGELER VE KISALTMALAR kg : Kilogram C : Santigrat derece SNİ : Sıcaklık-Nem İndeksi KM KMT : Kuru madde : Kuru madde tüketimi VKP : Vücut kondüsyon puanı VKPD : Vücut kondüsyon puanı değişimi Max. : Maxsimum Min. : Minimum m 2 m 3 m ADF NDF ME kcal L FCM : Metrekare : Metreküp : Metre : Asit deterjan lif : Nötral deterjan lif : Metabolik Enerji : Kilokalori : Litre : Fat-corrected milk (Yağa göre düzeltilmiş süt) SVE : Süt verim etkinliği ( %4 Yağa göre FCM, kg/gün / Kurumadde.Yem Tüketimi(kg )) SHS : Somatik hücre sayısı YT : Yem tüketimi CA : Canlı ağırlık RS : Rektal sıcaklık SS : Solunum sayısı DS : Deri sıcaklığı CAD : Canlı ağırlık değişimi SF : Süt farkı YF : Yem farkı XII

15 XIII

16 1.GİRİŞ 1.GİRİŞ Hayvansal üretimde, verimi etkileyen faktörlerden biri de, hayvanın içinde bulunduğu fiziksel çevredir. Fiziksel çevreyi oluşturan faktörler arasında; hava sıcaklığı, oransal nem veya buhar basıncı, solar radyasyon, hava hareketi (rüzgar) başta olmak üzere, yağmur, foto periyot ve bulutlanma gibi iklimsel elementler sayılabilir (Özkütük,1990). Dünyanın tropik, sub-tropik ve kurak bölgelerinde sığırların refahı, çeşitli verimleri ve performanslarının etkinliği; iklimsel, sosyal, fizyolojik, uygun besin maddelerinin temini, genetik potansiyel ve uyum yeteneği, yetiştiricilerin sosyo-ekonomik durumu, ekstansif veya entansif yetiştirme sistemi, uygun teknoloji ve yönetim gibi pek çok sayıda faktör tarafından etkilenmektedir. Süt sığırlarında optimum çevre koşulları, sıcaklığın C, oransal nemin %60-70, rüzgar hızının 5-8 km/saat ve solar radyasyonun orta derecede olduğu koşullar olarak tanımlanmaktadır (McDowell, 1972;Yousef, 1985; Özkütük, 2006). İklimsel elementlerin daha ekstrem sınırlara gitmesi durumunda, sığırlar üzerinde giderek artan bir stres oluşmaktadır. Bu sınırlar içerisinde süt sığırlarında genel olarak normal vücut sıcaklığı 38.5 C, nabız hızı nabız/dakika ve solunum hızı ise solunum/dakika şeklindedir. İklimsel elementlerin farklı düzeyleri, hayvansal üretimi, olumlu veya olumsuz olarak farklı seviyelerde etkiler. Ayrıca, bu iklimsel elementlerin bir veya ikisinin birlikte meydana gelmeleri durumu da, etkinin şiddetini değiştirmektedir (Özkütük, 1998a ve Özkütük, 1998b). Sıcaklık stresi altında genetik yapı ve çevre faktörlerinin etkilerinin yoğunluğu ve süresine bağlı olarak hayvanların fizyolojik ve davranımsal tepkileri çeşitlilik göstermektedir. Yousef (1985) stresi, vücudu dinlenme veya denge konumundan uzaklaştıran dış uyaranlar şeklinde tanımlamıştır. Bu bağlamda, süt inekleri için sıcaklık stresi ise hücresel düzeyden tüm vücut düzeyine kadar değişimlere yol açabilen yüksek sıcaklıkla ilişkili uyaranlardır (Kadzere, 2002). Diğer bir anlatımla, çevre sıcaklığı vücuttan uzaklaştırılan sıcaklığı aştığında strese neden olmaktadır. Sığırlar için sıcaklık stresi, rektal sıcaklığın 39.2 C den daha yüksek olduğu ve soluma hızının 60/dk geçtiği koşullarda başlamaktadır. Eğer 1

17 1.GİRİŞ sıcaklık ve nem oranı daha da artarsa sıcaklık stresinin sığırlar üzerindeki etkisi de artmaktadır (Özkütük ve Göncü, 1996). İdeal çevrenin dışına çıkan sıcaklık derecelerinde, ülkemiz göz önüne alındığında, yüksek sıcaklığın etkisinin, düşük sıcaklıklara oranla daha önemli olduğunu söylemek mümkündür. Ülkemiz koşullarında oluşan düşük sıcaklıkları süt sığırları verim seviyeleri oranında, önemli ölçüde tölere edebilmektedir (Özkütük ve Göncü, 1996). Buna karşın ülkemizde yılın önemli bir döneminde normal olarak ortaya çıkan hava sıcaklıklarına karşı aynı töleransı gösterememektedir (Özkütük ve Göncü, 1996). Özellikle bazı yörelerde oluşan yüksek oransal nem ve yüksek hava sıcaklığı birlikte meydana geldiğinde, ineklerin süt veriminde, önemli ölçüde düşüşler gözlenmektedir. Süt veriminde meydana gelen bu düşmenin başlıca nedeni, süt sığırının, vücutta ısı üretimini azaltmak için yem tüketimini azaltması ve kısmen de olsa, almış olduğu enerjinin bir kısmını sıcaklık stresiyle mücadeleye ayırması olarak gösterilebilir (Özkütük ve Göncü, 1996). Sıcaklık stresine uyum sağlama bir çok organ ve endokrin, dolaşım, solunum ve immun gibi sistemlerin entegre olmasını gerektirir. Heterofil/lenfosit oranı hayvanlar üzerindeki stresi belirlemek için güvenilir bir indeks olarak kabul edilmektedir. Sıcaklık stresi hayvanlarda libido, fertilite ve embriyonik yaşam oranını düşürür. Çevresel stresin neonatal dönemde ilk etkisi plazma immunoglobulin içeriğindeki azalmaya bağlı olarak hastalıklara direncin azalmasıdır. Sıcaklık stresi gebeliğin geç döneminde fetal büyümeyi geriletir ve hormonal dengeyi değiştirir (Kumar ve ark., 2011). Tropik ve subtropik iklimlerde yaşayan çiftlik hayvanlarında, sıcaklık stresinin performansı olumsuz yönde etkilediği birçok araştırma ile ortaya konulmuştur (Beede ve ark., 1985, Chase ve ark., 1988, Bucklin 1991, Alnaimy ve ark., 1992). Yaz mevsiminin özellikle süt sığırlarının üreme performanslarını düşürdüğü ve bu durumunda süt sığırlarının ısı düzenleme (termoregülatör) yeteneğinde düşme, kısmen de yüksek süt verimi için yapılan yoğun seleksiyon ile ilişkili olduğu öne sürülmüştür (Rasooli ve ark., 2004). Yüksek süt verimine bağlı olarak kuru madde 2

18 1.GİRİŞ tüketimindeki artış metabolik ısının yükselmesine ve sonuç olarak termal dengenin bozulmasına yol açmaktadır (Rasooli ve ark., 2004). Harris (1992), süt sığırlarında sıcaklık stresi nedeniyle süt veriminde meydana gelen düşüşün, günlük ortalama çevre sıcaklığının 24 C ye vardığında başladığını bildirmektedir. Bu konuda Chase ve ark. (1988), 38 C sıcaklık ve %20 oransal nem durumunda, sığırlarda sıcaklık stresine karşı önlem alınmaya başlanmasını ve bazı serinletme yöntemlerinin uygulanması gerektiğini bildirmektedir. Ancak asıl tehlikenin 38 C sıcaklık ve %50 nem oranında oluştuğunu bildirilmekle birlikte sığırlar için risk oluşturan sıcaklık ve nem seviyelerini ise sırasıyla 38 C ve %80 olarak bildirilmiştir (Chase ve ark., 1988). Chase ve ark. (1988), süt sığırlarının fiziksel çevre koşullarına adaptasyon yeteneklerinin iyi olduğunu bununla birlikte, yüksek sıcaklığın hakim olduğu dönemlerde metabolizmanın değiştiğini, yem tüketimi, süt üretimi ve üreme etkenliğinin düştüğünü bildirmiştir. Çevre sıcaklığının C'yi aştığında, yem tüketiminin azalmaya başladığı ve 29 C'yi geçen sıcaklıklarda ise süt veriminde ani düşüşün görüldüğü de aynı araştırıcılar tarafından rapor edilmiştir. Süt sığırları üzerinde yapılan çalışmalar çevre sıcaklığının 26 C yi geçtiği koşullarda yem tüketiminin azalmaya başladığını, 30 C de normal yem tüketimine göre %10 luk bir düşüşün, 32 C de %25 lik bir dü şüşün, 40 C de ise %33 lük bir düşüşün ortaya çıktığını göstermektedir (Berman ve ark., 1985; McGuire ve ark.,1989; Sanchez ve ark., 1994). Keown ve Grant (1997), C ın üzerindeki sıcaklıklarda, ineklerin yem tüketimlerinin azaldığını ve dolayısıyla süt veriminde düşüşlerin meydana geldiğini ve hava sıcaklığının 32 C nin üzerine çıkması durumunda süt veriminde %3-20 oranında azalma olduğunu bildirmiştir. Çevresel faktörlerin dışında hayvanlara ait bazı özellikler sıcaklık stresinin oluşumunu ya da şiddetini etkileyebilmektedir. Süt verim düzeyi (Shirley, 1994), laktasyon dönemi (Ray ve ark., 1992; Stokes, 2004), yem tüketimi ve ırk (Correa- Calderon ve ark., 2004), deri rengi (Mader ve ark., 2002), vücut kondüsyon skoru ve aktivite (NRC, 1981; Flamenbaum ve ark., 1995; NRC, 1996) gibi unsurlar metabolizmada ısı üretimini, vücuttan uzaklaştırılan ısı miktarını ve dolayısıyla hayvanın maruz kalacağı sıcaklık stresinin şiddetini etkileyebilmektedir. 3

