Tarend, Autodesk Inventor Series ile tasarım sürecini %80 kısalttı

Transkript

1 Tarend, Autodesk Inventor Series ile tasarım sürecini %80 kısalttı İzmir Kısıkköy Metal İşleri Sanayi Bölgesinde bulunan Tarend, tarım ve endüstri makineleri imalatında hizmet vermektedir. Tarend şirketi, 2002 yılından itibaren Autodesk Mechanical Desktop ile üç boyutlu modelleme ve tasarıma geçti; 2003 yılında ise tasarımlarının tamamını Autodesk Inventor ile gerçekleştirmeye başladı. Autodesk Mechanical Desktop ile üç boyutlu modellemeye geçen ve daha sonra Autodesk Inventor Series ile 3 boyutlu tasarımı Autodesk Inventor ile sürdüren Tarend in müdürü Nazmi Hasanoğlu, Autodesk ürünlerinin neden tercih edildiğini şu şekilde anlatıyor: Her şeyden önce Autodesk Mechanical Desktop un AutoCAD tabanlı oluşu ve AutoCAD in yaygınlığı bu tercihte önemli oldu. IGES, SAT, DXF gibi formatların desteklenmesi de bizim için önemliydi. Autodesk Inventor a geçişle birlikte yazılımın sunduğu kullanım ve sunum kolaylığı da Autodesk ürünlerine yönelmemizin doğru bir karar olduğunu kanıtladı. Elbette teknik destek ve satış sonrası hizmetlerin önemini de hatırlatmak isterim. Autodesk ürünlerini kullanmamızla birlikte, tasarım ve imalat sürecinin %80 kısaldığını gördük. Autodesk ShapeManager geliştirmeleri, mekanik tasarım ve imalat alanında çalışan kullanıcılara modellemede kalite ve işlevsellik sunuyor Autodesk in kendi 3B geometrik modelleme motoru olan ve iki yıl önce geliştirmeye başladığı Autodesk ShapeManager, bu süre zarfında kullanıcılara sağlamlık, performans ve kalite sundu. Autodesk ShapeManager ilk olarak Autodesk Inventor 5.3 ile kullanılmaya başlanmıştı. Bu sürümden itibaren, Autodesk, 3 boyutlu geometrik modelleme motorunu sürekli geliştirerek, kullanıcılara karmaşık modelleme araçları sunuyor. Autodesk ShapeManager geometrik modelleme motoru, unsur tabanlı bir sistemdir ve mekanik tasarım alanında çalışan kullanıcıların istekleri doğrultusunda geliştirilmiştir. Autodesk İmalat Çözümleri Bölümü yöneticisi Robert Kross, Autodesk ShapeManager konusunda şunları söylüyor: ShapeManager kullanıcılarımıza kaliteli tasarımlar yaratmaları için gereken gücü veriyor. Autodesk Inventor Series in her yeni sürümüyle, Autodesk ShapeManager in yeteneklerini de artırıyor ve geliştiriyoruz. Autodesk in kendi 3 boyutlu geometrik modelleme motorunu geliştirmesindeki amaç, Autodesk çözümlerini kullananların daha karmaşık tasarımlar gerçekleştirmelerini sağlamak. Autodesk, Autodesk ShapeManager in geliştirilmesinde uzman bir ekibi desteklemeyi sürdürüyor. Bu da, Autodesk in imalat pazarına olan yatırımlarını ve bu pazardaki gücünü kanıtlıyor. Merhaba, Mekanik İletişim teknik destek ve tanıtım bülteni ile ilgili sizlerden gelen öneri ve istekler, bu bültenin artık olmazsa olmaz bir yayın olduğunu kanıtlıyor. Aldığımız en büyük eleştiri de sayfa sayımızın yetersizliği. Sayfa sayımızı az bulan okuyucu ve kullanıcılarımızın sayısı gittikçe artıyor. Bu, Mekanik İletişim açısından çok olumlu bir gelişme. Mekanik İletişim in aranan bir yayın olması bizi mutlu ediyor. Bize gönderdiğiniz görüşleriniz ve istekleriniz için yeniden teşekkür ederiz. Amacımız, bunlar doğrultusunda Mekanik İletişim teknik destek ve tanıtım bültenini daha da geliştirmek. Ayrıca, 3 boyutlu mekanik tasarım çözümü Autodesk Inventor un, ülkemizde de gittikçe yaygınlaştığını görüyoruz yılında dünyada en çok satılan 3 boyutlu mekanik tasarım yazılımı olan Autodesk Inventor Series, mekanik tasarım üsrecinde, kullanıcıların gereksinimleri doğrultusunda her sürümde daha da geliştiriliyor. Autodesk Inventor un artık 3 boyutlu mekanik tasarım ve imalat pazarında güçlü bir yeri olduğunu söyleyebiliriz. Aralık ayında görüşmek üzere. Barış dolu günler. Bülent Görücü bilgi@sayisalgrafik.com.tr İpuçları AutoCAD Mechanical 2004 de Notasyon Görünüşlerinin Tanımlanması Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Modellerde Diş Açma Bilgilerinin Tanımlanması Autodesk Inventor 6/7 de Karmaşık Modelleme Araçları II Kullanım AutoCAD Mechanical 2004 de Tanıtıcı Notlar Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Diş Açma Unsuru Autodesk Inventor 6/7 de Karmaşık Modelleme II Teknik Destek Autodesk Inventor 5.3/6/7 de modelleri resim formatında kaydetmek Autodesk Inventor 6/7 de, montaj dosyasındaki parçaların Browser penceresindeki sıralamasını değiştirmek Autodesk Inventor 5.3/6/7 de montajların teknik resim görünüşlerine model ölçülerinin aktarılması Autodesk Inventor 5.3/6/7 de CATALOG.IPT şablon dosyası ne işe yarar? Autodesk Inventor 5.3/6/7 de bir montaj dosyasını (IAM) parça dosyasına (IPT) dönüştürmek Autodesk Inventor 5.3/6/7 de montaj dosyasında (IAM) Enabled ne demektir? Autodesk Inventor 5.3/6/7 de montaj modellemeyi tasarım görünüşleri ( Design Views ) kullanarak hızlandırmak Autodesk Inventor 5.3/6/7 de parça dosyalarını (IPT) e-posta ile gönderirken, bunların büyüklüklerini düşürmek

