KuruluĢ, Parametreler ve Genel Özellikler

Transkript

1 KUR GĠRĠġ PROGRAMI YÜKLEME KUR9000 E GĠRĠġ VE FĠRMALARA AĠT VERITABANI AÇMA SQL SUNUCUSUNA BAĞLANMA VE ġġfre ALMA Sunucu seçimi penceresine eriģim Örnekler ġifre alma KURULUġ VERĠ TABANI TANITIM KARTI (501100) FĠRMA TANITIM KARTI (501110) ġube TANIMLAMA (501800) GRUP TANIMLAMA (501210) KULLANICI TANIMLAMA (501220) KULLANICI HAK TANIMLAMA (501300) EVRAK GENEL AÇIKLAMA TANIMLARI (099610) MERKEZ-ġUBE ĠLĠġKĠ PARAMETRELERĠ Veri dosyaları merkez - Ģube iliģki parametreleri (501700) ġube kayıtları üzerinde yetki tanımlamaları (096114) SĠSTEM SĠSTEM VE PROGRAM PARAMETRELERĠ Program baģlangıç parametreleri (091300) Program akıģ parametreleri (091400) Evrak Döküm Parametreleri (091450) Görsel Parametreler (091500) Vergi parametreleri (091600) Ödeme planları tablosu (091920) Dos döküm uyumluluk kodları (096150) GENEL TANIMLAMALAR Ülke tanımları (092112) Ġl tanımları (092115) Banka tanımları (092114) Birim tanımları (092120) Gümrük Ġdareleri Tanımları Gümrük idareleri tanımları (092113) Gümrük ambalaj kodları tanımları (092116) Yıllık tatil takvimi (092121) Terazi tanımları (092122) STOK VE SĠPARĠġ PARAMETRELERĠ Fiyat Parametreleri SatıĢ fiyat liste tanımları (092130) SatıĢ fiyat parametreleri (092760) Fiyatlar arası iliģki matrisi ve değiģikliği (092770) Depo ve satıģ noktaları tanımlama (092200) Iskonto tanımlamaları (092300) KarĢılanma Parametreleri

2 SipariĢ karģılanma parametreleri (093150) Konsinye karģılanma parametreleri (093160) Kontrol Parametreleri SipariĢ & satın alma kontrol parametreleri (093100) Konsinye kontrol parametreleri (093110) SipariĢ risk kontrol parametreleri (093120) Stok maliyet parametreleri (092740) Pozisyon bayrakları parametreleri (092730) Grup sipariģ parametreleri (091720) Kod yapısı parametreleri (091730) Evrak kontrol kodu belirleme (091740) Yorum Ekranı (091750) BARKOD PARAMETRELERĠ Barkod içerik parametreleri (092710) Etiket döküm parametreleri (092720) SENET-ÇEK PARAMETRELERĠ Senet - Çek genel parametreleri (095200) GELĠR VERGĠSĠ VE FON PAYI PARAMETRELERĠ (099400) MUHASEBE PARAMETRELERĠ Genel program parametreleri (096111) Basit AlıĢ/SatıĢ FiĢi ĠĢlemleri AlıĢ tanımlamaları (096172) SatıĢ tanımlamaları (096173) AlıĢ/SatıĢ parametreleri (096177) Özel Mahsup ĠĢlemleri Özel mahsup kod tanıtımı (096174) Özel mahsup fiģi tanıtımı (096175) Entegrasyon Parametreleri Entegrasyon Ģekil parametreleri (096113) Muhasebe fiģ kategorileri (092910) Evrak kategori tanımlamaları (092900) Kasa hesap kodları (096180) Vergi Dairesi Tanımları (096190) Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi Parametreleri (096195) KUR ĠġLEMLERĠ Kur giriģi (097100) Kur isimleri giriģi (097200) Kur hareketleri raporu (097300) AKARYAKIT ĠSTASYONU TANIMLAMALARI Vardiya parametreleri(1) (099040) Vardiya parametreleri(2) (099050) Vardiya Parametreleri (3) ĠTHALAT ĠHRACAT PARAMETRELERĠ Ġthalat masraf dağıtımı grup isimlerini değiģtirme (095500) Diğer parametreler (095510) SATIN ALMA VE SATIġ PARAMETRELERĠ Cari hesap teminat isimlerini değiģtirme (096000) ENDEKS ĠġLEMLERĠ Endeks isimleri giriģi (097502) Tüm endeksler için aylık endeks değerleri giriģi (097500) Endeks Seçimli Yıllık Endeks Değerleri GiriĢi (097501)

3 Endeks Raporları Endeks Seçimli Tarih Aralıklı Endeks Değerleri Raporu (097510) Tüm Endeksler Ġçin Yıllar Bazında Toplu Endeks Değerleri Raporu (097511) DÖNEMSEL ĠġLEMLER YEVMĠYE MADDE YENĠDEN NUMARALAMA (098100) MALĠYETLENDĠRME ĠġLEMLERĠ Stok hareketleri maliyetlendirme (098325) Dönemsel Yürüyen Ağırlıklı Ortalama Maliyet Sistemi ile Hızlı Maliyetlendirme (098350) Dahili Stok Hareket Evraklarının Muhasebe FiĢlerini OluĢturma (098360) Satılan Malın Maliyeti FiĢi OluĢturma (098340) YENĠ VERĠTABANINA AKTARMA VE DEVĠR Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478) Sabit Kıymet kartları devir iģlemleri (098476) ĠĢletme hareketleri devir iģlemleri (098482) EKSPORT ĠġLEMLERĠ Muhasebe fiģleri Export iģlemleri (098310) Cari hareketlerin export iģlemleri (098311) Dahili stok hareketlerin export iģlemleri (099631) Fiyat değiģikliklerinin export iģlemleri (098610) Döviz kurları export iģlemleri (098322) IMPORT ĠġLEMLERĠ Muhasebe fiģleri import iģlemleri (098320) Cari hareketlerin import iģlemleri (098321) Dahili stok hareketlerin import iģlemleri (099632) Fiyat değiģikliklerinin import iģlemleri (098620) Döviz kurları import iģlemleri (098323) PDT EKSPORT/IMPORT Pdt stok kartları export (098710) Pdt cari kartları export (098720) Pdt mal kabul dosyası import (098730) SERVĠS SĠPARĠġ SEVKĠYATLARI DÜZENLEME (094100) KONSĠNYE SEVKIYATLARI DÜZENLEME (094200) STOK KDV ORANI DEĞĠġTĠRME (094300) MUHASEBE FĠġ SATIR NO DÜZENLEME (505040) ENTEGRASYON GÜNCELLEME Cari hareketlerinin muhasebe entegrasyonu (503110) Stok hareketlerinin muhasebe entegrasyonu (503120) Entegre edilmiģ cari hareketlerinin yeniden muhasebe entegrasyonu (503130) Entegre edilmiģ stok hareketlerinin yeniden muhasebe entegrasyonu (503140) KART AKTARMA Stok kartı aktarma (098490) Cari kartı aktarma (098492) Banka kartı aktarma (098496) Kasa kartı aktarma (098497)

4 8.6.5 Hizmet kartı aktarma (098498) Masraf kartı aktarma (098499) Personel kartı aktarma (098500) Cari personel kartı aktarma (098504) Sabit kıymet kartı aktarma (098501) Sorumluluk Merkezi Kartı Aktarma (098502) Depo Kartı Aktarma (098503) Proje Kartı Aktarma (098505) ÖZET GÜNCELLEME ĠġLEMLERĠ ÖZEL SERVĠS ĠġLEMLERĠ Kombine dağıtım sıfırlama (099520) Stok muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını stok kartlarına aktarma (099530) Sabit kıymet muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını sabit kıymet kartlarına aktarma (099531) ĠĢ emri muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını iģ emri kartlarına aktarma (099535) Muhasebe hesap tipleri düzenleme (098480) Muhasebe fiģlerinin kuruģlarını 2 haneye yuvarlama ve oluģan farkları yuvarlama hesaplarına aktarma (505045) Alternatif döviz kurları güncelleme Stok hareketlerinin alternatif döviz kurlarının güncellenmesi (099555) Cari hareketlerinin alternatif döviz kurlarının güncellenmesi (099556) Muhasebe FiĢlerinin alternatif döviz kurunu güncelleme (098644) Otomatik Silme Gereksiz stok depo kartlarının silinmesi (099557) Hareketsiz stok kartlarının silinmesi (099558) Belli tarih öncesi satın alma Ģartlarının silinmesi (099559) Yürürlükte olmayan satın alma Ģartlarının silinmesi (099560) Hareketsiz cihaz kartlarının silinmesi (099561) Hareketsiz cari kartlarının silinmesi (099562) WorkData Tablo ĠĢlemleri WorkData satıģ ve ödeme tabloları taģıma (504013) WorkData satıģ ve ödeme tabloları isim değiģtirme (504014) ENTEGREDEN OLUġMUġ FĠġLERĠ VE BAĞLANTILARINI SĠL Cari hareketleri entegrasyonundan oluģmuģ fiģleri ve bağlantılarını sil (505010) Stok hareketleri entegrasyonundan oluģmuģ fiģleri ve bağlantılarını sil (505020) Stok hareketleri entegrasyonundan oluģmuģ fiģleri sil (505030) VERĠ KONTROL MUHASEBE FĠġ KONTROL RAPORU (099100) STOK KARTLARI MUHASEBE KODLARI KONTROL RAPORU (099350) STOK HAREKET KONTROL RAPORLARI Stok hareketleri fatura bağlantı kontrol raporu (099200) Fatura - Stok hareketleri bağlantı kontrol raporu (099300) Stok hareketleri - Stok kartları kontrol raporu (099250) Stok hareketleri - muhasebe fiģleri kontrol raporu (099255) CARĠ HAREKET KONTROL RAPORLARI Cari hareketlerin senet - çek kartları ile kontrolü (099280)

5 9.4.2 Cari hareketleri - muhasebe fiģleri kontrol raporu (099275) Cari hareketleri - Cari kartları kontrol raporu (099276) BEDEN HAREKETLERĠ KONTROL VE DÜZELTMELERĠ LĠSTELER DEPO TANIMLARI LĠSTESĠ (099633) GENEL EVRAK KATEGORĠ TANIMLARI LĠSTESĠ (092905) HAK TANIMLARI LĠSTELERĠ Kullanıcı Hak Tanımları Listesi Genel Hak Tanımlamaları Listesi (099601) Veri Tabanı Hakları Listesi (099605) Evrak seri no ve hak tanımlamaları listesi (099602) Depo hakları tanımları listesi (099603) Kullanıcı Program Hakları Tanımları Listesi (099604) EVRAK LĠSTELERĠ Stok hareket evrakları listesi (099606) Cari hareket evrakları listesi (099607) SipariĢ hareket evrakları listesi (099608) Muhasebe FiĢleri Listesi (099609) VERĠ TABANI SÜRÜM YÜKSELTME, BAKIM VE YÖNETĠM TABLOLAR SÜRÜM YÜKSELTME VE YÖNETĠM (504000) FONKSĠYON, GÖRÜNÜM VE KAYITLI PROSEDÜRLER ĠÇĠN GÜNCELLEME (504001) RAPOR JENERATÖRÜ TABLOLARI GÜNCELLEME (504002) ÇOK VERĠTABANI SEÇĠMLĠ TABLO SÜRÜM YÜKSELTME, VERĠ TABANI GÜNCELLEME (504030) BANKALAR-ULKELER VS GĠBĠ GENEL AMAÇLI TABLOLARI YENĠ TEXT DOSYALARINDAN OLUġTUR (504003) SĠSTEM TABLOLARI DÜZENLEME (504015) ENTEGREDEN OLUġMUġ MUHASEBE FĠġLERĠNĠN AYNI ÖZELLĠKTEKĠ SATIRLARINI BĠRLEġTĠR (504008) MANUEL GĠRĠLMĠġ MUHASEBE FĠġLERĠNĠN AYNI ÖZELLĠKTEKĠ SATIRLARINI BĠRLEġTĠR (504012) ĠNTERNET'TEN GENEL TANIM DOSYALARINI GÜNCELLEME (504020) LOG ĠġLEMLERĠ Firma Log Parametreleri (504060) Silinen Kayıtlar (504061) DeğiĢen Kayıt Alanları (504063) GENEL AMAÇLI PROGRAM BUTONLARI Rapor Butonu DB Analiz Butonu (Tablo Görünümleri) Database Alanları Ġle Hesaplama Formu Veri Tabanı Export, Import ve Düzenleme Butonu Önemli Not! Veri Tabanı Yedekleme Kullanıcılar Döviz Kurları Butonu Mesajlar Butonu SMS Mesaj Butonu Ayarlar Butonu

