TÜRKİYE DEKİ LİMANLAR VE ELLEÇLEME

Transkript

1 DIŞ TİCARET DÜNYASI TÜRKİYE DEKİ LİMANLAR VE ELLEÇLEME DIŞ TİCARET ŞUBESİ EE / 23 Mart 2010

2 I.BÖLÜM:YÖNETİCİ ÖZETİ ANA BİLGİ: Limanlar itibariyle; İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ adet Liman Başkanlığı 58 adet iskele TÜRKİYE 68 adet Liman Başkanlığı 137 adet iskele Yükleme Miktarı (2009 yılı); İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ milyon ton TÜRKİYE 309 milyon ton İstanbul Bölge Müdürlüğü nün 106 milyon ton luk elleçlenen yük miktarının Liman Başkanlıkları bazında dağılımı: İzmit Liman Başkanlığı Ambarlı Liman Başkanlığı Silivri Liman Başkanlığı Karadeniz Ereğlisi Liman Başkanlığı İstanbul Liman Başkanlığı Diğer :48 milyon ton :26 milyon ton :10.2 milyon ton :10.3 milyon ton :6 milyon ton :6 milyon ton TÜRKİYE DEKİ LİMANLAR BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ VE LİMAN BAŞKANLIKLARI Ülkemizde; İstanbul, Çanakkale, İzmir, Antalya, Samsun, Mersin ve Trabzon Bölge Müdürlüğü olmak üzere 7 adet Limanlar Bölge Müdürlüğü bulunmaktadır. Bölge Müdürlüklerine bağlı toplam 68 adet Liman Başkanlığı ve Liman Başkanlıkları sınırları içerisinde bulunan 500 GRT ve üzeri gemilerin yanaşabileceği 137 adet Kamu/özel liman ve iskele bulunmaktadır. İstanbul Bölge Müdürlüğü ne bağlı ise 14 adet Liman Başkanlığı ve 58 adet kamu/özel liman ve iskele mevcuttur. (bkz.sy.17) Tablo 1: Bölge Müdürlükleri ne bağlı liman başkanlığı ve iskele sayısı İstanbul Çanakkale İzmir Antalya Samsun Mersin Trabzon Liman Başkanlığı Sayısı Kamu/Özel liman İskele sayısı

3 Grafik 1: Bölge Müdürlüklerine bağlı limanlar (Adet) LİMAN BAŞKANLIĞI KAMU/ÖZEL LİMAN VE İSKELELER İSTANBUL ÇANAKKALE İZMİR ANTALYA SAMSUN MERSİN TRABZON LİMANLARIMIZDAN YAPILAN LEME BOŞALTMA BİLGİLERİ Ülkemizde son 10 yıllık verilere göre; 1999 ila 2009 yıllarına ait, toplam yükleme ve boşaltma bilgileri aşağıdaki tabloda sunulmaktadır yılından 2008 yılına kadar bu yana toplam elleçleme miktarları %85 artış göstererek 314 milyon tona çıkmıştır yılı küresel krize rağmen elleçlenen yük miktarındaki azalma %1,6 ile toplam dış ticaretteki ¼ ü aşan değer azalmasının oldukça altında kalmıştır. Bu da dış ticarette ürün fiyatlarının düşmesine karşın işlem gören ürün miktarının nispeten değişmediğini göstermektedir. Tablo 2: yılları Yükleme Boşaltma Miktarları (TON) YILLAR LEME-BOŞAL. MİK. (TON) YILLAR LEME- BOŞAL. MİK.(TON)

