FELSEFE FÖY İZLEME TESTLERİ ÜNİTE 1: FELSEFEYLE TANIŞMA

Transkript

1 FELSEFE FÖY İZLEME TESTLERİ 01/U UYGULAMA ÜNİTE 1: FELSEFEYLE TANIŞMA Felsefenin Anlamı, Doğuşu - Felsefe, Bilgelik ve Hikmet - Felsefi Düşüncenin Nitelikleri - Felsefe Nedir? 1. Her gün yeni olsun gördüğün, bilge kişi her şeye şaşan kişidir. Andre Gide bu özdeyişiyle filozofun hangi özelliğine işaret etmiştir? A) Tutarlı düşünmesine B) Öğrenme isteğine C) Soyut konuları ele almasına D) Sistemli düşünmesine E) Aklına güvenmesine 4. Aşağıdakilerden hangisi felsefi düşüncenin özelliklerinden değildir? A) Filozofun aklına ve eğilimlerine dayanma B) Eleştirel ve sorgulayıcı olma C) Öğrenme isteğinden kaynaklanma D) Pratik fayda amacı gütme E) Dinamik olma. Felsefe yapmanın koşullarından biri; insana, topluma, evrene ilişkin güçlü bir merak duygusuna sahip olmaktır. Diğeri, İlk Çağ dan itibaren felsefe ustalarının hangi konular üzerinde ve nasıl durduklarını iyi bilmektir. Başka biri, aklına güven duymak ve iyi bir hakikat yolcusu, hakikat araştırıcısı olmaktır. Nihayet sonuncusu, şartlar ne olursa olsun, kendisi hakkında neler söylenirse söylensin, ana istikametinden şaşmamaktır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefe yapmanın koşulları arasında yer almaz? A) Öğrenme isteğine sahip olma B) Felsefi birikimden faydalanma C) Kendi aklına dayanma D) Araştırıcı bir zihniyete sahip olma E) Toplumun düşünce tarzını benimseme 3. Günümüzde bilge sözcüğü gelişigüzel kullanılıyor. Bir kaç kitap okuyan, konferans dinleyen, dinlediklerini insanlara anlatan kişi için çevresindekiler kolayca bilge insan diyebiliyor. Bir kitap yazan, biraz süslü laflar eden insanlara hemen bilge kişi sıfatı veriliyor. Aslında Grekçe olan ve dilimize felsefe olarak geçen philosophia sözcüğünün kelime anlamı aşağıdakilerden hangisidir? A) Erdemli insan B) Hayatın anlamı C) Her şeyi bilen insan D) Bilgelik sevgisi E) Varlığın özü 5. Felsefe bir sorgulama eylemidir. Bu konuda hiçbir sınır tanımaz. Her şeye kuşku ile yaklaşarak sorgular ve anlamaya çalışır. Felsefe bilimleri de sorgular ve eleştirir. Bu kuşku ve sorgulama olmadan bilim ve felsefenin gelişmesi imkânsızdır. Paragrafta felsefenin hangi özelliği üzerinde durulmuştur? A) Akla dayalı olması B) Tüm bilimlere kaynak olması C) İrdeleyici bir tavra sahip olması D) Sistemli ve düzenli olması E) Birikimli olması 6. Pozitivizme göre biricik doğru bilgi, bilimsel bilgidir. Gelecekte tüm insanlık her şeyi pozitif bilimlerin verdiği bilgilere göre anlayıp değerlendirecek, bilimsel bir düşünce yapısına sahip olacaktır. Dolayısıyla böyle bir ortamda felsefe de geleneksel olarak üzerinde durduğu metafizik konuları bırakmalı, yalnızca bilimin konu, kavram, ilke ve yöntemlerini ele alıp değerlendirmelidir. Bu parçada sözü edilen pozitivizm, felsefi bilginin aşağıdaki özelliklerinden hangisine ters düşmesi nedeniyle eleştirilebilir? A) Filozofa bağlı bir etkinlik olma B) Bilgi evrenini bütün olarak ele alma C) Tutarlı ve sistemli olma D) Soru sorarak düşünme E) Sürekli bir arayış olma 1

