MOBİL PAZARLAMA PAZARLAMA STRATEJİLERİ T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME DOKTORA PROGRAMI

Transkript

1 T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME DOKTORA PROGRAMI PAZARLAMA STRATEJİLERİ MOBİL PAZARLAMA Danışman: Prof. Dr. Ayşe AKYOL Hazırlayan: Hatem KARAPINAR

2 1. GİRİŞ MOBİL PAZARLAMA KAVRAM VE TANIM AMAÇ ÖZELLİKLER TEKNİKLERİ SMS/MMS Mobil Kuponlar Mobil Reklam Konum Bazlı Servisler (LBS) QR Kod MOBİL PAZARLAMA ÖRNEKLERİ IKEA Örneği Caffe Nero Örneği Heineken Örneği LG Örneği Kanyon Örneği SONUÇ KAYNAKÇA... 12

3 1. GİRİŞ Mobil cihazların hızla yaygınlaşması, dünya genelinde hızla gelişen GSM altyapısı ve GSM piyasasındaki rekabetin ücretler üzerindeki tüketici lehine etkisi sonucunda mobil iletişim çağımızdaki birincil iletişim şekli haline gelmiştir. Bu durum tüketiciler ile iletişim kurmak ve hedef kitleye en kısa yoldan ulaşabilmek için sürekli yeni arayışlar içerisinde olan işletmelerin de dikkatini çekmiş ve pazarlama faaliyetleri son yıllarda artan bir hızla radyo, televizyon, gazete gibi konvansiyonel mecralardan mobil mecraya doğru kaymaya başlamıştır. Bu gelişmeler ışığında yakın geçmişte ortaya çıkan ve popülerliği gittikçe artan mobil pazarlama kavramı incelemeye değer bir unsur olarak göze çarpmaktadır. Bu noktadan hareketle çalışma içerisinde mobil pazarlamanın tanımı, mobil pazarlamanın amaçları, mobil pazarlamanın özellikleri ve mobil pazarlamanın diğer pazarlama türleri ile ilişkisi hakkında bilgiler sunulmuş, mobil pazarlama metotları açıklanmış ve mobil pazarlama ile klasik pazarlama arasında karşılaştırma yapılarak aralarındaki farklılıklar ortaya konulmuştur. Takip eden bölümde ise mobil pazarlama uygulamaları ile ilgili kısa örnekler verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise genel bir değerlendirmenin yer aldığı sonuç bölümü ve çalışma süresince yararlanılan kaynakların listelendiği kaynakça bölümü yer almaktadır.

4 2. MOBİL PAZARLAMA 2.1. KAVRAM VE TANIM Mobil iletişime ve mobil cihazlara olan ilgi bu denli büyürken tüketicilere ulaşmak için sürekli yeni mecralar arayışında olan işletmelerin, mobilitenin getirdiği avantajları es geçmesi düşünülemez bir durumdur. Mobil iletişimin yaygınlaşması, işletmelerin, her zaman ve her yerde müşteriye bağlanabilme isteklerine yenilikçi bir yaklaşım getirmiştir (Taşçı, 2010). Bu nedenle 90 lı yılların ikinci yarısı ile birlikte mobil kanallar üzerinden tüketicilere yönelik pazarlama faaliyetleri başlatılmış ve bu faaliyetlerin bütününü ifade eden "Mobil Pazarlama" kavramı literatürdeki yerini almıştır. Pazarlama açısından oldukça genç bir kavram olmasına karşın, literatürde mobil pazarlama ile ilgili birçok farklı tanıma rastlamak mümkündür. Bu tanımlar arasında dünya çapında en geçerli olanı Mobil Pazarlama Birliği (Mobile Marketing Association - MMA) tarafından yapılan tanımdır yılında kurulan New York kökenli Kablosuz Reklamcılık Birliği (WAA) ve 2003 yılında kurulan Avrupa orjinli Kablosuz Pazarlama Birliği (MWA) nın birleşmesi ile oluşan bu kuruluş, mobil pazarlamayı reklam ve satış promosyon aktivitelerinin, mobil kanallar yoluyla müşteri ve davranışlarını hedef aldığı bir pazarlama türü olarak tanımlamaktadır (Deniz vd., 2012). Mobil pazarlama, mobil mecranın marka ve son kullanıcı arasında bir iletişim ve eğlence kanalı olarak kullanılması olarak da ifade edilmektedir. Bu tanıma göre mobil pazarlama, tüketiciye her an ve her yerde, anlık, doğrudan, interaktif ve hedefli mesajlar iletme yeteneğine sahip tek pazarlama kanalıdır (Michael ve Salter, 2006). Mobil pazarlama, müşterilerle ve olası müşterilerle iletişim kurmak ile ürün, hizmet ve ek olarak fikirlerin tanıtılması için mobil araçların ve kablosuz medyanın kullanılmasıdır. Zaman ve yer farkındalığı yaratmak, ürün, servis ve kişisel bilgi sağlamak için kablosuz araçları kullanan pazarlama şeklidir (Bayuk ve Güzeler, 2010). Mobil pazarlama, interaktif kablosuz medyayı müşterilere ürünleri, hizmetleri ve fikirleri destekleyen kişiselleştirilmiş bilgileri zaman ve mekan hassasiyetiyle sağlamak ve böylelikle tüm taraflar için değer oluşturmak için kullanmak olarak tanımlanabilir (Dickinger vd., 2004).