4 Grafik 2: Yükleme Boşaltma Miktarları (milyonxton) yılı yükleme boşaltma miktarlarını bölgeler bazında değerlendirirsek, toplam ton luk miktarın; %8.8 i Karadeniz Bölgesinden, %38.6 sı Marmara Bölgesinden, %18.7 lik kısmı Ege Bölgesinden, %33.9 u Akdeniz Bölgesinden yapılmıştır. Aşağıdaki tablo incelendiğinde; ihracat (yükleme) ve ithalat (boşaltma) en fazla Marmara Bölgesinden gerçekleştirilmiştir. Transit işlemler ise, diğer bölgelere oranla büyük miktarda Akdeniz Bölgesinden yapıldığı görülmektedir. Genel Toplam içerisinde ise bölgeler arasında ton luk yükleme-boşaltma miktarı ile Marmara Bölgesi ilk sıradadır. Tablo 3: 2008 Yılı Bölgeler Bazında Yükleme-Boşaltma Bilgileri (ton) Bölge İhracat Kabotaj* Toplam Yükleme İthalat Kabotaj Toplam Boşaltma Transit Genel Toplam Marmara Akdeniz Ege Karadeniz Not: Kabotaj*; Türkiye nin kendi iç limanlarından kalkarak, kendi iç limanlarına yapılan seferleri ifade etmektedir. Örneğin; Aliağa Limanından, Tekirdağ Limanına yükleme-boşaltma gibi yılı yükleme boşaltma miktarlarını bölgeler bazında değerlendirirsek, toplam ton luk miktarın; %8.4 ü Karadeniz Bölgesinden, %37.4 ü Marmara Bölgesinden, %16.2 lik kısmı Ege Bölgesinden, %38 lik kısmı ise Akdeniz Bölgesinden yapılmıştır. Aşağıdaki tablo incelendiğinde; ihracat (yükleme) ve ithalat (boşaltma) en fazla Marmara Bölgesinden yapıldığı görülmektedir. Genel Toplam içerisinde ise bölgeler arasında ton luk yükleme-boşaltma miktarı ile Akdeniz Bölgesi ilk sıradadır. Ancak bu tutarın yarıdan fazlası (60,5 mn ton) transit ve kabotaj yükü içindir. Transit ve kabotaj yükü düşüldüğünde Akdeniz (57,5 mn ton), Marmara nın (105,8 mn ton) ardından gelmektedir. 3

5 Tablo 4: 2009 Yılı Bölgeler Bazında Yükleme-Boşaltma Bilgileri (ton) Bölge İhracat Kabotaj- Transit Toplam Yükleme İthalat Kabotaj- Transit Toplam Boşaltma Genel Toplam Akdeniz Marmara Ege Karadeniz Grafik 3: yılları Yükleme-Boşaltma Miktarı (milyon ton) KARADENİZ MARMARA EGE AKDENİZ Yük elleçleme miktarlarını Bölge Müdürlükleri bazında değerlendirirsek;2009 yılı toplam ton luk yük miktarının; %2 si Antalya, %8 i Çanakkale, %34 ü İstanbul (106 milyon ton), %15 i İzmir, %37 si Mersin, %3 ü Samsun, %1 i Trabzon Bölge Müdürlüğü ne aittir. Tablo 5: Bölge Müdürlükleri Bazında Yük Elleçleme Miktarları (2009 ton) BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ BAZINDA ELLEÇLEME MİKTARLARI (2009-TON) BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ LEME BOŞALTMA GENEL MERSİN İSTANBUL İZMİR ÇANAKKALE SAMSUN ANTALYA TRABZON GENEL

6 Grafik 4: 2009 yılı Bölge Müdürlükleri Bazında Elleçleme Miktarları (TON) SAMSUN; ; 3% TRABZON; ; 1% ANTALYA; ; 2% ÇANAKKALE; ; 8% MERSİN; ; 37% İSTANBUL; ; 34% İZMİR; ; 15% YILLAR İTİBARIYLA ELLEÇLEME NA GÖRE İLK 10 LİMAN BAŞKANLIĞI VE ELLEÇLEME MİKTARLARI Aşağıda sunulan Tablo 6 da yıllarına ait ilk 10 liman başkanlığı ve elleçleme miktarları (transit hariç) gösterilmektedir. Her 3 senede de İzmit, Aliağa ve Ambarlı Liman Başkanlığı nın ilk 3 sırada yer aldığı görülmektedir. 4. ve 5. sıradaki Mersin ve İskenderun Liman Başkanlıklarının sırası yıllara göre değişiklik göstermektedir yılından önceki yıllara göre en önemli fark 2007 ve 2008 de sıralamada 10. sırada bulunan İstanbul Liman Başkanlığı nın 2009 yılında ilk 10 a girememesidir. Haziran 2008 de açılan Silivri Liman Başkanlığı ise 2009 yılında hemen 9. sırada yer bulmuştur. İlk 5 Liman Başkanlığının, son 3 yıllık gelişimi de aşağıdaki Grafik 5 te gösterilmektedir yılında elleçlenen yük miktarında 2008 yılına oranla, İzmit Liman Başkanlığında %9.7, Aliağa Liman Başkanlığında %16.4, Ambarlı Liman Başkanlığında %14.2 oranında bir azalma gerçekleşmiştir. Tüm Liman Başkanlıklarında ise %4,7 oranında bir azalma söz konusudur. 5