6 Hesap Makinesi Hatırlatıcı Butonu Tatil günlerini nasıl belirleriz ve hatırlatma mesajları tatil günlerinde ne olacak?. 227 Vergi takvimi otomatik olarak oluģturulabilir mi? Makro Tanımlama Butonu TanımlanmıĢ Makro Nasıl ÇalıĢtırılır? Bunları Biliyor Musunuz? Önemli Not Tanımlanan Makronun içeriği değiģtirilmek istenirse? Bilgi Butonu Güncelle Menüde Ara Butonu Kullanıcı Tanımlı Liste SERIES 9000 GENEL ÖZELLĠKLER ġekġlsel ÖZELLĠKLER BaĢlık Barı ve Program Yardım TuĢlarına ĠliĢkin Bar Önemli Not Normal formlarda bu butonu nasıl kullanabiliriz? Ekran Dizayn Butonları ve Görevleri Özellik Ayarları Penceresi Bunları Biliyor musunuz? Programlarımızdaki Tablolarda Ekran Dizaynını Nasıl Yaparım? Önemli Not: Son Kullanılanlar Menüsü Bildirgeler/Beyannameler ve YazıĢmalar Menüsü ĠÇERĠKSEL ÖZELLĠKLER Program Menüleri Program Türleri Bilgi GiriĢ Programları Alfa nümerik Bilgi GiriĢ Alanları Nümerik Bilgi GiriĢ Alanları Tarih Bilgi GiriĢ Alanları Seçenek Bilgi GiriĢ Alanları Rapor Programları DeğiĢken Rapor Parametreleri Rapor Parametreleri Rapor Al Yazıcıya Dosyaya Excel e Ayarlar ve Kriterler ) Rapor Kolonlarının Ayarlanması ) ġekilsel Parametreler ) Kriterler ) Rapora sorgu kolonları ekleme ) Rapora formül ile hesaplanacak kolon ekleme Dosya ĠĢlemleri Rapor, Liste ve Analizlerin Ekran Görüntüleri Föy, Yönetim ve Operasyon Ekranları ile F10 Yardım Pencereleri Bunları Biliyor musunuz?

7 Sayısal alanlarda basit matematiksel iģlemleri yapılabilmesi (Edit hesap) Program numarasını yazarak direk ilgili programın çalıģtırılması Takvim alanlarında +/- olarak manuel giriģ yapabilmek Toolbarlarda sınırsız hareket özgürlüğü F10 seçim penceresi kullanmanıza gerek kalmadan istediğiniz kayıtları seri bir Ģekilde seçebileceksiniz

8 1 GĠRĠġ Günümüzde biliģim sektörü hiç kuģkusuz en hızlı geliģen ve teknolojik olarak sürekli yenilenen sektörlerden biridir. Mikro Yazılımevi olarak amacımız; bu geliģmeleri yakından takip ederek, sürekli kendini yenileyen, alıģılmıģ Mikro kalitesinden ödün veremeyen, hem kullanıģlı hem de kullanıcılarımıza keyif veren programlar yaratmaktır. Çünkü bizler, araģtırmacı yapımızla programımızın daha baģarılı ve daha fazla amaca hizmet eder olması için çalıģıyoruz. Hedefimiz isteklerinizi dinleyen program serileri üretebilmektir. Gerek ara yüz gerekse formül olarak daha da kuvvetlenen V12 versiyonumuzun, her sektörden kullanıcının iģ akıģına hızlılık kazandıracağına inanıyoruz. Bu versiyonu diğer versiyonlarımızdan ayıran temel özellik, V12 versiyonunda birden fazla firma ile aynı anda hem daha hızlı, hem kesintisiz hem de kaliteli olarak iģlem yapabilmesine imkân tanımasıdır. V12 nin özellikle SMMM kullanıcılarımız ve grup firmalar ile iģlem yapan kullanıcılarımız için sevindirici olacağı düģüncesindeyiz. Çünkü sorumlu oldukları firmaların kayıtlarını iģlerken sürekli olarak programdan çıkıp baģka firmanın dataları için tekrar programa girmek gibi zorunlulukları ortadan kaldırılmıģ olacaktır. Çünkü yeni versiyonumuz en kapsamlı değiģimi ile siz kullanıcılarımıza; program içinde iken aktif olarak çalıģmak istediğiniz firmaları değiģtirip aynı anda farklı firmalarınız için kayıt giriģi yapabilmenize imkân sağlayacaktır. Firma değiģimi de programınızın üst bölümünde yer alan aktif Firma bölümünden gerçekleģecektir. Bunun yanı sıra seçtiğiniz firmanın hangi Ģubesi ve hangi mali yılı ile çalıģacağınızı da belirleyebileceksiniz. Bu amaçla yeni versiyonumuzda öncelikle iģlem yapılacak veri tabanı oluģturulacak, daha sonrada bu veri tabanını kullanacak firmaların tanıtımları yapılacaklardır. Veri tabanı tanımlamaları da Veri tabanı tanıtım kartı (501100) programından gerçekleģtirilecektir. Zaten programı çalıģtırdığınızda da sizden firma seçimi yerine veri tabanı seçimi yapmanız istenecektir. Firma tanımlamaları ise yine KuruluĢ programının Firma tanıtım kartı (501110) ekranından gerçekleģtirilecektir. Yani yeni versiyonda tek bir veri tabanını kullanan birden fazla firmanız olabilecektir. Örneğin aynı stok kartı ile iģlem yapan birden fazla firmanız var ise bu firmalara fatura kesmek istediğinizde öncelikle, aktif firmanızı seçeceksiniz daha sonrada fatura evrakına girip stokunuza ait faturanızı keseceksiniz. Daha sonrada diğer firmayı seçip aynı stokun ilgili firma için fatura edilmesini sağlayabileceksiniz. Kısacası Ģu fatura Ģu firma için, Ģu tahsilât fiģi Ģu firma için düzenlenecektir diyebileceksiniz. Bu yenilik programa giriģ sırasında firma seçim iģlemini ortadan kaldırmıģtır olup veri tabanı seçmenize, çalıģacağınız firmaları da program içinden belirlemenize imkân sağlamıģtır. Evet, 12 versiyonumuzun temel ayrıcalıklarından kısaca bahsettikten sonra ürünlerimizin kuruluģunu, programları kullanmadan önce yapılması gerekli tanımlamaların neler olduklarını genel özelliklerine de değinerek açıklamaya çalıģalım serisi aģağıdaki programlardan oluģur; 1. MIS9000 -Finansal Yönetim Sistemi 2. MRP29000-Üretim Yönetim Paketi 3. GEN9000-Genel Muhasebe Paketi 4. PER9000-Personel Yönetim Paketi 5. RTL9000-Perakende SatıĢ Otomasyon Yönetim Sistemi ve ÇeĢitli POS Cihazları Ġle HaberleĢme 6. ERP9000-Kurumsal Kaynak Planlaması 7. ONL9000-Merkez/ġube Online Bağlantı Bilgi Aktarımı 8. PET9000-Akaryakıt Ġstasyonları Bilgi Yönetim Sistemi 9. POS9000-SatıĢ Noktası Terminal Modülü KUR9000 DE, yukarıda sıraladığımız programların her biri için tanımlanması gereken parametreler mevcuttur. Ancak esas olarak, MIS9000 programı ve modüllerinin akıģını yönlendirecek parametreler ağırlıktadır. Çünkü MIS9000 Finansal Yönetim Sistemi, yapısında barındırdığı modüllerle 9000 serisinin temelini oluģturur. 8

9 KUR9000 programınız KuruluĢ, Sistem, Dönemsel iģlemler, Servis, Veri Kontrol, listeler ve Veri Tabanı Sürüm Yükselme ve Bakım olmak üzere 7 ana menüden oluģmuģtur. KuruluĢ menüsünden, firma tanımlamaları, Ģube tanımlamaları, grup tanımlamaları, kullanıcı tanımlamaları, kullanıcı hak ve tanımlamaları, evrak genel açıklama tanımlamaları, Merkez - ġube iliģki parametre tanımlamaları gibi genel tanımlamalar yapılır. Sistem menüsünde modüllerin akıģıyla ilgili hem ortak tanımlamalar, hem de modüllere özel tanımlamaların yapılacağı programlar yer alır. Örneğin program akıģ parametreleri, stok satıģ fiyat listesi ve akaryakıt istasyonu tanımlamaları gibi. Dönemsel iģlemler menüsünde, maliyetlendirme iģlemleri yeni yıl açılıģ ve kapanıģ iģlemleri gibi belirli dönemler dahilinde çalıģtırılan programlar yer alır. Servis menüsünde bilgi giriģ programları değil, bilgi dosyaları üzerinde bir takım düzenlemeleri yerine getiren programlar mevcuttur. Servis ve veri kontrol menülerinde yer alan programlar, tamamen müģterilerimizin programları kullanırken ortaya çıkan bir takım gereksinimlerini gidermek amacıyla hazırlanmıģtır. Örneğin sipariģ sevkıyatları düzenleme, entegrasyon güncelleme, fiyat değiģikliği evrakının eksport ve importu bu programlardan bazılarıdır. ġimdi, Series 9000 programlarının kullanıma hazır hale getirilebilmesi ve yukarıda sıraladığımız bazı özelliklerinden yararlanılabilmesi için, KUR9000 programı ile yapılması gereken iģlemleri ana hatları ile gözden geçirelim. KUR9000 ile yapılması gereken ilk iģlem, çalıģılacak veri tabanının oluģturulmasıdır. Çünkü veri tabanı tanımlamadan kullanılacak firmaların tanıtılması mümkün olmamaktadır. Bu, bir sonraki bölümümüzde oldukça detaylı bir Ģekilde açıklanmıģtır. ÇalıĢılacak veri tabanı açıldıktan sonra sıra, firmalarınızı, sonrasında da firmanıza bağlı olarak çalıģan Ģubeler varsa, bu Ģubelerin programa tanıtılmasına gelecektir. ġube tanımlamaları KuruluĢ menüsünden yapılacaktır. ġubeli çalıģmalar için, merkez ile Ģubeler arasındaki veri transferinin nasıl yapılacağı ayrıca tanımlanmalıdır. Bu tanımlamalar KUR9000/KuruluĢ menüsünün son programından yapılacaktır. ġube tanımlamalarından sonra sıra firmanızda yer alan çalıģma gruplarının ve programları kullanacak kullanıcıların tanıtılması gerekir. ÇalıĢma grupları ve kullanıcılar sisteme tanıtıldıktan sonra, artık bu kullanıcılar haricinde hiç kimse programlara giremeyecektir. Eğer her kullanıcının program üzerinde farklı yetkilere sahip olmasını istiyorsanız, yine KuruluĢ bölümünde yer alan eriģim hakları programıyla her kullanıcının programlara eriģim haklarını düzenleyebilirsiniz. Evrak bazında hak ve yetki tanımlayabilirsiniz. Kullanıcıların eriģim haklarını sınırlandırmak da sizin için yeterli değilse, her kullanıcıya ayrı ayrı menüler oluģturabilirsiniz. Böylece kullanıcılar sadece sorumlu oldukları programları görebilir. KUR9000 programınız ile yapacağınız iģlemlerden bir diğeri, yazıcı bilgilerinin girilmesi ve kullanıcı-yazıcı organizasyonunun oluģturulmasıdır. Yani hangi kullanıcının, hangi yazıcıdan çıkıģ alacağı ve yazıcının özelliklerinin belirlenmesi. KUR9000 ile sadece kuruluģ iģlemlerini yapmakla kalmayacak, 9000 serisi programlarını kullanmaya baģlamadan önce tanımlanması gerekli parametreleri de gireceksiniz. Parametre giriģleri sistem bölümünden yapılacaktır. Sistem programları kitabınızın ilerleyen bölümlerinde oldukça detaylı bir Ģekilde açıklanmıģtır. Servis bölümündense dosya düzenleme, kart aktarma ve entegrasyon yenileme iģlemleri yapılacaktır. KUR9000 nin veri kontrol bölümünden, çeģitli veri kontrol raporları alacaksınız. Sürüm yükseltme menüsünden, programlarınızı bir üst versiyona geçtiklerinde, yani sürüm yükseltildiğinde bilgi dosyaları üzerinde yapılması gerekli iģlemler gerçekleģtirilecektir. 9

