HERMAN MELVILLE BEYAZ BALİNA

Transkript

1 1

2 2

3 HERMAN MELVILLE BEYAZ BALİNA

4 AYRINTI: 1227 / KLASİK DİZİSİ: 39 K MOBY DİCK - BEYAZ BALİNA / HERMAN MELVİLLE K ÖZGÜN ADI / MOBY DİCK İLLÜSTRASYONLAR: CHABOUTÉ K FRANSIZCA ASLINDAN ÇEVİREN / ÇAĞDAŞ EKİN ŞİŞMAN K SON OKUMA / EZGİ ÖKSÜZBAKAN ÉDİTİONS GLÉNAT 2016 CHABOUTÉ - ALL RIGHTS RESERVED K BU KİTABIN TÜRKÇE YAYIM HAKLARI AYRINTI YAYINLARI NA AİTTİR. BU KİTABIN TÜRKÇE YAYIM HAKLARI AKAN AJANS ARACILIĞIYLA ALINMIŞTIR. DİZGİ / KÂNİ KUMANOVALI K BASKI: ALİ LAÇİN - BARIŞ MATBAA-MÜCELLİT DAVUTPAŞA CAD. GÜVEN SAN. SİT. C BLOK NO. 286 TOPKAPI/ZEYTİNBURNU - İSTANBUL - TEL SERTİFİKA NO: K BİRİNCİ BASIM: ŞUBAT 2019 / BASKI ADEDİ 2000 İSBN / SERTİFİKA NO: K AYRINTI YAYINLARI BASIM DAĞITIM SAN. VE TİC. A.Ş. HOBYAR MAH. CEMAL NADİR SOK. NO: 3 CAĞALOĞLU İSTANBUL K TEL: (0212) FAKS: (0212) K info@ayrintiyayinlari.com.tr twitter.com/ayrintiyayinevi K facebook.com/ayrintiyayinevi K instagram.com/ayrintiyayinlari

5 HERMAN MELVILLE ( ) 1 Ağustos 1819 da New York ta doğmuş ve 28 Eylül 1891 de aynı kentte ölmüştür. Babası Allan Melvill, annesi Maria Gansevoort Melvill dir. Maria, kocasının ölümünden sonra soyadına e harfini ekler. Genç Herman 1820 li yılların ortalarında kızıl hastalığına tutulur, sonra sağlığına kavuşsa da bu hastalık nedeniyle, gözleri kalıcı olarak bozulur. Babasının başarılı bir ithalatçı ve tüccar olması nedeniyle, aile uzun yıllar varlıklı bir yaşam sürer; ancak daha sonra işleri bozulur ve babasının 1832 de ölümüyle aile zor durumda kalır. Allan ın en büyük oğlu Gansevoort işi devralır, Herman Melville de bir bankada memur olur da kaydolduğu Albany Academy de ve Albany Classical School da klasik edebiyat çalışır; şiir, deneme ve öyküler yazar de Albany den ayrılarak Massachusetts de öğretmenlik yapmaya başlar fakat bu işi doyurucu bulmayınca New York a geri döner. O yıl ağabeyi Gansevoort un da işleri bozulunca, aile New York un Lansingburg şehrine yerleşir. Herman, Lansingburg Academy de arazi ölçme öğrenimi görür. Daha sonra, ağabeyinin önerisiyle 1839 da, New York tan Liverpool a gidip gelen St. Lawrence adlı bir ticaret gemisinde kamarot olarak işe başlar de Acushnet adlı bir balina gemisinde çalışarak ikinci deniz yolculuğunu yapar. ABD ye döndüğünde ailesinin yaşam koşulları düzelmiştir. Ailesinin de desteğiyle Güney Denizi ndeki serüvenlerini kaleme almaya başlar. İlk romanı Typee: A Peep at Polynesian Life (1846) kişisel öyküleriyle düşsel olayları ve Typee kabilelerinin yaşadığı vadiyi anlatır de aynı derecede başarılı romanı Omoo: A Narrative of Adventures in the South Seas, (Güney Denizi ndeki Serüvenlerin Hikâyesi) yine başından geçen olayları anlatır. Melville 1847 de Elizabeth Shaw ile evlenir, dört çocukları olur bu evlilikten. Melville, Mardi: and a Voyage Thither (1849) (Mardi ye Yolculuk) adlı kitabını, sonra da Redburn: His First Voyage (1849) (Redburn un İlk Yolculuğu), White Jacket (1850) (Beyaz Ceket) adlı yapıtlarını yazar de başyapıtı Moby-Dick (ilk adı The Whale) adlı romanı kaleme alır. Bu yapıtta balina gemisindeki deneyimleriyle Essex balina gemisinin gerçek felaketini anlatır. Roman 1851 de Londra da, bir ay sonra da ABD de yayımlanır. Melville daha sonra Pierre or The Ambiguities (1852) (Pierre ya da Belirsizlikler) ve Israel Potter: His Fifty Years of Exile (1855) (Israel Potter: Elli Yıllık Sürgün) adlı romanlarını yazar. Putnam s Monthly Magazine adlı dergiye yazdığı Bartleby the Scrivener (1853), The Encandatas (1854) ve Benito Cereno (1855) adlı öyküleri insanın ikiyüzlülüğünü ve çıkarcılığını ve Melville in bunun karşısındaki nefretini dile getirir. Melville, 1856 da Avrupa ve Doğu Akdeniz ülkelerine yapmış olduğu gezilerde tuttuğu günlüklerde Amerika ile ilgili karamsar bir yergide bulunur. The Confidence-Man: His Masquerade (1857), (Kılık Değiştiren Dolandırıcı) bu anlamda yazılmıştır ve Melville in sağlığında yayımlanan son romanıdır.