7 Tablo 6: Liman Başkanlıkları İtibarı ile Elleçleme Miktarları (TON) Yük Liman Bşk. Yük Miktarı Liman Bşk. Miktarı Liman Bşk. Yük Miktarı İzmit İzmit İzmit Aliağa Aliağa Aliağa Ambarlı Ambarlı Ambarlı Mersin İskenderun Mersin İskenderun Mersin İskenderun Botaş Krd. Ereğli Botaş İzmir İzmir İzmir Krd. Ereğli Botaş Kdz.Ereğli Gemlik Gemlik Silivri İstanbul İstanbul Gemlik Yük Toplam Yük Toplam Yük Toplam Transit Transit Transit Genel Toplam Genel Toplam Genel Toplam Grafik 5: İlk 5 Liman Başkalığının Yıllık Değişimi (Milyon Ton) İZMİT ALİAĞA AMBARLI MERSİN İSKENDERUN 6

8 LİMANLARIMIZDA GERÇEKLEŞEN KONTEYNER ELLEÇLEMESİ 2008 yılında Limanlarımızda gerçekleşen toplam konteyner elleçlemesi TEU dur.(teu:6,10 m (boy) x 2,44 m (en) x 2,59 m (yükseklik)=38,5m 3 hacmindedir.40 lık konteyner 2 TEU olarak ölçülendirilir.) TEU bazındaki bu miktarın hemen hemen 2 eşit parçaya, ithalat ve ihracat şeklinde ayrılması ilginçtir. Tablo 8 de görüleceği üzere 2008 yılı elleçlenen toplam ürün miktarının en büyük kısmını %44 lük ( TEU) oranla tek başına Ambarlı Liman Başkanlığı almaktadır. İstanbul Liman Başkanlığı nın payı ise toplam üzerinde %6.8 ( TEU) dir. Tablo 7:Elleçlenen Konteyner(TEU) YIL LEME BOŞALTMA Kabotaj İhracat Toplam Kabotaj İthalat Toplam ELLEÇLENEN KONTEYNER TRANSİT GENEL (TEU) yılında toplam elleçlenen yük miktarı ton olduğundan yaklaşık olarak TEU olarak hesaplanmıştır. Grafik 6:Kabotaj (TEU) Grafik 7:İhracat-İthalat (TEU) Yüklem e Boşaltma 7 İhracat İthalat

9 Grafik 8:Toplam Elleçlenen Konteyner (TEU) ÜLKELER BAZINDA LİMANLARIMIZDAN GERÇEKLEŞEN İTHALAT VE İHRACAT ORANLARI 2008 yılı istatistiklerine göre; ülkeler bazında limanlarımızdan gerçekleşen ithalat ihracat oranlarına bakıldığında; toplam ithalat miktarı ton, toplam ihracat miktarı ise tondur yılında ise; toplam ithalat miktarı ton, toplam ihracat miktarı ise tondur yılında 2008 yılına oranla ithalatta yaklaşık %8 lik bir azalma olmuştur. Ancak ihracatta yaklaşık %1 lik bir artış söz konusudur. Görüldüğü gibi miktar bazında Türkiye yaklaşık %50 fazla ithalat yapmakta iken, değer bazında ithalat ancak %35 üzerindedir. Bu da Türkiye nin ithalatının çoğunlukla hammadde olduğunun göstergesidir. İhracat ve İthalat miktarlarını ülkeler bazında değerlendirdiğimizde; 2008 yılı verilerine göre; limanlarımızdan en çok ihracat yaptığımız ülkelerin başında; İtalya, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya Federasyonu, Mısır, İspanya, Romanya, Belçika, Yunanistan, Singapur ve İsrail gelmektedir. En çok ithalat yapılan ülkeler de ise Rusya Federasyonu, Ukrayna, Mısır, ABD, İtalya, Cezayir, Romanya, Brezilya, Yunanistan ve Belçika başta gelmektedir. Aşağıdaki tabloda, 2008 yılı ülkeler bazında toplam ithalatı ton ve üzeri olan ülkeler görülmektedir. 8