10 2 PROGRAMI YÜKLEME V12 versiyonlu Series 9000, ürün gruplarına ait programlar size verilecek ürün kutusunun içinde bulunan Mikro CD si yardımı ile bilgisayarınıza yüklenecektir. Bu CD içerisinde, V12 versiyonuna ait tüm ürünlerin yüklenmesini sağlayacak EXE dosyaları ayrı ayrı yer alacaktır. Mikro Yazılımevi V12 versiyonuna ait programların kuruluģu ve programların akıģını yönlendirecek parametre giriģleri için, KUR9000 (Series 9000), adı altında program geliģtirmiģtir. Dolayısıyla Series 9000 ürünlerin çalıģtırılabilmesi ve bir takım tanımlamaların yapılabilmesi için sisteminize ilgili programlarla birlikte Kur9000 programı da yüklenecektir. Bu durumda öncelikle Mikro CD sini bilgisayarınızın CD sürücüsüne takınız ve karģınıza gelecek ekrandan yükleyeceğiniz programı seçerek iģleme baģlayınız. AĢağıda yüklemenin nasıl yapılacağı açıklanmıģtır 1. Server_Setup Kurulumu Yükleme yapacağınız programa göre ürün grubu belirlenip mouse göstergesi ile seçildikten sonra server setup kurulumunuz baģlayacaktır. KarĢınıza ilk olarak kurulumu hangi dil ile yapacağınızı belirleyeceğiniz ekran gelecektir. Programınız bu ekrana varsayılan olarak Türkçe seçeneğini getirecektir. Dil seçimi sonrasında karģınıza; V12XX için server setup un kurulacağını bildiren ekran gelecek ve sizden onay beklenecektir. Bu aģamada ileri komutunu vererek programa iliģkin sözleģme yazısının yer aldığı ekrana ulaģmalısınız. AnlaĢma kabul edildikten sonra sırayla karģınıza, server setup programının hangi dizine yükleneceğinin, programa ait kısa yolların hangi dizinde yaratılacağının bildirileceği ekranlar gelecektir. Sizin isimleri yüklediğiniz program serisine bağlı olarak otomatik belirlemektedir. Dolayısıyla kullanıcılarımızın dizin isimlerinde herhangi bir değiģiklik yapmalarına gerek olmamakla birlikte değiģtirebilme konusunda da özgürdürler. Bu geçiģler sonrasında size ilave iģlemler yapıp yapmayacağınız sorulacak ve en son olarak da kuruluma baģlanacağını belirten ekranla karģılaģılacaktır. Kur komutu verilerek server setup kurulumu baģlatılır. ĠĢlem tamamlanınca programınız sizi MĠKRO YAZILIMEVĠ ÜRÜN YENĠLEMESĠ Sunucu üzerindeki programların güncellenmesi tamamlanmıģtır. Kullanıcı programlarını güncellemeden önce; 1. KuruluĢ programına girerek "Veri tabanı sürüm yükseltme, Bakım ve Yönetim" menüsü altında bulunan "Tablolar sürüm yükseltme ve bakım" menüsünü çalıģtırarak, çıkacak listede sağ butonu tıklayıp "Bakıma ihtiyacı olan" dosyaları seçerek "Tablo bakım onarım" çalıģtırmayı; 2. Tamamlandıktan sonra, yine aynı menü altında bulunan " Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedürler için güncelleme (504001)" menüsünü çalıģtırmayı Lütfen unutmayın! ġeklinde bilgilendirecektir. Kurulumu sonlandırmak için ekrandaki bitir butonu tıklamalısınız. Eğer program sisteminizde önceden yüklü ise ve siz Ģu anda programlarınız için güncelleme yapıyor iseniz yukarıdaki bilgilendirmede belirtilen programları öncelikle çalıģtırmalısınız. Yeni kurulum için böyle bir iģleme gerek yoktur. 2. Client_Setup Kurulumu ġimdi sıra client setup kurulumunu çalıģtırmaya gelmiģtir. Yani terminallere programların yüklenmesi iģlemi gerçekleģtirilecektir. Bu durumda her terminalin (sunucunun) server makineye bağlanması gerekmektedir. Çünkü programların yükleneceği Series9000_V12XX_Client_Setup.exe server makineye server setup programının çalıģtırılmasıyla birlikte otomatik olarak yüklenmiģtir. Bu program servere bağlı olan tüm bilgisayarlar tarafından çalıģtırılmalıdır. Bu durumda yapılması gereken server makinede server setup un yüklü olduğu dizinden CLIENT dizinine ulaģıp yüklediğiniz program serisine ait V12XX_Client_Setup.exe dosyasını çalıģtırmalısınız. Örneğin ilgili dosya Sever makinedeki \\server_adı\sql9000\client\ altında yer alıyor ise her kullanıcı buraya bağlanıp, Series9000_V12XX_Client_Setup.exe çalıģtırması gerekmektedir. 10

11 ġimdi Series9000_V12XX_Client_Setup.exe komutunu mouse göstergesiyle çift tıklayıp, programların yüklenmesi iģlemini baģlatın. Yükleme mantığı server setup kurulumu ile aynıdır. Önce dil seçimi yapılır, sonraki ekrana ileri komutu verilerek ürünlere iliģkin lisans anlaģmasının onaylanacağı ekrana ulaģılır ve anlaģma kabul edilerek sonraki ekrana geçilir. Bu ekrandan ürünlerin yükleneceği dizin belirlenir (bu dizin isimleri yüklediğiniz program serisine uygun olacak Ģekilde programınız tarafından belirlenmektedir) ve daha sonra karģınıza kullandığınız program serisine ait ürünlerin yer aldığı ekran gelecektir. Bu aģamada sizden istenen, sisteminize yükleyeceğiniz program yada programların hangileri olduğunu belirtmenizdir. Bu ekranda gördüğünüz üzere, tüm programlar sisteminize yüklenecek Ģekilde seçili durumdadır. Eğer sisteminize bu programlardan sadece bir kaçı yüklenecekse, diğer programların seçimlilik iģaretini mouse göstergenizle tıklayarak kaldırmalısınız. Sisteminize yüklenecek programları bu Ģekilde belirleyebileceğiniz gibi ekranınızın tüm kurulum yazan bölümünden de belirleyebilmeniz mümkündür. Bunun için ilgili bölümde satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden, size uygun paket seçimini yapmalısınız. Bu seçim doğrultusunda bu pakette yer alan programlar otomatik olarak ekranınızda seçili duruma gelecektir. Örneğin bu alandan Ticari programlar kurulumunu seçtiğinizi ve 9000 serisine ait program yüklemesi yaptığınızı düģünelim. Bu aģamada bu pakete ait olan MIS9000, ONLINE9000 ve PER9000 programları otomatik olarak seçilecek ve diğer programların seçimlilik iģareti kaldırılmıģ olacaktır. Ürün seçimi yapıldıktan sonra sizden, yüklenecek programlara ait kısa yolların hangi dizinde yaratılacağını seçmeniz beklenecektir. Daha sonra size yüklemede ilave iģlemler yapıp yapmayacağınız sorulacak ve en son olarak da kuruluma baģlanacağını belirten ekranla karģılaģılacaktır. Kur komutunu vererek programlarınızın sisteminize yüklenmesi iģlemini baģlatabilirsiniz. Yükleme iģlemi tamamlandıktan sonra, programınızı yüklediğiniz dizin isimlerinde herhangi bir değiģiklik yapmamıģ iseniz, masa üstünde SQL9000V12xxProgramları isimli klasörde yer aldığını göreceksiniz. 11

12 3 KUR9000 E GĠRĠġ VE FĠRMALARA AĠT VERITABANI AÇMA GiriĢ bölümümüzde de açıklamaya çalıģtığımız gibi, V12 de kullanıcılarımızın tek bir veri tabanı üzerinde birden fazla firma ile çalıģabilmeleri mümkün olabilmektedir. Bunun için de öncelikle KUR9000 programından gerekli tanımlamaların yapılması gerekecektir. Bu anlamda KuruluĢ programı tüm ürünlerin iģleyiģine yöne verecek bir mekanizma olarak düģünülebilir. ĠĢte bizimde amacımız bu bölümümüzde, Series 9000 programlarını kullanmaya baģlamadan önce, KUR9000 ile yapılması gereken hazırlıkları açıklamaya çalıģmaktır. Series 9000 programlarına firmalarınıza bilgilerini iģleyebilmek için, öncelikle veri tabanını oluģturup veri tabanınızla ile ilgili bazı temel bilgileri programınıza girmeniz gerekecektir. Bu tanımlamalar yapılmadan çalıģacağınız firmaları programınıza tanıtabilmeniz mümkün olmayacaktır. Bunun için programa girdiğinizde karģınıza gelecek ekranda gördüğünüz ve aģağıda açıklayacağımız alanlara giriģler yapacaksınız. Günün tarihi: Bu alana çalıģma gününün tarihi girilmelidir. Eğer bu alanda görüntülenen tarih doğru değil ise, doğru tarihi gün/ay/yıl formatında bu alana siz girmelisiniz. Daha sonra, program içindeki tarih giriģi alanlarına bu ekranda yer alan tarih otomatik olarak gelecektir. Veri tabanı kodu: Series 9000 programlarını istediğiniz sayıda veri tabanı ve bu veri tabanını kullanan birden fazla firma ile çalıģabilmeniz mümkündür. Bunun için; çalıģılacak her veri tabanına maksimum 25 dijit uzunluğunda kodlar vermek gerekir. Açmakta olduğunuz veri tabanının kodunu bu alana girmelisiniz. ÇalıĢma yılı: Bu alana, günün tarihi alanından girmiģ olduğunuz yıl otomatik olarak gelecektir. Biraz önce kodunu girdiğiniz veri tabanının (eğer daha önce açılmıģ bir veri tabanı var ise) baģka bir yıla ait bilgilerine ulaģmak istiyorsanız, çalıģılacak yılı kendiniz girmelisiniz. Kullanıcı adı: Bu alana kullanıcı tanımlamaları programında yer alan SRV yani supervisorınızın kodu otomatik olarak gelecektir. GiriĢ Ģifresi: KUR9000 ile Series 9000 programları üzerinde çok geniģ yetkilere sahip olunacağından, bu programı sadece yetkili kiģilerin kullanması gerekir. Bu yüzden, programa girmeden önce yetkili kiģinin Ģifresi istenmektedir. Programınız sisteminize ilk yüklendiğinde master Ģifreniz Seri9000 dir. Bu Ģifre supervisor Ģifresidir. Master Ģifre değiģtirilmek istenirse; KUR9000/KuruluĢ/Kullanıcı Tanımlamaları programına girilip supervisorun Ģifresini değiģtirmeniz gerekir. Doğru Ģifre girildikten sonra karģınıza tanımlayacağınız veri tabanına iliģkin onayınızı alacak ekran gelecektir. Bu ekranda yer alan mesajlardan çık seçeneğini seçtiğinizde program iģletim sistemine dönecek, yeni dosyalar yarat mesajını seçtiğinizde, o veri tabanı ile ilgili gerekli dosyalar yaratılıp veri tabanı tanıtım kartı ekranına geçilecek, devam mesajını seçtiğinizde ise, baģka bir veri tabanı seçimi için, veri tabanı kodu alanına geri dönülecektir. Yeni dosyalar yarat mesajı seçildikten sonra karģınıza veri tabanı tanıtım kartı baģlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan çalıģılacak veri tabanına ait tanıtım bilgileri girilir. KUR9000 ile veri tabanınıza ait bilgileri girilmeden, Series 9000 programlarıyla çalıģmalarınıza baģlayamazsınız. ġimdi bu bilgilerin neler olduğunu incelemeye baģlayalım. 12

