Şekil ve fonksiyonları benzer olan belli bir görevi yapmak üzere bir araya gelmiş hücre gruplarına doku denir. Hücreler dokuları,dokular da bir araya

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Şekil ve fonksiyonları benzer olan belli bir görevi yapmak üzere bir araya gelmiş hücre gruplarına doku denir. Hücreler dokuları,dokular da bir araya"

Transkript

1

2 Şekil ve fonksiyonları benzer olan belli bir görevi yapmak üzere bir araya gelmiş hücre gruplarına doku denir. Hücreler dokuları,dokular da bir araya gelerek organları,organlar ise organ sistemlerini oluştururlar.

3 HAYVANSAL DOKULAR Hayvansal dokular 7 grupta incelenir. EPİTEL DOKU BAĞ DOKU KIKIRDAK DOKU KEMİK DOKU KAN DOKU KAS DOKU SİNİR DOKU

4 EPİTEL DOKU Vücudun iç ve dış yüzeyini örten hücrelerden ve salgı yapabilen bezlerden oluşur. Epitel doku hücreleri arasındaki boşluklar çok azdır. Kan damarı bulunmaz. Beslenmesi, bağ dokusundan difüzyonla yapar. Bölünme yeteneğine sahip hücrelerden oluşur.

5 Örn:ağız,burun ve anüsü döşeyen epitel ile derideki epitel ektoderm kökenli,solunum sistemi,sindirim sistemi ve sindirim sisteminin bezleri(pankreas,karaciğer v.s.)endoderm kökenli, kan damarlarının iç yüzeyini döşeyen endotelyal örtü gibi epitellerise mezoderm kökenlidir.

6 Epitel Dokunun Görevleri Örtücü ve döşeyici bir yüzey oluşturan epitel doku alttaki dokuyu su kaybı, mikroorganizmaların istilası gibi kimyasal ve mekanik etkilerden korur. Vücudumuzun birçok yerinde epitel doku çeşitli maddelerin emiliminden sorumludur. İnce bağırsakta bazı maddelerin emilimi epitel dokuyla sağlanır.

7 Süt,gözyaşı gibi salgıları üretir. Burunda bulunan koku hücreleri,dilde bulunan tat cisimcikleri gibi vücudunda bazı bölgelerinde bulunan epitel hücreleri çeşitli duyuların algılanmasından sorumludur.

8 Yapı ve fonksiyonlarına göre epitel doku 3 gruba ayrılır. Örtü epiteli(koruyucu epitel) Salgı epiteli(bez epiteli) Duyu epiteli

9 1)Örtü Epiteli Vücudun iç ve dış yüzeylerini örter. Hücre tabakası sayısına göre ikiye ayrılır. Tek katlı epitel doku Çok katlı epitel doku

10 Tek Katlı Örtü Epiteli Tek sıra halinde yan yana sıralanmış hücrelerden oluşur. Farklı görevler yapmak üzere özelleşmiş farklı şekillere sahiptirler. Hücre şekiline göre yassı,kübik ve silindirik epitel olmak üzere üçe ayrılır.

11 Tek Katlı Yassı Epitel Yassı hücrelerden oluşur. Vücut boşluklarını örten yassı epitel hücrenin yüzeylerinde emilmeyi arttıran mikrovilluslar da bulunur. Kan damarlarının iç yüzü,kalp zarı,akciğer zarı, akciğer alveolleri,karın boşluklarının iç yüzü bu hücrelerle kaplıdır.

12 Tek Katlı Kübik Epitel Küp şeklindeki hücrelerin yan yana sıralanmasıyla meydana gelir. Omurgalıların dış yüzeyini örten derilerinde, böbreklerinde ve tiroid bezlerinde bulunur.

13 Tek Katlı Silindirik Epitel Silindir şeklinde hücrelerden oluşmuştur. Mide ve ince bağırsağın iç yüzeyinde bulunur. Soluk borusu ve üreme kanallarında olduğu gibi sil bulunduranlarına silli silindrik epitel denir.

14 Yalancı Katlı Epitel Bir sıra hücre dizisinden meydana geldiği halde hücre çekirdeklerinin farklı düzeyde yer alması nedeniyle çok katlıymış gibi görünürler. Solunum yolları epitelinde ve bazı bezlerin boşaltım kanallarında bulunur.

15 Çok Katlı Örtü Epiteli Hücreler birden fazla tabaka oluşturacak şekilde sıralanmıştır. Omurgalıların derisinde bulunur. Bu dokunun tabanındaki hücreler silindirik,ortadaki hücreler kübik,üst kısımdakiler ise yassıdır.

16

17 2)Bez(salgı) Epiteli Salgı epitelini oluşturan hücreler kan ve hücrelerarası sıvıdan farklı içerikte ve nitelikte sıvı üretmek için özelleşmiştir. Salgı epitel hücreleri bir araya gelerek salgı bezlerini oluştururlar. Salgı bezleri tüm vücutta değişik yerlerde bulunurlar ve salgılarını üretip hücre dışına verirler.

18 Bu salgı ürünleri hücrenin kendisi tarafından kullanılmaz,fakat organizmaların başka kısımları için gereklidir.

19 Salgı Bezlerinin Sınıflandırılması 1) Salgısını verdiği yere göre a)ekzokrin Bezler:Bu bezlere kanallı bezler veya dış salgı bezleri de denir.salgılarını bir kanal aracılığıyla dışarıya veya gerekli olan yüzeylere akıtırlar. Örneğin:bazı sindirim bezleri,mukus bezleri ve tükrük bezleri

20 b)endokrin Bezler:Bunlara kanalsız bezler veya iç salgı bezleri de denir.kanal yoktur.az üretilen salgı hemen en yakın kan veya lenf damarlarına verilir.genelde hormon adı verilen salgıları kanla vücutta gerekli yerlere taşınır. Örneğin:tiroid bezi

21 c)karma Bezler:Endokrin ve ekzokrin bez özelliği gösteren bezlerdir.pankreas ve eşey bezleri örnek verilebilir.pankreas kan şekerini ayarlayan insülin ve glukagon hormonlarını üreterek kana verir(endokrin bez özelliği) Aynı zamanda bütün besin çeşitlerinin sindirimini sağlayan,enzimleri de üreterek bir kanalla bağırsağa gönderir.( Ekzokrin bez özelliği)

22 2)Hücre sayısına göre a)tek hücreli bezler:tek tek hücreler şeklinde örtü epitel hücrelerinin aralarına dağılmış olarak bulunurlar.örneğin:goblet hücreleri(mukus hücreleri) b)çok hücreli bezler:bu bezler çok sayıda salgı yapan epitel hücrelerinden oluşurlar.bu bezlerin bazısı kanallı bazısı ise kanalsız bezlerdir.

23 Çok Hücreli Bez Çeşitleri

24 3)Duyu Epiteli Dış ortamdan gelen fiziksel,mekaniksel, kimyasal ve optik uyarıları alıp özel bir potansiyel enerjiye çeviren hücrelerdir. Örneğin:tat alma epiteli

25 Deride bulunan serbest sinir uçları ile ağrı duyusu algılanır. Omurgalıların beyin ve omurilik sinir düğümlerinde de serbest sinir uçları bulunur. Duyu epiteline ait hücrelerde yenilenme yoktur.

