G.M.P.O FEN BİLİMLERİ DERSİ 5. SINIF 1. DÖNEM 2. SINAV ÖNCESİ ÇALIŞMA SORULARI A) Cümlelerin başına doğru ise D yanlış ise Y yazın.

Transkript

1 A) Cümlelerin başına doğru ise D yanlış ise Y yazın. ( _ ) Su ve mineraller vücutta düzenleyici olarak görev ( ) Yenilen besin maddelerinin kullanılabilir hale gelmesi yaparlar. için sindirim işleminden geçmesi gerekir. ( _ ) Vücudumuza vitamin ve minerallerden de enerji ( ) Besinlerin sindirim yolculuğu yutakta başlar. sağlanır. ( ) İnce bağırsakta emilemeyen ve kullanılmayan atık maddeler kalın bağırsağa gönderilir. A) Cümlelerin başına doğru ise D yanlış ise Y yazın. ( ) Köpek dişleri, ağıza alınan besinlerin öğütülmesini ( ) Kuvvet birmi Newton (N) dur. sağlar. ( ) Hassas dinamometreler ile küçük kuvvetler ölçülebilir. ( ) Kuvvet ölçülebilir bir büyüklük değildir. ( ) Dinamometreler yayların esneklik özelliğinden ( ) Uygulanan kuvvet esneklik sınırını aşarsa cisim tekrar yararlanarak yapılmıştır. eski halini alır. ( ) Üreter, idrarı vücut dışına uzaklaştıran organdır. ( ) Yay, lastik ve sünger gibi cisimler kuvvet ( ) Dinamometrelerin ucuna uyguladığımız kuvvet arttıkça uygulandığında şekilleri değişen esnek cisimlerdir. yay daha az uzar. ( ) İdrar, böbreklerden kanın süzülmesiyle oluşur. ( ) Mide, bir atık madde olan teri vücuttan uzaklaştırır ( ) Alkol kullananlar sadece kendilerine zarar verir. Cümlelerde bırakılan boşlukları uygun kelimelerle ( ) Sigara ve alkol kullanımı bağımlılık yapmaz. doldurun. Cümlelerin başına doğru ise D yanlış ise Y yazın. ( _ ) Karbonhidratlar vücudumuzun enerji ihtiyacını karşılar. ( _ ) Azı dişler besinleri koparmaya yarar. ( _ ) İdrarı,,idrar kesesine taşıyan yapıya üreter denir. ( _ ) Vücudumuzda ihtiyacından fazla besin maddesinin alınmasına dengeli beslenme denir. ( _ ) Deri terleme yoluyla boşaltıma yardımcı olur. ( _ ) Böbrek sağlığını korumak için bol tuzlu ve baharatlı yiyecekler tüketmeliyiz. ( _ ) Böbreklerimizin görevi kanı süzerek temizlemektir. ( _ ) Kuvvetin birimi Newton dur. ( _ ) Akciğerlerimiz karbondioksit ve su buharını soluk vererek dışarı atılmasını sağlar. ( _ ) Su ve mineraller sadece sebze ve meyvede bulunur. ( _ ) Kuvvet dinanometre ile ölçülür. ( _ ) Parçalanmış besinlerin kana geçtiği yer ince bağırsaktır. ( _ ) Yer çekimi kuvveti temas gerektiren kuvvettir. ( _ ) Kuvvet cisimlerin şeklini değiştirebilir. ( _ ) Ayaklarımızı sıcak tutmak böbreklerimizi korur. ( _ ) Mide, boşaltımda görev yapan organlar arasında yer alır. ( _ ) Proteinler vücudumuzda yapıcı ve onarıcı olarak görev yapar. kuvvet, esnek, kesici, sindirim, Newton, dinamometre, itme, incebağırsak, emilim, kan, besinler, 1) Besinlerin çok küçük parçalara ayrılarak kana geçebilecek duruma gelmesi için uğradıkları değişime.denir. 2) Besin maddeleri..yoluyla kana geçer ve kan yoluyla diğer doku ve organlara iletilir. 3) Ağız, besinlerin. yardımıyla koparılıp parçalandığı, tükürük salgısı ile ıslatıldığı yerdir. 4) Dinamometrenin gösterdiği değer uygulanan kuvvetin.gösterir. 5) Kuvvet, yayların esneklik özelliğinden yararlanılarak ile ölçülür. 6) Ölçülebilir bir büyüklük olan kuvvetin birimi.dur. 7) Uygulanan kuvvet ortadan kalktığında cisim tekrar eski halini alıyorsa bu cisimlere denir. 8) Cisimlerin çekilerek veya itilerek hareketine neden olan etkiye denir. 9) Canlılar enerji ihtiyaçlarını. sayesinde karşılarlar. 10) Besinler sindirildikten sonra vücutta yoluyla taşınır. 1

