Philipp Blom dan Cadı Kazanı. Sayı: 130. Yıl: 3

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Philipp Blom dan Cadı Kazanı. Sayı: 130. Yıl: 3"

Transkript

1 Aydınlık ÜLKÜ TAMER: Seçme özgürlüğüne de sygı duylım 4 MECİT ÜNAL: Zweig ve yıldızın prldığı nlr 5 KAYA ÖZSEZGİN: Çizgilerle Lenin ve ykın trih 10 TAYLAN KARA: Stnislw Lem i tnıyor musunuz 14 Yıl: 3 Syı: 130 Philipp Blom dn Cdı Kznı i t t e k r e t n e d e n ı r l ı c m n l n ı d y l k i d r, p u r Av

2

3 Aydınlık HALDUN ÇUBUKÇU 3 BAUDELAIRE, 'YAPMA CENNETLER', SÖMÜRGECİLİK VE BİR ÇAĞRI: Uyn rtık uykundn uyn esirler dünysı Bildiği, içinde olduğu bir dünynın, 'uyuşm'nın eleştirisini konfernslrındn oluşturduğu "Ypm Cennetler" kitbınd kurrken Budelire, lt bşlığını "Şrp ve Esrr Üstüne - Bireyselliği çoğltm rçlrı olrk bir krşılştırm koyuyordu. Nrkotiği dilimizde uyuşturucu ile krşılıyoruz. Uyuşmk fiilinden. İşlevleri uyutmk, uyuşturmk oln ve kullnıcısını bşlrd prlk görmelere, renklere boğn, snrılr içinde gerçekliği yitirten kçış kimysllrı. Esrr gibi, ki ot diye kullnımd dh çok, kullnıcısı için bir tükenmişlik, kişilik şınmsı yrtırken, beyni de dumur uğrtn mddelerin bğımlısı. Müptezel, keş gibi şğılnm içeren krşılıklrl nılırlrdı bir zmnlr, şimdi junkie deniyor. Tütünden dh z zrrlı olduğun dir yygın 'leni illegl propgnd' kmpnylrı, büyük kitlesel söylenti reklmlrıyl ve pçıktır ki gizli servisler ve dünynın her ynınd polis mrifetiyle tükettirilmektedir. Bşt gençler olmk üzere muzzm bir kitle eroin, kokin, lsd, son zmnlrın belsı bonzi vb. kimysllr kullnımıyl gerçeklikten, dolyısıyl yşmı kvrmktn ve müdhil olm kudretinden yoksun kılınıyorlr. Kynğınd d şeritçı, bölücü örgütler, mfylr; kr pr bronlrı ve en kirli devletlerin en kirli birimleri bulunur. Kâr onlr gider. Kullnıcılrın özellikle entelektüel bölümü ve kendilerini muhlif olrk dlndırn ve muhlif, lterntif yşm biçimi ürettiklerini düşünen iyi eğitimli nice genç de; ki onlr tm d bu Bireyselliği çoğltm rçlrı nın tüketicileri, slınd bu örgütlerin bğımlı hle getirdiği tortulr, cesetler olrk bizlere klır. Emperylist-kpitlist dizgedeki hiçbir devlet bununl gerçekten mücdele etmez; yer yer ve zmn zmn eder görünür sdece. Çok önemli gelir klemlerinden biridir. Dh d mühimi, kitlesinin en önemli ve slınd en uynık olmy ytkın kesimini uyuşturmkt elbetteki nice yrr görür. Aklı bşınd bir devlet, vrlığını sl esrr lışknlığıyl birlikte yürütemez. Esrr insnı ne svşçı ypr, ne de yurttş. Gerçekten de, sonund düşünsel ölüme ve hlk bozukluğun vrck oln, vr oluşun temel koşullrını bozmk ve yetilerinin çevreyle kurmuş olduğu dengeyi yıkmk eylemi, insnoğlun ysklnmıştır. Yönetilenleri yozlştırmkt çıkr umn bir yönetim olsydı, esrr bğımlılığını desteklerdi elbet knısınddır Budelire. Emperylist devlet ise Budelire'yi çığ düşürerek, Hollnd ve benzeri yerlerde ysl; serbest bırkrk, diğer pek çok yerde ise görmezden gelerek, el ltındn teşvik ederek insnı svşçı lığındn, yurttş lığındn çıkrrk döküntü hline getirir. Ahlki zf, itirz, isyn ve dlet düşüncesinin yitimiyle bşlr. Her çğd yygındı belki. Tiryk fyon nlmın geldiğine göre Tiryki Hsn Pş dn IV. Murd kdr en üst düzeyde de krşılık buluyordu bizde ve her yerde. En önce yönetici sınıf çürür, blık bştn kokr ve tffün şm şm lt yyılır. Trihin en şğılık svşı Oys Budelire'nin Aklı bşınd bir devlet, vrlığını sl esrr lışknlığıyl birlikte yürütemez derken işret ettiği Avrup devletleri dünynın en hlksız devletleri olrk ve dünynın gelmiş geçmiş en iğrenç gerekçeli svşını o dönemde Çin'e çmışlrdı. XIX. yüzyıl sonlrınd Çin in dünynın en büyük dışstımcısı olduğu ifde edilir. Bşt Snyi Devrimi nin İngiltere'si olmk üzere Avrup y porselen, ipekli, çy, değerli mdenler, bhrt vs. stıyor m krşılığınd hiçbir şey lmıyordu. İngiltere, bütçe çığını kptmk için tek çre olrk Çin hlkını fyon lıştırm çözümünü buldu. Sömürgelerinde üretilen fyonu sömürgeleştirmek istediği Çin'e stcktı. Bir tşl kç kuş... Sömürge hlklrı onlrın çıkrı için fyon yetiştirecek, yetiştirdikleri fyonl uyuşck, sömürge yönetimi dh z belyl krşılck ve yönetmek koly hle gelecek, onlrın yetiştirdiği fyonl Çinliler bğımlı hle getirilecek, uyuşck ve dünynın serveti ltın İngiliz Krllığı'nın hzinesine kcktı. İngiltere Krliçesi Victori sevimsizi Frns yı d ynın çekerek Çin'e svş çtı, Çin'in fyon stın lmsı için. Çin yenildi, hlkı keş durumun düşürüldü ve Btı kzndı. Ypm Cennetler Chrles Budelire Çev: Ykup Şhn, Telos, 236 sf. HHH 1848 Devrimi ne ktıln Budelire, kendi zihninin sömürgeci, oryntlist briktlrını yıkmmıştı. Öyle ki, Türklerin, Mısırlılrın, Çinlilerin vd.nin uyuşmy ytkınlığındn ve özellikle Türkler deki lıklşm dn bhsedebiliyordu. Bunu yprken de... fyonun bir İngiliz beyninin yetilerini uyuşturmy elverişli olup olmdığını okuyucunun nlybilmesi için... cümleler kurbilecekti. Dhsı; her nsıls bir Mlezylı'y hizmetçi olmuş İngiliz'i, ki ezici çoğunlukt örneğin tm tersidir, krşılştırırken ve nlıyoruz ki bu tersinleme niyet çısındn elzemdir; söylenenlere bkr mısınız: Birbirine bkn bu iki insnın yüzlerindeki zıtlık, çok ilginç ve eğlenceli bir şeydi. Birinde, kişinin gururu okunuyordu (yni hizmetçide); öbüründe ise Asylı uşklık; biri pembe ve tze idi, öbürü, srı ve sbi Devrimi ne ktılmış mış d filn... Avrup merkezci bkış, dh o zmndn, sonrdn fşizmi 'müjdeleyecek' ırkçılık, pek çok ilericisinde bile bu denli çık seçikti. Oryntlizm, Avrup merkezcilik; z sonr emperylizmin şğı hlklr ve milletler hkkındki genel bkışını oluştururken, elbetteki bu kibirden çtlyn, esrrl uyuşmuş, frengiyle yozlşıp çürümüş beyinlerin, fşizmi yrtmsını d gerektirecekti. Kendilerini kendilerinden temizleyerek. Öte yndn, sözüm on esrrın etkilerine ve insndki thribtın krşı verilmiş bu konfernslr, kitpt d görüleceği üzre nsıl bir özendirmeye, kullnmyı teşviğe dönüşüyor, bkr mısınız:... slınd şiirin en doğl ve en temel biçimlerinden biri oln llegori, o çok ruhni tür, esrikliğin ydınlttığı bir nlyış içinde, ysl egemenliğini yeniden kznır. O zmn, esrr, büyülü bir cil gibi, tüm yşm yyılır; onu görkemli bir biçimde renklendirir ve bütün derinliğini ydınltır....esrrın sık sık şk işleri ile meşgul bir imgelemde, cı ve dert ile det yeni bir prıltı bile kznn, ttlı nılrı cnlndırdığı d trtışm götürmeyen bir gerçektir. HHH Burdn gelinir. Sonr çocuklrımız 'esrikliğin ydınlttığı bir nlyış', belki hiç ship olmdıklrı 'yeni bir prıltı bile kznn, ttlı nılr' edinmek için sokklrd çığlık çığlığ krizlere girerler, ltın vuruşlrl dmr dmr ömürlerini çürütürler ve dünynın kr pr bronlrının devletlerine cnlrı bedeli servetler kzndırırlr. İnsnlıktn çıkr, uyuşurlr. Am işte zvllı Budelire'in nlşılıyor ki çok d lgılymdn ktıldığı 1848 Devrimi nde ynı zmnd dünynın en güzel çğrısı, yine dünynın en güzel ezgilerinden biriyle uyuşturulmy çlışn büyük insnlığ bir silkinme dveti olrk sunuluyordu: Uyn rtık uykundn, Uyn esirler dünysı. Aydınlık Yyın Yönetmeni Hldun Çubukçu hlduncubukcu@hotmil.com Yzıişleri Müdürü Dml Yzıcı dml.yzici@msn.com Syf Sekreteri Ktkı sunnlr Görsel Tsrım Hkn Uğurluy İrem Hlıç, Elif Korkut, Deniz Toprk Hkn Uğurluy, Şener Soysl Shibi Andolum Gzetecilik Bsım Yyın Sn. ve Tic. A.Ş. Genel Müdür Cell Demirel Yönetim Yeri İstikll Cd. Dev Çıkmzı No:3/3 Beyoğlu / İstnbul Tel: / / Fks: Genel Yyın Yönetmeni Mustf İlker Yücel Sorumlu Müdür Murt Şimşek Tüzel Kişi Temsilcisi Metin Aktş Reklm Servisi Reklm Gurup Bşknı Synur Okuroğlu synur@ydinlik.com.tr Reklm Müdürü Kmile Krkdılr kmile@ydinlik.com.tr kitp@ydinlikgzete.com Bskı: Andolum Gzetecilik Bsım Yyın Sn. Tic. A.Ş Oruçreis Cd. Remzi Özky Sok. No:16 Bhçelievler / İstnbul Tel:

4 4 ÜLKÜ TAMER Aydınlık Seçme özgürlüğüne de sygı duylım Jen-Jcques, Henner Gündemden hiçbir zmn inmeyen bir eğilim vr. Antolojilere yöneltilen eleştiriler sürüp gidiyor. Bu eleştirilerin bzılrı sldırı boyutun ulşıyor. Benzer sldırılr dh önce de neredeyse her ntolojiye yöneltilmişti. Özellikle Memet Fut ın ntolojisi kimileri trfındn yerden yere vurulmuştu. Şiir ntolojisi hzırlmk, şiir yzmktn bile çetin bir iş... Hele ülkemizde! Bşk ntolojilerden mkslnmış prç lrl bir çırpıd yeni ntolojiler hzırlynlrdn söz etmiyorum. Vzgeçilmez şiirler elbet olck. Sözgelimi, bir Türk şiiri ntolojisinde Yhy Keml in Erenköyü nde Bhr ı, Drns ın Olvido su, Nâzım ın Krlı Kyın Ormnınd sı gibi... Am sdece ve sdece o vzgeçilmez lerle doldurulmuş ntolojiler kitplık rflrını fuzulî işgl den bşk ne işe yrıyor? Trihe bkın, yşdığı dönemde göklere çıkrılmış bzı yzrlrın bugün dlrını bile htırlyn yok. Y d kıyıd köşede klmış, küçümsenmiş, hor görülmüş, gülünüp geçilmiş bir şirin şiirleri şimdi dilden dile dolşmkt İki örnek vereyim önce: Ülkemizde de çok stıln Tvuk Suyun Çorb kitbını hzırlyn Mrk Victor Hnsen ile Jck Gnfield, ypıtlrını bir yyıncıy kbul ettirinceye kdr kl kryı seçmişlerdi. Kitp 33 yyınevi trfındn geri çevrildi. Sonund Helth Communictions yyınevinin shibi Peter Verno ypıtı yyımlmyı kbul etti. 20 bin strım diye düşünüyordu yzınd yyımlnn Tvuk Suyun Çorb, bir y içinde en çok stn kitplr listelerine girdi. Bugüne kdr d 35 milyonun üstünde stış yptı. İkinci örnek ise hs edebiyt tn. Jmes Joyce un öykü kitbı, Dublinliler (Dubliners) edebiyt değeri tşımdığı gerekçesiyle, 22 yyıncının mssındn dönmüştü. Yzrın bşvurduğu 23. yyınevi, Grnt Richrds, gönülsüzce de ols, kitbı yyımldı. Joyce un değerini neredeyse herkes kbulleniyor bugün. Dublinliler ise 20. yüzyılın en önemli öykü kitplrındn biri olrk tnımlnıyor. HHH Edebiyt değerlendirmesinde nsıl nesnel olunur, benim klım ermiyor. Çok kişi kendi ölçüsünü kuyumcu terzisi snıyor, onun doğruluğun, kesinliğine innıyor. Trihe bkın, yşdığı dönemde göklere çıkrılmış bzı yzrlrın bugün dlrını bile htırlyn yok. Y d kıyıd köşede klmış, küçümsenmiş, hor görülmüş, gülünüp geçilmiş bir şirin şiirleri şimdi dilden dile dolşmkt. İnsnlr göre ölçüler değişiyor. Bu bir yn, insnlrın kendi ölçüleri bile değişebiliyor. Bugün beğenmediğiniz bir ypıt, bir de bkıyorsunuz yrın bşucu kitbınız olmuş. Bir sntçı dilediğini, dilediği gibi yzr. Kimse klkıp on Niye böyle yzdın? diye hesp sormz. Bun hkkı yoktur. Beğenmemek, sevmemek, eleştirmek hkkı elbette vrdır. Am kendi dın konuşur. O ypıtı vrsydığı ortk ölçülere göre değerlendiremez. HHH TEBESSÜM MOLASI HHH Antolojileri ikiye yırıyorum ben. Memet Fut ınki, Mehmet H. Doğn ınki, Refik Durbş l Abdullh Özkn ınki, Asım Bezirci yle Keml Özer inki, Atol Behrmoğlu nunki gibi ciddi bir çlışmnın, bir emeğin ürünü olnlr... Bir de, elde mks, bşk ntolojilerden yküstü derlemeler... İkinciler beni ilgilendirmiyor. Am ötekilerin kitplığımd her zmn yeri vr. Hzırlynın seçimine ktılırım y d ktılmm, o benim kendi kişisel görüşüm, özel değerlendirmem olur. Birtkım sözde nesnel ölçüler le onlrı ydsımy klkrsm, svunduğum düşünce özgürlüğü nü de ydsımış olurum. HHH Bir ntoloji hzırlıyorsunuz. Nesnel olcksınız. Peki m nsıl? Hngi ölçülere göre? Genel knıy göre mi? Bunu nsıl sptycksınız? Abdülhk Hâmit bir zmnlrın şir-i âzm ıydı. Şimdi mizh dergilerine konu oluyor. Şirin, şiirin değerini ölçecek bir rç vr mı? Yygınlık mı bu ölçü? Okunur olmk mı? Ece Ayhn ı tek şiirle geçiştirirken Yılmz Erdoğn otuz syf mı yırcksınız? Bu yüzden, belirli bir çb sonucu hzırlndığı belli oln ntolojilere yönelik eleştirilere (somut ynlışlr y d dedikodulrdn kynklnn bilgilendirmeler dışınd) ktılmıyorum. Derlemeyi ypn, gönlüne göre ntoloji hzırlybilir diye düşünüyorum. Seçimi kendi kişiliğini elbette ynsıtcktır. Beğenirsiniz, beğenmezsiniz, orsı size klmış. HHH Antolojiyi hzırlyn d, herkes gibi, dilediği seçimi ypm hkkın shiptir. Kimilerinin sevdiği şirleri sevmek y d hiç beğenmediği şirleri beğenmemek zorund değildir. Özgürdür. Biz de onun seçimini beğenip beğenme- Ne söyledin? İkinci Düny Svşı ndn sonr Ezr Pound, fşistlerle işbirliği ettiği için tutuklnmış, önce cezevine, sonr d bir kıl hstnesine kptılmıştı. ABD li sntçılr, Pound un slıverilmesi için bir kmpny bşlttılr; Bşsvcıyl görüşmesi için şir Robert Frost u Wshington gönderdiler. Kıs süre sonr Pound serbest bırkıldı. Arkdşlrı, Wshington d ne dedin de sğldın bunu? diye sordulr Frost. Ne diyeceğim? diye güldü Frost. İçerideyken herkesin onunl ilgilendiğini söyledim. Bırkırsnız gündemden düşer, kimse yüzüne bile bkmz, unutulur gider dedim. mekte özgürüz. Am bu özgürlüğümüz onun özgürlüğüne sldırı hkkını bize vermez. Hele Antolojide neden şu şirler vr d şu şirler yok? diye sorm hkkını hiç vermez. Böyle bir seçim ypılırken elde gerçekten nesnel bir ölçü olsydı, zten tek ntolojiyle sorun çözülür, herkes de mutlu olurdu.

