Tatarça Törekçä süzlek

Transkript

1 ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ Tatarça Törekçä süzlek Süzlek çığanağın «vasqo» cibärde. ABACADAFAGAHAJAKALAMANAPAQARASATAUAVAWAXAYAZ abağa eğrelti, eğreltiotu abağa çäçäk açkaç abağasımannar abajur abaw abaylamastan abaylamíça abaylaw abaylaw abelxayat äber çeber abí äbi abına yığıla abınu abort abrikos abruy abruy abruylı abruylı absurd abzar abzar balık kavağa çıkınca, çıkmaz ayın çarşambası eğreltigiller abajur abo! abov! dikkatsizce, dikkatsiz biçimde dikkatsizce, dikkatsiz biçimde dikkatli olmak, dikkatli davranmak, uyanık olmak sezmek, sezinlemek, farkına varmak, farketmek bengisu, abıhayat abur cubur ağabey, abi ebe, büyükanne, nine sendeleye sendeleye, düşe kalka yıkılmak, sürçmek, tökezlemek, sendelemek çocuk aldırma, kürtaj kayısı, zerdali itibar, prestij, saygınlık, nüfuz yetke, sulta, otorite yetkeli, sultalı, otoriteli, otoriter saygın, nüfuzlu, itibarlı, prestijli saçma, zırva, absürd ahır ağıl

2 abzí abzí abzí abzí keşe aç aç küz aç küzlelek acağan äcäl açan äcät äcätkä alu äcätkä birü äcättä bulu acdaxa äçe äçelek açı açı badäm açığu açılt açılu açındıru açınu açıp salu açıq açıq açıq räweştä açıq süzle açıq xat açıqlaw ağabey, abi beyefendi daha yaşlı adam saygın kişi, saygıdeğer kişi aç (karnı) açgözlü açgözlülük şimşek ecel evren, alem, kainat borç borç almak borç vermek borçlu olmak canavar, ejderha ekşi, acı ekşilik, acılık acı acıbadem acıkmak acımsı, acımtırak açılmak acındırmak acınmak açığa çıkarmak açık açık, berrak açıkça açıksözlü açık mektup açıklamak

3 açıqtan açıq açış açıtqı açıtu açıtu äçkäk açlıq açqıç açu açu açu açu itep açu totu açuın kiterü açulandıru açulanu açutaş ädäbi ädäbiät adäm ädäm adäm balası ädäm zatı adämçä ädäp ädäple ädäplelek ädäpsez adaş açıktan açığa, açıktan, alenen, açıkça vahiy, açım, keşif maya mayalamak acıtmak, acılaştırmak cımbız açlık anahtar açmak keşfetmek öfke, kızma kızarak, öfkeyle kızmak kızdırmak kızdırmak, sinirlendirmek, öfkelendirmek, hiddetlendirmek kızmak, sinirlenmek, öfkelenmek, hiddetlenmek şap edebi edebiyat adam, insan adam ademoğlu, insanoğlu adam adam gibi, insanca edep edepli edeplilik edepsiz adaş, isimdeş

4 adaşqan pulya adaştıru adaşu adım adım sayın adımlaw ädip admiral admiral adres advokat äfände äfärin afät äfiät afişa äfiün äflisun äfrad äfsänä ağaç ağaç awız ağaçlıq ağaçsıl ağaçsıman ağaçsıman ağaltın ägär ağartu serseri kurşun yoldan çıkarmak, saptırmak, yönünü değiştirmek yoldan çıkmak, yolundan çıkmak, yolundan sapmak adım her adımda adımlamak edip, yazar amiral amiral adres avukat efendi, bay aferin, aşkolsun, bravo, helal olsun afet, yıkım, felaket afiyet afiş, bildiri, ilan, reklam, poster afyon, uyuşturucu, haşhaş portakal efrat, fertler, bireyler efsane, söylence ağaç kaba, ağzı bozuk ağaçlık ağaçsıl ağaçsı ağaçsı platin eğer, şayet, ola ki ağartmak, beyazlatmak

5 ağaru ağay ağay ağay ene agent agent agentlıq Ağidel ağım ağım ağım uñayına ağımdağı ağımğa qarşı ağımsu ağıntı ağış ağızu ağrar ağu ağu ağu qaytarğıç ağuçan ağulanu ağulaw ağulı ağusız äğzä äh digänçe ah! ağarmak, beyazlamak ağabey, abi köylü, ağa ağabey kardeş, abi kardeş acente ajan, çaşıt, casus acente Ak İdil (ırmak) akım (su vb. için), akış, akıntı, debi akım, cereyan, eğilim, tarz, dalga (düşünce vb. için) akış yönüne, uyumlu, hepsi gibi güncel, şimdiki, cari, akan, geçen, geçerli, yürürlükte olan akıntıya karşı akarsu, ırmak, nehir akıntı akış akıtmak, dökmek tarım, çiftçilik, ziraat sızmak, sızıntı zehir, ağu, ağı panzehir akışkan, akıcı zehirlenmek zehirlemek zehirli zehirsiz aza, üye, organ, örgen, uzuv şipşak, göz açıp kapayana kadar ah

