MESLEK KOMİTELERİ ORTAK TOPLANTISI 1 Ekim 2014

Transkript

1 MESLEK KOMİTELERİ ORTAK TOPLANTISI 1 Ekim 2014 H. Uran TİRYAKİOĞLU İSO Meclis Üyesi ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ 31. Grup Elektrik, Elektronik ve Bilişim Sanayii 32. Grup Enerji ve Elektrik Ekipmanları Sanayii 33. Grup Aydınlatma Donanımları Sanayii 34. Grup Beyaz Eşya ve Ev Aletleri Sanayii

2 Milyar $ REFAH ARTIŞI İÇİN TÜRKİYE YE DIŞ GELİR LAZIM İhracatın %93,9 u sanayi ürünüdür %9,5 CAGR Türkiye ihracatının %47 si İstanbul dandır. %6,2 Yaratıcı Endüstri %6 CAGR %20,8 CAGR Ürünleri CAGR %4 0 Yaratıcı Hizmetler Turizm İhracat Kaynak: UNCTAD Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi Sanayi ürünleri ihracatı ile her yıl nüfus artışının çok üzerinde gelir artışı ile refah sağlanır, bunun %47 si İstanbul dandır.

3 Örnek: 100 Kişilik Fabrika The Multiplier Effect: There Are More Manufacturing-Related Jobs Than You Think, Keith D. Nosbusch and John A. Bernaden. SANAYİ İSTİHDAMININ ÇARPAN ETKİSİ 100 Sanayi istihdamı 58 (Direkt 20 ve Endirekt 38 kişilik) hizmet sektörüne iş vererek kendi varlığından daha büyük (310 kişiye kadar ek) istihdam yaratır. Servis Şoför 4,0 otobüs/ minibüs İdareci 0,5 Yemek Aşçı 1,0 pişir/ dağıt Dağıtıcı/bulaşık 1,0 Şoför 0,3 Nakliyeci/dış depocu/ 2,5 kargocu/ liman hizmetleri Doktor 0,3 Avukat/noter 0,1 Gümrükçü 0,5 Toptancı 2,0 Reklamcı 0,1 Büfeci/bakkal/lokanta 0,5 Nalbur/elektrikçi/tesisatçı 0,5 Y.M.M. 0,2 Banka memuru/sigortacı 0,6 Sanayi sitesi/osb görevlisi 0,2 Kırtasiyeci/matbaacı/ 0,5 hediyelik eşya %20 ilk 100 Sanayi 80 endirekt, ikincil, ailelerin kullandığı Teknoloji düzeyi Smart Manufacturing 310 intel İnşaatçı/boyacı/duvarcı/ bahçe 1,0 Temizlik hizmetleri/hurdacı 2,0 Diğer 2,2 TOPLAM 20,0

4 İSTANBUL 1/ PLAN UYGULAMA HÜKÜMLERİ Plan Bütünlüğü çerçevesinde yer alan depolama ve sanayi binaları tevsii yapılmaması, çevre kirliliğine yol açmaması, ilgili kurumların olumlu görüşünün olması ve ileri teknoloji kullanılması koşulları ile ekonomik ömürlerini tamamlayıncaya kadar mevcudiyetlerini sürdürebilirler. Ancak, depolama ve sanayi binalarının planlarda belirlenen lojistik ve/veya sanayi alanlarına hazırlanacak bir eylem planı çerçevesinde desantralizasyonu esastır (1/ Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı Raporu Sekizinci Bölüm-Plan Uygulama Hükümleri, sayfa:720, madde ). Sanayi Alanları: Mevcutta ileri teknoloji kullanan sanayi alanları ile ileri teknoloji kullanarak sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ve yeniden organizasyonu planlanan sanayi alanlarıdır (1/ Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı Raporu Sekizinci Bölüm-Plan Uygulama Hükümleri, sayfa:732, madde ). Sanayi yerleşimi İstanbul un toplamının sadece %1,3 üdür.

