stanbul Do um Akademisi

Transkript

1 Op.Dr.Hakan Çoker -Uzm.Psk. Ne e Karabekir stanbul Do um Akademisi 19 Haziran 2012 de Ac badem Fulya Hastane nde Do uma Dair Her ey Semineri nde sunuldu.

2 Anne Dostu Hastane Olu umlar 1991 WHO Bebek Dostu Hastane uygulamas ba latt CIMS(Coalition for Improving Maternity Services) kuruldu WHO Normal do umda bak m-pratik bir rehber çal mas ile kan ta dayal uygulamalar n önemini vurgulad. Uluslar aras Lamaze Örgütü bu uygulamalara 2 tane daha ekledi.

3 Kan ta Dayal Do uma Götüren Uygulamalar 1. Do um kendi ba lamal r. 2. Do umda kad nlara sürekli duygusal ve fiziksel destek verilmelidir. 3. Do umda do al ve aktif nma teknikleri tercih edilmelidir. 4. Do um sonras anne ve bebe i bir arada tutulmal r ve limitsiz emzirme imkan sunulmal r. 5. Do umun her a amas nda annelere hareket özgürlü ü sa lanmal r. 6. Do umda rutin müdahalelerden kaç lmal r.

4 CIMS Prensipleri CIMS in misyonu anne, bebek ve ailelerin do umda alacaklar hizmetleri, anne-bebek sa olumlu ekilde de tirecek ekilde geli tirmektir. Kan ta dayal t p uygulamalar n ndaki bu çal malar sayesinde, do umda anne ve bebek sa n müdahaleler olmadan da olumlu yönde de tirilebilece i savunulmaktad r.

5 NORMAL TE Do um normal,do al ve sa kl bir eylemdir. Hastal k de ildir.

6 DO AL DO UM Kendili inden ba layan, do al hormonlar n optimum ko ullarda aktif olarak salg land, mümkün oldu unca müdahale edilmeden yap lan ve bebeklerin do ar do maz anne kuca ile bulu tu u do umlard r.

7 MAHREM YET Birçok gebe tan mad ki ilerle, kap ya bakan masalara yat larak, tan mad klar yabanc bir ortamda do um yapmaktad r. Do um limbik sistemin bir eylemidir ve kortikal her türlü uyar do umu bozar. Do umda mahremiyet her kad n hakk r.

8

9 GÜÇLEND RME Bir kad n do um yaparken kendine güveni ve becerisi, ona hizmet veren her bir ki i ve do um atmosferi taraf ndan artt labilir veya azalt labilir.

10 OTONOM Her kad n a dakilere ula m hakk olmal r. Hamilelik-do um-bebek bak konusunda her türlü seçenek ve hastane, doktor ve kurumlar n gerekli bilgilerine kolayca ula mak, Hamilelik-do um-do um sonras ile ilgili her türlü müdahale, ilaç ve testler konusunda tam ve güncellenmi bilgileri almak, bunlar kabul veya reddetme hakk na sahip olabilmeli, Kendi ki isel de erleri do rultusunda kendi ve bebe i konusunda bilinçli tercihler yapmak için gerekli deste i alabilmeli

11 ZARAR VERME!! Müdahaleler hamilelik, do um ve sonras nda rutin olarak uygulanmamal rlar. Birçok standart t bbi testler, müdahaleler, teknolojiler ve ilaçlar anne ve bebe i için riskler ta maktad r. Kullan mlar için bilimsel kan tlar n yoklu unda uygulanmamal rlar.

12 SORUMLULUK Her kurum uygulad klar t bbi yakla mlar n etkinli i, riskleri ve oranlar ile ilgili, kan ta dayal p aç ndan de erlendirmelerden sorumludur. Do um servislerindeki hizmetler, hizmet verenlerin ihtiyaçlar ndan çok, anne ve bebe in ihtiyaçlar na göre düzenlenmelidir. Ki iler bireysel olarak kendileri ve bebekleri ile ilgili tercihlerini detayl bir ekilde sunmakla sorumludurlar.