2 Autodesk Çözümleri Mekanik Tasarım ve İmalat Mekanik tasarımdan imalata uzanan tüm süreci kapsayan ürün yelpazesi. 2 ve 3 boyutlu tasarım, yüzey ve katı modelleme, analiz, nümerik kontrollü imalat. Autodesk Inventor Series: 2B ve 3B mekanik tasarım için komple çözüm. Autodesk Inventor ve Autodesk Mechanical Desktop yazılımlarını içeriyor AutoCAD Mechanical: 2B mekanik tasarım ve konstrüksiyon resimleri üretimi Autodesk Inventor: 3B yüksek performans mekanik tasarım çözümü Autodesk Inventor Professional: Makina tasarımında boru hatlarının çizimi ve IDF formatının okunması özelliklerini Autodesk Inventor ortamına getiren özel çözüm Yapı Tasarımı Kavramsal tasarımdan, mekan çalışmasına, uygulama çizimlerinden, fotoğraf gerçekliğinde görselleştirmeye, yapı tasarımı sürecinin her aşamasında kullanılabilecek çözümler Autodesk Architectural Desktop: AutoCAD tabanlı mimari tasarım ve projelendirme yazılımı Autodesk Revit: Parametrik yapı bilgi sistemi tabanlı mimari tasarım ve projelendirme yazılımı Autodesk Architectural Studio: Eskiz, kütle çalışması, iletişim, işbirliği, proje kontrolü ve sunum yazılımı. İnşaat ve Arazi Uygulamaları Otoyol tasarımından, baraj inşaatına, hafriyat hesabından, sulama projesine, tüm arazi uygulamalarında kullanılabilecek çözümler. Autodesk Land Desktop: Arazi ve inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Civil Design: Yol, otoyol, kanal, vb. inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Survey: Arazi ölçümlerini işleme yazılımı Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Haritacılık Masaüstü GIS uygulamalarına, Internet kullanımı, sahada mobil çalışma olanakları ve kurumsal boyut ekleyen çözümler. Autodesk Map: Masaüstü GIS ve haritacılık yazılımı Autodesk MapGuide: Web tabanlı GIS yazılımı Autodesk OnSite Enterprise: Mobil GIS yazılımı Autodesk Envision: GIS görüntüleme yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı Autodesk GIS Design Server: Oracle tabanlı kurumsal GIS sunucusu Autodesk Map Series: Autodesk Map, Autodesk Raster Design ve Autodesk OnSite'tan oluşan, haritacılık ve GIS yazılım grubu Genel Tasarım ve Çizim AutoCAD: Genel amaçlı 3B bilgisayar destekli tasarım platformu AutoCAD LT: Genel amaçlı 2B bilgisayar destekli tasarım ve çizim yazılımı Volo View: Çizim görüntüleme yazılımı Autodesk OnSite View: Mobil cihazlarla tasarım verilerini sahada işleme yazılımı Autodesk VIZ: 3B modelleme, görselleştirme ve canlandırma yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı mekanik iletişim adı belirtildiği sürece yazılardan alıntı yapılabilir. Reklamların sorumluluğu şirketlerine, yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. mekanik iletişim aylık olarak yayımlanır ve 1000 adet basılır. Sahibi: SAYISAL GRAFİK SANAYİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ adına, M. Erol Parmakerli Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Bülent Görücü Grafik Tasarım: / Renk Ayrımı: KROS GRAFİK / Baskı: LEBİB YALKIN İnönü Cad. 75/3 Gümüşsuyu İstanbul Tel: Faks: Mahatma Gandi Cad. 50/5 GOP Ankara Tel: Faks: Yıl: 2 / Sayı: 5 2