26 BAĞ DOKU Bu doku çeşitlerinin en belirgin ortak özelliği, hücreler arasında fazla ara madde içeren boşluklar bulunmasıdır. Bağ doku:yumuşak organların etrafını sararak onlara desteklik sağlar,vücudun savunulmasında etkilidir,yapısal bozuklukların onarılmasını sağlar ve diğer doku ve organların arasındaki boşlukları doldurur.

27 Bağ Dokunun Görevleri Tüm dokular arasında bulunarak onları destekler ve birbirine bağlar.destek görevini esas olarak lifler yapar. Merkezi sinir sistemini oluşturan sinir doku dışında tüm damarlar bağ dokusu ile kuşatılmıştır.böylece kan ile değişik dokular arasındaki gaz ve madde alışverişinde bağ dokusunun aracılığı söz konusudur.

28 Depolama görevi vardır.yağ dokusunda yağ,ara madde içinde su ve elektrolitler,temel madde içinde proteinler depolanır. Makrofajlar,mast hücreleri ve kandan göç eden lenfosit,nötrofil ve eozinofiller aracılığıyla koruma görevi yapar.vücuda giren yabancı madde ve mikroorganizmalara karşı vücudu korurlar.ayrıca ara maddenin yoğunluğu vücuda giren mikroorganizmaların ilerlemesine engel olur.

29 Tamir görevi yapar.iltihap veya incinme sonucu harap olan bölgeler bağ dokusu ile tamir edilir.tamir fibroblostların aktifleşerek lif ve ara maddeyi yapması ile sağlanır.kendini yenileyebilen dokular yaralanan bölgelerini mitozla çoğalmak suretiyle kapatırlar.bu özelliği olmayan dokularda ise hasarlı bölge(kalp kası gibi) bağ dokusu ile doldurulur.

30 Bağ Doku Lifleri Tüm fibroblastlar tarafından meydana getirilen üç tip bağ dokusu lifi vardır. 1)Kollajen lifler:uzun,düz ve beyaz renkli liflerdir.oldukça dayanıklı ve sağlam olan kollajen lifler,kollajen(collagen) adı verilen proteinden meydana gelmiştir.kollajen insan vücudunda yaklaşık %30 luk bir oranla en bol olarak bulunan proteindir.

31 2)Elastik lifler:ince,uzun,elastik ve sarı renkli liflerdir.birbirlerine fibrilin denilen glikoprotein dallanmalarla bağlanmış elastin adı verilen proteinden meydana gelmiştir.özellikle deri, kan damarı duvarı ve akciğer dokusu gibi esneme ve genişleme özelliği olan dokularda bol olarak bulunur.

32 3)Retiküler lif:kollajen liflerden farklı olarak daha incedir ve dallanarak bir ağsı yapı oluşturmuşlardır.yumuşak organlarda,dalak ve lenfte bol olarak bulunur.

33 KIKIRDAK DOKU Sadece omurgalı hayvanlarda ve insanda bulunan hem sert hem de esnek bir doku tipidir. Yüksek omurgalılarda embriyo döneminde ve köpek balıkları gibi ilkel omurgalılarda tüm iskelet kıkırdaktan meydana gelmiştir. Yüksek omurgalılarda erginde,kıkırdaktan oluşan yapıların büyük bir çoğunluğu kemik dokusuna dönüşür.

34 Erginde özellikle eklemlerde yer alarak eklemleri destekler ve kaygan bir ortam oluşturur. Kıkırdak dokusu hücreler,lifler ve matriks adı verilen hücreler arası maddeden meydana gelmiştir. Kondrosit olarak adlandırılan kıkırdak hücreleri matriksde lakün denilen küçük boşluklar içerisinde yerleşmişlerdir.

35 Kıkırdak dokusu dıştan perikondrium adı verilen bağ dokusundan meydana gelmiş kıkırdak zarı ile çevrilmiştir. Kıkırdak dokunun büyümesi bu perikondrium sayesinde gerçekleşir. Kıkırdak dokusunda kan damarı bulunmaz. Dokunun beslenmesi kondrin adı verilen matriks boyunca ve difüzyonla gerçekleşir.

36 1.Hiyalin Kıkırdak Bu dokuda kondrositler gruplar halinde bulunabilir. Canlılarda en bol bulunan kıkırdak tipidir. Memelilerin embriyonal iskeletin tümünde, ergin hayatta kaburgalarının uç kısmında, burunda,soluk borusu(trake) ve bronşlarda hiyalin kıkırdak yer alır.

37 2.Fibröz Kıkırdak Ara maddesinde çok miktarda kollajen lif bulunur. Ara madde miktarı ve hücre sayısı azdır. Omurlar arası disklerde bulunan bu kıkırdak çeşitli basınç ve çekmeye karşı çok dirençlidir.

38 3.Elastik Kıkırdak Bulunduğu yapıya esneklik ve desteklik sağlar. Kulak kepçesi,kulak yolu ve östaki borusunda bulunur.

39 Kıkırdak Dokunun Görevleri Yumuşak dokulara destek olmaktır. Kaburgalardaki kıkırdak dokunun elastik özelliğine sahip olması solunumda kolaylık sağlar. Eklem yüzeylerini kaplayarak kaygan yüzeyler oluştururlar. Bazı bölgelerde bulunan kıkırdaklar ise organların zarar görmesini engeller. Uzun kemiklerin boyuna büyümesini sağlar.

40 KEMİK DOKU Kıkırdaklı balıklar(örneğin köpek balıkları) hariç diğer tüm omurgalılarda endo iskeleti oluşturan dokudur. Kemik doku kafatası ve göğüs kafesinde olduğu gibi hayati öneme sahip olan organları korur, vücuda şekil ve desteklik sağlar ve hareketin ortaya çıkmasına yardımcı olur.

41 Tüm hayvansal dokular içinde en az su ihtiva eden dokudur. Erginde bu oran yaklaşık %20 dir. Kemik dokunun dört farklı hücre tipi bulunur.

42 Kemik Çeşitleri Kısa kemikler:boyları kısa olan kemiklerdir. Omurgamızda, el ve ayaklarımızda bulunur. Uzun kemikler:boyları uzun olup silindire benzeyen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur

43 Yassı kemikler:kalınlıkları az olup levha şeklindeki kemiklerdir. Kafatasımızda, kalçamızda ve göğüs kafesimizde bulunur.

44

45 Kemik Dokunun Görevleri Kas ve eklemlerle birlikte hareketi sağlar. Kalp,akciğer ve beyin gibi organları korur. Kalsiyum,fosfor gibi mineralleri depolar. Kan hücrelerinin üretiminde ve kaslara tutunma yeri olarak görev yapar.

46

47 KAN DOKU Kan hücreleri(alyuvar,akyuvar ve kan pulcukları) ile sıvı kısmından(plazma) meydana gelir. Kan dokuda hücreler arası madde sıvı özellik gösterir. Vücuttaki kan miktarı,vücut büyüklüğü ile orantılı olarak değişkenlik gösterir.