5 İşletmeler tarafından tüketicilere iletilecek mesajların dikkat çekme, ilgi uyandırma ve tüketiciyi harekete geçirme özelliklerine sahip olması, ürün ve hizmetlerin tutundurulması açısından önemli bir gereksinimdir. Mobil cihazlar üzerinden yapılan pazarlama faaliyetleri bu gereksinimleri rahatlıkla karşılayacak teknolojik alt yapıya ve esnekliğe sahiptir. Bu nedenle mobil pazarlamanın, pazarlama karmasının (4P) tutundurma bileşeni ile yakın bir ilişki içerisinde olduğu görülmektedir. Bu durumun bir sonucu olarak, literatürde, mobil pazarlamanın, 4P'nin tutundurma bileşenine vurgu yapılan birçok alternatif tanımına rastlamak mümkündür. Bu tanımlara göre mobil pazarlama,pazarlama karmasının tutundurma elemanına dayanmakta ve mal, ürün, hizmet ve fikirlerin tutundurulmasında mobil iletişim tekniklerinin kullanıldığı bir pazarlama iletişimini ifade etmektedir (Sütütemiz ve Kurnaz, 2011). İşletme ile ilgili tüm çıkar gruplarına faydası olacak şekilde mobil telefon aracılığıyla malların, hizmetlerin ve fikirlerin tutundurulması sürecinde yararlanılan kablosuz interaktif bir pazarlama aracıdır (Deniz vd,. 2012). Ürünlerin tutundurulması amacıyla hedef kitleye duyurulması, benimsetilmesi, satın alma isteği yaratılması için mobil mecra üzerinden ve/veya mobil ürünler kullanılarak marka faaliyetleri gerçekleştirilmesidir (Karaca ve Ateşoğlu, 2006) AMAÇ Etkilenen ve etkileyen olarak; gerek tüketici gerekse işletmeler olarak, Mobil Pazarlama nın her iki yönde farklı amaçları bulunmaktadır. Tüketiciler açısından mobil pazarlamanın öncelikli amacı, sadece bilgisayar başında olarak değil, akıllı telefon gibi mobil araçlar yoluyla herhangi bir yerden ve herhangi bir zamanda satın alınmak istenen ürün ya da hizmetin özelliklerine erişip, sipariş verebilme, ödeme gerçekleştirebilme, kısacası alışveriş yapabilme kabiliyetini kazanmaktır. Bu sayede mobil cihazlar, satın alma kararı noktasında tüketicilerin işlerini kolaylaştırarak zaman ve enerji tasarrufu sağlamakta ve bu özellikleri ile tüketiciler için adeta bir tür alışveriş asistanı haline gelmektedirler. İşletmeler açısından ise mobil pazarlama, düşük maliyetli, etkileşimli, geri dönüşümü olan, yüksek etkileme gücüne sahip, kişisel, eğlenceli bir pazarlama aracıdır. İşletmeler bu aracı kullanarak marka farkındalığı yaratmak, tüketici zihnindeki marka imajını değiştirmek, marka bağlılığı yaratmak ve tüm bunların sonucu olarak satışlarını arttırmayı hedeflemektedirler (Çağlar ve Karagöz, 2011).