10 Tablo 9: Ülkeler İtibariyle İthalat (2008-Ton) ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ RUSYA FED ,33% UKRAYNA ,25% MISIR ,18% A.B.D ,72% İTALYA ,20% CEZAYİR ,46% ROMANYA ,46% BREZİLYA ,30% YUNANİSTAN ,85% BELÇİKA ,67% AVUSTRALYA ,01% KOLOMBİYA ,91% İSRAİL ,60% KANADA ,58% BULGARİSTAN ,44% ÇİN ,37% İNGİLTERE ,32% NORVEÇ ,28% İRAN ,27% İSPANYA ,21% GÜNEY AFRİKA ,18% SURİYE ,12% HOLLANDA ,11% ARABİSTAN ,00% SİNGAPUR ,97% GÜRCİSTAN ,95% MALTA ,93% ARJANTİN ,85% MALEZYA ,75% VENEZUELLA ,74% FRANSA ,71% Yukarıdaki Tablo 9 da görüleceği üzere; 2008 yılı toplam ithalatın içerisinde %19,3 lük oranla Rusya Federasyonu ilk sıradadır. Bu ülkeyi Ukrayna, Mısır, A.B.D. ve İtalya takip etmektedir. Toplam yük taşıma sayılarına bakıldığında ise; Rusya Federasyonu, Ukrayna, Mısır ve İtalya ilk 5 te yerini korurken, ABD nin yerini İsrail almaktadır yılı ülkeler bazında toplam ihracat oranı, ton ve üzeri olan ülkelere ait Tablo 10 incelendiğinde; toplam ihracatın %13,7 si İtalya ya aittir. Bu ülkeyi Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya Federasyonu, Mısır, İspanya takip etmektedir. Toplam yük taşıma sayılarına bakıldığında ise; Rusya Federasyonu, İtalya, Mısır, İsrail, Ukrayna ilk sıraları almaktadır. 9

11 Tablo 10: Ülkeler İtibariyle İhracat (2008-Ton) ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ İTALYA ,71% B.A.E ,99% RUSYA FED ,72% MISIR ,09% İSPANYA ,61% ROMANYA ,78% BELÇİKA ,78% YUNANİSTAN ,59% SİNGAPUR ,33% İSRAİL ,21% UKRAYNA ,08% GÜRCİSTAN ,04% SURİYE ,61% A.B.D ,60% ARABİSTAN ,38% FRANSA ,86% İNGİLTERE ,75% LÜBNAN ,69% KKTC ,42% MALTA ,39% BULGARİSTAN ,37% TUNUS ,32% KATAR ,92% CEZAYİR ,91% HOLLANDA ,88% LİBYA ,88% FAS ,78% ÇİN ,75% Aşağıdaki Tablo 11 de bazı ülkelerin ithalat ve ihracat oranlarının karşılaştırmalı listesi görülmektedir. 10