48

49 Kan Plazması Kan dokunun sıvı olan ara maddesine plazma denir. Kanın yaklaşık olarak %55 lik kısmı plazmadan meydana gelir. Kan plazmasının %90-92 kadarı su,%7-8 i protein,geri kalanı ise inorganik maddelerden oluşur.

50 Plazmada bulunan proteinler albumin, fibrinojen ve globulinlerdir. Kanın pıhtılaşmasından sonra,hücrelerinden ayrılmış açık renkli kısmına serum denir.

51 Kan Hücreleri ALYUVARLAR 1mm 3 kanda erkeklerde 5.4 milyon; kadınlarda ise 4.8 milyon kadardır. Kırmızı kemik iliğindeki ana hücrelerden meydana getirilirler. Embriyo gelişiminin ilk zamanlarında karaciğer ve dalakta üretilirler. Daha sonra kemik iliği alyuvar üretmeye başlar ve bu olay hayat boyu devam eder.

52 Üretildiklerinde çekirdekli olan hücreler,kana karışırken çekirdeklerini kaybederler. Alyuvarların yapısında kan kırmızı rengi veren ve demir içeren hemoglobin pigmenti bulunur. Alyuvarın ömrü yaklaşık ömrü 120 gündür.

53 Alyuvar hücreleri,kanın akışıyla birlikte pasif olarak hareket edebilirler. Yüksek yerlerde yaşayan insanlarda alyuvar sayısı fazladır. Çünkü,yükseklerde az olan oksijen den yeterli oranda yaralanabilmek için alyuvar sayısı arttırılır.

54 AKYUVARLAR 1mm 3 kanda arasında bulunurlar. Kan plazmasının içinde aktif olarak hareket edebilen,çekirdekli hücrelerdir. Hemoglobin taşımadıkları için renksiz görünürler ve çekirdeklidirler. Kemik iliğinde üretilip kana karıştıktan sonra bölünme yeteneklerini kaybederler. Kan dokuda granüllü ve granülsüz akyuvar olmak üzere iki grupta toplanır.

55 Granüllü Akyuvar Sitoplazmaları granüllü ve çekirdekleri boğumludur. Taşıdıkları enzimleri kullanarak,hücre içine aldıkları mikroorganizmaları öldürürler. Bu akyuvar çeşitlerinin büyük kısmı,kemik iliğinde depo edilirler. Granüllü akyuvarlar;bazofil,eozinofil ve nötrofil olmak üzere üç çeşittir.

56 Bazofiller:Yaralanma sırasında ağrı ve acının oluşmasına ve yaranın şişmesine neden olurlar. Kanın damar içinde pıhtılaşmasını engelleyen heparini ve damar geçirgenliğini artıran histamini salgılar.uzun süreli iltihaplarda,kandaki sayıları artar.

57 Eozinofiller:Vücuda yerleşen parazitlere karşı savunmada ve alerjik hastalıklarda sayıları artar. Çekirdekleri iki parçalıdır.

58 Nötrofiller:Yalancı ayak oluşturarak,vücuda giren yabancı madde ve mikropları fagositozla yok ederler. Zatürre gibi bakteri enfeksiyonlarında sayıları artar.

59 Granülsüz Akyuvarlar Kemik iliği,lenf düğümleri,dalak ve timüs gibi lenf organlarında üretilirler. Fasulyeye benzeyen büyük çekirdekleri ve az miktarda sitoplazmaları vardır. Monosit ve lenfosit olarak ikiye ayrılır.

60 Monositler Kemik iliği ve dalakta yapılır. Ömürleri tükenmiş hücre ve dokuları parçalarlar. Tifo ve sıtma hastalıklarında sayıları artar.

61 Lenfositler Timus bezinde yapılan lenfositler daha sonra kemik iliği,lenf düğümleri ve dalağa giderek olgunlaşırlar. Boğmaca,öldürücü anemi,güneş yanıklarında,veremde sayıları artar. B ve T lenfositleri olmak üzere 2 ye ayrılır.

62 Kan Pulcukları Kemik iliğinde büyük çekirdekli hücrelerin parçalanmasıyla oluşurlar. Çekirdekleri yoktur,renksiz ve küçüktür. Kanamalarda,kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kan kaybını önlerler. Kan pulcukları karaciğer ve dalakta makrofaj hücreleri ile fagositozla yok edilir.

63 Kan Grupları İnsanlarda A, B, AB ve O olmak üzere dört çeşit kan grubu bulunur. Kan grupları alyuvarlarda bulunan protein yapılarına göre belirlenir. Alyuvarlarda A proteini (aglutinojen=antijen) bulunduran kan A grubu, B proteini bulunduran kan B grubudur.

64 Alyuvarlarda her iki proteini de bulunduran AB kan grubudur. O kan grubunun alyuvarlarında kan grubunu belirleyen protein yoktur. Hangi çeşit kan grubuna sahip olacağımızı, kalıtım yasaları belirler.

65 Eğer alyuvarlarında A antijeni (proteini) yoksa anti-a, B antijeni yoksa anti-b antikoru yapar. Bunun nedeni, doğum sonrası yiyecekler, bakteriler ve diğer yollarla vücuda giren çok az miktardaki A ve B tipi antijenlerdir. Alyuvarlarında A ve B tipi antijeni taşımayan O kan grubunun plazmasında hem anti-a hem de anti-b antikorları bulunur. AB kan grubunun plazmasında ise hiç antikor bulunmaz.

66 Kan grupları uyuşmayan insanlar birbirinden kan alıp veremez. Verici ve alıcı kan grupları arasında antijen-antikor reaksiyonu olmamalıdır. Bu reaksiyon alyuvarların birbirine yapışarak çökmesine yol açar. İnsanlarda ayrıca M ve N kan grupları da vardır. Bu gruplar birbirlerine karşı antikor oluşturmadıkları için kan naklinde önem taşımaz.

67 Rh Faktörü Rh faktörü ilk kez Rhesus cinsi maymunda görülmüştür. Altı çeşit olan Rh antijenlerinden D tipi toplumda çok yaygındır. Alyuvarlarında bu antijeni bulunduranlar Rh pozitif, bulundurmayanlar 'Rh negatif olarak adlandırılır. Rh + kanın plazmasında anti Rh yoktur. Rh - kanın ise anti Rh antikoru vardır. Rh faktörü kan naklinde önemli olduğu gibi hamile anne ile bebek arasında kan uyuşmazlığına sebep olur.

68 Anne'nin kan grubunun Rh(-) olduğu ve babanın kan grubunun Rh(+) olduğu durumlarda eğer bebeğin kan grubu Rh(+) olmuş ise anne ile bebeğin arasındaki kan bağı nedeniyle bebekten anneye geçen alyuvarlar belli bir oranı geçtiğinde annenin kanında bu duruma karşı antikor oluşur. Oluşan bu antikor göbek kordonu yoluyla bebeğe geçer ve bebeğin kanındaki alyuvarları parçalar.

69 Bu da bebekte hızlı bir alyuvar yıkımına ve dolayısıyla anne karnındaki bebekte aşırı bir kansızlık ile buna bağlı olarak kalp yetmezliğine ve vücutta su birikmesine yol açar.doğum sonrasında ise bütün bunların üstüne sarılık eklenir. Hem annede hem de bebekte meydana gelebilecek bu rahatsızlıklar tedavi edilmediği taktirde öldürücü olabilir ya da kalıcı sakatlığa neden olabilir.bu rahatsızlıga Eritroblastosis fetalis denir.