5 Milyar $ İBB 1/ amaç ve stratejilerinde gelişme alanı Oysa ki Türkiye ve İstanbul, refah düzeyini artırmak için üretim, istihdam, ihracat yolu ile dış gelirini arttırmak zorundadır. İstanbul Kültür Başkenti %4 CAGR İSTANBUL DIŞ GELİR AZALIŞI %20,8 CAGR %6,2 CAGR İhracatın %93,9 Sanayi Ürünü ÇDP e göre İBB Plan uygulama hükümleri gereği - Kapsam daralması, - Başka şehre yatırım, - Kapanma 0 Yaratıcı Endüstriler Turizm İhracat Finans Merkezi (Kültür Endüstrileri) Kaynak: UNCTAD Creative Economy Report Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi Kaynak: İstanbul Kültür ve Turizm İl Md. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı İstanbul un turizm gelirleri; İstanbul Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü nün İstanbul a gelen yabancı sayıları ile Kültür ve Turizm Bakanlığı nın yabancı ziyaretçilerin yıllara göre ortalama harcamaları verileri kullanılarak hesap edilmiştir.

6 Milyar $ İHRACAT HEDEFİ 500 Milyar $ 2023 HEDEF Türkiye %9,5 CAGR 0 İstanbul %20,8 Yıllar İhracat %6,2 İstanbul sanayii gelişmezse; dolayısı ile ihracatı artmazsa, hedef gerçekleşmez.

7 SANAYİYE UYUMLU ŞEHİRLEŞME: BERLİN Siemens Power Energie Siemens AG Siemens in birçok fabrikası Berlin dedir. Halen Elektrik makinaları ve ileri teknoloji üretimler yapılmaktadır. Fabrikaların Etrafı yerleşim alanıdır. 100 yılı aşkın süredir Desantralize edilmemişlerdir.

8 SANAYİYE UYUMLU ŞEHİRLEŞME: MUNIH Krauss-Maffei BKK Demag Krauss-Maffei, Münih in içinde, tank zırhı dökümlerinin yapıldığı, dev plastik enjeksiyon makinalarının imal edildiği, her yıl lerce ton çelik döküm yapılan bir fabrikadır. Çevresinde konutlar da bulunmaktadır. 100 yıldır Desentralize edilmemiştir. TIR lar fabrikaya ağaçlıklı yollardan ulaşmakta, çalışanlar işlerine bisikletle gidebilmekte, hiçbir çevre ve trafik sorunu görülmemektedir.

9 SANAYİYE UYUMLU ŞEHİRLEŞME: LOS ANGLES, CA Silicon Valley Nortrop Aircraft Hughes Aircraft Robinson Helicopter Hughes Aircraft Elektrik makinaları fabrikaları, Nortrop Aircraft ve Robinson Helikopter fabrikaları (Ağır sanayi) Los Angeles içinde, Rodando Beach sahilindedir. Etrafı yerleşim alanıdır yıldır hiçbiri Desentralize edilmemiştir, yakınında silicon valley oluşmuştur.

10 SANAYİYE UYUMLU ŞEHİRLEŞME: LUDWIGSHAFEN Şehir, nehir kenarındaki kimya sanayiine uyumlu şekilde, sanayinin etrafında oluşturulmuştur.

11 SANAYİYE UYUMLU ŞEHİRLEŞME: TRIESTE, MONFALCONE Evler Fincantieri Tersanesi 600 Yan Sanayi 200 yıllık Fincantieri tersanesi (Ağır sanayi) Trieste de Monfalcone sahilindedir. Etrafı yan sanayi ve yerleşim alanıdır; birçok parçanın yanısıra prefabrik olarak yapılmış kamaralar treyler üzerinde yan sanayiden tersaneye getirilmektedir da özelleşmiş ama Desentralize edilmemiştir. FVG bölgesi İtalya ve Avrupa nın en zengin bölgesi olmuştur.

12 İSTANBUL 1/ PLAN DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİSİ İstanbul un yarattığı ihracat ve katma değer düşünülerek plan hükmü tadilat önerisi: «Çevre kirliliğine yol açmayan ve yüksek katma değerli sektörlerdeki sanayi binalarına, ileri teknoloji kullanılması koşulları ile ruhsat verilir. Ancak, depolama ve sanayi binalarının planlarda belirlenen lojistik ve/veya sanayi alanlarına İSO ile beraber hazırlanacak bir eylem planı çerçevesinde desantralizasyon yapılır.» İstanbul Metropolitan Alanda 2 yeni OSB kurulması Metropolitan Bölgede Islah OSB başvurularının kabulü

13 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ İstanbul Teknokent te elektronik üretim kompleksi açılmalıdır. İmar planlarının sürekli değiştirilmesinin önüne geçilmeli, planların kalıcı olması sağlanmalıdır. Böylece, sanayi tesisleri önlerini daha net görebilecekler, devamlı taşınmak zorunda kalmayacaklardır.