2 Aşağıdaki cümleleri uygun kelimelerle tamamlayınız. A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun 1. Vücudumuzun karbonhidrattan sonra ihtiyaç duyacağı kavramlarla doldurunuz. enerji kaynağı.dır. 2. Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için bütün besin içeriklernden yeterli miktarda alınmasına karbonhidrat yapıcı onarıcı ince bağırsak azı aktif idrar posa akciğer bağırsak sindirim üretra kalın yutak pasif enerji denir. 3. Kuvvet. Adı verilen alet ile ölçülür. boşaltım anüs protein şeklini köpek esneklik 4. Büyük ağırlıklı cisimleri tartmak için.yaylı dinamometreler kullanılır. 5. Solunum olayı sonucunda oluşan karbondioksitin dışarı atılmasını sağlar Sindirim sonucu oluşan atık madde dışarı atılır. Proteinler. ve besin maddeleridir. Kendisi sigara içmediği halde sigara içilen ortamda B) Aşağıda verilen açıklamalar ile uygun maddeyi eşleştirin MADDE: 4. bulunan kişilere.. içici denir. Ekmek, pirinç, makarna, çikolata vb. besinlerde bol A) İncebağırsak B) Yumurta C) Yağlar D) Diyet miktarda.. bulunur. E) Protein F) Mide G) Vitaminler H) Yeşil biber 5. Beslenmek için aldığımız besin maddelerinin kana I) Ceviz J) Makarna geçebilecek kadar küçültülmesi işlemine AÇIKLAMA denir. (..) 1) Karbonhidrat içeren bir besin maddesidir. ( ) 2) Protein içeren bir besin maddesidir. (..) 3) Yağ içeren bir besin maddesidir. ( ) 4) Vitamin içeren bir besin maddesidir. (..) 5) Sindirilen besinlerin emiliminin gerçekleştiği organdır. (.) 6) Vücutta düzenleyici görev yapan besin maddesidir Kuvvet cisimlerin değiştirir. Kanın böbrekler tarafından süzülmesi sonucu oluşan sıvıya.. denir. Dinamometreler, yayların... özelliğinden yararlanılarak yapılır. Ağızdan gelen besinler ile yemek borusuna gönderilir. (.) 7) Besinlerin bulamaç haline geldiği organdır. (..) 8) Vücudumuzun ısı yalıtımını sağlar. 10. Sindirim sisteminde su ve minerallerin emilip kana geçirildiği yer.... tır. (.) 9) Dengeli beslenmek demektir. (.) 10) Bacağımız kırıldığında daha çok tüketmemiz gereken besindir. Aşağıdaki tabloda bazı olaylar verilmiştir. Olayların karşısındaki sütunları X şeklinde işaretleyiniz. OLAYLAR TEMAS GEREKTİREN KUVVET TEMAS GEREKTİRMEYEN KUVVET Futbolcunun topa vurması Rüzgârın ağaç dallarını sallaması Mıknatısın toplu iğneyi çekmesi Elimizdeki kalemin yere düşmesi 2

3 E-)Aşağıdaki şekillerdeki sindirim organlarının isimlerini yazıp sorulara cevap veriniz.(13*1=13p) A. B. C. D. E. G.... Besinlerin bulamaç haline geldiği yerdir.... Sindirimin başladığı yerdir.... Sindirilemeyen maddelerin ve posanın bulunduğu yerdir.... Sindirim atıklarının atıldığı yerdir.... Besinlerin mideye iletildiği yerdir.... Sindirilen besinlerin kana emilerek geçtiği yerdir. F. B. Vücudumuzdaki atıkları uzaklaştıran organları görevleri ile eşleştiriniz. 1. Besin atıklarını atarım. 2. Zararlı atıkları üreye çeviririm. 3. Terleme ile su ve tuzu atarım. 4. Karbondioksit ve su buharını atarım. 5. Kanı süzerek idrarı oluştururum. 3