13 Kodu: Önceki ekrandan girmiģ olduğunuz firma kodu bu alanda otomatik olarak yer alacaktır. Veri tabanı kodu: Önceki ekrandan girmiş olduğunuz veri tabanı kodu bu alanda otomatik olarak yer alacaktır. Veri tabanı adı: Çalışacağınız veri tabanının adını bu alana girmelisiniz. ġube no: Programlarınız ile merkez ve şubeler arasında online veri alış-verişi yapılacaksa, her şube, bu alana merkez tarafından kendisine tahsis edilen şube numarasını girmelidir. Merkez olarak görülen firma ise, şube numarası olarak sıfır 0 girmek zorundadır. Girilen şube numaraları veri transferinde kayıt yapısının başına getirilecek ve şubelerden merkeze veri transferi yapıldığında, merkeze gelen kayıtların hangi şubeye ait olduğu anlaşılabilecektir. Online kullanım: Mevcut şubeleriniz ve merkeziniz arasında belli periyotlarla haberleşmeniz (ruther- modem ile) var ise, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak olan pencereden evet seçeneğini seçmelisiniz. Burada eveti seçmeniz durumunda programınız belli aralıklarla şubedeki servera bakacak ve -varsa- bilgiyi merkeze aktaracaktır. Online kullanım alanı hem merkez, hem de şubelerin şirket tanım kartlarında evet olarak seçilmelidir. Bağlı Ģube var mı?: Yukarıda anlattığımız online kullanımın gerçekleşebilmesi için merkez dışında şube ya da şubelerin olması gerekir. Bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak olan pencereden evet demeniz durumunda online kullanım için söz konusu şube ya da şubelerinizin olduğunu belirtmiş olursunuz. Online Kullanım Hakkında Merkez ve şubeler arasında online veri alış-verişini sağlamak üzere ONL9000 adı altında bir program geliştirilmiştir. Bu program diğer 9000 serisi programlarının bulunduğu (örneğin MIS9000, KUR9000, MRP9000 gibi) directorye yüklenir. Daha sonra KUR9000'İN veri tabanı tanıtım kartından yukarıda açıklamaya çalıştığımız şube no, bağlı şube var mı, online kullanım ve biraz sonra açıklayacağımız merkez yol adı parametreleri tanımlanır. Bu tanımlamalardan sonra KUR9000, Series 9000 programlarının yüklendiği yolun altında ONLINE isimli bir directory açacak ve içine üç tane database dosya yaratacaktır. Bunlar; merkeze gidecek bilgilerin yükleneceği MERKEZ, şubeden gelen bilgilerin yükleneceği SUBE ve o lokasyonda yapılan değişikliklerin konulacağı SELF isimli dosyalardır. Ayrıca KUR9000 İN Kuruluş/Veri Dosyaları Merkez-Şube İlişki Parametreleri bölümünden merkez ile şubeler arasında olacak veri alışverişinin yönü tespit edilmelidir. Ana döviz: Çalışacağınız veri tabanında çoklukla kullanılan döviz cinsi hangisi ise, ilgili döviz cinsini bu alanda belirteceksiniz. Çoklukla kullanılan döviz cinsi dedik çünkü programlarınızda dilediğiniz stokların veya carilerin (buna satıcı, müşteri, banka, personel Vb. dâhildir) hareketlerini farklı döviz cinsleri ile de takip edebilirsiniz. Bunun için orijinal döviz cinsi seçimi yapılması gerekir (Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Ana döviz ise, orijinal döviz seçimi yapılmadığında geçerli olacak döviz cinsidir. Alternatif döviz: Ana döviz haricinde hareketlerinizi hangi döviz cinsi ile görmek istiyorsanız, ilgili alternatif döviz cinsini bu alanda seçeceksiniz. Alternatif döviz cinsi seçilip, bu döviz cinsine ait günlük kurlar düzenli olarak girilirse, programlara işlenen tüm hareketler alternatif döviz cinsi bazında da takip edilebilir. Buna MUHASEBE modülünde yer alan mizanlar da dahildir. Ancak alternatif döviz seçebilmek için dövizli kullanım var mı alanında evet tanımlaması yapılmış olmalıdır. Merkez server adı ve merkez veri tabanı kodu: Merkez ve şubeleriniz arasında online veri alışverişi varsa, şubeler tarafından, merkezde programlarınızın yüklendiği directory ismi (path) bu alana girilecektir. Örneğin; H:\MERKEZ\MIS9000 gibi. Merkez olarak tanımlanan firma bu alanı boş bırakmalıdır. F10 pencerelerinde gizlensin mi?: Series 9000 programlarında birden fazla firma tanımlayıp, bu firmalar ile çalışılması mümkündür. Bu firmaların tanıtım kodlarının F10 ekranlarında, özellikle Programlara giriş ekranındaki firma kodu alanında gizlenmesini istiyorsanız bu parametrenin 13

14 başında yer alan kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır, aksi durumda böyle bir gizlilik söz konusu olmayacaktır. 14

15 4 SQL SUNUCUSUNA BAĞLANMA VE ġġfre ALMA Series 9000 programlarının Ģifre alımı ile ilgili detaylı açıklamalarımıza geçmeden önce, sizlere SQL sunucusuna bağlanma iģleminde nasıl bir yol izleneceğine değinmek istiyoruz. V12 versiyonlu programımızın ilk sürümüyle kullanıcılarımız; sunucu olarak Linux iģletim sistemi ve veri tabanı olarak PostgreSQL kullanılabileceklerdir. Böylece hem programlarının görselliğinden hem de uzun zamandır alıģmıģ oldukları görsel arabirimden fedakarlık etmeden Linux ve PostgreSQL kullanımı ile maliyet avantajı sağlayabileceklerdir. Bu doğrultuda programı çalıģtırdığınızda karģınıza gelen sunucu ekranında, Linux ve PostgreSQL desteği size sorulacaktır. Bu hatırlatmadan sonra Series 9000 programlarına girildiğinde herhangi bir müdahale yapılmadığı sürece karģınıza ilk olarak SQL sunucusuna bağlan ekranı gelecektir. Bu ekrana iliģkin bir örnek aģağıda verilmiģtir. ġimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neleri ifade ettiğini açıklamaya çalıģalım. SQL9000 Sunucu - Ġstemci düzeni Series 9000 SQL programı kullanıcılarımız için iki bölümden oluģmaktadır. Birinci kısım Sunucu (Server) kısmı olup bu bölüm ağ üzerinde yada tek makineli çalıģma durumunda bir bilgisayara yüklenir. Diğer kısım ise Ġstemci (Client) olup ağ üzerinde sunucu üzerinde çalıģacak kiģilerin kullandığı bölümdür. Ġstemciler verileri girip düzenlerken bu iģlemler aslında sunucu bölümü tarafından yapılır ve bu bilgisayar üzerinde tutulur. Eğer tek makineli çalıģma (sunucu ve istemci aynı bilgisayar üzerindedir) öngörülmüģse veriler bu bilgisayar üzerinde iģlenir ve tutulur. Sunucu Seçimi Penceresi DataBase sunucu tipi:bu alanda kullanıcılarımız DataBaselerinde sunucu tipi olarak neyi kullanacaklarını belirleyeceklerdir. MSSQL mi yoksa Linux ve PostgreSQL kullanımını tercih ettiklerini belirleyeceklerdir. SQL sunucusu alanı: Bu alan bağlanılacak sql sunucusunu belirler. Alan üzerinde F10 yada alan sekmesine basarak sistemde mevcut SQL sunucuları listesi alınarak buradan seçim yapılabilir. Veri çalıģma dizini: Bu alan verilerin ve kiģisel ayarların tutulduğu yolu belirler. Varsayılan olarak bu yol \\SUNUCU\SQL9000 'dir. Kurulum için veri dizini: Bu alanın değeri özellikle KUR9000 programında etkili olup yine veri çalıģma dizinini gösterir ancak bu dizin verilerin sunucu üzerindeki yeridir. Bu sebeple bu alan çok dikkatli bir Ģekilde doldurulmalıdır. Örneğin sunucumuz TESTSERVER iken; SQL Sunucusu alanı TESTSERVER Veri çalıģma dizini alanı \\TESTSERVER\SQL9000 Kurulum için Veri dizini alanı C:\Mikro\SQL9000 olacaktır (TESTSERVER Sunucusu üzerinde programın yüklendiği ve Verilerin tutulduğu yer) 15

16 Database.ini dosyasına kaydet butonu yardımıyla yapılan sunucu yolu ayarları kaydedilir. Eğer her açılıģta bu pencere ile ayarlar yapılıp/kontrol edilmek istenmiyor kaydedilen ayarların geçerli olması istemiyorsa Her AçılıĢta sor ayarı kaldırılır ve o Ģekilde kaydedilir. Sunucu ayarları bittikten sonra programa bu ayarlarla geçiģ için Tamam butonuna programdan çıkıģ için ise vazgeç tuģuna basılır. Sunucu seçimi penceresine erişim Sunucu seçimi penceresine üç durumda eriģebilirsiniz; Series 9000 SQL programını çalıģtırdıktan sonra program açılıģ ekranını gördüğünüzde F8 tuģuna basılı tutarak. Database.ini dosyasında SQL_Prompt parametresini Yes yaparak; Örnek database.ini: [Roots] SQL_Server=TESTPC root_dir=\\testpc\sql9000 db_root_dir=c:\mikro\sql9000 SQL_Prompt=Yes Series 9000 SQL Programını ilk yüklediğinizde yada database.ini dosyanız silinmiģse Sunucu seçim penceresi otomatik olarak açılır. Örnekler Çoklu Kullanıcılı sistem örneği; SQL Sunucusu alanı TESTSERVER Veri çalıģma dizini alanı \\TESTSERVER\SQL9000 Kurulum için veri dizini alanı C:\Mikro\SQL9000 olacaktır (TESTSERVER Sunucusu üzerinde programın yüklendiği ve verilerin tutulduğu yer) Tek Kullanıcılı sistem örneği; SQL Sunucusu alanı (local) Veri çalıģma dizini alanı C:\Mikro\SQL9000 (Sunucu kısmının kurulduğu yol) Kurulum için veri dizini alanı C:\Mikro\SQL9000 (Sunucu kısmının kurulduğu yol) olacaktır. Şifre alma Series 9000 programları sisteminize ilk yüklendiğinde, tamamen kullanımınıza açık değildir. Programınızı aktif bir Ģekilde kullanabilmek için, Ģifre bölümümüzü arayarak kontrol kodu yani Ģifre almanız gerekmektedir. Ayrıca, sisteminize yeni bir modül ilave edildiğinde veya kullanıcı sayısı artırıldığında da, Ģifre bölümümüzü arayarak kontrol kodu almanız gerekir. Kontrol kodu alınıp, biraz sonra açıklayacağımız Ģekilde programa girildikten sonra, artık programlarınızı tam anlamıyla kullanabilirsiniz demektir. ġu ana kadar Series 9000 programlarını sisteminize yüklediniz ve çalıģılacak veri tabanını açtınız. ġimdi KUR9000 programının içindesiniz. KUR9000 ile ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce, Series 9000 programları için nasıl Ģifre alınacağını tarif etmek istiyoruz. Bunun için KUR9000 DEN çıkın ve hangi program için Ģifre alacaksanız o programı çalıģtırın. KarĢınıza SQL sunucusuna bağlan penceresinden sonra standart programa giriģ ekranımız gelecektir. Ġmleç Ģu anda günün tarihi alanında bulunmaktadır. ġimdi Ctrl ve F tuģlarına aynı anda basınız. Ekranınız üzerine yandaki gibi bir pencere açılacaktır. 16