6

7 HAYALLER İnsanların en tasalısını ele alın, hülyaların en derinine gömülmüş olanını; kaldırın onu ayağa, bir ayağını diğerinin önüne koyması için kışkırtın onu; sizi yanıltmaksızın suya doğru götürecektir. 7

8 8

9 9

10 10

11 SOLUK HAN Tabelanın acınası gıcırtısıyla beraber, bu hanın, en iyi nohut kahvesinin bulunabileceği ucuz yollu bir yer olduğunu anladım. 11

12 12

13 13

14 B... BİR ODA İSTİYORUM HAN AĞZINA KADAR DOLU, BİR TANE BİLE BOŞ YATAK YOK! HA TABİİ, BİR ZIPKINCIYLA YATAK PAYLAŞMAYA HAYIR DEMEZSENİZ BAŞKA! 14

15 BALİNA AVI İÇİN GELDİĞİNİZİ DÜŞÜNÜRSEK BU TARZ DURUMLARA BİR AN EVVEL ALIŞSANIZ İYİ OLUR. ASLINDA BİR YATAĞI İKİ KİŞİ PAYLAŞMAK! EĞER GERÇEKTEN BAŞKA ŞANSIM YOKSA AMA EN AZINDAN BU ZIPKINCININ KİM OLDUĞUNU BİLMEK İSTERİM YABANCI BİR ŞEHİRDE, BU DONDURUCU SOĞUKTA BAŞIBOŞ DOLANMAKTANSA DOĞRU DÜZGÜN BİRİYLE YATAK PAYLAŞABİLİRİM. DOĞRU? DÜZGÜN? BU ZIPKINCI EPEYCE ESMER BİR HERİF! BÖREK ÇÖREK YİYECEK TİPLERDEN DEĞİL ONUN TEK YEDİĞİ BİFTEK EH, PEKİ BURADA MI KENDİSİ? GECİKMEYE- CEKTİR! BELKİ KAFASINI SATMAYI BECEREMEDİYSE HEP BU VAKİTLERDE Mİ GELİR? HAYIR GENELDE TAVUKLARLA BERABER ERKEN YATAR, ERKEN KALKAR! KANLISINDAN! AMA BU AKŞAM SATIŞA ÇIKTI, BU SAATE KADAR ONU TUTAN NE BİLMİYORUM. 15

16 KA KAFASINI SATMAK MI? ŞİMDİ SİZ BENİ, BU ZIPKINCININ CUMARTESİ GECESİNİ KAPI KAPI DOLAŞIP KAFASINI SATMAYA ÇALIŞARAK GEÇİRDİĞİNE İNANDIRMAK İSTİYORSUNUZ, ÖYLE Mİ! EVET, AYNEN ÖYLE. BEN ONA ÇOK DEDİM, BURADA YAPACAK BİR ŞEY BULAMAZSIN, PİYASA DOYMUŞ ARTIK! NEYE DOYMUŞ? KAFAYA TABİİ!... ZATEN YETERİNCE KAFA YOK MU DÜNYADA? SAÇMALIK! BU BOŞ LAFLARLA BENİ İYİDEN İYİYE ÇAYLAK YERİNE KOYUYORSUNUZ HA?... AH! BENCE BU BİZİM ZIPKINCI KAFASI HAKKINDA BÖYLE İLERİ GERİ KONUŞTUĞUNUZU DUYSAYDI BİR ÇAYLAK GİBİ GÜZELCE PATAKLANMIŞ OLURDUNUZ! BENİ TAKİP EDİN! 16