Avrupa da İnternet-tabanlı Staj Yeri Değişim Platformu (hareketlilik ağı) Yapılandırma Kılavuzu

Transkript

1 Avrupa da İnternet-tabanlı Staj Yeri Değişim Platformu (hareketlilik ağı) Yapılandırma Kılavuzu 12. Görev Paketi 1. Aralık Eylül 2007 Sözleşme No NT /2005 Eylül 2007

2 YAYIN HAKLARI Yayınlayan Stiftung Bildung & Handwerk Waldenburger Straße Paderborn Almanya Redaktion Jürgen Klingbeil Dr. Monika Sticht Avrupa Birliği, Leonardo da Vinci Programı finansal desteğiyle gerçekleştirilmiştir 2

3 İçindekiler 1. GİRİŞ TEMEL DÜŞÜNCELER İhtiyaçların tespiti, pazar analizleri Katılımcı diğer aktörler ve proje ortakları Hedefler ve hedef gruplar Finansal ve yasal sorumlukluklar Proje tasarlama ve süre planlama İÇERİK TESPİTİ VE TASARIMIN UYARLANMASI Proje toplantıları Proje ortakları ile iletişim İçerik ve başlıkların tespiti Hedef ve hedef grupların tanımlanması İçerik ve yapısı Amaç ve hedefin boyutları Diğer aktörler ve proje ortakları ile bağlantılar Teknik uyarlama Yasal ve finansal açıdan bakış SÜREKLİLİK İçerik Pazarlama ve finansal olanaklar SONUÇLAR EKLER Hataların önlenmesi üzerine öneriler Seçkin ilişim adresleri (links) EUTREX-Ağı

4 4

5 1. Giriş Daha 90 lı yılların sonunda Almanya nın Paderborn şehrinde staj ve iş yeri arayan gençleri; firmalar, okullar, iş ve eğitim danışmanlık merkezleri ve resmi daireler ile internet ortamında bir araya getirmek amacıyla, adeta borsa gibi işleyen (bu nedenle, staj borsası denilmiştir) staj yeri arama platformu ( oluşturulmuştur. Leonardo da Vinci - Eutrex projesinin temeli, işte bu platforma dayanmaktadır. Projenin hedefi: staj, eğitim veya işyerlerinin internet üzerinden yapılan aramalarda, arayanlara yardımcı olabilmek için, proje ortağı ülkelerdeki internet tabanlı diğer staj borsalarını bir araya getirerek, bir ağ oluşturmak. Bu kılavuz, tamamıyla EUTREX projesinden elde edilen deneyim ve sonuçlara dayanılarak, 12. Görev Paketi (başlangıcı: 1 Aralık 2005, bitişi: 30 Eylül 2007) çerçevesince hazırlanmıştır. Burada, yurt içi ve dışına yönelik internet ortamındaki resmi daire, organizasyon, eğitim kurum/kuruluşları ve şirketler gibi staj yerleri için düzenlenmiş diğer ağlarda bulunan aktörler de sunularak, elde edilen sonuçlar yazılı hale getirilmiştir. Ayrıca, projeye katkıda bulunan üyelerin, ilerde internet ortamında staj yeri arama konusunda, hareketlilik ağı oluşturacaklara konu hakkında daha fazla bilgi vermeleri gerektiğinde, her an ellerinin altında bulundurabilecekleri, yardımcı bir kılavuz olması maksadıyla hazırlanmıştır. Bu kılavuz, internet ortamında Avrupa da yaygın bir hareketlilik ağı için, staj yeri arama borsası ya da platformu oluşturmak istendiğinde, izlenmesi gereken aşama ve öneriler doğrultusunda yapılandırılmıştır. Bu nedenle, konu başlıkları aşağıdaki sırayla ele alınmıştır: bunlar, temel düşünceler, konu içeriğinin tespiti, düşünce ve tasarımların internet ortamına uyarlanması, yasal ve finansal konular, süreklilik ve hataların önlenmesine yönelik önerilerdir. Bu kılavuzun hazırlanmasını temel oluşturan ana sorular ise; İnternet ortamında tüm Avrupa yı içeren, hareketlilik ağı için, bir staj yeri platformu oluşturulmak istendiğinde, hangi koşulların yerine getirilmesi gerekir? İhtiyaçlar nasıl tespit edilebilir? Teknik açıdan hangi koşulların yerine getirilmiş olması gerekir? Diğer proje ortakları ile direk olarak iletişimsel bir bağlantıya gerek var mıdır? Böyle bir borsa ya da benzeri platform sürekli olarak nasıl işleyebilir? Kurulum aşamasında oluşabilecek hatalardan nasıl kaçınılabilir? 5

6 2. Temel düşünceler İnternet ortamında hareketlilik ağı için, bir staj yeri değişim platformu oluşturma fikri doğduğunda, öncelikle konu üzerinde belli bir süre iyice düşünmelidir. Hatta mümkünse, birlikte çalışılması düşünülen potansiyel ortaklar ile bir araya gelinerek, çekirdek takım oluşturulmalı ve Avrupa ya yönelik böyle bir staj platformunun (örneğin, kapsama alınacak ülkelerin belirlenmesi, hedefin tayin edilmesi, hedef grupların tespiti vb.) oluşturulup, oluşturulamayacağı hususunda tartışarak, birlikte karara varılmalıdır İhtiyaç Tespiti ve Pazar Analizleri Internet üzerinde staj yeri değişim platformu oluşturup, oluşturulmayacağı konusunda bir karara varabilmek için, öncelikle bu konudaki gereksinim tespit edilmeli ve pazar analizi yapılmalıdır. Konuya bu şekilde bir bakış açısıyla yaklaşmak çok önemlidir, zira yalnız uygun ihtiyaç varsa, internet staj borsası başarıya ulaşılabilir. Pazar analizleri ve ihtiyaç tespit çalışmaları çerçevesince sadece internet üzerinden, stajyer öğrencilerin istekleri ve hareketlilik/değişim konularındaki bilgileri toplamak değil, aynı zamanda konuya ilgi duyanların (Avrupa nın diğer şehirlerindeki çırak/stajyer/öğrencilerin) bulundukları yerlere göre, internete ne derecede erişebildikleri gibi çok gerekli olan internet alt yapısının da iyi araştırılması gereklidir. Genel olarak, ihtiyaç tespiti esnasında sadece mevcut durumun değil, daha ziyade eğitim alanındaki diğer karar alıcı ve sorumlularıyla yapılacak olan görüşmelerden, böyle benzeri projelerin başkaları tarafınca da planıp, planlamadığı ortaya çıkarılmalıdır. Pazar analizleri sonunda, örneğin benzeri internet tabanlı staj yeri borsalarının var olduğu, sonucuna ulaşıldığında, bu borsaların hedef grupları kim? Hangi alanlar bu borsalar tarafından kapsam altına alınmış ya da hangileri kapsam dışı tutulmuş? Başarı oranları nedir? Herhangi bir açık ya da boşlukları var mı? Hangi ülkeler dahil edilmiş? Bilgiler hangi dilde sunuluyor? gibi soruların sorulması gerekmektedir. Pazar analizleri ve ihtiyaç tespitlerinin yardımıyla, böyle internet ortamında bir (ek) staj yeri arama ağının oluşturulmasına gerek duyulup, duyulmadığı konusu iyice incelenmeli ve irdelenmelidir. Ana sorular: 1.) İnternet tabanlı bir staj yeri borsasına yeterli ilgi ve gereksinim var mı? 2.) İnternet ortamında staj borsası oluşturmak için gerekli alt yapı mevcut mu? 2.2. Katılımcı Diğer Aktörler ve Proje Ortakları Şayet, yapılan pazar analiz ve ihtiyaç tespitlerinden sonra olumlu sonuçlar elde edilirse, o takdirde, mevcut durum olabildiğince gerçekçi olarak değerlendirilmelidir. Özellikle politik ve eknomik çevrelerden (finansal) destek sağlama bakımından gerek duyulan, seçkin aktörlerinde içine katılacağı bir ağın oluşturulması önerilir. Almanya daki staj yeri arama borsası, örneğinde olduğu gibi, proje üstlenicileri: tbz, Paderborn Teknoloji ve Meslek Eğitim Merkezi ve Fundus Grubu, Höxter bölgesi Çalışma ve Mesleki Eğitim Birliği olmuştur. Projenin başlangıcında ise 6