3 AutoCAD Mechanical 2004 de Notasyon Görünüşlerinin Tanımlanması AutoCAD Mechanical 2004 ile gelen yeni özelliklere bu sayımızda da devam ediyoruz. Şimdi sırada notasyon görünüşleri (annotation view) var. 1. NOTASYON_GORUNUSLERI.ZIP dosyasını deki Destek bölümünden sabit diskinize indirin ve içindeki dosyayı boş bir dizine yerleştirin. Not: Burada anlatılan özellikler AutoCAD Mechanical 2004 içindir. 2. NOTASYON_GORUNUSLERI.DWG çizimini açın. 3. VALVE ASSEMBLY:1 ikonunu seçin ve sağ tuş menüsünden NEW > ANNOTATION VIEW komutunu çalıştırın. Specify the insertion point or [Rotate 90/View/Done]: Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi üst görünüşü diğer çizim sınırının içine yerleştirin. Specify rotation angle <0>: ENTER ile üst görünüşü yerleştirin. Specify the insertion point or [Rotate 90/View/Done]: Ön görünüşü de diğer çizim sınırının için üst görünüşten dik olarak aşağıda gösterildiği gibi çizime yerleştirin. Specify rotation angle <0>: ENTER ile ön görünüşü yerleştirin. Specify the insertion point or [Rotate 90/View/Done]: ENTER ile komutu sonlandırın. 5. Notasyon görünüşleri, Browser penceresinde gösterilir. 4. Size sorulanları aşağıdaki gibi doldurun: Enter annotation view name <VALVE ASSEMBLY(AV)>: ENTER Specify base point: Aşağıda gösterildiği gibi orta noktayı işaretleyin. 6. VALVE ASSEMBLY(AV) ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden ZOOM TO komutunu çalıştırın. 7. VALVE ASSEMBLY (Top) ikonuna çift tıklayın. 8. Bunun altında bulunan VALVE COVER:1(Top) u seçin ve sağ tuş menüsünden VISIBLE komutunu çalıştırın. Bu parça gizlenmiş olur. 3

4 9. Aynı notasyon görünüşünde aşağıda gösterildiği gibi bir ölçü tanımlayın (POWER DIMENSION komutu ile) 4. Diyalog kutusunda, Specify by Absolute Scale karşısına 3:1 girin. 10. ANNOTATE menüsünden LEADER NOTE komutunu çalıştırın. 11. Yayı bir noktasından işaretleyin ve notu aşağıdaki gibi çizime yerleştirin. 5. OK ile devam edin. 6. Detay görünüşü aşağıda gösterildiği gibi, uygun bir yere koyun. Detay Görünüş Tanımlamak 1. Browser penceresinde en üstteki NOTASYON_GORUNUSLERI ikonuna çift tıklayın. 2. DESIGN menüsünün altından DETAIL komutunu çalıştırın. 3. Detay çemberinin merkezi aşağıda gösterildiği gibi, yayın ekseninin orta noktası olsun. Büyüklüğünü de aşağıdaki gibi ayarlayın. Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Modellerde Diş Açma Bilgilerinin Tanımlanması Bu alıştırmada Autodesk Mechanical Desktop un diş açma unsurunu göreceğiz. 1. DIS_ACMA.ZIP dosyasını deki Destek bölümünden sabit diskinize indirin ve içindeki dosyayı boş bir dizine yerleştirin. 4 Not: Burada anlatılan özellikler Autodesk Mechanical Desktop 6 ve 2004 içindir. Dosya, Autodesk Mechanical Desktop 6 formatındadır.

5 Dış Yüzeylere Diş Açmak 2. DIS_ACMA.DWG çizimini Autodesk Mechanical Desktop ile açın. 3. BOTTLE isimli parçanın aktif olduğundan emin olun. 4. CAP parçasını geçici olarak gizleyin. 5. Mechanical View araç çubuğundan Restore View #1 komutunu çalıştırın. Not: Eğer açıklayıcı yazı çıkmaz ise, Mechanical Options diyalog kutusundaki Preferences bölümü altında bulunan Object Selection Tooltip kutusunu işaretlemeniz gerekir. İç Yüzeyde Diş Açma Unsurunun Yaratılması 1. CAP parçasını görünür yapın ve aktif duruma getirin. 2. BOTTLE parçasını gizleyin. 3. Mechanical View araç çubuğundan Restore View #2 komutunu çalıştırın. 6. PART menüsünün altından PLCADE FEATURES > THREAD komutunu çalıştırın. 7. Aşağıda gösterilen silindirik kenarı işaretleyin. 4. Mechanical View araç çubuğundan Gouraud Shaded komutunu çalıştırın. 8. Threads diyalog kutusu aşağıdaki gibi doldurun. 5. Part Modeling araç çubuğundan Thread unsurunu işaretleyin. 6. Aşağıda gösterildiği gibi, içerideki silindirik kenarı işaretleyin. 9. OK ile devam edin. Diş açma unsuru yaratılır ve Browser a eklenir. 7. Threads diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun. 10. Silindirik yüzey üzerindeki yeşil renkli nesneler diş açma unsurunu göstermektedir. 11. Browser da, ExternalThread1 unsuru üzerine gelin ve kısa bir süre bekleyin; diş açma unsurunun fiziksel özelliklerini gösterir açıklayıcı bir yazı çıkacaktır. 8. OK ile devam edin. Diş açma unsuru yaratılır ve Browser a eklenir. 5