6 Marka farkındalığı yaratmak işletmelerin mobil pazarlama faaliyetleri ile amaçladıkları en temel noktadır. Zira tüketicinin farkında olmadığı bir ürün ne kadar uygun bir fiyata ve ne denli güçlü bir dağıtım ağına sahip olursa olsun tüketiciler tarafından rağbet görmeyecektir. Mobil pazarlama, müşterilerin farkına varma ve hatırlama yeteneğini hedef alarak özellikle piyasaya yeni çıkmış ürün ve hizmetlerin tüketicilere hızlı ve etkili bir biçimde lanse edilmesi edilmesini sağlamaktadır (Pousttchi ve Wiedemann, 2006). Mobil pazarlama işletmeler açısından aynı zamanda marka imajını değiştirme amacını da taşır. Marka imajı, tüketicilerin hafızalarında tuttukları markaya bağlı çağrışımlar dizisi olarak ifade edilmektedir (Karaca ve Gülmez, 2010). Mobil pazarlama faaliyetlerinin işletmeler açısından bir diğer amacı ise marka bağlılığını artırmaktır. Marka bağlılığı, müşterilerin markayı yeniden ve daha fazla miktarda satın almasını sağlamaktır (Karaca ve Gülmez, 2010). Tüketicinin markaya karşı olumlu hisler duyması, bağlı olduğu markayı diğer markalardan daha sık satın alması, satın almaya devam etmesi ve markayı daha uzun süreler kullanması için işletme ile tüketici arasında özel bir bağın gelişiminin sağlanması gereklidir. (Ünal vd., 2002) Bu noktada mobil pazarlama, işletmelere, tüketicinin mobil cihaz kullanımındaki eğilimlerini takip ederek onlara özel kişiselleştirilmiş içerikler sunulması imkanını sağlamaktadır. Bu sayede tüketici ile firma arasındaki ilişki özel bir boyuta taşınarak, marka bağlılığı sağlanmış olmaktadır. Bu tür kişiselleştirilmiş içeriklerin sunulabilmesi için mobil pazarlama faaliyetlerinin yanı sıra izinli pazarlama ve veri tabanlı pazarlama faaliyetlerinin de gerçekleştirilmesi gereklidir.

7 2.3. ÖZELLİKLER Mobil pazarlamanın en önemli özelliği mobilite kavramına dayanmasıdır. Mobilite, bireylerin hareket halindeyken dahi bilgiye erişebilmesini ve bu bilgilerle ilgili işlem yapabilmesini mümkün kılacak mobil çözümler yaratmak amacıyla oluşturulmuş bir teknolojidir (Bayuk ve Güzeler, 2010). Mobilite bu yönüyle pazarlama faaliyetlerine hareket kabiliyeti ve taşınabilirlik özelliklerini katmaktadır. Mobil iletişim cihazları sayesinde mobilite ve iletişim teknolojilerinin unsurları bir araya gelerek mobil pazarlama faaliyetlerinin çerçevesini oluşturmuşlardır. Mobil cihazlar sayesinde mobilitenin pazarlama faaliyetlerine kazandırdığı hareket kabiliyeti ve taşınabilirlik özelliklerinin yanı sıra karşılıklı etkileşim özelliği de eklenmiştir. Mobil cihazlar sahip oldukları teknoloji ve yaygın kullanım şekilleri göz önüne alındığına mobil pazarlama açısından iki temel fayda sağlamaktadır. Bu faydalar; mobil cihazların her zaman açık olması ve bu cihazların sürekli kullanıcısının yanında olmasıdır. Mobil cihazların sahip oldukları bu özellikler pazarlamacılara hedef kitleye her zaman ulaşabilme imkanı sunmaktadır. Mobil cihazların bu faydalarına ek olarak mobil pazarlama faaliyetleri işletmelere