4 1) Aşağıdaki yiyeceklerden hangisi içerdiği besin yönüyle diğerlerinden farklıdır? 8) I II III A) Makarna B) Ekmek C) Salata D) Bisküvi 2) Yemek yapmak için biber doğrayan Simay yanlışlıkla elini kesmiştir. Buna göre Simay,aşağıda verilen besinlerden hangisini tüketirse yarası daha çabuk iyileşebilir? Yukarıda verilen besinlerden hangisi ya da hangilerinin yapısında su ve mineral bulunur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I,II ve III 9) A) Tavuk B) Çikolata C) Börek D) Ceviz 3) Sindirim,.. başlar ve.. biter. Yukardaki boşluklara hangi kelimeler gelmelidir? A) Ağız-anüs B) Mide-İnce bağırsak C) Yemek borusu-kalın bağırsak D) Ağız-İnce bağırsak 4) İnsanda boşaltım sisteminin temel görevi hangi seçenekte verilmiştir? A) Sindirim artıklarının dışarı atılmasını sağlamak B) Hücrelere besin ve oksijen taşımak C) Kandaki zararlıları süzerek vücuttan atmak D) Vücudun su dengesini sağlamak 5) 10) 6) Aşağıda verilen besin maddelerinden hangisi bitkisel bir besin maddesi değildir? A) Nane B) Mandalina C) Elma D) Peynir 7) Böbreklerimizin sağlığı için aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır? a)tuzlu, acılı ve baharatlı yiyecekler tüketilmemelidir. b)alkol kullanılmalıdır. c)bol su içilmemelidir. d)idrar atılırken ağrı oluşursa doktora gidilmelidir 11) I- Saçımıza sürtülen tarağın küçük kâğıt parçalarını çekmesi II- Serbest bırakılan demir bilyenin yere düşmesi III- Rüzgârdan dolayı ağaç yapraklarının sallanması Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin sebebi temas gerektiren kuvvetlerdir? A) II - III B) I III C) II D) III 12) Aşağıda verilen maddelerden hangisi esnek maddedir? A) Kalem B) Sakız C) Tahta D) Sünger 4

5 13) Kuvvetlerle ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Cisimleri harekete geçirebilir. B) İtme veya çekme etkisi olabilir. C) Cisimlerin şeklini değiştirebilir. D) Cisimlerin miktarını arttırabilir. 14) Aşağıda görseli verilen dinamometre ile hangi seçenekteki kuvvet ölçülemez? 18) Boş bırakılan yerleri tamamlayınız.(2x2=4p) Kalın Yay İnce Yay Büyük kuvvetleri ölçen dinamometrelerin içinde yaylar, Küçük kuvvetleri ölçen dinamometrelerin içinde yaylar, A) 10 N dan küçük kuvvetler B) 30 N büyüklüğündeki kuvvet C) Büyüklüğü 10 N ile 30 N arasındaki kuvvetler D) 30 N dan büyük kuvvetler 15) 35 N luk bir dinamometreyle aşağıdaki kuvvetlerden hangisi ölçülürse dinamometre esneklik özelliğini kaybeder? A) 10 B) 15 C) 20 D) 40 16) Aşağıda görseli verilen dinamometreler ile ölçülen cisimlerin ağırlıklarını bulunuz? 17) Şekildeki dinamometreler özdeştir. 3 N ağırlığındaki cisim ölçüldüğünde dinamometredeki uzama şekildeki gibidir. Buna göre dinamometrelerdeki asılı ağırlıklar kaç Newton dur noktalı yerlere yazınız? 19) Şekildeki dinamometreler özdeştir. 6N ağırlığındaki cisim ölçüldüğünde dinamometredeki uzama şekildeki gibidir. Buna göre oyuncak atın ağırlığı kaç Newton dur? A) 8 B) 6 C) 3 D) 12 20) Aşağıdaki seçeneklerde boşaltım organı ve atık madde eşleştirmesi yapılmıştır. I. Deri tuz ve su II. Akciğer karbondioksit III. Anüs dışkı IV. Böbrekler - idrar Yapılan eşleştirmelerden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I,II ve III C) I,II ve IV D) I,II,III ve IV 21) Ayşe`nin babasının böbrek yetmezliği rahatsızlığı vardır ve zaman zaman diyaliz cihazına bağlanmaktadır. Diyaliz cihazının, I. Kanı pompalamak II. İdrar atılımını sağlamak III. Kandaki atık maddeleri temizlemek gibi olaylardan hangisini gerçekleştirdiği söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III 22) Hangi seçenekte verilenlerin tamamı hayvansal besindir? A) Yumurta-kaşar peyniri C) Süt-fındık yağı B) Domates-pekmez D) Tavuk eti-makarna 23) Kuvvetin madde üzerinde çeşitli etkileri vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu etkilerden biri değildir? A) Şekil değişikliği B) Isı değişikliği C) Cismi harekete geçirme D) Hareket halindeki cismi durdurma 5

