Kullanıcı elkitabı. Internet tabanlı tekstil eğitim laboratuvarı

Transkript

1 Kullanıcı elkitabı Internet tabanlı tekstil eğitim laboratuvarı

2 Proje ortakları 2

3 İçindekiler Gereksinimler; Moodle yazılımının temelleri; Kullanıcı arayüzüne genel bir bakış; Örnek bir modülün öğrenimi için yazılımın kullanılması; Kendini sınama testlerinin kullanılması; 3

4 Gereksinimler 4

5 Sanal öğrenim ortamını bir hizmet olarak kullananlar için gereksinimler İnternet erişimi olan herhangi bir cihaz üzerinde tarayıcı ile içeriğe erişilebilir ve kullanılabilir. Tarayıcı dışında sisteminizde Adobe Reader X veya uyumlu bir PDF okuyucu da bulunmalıdır. DİKKAT: Sistem Google Chrome tarayıcısı ile tam uyumlu değildir. Özellikle öğretmen veya yönetici olarak sitede düzenleme modunda işlem yapılırken problemlere rastlanabilir. Tümleşik HTML editörü (WYSIWYG) düzgün görüntülenenmemektedir. Kendi sanal öğrenim ortamını kurmak için gereksinimler Donanım Disk alanı: En az 160MB boş alan yazılımın kendisini kurmak için gereklidir. Bu gereksinim yüklemek istediğiniz öğrenim materyali miktarına göre artabilmektedir. E- Tex-Lab ı tüm materyali ile kurmak için (HD videolar hariç) 7 GB lık bir disk alanı tüm ihtiyaçları karşılayabilmektedir. Hafıza: 1GB veya daha fazla RAM önerilir. Hafıza ihtiyacını tespit ederken, Moodle ın her 1 GB RAM ile en fazla 20 senkron kullanıcıyı destekleyebildiği prensibini göz önünde bulundurmak gerekir. Yazılım Web sunucu. Öncelikli olarak Apache veya Internet Information Server (IIS). [PHP] -Minimum gerekli versiyon dir. Ayrıca Moodle ın çalışması için pek çok PHP uzantısına da ihtiyaç duyulmaktadır. Lütfen Moodle kurulum dökümanlarına bakınız. Moodle; lütfen kurulumu için adresindeki dökümantasyona bakınız. Moodle veritabanı olarak MySQL, MSSQL, PostgreSQL veya Oracle kullanabilmektedir, bu veritabanlarından birisinin de sistemde kurulu olması gerekmektedir. Adobe Reader X veya uyumlu başka bir PDF okuyucu. 5

6 Moodle ın temelleri 6

7 E-TEX-LAB ın arka planda kullandığı sanal öğrenim ortamı Moodle üzerine kuruludur. Moodle, sanal sınıflar oluşturmak için tüm gereken araçları içinde barındıran güçlü bir e-learning aracıdır. Moodle ücretsiz olarak indirilebilmektedir. Ayrıca kurulum ve kullanım sırasında ihtiyaç duyulacak konulara bakılabilecek iyi bir dökümantasyona sahiptir. Tüm bunlara adresinden erişilebilmektedir. 7