5 Aydınlık MECİT ÜNAL 5 GÜLDEN TERAZİ ZWEIG, YILDIZIN PARLADIĞI ANLAR VE EN KAPALI GÜNLERİNİ YAŞAYAN GÖKYÜZÜ Cevbı gelecekte nlşılbilecek soru Bir Politikcının Portresi elime geçtiğinde rutin hle gelmiş g lerden (çlık grevi) birindeydik. Siysi tutuklulrın iç yzışmlrınd sık kullndıklrı kısltmlrdn biri oln g de geçmeyen zmnı bir yn bırkmnın yollrındn biriydi o zmnlr okumk. Öyle ki, uyku ve okumnın en yoğun olduğu günlerdir. Uyuynlrl okuynlrın sessizliğini bozn, sdece, uzklrdn, derinlerdeki bir yerlerden gelen gürültüyle çılıp kpnn kpı sesleridir. Romndn ziyde, yeme-içmeyi büsbütün unutturn biyogrfi kitplrını tercih etmekle kendi kendisini sindirmeye çlışn mide ve bğırsk sistemimizi de koruyor olmlıydık... Zweig in ustlıklı nltımı ynınd Fouche nin okuynın midesine oturn portresi, kitbı hep klımd tutmmı sğlyn durum ykırı bir örnektir. Fouche, Büyük Frnsız Devrimi nin en önemli krkterlerinden biri, bir fırstçı ve entrikcı olrk sonrki her devrin egemenlerine en yryışlı dmıdır; krşı-devrim, tüm geriye kznımını büyük ölçüde bu figüre borçludur. Benzerlerine sık rstldığım Fouche, Zweig i de hep klımd tutmm ve onun hümnizminden etkilenip esinlenmeme de neden olmuştur büyük ölçüde. Hümnizmin cnlı örneği Stefn Zweig 1881 de Viyn'd doğdu. Hyli vrlıklı, burjuv bir ileye mensuptu. Bbsı zengin bir snyici Viyn ve Berlin'de eğitim gören Zweig, gençliğinde Avrup d birçok ülkeyi dolştı. Birinci Düny Svşı nd svş ktılmyı, silh tşımyı reddedip svunm bknlığı rşivinde çlışmy bşldıys d dh sonr bu görevi de reddedecek, svşın sonun kdr Zürih te yşyck ve svş krşıtı eylemler içinde olcktır. Çok syıd deneme, öykü, uzun öykü ve romn dışınd, dh çok biyogrfi türündeki eserleriyle bilinen Zweig, ölümünün üzerinden yıllr geçtikten sonr hümnizmin tecessüm etmiş hli, cnlı örneği (Clive Jmes) olrk nitelenecektir. Edebiyt dünymızd dh çok Amok Koşucusu, Üç Büyük Ust: Blzc, Dickens, Dostoyevski, Kendileri ile Svşnlr: Kleist, Nietzsche, Hölderlin, Kendi Hytının Şiirini Yznlr: Kznov, Stendhl, Tolstoy gibi biyogrfik eserleriyle tnınn Stefn Zweig, neyi, kimi, nsıl nltırs nltsın, tüm ruhunu kplyn, kişiliğini oluşturn hümnizmi, bir orkestr prçsındki bs vurgu gibi sürekli duyduğumuz müstesn yzrlrdn biridir. Ylnız bu vurgu yumuşk, içli ve bzen büyük bir umutl güçlense de yer yer umutsuzlukl doludur. Zweig şu nedenle de müstesn; Birinci Düny Svşı nı yşyn, Almny d fşizmin iktidr gelişine tnık oln, kitplrı ykıln yhudi sıllı Zweig, İkinci Düny Svşı yl dünynın içine yuvrlndığı uçurum dh fzl dynmyıp, 22 Şubt 1942'de Rio de Jneiro'd eşi Lotte ile birlikte intihr edecektir. Gemiler krdn yürümese Zweig i şimdi durup dururken değil- htırlmm Deniz Bnoğlu nun çevirerek yyımldığı Yıldızın Prldığı Trihsel Anlr (Yordm Kitp) dlı eserinin vesile olduğu ilinti kurmm yol çn şeyler. Yıldızın Prldığı Trihsel Anlr d on dört yşnmış gerçek öykü bulunuyor. Zweig, çok bşk bir mercekten bkrk nlttığı bu on dört gerçek öyküdeki sntçı, siysetçi y d mcercı oln khrmnlr, olyd dvrndıklrı gibi dvrnmslr ne olurdu sorusunun cevbını bulmy çlışırken, bir yndn d, bize, o trihsel krr veriş y d veremeyiş nının snt-edebiyt y d dünyinsnlık trihindeki önemini vurgulmy, hissettirmeye çlışmktdır: Ftih, 29 Myıs 1453 gecesi gemileri krdn yürütmeye krr vermese Konstntinopol İstnbul olur muydu? Geçirdiği felç beynine dynn Hndel, Achen deki kplıclrd, dehşete düşen doktorlrının gözü önünde günde dokuz st sıck suy girmese, yeniden müziğe dönüp o unutulmz eserleri yrtbilir miydi? Kendisinden deflrc küçük, torunu yşındki genç kız şık Genç Werter in Acılrı yzrı, büyük şir Goethe, 5 Eylül 1823 te bşldığı Krlsbd- Weimr rsındki bir hftlık yolculuk sırsınd bu şkı şiire döktüğü Mrienbd Ağıtlrı nı yzms Fust ulşbilir miydi? Dostoyevski ve rkdşlrını kurşun dizilerek ölüme mhkum eden mhkeme krrı, tm infzın gerçekleştirileceği n, yni mermiler nmluy sürülmüş, prmklr tetikte teş emrini beklerken çrın tlimtıyl ffedilmese düny edebiytı Ecinniler, Suç ve Cez, Krmzov Krdeşler olmksızın kimbilir ne denli eksik klırdı. Y d Lenin, leyhte oluşck her türlü propgndy krşın o kurşun mühürlü vgon binmese dünynın yrıy ykın bir bölümü uzun yıllr sosylizmi yşybilir miydi? Kitpt yıldızın prldığı n ı kçırn khrmnlrın d minytürleri vr. İngilizler izin vermese Biz bu tür bir soruy kendi uzk ve ykın trihimizden de yıldızın prldığı syısız nlr bulrk cevplr rybiliriz. Örneğin İngiliz İşgl Komutnlığı Mustf Keml Pş ve rkdşlrının Andolu y geçişine izin veren mührü bsms ne olurdu sorusun verecek pek çok cevp bulbilsek de, içlerinden hngisinin ötekilere göre dh gerçek olcğın hiçbir koşuld krr veremeyiz. Üstelik bu soruyu kurtuluş mücdelesinin syısız nı için de sorbilir ve olsı cevplr bulbiliriz. Gelecekte nlşılbilecek cevp Zweig in Yıldızın Prldığı Trihsel Anlr dki on dört trihsel minytür den esinle, ben hli hzırd bizim için çok dh güncel bir yıldızın prldığı y d söndüğü n ilişkin cevp rycğımız bir soruy kf yormmız gerekeceği knısındyım. O soru şudur: Acb geçtiğimiz Cumhurbşknlığı Seçimleri nde kimin yıldızı prldı ve ykldı d, kim slınd yıldızı prldığı hlde göremeyerek büyük bir trihsel nı kçırdı? Bun kesin, mtemtik bir cevp belki yıllr ve yıllr sonr verilebilir nck. Bugünden kesin oln sdece şudur; bir projenin prçsı, o projeye krşıt/lterntif olmz! Ekmeleddin İhsnoğlu nun dylığı projenin en önemli yğı idi ve bunu göremeyip o değirmene su tşıynlrın şimdi içine düştükleri hyl kırıklığındn d büyük bir utnç içinde olmlrı beklenir. Örgütlü y d kendiliğinden, projeye kökten ve kısmen krşı çıknlr ise, bu büyük sorunun doğruluğu yine nck gelecekte nlşılbilecek en önemli ve tek doğru cevbıdır. Yıldızlrının fzl prlk olmmsı, yın on dördünde bulunmsın krşın, gökyüzünün en kplı günlerini yşmsındn. Yıldızın Prldığı Trihsel Anlr (14 Trihsel Minytür) Stefn Zweig Çev: Deniz Bnoğlu Yordm Kitp, 320 s. Zweig in Yıldızın Prldığı Trihsel Anlr dki on dört trihsel minytür den esinle, ben hli hzırd bizim için çok dh güncel bir yıldızın prldığı y d söndüğü n ilişkin cevp rycğımız soruy kf yormmız gerekeceği knısındyım. O soru d şudur: Acb geçtiğimiz Cumhurbşknlığı Seçimleri nde kimin yıldızı prldı ve ykldı d, kim slınd yıldızı prldığı hlde göremeyerek büyük bir trihsel nı kçırdı?

6 6 M. SALİH KURT Aydınlık BABİL BALIĞI Tek bşın I. Düny Svşı'nı çıkrn dm Thoınton un öyküsü iki lnd okuyucuyu yklmy muktedirdir. İlk olrk geçmişe yönelik pişmnlıklr evrenseldir ve geçmiş olylrı ikinci kez gözden geçirmek her okurun kendisiyle bğdştırbileceği bir şeydir. Okur yönelik ikinci bşrıys, n krkter Thoms un yrtımıyl ilintilidir. Herkesçe sevilebilecek, kibr, gelecek vt eden, hyt krşı güzel bir bkışl hrmnlnmış entelektüel birikimiyle de bir beyefendi portresinin krışımı, mslsı bir çocukluk ve feylesofy toprklrınd keyifli bir keşfin hrmnınd sunulur John Thoms'un Felketlerle Dolu Muhteşem Hikyesi In Thornton Çev: Tuğçe Ayteş Tekin Yyınevi, 327 s. Bir kez dh ynı yoldn gitmeyeceksen, dönüp de rkn bkm. Henry Dvid Thoreu Avustury-Mcristn Arşidükü Frnz Ferdinnd 1914 yılınd Sırbistn'ın bşkenti Belgrd'ı ziyret eder. Bu ziyreti sırsınd pek çok suikst girişiminden yr lmdn kurtulur. 28 Hzirn 1914 günüyse rbsıyl Srybosn sokklrınd ilerlerken, Sırp suikstçı Gvrilo Princip'in sldırısıyl ölür. Bunun üzerine Avustury-Mcristn sldırıdn sorumlu tuttuğu Sırbistn' svş çrk I. Düny Svşı'nın çıkmsın neden olur. In Thornton'un kurgu romnı John Thoms'un Felketlerle Dolu Muhteşem Hikyesi, suikstın gerçekleştiği gün Frnz Ferdinnd'ın rcını süren kurgu krkter John Thoms'u konu lır. Srybosn'd dünyy gelen Thoms, önceki çocuklrı ölen bir ilede mucize çocuk olrk dünyy gelir. Zeki ve gelecek vdeden bir öğrencidir. Küçük yşt strnçt ustlşır. Yzılı edebiytın içinde keşiflere ve okum serüvenlerine çıkr. Gelgelelim bir rbyı geri geri sürecek kbiliyettense yoksundur. John Thoms, Ferdinnd'ın rcını sürmektedir ve suikstın gerçekleştiği gün, htlı bir dönüş yprk Ferdinnd'ı ve hmile eşini suikstçının önüne çıkrır. Bir domino etkisine ship olylr zincirinin bşınd bulunn bu htlı dönüş, Thoms'un bilincine işler. Artık her ölümden kendini sorumlu tutck ve pişmnlıkl kvrulcktır. Thornton un öyküsü iki lnd okuyucuyu yklmy muktedirdir. İlk olrk geçmişe yönelik pişmnlıklr evrenseldir ve geçmiş olylrı ikinci kez gözden geçirmek her okurun kendisiyle bğdştırbileceği bir şeydir. Okur yönelik ikinci bşrıys, n krkter Thoms un yrtımıyl ilintilidir. Herkesçe sevilebilecek, Keml Sunl filmlerinin sflık ve niflikle kıvrnn genel krkter tiplemesiyle, kibr, gelecek vt eden, hyt krşı güzel bir bkışl hrmnlnmış entelektüel birikimiyle de bir beyefendi portresinin krışımı, mslsı bir çocukluk ve feylesofy toprklrınd keyifli bir keşfin hrmnınd sunulur. Özetle Thoms, ziydesiyle sevilebilecek bir krkterdir. Rhtsızlıklr Gelgelelim kitbın tm olrk işlemekte zorlnn prçlrı bulunmkt. Öncelikle Thoms krkterinin yrtımınd gösterilen titizliği romnın diğer krkterleri için söylemek mümkün değil. Bu tutum, eğer hikye 1. tekilden nltılıyor olsydı ki ben romnın bireysel bir öyküyü dh fzl tşımsı nedeniyle birinci şhıstn ktrımını dh doyurucu bulurdum- oldukç işlevsel bir hl kznbilir, Thoms un dünysın ve duygudurumun geçişe ğırlık verilmesi sebebiyle de edebi niteliğini rtırbilirdi. Fkt, tercüme eserlerde mecburen krşılştığımız di dı geçmiş zmn ekli fiillerle boğuln bir 3. tekil nltımınd ne yzık ki romndki diğer krkterlerin silikleşerek mekndn ve kurgudn uzklşmsı bir nitelik sorunu orty çıkrıyor. Bu sorun özellikle de diğer krkterlerin eksikliğinde meydn gelen fzl syıdki tesdüfi olyın ki slınd burd temel meselesi tesdüfler üzerine kurulu bir romnın kurgu ypısınd tesdüflerin fzlc bulunmsını eleştirmediğimizi belirtelim- rsınd hlihzırd bir yzr ve üst kurgucunun vrlığını fzl belirgin kılıyordu. Yzr kitbın içerisine bu hliyle fzlc dhil oluyor, okurl rsın giriyor, kurguyl bütünleşmesine engel teşkil ediyordu. Okur olrk beni rhtsız eden bir bşk şey yeni milenyuml birlikte pek çok yzrın istemsizce tutulduğu bir slgın hstlıkl lklı; kurgulrını sinemnın oyuncğı ve yn ürünü olrk görmeleri Kitpt Thoms çevresinde şekillendirilen ve essen okumsı oldukç keyifli oln pek çok done ne yzık ki kitpt bir bütünlüğe vrmktn, ikinci kez krşılşmktn ve oly örgüsüne dhil olmktn uzk. Bir bşk deyişle kitbın bölümleri, belki de ilerde filme çekilmesi de rzulnrk (böyle bir çlışmdn memnuniyet duyrk zevkle izleyeceğimi de inkr edemem) film shneleri şeklinde yzılmış gibi görünüyor. Merk uyndırn birkç verinin sırlndığı, krkterle özdeşleşmenin dım dım ilerletildiği, okuru değil dh çok seyirciyi esere ykınsyck bir dolu olylr zinciri şeklinde bir sunum, bu uynıklığın frkın vrck okur için oldukç itici bir yzım yöntemi. Gelgelelim yzrın bütünde oldukç eğlenceli bir okum sunduğu, özellikle n krkterine kttığı detylrın syf çevirttiren ve her syfsınd gizliden gizliye rtn bir pişmnlığın tvn yttığı yrı tuhf yrı komik bir mcery yol çtığını belirtelim. Kitptki bir bşk güzel unsur oln yzrın mizh nlyışının ise metinlerin ltınd yüzen klsik İngiliz mizhıyl, erken dönem slp-stick komedinin rsındki bir denge üzerinde kurulu olduğunu belirtelim. Kurgu ve yzınındki sorunlr rğmen okunulduğun pişmnlık duyulck bir romn değil eldeki. Tersine yzrokur için de snırım inceleme nlmınd nelerin bir kurgud çlışıp nelerin çlışmdığın dir oldukç güzel ipuçlrı içeren bir romn. Aykt klnlr John Thoms'un öyküsü klsik edebiyt eserlerine de göndermelerle dolu ve bu tnımlmlr çoğunlukl bir eseri keşif mcersı olrk sunuluyor. Yzr, her bölümde kullndığı lıntılr ve gerek bilim, gerek düşün, gerek snt trihinden çıkrrk metne eklediği prçlrl entelektüel bir pnyır yeri hzırlmış. Bu d ynı zmnd n krkteri Thoms d bir ry getirdiği niflik ve entelektüel zrfeti kurgusun d ynsıtmnın, bir bkım romnın dil ve nltımını d çevrelemek istediği krkterle bütünleştirmenin güzel bir örneği. İlk romn denemesinden geçer not ln Thornton un ikinci ve henüz yurt dışınd d yyınlnmmış oln The Deth nd Life of Grim Reper romnınd d ne sunmuş olbileceğini bir okur gözüyle merk ediyorum. Ve bu d iyi bir şey Çevirmen Tuğçe Ayteş de ortlmnın üstünde bir tercüme sunmuş. Ufk tefek sorunlr okumyı bltlmdığı için göz rdı edilebilir. Örneğin, kitbın henüz bşındki çevirmen notund, "ghoul" kelimesinin yygın kullnıln krşılığı "mezr hırsızı" değil hortlktır. Kelime slen Arpçdn gelme bir kelimedir ve Türk mitolojisine ykınsnırs, benzeri olrk "Kulbstı" ile krşılşılır. "Gulybni" de yine olumlu bir tercümedir. Bun benzer birkç ufk tefek ht nzr boncuğu olsun. Tuğçe Ayteş'in dının kpkt olmmsı ise üzücü. Snırım gözden kçmış. Kitp üstünde, yzrı ve editörü kdr emeğe ship çevirmenlerin kpktn mhrum edilmemeleri gerektiğini htırltlım. Kitplr özlemimizin giderek rttığı yz ylrınd (Eylül, gel rtık!) keyifli bir okum için tvsiye olunur. Hfty görüşmek dileğiyle...

7 Aydınlık NİHAT ZİYALAN KANGURUCA AYDINLIK GÜNLER 7 PANTER EMEL - ELİF SOFYA DİK ÂLÂ - PEK ÂLÂ Elif Sofy nın son kitbı Dik Âlâ üstüne (YKY Hzirn 2014) yzrken, önceki iki kitbını çıkrdım kitplığımdn. İlk kitbı, Ters Düşünce yi yeniden okurken (Yskmeyve Yyınlrı, 2005) şiiri hkkınd bklım ne demişler diye internette dolştım. Şirin yrttığı bir khrmn olrk gördüğüm Fedor u, ünlü bir eleştirmenin Dostoveyski yle bğdştırdığını okuyunc dynmyıp kendisine internet üstünden yzdım: Ters Düşünce de Fedor un, Dostoyevski yle bğdştırılmsını tuhf buldum. Büyük sözler etmek için gereksiz bir ykıştırm gibi geldi bn. Fedor, şirin tıpkı bir romn krkteri gibi; şiirlerini onun üstünden ördüğü, düzene krşı bir kılıç! Muhlif, kbullenemeyen, sözcüklerle beslenen bir hddini bildirme ustsı! Şirin khrmnı. Ynılıyor olbilirim. Sizce Fedor, sırf bölümleri bğlyn bir Dostoveyki ögesi midir? (4 Ağustos 2014) Evet Fedor, tmmen benim khrmnım ve Dostoyevski ile hiç ilgisi yok. Böyle bir bğlntı kurulmsı bn d grip gelmişti çıkcsı. Fedor lr ynı dönemde yzdığım her biri diğerinden bğımsız şiirlerdi ve frklı dergilerde yyınlndılr. Anck kitp oluşturm şmsınd, dizilişleri itibriyle snki bölüm bşlığı gibi bir konum d üstlendiler. Aslınd her biri tek bşın şiirdir. Çok sevindim, bu çıklm fırstını bulduğum için. Bu zorlm Dostoveyski ilişkisi beni de rhtsız ediyordu. (Elif Sofy, 5 Ağustos 2014 İstnbul) Pnter Emel den Elif Sofy y mirs SEÇTİĞİM ŞİİRLER Ötekiler - Gökben Derviş - Hyl Dergisi, Temmuz-Ağustos 2o14 Yeşilçm oyunculuğum sırsınd tnımıştım rtist Emel Yıldız ı. Setlerdeki kişilikli tvırlrındn ötürü on hyrnlık duynlrdn biriydim. Pnter Emel diye Öküz dergisinde hyvn hklrını svunn yzılrı ve doğyı yğmlyn, hyvnlr eziyet edenlerin önüne zıpkın gibi kendini tn kişiliğiyle hyrnlığım ktmerleşip durmuştu. Şir Elif Sofy, Pnter Emel in kızıdır. Şiirlerinin knınd nnesinin kişiliği tüten bir şir. Düzensiz (Pn-Heves 2010) dlı ikinci kitbındki şiirlerin, dı gibi düzensiz, uyumsuz bir tınısı vr. Uygrlık kisvesi ltınd doğyı ve hyvnlrı ktledenlere krşı çıkn şiirler : Şiirim de doğl olrk, zihni işleyişim ve yşdığım tercihler üzerinde yürüyen gündelik hytın orgnik bir prçsı, bu nedenle uygrlık ve insn krşıtı tvır yzdıklrımı şekillendiriyor. (Ücr-50 deki söyleşiden) Düzen ve süreklilik, neye ilişkin olurs olsun bir iktidr lnı oluşturur. Bu d yşmı ve cnlılığı bskılyn, zmnl yok eden bir özelliktir. Oys düzene uymyn tüm dvrnış biçimleri, bir yrtıcılık brındırır. Doğd işler böyle yürür; evrim, değişim, dönüşüm hep bir kırılm ve sıçrm enerjisiyle orty çıkr. Küçük ölçekli bir spm, devs boyutlrd bir yenilik yrtbilir. Şiir bu noktd verili olndn ne kdr uzklşırs, o denli yeni olck, o denli yrtıcılık brındırcktır. Düzenin oluşturduğu tüm iktidr biçimlerini yok etme iddisınd olck ve bunlrı thrip gücü tşıycktır. Şiiri, dilin de sınırlrını şm, dizgesini bozm, böylelikle lgı klıplrını srsm etkisine ship bir ypı olmsı yönünden çok önemli. (Aynı söyleşiden) Dik Âlâ dki şiirlerin tmmınd nnesinden ldığı genetik değerlerin bskın olduğunu gördüm ve hissettim. Görünen köye kılvuz istemez de, hissettim ne oluyor? Çünkü Elif Sofy şiirin yyını gererek muhlifliğini ypıyor. Çoğu şiirleri kplı, soyut gibi görünse de, sezgiyle lgılnn bir tem vr. Sözcük oyunlrın bşvurmuyor, şiir için zorlmıyor kendini, smimiyeti, içtenliği yetiyor derdini dökmeye. Sorumluluk duygusu tşıyn şirlere özgüdür dertlenmek. Gücün krşısınd pısmıyor, dişini şiiriyle gösteriyor. Pnter Emel in kızın ykışn bir duruş. Üstüne üst bş niyetine / Devlet giydirilen hritlrd / Ölüyors ğçlrın kuşlrı / Hışımlr kuşnıp / Kuşlrl dil dökerek / Am hep zr trk / Zr prlyrk / Dü şeş düşerek / Mslrd uçuşn Süleymn Msllrıyl / Kuruln heybetli kumrdn / Bk bir oyulm hissi bırktın hvy / Hl duruyor kuşlrın kuşkulrı ksktı // Bu çok çprşık bir / çrpışm meselesidir / Y sulrın tş yrdığı hızl / Dmr kopr kn kyr- Akıl y d tefe koyr insnı / Sosyl soslu telşlrl / Kuşlrın seslerine sığınır / Şiiriyle şkıyn şen şur. (Çrpışm Meselesi nden) Bu şiirde gücün foysını yüzüne vururken, gül bülbül şiirleri yzrk otuzbuçuk çeken şirlere de giydiriyor. Altı bölümlük Dik Âlâ nın her bölüm bşını Anit Sezgener in deseni nlmlndırıyor. Dikkt ederseniz süslüyor demedim. Uygrlık ykıştırmsı ltınd doğyı kemirenlere, bir vmpir gibi insni değerleri emenlere krşı Sezgener de desenleriyle meydn okuyor. Kitptki her şiir hkkınd sizlerle dertleşmek isterdim. Elif Sofy nın kurulu düzene; uygrlığın shteliğine, sınırlr, gücün etiketleyen indirgemesine, doğyı ve hyvnlrı cımsızc sömürenlerin düzenine şiiriyle çomk sokm huyu vr. RAHATSIZ EDEN BİR ŞAİR! Dh ilk şiirle şirin derdine ortk olmk okuyn onur ktr bence. Bilinç çn, yşmın ship çık diyen, frkın vrdırn bir şiir dmrı. Ali İsmil şiiri Tksim Gezi Direnişi için, o heyecnı yüreğinde hisseden, direniş uğrun cnını yitiren 6 CAN ın simgesi oln Ali İsmil şiiri: Ben sn bir yvnın düştüğü yerden / Snki dlındn / Bkıyordum gözleri büyük / Uysl bir hyvn huyund / Beni görmemişsin gibi gördün / Yndn ve krşıdn / Bir ses sıçrıyordu sulrdn / Bşındki dik duruş- Göğsündeki kekik dlı / Kırılmdn kldın öylece // Şimdi bir ok fırldı fırlyck / Şimdi dğlr ptldı ptlyck / Onun için yere iyi bs / Aslınd biz hızl ölüyoruz / Senin gibi senin kdr ölüyoruz // Biliyoruz ki ölmek Ali İsmil / Drbelerin kuvvetinden bğımsızdır / Kurumlrınd kmunun- Bunun için gömmek gerek / Devletlerin krnlığını / kumsllrın kumun. Sevgili Pnter Emel, iyi ki doğurmuşsun Elif Sofy yı. Şiirlerini senden ldığı muhlif mızrkl örüyor; ymuklrı, ymukluklrı delip duruyor. Elif Sofy HELAL OLSUN! Şir Elif Sofy, Pnter Emel in kızıdır. Şiirlerinin knınd nnesinin kişiliği tüten bir şir. Düzensiz (Pn-Heves 2010) dlı ikinci kitbındki şiirlerin, dı gibi düzensiz, uyumsuz bir tınısı vr. Uygrlık kisvesi ltınd doğyı ve hyvnlrı ktledenlere krşı çıkn şiirler Dik Âlâ Elif Sofy Ypı Kredi Yyınlrı 104 s.