8 kolaylıklar sağlayan bir takım özellikler taşımaktadır. Bu özellikler şöyle sıralanabilir (Deniz, vd., 2012): Birebir pazarlama anlayışına sahip olması: Mobil pazarlama faaliyetleri için birebir pazarlama anlayışı geçerlidir. Tüketiciyle kitlesel olmayan medya aracılığıyla doğrudan iletişim kurulmaktadır. Bu sayede tüketicinin spesifik ihtiyaçlarının tespit edilmesi ve tüketiciye özel ürün ya da hizmetlerin sunulabilmesi sağlanmaktadır. İzinli pazarlama yöntemini kullanması: İzin alınmadan gerçekleşen pazarlama faaliyetleri tüketici üzerinde olumsuz bir etki bırakmaktadır. Mobil pazarlama faaliyetinin etkin olabilmesi için mutlaka hedef kitleden izin alınarak yapılması ve tüketicilere sadece bekledikleri ve almak istedikleri iletişim mesajlarının gönderilmesi gerekmektedir. Ölçülebilir olması: Mobil pazarlama, işletmelere kampanyalarının ne derece etkin olduğu ve ürünlerinin kullanım alışkanlıkları ile ilgili net bilgiler verebilmektedir. Kampanyaya katılım saatleri ve günleri, ortalama katılım adetleri, bir kullanıcının kampanya süresince kaç kez ürün tükettiği, kampanyaya dahil olan farklı ürünler varsa bunların arasındaki tercih oranı gibi pek çok bilgi, kampanya sonunda raporlanmakta ve yorumlanarak marka yetkililerine aktarılmaktadır. Düşük maliyete sahip olması: Mobil pazarlama aynı zamanda doğrudan pazarlama uygulamalarından biri olmasından dolayı maliyetleri de düşük olmaktadır. Günümüzde başta GSM operatörleri olmak üzere birçok firma çok düşük maliyetler ile mobil pazarlama altyapısını firmalara kurabilmektedirler. Markaya yönelik yüksek oranda farkındalık yaratması: Mobil pazarlama uygulamalarının algılanma düzeyleri yüksektir. Kişisel kanallar kullanılarak müşteriye ulaşılmaktadır. İletişimin tek veya çift taraflı olması: Mobil pazarlama uygulamaları etkileşimli yapıya sahip pazarlama uygulamalarıdır. Bu bakımdan bazı durumlarda müşteri, bu uygulamaların aktif birer üyesi konumunda olabilmektedir. Özellikle sosyal medya kullanılarak bu tip etkileşimler arttırılabilmekte ve bu sayede müşterinin beklentilerinin anlaşılması ve tatmin edilmesi kolaylaşmaktadır. Hızlı olması: Mobil altyapı teknolojileri sayesinde mesaj, tüketiciye saniyeler içerisinde ulaştırılabilmektedir. Böylelikle geribildirimi birkaç dakika içerisinde almak mümkün hale gelebilmektedir.