2 FELSEFE - Föy İzleme Testi 04/U 7. William James e göre bir düşünce yararlıdır çünkü doğrudur; bir düşünce doğrudur çünkü yararlıdır. John Dewey e göre, bilimsel yasalar ve kuramlar başarılı olursa, yani uygulamada bir işe yararsa iyi ve doğrudur, aksi olursa yanlıştır. Bu iki düşünürün ortak paydası, felsefeyi ve ona kaynaklık eden insan düşüncesini işlevsel açıdan ele almalarıdır. Bu düşünüş tarzı, aşağıdaki felsefi görüşlerden hangisini örneklendirmektedir? A) Pragmatizm B) Septisizm C) Analitik felsefe D) Rasyonalizm E) Kritisizm Ünite : BİLGİ FELSEFESİ 10. Descartes a göre, duyu verilerinden şüphe edilmelidir. Ona göre, şüphe etmekle şüphe etmekte olduğumuzu ve şüphe eden öznel bir varlığın var olduğunu biliriz. İşte bu durumdan şüphe edilemez. Bu, apaçık bir durumdur. Şüphe etmek düşünmektir. Düşünmek var olmaktır. O halde şu sonuca ulaşabiliriz: Düşünüyorum öyleyse varım. Parçaya göre, doğru bilgiye ulaşmada izlenmesi gereken yol aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? A) Aşırı şüphecilik B) Paranteze alma C) Metodik şüphecilik D) Amaç olarak şüphecilik E) Diyalektik yöntem 8. Varlıklarla ilgili doğuştan sahip olduğumuz bilgilerin elde edilmesinde duyusal yaşantının rolü, insan ruhunda potansiyel olarak saklı olan belirli düşüncelerin serbest bırakılması ya da gün ışığına çıkarılmasıyla sınırlıdır. diyen bir kişinin bilginin oluşumunda aşağıdakilerden hangisini savunduğu söylenebilir? A) Bilginin göreceli olduğunu B) Bilgilerin esas olarak a priorik olduğunu C) Doğru bilginin mümkün olmadığını D) Metafizik olanın bilinemeyeceğini E) Bilginin a posteriori olarak kazanıldığını 11. Platon a göre bilgi hatırlamaktır ve insanlar sahip oldukları bilgileri deneyle elde etmezler. Çünkü bilgiler insan zihninde doğuştan yer alır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Platon un bilgi felsefesine uygundur? A) Olguların bilgisi mümkündür. B) Bilgi deney yoluyla elde edilir. C) Bilgi duyusal kaynaklıdır. D) Metafizik olan bilinemez. E) Bilgi ruhta saklıdır. 9. Pyrrhon bir önermenin ya doğru ya da yanlış olabileceğini ileri sürerken, buna karşın Karneades bir önermenin hem doğru hem de yanlış olabileceğini belirtmiştir. Bir Stoalı, Karneades e Sen doğru bilinemez diyorsun ama hiç olmazsa bu doğru bilinemez sözünün doğru ve bilinen bir şey olması gerekir. dediğinde Karneades, kendi önermesinin de kural dışı kalamayacağını söylemiştir. Parçaya göre, aşağıdaki yargılardan hangisi savunulabilir? A) Var olanlar hakkında bilgi temelli bir hüküm verilemez. B) Varlıkla ilgili yargılarımız doğrudur. C) Gerçeklik ancak akıl yoluyla kavranabilir. D) Nesnelerin bilgisi deneyimlere dayanır. E) Akıl ilkelerine uygun olmayan önermeler geçersizdir. 1. İnsan, varlığa kendi öznel penceresinden baktığından onun özüne hiç yaklaşamamaktadır. Varlığın özü; değerlerden arındırılmış, parantez içine alınması gereken ilintilerinden kurtulmuş hakiki varlığın kendisidir. Gerçeklik, insanın varlığa yüklediği tüm değerlerden arındırılmasından sonra kalan özüdür. Bu özü ise ancak dolaysız bir kavrama yetisiyle bilebiliriz. Bu düşünceler, aşağıdaki felsefi görüşlerden hangisini açıklamaya yöneliktir? A) Rasyonalizm B) Kritisizm C) Septisizm D) Fenomenolojizm E) Pozitivizm