6 9. Mechanical View araç çubuğundan yeniden tel çerçeve görünüşe geçin. 10. Layout1 işaretleyin. Varolan görünüşler güncellenir. Diş açma unsurunun görünüşlerde nasıl gösterildiğine dikkat edin. Autodesk Inventor 6/7 de Karmaşık Modelleme Araçları II Geçtiğimiz sayıda Autodesk Inventor 6/7 nin karmaşık modellerin tasarımı için sunduğu araçları incelemeye başlamıştık. Bir model üzerinde çalışarak bu araçların neler olduğunu incelemeyi sürdürüyoruz. 1. KARMASIK_MODELLEME_2.ZIP dosyasını deki Destek bölümünden sabit diskinize indirin ve içindekileri boş bir dizine yerleştirin. Not: Burada anlatılan özellikler Autodesk Inventor 6 ve 7 sürümleri için geçerlidir. Dosyalar Autodesk Inventor 6 formatında hazırlanmıştır. 2. SHAPES2.IAM dosyasını Autodesk Inventor ile açın. Spline Eğri Kontrolleri 1. Browser penceresinde BASE2:1 ikonuna çift tıklayın ve parçayı aktif duruma getirin. 2. Spline eğriler karmaşık formların üretilmesi için kullanılabilir. Şimdi bunu göreceğiz. 3. Parçanın alt düz yüzeyini işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. 4. Inventor panelinden Project Geometry komutunu çalıştırın. Browser penceresinde, Base:1 altındaki Origin klasörünün içinde bulunan Center Point i işaretleyin. Orijin noktası, yüzeye iz düşürülür. 6. Spline komutu ile aşağıdaki benzer, başlangıç ve bitim noktaları kenarlar üzerinde olan ve beş noktadan oluşan bir eğri çizin. Üçüncü nokta, yatay doğrunun son noktası ile çakışsın. 7. Eskizi bitirmek için, eğrinin başlangıç ve bitim noktalarından başlayan ve kenarlara dik iki doğru parçası ekleyin. Daha sonra bu iki doğru parçasını ve yatay doğruyu (orijin noktasından çıkan) işaretleyin ve aşağıda gösterildiği gibi, standart araç çubuğundan Construction olarak tanımlayın. 5. Line komutu ile bu noktadan başlayan ve yatay olan bir yardımcı doğru çizin. 8. Şimdi sırada, eğriye geometrik sınırlamalar eklemek var. İlk olarak Colinear sınırlamasını seçin ve eğrinin başlangıç ve bitim yerlerindeki dik yardımcı doğruları işaretleyin. 9. Tangent sınırlamasını çalıştırın. Dik yardımcı doğrular ile bunların hemen yanında bulunan eğri bölümleri arasında teğetlik sınırlamasını tanımlayın. 6

7 10. Symmetric sınırlamasını çalıştırın. Eğrinin ikinci ve dördüncü noktalarını işaretleyin. Simetri ekseni olarak yatay yardımcı doğruyu gösterin. 16. Burada tanımlanan ölçüler göreceli değerlerdir. 1 değeri bu noktada normal bir geçiş sağlarken, birden küçük değerler, bu noktadaki eğriliği artırır; birden büyük değerler, eğriyi bu noktada düzleştirir. 17. Aşağıda gösterildiği gibi iki tane açı ölçüsü tanımlayın. 11. Aşağıda gösterilen ölçüleri ekleyin. 18. Uzunluk ölçülerini seçin ve değerleri 1 yapın. Açılar da 34 derece olacak. 12. Eğriyi işaretleyin ve noktalarının görünür olmasını sağlayın. 13. Eğrinin ikinci noktasını işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Bowtie ve onun altından da Handle komutunu çalıştırın. 19. Autodesk Inventor, ayrıca eğri noktalarındaki eğriliği de gösterebilir. Eğrilik yarı çapını tanımlanabilir. 20. Spline eğrinin orta noktasını işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Bowtie ve onun altından da Curvature komutunu çalıştırın. 21. İlk olarak Perpendicular sınırlamasını kullanarak noktadan geçen doğru parçası ile, yüzeyin yatay doğru parçası arasında diklik sınırlaması tanımlayın. 14. Aynı işlemi, 4. nokta için de yapın. 15. Inventor panelinden General Dimension komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterildiği gibi noktalardan geçen nesneleri seçin; ölçüleri tanımlayın. 22. Eğriliğin yarı çapını General Dimension komutu ile 12 mm olarak tanımlayın. 23. Eskiz aşağıdaki gibi olacak. 7