19 1.GİRİŞ Yem tüketimi ve verimsel parametreler üzerinde iklimsel koşulların etkisini tahminlemek ya da değerlendirmek üzere çeşitli eşitliklere gerek duyulmaktadır. Çevre sıcaklığı ve oransal nemin kullanılmasıyla hesaplanan Sıcaklık-Nem İndeksi (SNİ) süt sığırcılığında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu iklimsel unsurların rektal sıcaklık ve solunum sayısı gibi fizyolojik parametrelerde meydana getirdiği artış ve dolayısıyla yem tüketimi ve süt veriminde görülen değişimler daha güvenilir indekslerin araştırılmasına da neden olmuştur. Bu amaçla insanlarda sıcaklık stresini değerlendirmede kullanılan ve nabız sayısı ile rektal sıcaklığı esas alan indeksler son yıllarda süt sığırcılığında kullanılmaya (Moran ve ark., 1998; Spiers ve ark., 2004) başlanmıştır. Yüksek çevre sıcaklığına maruz kalan hayvanlar çevre sıcaklığının olumsuz etkilerini gidermek için bir kısım fizyolojik tepkiler verirler. Bu tepkilerin içinde vücut sıcaklığının düşürülmesine yönelik solunun sayısının artması, sindirim sistemi hareketlerinde yavaşlama, rektal sıcaklıkta yükselme (Pekel ve ark., 1993; Armstrong, 1993; West, 1994), genel aktivitenin azalması, terleme (Sanchez ve ark., 1994) ve yem tüketiminin düşmesi (NRC, 1981; Sanchez ve ark., 1994) sayılabilir. Sıcaklığın yem tüketimini azaltmasında hipotalamusta termostat gibi görev yapan ısı merkezlerinin doğrudan regülasyonu, yüksek solunum oranının yem yemeyi engellemesi ve davranışta meydana gelen değişmelerle ısı üretiminin düşmesi ya da gölge arama şeklinde hayvanların yem kaynaklarından uzaklaşmasının etkili olduğu bildirilmektedir (Özhan ve ark., 2001). Ayrıca, sıcaklık stresine maruz kalan hayvanlarda tükürük salgısında ve geviş getirmede azalma (Schneider ve ark., 1988), yem tüketim davranışının günün daha serin olduğu saatlere kayması (Mallonee ve ark., 1985; Schneider ve ark., 1988) ve su tüketiminde artış (Armstrong, 1993) olabilmektedir. Sıcaklık stresinin olumsuz etkileri barındırma koşullarında yapılacak bazı düzenleme ve uygulamalarla da azaltılabilmektedir. Bunları; gölgelikler, yarı-açık ahırlar, otomatik duş sistemleri ile hayvanların ıslatılması, ventilasyon ile hava hareketini artırma vb. şeklinde sıralamak mümkündür. Bu tedbirler özellikle hayvanın vücudunda oluşan fazla ısının uzaklaştırılmasına yardımcı olacak uygulamalardır. Duş uygulamaları sıcak koşullarda hayvanların süt veriminde 4

20 1.GİRİŞ meydana gelebilecek düşmeye engel olacak düzeyde çevre koşullarının değişimini sağlayabilmektedir (Brouk ve ark., 2003a). Duş sistemleri süt sığırlarında sağım öncesi bekletme padoklarında, sağımhaneden çıkışta veya yemliklerin üzerine kurulabilmekte ve evaporasyonla vücut ısısının düşürülmesine yardımcı olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda sağım öncesi bekletme alanları ve yemliklerin üzerinde kurulan duş sistemlerinin fanlarla kombine edilmesinin daha yararlı olacağı bildirilmektedir (Armstrong, 1994; Brouk ve ark., 2003a). Çukurova Bölgesinde duş uygulamasıyla ilgili olarak yapılan bazı çalışmalarda, sıcak yaz aylarında taban arazisinde duş uygulamasının süt verimini %12.6 oranında artırdığı saptanmıştır (Güneyli ve Özkütük, 1993). Yine aynı araştırıcılar yaptıkları benzer bir çalışmada süt veriminde %17 lik bir iyileşme olduğunu bildirmektedir (Güneyli ve Özkütük, 1994). Çukurova nın taban arazisine göre biraz daha yüksekte bulunan Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Araştırma Uygulama Çiftliğinde yürütülen bir çalışmada ise isteğe bağlı duş uygulamasının süt verimi üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı bildirilmiştir (Öngel ve Özkütük, 2000). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Araştırma Uygulama Çiftliğinde yürütülen diğer bir çalışmada ise duş+fan uygulaması canlı ağırlık kazancı, kuru madde ve besin madde tüketim değerlerinde sayısal olarak artışa neden olduğu bildirilmiştir (Serbester, 2007). Aynı çalışmada duş+fan uygulamasının süt verimini %6-11 oranında artırdığı da rapor edilmiştir (Serbester, 2007). Mevcut literatürde sıcaklık stresine karşı uygulanan duş, fan ve duş+fan uygulamalarının etkilerini karşılaştıran az sayıda çalışma bulunmaktadır. Diğer yandan, Çukurova koşullarında bu yönetsel tedbirleri karşılaştıran çalışmaya ise rastlanılmamıştır. Mevcut çalışmada duş, fan ve duş+fan uygulamalarının Siyah- Alaca süt ineklerinin yem tüketimi, süt verimi, süt kompozisyonu ve bazı fizyolojik parametreler (deri sıcaklığı, rektal sıcaklık ve solunum sayısı) üzerine etkileri incelenmiştir. 5

21 1.GİRİŞ 6

22 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Serinletme sistemlerinde gerçekleşen ilerlemeler yaz aylarında sıcaklığa bağlı verimsel kayıplarda iyileşmelere yardımcı olmuştur (Armstrong, 1994). Fakat, sıcaklık stresinin global süt endüstrisine olan olumsuz etkisi devam etmektedir (Wheelock ve ark., 2010). Süt verim yönünde yapılan yoğun seleksiyon ineklerin sıcaklığa karşı hassaslaşmalarına yol açmıştır (Rasooli ve ark. 2004). Modern süt sığırcılığında yüksek süt verimi, termoregülasyon yeteneklerinde düşüşlere neden olmaktadır (Pszczola ve ark., 2009). Sıcaklık stresi, küresel süt sığırcılığı endüstrisi üzerine oldukça önemli ekonomik etkiye sahip olmasına karşın, hiperterminin süt sentezi ve sistemik fizyolojiye olan negatif etkisi tam olarak açıklanmış değildir (Wheelock ve ark., 2010). Süt sığırcılığı işletmelerinde sıcaklık sıtresine bağlı olarak işletme gelirinde gözlenen düşüş sadece süt verimindeki düşüşün bir sonucu değil aynı zamanda, üremedeki sorunlar, sağlık koruma masraflarının artması ve süt kalitesindeki düşmeyide kapsamaktadır (Rhoads ve ark 2009). Sıcaklık stresi KM tüketimini düşürmekte ve buna bağlı olarak da süt verimi azalmaktadır (Rhoads ve ark 2009). Fakat, termal ısı yüklenmesinin süt verimi üzerine olan direk etkilerinin henüz tam açıklanamayan mekanizmaları KM tüketiminden bağımsızdırlar (Collier ve ark, 2008). Ancak, sıcaklık stresinin hücre fizyolojisi ve sistemik metabolizmayı etkilemesi dolayısıyla, direkt veya indirekt etkileri arasındaki farklılığı belirlemede sorunlara yol açmaktadır (Rhoads ve ark 2009). Rhoads ve ark. (2009) süt verimindeki düşüşün yaklaşık %35 nin besin madde tüketimindeki düşüşe bağlı olduğunu ve geri kalan kısmı ise çeşitli direkt, indirekt sebeplerden kaynaklandığını bildirmiştir. Wheelock ve ark. (2010) ise çalışmalarında süt üretimindeki düşüşün ancak %50 sinin yem tüketimindeki düşüşle açıklanabildiğini rapor etmiştir. Çevresel sıcaklığın, süt sığırları için kabul edilen konfor bölgesi değerlerinin (sıcaklığın C, oransal nemin %60-70, rüzgar hızının 5-8 km/saat ve solar radyasyonun orta derecede olduğu koşullar) üzerine çıktığı ve SNİ değerinin 72 yi aştığı koşullarda solunum sayısı ve rektal sıcaklık değerleri yükselmektedir 7

23 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR (Koubkova ve ark., 2002; Srikandakumar ve Johnson, 2004; Espinoza ve ark., 2009; Rhoads ve ark 2009; Vaidya ve ark., 2012). Sıcaklık 0 C Nisbi Nem % Stres yok Hafif Orta Yüksek Şiddetli Şekil 2.1 SNİ eşik değerleri 8

24 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Sıcakık nem indekzi 72 den küçük olduğunda stres yok; arasında olduğunda hafif stress, arasında olduğunda orta düzeyde stres ve 90 ın üzerinde olduğunda ise ölümle sonuçlanan aşırı stres olarak sınıflandırılmıştır (Armstrong. 1994). Ortiz ve ark. (2010), 24 saat süresince sisleme ile yapılan serinletmenin birden fazla doğum yapmış ineklerde rektal sıcaklığı düşürdüğünü, ancak, ilkine doğuran ineklerdeise 21 saat süresince uygulanan serinletmenin rektal sıcaklığı düşürmede yeterli olmadığını bildirmiştir. Flamenbaum ve ark. (1986), süt sığırlarında duş ve fanın birlikte uygulanması rektal sıcaklığı düşürme bakımından etkili olduğunu bildirmektedir. Smith ve ark. (2006a), sıcaklık stresi altındaki süt sığırlarında evaporatif tünel ventilasyon sistemi uygulamasının duş+ fanın uygulandığı sığırlara kıyasla rektal sıcaklığı ve solunum sayısını düşürmede daha etkili olduğunu rapor etmiştir. Ortiz ve ark. (2011), sıcak koşullarda süt sığırlarında yemlik üzerine duş sistemi ve duş sistemi ile kombine edilmiş sisleme uygulamalarının rektal sıcaklık üzerine etkisini incelemiş ve kombine serinletme uygulamasının tek başına duş uygulamasından daha etkili olduğunu bildirmiştir. Ancak, araştırıcılar muamelelerin genel olarak rektal sıcaklığı normal seviyelere düşürmede etkili olmadığını da rapor etmişlerdir. Urdaz ve ark. (2006), süt sığırları üzerine yaptıkları çalışmada duş ve gölgelik, duş ve fan uygulamalarının etkilerini incelemiştir. Çalışma sonucunda grupların süt verimi ve vücut kondüsyon puanlarının benzer olduğu bildirilmiştir. Flamenbaum ve ark. (1995), doğum sonrası serinletme uygulamasının süt ineklerinde süt verimi, vücut sıcaklığı ve KMT üzerine etkisini incelemiş ve serinletme uygulanan grubun kontrol grubuna kıyasla 1.6 kg KM/gün daha fazla yem ve 9 L daha az su tükettiğini belirlenmiştir. Vücut sıcaklığının ise gündüz saatlerinde C in alt ında olduğu kontrol grubunda ise C e kadar çıktığı belirlenmiştir. Serinletme uygulamasının süt verimini 1.9 kg/gün artırdığı ve yağ verimininise vücut kondüsyon puanı ve serinletmeye bağlı olarak arttığı, protein veriminin ise sadece serinletmeye bağlı olarak artığı bildirilmiştir. Düşük VKP ye sahip ineklerin 9

