ANLAŞMASIZ BREXİT İN GERÇEKLEŞMESİ DURUMUNDA TÜRK İHRAÇ ÜRÜNLERİNİN KARŞILAŞMASI MUHTEMEL VERGİ ORANLARI

Transkript

1 ANLAŞMASIZ BREXİT İN GERÇEKLEŞMESİ DURUMUNDA TÜRK İHRAÇ ÜRÜNLERİNİN KARŞILAŞMASI MUHTEMEL VERGİ ORANLARI Ekonomik Araştırmalar ile Strateji, İnovasyon ve Girişimcilik Şubeleri , İstanbul

2 Birleşik Krallık Parlamentosu, Birleşik Krallık ın AB den ayrılmasında içinde olan görüş farklılıklarını çözme konusunda çok az işaret gösterse de, Birleşik Krallık hükümeti anlaşmasız bir çıkış durumunda geçici olarak uygulanacak bir gümrük vergileri listesi yayınladı. Hükümetin yaptığı açıklamaya göre, Birleşik Krallık ın yapmış olduğu ithalatın % 87'sini kapsayan ürünlerde ithalatın gümrüksüz sağlanması kararlaştırılmıştır. Ayrıca, AB ile Birleşik Krallık arasında anlaşmasız Brexit in gerçekleşmesi durumunda Birleşik Krallık AB ürünlerine, AB nin diğer ülkelere uyguladığı, DTÖ nün en çok gözetilen ulus (MFN) şartlarını uygulamaya başlayacaktır. Dünya Ticaret Örgütü nün tanımlamasına göre, en çok gözetilen ulus (MFN) DTÖ üyesi ülkeler arasında ülkelerin birbirlerine aynı ürünlerde farklı gümrük tarifesi uygulamaması adına getirilmiş bir kuraldır. 1 Ortalama olarak bakıldığında AB nin uygulamış olduğu MFN vergileri WTO ortalamasına göre düşüktür. 2 Basit ortalama yöntemine göre bu oranın tüm ürünlerde %5 olduğu görülmektedir. Ancak ortalama, bazı ürün veya sektörlerin çok daha yüksek vergiler içerdiği gerçeğini gizlemektedir. Özellikle tarım ve gıda ürünlerinde AB nin uyguladığı vergiler nispeten yüksektir. DTÖ verilerine göre AB süt ürünlerinde ortalama %38,1; et gibi diğer hayvansal ürünler için ise ortalama %16, su ürünlerinde ise ortalama %11,4 vergi uygulamaktadır. Ortalamalar, belirli ürünler arasında ve hatta içinde yüksek oranda bir değişiklik gösterir. Tarımın ötesine bakıldığında, tekstil ve hazır giyim gibi sektörlerde %11,5 seviyelerinde bir tarife görülebilmekte iken bu oranlar, motorlu taşıtlarda %10 ile % 22 arasında değişiklik göstermektedir. Türkiye nin de aralarında bulunduğu Japonya, Kanada, Kore, Singapur gibi ülkeler, AB ile imzalamış oldukları Gümrük Birliği ya da serbest ticaret anlaşmaları kapsamında Birleşik Krallık ile ticaretlerinde sıfır gümrük avantajına sahipken, anlaşmasız Brexit in gerçekleşmesi durumunda bu avantajlarını kaybedeceklerdir. Birleşik Krallık pazarlarında Çin, ABD, Brezilya veya Avustralya gibi ülkelerin ürünlerine karşı var olan rekabet avantajları, uygulanması beklenen MFN standartları ile ortadan kalkacaktır. Yani bu ülkelerin karşılaştığı tarifeler MFN tarifeleri uygulanmaya başlandığında Birleşik Krallık pazarında rakiplerinin karşılaştığı tarifeler ile aynı olacaktır