13 CIMS ANNE DOSTU 10 HASTANE KR TER

14 1.Her anneye a daki ko ullar sa lamal r; Annenin iste ine ba olarak do umda istedi i bir yak n haz r bulunmas, stedi i takdirde sürekli duygusal ve fiziksel destek amac ile profesyonel bir do um yard mc n (ebe-doula-do um koçu) do umda bulunmas, Hizmet sunarken çal anlar n toplumun kültürüne, özel inançlar na ve de erlerine duyarl olmas, Profesyonel ebelik hizmetine ula m,

15 2. Müdahaleler ve sonuçlar da olmak üzere do um uygulamalar konusundaki aç klay ve istatistik bilgileri kamuoyuna sunar. 3. Etnik veya dinsel adet ve geleneklerine sayg biçimde her kültürel farkl a hizmet verebilir. 4. bbi bir engel olmad sürece travay ve do umda anneye yürüme ve istedi i pozisyonu alma özgürlü ü verir. Do umda s rtüstü pozisyonlar desteklemez. (Aktif Do um) 5. Hastaneler aras transfer veya konsültasyon konular ndaki uygulamalar aç k bir ekilde tan mlam r. Anneye prenatal ve postnatal dönemde ba vurabilece i gerekli kurumlar için yeterli bilgiyi ve yönlendirmeyi sa lar.

16 7. Personelini ilaç d rahatlat teknikler konusunda itir. Sorunlar kar nda analjezik veya anestezik ilaç kullan rutin olarak öne sürmez, te vik etmez.(uygun vakalarda yap lacak epidural anestezi hariç) 8. Hasta veya prematür do umlarda, t bbi bir engel olmad sürece, ailelerin bebekle ilgili temaslar n dokunma, kuca a alma, emzirme gibi uygulamalarla devam etmesini destekler. 9. Dini sebepler d ndaki sünneti desteklemez. 10. Bebek-Dostu Hastane kavram içindeki emzirmeyi destekleyen 10 a amay uygular.

17 The International MotherBaby Childbirth Initiative (IMBCI) 10 Steps to Optimal MotherBaby Maternity Services

18 International Mother Baby Childbirth Organization (IMBCO) 2008 y nda kuruldu. Uluslar aras birçok organizasyonun deste ini ald. Kurallar konusunda 163 ülkeden görü al nd y ndan itibaren pilot hastane uygulamalar na ba lad. Do um bir insan haklar meselesidir.

19

20 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 1.Ad m Her kad na sayg ve haysiyetle davran r. Kendinin ve bebe inin bak hakk nda tam olarak anlayaca dilde bilgilendirip, karar verme sürecine dâhil ederek, kendisine yap lmak istenenlere r za gösterme ya da ret etme hakk n oldu u anlat r.

21 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 2.ADIM: Hamileli in, do um eyleminin, do umun, emzirmenin ve lohusal n normal fizyolojisini yücelten ve en iyi hale getiren ebelik bilgi ve becerilerine sahip olarak bunlar rutin olarak uygular.

22 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 3.ADIM: Anneyi, do um eylemi ve do umda alaca sürekli deste in faydalar hakk nda bilgilendirir ve bu deste i kendi seçti i baba, e, aile üyesi, doula veya ba ka birinden alma hakk n oldu unu anlat r. Sürekli deste in, do um esnas nda a kesici ihtiyac azaltt, ameliyatl do um oran dü ürdü ü ve annenin do um deneyiminden ald tatmin ve hazz artt rd görülmektedir.

23 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 4.ADIM: Do um süresince uygulayabilece i ilaç d a azalt ve rahatlat yöntemler sunar. Bu yöntemlerin normal do umu kolayla rmadaki ve gereksiz zararlar n engellenmesindeki faydalar anlat r. Dokunma, sar lma, masaj, suya girme ve gev eme tekniklerini içeren bu yöntemleri nas l uygulayaca kendisine ve lik edene gösterir. Kad n tercihlerine ve seçimlerine sayg duyar.

