~~~. ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE A.ND TECHNOLOGY

Transkript

1 lo"iiiu.~ ANADOLU ÜNIvERSITESI BILIM VE TEKNOLOJi DERGiSI 00 ~~~. ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE A.ND TECHNOLOGY \~i CiltlVoL.: 5 - SayılNo: 1 : (2004) O ~...,\ ARAŞTIRMAMAKALESiiRESEARCH ARTıeLE OLiGOSALisiLiK AsiTiN SENTEZi, KARAKTERiZASYONU VE TERMAL ÖZELLiKLERi ismet KAYA 1, Dilek BAGANA öz Bu çalışmada, salisil aldehitin H ve NaOCl yardımı ile oksidatifpolikondenzasyon reaksiyonunun şartları ve ürünlerin özellikleri incelenmiştir. Bazik ortamda 80 C ile 100 C arasında salisil aldehitin H ve NaOCI ile oksidatif polikondenzasyonundan oligosalisilik asit (OSA) sentezlenmiştir. Optimum reaksiyon şartlarında NaOCI'nin, H 2 0 2'den daha aktif olduğu gözlenmiştir. Ürünlerin yapıları FT-IR, IH-NMR, UV-Vis, DTA-TG ve elementel analiz ile karakterize edilmiştir. NaOCI ve H ortamında sentezlenmiş OSA'nın sayıca ortalama molekül ağırlığı, (M~) ağırlıkça ortalama molekül ağırlığı (M w ) ve polidispersiti indeksi (PDI) değerleri sırasıyla, 1600 g mol-l, 5460 g mol-l, 3,41 ve 2780 g mol-l, 6870 g mol-l, 2,47 olarak hesaplanmıştır. Reaksiyon ürünlerinin verimi optimum şartlarda %40,72 (H ) ve %54,00 (NaOCI) olarak bulunmuştur. TG analizine göre, oligosalisilik asitin ıo20 C'deki kütle kaybı ise %73,36 olarak bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Oligosalisilik asit, Oksidatif polikondenzasyon, Terrnal bozunma. SYNTHESIS, CHARACTERIZATION AND THERMAL PROPERTIES OF OLlGOSALlCYLlC ACID ABSTRACT In this study, the oxidative polycondenzation reaction conditions ofsalicylaldehyde with sodium hypochloride and hydrogen peroxide were studied and the properties of the produet were investigated. Oligosalicylic acid (OSA) was synthesized from the oxidative polycondenzation reaction ofsalicylaldehyde with NaOCI and H in aqueous alkaline medium between 80 C and 1OO C. NaOCI was observed to be more active than H at the optimum reaction conditions. The product was characterized by \H-NMR, FT-IR, UV-Vis, DTA-TG and elemental analysis. The number-average molecular weight, ( M n - ) weight- average molecular weight ( M~ ) and polydispersity index (PDI) values ofosa synthesized at medium ofnaoci and H was found to be 1600 g mol-l, 5460 g mol-l, 3.41 and; 2780 g mol-l, 6870 g mol-l, 2.47, respectively, At the optimum reaction conditions, the yield of the products was found to be % (H ) and % (NaOC\). According to TG analysis, the mass loss of oligosalicylic acid was found to be % at ıo20 0C. Key Words: Oligosalicylic acid, Oxidative polycondenzation, Thermal degradation. 1. GiRiş Günümüzde çok az sayıda polifenol sentezlenebilmiştir. Yapısında OH grubunun yanısıra HC=N-, -CHO, -COOH vb. diğer reaktif gruplar içeren polifenol\er bilinmemektedir (Aly vd., 2000; Diaz vd., 1999; Feast, 1985; Ragimov vd., 1997; Kaya vd., 2001; Kaya vd., 2002a). Bu sebepten reaktif gruplar içeren Schiff-bazı sübstitüentli oligofenollerin oksidatif polikondenzasyon reaksiyon özellikleri ve ürünlerinin araştırılması güncel bir konudur. Bu araştırmalar çeşitli reaktif gruplar içeren yeni polifenollerin sentezine imkan sağlamaktadır (Kaya vd., 2002b; Kaya vd., 2004; Kaya vd., 2003; Mamedov vd., 1997; Suh vd., 2000). Polifenoller, oligofenoller ve bunların Schiff bazı sübstitüentli ürünlerinin birçok sanayi dalında geniş kullanım alanları bulunmaktadır. Polifenoller başlıca uzay ve uçak sanayinde, makine yapımı ve roket tekniklerinde, elektroteknik ve radyoteknik alanlarında kullanılabildikleri gibi; bağlayıcı, tutkal, boya, cam, Yazışma Adresi: Çanakkale Onsekiz Mart Ünv. Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, i 7020, Çanakkale. Fax: E posta: kayaismet@hotmail.com Geliş: 27 Şubat 2003; Düzeltrne: 27 Ekim 2003; Düzeltrne: 18 Mart 2004; Kabul: 05 Mayıs 2004

2 138 Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (1) grafit ve plastiklere karşı da kullanımları mümkündür. Oligosalisil aldehit, Schiff bazı oligomerleri ve oligosalisilik asit ilk defa bizim tarafımızdan sentezlenerek bunların terrnal ve anti-mikrobial özellikleri de incelenmiştir (Kaya vd., 2001; Kaya vd., 2002a). Bu çalışmanın birinci aşamasında, oligosalisilik asitin eldesine sıcaklığın etkisi ve salisil aldehit NaOCI ve H 2 0 2'nin başlangıç konsantrasyonlarınınetkisi incelenmiştir. İkinci aşamada ise oluşan oligomerin FT-IR, VV-Vis, lh-nmr, büyüklükçe ayırma kromatografisi (SEC), DTA-TG ve elementel analiz sonuçlarına göre yapısı aydınlatılmıştır. 2. DENEYSEL BÖLÜM 2.1. Materyal Salisil aldehit, hidrojen peroksit (%35), HCl (%37), n-hekzan, n-heptan, etil alkol, etil asetat, kloroform, toluen, THF, CCI 4, 1, 4-dioksan ve dimetilsülfoksit (DMSO) Merck firmasından ve NaOCI (%34) ise Paksoy firmasından temin edilmiştir Yöntem Salisil Aldehitin Polimerizasyonu NaOCI Oksidatif 50 ml'lik üç boyunlu reaksiyon balonuna salisil aldehit (6,4 x 10-3mol) ve 3.75 ml distile su içinde çözünmüş KOH (6,3 x 10-3mol) ilave edilmiştir. Başlatıcı olarak %34'lük NaOCI çözeltisi reaksiyon karışımına dakika süresince damla damla eklenmiştir. Daha sonra reaksiyon karışımı 80- i OO C arasındaki sıcaklıkta karıştırılmış ve oda sıcaklığına soğutulduktan sonra 0,2 ml HCl (%37) ile nötralleştirilmiştir (Şekil I). Reaksiyona girmeyen salisil aldehit su buharı distilasyonu ile damıtılmıştır. Daha sonra karışım süzülüp, distile su ile yıkanmış ve 105 C'de etüvde kurutularak tartılmıştır (Kaya vd., 2001). Salisil aldehit'in oksidatif polikondenzasyonu sonucu oluşan oligosalisilik asit'in elementel analiz sonuçlarına bakıldığında; %59,00 C ve %3,20 H içerdiği bulunmuştur. Teorik değerler ise %61,00 C ve %2,90 H olarak hesaplanmıştır. Salisil Aldehitin H202 ile Oksidatif Polimerizasyonu 50 mi'lik üç boyunlu reaksiyon balonuna salisil aldehit (6,4 x 10-4mol) ve 3,75 ml distile su içinde çözünmüş KOH (6,3 x 10-4mol) ilave edilmiştir. Başlatıcı olarak % 35'Iik H reaksiyon karışımına dakika süresince damla damla eklenmiştir. Reaksiyon karışımı 80 C, 85 C, 90 C, 95 C ve i OO C sıcaklıklarda karıştırılmış ve daha sonra oda sıcaklığına kadar soğutulduktan sonra 0,2 ml HCl (%37) ile ile nötralleştirilmiştir (Şekil I). Reaksiyona girmeyen salisil aldehit su buharı distilasyonu ile damıtılmıştır. Daha sonra karışım süzülüp, distile su ile yıkanmış ve 105 C'de etüvde kurutularak tartılmıştır (Kaya vd., 2001). ioh n(~-~->-cho 2.3. Karakterizasyon Naoeı veya ilıc>::..._..._...~..._..._..._..._..._...