25 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR performanslarının daha düşük olduğu fakat serinletme yapılan grup içinde VKP farklılığının performansa etkisinin önemli bulunmadığı bildirilmiştir. Smith ve ark. (2006b), evaporatif tünel ventilasyon serinletme sisteminin duş +fanın birlikte uygulandığı serinletme sistemine kıyasla süt sığırlarının yem tüketimini %11-12 ve süt verimini ise kg/inek/gün artırdığını bildirmiştir. Fakat süt kompozisyonu üzerine etkisinin önemsiz olduğu ve somatik hücre sayısında ise duş+fan grubuna kıyasla %27-49 oranında daha düşük olduğu belirtilmiştir. Jansson ve ark. (1997), subtropik iklim koşullarında yüksek verimli süt ineklerinde buzağılama mevsiminin SNİ ile ilişkisini araştırmıştır. Çalışmada, kış ve yaz mevsimlerinde ineklerin süt verimi, süt yağ verimi, süt proteini ve KMT leri arasında önemli fark bulunmazken, SNİ ve rektal sıcaklık değerleri kış mevsimine kıyasla yaz mevsiminde daha yüksek olduğu bildirilmiştir. Legrand ve ark. (2011), süt ineklerinde duş ile serinletme yaptıkları çalışmalarında, duş uygulanan gruptaki ineklerin solunum sayısı ve deri sıcaklığının daha düşük bulunduğu, fakat rektal sıcaklık bakımından gruplar arasında farklılık olmadığını bildirmiştir. Avendano-Reyes ve ark. (2006), süt sığırlarında süt verimi ve fizyolojik parametreler üzerine serinletmenin etkisini belirlemek amacıyla iki ayrı çalışma yürütmülmüştür. Çalışma sonucunda serinletme yapılan ineklerin rektal sıcaklık ve solunum sayısının daha düşük olduğu, süt verim ve yağ veriminin daha yüksek olduğu rapor edilmiştir. Avendano-Reyes ve ark. (2010), sabah serinletme, akşam serinletme, ve sabah-akşam serinletme uygulamalarını karşılaştırmıştır. Solunum sayısı kontrol grubuna kıyasla her üç serinletme grubunda daha düşük bulunmuş, buna karşın rektal sıcaklık ölçümlerinin yapıldığı sabah saatlerinde kontrol grubundan elde edilen değerler sabah serinletme yapılan gruptan daha düşük, VKP de ise gruplar arasında farklılık olmadığı bildirilmiştir.. Tucker ve ark. (2008), ve Schütz ve ark., (2009) vücut sıcaklığının çevre sıcaklığı ve SNİ değerine bağlı olarak arttığını ve dolayısıyla solar radyasyon ve çevre sıcaklığının artmasıyla ineklerin gölgelik alanlarda daha fazla zaman 10

26 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR geçirdiklerini bildirmiştir. Ayrıca, Tucker ve ark. (2008), solar radyasyona karşı alınan tedbirlerin artırılmasıyla rektal sıcaklık değerlerinde düşüşler gözlendiğini rapor etmiştir. Kendall ve Webster (2009), Holstein, Jersey ve Holstein x Jersey melezlerinin mevsime bağlı olarak fizyolojik tepkilerinde meydana gelen değişimleri ölçmüştür. Çalışma sonucunda, ırklar arasında mevsime bağlı olarak vücut sıcaklığı bakımından farklılık olmamakla birlikte Jersey ırkında sayısal olarak biraz daha yüksek olma eğilimi olduğu bildirilmiştir. Honig (2012), sıcak ve nemli koşullarda yüksek verimli süt sığırlarının 5 ve 8 seans serinletilmesinin süt verimi, KMT ve fizyolojik parametrelere etkisini incelemiştir. Çalışma sonucunda, serinletmenin 8 seansta uygulandığı grupta 5 seansta uygulanan gruba kıyasla süt verimi ve KMT nin sırasıyla %10 ve % 9 daha yüksek olduğu ve bununla birlikte rektak sıcaklık değerinin ise daha düşük olduğu bildirilmiştir. Ancak süt yağ ve protein düzeyleri bakımından gruplar arasında önemli farklılık olmadığı da rapor edilmiştir. Vaidya ve ark. (2012), sıcak koşullarda süt verimi, fertilite ve büyümede meydana gelen düşüşlerin, vücut sıcaklığındaki artışla yakından ilişkili olduğunu ve vücut sıcaklığındaki değişimin ısı üretimi ile ısı kaybı arasındaki dengeye bağlı olduğunu bildirmiştir. Ayrıca, deri ve solunum yolu ile kaybedilen ısı miktarının genç sığırlara kıyasla ergin sığırlarda daha fazla olmakla birlikte ısı yüklenmesinin de ergin sığırlarda daha fazla olduğunu rapor etmiştir. Avendano-Rayes ve ark. (2010), yaz dönemi boyunca birden fazla doğum yapmış siyahalaca süt sığırlarında üç farklı serinletme uygulamasının dört ayrı grupta yürüttüğü çalışmada kontrol grubu: sağım zamanı olan saat 05:00 ve 17:00 de olmak üzere toplam 1 saat, ikinci grup saat 11:00 ve sağımlardan önce toplam 2 saat, üçüncü grup saat 23:00 ve sağımdan önce toplam 2 saat ve dördüncü grup ise saat 11:00-23:00 ve sağım öncesi toplam 3 saat serinletilmişlerdir. Kontrol grubuna kıyasla dördüncü gruptaki uygulamanın rektal sıcaklık ve solunum sayısını düşürdüğü (P<0.05) ancak, vücut kondüsyon puanı bakımından gruplar arasında fark gözlenmediği bildirilmiş ve bununla birlikte süt verimi kontrol grubuna kıyasla dördüncü grupta (21.12 kg/gün e karşı 19.1 kg/gün) daha yüksek (P<0.05) ancak, süt 11

27 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR yağı ve proteini bakımından gruplar benzer tespit edilmiştir. Yine aynı araştırıcılar günün büyük bir kısmının serinletme sitemi altında tutulan sığırlardan iyi performans elde edilmesine karşın, fizyolojik durumları bakımından stres altında olmayan laktasyondaki ineklerle uyum sağlayamamakta olduklarının bildirmişlerdir. West ve ark., (2003), sıcaklık stresinin KMT ve süt verimin üzerindeki etkisinin daha sonra görülebileceğini ileri sürmüş ve 2 gün önceki SNİ ve çevre sıcaklığı değerlerinin dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir.. Ryan ve ark., (1992), yaz aylarında kum zeminli sundurmalı açık barınak sisteminde sisleme başlıklarının fana monte edildiği evaporatif serinletme ile beton zeminli kapalı sistem barınakta duş ve fanın birbirinden bağımsız kullanıldığı serinletme sistemlerini karşılaştırmıştır. Çalışma sonucunda ilk serinletme sisteminin üreme performansı ve süt verimini artırdığı rapor edilmiştir. Yine bu grupta tek doğum yapmış ineklerin daha düşük rektal sıcaklık değerlerine sahip oldukları bildirilmiştir. Khongdee ve ark. (2006), sıcak ve nemli koşullarda evaporatif serinletmenin süt sığırlarının üreme performansı ve fizyolojik özellikleri üzerine etkilerinin incelemiştir. Çalışmada evaporatif serinletme uygulanan çevre sıcaklığı 28 C ve üzerine çıktığında yapılmıştır. Çalışma sonucunda, evaporatif serinletme uygulanan ineklerin rektal sıcaklık ve solunum sayısı değerleri (39.1 C, 61.4 solunum/dakika) kontrol grubuna kıyasla (41.2 C, 86.9 solunum/dakika) önemli oranda düşük tespit edilmiş ve yine benzer şekilde evaporatif serinletmenin süt verimi ve üreme performansının arttırdığı bildirilmiştir. Strickland ve ark. (1989) sıcak ve nemli çevre koşullarda serbest yarı açık barınaklarda ve sağım öncesi toplanma alanında serinletme uygulanan ve uygulanmayan ineklerin performanslarını karşılaştırmıştır. Çalışmada günlük ortalama süt verimi serinletme yapılan grupta kontrol grubuna kıyasla (20.2 kg karşı 18.1 kg) daha yüksek tespit edilmiştir. Ayrıca, her iki barınak sisteminde de serinletme uygulaması KMT ni art ırmıştır. Çalışmada yapılan ekonomik analiz sonucunda duş ve fan ile yapılan serinletmenin sıcak ve nemli koşullarda önemli avantajlar sağladığı bildirilmiştir. 12

28 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR Brouk ve ark. (2003a), yaz dönemi boyunca tünel ventilasyon sistemi kurulan barınakta uygulanan evaporatif serinletmenin ortam sıcaklığı, süt ineklerinin rektal sıcaklık ve solunum sayısı üzerine etkisinin incelemiştir. Çalışma sonucunda, evaporatif serinletmenin solunum sayısı ve rektal sıcaklık değerlerini düşürdüğü bildirilmiştir. Ayrıca, evaporatif serinletme öğleden sonra barınakta oluşan sıcaklığı azaltmış ve yalnızca tünel ventilasyon uygulanan barınağa göre nisbi nem oranını artırmıştır. Araştırıcılar, evaporatif serinletmenin tünel ventilasyon ile kombine edilmesinin ortam sıcaklığını düşürmekte etkili olduğunu bildirmiştir. Brouk ve ark. (2003b), Ağustos ayı boyunca 8 tek doğum yapmış ve 8 çok doğum yapmış toplan 16 baş süt sığırında duş ile serinletme sıklığının solunum sayısı, vücut yüzey sıcaklığı ve deri sıcaklığına olan etkilerini incelemiştir. Çalışmada sadece fan uygulamasının yapıldığı kontrol grubu, 5 dakika aralıklarla duş+fan uygulmasının yapıldığı grup, 10 dakika aralıklarla uygulanan duş+fan grubu ve 15 dakika aralıklarla uygulanan duş+fan grubu oluşturulmuştur. Ortalama solunum sayısı kontrol grubunda 5 dakika aralıklarla serinletme uygulaması yapılan gruba kıyasla (101.0 karşı 72.6 solunum/dakika) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Süt ineklerine 5 dakika aralıklarla duş+fan uygulanmasının solunum sayısında daha hızlı ve yüksek oranda düşüşe yol açtığı ve 90 dakikalık uygulama sonunda başlangıçtaki solunum sayısının %50 oranında azaldığı rapor edilmiştir. Calegari ve ark. (2005) Mayıs ve Ağustos ayları süresince serbest duraklı barınaklarda barındırılan 380 baş Siyah Alaca süt ineğine yemlik üzerine duş+fan ve dinlenme alanında ise sadece fan uygulaması yapmıştır. Araştırıcılar, sıcaklıkların yüksek olmasına rağmen süt veriminde gözlenen düşüşün laktasyon dönemine bağlı gerçekleşen düşüşten çok az miktarda yüksek olduğunu bildirmiştir. Çalışma sonucunda, serinletme sistemlerinin sıcaklık stresinin süt verimine olan negatif etkisini azalttığını ancak, bu uygulamaların barınakların tamamında yapılmasının daha faydalı olacağı ileri sürülmüştür. Means ve ark., (1992), debileri farklı olan duş başlıkları (313.4, 492.9, ve L/saat/duş başlığı) kullanarak duş+fan serinletme sistemleri oluşturmuştur. Çalışma sonucunda, süt verimi, %3.5 yağa göre düzeltilmiş süt verimi, KMT, yağ verimi, protein verimi, protein oranı, solunum sayısı ve rektal sıcaklık bakımından 13