8 12. Sketch6 nın görünür olmasını sağlayın. 13. Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. 14. Diyalog kutusunda Output olarak Surface işaretleyin ve spline eğriyi seçin. 15. Yön olarak her iki yön seçeneğini işaretleyin ve Distance için 60 girin. 16. OK ile devam edin. Yeni yüzey aşağıdaki gibi yaratılır: Yüzeylerin Ötelenmesi 1. Autodesk Inventor, parçanın düzlemsel olmayan yüzeylerini öteleleyerek yeni yüzeyler oluşturmanızı sağlamaktadır. 2. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutunu çalıştırın ve Browser penceresinde Sketch6 yı seçerek gizleyin (sağ tuş menüsünü kullanarak). 3. Browser penceresinden LoftSrf1 i seçin ve görünür yapın. 4. Inventor panelinden Thicken/Offset komutunu çalıştırın. 5. LoftSrf1 yüzeyini seçin ve diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun: 17. İkinci bir parça oluşturacağız ve bu parçanın geometrisi oluşturduğumuz kesmeye göre tanımlanacak. 18. Montaj ortamına dönün (sağ tuş menüsünden Finish Edit ile). 19. Inventor panelinden Create Component komutunu çalıştırın ve yeni parçanın ismini girin. Örneğin UST olsun. Diyalog kutusunu OK ile geçin ve size düzlem sorulduğunda aşağıdaki düzlemi gösterin. 6. Öteleme yönü parçanın içine doğru olacak. Distance için 4, Output olarak Surface seçin. 7. Seçimleri yaptıktan sonra OK ile yeni yüzeyi oluşturun. 8. Sketch6 yı yeniden görünür yapın ve Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. 9. Kesiti aşağıdaki gibi seçin ve Extents altından From To işaretleyin. 10. From To ile sırasıyla LoftSrf1 ile ötelenmiş yüzeyi işaretleyin. OK ile işlemi uygulayın. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır: 20. Project Geometry komutunu çalıştırın. 21. Diğer parçanın aşağıda gösterilen kenarlarını işaretleyin. 11. Aşağıda gösterilen kenarları 2 lik yarı çapla yuvarlayın ( Fillet komutunu kullanarak). 8

9 22. Aşağıda gösterildiği gibi, dik olarak iki adet doğru parçasını eğrinin başlangıç ve bitim noktalarına ekleyin. Doğru parçaları alt kenara kadar olacak: 23. Alt kenar ile kalan açıklıkları Line ile kapatın. 36. Yeni parçanın alt tarafını kesebilmek için, diğer parçanın ötelenerek oluşturulmuş olan yüzeyini bu parçada kullanmak gerekiyor. 37. Bunun için Inventor panelinden Promote komutunu çalıştırın. 38. İlk olarak diğer parçayı (BASE2) işaretleyin ve daha sonra diğer parçanın OffsetSrf1 ile gösterilen yüzeyini işaretleyin. 24. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutunu çalıştırın. 25. Inventor panelinden Promote komutunu çalıştırın. 26. İlk olarak diğer parçayı (BASE2) işaretleyin ve daha sonra spline eğirinin ekstrüzyonu ile elde edilmiş olan yüzeyi seçin. 39. Promote ile işlemi bitirin. Parçayı Ayırmak 1. Şimdi de, bu yüzeyi kullanarak, parçayı keseceğiz. 2. Inventor panelinden Split komutunu çalıştırın. 3. Diyalog kutusunda Method olarak Split Part ı seçin. Split Tool olarak yeni alınmış olan yüzeyi seçin. Yön aşağıdaki gibi olacak: 27. Promote ile komutu bitirin. 28. Inventor panelinden Thicken/Offset komutunu çalıştırın. 29. Promote ile alınmış yüzeyi işaretleyin. 30. Distance için 0.1, Output olarak Surface seçin. Yön olarak yeni parçanın eskizi yönünü işaretleyin. OK ile devam edin. 31. Yeni yüzeyi sonraki adımlarda daha rahat seçebilmek için, Promote ile alınmış olan yüzeyi gizleyin. 32. Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. 33. Yeni eskizi işaretleyin ve Extents altından To seçin. 34. To için ötelenerek oluşturulmuş yüzeyi seçin ve OK ile devam edin. 4. Parça ayırma işleminden sonra modelimiz aşağıdaki gibi olacak: Devamı gelecek sayıda. 35. Yeni parçanın ilk unsuru yaratılmış olur. 9

10 AutoCAD Mechanical 2004 de Tanıtıcı Notlar ANNOTATE menüsünün altındaki LEADER NOTE komutu çizimdeki bir nesneye tanıtıcı yazı eklemek için kullanılır. Tanıtıcı yazıyı çizimdeki bir nesneye bağlamak mümkündür. Eğer seçilen nesne bir standart parça ise, tanıtıcı yazı olarak standart parça verileri kullanılır. Komutun çalıştırılmasıyla aşağıdaki satırlar çıkar: Select object to attach [reorganize]: Tanıtıcı yazının bağlanacağı çizim nesnesi seçilir. Start Point: Drawing Properties altından, çizim dosyasında tanımlanmış bilgiler kullanılır. STDP, eğer seçilen nesne bir standart parça ise, o standart parçanın özelliklerine ulaşmanızı ve bunlar arasından tanıtıcı yazıda yer almasını istediğiniz özelliğin seçilmesini sağlar. Functions ise değişik fonksiyonları içerir. Tanıtıcı not bir standart parça için oluşturulacaksa, otomatik olarak o parçanın ne olduğu not penceresinde yer alır. Buraya istediğiniz diğer bilgileri ekleyebilirsiniz. Not penceresi, yazı penceresi gibi davranır. Özel bir sembol yerleştirilecekse, diyalog kutusundaki çap ikonu kullanılır. Yazı penceresine istenen notlar yazılabilir. Next Point <Symbol>: Bundan sonra da tanıcı yazının öncü doğrusu tanımlanır. Tanıtıcı yazının özellikleri ise, Note Symbol diyalog kutusu yardımıyla ayarlanır: Leader bölümü, öncü doğrunun özelliklerini tanımlamak için kullanılır. <Variables> altından, nota eklenmesi istenen değişkenler seçilir. Değişkenler arasında çizim özellikleri, standart parça verileri gibi bilgiler bulunur. Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Diş Açma Unsuru Autodesk Mechanical Desktop da, diş açma unsurunu kullanarak silindirik ya da konik yüzeyler üzerinde iç ya da dış dişler tanımlanabilmektedir. Dişin yerinin tanımlanmasından sonra Threads diyalog kutusu açılır ve İngiliz ve Metrik standartlara göre ya da kullanıcı tanımlı dişler oluşturulur. Diş açma unsuru, Browser da kendi ikonu ile görüntülenir: 10 Aşağıdaki şekiller modeller üzerinde uygulanmış olan iç ve dış dişleri göstermektedir.