12 Tablo 11: 2008 YILI BAZI ÜLKELERİN İTHALAT İHRACAT ORANLARI (TON) ÜLKE İTHALAT PAY İHRACAT PAY RUSYA FED %19, %8,7 UKRAYNA %11, %3,1 MISIR %10, %6,1 ABD %7, %2,6 İTALYA %4, %13,7 CEZAYİR %3, %0,9 ROMANYA %3, %3,8 YUNANİSTAN %2, %3,6 BELÇİKA %2, %3,8 İSPANYA %1, %5,6 B.A.E %0, %9 10 Ülke Toplam % %60.9 Diğer Ülkeler % %39.1 Genel Toplam % %100 Tablo 11 incelendiğinde; 2008 yılı ülkeler bazında ithalat oranlarının sıralamasında Rusya Federasyonu ilk sırada iken; ihracatta 3. sıraya inmiştir. Rusya Federasyonu ndan toplam ithalat üzerinden %19,3 lük ithalat, %8,7 lik ise ihracat gerçekleştirilmiştir. Örneğin Birleşik Arap Emirlikleri ne %9 luk bir ihracat olmuşken; %0.1 lik bir ithalat gerçekleştirilmiştir. Yukarıda görüldüğü üzere; Tablo 11 deki 10 ülke toplam ithalatın %66,6 sını, toplam ihracatın ise %60.9 unu kapsamaktadır. Söz konusu ülkelerin limanlarımızdan en çok ithalatını ve ihracatını yaptığı ürünler de yük miktarlarının nedenini açıklar niteliktedir. Nitekim; örneğin Rusya ya toplam ton luk ihracatta ilk sırayı ton (%51) ile Portland Çimento almıştır ton luk toplam ithalatımızda ise ilk sırayı ton (%25,4) ile doğal olarak Ham Petrol almıştır. Yine örneğin; BAE ne yapılan ton luk toplam ihracatın, ton u (%77) İnşaat Demiri dir. Tablo 12: Ülkeler ve Yükadlarına göre Elleçlenen Yük Miktarı (2008-TON) ÜLKE İHRACAT ADI TON İTHALAT ADI TON RUSYA FED. Portland Çimento Ham Petrol UKRAYNA Konteyner (20'lik dolu) Taşkömürü(briketlenmemiş) İnşaat işlerinde kullanılan alçılar MISIR Konteyner (20'lik dolu) Ham Petrol Kütük Demir(Sür.döküm küt.dahil) ABD İnşaat Demiri Hurda Demir İTALYA Konteyner (20'lik dolu) Konteyner (40'lik dolu) Feldispat Ham Petrol CEZAYİR Profil Demir/Boru LNG(Sıvılaştırılmış Doğal Gaz) ROMANYA Konteyner (20'lik dolu) Hurda Demir İnşaat Demiri YUNANİSTAN Konteyner (20'lik dolu) Konteyner (40'lik dolu) Fuel Oil Jet Yakıtı (Benzin tipi) BELÇİKA Konteyner (40'lik dolu) Konteyner (40'lik dolu) Profil Demir/Boru Hurda Demir İSPANYA Feldispat Konteyner (40'lik dolu) BYS Diğer Temel Kimyasalları B.A.E. İnşaat Demiri Gass Oil

13 Tablo 13: Tüm Ülkeler İtibariyle İhracat (2008-Ton) ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ İTALYA ,71% B.ARAP EMRLİKL ,99% RUSYA FED ,72% MISIR ,09% İSPANYA ,61% ROMANYA ,78% BELÇİKA ,78% YUNANİSTAN ,59% SİNGAPUR ,33% İSRAİL ,21% UKRAYNA ,08% GÜRCİSTAN ,04% SURİYE ,61% A.B.D ,60% SUUDİ ARABİSTAN ,38% FRANSA ,86% İNGİLTERE ,75% LÜBNAN ,69% KIBRIS(KKTC) ,42% MALTA ,39% BULGARİSTAN ,37% TUNUS ,32% KATAR ,92% CEZAYİR ,91% HOLLANDA ,88% LİBYA ,88% FAS ,78% ÇİN ,75% YEMEN ,57% GANA ,55% MALEZYA ,50% GÜNEY AFRİKA ,48% İSVEÇ ,48% HIRVATİSTAN ,44% İRAN ,44% ANGOLA ,36% KUVEYT ,33% ALMANYA ,30% KENYA ,27% NİJERYA ,24% BREZİLYA ,24%

14 ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ SUDAN ,23% HİNDİSTAN ,22% PORTEKİZ ,22% KANADA ,20% POLONYA ,20% ARNAVUTLUK ,18% GÜNEY KORE ,16% SLOVENYA ,15% LİBERYA ,15% CHILE ,15% PERU ,14% TÜRKMENİSTAN ,14% ETIOPYA ,13% İRLANDA ,12% DİĞER ,10% HONG KONG ,09% BAHREYN ,09% ÜRDÜN ,08% EKVATOR GİNESİ ,08% PANAMA ,08% DJIBOUTI ,07% SRI LANKA ,07% PORTO RİKO ,07% EKVATOR ,07% JAMAİKA ,07% VİETNAM ,06% UMMAN ,05% KONGO ,05% JAPONYA ,05% BAHAMALAR ,05% NORVEÇ ,05% FİNLANDİYA ,05% KOLOMBİYA ,05% DOMİNİK CUM ,05% PARAGUAY ,04% MORİTANYA ,04% SENEGAL ,04% BANGLADEŞ ,04% GUADELOUPE ,04% KAMERUN ,03% DOMİNİK ,03% CEBELİTARIK ,03% TAYVAN ,03%