8 E-TEX-LAB sanal öğrenim motoru olarak Moodle kullanmaktadır. Proje içerisinden geliştirilen tüm içerik SCORM standartlarına uygun olarak Moodle ile entegre edilmiştir. Böylece geliştirilen öğrenim materyali SCORM standartlarını kullanan başka sanal eğitim ortamlarına veya o ortamlardan E-TEX-LAB ortamına aktarılabilmektedir. Moodle sanal bir sınıf oluşturmak için gereken tüm araçları sağlamaktadır: içerik yönetimi, çevrimiçi sınavlar, sözlük veritabanı, wiki, anketler, forum ve chat gibi iletişim araçları bu araçların en önde gelenleridir. Kullanılan sanal öğrenim/öğretim ortamında, gerçek hayatta ki öğrenci-öğretmen ilişkisini kurmak için, farklı yetkilere sahip kullanıcılar bulunmaktadır. Sistemdeki farklı rollere sahip kullanıcılar şöyle özetlenebilir: a) yöneticiler b) öğretmenler c) öğrenciler Yönetici sistemde işlem yapmak için tüm yetkilere sahip kullanıcılardır. Bu yetkiler platformun yönetimini, kullanıcı ekleme-çıkarma, sınıf oluşturma-silme gibi işlemleri içermektedir. Daha az yetkiye sahip bir kullanıcı türü olan öğretmenler ise, kurs (ders) oluşturabilmekte fakat yönetici gibi başkalarının oluşturduğu sınıf ve kurslara müdahale edememektedir. Yetkisi sadece kendi oluşturduğu içerik veya yöneticinin ona yetki verdiği diğer içerikler üzerinde geçerlidir. Öğrenci ise sistemdeki en düşük yetkilere sahip kullanıcı türüdür. Genellikle yetkileri, içeriği erişmek, kendisine atanan ödevleri yüklemek, sınavlara girmek gibi işlemlerle sınırlıdır. Sistemde içerikler eklendikten sonra, ilk yapılması gereken sistemi kullanacak kişileri tespit etmek ve yukarıda bahsedilen rollere uygun olarak yetkilendirmelerini yapmaktır. 8

9 Kullanıcı arayüzüne genel bir bakış 9

10 Yukarıdaki şekilde kullanıcı giriş ekranı gösterilmektedir. Kullanıcıların siteyi kullanmak için giriş yapmaları gerekmektedir. Giriş yapmadan önce sağ üst kısımda bulunan dil seçimi bölümünden tercih edilen dilin seçilmesi kullanıcının sistemi daha kolay kullanmasını sağlayacaktır. Eğer kullanıcı giriş bilgilerini unutmuşsa, parola hatırlatma sayfası ile bu bilgiler tekrar elde edilebilir. Yukarıdaki ekranda gösterilen bilgilerden herhangi birisi girilerek, yeni bir parola üretmek için gereken adımların adresinize gelmesiniz sağlayabilirsiniz. inize gönderilecek olan link e tıklayarak yeni bir parola belirleyebilirsiniz. 10

11 Giriş ekranı ve parola hatırlatma ile ilgili anlatılan adımlar tüm kullanıcı türleri için aynıdır. Bundan sonraki adımlarda anlatılanlar ise, aksi belirtilmediği sürece, sadece yönetici yetkisine sahip kullanıcılar içindir. Moodle ortamı ilk kurulduğunda sistemde sadece yönetici kullanıcısı olacaktır. Yönetici giriş yaparak, yeni kullanıcılar ekleyebilir. Yönetici kullanıcının yapacağı ilk işlerden bir tanesi genelde yeni kullanıcı olarak öğrencileri eklemek olacaktır. Böylece, daha sonra eklenen derslerin ve içeriğin, öğrenci ekranında nasıl göründüğünü test edebilecektir. Yönetici Yeni Kullanıcı Ekle linkine tıkladıktan sonra yukarıda gösterilen ekrana yönlendirilir. Kullanıcı bilgilerinin girildiği bu ekranda kırmızı ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Bu ekranda dikkat edilmesi gereken konu, kullanıcıya verilen 11

12 yeni parolanın kolay tahmin edilemeyecek bir bilgi olmasıdır. Bunun için oluşturulacak parolanın sadece harflerden değil, harf, noktalama işaretleri ve sayılardan oluşan bir birleşim olması daha uygundur. Kullanıcıları oluşturduktan sonra dersleri oluşturmaya başlayabiliriz. Bunun için önce ders kategorileri eklenmelidir. E-Tex-Lab dersleri dört dilde olacağı için, dersleri dört dile (kategoriye) göre ayırıyoruz. Daha sonra sol tarafta bulunan gezinti menüsünden Ders ekle/düzenle linkine tıklayarak veya kategoriler ekranında gösterilen düğmeye tıklayarak, yeni bir ders ekleyebiliriz. 12