8 8 9 Aydınlık FERHAN BAYIR tt e i n rk e te d e l n cı rı m ın n d y l Avrup, rdikl Btı düşünce trihindeki mterylist ve teist geleneğin tkipçisi Aydınlnm nın rdiklleri, özellikle hıristiyn hlkını ve kilise örgütlenmesini sert bir şekilde eleştirmişlerdi. Özellikle Holbch, Meslier in hıristiynlık krşıtı yzınını dini toplumsl hytın her lnındn çıkrtck şekilde ele ldı. Holbch, bilimsel gelişmelerin ışığınd doğ-insn ilişkisini çıklmk için hıristiynlık y d bşk bir dini inncın gerekmediğini dile getirirken, ydınlnmış bir toplum ilerlemek için her türlü yozlşmnın, eşitsizliğin ve cehletin kynğı oln dini şılmsı gereken bir engel olrk gördü hilipp Blom, sizleri Pris in Royle SintRoch sokğınd oturn Bron d Holbch in evine kşm yemeğine dvet ediyor. Krliçe usulü hindiyle bşlyıp fırınd Rouen ördeği ile devm eden birbirinden güzel Bordeux şrplrının eşliğinde geçen kşm yemekleri sizleri sdece gstronomi yolculuğun değil, ynı zmnd 18. yüzyıldki Aydınlnm hreketini soluycğınız entelektüel bir yolculuğ çıkrıyor. Hmburg doğumlu trihçi yzr Philipp Blom un Cdı Kznı; Avrup Aydınlnmsının Unutulmuş Rdiklizmi bşlıklı kitbı gündelik hikyeler ve nekdotlr rcılığıyl 18. yüzyıl gibi Philipp düny trihinin önemli bir döne- Blom mecine yn tutuyor. Slon kültürünün bşkenti Pris te üst düzey bürokrtlrı, soylulrı, hızl yükselen burjuvziyi, edebiytçılrı, filozoflrı, müzisyenleri kşm yemeğinde bir ry getiren birçok kibr ev shibi ve shibesi vrdı. Bron d Holbch in mütevzı slonunu diğerlerinden yırn en önemli şey ne menüsü ne de şrplrıydı; dönemin en rdikl ve devrimci fikirlerine ship misfirleriydi. Bşt Diderot ve Rousseu olmk üzere yozlşmış kiliseyi eleştiren rhiplerin, mutlk monrşiye düşmn bürokrtlrın, kendi sınıfının ritüellerinden bıkmış ristokrsi krşıtı soylulrın diğer bir değişle dönemin bütün kurum ve kültürünü kıysıy eleştiren ykırı' insnlrın bir ry geldiği yerdi Holbch ın evi. P Şekli dhi 'yıkıcı' oln nsiklopedi Holbch ın sofrsınd gerçekleşen kışkırtıcı trtışmlr bir nlmd o dönem üzerinde en çok konuşuln, okunn, snsürlenen kitplrın yzılmsını sğlyn kültürel iklimi yrtmıştır. Aydınlnm döneminin en görkemli eseri ve Diderot nun yirmi yılı şkın süren 17 ciltlik çlışmyl Frns nın ve bütün Avrup dki entelektüel ve bilim insnlrını seferber eden Encyclopédie si bu sofrd hyt bulmuştu. Ansiklopedi nin şekli dhi yıkıcı olcktı. Mdde bşlrını konulr Cdı Kznı (Avrup Aydınlnmsının Unutulmuş Rdiklizmi) Philipp Blom Çev: Fruk Akkuş Sel Yyıncılık, 388 s. Mdme Geoffrin slonund Mrivux, d'alembert, Helvétius, Diderot un d rlrınd bulunduğu Aydınlnm nın ve Frnsız Devrimi nin fikir bblrının toplntısı... (1755) Resim: Chrles Gbriel Lemonnier göre düzenleyen ve dini bir nlyışl ilhiyt, kilise trihi y d ristokrt ileler gibi konulr öncelik veren önceki nsiklopedilerin ksine, bir sözlük kesin suretle lfbetik sıry göre düzenlenecekti... Bu yöntem bütün konulrın krışmsı toplumsl hiyerrşilerin (hem sosyl hem kvrmsl nlmd) dh bştn yıkılmsı demekti. Prensler ile pezevenkler, kontlr ile kumrbzlr hepsi ynı hrfi, ynı syfyı pylşcktı. Bütün bilgi hritsi sil bştn çizilecekti. Gerçekten de Holbch ve rkdşlrı din, insn doğsı, birey-toplum ilişkisi, erdem, hz, özgürlük, dlet gibi bugün de güncelliğinden hiçbir şey kybetmeyen konulrı cesurc trtışıp gelecek kuşklr için yol hritsi çizmişlerdir. Blom, düşünce trihinin belki de en rdikl ve yrtıcı kvşk noktsını, filozoflrın mektuplrıyl, filozoflrın birbirleriyle ve çevreleriyle inişli çıkışlı ilişkilerini, onlrın gündelik hytlrındn nekdotlrı ve psikolojik motivsyonlrını irdeleyerek dönemin iklimini yrıntılı ve cnlı şekilde okur ktrıyor. Rdikl Aydınlnm y gidiş Blom un kitbınd merkeze koyduğu soru oldukç önemli: Aydınlnm nın rdikl kımındki filozoflr neden unutulmy terk edildi?. Btı düşünce trihindeki mterylist ve teist geleneğin tkipçisi Aydınlnm nın rdiklleri, özellikle hıristiyn hlkını ve kilise örgütlenmesini sert bir şekilde eleştirmişlerdi. Özellikle Holbch, Meslier in hıristiynlık krşıtı yzınını dini toplumsl hytın her lnındn çıkrtck şekilde ele ldı. Holbch, bilimsel gelişmelerin ışığınd doğ-insn ilişkisini çıklmk için hıristiynlık y d bşk bir dini inncın gerekmediğini dile getirirken, ydınlnmış bir toplum ilerlemek için her türlü yozlşmnın, eşitsizliğin ve cehletin kynğı oln dini şılmsı gereken bir engel olrk gördü. Diderot ise, dh çok edebiyt eserleri ve denemeleriyle hıristiynlığın hlki temellerini hedef ldı. Hristiynlığın insnın ilk günh ı işlemesine neden oln rzu ve şehveti ysklmsı ve bedeni bu dünyd çile çekmesi gereken günh meknı olrk görmesine krşın Diderot, rzu ve şehveti insn doğsının en temel dürtüsü olrk ele ldı. İnsn rzulrın krşı svşrk değil, onlr uygun yşyrk mutlu ve sğlıklı birey olbilirdi. Bu fikir bir yndn insnın bedenini öz- gürleştirirken ynı zmnd kdını şehvetin ve günhlrın kynğı gören kilise doktirinine krşı modern feminist kımın ilk tşlrının konmsını d sğlmıştı. Holbch ve Diderot nun kşmlrı sofrlrınd ğırldıklrı birçok muhlif düşünür bile onlrın bu teist ve uzlşmz kilise krşıtı fikirleri krşısınd şşırmkt htt endişelenmekteydi. Bu noktd Blom, Aydınlnm nın iki kım yrıldığının ltını çizer. Ilımlı Aydınlnm nın temsilcisi olrk bşt Voltire olmk üzere deist, kıl ve erdem ile hıristiynlığı uzlştırn, politik lnd monrşi ve soylulrl pek çtışmyn düşünürleri syr. Rdikl Aydınlnm nın temsilholbch cisi olrk ise Holbch, Diderot ve Helvétius en öne çıkn isimlerdir. Holbch ve Diderot un çlınn devrim i Voltire ile Knt ın Ilımlı Aydınlnmsı burjuv değerleriyle son derece uyumludur. Akıl övülür, fkt dinin ihll etme tehlikesi yrtmycğı bilimle sınırlı tutulur... Kpitlist on dokuzuncu yüzyılın neden Knt ın klı yücelten düşüncesiyle bu kdr uyuştuğunu nlmk hiç de zor değil. Ne de ols snyileşmenin mcı toplumu Bodin in temsil ettiği Mutlk Monrşi ile Montesquieu nun temsil ettiği soylulrın yrıclığı şeklinde ikiye yrıln egemenlik trtışmsının merkezine Rousseu hlkı, ulusu yerleştirmiştir. Krl XVI. Louis i giyotine yollyn, 1793 te insnlık trihindeki belki de en demokrtik ve hlkçı nysyı ypn Robespierre ve Jkobenlerin Rousseu nun büstleriyle Pris i dontmsındn dh doğl bir şey olmz elbette mümkün olduğunc kıll hreket eder hle getirmek... Yzr prlk şekilde burjuv toplumunun neden rdikl ydınlnmcılrı kenr itip unutulmy bırktığı gerçeğini orty çıkrırken, kitp boyunc Rousseu ile rdikller rsınd gittikçe çıln düşünsel yrımı ele lır. Özellikle son bölümde Rousseu yzrın eleştirilerindeki bş khrmn olur. Rousseu nun 'genel irde' (volonté générl) fikriyle modern totliter toplumlrın doğuşun neden oln ilk günhın tohumunu ekmekle suçlr bir nlmd. Gerçek şu ki yzr, Rousseu nun yeni toplum dir fikirlerinden dh çok bu fikirleri hyt geçiren Robespierre, Lenin ve Stlin i eleştilerinin merkezine koyr. Diğer bir ifdeyle Holbch ve Diderot nun devrimini çln bu siysi liderler devrimi Rousseu ile tçlndırmışlrdı. Philipp Blom, Holbch ve Diderot nun fikirlerinin devrimlerin kendisinden dhi dh rdikl kldığı düşüncesini svunurken bu siysi liderlerin devrimci bir külte ihtiyç duyduklrını tespit eder. Bu fikirleri de Rousseu d bulduklrı için rdikllerin fikirlerinin dışlnıp Rousseu nun totliterliğe kpılrı çn fikirlerinin tercih edildiğini dile getirir. Bu düşünceler sonucund kitbın sonund ulştığı nokt dikkt çekicidir. Trihsel zorunluluğu görmeyince Yzr metodolojik nlmd önemli bir ht ypmktdır. Düşünürlerin fikirlerini trihsel bğlmlrındn koprrk, düşünürlerin psikolojik durumu ve çerçevesiyle oln ilişkilerine göre yorumlmktdır. Rousseu nun genel irde kvrmı o günün Frnssı için en devrimci fikirdi. Bodin in temsil ettiği Mutlk Monrşi ile Montesquieu nun temsil ettiği soylulrın yrıclığı şeklinde ikiye yrıln egemenlik trtışmsının merkezine Rousseu hlkı, ulusu yerleştirmiştir. Krl XVI. Louis i giyotine yollyn, 1793 te insnlık trihindeki belki de en demokrtik ve hlkçı nysyı ypn Robespierre ve Jkobenlerin Rousseu nun büstleriyle Pris i dontmsındn dh doğl bir şey olmz elbette. Diğer bir nokt ise yzrın trihsel zorunluluk kvrmını görmezden gelmesi- dir. Eski rejimin son dönemlerinden Devrimin ilk yıllrın kdr Frns nın en temel sorunu merkezîleşme meselesiydi. Albert Sboul un ifde ettiği gibi bu nlmd Eski Rejimden Jkobenler, Jkobenlerden Npolyon Frnsız Devrimi bir bloktur. Bütün Avrup nın svş çtığı ve 80 vilyetten 60 ının Pris e krşı yklndığı devrim boğulmsı tehlikesi gündemdeyken Robespierre Diderot ve Jkobenlerin merkezi ypıyı sğlmlştırırken ynı zmnd cumhuriyetin erdemini ve vtnseverliği yüceltmesi kçınılmzdı. Yzrın Klsik ştftt ve ideolojik zevksizlikte sınır tnımyn diye betimlediği Jcque Louise Dvid, cumhuriyetin ve devrimin değerlerini en güçlü duygulrl dile getirirken Délcroix nin resimlerini ypcğı tuvli hzırlmıştı. En önemli nokt ise yzrın, neden Diderot değil de Rousseu nun fikirlerinin Devrim ile doğn yeni toplumun ilhm kynğı olduğu sorusunu sonun kdr götürmemesidir. Mrx ın 1793 ün Pris teki Jkobeni bugün (1848) Polony dki komünisttir ifdesi gibi 1871 Devrimi nde Pris komününün lideri Blnquistler in kendilerini Jkobenlerin devmı olrk görmesi, Avrup dki monrşileri ve kilise düzenini yerle bir eden devrimci dmrın Rousseu ve onlrdn ilhm ln Jkobenlerle kök slrk bütün Avrup y yyıldığı gerçeğinin somut örneğidir. Örtüsü kldırılmış Liberlizm Epikuros tn Lucretius, Spinoz dn Byle e kdr Btı nın özgür düşünce geleneğini bir ry getiren Aydınlnm nın rdikl mirsını svunurken yzrın Devrim krşıtı bir konumd pozisyon lmsı ve Devrimin en rdikl, demokrtik ve hlkçı dönemini hedef thtsın koymsı üzerine düşünülmesi gerekmektedir. Bu çelişkiler kpısını çck nhtrı Hobsbwn özlü bir şekilde dile getiriyor: Robespierre ler her zmn Dnton lrı yener. Cinsel ve htt kültürel özgürlükçülüğün devrimin gerçekten birincil trtışm konusu olduğun innn devrimciler er y d geç bir kenr itilir. Yzrın göremediği belki de görmek istemediği bu trihsel olgudur. Diderot nun neden kenr itildiği sorusunun cevbı önemli ölçüde burd gizlenmektedir.

