EKONOM BÜLTEN AK PARTİ GRUP BAŞKANLIĞIII EKONOMİ MÜŞAVİRLİĞIIIIIII 02 ARALIK 2014

Transkript

1 AK PARTİ GRUP BAŞKANLIĞIII EKONOMİ MÜŞAVİRLİĞIIIIIII EKONOM BÜLTEN 02 ARALIK 2014

2 Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, günübirlik Ankara ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu ile görüştü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; "Ticaret açığının giderilmesi konusunda neler yapılabileceğini konuştuk. Şu anda Rusya'dan ülkemize turizm noktasında, Rusya'dan gelenler birinci sıraya yükselmiş durumda. Bunun bu yıl daha da artması bekleniyor. Nükleer santralle ilgili ÇED raporu tamamlandı. Türkiye'de hayata geçirdiğimiz en önemli ve stratejik yatırımlarımızdan biri olan Akkuyu Nükleer Enerji Santrali ile ilgili geniş detaylı bir çalışmayı yaptık. 3 yılı aşkın bir süredir devam eden bu çalışmaların bundan sonraki süreci, dün ÇED'in onaylanmasıyla daha da artacak. Akkuyu'da görev alacak gençlerimiz Rusya'da eğitim alıyor. 200 civarında genç Türkiye'ye dönüp bu projeyi götürecekler. Yeni mühendislerimizi de bu ekip yetiştirecek. Enerjide atacağımız adımlar çok önemli. Bugüne kadar 'Güney Akım' diye geçen ama şu ana kadar şu veya bu nedenlerle engellenen süreçte de bizler bu akşam yaptığımız görüşmelerle dayanışma içerisinde, herhangi bir hukuki neticesi olmayan ama ön mutabakatla tarafların bir çalışma yapıp, süratle kısa zamanda neticelendirip bu ön mutabakatı daha sonra kesin bir mutabakata çevirmek suretiyle bir adım atacağız. Bu adımdan Türkiye olarak doğalgaz açığımızda bizler istifade edeceğimiz gibi Yunanistan sınırında, Türkiye topraklarında bir dağıtım merkezi, bir EKONOMİK GELİŞMELER hat oluşturmayı ve oradan talep neyse bu talebe göre o merkezden cevabın verilmesi noktasında da bir ön mutabakatımız var. Bölgesel sorunları ele aldık. Suriye ve Irak sorununun değerlendirmesini aramızda yaptık. Bir diğer önemli başlık da Kırım'dı. Kırım Tatarlarıyla ilgili konuyu geniş bir biçimde ele aldık. Kırım halkına bugüne kadar elde edilmeyen hakları vermeye hazırız dediler. Kırım Tatarlarının dilini resmi dil olarak kabul ettiklerini, yerleşimle ilgili sorunlarını gidereceklerini söylediler. Türkiye ile Rusya arasında karşılıklı güvene dayalı ilişkiler bölge istikrarına da katkıda bulunacaktır." Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Türkiye'ye satılan doğalgazda indirime gidileceği müjdesini verdi. Türkiye'nin enerji ihtiyaçlarının karşılanması için Mavi akım boru hattının kapasitesinin artırılması konusunda mutabakata vardıklarını ve Türkiye'ye ulaştırılan doğalgaz miktarında da 3 milyar metreküplük bir artışa gidilmesi yönünde tarafların anlaştığını belirten Putin, "Türk ortaklarımızla enerji işbirliği ile ilgili, 1 Ocak itibarıyla doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacağız. Buna yönelik görüşmelerimiz devam edecek" diye konuştu. Yeni bir enerji hattının kurulması için anlaşma sağlandığını da kaydeden Putin, "Türkiye'nin enerji taleplerini karşılamaya hazırız. Yeni enerji hattı kurulmasında da yardımcı olacağız. Türk-Yunan sınırında bir gaz dağıtım merkezi oluşturulabilir" dedi.