13 Ders ayarları tüm dersler için bir şablon niteliğindedir ve dikkatli doldurulmalıdır. Yarlar yapılıp, ders eklendikten sonra, dersin hala boş olduğu görülecektir. Çünkü ders sadece içeriğin eklenebileceği bir şablondan ibarettir. Derse eklenebilecek içerik türleri çeşitlidir, örneğin videolar, metinler ve aktiviteler gibi. İçerik ekleyebilmek için önce, sol taraftaki menüden yeni eklenen dersi seçmeli ve düzenleme modu aktif hale getirilmelidir. Aksi halde düzenleme araçlarına ders sayfasında erişilemez. Eklenen dersi pek çok kısma (üniteye) ayırabilirsiniz. Her üniteye farklı içerikler ve aktiviteler eklenebilmektedir. Yukarıda verilen örnekte derse ait çeşitli üniteler eklendiği görülmektedir. Her ünite içinde açıklama sayfaları, videolar gibi farklı içerikler bulunabilmektedir. 13

14 Ünitelere eklenebilinen, açıklama sayfaları daha çok metin tabanlı içeriği sunmak içindir. Sayfa eklemek için sayfaya ait bir ad, açıklama ve içeriğin girilmesi gerekmektedir. Eklenen içerik başka sayfalara linkler, resimler ve tablolar içerebilir. Ayrıca resimde gösterilen HTML editörü kullanılarak video ve ses dosyaları dahi içeriğe kolayca eklenebilmektedir. Ünitelere ait içerikler girildikten sonra, ünitelerde bulunan bilgileri sınayan test sınavları (quiz lerde) derse eklenebilir. Yukarıdaki şekilde hangi menü aracılığıyla eklenebileceği gösterilmektedir. 14

15 Sınav eklenirken, ilk önce sınavın hangi şartlarda, kimler tarafından doldurulabileceği gibi üst bilgiler tanımlanıyor. Bu ayarlar yapıldıktan sonra, sınav soruları girilebilir. Bunun için Sınav Düzenle düğmesine tıklanmalıdır. Alternatif olarak, her zamanki gibi, soldaki menü üzerinden de gidilerek soru ekleme sayfasına gelinebilir. 15

16 Derse ait test eklemenden önce, testin türü ve tarzı ile ilgili bazı seçimler yapılmalıdır. Ekranda gösterilen pencere, Yeni soru ekle düğmesine bastıktan sonra karşınıza gelecek ve soru tipi (çoktan seçmeli, doğru/yanlış v.b.) ile ilgili bir seçim yapmanız istenecektir. Örnekte, soru tipi olarak çoktan seçmeli seçilmiştir, bu soru tipinde kullanıcı kendisine sunulan yanıtlardan bir veya bir kaçını aynı anda seçebilmektedir. Dolayısıyla bir sorunun birden fazla doğru yanıtı olduğu testlerde bu soru tipinin seçilmesi uygun olacaktır. Yeni Soru Ekle ekranında soru tipi dışında doldurulması gereken alanlar, sorunun adı, detaylı açıklaması, doğru yanıt(lar) ve öğrencinin soruya verdiği yanıta göre alacağı puanlardır. 16

17 Dersler yukarıda bahsedilen şekilde içerikleri ve testleri ile hazırlandıktan sonra, dersi hangi öğrencilerin alacağı belirlenmelidir. Bunun için sol menüden, dersin altından, Katılımcılar linkine tıklanır. Eğer bu dersle bazı öğrenciler ilişkilendirilmişse, bu öğrenciler linke tıklandıktan sonra ortada listelenecektir. Bu liste başlangıçta boş olacağı için, Bütün katılımcılar başlığının yanındaki Düzenle düğmesine tıklayarak, kullanıcı ekleme/silme ekranı kullanılmalıdır. Gelen ekranda Kullanıcıları kat (Enrol users) linkine tıklayarak, sistemdeki kayıtlı öğrencilerden seçim yaparak bu dersle seçili öğrencileri ilişkilendirebiliriz. 17