7 destekleyici olarak Federal Alman Çalışma Kurumu ve Alman Çalışma ve Sosyal Bakanlığı - MASQT, Kuzey Ren-Westfalen bölgesi Eyalet Kalifikasyon ve Teknoloji Kurumu katkıda bulunmuşlardır. Projeye katılan üye/ortaklar: Höxter-Warburg ve Paderborn bölgeleri Esnaf ve Zanaatkârlar Birliği, Doğu Westfalen bölgesi Endüstri Ticaret Odası, Batı Wetsfalen-Lippe bölgesi Ziraat Odası, Höxter ve Paderborn bölgeleri Okul-Eğitim Daire Başkanlıkları, Höxter ve Paderborn Eyalet Kaymakamlıkları, Detmold bölgesi Okul Müfettişlikleri, Alman Sendikalar Birliği, Olgunluk Enstitütüleri ve Küçük Orta Büyüklükteki İşletme ve Esnaflar Birliği, Höxter ve Paderborn bölgesi ekonomi çevreleri, Ostwestfalen bölgesi Perakendeciler Kooperatifi, Ostwestfalen bölgesi Otel ve Gastronomi Derneği. olmuştur. Bir kere çekirdek grup ya da bir ağ oluşturulduğunda, kaynaklar ve mevcut potensiyel durum üzerine yoğun analizler yapılmalı ve olanaklar doğrultusunda görevdeşlik (sinerji) yaratılmalıdır. Tabii teknik açıdan olanakların nasıl uyarlanacağı sorusu da tartışılmalıdır. Üye ya da ortaklardan biri, gerekli teknik bilgiye sahipse, bu takdirde onun staj borsasının internet ortamındaki kurulumundan sorumlu tutulması uygun olacaktır. Ana sorular: 1.) Kendi olanaklarınız Avrupa da internet tabanlı bir staj borsası oluşturmada ne dereceye kadar yeterli? 2.) Mevcut bağlantı ya da ağlarınız böyle bir borsa oluşturmada prensip olarak sizinle işbirliği konusunda ne öneriyorlar? 2.3. Hedefler ve Hedef Gruplar Hedeflerin tayininde, öncelikle genel ve özel hedeflerin biribirinden ayırt edilmesi önerilir: Genel hedefler; örneğin, hareketlilik, değişim ve staj yeri olanakları için, edinilen bilgileri Avrupa da çapında yaymak olabilirken, özel hedefler; çırak/stajyer/öğrenci gibi genç eleman arayışlarına arabuluculuk yapmak gibi, çok özel ve seçkin bir gruba yönelik olabilir. Burada önemli ve mantıklı olan husus, hedefin olabildiğince tam ve doğru olarak algılanarak, gerçekçi bir yaklaşım içinde tespitidir. Tabii ki, hedef ve hedef gruplar birbiriyle ilişkili olacağından, hedef grupların tayin ve tespitinde, varılmak istenen hedef hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulacaktır. Ana sorular: 1.) İnternet ortamında oluşturacağınız staj borsasında ulaşmak istediğiniz genel ve özel hedefleriniz nedir? 2.) Hedef gruplarınız kimlerdir? 2.4. Finansal ve Yasal Sorumluluklar Eğer, bu ana kadar oluşan düşünce ve görüşleriniz olumlu yönde ise; bundan sonraki adım için, durum ve risk değerlendirmesinin özellikle de finansal açıdan yapılmasıdır. İlk olarak, internet ortamında yapılandırılması düşünülen staj arama borsası için gerek duyulan finansal kaynağın yeterli olup, olmadığı ya da başka bir diğer üçüncü kaynağa ihtiyaç duyulup, duyulmayacağı konusunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. 7

8 Bunun için mali tablo tasarlanmalı ve oluşabilecek masraflar, şu şekilde sıralanmalıdır: Personel giderleri İnternet ortamındaki borsa sitesinin teknik olarak yapılandırılması ve bakımı İdari masraflar Dağıtım için gerekli aktiviteler Reklam ve pazarlama giderleri. Bunların haricinde planlama aşamasında katılımcı diğer aktörler de ilgili yasal mevzuat ve sorumluklar hakkında bilgi edinmelidirler. Bu bağlamda aşağıda belirtilen telif hakları ve yükümlülükler ile ilgili yasal sorular ortaya çıkabilecektir. Bu konuda sorumluluğu kimin üstleneceği kararlaştırılmalıdır. Ana sorular: 1.) İnternette staj borsasının yapılandırılma maliyeti ne kadardır? 2.) Finansal kaynaklar nelerdir? 3.) Mevcut olanaklar nedir? Ek finansal kaynaklara ihtiyaç var mıdır? Hangileri nereden temin edilebiliyor? 4.) Yasal sorumluluk ve yükümlülükler nelerdir? 2.5. Proje Tasarımı ve süre Planlama Tüm düşünce ve planlanan süreler, bir taslak şeklinde bir araya getirilmelidir. Temel Düşünceler Özet Tasarım Formu 1.) İnternet ortamında yapılandırılması düşünülen staj yeri değişim borsası kiminle birlikte gerçekleştirilecek (ortaklık yapısı)? 2.) Değişim borsasının hedefleri nelerdir? 3.) Hedef gruplar kim? 4.) Oluşabilecek giderler ne kadar? 5.) Dikkat edilmesi gereken yasal sorumluluk ve yükümlülükler nedir? 6.) Projenin gerçekleştirme süresi nedir (zaman planı)? 8

