YARGITAY 3. HUKUK DA RES

Transkript

1 YARGITAY 3. HUKUK DA RES E: 2005/2650 K: 2005/5986 T: NEDENS Z ZENG NLEfiME BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ FA Z N BAfiLANGIÇ TAR H Özet: Nedensiz zenginleflmede, zenginleflen ister iyiniyetli ister kötüniyetli olsun kendisinden iade talep edilmeden önce temerrüde düflmüfl say lmaz. Bu nedenle, dava dilekçesinin daval ya tebli edildi i tarihte daval n n temerrüde düfltü ü kabul edilmelidir. O halde temerrüt faizinin bu tarihten itibaren iflletilmesi gerekir. YARGITAY 3. HUKUK DA RES KARARLARI Dava dilekçesinde ABD Dolar n n ödeme günündeki Türk Liras karfl l n n faiz ve masraflarla birlikte daval taraftan tahsili istenilmifltir. Mahkemece davan n k smen kabulü ile Amerikan Dolar n n ödeme günündeki Türk liras karfl l n n tahsiline dair verilen hükmün temyiz incelemesinin duruflmal olarak yap lmas taraf vekilleri taraf ndan istenilmekle taraflara yap lan tebligat üzerine duruflma için tayin olunan günde temyiz eden Davac vek. Av. F geldi. Aleyhine temyiz olunan Daval vek. Av. L geldi. Gelen vekillerin sözlü aç klamalar dinlendikten sonra iflin incelenerek karara ba lanmas için günü saat 09.00'a b rak lmas uygun görüldü ünden, belli gün ve saatte dosyadaki bütün ka tlar okunarak, tetkik hakiminin aç klamalar dinlenip, gere i düflünüldü. Dava dilekçesinde, taraflar n 1986 y l nda tan fl p birlikte yaflamaya bafllad klar 1989 y l nda 240 parsel say l tafl nmaz n daval ad na sat n al nmas na ra men bedelinin davac taraf ndan ödendi i taraflar n 1991 y l nda evlenip daha sonra bofland klar, evin sat fl bedeli olan Amerikan Dolar n n davac taraf ndan ödendi i iddia edilerek, bu miktar n ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte daval taraftan tahsili talep edilmifl; mahkemece Amerikan Dolar n n dava tarihinden itibaren faizi ile birlikte tahsili cihetine gidilmifl, hüküm her iki taraf vekilince temyiz edilmifltir. 1- Daval taraf n temyiz itirazlar yönünden;

2 2678 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 6 Y l 2006 Dosyadaki yaz lara, karar n dayand delillere kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan daval taraf n tüm temyiz itirazlar n n reddine. 2- Davac taraf n temyiz itirazlar yönünden; Davac taraf n afla daki bendin d fl nda kalan tüm temyiz itirazlar - n n reddine. Ancak, gecikme faizi, para borcunu ödemekte temerrüde düflen borçlunun gecikme süresi için alacakl ya ödemesi gereken faizdir. Kanuni gecikme faizinin amac, zarar ve ziyan n önceden ve maktu olarak tespitidir. Nedensiz zenginleflmenin iade borcunun para ile ifa edilece i durumlarda faizin hangi tarihte ifllemeye bafllayaca sorunu ile karfl lafl l r. Zenginleflen ister iyiniyetli ister kötüniyetli olsun, kendisinden iade talep edilmeden önce temerrüde düflmüfl say lmaz. Ancak sebepsiz zenginleflenin iade borcu bulundu unu ve bu borcunu alacakl ya iade etmesinin zaman geldi ini bildi i andan itibaren iade borcu muaccel olmaktad r. Bu davadan önce davac ayn iddia ile nizal tafl nmaz n daval ad na olan tapu kayd n n iptali ile kendi ad na tescilini talep etmifltir. An lan davadaki dava dilekçesinin daval ya tebli edildi i tarihte, daval n n temerrüte düfltü ünün kabulü gerekmektedir. O halde temerrüt faizinin bu tarihten itibaren iflletilmesi gerekir. Mahkemece faizin bafllang c n n dava tarihi olarak gösterilmifl olmas do ru görülmemifltir. Bu itibarla yukar da aç klanan esaslar gözönünde tutulmaks z n yaz l flekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazlar bu nedenlerle yerinde oldu undan kabulü ile hükmün HUMK un 428. maddesi gere ince BO- ZULMASINA, Yarg tay duruflmas nda vekille temsil edilen davac taraf için Yarg tay'daki duruflma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatl k Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen lira vekalet ücretinin daval dan al n p davac tarafa verilmesine, peflin al nan temyiz harc n n istek halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