70 KAS DOKU Hücre ara maddesi yoktur. Kas hücrelerinin zarlarına sarkolemma denir. Sitoplazmalarına sarkoplazma denir. Sarkoplazmada kasılmayı sağlayan miyofibril denilen telcikler bulunur. Kas hücreleri,mitokondri ve endoplazmik retikulum bakımından zengindir.

71 Aktin ve miyozin proteinlerinden oluşmuştur. Kas dokunun diğer dokulardan ayrılan en önemli özelliği kasılıp gevşeme yeteneğine sahip olmasıdır.

72 1.Düz Kas Hücreleri mekik şeklinde ve tek çekirdeklidir. Düz kaslar otonom(irade dışı)sinir sisteminin kontrolünde istemsiz olarak çalışırlar. Hücrenin ortasında yassı ve uzun bir çekirdek bulunur. Bağırsak,mide ve kan damarları gibi iç organların yapısında bulunurlar. Görevine göre,farklı yapılarda olabilirler.

73 2.Çizgili Kas Hücreleri lif şeklinde olup çok çekirdeklidir. İskelet sisteminin hareketini sağlarlar. Merkezi sinir sistemine bağlı olarak isteğimizle çalışır. Kasılmaları hızlıdır, fakat çabuk yorulurlar. Çekirdekleri hücre zarının hemen altında bulunur.

74 Sitoplazmalarındaki aktin ve miyozinlerin açık ve koyu bantlar halinde görünmelerinden dolayı çizgili kas adını alırlar. Aktinler ışığı az kırdığından açık renkli görünür. (anizotrop bölge veya A bandı) Miyozin proteinleri ise ışığı çok kırdığı için koyu renkli görülür.(izotrop bölge veya I bandı)

75 3.Kalp Kası Yapı olarak;çizgili kaslara, çalışma olarak;düz kaslara benzer. Hücreleri tek çekirdeklidir. Otonom sinir sisteminin kontrolünde çalışır. Bir veya iki tane olan çekirdekleri hücrenin ortasında bulunur. Çizgili kaslardan farklı boyuna bantlardan başka,enine bantlarda vardır.

76 SİNİR DOKU Hücresi:Nöron Nöronlar uyartıların taşınmasında görev yapar. Nöronlar karmaşık yapı gösteren bağımsız anatomik ve fonksiyonel birimlerdir. Uyarıları almak,iletmek ve ilerletmek;belli bir hücresel aktiviteleri başlatmak ve bilgi moleküllerini salgılamaktan sorumludur.

77 Hücre gövdesinden tek veya daha fazla sayıda çıkan kısa ve dallanmış uzantılara dendrit denir. Dendritler sinir hücresine gelen bilgiyi alır ve hücre gövdesine iletir. Nöron gövdesinden uzun ve tek bir uzantı çıkar.bu uzantıya akson denir.

78

79 Omurgalı hayvanlardaki sinir hücrelerinin çoğunda aksonları örten ince zarın üzerinde miyelin denilen bir örtü bulunur. Miyelin kılıf SCHWAN hücreleri tarafından oluşturulur ve sinir hücrelerinde yalıtımı sağlar.

80

81 NÖRON ÇEŞİTLERİ Miyelin kılıfın akson üzerinde kesintiye uğradığı yerlere RANVİER boğumu adı verilir. Miyelin kılıf ve Ranvier boğumları uyartıların daha hızlı iletilmesini sağlar. İki sinir hücresi birbiriyle doğrudan bağlanmaz.

82 Bir nöronun aksonu ile diğer nöronun dendritinin yada gövdesinin karşı karşıya geldikleri yere sinaps denir. Tüm uyarıların hücrede oluşturduğu uyartıya impuls denir.

HAYVANSAL DOKULAR Doku Histogenez

HAYVANSAL DOKULAR Doku Histogenez HAYVANSAL DOKULAR Çokhücreli canlılarda, yapı ve işlev bakımından birbirine benzeyen hücreler ile hücrelerarası maddelerden oluşan yapıya Doku denilmektedir. Bütün doku ve organlar embriyonun ektoderm,

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU 11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan

Detaylı

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistemler Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistem İskelet Sistemi İskeletin Görevleri Vücuda şekil verir. Vücuda destek sağlar. Göğüs kafes ve kafatası kemikleri

Detaylı

HİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin

HİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ - Canlı vücudunu meydana getiren hücre, doku ve organların çıplak gözle görülemeyen (mikroskopik) yapılarını inceleyen bir bilim koludur. - Histolojinin sözlük anlamı

Detaylı

DOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri

DOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri DOKU Dicle Aras Doku ve doku türleri Doku Bazı özel görevler üstlenmiş hücre topluluklarıdır. Bir doku aynı yönde özelleşmiş hücre ve hücreler arası maddelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. İntrauterin

Detaylı

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket VÜCUDUMUZDA SISTEMLER Destek ve Hareket DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Vücudun hareket etmesini sağlamak Vücutta bulunan organlara destek sağlamak Destek ve Hareket Sistemi İskelet Sistemi Kaslar Kemikler Eklemler

Detaylı

İnsanda Destek ve Hareket Sistemi

İnsanda Destek ve Hareket Sistemi İnsanda Destek ve Hareket Sistemi A. HAYVANLARDA DESTEK VE HAREKET Canlı vücuduna desteklik görevi yapan, vücudun çeşitli kısımlarını koruyan ve hareketi sağlayan sisteme destek ve hareket sistemi denir.

Detaylı

Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler

Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler EGZERSİZ VE KAN Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler Akciğerden dokulara O2 taşınımı, Dokudan akciğere CO2 taşınımı, Sindirim organlarından hücrelere besin maddeleri taşınımı, Hücreden atık maddelerin

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI ADIM ADIM YGS LYS 177. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI Hastalık yapıcı organizmalara karşı vücudun gösterdiği dirence bağışıklık

Detaylı

17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri

17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri 17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemini SİNİR DOKU oluşturur. Bu dokuda NÖRON (SİNİR HÜCRESİ) ve GLİA (NÖROGLİA) hücreleri bulunur. Sinir doku, uyarıların

Detaylı

İskelet ve kemik çeşitleri nelerdir?