17 ġimdi ilk yapmanız gereken iģlem; Series 9000 programlarıyla birlikte size ulaģtırılan kullanıcı kayıt formu üzerindeki rakamı (SERINO ibaresinin altındaki 12 haneli rakamı) ekrandaki ilk satıra girmektir. Seri no giriģini yaptıktan sonra, enter tuģuna basınız. Ġmleç direkt olarak kontrol kodu alanında konumlanacaktır. ġimdi ve numaralı telefonları arayarak, Ģifre görevlisi arkadaģlarımızla temasa geçmeniz gerekmektedir. ArkadaĢlarımız sizden ekranınızda görülen seri no ve makine kodu numaralarını isteyeceklerdir. Bu numaraları söyledikten sonra, onların size vereceği kontrol kodunu, ekranınızdaki kontrol kodu alanına doğru olarak girip ALT ve S tuģlarına aynı anda basarak kayıt ediniz. Artık program Ģifrenizi aldınız ve çalıģmalarınıza baģlayabilirsiniz. Programlara giriģ ile ilgili bilgiler Series 9000 Programlarına giriģ bölümünde verilmiģtir. 17

18 5 KURULUġ KuruluĢ menüsünden, veri tabanı tanıtım, firma tanıtımları, Ģubeler ve kullanıcılarla ilgili tanımlamalar yapılmaktadır. ġimdi bu bölümde yer alan her bir programı sırayla incelemeye baģlayalım. 5.1 Veri tabanı tanıtım kartı (501100) Giriş bölümde de belirttiğimiz gibi V12 versiyonda kullanıcılarımızın aynı veri tabanını kullanarak birden fazla firma ile aynı anda hem daha hızlı hem de kaliteli olarak işlem yapabilmeleri mümkündür. Bu detayın özellikle SMMM kullanıcılarımız ve grup firmalar ile işlem yapan kullanıcılarımız için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü sorumlu oldukları firmaların kayıtlarını işlerken sürekli olarak programdan çıkıp başka firmanın dataları için tekrar programa girmek gibi zorunlulukları ortadan kaldırılmış olacaktır. Çünkü V12 programlarımız en kapsamlı değişimi ile siz kullanıcılarımıza; program içinde iken aktif olarak çalışmak istediğiniz firmaları değiştirip aynı anda farklı firmalarınız için kayıt girişi yapabilmenize imkân sağlayacaktır. Firma değişimi de programınızın üst bölümünde yer alan Aktif Firma bölümünden gerçekleşecektir. Bunun yanı sıra seçtiğiniz firmanın hangi şubesi ve hangi mali yılı ile çalışacağınızı da belirleyebileceksiniz. Bu amaçla kullanıcılarımız öncelikle işlem yapacakları veri tabanı yaratacak, daha sonrada bu veri tabanını kullanacak firmaların tanıtımlarını yapacaklardır. Veri tabanı tanımlamaları bu programdan gerçekleştirilecektir. Zaten programı ilk çalıştırdığınızda da sizden firma seçimi yerine veri tabanı seçimi yapmanız istenecektir. Firma tanımamaları ise yine Kuruluş programının firma tanıtım kartı (501110) ekranından gerçekleştirecektir. Yani yeni versiyonda tek bir veri tabanını kullanan birden fazla firmanız olabilecektir. Örneğin aynı stok kartı ile işlem yapan birden fazla firmanız var ise bu firmalara fatura kesmek istediğinizde öncelikle, aktif firmanızı seçeceksiniz daha sonrada fatura evrakına girip stokunuza ait faturanızı keseceksiniz. Daha sonrada diğer firmayı seçip aynı stokun ilgili firma için fatura edilmesini sağlayabileceksiniz. Kısacası şu fatura şu firma için, şu muhasebe fişi şu firma için düzenlenecektir diyebileceksiniz. Bu yenilik programa giriş sırasında firma seçim işlemini ortadan kaldırmıştır olup veri tabanı seçmenize, çalışacağınız firmaları da program içinden belirlemenize imkân sağlamıştır. KuruluĢ menüsünde yer alan ilk program veri tabanı tanıtım kartıdır. Bu bölümden, daha önce açmıģ olduğunuz veri tabanı tanıtım kartlarını görüntüleyebilecek, bilgilerde herhangi bir değiģiklik olduğu takdirde gerekli düzeltmeleri yapabileceksiniz. Örneğin siz bir Ģube firmasınız ve merkezle online olarak çalıģıyorsunuz. Bu çalıģma için gerekli olan merkez yol adını ilgili alana girmiģtiniz. Merkezde programların yüklendiği serverda bir arıza oldu ve merkez yol adını değiģtirmeniz gerekti. ĠĢte bu durumda veri tabanı tanıtım kartından gerekli değiģiklikleri yapabilirsiniz. Ya da raporlarınızı farklı bir döviz cinsinde görmek istiyorsunuz. Bu durumda veri tabanı tanıtım kartından alternatif döviz cinsi değiģtirilebilir. Veri tabanı tanıtım kartında sonradan değiģtiremeyeceğiniz iki alan vardır ki bunlar ana döviz ve alternatif döviz cinslerinin seçildiği alanlardır. Bunların haricindeki tüm alanlarda gerekli değiģiklikleri yapabilirsiniz. Veri tabanı tanıtım kartı programına girdiğinizde, karģınıza boģ bir kart 18

19 ekranı gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken, kodu baģlıklı alandan F10 tuģu yardımıyla inceleyeceğiniz veri tabanını seçmeniz gerekli düzeltmeler yapılıp kart kaydedildikten sonra veri tabanı tanıtım kartıyla ilgili iģiniz bitmiģ olacaktır. Veri tabanı tanıtım kartında yer alan her bir alan Veri tabanı açma bölümünde verilmiģtir. Daha geniģ bilgi için ilgili bölüme baģvurabilirsiniz. 5.2 Firma tanıtım kartı (501110) Veri tabanı tanıtım kartı programında da belirttiğimiz gibi V12 versiyonunda aynı veri tabanını kullanarak birden fazla firma ile aynı anda hem daha hızlı, hem kesintisiz hem de kaliteli olarak iģlem yapabilmeniz mümkün olabilmektedir. Bu detayın özellikle SMMM kullanıcılarımız ve grup firmalar ile iģlem yapan kullanıcılarımız için sevindirici olacağı düģüncesindeyiz. ĠĢte programınızın bu bölümü oluģturduğunuz veri tabanını kullanacak firmaların yaratılmasına ayrılmıģtır. Firma tanıtım kartının en önemli özelliklerinden biride beyannameler için gerekli olan birçok detayın bu ekrandan girilebiliyor olmasıdır. SM-SMMM kodu, vergi kimlik numarası, vergi dairesi vb. bu alanlara örnek gösterebiliriz. Dolayısıyla kullanıcılarımızın beyannameleri için farklı farklı programlar çalıģtırıp bilgi giriģleri yapmaları gerekmeyecek tek bir ekrandan giriģlerini tamamlayacakladır. Bu amaçla Firma tanıtım kartı (501110) ekranı diğer versiyonlarımıza göre bilgi giriģi açısından daha zengin bir yapıya getirilmiģtir. Aynı zamanda firma genelini etkilediğini düģündüğümüz birçok parametrenin de sadece SRV tarafından tanımlanabilmesi amacıyla bu ekrana ilaveler yapılmıģtır. Bu doğrultuda ekrana Firma tanıtım kartı baģlığı altında 2 ekran sayfası, bunun yanı sıra ĠĢlem izinleri, Kredi ve risk belirleme kriterleri baģlıklı sayfalar eklenmiģtir. Amaç firma bilgilerini tek bir çatı altında toplayıp kullanıcılarımızın bilgi giriģleri için ayrı ayrı programları çalıģtırmaları gerekliliğini ortadan kaldırmaktır. ġimdi her bir sayfayı ayrı baģlıklar halinde incelemeye çalıģalım. FĠRMA TANITIM KARTI (1) Programınızın ilk ekranında öncelikle sizden istenen; çalıģacağınız her firma için programınız tarafından belirlenen sıra numarasına göre firmalarınızın adını ve unvanını yazmanızdır. Daha sonrada sırasıyla tanımlamakta olduğunuz firmanın defter nevini iģletme mi yoksa muhasebe mi olduğunu (bu alan muhasebe firmaları için Muhasebe (1.Sınıf) iģletme firmaları içinde iģletme (2.Sınıf) seçilmelidir), vergi dairesi numarasını, adını, Ģirketinizin vergi numarasını, mükellefiyet Ģeklini yani Geçici vergi beyannamesinin hangi mükellef cinsi için düzenleneceğini, ticaret sicil numarasını, iģe baģlama tarihini ve iģin konusunu, en son olarak da mali müģavir firması olup olmadığını girmenizdir. Evet, Firma tanıtım kartı-1 ekranından genel olarak girilecek detaylarımızı özetlemiģ bulunuyoruz. Bu ekranı firmanızın kimlik bilgisi olarak da düģünebilirsiniz. ġimdi sıra ekranınızın alt bölümünde yer alan butonlar yardımıyla ulaģacağınız ekranlardan firmalarınız için özel olabilecek detayların (firma temsilcilerinin, ortaklarının, Ģube bilgilerinin, entegrasyon kodlarının, üretim parametrelerinin, genel parametrelerinin) giriģlerine gelmiģtir. Bu parametrelerin en önemli özelliği bir firma için tanımlanan parametreler baģka firmalarınız içinde aynen geçerli ise direk ilgili firmaya kopyalanabilmesine olanak tanımasıdır FĠRMATEMSĠLCĠLERĠ Bu butonu tıklayarak ulaģacağınız ekrandan firmalarınızı temsil edecek kiģilerin kimlik bilgileri, iletiģim bilgileri, ikametgâh bilgileri ile firmanızı hangi görevle temsil ettiğine ait bilgilerin giriģleri yapılacaktır. Bunun için öncelikle tanımlayacağınız temsilcinin hangi firmaya bağlı olduğunu seçmelisiniz. Daha sonrada sırasıyla temsilcinizin kodunu, adını soyadını, firmanızı hangi görevle temsil ettiğini -Ģirket ortağı, yönetici, mali müģavir vb Ģekilde- programa tanıtmalısınız. Eğer temsilciniz Ģirket ortağı konumunda ise firmadaki hissesinin ne oranda olduğunu, temsilcinizin, bağlı olduğu vergi dairesinin kodunu, adını, vergi kimlik numarasını ve ticaret/sicil numarasını girerek ilk bilgilerinizi tanımlamalısınız. Daha sonrada nüfus bilgilerini, iletiģim kurulacak detay bilgilerini ve ikamet ettiği adres bilgilerini karta iģleyerek giriģlerinizi bitirmelisiniz. ŞUBE BİLGİLERİ ġubeleriniz ile online olarak çalıģıyor iseniz önce veri tabanı tanıtım kartında yer alan online kullanım alanını evet olarak seçmeniz daha sonrada firmalarınız için Ģube bilgilerini girmeniz gerekmektedir. 19