9 3. İçerik Tespiti ve Tasarımın Uyarlanması Bu bölümde projenin sorunsuz bir şekilde uyarlanabilmesine katkı sağlayalabilecek öneriler sunulmaktadır. Esas itibarıyla, temelde internet tabanlı staj borsa içeriğinin tespiti ile ilgili öneriler bulunmaktadır. Ayrıca, organizasyonel ve teknik açıdan gerek duyulan uyarılar ile birlikte yasal ve finansal konular tanımlanmıştır. Burada sunulan birçok öneri, EUTREX projesinden elde edilen deneyimlere dayanmaktadır Proje Toplantıları Proje Ortaklarıyla İletişim Başarıya yönelik ve iletişimi güçlü bir çalışma atmosferinin sağlanması internet ortamında staj borsası yapılandırmada düşünülenin başarı için oldukça önemlidir. Bunun için ön koşul, proje sorumluları ile birlikte düzenli olarak yapılması gereken çalışma toplantıları (çalıştay) dır. Planlama aşamasında birbirlerini henüz tanımayan proje ortaklarının, başlangıçta düzenlenecek bir toplantı ile tanışma ortam ve olanağı sağlanmalı ve bu toplantı çerçevesinde yapılacak olan işler, organizasyonel çalışmalar, konuyla ilgili temel sorular (örneğin, hedef belirleme, hedef grupların tayini ve diğer anahtar konular gibi) açıklığa kavuşturulmalıdır. Burada ortaklık için önerilebilecek en önemli husus ise, projenin daha başında sorumlukların dağılımı ve ortaklık yapısının belirlenmesi, aynı zamanda karar vermeye yetkili kişilerin ve koordinasyonun tüm açıklığıyla tespit edilmiş olması gerekir. Süresi, iletişim ve sonuçları bakımından izlenecek yolu içeren bir direktifin de hazırlanması bu konuda yardımcı olacaktır. Düzenli çalışma toplantılarının yanı sıra, elektronik iletişim olanaklarının yardımıyla bir iletişim sistemi sağlanmalıdır. Ortaklar arasında sağlanacak düzenli bağlantıda, sorunsuz bir iletişim için, , telefon ya da video konferans görüşme yolları kaçınılmazdır. Gerektiğinde olası sorunları ortadan kaldırmak üzere belli bir iletişim forumunda online görüşme yapılabilmelidir. İnternet ortamında hareketli bir staj yeri değişim borsası yapılandırmada başarılı olmanın koşulu, katılımcılar arasındaki iletişim yapısının iyi çalışmasına, görev ve sorumlulukların açıklıkla tanımlanmış olmasına ve katılımcıların sahip olduğu potansiyellerin olabildiğince uygun şekilde kullanımına bağlıdır İçerik ve Başlıkların Tespiti Projenin hayata geçirilmesi aşamasında, başlangıçta görüş ve düşünceler çerçevesince tespit edilen gereksinimler ve pazar analizleri doğrultusundaki hareketle, internet tabanlı bir stajyeri borsasının hangi alanları kapsayacağı konusunda anlaşmaya varılmalıdır. Tabii ki, pazar analizlerinden elde edilen sonuçların derinine inilmeli ve hatta gerektiğinde yapılacak eklemeler ile güncelleştrilmelidir. Mevcut dokümanların yanısıra ihtiyaç tespitinde bir sona varabilmek için, internet üzerinden yapılan araştırmalar, bilimsel çalışmalar, uzman görüş ve yorumları, rapor ve yönetmelikler ile politik, ekonomik ve eğitim alanlardaki gerekli tüm bilgi kaynakları kullanılmalıdır. 9

10 Hedeflerin ve hedef grupların tayin ve tespiti Nihayet, projenin hayata geçirilmesinin en başında hedefler ve hedef gruplar mutlaka tespit edilmiş ve tanımlanmış olmalıdır. Görüş ve düşünceler sırasında tespit edilen hususların ve alınan kararların birarada toplanması ve buna göre uyarlanarak, uygulanması gerekir. Genel hedefler; hareketli staj borsaları hakkında toplanan bilgilerin tüm Avrupa ya dağılımı ya da staj konusuyla ilgili (örneğin, staj olanaklarının ya da finansal ve yasal güvencelerin eksik ya da yetersiz oluşu gibi), soru ve sorunlarda bilincin güçlendirilmesine yönelik hedefler de ortaya konulabilir. Özel hedefler ise: Bazı seçkin Avrupa ülkelerindeki staj olanakları ile ilgili bilgileri belli bir hedef grubuna iletmede aracı olmak, Eğitim ve iş alanlarındaki hedef grup/grupların yönlendirilmeleri ve bilgilendirilmeleri konusunda yürütülen iyileştirme ve düzeltme çalışmalarına yardımcı olmak, Hedef grupların ulusal ve Avrupa düzeyindeki eğitim ve iş olanaklarından yararlanabilmelerini sağlamak, Hedef gruplar ve staj yerleri arasında somut bir şekilde aracı olmak, şeklinde sıralanabilir. Her halükarda mantıklı olan, hedeflerin olabildiğince gerçekçi yaklaşımla belirlenmesidir. Şayet, çok yüksek hedefler belirlenirse, bu takdirde beklentilerin yerine getirilmesi, fikir ve düşüncelerin uygulanması da güçleşecek, yapılandırılması düşünülen internet borsasında kalite ile birlikte istenen başarı da olumsuz yönde etkilenecektir. Hedef grup/ların sınırlandırılmasındaki olası faktörler: yaş grupları, eğitim düzeyi, meslek eğitim bilgisi, dil, vatandaşlık kökeni, oturulan/yaşanan yer, direk ya da endirek ilgili kişiler vb. Bu başlıklardan yola çıkılarak, bazı örnek teşkil edebilecek gruplar; örneğin, öğrenciler, çıraklık eğitimi alanlar, meslek eğitiminde bulunanlar, üniversite öğrencileri, eğitimciler (öğretmenler, üniversite araştırma görevlileri), aileler, firmalar, mesleki danışmanlık ajansları, politika ve eğitim alanlarındaki tüm yetkili ve sorumlular gibi, ana hedef grup/lar bulunabilir. Coğrafi olarak, Avrupa nın belli bölge ya da ülkelerini içine alacak şekilde sınırlandırılmsı düşünülebilir. Staj tanımına da açıklık getirilmesinde yarar vardır. Özellikle de İngilizce den (traineeship, internship, placement) yapılan çeviriler, yanlış anlamalara yol açabileceğinden, tanım ve ifadelerin tüm proje ortakları tarafından benimsenmiş olmasına dikkat edilmelidir (Bu kılavuzda Türkçe tanım olarak, staj yeri değişim borsası yada platformu olarak ifade edilmiştir) Staj yeri değişim borsasının internet ortamında yapılandırılmasında başarıya ulaşılabilmesi için hedeflerin ve hedef grupların çok iyi şekilde belirlenmesi kaçınılmazdır. Aynı şekilde, staj tanımında olduğu gibi, diğer anahtar terimler de açıkça tanımlanmalıdır İçerik ve Yapısı Projenin uygulamaya geçirilmesi aşamasında, katılımcı aktörler internet tabanlı staj yeri değişim borsasının içerik ve yapısı konusunda hemfikir olmalıdır. EUTREX projesi kapsaminda bu konuda oldukça önemli bir başarı sağlandığı kanıtlanmıştır. Bunun için, 10