İskelet ve kemik çeşitleri nelerdir? On5yirmi5.com İskelet ve kemik çeşitleri nelerdir? İskelet ve kemik çeşitleri nelerdir? Yayın Tarihi : 16 Kasım 2012 Cuma (oluşturma : 1/4/2017) A. İSKELET ÇEŞİTLERİ Hayvanların çoğunda, vücuda destek

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 39 İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3 KAS SİSTEMİ

11. SINIF KONU ANLATIMI 39 İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3 KAS SİSTEMİ 11. SINIF KONU ANLATIMI 39 İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3 KAS SİSTEMİ KAS SİSTEMİ Hayvanların çoğunda hareket, özelleşmiş kas hücrelerinin kasılmasıyla meydana gelir. Kaslar, vücudun şeklinin korunmasında

Detaylı

SINIFLAR/1.DÖNEM YAZILIYA HAZIRLIK ÇALIŞMASI-2

SINIFLAR/1.DÖNEM YAZILIYA HAZIRLIK ÇALIŞMASI-2 2016-2017 6.SINIFLAR/1.DÖNEM YAZILIYA HAZIRLIK ÇALIŞMASI-2 1. 1.Kafatası 2.Omurga 3.Kalça 4.El bilek 5.Pazu 6.Köprücük 7.Bacak 8.Kaburga 9.Kol 10.Ayak bilek kemikler Yukarıda verilen tabloda vücudumuzda

Detaylı

1- Kulakçıklar Gevşer, Karıncıklar Kasılır :

1- Kulakçıklar Gevşer, Karıncıklar Kasılır : DOLAŞIM SİSTEMİ : Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji besinlerden sağlanır. Canlıların hücrelerinde enerjinin üretilebilmesi için gerekli

Detaylı

Genel Biyoloji Laboratuarı 16.Mart.2015

Genel Biyoloji Laboratuarı 16.Mart.2015 Genel Biyoloji Laboratuarı 16.Mart.2015 Dr. Selcen Çelik Hayvansal Dokular 1: Epitel, Adipoz, Kas, Kan Farklı tipte ve görevde hücrelerin bir araya gelmesiyle dokular, farklı dokuların bir araya gelmesiyle

Detaylı

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI 1- Vücuda şekil vermek 2- Kaslara bağlantı yeri oluşturmak ve hareketlerin yapılmasına olanaksağlamak 3- Vücut ağırlığını taşımak 4- Vücudun yumuşak kısımlarını korumak

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ

Detaylı

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez II.Hayvansal Dokular Hayvanların embriyonik gelişimi sırasında Ektoderm, Mezoderm ve Endoderm denilen 3 farklı gelişme tabakası (=germ tabakası) bulunur. Bütün hayvansal dokular bu yapılardan ve bu yapıların

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı Hayvan hücreleri mikroskop ile incelendiğinde hücre şekillerinin genelde yuvarlak

Detaylı

Gaz Alışverişi, İnsanda Solunum Sistemi

Gaz Alışverişi, İnsanda Solunum Sistemi A. GAZ ALIŞ VERİŞİ Gaz Alışverişi, İnsanda Solunum Sistemi Canlılarda hayatsal olayların sürdürülebilmesi için gerekli olan enerji hücresel solunumla elde edilir. Genellikle oksijenli olarak gerçekleşen

Detaylı

A. Aşağıdaki destek ve hareket sistemi ile ilgili verilen kavram ağını uygun şekilde doldururunuz.

A. Aşağıdaki destek ve hareket sistemi ile ilgili verilen kavram ağını uygun şekilde doldururunuz. VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER ÜNİTE KAZANIM DEĞERLENDİRME ÇALIŞMA YAPRAĞI /11/2017 A. Aşağıdaki destek ve hareket sistemi ile ilgili verilen kavram ağını uygun şekilde doldururunuz. Kas Sistemi Destek ve Hareket

Detaylı

Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş

Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş İşlevsel Anatomi Hayvan dokularında yapı-işlev ile bağlantılıdır. Evrimsel süreçte doğal seçilim yapının işleve uymasında rol oynar. Anatomi, bir organizmanın yapısını, Fizyoloji

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE DOKULAR ASLI SADE MEMİŞOĞLU

HAYVANSAL HÜCRELER VE DOKULAR ASLI SADE MEMİŞOĞLU HAYVANSAL HÜCRELER VE DOKULAR ASLI SADE MEMİŞOĞLU KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ VE GÖREVLERİ DOKULAR HAYVAN HÜCRESİ Sitoplazmada bulunan ve hücrenin

Detaylı

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ İnsan iskeleti ;Baş-Gövde-Üyeler olmak üzere 3 bölümde incelenir. Baş: kafatası ve yüz iskeleti Gövde: Omurga, göğüs kemiği, kaburgalar, omuz ve kalça kemeri Üyeler: Kollar, bacaklar

Detaylı

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 5 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 9 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 11 SİSTEMATİK... 13 BİTKİ VE HAYVANLARIN

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle

Detaylı

FEN BİLİMLERİ TESTİ 6. SINIF

FEN BİLİMLERİ TESTİ 6. SINIF 6. SINIF FEN BİLİMLERİ TESTİ Bu testte, Fen Bilimleri alanına ait 20 soru bulunmaktadır. Bu testin çözümü için önerilen süre 40 dakikadır. 3. 1. I. Hücrenin enerji ihtiyacını karşılar. II. Bitki ve hayvan

Detaylı

Hücre canlının en küçük yapı birimidir.

Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bitkilerde bulunan hücredir.bu hücrelerde hücre duvarı bulunduğundan hayvan hücresinden ayrılır. Hücre duvarı vardır. Kofulu büyük ve az sayıdadır. Şekli dikdörtgen

Detaylı

Bio 103 Gen. Biyo. Lab. 1

Bio 103 Gen. Biyo. Lab. 1 GENEL BİYOLOJİ LABORATUVARI 4. Laboratuvar: KAN DOKU Kan dokusunun görevleri 1 Kan dokusunun yapı elemanları 2 Kan grupları 12 İnce yayma kan preparatı tekniği 15 1. GİRİŞ Kan doku, atardamar, toplardamar

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 2 DAMARLAR

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 2 DAMARLAR ADIM ADIM YGS LYS 174. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 2 DAMARLAR Dolaşım Sisteminde görev alan damarlar şunlardır; 1) Atardamarlar (arterler) 2) Kılcal damarlar (kapiller) 3) Toplardamarlar (venler) 1) Atardamar

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #3

YGS ANAHTAR SORULAR #3 YGS ANAHTAR SORULAR #3 1) Bir insanın kan plazmasında en fazla bulunan organik molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) Mineraller B) Su C) Glikoz D) Protein E) Üre 3) Aşağıdakilerden hangisi sinir dokunun

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #4

YGS ANAHTAR SORULAR #4 YGS ANAHTAR SORULAR #4 1) Düz ve çizgili kasları ayırt etmek için, I. Kasılıp gevşeme hızı II. Oksijensiz solunum yapma III. Çekirdeğin sayısı ve konumu IV. İstemli çalışma verilen özelliklerden hangileri

Detaylı

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 6 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 11 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 13 SİSTEMATİK... 34 BİTKİ VE

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.

Detaylı

Solunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır.

Solunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır. SOLUNUM SİSTEMLERİ Solunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır. 1. Dış Solunum Solunum organlarıyla dış ortamdan hava alınması ve verilmesi, yani soluk alıp vermeye

Detaylı

Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir.

Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir. İSKELET ve KAS SİSTEMLERİ İSKELET SİSTEMLERİ Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir. A. İSKELET ÇEŞİTLERİ Hayvanların

Detaylı

KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur.

KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur. KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER Canlılığın belirtisi olarak kabul edilen hareket canlıların sabit yer veya cisimlere göre yer ve durumunu değiştirmesidir. İnsanlarda hareket bir sistemin işlevidir. Bu işlevi

Detaylı

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Kas Fizyolojisi İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Vücudun yaklaşık,%40 ı çizgili kas, %10 u düz kas kastan oluşmaktadır. Kas hücreleri kasılma (kontraksiyon) yeteneğine

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

Bağışıklık sistemi nasıl çalışır?