~ "\:\ KOH(suhı) 1/"---- COOB ii Şekil ı. Oligosalisilik Asitin Oluşum Reaksiyonu Elementel analiz için; LECO-932 mikroelementel analiz cihazı; FT-IR spektrumları için MATTSON 1000 FT-IR Spektrofotometresi (Fırat Üniversitesi, Elazığ); DTA ve TG analizleri için STA 409C NET ZSCH-Geratebau GmbH cihazı (Çanakkale Seramik Fabrikası, Çanakkale); lhnmr spektrumları için (400 MHz DMSO, SiMe4 iç standart) Bruker DPX FT NMR spektrometresi (TÜBİTAK Araştırma Merkezi, Ankara); VV-Vis spektrumları için Shimadzu 160A Spektrofotometresi (Tarım ve Köy İşleri İl Müdürlüğü, Çanakkale) kullanılmıştır. Sentezlenmiş maddelerin VV-Vis spektrumları THF'de, FT-IR spektrumları ise KBr peleti hazırlanarak alınmıştır. Sentezlenen maddeler toz haline getirilerek (20-30 mg) hava ortamında C arasında DT ve TG (lo C/dak) analizleri gerçekleştirilmiştir. Büyüklükçe ayırma kromatografisi (SEC) ile elde edilen oligomerin, sayıca-ortalama molekül ağırlığı (Mn)' ağırlıkça-ortalamamolekül ağırlığı (M w ) ve polidispersiti indeksi (PDI) değerleri belirlenmiştir. Molekül ağırlıklarını belirlemek için polistiren standartları kullanılmıştır. SEC analizlerinde, SGX (100 A, 7 nm gözenek boyutlu ve 3,3 mm iç çaplı 150 mm uzunluğunda dolgulu kolon ve hareketli faz olarak DMF (0,2 ml/dak) kullanılmıştır. 3. SONUÇLAR VE TARTIŞMA 3.1. Salisil Aldehitin Sodyum Hipoklorit ile Oksidatif Polikondenzasyonu Salisil aldehit, bazik sulu çözelti ortamında NaOCI ile aktifbir şekilde etkileşir, NaOCI, salisil aldehiti uzun sürede oksidatif polikondenzasyona uğratabilir. Bazik SA o ve NaOCI o (0,95: 1,84 mol/l) oranında 95 C'de monomer 10 saat süresince uygun reaksiyon ürünlerine %8,70; 25 saatte %30,65 ve 50 saatte ise %42,30 oranında çevrilebilmiştir (Tablo I). Salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyon reaksiyonunda başlatıcı olan NaOCl'nin konsantrasyonu azaldıkça, salisil aldehitin oligosalisilik asite dönüşümü de azalmaktadır.

3 Anadolu University Journal of Science and Technology, 5 (1) Tablo ı. Salisil Aldehitin Bazik Ortamda NaOCI ile Oksidatif Polikondenzasyon Reaksiyonunun Şartları Salisil aldehit bazik sulu çözelti ortamında HıOı ile de aktifbir şekilde etkileşir. Bazik ortamda SA o ve HıO ı o (0,95 : 3,90 molll) oranında 80 C'de monomer 5 saat süresince uygun reaksiyon ürünlerine %30 çevrilirken, i OO C'de bu oran % 15'e düşmektedir. 95 C'den daha yüksek sıcaklıklar ise salisil aldehitin oligosalisilik asite dönüşümünü yavaşlatmaktadır (Tablo 2). Yüksek sıcaklıklarda ortamda meydana gelen oligomerler tekrar parçalanarak başlangıç birimine (monomere) dönüşmektedir. Tablo 1 ve 2'deki ı. fraksiyonlar salisil aldehitin suda çözünmeyen fraksiyonu olup, oligosalisil aldehit olarak karakterize edilmiştir (Kaya vd., 2001). Tablo 2. Salisil Aldehitin H 202 ile Bazik Ortamdaki Oksidatif Polikondenzasyon Reaksiyonunun Şartları Tablo 2'den de görüldüğü gibi, salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyonunda HıOı konsantrasyonunun azalması verimi de azaltmaktadır. Bazik ortamda SA Ove HıO ı O(0,95 : 3,90 mol/l) oranında, sıcaklığın 95 C'ye kadar artması veya sürenin 5 saatten 15 saate çıkarılmasıyla verim artmaktadır. Salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyon reaksiyonunun araştırılması sonucu bu reaksiyonun optimum şartları belirlenmiştir. Buna göre; salisil aldehit