tepav Etki analizi neden önemlidir? Güven Sak Ankara, 22 Şubat 2007 economic policy research foundation of turkey

Transkript

1 tepav economic policy research foundation of turkey Etki analizi neden önemlidir? Güven Sak Ankara, 22 Şubat 27

2 Etki analizi neden önemlidir? Slide 2 Türk kamuoyunda AB üyeliğine olan destek azalıyor İyi birşey olur; Kötü birşey olur; 25 Ne iyi, ne kötü birşey olur; Kaynak: EUROBAROMETRE

3 Etki analizi neden önemlidir? Slide 3 Çerçeve Artık farklı bir dönemdeyiz. Kafalar neden karışık olabilir? Karar alıcıların da kafası karışık. Yeni yapılması gerekenler Yeni ulaşılması gereken hedefler Önceliklerin belirlenmesi gerekli Doğru kararların alınması sürecinin en kritik parçalarından biri: Etki Analizi Kapasitesi

4 Etki analizi neden önemlidir? Slide 4 Ekonomik ortam artık daha farklı Türkiye de İmalat Sanayi Üretimi, Faizler ve Enflasyon, Sanayi Üretimi Faiz Oranı Enflasyon Jan-99 Jan- Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6

5 Etki analizi neden önemlidir? Slide 5 Dünyayla daha fazla iş yapılıyor; ancak rekabet arttıkça karlar düşüyor Türkiye de Şirketlerin Karlılık Oranları ve Dış Ticaret: Toplam Dis Ticaret Hacmi (milyon USD) toplam dis ticaret Net kar / özkaynak Net Kar / Oz Kaynak Kaynak: TCMB

6 Etki analizi neden önemlidir? Slide 6 Büyüyenler ve büyüyemeyenler var Verimlilik artışı (22-25) Teknolojik yenilenme yapanların %'si Büyüme (22-25) Büro, Muhasebe ve Bilgi İşleme Makinaları %1.9 %35.62 %37 Radyo, Televizyon, Haberleşme Teçhizatı ve Cihazları %11.32 %8,61 %27 Tıbbi Aletler; Hassas Optik Aletler ve Saat %7.31 %42.61 %15 Kimyasal Madde ve Ürünler %11.6 %52.63 %11 Dabaklanmış Deri, Bavul, El Çantası, imalatı %4.57 %17.66 %1 Tekstil Ürünleri %1.88 %25.78 % Tütün Ürünleri %3.85 %12.8 % Giyim Eşyası %-.7 %21.93 %-1 Kaynak: TUİK

7 Etki analizi neden önemlidir? Slide 7 Türkiye nin geleceğine güvenle bakabilenler var Doğrudan yabancı yatırım akımları ( ) Milyon dolar Kaynak: TCMB

8 Etki analizi neden önemlidir? Slide 8 Kendi geleceklerinden umutlu olanlar var 5 Bankalardan konut kredisi alan toplam kişi sayısı bin kişi Eylül 1999 Eylül 2 Eylül 21 Eylül 22 Eylül 23 Eylül 24 Eylül 25 Eylül 26 Kaynak: TBB

9 Etki analizi neden önemlidir? Slide 9 Ancak kendi geleceğinden umutlu olmayan çok büyük bir kesim de var İş bulma ümidini kaybedenler, yaş arası, bin kişi, Bir yıldan daha uzun süredir işsiz olanların tüm işsizler içerisindeki payı 45% 4% 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% % Ç1 2 Ç3 21 Ç1 21 Ç3 22 Ç1 22 Ç3 23 Ç1 23 Ç3 24 Ç1 24 Ç3 25 Ç1 25 Ç3 26 Ç1 Kaynak: TÜİK bin kişi

10 Etki analizi neden önemlidir? Slide 1 Sektörlerin istihdam yaratma kapasitelerinde önemli değişiklikler yaşanıyor Sektörel istihdamlar ve demografik eğilimler ( ) (1999=1) Sanayi üretim endeksi Hizmetler istihdamı İm alat sanayi istihdam ı Çalışma çağındaki nüfus Toplam istihdam Tarım istihdamı Kaynak: TÜİK