3 Başbakan Prof.Dr. Ahmet Davutoğlu, "Silahlı kuvvetlerde askerlik yapmamış kişilerden de sözleşmeli er ve erbaş alınabilecek. Sözleşmeli er ve erbaş konusunda aldığımız kararın da getirdiği kolaylıkla biz bedelli askerlikle ilgili bir adım atmaya karar verdik. YAŞ yaptığımız istişareler, TSK'nın ihtiyaçları göz önüne alınarak, dün Bakanlar Kurulumuzda 1 Ocak 2015 tarihinde 28 yaşından gün almış olan ya da 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 27 yaşını doldurmuş olan vatandaşlarımın, askerlik yükümlülüğüne sahip vatandaşlarımıza bedelli askerlik imkanı getiriliyor. Bu vatandaşlarımız 18 bin Türk Lirası ödemek karşılığında askerlik görevlerini yapmış sayılacaklar" dedi. Davutoğlu şöyle devam etti: Bedelli askerlik imkanının getirilmesiyle hem söz konusu olan birikim hafifletilmiş olacak hem de buradan doğacak kaynak teknoloji yoğun savunma anlayışına geçebilmek için savunma Sanayii Fonu'na aktarılacak. Yani bu imkanı bütünüyle TSK'nın ihtiyaçlarına yönlendirilecek, başka herhangi bir alanda kullanılmayacak. Bütün vatandaşlarımız için özellikle bu imkandan faydalanacak gençlerimiz için hayırlı olmasını diliyorum." Başbakan Davutoğlu, hesaplamalara göre bedelli askerlik uygulamasından yaklaşık 700 bin kişinin yararlanabileceğini belirterek, "Başvurular 1 Ocak 2015 itibarıyla yapılabilecek. Şimdilik taksit düşünülmüyor" dedi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Rus doğalgazının fiyatında indirim görüşmelerine ilişkin, "Sayın Putin'in deklare ettiği, kamuoyuyla paylaştığı rakam Rusya tarafının teklifidir. Tabii ki bu bir adımdır. Biz de karşı teklifimizi kendilerine sunduk. Bu bir müzakeredir, bir süreçtir, devam edecektir. Umarım ki bu ayın, bu yılın sonuna kadar bu süreç tamamlanmış olsun" dedi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunu onayladı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, 3 bin 730 sayfa ve 22 ekten oluşan nihai ÇED raporunun, 56 kurum/kuruluş tarafından incelenerek, komisyon çalışmalarının tamamlanmasını müteakip halkın görüşüne açıldığı, bu süreçte iletilen görüş ve önerilerin nihai ÇED raporunda değerlendirildiği belirtildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi, kasım ayında ihracatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,4 azalışla 12 milyar 875 milyon dolar olarak gerçekleştiğini, ilk 11 aylık toplam ihracatın ise yüzde 4,4 artışla 144 milyar 267 milyon dolara yükseldiğini açıkladı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, bu yılın 11 ayında otomotiv sektörü ihracatı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 4,8 artarak 20 milyar 486 milyon dolar oldu. Otomotiv ihracatı ulaştığı bu seviye ile son 6 yılın en iyi ocak-kasım performansına imza attı. Geçen yılın ocak-kasım döneminde otomotiv ihracatı 19 milyar 539 milyon dolar düzeyindeydi. Yılın 11 ayında ülke bazında otomotiv ihracatı incelendiğinde Almanya 3 milyar 393 milyon dolarla ilk sıradaki yerini korudu. Bu ülkeyi 2 milyar 274 milyon dolarla İngiltere, 2 milyar 138 milyon dolarla Fransa ve 1 milyar 630 milyon dolarla İtalya izledi. Türkiye'nin toplam otomotiv ihracatının yüzde 16,6'sı Almanya'ya, yüzde 11,1'i İngiltere'ye ve yüzde 10,4'ü Fransa'ya