3 FELSEFE FÖY İZLEME TESTLERİ 08/U UYGULAMA ÜNİTE 4: AHLAK FELSEFESİ Ahlak ve Felsefe - İyi-Kötü, Doğru-Yanlış, Güzel-Çirkin-Erdemli Yaşam ve Bilgelik - Ne Kadar Özgürüz? 1. Yaşamında, komşun duyduğu zaman utanacağın hiçbir şey yapma! Lüks zevklerden kendi adıma değil, onu izleyen uygunsuzluklar adına nefret ederim. Epiküros un bu sözleri, felsefenin hangi alanıyla ilgilidir? A) Etik B) Estetik C) Ontoloji D) Metafizik E) Epistemoloji. Spinoza ya göre iyi, doğa yasalarına uygun hareket etmektir. Aristoteles e göre iyi, sadece kendileri için aranan erdemler, insanın bu erdemlere göre etkinliği ve bu etkinlikten duyulan sevinçtir. Kant a göre iyi, davranışın sonucuna göre değil, temelinde yatan niyete göre belirlenir. Bu görüşlerin ortak yanı aşağıdakilerden hangisidir? A) İyi olanın acıdan kaçarak bulunabileceği B) Ahlaki değer yargıları ile ilgilenmemeleri C) Mutlak bir iyinin mümkün olamayacağı D) İyiyi seçmenin bilgili olmakla gerçekleşeceği E) İyi olanın kaynağında iradeyi görmeleri 4. Ahlak kurallarının içeriği değişebilir ama ahlaka duyulan ihtiyaç hep aynı kalır. Ahlak kurallarının içeriği ya da uygulama biçimi eskiyebilir, çağ dışı kalabilir ama bu, günün birinde ahlaka duyulan ihtiyacın sona ereceği anlamına gelmez. Bu açıklama, aşağıdaki yargılardan hangisine yönelik bir eleştiridir? A) Ahlak kuralları olmayan bir toplum olamaz. B) Evrensel bir ahlak yasasından söz edilemez. C) Ahlaki yargılar kişiden kişiye değişmez. D) Ahlaka duyulan ihtiyaç hiçbir zaman azalmaz. E) Ahlak, insanın doğasına aykırı ve gereksizdir. 5. İnsan davranışları belirli nedenlerin zorunlu sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Kişi, iyi ile kötü arasında seçim yaparken toplumun kendisine benimsettiği ahlaki yargıların etkisiyle davranır. Bu yüzden insan doğası için özgürlük bir yanılsamadır. Bu anlayış, aşağıdakilerden hangisinin doğruluğunu gösterir? A) Determinizm B) Otodeterminizm C) İndeterminizm D) Egoizm E) Nihilizm 3. Hırsızlık yapmak neden kötüdür? sorusuna Çünkü hırsızlık yapmak, istenmeyen sonuçlar doğurur, insanların birbirine olan güvenini azaltır ve toplumdan dışlanmaya sebep olur. biçiminde cevap verilebilir. Bu parçaya göre, iyiyi kötüden ayırırken eylemin hangi yönü ölçüt alınmaktadır? A) Gerçekleştirilmesindeki niyeti B) Yol açtığı sonuçları C) Ödeve uygunluğu D) Haz vermesi E) İnanca uygunluğu 6. Birey, aynı olay ve durumlar karşısında farklı seçim yapma halinde ve olanağında ise onun varlığı önceden belirlenmiş değildir. Örneğin; kişi karşılaştığı bir trafik kazasında yardım isteyen insanlara yardım etmeyi seçme veya yardım etmeyi seçmeme hakkına sahiptir. Hangisini seçerse seçsin, seçiminden dolayı onu kimsenin yargılama hakkı yoktur. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) İnsan, doğa yasalarına uymak zorundadır. B) Birey, ahlaki eylemlerinin seçiminde özgürdür. C) Özgürlük, toplumsal normlara uygun davranmaktır. D) Kişinin eylem seçiminde bireysel özellikleri etkilidir. E) Birey, kararlarını verirken fiziki çevreden etkilenir. 1