15 ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ İZLANDA ,02% GİNE ,02% AVUSTRALYA ,02% DANİMARKA ,02% KÜBA ,02% ENDONEZYA ,02% TANZANYA ,01% KAZAKİSTAN ,01% GAMBİYA ,01% CAPE VERDE ,01% YUGOSLAVYA ,01% SIERRA LEONE ,01% AZERBAYCAN ,01% MADAGASKAR ,01% HAİTİ ,01% VENEZUELLA ,01% SOMALİ ,01% ERİTRE ,01% ARJANTİN ,01% GUATEMALA ,00% MAURITIUS ,00% PAKİSTAN ,00% GUYANA ,00% SIRBİSTAN KARADAĞ ,00% GABON ,00% FİLİPİNLER ,00% TRİNİDAD TOBACCO 492 0,00% VİRGİN ADL(U.S.) 161 0,00% TAYLAND 120 0,00% ,00%

16 Tablo 14:Tüm Ülkeler İtibariyle İthalat (2008-Ton) ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ RUSYA FED ,33% UKRAYNA ,25% MISIR ,18% A.B.D ,72% İTALYA ,20% CEZAYİR ,46% ROMANYA ,46% BREZİLYA ,30% YUNANİSTAN ,85% BELÇİKA ,67% AVUSTRALYA ,01% KOLOMBİYA ,91% İSRAİL ,60% KANADA ,58% BULGARİSTAN ,44% ÇİN ,37% İNGİLTERE ,32% NORVEÇ ,28% İRAN ,27% İSPANYA ,21% GÜNEY AFRİKA ,18% SURİYE ,12% HOLLANDA ,11% SUUDİ ARABİSTAN ,00% SİNGAPUR ,97% GÜRCİSTAN ,95% MALTA ,93% ARJANTİN ,85% MALEZYA ,75% VENEZUELLA ,74% FRANSA ,71% LÜBNAN ,63% NİJERYA ,53% ALMANYA ,46% DANİMARKA ,40% LİTVANYA ,38% HIRVATİSTAN ,36% FAS ,32% GÜNEY KORE ,31% LİBYA ,29% MOZAMBİK ,28% TUNUS ,25% ESTONYA ,22%

17 ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ EKVATOR ,18% ARUBA ,15% B.ARAP EMRLİKL ,13% HİNDİSTAN ,12% FİNLANDİYA ,12% KIBRIS(KKTC) ,10% PORTEKİZ ,10% LETONYA ,09% VİETNAM ,09% İSVEÇ ,07% KATAR ,07% ENDONEZYA ,07% PAKİSTAN ,06% SLOVENYA ,05% POLONYA ,04% URUGUAY ,04% KUVEYT ,04% JAPONYA ,03% BAHAMALAR ,03% ARNAVUTLUK ,03% HONG KONG ,02% DİĞER ,02% MEKSİKA ,02% KAZAKİSTAN ,02% ANGOLA ,01% PERU ,01% HONDURAS ,01% TAYLAND ,01% ÜRDÜN ,01% GABON ,01% SUDAN ,01% TAYVAN ,01% MORİTANYA ,01% GANA ,01% KAMERUN ,01% CHILE ,00% SRI LANKA ,00% YUGOSLAVYA ,00% İRLANDA ,00% KOSTARİKA ,00% SEYŞELLER ,00% GUATEMALA ,00% SENEGAL ,00% İSVİÇRE ,00%