11 öncelikle ülkelere yönelik bilgileri içeren ve hepsinin bir arada toplandığı bir matriks (bkz. aşağıdaki resim) hazırlanmıştır. Matriksi oluşturan kategoriler ise şu şekilde sıralanmıştır: 1. Genel ülke bilgileri 2. Yurtdışında çalışma gerekçeleriniz 3. Yabancı stajyer, işçi, vs çalıştırma nedenleriniz 4. Staj olanakları 5. Seyahat bilgileri 6. Konaklama olanakları ve diğer öneriler Ayrıca, başvuruların başarılı olabilmesi için öneriler sunularak, staj süresince kaza/sağlık sigorta olanakları, staj sertifikalandırma, sözleşmeler, tamamlanan stajın değerlendirilmesi, onaylanması konusundaki tüm bilgileri içeren ve de staj konusunda organizasyonel açıdan gerekli tüm somut bilgiler eklenmiştir. Proje ortakları belirtilen tüm bu kategorilerde hemfikir kalarak, aynı düzey ve oranda katkıda bulunmuşlar ve her bir kategori için en fazla beş adede kadar ilişim adresi (link) bildirme konusunda antant kalmışlardır. Tabii ki, sunulan bilgilerin toparlanması ve bunların staj borsası platformuna aktarımı sırasında verilerin nitelikleri konusunda büyük bir özen ve hasasiyet gösterilmiştir. Yanlış ya da az derecede güvenilir olan bilgiler, stajyer adaylar için büyük bir enerji, zaman ya da para kaybına yol açabileceğinden, toplanan bilgilerin önceden titizlikle incelenerek, düzenlenmeleri ve ayıklamaların yapılmış olması gerekir. İnternet tabanlı bir staj yeri değişim borsası için bilgi ve verilerin büyük bir titizlikle derlenerek, toparlanması gerekir. EUTREX projesindeki çalışmalarda mantıklı ve bütünleyici bir yapı ile kategorilerin sıralanması, projenin ne derecede başarılı ve pratik bir uygulama olduğunu kanıtlamıştır 11

12 Hedef Yoğunluğu ve Boyutları Staj yeri değişim borsası yapılandırmada, hedef boyutları konusunda birçok seçenek bulunduğundan, proje katılımcılarının aynı fikirde olmaları son derecede önemlidir: 1.) Staj yeri değişim borsası Avrupa nın seçkin şehirlerinde ya da Avrupa çapında hareketliliği (örneğin stajyerleri) bilgilendirmeli. 2.) Staj yeri değişim borsası Avrupa nın seçkin şehirlerinde ya da Avrupa çapında hareketlilik konusunda hem bilgiler sunmalı ve hemde danışmanlık hizmeti vermeli. 3.) Staj yeri değişim borsası yardımıyla Avrupa nın seçkin şehirlerinde ya da Avrupa çapında mesleki nedenle yurtdışında bulunacaklar için (örneğin; stajyerler), aracılık/arabuluculuk hizmeti sunma. Her ne olursa, olsun hedefin boyutu gerçekçi olarak tahmin edilmelidir. Şayet, sorumlular, örneğin, üçüncü seçenek üzerinde karara vardıkları takdirde, hareketli staj yeri değişim borsanın yapılandırlıması için, çok sayıda personele gereksinim olacaktır. Ayrıca, aracılık hizmet ücretinin ne kadar olacağı sorusu gündeme gelecektir. Proje süresince hedefin boyutunun değiştirilmesi ya da genişletilmesi olasıdır. Ancak, elde edilen bilgiler, yeterli derecede önemli ve olumlu ise; bu takdirde, aracılık hizmeti sunan bir ajansa dönüştürülmesi yönünde çalışmalar da yapılabilir. Bu bir yandan kullanıcı sayısına ve onların ilgilerine bağlı olabileceği gibi, diğer yanda da üçüncü kişi, aktör ya da sponsorlarca sağlanacak finansal destek gibi, faktörlere de bağlı olabilir. Kısacası, böyle bir internet tabanlı borsanın boyutları, çok farklı dinamikler olabilir. Yukarıda belirtilen üç seçeneğe bağlı kalmaksızın, bilgilerin sürekli olarak yeni ve güncel tutulması ana hedef olmalıdır. Katılımcılar yoğunlaşmayı düşündükleri hedef üzerinde anlaşma sağlamalı ve hangi hedef üzerinde yoğunlaşacakları konusunda örneğin, bilgilendirme, bilgi ve danışmanlık ya da (uluslararası bağlamda) staj yeri için arabuluculuk hizmeti gibi, bir karara varmalıdır. Yoksa, olası farklı dinamikler nedeniyle, böyle bir staj borsasının hedef boyutunun arabuluculuk hizmeti veren ajansa kadar gelişebileceği düşünülebilir Diğer aktörler ve proje ortakları ile bağlantılar Diğer taraftan direk ve endirekt olarak proje ile bağlantılı olacak katılımcıların üstlenecekleri roller konusunda görüşülerek, karara varılmalıdır. Bu bağlamda ortaya çıkabilecek olası sorular: 1. Projeye ortak olanlar açısından: Proje ortakları arasında sorumluluk ve görev dağılımı nasıl? Bilgilerin toplanmasından kim sorumlu? Platforma yapılacak katkıların kalite kontrolü kimin tarafından yürütülecek? Platform içeriğin de sunulacak bilgilerin takip ve güncelleştirilmesinden kim sorumlu? 2. İlgili kişiler açısından İligili kişi ile kurulması düşünülen bağlantı ne derecede güçlü olmalı? İlgili kişi olarak kim görevlendirilmeli? İlgili kişiler ile kurulacak olan iletişimsel bağlantı finansal açıdan yeterince güvence altında mı? 12