6 ahahaylaw ähämiät ähämiätle ahäñ ähäñ ahırğı isäptä ajdaha äkämät äkäm tökäm äkiät äkren akula al al yalğau ala ala balıq alaça alaçaq alaçaqlı alafa äläk äläkçe äläkläw äläm alama alam salam ala qola alar alar qädär kahkaya atmak ehemmiyet, önem ehemmiyetli, önemli ahenk, uyum beste, düzenleme, ezgi, melodi neticede, sonuç olarak, son tahlilde ejderha tuhaf salyangoz, sümüklüböcek masal yavaş, ağır, aheste köpek balığı al, kırmızı ön ek (dilbilgisi) ala ala balık alaca alacak alacak alafranga ihbar, bildirim, gammazlama, ele verme muhbir, haberci, gammaz gammazlamak, ihbar etmek, ele vermek bayrak eksi, kötü eski püskü, pılı pırtı, çapul, çaput alaca bulaca, alaca, ala onlar onlar kadar

7 alarça alarda alardan alarnı alarnıñ alarnıqı alası alät alay alay bulğaç alay bulsa alay bolay alaysa älbä älbättä alça alcıw alda aldan aldan aldan kürüçän aldanu aldaq aldaqçı aldaqçılıq aldar aldaw aldında aldınğı onlarca, onlara göre onlarda onlardan onları onların onlarınki alacak (borç) alet, araç, gereç, aygıt, cihaz öyle, onun gibi öyleyse öyleyse öyle böyle öyleyse mama elbette, doğal olarak, haliyle, şüphesiz, kuşkusuz, tabii, elbet, tabiatıyla erik güçten düşmek önde önden önceden, önden ileri görüşlü aldanmak, kanmak, kandırılmak yalan, hile yalancı yalancılık, hilekarlık çok yalancı aldatmak, kandırmak önce, evvel öncü, öncel, önceki, evvelki, ilerideki, selef

8 aldınnan aldınnan artın yaxşı aldıru äle äle alğa alğa çıqu alğa kitü alğa sörü alğa taba alğabaru alğakileş alğakiteş alğarış alğaru alğırlıq alıça älif älifbä alım alınma alınmalı alıp alıp baru alıpsatar alıs alış bireş Alla Allağa şöker önce, evvel git gözüm görmesin, çekil git önümden aldırmak daha, henüz, halen daha, henüz ileriye, ileri öne çıkmak ileriye gitmek, ilerlemek, gelişmek öne sürmek ilerleme, gelişme, gelişim gelişme, gelişim, ilerleme gelişme, gelişim, ilerleme gelişme, gelişim, ilerleme gelişme, gelişim, ilerleme gelişmek, ilerlemek, ileri gitmek beceriklilik, yeteneklilik erik elif, A elifba, abece, alfabe yordam, yöntem, teknik, yol, metot, usul alıntı, aktarma, alınan çıkartılıp alınabilir, sökülebilir alp götürmek, iletmek karaborsacı çok uzak değiş tokuş, alışveriş Allah Allah'a şükür

9 Allağa tapşıru allasız allı artlı allı gölle alma almağaç alman Alman almança almaş almaş almaş almaş tok almaşına almaşınu almaşınu almaşınuçan almaşınuçan almaşlap almaşlıq almaştırğısız almaştıru almaştıru almaşu almaşu almaz alpan tilpän alpar alqa Allaha ısmarlamak allahsız arkalı önlü allı güllü elma, alma elma ağacı, alma ağacı alman Almanya Almanca adıl, zamir (dilbilgisi) değiş tokuş, alışveriş vardiya, nöbet, dönüşüm alternatif akım (elektrik) yerine (bir şeyin yerine) dönüşmek, kendi kendine değişmek dönüşüm, değişim dönek değişken dönüşümlü adıl, zamir (dilbilgisi) değiştirilemez, yerini hiçbir şey tutamaz değiştimek, değiş tokuş yapmak değiş tokuş, mübadele, değişim değişim, mübadele değişmek (karşılıklı) elmas paytak paytak alper, bahadır halka

10 alqa alqalanu alqış alqışlaw alsu altatar altı altın altın köz altın kullı altın tawlar wägdä itü altınçı altınçı altınlaw altınsıman altışar altmış alu aluçı alyapqıç ämäldä ambar ambarçı ämer ämer birü ämma añ añ añ kirü ana aña küpe halkalanmak alkış, tezahürat alkışlamak pembe, kızılsı altıpatlar altı altın 15 Eylül ile 15 Ekim arası pek yetenekli, altın elli tutamayacağı sözler vermek kuyumcu altıncı altın kaplamak, yaldızlamak altınsı, altın gibi, altın sarısı altışar altmış almak alıcı önlük uygulamada, pratikte ambar ambarcı emir, buyruk emir vermek, buyurmak ama bilinç, zihin, akıl, anlık bilinç aklı başına gelmek ana, anne ona

11 änä änä ana et aña qalsa ana qaz änä tege anadan tuma ananas añarğa añastı Anatolia anayort añ belem ançaq anda, anıñda ändam anda monda anda sanda andí andí ğına andız äñgäräk añğarmastan añğışu añğıtu anı äni anıñ anıñça anıq anıq işte aha, ana! dişi köpek ona kalsa..., ona bıraksak... dişi kaz aha, ana! anadan doğma ananas ona bilinçaltı Anadolu anayurt, anavatan bilinç ancak orada endam orada burada ara sıra onun gibi önemsiz, az andız (bir tür ardıç) engerek bilmeden, bilinçsizce anlamak (durumu, ne olup bittiğini) çok kokutmak onu anne onun onca, ona göre tam, belirli hazır