4 FELSEFE - Föy İzleme Testi 13/U 7. Teoloji; Tanrı nın varlığını, özelliklerini ve gücünü, belirli bir dinin temel ilkeleri çerçevesinde ele alır ve bu nedenle birden çok teoloji vardır. Din felsefesi ise dinin temel iddiaları üzerine akla dayanarak, kuşatıcı ve tutarlı bir biçimde düşünmek ve konuşmaktır. Bu ifadelere göre, teolojiyi din felsefesinden ayıran temel fark aşağıdakilerden hangisidir? A) Mantıksal olma B) Dogmatik olma C) Sorgulamayı amaç edinme D) Evrensel bilgiler üretme E) Rasyonellik temelinde bilgiler oluşturma 8. Tanrı, evreni bir defada eksiksiz ve mükemmel olarak yaratmıştır. Ancak Tanrı evrenin yaratıcısıdır, yöneticisi değildir. Çünkü mükemmel bir biçimde yaratılmış olan evrenin yönetilmeye ya da müdahaleye ihtiyacı yoktur. Tanrı, ne mucizeler yoluyla doğanın ne de peygamberler yollayarak insanın yaşamına müdahale eder. Bu anlayışı savunan görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Ateizm B) Panteizm C) Agnostisizm D) Teizm E) Deizm 9. Ateizm, Tanrı yı ve onunla birlikte hiçbir doğaüstü gücü kabul etmez. Ancak bazı insanlar doğayla girdikleri mücadelede aciz kaldıklarında, açıklayamadıkları durumlarda bu durumu kendinden üstün güçlere dayandırmışlardır. İlkel insanlar bunu doğada bulmuştur. Doğanın sırrını çözünce bu kez görünmez, ulaşılmaz, üstelik bir olan Tanrı anlayışına ulaştıklarını sanmışlardır. Buna göre, Ateizm düşüncesinin Tanrı yı reddetme gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Tanrı nın yokluğunun ya da varlığının bilinemeyeceğini düşünmeleri B) Tanrı nın evreni yarattığını ancak müdahale etmediğini düşünmeleri C) Tanrı nın varlığının sezgiler tarafından kavranamayacağını düşünmeleri D) Tanrı nın insan zihninin ürettiği bir tasavvur olduğunu savunmaları E) Bilimsel düşünceyle Tanrı tasarımının birbirleriyle zıt olduğunu söylemeleri Ünite 6: DİN FELSEFESİ 10. Descartes a göre, tüm insanlar için Tanrı en mükemmel ve en yetkin varlıktır. Bu fikir bize ne dış çevredeki varlıklardan ne de diğer insanlardan gelmiştir. Çünkü onlar, bu fikri bize verecek kadar mükemmel değildir. Bu fikri bize veren ancak o mükemmel varlığın kendisidir. O nedenle Tanrı vardır. Bu parçada vurgulanan düşünce, aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Tanrı fikri doğuştan getirilir. B) Doğadaki düzenin nedeni Tanrı dır. C) Tanrı nın varlığına iç aydınlanmayla ulaşılabilir. D) Tanrı, zihin dışında da var olabilir. E) Tanrı nın varlığı bilinemez. 11. Teizm, evrenden ayrı ancak bütün evrenin varlık nedeni olan Tanrı nın varlığına, onun insanlar üzerindeki mutlak gücüne, sınırsız bilme ve görme yeteneğine inanmaktır. Buna göre, teizmin bu yaklaşımına temel olan görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Her şey değişken olduğu için Tanrı nın özellikleri açıklanamaz. B) İnsanlar, Tanrı düşüncesini kendi özellikleriyle sınırlandırırlar. C) Tanrılar, insanüstü güçlere sahip varlıklardır. D) Tanrısal öz taşıdığı için her insan değerlidir. E) Tanrı, evrende var olan her şeyin yaratıcısı ve sürdürücüsüdür. 1. Deizm, Tanrı nın varlığına inanmakla birlikte belli bir dinin öğretilerini kabul etmemektedir. Bu anlayışa göre, Tanrı evreni yarattıktan sonra kendi yasalarına göre işlemesi için evreni kendi başına bırakır. Çünkü deizm, Tanrı nın sürekli olarak evrene müdahale etmediğini ve akıl ile kavranabileceğini savunan; vahiy, elçi, kader gibi kavramların tümünü yadsıyan din öğretisidir. Buna göre, deizm için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Evren Tanrı tarafından yaratılmıştır. B) Evrenin kendi yasaları bulunmaktadır. C) Vahiyler akla uygun olduğundan kabul görülür. D) Evren, Tanrı tarafından kendi başına bırakılmıştır. E) Tanrı nın varlığı gereklidir ve zorunludur.