13 3. Proje ortaklarının yanısıra hangi aktörler projeye dahil edilmeli (örneğin; firmalar, iş danışmanlık ajans ve merkezleri, meslek okul ya da eğitim merkezleri, özel ya da kamu eğitm merkezleri)? Bu soruların yanıtlanması, hedefin yoğunluğu ve boyutunun tespit ve tayininde büyük rol oynamaktadır. Yapılandırılacak staj borsa platformu sadece bilgilendirme amaçlı olduğunda, ilgili kişiler arasında kurulması düşünülen bağlantının çok güçlü olması gerekmeyebilir. Ancak, bu platformun stajyer ve öğrenciler için (uluslararası kapsamında) iş/stajyeri/okul arama ve bulma konusunda arabuluculuk hizmeti vermesi düşünülürse, bu durumda ilgili kişilerin direk katılımı önerilir. Proje ortakları proje ile ilgili olacak direk ve endirek kişilerin bağlantıları, görev ve sorumluluk alanları ile projeye sonradan dahil edilebilecek diğer aktörler konusunda önceden anlaşma sağlanmış olmalıdır Teknik Uyarlama Hedef içerik ve gruplarının tayin ve tespitinden sonra, projenin gerçekleştirilmesi için teknik açıdan uyarlamaya, dolayısıyla internet üzerinde yapılandırılacak platform uygulamasına geçilir. Şayet proje ortaklarından birisi yeterli teknik bilgiye sahipse, teknik uyarlama konusunda sorumluluğu üstlenmesi yararlı olacaktır. Bu yüzden, daha önceden içerik tespiti aşamasında, olası teknik konulardaki soruların yeterince ele alınmış ve sorunların önceden çözümlenmiş olması önerilir. Genel olarak teknik uyarlama ile ilgili (kodlama, yapılandırma, kurma vb.) temel görevler, hata oranını yükselterek, veri kaybı riski oluşturabileceğinden, yalnızca BİR ortağın sorumluluğunda olmalı ve onun tarafından yürütülmelidir. Forum sayfası, gibi diğer yan alanlar ise; diğer ortaklara aktarılabilir ve onlar tarafından sorunsuzca yürütülebilir. Aşağıda, EUTREX projesinde seçilen teknik uyarlama sadece taslak olarak verilmiştir. EUTREX projesinde 14 proje ortağının da rahatlıkla kullanabileceği ve kullanıcılar için oldukça kolay olan teknik bir çözümün bulunması gerekiyordu. Aynı şekilde projede kullanılan on farklı yabancı dil uyarlaması konusunda da gerekli düzenlemelerin yapılması lazımdı. Bu nedenle, teknik uyarlama konusunda seçim, bilgilerin proje ortağı ülkelerdeki sorumluları tarafından, merkeze bağlı kalmadan, yerel olarak kendilerince ve sorunsuzca güncelleştirebilecekleri bir veri bankasına dayalı olması yönünde yapılmıştır. EUTREX projesinde yönetimsel hak ve sorumluluk dağılımı konusunda aşağıdaki sıralamanın uygulanabilirliği kanıtlamıştır: 1.) Küresel Sorumlular ( internet platformundaki tüm değişiklikleri yapmağa yetkilidir) 2.) Bölgesel Sorumlular (kendi ülkeleri ile ilgili bilgileri güncellemeğe ve değişiklikleri web sayfasına aktarmağa yetkilidir) 3.) Yerel Sorumlular (yalnızca kendi ülkeleri ile ilgili bilgileri güncellemeğe yetkilidir. Değişikliklerin web sayfasına aktarımından bölgesel sorumlular yetkilidir). EUTREX projesinde, yalnızca teknik yükümlülüğün küresel sorumlu tarafından üstlenilmesiyle, dağılımın ne kadar hakkaniyet çerçevesince olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer 13

14 her bir proje ortağı da koordinasyondan sorumlu tuttukları, proje ilgililerini bölgesel sorumlu ünvanıyla kendileri tarafından ayrıca belirlenmiştir. Teknik olarak tüm ortakların kolayca çalışabilmeleri için, kesin ve anlaşılabilir bir teknik kullanım kılavuzu hazırlanmıştır. Gereğinde kılavuza ek olarak platformun kullanımı ile ilgili çalışma toplantıları da düzenlenebilir. Burada önemli olan, internet sayfalarındaki metin düzenlemelerinin kolaylıkla yapılabilmesi ve bunun için en yaygın sembollerin kullanımıdır. 14

15 Nihayetinde başarılı olabilmek için, internet sayfa düzeni (layout) ve görünümünün çok önemi vardır. Mizampaj olarak sunulmak istenen bilgiler, içerik bakımından olabildiğince, herkese hitap edebilmeli, amaca uygun ve etkin olabilmelidir. Finansal destek sağlanabilmesi ve pazarlanması açısından sayfa düzenlemesinin çok büyük önemi vardır. EUTREX platformu sayfasının en üst satırına konulan proje logosunun yanı sıra, hedef gruplar ile iletişimi güçlendirmek amacıyla, gençlere yönelik resimler kullanılmıştır. Avrupa daki hareketliliği ve çeşitliliği vurgulamak amacıyla, katılımcı ülkelerin görülmeğe değer yerlerinin üstüne değişik meslek gruplarından pozlar kullanılarak, resimler yerleştirilmiştir. Teknik uyarlamada tüm kullanıcılara yönelik, olabildiğince kolay olan çözümler bulunmalıdır. EUTREX-Projesinde bu konuda çözüm için, proje sorumluları veri bankası tabanlı olmasına karar vermişlerdir. Web sayfa düzeninin içerdiği bilgiler bakımından, olabildiğince kullanıcıya hitap etmesi, amaca yönelik ve etkin bir sayfa düzeni olması gerektiği kanıtlanmıştır Yasal ve Finansal Açıdan Bakış Yasal açıdan, telif ve kullanım hakkının kimde olacağı ve içeriğinden kimin sorumlu olacağı konusu da tamamen açıklığa kavuşturulmuş olmalıdır. Her halükarda, bu konularla ilgili sorular yanıtlanmalı ve gerekli yasal sorumluluklar yerine getirilecek şekilde, tüm formaliteler önceden yapılmış olmalıdır. EUTREX Projesinde tüm proje ortakları kendi sayfalarından (dil seçeneği ile sunulan) sorumludur. Bölgesel sorumlu olan her ortak (telif, yayın hakkı, adres, vs.) yayın ve telif haklarını kendi sayfalarında belirtmiştir. Ana koordinatör ve başvuruyu yapanlar 15