3 Birleşik Krallık Hükümeti tarafından yayınlanan verilere göre, Birleşik Krallık'ın MFN tarifeleri uygulanmasını önerdiği yaklaşık 470 ürün bulunmaktadır. Bu ürün gruplarında İngiltere nin Türkiye den yaptığı ithalat 2018 yılında 3 milyar dolar olup 2018 yılında Türkiye den yaptığı toplam 10 milyar 980 milyon dolar ithalata oranı yüzde 27,4 tür. Bu programda belirtilmeyen ürünlerin ise sıfır vergi kapsamında tutulacağı varsayılmıştır. Birleşik Krallık ın MFN tariflerini uygulamada seçtiği ürün ve ürün grupları genel olarak, AB üyeliği nedeniyle şu anda taraf olduğu AB üyesi olmayan üyelerle arasındaki serbest ticaret anlaşmalarının devam ettirilebilmesi üzerine belirlenmiştir. MFN tarife teklifleri kısmen bu ortaklar göz önünde bulundurularak tasarlanmış gibi görünmektedir. Örneğin Kore ve Japonya, Birleşik Krallık'daki otomobiller için gümrüksüz erişimi kaybedecektir. Birleşik Krallık pazarında ABD gibi diğer ihracatçılarla aynı koşullara itibar edeceklerdir. Türkiye için ise, özellikle tekstil ve hazır giyim sektörü stratejik bir ihracat sektörü olduğu için öne çıkmaktadır. Birleşik Krallık nin bu sektörde AB nin MFN tarifelerini uygulamaya koyması, pazardaki rekabet avantajını negatif yönde etkileyecektir. Bu, Türkiye nin Çinli üreticilerle aynı şartlarda; bunun dışında Birleşik Krallık ile serbest ticaret anlaşması bulunan Güney Doğu Asya daki ihracatçılara göre daha dezavantajlı bir rekabete maruz kalacağını göstermektedir. Türkiye ile AB arasında 1 Ocak 1996 yılından bu güne yürürlükte olan Gümrük Birliği Anlaşması kapsamında AB ülkelerine yapılan ihracatımızda, işlenmiş tarım ürünleri ve sanayi ürünleri üye ülkelere gümrüksüz girebiliyorken, geleneksel tarım ürünlerine belirli gümrük vergileri uygulanmaktaydı. Gümrük Birliği anlaşması uyarınca, Türkiye Avrupa Birliği Ortak Ticaret Politikasına dahil olmadığından dolayı, AB herhangi bir ülke ile serbest ticaret anlaşması sürecini başlatmadığı sürece, herhangi bir üçüncü ülke ile serbest ticaret anlaşması yapamamaktadır. Ayrıca, AB nin yaptığı anlaşmalara da taraf olmaktadır. Birleşik Krallık ın anlaşmasız olarak ayrılması durumunda da, Birleşik Krallık ın AB ülkelerine uygulayacağı tarifeler ve AB nin Birleşik Krallık a uygulayacağı tarifeler Türkiye Birleşik Krallık ticari ilişkilerinde de geçerli olacaktır. Bu kapsamda, anlaşmasız Brexit in gerçekleşmesi durumunda, Birleşik Krallık a yapılan ihracatımızda da ürünlerimiz, Birleşik Krallık ın AB ye uygulayacağı en çok gözetilen ulus(mfn) hükümleri kapsamındaki gümrük tariflerine konu olacaktır.

4 Birleşik Krallık Hükümeti nin Anlaşmasız Brexit Sonrasında Uygulamayı Planladığı DTÖ nün MFN Tarifleri Kapsamında Türk İhraç Ürünlerinin Karşılaşması Beklenen Tarife Oranları MFN Uygulanacak GTIP Kodları MFN Vergi Oranı İngiltere'nin Türkiye'den İthalatı (x1000 $) İngiltere'nin Dünya'dan İthalatı (x1000$) Brexit Öncesi Uygulanan Ortalama Vergiler ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' %

5 ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' %

6 ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' ,8% % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' %

7 ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' ,0% % ' % ' % ' ,0% % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' ,0% % ' % ' % ' %

8 ' % ' % ' % ' ,8% % ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,5% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' Min % ' EUR/1000kg % ' ,0% % ' ,0% ' ,0% ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg %

9 ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' ,8% ' ,8% ' ,4% ' ,4% ' ,9% ' ,7% ' ,7% ' EUR/1000kg ' EUR/1000kg ' EUR/1000kg ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' EUR/1000kg % ' % ' ,4% % ' % ' ,4% % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' ,4% % ' % ' ,8% %

10 ' ,8% % ' ,8% % ' ,6% 0 0 6% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' % ' ,6% ' ,7% ' EUR/hl ' EUR/hl ' EUR/% vol/hl EUR/hl ' EUR/% vol/hl EUR/hl ' EUR/% vol/hl ' EUR/% vol/hl ' / % vol / hl % ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,7% ' ,5% ' ,5% ' ,5%

11 ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0%

12 ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,9% ' ,0% ' ,9% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,9% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0%

13 ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,5% ' ,0% ' ,5% ' ,5% ' ,9% ' ,0% ' ,0% ' ,9% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,5% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0%

14 ' ,2% ' ,2% ' ,7% ' ,7% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,5% ' ,7% ' ,7% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0%

15 ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' * ' ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0% ' ,0%