Bağışıklık sistemi nasıl çalışır? On5yirmi5.com Bağışıklık sistemi nasıl çalışır? İnsanda bağışıklık sistemi, özellik ve görevleri nelerdir? Kaç çeşit bağışıklık sistemi vardır? Yayın Tarihi : 23 Ekim 2012 Salı (oluşturma : 10/3/2017)

Detaylı

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir.

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. Fen ve Teknoloji 1. Ünite Özeti Hücre Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme. *Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. *Hücrenin temel kısımları: hücre zarı, sitoplâzma ve

Detaylı

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)! HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü

Detaylı

solunum >solunum gazlarının vücut sıvısı ile hücreler arasındaki değişimidir.

solunum >solunum gazlarının vücut sıvısı ile hücreler arasındaki değişimidir. GAZ ALIŞVERİŞİ O2'li solunum yapan canlıların bazılarında O2'in alınıp CO2'in atılmasını sağlayan yapılar bulunur.bu yapı ve organlar solunum sistemini oluşturur. solunum ------>solunum organlarıyla dış

Detaylı

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU 13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.

Detaylı

HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ

HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ 4. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL 1 Dolaşım Fizyolojisi Kan Kan, vücutta damarlar içinde devamlı halde dolaşan bir dokudur. Kan, plazma içinde süspansiyon halinde bulunan eritrosit

Detaylı

HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA

HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE İSKELET ELEMANLARI Sitoplazmanın içinde bulunan özel proteinlerdir. 3 çeşit hücre iskelet elemanı bulunur. Her iskelet elemanının görev ve yapısı

Detaylı

SİNİR SİSTEMLERİ. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ Beyin. Anatomik Olarak PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ His Motor

SİNİR SİSTEMLERİ. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ Beyin. Anatomik Olarak PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ His Motor ANATOMİ Anatomi, vücut bölümlerinin yapısını ve gelişimini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı, vücut bölümlerinin yapılaşması ve biçimleri ile ilgilendiği için, Morfoloji'nin bir alt grubu veya

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2

ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 TEK ZARLI ORGANELLER 1) Endoplazmik Retikulum Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında oluşmuş kanalcıklardır. Yumurta hücresi, embriyonik hücreler ve eritrositler(alyuvar)

Detaylı

Epitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine

Epitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine EPİTEL DOKU EPİTEL DOKU Birbirine bitişik hücrelerden yapılmıştır. Hücreler arası madde çok azdır. Ektoderm, mezoderm ve endoderm olmak üzere her üç embriyon yaprağından köken alır. Epitel dokusu mitoz

Detaylı

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ MEKANİK DUYULAR İnsanlarda dokunma, basınç, sıcaklık ve ağrı gibi bir çok duyu bulunmaktadır. Bu duyulara mekanik duyular denir. Mekanik duyuların alınmasını sağlayan farklı

Detaylı

KAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri

KAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri KAS DOKUSU Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri Kasın Fonksiyonu Hareket Solunum Vücut ısısının üretimi İletişim Organların kontraksiyonu

Detaylı

KAN DOKUSU. Prof. Dr. Levent ERGÜN

KAN DOKUSU. Prof. Dr. Levent ERGÜN KAN DOKUSU Prof. Dr. Levent ERGÜN 1 Kan Dokusu Plazma (sıvı) ve şekilli elemanlarından oluşur Plazma fundememtal substans olarak kabul edilir. Kanın fonksiyonları Transport Gaz, besin, hormon, atık maddeler,

Detaylı

Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Boşaltım Sistemi

Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Boşaltım Sistemi Fen Bilimleri 7. Sınıf. Ünite Aşağıda, boşaltım sistemi ile ilgili verilen ifadelerden doğru olanlarının yanına (), yanlış olanlarının yanına () koyunuz. Aşağıda verilen resimde sinir hücresinin kısımları

Detaylı

Fizyoloji Nedir? 19/11/2015. FİZYOLOJİ KAVRAMI ve HÜCRE. Yaşayan organizmaların karakteristik özellikleri nelerdir?

Fizyoloji Nedir? 19/11/2015. FİZYOLOJİ KAVRAMI ve HÜCRE. Yaşayan organizmaların karakteristik özellikleri nelerdir? Fizyoloji Nedir? FİZYOLOJİ KAVRAMI ve HÜCRE Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Canlıyı oluşturan doku ve organların fonksiyonlarını ve bu fonksiyonların nasıl yerine geldiklerini inceleyen bilim dalıdır. Yaşayan

Detaylı

Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir.

Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir. İSKELET SİSTEMLERİ Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir. A. İSKELET ÇEŞİTLERİ Hayvanların çoğunda, vücuda destek

Detaylı

6.Sınıf. Canlılık Hücreyle Başlar Konu Testi FEN BİLİMLERİ. Test-01 I II III. Yukarıdaki şekilde bir hayvan hücresi genel kısımlarıyla modellenmiştir.

6.Sınıf. Canlılık Hücreyle Başlar Konu Testi FEN BİLİMLERİ. Test-01 I II III. Yukarıdaki şekilde bir hayvan hücresi genel kısımlarıyla modellenmiştir. Canlılık Hücreyle Başlar Konu Testi FEN BİLİMLERİ 6.Sınıf Test-01 1. 4. I II III Yukarıdaki şekilde bir hayvan hücresi genel kısımlarıyla modellenmiştir. Buna göre I, II ve III numaralı yapılar aşağıdakilerden

Detaylı

HAYVANSAL DOKULAR HAYVANSAL DOKU TİPLERİ

HAYVANSAL DOKULAR HAYVANSAL DOKU TİPLERİ HAYVANSAL DOKULAR HAYVANSAL DOKU TİPLERİ Epitel Doku Ektoderm Mezoderm Endoderm Bağ ve Destek Doku Mezenşim Mezoderm Kas Doku Mezoderm Sinir Doku Ektoderm 1 2 3 EPİTEL DOKUNUN FONKSİYONLARI -Epitel hücreleri

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI B) ÇEVRESEL (PERİFERAL) SİNİR SİSTEMİ Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir

Detaylı

Bağ doku. Mezodermden köken alır. En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir)

Bağ doku. Mezodermden köken alır. En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir) Bağ doku Mezodermden köken alır En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir) Bağ dokunun Fonksiyonları Diğer organ ve dokuların Fonksiyonal ve yapısal desteğini sağlar. kan damarları aracılığı

Detaylı

Sistemin Diğer Özellikleri Atar ve toplar damarlar birbirleriyle bağlantılı olduğu için devamlıdır. Bu bağlantıyı kılcal damarlar sağlar. Kan devamlı

Sistemin Diğer Özellikleri Atar ve toplar damarlar birbirleriyle bağlantılı olduğu için devamlıdır. Bu bağlantıyı kılcal damarlar sağlar. Kan devamlı DOLAŞIM SİSTEMLERİ Çok hücreli canlılarda, alınan besinlerin ve oksijenin hücrelere ulaştırmak ve artık maddeleri dokulardan uzaklaştırmak için bir taşıma sistemine ihtiyaç vardır. Hayvanlarda bu işlemleri

Detaylı

Kan ve kan bozuklukları ile ilgili araştırmaların yapıldığı ve tedavinin geliştirildiği bilim dalına hematoloji (kan bilim) denilir.