16 domain adını güvence altına alarak, proje ortaklarınca düzenlenen sayfaların dışında kalan, diğer tüm sayfa içeriğinden sorumludur. Ayrıca her ülke, kendi ülke dili ile ilgili bilgilerden sorumludur. Telif hakkı (Copyright) konusunda ise, şu açıklamalar yapılabilir: Bu web sitesinin tüm (tasarım, metin, resim, grafik, vs.) içeriğinden sorumlu tutulabilecek hususlar, kendi özlük ya da telif hakları ile ilgili saklıdır. EUTREX proje yönetiminden önceden izin ve onay alınmadan yasal olmayan nedenlerle kesinlikle kullanılamaz ve başka yerde yayınlanamaz. Bu web sitesinden yapılabilecek yüklemeler (download) tamamen kişisel, bilimsel amaca yönelik ya da ticari olmayan kullanımlara açıktır. Burada yayınlanan metin ya da dökümanların ve de link sayfalarının kaynak belirtilerek, kullanımı üçüncü şahıslara açıktır. Bunun dışında olası telif haklarının zarara uğratılmaması konusunda korunulması, bu hakkın saklı kaldığının ve içerik haklarından feragat edildiğinin (disclaimer) özellikle belirtilmesinde yarar vardır. Staj yeri değişim borsasının internet üzeinde yapılandırılması konusunda taslağın son şekli almasıyla beraber, bu andan sonra beklenen olası tüm gider ya da harcamaların olabildiğince gerçekçi bir yaklaşım içinde sıralanması gerekmektedir. Bütçe planlanması sırasında proje katılımcılarına ait personel, seyahat giderlerinin yanısıra genel giderler, teknik yapılandırma, web sayfası bakımı, bilgi iletişim teknolojileri (BİT), reklam ve pazarlama ile ilgili giderler ve olası alt yüklenicilere yapılacak diğer harcamalar tespit edilmelidir. Bu arada, ağa dahil edilecek olan diğer katılımcıların mevcut kaynak ve olanaklarının göz önünde bulundurulması yararlı olacaktır. Zira, böyle bir uyarlamada asıl hedefin; sitesinin yapılandırma ve bakım masraflarının olabildiğince düşük maliyetle ve verimli olması gerekir. 16

17 En ideali ise, finansal güvencenin önceden açıklığa kavuşturulmuş olmasıdır. Burada çeşitli ve güvenilir mali ve finansal destek olanaklarının baştan çözümlenmiş ya da ilgili başvuruların önceden yapılmış olmasında yarar vardır. Her halükarda en çok arzu edilen; bir kısım mali olanakların, olası diğer üçüncü şahış/kuruluşlar (örneğin, ulusal mali destek programlarından, Avrupa mali destek fonundan ya da uluslararası organizasyon, kurum/kuruluş, vakıflar, vb.) tarafından yeterli oranda desteklenmesidir. Yasal açıdan kimin telif ve kullanım hakkına sahip olacağı ve kimin internet borsa sitesinin içeriğinden sorumlu tutulacağı gibi, konular açıklığa kavuşturulmuş olmalıdır. Bütçe planlamasının sonunda tüm masrafların olabildiğince gerçek ve kesin olarak tespit edilmiş olması gerekir. Hedef, hareketli staj yeri değişim borsasının tesis ve bakımının olabildiğince düşük maliyetli ve verimli olacak şekilde yapılandırılmasıdır. 4. Süreklilik Bu kılavuzun dördüncü bölümü Avrupa da yapılandırılması düşünülen internet tabanlı staj yeri değişim borsası projesinin sürekliliğini kapsamaktadır. Burada süreklilikten kasıt, site içeriğinin ve de finansal olanakların devamlılığıdır. Bu bağlamda, platformun pazarlanması da söz konusu olacaktır. Bu bölümde, daha önce olduğu gibi, EUTREX projesinden elde edilen birçok öneride bulunulacaktır İçerik İnternet ortamında yapılandırılacak staj borsa sayfasında uzun süreli bir başarı için, toplanan bilgilerin güncelliği büyük önem oluşturur. EUTREX kapsamınca yürütülen projenin son aylarında, staj konusu ile ilgilenenler üzerinde yapılan bir sınama, başarıya ulaşmada önemli bir faktör olduğunu göstermiştir. Böyle bir sınama için, proje ortakları Avrupa da staj ve hareketlilik ile ilgili soru ve konulara bilgi ve yanıt arayışında bulunan, 12 ülkenin her birinden yaklaşık ilgili gencini internet sayfasına davet etmiştir. Ardından bu kişiler değerlendirme için birer anket formu doldurmuşlardır. Buradan da her bölge sorumlusu kendilerine ulaşan formların değerlendirmesini yaparak, ülke sayfalarını en optimal hale getirmeğe çalışmıştır. Ayrıca, elde edilen sonuçlar, yeniden değerlendirilmek üzere, ana koordinatöre bildirilmiştir. İşte bu sınama yardımıyla sayfası üzerinde yapılması gereken düzeltme ve düzenlemeler konusunda önemli yorumlar, bilgi ve öneriler elde edilmiştir. Bu öneri ve yorumlar hem içerik, hem de sayfa tasarımı konularında oldukça yardımcı olmuştur. Özellikle, pratik uygulamadan elde edilen bir takım yorum ve görüşler, platformun uzun süreli başarısı için oldukça olumlu bir katkı sağlamıştır. Bunun için, ilgili ülkenin ana sayfasına ( girildiğinde, ilişim adresi (link) üzerinden ulaşılan, EUTREX-Forum sayfası ( devreye alınmıştır. Herkese açık olan bu forum sayfasında, ilgilinenler farklı konulardaki bilgileri (örneğin, Avrupa da hareketlilik, Avrupa eğitim programları, vb.) birbirlerine aktarabilmekte, EUTREX platformunun içeriği hakkındaki kişisel görüş ve yorumları ile iyileştirilmesine katkıda bulunabilmekteler. Eutrex-Forum sayfası bir yorumlama platformu olarak herkesin görüş ve düşüncesine açıktır. 17