3 Yarg tay Kararlar 2679 YARGITAY 3. HUKUK DA RES E: 2005/14887 K: 2006/1828 T: B L RK fi RAPORUNDA OLMASI GEREKEN N TEL KLER YARGITAY DENET M NE ELVER fil RAPOR DAYANAKLARI GÖSTER LMEYEN RAPORUN GEÇERS ZL BA IMSIZ BÖLÜM MAL K N N A DAT BORCU FA ZE FA Z filet LEMEMES Özet: Somut olayda her ne kadar bilirkifliden rapor al nm flsa da, bu raporda; var - lan sonucun hukuki dayanaklar, dökümleri ve ayr nt lar gösterilmemifl, rapor Yarg tay denetimine elveriflli bulunmam fl olmakla; yeniden oluflturulacak (an az birisi yeminli mali müflavirden oluflan) kuruldan rapor al nmas gerekir. Ba ms z bölümlerin uhdelerinde bulunup bulunmad araflt r lmadan sahipleri için aidat alaca tahakkuken de do ru görülmemifltir. Takip talebinde as l alacak ifllemifl faiz toplam na faiz uygulanmas istenildi i gözetilmeden faize faiz oluflacak flekilde itiraz n iptali ve takibin devam na karar verilmesi de yasaya uygun bulunmam flt r. Dava dilekçesinde itiraz n iptali icra inkâr tazminat n n masraflarla birlikte daval taraftan tahsili istenilmifltir. Mahkemece davan n k smen kabulü cihetine gidilmifl, hüküm daval vekili: taraf ndan temyiz edilmifltir. Temyiz isteminin süresi içinde oldu u anlafl ld ktan sonra dosyadaki bütün kâ tlar okunup gere i düflünüldü. HUMK'un 438. maddesine göre tebligat gideri yat r lmad ndan duruflma isteminin reddi gerekmifltir. Davada, müteahhit ve kat maliki olan daval n n y llar aras nda ortak gider pay n ödemedi i, yap lan icra takibine itiraz etti i ileri sürülere itiraz n iptali ile icra inkâr tazminat na hükmedilmesi istenilmifl; mahkemece istemin k smen kabulüne karar verilmifltir.

4 2680 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 6 Y l 2006 Dosyadaki yaz lara, karar n dayand delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazlar yerinde de ildir. Ancak, somut olayda her ne kadar bilirkifli incelemesi yapt r larak rapor temin edilmifl ise de raporda var lan sonucun hukuki dayanaklar, dökümleri ve ayr nt lar gösterilmemifl, böylece Yarg tay denetimine elveriflli olmayacak fleklide soyut kavramlara dayal rapor düzenlenmifltir. Bu haliyle rapor her türlü kuflkudan uzak mahkemeye, tam kanaat verici nitelikle olamayaca ndan hüküm kurmaya yeterli ve elveriflli de ildir. (Bilirkiflilerin somut hukuki ve bilimsel verileri ortaya koyarak denetime elveriflli rapor haz rlamalar gerekir.) Bu husus de erlendirilerek mahkemece yeniden oluflturacak (en az birisi yeminli mali müflavirden oluflan) bilirkifliler kurulundan rapor al narak deliller toplan p sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye ve yetersiz rapora dayal hüküm kurulmas bozmay gerektirmifltir. Ayr ca, yönetim plan ndaki hükümlerin iptal edilinceye kadar kat maliklerini ve yönetimi ba lay c oldu u, uyuflmazl a konu siteye ait yönetim plan nda 16. maddede yer alan yap mc müteahhitler uhdesinde sat lmam fl bofl ba ms z bölümlerin genel giderlere 1/2 oran nda kat laca hükmü dikkate al nmadan mevcut rapor do rultusunda karar verilmifl olmas do ru görülmemifltir. Di er taraftan davaya konu ba ms z bölümlerin (aidat alaca tahakkuk eden dönemler itibariyle) daval lar uhdesinde bulunup bulunmad tespit edilmeden ortak giderden sorumlu tutulmalar nedeniyle eksik inceleme ve de erlendirmeye dayal hüküm kurulmas isabetli olmam flt r. Kabule göre de, takip talebinde as l alacak ifllemifl faiz toplam na faiz uygulanmas istenildi i gözetilmeden faize faiz oluflacak flekilde itiraz n iptali ile takibin devam na karar verilmifl olmas usul ve yasaya uygun bulunmam flt r. Bu itibarla yukar da aç klanan esaslar göz önünde tutulmaks z n yaz l flekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazlar bu nedenlerle yerinde oldu undan kabulü ile hükmün HUMK un 428. maddesi gere ince BO- ZULMASINA ve peflin al nan temyiz harc n n istek halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