9 2.4. TEKNİKLERİ SMS/MMS Tüketicinin telefonunda saklanabiliyor olması, tüketicinin telefonu kapalıyken ona ulaşılamasa bile daha sonradan SMS in telefon açıldığında ulaşıyor olması ve işletmeler tarafından gönderilen mesajlar için tüketicinin bu mesajı aldığına dair Alındı bilgisinin takip edilebiliyor oluşu SMS i avantajlı kılan unsurlardır (Bayuk ve Güzeler, 2010) MMS (Multimedya Mesaj Servisi), SMS e oranla daha yeni bir metottur. MMS teknolojisi ile ilk defa tüketiciye gönderilen mesaj içerisine görsel (resim, video, animasyon vb.) ve ses konulabilmesini sağlamıştır (Zengin, 2010) Mobil Kuponlar Televizyon ve radyo reklamları, basın ilanları, açık hava reklamları, afişler, broşürler, 160 karakterlik SMS veya görüntülü MMS den daha renkli, ilgi çekici, anlatıcı, ikna edici görülmesine rağmen, mobil telefonların çift yönlü interaktif bir iletişim ortamı sağlaması, geleneksel pazarlama araçlarından önemli oranda farklılıklar bulunmasına neden olmuştur (Binatlı, 2006). Örneğin, bir restoran veya mağazanın önünden geçerken hedef müşterilerin mobil telefonlarına SMS, MMS ve/veya Bluetooth aracılığıyla gelen indirim kuponları veya kampanyalar hakkında bilgi, o anda pazarlama mesajını alan kullanıcıların satın alma davranışlarını önemli oranda değiştirebilecektir. Buna göre başarılı bir şekilde uygulandığında mobil telefonlar çok önemli bir pazarlama aracı haline gelmektedir (Howard, 2003) Mobil Reklam Mobil pazarlama iletişiminin temel anahtarı, itme veya çekme yönlü reklamlardır. Mobil telefon kullanıcılarından izin alındıktan sonra itme yönlü reklamlarla açık bir istekte bulunmadan hedef müşteri grubuna yazılı ve görüntülü mesajlar gönderilir. Buna karşın çekme yönlü mobil reklam ise trafik raporları veya hava durumu gibi bedava bilgilerin mobil telefon kullanıcısının istediği bilgiye eklenerek gönderilmesidir (Scharl et al. 2005) Konum Bazlı Servisler (LBS) Müşterinin mobil cihazının konum bilgisi önemli bir parametre olarak kullanılmaktadır. Bu metotta amaç müşteri belirli bir alana yaklaştığı zaman, onu tamamen çekebilecek anlık ve kişisel kampanyalar yapabilmektir (Karaca ve Gülmez, 2010) QR Kod Birçok mobil cihaz, QR kodu denilen iki boyutlu barkodları okuyabilme yeteneğine sahiptirler. Bu barkodların cep telefonu kamerası ile fotoğrafı çekildiğinde, mobil cihaz bunu yazılımı sayesinde algılamakta ve telefonu doğrudan kod içerisinde yer alan internet sayfasına yönlendirmektedir. Bu barkodlar ile birtakım üyelikleri, indirim kuponlarını ya da biletleri mobil medya üzerinden müşteriye ulaştırmak mümkün olabilmektedir (Bayuk ve Güzeler, 2010).

10 3. MOBİL PAZARLAMA ÖRNEKLERİ 3.1. IKEA Örneği Dünyanın önde gelen mobilya mağazalarından biri olan IKEA ise müşterilerine bugüne kadar yaşanmamış farklı bir mobil deneyim sunmuştur yılından itibaren mobilya kataloğunu interaktif bir mobil uygulama olarak da oluşturmaya başlayan IKEA, kullanıcılara cep telefonlarının kamerasını kullanarak mobil katalogdaki mobilyaları evlerinin içerisindeymiş gibi görüntüleme imkanı tanımıştır. Kullanıcılar bu sayede satın almak istedikleri ürünler ile ilgili en gerçekçi müşteri deneyimini yaşamışlardır. IKEA bu çalışma ile 2010 yılında Mobil Pazarlama Birliği (MMA) tarafından en iyi mobil pazarlama ödülüne layık görülmüştür. İlk etapta Iphone lar için geliştirilen uygulama takip eden yılarda Android işletim sistemli telefonlar için de geliştirilmiştir Caffe Nero Örneği Caffe Nero, Vodafone altyapısını kullanarak 2011 yılında önemli bir mobil pazarlama çalışması gerçekleştirmiş ve müşterilerinin dikkatini çekmeyi başarmıştır. Caffe Nero mağazalarının önünden geçen Vodafone aboneleri, sms aracılığı ile telefonlarına ulaşan özel teklif sayesinde hem kendileri Caffe Nero dan ücretsiz kahve içmiş hem de bir arkadaşlarına indirimli olarak kahve hediye etme imkanına sahip olmuşlardır. Kampanyanın ilk 3 gününde 500 ün üzerinde kahve promosyonlu olarak sunulmuştur. Bu sayede müşterilerin lokasyon bilgileri kullanılarak gerçekleştirilen mobil pazarlama faaliyetlerinin ne kadar etkili olduğu görülmüştür Heineken Örneği Hollanda kökenli bira firması Heineken, 2011 yılında futbol dalında dünyanın önde gelen spor organizasyonlarından biri olan Şampiyonlar Ligi nin sponsoru olmuştur. Firma, marka bilinirliğinin ve görünürlüğünün sosyal medya üzerinde hızla artması amacıyla akıllı telefonlara indirilebilen mobil bir oyunu piyasa sürmüştür. Bu oyun kullanıcıların şampiyonlar ligi maçları esnasında interaktif bir şekilde maç içerisindeki bir sonraki olayı tahmin etmelerini ve bildikleri olaylar sayesinde puan kazanmalarını esas alan bir oyundur. Daha sonra kullanıcılar takımlar oluşturmakta ve biriktirdikleri puanları sosyal ağlarda paylaşarak birbirleri ile yarışmaktadırlar. Bu sayede sosyal medyada markanın adını içeren paylaşımların sayısının artışı sağlanmıştır.