18 Şayet, böyle bir forum sayfası çok sayıda kullanıcı tarafından ciddi şekilde kullanıldığı takdirde, hareketli staj borsası, en ideal haliyle, kendi dinamiğini oluşturmuş ve yakalamış olacaktır: Örneğin, forum sayfasındaki kullanıcılar herhangi bir ülkenin bir ilişim adresinin doğru çalışmadığını tespit ettiklerinde şikayette bulunabilirler. Aynı şekilde, bir staj yeri arayışında, ya da yurt dışına yapılacak seyahat hazırlıklarında, bu ilişim sayfasının yeterli ölçüde yararlı ya da yardımcı olup, olmadığını bildirebilirler. Staj yeri değişim borsa sayfasının sorumluları da, kullanıcıların yorumları sayesinde, bilgi araştırma sürecindeki zaman kaybını önleyerek, gerekli güncelleme ve düzeltmeleri yapabilirler. Kullanıcıların yorum ve uyarıları sayesinde, platformun nasıl en uygun hale getirileceği konusunda, geri besleme sağlamış olurlar. Forum sayfasına duyulan ilgi ve staj borsa sitesine yapılan girişlere dayanılarak, kullanıcı sayısı ve layout, tasarım, dizayn, grafik vs. gelen yorumlara bakılarak, kalite bakımından, olası güçlü ve zayıf noktaların tespit ve analizleri yapılabilir. Değerlendirmeler neticesinde iyileştirmeye gidilebilir. Kullanıcılar sayesinde, sunulan bilgilerin güncelliği de anında sınanabilir. EUTREX Forum sitesi içinde sunulan bilgilerin devamlı güncellenmesiyle, sürekliliğin sağlanmasında başarılı bir araç olduğu kanıtlanmıştır Pazarlama ve Finansal olanaklar Bunun yanısıra, finansal açıdan süreklilik de güvence altına alınmalıdır. Finansal olanaklar belirli bir süre için, üçüncü şahıslar tarafından, kısmen ya da tamamen desteklense bile, böyle bir platformun destek alınmadan nasıl finanse edileceği hususunda uzun süreli bir stratejinin önceden düşünülmüş olması gerekir. Burada, (örneğin, ekonomi alanından destek olabileceği akla gebilen aktörler gibi) birçok seçenek düşünülebilir. Platformun firmalar ya da organizasyonlara yönelik olarak, belirli bir ücret karşılığında reklam hizmeti sunması sağlanabilir. 18

19 Tabii, alternatif olarak, ilgilenenler için staj yeri arayışlarına arabulucuk yapılıp, başarılı olunduğunda, yararlanıcıların ödeyebilecekleri uygun ücretler sayesinde, platform kısmen dahi olsa, kendi kendini finanse edebilir. Ancak, bu durumda Avrupa da staj yeri platformu için, hedef boyutunun yeniden ele alınması ve aracı ajans seçeneğini de içerecek şekilde, kapsamının yükseltilmesi gerekir. Bir diğer finans kaynağı için, hareketlilik ağ modeli (teknik sistem, tasarım, vs.) satışından elde edilecek gelir düşünülebilir. Bunun için, örneğin, EUTREX projesinin temel fikrini oluşturan, Almanya daki staj borsa modeli olan, rahatlıkla büyük bir şirkete satılabilir. Ancak, yukarıdaki finansal seçeneklerin gerçekleştirilebilmesi, profesyonel bir pazarlama yönteminin uygulanması ve takibiyle mümkün olabilecektir. Dolayısıyla, geniş kapsamlı pazarlama için izlenecek yolun, henüz ön çalışmalar safhasında, önceden derinlemesine düşünülüp, tasarlanması ve hedefin de olabildiğince birçok sektöre yönelik olarak ortaya konulması önerilir. Bunun için, katılacak aktörlerin yapacakları finansal destek ve katkıları karşılığında, kendilerine ve şirketlerine sağlayacakları yararlar konusunda yeterince ikna edilmiş olmaları gerekir. Kullanıcı sayısını ve ilgiyi yükseltmek amacıyla sunulan (örneğin, ilgili ülkelerdeki aktüel hava raporları, günlük haberler, vb.), ilişim adreslerini sürekli güncelleyerek, çevrimiçi-servis (online) hizmeti konusunda, dışarıdan destek sağlayabilecek tekliflerin değerlendirilmesi yararlı olabilecektir. Ayrıca, bilinen pazarlama araçları olan, haber posta ve bültenleri ile genelge, sirküler, broşür ve plakartlar da bu konuda yardımcı olabilecektir. Bunların ötesinde, reklâm amaçlı (örneğin, kalem, not blokları, sticker, vb.) ürünlerin yaptırılması önerilebilir. Bunların dağıtımı konusunda katılımcılara yönerlik çalıştay ve bilgilendirme toplantıları organize edilmelidir. Böyle bir internet tabanlı platformun reklâm, tanıtım ve bilgilendirmede bulunmak için, fuar organizasyonlarına katılım (sektörel, mesleki ya da eğitim alanlarında) çok önemlidir ve şiddetle önerilir. EUTREX projesinin ilk aylarında, bu amaçla haber bülteni olarak, altı bölümden oluşan bir broşür (flyer) hazırlanmıştır. Bu broşür, proje ortaklarınca kendi ülke dillerine çevirilerek, ilgili hedef grupları (okullar, dernekler, eğitim kuruluşları, karar alıcıları, yerel eğitim danışmanlık merkezleri ve politik alandaki bölgesel kuruluşları, vs.) bilgilendirmeye yönelik olmuştur. Bu broşürler, hem yoluyla, hemde düzenlenen, bilgilendirme toplantılarında basılı olarak dağıtılmıştır. EUTREX Proje süresinin özellikle son aylarında, internet paltformu teknik ve içerik bakımından tamamlandığı için, pazarlama ve tanıtım çalışmaları daha da arttırılmıştır. Bu sayede, grafik tasarım ve içerik bakımından daha profesyönel bir hale getirilen, yeni bir broşür hazırlanmış ve çalışmalar, kamuya yönelik olarak, bu broşürün kâğıt baskısı üzerine yoğunlaşmıştır. 19