29 2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR gruplar arasında önemli farklıklık bulunmadığı bildirilmiştir. Ayrıca, daha az su kullanılarak süt ineklerinin sıcaklık stresinini olumsuz etkisilerinden korunabileceği de rapor edilmiştir. Huhnke ve ark. (2004) evaporatif serinletmenin uygulandığı 17 farklı bölgede 7 yıl boyunca her saat başı aldıkları verileri değerlendirerek serinletme uygulamalarının SNİ değerini 79 un alt ında tutabildiğine işaret etmiştir. Frazzi ve ark. (2002) serinletme uygulanmayan, fan+sisleme, fan+duş ve evaporatif serinletme uygulamalarını karşılaştırmıştır. Araştırma sonucunda, günün en sıcak saatlerinde en uygun çevresel koşulların fan+sisleme (FS) uygulaması ile oluştuğu, daha sonra ise evaporatif serinletme (ES), fan+duş ve kontrol gruplarının oluşturduğunu rapor etmiştir. Günün sıcak saatlerinde fan+sisleme ve fan+duş uygulanan ineklerde rektal sıcaklık ve solunum sayısında çok az miktarda artış olduğu bildirilmiştir ve deneme süresince süt verimi kontrol grubunda 264 kg/baş diğer gruplarda ise kontrol grubuna kıyasla ES, FM ve FS için sırasıyla %81, %43 ve %35 oranında daha az düşüş tespit ettiklerini belirtmişlerdir. Özkütük ve Göncü ( 1996) Çukurova Bölgesinde, 14 Temmuz ile 24 Ağustos 1998 tarihleri arasında, Siyah Alaca süt ineklerine isteğe bağlı duş uygulamasının süt verimi ve duşa girme davranışı üzerine etkisini incelemiştir. Çalışmada, ineklerin %88.5'nin günde en az 1 en çok 11 kez olmak üzere ortalama 3.28±0.23 kez duşa gitmeyi tercih ettikleri ve ortalama 9.60 ± 0.34 dakika duşta kaldıkları tespit edilmiştir. Ancak, duşa giren ve girmeyen ineklerinm süt verimleri arasında farklılık saptanmamıştır. Güneyli ve Özkütük (1994), yaz aylarında duş uygulamasının ineklerin süt verimini % 17 oranında iyileştirdiğini bildirmiştir. Güneyli ve Özkütük (1993), duş uygulamasının süt verimini % 13 oranında artırdığını rapor etmiştir. Öngel (1998), Çukurova Bölgesinde yürüttüğü çalışmasında duş uygulamasının süt verimi etkilemediğini bildirmiştir. Araştırıcı bu sonucu, araştırmanın yürütüldüğü dönemdeki iklim koşulları ve işletmenin yapısına bağlamıştır 14

30 3.MATERYAL VE METOD 3. MATERYAL VE METOD Mevcut tez çalışmasında 2 deneme yürütülmüştür. Denemeler Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Süt Sığırcılığı Tesislerinde 2012 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında yapılmıştır. Her deneme toplam 3 hafta sürmüş ve ilk 10 gün adaptasyon dönemi olarak kabul edilmiştir. Birinci denemede duş başlıklarından akan suyun debisi 0.3 L/dakika şeklinde düzenlenmiştir. Bu denemenin bitiminde su debisi 0.5 L/dakika ya yükseltilmiş ve 2. deneme yürütülmüştür Materyal Hayvan Materyali Hayvan materyalini Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yetiştirilen Siyah Alaca ırkı süt sığırları oluşturmuş ve her bir denemede 28 baş hayvan kullanılmıştır Deneme 1 Denemenin hayvan materyalini ortalama süt verimi 26.9±0.64 kg/gün, sağılan gün sayısı 97.1±5.63 gün, canlı ağırlığı 487.3±9.30 kg, laktasyon sırası 1.7±0.22 ve vücut kondüsyon skoru 2.7±0.02 olan Siyah Alaca süt inekleri oluşturmuştur Deneme 2 Denemenin hayvan materyalini ortalama süt verimi 20.1±0.51 kg/gün, sağılan gün sayısı 119.1±5.63 gün, canlı ağırlığı 462.1±8.55 kg, laktasyon sırası 1.7±0.22 ve vücut kondüsyon skoru 2.6±0.04 olan Siyah-Alaca süt inekleri oluşturmuştur. 15

31 3.MATERYAL VE METOD Yem Materyali Denemelerde standart süt karma yemi (%18 protein ve 2650 kcal/kg metabolik enerji), yonca ve buğday samanları kullanılmıştır. Her iki denemede de toplam karışım rasyon (TMR) yemlemesi yapılmıştır. Denemelerde kullanılan standart süt karma yemi, yonca ve buğday samanlarının besin madde kompozisyonları Çizelge 3.1 de verilmiştir Deneme 1 Toplam karışım rasyonun %60 ı standart süt karma yemi, %25 ı yonca samanı ve %15 i buğday samanından oluşmuştur Deneme 2 Toplam karışım rasyonun %65 i standart süt karma yemi, %25 ı yonca samanı ve %10 u ise buğday samanından oluşmuştur. Çizelge 3.1. Denemede kullanılan yemlerin besin madde kompozisyonları Besin madde içeriği Buğday Samanı Yonca samanı Kesif yem Kuru madde (%) Ham kül (%) Ham protein (%) Ham yağ (%) Ham selüloz (%) ADF (%) NDF (%) N'siz Öz Maddeler

32 3.MATERYAL VE METOD Deneme Ünitesi Denemede kullanılan inekler, besleme denemeleri için özel olarak dizayn edilmiş 30 adet bireysel bölmenin bulunduğu deneme ünitesinde barındırılmıştır. Deneme ünitesinin çatı yüksekliği ön kısmından 3.25 m ve arka kısmından ise 3.40 m şeklinde olup çatı malzemesi galvanize sac şeklinde düzenlenmiştir. Bireysel bölmeler 3x6 m ebatlarında olup her bölmede bireysel suluk ve yemlikler mevcuttur (Resim 3.1.). Resim 3.1. Süt ineklerinin barındırıldığı bireysel bölmeler ve yemlikler 3.2. Metod Deneme Grupları Her iki denemede de 4 muamele grubu oluşturulmuştur. Bu gruplar, duş ve fan uygulanmayan (Kontrol), fan ile serinletilen (Fan), duş ile serinletilen (Duş) ve duş+fan ile serinletilen (Duş+Fan) şeklinde düzenlenmiştir. On günlük adaptasyon döneminin son gününde hayvan materyali canlı ağırlık, laktasyon sayısı, sağımda 17

33 3.MATERYAL VE METOD geçen gün sayısı, süt verimi ve vücut kondüsyon skoru (VKS) bakımından istatistiki olarak benzer şekilde deneme gruplarına eşit sayıda (n= 7) dağıtılmıştır Duş ve Fan Uygulamaları Bireysel bölmelerde yerden 220 cm yükseklikte çapları 50 cm ve debileri 6900 m 3 /saat olan 2 adet kare kasa metal pervaneli aksiyel tip (ST-SM 50, Bahçıvan, Türkiye) fan kullanılmıştır. Yine bu bölmelere duş başlıkları yerleştirilmiştir (Resim 3.2.) Deneme I de her bir ineğe, günde 8 kez 6 dakika duş uygulanmış, toplam 48 dakika duş uygulaması yapılmış ve toplam 14.4 litre /gün su kullanılmıştır. Deneme II de her bir ineğe, günde 8 kez 6 dakika duş uygulanmış, toplam 48 dakika duş uygulaması yapılmış ve toplam 24 litre /gün su kullanılmıştır. Serinletme sisteminde ilk olarak duş başlıkları devreye girmiş 6 dakika açık kaldıktan sonra duş sistemi, bağlı olduğu zaman rölesi tarafından kapatılıp fan rölesi devreye girmiştir. Fanlar günde 8 kez ve 14 dakika boyunca açık tutulmuştur. Toplam 112 dakika fan hava hareketi temin etmiştir. Sistemin otomotik olarak devreye girmesi 2 adet zaman rölesi (MCB-50 TIME RELAY, V AC, 50/60 Hz, ENTES, Türkiye) ile sağlanmıştır. Zaman rölerinden biri fanın çalışma düzeneğini diğerini ise duş başlıklarının çalışma düzeneğini kontrol etmek için kullanılmıştır. Sistemin gün içerisindeki döngüsü tamamlanıncaya kadar her iki zaman rölesi de dönüşümlü olarak çalışmıştır. 18

34 3.MATERYAL VE METOD Resim 3.2. Duş başlıkları Deneme 1 Deneme 1 de duşlara su taşıyan plastik borular yerden 180 cm yükseklikte hayvanın sırt bölgesini ıslatacak şekilde monte edilmiştir. Duş başlıklarından akan suyun debisi 0.3 L/dakika olarak düzenlenmiştir. Duş başlıkları 10:00-10:06, 10:20-10:26,12:00-12:06,12:20-12:26,14:00-14:06,14:20-14:26,16:00-16:06,16:20-16:26 zaman dilimlerinde 6 dakika boyunca açık tutulmuştur. Her duş zaman aralığından sonra 14 dakika fan ile serinletme sistemi çalışmıştır Deneme 2 Duş ve fanların çalışma düzeni Deneme 1 le benzer şekilde dizayn edilmiştir. Ancak, bu denemede duşlara su taşıyan borular yerden 220 cm yükseklikte monte edilmiştir. Ayrıca, duş başlıklarından akan suyun debisi 0.5 L/dakika olarak düzenlenmiştir. 19

35 3.MATERYAL VE METOD Besleme Yönetimi Toplam karışım rasyonlar yemleme vagonu yardımıyla günlük olarak hazırlanmış, sabah ve öğleden sonra da olmak üzere iki öğün olarak hayvanlara verilmiştir. Hayvanlara verilen günlük yem miktarları gözlenerek yemliklerde ortalama %5-10 tüketilmeyen yem kalması sağlanmıştır Sağım Her iki denemede de inekler sabah (saat 04:00) ve akşam (saat 16:00) olmak üzere günde 2 kez merkez sağım ünitesinde sağılmış ve her sağıma ait süt verimi bilgisayar kayıtlarından alınmıştır Veri Toplama Denemeler süresince ineklerin bireysel yem tüketimleri, süt verimleri, canlı ağırlık ve VKS değişimleri ile fizyolojik parametrelere ait verileri toplanmıştır. Günlük yem tüketimi verilen yemden tüketilmeyen yemin çıkarılmasıyla hesaplanmıştır. Günlük süt verimleri, ineklerin sabah ve akşam sağımındaki bireysel süt verimlerinin toplanması ile belirlenmiştir. Denemede kullanılan ineklerin canlı ağırlık ve VKS leri haftal ık olarak saptanmıştır. Canlı ağırlıklar ardışık iki gün sabah sağımından sonra, bireysel tartım şeklinde saptanmış ve daha sonra iki tartımın aritmetik ortalaması alınmıştır. Vücut kondüsyon skorlaması için ineklere 1 ile 5 arasında puan verilmiştir (Ferguson ve ark., 1994). Fizyolojik parametrelere ait ölçümler haftada 2 gün 09:30-10:00 saatlerinde ve 15:00-15:30 saatlerinde olmak üzere 2 kez alınmıştır. Rektal sıcaklık ölçümünde digital termometreler kullanılmış, termometre bir dakika süre ile rektum içinde 4 cm derinliğe bırakıldıktan sonra okumalar yapılmıştır. Solunum sayısı ise hayvanın kaburga kemikleri ve karın boşluğu üzerindeki hareketler esas alınarak gözlem yolu 20