11 Etki analizi neden önemlidir? Slide 11 Sorunlar hep varmış.. Seçilmiş ülkelerde kişi başına düşen milli gelirin ABD de kişi başına düşen milli gelire oranı (PPP, ) 9% 8% AB -15 / ABD 7% 6% 5% Kore / ABD 4% 3% 2% 1% Türkiye / ABD Çin / ABD % Kaynak: Dünya Kalkınma Göstergeleri

12 Etki analizi neden önemlidir? Slide 12 Türkiye nin temel hedefinin ne olması gerektiği açık Türkiye Kişi Başına GSMH nin AB ye oranı, , 2 sabit fiyatlarıyla, AB için son 1 yıllık büyüme ortalaması olan %2,14 baz alınmıştır Kaynak: Dünya Bankası, Dünya Kalkınma Göstergeleri

13 Etki analizi neden önemlidir? Slide 13 Nasıl bir çerçeveden yaklaşılmalı? Üç temel öncelik alanı: Rekabet gücünü arttıracak kısa, uzun ve orta vadeli stratejilerin yönetimi Yeni ortama uyum sürecinin yönetimi Büyümenin sürdürebilirliği için risklerin yönetimi Adımları atabilmek için kapasitenin yeterli olması gerekir: Önceliklerin belirlenmesi (verimlilik, istihdam, yeni yatırımların önündeki en kısıtlayıcı engeller neler?) Stratejilerin tasarlanması (mevcut veya oluşturulacak kapasiteyle, tüm paydaşların desteğini alarak, hedeflere en doğru nasıl yaklaşabiliriz?) Etkin uygulama (istenen etkiler hangi adımları atarak sağlanabilir? İstenen etkiler gerçekleşememişse, adımlar nasıl değiştirilmelidir?)

14 Etki analizi neden önemlidir? Slide 14 Etki analizi kapasitesi neden önemlidir? Alınacak kararlar neye dayanmalı? Günlük ihtiyaçlar günlük tedbirler Hedefe yaklaştıracak adımlar Hedefe yaklaştırıp yaklaştıramayacağını nasıl anlarız? Seçenekler nelerdir? Ekonomik, sosyal, çevresel etkisi nedir? Hangi kesimler nasıl etkileniyor?

15 Etki analizi neden önemlidir? Slide 15 İşbirliğinin önemi. Yerel katılım. Kamunun katılımı, ortaklık ve verilere erişim Farkındalık çalışmalarının önemi. İçeride ve dışarıda. Türkiye nin yakınsama kapasitesi, AB nin hazmetme kapasitesini arttırır. Dönüşümün tamamlanması. Mikro reformlar.

16 Etki analizi neden önemlidir? Slide Karbondioksit Emisyonunda Değişim, % (199-24) SLO CZE HUN POL DEU UKD BEL LUX CHE FRA JPN ITA OECD* NLD ISL USA FIN NOR MEX CAN AUT GRC AUS IRL NZL PRT ESP TUR KOR Kaynak: OECD, Selected Environmental Data (26)

17 Etki analizi neden önemlidir? Slide 17 OECD Ülkelerinde Nitrogen Oxides Emisyonunda Değişim, % (199-2) SLO DEU CHE UKD CZE POL ITA FIN DNK FRA NLD LUX SWE BEL HUN USA OECD* CAN NOR AUT JPN ISL IRL GRC PRT ESP NZL MEX AUS KOR TUR Kaynak: OECD, Selected Environmental Data (26)

18 Etki analizi neden önemlidir? Slide 18 Atıksu Arıtma Tesisi ile Hizmet Edilen Nüfus (Toplam nüfusa oranı, %) NLD CHE LUX UKD DEU DNK AUT SWE FIN NZL FRA KOR IRL NOR CAN USA CZE ITA JPN OECD* GRC POL ESP SLO ISL BEL PRT HUN MEX TUR Kaynak: OECD, Selected Environmental Data (26)

19 Etki analizi neden önemlidir? Slide 19 GSMH içinde çevre vergilerinin payı-24 (%) United States Canada Japan Korea New Zealand Poland Mexico Spain France Switzerland Belgium Ireland Greece Iceland Hungary Germany Austria United Kindom Czech Republic Italy Sweden Norway Luxembourg Finland Netherlands Denmark Turkey Kaynak: OECD/EEA database