24 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 5.ADIM: Do um eylemi, do um ve lohusal k döneminin normal fizyolojisini destekleyen kan ta dayal spesifik uygulamalar sunar. Bunlar; *Do umun normal h nda aç lmas na izin vermek, sabit zaman limitine ba müdahalelerden ve do um eyleminin izlenmesi için partograf kullan n istismar edilmesinden imtina etmek *Do um sürecinde anne istedikçe yiyecek ve içeceklere k tlama olmadan ula sa lamak *Yürümesini ve serbestçe hareket etmesini desteklemek, çömelme, oturma, eller ve dizler dahil istedi i pozisyonu almas na yard mc olmak ve dik pozisyonda durmas na yard mc olacak gereçleri sa lamak. *Bebe in rahim içi döndürülmesi ve vajinal makat do um için teknikler *S cakl k, ba lanma, emzirmenin ba lamas ve geli imsel uyar m için anne ve bebe in an nda ve sürekli ten temas na olanak vermek. Anne ve bebe in birlikte kalmas sa lamak. *Kordon kan n temin etti i kan miktar, oksijeni ve besinleri aktarmas için yeterli zaman tan mak. * Annesinin hasta ya da erken do mu bebe inin kangru bak dahil her ekilde yan nda olmas sa lamak ve emzirmesi mümkün olmad nda kendi sütünü veya ba ka bir insan n sütünü vermesini sa lamak.

25 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 6.ADIM: Do um s ras nda s kl kla rutin olarak uygulanmas hiçbir bilimsel kan ta dayanmayan zarar vermesi muhtemel mudahaleleri ve uygulamalar engellemek.spesifik bir durumda uygulanmas dü ünüldü ünde, faydalar n zararlar ndan daha a r bast eldeki en iyi kan tlarla desteklemek ve anne ile tart arak bilgisi dahilinde onay n al nmas n sa lar. Bu müdahaleler: *Tra *Lavman *Membran s yr lmas *Zar n erken aç lmas *Do umun t bbi olarak ba lat lmas ve/veya h zland lmas *Çok s k tekrarlanan vajinal muayeneler *Yiyecek ve içecek k tlamas *Annenin yata a ba b rak lmas *Damar içi s lar *Sürekli elektronik fetal görüntüleme(kartiotokografi) laçl a kontrolü drar sondas tak lmas *S rt üstü pozisyonlar *Bak yönlendirmeli nma *Fundal bas ç uygulanmas (Kristeller) *Epizyotomi *Forseps ve vakumla uygulamas *Rahim içinin elle kontrolü *Primer veya tekrarlayan sezaryen ameliyat *Yenin do an n aspirasyonu *Kordonun hemen kesilmesi *Anne ve bebe in ayr lmas

26 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 7. ADIM: Anne ve bebe in iyili ini artt racak, acil durumlar, hastal klar ve ölümleri önleyecek önlemleri uygular; yi beslenmeye, temiz suya, temiz ve güvenli bir çevreye ula mas için e itmek ve te vik eder. *S tma ve AIDS, tetanoz gibi hastal klardan korunma ve tedavi konusunda e itir ve bu korunma yöntemlerime ula mas sa lar. *Güvenli cinsellik, aile planlamas ve do urganl k haklar konusunda e itir ve aile planlamas yöntemlerine ula mas sa lar * Aile ba lar ve toplumsal çevre dahilinde, anne ve bebe in fiziksel ve psikolojik sa na do um öncesi, do um, do um sonras ve yeni do an döneminde destekleyici bak m sa lar.

27 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 8.ADIM: Hayat tehdit eden komplikasyonlarda kan ta dayal acil tedaviye ula temin eder. Anne ve yeni do an bak m verenlerinin uygun ve zaman nda tedavi için acil durum becerileri konusunda yeterli ve sürekli itim almalar sa lar.