9 10 Aydınlık KAYA ÖZSEZGİN Mizh yzrlrı yönünden YAKIN TARİH lnız uzk trihin değil, ykın trihin krnlık ve krmşık syflrını krıştırrk mufssl bilgiler elde etmek, kimi zmn hrcnn çblrın yoğunluğun rğmen beklenen sonucu vermeyebilir. Arştırmcı-yzrı yılgınlığ htt umutsuzluğ sürükleyen bu işte, hiç değilse stırbşlrı üzerinden bir pln çıkrmk bile mümkün olmz y d ols bile birbiriyle örtüşmeyen bilgileri sıry dizerek sonuç elde etmenin güçlüğü krşısınd rştırmcı, birtkım prtik verilerin ryışı içine girer. İşte böyle bir şmd, elinin ltınd bulunmsı mümkün olmyn yrı gerçek-yrı mizhi sptyıcı bilgiler, rştırmcı-yzr hiç ummdığı bir kolylık kpısını rlyıverir. Böylesi bilgileri kesin sonuçlr bğlmınd değerlendirmek belki ynıltıcı olur, m o kişinin eğildiği konu hkkınd en zındn ipuçlrı sğlybilir. Trih kitplrının ğırlığı ltınd bunlmk istemeyen çıkgözler içinse, böyle kitplr, o konu üzerinde fikir shibi olmnın kestirme yoludur. İşin içine hele de mizh krışmışs, bilgiyi deşifre etmenin sürükleyici hzzı dh d srmlyıcı olur. Keskin bir entelektüel duruşl Lenin - r İşte böyle bir kitp vr şu nd elimizde. Kıs dı Rius oln Meksiklı yzr-kriktürist Edurdo Humberto del Rio Grci, Sovyet devriminin öncüsü Lenin in, doğumundn (1870) ölümüne kdr geçen serüven dolu yşmını, belgesel değer tşıyn fotoğrflr, yzılı kriktürler, espri dolu kıs bilgiler eşliğinde ynsıtıyor. Rius un ilk kriktürleri 1955 te J-J dergisinde çıkmış, 1960 lrd Meksik nın belli bşlı dergi ve gzetelerinde kriktürler çizmiş. Meksik hükumetini keskin mizhıyl eleştirdiği kriktür dizileriyle hlkın sevgisini kznmış, siyset, vejeterynizm, din ve felsefe gibi konulrı işlediği kitplrı rk rky yyımlnmış. Herkesin nlyıp sevebileceği bir ylınlık ile keskin bir entelektüel duruş u bir ry getirmesiyle ün kznmış de Moskov d İzvesti d çizen ilk ybncı olmsıyl elimizdeki Lenin kitbının ykın bir ilişkisi bulunduğu kuşku götürmüyor. Sovyet devriminin n htlrını ve gelişim evrelerini iyi bilen bir uzmn sıftıyl konuyu kriktürize eden entelektüel-mizhçı tvrı orty koymsı, hele de çizgi inceliğinde belli bir şm kydetmiş olmsı, söz konusu kitb özel bir boyut ktıyor. Bir mizh kitbı mı bu? İçeriğinin ciddiyeti çısındn bktığınızd pek de öyle görünmüyor. Lenin in çocukluk yıllrıyl ilgili ile fotoğrflrındn devrimci grupl bğlrını, çtışm ve işbirliği ilişkilerini çığ vurn belgelere vrıncy kdr, humoristik vurgulrl pekiştirilmiş trih dökümü, kitbın bu yönünü ön pln çıkrıyor. Kropotkin, Bkunin, Mltest dn bşlyrk nrşist ve terörist şiddet bğlmınd, Lenin henüz yirmi yşındyken Almncdn çevrilen Krl Mrx ın mni- Y Lenin e göre kötü bir kurmcı, m iyi bir htip ve örgütçü oln Trotskiy, Petrogrd döndüğünde Lenin le Plehnov ve Kerenskiy rsındki tercihini hngi yönde ypcktır? Bu ve benzeri sorulrın ynıtlrı d kitbın syflrı rsınd okuru bekliyor Çizgilerle Lenin Rius, Çev: Çiçek Öztek Yordm Kitp, 168 s. festo niteliğindeki fikirlerini temel ln ilk çıkışlr, mücdelenin ilk hedefini çrlığın yıkılmsın, köleliğe dylı feodlizmin tsfiyesine ve sosylist bir toplumun kurulmsın yönelen bütün inişli çıkışlı gelişmeler, Rius un kıcı çizgileri ve esprileriyle birleşince ilginç bir trih dökümü orty çıkıyor. Lenin i nltn en eğlenceli kitp Kitbın yzılmsınd göz önüne lınn kynklrın ve slınd bir eylem dmı olrk bilinse de Lenin in trihleri rsınd kleme ldığı elli kocmn cildi kpsyn yzılrın d kronolojik sıryl dökümü, kitbın sonund yer lmkt. Bilimsel içerikli kitplr için geçerli oln böyle bir kynkçy dynmış olmsı, Lenin i eğlenceli bir üslupl nltn bu kitp çısındn güvenilir olm niteliğini pekiştirmektedir. Trihe Knlı Pzr olrk geçen 9 Ock 1905 ten, yni sonun bşlngıcı ndn, kitlelerin hyt koşullrını iktisdi ve siysi bkımdn iyileştirmek için yeni bir devrim modelini geliştirme yolund, bşt Krl Mrx olmk üzere büyük bir çlıkl felsefe teorilerini okuyup incelediği dönemlerle ilgili belgeler ve fotoğrflr ve nihyet Ekim Lenin e göre kötü bir kurmcı, m iyi bir htip ve örgütçü oln Trotskiy, Petrogrd döndüğünde Lenin le Plehnov ve Kerenskiy rsındki tercihini hngi yönde ypcktır? Bu ve benzeri sorulrın ynıtlrı d kitbın syflrı rsınd okuru bekliyor. Cpri'de strnç prtisi Çizgiler ve grfik unsurlr kdr ilgi çekici oln siyh-beyz fotoğrflr rsınd en ilginç olnlrındn biri, Lenin i Mrksist kurmcı Bogdnov l Cpri de strnç oynrken gösteren fotoğrf... Onlrın oyununu, tepelerine dikilmiş oln Gorki izliyor. Bunun dışınd kln drmtik olylrı belgeleyen bşk fotoğrflr, Rius, kendine özgü konuşm blonlrı y d çıklyıcı notlr ekliyor lycı bir üslupl.. Kitp, böylece bir nd belgesel ğırlığındn rınıp mizhi bir içeriğe dönüşüveriyor. Kitbın sonund ilgili yyınevinin, Rius un öteki temel eserlerini kronolojik bir sıryl vereceği belirtiliyor. Yşyn bir mizhçı, trihsel gelişmelere nekdotik ilgiyle eğilen bir mizh çizeri ve yorumcusu olrk Rius, trihin okur üzerinde tepki yrtn ğırlığını ve kvrnmsı zor yükünü hfifleten bir yorumcu. Bir nlmd trihin kışını, yönünden sptırmksızın izlerken, yşnn olylrın, trihe dmg vurn liderlerin profilini çizerken, trihin ğırlığını ciddiye lmıyor gibi görünmekte, bu çıdn günümüzün bunlmış okurun zekice göz kırpmktdır.

10 Aydınlık SEÇİL EPİK 11 KUZEY ÜLKESİ MİTLERİNİN KİTABI 'ZEPLİN' VE KARİN TİDBECK RÖPORTAJI Grip bir kdının öyküleri Doktor Frnz Hiller bir zepline âşık oldu. Berlin de modern çğın hriklrının sergilendiği bir furı dolşıyordu: otomobiller, pervneli uçklr, meknik uşklr, frk mkineleri ve gelecekte insnlığ eşlik edecek diğer şeyler. Zeplin hltlrl hvcılık sergisinin ortsın bğlnmıştı. Kordonun ynındki küçük tbely göre dı Betrice ti. (Zeplin, Betrice) Krin Tidbeck, 2002'den beri İsveççede 2010'dn beri de İngilizcede kitplrı yyımlnn 37 yşınd bir yzr. Geçtiğimiz ylrd Türkiye'de de bir kitbı yyımlndı: Zeplin. İsveçli yzr Tidbeck in Türkçede yyınlnn ilk öykü kitbı bilinmeyen bir dünynın motiflerini ve dilini dünymız tşıyor. Kitpt yer ln öykülerin ilk bölümü Arvid Pekon Kim? (Vem är Arvid Pekon?, 2010) kitbındn diğerleri ise yzrın dh önce yyımlnmmış öykülerinden oluşuyor. Hikyeler ynı gizemli dünydn sesleniyor ols d birbirinden frklı temlr içeriyor. Hem nlttığı hikyelerin büyülü gerçekçilik, bilim kurgu ve fntstik rsınd gidip gelen içeriği hem de yrttığı özgün nltım şekli ile dikkt çeken bir öykü koleksiyonu Zeplin. Yzrın eğitim geçmişi de öykü konulrı gibi çeşitlilik gösteriyor. Bir trft krşılştırmlı din ve sosyl ntropoloji diğer trft ise yrtıcı yzrlık eğitimi vr yzrın. Kitp yzmk dışınd yrtıcı yzrlık tölyeleri de düzenleyen bir yzr Tidbeck. Tuhf tedirgin edici bir dünynın içinde kendinizi bir nd kıkır gülerken bulbildiğiniz gibi gizemden korkuy kdr uznn yelpzedeki öykülerle ürperdiğinizi hissediyorsunuz. Tidbeck in sır dışı öykü dünysı içinde sdece gerçekçi insn hikyelerini değil peri msllrını d slınd hiç vr olmyn dünylrı d içinde brındırıyor. Romnın, öyküyü edebiyt çemberinin bir prç dışınd bırkmsın int bir kez dh bir kez dh okum isteği uyndırn öykülerden oluşn bir eser. Bn sorrsnız Tidbeck in Zeplin koleksiyonunun en yırt edici özelliği son derece İsveçli olmlrı. Yzr belli ki bizim için bir prç Mrs tn gelmiş gibi görünen bu Kuzey ülkesinin mitlerinden ve geleneklerinden oldukç fydlnmış öykülerini yzrken. Röportjımız sırsınd kendisi de değiniyor gerçi mitlerden ve geleneksel nltılrdn yrrlndığını. Birçok noktd ise bizim gibi Ortdoğu ve Akdeniz krışımı bir ülkenin insnı için bile çok tnıdık Kuzeyli hikyeleri yklıyoruz. O nlrd kültür, coğrfy ve gelenekler ne kdr değişirse değişsin insn hikyesinin bir noktd kesiştiğini bir kere dh frk ediyoruz. Kuzey Avruplı müzisyenler, yönetmenler derken son yıllrd İskndinv toprklrındn çıkn yzrlrın d tüm dünyd dikktleri üstüne çektiği bir gerçek. Tidbeck de özellikle bilim kurgu ve fntezi lnınd büyük bir sıçryış ypn Nordik yzrlrındn biri. Zeplin e şık oln bir doktor, buhr mkinesinden çocuğu oln bir kdın, komünist bir komünde dünyy gelen ilk çocuk, kırlrd dolşn krşı konulmz periler Mitlerle ve sır dışı insn hikyeleriyle insnı tekinsiz bir dünyy çeken öyküler nlycğınız. Tidbeck, bir röportjınd her zmn kfsınd hikyeler üreten bir çocuk olduğunu söylüyor. Bu yüzden de yzmdn durbileceğini düşünmüyor. İsveç te bilim kurgu ve fntezi yzının çok eski zmnlrdn beri önemli bir yer kplmsı d Krin Tidbeck onun edebiytın yön veren belirgin etkenlerden oluyor. Krin Tidbeck le hem öykülerin yrtılış sürecine hem de bilim kurgu ve fntezi edebiytı üzerine bir röportj yptık. İyi nlmd grip bir kdının öykülerinin kökenini tıpkı onun mitlere yptığı gibi kzmy çlıştık. n Eğitim geçmişinize bktığımızd yrtıcı yzrlıktn sosyl ntropolojiye kdr birçok frklı ln olduğunu görüyoruz. Benim en çok ilgimi çeken krşılştırmlı din ve sosyl ntropoloji oldu. Bu eğitim yzınınızı nsıl etkiledi? Bir hikyeyi oluşturck etkilenmenin nereden geldiğini söylemek dim zordur, çünkü gördüğümüz ve yptığımız her şey bizi bir şekilde etkiler. Ne diyebilirim ki bu eğitimler bir şeylere yrdımcı oldu. Özellikle krşılştırmlı din ve sosyl ntropoloji bölümlerinin her ikisi de insnlrın dünynın frklı yerlerinde nsıl düşündüklerini ve dvrndıklrını nlm konusund frklı perspektifler geliştirmemi sğldı. Bu size doğru, norml, iyi ve kötü gibi kelimelerin nsıl subjektif bir bkış çısıyl tnımlndığını ve kültürlere ve zmn göre ne kdr frklı olbileceğini gösteriyor. Bir kültürün iyi ve norml olrk gördüğünün bşk bir kültür için ne kdr yıp ve grip olbileceğini ve bu iki innışın d o kültürler için doğru olduğunu d. Bu bilgiler slınd hiç vr olmyn kültürler hkkınd hikyeler nlttığınız zmn çok fydlı oluyor. Krşılştırmlı din eğitimi size mitoloji kvrmının nsıl çlıştığını ve ktrıldığını kvrmmız çısındn oldukç kullnışlı bilgiler sğlıyor. n Ursul K. Le Guin Zeplin hkkındki yorumund çık bir biçimde Nordik olrk tnımlıyor. Türkiyeli birçok insn için oldukç uzk, ybncı bir kültüre ship Nordik ülkeleri. Nordik olmnın nlmı tm olrk nedir? Bu Nordik olmk, kitplrım İsveç dışınd d yyımlnmy bşlyınc diğer insnlrın öykülerime dikkt çekmek için kullndığı bir tnım. Aslınd bunun tm olrk ne nlm geldiğini çıklmk çok zor, çünkü Nordik ülkeleri birbirinden çok frklı. İsveçli olmk Dnimrklı, Norveçli y d Finlndiylı olmk tm olrk ynı şey değil. Bu birz d Avruplı olmnın ne nlm geldiğini nltmy çlışmk gibi oluyor. Nordik ülkelerinde yşyn insnlrın bzı stereotip özellikleri vr, bunlr d hngi Nordik ülkesinden olursnız olun sizi kpsıyor. Bu yüzden ne diyebilirim ki; Nordik olmnın nlmı kışın soğuk ve krnlık olmsı demek. Bir de konserve blık yemek. Kim ile, ölüm y d delilik hkkınd düşünmez ki n Öyküleriniz Türkiye deki okurlr trfındn çok ilgi gördü. Okurken öyküleriniz ile çğdş Türkçe öyküler rsınd bzı benzerlikler ve çok ciddi frklılıklr olduğunu gördük. Aslın bkrsnız beni şşırtn frklılıklrdn çok benzerlikler oldu. Bzı öyküleriniz, özellikle İsveç kültürünü fzlsıyl içinde brındırnlr çok ybncı gelebilirken bu öykülerin içindeki ile ve toplum ilişkileri bizimkinden çok d frklı değildi. Sizce bu benzerliğin sırrı nedir? Her ne kdr çok frklı coğrfylrd yşslr d ynı dönemde yşyn öykücüler kolektif bir bilinçltın ship olbilir mi? Bence bu evrensel konulrın bir krışımı. KΔim ile, ölüm y d delilik hkkınd düşünmez ki y d bizim dışımızd d bir gerçekliğin bir hytın olduğunu? Ayrıc dünyd bulbileceğiniz bütün peri msllrı rsınd benzer bir ton vrdır, belki de bun bir mitolojik ton demek mümkün. Bu yüzden geriye dönüp hlk hikyelerini kzımy bşldığınızd, tıpkı benim de yptığım gibi, belki de bu ton bir prç orty çıktı ve size de tnıdık geldi. Çok fzl Türkçe edebiyt okumdım bu yüzden İsveççe ve Türkçe edebiyt rsınd iyi bir krşılştırm ypmybilirim. Orhn Pmuk un birkç kitbını okudum ve İsveççe edebiytt d bulbileceğiniz bir melnkoli buldum onun eserlerinde de. Muhtemelen pop kültüründen ve İngilizce konuşuln dünynın d etkisiyle benzer kynklrdn yrrlnıyor olmmız d bir diğer sebep. n Zeplin de yer ln öykülerin en etkileyici ynlrındn biri de işlevsiz ilelerden, Hint mitolojisinden, biyo-meknik yşmlr üzerine yoğunlşıyor olmsı. Bütün bu öyküler nsıl bir ry geldi, bu hikyeleri birbirinden yırn sınır nedir sizin gözünüzde? Koleksiyondki öykülerin yzılışı neredeyse on yıllık bir sürece yyılıyor, bu yüzden birbirinden çok frklılr. Kitbı oluştururken belli bir tem üzerinde yoğunlşn öyküleri bir ry getirmedim. Bunlr sdece son on yıld yzdığım en iyi öykülerdi. Snırım öyküler rsındki ortk yn zmnl ilgimi çeken ve yzdığım konulr olmlrı. Zeplin Krin Tidbeck Çev: Tülin Er Aylk Kitp, 160 s. Tuhf tedirgin edici bir dünynın içinde kendinizi bir nd kıkır gülerken bulbildiğiniz gibi gizemden korkuy kdr uznn yelpzedeki öykülerle ürperdiğinizi hissediyorsunuz

11 12 Aydınlık ERDEM ATAY Bu üçlü bizi hiç kndırmdı Hep derler, Türk insnının hfızsı zyıftır, kendisine ypılnı y d yşnnlrı hemen unutur diye. Bun çoğunlukl ktılmk mümkündür. O nedenle hlkın bir kulğındn girip diğer kulğındn çıkn şşırtıcı sözleri ve yşnn gerçekleri r r htırltmk fydlı olur. Gzeteci yzr Emin Çölşn d bunu ypmış. Aslınd eline klemi lıp geçmişte neler oldu diye bir kitp hzırlmmış. Yptığı bsit. Eski yzılrını bir kez dh htırltmk. Çok d iyi ypmış. Sdece 3 şhıs ile ilgili yzdığı yüzlerce yzıdn bzılrını seçip yyımlmış. Bu kitpt geçmiş yzılrımdn bir demet bulck ve Bu şhıslrı t yıllr öncesinden nsıl Keşfetmiş olduğumu göreceksiniz demiş Çölşn. Kim bu şhıslr: Tyyip, Abdullh, Fethullh üçlüsü Kitbın dh ilk syflrını çevirirken, bir frkındlık yşıyorsunuz. Çölşn ın kitbının bşlığı o frkındlığı nltıyor slınd: Onlr Bizi Hiç Aldtmdı ki. Shiden ldtmdı. Kitbı okurken şöyle bir ykın trihe bkıyorsunuz, Vy rkdş, t 20 yıl önce de bunu söylemiş, 18 yıl önce bugünkü çıkn yslrı bu söylediği zihniyet için çıkrmış gibi sözler söyleyip, şşkınlığınızl klıveriyorsunuz. Kitp ile söylenecek çok söz yok. Emin Çölşn ın klemini de trtışck değiliz bu yzıd. Çölşn ın onlrc onurlu yzr ve gzeteci gibi yıllrc bu üçlüye krşı verdiği mücdeleyi biliyoruz. Kitbı önemli kıln d bu üçlünün ykın geçmişte neler söyledikleri ve neler yptıklrı Üçlünün her yptıklrı nltılmıyor, nltılmz d zten. Sdece bzılrı O bile yetiyor, onlrı nlmy. Kıscsı Çölşn okurun bu kitpt hl sesleniyor: Onlr bizi hiç kndırmdı ki İşte kitpt nılrımızı tzeleyecek, hfızyı kybedenler için yeni gibi gelecek ve bizleri hiç şşırtmyck birkç söz/oly(lr): Onlr Bizi Hiç Aldtmdı Ki Emin Çölşn K Kitp 288 s. Fethullh Gülen: Devleti belli etmeden, sessizce ele geçireceğiz. Adliye (yrgıçlr, svcılr), mülkiye (vlilikler, kymkmlıklr), emniyet çok önemlidir. (Gülen in orty çıkn bu ses kyıtlrın cevbı çok mnidr: Montj) Tyyip Erdoğn: Prtimiz, Amerik nın doğl müttefikidir. Türkiye de IMF ye direnenleri üzüntüyle izliyoruz. Cumhuriyet dönemi kendisine din olrk Kemlizmi lmış ve bşk hiçbir dine (Müslümnlık dhil) hyt hkkı tnımyrk kitlelere zorl dikte etmiştir. Türkiye nin yrınınd rtık Kemlizme vey bşkc bir resmi ideolojiye yer yoktur. Biz Müslümnlr için en üst belirleyici İslm ın ilkeleridir. Her şey on göre belirlenir. Elhmdülillh şeriytçıyım. Refernsımız İslm. Oğlum düğününde gelen ltınlrı bozdurup bn borç verdi. Ne yzık ki Türkiye nin 70 yıllık trihi boş hrcnmış bir zmndır. Türkiye Cumhuriyeti 1923 ten bu yn sürekli bir gerileyiş içindedir. ( Kürtlerin yrı yşm istekleri olurs sorusun) Bu durumd belki Osmnlı eyletler sistemi benzeri bir şey ypılbilir. Abdullh Gül: Bu bölüm dvlının (Abdullh Gül ün) kişisel hrcmsıdır. Kişisel ilişkileriyle ilgilidir. Göreve gereği değildir. Bu kbımdn bizzt kendisi ödemekle sorumludur. 1 milyr 652 milyon lirnın yüzde 50 fizle dvlıdn lınmsın (Yrgıty 4. Hukuk Diresi nin Abdullh Gül hkkınd çıln dvnın krrı- İddi: Devlet Bknı iken özel hrcmlrını kendisine bğlı Türkiye Klkınm Bnksı n yptırmsı.) Fzl söz söylemeye gerek yok. 20 yıldır siysetimizin içindeki kişilerin yptıklrı ve sözleri htırlmk koly değil. Çölşn'ın kitbını okuyck, htırlyck, sonr rşive lıp, günü geldiğinde tekrr çıp okuycksınız. EMİNE SUPÇİN Kızıl Boylı Sçlr Kosts Moursels Çev: Kost Srıoğlu Kırmızı Kedi Yyınevi, 450 s. Birz... eminesupcin@gmil.com Kırk yıl düşünsem, bir krkteri birz sözcüğü ile tsvir etmek klım gelmezdi. Hni diyelim ki tüm sözcükler tükendi ve elimde ylnızc miktr zrflrı kldı. O zmn d y çok ile y d z ile tnımly çlışırdım. Birz gerçekten özenle seçilmiş bir sözcük. Luis lkplı Emnuil Retsin tek bir sözcükle tnımlnbilir: Birz. Doğrudn bu cümle ile bşlıyor romn. Birz kıs boylu, birz çirkin, birz ykışıklı, birz tembel, birz eğitimsiz, birz dinsiz. Tm burd bir es verip birz dinsizin ne demek olduğunu çıklıyor, yzr. Normlde hiç kiliseye gitmeyen krkterin düğün, vftiz ve cenze törenlerine mutlk ktılmsını birz dinsizlik olrk tnımlıyor. İçimden o birz dinsizlere selm söyleyesim, htt lınlrındn öpesim geliyor. Zir 15 yıldır çok dindr görünen hepten dinsizlerden yorgunluğum, omuzlrımı çökertiyor Üstelik çöken ylnızc benim omuzlrım değil Yzr, ikinci prgrft d birz sözcüğü ile tsvire devm ediyor. En son Birz güvenilir, birz iyi diyerek bitiriyor m eklemeden de geçmiyor hni: Genelde pek de iyi kumş syılmz. Srıyor kitp. Srdırıyor yzr. İçimizden biri gibi, ynı bşın dirseklenip nltn eski mukllit mclr gibi, htt dudklrı rsın kıstırdığı sigrsını, geveleyerek ğzının bir ynındn öteki ynın geçiren, rd bir de külünü düşüren sevimli yşlılr gibi nltıyor. Bilirsiniz onlrı, herkesin hytınd bir kere olsun tnışmışlığı vrdır o tiplerle. Pek sevimli nltırlr, senin bildiğin sözcükleri kullnırlr, komiktirler. Üstelik rd bir seni de dürter, dizine vurur, omzun filn dokunurlr ki slı smimiyettir onun. Benim çocukluğumd Kör Hsn mc vrdı bizim köyde. Yol üstü evinin bhçesinde kocmn bir çınr ğcı. O ğc sırtını verir sz çlr, türkü söyler, gelen geçenle sohbet ederdi. Biz çocuklr okuldn çıktık mı soluğu onun bhçesinde lırdık. Gözleri görmese de o bilirdi hepimizi. Hngimiz kimlerdeniz, kimin çocuğuyuz, kçıncı sınıf olduğumuz kdr hepsini. Soluğu onun bhçesinde lırdık çünkü bizim gelmemize ykın tzecik toplnmış mevsim meyveleri olurdu sinide. O bize önce birz sohbet ediverir, eskilerden söz çr, Nsreddin Hoc hbbıymış gibi fıkrlrını nltır, rdındn türküler çlr söylerdi. Bğlm ustsıydı. Bir türküler döktürürdü, kimi kendi bestesi (ki on beste denmez deme denirdi bizim köyde) kimi bildik türküler. Şeytn Bunun Neresinde türküsünü ilk ondn duymuştum ben. Onun nltımlrı geldi klım kitbı okurken. O kdr Andolu kokuyor kitp, o kdr bizden biri geliyor krkterler. Shi şimdi klım düştü: Hni sinemd iyi oyunculr krkter oyuncusu denir y, cb krkter tsviri ve zenginliğini ön pln çıkrn yzrlr d krkter yzrı dense olur mu ki? Yzr krkter tsvirlerinde öyle vuruş noktlrı buluyor ki, sen okur olrk A! Bu ynen bizim Sfiye teyze y d Ah! Fikri mc gibi diyorsun. Tüm nltımlrın yklrı yere bsıyor, biliyorsun o tipleri, nlıyorsun. "Kızıl Boylı Sçlr"dn söz ediyorum, Kosts Moursels ın kleminden çıkn ve yeniden gözden geçirilip Kırmızı Kedi Yyınevi trfındn stış sunuln kitptn. Bir şey diyeyim mi? Okur, nltımdki smimiyetin hzzını lırs, krkter zenginliğinin frkın vrırs, -ki mümkündürşimdiye kdr stmış olduğu 100 bini ikiye ktlr bu kitp. Hngi bşbkn bu kitbı okumuştu? Seneler evvel bizim dilimize çevrilmiş ilk bsımını rhmetli Ecevit ten duymuştum. Kendisi ile ypıln bir röportjd, o gün için okumkt olduğu kitp sorulmuş, O d Kızıl Boylı Sçlr ı söyleyip ilgi ve övgüyle söz etmişti. Hemen gidip lmış ve okumuştum. Dile koly, ülkemin bşbknı övüyordu. Şimdiki yeni bsımını elime lıp eski bir dostu krşılr gibi syflrını çevirirken, ne kdr d çok nıyı cnlndırdı "Kızıl Boylı Sçlr"ın birzın gönderme yprk şunu söyleyebilirim: Bize birz z gelir. Bize çokç bilim ve sntı destekleyen, çokç insn sevgisi tşıyn, çokç hk ve hukuk sygılı, çokç yüksek krkterli biri lzım. Kumş çok iyi olmlı Ve ille de okuyn, okumsıyl hlkın örnek oln bir lider