12 anıq itep anıqı anıqlaw anıqlaw anıqqa tanıq bulu änis anısı anısı monısı änkäy anketa añla añlamaslıq añlaşılu añlaşma añlaşu añlatma añlatu añlaw añlı añlı añlılandıru añlılanu añlu annan añnan yazu annan monnan añnan tış annarı annarı añqıw açıkça onunki belirlemek hazırlamak hazıra konmak anason o, sizin söylediğiniz, bahsettiğiniz şu bu, şudur budur anneciğim anket anla(mak) anlamsız, saçma anlaşılmak anlaşma anlaşmak anlatma, açıklama anlatmak anlamak bilinçli aklı başında, farkında bilinçlendirmek bilinçlenmek anlamak ondan bilincini yitirmek, şuurunu kaybetmek ondan bundan, oradan buradan bilinçdışı sonra, daha sonra daha da, üstelik çok kokmak

13 ansat ansatlaştıru ansatlaşu ansız añsız añsız ansız da añsızlıq ant ant eçü antenna apa ap açıq ap aq apara aprel äpsezlek aptırağan aptıraş aptıraşlı aptıraşta kalu aptıratu aptıraw aptırawlı aq aq aq ärem aq may aq öy kolay kolaylaştırmak kolaylaşmak onsuz, o olmadan bilinçsiz bilinçsiz onsuz da, o olmadan da, o olmasa da bilinçsizlik ant, yemin andiçmek, ant içmek, yemin etmek anten abla, teyze, hala apaçık apak, bembeyaz cıvık hamur nisan arsızlık şaşırmış, şaşkın şaşkınlık şaşarak, hayret dolu, şaşkınlık içinde şaşkınlık içinde kalmak şaşırtmak, afallatmak afallamak, şaşırmak, şaşmak, şaşıp kalmak şaşırmış, şaşkın ak, beyaz gözün akı, göz akı pelin (bitki) tereyağı konuk odası, misafir odası

14 aqay küz aqbaba aqbaş aqbur aqburlanu aqburlı aqça aqça qaytaru aqça suqu aqça yançığı aqçäçäk aqçäçle aqçağa äyländerü aqçalata aqçarlaq aqçırşı aqıl aqıl birü aqıl kitü aqıl satu aqılğa kilü aqılğa muafíq aqılğa símaslıq aqılğa yatışlı aqıllı aqıllılanu aqılsız aqırış aqırışu aqırtu pörtlek göz akbaba papatya tebeşir kireçlenmek kireçli akçe, para geri ödeme para basmak cüzdan papatya sarışın paraya çevirmek parasal martı köknar akıl, us akıl vermek, akıl öğretmek aklı başından gitmek akıl satmak akla gelmek akla uygun akla sığmazlık, akıl almazlık, saçmalık, mantıksızlık akla yatkın akıllı akıllanmak akılsız anırış, anırma bağırışmak bağırtmak

15 aqıru aqıru aqlanu aqlanu aqlaw aqlaw aqman toqman aqmasa da tama aqqurğaş äqrenäyü aqrın aqrın aqrın aqrınaytu aqrınayu aqrınlap aqsağan yaq aqsaq aqsaqlıq aqsaq tuqsaq aqşar aqşarçı aqşarlaw aqşarlı aqşarlı aqsatu aqsaw aqsıl aqsıl aqsım aqsöyäk anırmak bağırmak, haykırmak aklanmak, beyazlanmak aklanmak, beraat etmek aklamak, beyazlatmak aklamak (bir davada) karakış, zemheri, şubat mart yağmasa da gürler kalay yavaşlamak, ağırlaşmak yavaş, ağır, aheste adım adım, yavaş yavaş yavaşlatmak, ağırlaştırmak yavaşlamak, ağırlaşmak yavaşlayarak aksayan yön, eksik yön, eksik taraf aksak, topal aksaklık aksak, sakat badana, boya, kireç badanacı, boyacı badanalamak, boyamak, kireçlemek boyalı, badanalı aşırı süslenmiş (kadın) aksatmak aksamak açık (renk için) akçıl, aksı protein asalet, soyluluk, asil, soylu

16 aqtamır aqtaru aqtaru aqtığı bulsın aqtıq aqtıqqaça ar ara ara bozu ara bozuçı ara butaw aradaşçı aralaşu aralaşu aralaşuçan aralıq aralıq ayı araqı ara tirä arba arçan arçıw ärçü ardıru arğanlıq arğı arığan arığanlıq arığayu arındıru arınu ayrık otu aktarmak, karıştırmak araştırmak bu son olsun! son(uncu), en son sonuna kadar ar (yüz metrekare) ara ara bozmak arabozucu, arabozan ara bozmak aracı, arabulucu girişmek, katılmak etkileşme söze karışan, çok konuşan aralık aralık ayı rakı, votka ara sıra, yer yer, bazen araba küçük ardıç arıtmak, temizlemek, ayıklamak soymak (kabuğunu) yormak (yorgunlaştırmak) argınlık (yorgunluk) öteki, oradaki yorgun yorgunluk zayıflamak arındırmak arınmak