bazik sulu çözelti ortamında NaOCl ve HıO ı ile oligomerine dönüşmekte ve başlatıcıların radikaloluşturma güçleri ise NaOCl>HıO ı şeklinde değişmektedir. Ayrıca salisil aldehit, oksidatif polikondenzasyon reaksiyonunda CHO grubunun etkisiyle düşük aktiflik göstermektedir çözünürtük 139 Salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyon reaksiyonu bazik ortamda gerçekleştiğinden oligomeri çök- türrnek için eşdeğer miktarda asit kullanıldıktan sonra reaksiyona girmeyen monomer damıtılarak süzülmüştür. Daha sonra distile su ile yıkanıp kurutulduktan sonra koyu kahve renkli erime noktası 250 C'nin üzerinde olan toz şeklinde katı bir madde elde edilmiştir. Elde edilen bu oligomer; n-heptan, n hekzan, toluen, kloroform ve CCl4'de hiç çözünmezken, etil alkol ve etil asetatda kısmen; DMF, THF ve DMSO gibi polar çözücülerde ise tamamen çözünmüştür UV Vis Spektrumları Salisil aldehit ve oksidatif polikondenzasyon ürününün VV-Vis spektrumları THF çözücüsünde alınmıştır. Salisil aldehit'in VV-Vis spektrumunda 213 nm'de şiddetli K bandı, 255 nm'de orta kuvvette B bandı ve 326 nm'de ise zayıf R bandı gözlenmiştir. Salisil aldehit'in NaOCl (0,95 : 1,84 mol/l) oranında oksidatif polikondenzasyonundan oluşmuş oligosalisilik asitin UV-Vis spektrumunda 210 nm'de kuvvetli K bandı, 254 nm'de orta kuvvetli B bandı ve 331 nm'de ise zayıf R bandı elde edilmiştir. Bu bandlardan birinci olan 210 nm'deki band, fenolik OH grubunun benzen halkası ile konjugasyonundan kaynaklanmaktadır. B bandı oligomer biriminin benzen halkasından dolayı oluşmakta, R bandı ise oligomerin yapısındaki Cs-O grubundan kaynaklanmaktadır. B bandının kayması ve salisil aldehitten farklı olarak spektrumun görünür bölgesinde ( nm) ışının absorbe edilmesinin nedeni oligomer moleküllerinde aromatik halkaların birbiri ile bağlanıp fazla uzun poliarornatik konjuge sistemi meydana getirmesidir (Hevitt Kuralı). Bilindiği gibi çok fazla sayıda konjuge çift bağ, elektronlarının küçük değerli aktivasyon enerjileri ile uyarıimış duruma geçmesine neden olmaktadır FT IR Spektrumu Salisil aldehit ve NaOCl'nin (0,95:1,84 mol/l) oranında oksidatif polikondenzasyonu sonucu oluşan ürün ve salisil aldehitin FT-IR spektrumları kıyaslandığında ikisinin de genellikle benzer bantlara sahip oldukları gözlenmiştir. Fenolün hidroksil gruplarına ait kuvvetli gerilim titreşimi gibi bazı bantlar ve polimerik birleşmeler sonucunda 3444 cm- i de gözlenmesi gereken bant, salisil aldehit makromoleküllerinde meydana gelen moleküller arası H bağlarından dolayı geniş bir bant halinde cm-i bölgesinde yer almıştır. CH gruplarının zayıf gerilim titreşim bantları OH bandının ornuzunda 2854 ve 2925 cm..1'de gözlenmiştir. Oligosalisil aldehitin karbonil gruplarının kuvvetli gerilim titreşimleri, salisil aldehitin spektrumunda olduğu gibi yine aynı bölgede 1653 cm-i de oluşmuştur. Fenol'ün -OH bükülme ve C-O gerilme titreşimleri oligosalisilik asitin FT-IR spektrumunda 1220 cm-1 de meydana gelmiştir. Oligosalisilik asitin spektruınunda gözlenen aromatik halka ve C=C