12 Aydınlık ERCAN DALKILIÇ Trih ve sınıf geri döndü! Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler Ali Şimşek Agor Yyınlrı 364 s. Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler, ilk kez 2005 yılınd Yeni Ort Sınıf dı ltınd yyımlndığınd ülkemizde bir nd ort sınıf trtışmlrını bşltn kitplrdn biri oluvermişti. Üniversitelerde ders kitbı olrk d okutulmy bşlnn (ve hl okutulmkt oln) bu çlışm, bölüm bölüm de ols yurtdışınd birçok çlışm içinde de yer lmış, htt 2011 yılınd İstnbul Üniversitesi İletişim Fkültesi nde bşlı bşın Ort Sınıf ve Semiyoloji dınd bir derse dönüştürülmüştü. Öğrencilerin kendi rsınd fotokopi bskısı ile çoğlttığı kitb ben dhil- kimse ulşmıyordu, çünkü yyımlndığı zmn çok kıs bir zmn zrfınd bskısı tükenmişti. İşte bu kdemisyen/gzeteci/yzr Ali Şimşek imzsı tşıyn "Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler", geçtiğimiz günlerde Agor Kitplığı trfındn tekrr yzın kzndırıldı. Adındn nlşılcğı üzere Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler i ort sınıf-yeni ort sınıf üzerine ypılmış diğer rştırmlrdn yırn en önemli şey; bu sınıfın 90 lrd (özellikle) Lemn kültür üzerinden sivrilttiği dilini enikonu mercek ltın lıyor oluşu. 80 lerin kplı ve mhçup dili, 90 lrın bşındki özel tv ler, gitgide rtn özel okullr, mhlleden uzkt, m mhllelinin görebileceği noktlr inş edilen yşm siteleri vb. etmenlerle birlikte yvş yvş çılmy bşlıyordu. Bu izolsyon, kültür değişikliği; ynı rsd top oynyn çocuklrın rtık birlikte top oynmycklrı nlmın geliyordu bir nevi. Şimşek e göre 90 lrd gençliğini yşyn rsı doğumlu (Ali Şimşek in deyişiyle) 88 Kuşğı nın en büyük özelliği de kültürel olrk dıştlyıcı olmsıydı. Şimşek, o kuşğ tbi biri olrk bunu net bir biçimde gözlemlemiş, hissetmişti. Yni siteye, tşınn, rtık mhllede o çocuklrl top oynmyn kuşk, özel okuldn üniversiteye trnsfer olmuş ve doğl olrk üsttenci, sinik ve kinik bir geliştirmişti kendine. Niye geliştirmesindi ki, nsıl ols üniversiteden çıkıp büyük şirketlerde beyz yklılığ terfi edecek, burjuv rklığı ypcktı. Onun için bir problem yoktu nsıls. O mhllelilerle bir işi olmzdı rtık. İşçi ile beyz yklı işçi rsındki çizgi rtık kesinkes çizilmişti. Dolyısıyl işçi mücdelesiyle de, devrimle de bir bğı olmdı, olduys d çok sınırlı kldı bu kuşğın. 68 Kuşğı y d 78 Kuşğı ile lksı yoktu. 90 lrdki kültür ptlmsıyl sınıfsl oln her şey kültürleştirilerek buhrlştırılıyordu. Ort sınıf ın uzlşımcı tvırı, yeni ort sınıf t bir dım ileri giderek, sermyenin kucğın oturmy, birlikte iş çevirmeye dönüşmüştü. YOS u slt toplumsl bir sınıf olrk düşünmeyebiliriz de. Bkın Ali Şimşek, nsıl çımlıyor YOS u: YOS u bğımsız bir sınıf değil de bir sınıf frksiyonu olrk görmek de czip. Y d dh ileri giderek beyz yklı işçi deyimi bile iş görebilir. Gerçekten de, 2000 lere gelindiğinde YOS, beyz yklılr üzerlerindeki sömürücü gücün bskısını gitgide dh çok hissetmeye bşldılr. Ali Şimşek, çlışmsınd Gezi nin tohumu olduğu düşünülen 2001 Ekonomik Krizi nin (diğer dıyl bnkcılık krizi) YOS un diline etkilerini de Ali Şimşek es geçmemiş. Gezi ile birlikte sermyenin kucğın oturn, bşk d lterntifi bulunmyn bu sınıf, slınd neo-liberlizmin kendisine krşı d innçsızdı. Ve bu innçsızlık Gezi de birdenbire bş kldırm eğilimi gösterdi. Şimşek in de dediği gibi: Trih ve sınıf geri dönmüştü! Şimşek, önsözde geçmişte fzlsıyl eleştirel bktığım YOS strtejilerinin nsıl iyi nlmd dönüştüğünü ve devrimcileştiğini gözlemledim demiş. Şimşek e ktılmmk elde değil; geçmişte ort-sınıf ltın yönelik oln YOS un müstehzi tvrı, Gezi sürecinde iktidrı kendine hedef lrk devrimci bir tını kznmıştı. Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler, bşlı bşın Gezi üzerine bir çlışm syılms d, Gezi nin nereden filiz verip nsıl serpildiğine kılvuzluk eden çok önemli bir kynk kuşkusuz. Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler e tezlerin diğer lnlrd d nsıl işlediğini orty sermek dın çeşitli ekler ypılmış yeni bskısınd. Penguen, Uykusuz, İnci Sözlük, Recep İvedik ve Apçi vb. bşlıklr, Şimşek le ypılmış iki det söyleşi metnin önemli bir sç yğı olmkl klmmış, ynı zmnd Gezi de krşılşıln strteji ve dilin son dönüşümlerini de göstermiş böylelikle okuyucuy. Yzıyı bitirmeden çok önemli bir gelişmeyi de okuyuculrımızl pylşlım: Yeni Ort Sınıf Sinik Strtejiler, geçtiğimiz günlerde New York Üniversitesi trfındn çeviri için değerlendirilmeye lınmıştı, ldığımız hbelere göre değerlendirme olumlu sonuçlnmış, eğer bir ksilik olmzs ki umrız olmz- Ali Şimşek in bu değerli çlışmsı Amerik sulrın d yelken çck. Gelecek güzel hberleri dört gözle bekliyoruz. HİDAYET KARAKUŞ Aşktır, İlçtır Yüksel Pzrky Cem Yyınevi, 86 s. Aşk dir ilç gibi on öykü Her insnın şkl srsıldığı durumlr vrdır m hiçbiri ötekine benzemez. Kdın olsun, erkek olsun yüreğinde coşku fırtınsı yrtn biriyle krşılştığınd kendine söz geçiremediği, o iç titreşimlerinin yüreğini srdığı; ellerine, edimlerine egemen olmdığı o n Hep o coşkunun kynğın ykın olmk için çbldığı o n ne kdr sürer? Y d sürer mi? Yüksel Pzrky nın Aşktır, İlçtır dlı öykü kitbını okurken gerçek şklrın, günümüzdeki dın şk denilen duygulnımlrdn ne denli yrı, ne denli derinlikli olduğunu, sevenlerin türlü insnlık durumlrın tnıklık ederken nlıyorsunuz. Öncelikle Pzrky nın Türkçedeki titizliği, kendiliğinden oluşmuş öykülermiş gibi özgün nltımı, okuru şkı yeniden düşünmeye; yşdıklrının, yşmk istediklerinin derinliğini ölçmeye götürüyor. Keskin gözlemleriyle, incelikli betimlemeleri, şkı yşynlrın gelenekleriyle, töreleriyle, birikimleriyle nsıl biçimlendirdiklerini öyküler söylüyor. Ylnız şklr biçimlendirmiyor insnı, insn d birikimiyle, törel lışknlıklrıyl d şkı biçimlendiriyor. Denilebilir ki şk, bütün bunlrı yıkıp geçen us dışı bir ptlmdır. Öyledir belki m insn kendinden bşk biri değildir ki. Snırım bu konud her 13 insnın sözü olcktır. Her kişi şkı kendince yşyck, yorumlycktır. Kitbın ilginç dı d hem sözel hem gerçek olrk bir sğltım duygusu vermiyor mu kişiye? Aşk içinde yüzen birinin kendini kötü, hst, sğlıksız duyumsmsın olnk vr mıdır? Belki dünynın en güçlü kişisi olrk görür o sırd kendini. Snırım bu nedenle Sophokles Bizi hytın tüm yükleri ve cılrındn rındırn bir tek sözcük vrdır: Aşk diyor. Aşktır, İlçtır d birbirinden etkileyici on öykü vr. Srsıcı. Öykülerin dlrı ilk öykü dışınd şk sözcüğüyle kurulmuş. Çirkin Güzel, Şir Aşkı, Aşk Bvulu, Aşkın Zferi, Aşk Özgürlüktür Evrende, Aşk Yşr Her Yrtık, Yıldızlrın Aşkı, Aşk Klıcıdır, Aşk Kevseri, Bir Bkışt Aşk-Kr Kzklı Kız. Aşksız, nedensiz yşynlrın, her sbh içlerinde bir boşlukl uynnlrın Aşk Bvulu ndn lcklrı çok hoş ipuçlrı vr. Aşk Klıcıdır, birbirlerini sonsuz seven bir genç çiftin yrıldıklrı hlde birbirlerini ryıp sorrk, sonrki yşmlrı için birbirlerine güvenerek, seçtikleri kişilerle birbirlerini tnıştırrk Gerçekçi yrıntılrl örülmüş ilişkilerini yeniden kurrken kendilerini yine birbirlerinde kurmlrı, denemeleri Çok etkileyici. Hele iki köpeğin tutkulu şkının nltıldığı Her Yrtık Aşk Yşr öyküsü, bizi snl değil oldukç gerçekçi bir hyvn duyrlığının içine çekiyor. Y Mri ile Hristo nun şkı, Aşkın Zferi nde su gibi nltılıyor. Okurken ltını çizmeden edemediğim kimi stırlr okuyn yeni öyküler düşündürtecek denli güçlü gözlemleri içeriyordu. Son öyküden, Bir Bkışt Aşk-Kr Kzklı Kız dn birkç stır size: Bir gün Avrup nın bir üniversite kütüphnesinde krşım çıkcğını bilseydim, yıllr önce sn ilk rstldığım Andolu köyü kşmınd öldürürdüm belki seni. Akşmın üzerine ikinci bir kşm gibi çöküyordu gözlerin tkının rsındn. O n en iyisi, elinde tuttuğun fenere yğ olmk geçmişti usumdn. Bu stırlrı okuduktn sonr siz de yeni bir şk öyküsü kurbilir, yzmy d hemen bşlybilirsiniz. İnsn, şk öykülerinde de, şk şrkılrınd d hep uçr y Kendini sğltır, cılrdn knt tkr kendine şkl birlikte. Bu öykülerle kendimizi dh iyi tnıyor, şkl çırpınn yürekleri dh iyi nlıyoruz. Bizi değiştiriyor bu öyküler. Okudukç d değişeceğiz; biliyorum.

13 14 Aydınlık TAYLAN KARA STANISLAW LEM İ TANIYOR MUSUNUZ Kimse köyünde peygmber olmıyor bir tek kitbı en ltt köşede, bulunmsı neredeyse imknsız bir yerde duruyordu. Gördüğümde klımdn Lem e en uygun yer diye geçti. Hiç kimse köyünde peygmber olmıyor snırım. Stnislw Lem in mezrı Mezrını ziyret etmek için Krkow gittiğimde her trft Stnislw Lem heykelleri, dını tşıyn cdde, sokk, bulvrlr göreceğimi znnediyordum. Sokkt birisine Stnislw Lem dediğimde hemen tnıyck ve ondn söz edecekti!.. Anck kitpçılrın dını hiç duymmış olmsın, hrfleri tek tek kodlmmı istemelerine şşırmk hkkım ols gerek. Krkow un iki büyükçe kitpçısınd Lem dını hiç duymmışlrdı Stnislw Lem in ilk okuduğum kitbı, bir rkdşımın bu dm tm senin dmın diyerek verdiği Gelecekbilim Kongresi idi. Bu dmın niye benim dmım olduğunu o sırd d dh sonr d sormdım. Am gerçekten de benim dmım olduğu doğruydu. O kitptn sonr Stnislw Lem in o sırd Türkçeye çevrilmiş bütün kitplrını okudum. O sırd Lem hâlâ yşıyordu ve internette Türkçe olrk şşırtıcı derecede z kynk vrdı. Bir yerlerde yzdığın göre Lem yıllrdır yzmyı bırkmış, Krkow şehrinin dışınd elektriksiz bir kulübede yşıyordu. O sırlrd Polony y gidip Lem i evinde ziyret etmeyi ciddi ciddi klımdn geçirmiştim. Am diyelim ki gittim, on ne sorcktım? Ne konuşcktım? Böylesine büyük bir zek, beynimi bu kdr etkileyen bir kişi henüz ölmeden ykınınd olmyı en zındn onu cnlı görmeyi çok isterdim. Bunlr sdece tsrı olrk kldı, hiç gerçekleşemedi Mrt yınd, geleceğimin özel nedenlerle belirsiz olduğu bir zmnd hberini ldım: Stnislw Lem ölmüştü. Zten pek z yerde çıkn ölüm hberi bizim medyy ykışır biçimde mgzinsel, bir o kdr d sinir bozucuydu. Hberi yzmy değer bulnlr ğız birliği etmişcesine Solris öksüz kldı bşlığıyl vermişlerdi. Onu görme fırstını kçırmıştım. Grip ve gddrc m ölmesine üzüldüğüm kdr onu görme plnımın suy düşmesine de üzülmüştüm. Bu utnç verici düşünce, bir nlığın d ols kfmd çkmıştı. Lem in ölümünden sonr kendisini cnlı görememiş olsm d mezrını ziyret edebilirim diye düşünmeye bşldım. En zındn Lem in beni kpıdn kovm olsılığı yoktu. Stnislw Lem in Türkçede çıkn bütün kitplrını en z bir sefer, bir kısmını birkç kez okudum. Son on yıldır ne okuyor olursm olyım, okuduğum kitplrın ynınd Lem in bir kitbı mutlk bulunurdu. Şu nd d en son çıkn Sibery kitbındn önce çıkmış oln Mükemmel Boşluk ve Hyli Büyüklük kitplrının çeşitli bölümlerini tekrr tekrr okuyorum. Stnislw Lem? O d kim? Lem in mezrını ziyret etmek için Krkow gittiğimde her trft Stnislw Lem heykelleri, dını tşıyn cdde, sokk, bulvrlr göreceğimi znnediyordum. Sokkt birisine Stnislw Lem dediğimde hemen tnıyck ve ondn söz edecekti! Kfmd ptllık derecesinde bir sflıkl bu düşünceler geçiyordu. Bunun böyle olmdığını kıs sürede öğrendim. Gerçi örneklem fzl büyük değildi, belki bize denk geldi nck Krkow sokklrınd Lem in dını bir tek tksi sürücüsü duymuştu. O d bir süre düşünüp bir kuyudn yukrı çeker gibi zorlukl çıkrbilmişti Lem tnıdıklığını; kf sllyıp o hrfini klblıklştırrk robooot demişti. Sdece okuldn tnıdığını thmin ediyorum. Önce bunu gripsedim m sonr bunun bir ölçü olmycğın krr verdim. Orhn Keml i Adn d kç kişi tnır? Yusuf Atılgn ı Mnis d, Rıft Ilgz ı Kstmonu sokklrınd kç kişi tnır? Anck kitpçılrın dını hiç duymmış olmsın, hrfleri tek tek kodlmmı istemelerine şşırmk hkkım ols gerek. Krkow un iki büyükçe kitpçısınd Lem dını hiç duymmışlrdı. Tezghtr dını tekrrlttı, hecelettirdi, bilgisyrd bktı. Oldukç büyük meknd geniş bir bilimkurgu bölümünde her türlü ejderh, cnvr, vmpir resimli kitplr, gözlere sokulck yerleri kpmışken Lem in Lem in mezrın google erth den deflrc bkmıştım. İnternette mezrının resimlerini bulmuş, hngi mezrlıkt olduğunu ve mezrlıktki yerini öğrenmiştim. Slwtor mezrlığı çok büyük bir mezrlık d değildi zten. Hv tmmen kplıydı. Mezrı çevresindeki diğer mezrlr göre genişçeydi. Yine çoğu mezr tşı siyh renkli iken Lem inki etrfındkilerden frklı olrk tümü bordo-pembe bir mermerden ypılmıştı. Mezrının üzerine onlrc küçük tş bırkılmıştı. Bu kdr çok ziyretçisi vr mıydı merk ettim. Bu kplı, yğmur bulutlrıyl kplı, insnı krmsrlığ ve çökkünlüğe iten hv ile Lem in dünysı ve edebiyt tmosferi rsınd kolyc bir ilişki kurulbilirdi. Stnislw Lem şimdi yşs ne yprdı diye düşündüğümde, mezrının üzerinde oturup bu iç bunltıcı hvyı izleyebilirdi diye klımdn geçirdim. Muhtemelen gülümseyerek. Lem in metinlerinin bir köşesine, ne kdr krmsr olurs olsun mutlk okuyucunun yüzünde bir tebessüm bırkck miktrd bir mizh sıkıştırılmıştır; en krmsr yzrlrdn biri dhi ols bu krmsrlığ hep bir Ais gülüşü eşlik eder çünkü. S. Lem kitplrının çevirileri Stnislw Lem in kitplrının en büyük şnssızlığı özgün dilinden çevrilmemiş olmlrıdır. Aslınd bu şnssızlık, Lem in değil bizimdir. Bu durum bzı metinlerinde o kdr göze çrpr ki bu ttsız tuzsuz metni Lem mi yzmış? sorusunu kl getirir. Türkiye de Lehçe bilen kimse yok mudur? Elbette vrdır ve htt kitplrını özgün dilinden çeviren çevirmen de vrdır. Anck bilmediğim nedenlerden ötürü Lehçe özgün dilinden çeviren ibresini henüz hiçbir kitbınd görmedim. Kütüphnemdeki İletişim Yyınlrı ndn çıkn Lem kitplrındn birisi Almncdn, sekizi İngilizceden çevrilmiştir. Kln üçü belirtilmemiş ols d Lehçeden çevrilmediği kesindir. Bir kitbın çevirisinin çevirisi elbette her kitpt nlm kybın yol çr m Lem de bu 10 kt dh fzldır. Lem in dilini bilenler, kitbın bir yığın sözcük oyunundn, yeni sözcük uydurmdn, nlm kydırmlrındn hberdr oln okurlr ne dediğimi dh iyi nlycklrdır. Bzı kitplrınd neredeyse her syfd birkç uydurm sözcük görürüz. Felektron, vrdiy- dizem: vrdiyzem, kimydemokrsi: kemokrsi Bunlr, üzerinden iki def çeviri geçmiş bir metinden bize klnlrdır. Kim bilir özgün dilindeki metinlerde neler neler vrdır, bilmiyoruz. Bu yıkımı en z indirmek için Stnislw Lem in Türkçeye özgün dilinden çevrilmesi şrttır. Türkçe okurun krşı bu son derece gecikmiş görev rtık yerine getirilmelidir. Yıldız Güncesi, Solris, İnsnın Bir Dkiksı, Küvette Bulunn Günce, Hyli Büyüklük ve diğerleri Aslınd hiç Lem okummışlr, birini bile okuslr ne demek istediğimi nlycklrdır.