28 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 9.ADIM: Bütün ilgili bak m verenler, kurumlar ve organizasyonlar n i birli i ile anne ve yeni do ana sürekli bak m verilmesini sa lar. Bu süregelen bak ma geleneksel olarak do uma e lik edenleri ve hastane d nda do um yapt ranlar dahil eder. Özellikle annelikle ilgili bak m veren kurumlar, kuru lar, organizasyonlarda ki ki iler mutlaka; *Disiplinler aras, kültürel ve kurumsal s rlar içinde i birli i yaparak anne ve bebe e en iyi bak sa lar, her birinin yetkinliklerinin fark nda olur ve her birinin görü üne sayg gösterir. * Do um eylemi ve do umda anne ve bebe e deste in az say daki ki i ile kesintisiz sürdürülmesini te vik eder. *Konsültasyon yap lmas ve gereken uygun kurum ve uzmanlara zaman nda gönderilmesini sa lamal r. *Annenin, kendisi ve yenin do an bebe inin ihtiyaçlar na özel toplumsal hizmet kurulu lar bulundu unu ve buralara ula abilece ini bilmesini sa lar.

29 ULUSLAR ARASI ANNE BEBEK DO UM G N 10 ADIMI: 10.ADIM: Dünya Sa k Örgütü ve UNICEF in Bebek Dostu Hastane Giri iminde tan mlad Ba ar Emzirmenin 10 basama gerçekle tirmeye gayret eder. Bunlar; 1. Yaz bir emzirme politikas olu turmak ve bütün sa k çal anlar na rutin olarak anlatmak 2. Bütün sa k çal anlar bu politikay uygulayacak becerileri kazanmak üzere e itmek 3. Bütün gebeleri emzirmenin faydalar ve yönetilmesi konusunda bilgilendirmek 4.Do umun hemen ard ndan yar m saat içerisinde emzirmeyi ba latmas için anneye yard m etmek. Bebe i ten temas için do umdan hemen sonra en az 1 saat anneye vermek ve anneyi ve bebe in emmeye haz r oldu unu anlamas ve ihtiyac oldu u zaman emzirmesi için cesaretlendirmek. 5.Anneye nas l emzirece ini ve bebe inden ayr lsa bile süt salg lamaya nas l devam edece ini göstermek. 6. T bbi olarak gerekmedikçe yeni do ana anne sütünden ba ka yiyecek-içecek verilememek. 7. Anne ve bebe in 24 saat bir arada kalmalar na izin vermek. (rooming in) 8. htiyaç duyuldu unda emzirmeyi te vik etmek. 9. Emzirilen bebeklere yapay emzik vermemek. 10. Emzirme destek guruplar te vik etmek ve anneleri hastane veya klinikten taburcu olduktan sonra bu guruplara kat lmak üzere yönlendirmek.

30 ANNE-BEBEK DOSTU HASTANE E PERSONEL E Do um gerçe i Kayna ma ve nma Tak m içi ve tak mlar aras ileti im Gebe ailenin kar lanmas, rlama Zor durumlar yönetme Önyarg lar dönü türme leti im -empati LE E Do um gerçe i Do uma haz rl k Psikolojik haz rl k Kendini tan ma Aile üyeleri e itimi Güven sa lanmas leti im becerileri Sorumluluk alma htiyaçlar dile getirme Gev eme ve b rakma Do umda sürekli destek DR,EBE,SA LIK PERSON. Do um gerçe i Hastane rutinleri Mesleki tatmin Kendini tan ma Kar la lan veya korkulan durumlar Kendi do umlar ve yarg lar ileti im Sa ve sol beyni dengelemek

31 MUC ZEN N TADINI ÇIKARMAK N ANNE DOSTU HASTANEM Z DE BULU ALIM RL KTE GELECE KAR ILAYALIM TEK OLALIM R OLALIM