Millî Edebiyat (Şiir-Roman)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Millî Edebiyat (Şiir-Roman)"

Pembe Şengül
5 yıl önce
İzleme sayısı:

EDİTÖR Doç. Dr. Mehmet Yılmaz Millî Edebiyat (Şiir-Roman) YAZARLAR Doç. Dr. Mehmet YILMAZ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed HÜKÜM Dr. Öğr. Üyesi Celal ASLAN Dr. Öğr. Üyesi Âdem GÜRBÜZ Dr.

1 EDİTÖR Doç. Dr. Mehmet Yılmaz Millî Edebiyat (Şiir-Roman) YAZARLAR Doç. Dr. Mehmet YILMAZ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed HÜKÜM Dr. Öğr. Üyesi Celal ASLAN Dr. Öğr. Üyesi Âdem GÜRBÜZ Dr. Öğr. Üyesi Taner NAMLI Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZGER Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Faruk GÜLER Dr. Tahsin YAPRAK Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Bakır ŞENGÜL Uzman Remziye ÇÖLGEÇEN

2 ISBN: Sertifika No: Editör Doç. Dr. Mehmet Yılmaz Kapak Bülent POLAT Mizanpaj Burhan MADEN Redaksiyon Muhammet ÖZCAN Baskı ve Cilt: Tarcan Matbaacılık İvedik Caddesi No:417/A Yenimahalle/Ankara Eposta: Tel: Birinci Baskı: 2019 ASOS YAYINLARI e-posta: web: Tel: Yayıncının yazılı izni olmadan hiçbir şekilde çoğaltılamaz. Tüm bölümler benzerlik tespit programından geçirilmiştir. Bu yayın tarafından indekslenmiştir. Yazarlar, yazmış oldukları bölümlerin özgünlüğünden sorumludur.

3 EDİTÖR Doç. Dr. Mehmet Yılmaz Millî Edebiyat (Şiir-Roman) YAZARLAR Doç. Dr. Mehmet YILMAZ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed HÜKÜM Dr. Öğr. Üyesi Celal ASLAN Dr. Öğr. Üyesi Âdem GÜRBÜZ Dr. Öğr. Üyesi Taner NAMLI Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZGER Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Faruk GÜLER Dr. Tahsin YAPRAK Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Bakır ŞENGÜL Uzman Remziye ÇÖLGEÇEN

4 MİLLİ EDEBİYAT Doç. Dr. Mehmet YILMAZ BÖLÜMLER ve YAZARLARI MEHMET EMİN YURDAKUL ( ) Dr. Öğretim Üyesi Celal ASLAN ZİYA GÖKALP ( ) Dr. Öğr. Üyesi Taner NAMLI ALİ CANİP YÖNTEM ( ) Dr. Tahsin YAPRAK MEHMED FUAD KÖPRÜLÜ ( ) Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Faruk GÜLER MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ÇOCUK ŞİİRLERİ Uzman Remziye ÇÖLGEÇEN HALİDE EDİP ADIVAR ( ) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Bakır ŞENGÜL AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU ( ) Dr. Öğr. Üyesi Muhammed HÜKÜM MÜFİDE FERİT TEK ( ) Doç. Dr. Mehmet YILMAZ ÖMER SEYFETTİN ( ) Dr. Öğr. Üyesi Taner NAMLI REFİK HALİD KARAY ( ) Dr. Öğr. Üyesi Celal ASLAN YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU ( ) Dr. Tahsin YAPRAK REŞAT NURİ GÜNTEKİN ( ) Dr. Öğr. Üyesi Âdem GÜRBÜZ HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR ( ) Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Faruk GÜLER MEHMED ÂKİF ERSOY ( ) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZGER YAHYA KEMAL BEYATLI ( ) Doç. Dr. Mehmet YILMAZ AHMET HAŞİM ( ) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Bakır ŞENGÜL RIZA TEVFİK BÖLÜKBAŞI ( ) Dr. Öğretim Üyesi Muhammed HÜKÜM

5 İçindekiler BÖLÜMLER ve YAZARLARI...4 MİLLİ EDEBİYAT Doç. Dr. Mehmet YILMAZ GİRİŞ Millî Edebiyat Öncesi Siyasi ve Sosyal Yapı Millî Edebiyat: Tanımı ve Sınırları Millî Edebiyata Zemin Hazırlayan Oluşumlar Mehmet Emin Yurdakul un Türkçe Şiirler i Edebi Hareketi Yeni Lisan Ziya Gökalp ve Türkçülük Dergiler ve Dernekler Millî Edebiyat Dönemindeki Topluluklar Nev-Yunanilik Nâyîler Şairler Derneği Dergâh Grubu Kaynaklar I. BÖLÜM MİLLİ EDEBİYAT (Şiir) MEHMET EMİN YURDAKUL ( ) Dr. Öğretim Üyesi Celal ASLAN Hayatı... 47