20 5. Sonuçlar Leonardo da Vinci programı çerçevesince başlatılan, EUTREX projesine 12 ülkeden katılan toplam 14 proje ortağı, Avrupa da hareketlilik ağı için staj yeri değişim platformunu internet ortamında başarıyla yapılandırmışlardır ( EUTREX projesinin çıkış noktası olarak, staj platformu adıyla anılan, Praktikumsbörse web sitesi esas alınarak, temelinde, bu platformun Avrupa çapına genişletme fikri doğmuş ve proje için buradan yola çıkılmıştır. EUTREX projesi ekibi, böyle bir staj borsasının yapılandırılması ve sürekliliğinin sağlanması konusunda çalışmalarını bir yandan, Praktikumsbörse sayfasından elde edilen, bilgi ve deneyimlere dayandırırken, diğer yandan, içeriği ve teknik yapısı itibarıyla, mevcut sayfasının, Avrupa düzeyine yaygınlaştırılmanın uygulanamayacağını tespit etmiştir. Bu yüzden, EUTREX paltformunun, daha ziyade katılımcı ülkelere yönelik olarak staj olanakları hakkında bilgilendirme ve danışma hizmeti sunabilme üzere, teknik bakımdan tamamen yeniden geliştirilmesine karar verilmiştir. Bunun için de, Avrupa da hareketliliği arttırmak üzere benzeri bir staj yeri değişim borsa platformun yapılandırılmasında, yardımcı olması ve yol göstermesi maksadıyla, EUTREX proje sürecinde elde edilen sonuçlara ve de eylemlere dayanılanılarak derlenen önemli öneriler, bu kılavuzda toplanmıştır. EUTREX platformuna has özel durumsa, stajyeri değişimi konusunda ilgilenenlerin, ilgilendikleri proje ortağı ülkelere ait önemli bilgileri adıyla, farklı dillerde fakat tek bir internet adresinde bulabilmeleridir. İlgilenen kişiler, gereğinde, katılımcı ülkelere ait sunulan ilişim adresleri kanalıyla, onların yetkili yada sorumlularına direk olarak başvurada bulunabileceklerdir. Sonuç olarak, EUTREX, henüz önemsenmeyen Avrupa da hareketlilik, mesleki eğitim ve öğrenim konusuna büyük katkı sağlamakta ve hatta, mesleki eğitimde ülkelerarasındaki hareketliliği arttırmaktadır. Zira, EUTREX yardımıyla hedef gruplara yönelik, olanak ve avantajlar konusunda duyarlılığı arttırıcı bilgiler sunularak, belli bir süre kalmak ve çalışmak üzere yurt dışına gideceklere hazırlık yapma olanağı sağlanmaktadır. 20

21 6. Ekler 6.1. Olası hataların önlenmesine ilişkin öneriler Hata 1: İnternet ortamında böyle bir platformun oluşturulması için yeterli talep yok. Öneri: İyi bir pazar analizi ve ihtiyaç tespiti için yeterince zaman ve parasal kaynak ayrılması gerekir. Hata 2: Kendi olanaklarımız ya da diğer ortakların sahip olduğu olanaklar çok yüksek değerlendirildiğinden, projenin hayata geçirilmesi esnasında, üstlenilen görevler yerine getirilemiyor. Öneri: Her halükarda, olanak ve kapasiteler için, zamanlamanın olabildiğince gerçeğe yakın olacak şekilde planlanması gerekir. Bu, hem proje ana sorumluları, hem de diğer katılımcı ortaklar için geçerlidir. Katılımcı ortak diğer aktörler arasındaki iletişim yapısının iyi ve düzenli bir şekilde işlemesi ve sorumluların görev tanımlarının açık bir şekilde yapılmış olması başarılı bir işbiriliği için kaçınılmazdır. Hata 3: İşbirliği sırasında, hedefler ve platformun içeriği konusunda, diğer ortakların farklı görüşte oldukları ortaya çıkmağa başladı. Öneri: İnternet tabanlı bir staj yeri borsası yapılandırmada başarıya ulaşmak için, hedef ve hedef grup tanımlarının önceden belirlenip, açıklığa kavuşturulmuş olması ön koşuldur. Katılımcı ortaklar önceden hedef yoğunluğu ve boyutları konusunda açıkça bilgilendirilmiş olmaları gerekir. Hata 4: Henüz başlangıç aşamasında iken, proje bütçesinin böyle bir internet tabanlı Avrupa staj borsası yapılandırılması için, yetersiz kaldığı belirginleşmeğe başladı. Öneri: Nihai bütça planlama aşamasında, tüm giderlerin kesin ve de gerçeğe yakın olarak tespit edilmiş ve hesaplanmış olması gerekir. Burada temel hedefin, olabildiğince düşük maliyetlerde ve verimli olması konusudur. Üçüncü şahıslarca sağlanacak finansal destekler önceden belirlenerek, tespit edilmelidir. Olası teşvik fonları ise; ancak resmen onaylanmasını müteakiben hesaba katılmalıdır. 21

22 Hata 5: Platformun sürekli işlerliği konusunda açık bir strateji yok. Öneri: Henüz başlangıç aşamasında iken (hatta alınmakta olan, teşvikler sona ermeden önce) ekonomik alanda sağlanabilecek, olası diğer finansal kaynaklar araştırılmalı ve bunların uyarlanması konusunda pazarlama stratejileri geliştirilmelidir. Hata 6: Staj yeri değişim borsa platformunun teknik olarak İnternet ortamına uyarlanması çok güç. Tipp: Teknik uyarlama esnasında kullanıcı kolaylığı olan çözümlerin bulunması gerekir. EUTREX projesiyle bu konuda veri bankası tabanlı bir çözümün oldukça uygulanabilir olduğu, tasarımında, aktarılmak istenen bilgiler bakımından, olabildiğince etkin ve göze hitap eder şekilde olduğu başarıyla kanıtlanmıştır Bazı seçkin ilişim (link) adresleri Aşağıda, Avrupa da staj yeri konusunda, ilgi duyanlar için gerekli bilgi bulabilecekleri bazı seçkin adresler sunulmuştur. İngiltere İş Konseyi, Alman Akademisyenler Değişim Hizmeti (DAAD), Staj borsası, EURES The European Job Mobility Portal, Eurodesk, Avrupa değişim, Federal Alman Çalışma Ajansı Merkezi-Avrupa servisi, Avrupa Pasasportu, Avrupa da Yer değişim, InWEnt Uluslararası Eğitim Geliştirme Şirketi, Ulusal İş Deneyim Konseyi (NCWE), Ploteus, Avrupa Hareketliliği Araştırma Portali, 22

23 6.3. EUTREX-Ağı Proje ortağı 1: Stiftung Bildung & Handwerk, Almanya Proje ortağı 2: Technologie- und Berufsbildungszentrum Bildung GmbH, Almanya Proje ortağı 3: Kovarik & Partner OEG, Avusturya Proje ortağı 4: isw Gesellschaft für wissenschaftliche Beratung und Dienstleistung mbh, Almanya Proje ortağı 5: ed consult, Danimarka Proje ortağı 6: Tallinna Majanduskool, Estonya Proje ortağı 7: izoder Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği, Türkiye 23

24 Proje ortağı 8: Fáy András Szakközépiskola Szaiksola és Kollégium, Macaristan Proje ortağı 9: Eurocultura, İtalya Proje ortağı 10: Noorderpoort College, Hollanda Proje ortağı 11: Grupa Edukacyjna INBIT, Polonya Proje ortağı 12: Pro.Eco, Slovenya Proje ortağı 13: Metodicko-pedagogické centrum Banská Bystrica, Slovakya Proje ortağı 14: Dundee College, İngiltere