5 FELSEFE FÖY İZLEME TESTLERİ 14/U UYGULAMA ÜNİTE 7: SİYASET FELSEFESİ Siyaset Felsefesi ve Siyaset Bilim, Siyaset Felsefesinin Temel Kavramları, Siyaset Felsefesinin Temel Soruları 1. Aşağıdakilerden hangisi siyaset felsefesinin ele aldığı konulardan değildir? A) İnsanın gelişme süreci içinde, devleti yöneten güçlerin kaynağı, doğası, amacı ve önemi B) Var olmuş olan devletlerin sınıflandırılması ve bu devletlerin oluşumunda etkili olan felsefi görüşlerin incelenmesi C) Siyasi ilişki, olay ve kurumların nesnel yöntemlerle incelenmesi D) Ütopyaların yapısı ve bunların gerçekleşme şansları E) Bireyle devlet, itaat etmeyle özgürlük arasındaki ilişki, baskı, sansür ve yönetimin gücü. Her bilim gibi siyaset bilimi de olanı inceler, olguların nedenlerini ve nasıllarını araştırır. Konusu içerisine başta devlet olmak üzere siyasal kurumlar, siyasal rejimler, bu kurumların ve rejimlerin oluşmasında ve işlemesinde rol oynayan tutum ve davranışlar girer. Bu bilim dalı, konusuna giren tüm kurum ve olguları, diğer toplum bilimlerinin faydalandıkları bilimsel yöntemlerle araştırır. Bu parçada siyaset biliminin hangi yönlerinden söz edilmiştir? 4. Toplumun kendi kendisini yönlendirme arzusunun sonucu olarak ortaya çıkan ve büyük ölçüde devletin siyasi otoritesi ve kurumlarının dışında örgütlenen gönüllü kuruluşların meydana getirdiği sosyal yapıya ne ad verilir? A) Bürokrasi B) Hükümet C) Sivil toplum D) Ütopya E) Devlet 5. İnsan doğuştan hem iyiliğe hem kötülüğe eğilimlidir. Onda daima iyiliğe yönelten vicdan gibi bir yeti ve güç var ise de o, her zaman vicdanının sesini dinlemeyebilir ve başkalarına zarar verecek davranışlarda bulunabilir. Bu nedenle toplumsal hayatın denge, düzen, güven ve huzur içinde devam etmesi için bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen ve bir yaptırım gücü olan yasalara ihtiyaç vardır. Bu yasalar dahi tek başına toplumsal hayatı düzenlemeye yetmeyebilir. Bunlara uyulmaması hâlinde, zor kullanarak bunlara itaat edilmesini sağlayacak etkin ve örgütlü bir güce ihtiyaç duyulur. Bu parçada sözü edilen güce ne ad verilir? A) Amacı ve kuruluş nedeni B) İşlevi ve kuruluşu C) Konusu ve buluşları D) Konusu ve yöntemi E) İşlevi ve buluşları A) Sivil toplum B) Devlet C) Parti D) Parlamento E) Demokrasi 3. Toplumun, devletin gücü ve kurumları dışında, kendi kendisini yönlendirmek için meydana getirdiği demokratik yapıya sivil toplum adı verilir. Aşağıdakilerden hangisi sivil toplumun özelliklerinden değildir? A) Özgür vatandaşlardan meydana gelme B) Devlet karşısında oldukça ileri bir otonomiye sahip olma C) İktidar karşısında baskı grupları meydana getirme D) Kendi çıkarları doğrultusunda kamuoyu oluşturma E) Devlet yönetimini seçim yoluyla ele geçirme 6. Demokratik hukuki egemenlikte yöneticileri, onların faaliyetlerini ve yöneten-yönetilen ilişkisini, halkın özgür iradesiyle seçtiği milletvekillerinden oluşan parlamentonun çıkardığı yasalar belirler. Bu parça, aşağıdaki felsefe sorularından en çok hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Egemenliğin kaynağı nedir? B) Egemenliğin anlamı nedir? C) Egemenliği kullanma şekilleri nelerdir? D) İktidarın meşruiyetinin ölçütü nedir? E) Devletin ögeleri nelerdir? 1