4 gerçekleştirildi. Almanya'ya yapılan ihracat geçen yılın ocak-kasım dönemine göre yüzde 21,9, İngiltere'ye yüzde 15,2, İspanya'ya yüzde 26,7 ve İtalya'ya yüzde 3,3 artarken, Fransa'ya yüzde 1,9 ve Rusya'ya yüzde 30,7 azaldı. Gümrük muhafaza ekipleri, Mersin'de 400 ton GDO'lu mısır gluteni ele geçirdi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'na bağlı Mersin Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ekipleri, bir firma tarafından serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithal edilen "mısır gluteni"nin işlemlerinde sahte tarım uygunluk belgesi kullanıldığını belirledi. Azerbaycan Merkez Bankası, Ziraat Bankası'nın Azerbaycan'da banka açmak için lisans başvurusunda bulunduğunu duyurdu. Türkiye nin imalat sanayi PMI Satın Alma Yöneticileri Endeksi üretim ve yeni siparişlerde hızlanan büyümeye bağlı olarak Kasım ayında 51.5'ten 52.2'ye yükselerek Şubat'tan bu yana en yüksek değerini aldı. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Ekim ayında dış ticaret açığı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %15.8 azalarak 6.3 milyar dolar ile 6.7 milyar dolar olan piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Ekim ayında ihracat 12.9 milyar dolar, ithalat ise 19.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylelikle yıllık dış ticaret açığı ise 84.7 milyar dolara geriledi. BDDK nın, Bankalarca Kredilerin Ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı na göre bankalar, döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlere yönelik kredileri için ayırdığı genel karşılık oranını %0 olarak uygulayabilecek. ABD'de ISM imalat endeksi Kasım'da 58.7açıklandı. İmalat sektörü yeni siparişler alt endeksi ise Ekim ayındaki 65.8 den 66'ya yükselerek Ağustos ayından bu yana en yüksek değeri aldı. Türksat AŞ Genel Müdürü Ensar Gül, Japonya'da Mitsuhishi Electric (MELCO) firmasının Kamakura'daki uydu üretim merkezinde yapımı 4 Haziran'da tamamlanan Türksat 4B uydusunu en kısa zamanda fırlatmak ve işletmeye almak istediklerini belirtti. Rus uydularıyla ticari müşterilerinin uydularının da fırlatılmaya başlandığını, Türksat 4B uydusunun fırlatma işlemlerinin MELCO'nun sorumluluğunda olduğunu belirten Gül, "Buna rağmen uydumuzun bir an önce fırlatılması ve işletmeye alınması için Rusya devleti nezdinde girişimlerimiz oldu. Uydunun fırlatılması için kesin bir tarih verilemiyor ancak 2015 yılının ilk yarısında fırlatılacak" dedi. Türksat 4B uydusunun internet erişimi için de kullanılacağını bildiren Gül, "Diğer uydularımız üzerinden internet erişimi zaten sağlıyoruz. 4B uydusu ile hem kapasitemiz artacak hem de internet maliyetleri düşecek" diye konuştu. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, petrol fiyatlarındaki düşüşün küresel ekonomiye net bir destek sağlayacağını ancak Rusya dâhil olmak üzere enerji üreten ülkeler için risk oluşturduğunu söyledi. "Son aylarda yüzde 30'dan fazla gerileyen petrol fiyatları, çoğu petrol ithalatçısı olan gelişmiş ülke ekonomilerine yaklaşık

5 yüzde 0,8'lik ek büyüme sağlayacak" ifadelerini kullanan Lagarde, düşen petrol fiyatlarını zayıflayan küresel ekonominin itici gücü olarak nitelendirdi. Buna karşın, fiyatlardaki düşüşün petrol ihracatçısı ülkeleri olumsuz etkileyeceğini kaydeden Lagarde, "Fiyatlardaki düşüş,rusya'nın mevcut kırılganlıklarını artıran ciddi bir tehlike ve bunu onlar da biliyor. Şimdilik bilinmeyen buna verilecek tepkinin ne olacağı" dedi. Lagarde,İran, Venezuella ve bazı Afrikaülkelerini petrol piyasasındaki gelişmelerden zarar gören diğer ülkeler olarak sıralarken, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyelerinin de fiyatlardaki düşüşün devam etmesi durumda bütçe açığıyla karşı karşıya kalacağı uyarısını yaptı. New York Fed Başkanı William Dudley, petrol fiyatlarında son dönemde görülen keskin düşüşün hanehalkının reel gelirlerini artıracağını ve bununla birlikte tüketimlerini de artırarak ABD ekonomisi için pozitif etki yaratacağını söyledi. Bununla birlikte, Fed in faiz artırım hızının finansal piyasaların nasıl cevap vereceğine bağlı olduğunu da vurguladı. Fed Başkan yardımcısı Fischer, enerji fiyatlarındaki düşüşün Fed in halihazırdaki politikası üzerinde çok fazla bir baskı yaratmadığını ve fiyatlardaki düşüşün milli hasıla üzerinde artırıcı bir etki yaratabileceğini söyledi. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi, Euro Bölgesi ekonomisinin ayağa kaldırılması için reformları da içeren kapsamlı bir strateji oluşturulması gerektiğini ifade ederek, ekonominin desteklenmesinin sadece para politikasıyla yürütülemeyeceğini söyledi. Euro Bölgesi imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Kasım'da nihai 50.1 ile Haziran 2013'ten bu yana en düşük seviyede açıklandı. Euro Bölgesi nin en büyük ekonomisi olan Almanya'da PMI imalat Kasım'da nihai 49.5 ile 17 ayın en düşük seviyesinde açıklandı. İngiltere de Kasım da tüketici güven endeksi -2 oldu. İsviçre Merkez Bankası nın bilançosunda %20 oranında altın rezervi bulundurması ve ülke dışındaki altın rezervini geri getirmesi konusundaki yasayla ilgili referandumda %78 hayır oyu çıktı. Çin Devlet Konseyi, ülkenin bankacılık sektörünü yeniden canlandırmak için 500 bin yuana (81 bin dolar) kadar ticari ve bireysel mevduatların güvence altına alınmasını öngören tasalk mevduat sigorta sistemi planını açıkladı. Çin de HSBC tarafından açıklanan imalat PMI, Kasım ayında 50 puan ile 6 ayın en düşük seviyesine geriledi. Resmi PMI da Ekim ayındaki 50.8 puandan Kasım ayında 50.3 puana geriledi. Çin de Mayıs ayından bu yana gerileyen yeni konut fiyatları, Kasım ayında bir önceki aya göre %0.38 düştü. Hindistan da GSYH büyümesi 2014 yılı Temmuz-Eylül dönemini kapsayan yılının 2.çeyreğinde geçen mali yılın aynı dönemine göre %5.3 arttı.