11 3.4. LG Örneği Dünyaca ünlü elektronik devi LG ise mobil pazarlama faaliyetleri kapsamında sosyal medyanın gücünü kullanmayı hedeflemiştir yılında piyasaya sürdüğü Optimus L serisi akıllı telefonları İngiltere piyasasındaki genç tüketiciler arasında daha bilinir hale getirmeyi hedefleyen LG, bu amaçla sadece Twitter üzerinden erişilebilen hazine avı konseptindeki interaktif bir oyunu piyasaya sürmüştür. Oyunun çıktığı ilk birkaç saat içerisinde LG adını içeren 5000 i aşkın tweet atılmış ve 5 gün içerisinde bu sayı i bulmuştur. Günün çeşitli anlarında İngiltere sokaklarında bilet avı başlatan LG, bu sayede markasını Twitter üzerinde trend başlıklar arasında uzun süre tutmayı başarmıştır. Yeni bir hediye bilet avının başlayıp başlamadığını anlamak için kullanıcıların sürekli Twitter daki #LGTicketHunter başlığını kontrol edeceğinin bilincinde olan LG, belirli aralıklara bu başlık altına Optimus L serisi hakkında bilgiler içeren tweetler atılmıştır. LG bu sayede hem genel olarak LG markasına hem de Optimus L modeline ait farkındalığı genç İngiliz nüfusu arasında arttırmayı başarmıştır Kanyon Örneği Ziyaretçi sayısını arttırmak için uzun süredir arayış içerisinde bulunan Kanyon AVM, ADBA adlı pazarlama danışmanlığı firması ile çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bu çalışmalar sonucunda Kanyon için özel olarak geliştirilmiş ve şu an için sadece Iphone marka telefonlarda çalışan WeBubble uygulaması ortaya çıkarılmıştır. Yakala, Yarat, Eğlen sloganı ile yapılan kampanyada kullanıcılar, Kanyon a gelip telefonlarına yükledikleri WeBubble uygulamasını çalıştırdıklarında ekranda beliren baloncukları yakalayıp anlaşmalı markalardan hediye ve indirimler kazanmaktadırlar. Eğlenceli ve renkli ara yüzüyle dikkat çeken bu uygulamanın ekranında görüntülenen her baloncuk ayrı bir indirimi temsil etmektedir. Cinemaximum, Apple Troy, GAP, M&S, Banana Republic gibi önde gelen mağazalardaki fırsatları kapsayan GPS tabanlı bu uygulama, müşteriler sadece fiziksel olarak Kanyon Alışveriş Merkezi içerisinde bulunduğunda çalışmaktadır. Yine yakalanan baloncuklardaki fırsatları kullanmak için Kanyon da bulanan WeBubble noktalarına gidilerek hediye kuponlarını almak ve ilgili mağazaya bu kuponla gitmek gerekmektedir. Şu an için sadece IOS işletim sistemine sahip cihazlarda çalışan bu mobil uygulamanın önümüzdeki dönemde Android işletim sistemi için de kullanıma alınması beklenmektedir.