Kan ve kan bozuklukları ile ilgili araştırmaların yapıldığı ve tedavinin geliştirildiği bilim dalına hematoloji (kan bilim) denilir. KAN KİMYASI Kan; atardamar, toplar damar ve kılcal damarlardan oluşan damar ağının içinde dolaşan ;akıcı plazma ve hücrelerden meydana gelmiş kırmızı renkli hayati bir sıvıdır. Kan ve kan bozuklukları

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine

Detaylı

Dokular Dokuların sınıflandırılması ncelenecek preparatların hazırlanma basamakları ncelenecek preparatlar Yanak epitelinden preparat hazırlama 7

Dokular Dokuların sınıflandırılması ncelenecek preparatların hazırlanma basamakları ncelenecek preparatlar Yanak epitelinden preparat hazırlama 7 GENEL B YOLOJ LABORATUVARI 3. Laboratuvar: DOKULAR Dokular Dokuların sınıflandırılması ncelenecek preparatların hazırlanma basamakları ncelenecek preparatlar Yanak epitelinden preparat hazırlama 7 Tek

Detaylı

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 2 Lokomotor sistemi oluşturan yapılar içinde en fazla stres altında kalan kıkırdaktır. Eklem kıkırdağı; 1) Kan damarlarından, 2) Lenf kanallarından, 3) Sinirlerden yoksundur.

Detaylı

Yaşayan organiznaların karakteristik özellikleri nelerdir

Yaşayan organiznaların karakteristik özellikleri nelerdir FİZYOLOJİ 1 Fizyoloji Nedir? Canlıyı oluşturan doku ve organların fonksiyonlarını ve bu fonksiyonların nasıl yerine geldiklerini inceleyen bir bilim dalıdır. Yaşayan organizmaları inceler Yaşayan organizmaların

Detaylı

HAYVANLARDA ve İNSANLARDA ÜREME

HAYVANLARDA ve İNSANLARDA ÜREME HAYVANLARDA ve İNSANLARDA ÜREME I. HAYVANLARDA ÜREME Gerek omurgalılarda gerekse omurgasızlarda üreme organlarına gonad denir. Genellikle dişi organ ovaryum, erkek organ testis olarak adlandırılır. Omurgasız

Detaylı

Hatırlatma: 1. Ünitede canlıların en küçük yapı biriminin hücre olduğunu,

Hatırlatma: 1. Ünitede canlıların en küçük yapı biriminin hücre olduğunu, Hatırlatma: 1. Ünitede canlıların en küçük yapı biriminin hücre olduğunu, hücrelerin bir araya gelerek dokuları, dokuların bir araya gelerek organları, organların bir araya gelerek sistemleri oluşturduğunu

Detaylı

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın

Detaylı

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı,

B unl a r ı B i l i yor mus unuz? MİTOZ. Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, MİTOZ Canlının en küçük yapı biriminin hücre olduğunu 6. sınıfta öğrenmiştik. Hücreler; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten meydana gelmiştir. Hücreler büyüme ve gelişme sonucunda belli bir olgunluğa

Detaylı

ADI SOYADI : OKUL NO : SINIFI : 4/ NOTU : FEVZİ ÖZBEY İLKOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI

ADI SOYADI : OKUL NO : SINIFI : 4/ NOTU : FEVZİ ÖZBEY İLKOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI FEVZİ ÖZBEY İLKOKULU FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI 1. Aşağıdaki iskeletin temel bölümlerinin isimlerini yazınız. İskeletin temel bölümlerinin görevlerini belirtiniz. ( 10 puan) Bölümleri

Detaylı

Kanın bileşimi iki kısımdan oluşur:

Kanın bileşimi iki kısımdan oluşur: KAN FİZYOLOJİSİ Kan Dokusu Plazma veya serum adı verilen sıvıda, süspansiyon halindeki hücresel elementleri içeren dokuya kan dokusu denir. " Total miktarı vücut ağırlığının ~ % 8 idir." Kanın bileşimi

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 ADIM ADIM YGS LYS 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 EMBRİYONUN DIŞINDA YER ALAN ZARLAR Zigotun gelişmesi ardından oluşan embriyo; sürüngen, kuş ve memelilerde

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından

Detaylı

skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça

skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça fazla bulunur. Sadece iskelet kasları toplam a ırlı ın

Detaylı

BAĞ DOKUSU. Gevşek Bağ Dokusu Sıkı Bağ Dokusu (Düzenli, Düzensiz) Özelleşmiş Bağ Dokusu

BAĞ DOKUSU. Gevşek Bağ Dokusu Sıkı Bağ Dokusu (Düzenli, Düzensiz) Özelleşmiş Bağ Dokusu BAĞ DOKUSU BAĞ DOKUSU Gevşek Bağ Dokusu Sıkı Bağ Dokusu (Düzenli, Düzensiz) Özelleşmiş Bağ Dokusu Yağ Dokusu Kan Dokusu Müköz Bağ Dokusu Destek Bağ Dokusu Kıkırdak Dokusu (Hiyalin, Elastik, Fibröz) Kemik

Detaylı

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA ADRENAL BEZ MEDULLA BÖLGESİ HORMONLARI Böbrek üstü bezinin öz bölgesi, embriyonik dönemde sinir dokusundan gelişir bu nedenle sinir sisteminin uzantısı şeklindedir. Sempatik

Detaylı

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan

Detaylı

Özofagus Mide Histolojisi

Özofagus Mide Histolojisi Özofagus Mide Histolojisi Sindirim kanalını oluşturan yapılar Gastroıntestınal kanal özafagustan başlayıp anüse değin devam eden değişik çaptaki bir borudur.. Ağız, Farinks (yutak), özafagus(yemek borusu),

Detaylı

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 43 SİNDİRİM SİSTEMİ 2 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 43 SİNDİRİM SİSTEMİ 2 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 43 SİNDİRİM SİSTEMİ 2 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 4) Mide Tek gözlü torba şeklinde olan, kaburgaların ve diyaframın altında karın boşluğunun sol üst bölgesinde, yemek borusu ve ince

Detaylı

İnsanda Dolaşım Sistemi ve Vücudun Savunulması

İnsanda Dolaşım Sistemi ve Vücudun Savunulması İnsanda Dolaşım Sistemi ve Vücudun Savunulması A. DOLAŞIM SİSTEMİ Gelişmiş canlılarda hücrelerin gereksinim duydukları maddeleri hücreye taşıyan, hücrede oluşan artıkları hücreden uzaklaştırarak sabit

Detaylı

Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi

Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi Fen Bilimleri 7. Sınıf Aşağıda, sindirim sistemi ile ilgili verilen ifadelerden doğru olanlarının yanına (, yanlış olanlarının yanına (Y) koyunuz. Aşağıda verilen resimde sindirim sistemi organlarının