6 Edebi Kişiliği Eserleri Mensur Eserleri Manzum Eserleri Şiirlerinden Örnekler Biz Nasıl Şiir İsteriz? İsimli Şiirinin Tahlili Benim Şiirlerim in Tahlili Kaynaklar ZİYA GÖKALP ( ) Dr. Öğr. Üyesi Taner NAMLI Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri Ziya Gökalp in Vatan Şiirinin Tahlili Ziya Gökalp in Sanat Şiirinin Tahlili Kaynaklar ALİ CANİP YÖNTEM ( ) Dr. Tahsin YAPRAK Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri Şarkın Ufukları Şiirinin Tahlili Kaynaklar MEHMED FUAD KÖPRÜLÜ ( ) Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Faruk GÜLER Edebî Kişiliği Eserleri Akıncı Türküleri Şiirinin Tahlili Kaynaklar MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ÇOCUK ŞİİRLERİ Uzman Remziye ÇÖLGEÇEN Ulusal Düşünceyi Ele Alan Çocuk Şiirleri

7 Bayrak Sevgisi Dil Sevgisi Türklük Bilinci Vatan Sevgisi Cesur Olma Şehit Olma Dini Düşünceyi İşleyen Çocuk Şiirleri Allah Sevgisi İbadet Dua Sabır Ahlaki Meseleleri Öne Çıkaran Çocuk Şiirleri Doğruluk/ Dürüstlük Erdemli Olma Hoşgörülü Olma Sonuç Kaynaklar II. BÖLÜM MİLLİ EDEBİYAT (Roman) HALİDE EDİP ADIVAR ( ) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Bakır ŞENGÜL Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri Roman Öykü Tiyatro Anı Diğer Yapıtları Yeni Turan Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Kaya (Samiye) Oğuz Hamdi Paşa

8 Asım Diğer Kişiler Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman Mekân Dil ve Üslûp Romanın Değerlendirilmesi Ateşten Gömlek * Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Ayşe İhsan Peyami Cemal Kezban Mehmet Çavuş Diğer Kişiler Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman Mekân Dil ve Üslûp Romanın Değerlendirilmesi Kaynaklar AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU ( ) Dr. Öğr. Üyesi Muhammed HÜKÜM Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri Gönül Hanım Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman- Mekân Dil ve Üslup

9 Romanın Değerlendirilmesi Kaynaklar MÜFİDE FERİT TEK ( ) Doç. Dr. Mehmet YILMAZ Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri İlk Hikâyeler Romanları Aydemir Pervaneler Affolunmayan Günah Aydemir Romanın Tahlili Olay Örgüsü Şahıs Kadrosu Zaman Mekân Bakış Açısı ve Anlatıcı Dil ve Üslup Roman Hakkında Değerlendirme Anadolu nun Perişan Ahvali Anadolu dan Dünyaya Açılan Bir Ülkü: Turan Moskof ve Türk Birliğin Önündeki Engeller Kaynaklar ÖMER SEYFETTİN ( ) Dr. Öğr. Üyesi Taner NAMLI Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri Efruz Bey Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Ahmet Bey yahut Efruz Bey: Diğer Karakterler Olay Örgüsü

10 Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman - Mekân Dil ve Üslup Romanın Değerlendirilmesi Kaynaklar REFİK HALİD KARAY ( ) Dr. Öğr. Üyesi Celal ASLAN Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri İstanbul un Bir Yüzü Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Bir Harp Zengini İsmet Kâni Eski Devirdekiler Fikri Paşa Rukiye Hanımefendi-Dilâra Hanımefendi Damat İshak Bey Şadiye Hanım Yeni Devir Simaları Eski Devir Simaları Harp Devrinin Hanımları Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman - Mekân Dil ve Üslup Romanın Değerlendirilmesi Kaynaklar YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU ( ) Dr. Tahsin YAPRAK Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri

11 Mensur Şiirleri Düzyazıları Monografileri Anıları Öyküleri Romanları Değişen Hayatın Nesiller Üzerinden Çizilen Portresi: Kiralık Konak Şahıs Kadrosu Naim Efendi Seniha Hakkı Celis Servet Bey Faik Bey Sekine Hanım Selma Hanım Cemil Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman Mekân Dil ve Üslup Değerlendirme Kaynaklar REŞAT NURİ GÜNTEKİN ( ) Dr. Öğr. Üyesi Âdem GÜRBÜZ Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri Çalıkuşu Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Feride Kâmran Munise Doktor Hayrullah Bey Müjgân

12 Hacı Kalfa Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman-Mekân Dil ve Üslup Romanın Değerlendirmesi Kaynaklar III. BÖLÜM SANATINI BAĞIMSIZ SÜRDÜRENLER HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR ( ) Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Faruk GÜLER Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri Şıpsevdi Romanının Tahlili Şahıs Kadrosu Meftun Bey Kasım Efendi Mahir Edibe Lebibe Raci Rabia Mösyö Makferlan Madam Makferlan Bedri Dekoratif Karakterler Olay Örgüsü Bakış Açısı ve Anlatıcı Zaman-Mekân Zaman Mekân Dil ve Üslup Romanın Değerlendirilmesi