17 arıq arıq arıqlanu arış arış qamçılaw arıslan arıslan söte arıslan yöräkle arıtu armas talmas armut arpa arpa arpa eçendä ber boday arqa arqa qapçığı arqan arqanlaw arşın arşınlaw art art işek art san art yaq arta tipü artığı belän artım artında artınnan artınnan baru artınnan quu arık, temiz ark, temizlenme çavdar yıldırım düşmek, şimşek çakmak arslan aslan sütü, rakı aslan yürekli yormak (yorgunlaştırmak) bıkmaz usanmaz, hiç yorulmaz armut arpa arpacık çok yalnız, yalnız sırt, arka sırt çantası kement, urgan kementle yakalamak, bağlamak arşın arşınlamak art, arka arka kapı belden aşağı fon, arkaplan, arka taraf tepmek (geri çevirmek) fazlasıyla artım, artış, artma ardında ardından ardından gitmek, takip etmek ardından izlemek, peşine düşmek

18 artıq artıq irkäläw artıq mullıq artıqsınu artış artqa qalu artta artta qalğan arttan töşü arttırılu arttırıp bäyäläw arttırıp kürsätü arttıru artu aru Arufi, Awrup arulanu aru talu aryaq arzan arzanaytu arzanayu aş aş bülmäse aş peşerü bülmäse aşa aşa aşaldıru aşamlıq aşamsaq äsär artık, fazla şımartmak lüx, aşırı bolluk fazla (gereksiz) bulmak ardıç arkada kalmak, geride kalmak arkada geride kalan peşine düşmek artırılmak abartmak abartmak artırmak artmak arı, saf Avrupa arılaşmak, saflaşmak yorgunluk, argınlık karşı yaka ucuz ucuzlatmak ucuzlamak aş, çorba, yemek yemek odası, lokanta mutfak ye! aşarak, geçerek aşındırmak yemek, yiyecek obur eser

19 äsär yazu äsasän asat aşatu aşaw aşçı asfalt asfaltlaw Äsiä aşığıç aşığıç xäbär aşığıçlıq aşığu aşığu asıl asıl fiker asıl qanun asıl taş asıldağı asılu aşıqtıruçı äsir äsirdäge äsirlek aşıru aslam aşlama aslamçı aslamğa salu aslan aşlaw eser yazma esasen kolay yedirmek, beslemek yemek aşçı asfalt asfaltlamak Asya acil, acele, ivedi acil haber acelecilik acele, ivedi acele etmek asıl ana fikir anayasa değerli taş, mücevher temeldeki asılmak aceleci, ivecen esir, tutsak esir, tutsak esirlik, esaret, tutsaklık aşırmak (bir yerden) faiz gübre faizci, tefeci faize yatırmak aslan gübrelemek

20 asma äşmäkär äsnä äşnä asqan asqan aşqazan aşqazanı asqı yaq asqorma äşquar äşquarlıq asraw asrawçı assızıq assızıqlaw ast astağı astañ astan ut yörtü astar astında astırtın eş astma asu aşu aşu aşyawlıq aşyawlıq asyul takı işadamı esna, an ahbap asılmış asılmış mide mide alt, alt yan, aşağı altyapı işadamı iş beslemek, bakmak, büyütmek, korumak, kollamak bekçi, bakıcı altçizgi altını çizmek, vurgulamak alt, aşağı aşağı, aşağıdaki bilinçaltı saman altından su yürütmek astar altında entrika astım asmak aşmak yükselmek masa örtüsü peçete altgeçit, altyol

21 at at at at qarawçı at qorğırı ata ata ana atalandıru atalanu atalğı atalı analı atalu atalu atama ataman atanu ataqay ataqaz ataqlı ataqlı keşe ataw ataw atawlı äti atı çığu äti äni atı çabı çığu atılğan yoldız atılu atırtu ätkäy ad at at(mak) seyis, at bakıcısı adı batsın! baba anne baba, ana baba, ebeveynler döllemek döllenmek matkap analı babalı adanmak adlandırılmak terim çete başı atanmak, adlandırılmak babalık kaz ünlü ünlü atamak, adlandırmak adamak atanmış baba adı çıkmak anne baba, ana baba, ebeveynler adı çıkmak meteor, göktaşı, akanyıldız atılmak (değişik anlamlarda) ayırtmak (iki şeyi birbirinden) babacığım

22 atlağan sayın atlanu atlatu atlaw atlaw atlı ğäskär atlı keşe atlığıp toru atlığu atmosfera atna atna atnağa ber tapqır atnalıq atqamenär atqıç atu atu august autobus autokütärgeç autor avangard avans avanslaw aw awans awaz awaz birü awazdaş awçı her adımda ata binmek adımlatmak adımlama, yürüme adımlamak, yürümek atlı asker, süvari binici, atlı kişi çok istekli, hevesli olmak atılmak atmosfer hafta cuma günü haftada bir kez haftalık binici, at binici mancınık atmak ateş etmek, silah atmak ağustos otobüs vinç, çekici yazar öncü, avangard öndelik, avans öndelik vermek, avans vermek av avans ses, avaz seslemek, ses vermek eşsesli, sesdeş, uyaklı, kafiyeli avcı