6 24) Ali, Fen Bilimleri dersinde kuvvetin etkilerini arkadaşlarına anlatmak için sünger topu ellerinin arasına alarak sıkıyor. Ali bu örneği ile kuvvetin hangi etkisini anlatmak istemiştir? A) Yön değiştirme B) Durdurma C)Hızlandırma D) Şekil değiştirme 25) Aşağıda verilen hastalıklardan hangisi sigara kullanımına bağlı olarak ortaya çıkmaz? A) Astım B)Bronşit C) Kabızlık D) Akciğer kanseri 32) Besinlerin sindiriminde görevli olan organla ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. I. Besinlerin sindiriminde mideden sonra görev alır. II. Büyük besinlerin parçalanarak kana geçebilecek hale gelmesini sağlar. Bu organ aşağıdakilerden hangisidir? A. İnce bağırsak B. Kalın bağırsak C. Yutak D. Mide 26) Aşağıdakilerden hangisinde cisme uygulanan kuvvet ortadan kalktığında cisim eski haline geri dönmez? A) Yay B) Lastik C) Sünger D) Oyun hamuru 27) Aşağıdaki bilim adamlarından hangisi kuvveti bulmuştur? A) Arşimet B) Pascal C) Isaac Newton D) Edison 28) Boşaltım sisteminin sağlığını korumak için ; 1-Yediğimiz besinlerin temizliğine önem göstermeliyiz 2-Bol miktarda süt tüketmeliyiz 3-Günde 2 litre su içmeliyiz Hangileri yapılmalıdır? A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 2 ve 3 D) 1,2 ve 3 29) 1- Su 2- Vitaminler 3-Yağlar 4-Karbonhidratlar Yukarıda verilenlerden hangisi sindirim sistemi organlarında sindirime uğramaz? A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 2 ve 3 D) Yalnız 1 30) Kuvvetin cisimler üzerinde etkisi vardır. Buna göre; I- Durdurma II- Şekil değiştirme III- Harekete geçirme Yukarıdakilerden hangileri kuvvetin etkilerindendir? A. I ve II B. I ve III C. II ve III D. I, II ve III 31) Boşaltımda görevli organlarla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A. Böbrekler kanı süzerek zararlı maddelerden arındırır. B. Deri teri vücuttan uzaklaştırır. C. Kalın bağırsak sindirim artıklarını anüse gönderir. D. Akciğerimiz idrarı vücut dışına atar. 33) Ölçülebilen en büyük ağırlık değeri 50 N olan bir dinamometreye asılan cisim dinamometre yayını 2 bölme uzatmıştır. Dinamometre 10 eşit parçaya ayrılmıştır. Buna göre cismin ağırlığı kaç N dur? A) 12 B) 15 C) 20 D) 25 34) Aşağıdaki maddelerden hangisi boşaltım ürünü değildir? A. Su B. Karbondioksit C. Oksijen D. Tuz 35) Karbondioksitin vücuttan atılmasını sağlayan organ aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A. Böbrekler B. Kalp C. Akciğer D. İnce bağırsak 36) K L M 60 N 40 N 10 N Yukarıdaki K, L, M dinamometreleri 10 eşit bölmeye ayrılmış olup her birinin ölçebileceği kuvvet değerleri üzerlerinde yazmaktadır. Buna göre I. En hassas dinamometre M dir? II. K dinamometresi L den hassastır. III. K dinamometresiyle 80 N luk kuvvet ölçülebilir., İfadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III 6