12 4. SONUÇ Mobil pazarlama, en geniş ifade ile mobil cihazlar üzerinden çeşitli iletişim teknolojilerini kullanarak işletmelerin tüketiciye ulaşabilmesini hedefleyen bir pazarlama türüdür. İletişimin şeklinin kablosuz olması nedeniyle kablosuz pazarlama olarak da anılmaktadır. Ürün ve hizmetlerin tüketiciler tarafından benimsenmesi noktasında önemli bir etkisi olduğu için pazarlama karmasının tutundurma bileşeni ile yakından ilişkilidir. Mobil pazarlamanın hem tüketiciler hem de işletmeler açısından ulaşılması gereken amaçları bulunmaktadır. Tüketiciler, mobil iletişimin getirdiği mobil alışveriş imkanı ile sabit bir bilgisayara bağlı kalmadan herhangi bir yerden alışveriş yapabilme yeteneğine sahip olmuşlardır. Ayrıca tüketiciler, işletmelerin mobil kanallar üzerinden sundukları çeşitli hediye ve indirimlerden de yararlanabilmeyi hedeflemektedirler. İşletmeler ise mobil pazarlamayı kullanarak bir yandan marka farkındalığı ve marka bağlılığı yaratmak bir yandan da marka imajını güçlendirmeyi amaçlamaktadırlar. Mobil pazarlama faaliyetleri; izinli pazarlama ve veri tabanlı pazarlama ile yakın ilişki halindedir. İşletmelerin mobil mecralardan tüketicilere kişiselleştirilmiş içerikler sunabilmesi için öncelikle müşterinin demografik, sosyal, ekonomik verilerine sahip olunması ve müşterinin satın alma davranışına dair profillemenin yapılması gereklidir. İzinli pazarlama yöntemi ile yapılan anketler ve yarışmalar sonucunda elde edilen müşteriye ait bilgiler değerlendirilerek firmaların veri tabanına kaydedilmektedir. Bu sayede mobil pazarlama faaliyetleri daha etkili bir biçimde gerçekleştirilmektedir. Mobil cihazların teknolojik imkanları doğrultusunda mobil pazarlama birçok metotla gerçekleştirilebilmektedir. SMS, MMS, Mobil internet, lokasyon bazlı sistemler ve mobil barkodlar günümüzde en yoğun kullanılan yöntemlerdir. Özellikle SMS kanalı, eski ve kısıtlı bir teknoloji olmasına rağmen halen en yaygın ve güçlü kanal olarak mobil pazarlama faaliyetlerinin odağında yer almaktadır. Ancak GSM operatörlerinin mobil cihazlar için sağladığı hızlı, stabil ve güvenilir internet erişimi hizmeti sayesinde pazarlama faaliyetlerinin ağırlığının yakın gelecekte SMS kanalından mobil internet kanalına doğru kayması beklenmektedir.

13 5. KAYNAKÇA Ünal, C., Can, P., ve Deniz, A. (2002), Marka Bağlılığı İle Kişisel Değerler Arasındaki İlişkiler: Üniversite Öğrencilerinin Spor Ayakkabı ve Çikolata Markaları Tercihi Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi, s.3. Zengin, A. (2010), Doğrudan Pazarlama Aracı Olarak Cep Telefonu Kullanımı Ve Tüketici Tutumları, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi s Bayuk, N. ve Güzeler, A. (2010), Mobil Pazarlama ve SMS (Kısa Mesaj) ile Yapılan Reklam ve Kampanyaların Tüketici Davranışı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Bir Uygulama: Şanlıurfa Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, s Deniz, A., Gödekmerdan, L ve Yüce, A. (2012), Tüketicilerin Mobil Pazarlama Faaliyetlerini Benimsemesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, s Dickinger, A., Haghirian, P., Murphy, J. ve Scharl, A. (2004), An Investigation And Conceptual Model Of SMS Marketing, Viyana Üniversitesi, s.2. Kaplan, M. (2012), If you love something, let it go mobile: Mobile marketing and mobile social media 4x4, Indiana Üniversitesi, s.130. Karaca, Y. & Ateşoğlu, İ, (2006), Mobil Reklamcılık ve Uygulamaları: Kurumsal Çerçeve, Pİ Dergisi, Sayı:18, s.37. Michael, Alex ve Ben Salter. Mobile Marketing Achieving Competitive Advantage Through Wireless Technology. Oxford: Elsevier BH Press, 2006, s.25. Stuart, Mark. (2011), It s not a phone, A future of Mobile Marketing, The Chartered Institute of Marketing, 2011, s Şahin, A. ve Aytekin, P. (2012), Üniversite Öğrencilerinin Mobil Reklamlara Yönelik Tutumlarının İzinli Pazarlama Ekseninde İncelenmesi, Celal Bayar Üniversitesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Sayı:2, s.21. Taşçı, A. (2010), Mobil Pazarlama Faaliyetlerinin İşletmelere Kattığı Faydalar ve Bir Uygulama Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, s.12.