11 Dişler ayrıca, teknik resim görünüşlerinde de görüntülenir: Diş açma unsuru komut satırında AMTHREAD yazılarak çalıştırılır (PART > PLACED FEATURES > THREADS). Dış Yüzeylerde Diş Açma Unsurunun Uygulanması İlk olarak, komutun çalıştırılmasından sonra, dişin başlangıcını gösteren silindirik ya da konik yüzeyin kenarı işaretlenir. Dişin yeri tanımlanırken, diğer unsurların etkisiyle yarım kalan kenarlar da seçilebilir. İç Yüzeylerde Diş Açma Unsurunun Uygulanması Diş açma unsurunu kullanarak, silindirik ya da konik unsurların iç yüzeylerine dişler ekleyebilirsiniz. Ekstrüzyon ya da döndürme unsurlarıyla tanımlanmış deliklerin iç yüzeylerini de kullanabilirsiniz. İç yüzeylerde diş açma unsurunun tanımlanması, aynı dış yüzeyler için olduğu gibidir. Başlangıç noktası olarak, silindirik ya da konik bir yüzey kenarı seçilir. Threads diyalog kutusunda, diş tipi ve özellikleri tanımlanır. Dişlerin Teknik Resim Görünüşlerinde Gösterimi Teknik resim görünüşlerinde, diş açılmış delikler ve yüzeyler benzer bir şekilde görüntülenir; bu gösterim, kullanılan çizim standardına bağlıdır. Edit View diyalog kutusundaki Display bölümünde, bunların görüntülenip görüntülenmeyecekleri saptanır. Ayrıca, açılı olarak yerleşmiş bir silindirik yüzeyin kenarı da işaretlenebilir. Eksenel görünüşlerde, dişliler çember olarak görüntülenir. Diğer görünüşlerde, dişliler delik, silindir ya da koni boyunca giden çizgiler ile gösterilir. Kullanılan çizim standardı, çizgi tipi ve rengini tanımlar. Dişin yerini tanımladıktan sonra Thread diyalog kutusu açılır. Seçilen silindirik ya da konik yüzeye göre diş tipi ve nominal çap değeri diyalog kutusunda görüntülenir. Eğer, uygun büyüklük bulunmazsa, nominal çap olarak ilk büyük değer burada çıkar. 11

12 Yüzey Oluşturma Unsurları Yüzey modeller, ekstrüzyon, döndürme gibi unsurlar ile oluşturulabilir. Yapılması gereken, unsur diyalog kutularındaki Output altından Surface seçeneğini işaretlemektir. Eğer, kapalı olmayan bir eğri kullanılıyorsa, yüzey oluşturma seçeneği tektir. Katılar için kapalı alanlar gerekir. Autodesk Inventor 6/7 de Karmaşık Modelleme II Yüzey Silmek (Delete Face) Bir parçanın yüzeyini, bir bölümünü ya da boşluğunu silmek için kullanılır. Yüzeyi silinen parça otomatik olarak yüzey modele dönüştürülür. Delete Face Komutun çalıştırılmasından sonra Delete diyalog kutusu açılır. Void ile parçanın içindeki boşluklar silinir. Örneğin, kabuk unsuru ile parçanın içinin boşaltıldığını düşünelim. Bu boşluğu silmek için Delete Face komutunu kullanabilirsiniz. Boşluk silinir ve parçanın içi doldurulmuş olur. Yüzeyleri Dikmek (Stitch) Yüzeyleri dikmek (birleştirmek) için kullanılıyor. Stitch Surface Komutun çalıştırılmasından sonra aşağıdaki diyalog kutusu açılır: Faces ile parçanın yüzeyleri seçilir ve bunlar silinir. Silme işleminden sonra parça yüzey modele dönüştürülür. Eğer Heal seçeneği kullanılırsa, bitişik yüzeylerin arasında meydana gelecek olan açıklıklar giderilir. Örneğin, iki yüzey arasındaki yuvarlama yüzeyi silinirse bitişik iki yüzey uzatılarak, açıklık kapatılır. Dikilecek yüzeyler seçilir ve birleştirilir. Devamı gelecek sayıda. Lump ile parçanın bir bölümü seçilir ve bu silinir. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de modelleri resim formatında kaydetmek Autodesk Inventor da oluşturduğunuz parça ya da montajları, resim formatında kaydetmek istiyorsunuz. 12 Çözüm: 1. Parça/montaj dosyasını açın. 2. Renk/malzeme bilgilerini tanımlayın ve bakış açısını istediğiniz gibi saptayın. 3. FILE menüsünün altından Save Copy As... komutunu çalıştırın. 4. Save as type: altından BMP seçin.