14 Aydınlık 15 Yeni çıknlr Fedi Angutyus, Okuyn Us Yyınlrı, 436 s. Ankr'nın vroşund geçen soğuk ve yrlı çocukluk yıllrının rdındn tüm yüklerini geçmişte bırkn, onu eve bğlyn herhngi bir şey klmmış, m gidecek hiçbir yeri de olmyn, kimsesiz, tek bşın bir genç dm. Ankr'nın krnlık, soğuk ve çirkin gecesinde, "derin" gece hytının kurllrıyl yşyn dmlrın, her n ölüme hzır evden çıkn trnslrın, zorl çlıştırıln ybncı kdınlrın ve esrrengiz zevkleri oln klntor işdmlrının günü ise dh yeni bşlıyor. Aşkın Çincesi Kevin Kwn, Çev: Zehr Tpunç, Altın Kitplr, 448 s. Asy'nın en büyük servetlerinden birinin vârisi oln Nichols Young'ın, Singpur'd gerçekleşecek oln yılın düğününe Amerikn doğumlu Çinli kız rkdşını dvet etmesiyle bşlyn romn, okur innılmz derecede eğlenceli stler vt ederken; bir yndn d üç süper zengin ve soylu Çinli ilenin dedikodu ve entrik dolu yşmını gözler önüne seriyor. Çekici ve çılgınc zengin olmnın sırdışı çelişkilerine içeriden bir bkışı ynsıtn müthiş bir eser. Türk İmgesi Fut Bozkurt, Kynk Yyınlrı, 624 s. Fut Bozkurt, kitbınd biz Türkleri nltıyor. Aynyı yüzümüze tutuyor. Ort Asy steplerinde orty çıkışımızdn günümüze kdr geçen zmn diliminde türklerin zmn krşı direnen özelliklerini nltıyor. Duygusl özelliklerimiz, kültürümüz, toplumsl yşmımız, tüm yönleriyle, bilimsel bir nlyışl irdeleniyor bu kitpt. Türklerin, özeleştiri eksikliği, hyır diyememeleri, gösteriş tutkulrı, doktor korkulrı, devlet kurm gelenekleri, misfirperverlikleri gibi özellikleri inceleniyor. Büyüyor Üzümler Bğlrd Hluk Şhin, Çev: Ayşe A. Şhin, Elisvet H. Kovi, Yitik Ülke Yyınlrı, 146 s. Adikulr, Hluk Şhin'in Bozcd'y yzdığı minik şk notlrı olrk okunbilir. Geleneksel Jpon şiiri Hikulrı nımstmkl birlikte, Adikulr herhngi bir vezin kygısı tşımdn yzılmış özgün ve özgür şiirciklerdir. Troy'nın tm krşısın düşen ve poyrzın egemen olduğu dd, doğ sürekli değişirken görebilenlere seslenmektedir: Sus, bk ve dinle! Moskov'd Ynlış Anlm Simone de Beuvoir, Çev: Aysel Bor, Ypı Kredi Yyınlrı, 88 s. Frnsız edebiytının en cesur ve özgün klemlerinden oln Simone de Beuvoir'dn kıs m etkili bir bşypıt: Moskov'd Ynlış Anlm. Bu uzun öykü rtık yşlrını lmış bir çiftin, Nicole ile André'nin, Sovyetler Birliği'ne yptığı yolculuk sırsınd yşdığı krizi nltıyor. İletişimsizlik, kdın-erkek ilişkileri, yşlılık... Kitp, Türkçede ilk kez yyımlnıyor. Beuvoir, Srtre ile birlikte vroluş kımın en önemli temsilcilerinden biri olmuştur. Köpek Shibinin El Kitbı Dvid Brunner, Sm Stll, Çev: Elçin Yılmz, NTV Yyınlrı, 224 s. Hlıd durn dışkı lekesi, bütün gece kesintisiz hvlm, köpeğinizin bcğınız yptığı o utnç verici hreket... Adım dım tlimtlr ve grfiklerle hzırlnn Köpek Shibinin El Kitbı sıkç soruln sorulr hkkınd çık ve nlşılır cevplr sunuyor. Çocuklrınızl en iyi nlşck köpek hngi ırktn? Hngi model size dh uygun? Köpeğinizin burnu neden sürekli ıslk? Tvsiyeler bu kitpt. Etik, Toplum, Siyset Bertrnd Russell, Çev: Fund Sezer, Sy Yyınlrı, 288 s. Etik, Toplum, Siyset, modern çğın en hyrnlık uyndırıcı düşünürlerinden biri oln Bertrnd Russell'ın hem siysete hem de dine dir etik ve siysi duruşunu bütünüyle son kez ifde ettiği bir eserdir. Russell, içtepiler ve zekâ rsındki çtışm dolyısıyl etiğin insn için gerekli olduğunu, eğer bunlrdn biri diğeri olmksızın vr olbilseydi etiğe de ihtiyç olmycğını öne sürer. Ketum Khrmn Mrio Vrgs Llos Çev: Hvv Mutlu, Cn Yyınlrı, 416 s. Peru'd iki ptron. Bşkent Lim'd sigortcı Ismel Crrer, tşr güneşinin ltınd kvruln Piur'dys nkliyeci Felícito Ynqué. Bir trft Felícito'nun, kpısın sıkıştırıln örümcek imzlı hrç mektubun meydn okumsıyl değişen hytı. Diğer trftys ikinci bhrının zirvesindeki Ismel'in ilevi ntiklıklrı yüzünden kbğın, sdık dostu ve şirketinin yöneticisi Don Rigoberto'nun bşınd ptlmsı. Tm d emeklilik hylleri kurrken... Erteleme Sntı John Perry, Sel Yyıncılık, 118 s. İyi hber: Artık her şeyi ertelediğiniz için kendinizi kötü hissetmek zorund değilsiniz. Dünyd ertelemeyi bir yşm biçimi hline getirmiş sizin gibi çok insn vr ve bu insnlr slınd pek çok şeyin ltındn klkıp gyet de bşrılı olbiliyorlr. John Perry de prlk ve esprili bir üslupl yzılmış bu kitpt, ertelemenin bir kusur değil, ksine fydlı bir şey olduğunu, htt bir "snt" dönüşebileceğini gösteriyor. Mutfk ve Stewrding Alpsln Özorl, Önder Yıldırım, Otelcionline Yyınlrı, 248 s. İstnbul Çınr Otel'de Bellboy, İstnbul Sherton'd Ekstr Grson ve İstnbul Hilton'd Aşçı Yrdımcılığı yprk mesleğe dım tn Alpsln Özorl, öğrenimini tmmldığı 1982 yılındn bugüne kdr yurt içi ve yurt dışınd ldığı frklı sorumluluklr ile otelcilik kriyerine devm etti. Otelcilik el kitplrı serisinin ikincisi oln Mutfk ve Stewrding kitbını sektöre kzndırıyor ve çlışmlrını sürdürüyor. Miles Dvis Miles Dvis, Quincy Troupe, Çev: Avi Prdo, Encore Yyınlrı, 412 s. Siyh ve isyncı bir müzisyen olrk kendisi klmktki ısrrı. Yeniliğe çık oluşu. Değişik müzisyenleri bir ry getirerek onlrı teşlemekteki bşrısı. Sonund bir müzik efsnesi hline gelişi. Bunlrın ynı sır uyuşturucu ve lkol bğımlılığı ve bu bğımlılığ krşı mücdelesi, hytın giren kdınlr, prsl hırslrı, şık giyinme ve lüks rb merkı. Miles'ın nılrı sır dışı bir sntçının yşmının kleme lınmış bir yşm öyküsü. Bin Gözle Sevdik Birbirimizi Şebnem Şenyener, Lbirent Yyınlrı, 96 s. "Terörü bn sor beyim, okulundn yetiştim, bilirim. Dğlrd, bsıln köylerde, klblık msum insnlrın ortsınd ptlyn bomblrd, işkencede. Her çeşidini gördüm. Hiçbiriyle kıyslnmz bu. Siyhın içinde, durunun dibinde, iyice derinde, bilinemeyen, görünmeyen bir bşıboşluk vr y, işte o! Ruhundn vurur dmı. Ölümüne vurur. Çizdi beni. Bitirdi. Bşını öne eğerek bkr. Ateş teş."

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma DERS NOTU 01 Son Hli Değildir, tslktır: Ekleme ve Düzenlemeler Ypılck BİR SOSYAL BİLİM OLARAK İKTİSAT VE TEMEL KAVRAMLAR 1 Bugünki dersin işleniş plnı: 1. Değişkenler ve Eğriler: Mtemtiksel Htırltm...

Detaylı

Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN 978-605-364-027-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN 978-605-364-027-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 0 DENEME SINAVI ISBN 97-0--07- Kitpt yer ln ölümlerin tüm sorumluluğu yzrın ittir. Pegem Akdemi Bu kitın sım, yyın ve stış hklrı Pegem Akdemi Yy. Eğt. Dn. Hizm. Tic. Ltd. Şti

Detaylı

DENEME 6 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ

DENEME 6 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ DENEME 6 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ. 3 3 = ( 3 ) ( 3) > > = 3 3 = 6 6. xy x = 8 xy x = 8 x.(y ) x.(y ) = 8 8 6 y (y ).(y) = 6 y = 6 y=6 y=5. 36. 8 d 8 = 6 d n 0 8 0 = 6 ( ) = 6 5 = 3 00 3. 880 ( 3) 80 0 =

Detaylı

Mustafa YAĞCI, yagcimustafa@yahoo.com Parabolün Tepe Noktası

Mustafa YAĞCI, yagcimustafa@yahoo.com Parabolün Tepe Noktası Mustf YĞCI www.mustfgci.com.tr, 11 Ceir Notlrı Mustf YĞCI, gcimustf@hoo.com Prolün Tepe Noktsı Ö nce ir prolün tepe noktsı neresidir, onu htırltlım. Kc, prolün rtmktn zlm ve zlmktn rtm geçtiği nokt dieiliriz.

Detaylı

Komisyon. ALES EŞİT AĞRILIK ve SAYISAL ADAYLARA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN 978-605-364-214-5

Komisyon. ALES EŞİT AĞRILIK ve SAYISAL ADAYLARA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN 978-605-364-214-5 Komisyon LES EŞİT ĞRILIK ve SYISL DYLR TMMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN 97-605-36-1-5 Kitpt yer ln ölümlerin tüm sorumluluğu yzrın ittir. Pegem kdemi Bu kitın sım, yyın ve stış hklrı Pegem kdemi Yy. Eğt. Dn.

Detaylı

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Yerel Topluluklr ve Yönetimler Arsınd Sınır-Ötesi Đşirliği Avrup Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Strsourg 9 Xl 1995 Avrup Antlşmlrı Serisi/159 Yerel Topluluklr vey Yönetimler rsınd Sınır-ötesi Đşirliği

Detaylı

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI YILLAR 00 00 004 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS - 1 - - 1-1 1 SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI,b,c,d birer rkm olmk üzere ( 0) b = 10 + b bc = 100+10+b bc = 100+10b+c bcd =1000+100b+10c+d

Detaylı

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU 2 0 1 3YI L I R KL AMV Rİ L Rİ YL T ÜRKİ Y RADY OVT L Vİ ZY ONY A YI NCI L I ĞI S KT ÖRRAPORU R A T M R A D Y OT L V İ Z Y O NY A Y I N C I L A R I M S L KB İ R L İ Ğ İ L e y l ks o k kmu r t İ ş Me r

Detaylı

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere RASYONEL SAYILAR, tmsyı ve 0 olmk üzere, şeklindeki ifdelere kesir denir. y kesrin pyı, ye kesrin pydsı denir. Örneğin,,,, kesirdir. kesrinde, py kesir çizgisi pyd, 0, 0 ise 0 0 dır.,, 0, syılrı irer 0

Detaylı

Kesir Örnek Çözüm. 1. Yandaki şekilde bir TEST - 1. 1. Taralı alanı gösteren. bütün 8 eş parçaya bölünmüş ve bu parçalardan 3 tanesi

Kesir Örnek Çözüm. 1. Yandaki şekilde bir TEST - 1. 1. Taralı alanı gösteren. bütün 8 eş parçaya bölünmüş ve bu parçalardan 3 tanesi Kesir.. Trlı lnı gösteren kesri bulunuz. kesrini ile genişlettiğimizde elde edilecek kesri bulunuz.. Yndki şekilde bir bütün 8 eş prçy bölünmüş ve bu prçlrdn tnesi trnmıştır. Trlı lnı gösteren kesir syısı

Detaylı

Velilere Yönelik Soru Formu

Velilere Yönelik Soru Formu Velilere Yönelik Soru Formu Eğitim Stndrtlrı Pilot Çlışmsı 4. Sınıf Mtemtik Okul Sınıf Öğrenci Sevgili veliler, Sevgili velyet shipleri, Çocuğunuzun sınıfı, mtemtik eğitim stndrtlrın ilişkin bir pilot

Detaylı

İÇİNDEKİLER ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06

İÇİNDEKİLER ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06 PROBLEMLER İÇİNDEKİLER Syf No Test No ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06 SAYI PROBLEMLERİ... 299-314... 01-08 YAŞ PROBLEMLERİ...

Detaylı

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I Kurumsl web sitelerinin en büyük hedefi; kullnıcılrı müşteri, müşterileri kullnıcı

Detaylı

Liderlik ve Yönetim Tarzı Raporu

Liderlik ve Yönetim Tarzı Raporu Liderlik ve Yönetim Trzı Rporu Myıs 15 GİZLİ Liderlik ve Yönetim Trzı Rporu Giriş Myıs 15 Giriş LYTR, yönetii seçimi ve yönetim eerileri geliştirme ile ilgili kişilik konulrın odklnır. Bu rpor, profesyonel

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi Andolu Üniversitesi Mühendislik Fkültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Plnlmsı 2015-2016 Güz Dönemi 2 Tesis (fcility) Tesis : Belli bir iş için kurulmuş ypı Tesis etmek :

Detaylı

SAYILAR DERS NOTLARI Bölüm 2 / 3

SAYILAR DERS NOTLARI Bölüm 2 / 3 Örnek : 4 10 tbnindki (3 + 3 + 3 + 3) syisinin üç tbnindki yzilisi sgidkilerden hngisidir? A)10110 B)10001 C)1001 D)100011 E) 1100 4 (3 + 3 + 3 4 + 3) = 1 3 + 3 3 1 0 + 0 3 + 1 3 + 1 3 + 0 3 Burdn ( 10110)

Detaylı

Veliler Anketi. Standart denetlemesi Matematik 4. sınıf 2013

Veliler Anketi. Standart denetlemesi Matematik 4. sınıf 2013 Veliler Anketi Stndrt denetlemesi Mtemtik 4. sınıf 2013 Sevgili Anne ve Bblr, Sevgili Veliler, Çocuğunuzun sınıfı bu öğretim yılınd 4.sınıf Mtemtik dersinde ilk stndrt denetlenmesi uygulmsın ktılcktır.

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Syısl Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Hft SYISL ÇÖZÜMLEMEDE HT KVRMI Syısl Çözümleme GİRİŞ Syısl nliz, mtemtik problemlerinin bilgisyr yrdımı ile çözümlenme tekniğidir Genellikle nlitik olrk

Detaylı

Profil Raporu. Ella Explorer. 2 Aralık 2008 GİZLİ

Profil Raporu. Ella Explorer. 2 Aralık 2008 GİZLİ Profil Rporu Ell Explorer Arlık GİZLİ Profil Rporu Ell Explorer Giriş Arlık Giriş Bu rpor profesyonel yrgı ile kullnılmlıdır. İçerdiği ifdeler; mülktlr, iyogrfik veriler ve diğer değerlendirme sonuçlrı

Detaylı

2005 ÖSS BASIN KOPYASI SAYISAL BÖLÜM BU BÖLÜMDE CEVAPLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 90 DIR. Matematiksel İlişkilerden Yararlanma Gücü,

2005 ÖSS BASIN KOPYASI SAYISAL BÖLÜM BU BÖLÜMDE CEVAPLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 90 DIR. Matematiksel İlişkilerden Yararlanma Gücü, 005 ÖSS SIN KPYSI SYISL ÖLÜM İKKT! U ÖLÜME EVPLYĞINIZ TPLM SRU SYISI 90 IR. İlk 45 Soru Son 45 Soru Mtemtiksel İlişkilerden Yrrlnm Gücü, Fen ilimlerindeki Temel Kvrm ve İlkelerle üşünme Gücü ile ilgilidir.