20 ĠĢte bu ekrandan tanımlayacağınız firmalara bağlı olarak çalıģan Ģubelerin bilgi giriģleri yapılacaktır. Bu tanımların nasıl yapılacağı bir sonraki programımız olan ġube tanımlama (501800) programında detaylı olarak anlatıldığından bu bölümde tekrar edilmeyecektir. Ayrıntılı bilgi için ilgili programın yardım dökümünden yararlanabilirsiniz. MALİ YIL GENEL PARAMETRELERİ Firma mali yıl parametreleri Bu bölümden tanımlamakta olduğunuz firmanız ile çalıģmalarınızı yürüteceğiniz zaman aralıklarını belirleyecek, gerekiyorsa bu zaman aralıklarını değiģtirebileceksiniz. Bu bölüm, programlara bilgi girecek kiģilerin yanlıģ tarih giriģleri yapmasını önlemek, bu kiģilerin sadece yetkililerin istediği tarih aralığında hareket giriģi yapmalarını sağlamak açısından önem taģımaktadır. Bunun yanı sıra son yevmiye döküm tarihinizi de belirleyeceksiniz. ġimdi ekranda gördüğüz alanların neler olduklarını açıklamaya çalıģalım DeğiĢiklik yapılabilecek ilk tarih: Programların tüm modülleri üzerindeki kayıtlarda değiģiklik yapabileceğiniz ilk tarihtir. Örneğin bu alanda tarihi yer alıyorsa, hiç bir evrakta bu tarihten önceye hareket giremez, bu tarihten önceki hareketler üzerinde değiģiklik yapamazsınız. DeğiĢiklik yapılacak ilk tarih; onaylı kâğıda yevmiye dökümü aldığınız tarihten bir sonraki günün tarihidir. Programlarınızda otomatik entegrasyon olduğundan, girilen tüm evraklar anında muhasebeye entegre edilip, ilgili muhasebe fiģleri oluģturulur. Yasalar gereği onaylı resmi evraklar üzerinde herhangi bir değiģiklik yapmak mümkün olmadığından, yevmiye defteri çekildikten sonra bu alandaki tarih değiģtirilir. Yani defter tarihinden bir sonraki günün tarihi olarak bu alana update edilir. Böylece, yevmiye defteri çekilen tarihe ve daha öncesine hareket girmeniz veya girilen hareketleri değiģtirmeniz mümkün olmaz. Yetkili kiģiler tarafından bu tarih üzerinde değiģiklik yapabilir, yani defter çekim tarihinden önceki bir tarihi girilebilir. Ancak yukarıda sıraladığımız kanuni nedenlerden dolayı bu sakıncalı bir iģlem olacaktır. DeğiĢiklik yapılabilecek son tarih: Ġçinde bulunduğunuz yılın son günü, değiģiklik yapılabilecek son tarih olarak bu alanda yer alacaktır. Böylece programlarınızdaki modüller ile çalıģmalarınızda, içinde bulunduğunuz yılın son gününü geçen yanlıģ bir tarih girmeniz de engellenmiģ olacaktır. Bu tarih istendiğinde yetkili kiģiler tarafından değiģtirilerek, operatörlerin istenen tarihe kadar fiģ girmeleri sağlanabilir. Son yevmiye döküm tarihi: Resmi defterler çekildikten sonra, defter çekim tarihinden önce girilen muhasebe hareketlerinde herhangi bir değiģiklik yapmak mümkün değildir. Bu kanunen konulmuģ bir kısıtlamadır. MUHASEBE modülünden onaylı kâğıda yevmiye defteri dökümü aldıktan sonra, artık yevmiye defterinin çekildiği tarih ve bu tarihten önceki fiģ hareketlerinde herhangi bir değiģiklik yapamaz, fiģ kesemezsiniz. Bunun için programınız; son yevmiye döküm tarihi olarak, yevmiye defteri çektiğiniz tarihten bir gün sonrasının tarihini bu programa update edecektir. BaĢka bir ifade ile bu tarih; muhasebe kayıtları üzerinde değiģiklik yapabileceğiniz ilk tarihtir. Önemli Not Programlarımızda ki tarih kısıtlaması özellikle entegre çalışan firmalar için yararlı olmaktadır. Çünkü çalıştıkları aylara yönelik defter basımlarını tamamladıklarında, muhasebeye direk entegre olan fatura, tahsilât makbuzu, tediye makbuzu vb. evraklar üzerinde değişiklik yapılmasını engelleyerek ilgili tarihlerdeki evrakları direk kilitli duruma geçirmektedirler. Fakat belirlediğiniz tarih sınırlaması tüm evraklarımız için geçerli olduğundan, muhasebeye etkisi olmayan evraklar ile uzun süre sonra üzerinde değişiklik yapılması gerekebilecek evraklarımızda doğal olarak tarih sınırlamasına maruz kalmaktadırlar. Proforma alınan ve verilen sipariş fişlerini, konsinye alınan ve verilen sipariş fişlerini, satış ve satın alma şartlarını, fiyat değişikliği vb. evrakları bu tip evraklara örnek gösterebiliriz. Eğer söz konusu evraklardaki tarih sınırlamasını kullanıcılarınız için kaldırmak isterseniz, Evrak genel açıklama ve detay tanımları (099610) programını çalıştırıp ilgili evrak üzerine gelerek ALT+D tuşuna basın. Karşınıza gelecek ekranın evrakta kullanım tarihi kontrolü var mı? sorusunu hayır olarak cevaplayın tarih sınırlamasının geçerli olmadığını göreceksiniz. Faiz parametreleri 20

21 Program baģlangıç parametreleri bölümünden, yıl içinde vade farkı hesaplamalarında, adat hesaplamalarında vb. geçerli olacak vade farkı yüzdesinin girildiğini biliyorsunuz. Bu girilen yüzde, bütün bir yıl için geçerlidir. Eğer firmanızın vade farklarına uyguladığı faiz oranı dönemlere göre farklılık gösteriyorsa, bu programdan dönemler bazında faiz oranlarının girilmesi mümkündür. Programa girdiğinizde, karģınıza dönemler ve her bir dönem için faiz oranlarının girileceği alanlardan oluģan bir ekran gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken, her bir dönem için geçerli olacak faiz oranını girmektir. ĠĢletme parametreleri Bu bölüm iģletme defteri esasına göre defter tutan firmalar için hazırlanmıģ olup, muhasebe bürosu programımızın iģletme modülü ile iģlem yapan kullanıcılarımızı ilgilendirmektedir. Dolayısıyla bu modül ile çalıģmalara baģlamadan önce yapılması gereken tanımlamalar yer almaktadır. Bunların neler oldukları aģağıda detaylandırılmıģtır. Devir normal vergi: Bu alana çalıģılan firmanın bir önceki çalıģma yılından devreden vergisi varsa, ilgili verginin meblağı girilir. Devir atik vergi: Bu alana çalıģılan firmanın bir önceki çalıģma yılından devreden atik vergisi varsa, ilgili atik vergisinin meblağı girilmelidir. Asgari gayri safi hâsılat (zirai) tutarı: Firma asgari gayri safi hâsılaya göre vergilendiriliyorsa, yani firma tanıtım kartı-2 ekranındaki iģletme tipi Asgari gayri safi hâsılat(zirai) olarak seçilmiģse bu alana bir önceki sene için elde edilen zirai tutar girilmelidir. DemirbaĢ hesap KDV'si deftere dökülmesin: Bu alanda sizden istenen yevmiye defteri dökümlerinizde demirbaģlarınıza iliģkin KDV tutarlarının yer alıp almayacağını belirtmenizdir. Programlarımızda ilgili tutarlar default dökülecek yapıdadır. Eğer ilgili tutarların defterde yer almasını istemiyorsanız bu parametrenin baģındaki kutucuğu iģaretlemeniz yeterli olacaktır. E-devlet parametreleri Bu bölümden Muhasebe bürosu kullanıcılarımızın internet üzerinden beyannamelerini hazırlayıp onaylatabilmelerine yönelik kullanıcı kodu, şifresi ve parola bilgilerine ait girişler yapılacaktır. E- Beyannamelere yönelik ayrıntılar ekranın E-beyanname kullanıcı kodu, E-beyanname parola ve E-beyanname Ģifre alanlarına girilecektir. Ekranda yer alan E-vergi dairesi kullanıcı kodu, E-vergi dairesi kullanıcı parola, E-vergi dairesi Ģifre alanları ile de amacımız; Muhasebe Bürosu kullanıcılarımızın internet üzerinden uygulayıp hazırladıkları beyanname bilgilerine, firmalarında ki diğer yetkili kullanıcıların (vergi mükelleflerinin) bilgi amaçlı olarak ulaşıp istedikleri bilgileri görüntülemelerini sağlamaktır. Bu kod, parola ve şifre ile birlikte kullanıcılarımız, Vergi Dairesine elektronik ortamda gönderip onaylanmış beyannamelerini listeleyip inceleyebileceklerdir. Bu kod ve şifreler ile Muhasebe bürosu programımızın E-devlet menüsünden Maliye bakanlığının oluşturmuş olduğu web sayfasına ulaşıp rapor alabileceklerdir. MALĠ YIL ENTEGRASYON KODLARI Bu bölümden tanımlamakta olduğunuz firma için çalıģacak entegre kodlarının giriģleri yapılacaktır. ġimdi her bir ekrandan hangi detayların girileceğini sırasıyla incelemeye çalıģalım. Vergi muhasebe kodları (092750) KuruluĢ programının bu bölümünden, tanımlı olan tüm vergiler için çalıģacak muhasebe hesaplarının giriģleri yapılacaktır. Bunun için öncelikle KuruluĢ programınızın Sistem/Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan Vergi parametreleri (091600) bölümünden, iģletmeniz bünyesinde kullanılan vergilerin isim ve oranlarını girmeniz gerekmektedir. Bu programdan tanımlı olan vergiler için çalıģacak muhasebe hesaplarının kodları F2 tuģu ile girilebiliyordu. ĠĢte bu bölümden de F2 tuģu ile yapılan giriģlerin aynısı gerçekleģtirilecektir. Bunun için öncelikle Lütfen ilgili vergiyi seçiniz alanından muhasebe hesaplarını gireceğiniz ilk vergiyi seçmelisiniz. Daha sonra, o verginin çeģitli durumları için çalıģacak muhasebe hesap kodlarını ilgili alanlara girmeniz 21