36 3.MATERYAL VE METOD ile belirlenmiştir. Deri sıcaklığı ölçümü için kızılötesi termometre tabancası kullanılmıştır. Denemelerde iklim verileri deneme ünitesinde bulunan mini meteoroloji istasyonu (Vantage Pro2, Davis Instruments, A.B.D.) kullanılarak saptanmıştır. Bu cihaz 30 dakika aralıklarla kuru termometre sıcaklığı ( C), nisbi nem (%) ve ıslak termometre sıcaklığı ( C) na ait verileri kaydetmiştir. Bu veriler yardımıyla Sıcaklık- Nem İndeksi (SNİ) hesaplanmıştır (Armstrong, 1993). Söz konusu indeks; SNİ=Sıcaklık ( C) x Çiğ Noktası Sıcaklığı ( C) şeklindedir. Denemelerde kullanılan karma yem ve buğday samanından 0.5 kg ık l örnekler alınmış ve yem değirmeninde (ZM-200, Retsch, İngiltere) 1 mm elekten geçecek şekilde öğütülmüştür. Öğütülmüş yem örneklerinde kuru madde, ham protein, ham yağ ve ham kül analizleri AOAC e (1998) göre yapılırken NDF ve ADF analizleri VanSoest ve ark. (1991) bildirdiğine göre selüloz torba tekniği kullanarak Ankom Fiber Analyzer da (Ankom200 Fibre Analyzer, ANKOM Technology Corp., Fairport, NY) yapılmıştır. Süt örnekleri haftada bir gün sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez alınmış +40 C de ön ısıtmaya tabi tutulduktan sonra hafifçe karıştırılmıştır. Süt örneklerinde önce somatik hücre sayımı (CellCount, DeLaval, İsveç) yapılmıştır. Daha sonra kurumadde, yağ, yağsız kuru madde, protein, kazein, laktoz ve üre düzeyleri süt analiz cihazında (FT-120, Milkoscan, FOSS, Danimarka) tespit edilmiştir. Yağa göre düzeltilmiş süt verimi aşağıdaki eşitlik (NRC, 2001) yardımıyla hesaplanmıştır; %4 Yağa göre düzeltilmiş süt verimi (kg/gün)= [( x %süt yağı) x süt verimi] İstatistiksel Analizler Araştırma tesadüf parselleri deneme deseninde 2x2 faktöriyel düzende analiz edilmiştir (Sürüm11, SPSS). Ortalamaların karşılaştırılmasında Duncan testinden 21

37 3.MATERYAL VE METOD yararlanılmıştır. İncelenen özelliklere ait değerlerin hesaplanmasında kullanılan matematiksel model aşağıda verilmiştir. Y ijk =m +a i +b j +(ab) ij +e ijk µ= Populasyon ortalaması a i = i:1,2 fan etkisi b j = j:1,2 duş etkisi (ab) ij =i.fan ve j. duş interaksiyonunun etkisi e ijk = şansa bağlı hata, desadüfi çevre faktörlerinin etkisi Hesaplanan P değerlerinin 0.05 den küçük olması durumunda önemli, 0.05 <P 0.10 olması durumunda ise artma veya azalma eğilimi olarak kabul edilmiştir. 22

38 4.BULGULAR VE TARTIŞMA 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Bu çalışmada, yaz aylarında duş ve fan uygulamasının süt verimi, kompozisyonu ve fizyolojik parametreler üzerine etkileri 2 denemede incelenmiştir. Deneme 1 de duş başlıklarından akan suyun debisi 0.3 L/dakika, Deneme 2 de ise 0.5 L/dakika şeklinde düzenlenmiştir. Elde edilen sonuçlar her bir deneme için ayrı olarak verilmiş, daha sonra genel tartışma yapılmıştır Denemeler Süresince Gerçekleşen İklim Verilerinin İncelenmesi Deneme 1 Deneme 1 süresince gerçekleşen iklim verileri Çizelge 4.1 de verilmiştir. Çizelgeden de izlenebileceği üzere çevre sıcaklığı ortalama değeri 29.4±0.14 C, minimum sıcaklık değeri 22 C, maksimum sıcaklık değeri 41 C, nisbi nem ortalama değeri 72.7±0.57, minimum nisbi nem %31, maksimum nisbi nem %95 ve ortalama SNİ değeri 79.0±0.14, minimum SNİ değeri 71, maksimum SNİ değeri ise 91 olarak belirlenmiştir (Çizelge 4.1). Deneme 1 süresince inekler 10 saat süresince orta şiddette ve 14 saat süresince hafif şiddette sıcaklık stresine maruz kalmıştır (Şekil 4.1). Çizelge 4.1. Deneme 1 süresince gerçekleşen iklim verileri SICAKLIK GENEL Ortalama 29.4±0.14 Minimum 22 Maximum 41 NEM Ortalama 72.7±0.58 Minimum 31 Maximum 95 SNİ Ortalama 79.0±0.14 Minimum 71 Maximum 91 23

Sığır yetiştiriciliğinde Sıcaklık Stresi ve Alınabilecek Önlemler. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sığır yetiştiriciliğinde Sıcaklık Stresi ve Alınabilecek Önlemler. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sığır yetiştiriciliğinde Sıcaklık Stresi ve Alınabilecek Önlemler Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 01330 Adana Bir ineğin kendisinden beklenen en yüksek verimi

Detaylı

Sıcak Koşullarda Süt Sığırlarının Beslenmesi. Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ ve Prof. Dr. Serap GÖNCÜ. Çukurova Üniversitesi.

Sıcak Koşullarda Süt Sığırlarının Beslenmesi. Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ ve Prof. Dr. Serap GÖNCÜ. Çukurova Üniversitesi. Sıcak Koşullarda Süt Sığırlarının Beslenmesi Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ ve Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 01330 Adana Stres hayvanın vücut sistemlerini normal

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Uğur SERBESTER SÜT SIĞIRLARININ BESLENMESİNDE RASYON ENERJİ VE PROTEİN KAYNAĞI İLE DUŞ UYGULAMASININ YÜKSEK SICAKLIK ALTINDA SÜT VERİM VE SÜT

Detaylı

Sıcaklık Stresi Kapınızda

Sıcaklık Stresi Kapınızda Mayıs Sayı 41-syf 235-241 Sıcaklık Stresi Kapınızda KONU İLGİ Sıcaklık Stresi Çözümleri Sıcaklık Stresi Kapınızda TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR KAYNAKÇA Ravagnolo O, Misztal I, Hoogenboom G

Detaylı

ÖZET OTOMATİK KÖKLENDİRME SİSTEMİNDE ORTAM NEMİNİN SENSÖRLERLE HASSAS KONTROLÜ. Murat ÇAĞLAR

ÖZET OTOMATİK KÖKLENDİRME SİSTEMİNDE ORTAM NEMİNİN SENSÖRLERLE HASSAS KONTROLÜ. Murat ÇAĞLAR vii ÖZET OTOMATİK KÖKLENDİRME SİSTEMİNDE ORTAM NEMİNİN SENSÖRLERLE HASSAS KONTROLÜ Murat ÇAĞLAR Yüksek Lisans Tezi, Tarım Makinaları Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Saadettin YILDIRIM 2014, 65 sayfa

Detaylı

Ruminant. Buzağıdan Süt Sığırına Bölüm ll: Sütten Kesimden Düveye Besleme ve Yönetim

Ruminant. Buzağıdan Süt Sığırına Bölüm ll: Sütten Kesimden Düveye Besleme ve Yönetim Buzağıdan Süt Sığırına Bölüm ll: Sütten Kesimden Düveye Besleme ve Yönetim KONU İLGİ Düvelerin beslenmesi Sütten kesimden tohumlamaya kadar olan dönemde besleme ve yönetimsel pratikler TERCÜME VE DERLEME

Detaylı

YEMLERDE PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ. A.V.Garipoğlu TEMMUZ-2012

YEMLERDE PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ. A.V.Garipoğlu TEMMUZ-2012 YEMLERDE PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ A.V.Garipoğlu TEMMUZ-2012 Yard. Doç.Dr. Hıdır GENÇOĞLU tarafından Yem Magazin dergisinde yayınlanan bir makaleden özetlenmiştir. YEMLERDE PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Detaylı

Farklı Kondisyon Puanlarına Sahip Simmental Irkı Sığırlardan Elde Edilen Sütlerin AB Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Farklı Kondisyon Puanlarına Sahip Simmental Irkı Sığırlardan Elde Edilen Sütlerin AB Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi ISSN: 2148-0273 Cilt 5, Sayı 1, 2017 Vol. 5, Issue 1, 2017 Farklı Kondisyon Puanlarına Sahip Simmental Irkı Sığırlardan Elde Edilen Sütlerin AB Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi Duygu ULAŞ 1, Yeliz

Detaylı

Güney Marmara Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Isı Stresi Yönünden Değerlendirilmesi

Güney Marmara Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Isı Stresi Yönünden Değerlendirilmesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Yaslıoğlu ve İlhan, 2016: 13 (04) Güney Marmara Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Isı Stresi Yönünden Değerlendirilmesi Erkan YASLIOĞLU * Hüseyin İLHAN ¹Uludağ Üniversitesi

Detaylı

Mustafa KABU 1,Turan CİVELEK 1. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıklar Anabilim Dalı, Afyonkarahisar

Mustafa KABU 1,Turan CİVELEK 1. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıklar Anabilim Dalı, Afyonkarahisar Mustafa KABU 1,Turan CİVELEK 1 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıklar Anabilim Dalı, Afyonkarahisar Süt sığırı işletmelerindeki en önemli sorunlarda birtanesi periparturient

Detaylı

SIĞIRLARDA KURU DÖNEM BESLEMESİ

SIĞIRLARDA KURU DÖNEM BESLEMESİ SIĞIRLARDA KURU DÖNEM BESLEMESİ daha ver ml b r laktasyon ç n Mehmet AK Z raat Mühend s Birlikle el ele, hayvancılıkta daha ileriye... 0248 233 91 41 www.burdurdsyb.org www.facebook.com/burdurdsyb Neden

Detaylı

LAKTASYON VE SÜT VERİMİ

LAKTASYON VE SÜT VERİMİ LAKTASYON VE SÜT VERİMİ Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Tanım Laktasyon, buzağılama ile başlayan ve kuruya çıkma ile sona eren süt verme dönemidir.

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri

Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2002, 39 (2):73-78 ISSN 1018-8851 Süt Tipi Oğlakların Doğum, 30. Gün ve 60. Gün Canlı Ağırlıkları Üzerine Sistematik Çevre Etmenlerinin Etkileri Arzu DUMAN 1 Erdinç DEMİRÖREN

Detaylı

SÜT İNEKLERİNİN BESLENMESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR. Süt ineklerinin beslenmesini başlıca 4 dönemde incelemek mümkündür.

SÜT İNEKLERİNİN BESLENMESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR. Süt ineklerinin beslenmesini başlıca 4 dönemde incelemek mümkündür. SÜT İNEKLERİNİN BESLENMESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Süt ineklerinin beslenmesini başlıca 4 dönemde incelemek mümkündür. 1. Birinci Dönem: Doğumu takiben süt veriminde hızlı bir artışın görüldüğü dönemdir.