Detaylı

1997 ÖYS A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50. olduğuna göre, k kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

1997 ÖYS A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50. olduğuna göre, k kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 7 ÖYS. 0,00 0,00 k 0,00 olduğun göre, k kçtır? 6. Bir ust günde çift ykkbı, bir klf ise günde çift ykkbı ypmktdır. İkisi birlikte, 8 çift ykkbıyı kç günde yprlr? 0 C) 0 D) 0 C) D). (0 ) ( 0) işleminin

Detaylı

"DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ

DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" trfındn 49, Türkiye Jeoloji Kurultyı

Detaylı

YÜZDE VE FAĐZ PROBLEMLERĐ

YÜZDE VE FAĐZ PROBLEMLERĐ YILLAR 00 003 00 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS 3 1 1 1 3 YÜZDE VE FAĐZ PROBLEMLERĐ YÜZDE: Bir syının yüzde sı= dır ÖRNEK(1) % i 0 oln syıyı bullım syımız olsun 1 = 0 = 0 ÖRNEK() 800 ün % ini bullım

Detaylı

BULANIK MANTIK. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Tokat.

BULANIK MANTIK. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Tokat. Nim Çğmn, ncgmn@gop.edu.tr BLNIK MNTIK Gziosmnpş Üniversitesi, Fen Edebiyt Fkültesi, Mtemtik Bölümü, Tokt. Mtemtik deyince ilk kl gelen kesinliktir. Hlbuki günlük hytt konuşmlrımız rsınd belirsizlik içeren,

Detaylı

Cebir Notları Mustafa YAĞCI, Eşitsizlikler

Cebir Notları Mustafa YAĞCI, Eşitsizlikler www.mustfygci.com.tr, 4 Cebir Notlrı Mustf YAĞCI, ygcimustf@yhoo.com Eşitsizlikler S yılr dersinin sonund bu dersin bşını görmüştük. O zmnlr dın sdece birinci dereceden denklemleri içeren mnsınd Bsit Eşitsizlikler

Detaylı

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER TEOG Tm Syılr ve Mutlk Değer TAMSAYILAR Eksi sonsuzdn gelip, rtı sonsuz giden syılr tm syılr denir ve tm syılr kümesi Z ile gösterilir. Z = {...,,, 1,0,1,,,... } Tmsyılr kümesi ikiye yrılır: ) Negtif Tmsyılr:

Detaylı

2009 Soruları. c

2009 Soruları. c Hırvt ıstn Ulusl Mtemt ık Ol ımp ıytı Tkım Seçme Sınvı Geometr ı 2009 Sorulrı c www.sbelin.wordpress.com sbelinwordpress@gmil.com Hırvtistn d ypıln 2009 yılı TST yni Tkım Seçme Sınvın it geometri sorulrı

Detaylı

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR ÜNİTE - 7 BÖLÜM Polinomlr (Temel Kvrmlr) -. p() = 3 + n 6 ifdesi bir polinom belirttiğine göre n en z 5. p( + ) = + 4 + Test - olduğun göre, p() polinomunun ktsyılr toplmı p() polinomund terimlerin kuvvetleri

Detaylı

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7.

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7. MC. + + +.. Rsyonel Syılr TEST I sonsuz kesrinin eşiti kçtır? A) B) C) D) E) 4 www.mtemtikclu.com, 006 Ceir Notlrı. 8. Gökhn DEMĐR, gdemir@yhoo.com.tr 0;0 0;0008 = 0; x ise x kçtır? A) 0,0 B) 0,000 C)

Detaylı

05-07 MAYIS 2016 LÜTFI KIRDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGI SARAYI, ISTANBUL ULUSLARARASI TATLI VE ATISTIRMALK ÜRÜNLER FUARI SPONSORLUK FIRSATLARI

05-07 MAYIS 2016 LÜTFI KIRDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGI SARAYI, ISTANBUL ULUSLARARASI TATLI VE ATISTIRMALK ÜRÜNLER FUARI SPONSORLUK FIRSATLARI I L T A T I L T A T urı Ürünler nfcks k lı m ır nd S e Atıst sı Ttlı irv For Sweets r r l s Ulu ionl F Internt 05-07 MAYIS 2016 LÜTFI KIRDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGI SARAYI, ISTANBUL ULUSLARARASI TATLI

Detaylı

Özel Görelilik Teorisi. Test 1 in Çözümleri. 3. 0,5c

Özel Görelilik Teorisi. Test 1 in Çözümleri. 3. 0,5c 41 Özel Görelilik Teorisi ÖZEL GÖRELİLİK TEORİSİ 1 Test 1 in Çözümleri 1. Bir cisim durgun hâldeyken durgun kütle enerjisine shiptir. Durgun kütle enerjisini veren bğıntı E 0 = m.c 2 dir. Cisim ışık hızıyl

Detaylı

Telekomünikasyon, bilginin haberleşme amaçlı

Telekomünikasyon, bilginin haberleşme amaçlı GÜNÜMÜZ HABERLEŞME TEKNOLOJİLERİNE KISA BİR BAKIŞ Mehmet Okty ELDEM Elektronik Y. Mühendisi EMO Ankr Şubesi Üyesi okty.eldem@gmil.com Telekomüniksyon, bilginin hberleşme mçlı olrk dikkte değer bir mesfeye

Detaylı

Bahçeli nin sözleri. milyona hakarettir FIRINCILARDAN. 6. kattan düşen 3 yaşındaki Merve Özdemir YATIRIMCILAR ENDIŞELI. Dünya da.

Bahçeli nin sözleri. milyona hakarettir FIRINCILARDAN. 6. kattan düşen 3 yaşındaki Merve Özdemir YATIRIMCILAR ENDIŞELI. Dünya da. Bhçeli nin sözleri milyon hkrettir HDP Btmn İl Eş Bşknlrı Abdulbri Krğç ve Rojd Sürücü, MHP Genel Bşknı Devlet Bhçeli nin Ylılrd viskisini yudumlyıp HDP ye oy veren şerefsizler sözlerine tepki gösterdi.

Detaylı

DENKLEM ve EŞİTSİZLİKLER ÜNİTE 2. ÜNİTE 2. ÜNİTE 2. ÜNİTE 2. ÜNİT

DENKLEM ve EŞİTSİZLİKLER ÜNİTE 2. ÜNİTE 2. ÜNİTE 2. ÜNİTE 2. ÜNİT DENKLEM ve EŞİTSİZLİKLER ÜNİTE. ÜNİTE. ÜNİTE. ÜNİTE. ÜNİT BİRİNCİ DERECEDEN DENKLEM ve EŞİTSİZLİKLER. Kznım : Gerçek syılr kümesinde birinci dereceden eşitsizliğin özelliklerini belirtir.. Kznım : Gerçek

Detaylı

B - GERĐLĐM TRAFOLARI:

B - GERĐLĐM TRAFOLARI: ve Seg.Korum_Hldun üyükdor onrım süresinin dh uzun olmsı yrıc rnın izole edilmesini gerektirmesi; rızlnmsı hlinde r tdiltını d gerektireilmesi, v. nedenlerle, özel durumlr dışınd tercih edilmezler. - GERĐLĐM

Detaylı

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM YILLAR 00 003 004 00 006 007 008 009 00 0 ÖSS-YGS - - - - - - - ASAL SAYILAR ve kendisinden bşk pozitif böleni olmyn den büyük tmsyılr sl syı denir Negtif ve ondlıklı syılr sl olmz Asl syılrı veren bir

Detaylı

ege yayıncılık Oran Orant Özellikleri TEST : 91 a + 3b a b = 5 2 0,44 0,5 = 0,22 oldu una göre, a + b en az kaçt r? A) 3 B) 11 C) 14 D) 15 E) 16

ege yayıncılık Oran Orant Özellikleri TEST : 91 a + 3b a b = 5 2 0,44 0,5 = 0,22 oldu una göre, a + b en az kaçt r? A) 3 B) 11 C) 14 D) 15 E) 16 Orn Ornt Özellikleri TEST : 91 1. 0,44 0,5 = 0,22 5. + 3 = 5 2 2. 3. 4. oldu un göre, kçt r? A) 0,2 B) 0,25 C) 0,5 D) 0,6 E) 0,75 y = 3 4 + y oldu un göre, y orn kçt r? A) 7 B) 1 C) 1 D) 7 E) 10 oldu un

Detaylı

Velikovsky e göre Hazreti Musa ve Firavun un gerçek hikâyesi

Velikovsky e göre Hazreti Musa ve Firavun un gerçek hikâyesi 9 Syı:53-27 Ağustos 2011 sry Velikovsky e göre Hzreti Mus ve Firvun un gerçek hikâyesi Mus nın ynı zmnd Firvun l mücdelesi, hlkını esretten kurtrrk Mısır dn çıkrtmsı, Mısır ülkesini bştnbş srsn 10 felket,

Detaylı

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT VKTÖRLR ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT VKTÖRLR 1. Kznım : Vektör kvrmını çıklr.. Kznım : İki vektörün toplmını ve vektörün ir gerçek syıyl çrpımını ceirsel ve geometrik olrk gösterir. VKTÖRLR 1.

Detaylı

sayısından en az kaç çıkarmalıyız ki kalan sayı 6,9,12 ve 15 ile kalansız bölünebilsin? ()

sayısından en az kaç çıkarmalıyız ki kalan sayı 6,9,12 ve 15 ile kalansız bölünebilsin? () 1. x,y,z,t rdışık çift syılrdır. Bun göre (xy)-(zt)=. İki smklı () syısının değeri, rkmlrı toplmının 7 ktıdır. Üç smklı () syısının ile ölümünden elde edilen ölüm kçtır. En z dört smklı ir doğl syının

Detaylı

İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER İKİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER TANIMLAR :, b, R ve 0 olmk üzere denklem denir. b = 0 denklemine, ikini dereeden bir bilinmeyenli Bu denklemde, b, gerçel syılrın

Detaylı

PLAJLARDA ÇEVRE BİLİNÇLENDİRME PROJESİ. (19-22 Ağustos 2013 Akyaka)

PLAJLARDA ÇEVRE BİLİNÇLENDİRME PROJESİ. (19-22 Ağustos 2013 Akyaka) PLAJLARDA ÇEVRE BİLİNÇLENDİRME PROJESİ (19-22 Ağustos 213 Akyk) Pljlr Çevre Bilinçlenirme Projesi 19-22 Ağustos trihleri rsın TÜRÇEV Muğl Şuesi ve Akyk Beleiyesi iş irliği ile gerçekleştirili. Proje TÜRÇEV

Detaylı

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden İsttistik I Bzı Mtemtik Kvrmlrının Gözden Geçirilmesi Hüseyin Tştn Ağustos 13, 2006 İçindekiler 1 Toplm İşlemcisi 2 2 Çrpım İşlemcisi 6 3 Türev 7 3.1 Türev Kurllrı.......................... 8 3.1.1 Sbit

Detaylı

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen ÇONLR Çokgenler rdışık en z üç noktsı doğrusl olmyn, düzlemsel şekillere çokgen denir. Çokgenler kenr syılrın göre isimlendirilirler. Üçgen, dörtgen, beşgen gibi. ışbükey (onveks) ve İçbükey (onkv) Çokgenler

Detaylı

Cevap D. 6. x = 3, y = 7, z = 9 olduğundan x + y < y ve. Cevap C. 7. x ile y aralarında asal olduğundan x 2 ile y sayıları da. Cevap A.

Cevap D. 6. x = 3, y = 7, z = 9 olduğundan x + y < y ve. Cevap C. 7. x ile y aralarında asal olduğundan x 2 ile y sayıları da. Cevap A. eneme - / Mt MTEMTİK ENEMESİ. c - m. c - m -.., bulunur. y. 7, + 7 y + + 00 y + + + y + +, y lınr ı.. ^ - h. ^ + h. ^ + h ^ - h. ^ + h - & & bulunur.. ΩΩΩΩΔφφφ ΩΩφφ ΩΩΔφ 0 evp. ise ^ h ^h 7 ise ^ 7h b

Detaylı

Üslü Sayılar MATEMATİK. 5.Hafta. Hedefler. Öğr.Gör. Esrin PALAS BOZKURT Öğr.Gör. Muhsin ÇELİK. Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

Üslü Sayılar MATEMATİK. 5.Hafta. Hedefler. Öğr.Gör. Esrin PALAS BOZKURT Öğr.Gör. Muhsin ÇELİK. Bu üniteyi çalıştıktan sonra; MATEMATİK Üslü Syılr Öğr.Gör. Esrin PALAS BOZKURT Öğr.Gör. Muhsin ÇELİK 5.Hft Hedefler Bu üniteyi çlıştıktn sonr; Gerçel syılrd üslü işlemler ypbilecek, Üslü denklem ve üslü eşitsizlikleri çözebileceksiniz.

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU ÖABT Güncellenmiş Yeni Baskı FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ Tamamı Çözümlü DENEME

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU ÖABT Güncellenmiş Yeni Baskı FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ Tamamı Çözümlü DENEME Önce biz sorduk kpss 0 8 50 Sorud 3 SORU Güncellenmiş Yeni Bskı ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ Tmmı Çözümlü 5 DENEME Komisyon ÖABT FEN E TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 5 DENEME ISBN 978-605-38-896-4 Kitpt

Detaylı

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ../. EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖĞRENCİNİN Adı Soydı Sınıfı No Eğitimde fed edilecek fert yoktur. Mustf Keml ATATÜRK T.C... VALİLİĞİ/KAYMAKAMLIĞI Milli Eğitim Müdürlüğü. OKULU/LİSESİ

Detaylı

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında ORAN ORANTI syısının 0 dn frklı oln b syısın ornı :b vey olrk gösterilir. b İki vey dh fzl ornın eşitlenmesiyle oluşn ifdeye orntı denir. b =c d ifdesine ikili orntı denir. Bir orntı orntı sbitine eşitlenerek

Detaylı

Ünite Planı Şablonu. Öğretmenin. Fatma BAĞATARHAN Yunus Emre Anadolu Lisesi. Ġnönü Mahallesi. Bingöl. Adı, Soyadı. Okulunun Adı

Ünite Planı Şablonu. Öğretmenin. Fatma BAĞATARHAN Yunus Emre Anadolu Lisesi. Ġnönü Mahallesi. Bingöl. Adı, Soyadı. Okulunun Adı Intel Öğretmen Progrmı Ünite Plnı Şlonu Öğretmenin Adı, Soydı Okulunun Adı Okulunun Bulunduğu Mhlle Okulun Bulunduğu Ġl Ftm BAĞATARHAN Yunus Emre Andolu Lisesi Ġnönü Mhllesi Bingöl Ünit Bilgisi Ünite Bşlığı

Detaylı

Ö.Y.S. 1998. MATEMATĐK SORULARI ve ÇÖZÜMLERĐ

Ö.Y.S. 1998. MATEMATĐK SORULARI ve ÇÖZÜMLERĐ Ö.Y.S. 998 MATEMATĐK SORULARI ve ÇÖZÜMLERĐ. Üç bsmklı bir doğl syısının ktı, iki bsmklı bir y doğl syısın eşittir. 7 Bun göre, y doğl syısı en z kç olbilir? A) B) C) 8 D) E) Çözüm y 7 7y (, en küçük bsmklı,

Detaylı

YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ÖSS-YGS

YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ÖSS-YGS Rsonel Sılr YILLAR 00 00 00 00 00 00 00 00 00 0 ÖSS-YGS RASYONEL SAYILAR KESĐR: Z ve 0 olmk üzere şeklindeki ifdelere kesir denir p pd kesirçizgisi KESĐR ÇEŞĐTLERĐ: kesri için i) < ise kesir sit kesirdir

Detaylı

OM466 Orman Koruma (2015-2016 Bahar Yarıyılı) dersi kapsamında düzenlenen 15 Mart 2016 tarihli teknik arazi gezisi hakkında rapor

OM466 Orman Koruma (2015-2016 Bahar Yarıyılı) dersi kapsamında düzenlenen 15 Mart 2016 tarihli teknik arazi gezisi hakkında rapor OM466 Ormn Korum (2015-2016 Bhr Yrıyılı) dersi kpsmınd düzenlenen 15 Mrt 2016 trihli teknik rzi gezisi hkkınd rpor Teknik rzi gezisi, Düzce Ormn İşletme Müdürlüğü, Konurlp Ormn İşletme Şefliği sınırlrı

Detaylı

4. a sıfırdan farklı bir rasyonel sayı olduğuna göre,

4. a sıfırdan farklı bir rasyonel sayı olduğuna göre, . BA ve AC iki bsmklı, ABC üç bsmklı doğl syıdır. Bun göre, ABC BA AC 0,A 0,0A 0,00A ifdesi şğıdkilerden hngisine eşittir? 3. Rkmlrı frklı üç bsmklı ABC doğl syısının rkmlrı birer kez kullnılrk elde edilen

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ OKULLAR ARASI 18. MATEMATİK YARIŞMASI 8. SINIF TEST SORULARI

ÖZEL EGE LİSESİ OKULLAR ARASI 18. MATEMATİK YARIŞMASI 8. SINIF TEST SORULARI ., ÖZEL EGE LİSESİ OKULLR RSI 8. MTEMTİK YRIŞMSI 8. SINI TEST SORULRI 5. 0,0008.0 b 0,0000.0 ise; b.0 kç bsmklı bir sıdır? olduğun göre, ifdesinin değeri şğıdkilerden hngisine eşittir? ) 80 ) 8 ) 8 ) 8

Detaylı

DOĞRUDA AÇILAR. Temel Kavramlar ve Doğruda Açılar. Açı Ölçü Birimleri. Açı Türleri. çözüm. kavrama sorusu

DOĞRUDA AÇILAR. Temel Kavramlar ve Doğruda Açılar. Açı Ölçü Birimleri. Açı Türleri. çözüm. kavrama sorusu OĞRU ÇILR Temel Kvrmlr ve oğrud çılr Nokt: Nokt geometrinin en temel terimidir. ni, boyu vey yüksekliği yoktur. İnce uçlu bir klemin kğıt üzerinde bırktığı iz olrk düşünebilirsiniz. oğru: üz, klınlığı

Detaylı

TEST 16-1 KONU DÜZLEM AYNA. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ

TEST 16-1 KONU DÜZLEM AYNA. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ OU 6 Ü Çözümler. TST 6-,7 ÇÖÜR,6 5. Bir cismin görüntüsünün nerede görüneceğini bkn kişinin bulunduğu yer belirlemez. nin görüntüsü nolu noktd olduğu için her iki gözlemci ynı yerde görür. V 3,5 6. 7 kez

Detaylı

Kürtler Hakkında Mitolojik Teoriler -Generallerden Akademisyenlere Aynı Yanılgı-

Kürtler Hakkında Mitolojik Teoriler -Generallerden Akademisyenlere Aynı Yanılgı- Kürtler Hkkınd Mitolojik Teoriler -Generllerden Akdemisyenlere Aynı Ynılgı- 1927 yılınd İngilizce hzırlnn İslm Ansiklopedisi nin Kürtler mddesini yzn Wldimir Minorsky, dilden hreketle etimolojiyi kullnrk

Detaylı

Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-38-985-5 Kitpt yer ln bölümlerin tüm sorumluluğu yzrlrın ittir. Pegem Akdemi Bu kitbın bsım, yyın ve stış hklrı Pegem Akdemi Yy. Eğt.

Detaylı

Örnek...1 : a, b ve c birbirlerinden farklı birer rakamdır. a.b+9.b c en çok kaçtır?

