Elektrofizyolojik Kayıt Yöntemleri

Transkript

1 Elektrofizyolojik Kayıt Yöntemleri Prof. Dr. Sacit Karamürsel İstanbul Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı

2 Elektriksel aktivitenin kaydında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ne güçte ve ne genişlikte bir aktivitenin izlenmek istendiğidir.

3 İzlenecek aktivitenin bu özelliklerine göre elektrod tipi, biyoelektrik yükselticinin frekans aralıkları ve elektrod empedansı ayarlanmalıdır. Büyüklük (voltaj) olarak daha büyük olan bir elektriksel sinyal, gücü zayıf olduğu için kaydedilemeyebilir.

4 Tek bir hücrenin elektriksel aktivitesini (sükun ve aksiyon potansiyellerini) kaydetmek daha kolaymış gibi görünse de güç olarak (akım şiddeti) çok zayıf olduğundan ya geri planda kalmakta ya da uygun yükseltici olmadığı durumlarda büyüklüğünden önemli miktarda kaybedilmektedir.

5 Elektroansefalogram (EEG), merkezi sinir sistemi hücrelerinin elektriksel aktivitelerinin bir bileşkesidir. büyük elektrodlarla saçlı deri üzerinden subdural elektrodlarla korteks üzerinden ya da iğne elektrodlarla derin yapılardan kaydedilebilir.

6 Köprü (bridge) elektrotlar ve sabitlenmelerinde kullanılan silikon şapka Quik-Cap Electro-Cap Easy Cap

7 10 / 20 sistemi

8 EOG Kafa derisi ile elektrotlar arasındaki boşluğa jel zerk edilerek, iletkenliğin arttırılması Referans elektrotlar (A1)

9 Sayısal EEG : Bilgisayar ortamına geçiş Ham EEG verisi (analog): Elektrotlardan toplanan potansiyel farkları yükseltilir Analog bilgiyi örnekleyerek sayısallaştıran ekipman Bilgisayar ortamında işlenebilir EEG verisi (sayısal) Filtreleme, ortalama alma, frekans analizi, topografi analizi vs.

10

11 Uzun yıllardır kullanılagelen klinik amaçlı EEG dışında, yine birkaç onyıldır kullanılan olayla ilişkili potansiyeller de uyarı ile zamansal olarak kitli EEG dilimlerinin ortalamalarının alınması ile gerçekleştirilen invazif olmayan kayıt ve analiz yöntemleridir.

12 Günümüzde gitgide artan sayıda elektrodla alınan EEG verisi ile beyin aktivitesi haritalama, elektriksel potansiyel kaynaklarının belirlenmesi metodları hem hızlı bilgisayarların hem de yeni yeni geliştirilen karmaşık matematiksel modellemelerin ve algoritmaların sayesinde mümkün olabilmektedir.

13 Yüzey topografisi N100 P300

14

15 Cerrahi koşullarda subdural elektrodlarla alınan kortikal kayıtlar, özellikle epilepsi cerrahisinde odağın, travma ve yer kaplayan lezyonların sınırlarının tespitinde klinikte gitgide daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

16 Tek ve çok hücre aktivitesi: mikro ve semimikro-elektrodlarla derin beyin yapılarından alınan kayıtlar, günümüzde özellikle hareket bozukluklarının cerrahi tedavisinde, beyin çekirdeklerinin yerlerinin tespitinde kullanılmaktadır. BT ve MR ile koordinatları kabaca belirlenen çekirdeklerin kesin yerlerinin belirlenmesi stereotaksik cerrahi ile perop gerçekleştirilmektedir.

17 Subtalamik Nukleus Cerrahisi Derin beyin stimülasyonu: Geri dönülebilir, Ayarlanabilir, İki yanlı yapılabilir.

18 Subtalamik Nukleus Cerrahisi İlaçsız UPDRS skorunda % 50 iyileşme, Bütün kardinal bulgularda düzelme, İlaçlı UPDRS skorunda değişiklik yok, L-dopa dozunda % 50 azalma, off dönemi distonisinde ve dopa, diskinezisinde azalma.

19 Subtalamik Nukleus Cerrahisi İstanbul Tıp Fakültesi Subtalamik Stimülasyon Olguları CÖ 71, e bilateral on zaman EA 48, e unilateral on zaman MÇ 48, e bilateral on zaman, enfeksiyon ŞE 37, e bilateral on zaman, diskinezi AT 71, k bilateral on zaman ZG 54, k bilateral on zaman, distoni KÖ 52, e bilateral on zaman, diskinezi AG 36, e unilateral Tremor, reop RÇ 46, e bilateral on zaman, parametreler ayarlanıyor

20 Subtalamik Nukleus Cerrahisi Makrostimülasyon: yüksek frekanslı akımla subtalamik nukleusta rigiditenin ortadan kalkması

21 Subtalamik Nukleus Cerrahisi Stereotaksik Cerrahi Operasyon

22 Subtalamik Nukleus Cerrahisi Derin Beyin Stimülasyonu Vaka

23 Subtalamik Nukleus Cerrahisi

24

25

26

27 Subtalamik Nukleus Cerrahisi Bu çalışmalar ilerlemiş Parkinson hastalığında subtalamik nukleusun derin stimülasyon ya da lezyonla devre dışı bırakılmasının etkin ve güvenilir yöntemler olduğunu telkin etmektedir.

28 Subtalamik Nukleus Cerrahisi Orhan Barlas Nöroşirürji Murat Emre, Haşmet Hanağası, Hüseyin Şahin Nöroloji Sacit Karamürsel, Adnan Kurt Nörofizyoloji Serra Sencer Nöroradyoloji