Detaylı

TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ

TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ TÜRKİYE ET ÜRETİMİNDE BÖLGELER ARASI YAPISAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR ANALİZ Arş. Gör. Atilla KESKİN 1 Arş.Gör. Adem AKSOY 1 Doç.Dr. Fahri YAVUZ 1 1. GİRİŞ Türkiye ekonomisini oluşturan sektörlerin geliştirilmesi

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ. Araş. Gör. Ertuğrul KUL

ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ. Araş. Gör. Ertuğrul KUL ZOOTEKNİ BÖLÜMÜ Araş. Gör. Ertuğrul KUL İletişim Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 55139 Kurupelit-Samsun Tel: +90 (362) 3121919/1167 Fax: +90 (362) 4576034 E-mail: ekul@omu.edu.tr

Detaylı

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 (TRA1 ve TRA2) Bölgelerinde Büyükbaş Hayvan Varlığı ve Süt Üretiminin Karşılaştırılması Rıdvan KOÇYİĞİT Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Zootekni

Detaylı

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ

YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ YARASA VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİ ve BUĞDAY BİTKİSİNİN VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM

Detaylı

Tekirdağ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Üye İşletmelerin Gelişim Süreci ve Bugünkü Durumu

Tekirdağ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Üye İşletmelerin Gelişim Süreci ve Bugünkü Durumu Tekirdağ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Üye İşletmelerin Gelişim Süreci ve Bugünkü Durumu U.İşcan 1 M.Özder 2 A.R.Önal 2 1 Türkoğlu İlçe Tarım Müdürlüğü, Kahramanmaraş 2 Namık Kemal Üniversitesi,

Detaylı

ÖZET. Yüksek Lisans Tezi. Đmge Đ. TOKBAY. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı

ÖZET. Yüksek Lisans Tezi. Đmge Đ. TOKBAY. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı iii ÖZET Yüksek Lisans Tezi AYDIN EKOLOJĐK KOŞULLARINDA FARKLI EKĐM ZAMANI VE SIRA ARALIĞININ ÇEMEN (Trigonella foenum-graecum L.) ĐN VERĐM VE KALĐTE ÖZELLĐKLERĐNE ETKĐSĐ Đmge Đ. TOKBAY Adnan Menderes

Detaylı

Kan NEFA (nonesterified fatty acids ) yükselir. (asetoasetat, β-hidroksibütirat ve. Laktasyon başlangıcında yüksektir

Kan NEFA (nonesterified fatty acids ) yükselir. (asetoasetat, β-hidroksibütirat ve. Laktasyon başlangıcında yüksektir Ketozis Kan NEFA (nonesterified fatty acids ) yükselir. (asetoasetat, β-hidroksibütirat ve aseton) Laktasyon başlangıcında yüksektir Tip 1: Postpartum Tip 2: Prepartum Tip 3: Bütirik ketozis Tipi bilinmez

Detaylı

RUMİNANT RASYONLARINDA MAYA KULLANIMI VE ÖNEMİ

RUMİNANT RASYONLARINDA MAYA KULLANIMI VE ÖNEMİ RUMİNANT RASYONLARINDA MAYA KULLANIMI VE ÖNEMİ Rumen mikroorganizmaların (bakteriler,protozoalar ve mayaların) bir denge içinde çalıştırdığı kusursuz bir makinedir. Yüksek et-süt verimi isterken bu hayvandaki

Detaylı

MEME LOBU YANGISI. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek.

MEME LOBU YANGISI. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. MASTİT 1 MEME LOBU YANGISI süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp fonksiyonel meme lobunun kaybı hayvanın ölümü

Detaylı

GİRİŞ I. PROJE ÖZETİ Projenin Genel Tanımı Giriş Projenin Amacı Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi...

GİRİŞ I. PROJE ÖZETİ Projenin Genel Tanımı Giriş Projenin Amacı Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi... İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 I. PROJE ÖZETİ... 2 1. Projenin Genel Tanımı... 3 2. Giriş... 3 3. Projenin Amacı... 3 4. Projenin Kalkınma Planı ile İlişkisi... 4 II. PROJENİN AYRINTILI TANIMI... 5 1. Proje Uygulama

Detaylı

SİYAH ALACA SIĞIRLARDA LAKTASYONUN İLK 10 GÜNÜNDE SÜTÜN BİLEŞİMİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİM

SİYAH ALACA SIĞIRLARDA LAKTASYONUN İLK 10 GÜNÜNDE SÜTÜN BİLEŞİMİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİM Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 30 (1), 37-40, 1999 SİYAH ALACA SIĞIRLARDA LAKTASYONUN İLK 10 GÜNÜNDE SÜTÜN BİLEŞİMİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİM Özel ŞEKERDEN 1 İbrahim TAPKI 1 Mehmet ŞAHİN 2 ÖZET: Bu araştırma

Detaylı

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 Sera nedir? Bitki büyüme ve gelişmesi için gerekli iklim etmenlerinin

Detaylı

İnek Rasyonları Pratik Çözümler

İnek Rasyonları Pratik Çözümler İnek Rasyonları Pratik Çözümler Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Kim ki, bugün hala ineklerini artık (çer-çöp) değerlendiren hayvanlar olarak görüyorsa,

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Sıcaklık Stresi Altındaki Süt Sığırlarının Serinletilmesi

Sıcaklık Stresi Altındaki Süt Sığırlarının Serinletilmesi Sıcaklık Stresi Altındaki Süt Sığırlarının Serinletilmesi Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 01330 Adana Özet Sıcaklık stresi sığır yetiştiriciliğinde önemli ekonomik

Detaylı

SÜT SIĞIRLARININDA LAKTASYON BESLENMESİ. Prof. Dr. Ahmet ALÇİÇEK EGE ÜNİVERSİTESİ

SÜT SIĞIRLARININDA LAKTASYON BESLENMESİ. Prof. Dr. Ahmet ALÇİÇEK EGE ÜNİVERSİTESİ SÜT SIĞIRLARININDA LAKTASYON BESLENMESİ Prof. Dr. Ahmet ALÇİÇEK EGE ÜNİVERSİTESİ SÜT ÜRETİMİNİN ZAMANLAMASI İLK BUZAĞILAMA 305 GÜN 60 GÜN İKİNCİ BUZAĞILAMA 365 GÜN SÜT SIĞIRI BESLEMEDE KRİTİK GÜNLER 3

Detaylı

Aydın İlindeki Bazı Süt Sağım Tesislerinin Teknik Özellikleri. Technical Properties of Some Milking Parlours in Aydın Province

Aydın İlindeki Bazı Süt Sağım Tesislerinin Teknik Özellikleri. Technical Properties of Some Milking Parlours in Aydın Province Aydın İlindeki Bazı Süt Sağım Tesislerinin Teknik Özellikleri Türker SARAÇOĞLU, Nurettin TOPUZ, Cengiz ÖZARSLAN Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları Bölümü, Aydın turksar@hotmail.com

Detaylı

HAYVAN BARINAKLARINDA TİMFOG

HAYVAN BARINAKLARINDA TİMFOG HAYVAN BARINAKLARINDA TİMFOG Yapılan araştırmalar da yüksek sıcaklıklarda hayvanların streslerinin arttığı verimlerinin azaldığı hastalık olasılıklarının çoğaldığı tespit edilmiştir. Örneğin süt ineklerinde

Detaylı

Sığır Yetiştiriciliğinde Sinekle Mücadele Problemi. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ

Sığır Yetiştiriciliğinde Sinekle Mücadele Problemi. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Sığır Yetiştiriciliğinde Sinekle Mücadele Problemi Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Sinekler gerek sebep oldukları hastalıklar gerekse verim kayıplarından dolayı sığır yetiştiriciliğinde ekonomik kayıplara neden

Detaylı

Prof.Dr.Serap GÖNCÜ Ç.Ü. Ziraat Fak. Zootekni Böl.

Prof.Dr.Serap GÖNCÜ Ç.Ü. Ziraat Fak. Zootekni Böl. TÜRKİYE KÜLTÜR IRKI VE KÜLTÜR IRKI X YERLİ IRK MELEZLERİNDE BESİ PERFORMANSI ÜZERİNDE YAPILAN ARAŞTIRMALAR Prof.Dr.Serap GÖNCÜ Ç.Ü. Ziraat Fak. Zootekni Böl. Türkiyede sığır ırkları Her şeyin yeniden planlanarak

Detaylı

Tunceli ili Pertek ilçesinde Yetiştirilen Koyun ve Keçi Sütlerinin Kaliteli Peynir Yapım Standartlarına Uygunluğu

Tunceli ili Pertek ilçesinde Yetiştirilen Koyun ve Keçi Sütlerinin Kaliteli Peynir Yapım Standartlarına Uygunluğu ISSN: 2148-0273 Cilt 1, Sayı 2, 2013 / Vol. 1, Issue 2, 2013 Tunceli ili Pertek ilçesinde Yetiştirilen Koyun ve Keçi Sütlerinin Kaliteli Peynir Yapım Standartlarına Uygunluğu Fırat TOK*, Murat ÇİMEN**,

Detaylı

İzmir İli Seferihisar İlçesinde Yetiştirilen Keçilerden Elde Edilen Sütlerde Biyokimyasal Parametrelerin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

İzmir İli Seferihisar İlçesinde Yetiştirilen Keçilerden Elde Edilen Sütlerde Biyokimyasal Parametrelerin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi İzmir İli Seferihisar İlçesinde Yetiştirilen Keçilerden Elde Edilen Sütlerde Biyokimyasal Parametrelerin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi Neslihan ÇİÇEK 1, Murat ÇİMEN 1*, Deniz EFESOY 1,

Detaylı

Keçi sütünün Beslenmede Yeri

Keçi sütünün Beslenmede Yeri Keçi Sütü Dr. Akın Pala Yrd. Doç. akin@comu.edu.tr Zootekni, COMU Kuru madde Protein Kazein Laktoz Yağ Mineraller Kalsiyum Fosfor Keçi ile inek ve insan sütlerinin karşılaştırılması http://akin.houseofpala.com

Detaylı

GÖKHÖYÜK TARIM İŞLETMESİNDE YETİŞTİRİLEN SİYAH ALACA SIĞIRLARIN SÜT VE DÖL VERİM ÖZELLİKLERİ 1. SÜT VERİM ÖZELLİKLERİ

GÖKHÖYÜK TARIM İŞLETMESİNDE YETİŞTİRİLEN SİYAH ALACA SIĞIRLARIN SÜT VE DÖL VERİM ÖZELLİKLERİ 1. SÜT VERİM ÖZELLİKLERİ OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 2007,22(1):41-46 J. of Fac. of Agric., OMU, 2007,22(1):41-46 GÖKHÖYÜK TARIM İŞLETMESİNDE YETİŞTİRİLEN SİYAH ALACA SIĞIRLARIN SÜT VE DÖL VERİM ÖZELLİKLERİ 1. SÜT VERİM ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Çay ın Verimine Saturasyon Açığının Etkisi Üzerine Çalışmalar Md.Jasim Uddin 1, Md.Rafiqul Hoque 2, Mainuddin Ahmed 3, J.K. Saha 4

Çay ın Verimine Saturasyon Açığının Etkisi Üzerine Çalışmalar Md.Jasim Uddin 1, Md.Rafiqul Hoque 2, Mainuddin Ahmed 3, J.K. Saha 4 Çay ın Verimine Saturasyon Açığının Etkisi Üzerine Çalışmalar Md.Jasim Uddin 1, Md.Rafiqul Hoque 2, Mainuddin Ahmed 3, J.K. Saha 4 Pakistan Meteoroloji Bülteni. Sayı:2, Yayın:4, Kasım, 2005 Özet 2003 yılı

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Soğutma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Soğutma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SERALARIN TASARIMI (Seralarda Soğutma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Soğutma Sistemleri Seralarda yetiştirme ve üretim sezonunu uzatmak, Birim