13 5. Bir isim verin ve Options düğmesine basın. 6. Buradaki değerler, oluşacak olan BMP dosyasının büyüklüğünü tanımlar. X ve Y değerleri aynı olmalı. Eğer X e bir değer veriyorsanız, Y değerini ya 0 bırakın ya da aynı değeri verin in üstündeki değerleri dosya büyüklüğünü oldukça artırır. Fakat, değer arttıkça, görüntünün daha iyi olacağını unutmayın. Önemli olan optimum bir değer bulmaktır. 8. Bu değerleri 0 olarak bıraktığınızda, çözünürlüğünüze bağlı olarak, gördüğünüz büyüklükte sonuç alırsınız. 9. Bundan sonra Save düğmesine basarsanız, modeliniz BMP uzantılı bir resim dosyası olarak kaydedilir. Autodesk Inventor 6/7 de, montaj dosyasındaki parçaların Browser penceresindeki sıralamasını değiştirmek Autodesk Inventor da parçalar montaj dosyasında yerleştirilme/yaratılma sıralarına göre yer alır. Browser penceresinde bu sıralamayı değiştirmek istiyorsunuz. İşte çözümü: Çözüm: Autodesk Inventor 6/7 de Browser penceresindeki parçaların sıralaması sürükle-ve-bırak ile değiştirilemiyor. Bu sıralamayı değiştirmek için aşağıdaki adımları uygulayın: 1. Montaj ortamında iken Inventor panelinden Pattern Component komutunu çalıştırın. 2. Dizilenecek parçaları seçmeniz istendiğinde, parçaları yeni sıralamaya göre seçin. 3. Dizilemeyi herhangi bir şekilde tanımlayın. Bunun önemi yok. 4. Daha sonra, Browser penceresinde dizileme ikonunu seçerek, sağ tuş menüsünden Delete komutunu çalıştırın. 5. Dizi silindikten sonra, parçaların sizin seçim sıranıza göre sıralandıklarını göreceksiniz. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de montajların teknik resim görünüşlerine model ölçülerinin aktarılması Autodesk Inventor da montaj modellerin teknik resim görünüşlerinde, model ölçülerini almak istiyorsunuz; fakat görünüşü seçip sağ tuş menüsüne girdiğinizde Get Model Dimensions komutu gözükmüyoruz. Çözüm: 1. Montajın teknik resim görünüşü üzerine gelin ve SHIFT tuşu seçiliyken farenin sağ tuşuna basın. Yeni bir menü açılır. Buradan Part seçeneğini seçin. 2. Şimdi, görünüşte bulunan parçaları teker teker seçmek mümkün olur. 3. Ölçülerini almak istediğiniz parçayı seçin ve sağ tuş menüsünden Get Model Dimensions komutunu çalıştırın. 4. Seçtiğiniz parçanın model ölçüleri görünüşe yerleşir. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de CATALOG.IPT şablon dosyası ne işe yarar? Autodesk Inventor da, New komutu ile açılan diyalog kutusunda CATALOG.IPT şablon dosyası bulunur. Bunun ne işe yaradığınız öğrenmek istiyorsunuz. Çözüm: Autodesk Inventor da parça modelleme STANDARD.IPT şablonları kullanılarak gerçekleştirilir. CATALOG.IPT şablon dosyası, standart parçalar kütüphanesinden gelen parçaların şablon dosyasıdır. Bu şablonu yeni bir parça modelleme için kullanmayın. Eğer, standart parçaların farklı renk ya da özellik bilgileri ile montaja yerleşmelerini istiyorsanız, Inventor un yüklü olduğu dizinler içerisinde bulunan TEMPLATES dizininin altındaki CATALOG.IPT şablon dosyasını Open komutu ile açın. Bu dosyanın renk bilgisini değiştirdiğinizde ve kaydettiğinizde standart parçalarınız bu renkler ile gelir. Bunun dışında, FILE menüsünün altındaki iproperties komutu ile dosyanın özelliklerin ulaşabilirsiniz. Buraya gireceğiniz bilgiler de standart parçalar çizime yerleştiğinde karşınıza çıkacaktır. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de bir montaj dosyasını (IAM) parça dosyasına (IPT) dönüştürmek Autodesk Inventor da bir montaj dosyasını bir parça dosyasına nasıl dönüştürebileceğinizi öğrenmek istiyorsunuz. Çözüm: Bunun için Autodesk Inventor un Derived Component özelliği kullanılmaktadır. Aşağıdaki örnekte, bu işlemin nasıl yapılacağını görebilirsiniz. 1. Yeni bir parça dosyası açın. 2. Yeni parça dosyası eskiz ortamında açılmışsa, sağ tuş menüsünden Finish Sketch ile parça modelleme ortamına gelin. 3. Inventor panelinden Derived Component komutunu çalıştırın. 4. Tek bir parça durumuna getirmek istediğiniz montaj dosyasını seçin ve Open ile açın. 5. Modeliniz çizim ekranına yerleşir ve bir diyalog kutusu açılır. 13