Örnek...1 : a, b ve c birbirlerinden farklı birer rakamdır. a.b+9.b c en çok kaçtır? RAKAM Syılrı ifde etmek için kullndığımız 0,,2,3,4,5,6,7,8,9 sembollerine rkm denir. Örnek... :, b ve c birbirlerinden frklı birer rkmdır..b+9.b c en çok kçtır? DOĞAL SAYILAR N={0,,2,3...,n,...} kümesine

Detaylı

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Sonbahar / Sayısal I / 27 Kasım Matematik Sorularının Çözümleri

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Sonbahar / Sayısal I / 27 Kasım Matematik Sorularının Çözümleri Akdemik Personel ve Lisnsüstü Eğitimi Giriş Sınvı ALES / Sonbhr / Syısl I / 7 Ksım 011 Mtemtik Sorulrının Çözümleri 1 1 1 1. 1. + + 1 1. + 3 6 1 3 1 + 3 6 3 1. + + 1 1 1 6+ + 3 1. 1 13 1. 1 13. 5.10 +

Detaylı

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi (006).8. İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ Scit OĞUZ, Perihn (Krkulk) EFE Blıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimrlık Fkültesi İnşt Müh. Bölümü Blıkesir, TÜRKİYE ÖZET Bu çlışmd İş Etki Çizgisi

Detaylı

Tablo 1: anket sorularına verilen cevapların % de dağılımı Anket soruları. % c. % a. % b

Tablo 1: anket sorularına verilen cevapların % de dağılımı Anket soruları. % c. % a. % b PROJENİN ADI: Kimy Öğretiminde Alterntif Öğretim Metodu PROJE AMACI: Kimy öğretiminde lterntif uygulm olrk nimsyon sunumu tekniğinin uygulnilirliğini örneklerle göstermek ve dh iyi nsıl öğreteilirim sorusun

Detaylı

1990 ÖYS 1. 7 A) 91 B) 84 C) 72 D) 60 E) 52 A) 52 B) 54 C) 55 D) 56 E) 57

1990 ÖYS 1. 7 A) 91 B) 84 C) 72 D) 60 E) 52 A) 52 B) 54 C) 55 D) 56 E) 57 99 ÖYS. si oln si kçtır? A) 9 B) 8 C) D) 6 E) 5 6. Bir nın yşı, iki çocuğunun yşlrı toplmındn üyüktür. yıl sonr nın yşı, çocuklrının yşlrı toplmının ktı olcğın göre ugün kç yşınddır? A) 5 B) 5 C) 55 D)

Detaylı

63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU

63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU 63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU www.omk.com.tr 01.08.2014 V3185 / V4185 VARİL ISITICISI KULLANIM KILAVUZU OMAK MAKİNA SANAYİİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ DR. MEDİHA ELDEM

Detaylı

Do ufl Üniversitesi Matematik Kulübü Fen Liseleri Yar flmas 2005 Soru ve Yan tlar

Do ufl Üniversitesi Matematik Kulübü Fen Liseleri Yar flmas 2005 Soru ve Yan tlar Mtemtik ünys, 005 Güz o ufl Ünirsitesi Mtemtik Kulübü en Liseleri Yr flms 005 Soru Yn tlr 1. 005 006 sy s n n 11 e bölümünden kln kçt r? Çözüm: 005 3(mod 11) oldu undn 005 006 3 006 = (3 5 ) 401 3 3 (mod

Detaylı

b göz önünde tutularak, a,

b göz önünde tutularak, a, 3.ALT GRUPLAR Tnım 3.. bir grup ve G, nin boş olmyn bir lt kümesi olsun. Eğer ( ise ye G nin bir lt grubu denir ve G ile gösterilir. ) bir grup Not 3.. ) grubunun lt grubu olsun. nin birimi ve nin birimi

Detaylı

TYT / MATEMATİK Deneme - 2

TYT / MATEMATİK Deneme - 2 TYT / MTMTİK eneme -. 7 ^7h ^h $ bulunur. evp : 6. b b c 6 c 6, b ve c nin ritmetik ortlmsı O b c 6 bulunur.. y z y z ^ h $ bulunur. evp : 7. y çift ne olurs olsun çift syı olduğundn in yd çift olduğundn

Detaylı

LYS 2016 MATEMATİK ÇÖZÜMLERİ

LYS 2016 MATEMATİK ÇÖZÜMLERİ LYS 06 MATEMATİK ÇÖZÜMLERİ 6.. 5. 5. ( ) 8 6 65 buluruz. 5. 5 5 Doğru Cevp: C Şıkkı 8 7 ()... 9 buluruz. Doğru Cevp : D Şıkkı 9 8 8 9 8 9 8 9 9 9 9 9 8 buluruz. 8 8 8 8 8 Doğru Cevp : A Şıkkı (n )! (n

Detaylı

ÇÖZÜMLER. 3. I. Ortam sürtünmesiz ise, a) Di na mi ğin te mel pren si bi sis te me uy gu lan dığın 30 T 1 T 1. II. Ortamın sürtünme katsayısı 0,1 ise,

ÇÖZÜMLER. 3. I. Ortam sürtünmesiz ise, a) Di na mi ğin te mel pren si bi sis te me uy gu lan dığın 30 T 1 T 1. II. Ortamın sürtünme katsayısı 0,1 ise, BÖÜM DİNAMİ AIŞIRMAAR ÇÖZÜMER DİNAMİ 1 4kg 0N yty M düzle rsınd : rsınd cisin ivesi /s olduğundn cise uygulnn kuvvet, 1 4 0 N olur M rsınd : M rsınd cisin ivesi /s olduğundn cise etki eden sürtüne kuvveti,

Detaylı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü FZM207. Temel Elektronik-I. Doç. Dr. Hüseyin Sarı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü FZM207. Temel Elektronik-I. Doç. Dr. Hüseyin Sarı Ankr Üniversitesi Mühendislik Fkültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü FZM207 Temel ElektronikI Doç. Dr. Hüseyin Srı 2. Bölüm: Dirençli Devreler İçerik Temel Yslrın Doğrudn Uygulnışı Kynk Gösterimi ve Dönüşümü

Detaylı

TYT / MATEMATİK Deneme - 6

TYT / MATEMATİK Deneme - 6 . Herbir hücrenin sol üst köşesinde kreler içine yzıln syılrın işlemin sonucunu verdiğine dikkt ederek syılrı yerleştirmeliyiz. 7 6 T N M 5 6 T X. ^ h ^ h bulur. M N. 0 6 6 6 0 5 5 5 6 6 5 5 ^5h ^5h ^h

Detaylı

Double solenoid vana Nominal çap Rp 3/8 - Rp 2 DMV-D/11 DMV-DLE/11

Double solenoid vana Nominal çap Rp 3/8 - Rp 2 DMV-D/11 DMV-DLE/11 Double solenoid vn Nominl çp 3/8 - DMV-D/11 DMV-DLE/11 7.30 Printed in Germny Edition 11.13 Nr. 253 071 1 6 Teknik DUNGS double solenoid vn DMV, iki mnyetik vlin tek bir kompkt rmtür içinde entere edilmiş

Detaylı

MUTLAK DEĞER. a ε R olmak üzere; Mutlak Değer MATEMATĐK ĐM YILLAR 2002 203 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 14) GENEL ÖRNEKLER.

MUTLAK DEĞER. a ε R olmak üzere; Mutlak Değer MATEMATĐK ĐM YILLAR 2002 203 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 14) GENEL ÖRNEKLER. Mutlk Değer YILLAR 4 6 8 9 1 11 ÖSS-YGS - - - 1 - - 1 - - 1/1 MUTLAK DEĞER ε R olmk üzere;, -, ise < ise ve b reel syı olmk üzere; 1) dır Eğer ise dır ) 14) + n n Z olmk üzere dır 1) f ( ) > g( ) f ( )

Detaylı

İlişkisel Veri Modeli. İlişkisel Cebir İşlemleri

İlişkisel Veri Modeli. İlişkisel Cebir İşlemleri İlişkisel Veri Modeli İlişkisel Cebir İşlemleri Veri işleme (Mnipultion) işlemleri (İlişkisel Cebir İşlemleri) Seçme (select) işlemi Projeksiyon (project) işlemi Krtezyen çrpım (crtesin product) işlemi

Detaylı

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar Y P A L E T Ahşp pletlerle rekbet edebilir fiyttdır İç içe geçebildiğinden dh z stok yeri tutr Konteynırlr uygun ebtlr CP3, CP5 Çevreyle Dost Düny çpınd kıs sürede teslimt Isıl işlem,fümigsyon gerektirmez,

Detaylı

A A A A A TEMEL MATEMAT K TEST. + Bu bölümdeki cevaplar n z cevap ka d ndaki "TEMEL MATEMAT K TEST " bölümüne iflaretleyiniz. 4.

A A A A A TEMEL MATEMAT K TEST. + Bu bölümdeki cevaplar n z cevap ka d ndaki TEMEL MATEMAT K TEST  bölümüne iflaretleyiniz. 4. TEMEL MTEMT K TEST KKT! + u bölümde cevplyc n z soru sy s 40 t r + u bölümdeki cevplr n z cevp k d ndki "TEMEL MTEMT K TEST " bölümüne iflretleyiniz.. ( + )y + = 0 (b ) + 4y 6 = 0 denklem sisteminin çözüm

Detaylı

Dr.Mustafa Altun Türk Halk Edebiyatı I Ders Notları 16 Kasım 2008. Gezme ceylan bu dağlarda seni avlarlar Anandan babandan yardan ayrı koyarlar.

Dr.Mustafa Altun Türk Halk Edebiyatı I Ders Notları 16 Kasım 2008. Gezme ceylan bu dağlarda seni avlarlar Anandan babandan yardan ayrı koyarlar. TÜRKÜ Dr.Mustf Altun AÇIKLAMALAR Urf'nın etrfı dumnlı dğlr Ciğerim ynıyor, gözlerim ğlr, Senin zlım derdin cihnı dğlr Gezme ceyln bu dğlrd seni vlrlr Anndn bbndn yrdn yrı koyrlr. Urf dğlrınd gezer bir

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları...

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları... İÇİNDEKİLER Ön Söz... Mtris Cebiri... Elementer İşlemler... Determinntlr...7 Lineer Denklem Sistemleri...8 Vektör Uzylrı...6 Lineer Dönüşümler...48 Özdeğerler - Özvektörler ve Köşegenleştirme...55 Genel

Detaylı

Afyon Çimento Sanayi T.A.Ş. nin 12.04.2006 tarihli yazısı aşağıya çıkarılmıştır.

Afyon Çimento Sanayi T.A.Ş. nin 12.04.2006 tarihli yazısı aşağıya çıkarılmıştır. TARİH:27/01/2006 Afyon Çimento Snyi T.A.Ş.'nin 27.01.2006 trihli yzısı şğıy çıkrılmıştır. Şirketimiz Afyon Çimento Snyi T.A.Ş.'nin 108 kişi oln personel mevcudu "kpsm içi mkin bkım elemnlrı"nı kdrosun

Detaylı

ORAN ORANTI ORAN ORANTI ORANTININ ÖZELLİKLERİ ÖRNEK - 1 TANIM. x ve y tamsayıdır. x y

ORAN ORANTI ORAN ORANTI ORANTININ ÖZELLİKLERİ ÖRNEK - 1 TANIM. x ve y tamsayıdır. x y ORAN ORANTI TANIM Anı irimden iki çokluğun iririle krşılştırılmsın orn denir. ornınd ve nı irimden olduğu için nin irimi oktur. ÖRNEK - 1 ve tmsıdır. = ve + = 0 olduğun göre, kçtır? A) 1 B) C) 0 9 D) 1

Detaylı

Mobil Test Sonuç Sistemi. Nasıl Kullanılır?

Mobil Test Sonuç Sistemi. Nasıl Kullanılır? Mobil Test Sonuç Sistemi Nsıl ullnılır? Tkdim Sevgili Öğrenciler ve eğerli Öğretmenler, ğitimin temeli okullrd tılır. İyi bir okul eğitiminden geçmemiş birinin hytt bşrılı olmsı beklenemez. Hedefe ulşmks

Detaylı

TİK TESTİ TEMA - 5 ÇÖZÜMLER

TİK TESTİ TEMA - 5 ÇÖZÜMLER TYT / Temel Mtemtik TML MTMTİ TSTİ eneme - ÇÖZÜMLR.. < < 9 9 < b < 6 < c < 6 c = 6 = verilen rlıkt değildir. oylı olmyn üçgen syısı = = Tüm üçgenlerin syısı 6. - = - - - = - - = - = 0 sonuç yyınlrı 6..

Detaylı

Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz

Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz Sosyl Hrcmlr ve İktisdi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinmik Anliz Sosyl Hrcmlr ve İktisdi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinmik

Detaylı

İntegralin Uygulamaları

İntegralin Uygulamaları Bölüm İntegrlin Uygulmlrı. Aln f ve g, [, b] rlığındki her x için f(x) g(x) eşitsizliğini sğlyn sürekli fonksiyonlr olmk üzere y = f(x), y = g(x) eğrileri, x = ve x = b düşey doğrulrı rsındki S bölgesini

Detaylı

Sınava yeterince hazır mıyım? DGS Pegem in işidir. DGS DENEME

Sınava yeterince hazır mıyım? DGS Pegem in işidir. DGS DENEME ! Sınv yeterince hzır mıyım? DGS Pegem in işidir. DGS % 00 Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 0 SINAVI ISBN 97-05-34-07- Kitpt yer ln bölümlerin tüm sorumluluğu yzrlrın ittir. Pegem Akdemi Bu kitbın bsım, yyın

Detaylı

1986 ÖSS. olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

1986 ÖSS. olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 986 ÖSS. (0,78+0,8).(0,3+0,7) Yukrıdki işlemin sonucu nedir? B) C) 0, D) 0, E) 0,0. doğl syısı 4 ile bölünebildiğine göre şğıdkilerden hngisi tek syı olbilir? Yukrıdki çrpm işleminde her nokt bir rkmın

Detaylı

Üslü İfadelerde İşlemler (Temel Kurallar) - Çalışma Kağıdı Ortaokul Matematik Kafası $ = k) 81 $ 243 = Kerim Hoca. p) 125 $ 625 = w) 3

Üslü İfadelerde İşlemler (Temel Kurallar) - Çalışma Kağıdı Ortaokul Matematik Kafası $ = k) 81 $ 243 = Kerim Hoca. p) 125 $ 625 = w) 3 .Sınıf Mtemtik ÜSLÜ İFADELER Yyın No : / Kznım :... + Üssün Üssü ve Sırlm Bir üslü ifdenin üssü lındığınd üsler çrpılır.. Alıştırmlr Aşğıdki işlemlerin sonuçlrını üslü biçimde yzınız. y ^ h y ) ^ h b)

Detaylı

DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI

DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI T.C. Mltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğ Bilimleri Fkültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 201 DEVRE TEORİSİ DERSİ LABORATUVARI DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI Hzırlynlr: B. Demir Öner Sime

Detaylı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı Yüksek syıd mklelerin sırrı Prof. Dr. Metin Blcı Türk ilim cmisının 2010 yılınd en çok yyın yptığı ilk 10 ilimsel derginin nlizini yptı. Bun göre toplm 21.529 mklenin %10 unun çok düşük düzeyde ve üstelik

Detaylı

SAYI ÖRÜNTÜLERİ VE CEBİRSEL İFADELER

SAYI ÖRÜNTÜLERİ VE CEBİRSEL İFADELER ÖRÜNTÜLER VE İLİŞKİLER Belirli bir kurl göre düzenli bir şekilde tekrr eden şekil vey syı dizisine örüntü denir. ÖRNEK: Aşğıdki syı dizilerinin kurlını bulunuz. 9, 16, 23, 30, 37 5, 10, 15, 20 bir syı

Detaylı

İntegral Uygulamaları

İntegral Uygulamaları İntegrl Uygulmlrı Yzr Prof.Dr. Vkıf CAFEROV ÜNİTE Amçlr Bu üniteyi çlıştıktn sonr; düzlemsel ln ve dönel cisimlerin cimlerinin elirli integrl yrdımı ile esplnileceğini, küre, koni ve kesik koninin cim

Detaylı

Işığın Yansıması ve Düzlem Ayna Çözümleri

Işığın Yansıması ve Düzlem Ayna Çözümleri 2 şığın Ynsımsı ve Düzlem Ayn Çözümleri 1 Test 1 1. 38 38 52 52 Ynsıyn ışının yüzeyin normli ile yptığı çıy ynsım çısı denir. Bu durumd ynsım çısı şekilde gösterildiği gibi 38 dir. 4. şıklı cisminin ve

Detaylı

c) Bire bir fonksiyon: eğer fonksiyonun görüntü kümesindeki her elemanının tanım kümesinde yalnız bir karşılığı varsa bu fonksiyonlara denir.

c) Bire bir fonksiyon: eğer fonksiyonun görüntü kümesindeki her elemanının tanım kümesinde yalnız bir karşılığı varsa bu fonksiyonlara denir. FONKSİYONLAR Boş kümeden frklı oln A ve B kümeleri verildiğinde, A kümesindeki her elemnı B kümesindeki ir elemn krşı getiren ğıntıy A dn B ye fonksiyon denir. y=f(x) ile gösterilir. Bir diğer ifdeyle

Detaylı

DRC üst taban, 6 alt taban olmak üzere 12 mavi kare vardır. 4. Sekiz basamaklı herhangi bir özel sayı x = abcdefgh olsun. Deneme - 2 / Mat.

DRC üst taban, 6 alt taban olmak üzere 12 mavi kare vardır. 4. Sekiz basamaklı herhangi bir özel sayı x = abcdefgh olsun. Deneme - 2 / Mat. Deneme - / Mt MATEMATİK DENEMESİ. 6 üst tn, 6 lt tn olmk üzere mvi kre vrdır. Ypının tüm yüzeyi kreden oluştuğun göre, 6 7. 0,.., f -, 0, p. 0,. c- m.,,. ^- h.. 7. ^- h 7 - ulunur. +. c m olur. ( ) 9 c

Detaylı

çizilen doğru boyunca birim vektörü göstermektedir. q kaynak yükünün konum vektörü r ve Q deneme E( r) = 1 q

çizilen doğru boyunca birim vektörü göstermektedir. q kaynak yükünün konum vektörü r ve Q deneme E( r) = 1 q Elektrosttik(Özet) Coulomb Yssı Noktsl bir q yükünün kendisinden r kdr uzktki bir Q yüküne uyguldığı kuvvet, şğıdki Coulomb yssı ile ifde edilir: F = 1 qq ˆr (1) r2 burd boşluğun elektriksel geçirgenlik

Detaylı

BÖLÜM 3 : RASLANTI DEĞİŞKENLERİ

BÖLÜM 3 : RASLANTI DEĞİŞKENLERİ BÖLÜM : RASLANTI DEĞİŞKENLERİ (Rndom Vribles Giriş: Bölüm de olsılık fonksionu, denein örneklem uzını oluşurn sonuçlrın erimleri ile belirleniordu. Örneğin; iki zr ıldığınd, P gelen 6 olsı sırlı ikilinin

Detaylı

1987 ÖSS A) 0 B) 2. A) a -2 B) (-a) 3 C) a -3 D) a -1 E) (-a) 2 A) 1 B) 10 C) 10 D) 5 10 E) a+b+c=6 olduğuna göre a 2 +b 2 +c 2 toplamı kaçtır?

1987 ÖSS A) 0 B) 2. A) a -2 B) (-a) 3 C) a -3 D) a -1 E) (-a) 2 A) 1 B) 10 C) 10 D) 5 10 E) a+b+c=6 olduğuna göre a 2 +b 2 +c 2 toplamı kaçtır? 987 ÖSS. Yukrıdki çıkrm işlemine göre, K+L+M toplmı şğıdkilerden hngisine dim eşittir? A) M B) L C) K M K 5. 4 işleminin sonucu kçtır? A) 0 B) C) 5 4 5. Aşğıdki toplm işleminde her hrf sıfırın dışınd fklı

Detaylı

Bildirişimli Matematiğin <T, 1, n> Q Sürü Bellekli 3D I@I Internet Sürüsü

Bildirişimli Matematiğin <T, 1, n> Q Sürü Bellekli 3D I@I Internet Sürüsü Bildirişimli Mtemtiğin Q Sürü Bellekli 3D II Internet Sürüsü Prof. Dr. Fevzi Ünlü Mtemtik ve Bilisyr Bilimleri Profesörü Ee Üniversitesi ve Yşr Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi İzmir Özet Q ve

Detaylı

JOVO STEFANOVSKİ NAUM CELAKOSKİ. Sekizyıllık İlköğretim

JOVO STEFANOVSKİ NAUM CELAKOSKİ. Sekizyıllık İlköğretim JOVO STEFNOVSKİ NUM CELKOSKİ Sekizyıllık İlköğretim Syın Öğrenci! u kitp, ders proğrmınd öngörülen ders mlzemesini öğrenmek için yrdımcı olcktır. Vektörler, öteleme ve dönme hkkınd yeni ilginç bilgiler

Detaylı