6 Moody's, Japonya'nın borçlanma kredi notunu "Aa3"den "A1"e düşürdü, görünümü "durağan" olarak belirledi. Moody's mali açıkları azaltma hedeflerinin tutturulmasına dair belirsizliğin artmasının not indiriminde etkili olduğunu bildirdi. Ekonomist Nouriel Roubini, Japonya Merkez Bankası nın yeni zayıflatma çabası ile parasal genişleme programının büyüklüğünü artırmasının kur savaşlarının yeni bir döneminin yolda olduğunun işareti olabileceğini söyledi. Japonya da parasal taban Kasım ayında da hızlı genişlemesini sürdürerek geçen yılın aynı dönemine göre %36.7 artışla 259 tirlyon milyar yen oldu. Japonya da hanehalkı harcamaları Ekim ayında yıllık bazda %4 geriledi. Japonya da Ekim ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı %3.5 e geriledi. Japonya da Ekim ayında TÜFE aylık bazda %0.3 gerilerken, yıllık bazda ise %2.9 arttı. Japonya nın sanayi üretimi Ekim ayında düşüş beklentilerinin aksine bir önceki aya göre %0.2 arttı. Japonya da perakende satışlar Ekim ayında beklentilerin üzerinde geçen yılın aynı dönemine göre %1.4 artış gösterdi. hükümetin borçlanma maliyetlerinin düşürülmesi çağrısında bulunmasının ardından gelecek yılın başlarında parasal genişlemeye gidilebileceği sinyal verdi. Hindistan da Kasım da imalat PMI 53.3 puan ile son 21 ayın en yüksek seviyesinde açıklandı. Hindistan hükümeti ülkeye ithal edilen altının %20'sinin ihraç edilmesini gerektiren sınırlamayı kaldırdı. Hindistan, geçen yıl cari açığının rekor düzeylere yükselmesine neden olan altın ithalatını sınırlamak için söz konusu ithalat sınırlamasını yürürlüğe koymuştu. Dünya Ticaret Örgütü (WTO) uzun yıllar süren anlaşmazlıkların ardından kendi tarihindeki ilk dünya çapında ticaret reformu üzerinde anlaşma sağladı. Anlaşmanın küresel ekonomiye 1 trilyon dolar katkı yapması ve 21 milyon kişiye istihdam imkanı sağlaması bekleniyor. Anlaşmaya göre WTO gümrük kontrolleri ve sınırlardaki prosedürlerle ilgili yeni standartlar getirecek. Petrol İhraç Eden Ülkeler (OPEC), Suudi Arabistan ın başını çektiği Körfez Bölgesi petrol üreticilerinin isteği doğrultusunda petrol üretiminde değişikliğe gitmeme kararı aldı. Hindistan Merkez Bankası, üst üste 5. toplantıda da faiz oranlarında değişikliğe gitmeme kararı aldı. Banka, faiz oranlarında değişikliğe gitmeyerek repo faiz oranını %8, ters repo faiz oranını ise %7 olarak bıraktı. Merkez bankası,