14 6. Bu diyalog kutusunda + olarak gözüken parçalar, türetilerek parça dosyasına yazılacaktır. Parçaların alınmasını engellemek için diyalog kutusunda ilgili parçanın yanındaki ikonu tıklarsanız, durumuna gelir ve parça dosyasına alınmazlar. 7. OK ile devam ettiğinizde, montajdaki parçalar tek bir parça olarak kaydedilir. Parçaların Enabled özellikleri kapatıldığında, bunlar çizim ekranında tel çerçeve ya da gölgelenmiş olarak gözükürler, ama seçilemezler. Eğer montajınızdaki parça sayısı artıyorsa, o sırada üzerinde çalışmadığınız parçaların Enabled özelliğini kapatarak, montajı sadeleştirebilir ve böylece daha rahat çalışabilirsiniz. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de montaj modellemeyi tasarım görünüşleri ( Design Views ) kullanarak hızlandırmak Tasarım görünüşleri montajların görüntü özelliklerini belli bir isimle saklar. Örneğin, görünmelerini istemediğiniz bileşenleri gizleyebilir ve bunu bir tasarım görünüşü olarak saklayabilirsiniz. Çalışırken bu tasarım görünüşünü yüklediğinizde, montaj görünürlüğü buna uygun olarak yüklenir. Bir tasarım görünüşü aşağıdaki görüntü karakteristiklerini saklar: a. Bileşenlerin görünürlülüğü b. Bileşenlerin Enabled durumu c. Montajın renk ve ışık özellikleri 8. Türetilmiş parçalar/montajlar ile ilgili daha ayrıntılı bilgilere önümüzdeki sayılarda ulaşabilirsiniz. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de montaj dosyasında (IAM) Enabled ne demektir? Autodesk Inventor da montaj dosyasında parçalar seçilip sağ tuşa basıldığında Enabled isimli bir seçeneğin olduğunu görüyorsunuz. Bunun anlamı nedir? Çözüm: Montaja yerleştirdiğiniz parçalar standart olarak enabled (kullanılabilir) durumdadır. Browser penceresinden ya da çizim ekranından bir parça seçip sağ tuş menüsüne girdiğinizde bunların Enabled olarak tanımlandığını görürsünüz. Parçaların Enabled özellikleri kaldırıldığında, bunlar çizim ekranında tel çerçeve olarak, Browser penceresinde ise farklı bir ikon rengiyle görüntülenir. d. Görüntüleme tipi (gölgeli ya da tel çerçeve) e. Zum özelliği f. Bakış açısı Browser penceresinde aşağıda gösterilen ikona basıldığında tasarım görünüşleri diyalog kutusu açılır: 14

15 Dosya büyüklüğünü düşürmenin bir başka yolu da, parça dosyasındaki Browser penceresinde bulunan End of Part ikonunu kullanmaktır. Parça dosyasını Autodesk Inventor ile açın. Browser penceresinde bulunan End of Part ikonunu seçin ve onu parçanın ilk unsurunun önüne taşıyın. Bu diyalog kutusunda istenildiği kadar tasarım görünüşü tanımlanabilir. Design View altında kaydedilmiş tasarım görünüşleri bulunmaktadır. Tasarım görünüşleri, standart olarak montaj ile aynı isme sahip ve uzantısı IDV olan ayrı dosyalarda saklanır. Tasarım görünüşleri kaydedildikten sonra, Browser penceresinden çağrılabilir. Design Views ikonunun yanında bulunan oka basıldığında tasarım görünüşleri listelenir. Bu durumda, dosyanızı kaydedin. Çizim ekranında bir şey kalmaz. Karşı taraf bu dosyayı açtığında, yapmanız gereken End of Part ikonu unsurların sonuna taşımaktır. Parçanın unsurları yeniden görüntülenir. Bu yöntemle yapılan denemede, Autodesk Inventor 7 de aşağıdaki parçanın dosya büyüklüğü, kbyte dan 338 kbyte a düşmüştür. Autodesk Inventor 5.3/6/7 de parça dosyalarını (IPT) e-posta ile gönderirken, bunların büyüklüklerini düşürmek IPT parça dosyalarınızı e-posta aracılığıyla göndermek istiyorsunuz, fakat dosya büyüklüklerini düşürmeniz gerekiyor. Çözüm: Dosyalarınızı e-posta ile gönderirken, dosya sıkıştırma programları kullanın. AutoCAD, AutoCAD Mechanical, Autodesk Mechanical Desktop, Autodesk Inventor ve diğer adı geçen Autodesk yazılımları Autodesk Inc. in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Autodesk Inc. ve lisans verenlere aittir. Adı geçen Microsoft ürünleri, Microsoft un tescilli markalarıdır ve tüm hakları Microsoft a aittir. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi nin tescilli markasıdır. Autodesk yazılımları için güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) sürümlerini geliştirmek, üretmek, satışa çıkartmak veya satıştan kaldırmak hak ve yetkisi Autodesk Inc. e aittir. SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Autodesk yazılımlarının Türkiye Dağıtıcısıdır. Yasal güvenceniz açısından lütfen Autodesk Yazılım Lisans Sözleşmesini okuyunuz ve lisans kaydınızı SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi aracılığı ile yaptırınız. Satışta olan Autodesk güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) yazılımları sadece lisans kaydını yaptırmış yasal kullanıcılara satılabilmektedir. 15