18 ÜLKE DAKİ % Sİ TAŞIMA SAYISI ORTALAMA EN ÇOK EN AZ SLOVAKYA ,00% CEBELİTARIK ,00% FİLİPİNLER ,00% PANAMA 977 0,00% YEMEN 941 0,00% AZERBAYCAN 800 0,00% TÜRKMENİSTAN 450 0,00% ,00% II. BÖLÜM: TÜRKİYE DEKİ LİMANLARIN BAĞLI OLDUĞU BAZI MEVZUAT HÜKÜMLERİ Türkiye deki limanların inşaatı, 6237 sayılı Limanlar Hakkında Kanun hükümlerine tabidir sayılı Limanlar İnşaatı Hakkında Kanun Madde 1 e göre; Yurt kıyılarındaki şehir ve kasabalarımızın ihtiyaçlarını karşılamak üzere, iskele, rıhtım, mendirek, barınak ve limanlar inşaatı ile tesisat, teçhizat ve onarımlarının, buralarda ve kıyılarımızın icabeden mahallerinde tarama ameliyatının ve bunlara ait etüd ve projelerin yaptırılması ve bu işlere lüzumlu makine ve vasıta satın alınması, bakım ve onarımları ve buna müteferri depo ve atelyelerin kurulması ve işletilmesi ve diğer her türlü giderler için yıllık ödeme miktarı 30 milyon lirayı geçmemek üzere 300 milyon liraya kadar gelecek yıllara geçici taahhütlere girişmeye Bayındırlık Vekili ve faizleri ile birlikte bu meblağın %50 sini geçmemek üzere bono çıkarmaya Maliye Vekili salahiyetlidir. Bu suretle girişilecek taahhütler karşılığı her yıl bütçe kanunlarına bağlı cetvellerin Bayındırlık Vekaleti kısımlarında bu maksatla açılacak bölümlere konur. denmektedir. Türkiye Limanlarına girip çıkan bütün gemiler ve deniz araçları 618 sayılı Limanlar Kanunu hükümlerine tabidir. 618 sayılı Limanlar Kanunu Madde 1 e göre; Limanların idare temizlenme ve derinlenme, genişlenme, taranmasına, şamandıraların konma ve iyi halde tutulmasına ve bu hususlara müteferri bütün liman işlerinin yapılmasına Hükümet mecburdur 618 sayılı Limanlar Kanunu Madde 2 ye göre; Türkiye Limanlarına girip çıkan bütün gemiler ve deniz araçları bu Kanun hükümlerine tabidirler. Limanların sınırları ile kamu limanlarının yetki alanlarını belirleyen deniz koordinatları, limanlara gelen gemilerin ve gemi dışında kalan her türlü deniz aracının liman içinde seyir, demirleme, rıhtım ve iskelelere yanaşma, şamandıralara bağlama ve buralardan ayrılmalarında uyulacak kurallar ile ticaret 17

19 eşyası patlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddelerin boşaltma ve yükleme yöntemini, yer ve zamanlarını gemilerin limanda kalabilecekleri süreleri, çevre kirliliğinin önlenmesi ile limanda düzen ve disiplinin sağlanmasına ilişkin diğer hususlar Denizcilik Müsteşarlığı nca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir. denmektedir. III. BÖLÜM: BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ VE LİMAN BAŞKANLIKLARI Ülkemizde; Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı na bağlı İstanbul, Çanakkale, İzmir, Antalya, Samsun, Mersin Trabzon Bölge Müdürlükleri ve Bölge Müdürlüklerine bağlı Liman Başkanlıkları bulunmaktadır. Söz konusu Liman Başkanlıklarının sınırları içerisinde bulunan 500 grt ve üzeri gemilerin yanaşabileceği özel kamuya ait limanlar ile mobil deniz sondajı tesislerine ilişkin bilgiler ise şu şekildedir.: A) İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Liman Başkanlıkları sınırları içerisinde bulunan 500 GRT ve üzeri gemilerin yanaşabileceği Kamu/Özel liman ve iskeleler. 1) İstanbul Liman Başkanlığı 1)Mobil Oil Türk A.Ş. Serviburnu Tesisatı 2)TCDD Haydarpaşa Limanı 3)Salıpazarı Limanı /TDİ A.Ş. İstanbul Liman İşletmesi Müdürlüğü 4)Zeyport Zeytinburnu Liman İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. 5)Petrol Ofisi A.Ş. Çubuklu Depo Müdürlüğü 6)Petrol Ofisi A.Ş. Haramidere Tesisat Müdürlüğü 2) İzmit Liman Başkanlığı 1)AKÇANSA Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yalova Çimento Terminali 2)AKSA Akrilik Kimya Sanayi A.Ş. 3)AK-TAŞ Tank Terminali 4)ALEMDAR Diliskelesi Liman İşletmeleri A.Ş. 5)ALTINEL Melamin Sanayi A.Ş. 6)AYGAZ 7)Çolakoğlu Metalurji A.Ş. 8)DİLER Demir Çelik End. Tic. A.Ş. Liman Tesisleri 9)EVYAP Deniz İşletmeciliği, Lojistik ve İnşaat A.Ş. 10)FORD Otosan Yeniköy İskelesi 11)GÜBRE Fabrikaları T.A.Ş. Süperfosfat Fabrikası Müdürlüğü 12)HABAŞ A.Ş. Gemi Yanaşma Platformu 13)İGSAŞ İstanbul Gübre Sanayi A.Ş. 14)İstanbul Demir Çelik Fabrikaları A.Ş. Kızılkaya Limanı 15)KÖRFEZ Belediyesi İskelesi 16)Karayolları Genel Müdürlüğü/Tavşancıl Asfalt Tesisleri 17)KORUMA Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. 18)Kroman Çelik Sanayi Kroman Liman Tesisleri 19)LAFARGE Aslan Çimento A.Ş. 20)Limaş Liman İşletmeciliği A.Ş. 21)MARMARA Transport İskelesi (TE) İskelesi 22)MİLANGAZ Lpg. Dağ. Tic. ve San. A.Ş. 18