23 awçılıq awıl awıl ağayı awıl keşese awıl xucalığı awıldaş awır awır xäldä qalu awır xäräkätle awırayıp toru awıraytu awırlaşu awırlı awırlıq awırttıru awırtu awırtu awıru awıru awıru yatağı awıruçan awırulı awıruxanä awış awışlı awıştıru awışu awız awız açu awız balda mayda awız da açmaw avcılık köy köylü, köyde yaşayan köylü, köyde yaşayan tarım aynı köylü, köydeş ağır zor durumda kalmak ağır hareketli, hantal ağırlaşmak, uykulu olmak ağırlaştırmak ağırlaşmak yüklü, hamile, gebe ağırlık ağrıtmak, acıtmak ağrı, acı ağrımak, hasta olmak hasta hastalanmak, hasta olmak, ağrımak hasta yatağı sık, kolay hastalanan hastalıklı hastahane eğim, meyil eğik, italik, yana yatık eğriltmek eğmek, yatırmak (bir yöne) ağız oruç açmak, iftar etmek bir eli yağda bir eli balda ağzını açmamak, hiçbir şey

24 awız eçendä botka peşerü awız eçennän awız icatı awız itü awız peşü awız suları ağu awız suları kilü awız yomu awızdan awızğa awızdan ut çäçü awızğa alğısız awızı qolaqqa citü awızıña bal da may awızıñnan cil alsın awızlıq awızlıqlaw awlaqlaw awlaw awmaqay Awrup awtoarba ax ax itü axıldaw axır äxirät axırdağı söylememek dilinin altında bakla olmak, açıkça söylememek mırıldanarak (konuşmak) halk edebiyatı tadına bakmak ağzı yanmak (sıcak bir şeyden) ağzının suları akmak, iştahlanmak ağzının suları akmak, iştahlanmak ağzını kapatmak, ketum davranmak, konuşmamak ağızdan ağza, kulaktan kulağa ağzından ateşler saçmak, çok sert, öfkeli konuşmak ağza alınmayacak, ağza alınmaz ağzı kulağına varmak hay ağzına sağlık, ne güzel söylüyorsun, söyledin ağzından yel alsın, o nasıl söz ağızlık, gem gemlemek, gem vurmak çalkalanmak (gemi vb.) avlamak saf, herşeye inanan avrupa otomobil ah, of ah etmek, ahlamak ahlamak, oflamak son, ahir ahiret sondaki, sonuncu

25 axırdan äxlaq äxlaqí turılıq äxlaqsız axmaq axmaqlaşu ay ay ay sayın aya ayägürä yörüçe ayaq ayaq çalu ayaq çalu ayaq cirgä timäw ayaq kieme ayaq tartma ayaq yalı ayaqçu ayaqlanu ayaq qulı bäyläw ayaq sayaq ayaqtan yığu ayaw ayawsız äybät äybätlättü äybäträk sonda ahlak ahlaki doğruluk, erdem ahlaksız ahmak, alık ahmaklaşmak, aptallaşmak, alıklaşmak ay! ay (yılın 12 de biri) her ay aya (el) yaya ayak çelme, çelme takmak çelme takmak ayağı yere değmemek, çok hızlı yürümek ayakkabı ayakları geri geri gitmek ayak kirası çorap yerine kullanılan kumaş parçası ayaklanmak (isyan anlamında değil) elini ayağını bağlamak seyrek, ender, nadir kökünden yıkmak acımak, korumak acımasız iyi iyileştirmek daha iyi

26 aydan ay äydär äye ayğa ber tapqır ayğır ayıl ayıq ayıq baştan ayıqlıq ayırğıç ayırğısız ayırılğan ayırılğısız ayırılışu ayırılmas ayırılsız ayırılu ayırılu ayırım ayırım açıq ayırma ayırmalı ayırmasız ayıru ayıru ayıruça äyländergeç äyländerü äyläneç yul äylänü äylänü aydan aya, her geçen ay... önder, lider evet ayda bir kez aygır kemer tokası ayık ayık kafayla ayıklık ayırıcı ayrılmaz, ayrılamaz ayrılmış ayrılmaz, ayrılamaz ayrılmak (boşanmak) ayrılmaz ayrılmaz ayrılma ayrılmak ayrı, farklı apayrı fark, ayrım farklı, ayrı ayrımsız, farksız ayırma ayırmak ayrıca dönüştürücü dönüştürmek dolambaçlı yol döndürmek dönmek, çevirmek

27 aylıq aylıqlap aymaqay aymılışu aynıñ ayında aynıq aynıtu aynıw aynu ayqala çalkana ayqaldıru ayqalu ayrım açıq äyteleş äytem äyter süz äytü ayu ayu öye aywa ay way ay wayğa qaramíça az äz az ğına az süzle azalia azap azap çigü aylık aylık olarak dönek raslaşamamak, buluşamamak, görüşememek her ay ayık ayıltmak ayılmak ayıkmak, ayılmak sallana sallana, sallanarak sallamak, sallandırmak, salındırmak sallanmak, salınmak apayrı telaffuz, sesletim deyiş, özdeyiş diyecek (söz) demek, söylemek ayı in, ayı evi ayva ah vah! ah cah etmesine bakmadan az az birazcık az ve öz, veciz açelya azap, çile, eza, elem azap çekmek, çile çekmek, eza görmek, eziyet görmek