6 FELSEFE - Föy İzleme Testi 15/U Ünite 7: SİYASET FELSEFESİ 5. Bireyler, ekonomik alanda olabildiğince özgür olurlarsa, diledikleri gibi üretirler, ürünlerini diledikleri gibi pazarlayıp, birbirleriyle rekabet ederler. Böylece ekonomik hayat iyi bir düzene kavuşur. Devlet bu düzene mümkün olduğunca az müdahale etmelidir. Bireyler, ekonomi alanında kendi çıkarlarını gerçekleştirmek suretiyle zenginleştikçe, bu zenginlik ve refahtan yavaş yavaş o toplumdaki herkes pay almaya başlar. Böylelikle genel çıkar ve tüm toplumun mutluluğu gerçekleşmiş olur. Bu parçayı aşağıdakilerden hangisi en iyi özetler? A) Toplumsal hayatın tüm alanları belirli bir düzen içinde olmalıdır. B) Bireyler mümkün olduğunca özgür olduğunda mükemmel toplum gerçekleşir. C) Devlet, bireyi her alanda tam anlamıyla özgür bırakmalıdır. D) Bireyler özgür olduğunda üretkenlikleri artar. E) Bireyler ekonomik hayatta özgür olduğunda maddi varlıklarını artırırlar. 7. Dünya, idealar dünyasının bir yansımasıdır. Görünüşler dünyasında elde edilen bilgiler hep eksiktir. Görünüşler dünyasında insan ruhu bedenin içine hapsolmuş, kendini gerçekleştirememekte, bu da insanın yabancılaşmasını beraberinde getirmektedir. Ruhun idealar dünyasına geçmesiyle gerçek yaşantı başlamış olur. Görünüşler dünyasında ise bu, ancak ideal devlet anlayışıyla gerçekleşebilecektir. İdeal devlet sayesinde insanlar idealar dünyasını, görünen dünyada gerçekleştirebilecekler, devlet; insanı, bu dünyada, idealar dünyasına hazırlayacaktır. Bu parçada dile getirilen devlet görüşü aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir? A) Farabi B) İbn Haldun C) Yusuf Has Hacip D) Locke E) Platon 6. Nihilizm, evrenin ve evrendeki her şeyin anlamsız, amaçsız ve saçma olduğunu, bu nedenlerle de insan için hiçbir değerin söz konusu olamayacağını savunur. Nihilistlere göre insanın eylemlerine yön veren iyi, doğru ve güzel gibi değerler hiçbir anlam ifade etmez. Bu düşünce, devleti ve onunla ilişkili tüm kurumları ahlaka aykırı bulur. Bu nedenle de nihilizm çoğu zaman anarşizmle birleşir. Paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi nihilizmin savunduğu bir görüş olamaz? A) Varlığın hiçbir anlamı ve değeri yoktur. B) İnsan için hiçbir değerden söz edilemez. C) İnsan eylemlerini yönlendiren bir değer yoktur. D) Tüm bireyleri mutlu eden bir toplumsal düzen kurulabilir. E) Devlet ahlaka aykırı bir yapılanmadır. 8. Devletin, toplumun ortak iradesinin temsilcisi olduğunu savunan yaklaşıma göre devlet, ortak iradenin arzusunu, istek ve ihtiyaçlarını yerine getirdiğinde toplum tarafından kabul görür. Marx a göre devlet, toplumdaki egemen sınıfın çıkarına hizmet ettiği sürece yasalara uymuş olur. Bu görüşler aşağıdakilerden en çok hangisiyle ilgilidir? A) Devletin kaynağıyla B) Hukuk sistemiyle C) Devletin meşru olma koşuluyla D) Toplumsal düzenle E) Birey-devlet ilişkisiyle