18 Öğrenciler eklendikten sonra, her öğrencinin e-tex-lab üzerindeki aktivitelerini izleyebilir ve neler yaptığını, ne zaman yaptığını görüntüleyebiliriz. Öğrencinin aktivitelerinin raporlandığı sayfalar, dilenirse yönetici tarafından verilecek yetkiyle, herkes tarafından da görüntülenebilir. Yukarıdaki ekranda seçilen bir öğrencinin site üzerinde gerçekleştirdiği aktivitelerin bir listesi görüntülenmektedir. 18

19 Öğrenci aktivitelerinin izlenmesinin en önemli kısımlarından birisi, öğrencinin derslerin sonunda katıldığı test sınavlarındaki başarımın takip edilebilmesidir. Öğrencilere uygulanan tüm testler, oldukça detaylı olarak, soru soru incelenebilmektedir. Böylece öğrencinin hangi sorularda başarılı, dolayısıyla hangi konularda daha iyi, hangilerinde kötü olduğu takip edilebilmektedir. 19

20 Sonuçlar öğrenci bazlı incelenebildiği gibi, tüm sınıfında hangi alanlarda daha iyi yanıtlar verdiği ve hangi konularda yetersiz olduğu da ayrıca incelenebilmektedir. Örneğin, sonuçlara bakarak bir öğretmen, tüm öğrencilerin başarısız olduğu ortak sorular varsa, bu sorular veya ilgili oldukları konuların içerikleri ile ilgili güncellemeler yapabilir ve böylece öğrenim sistemini bir adım öteye götürebilmektedir. Bir sonraki ekranda soru soru alınan puanlar da incelenebilmektedir. 20

21 Yönetici olarak ders ekleme, içerik ekleme, dersin katılımcıları belirleme gibi işlemlerden sonra, içerikleri öğrenci gözüyle görme ve kullanma ile ilgili kısımlara geçiyoruz. Başlarken, öğrenciler içeriklere erişmek için kendilerine verilen kullanıcı adı ve parola ile siteye giriş yapmak zorundadırlar. Siteye giriş yaptıktan sonra öğrenci yönetici veya öğretmen tarafından katıldığı derslere ve içeriklerine erişebilmektedir. E-Tex-Lab dört farklı dilde aynı içeriği sunduğu için öğrenci görmek istediği içeriği diliyle beraber seçmelidir. Örneğin Elyaf Testleri tamamen Türkçe bir ders iken, Fiber tests bu dersin İngilizce karşılığıdır. 21

22 Öğrenci derslere ait ünitelerden, üniteye ait tüm içeriklere erişebilmektedir. Örneğin yukarıda gösterilen derse ait içerik sayfasıdır. Derslere ait video larda öğrenci tarafından ünite içerik listesinden erişilebilen başka bir içerik türüdür. 22

23 Öğrenci içeriklerle ilişkili testlere katılabilir, test sonuçlarını dilediğin zaman görüntüleyebilir ve inceleyebilir. 23