22 gerekir. Bu giriģlerin neler oldukları Vergi parametreleri (091600) programında tüm ayrıntılarıyla verilmiģtir. Bundan dolayı burada detaylandırılmayacaktır. Daha geniģ bilgi için ilgili programın yardım ekranından yararlanabilirsiniz. Bir vergi oranına ait tüm muhasebe hesapları girildikten sonra, bu giriģlerinizi kaydetmeli ve diğer vergi oranı için muhasebe hesap kodlarını girmeye devam etmelisiniz. Hal-Müstahsil Entegrasyon Kodları Programlarımızda normal mal ve hizmet faturalarının yanı sıra müstahsil faturası ve hal faturası giriģleri de yapılabilmektedir. Bu faturalarda uygulanacak kesintiler ile ilgili muhasebe hesap kodlarının giriģleri de bu bölümünden yapılacaktır. Borsa-Bağ-Kur-diğer muhasebe kodları: SATIN ALMA yönetiminden müstahsilden alıģ faturası giriģleri yapılabilmektedir. Eğer firmanızın müstahsillerden alım yapması gibi bir durum söz konusu ise, bu durumda Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program BaĢlangıç Parametreleri bölümünde müstahsillerden yapılacak bir takım kesintilere iliģkin oranları girmiģ olmanız gerekir. Bu kesintilerden üçü, borsa, Bağ-kur ve diğer kesintilerdir. Diğer muhasebe kodları programının bu alanlarına, müstahsillerden yapılan bu kesintiler için muhasebede çalıģacak hesapların kodlarını girmelisiniz. Hal nakliye-hamaliye-stopaj-komisyon-kom.,, kom. K.D.V., avlun, navlun KDV., rüsum muhasebe kodları: SATIġ ve SATINALMA yönetimlerinden hal faturası giriģleri yapılabilmektedir. Bu faturalardan nakliye, hamaliye, stopaj ve kom. K.D.V., kesintileri yapılmaktadır. Bu kesintiler için çalıģacak muhasebe hesaplarının kodlarını bu alanlara girebilirsiniz. Diğer Muhasebe Kodları (92000) SatıĢ KDV tevkıfat muhasebe kodu: ĠĢletmeniz hurda, metal, fason tekstil gibi konularda faaliyet gösteriyorsa, yaptığınız satıģlar karģılığında tahakkuk eden K.D.V.'NĠN sadece 1/3'ünü tahsil etmeye hak kazanırsınız. K.D.V. tutarının kalan 1/2'lik bölümü, alıcı tarafından bizzat devlete ödenecektir. ĠĢte satıģlarınızdan dolayı tahsil ettiğiniz K.D.V. tutarlarının (1/3'lük kısım) hangi muhasebe hesabına kaydedileceğini bu alanda belirleyeceksiniz. AlıĢ KDV tevkıfat muhasebe kodu: Hurda, metal, fason tekstil gibi konularda faaliyet gösteren iģletmelerden alım yapıldığında, alıcı, tahakkuk eden K.D.V. tutarının 1/3 ünü satıcı firmaya, kalan 2/3 ünü devlete öder. K.D.V. tutarından ayrılan 2/3 lük bölüm tevkıfat olarak adlandırılır. ĠĢte bu alana, yukarıda sözünü ettiğimiz iģletmelerden alım yapmanız durumunda, K.D.V. bedeli üzerinden ayrılan tevkıfatın (yani devlete bizzat ödeyeceğiniz vergi tutarının) hangi muhasebe hesabına kaydedileceğini belirteceksiniz. Kar veya gelir oluģturan yuvarlama muhasebe kodu: Fatura irsaliye vb. evrak giriģlerinde küsuratlı olan değerler için Ctrl+F tuģlarına basıp, evrakınızın yuvarlama alanına bu küsuratların yuvarlanacağı miktarı girebilirsiniz. Eğer yuvarlama miktarı için ileri yuvarlama yapmıģ iseniz bu miktarın hangi muhasebe hesabına kaydedileceği bu alandan girilecektir. Zarar veya gider oluģturan yuvarlama muhasebe kodu: Fatura irsaliye vb. evrak giriģlerinde küsuratlı olan değerler için Ctrl+F tuģlarına basıp, evrakınızın yuvarlama alanına yuvarlama miktarı girebilirsiniz. Eğer yuvarlama miktarı için geri yuvarlama (eksilen) yapmıģ iseniz bu miktarın hangi muhasebe hesabına kaydedileceği de bu alandan girilecektir. ÖTV muhasebe Kodu: Bu alanda da sizden istenen Özel tüketim vergisine iliģkin çalıģacak muhasebe hesabının kodunu girmenizdir. Ġstisna ÖTV muhasebe kodu: Bu parametrenin programlarımızda yer almasının temel amacı SatıĢ yönetimi/evraklar/fatura veya Ġrsaliyeli Faturalar/Açık ihraç kayıtlı mal satıģ faturası (61160) ile iģlem yapan kullanıcılarımızın ÖTV kapsamına giren stoklar için giriģ yaptıklarında faturadaki carinin ÖTV tutarından muaf tutulması, dolayısıyla cari muhasebe hesabına iģlenecek ÖTV tutarının bu alana girilecek hesaba iģlenmesini sağlamaktır. Bunun için kullanıcılarımızın öncelikle firma Sistem/Sistem ve program parametreleri/program baģlangıç parametreleri (91300) ekranının Oranlar ve Vergi parametreleri bölümündeki Firma ÖTV'den muaf parametresini "Evet" olarak seçmeleri ve 22

23 Ġstisna ÖTV muhasebe kodu alanına da bu tip ÖTV tutarı için çalıģacak muhasebe hesap kodunun girilmesidir. Bu gereklilikler sağlandıktan sonra ilgili faturadan girilen cari, ÖTV tutarından muaf tutulacaktır. Bu durum sadece Açık ihraç kayıtlı mal satıģ faturası (61160) için geçerlidir. Ġade ÖTV muhasebe kodu: Bu alana girilecek muhasebe kodu ile kullanıcılarımız, ÖTV kapsamına giren stokları için alıģ ya da satıģ faturası düzenlediklerinde bu stokların iade edilmesi söz konusu olduğunda iade edilen stokları için ÖTV tutarlarını ayrı bir hesap altında takip edebileceklerdir. Dolayısıyla bu alana iade edilen stokların ÖTV tutarlarının iģleneceği muhasebe hesap kodu girilmelidir. AlıĢ/satıĢ-iade irsaliyesi mal bedeli karģılığı kodu: V12 serisi programlarımızda irsaliye evraklarının muhasebeye entegrasyonu sağlanmıģtır. Amacımız irsaliye karģılığında depolarına mal giriģi yapan firmaların stok takiplerini muhasebede yapabilmelerini sağlamaktır. Bu durumda programınız, irsaliye karģılığında stok giriģi yaptığınızda muhasebe fiģini de otomatik oluģturacaktır. Bu hesaplar 37X hesaplarında takip edilecektir. Bu Ģekilde çalıģan kullanıcılarımız aģağıda sıraladığımız tanımlamaları öncelikle yapmalıdırlar. AlıĢ/satıĢ-iade irsaliyesi mal bedeli karģılığı kodu alanına muhasebede çalıģacak hesabın kodunun girilmesi, Yine KuruluĢ programının Sistem/Muhasebe parametreleri/entegrasyon Ģekil parametreleri (096113) ekranının Genel entegrasyon parametreleri sayfasında yer alan "Mal alıģ/satıģiade irsaliyeleri mal bedeli karģılığı ayrılarak muhasebeleģtirilsin" parametresinin ü (Evet) olarak iģaretlenmesidir. Bu gereklilikler sağlandığı sürece giriģ irsaliyeleri düzenlendiğinde muhasebe fiģi de anında oluģacaktır. Bu irsaliyeler faturalaģtırıldıklarında da muhasebe fiģi 37X hesabını baz alacak ve ters kayıt yapacaktır. Muhasebe fiģlerinin oluģumlarını örnekle belirtecek olursak; 100 TL lik AlıĢ irsaliyesi düzenlendiğinde muhasebe fiģi aģağıdaki Ģekilde oluģacaktır (Borç) 37X (Alacak) Bu irsaliye faturalaģtığı zaman oluģacak muhasebe fiģi de aģağıdaki Ģekilde olacaktır. 37X (Alacak) (Borç) Ödeme emri masraf 1 kodu ve Ödeme emri masraf 1 kodu: Finans yönetiminden ödeme emirlerine iliģkin giriģler yapılabilmektedir. Bu evraklar için yapılan masraflarda çalıģacak muhasebe hesap kodları bu alanlara girilmelidir. SMM Entegrasyon kod ve oranları Bu ekrandan yapılacak tanımlamalar muhasebe bürosu programlarımızla iģlem yapan SMMM kullanıcılarımız için geçerli olacaktır. Serbest muhasebeci ve mali müģavirler, müģterileri adına yaptıkları iģlemler karģılığında aldıkları ücreti serbest meslek makbuzu ile belgelendirmektedirler. Dolayısıyla her iģlemleri için serbest meslek makbuzu düzenlemek durumundadırlar. Programınızın bu bölümünden tanımlamakta olduğunuz firma için düzenlenen serbest meslek makbuzlarına iliģkin çalıģacak muhasebe entegrasyon kodlarının giriģleri yapılacaktır. ġimdi bu ekranda girilmesi gereken muhasebe entegrasyon kodlarının neler olduklarını açıklayalım. Firma entegre kodu: Tanımlamakta olduğunuz firma için çalıģacak muhasebe hesabının kodunu bu alana girmelisiniz. Firma muhasebe ücreti: Ġlgili firmadan verdiğiniz hizmetler karģılığı alacağınız muhasebe ücretini bu alana girmelisiniz. Bu alana girilecek ücret, ilgili firmaya hizmetlerinizin karģılığı olarak serbest meslek makbuzu düzenlerken, makbuza otomatik olarak gelecektir. 23

24 Brüt meblağ muhasebe kodu (açık/kapalı): Muhasebe büronuzda kayıtlarını tuttuğunuz firmalardan evrak tipi olarak açık yada kapalı alacağınız brüt ücrete iliģkin çalıģacak muhasebe hesaplarının kodlarını bu alanlara girmelisiniz. Kodu girilen muhasebe hesabının adı ekranınızdaki ilgili alana otomatik olarak yansıyacaktır. KDV entegre kodu: Bu alan muhasebe büronuzda biraz sonra K.D.V oranı alanından gireceğiniz yasal kesintinin brüt ücrete uygulanması ile hesaplanan KDV tutarına iliģkin muhasebe hesap kodlarının giriģleri yapılmalıdır. Net meblağ entegre kodu: Muhasebe büronuzda kayıtlarını tuttuğunuz firmalardan alacağınız net ücrete iliģkin çalıģacak muhasebe hesabının kodu bu alana girilmelidir. Kodu girilen muhasebe hesabının adı ekranınızdaki ilgili alana otomatik olarak yansıyacaktır. Stopaj ve S.S.D.F muhasebe Kodu: Bu alanlara muhasebe büronuzda biraz sonra Stopaj oranı ve SSDF oranı alanlarından gireceğiniz yasal kesintilerin brüt ücrete uygulanması ile hesaplanan Stopaj ve SSDF tutarına iliģkin muhasebe hesap kodlarının giriģleri yapılmalıdır. ĠĢletme entegre Kodu: Bu alanda da sizden istenen iģletme hesabınıza yönelik çalıģacak muhasebe kodunu girmenizdir. Stopaj oranı, SSDF oranı ve K.D.V oranı: SMMM modülünüzün evraklar menüsünden serbest meslek makbuzu giriģleri yapılabilmektedir. Serbest meslek makbuzuna belirli oranlarda yasal kesintiler uygulanmaktadır. Bu evraktan yapılacak kesinti oranları değiģiklik gösterebilir. Dolayısıyla bu programdan serbest meslek makbuzu için geçerli olan kesinti ve vergi oranlarının giriģleri yapılacaktır. Bu ekranda, serbest meslek makbuzu üzerinden yapılacak stopaj, SSDF ve K.D.V oranları otomatik olarak yer alacaktır. Bu oranlarda herhangi bir değiģiklik söz konusu olduğunda, bu programdan ilgili düzeltmeleri yapabilmeniz, yeni oranları girebilmeniz mümkündür. Detaysız mahsup fiģleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları Bu bölümden yapacağınız tanımlamalar, Muhasebe modülünüzün Muhasebe fiģleri/ Dönemsel iģlem fiģi (081003) evrakında iģlevsel olacaktır. Dönem sonu iģlem fiģi ile MUHASEBE modülünüz tarafından hazırlanan yansıtma hesaplarının açılıģı, yansıtma hesapların kapanıģı, dönem kar zarar vb. hesap cinslerinin giriģleri gerçekleģtirilmektedir. Dönemsel iģlem fiģi girilirken, sadece fiģ tarihi, iģlem cinsi seçimi gibi bir kaç giriģ yapılacak, daha sonra <Ctrl+O> tuģları ile bu fiģte çalıģacak hesaplar tutarları ile birlikte fiģ ekranına otomatik olarak taģınacaktır. Dolayısıyla bu bölümden yansıtma iģlemlerinin hangi hesap kodlarına yansıyacağı belirlenecektir. Eğer bu bölümden ilgili tanımlamalar yapılmaz ise, programınız yansıtma iģlemlerini default hesap kodları üzerine yapacaktır. ġimdi sizden istenen ekranda yer alan muhasebe hesaplarının hangi hesaplara yansıyacağını F10 tuģuna yada satır sonu butonuna basarak açılacak pencereden seçerek tanımlamanızdır. MALĠ YIL ÜRETĠM PARAMETRELERĠ Firma tanıtım kartı ekranımızın bu bölümü üretim yönetimi programımız ile iģlem yapan kullanıcılarımız için geçerli olacaktır. Çünkü bu bölümden üretime baģlamadan önce yapılması gereken ve sabit olan bilgiler girilecektir. Yani üretim sürecinde yapılan genel giderler, iģçilik giderleri ve öngörülen iģ emri muhasebe kodlarının tanımlamaları yapılacaktır. Bu tanımlamalar ürün sabit maliyetlerine direkt olarak etki edecektir. ġimdi bunların neler olduklarını sırasıyla incelemeye çalıģalım. Öngörülen ĠĢ Emri Muhasebe Kodları Bu bölümden iģ emri muhasebe hesap kodlarının giriģleri yapılacaktır. ĠĢ emri muhasebe kodları iģ emri kartından da girilebilmektedir. Ancak bu programdan giriģ yapılırsa, her bir iģ emri için standart olup muhasebe kodları karta otomatik olarak yansır. Muhasebe kodlarına iliģkin açıklamalar aģağıda verilmiģtir. 24