4 140 bağlarına ait 1614, 1556, 1483 ve 1458 cm-i bantları salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyon prosesinde aromatik yapının korunduğunu göstermiştir. Salisil aldehit ve oligosalisilik asit'in FT-IR spektrumlarında başlıca fark aromatik CH gruplarının bükülme titreşimleri bölgesinde ( cm-i) gözlenmiştir (Şekil 2). Bu fark oksidatif polikonderızasyon süresince salisil aldehitin benzen halkasına substitüye ardışrklığınm değişmesinden ileri gelmektedir. Salisil aldehit'in NaOCI ile (0,81 : 2,40 mol/l) oranında karıştırılmasıyla sentezlenen oligosalisilik asitin FT-IR spektrumunda salisil aldehit spektrumuna benzer pikler gözlendi cm-i bölgesinde fenol hidroksil grubuna ait geniş bir bant, 2852 cm-i 2909 cm-l de CH gruplarının zayıf gerilim titreşim bantları, 1659 cm-i de salisil aldehitte olduğu gibi oligosalisilik asitte de, asit karborıil grubuna ait gerilme titreşimleri gözlenmiştir. 1454, 1477, 1545 ve 1659 cm-i deki zayıf bantlar, oligosalisilik asitin elde edilişinde aromatik halkanın bozulmadığını göstermektedir. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (i) Oligosalisilik asit, başlatıcıların etkisi sonucu aldehit birimlerinin aside yükseltgenmesi sonucu oluşmaktadır. Eğer radikal başlatıcı miktarı az ise ana ürün aldehit birimleri olan oligomerdir. Başlatıcının miktarının fazla olması suda çözünen asit birimlerinin olduğu ürünün artmasına neden olmaktadır. Bu da aynı ortamda iki farklı birime sahip ürünün oluşmasına neden olmaktadır SEe Analizi Şekil 4'de görüldüğü gibi, NaOCI (5 Nolu Deney) ve H (3 Nolu Deney) başlatıcıları kullanılarakelde edilen oligomer iki fraksiyondan oluşmaktadır. NaOCI ve H ortamında sentezlenen oligosalisilik asitin, toplam, birinci ve ikinci fraksiyonlarının sayıca ortalama, ( Mn ), ağırlıkça ortalama, ( M w ), ve polidispersiti indeksi (PDJ), değerleri sırasıyla, 1600 g mol- i, 5460 g mol-l, 3,41; 6490 g mol-l, 7650 g mol-l, 1,12 (%80); 200 g mol-l, 240 g mol-i, 1,20 (%20) ve 2780 g mol 1, 6870 g mol-l, 2,47; 5840 g mol-l, 7260 g mol-l, 1,24 (%94); 280 g mol-l, 300 g mol-l, 1,07 (%6) olarak hesaplanmıştır. «JOO 3J1lO :mo :LJILO LOOO mo lj1lo mo 1000 no Dalga Sayısı (em") Şekil 2. Salisil Aldehit (1) ve Oligosalisilik Asitin (2) FT-IR Spektrumları H NMR Spektrumu Vrı (Alikonrne lıacna) V'P. (AhkonmAhacmi) Oligosalisilik asit'in alınan i H-NMR spektrumlarında; 7,20 ppm'de (tekli, Ha), 7,96 ppm'de (tekli, Hb) aramatik protonların; 9,35 ppm'de (tekli, OH) grubunun; 10,29 ppm'de (tekli, COOH) protonunun ve i O, 12 ppm'de (tekli, CHO) ise grubunun pikleri gözlenmiştir (Şekil 3). Aromatik bölgede gözlenen küçük çiftli ve çoklu sinyaller oligomerin son birimindeki dört protona ait olduğu düşünülmektedir (Kaya vd., 2001). O ii C-OH H~~Ç H b Şekil 3. Oligosalisilik Asitin OIigomer Yapısı Şekil 4. Oligosalisilik Asitin MoleküI Ağırlığı Dağılım Eğrileri [(Başlatıcı Olarak (a) NaOCI (b) "ıoı)] 3.7. Salisil Aldehitin Oksidatif Polikondenzasyon Reaksiyonunun Mekanizması Fenollerin oksidatif polikondenzasyon reaksiyonları ve ürünleri ile ilgili literatür verileri (Ragimov vd. 1997; Kaya vd. 2001) ve salisil aldehitin NaOCI ve H ile oksidatif polikondenzasyon reaksiyonunun gidişi, ürünlerinin yapı ve özellikleri ile ilgili bizim elde ettiğimiz sonuçlar ve bilgiler bu reaksiyon için aşağıdaki mekanizmanın sunulmasına imkan vermiştir. Birinci aşamada salisil aldehitin alkolatı sulu ortamda oksitlenerek uygun fenoksi radikallerine dönüşür (Şekil 5).