20 23)Nuh Çimento Sanayii A.Ş. Liman Tesisleri 24)PETLİNE Petro Ürünleri Ticaret A.Ş. Petline Platformu 25)POAŞ Derince Tesisat Müdürlüğü 26)POLİPORT Kimya San. ve Tic. A.Ş. 27)ROTA Denizcilik ve Ticaret A.Ş. Yarımca Rota Limanı 28)SEDEFPORT Sedef Gemi Endüstrisi A.Ş. 29)SHELL Derince Tesisleri 30)SOLVENTAŞ Teknik Depolama A.Ş. 31)TOTAL Gebze Terminali 32)TÜPRAŞ İzmit Rafineri Müdürlüğü 33)YALOVA Elyaf ve İplik San. ve Tic. A.Ş. 34)TÜPRAŞ Körfez Petro Kimya ve Rafineri Müdürlüğü 3) Tekirdağ Liman Başkanlığı 1)Akport Tekirdağ Liman İşletmeleri A.Ş. 2)Martaş Marmara Ereğlisi Liman Tesisleri A.Ş. 4) Zonguldak Liman Başkanlığı 5) Karadeniz Ereğlisi Liman Başkanlığı 1)Kdz.Ereğli AMAÇ Denizcilik ve Pet. Ürünleri San. ve Tic. Rıhtım ve İskelesi 2)Kdz. Ereğli ERDEMİR Limanı 3)Kdz. Ereğli Barınak Rıhtım ve İskelesi 4)TTK Rıhtımı (Kdz.Ereğli Eski Liman içinde bulunmaktadır) 6) Silivri Liman Başkanlığı 1)BUTANGAZ A.Ş. Şamandıra Sistemleri 7) Enez Liman Başkanlığı 8) Ambarlı Liman Başkanlığı 1)Total Oil Türkiye A.Ş. / Platform 2)Set Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. / İskele + Ro-Ro Rampası 3)Marport Liman İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş./ (Ana Terminali) İskele(Möl Dolgu) 4)Marport Liman İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. (Batı Terminal) / İskele (Batı Mendirek) 5)Mardaş Marmara Deniz İşletmeciliği A.Ş./ İskele 6)Akçansa Çimento Sanayi ve Tic. A.Ş. / İskele + iki adet Ro-Ro Rampası 7)Kumport Lim. Hiz. Ve Loj. San. ve Tic. A.Ş. / 4 İskele (Doğu Mend)+2 adet Ro- Ro Rampası 8)Aygaz A.Ş. LPG Dep. Ve Dol. Tesisleri / 2 adet Platform 9)Çekisan Depolama Hizmetleri Limited Şirketi / Platform+Şamandıra 10)Ambarlı Depolama Hizmetleri Limited Şirketi / Şamandıra 11)Petrol Ofisi A.Ş. Haramidere Tesisat Müd. / 2 adet Platform 9) İğneada Liman Başkanlığı 10) Yalova Liman Başkanlığı 11) Karasu Liman Başkanlığı 12) Keften Liman Başkanlığı 13) Şile Liman Başkanlığı 14) Tuzla Liman Başkanlığı B)ÇANAKKALE BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Liman Başkanlıkları sınırları içerisinde bulunan 500 GRT ve üzeri gemilerin yanaşabileceği Kamu/Özel liman ve iskeleler. 1) Çanakkale Liman Başkanlığı 1)Akçansa Çimento ve Tic. A.Ş. / Çanakkale Fabrika İskelesi 2)T.D.İ.A.Ş. İstanbul Liman İşletmeleri Müdürlüğü / Kabatepe Liman Şefliği 19