7 FELSEFE - Föy İzleme Testi 18/U 7. Einstein, kendi teorisini öne sürünceye kadar hiç kimse Newton ın teorisinin doğruluğundan şüphe etmemişti. Einstein ın görelilik teorisi iki yüzyıllık Newton egemenliğine son verince bilim hakkında sahip olunan tüm kanaatler alt üst oldu. Bu parçada, bilimle ilgili aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A) İnsan hayatının en son hedefidir. B) İçinde doğup geliştiği çevreye bağlıdır. C) Doğrulanmış önermeler bütünüdür. D) Ulaştığı sonuçların ancak geçici bir doğruluğu vardır. E) Doğadaki düzene ve nedensellik ilkesine dayalıdır. Ünite 8: BİLİM FELSEFESİ 10. Bilim, bilimsel yöntemlerle ortaya konulan ve doğruluğu akıl yoluyla temellendirilen bir bilgidir. Bilim, onu elde eden bireylerin niteliklerinden bağımsızdır. Bu nedenle, yarım kalan bir bilimsel araştırmayı başka bir bilim insanı tamamlayabildiği gibi, bilim insanları kendilerinden önce elde edilen bilimsel bilgilerden hareket ederek farklı sonuçlara da ulaşabilirler. Bu açıklamada bilimin hangi özelliğinden söz edilmemiştir? A) Rasyonel ve sistemli olma B) Genelleyici olma C) Birikimli olma D) Metodik olma E) Nesnel olma 8. Bilim insanı olmak, birtakım yükümlülüklere sahip olmak ve bunları yerine getirmektir. Bilim insanı, gerektiğinde içinde yaşadığı toplumun yaşam biçimine ve geleneklerine ters düşen gerçekleri açıklamaktan kaçınmamalıdır. Bu parçada, bilim insanının araştırmalarını yaparken hangi temel koşula uyması gerektiği vurgulanmıştır? A) Bağımsız düşünceye sahip olma B) Araştırmalarına hipotezle başlama C) Bulgulardan kuşku duymama D) Bilinmeyeni açıklama E) Araştırmalarını zaman içinde değiştirme 9. Bilim, rahatlık, konfor sağlama, acıları dindirme gibi pek çok yarar sağlar. İnsan, bilim sayesinde doğal güçleri denetim altına almaya çalışır. Bu parçada bilimin değerine ilişkin aşağıdakilerin hangisi vurgulanmaktadır? 11. Bilimde kullanılan yöntemlerden biri de tümel önermelerden hareketle tekil önermelere ulaşmaktır. Bu yöntem, evrenin genel-geçer olan yasalarına ulaşmak için bir akıl yürütme yolu olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda bu tür akıl yürütme yolları insana evrende gerçekleşecek olan olaylar hakkında bir öngörü sağlama imkanı da vermektedir. Bu sayede bilimin işi fazlasıyla kolaylaşmaktadır. Örneğin, fizikte genel çekim yasasını biliyorsanız, uzaya fırlatacağınız bir iletişim uydusunun istenen yörüngeye oturması için, nereden, hangi hızla, hangi eğimle fırlatılması gerektiğini de hesaplayabilirsiniz. Bu parçada sözü edilen bilimsel yöntem aşağıdakilerden hangisidir? A) Entelektüel değeri B) Ahlaksal değeri C) Bilişsel değeri D) Pratik değeri E) Psikolojik değeri A) Tümevarım B) Analoji C) Septik düşünüş D) İstatistik yöntem E) Tümdengelim