28 azap kürü azaq azaqqaça azaqqı azaqqı tapqır azaqtan azart azat azat azat itü azatlıq azaw teş azaytu äzäytü azayu äzäyü azdıru äzer äzerlänü äzerlänü äzerläw äzerlek äzerleksez azğın azıq azman az maz äz mäz azraq azsınu azap çekmek, çile çekmek, eza görmek, eziyet görmek son, sonuç, bitim sonunaca, sonuna kadar sonuncu son kez, son defa sonunda, en son coşku, coşkunluk, ateşlilik, heyecan azat, özgür azat, hür, özgür azat etme özgürlük azıdişi azaltmak azaltmak azalmak azalmak azdırmak hazır, şimdi hazırlanma hazırlanmak hazırlamak hazırlık hazırlıksız azgın azık azman biraz biraz daha az azımsamak

29 azu BABEBIBLBOBRBUBY bab baba baba qoş baba tel babaçı bäbäk babalayka babasır babay babaylar süze bäbi bäbiläw bäbkä bacay badäm bädräf bädräf bağana bağana kebek katıp kalu bağışlaw bagor bağu bağuçı bahadir bäk baken bäkkäl bal bal azmak bab dede pelikan eski dil sünnetçi göz bebeği üç telli Rus sazı bağırsak kurdu, asalak dede, büyükbaba atasözü bebek doğurmak, yavrulamak bebek bacanak badem tuvalet, ayakyolu, banyo tuvalet sütun, direk, kolon direk gibi dikilmek, odun gibi durmak adamak çengel bakmak falcı bahadır bey deniz feneri bakkal bal balo

30 bal qortı bala bäla bala aldıru bala qarawçı bala salu bala taşlaw bala töşerü balaçağa bala çağa balaçaq balağa uzu balağa uzu balağan bäläkäy bäläkäydän balalanu balalar baqçası bälalar säbäpçese balalarça balalaw balans balaq bäla qaza balawız balawız sıqu bälcä balçıq baldaq baldız bäleş arı çocuk bela çocuk aldırma, kürtaj çocuk bakıcısı, bebek bakıcısı çocuk düşürme çocuk düşürme çocuk düşürme çocuklar çoluk çocuk, bebe belik çocukluk (dönemi) bebek beklemek, gebe olmak gebelik baraka küçük, küçücük küçüklükten, çocukluktan çocuklaşmak anaokulu şamar oğlanı çocukça çocuk doğurmak bilanço, denge paça kaza balmumu sessizce ağlamak, ağlamaklı olmak keser balçık yüzük, halka baldız börek, çörek

31 baliğ bulu balıq balıq totu balıqçı bälkem bälki ballı ballı quzaq bällür bal may balqalaq balqaşıq balta balta ostası baltaçı baltır baltırğan bambuk banan bändä banka bäpkä baqa baqaleyä baq baq baqça baqçaçı baqçı baqıldaw baqır baqır reşit olmak, erişkin olmak balık balık tutmak balıkçı belki belki tatlı, ballı keçiboynuzu billur bal yağ bal kaşığı, tatlı kaşığı bal kaşığı, tatlı kaşığı balta marangoz dülger baldır baldıran, ağıotu bambu muz bende, kul kavanoz deste (ekin), yığın (ekin) kurbağa bakkal, bakkaliye vak vak bahçe bahçıvan bak! bakın! vaklamak bakır ibrik tepsisi

32 baqırçı baqıru baqla baqlajan baqraç baqtıru bar bar bar bar bar bar xoquqlar saqlanğan bara tora baraban bärabär bärabär bara bara bäräkät bäräkätle bäräkätsez bärän bäräñge bäräñge onı bäränläw bärbär bäreleş bärelü barı barı barı barı tik bakırcı bağırmak bakla patlıcan bakraç baktırmak var varlık var, git bar, pavyon her her hakkı saklıdır gitgide, giderek davul beraber, birlikte yerine yayan, yürüyerek bereket bereketli bereketsiz kuzu, koç, oğlak patates patates unu kuzulamak berber çarpışma çarpışmak her hepsi yalnızca, tek, fakat, ancak sadece

33 barıber barıbız barığ qaytu barınça barısı barlaw barlaw barlığı barlıq barlıq barlıq barlıqqa kilü barlıqqa kiterü barmaq barmaq aşa qaraw barmaq isäbe barmaqça barmaqqa barmaq suqmaw barqıldaq baru baru bärü bärxet bas baş bäs bäs bäs baş äylänü hepsi bir, hepsi aynı hepimiz gidip gelmek, gidip dönmek var oldukça hepsi yoklamak yoklama bütünü, hepsi, tümü, tamamı bütünü, hepsi, tümü, tamamı varlık olumluluk (dilbilgisi) ortaya çıkma, meydana gelme ortaya çıkarmak, meydana getirmek parmak göz yummak hece ölçüsü eldiven parmağı yaralı parmağa işememek, parmağını kımıldatmamak ardıçkuşu, bozbakkal varmak, gitmek yürümek çarpmak (matematikte değil), vurmak kadife bas (ses) baş don (soğuk) demek ki yeter başı dönmek