13 Kaynaklar MEHMED ÂKİF ERSOY ( ) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZGER Hayatı Şahsiyeti Edebî Kişiliği Eserleri İnsan Şiirinin Tahlili Kaynaklar YAHYA KEMAL BEYATLI ( ) Doç. Dr. Mehmet YILMAZ Hayatı Edebî Kişiliği Kusursuzluğun Arayışı: Saf Şiir Eserleri Şiir Kendi Gök Kubbemiz (1961) Eski Şiirin Rüzgârıyla (1962) Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş (1963) Bitmemiş Şiirler (1976) Nesir Aziz İstanbul (1964) Eğil Dağlar (1966) Siyasi Hikâyeler (1968) Siyasi ve Edebi Portreler (1968) Edebiyata Dair (1971) Tarih Muhasebeleri (1975) Mektuplar-Makaleler (1977) Yahya Kemal in Şiirlerindeki Dinî ve Millî Değerlere Genel Bir Bakış Koca Mustâpaşa Şiirinin Tahlili İmtidad Kavramı Çerçevesinde: Manastır Üzerine İnşa Edilen Camii Hafız Osman la Sünbül Sinan ın İstanbul u Aydınlatan Ruhu Kaynaklar

14 AHMET HAŞİM ( ) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Bakır ŞENGÜL Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri Bir Günün Sonunda Arzu Şiirinin Tahlili O Belde Şiirinin Tahlili Kaynaklar RIZA TEVFİK BÖLÜKBAŞI ( ) Dr. Öğretim Üyesi Muhammed HÜKÜM Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri Uçun Kuşlar Şiirinin Tahlili Kaynaklar

15 MİLLİ EDEBİYAT Doç. Dr. Mehmet YILMAZ GİRİŞ Millî Edebiyat Öncesi Siyasi ve Sosyal Yapı Osmanlı Devleti 19. yüzyıla, o zamana kadar yaklaşık yarısını yönettiği Avrupa milletlerinin teknolojik sahada gerçekleştirdikleri yeniliklere kendini adapte edemediği gerçeğini kabullenmek zorunda kalarak girer. Batı nın teknolojik gelişmelerini takip edememek ve bu durumun yarattığı psikolojik çöküntü çeşitli ıslahat hareketleriyle telafi edilmeye çalışılır. Gerçekleştirilen düzenlemelerle sosyal ve siyasal yapıda yaşanan aksaklıkların üzerine gidilir. Ancak devlet kurumlarının yüzyıllar içinde gelişen geleneğe bağlı olarak işlemesi ve bu işleyişin artık yeni düzene ayak uyduramaması önemli engellerden biridir. II. Mahmut un askeriye ve ilmiye sınıfında gerçekleştirdiği devrim niteliğindeki değişiklikler devlet kurumlarının işleyişinde yeniliği başlatsa da çok geç kalınmış bir yenilik çabasıdır bu. Kendi köklerinden hareketle ileriye doğru bir atılımı değil de elindeki modele göre (Batılılaşma) yapılan tanzim ve ıslahatlar yaraya pansuman niteliğindedir; hastalığı tedavi etmez. Bu yüzyıldaki iki önemli ıslahat hareketinin iki ağır yenilgiden sonra yapılması Batı nın üstünlüğü ele geçirdikten sonra siyasi ve sosyal anlamda Osmanlı Devleti ne nasıl bir baskı uyguladığının göstergesidir. Zira Islahat Fermanı (1856) Kırım Harbi ndeki ağır yenilgiden sonra, Kanun-u Esasi ise 93 Harbi zamanında ilan edilmiştir. 93 Harbi, devletin ne kadar büyük bir zafiyet içinde olduğunun kanıtı niteliğindedir. Bu savaşla tarih sahnesinden silinen Osmanlı

Benzer belgeler

Tanzimat Edebiyatı. (Şiir-Roman) YAZARLAR Dr. Özcan BAYRAK Dr. Muhammed Hüküm Dr. Taner NAMLI Dr. Celal ASLAN

Tanzimat Edebiyatı. (Şiir-Roman) YAZARLAR Dr. Özcan BAYRAK Dr. Muhammed Hüküm Dr. Taner NAMLI Dr. Celal ASLAN Tanzimat Edebiyatı (Şiir-Roman) YAZARLAR Dr. Özcan BAYRAK Dr. Muhammed Hüküm Dr. Taner NAMLI Dr. Celal ASLAN Dr. Ahmet Faruk GÜLER Dr. Nuran ÖZLÜK Dr. Mehmet ÖZGER Dr. Macit BALIK Yayın Editörü: Doç. Dr.