14 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği - I Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği nde yer alan koordinasyon merkezi, yetkilendirilmiş kuruluş (YK), teminat gibi konularda yaşanan belirsizlikler (15 Nisan 2014 de YK hakkındaki usul ve esasların yayımlanmasına rağmen) devam etmektedir. Üreticiler Yönetmelikten doğan yükümlülüklerini nasıl yerine getireceklerini planlayamamakta, buna ilişkin maliyetlerini öngörememektedir. Yönetmelikteki belirsizlik yaşanan konulara ilişkin düzenlemeler içeren tebliğlerden eksik olanlar yayımlanmalı ve sürdürülebilir bir sistem kurulabilmesi için geçiş süreci gözden geçirilmelidir. Ekonomimizin en önemli sorunlarından biri olan kayıt dışılık ile bu Yönetmelik özelinde de mücadele edilmeli, yükümlülüğü olan tüm taraflar uygulama aşamasında kapsama alınmalıdır.

15 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği - II AEEE lerin işlenmesi sonucunda ortaya çıkan atık gazların bertaraf edilmesi konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu atık gazların bertaraf edilmesi işlemlerinin ülkemizdeki tam teşekküllü bertaraf tesis veya tesislerinde yapılması için Bakanlığımızın yer tahsisi ve yatırım desteği gerekmektedir.

16 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Ambalaj Atıklarının Bedelsiz Verilmesi «Ambalaj atıklarının bedeli karşılığı verilmesi» aleyhindeki davada Danıştay ın kararı sonucu, sanayi tesislerinin ambalaj atıklarını lisanslı tesislere/ belediyelere bedelsiz olarak vermeleri gerekmektedir. İleriye yönelik kalıcı bir çözüm için, Çevre Kanunu ve ilgili mevzuatta yapılacak değişiklikler ile ambalaj atıklarının serbest piyasa koşulları ile değerlendirilebilmesine olanak sağlanmalıdır.

17 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Piyasaya Sürülen Ürünlerin Ambalajlarının Geridönüşümü Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre; piyasaya ürün sunan üreticilerin, kullanılan ambalajların geridönüşümü ile ilgili yükümlülükleri genellikle yetkilendirilmiş kuruluşlar olan ÇEVKO, TÜKÇEV, PAGÇEV üzerinden yerine getirilmektedir. Ancak halen sisteme kayıtlı olmaları gereken üreticilerin sadece %20 sinin buna tabii olduğu düşünülmektedir. Yükümlülüklerini yerine getiren üreticilerin isimlerinin, Bakanlık web sitesinde yayınlanması ile şeffaflık oluşumu, daha çok üreticinin kayıt altına girmesinin yolunu açacaktır. 24 Ağustos Resmi Gazete de yayınlanan Ambalaj Atıklarının Kontrol Yönetmeliği

18 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Sera Gazı Emisyonu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından sera gazı emisyonlarına ilişkin hazırlanacak projeksiyonlarda kullanılmak üzere, firmalardan hem geçmiş yıllara ait hem de ileriki yıllar için uzun dönemli piyasaya sürecekleri ürün miktarları, ürün başına emisyon miktarları gibi bilgiler istenmektedir. Söz konusu bilgiler hem gizlilik hem de ileriye yönelik belirsizlikler nedeniyle verilememektedir. Bu bilgiler firma bazında değil, sektör bazında toplanmalıdır.

19 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Çevre Yatırımlarına Teşvik Mevzuat kapsamında atıksu arıtma tesislerinde, ödemesi yapılan bir önceki yıla ait elektrik enerjisi giderinin %50 si geri ödenebilmektedir. Ancak; bu teşvik sadece alıcı ortama deşarjlar için geçerli olduğundan İstanbul daki sanayi tesislerimiz bu destekten yararlanamamaktadır. Atıksularını arıtıp kanalizasyon sistemine deşarj eden sanayi tesisleri de bu teşvik kapsamına alınmalıdır. Çevresel etkilerin (karbon ayakizi) ve kaynak kullanımının (su ayakizi) azaltılmasına, atıkların yeniden değerlendirilebilmesine yönelik yatırımlar için somut ve etkin bir teşvik sistemi (knowhow transferi, finansman olanakları, ar-ge destekleri, üniversitesanayi işbirlikleri) minimum bürokrasi ile hayata geçirilmelidir.

20 ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİN İMALATI VE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Özellikle Almanya nın deneyimi ışığında, güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretimine yönelik yatırımlara Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile destek sağlanmalıdır.