5 Anadolu University Journal of Science and Technology, 5 (1) 141 O 4Q-CHO O + 2 HıOı Q-'CHO Şekil 5. Salisil Aldehitin Radikalinin Oluşumu O' H o C}-CHO -~Ö-CHO - o /j VCHO H o H (.-fl 2 <L;;-CHO-~t%{ ~-~d"q o CHO HO CHO o HOC CHO HOC CHO 2ç}-CHO --0=t>:O=0 --H0-o--b-0H H H O \\.-.J; + l{)-cho HOC OH \ -{ r=- {")--<\ >-.OH \..=.1 '\...!( \ CHO Şekil 6. Salisil Aldehitin Radikal Birimlerinin Birbirine Bağlanışı Şekil 7. Oligosalisil Aldehitin OIigomer Yapısı

6 142 Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (1) İkinci aşamada ortamda bulunan fenoksi radikallerinin mezomerik formları birleşerek difenolleri oluşturur(şekil 6) Oligosalisilik asitin terrnal analizi Yukarıdaki reaksiyonlarda da görüldüğü gibi, bu aşamalarda ortamdaki difenoller oksitlenerek uygun difenoksi radikallere ve di, tri, tetra ve oligomerlere dönüşürler. Bu sebepten salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyonu sonucu suda çözünmeyen ürün olarak oluşan oligomerin yapısı birimlerin birbirine 0 ve p- pozisyonunda bağlanmasından dolayı aşağıdaki gibi yazılabilir (Şekil 7). Oligosalisilik asit, salisil aldehit ile başlatıcıların miktarı (i:1) alındığı zaman yok denecek kadar az meydana gelirken, başlatıcıların miktarı arttırıldığı zaman onun oluşumu da artmaktadır. Çünkü oligosalisilik asit aldehit birimlerinin yükseltgenmesi sonucu meydana gelmektedir (Kaya vd., 2001). Termogravimetrik analiz (TGA) eğrisine göre (Şekil 8), oligosalisilik asit 200 C'de bozunmaya başlayıp kütlesinin %50'sini 450 C'a kadar hızlı bir bozunmayla kaybetmiştir C'de kütlesi %73,36 azalmış ve %26,64'lük bir kalıntı bırakmıştır. Bu sonuçlar, oligosalisilik asitin termo-oksidatif bozunmaya karşı 200 C'ye kadar kararlı olduğunu göstermektedir. Şekil 8'deki DTA eğrisinde 411,5 C'de bir ekzotermik pik, 647 C ve 984 C'lerde ise iki endotermik pik gözlenmiştir. DTA (mw/mg) o.s Şekil ~ B D ~ ~ ~ ~ ~ ~ Sıcaklık (OC) TO(%) Oligosalisilik Asitin TGA ve DTA Eğrisi Oligosalisil aldehitin bazik ortamda oksidatif polikondenzasyonu sonucu elde edilen oligosalisilik asitin terrnal kararı ıl ığı çok fazla olup, 1000 C'de oldukça fazla miktarda kalıntı bırakmıştır. Terrnal kararlılığının yüksek olması bu maddenin kullanım alanlarını daha da arttırmakta ve elde edilen ürünün suda çözünür olması boyarmadde olarak da kullanılmasına imkan sağlamaktadır. Salisil aldehit bazik sulu çözelti ortamında C'de NaOCI ve H gibi başlatıcıların etkisi ile oksidatif polikondenzasyon reaksiyonuna girer. Belirlenmiş optimum şartlarda NaOCI varlığında salisil aldehitin oligosalisilik asite dönüşümü % 54,00' lük bir maksimum verimle gerçekleşmiştir. H salisil aldehitin oksidatif polikonden sasyon reaksiyonunda NaOCl'den daha düşük aktiflik göstermiştir. H ile olan reaksiyonda optimum reaksiyon şartları gözönüne alındığında, dönüşüm %40,nılik bir verimle gerçekleşmiştir. Kimyasal dönüşümlerve spektroskopik analizler (UV-Vis, FT-IR, IH-NMR), salisil aldehitin oksidatif polikondenzasyon reaksiyonunda oluşan oligomerlerin birbiriyle benzen halkasının 0- ve p- konumlarından birleşmiş, yapı birimlerinden meydana geldiğini