24 Örnek bir modülün öğrenilmesi için yazılımın kullanılması 24

25 Siteye giriş yapan kullanıcı içeriklere tüm internet tarayıcılarını kullanarak erişebilir. Fakat, yönetimsel araçların kullanılması için Google CHROME dışındaki tarayıcılardan birisi kullanılmalıdır. Giriş yapan öğrenci aşağıdaki menü seçeneklerine sahip olacaktır. Gezinti paneli Kullanıcı derslere, ünitelere ve diğer tüm içeriklere erişmek için bu panel üzerindeki linkleri kullanabilir. Tarayıcının geri-ileri gibi gezinti düğmelerini kullanmak yerine bu menüdeki linkleri kullanmak yazılımın daha sağlıklı çalışmasını sağlayacaktır. İçerik paneli Sol taraftaki gezinti paneli üzerinde tıklanan linklere ait içerikler, sayfanın ortasında, yani içerik panelinde gösterilir. İçeriği yakınlaştırma/uzaklaştırma: Bunun için tarayıcının yakınlaştırma/metin büyütme (zoom) özellikleri kullanılabilir. Favoriler: Öğrenciler bazı sık erişmek istedikleri içerikleri favori listelerine ekleyebilirler. Bunun için tarayıcının favorilere/sık kullanılanlara ekle özelliğinden faydalanılması gerekmektedir. İçerik türleri: Sayfalar: Öğrencilerin okuyabileceği materyali içermektedirler. Genelde sayfalar içinde sadece metinler ve resimler bulunmaktadır. PDF: 25

26 Öğrencinin içeriği PDF olarak görmesine ve dilerse bilgisayarına kaydetmesine olanak sunan içerik türüdür. Video: Derslerde anlatılan testlerin yapılışının video olarak gösterilmesini sağlayan içerik türüdür. Teorik olarak öğrenilen dersin, pratik uygulamasını yapmak açısından oldukça faydalıdır. Değerlendirme testleri/quiz ler: Bir modülün öğrenilmesi, değişiklik ünitelerden derslerin kavranılması ile mümkündür. Programı kullanan kişi değişik standartları birbirinden farklı yollarla analiz etme ve öğrenme imkanına sahiptir. Örneğin bir içeriği sadece metinden öğrenebileceği gibi, başka bir içeriği daha once anlatıldığı şekilde videolardan da öğrenebilmektedir. Öğrenme süreci tamamen kişiye bağlıdır ve kişinin tek başına gerçekleştirmesine uygundur. Sistem kullanıcının kendi başına sorumluluk almasına, istediği içeriği, istediği zaman görmesine izin vermektedir. Ayrıca sistem kullanıcı içeriğin farklı türlerine de istediği zaman erişmesine izin vermektedir (video, metin, pdf v.b.). Ayrıca kullanıcı dilediği zaman bilgi seviyesini sınama testleri ile değerlendirebilme şansına sahiptir. 26

27 Kendini sınama testlerinin kullanılması 27

28 Öğrenme sürecinin son adımı, program yoluyla elde edilen yeterliliklerin değerlendirilmesi ve sınanmasıdır. Bunun için kullanıcı her modülün sonunda bulunan mini quiz lerle kendisini test edebilir. Kullanıcı bu testleri istediği sırada ve sayıda gerçekleştirebilir. Değişik seçimlere tıklayarak ve yanıtları kontrol ederek, kullanıcı yanıtlar ile ilgili geri bildirim alma şansına sahiptir. Böylece hem değişik yanıtları öğrenebilip, hem de kendi yanlışlarını görebilecektir. 28

29 İletişim Almanya BSW - Bildungswerk der Sachsischen Wirtschaft ggmbh Web: Kişi: Uwe Hoppe uwe.hoppe[at]bsw-mail.de Tel: Portekiz CITEVE Web: Kişi: José Neto jneto[at]citeve.pt Tel: CITEVE Web: Kişi: Paulo Mendes pmendes[at]citeve.pt Tel: Türkiye Gaziantep Üniversitesi Web: Kişi: Yahya AĞIR agir[at]gantep.edu.tr Tel.: +90 (342) Gaziantep Paylaşımcı İş Adamlar Derneği (GAPGIAD) Web: Kişi: Celalettin Demireli info[at]gapgiad.org.tr Tel.: +90 (342) Kilis 7 Aralık Üniversitesi Web: Kişi: Murat PALA pala[at]kilis.edu.tr Tel.: +90 (348) HACI SANİ KONUKOĞLU ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ Web: Kişi: Abdullah Ibili ibiliabdullah[at]hotmail.com Tel.: +90 (342)