34 baş citü baş iw baş kieme baş kütärü baş kütärüçe baş mie baş söyäge başaq başaq bäsärü başbaştaq başbaştaqlanu başça basılğan basılu basım basım yasaw basım yasaw basımçaq başına töşü basınqı basınqılanu basıp alu basıp alu basıp çığaru basıp totılmas başlam başlanğıç aklı yetmek, aklı ermek baş eğmek, boyun eğmek şapka baş kaldırma baş kaldırıcı, isyancı beyin kafatası, kafa kemiği başak mızrak ucu donmak kafasına estiği gibi davranan, burnunun dikine giden kafasına estiği gibi davranmak, burnunun dikine gitmek başlık (kitap vs.) basılan, basılı, basılmış basılmak basım vurgu vurgulamak halim selim, uysal, yumuşak huylu üzüntü, sıkıntı sakin, dingin, serinkanlı sakin olmak, dingin olmak, serinkanlı olmak işgal, istila işgal, istila etmek basmak, yazdırmak, (basıp çıkarmak) bastırılmaz, zapt olunmaz başlangıç, baş kısım, giriş başlangıç

35 başlanğıç noqta başlanu başlaw başlı başlıça başlı küzle bulu başlı küzle itü başlıq başlıq başlıq basma basma basma başma baş basmaxanä başnı selkäw başqa başqaça başqala basqarılış başqaru başqaru başqası başqatörle basqıç basqıç basqın başqort başqortça başsız başta başlangıç noktası başlanmak başlamak kafalı, akıllı başlıca baş göz olmak baş göz etmek baş, patron kılavuz, rehber başlık, şapka basma (kumaş) basamak baskı (birinci, ikinci gibi) başa baş basımevi başını sallamak, kafasını sallamak başka başkaca, ayrıca başkent başarma, başarı başarmak, becermek yürütmek başkası başka türlü düzey, seviye merdiven baskın Başkurt Başkurtça kafasız, akılsız başta, ilkin

36 baştağı baştan baştan ütkärü baştanayaq bastıru bastıru baştübän basu basu başwatqıç başwatqıç bata çuma bäti batıp üläw batır batırıp üterü batırlarça batırlıq batıru batman batqaq batqaqlıq batu baw bäw bäw bäwel bawır bawırsaq bäxäs bäxäsçe başkaki, önceki, ilk önceden baştan (başından) geçmek (başından bir olay geçmek gibi) baştan ayağa, tümüyle, tamamen sindirmek (baskıyla) bastırmak tepe taklak, tepesi üstü tarla, arsa basmak bulmaca çözümü zor olan şey bata çıka, batarak kuzu, oğlak boğulmak (batıp ölmek) cesur, batur boğmak (batırıp öldürmek) kahramanca, cesurca cesaret, baturluk batırmak batman batak bataklık batmak bağ e bebeğim ee ee sidik bağır hamurdan yapılan bir yemek tartışma tartışmacı

37 bäxäsläşü bäxäsläşü bäxel bul bäxelläşü bäxellätü bäxelläw bäxet bäxetle bay bäy baya bäyä bäyä birü bäyä qazanu bayağı bäyäläw bäyäle bäyan bäyän itü bayanat bayannama bäyäse kütärelü bäyäse töşü bäyäsez bäy bäy bäyet bäyge bayğışlanu bayıtu bäyläm bäyläm bäyläw tartışma tartışmak helal et, hakkını helal et helalleşmek helal ettirmek helal etmek baht mutlu, bahtlı zengin, varsıl, bay, bey vay! geçen (geçenlerde) değer, kıymet değer vermek değer kazanmak, değerlenmek geçenki değer biçmek değerli, kıymetli, pahalı beyan beyan etmek beyanat beyanname değeri artmak değeri düşmek, değeri azalmak değersiz, kıymetsiz pış pış beyit at yarışı, yarış sessiz durmak zenginleştirmek demet, tutam örgü örmek

38 bäyläneş bäyläneşle bäylänü bäyläw bäyläw bäyläweç bäyle bulu baylıq bäynälmiläl bäyräm bäyräm aldı bäyräm itü bäyrämçä bayramxanä bayraq bayraqçı bäysezlek bäysez möstäqil baytal baytaq baytar baytarlıq bayu bayu bäz bazar bazar bazar qoru bazar yasaw bazımlı bağlantı bağlı, bağlantılı azarlamak, çıkışmak bağlamak örmek sargı bağlı olmak zenginlik, varsıllık uluslararası, milletlerarası bayram arefe, arife bayram etmek bayramlık lokanta bayrak bayrakçı, bayraktar bağımsızlık, bağsızlık bağımsız genç kısrak bir çok, oldukça, bir hayli, epey, epeyce, hayli baytar, veteriner baytarlık, veterinerlik zenginleşmek batmak (güneş için) bez piyasa, pazar, market çarşı, pazar her kafadan bir ses çıkmak her kafadan bir ses çıkmak cesur, cesaretli, yürekli