göstermektedir. Elde edilen oligosalisilik asitin görünür bölgede ışını absarbe etmesi ise, oligomerin aromatik zincirinin ışının etkisi ile biradikal rezonans formuna geçmesi ile açıklanabilir. KAYNAKÇA Aly, K.I. and Khalaf, A.A., (2000). New polymer syntheses. ix. Synthesis and properties of new conducting polyazomethine polymers containing main chain cycloalkanone and pyridine moieties. J. Appl. Polym. Sci. 77 (6), Diaz, ER., Moreno, J., Tagle, L.H., East, G.A., Radic, D., (1999). Synthesis, characterization and electrical properties of polyimines derived from selenophene. Synthetic Metals 100 (2), Feast, W..1., (1985). Synthesis and properties of some conjugated polymers, potentially conductive. Chemistry and Industry 15, Kaya, İ., Vilayetoğlu, A.R., and Mart, H. (2001). The synthesis and properties of oligosalicylaldehyde and its Schiff base oligomers. Polymer 42 (i i), Kaya, İ., Demir, H.Ö. and Vilayetoğlu, A.R. (2002a), The synthesis and characterisation of planar oligophenol with Schiffbase substitute. Synthetic Metals 126 (2, 3), Kaya, İ., Vilayetoğlu, A.R. and Topak, H. (2002b). The synthesis of oligo-ortho- azomethinephenol and its some oligomer-metal complexes, their characterization and application as anti-rnicrobial agents. J. Appl. Polym. Sci. 85 (9), Kaya, İ., Gülel, R. and Şenol, D. (2004). Synthesis, characterization and optimum reaction conditions of oligo-svaminopyridine and its Schiff base oligomer. International Journal of Polymer Analysis and Characterization 289B, (in press). Kaya, İ., and Şenol, D. (2003). The synthesis and characterization of oligo-z-hydroxy- i -rıaphthaldehyde and some of its Schiff-base oligomers, J. Appl. Polym. Sci. 90 (2), Mamedov, RA., Vidadi. Yu.A., Alieva, D.N. and

7 Anadolu University Journal of Science and Technology, 5 (1) 143 Ragimov, A.V. (1997). Paramagnetism and electrical conductivity centre relation in semiconductor oligoresorcino1. Polymer International 43 (2), Ragimov, A.Y., Mamedov, RA. and Gasanova, S.G. (1997). New efficient dielectric and antistatic materials based on oligoaminopheno1. Polymer International 43 (4), Suh, S.c. and Shim, S.c. (2000). Synthesis and properties of a novel polyazomethine, the 'polyrnerwith high photoconductivity and second-order optical nonlinearity. Synthetic Metals 114 (I), İsmet KAYA 1965 yılında Sivas-Gürün ilçesinde doğdu. Lisans eğitimini 1988 yılında Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya bölümünde tamamladı. Yüksek Lisans İnönü Üniversitesi Doktorasını ise Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü'nde tamamladı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü'nde Doç. Dr. olarak çalışmaktadır. Dilek BAGANA 1976 yılında İzmitte doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Çanakkalede tamamladı yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümünü kazandı ve aynı fakülteden 1998 yılında mezun oldu. Aynı yıl Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalında Yüksek Lisans programına kayıt oldu yılında master eğitimini tamamladı. Halen Çanakkalede özel bir dershanede kimya öğretmenliği yapmaktadır.