Detaylı

Süt sığırı işletmelerinde gizli tehdit Hipokalsemi, Jac Bergman, DVM, 28 Ekim 2017

Süt sığırı işletmelerinde gizli tehdit Hipokalsemi, Jac Bergman, DVM, 28 Ekim 2017 Süt sığırı işletmelerinde gizli tehdit Hipokalsemi, Jac Bergman, DVM, 28 Ekim 2017 Buzağılama döneminde kalsiyum metabolizması Hipokalsemi riski yaş ilerledikçe büyür Klinik hipokalsemi: İlk laktasyon:

Detaylı

Diyarbakır İlinden Kasım Ayında Elde Edilen İnek Sütlerinin Dünya Sağlık Örgütü Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Diyarbakır İlinden Kasım Ayında Elde Edilen İnek Sütlerinin Dünya Sağlık Örgütü Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi Diyarbakır İlinden Kasım Ayında Elde Edilen İnek Sütlerinin Dünya Sağlık Örgütü Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi Oğur KASIRGA 1, Murat ÇİMEN 1*, Tolga İNAL 1, Dilek GAYRETLİ 1 Özet Bu çalışmada

Detaylı

DAMIZLIK DİŞİ SIĞIRLARIN BÜYÜTÜLMESİ. Prof.Dr. Selahattin Kumlu. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya. Jump to first page

DAMIZLIK DİŞİ SIĞIRLARIN BÜYÜTÜLMESİ. Prof.Dr. Selahattin Kumlu. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya. Jump to first page DAMIZLIK DİŞİ SIĞIRLARIN BÜYÜTÜLMESİ Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Dişi Sığır Büyütmede Hedefler Yaş CA (kg) Gcaa (g) 0 (Doğumda) 38 2 aylık 70

Detaylı

Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Yavrularının İlk Dönemlerde Büyüme Performansı ve Ölüm Oranı Üzerine Tuzluluğun Etkisi

Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Yavrularının İlk Dönemlerde Büyüme Performansı ve Ölüm Oranı Üzerine Tuzluluğun Etkisi Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) Yavrularının İlk Dönemlerde Büyüme Performansı ve Ölüm Oranı Üzerine Tuzluluğun Etkisi Halim İbrahim ERBAŞ Nadir BAŞÇINAR Mehmet KOCABAŞ Şebnem ATASARAL

Detaylı

NIRLINE. NIRS Teknolojisinin Kaba Yem Analizlerinde Kullanımı

NIRLINE. NIRS Teknolojisinin Kaba Yem Analizlerinde Kullanımı NIRS Teknolojisinin Kaba Yem Analizlerinde Kullanımı KONU Hayvan Beslemede Kaba Yem Analizinin Önemi ve NIRS Teknolojisi İLGİ TERCÜME VE DERLEME ANAHTAR KELİMELER KAYNAKÇA YAYININ KAPSAMI NIRS Teknolojisinin

Detaylı

MEME LOBU YANGISI. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp

MEME LOBU YANGISI. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp MASTİT 1 MEME LOBU YANGISI süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp 2 HAYVAN Sağlığı fonksiyonel meme lobunun kaybı

Detaylı

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Edim MACİLA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ LEFKOŞA,

Detaylı

SAĞLIM İNEKLERİN BESLENMESİ

SAĞLIM İNEKLERİN BESLENMESİ SAĞLIM İNEKLERİN BESLENMESİ Birlikle el ele, hayvancılıkta daha ileriye... Mehmet Ak Ziraat Mühendisi Sorumlu Müdür 048 9 4 www.burdurdsyb.org www.facebook.com/burdurdsyb Konuya başlamadan önce, yazıda

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ İMAR ÖZELLİKLERİNİN TAŞINMAZ DEĞERLERİNE ETKİLERİ. Yeliz GÜNAYDIN

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ İMAR ÖZELLİKLERİNİN TAŞINMAZ DEĞERLERİNE ETKİLERİ. Yeliz GÜNAYDIN ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ İMAR ÖZELLİKLERİNİN TAŞINMAZ DEĞERLERİNE ETKİLERİ Yeliz GÜNAYDIN TAŞINMAZ GELİŞTİRME ANABİLİM DALI ANKARA 2012 Her hakkı saklıdır ÖZET Dönem Projesi

Detaylı

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) KONYA İLİNDE KIRMIZI ET FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER

S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (2004) KONYA İLİNDE KIRMIZI ET FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34): (24) 35-4 KONYA İLİNDE KIRMIZI ET FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER Arzu KAN Mithat DİREK Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü,Konya ÖZET Bu çalışmada,

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Edirne İlinde Elde Edilen Sütlerin Dünya Sağlık (Who) Standartlarına Uygunluğu

Edirne İlinde Elde Edilen Sütlerin Dünya Sağlık (Who) Standartlarına Uygunluğu Edirne İlinde Elde Edilen Sütlerin Dünya Sağlık (Who) Standartlarına Uygunluğu Sabri TÜZÜN 1, Murat ÇİMEN 1*, İsa BAŞ 1, Yusuf DEMİR 1, Mehmet KOTAN 1, Maas TAYFUR 1 Özet Bu çalışma ile Edirne ilinden

Detaylı

Enerji ve Protein Beslemesiyle İlgili Metabolik Problemler

Enerji ve Protein Beslemesiyle İlgili Metabolik Problemler Enerji ve Protein Beslemesiyle İlgili Metabolik Problemler J. van Eys k k Dönem 3 Yeni Dönem 4 Pik Süt Dönem 5 Pik KM alımı Kuru Madde Alımı Dönem 6 Bitiş Dönem 2 Yakın 1 o d d d o SÜT ÜRETİMİ VÜCUT AĞIRLIĞI

Detaylı

-Doğal Davranış. Vahşi bir ineğin normal bir günü: Meşguliyet* Yemek 4 saat Ayakta durma 8 saat Yatma 12 saat 24 saat

-Doğal Davranış. Vahşi bir ineğin normal bir günü: Meşguliyet* Yemek 4 saat Ayakta durma 8 saat Yatma 12 saat 24 saat İnek Konforu -Doğal Davranış Vahşi bir ineğin normal bir günü: Meşguliyet* Yemek 4 saat Ayakta durma 8 saat Yatma 12 saat 24 saat *C.J.C. Muller and J.A. Botha 1997 -Doğal Davranış -Yatma Doğal Yatma Davranışı

Detaylı

Sütten kesme; buzağıdan sağmala olan kritik sürecin yönetilmesi Eile van der Gaast, Marketing Ruminant Global Pazarlama

Sütten kesme; buzağıdan sağmala olan kritik sürecin yönetilmesi Eile van der Gaast, Marketing Ruminant Global Pazarlama Sütten kesme; buzağıdan sağmala olan kritik sürecin yönetilmesi Eile van der Gaast, Marketing Ruminant Global Pazarlama Sütten kesim sürecinin yönetimi 1 2 3 4 Sütten kesmenin temel kuralları Sütten kesme

Detaylı

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans.

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans. Spor Bilimleli Dergisi Hacettepe f. ofsport SCİences 2000, 11 (1-2-3-4), 56-63 KREATiN YÜKLEMENiN DÜZ VE SLALOM KOŞULARıNDA, SPRiNT PERFORMANSı ÜZERiNE ETKiSi Asaf ÖZKARA *, Rüştü GÜNER**Burak KUNDURACIOGlU*

Detaylı

YEM BİTKİLERİNDE KALİTE TAYİNİ ve KULLANIM ALANLARI. Hazırlayan: Arş. Gör. Seda AKBAY TOHUMCU

YEM BİTKİLERİNDE KALİTE TAYİNİ ve KULLANIM ALANLARI. Hazırlayan: Arş. Gör. Seda AKBAY TOHUMCU YEM BİTKİLERİNDE KALİTE TAYİNİ ve KULLANIM ALANLARI Hazırlayan: Arş. Gör. Seda AKBAY TOHUMCU 1. Giriş 2. Kaliteli yem ne anlama gelir? 3. Hayvanların Yem Tercihi 4. Yemin sindirilebilirliği 5. Yem Bitkisinin

Detaylı

İzmir İlçelerinde Mandıralarca Kış Aylarında Toplanan Sütlerde Bazı Besin Madde ve Fiziksel Özelliklere Ait Değişimlerin Saptanması

İzmir İlçelerinde Mandıralarca Kış Aylarında Toplanan Sütlerde Bazı Besin Madde ve Fiziksel Özelliklere Ait Değişimlerin Saptanması Hayvansal Üretim 48(1): 26-32, 2007 Araştırma Makalesi İzmir İlçelerinde Mandıralarca Kış Aylarında Toplanan Sütlerde Bazı Besin Madde ve Fiziksel Özelliklere Ait Değişimlerin Saptanması Erdal Yaylak 1,

Detaylı

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ Protein Değerlendirilmesi Enerji Kullanımı Süt Kalitesi Karaciğer Fonksiyonları Döl Verimi Karlılık BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI

Detaylı

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ

YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ 2014 2015 YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRİCİLİĞİ Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği 1 YUMURTA TAVUKÇULUĞU Yumurta tavukçuluğu piliçlerde 20.haftadan sonra klavuz yumurta görülmesiyle başlar. Yumurta verimi 23. haftada

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Batman ve Bitlis İllerinden Elde Edilen İnek Sütlerinde Yağ ve Protein Oranlarının Ab ve Türk Standartlarına Uygunlukların Belirlenmesi

Batman ve Bitlis İllerinden Elde Edilen İnek Sütlerinde Yağ ve Protein Oranlarının Ab ve Türk Standartlarına Uygunlukların Belirlenmesi Batman ve Bitlis İllerinden Elde Edilen İnek Sütlerinde Yağ ve Protein Oranlarının Ab ve Türk Standartlarına Uygunlukların Belirlenmesi Asiye İLHAN 1, Murat ÇİMEN 1*, Zeynep DEMİR 1, Zinet TURHAN 1, Burçin

Detaylı

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ

Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Memeli hayvanlardan elde edilen süt, bileşimi türden türe farklılık gösteren ve yavrunun ihtiyaç duyduğu bütün besin unsurlarını içeren

Detaylı

Güz Döneminde Besiye Alınan Hindilerde Askorbik Asit Uygulamasının Besi Performansı ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri

Güz Döneminde Besiye Alınan Hindilerde Askorbik Asit Uygulamasının Besi Performansı ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg., (2003) 17(2): 1-8 Güz Döneminde Besiye Alınan Hindilerde Askorbik Asit Uygulamasının Besi Performansı ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri Taşkın DEĞİRMENCİOĞLU * İbrahim

Detaylı

TÜRKİYE DE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN DURUMU VE KABA YEM İHTİYACI

TÜRKİYE DE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN DURUMU VE KABA YEM İHTİYACI TÜRKİYE DE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİN DURUMU VE KABA YEM İHTİYACI Hayvancılığın en önemli unsurlarından biri besin kaynaklarının teminidir. Hayvanların günlük rasyonlarının yaklaşık yarısı kadar kaba yem

Detaylı

Aspergillus oryzae nin Süt İneklerindeki Rolü. Dr. Howard Jensen

Aspergillus oryzae nin Süt İneklerindeki Rolü. Dr. Howard Jensen Aspergillus oryzae nin Süt İneklerindeki Rolü Dr. Howard Jensen Katkı maddelerini değerlendirirken, bunları doğru bir şekilde konumlandırabilmek için aşağıdaki altı hususun göz önünde tutulması gerekir:

Detaylı

Saanen ve Saanen Melezi Erkek Oğlakların Besi Performansları*

Saanen ve Saanen Melezi Erkek Oğlakların Besi Performansları* Saanen ve Saanen Melezi Erkek Oğlakların Besi Performansları* O. Karadağ 1 E. Köycü 2 1 Marmara Hayvancılık Araştırma Enstitüsü, Bandıma, Balıkesir 2 Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Flue Cured Tütün Çeşidinde Farklı Potasyum Formlarının Kaliteye Etkisi

Flue Cured Tütün Çeşidinde Farklı Potasyum Formlarının Kaliteye Etkisi Flue Cured Tütün Çeşidinde Farklı Potasyum Formlarının Kaliteye Etkisi Mahmut Tepecik 1 M.Eşref İrget 2 ÖZET Düzce ili merkeze bağlı Otluoğlu köyünde çiftçi koşullarında yürütülen bu denemede K un farklı

Detaylı

Batı Anadolu İçin Bir Süt Keçisi: Bornova Keçisi

Batı Anadolu İçin Bir Süt Keçisi: Bornova Keçisi Hayvansal Üretim 43(2): 79-85 (2002) Batı Anadolu İçin Bir Süt Keçisi: Bornova Keçisi Metin Şengonca 1 Mustafa Kaymakçı 1 Nedim Koşum 1 Turgay Taşkın 1 Jörg Steinbach 2 1 Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Detaylı

Prof.Dr. Selahattin Kumlu

Prof.Dr. Selahattin Kumlu Döl Verimi Sürü Yönetim Programı Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Amaç; Sürü Yönetim Programı Asgari kayıpla üretim Koruma yoluyla tedavi ihtiyacını

Detaylı

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar; Tarımı gelişmiş ülkelerin çoğunda hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki payı % 50 civarındadır. Türkiye de hayvansal üretim bitkisel üretimden sonra gelmekte olup, tarımsal üretim değerinin yaklaşık

Detaylı

Türkiye de Yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca Sığırlarda Süt Verimi, İlk Buzağılama Yaşı ve Servis Periyodu *

Türkiye de Yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca Sığırlarda Süt Verimi, İlk Buzağılama Yaşı ve Servis Periyodu * Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 38 (2), 143-149, 2007 ISSN : 1300-9036 Türkiye de Yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca Sığırlarda Süt Verimi, İlk Buzağılama Yaşı ve Servis Periyodu * Halil ÖZKÖK Feyzi UĞUR

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ SUBTROPİK İKLİM KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN ÇUKUROVA SAANENİ VE BALCALI ÇEPİÇLERİNDE MEVSİMSEL VARİYASYONA BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN FİZYOLOJİK

Detaylı

SÜT ĐNEKLERĐNDE DÖNEMSEL BESLEME

SÜT ĐNEKLERĐNDE DÖNEMSEL BESLEME SÜT ĐNEKLERĐNDE DÖNEMSEL BESLEME Dönemsel Besleme Sağmal ineklerin besin madde ihtiyaçları; laktasyon safhası, süt verimi, büyüme oranı ve gebelik durumuna bağlı olarak değişim göstermektedir. Bu açıdan

Detaylı

BUZAĞILARIN BESLENMESİ Prof. Dr. Ahmet ALÇİÇEK E. Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı

BUZAĞILARIN BESLENMESİ Prof. Dr. Ahmet ALÇİÇEK E. Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı BUZAĞILARIN BESLENMESİ Prof. Dr. Ahmet ALÇİÇEK E. Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı 1 2 BU GÜNÜN DİŞİ BUZAĞISI YARININ SÜT İNEĞİDİR 3 BUZAĞI BARINAKLARI Buzağıların

Detaylı

Van İli ve İlçelerindeki Sığırcılık İşletmelerinde Kullanılan Yem Çeşitleri ve Hayvan Besleme Alışkanlıkları

Van İli ve İlçelerindeki Sığırcılık İşletmelerinde Kullanılan Yem Çeşitleri ve Hayvan Besleme Alışkanlıkları Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2001, 11(1):29-37 Geliş Tarihi: 30.10.2000 Van İli ve İlçelerindeki Sığırcılık İşletmelerinde Kullanılan Yem Çeşitleri

Detaylı

Ağustos ve Kasım Aylarında Batman İlinden Elde Edilen Sütlerde Ekonomik Öneme Sahip Biyokimyasal Parametreler

Ağustos ve Kasım Aylarında Batman İlinden Elde Edilen Sütlerde Ekonomik Öneme Sahip Biyokimyasal Parametreler Cilt 1, Sayı 1, 2013 / Vol. 1, Issue 1, 2013 Ağustos ve Kasım Aylarında Batman İlinden Elde Edilen Sütlerde Ekonomik Öneme Sahip Biyokimyasal Parametreler Damla KARAKOÇ*, Murat ÇİMEN**, Nazan DEMİR*, Cahit

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ Danışman Doç. Dr. Tufan BAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 2016 [] TEZ

Detaylı

DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ

DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI VİH-YL 2007 0002 DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE

Detaylı

HAVA SOĞUTMALI SU SOĞUTMA GRUPLARINDA HAVA SOĞUTMALI KONDENSERĐN EVAPORATĐF SOĞUTMA ĐLE SOĞUTULMASI

HAVA SOĞUTMALI SU SOĞUTMA GRUPLARINDA HAVA SOĞUTMALI KONDENSERĐN EVAPORATĐF SOĞUTMA ĐLE SOĞUTULMASI HAVA SOĞUTMALI SU SOĞUTMA GRUPLARINDA HAVA SOĞUTMALI KONDENSERĐN EVAPORATĐF SOĞUTMA ĐLE SOĞUTULMASI Cihaz Modeli : LENNOX FHM-170 Toplam Soğutma Gücü : 146,8 Net Soğutma Gücü : 141,8 Giriş Hava Koşulları

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Seralarda yetiştirme ve üretim sezonunu uzatmak, Birim alandan alınan yıllık verimi artırmak, Karlılık oranını yükseltmek amacıyla yaz ve kış mevsimlerinde sera içersinde bitki

Detaylı

Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi ISSN: 2148-0273 Cilt 1, Sayı 2, 2013 / Vol. 1, Issue 2, 2013 Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi Muhammet

Detaylı

Aydın İli Yaz Mevsimi Koşullarında Esmer ve Siyah Alaca Sığırların Bazı Besi Performansı Özellikleri Üzerine Bir Araştırma

Aydın İli Yaz Mevsimi Koşullarında Esmer ve Siyah Alaca Sığırların Bazı Besi Performansı Özellikleri Üzerine Bir Araştırma Hayvansal Üretim 48(2): 1-6, 2007 Araştırma Makalesi Aydın İli Yaz Mevsimi Koşullarında Esmer ve Siyah Alaca Sığırların Bazı Besi Performansı Özellikleri Üzerine Bir Araştırma Mürsel Özdoğan Adnan Menderes

Detaylı

ZOOTEKNİ (VETERİNER) ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI

ZOOTEKNİ (VETERİNER) ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI ZOOTEKNİ (VETERİNER) ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI I. YARIYIL D. KODU DERİN ADI Z/ Teo. Uyg. Top. Kredi VZD 101 Uzmanlık Alan Dersi Z 8 0 8 0 9 VZD 102 Tez Hazırlık Çalışması Z 0 1 1 0 1 eçmeli Dersler(eçmeli

Detaylı

Ankara keçilerinde süt verimi ve oğlaklarda büyümeye etkisi

Ankara keçilerinde süt verimi ve oğlaklarda büyümeye etkisi Ankara Üniv Vet Fak Derg, 59, 129-134, 2012 Ankara keçilerinde süt verimi ve oğlaklarda büyümeye etkisi Halil EROL 1, H. İbrahim AKÇADAĞ 1, Necmettin ÜNAL 2, Halil AKÇAPINAR 2 1 Lalahan Hayvancılık Merkez

Detaylı

Kuru Dönem ve Geçis Dönemi

Kuru Dönem ve Geçis Dönemi Kuru dönemde amaç; Uzun süre süt üreten ve yıpranan meme dokunun yenilenmesi ve gelecek laktasyona hazırlanması, Kolostrum (ağız sütü) üretiminin sağlıklı ve yeterli olmasının sağlanması, Gebelik sonunda

Detaylı

Mersin İli Tarsus İlçesinden Elde Edilen Sütlerin Protein / Yağ Oranının Türk Standartlarına Uygunluğu

Mersin İli Tarsus İlçesinden Elde Edilen Sütlerin Protein / Yağ Oranının Türk Standartlarına Uygunluğu Mersin İli Tarsus İlçesinden Elde Edilen Sütlerin Protein / Yağ Oranının Türk Standartlarına Uygunluğu - doi: 10.17932/ IAU. IAUD.m.13091352.2015.7/27.31-36 Rahime Kamer ÖNOĞLU 1 Murat ÇİMEN 1* Sümeyye

Detaylı

ÇİFTLİK GÜBRESİNİN FARKLI FORM VE DOZLARININ, ÇUKUROVA BÖLGESİ KOŞULLARINDA, TEK YILLIK ÇİM

ÇİFTLİK GÜBRESİNİN FARKLI FORM VE DOZLARININ, ÇUKUROVA BÖLGESİ KOŞULLARINDA, TEK YILLIK ÇİM ÇİFTLİK GÜBRESİNİN FARKLI FORM VE DOZLARININ, ÇUKUROVA BÖLGESİ KOŞULLARINDA, TEK YILLIK ÇİM (Lolium multiflorum Lam.) İN OT VE TOHUM VERİMİ İLE OT KALİTESİNE ETKİSİ* The Effects of Different Forms and

Detaylı

Yarı-entansif sığır yetiştiriciliği

Yarı-entansif sığır yetiştiriciliği Yarı-entansif sığır yetiştiriciliği Bu yetiştirme şeklinde mevsim ve meraların uygun olduğu dönemlerde hayvanlar günün belli bir kısmında meralardan yararlanır. Diğer zamanlarında ise konsantre yem ağırlıklı

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı

Doğum Sonrası (post-natal) Büyüme

Doğum Sonrası (post-natal) Büyüme Doğum Sonrası (post-natal) Büyüme Doğumdan ergin çağa kadar olan büyümedir. Neonatal (yeni doğan) dönemi Infancy (yavru) dönemi Puberty (ergenlik) dönemi Adölesan (gençlik) dönemi Adult (erginlik) dönemi

Detaylı

Laktasyonun ilk Döneminde Dikkat Edilecek Hususlar. Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ

Laktasyonun ilk Döneminde Dikkat Edilecek Hususlar. Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Laktasyonun ilk Döneminde Dikkat Edilecek Hususlar Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Çukurova Üniversitesi Zootekni Bölümü Ziraat Fakültesi 01330 Adana Bu dönem, hemen doğumdan sonra uterusun dinlenmesi ve yeni

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONYA İLİNDE ENTANSİF KOŞULLARDA YETİŞTİRİLEN SAANEN KEÇİLERİNİN ADAPTASYONU VE BAZI VERİM ÖZELLİKLERİ Vahdettin SARIYEL DOKTORA TEZİ Zootekni Anabilim

Detaylı