5 Yarg tay Kararlar 2681 YARGITAY 3. HUKUK DA RES E: 2006/1995 K: 2006/2148 T: NAFAKA ARTIRIMI HAKKAN YET LKES (TMK. m. 4) Özet: Artt r lan yoksulluk nafakas miktar, taraflar n sosyal ekonomik durumlar na, özellikle de ÜFE (TEFE) ye göre fazla olup TMK. 4. maddesindeki hakkaniyet ilkesine uygun de ilse de, bu hususun düzeltilmesi yeniden yarg lama yap lmas n gerektirmedi- inden hükmün 2. f kras ndaki " ayl k YTL. ye ç kart lmas na " ifadesinin ç kar larak yerine " ayl k YTL. ye ç kar lmas - na " ifadesinin yaz lmas suretiyle hükmen düzeltilmesine ve düzeltilmifl bu flekliyle ONANMASINA karar verilmifltir. Taraflar aras nda görülen nafaka davas n n yap lan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davac (Birleflen dosya daval - s ) taraf ndan temyiz edilmifltir. Taraflar aras nda görülen nafaka davas n n muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davac vekili taraf ndan duruflma istemli olarak temyiz edilmifltir. Her ne kadar, davac vekili taraf ndan temyiz incelemesinin duruflmas yap lmas talep edilmifl ise de, davan n mahiyeti gere i duruflma yap lamayaca ndan duruflma isteminin reddine karar verilerek temyiz isteminin süresi içinde oldu u anlafl ld ktan sonra dosyadaki bütün ka tlar okunup gere i düflünüldü. Dosyadaki yaz lara, karar n dayand delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, önceki 2003/841 Esas say l ifltirak nafakas talebine iliflkin dava yönünden tüm temyiz itirazlar n n reddine, birleflen sonraki 2003/65 Esas say l yoksulluk nafakas n n art r m davas n n temyiz itirazlar na gelince sair temyiz itirazlar yerinde de ildir. Ancak, art r lan yoksulluk nafakas miktar, taraflar n sosyal ekonomik durumlar na özellikle de ÜFE (T.E.F.E.)ye göre; fazla olup TMK 4. maddesindeki hakkaniyet ilkesine uygun de ilse de, bu hususun düzeltilmesi yeniden yarg lama yap lmas n gerektirmedi inden hükmün 2. f k-