39 bazu begemot beläk beläkçä belämä belän belän beläw beläw taşı beläwçe beläzek beldekle beldeksez belderü belderü belem belenü beler belmäs beleşü belgän kürgän belgeç belgeçlär törkäme belgeçlek belü benzin ber ber awız süz ber başına ber keşe ber kicäk ber märtäbä cesaret göstermek suaygırı bilek bileklik sömürge olan topraklar ile kundak (bebek için) bilemek bileğitaşı, bileği, eğe toprak sahibi bilezik bilgili bilgisiz bildiri, duyuru, ilan bildirmek, belirtmek, duyurmak bilgi bilinmek, belirmek bilir bilmez öğrenmek, öğrenmeye çalışmak bildik, tanıdık uzman, bilgin panel uzmanlık, bilginlik bilmek benzin bir iki çift söz bir başına, tek başına bir kişi, birey bir parça bir derece

40 ber niçä ber yotım su beräm beräm beränlekläp satu berär berärse beräw berawıq beraz berazdan ber ber ber ber artlı ber ber artlı ber berenä ber berennän ber bereñne ber berse ber bersenä ber bersenä bärelü berdäm berdämläşü berdämlek berdän berdänber bere beregü beregü berekmä berekterü berekterü berençe birkaç bir içim su birer birer, ayrı ayrı, tek tek perakende satış birer birisi, biri, bir kişi biri, birisi bir an biraz birazdan bir bir ardarda, birbiri ardında(n) birbiri ardından, ardışık birbirine birbirinden birbirini birbiri birbirine birbirine çarpmak, çarpışmak birlikte, hep birlikte birleşmek, birlik oluşturmak birlik birden, aniden, ansızın tek, biricik, yegane biri yapışmak birikmek birikim biriktirmek yapıştırmak birinci, ilk

41 berençedän berençel beret bergä bergä bişne kuşu bergäläp berişle berkem berketü berläşmä berläşterü berläşü berläşü berlek Berleşkän Millätlär bermälne bernärsä berni berniçä berniçek bernindi berniqadär berqadär berqatlı berqawım berqaya berqayçan berqayda berrättän ilk olarak, birincisi birincil bere birlikte, bir arada, beraber bire bin katmak, abartmak birleşerek, birlikte, bir arada, beraberce tekdüze, yeknesak, monoton hiç kimse yapıştırmak, kenetlemek, perçinlemek birleşme birleştirme birleşme, birleşim birleşmek birlik Birleşmiş Milletler bir anda hiçbir şey hiçbir şey bir kaç, bir takım asla, hiçbir şekilde hiçbir az çok, biraz biraz basit, saf (kişi için) bir an hiçbir yere hiçbir zaman hiçbir yerde yanı sıra

42 berse berse bersenä berse dä tügel berse ber berse bersennän bersüzsez bertigez bertigez bertigez yasu bertörle bertösle bertotaştan bertuğan bertuğannıñ qızı bertuğannıñ ulı bertuqtawsız berük berüze bet betçä beterenü betergeç beterü beteş betkän baş betkän betkesez betläw betle betmäs tekämäs betmäs tekänmäs betü birisi birbirine hiçbiri değil hiçbiri birbirinden tek kelime etmeden, itirazsız aynı denk dengelemek, eşitlemek tek çeşit tek renk, aynı renk aralıksız, bir seferde kardeş kız yeğen erkek yeğen durmaksızın, aralıksız lütfen yalnız başına, tek başına bit sivilce tasalanmak, kederlenmek silgi bitirmek bitiş ne olursa olsun sonsuz, bitmeyen, bitimsiz bitlenmek bitli bitmez tükenmez bitmez tükenmez bitmek

43 bez bez bezdä bezdän bezeldäw bezne bezneke bezneñ bezneñ çaqlı bezneñ qädär bezneñ xätle bezneñçä biä biçara bidon biegäy biegäyt biek biek bieklek bietü biew bığır bığır bığırdaw bigräk bigräk tä biğsät bik bik bik bik biz, tığ biz bizde bizden vızıldamak bizi bizimki bizim bizim kadar bizim kadar bizim kadar bizce, bize göre kısrak biçare, çaresiz bidon büyümek, yükselmek, yücelmek büyütmek, yükseltmek, yüceltmek üstün, yüce, tüksek büyük, yüksek, yüce büyüklük, yükseklik, yücelik oynatmak oynamak, dansetmek fıkır fıkır fıkırdamak daha çok, aşırı özellikle biset gayet kilit pek, çok sürgü, mandal

44 bik naçar bik qimmätle bik şäp bik tiz ränci torğan bik yaxşı bik zur bikä bikä bikäç bikläp quyu bikläw bikläw bikläweç bikle bikrä bil bil qayışı bil sızlaw biläm bilämçe bilämdä yörew biläw biläw biläw bilbaw bılbıl bilet biletçe bilgä tayanu bilge berbat (çok kötü) pek kıymetli, çok değerli pekiyi, pekala, peki kolay incinir (pek tez incinen) çok güzel (pek yahşı) çok büyük, pek büyük zengin kadın hanım, hanımefendi yeni gelin kilitlemek, kapatmak kilitlemek, kapatmak hatmetmek sürgü, kilit kitli, kapalı, sürgülü mersin balığı bel kemer (bel kayışı) bel ağrısı(sızısı), beli ağrımak(sızlamak) boş gezmek, amaçsız dolaşmak aylak, boş gezen gezinmek, dolaşmak, volta atmak belemek (bebek) sahip olmak (bir yere) kundak (bebek için) kemer (bel bağı) bülbül bilet biletçi elini beline atmak belirti