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 52. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-12 HAYVANLAR ALEMİ 3- OMURGALI HAYVANLAR SORU ÇÖZÜMÜ

ADIM ADIM YGS-LYS 52. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-12 HAYVANLAR ALEMİ 3- OMURGALI HAYVANLAR SORU ÇÖZÜMÜ ADIM ADIM YGS-LYS 52. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-12 HAYVANLAR ALEMİ 3- OMURGALI HAYVANLAR SORU ÇÖZÜMÜ Halkalı solucanlar çift cinsiyetli olmalarına rağmen döllenme kendi kendine değil, iki ayrı

Detaylı

Organizasyon ve Vücudun Genel Planı

Organizasyon ve Vücudun Genel Planı 1 Organizasyon ve Vücudun Genel Planı Aslı Sade Memişoğlu asli.memisoglu@deu.edu.tr kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu Cahit Arf Oda no:408 1 Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for

Detaylı

BİTKİSEL VE HAYVANSAL DOKULAR

BİTKİSEL VE HAYVANSAL DOKULAR ÖZEL EGE İLKÖĞRETİM OKULU BİTKİSEL VE HAYVANSAL DOKULAR Hazırlayanlar: Aksel Adnan Yüksel TAN Çağlar BÜYÜKTOPÇU Denizhan ÇAKAR Dorukhan DEMİR Yunus SANCAK Rehber Öğretmen: Münire Savranoğlu Nisan,2002

Detaylı

Dolaşım Sistemi. Dolaşım sistemi, kan, kan plazması, şekilli elemanları. Dicle Aras

Dolaşım Sistemi. Dolaşım sistemi, kan, kan plazması, şekilli elemanları. Dicle Aras Dolaşım Sistemi Dicle Aras Dolaşım sistemi, kan, kan plazması, şekilli elemanları 3.9.2015 1 Dolaşım Dolaşım sistemi taşıyıcı bir sistemdir. İki başlık altında incelenir. Kardiyovasküler sistem; kan, kalp

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

Şekil : Açık Dolaşım Şeması

Şekil : Açık Dolaşım Şeması DOLAŞIM SİSTEMLERİ Çok hücreli canlılarda, alınan besinlerin ve oksijenin hücrelere ulaştırmak ve artık maddeleri dokulardan uzaklaştırmak için bir taşıma sistemine ihtiyaç vardır. Hayvanlarda bu işlemleri

Detaylı

Besin Glikoz Zeytin Yağ. Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat. Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı. Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta

Besin Glikoz Zeytin Yağ. Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat. Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı. Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta SİNDİRİM SİSTEMİ KARBONHİDRAT PROTEİN Besin Glikoz Zeytin Yağ Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta Enzim Şeker Enerji Aminoasit YAĞ VİTAMİN

Detaylı

Kaslar, canlı organizmada hareket sistemini meydana getiren yapılardandır. Kasların en önemli özellikleri uzayıp kısalma yeteneğine sahip olmalarıdır.

Kaslar, canlı organizmada hareket sistemini meydana getiren yapılardandır. Kasların en önemli özellikleri uzayıp kısalma yeteneğine sahip olmalarıdır. KAS SİSTEMLERİ Kaslar, canlı organizmada hareket sistemini meydana getiren yapılardandır. Kasların en önemli özellikleri uzayıp kısalma yeteneğine sahip olmalarıdır. Kas Dokusunun Karakteristikleri: 1.

Detaylı

1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM

1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM 1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Yandaki resimde hastalandığında hastaneye giden Efe nin vücudunun röntgen filmi verilmiştir. Röntgen filminde görülen açık renkli kısımlar Efe nin vücudunda bulunan

Detaylı

DOKULAR BÖLÜM. Bu Bölümü Çal flt ktan Sonra Neler Ö renece iz? Doku kavram n, Doku çeflitlerini, Hayvansal dokular, Bitkisel dokular ö renece iz.

DOKULAR BÖLÜM. Bu Bölümü Çal flt ktan Sonra Neler Ö renece iz? Doku kavram n, Doku çeflitlerini, Hayvansal dokular, Bitkisel dokular ö renece iz. BÖLÜM 6 DOKULAR Bu Bölümü Çal flt ktan Sonra Neler Ö renece iz? Doku kavram n, Doku çeflitlerini, Hayvansal dokular, Bitkisel dokular ö renece iz. KONULAR Dokunun tan m Hayvansal dokular Epitel doku, ba

Detaylı

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 13 a

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 13 a Fizyoloji PSİ 123 Hafta 13 Sağkalım için hücreler çevreleri ile madde alışverişi yapmalıdır O2 ve besin maddelerinin alınıp, CO2 ve atık maddelerin verilmesi Difüzyon madde taşınımında kısa mesafeler için

Detaylı

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop:  Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir. Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı

Detaylı

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü

Detaylı

6.Sınıf. Soru Bankası 8. I. Hücre II. Hücre. 6. a. Hücre çeperi b. Sentrozom c. Kloroplast d. Lizozom

6.Sınıf. Soru Bankası 8. I. Hücre II. Hücre. 6. a. Hücre çeperi b. Sentrozom c. Kloroplast d. Lizozom Hücre 6. a. Hücre çeperi b. Sentrozom c. Kloroplast d. Lizozom I. Hücre II. Hücre d a c b d Bazı hücre organellerini şekildeki hücrelere yerleştiren öğrenci bir yerde hata yapmıştır. Hatanın giderilmesi

Detaylı

DESTEK ve HAREKET SİSTEMİ. Kemiklerin Görevleri: - Destek ve hareket sistemimiz: iskelet sistemi, eklemler ve kas sisteminden meydana gelir.

DESTEK ve HAREKET SİSTEMİ. Kemiklerin Görevleri: - Destek ve hareket sistemimiz: iskelet sistemi, eklemler ve kas sisteminden meydana gelir. DESTEK ve HAREKET SİSTEMİ - Destek ve hareket sistemimiz: iskelet sistemi, eklemler ve kas sisteminden meydana gelir. İskelet Sistemi - İskelet sisteminin oluşturan yapılar kemiklerdir. - Kemikler şekillerine

Detaylı

VÜCUDUN TEMEL PARÇALARI. 1) Baş-boyun 2)Gövde 3)Ekstremiteler (Kollar ve bacaklar)

VÜCUDUN TEMEL PARÇALARI. 1) Baş-boyun 2)Gövde 3)Ekstremiteler (Kollar ve bacaklar) VÜCUDUN TEMEL PARÇALARI 1) Baş-boyun 2)Gövde 3)Ekstremiteler (Kollar ve bacaklar) 1)BAŞ a)yüz b)kranium (Kafatası) 2) GÖVDE a)toraks (Göğüs kafesi) b)karın 3) EKSTREMİTELER a)üst ekstremiteler b)alt ekstremiteler

Detaylı

3- Destek ve Hareket Sisteminin (Kasların) Çalışması :

3- Destek ve Hareket Sisteminin (Kasların) Çalışması : KAS SİSTEMİ İskelet sistemindeki kemiklerin üzerini örten, iç organların yapısına katılarak vücudun ve iç organların hareket etmesini sağlayan kasların oluşturduğu sisteme kas sistemi denir. a) Kasların

Detaylı