6 2682 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 80 Say : 6 Y l 2006 ras ndaki "...ayl k 500-YTL. ye ç kart lmas na..." ifadesinin ç kar larak yerine "...ayl k 410-YTL. ye ç kart lmas na..." ifadesinin yaz lmas suretiyle hükmün düzeltilmesine ve düzeltilmifl bu flekliyle ONANMASINA, tarihinde oybirli i ile karar verildi. YARGITAY 3. HUKUK DA RES E: 2006/1709 K: 2006/2112 T: NAFAKA ARTIRIMI HAKKAN YET LKES NAFAKA TAKD R SIRASINDA GÖZET LECEK DENGE DAVANIN REDD HAL NDE AVUKATLIK ÜCRET Özet: Dava, 3 y l önce hükmedilen lira tedbir nafakas n n liraya yükseltilmesine iliflkin olup mahkemece reddine karar verilmifltir. Önceki nafaka takdiri ile bu dava tarihi aras nda 3 y la yak n bir süre geçmifl olup, bu süre içerisinde paran n sat n alma gücünü nispi de olsa yitirdi i bir gerçektir. O halde, bu süre içerisinde daval n n malvarl ve gelirinde azalma oldu u yönündeki soyut iddian n ispat edilemedi i de göz önünde tutularak, ilk nafaka takdiri s ras nda taraflar aras nda sa lanan dengeyi koruyacak flekilde, nafakada "hakkaniyete" uygun bir miktarda art rma yap lmas gerekir. Davan n tümden reddi halinde ne miktar avukatl k ücretine hükmedilece i Avukatl k Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) de belirlenmedi- inden, manevi tazminat ile ilgili tarifenin 10. maddesinde düzenlenen ilkeler gözetilerek davac n n maktu avukatl k ücretiyle sorumlu tutulmas gerekir. Taraflar aras nda görülen nafaka davas n n yap lan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davac ve daval taraf ndan temyiz edilmifltir.

7 Yarg tay Kararlar 2683 Temyiz isteminin süresi içinde oldu u anlafl ld ktan sonra dosyadaki bütün kâ tlar okunup gere i düflünüldü. Davada, ayl k lira olan tedbir nafakas n n yetersiz kald ileri sürülerek liraya yükseltilmesi istenilmifl, mahkemece davac n n nafaka d fl nda ayl k 600 YTL kira geliri bulundu u ve kullan m nda olan konutun sabit giderlerinin daval taraf ndan sa land -, bu durumda geçimine yetecek miktarda gelire sahip oldu u gerekçesi ile davan n reddine karar verilmifl hüküm davac ve daval vekilleri taraf ndan temyiz edilmifltir. Davac vekilinin temyiz itirazlar yönünden; Tedbir nafakas n n niteli i ve yasal düzenleme gere i daval (koca) birli in giderlerine gücü oran nda kat lmak zorundad r. Hâkim, efllerin birlikte yaflarken sürdürdükleri hayat seviyesini ayr yaflamalar halinde de korumalar gerekti ini gözetmelidir. Ayr ca, önceki nafaka takdiri ile bu dava tarihi aras nda 3 y la yak n bir süre geçmifl olup, bu süre içerisinde paran n sat n alma gücünü nispi de olsa yitirdi i bir gerçektir. O halde, bu süre içerisinde daval n n malvarl ve gelirlerinde azalma oldu u yönündeki soyut iddian n ispat edilemedi i de gözetilerek, ilk nafaka takdiri s ras nda taraflar aras nda sa lanan dengeyi koruyacak flekilde, nafakada "hakkaniyete" uygun bir miktarda art r ma hükmedilmesi gerekirken, yan lg l de erlendirme ile davan n reddine karar verilmifl olmas do ru görülmemifl bozmay gerektirmifltir. Daval vekilinin temyiz itirazlar yönünden ise; nafaka davalar nda reddedilen miktar için daval yarar na vekâlet ücretine hükmedilemez ise de (A.A.Ü.T. md.9/son); davan n tümden reddi halinde verilecek vekâlet ücreti tarifede belirtilmemifltir. O halde manevi tazminat ile ilgili tarifenin 10. maddesinde düzenlenen ilkeler gözetilerek davan n tümden reddi halinde k yasen davac n n maktu vekâlet ücreti ile sorumlu tutulmas gerekirken, davan n kabul flekline göre bu yön gözetilmeden hüküm kurulmufl olmas do ru de ildir. Bu itibarla yukar da aç klanan esaslar göz önünde tutulmaks z n yaz l flekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazlar bu nedenlerle yerinde oldu undan kabulü ile hükmün HUMK un 428. maddesi gere ince BO- ZULMASINA ve peflin al nan temyiz harc n n istek halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.