25 Stok maliyeti birikim: ĠĢ emriyle üretime fiili olarak sevk edilen madde ve malzeme giderlerine ait muhasebe hesap kodu bu alana girilecektir. Stok maliyet birikim hesapları 710 ile baģlayan hesaplardır. Hizmet-üretim maliyeti birikim: ĠĢ emriyle, tüketilmek üzere hizmet üretimine sevk edilen madde ve malzemelere iliģkin hizmet-üretim maliyeti birikim hesabına (örneğin fason maliyetleri) ait muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. Bu hesaplar 740 ile baģlayan hesaplardır. Stok maliyeti yansıtma: ĠĢ emrinin tamamlanmasıyla ortaya çıkan ve ürün sarfiyat kartı yardımıyla hesaplanacak olan stok maliyetleri hangi muhasebe hesabı ile yansıtılacaksa, ilgili muhasebe hesabının kodunu bu alana girmelisiniz. Stok maliyet yansıtma hesapları 711 ile baģlayan hesaplardır. Hizmet üretim maliyeti yansıtma: ĠĢ emrinin tamamlanmasıyla ortaya çıkan ve ürün sarfiyat kartı yardımıyla hesaplanan madde ve malzeme maliyetlerinin yansıtılacağı muhasebe hesap kodu bu alana girilecektir. Hizmet maliyet yansıtma hesapları 741 ile baģlayan hesaplardır. Yarı mamul-üretim maliyeti: Üretim süreci sonunda ortaya çıkan yarı-ürün maliyetlerinin hangi muhasebe hesabına atılacağını bu alanda belirleyeceksiniz. Yarı mamul-üretim maliyet hesap kodları 151 ile baģlayan hesaplardır. Standart direkt iģçilik gideri yansıtma (1...5): Standart Direkt ĠĢçilik Maliyeti bölümünde değindiğimiz gibi üretim aģamasında iģçiliğe iliģkin maliyetler öncelikle havuzlarda yani 720 hesaplarda biriktirilecek daha sonra üretilen ürüne yansıtılması yapılacaktır. Dolayısıyla bu alanda sizden istenen üretim tamamlandıktan sonra iģçiliğe iliģkin maliyetlerin yansıtılacağı hesabın kodunu girmenizdir. Direkt ĠĢçilik Giderleri Yansıtmaları 721 hesaplara olacaktır. Standart genel üretim giderleri yansıtma (1...5): Standart Genel Üretim Maliyeti bölümünde değindiğimiz gibi üretim aģamasında genel üretim maliyetleri öncelikle havuzlarda yani 730 hesaplarda biriktirilecek daha sonra üretilen ürüne yansıtılması yapılacaktır. Dolayısıyla bu alanda sizden istenen üretim tamamlandıktan sonra genel üretim maliyetlerinin yansıtılacağı hesabın kodunu girmenizdir. Genel Üretim Giderleri Yansıtmaları 731 hesaplara olacaktır. Standart veya fiili direkt iģçilik maliyeti yansıtma: Üretim sürecinde ortaya çıkan iģçilik maliyetlerinin yansıtılacağı muhasebe hesap kodu bu alana girilecektir. ĠĢçilik maliyeti yansıtma hesapları 721 ile baģlayan hesaplardır. Standart makine veya fiili genel üretim maliyeti yansıtma: Üretim sürecinde ortaya çıkan makine veya fiili üretim maliyetlerinin yansıtılacağı muhasebe hesap kodu bu alana girilecektir. Makineamortisman maliyeti yansıtma hesapları 731 ile baģlayan hesaplardır. Standart Genel Üretim Maliyet Parametreleri Üretim sürecinde yapılan ve ürün sabit maliyetlerine etki eden tüm genel giderler bu bölümden programa tanıtılacaktır. Örneğin genel iģletme giderleri, nakliye giderleri, hamaliye giderleri gibi. Üretim aģamasında, standart genel üretim maliyetleri de yukarıda açıklamaya çalıģtığımız iģçilik maliyetleri gibi öncelikle havuzlarda biriktirilecek daha sonra üretilen ürüne yansıtılması yapılacaktır. Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Standart Genel Üretim Maliyetleri için öngörülen hesaplar 730 Genel Üretim Giderleri olarak belirlenmiģtir. Dolayısıyla bu bölümden tanımlanacak tüm genel giderlere iliģkin maliyetler 730'lu hesaplar altında toplanmalıdır. Daha sonra bu hesaplar üretim tamamlandığında 731'li hesaplara yansıtılması yapılacaktır. ġimdi aģağıdaki örnek ekranımız yardımı ile Standart Genel Üretim Maliyet Parametrelerini girmeye baģlayalım. No: Bu alan MRP-II 9000 programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Dolayısı ile kullanıcılar bu alana herhangi bir giriģ yapmayacaktır. 25

26 Maliyet türü: Üretim süreci içinde etkili olacak genel giderlerin isimleri bu alana girilmelidir. Nakliye Gideri, Genel Giderler Maliyetin biriktiği muhasebe kodu: Yukarıda ki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi maliyetler üretim aģamasında öncelikle havuzlarda biriktirilecek daha sonra üretilen ürüne yansıtılması yapılacaktır. Dolayısıyla bu alanda sizden istenen, üretim aģamasında tanımladığınız genel gidere iliģkin maliyetin aktarılacağı hesap kodunu girmenizdir.. Bu durumda bu alana girilmesi gereken muhasebe kodu 730 ile baģlayan Genel Üretim Giderleri olmalıdır. Biriktirilen bu hesapların maliyetleri daha sonra 731 ile baģlayan Genel Üretim Giderleri Yansıtmaya aktarılacaktır. Aktif standart temel maliyet TL: Bu alanda da yapmanız gereken, tanıtılan genel gider türü için baģlangıçtaki TL maliyetinin ne kadar olacağını girmenizdir. Programınız öncelikle, bu alanda belirtilen tutarı baz alarak hesaplamalarını yapacak sonrasında bu gider türü için temel alınacak maliyeti üretimin gerçekleģtiği aylara aktararak devam edecektir. Yukarıda girdiğiniz genel gider cinsinden birim ürüne yansıyacak tutar bu alana girilmelidir. Örneğin genel giderlerinizden birisi nakliye gideri. Nakliye gideri olarak her parti üretimde 50 TL ödüyorsunuz. Bir partide de adet ürün çıkıyor. Bu durumda nakliye giderinin birim ürün için maliyeti 50/ =0,0002 TL olacaktır. Ya da iģletmenizde her ay belirli tutarlarda genel iģletme giderleri oluģuyor. Bu giderleri de, birim ürüne dağıtmak istiyorsunuz. Örneğin 100 TL tutarındaki genel iģletme giderlerini, o ay üretilen birim ürünün maliyetine dağıtacaksınız. Bu durumda 100/ = 0,0004 TL rakamını genel iģletme giderleri olarak girebilirsiniz. Sonraki aylarda genel iģletme giderlerinde bir artıģ olursa, bu programdan ilgili rakamı değiģtirip, KUR9000/Sistem/Dönemsel ĠĢlemler/Maliyetlendirme ĠĢlemleri/Üretim ĠĢ Emri Maliyetlendirme programını çalıģtırarak yeni oluģan maliyetleri de birim ürüne dağıtmanız mümkündür. Ġsterseniz bu alana genel gider maliyetini bir birim ürün için değil, toplu olarak girebilirsiniz. Yani bir parti üretimde 50 TL tutarında nakliye gideri yapılıyorsa, bu alana direkt olarak 50 TL değerini girebilirsiniz. Bu durumda nakliye giderinin birim ürüne dağıtılması ürün tanıtım kartı programından çarpanlar vasıtasıyla yapılır (Bkz. Tanıtım/Ürün Tanıtım Kartı). Ġlk tanımladığınız genel gider için Aktif Standart Temel Maliyet TL girdikten sonra bir alt satıra geçerek diğer genel parametreleri tanımlayabilirsiniz. Tüm parametre giriģleri tanımlandıktan sonra girdiğiniz bilgileri <ALT+S> tuģlarıyla kaydedin. Önemli Not Genel parametreler girildikten sonra, ürün tanıtım kartının Genel Üretim maliyet çarpanları ekranına genel giderlerin tümü isim ve Aktif Temel Maliyet tutarı ile birlikte yansıyacak ve sizden genel gider çarpanlarını girmeniz istenecektir. Bu giriş sonrasında üretilen ürünlerdeki genel giderin Birim standart maliyetinin ne kadar olduğu otomatik olarak hesaplanacaktır. Standart Direk ĠĢçilik Maliyet Parametreleri Üretim süreci içinde üretime direk etkisi olacak iģçilik (elemanların) tanımlamaları programınızın bu bölümden yapılacaktır. Bu maliyetler üretim aģamasında öncelikle havuzlarda biriktirilecek daha sonra üretilen ürüne yansıtılması yapılacaktır. Maliyetlerin Biriktirilmesi Tekdüzen Muhasebe Sisteminde öngörülen ve iģletmeler tarafından uygulanması gereken üç biriktirme havuzunu temel almaktadır. Dolayısıyla kullanıcılarımız, bu bölümden tanımlayacakları iģçilik giriģlerine ait maliyetleri 720 li hesaplar altında toplamalıdırlar. Programınız öncelikle sizden, tanımlanan her iģçilik için baģlangıçta temel alınacak maliyetin ne kadar olacağını girmenizi isteyecektir. Daha sonra bu maliyeti kendisi hesaplayacak ve üretimin gerçekleģtiği aya karģılık gelen kolona otomatik olarak aktaracaktır. 710 Direkt ilk Madde ve Malzeme Giderleri, 720 Direkt İşçilik Giderleri, 730 Genel Üretim Giderleri. Standart Direk ĠĢçilik Maliyet Parametrelerine girdiğinizde bir ekranla karģılaģacaksınız. Bu ekrandan üretim sürecinde iģçilik türlerinin nasıl girileceği aģağıda açıklanmıģtır. 26

27 No: Bu alanda maliyet türüne iliģkin sıra numaraları yer alır. Sıra numaraları programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Dolayısı ile kullanıcılar bu alana herhangi bir giriģ yapamazlar. Maliyet türü: Üretim sürecinde maliyeti etkileyecek iģçilik türlerini (örneğin çırak, kalfa, usta gibi) bu alana girmelisiniz. Maliyetin biriktiği muhasebe kodu: Yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi maliyetler üretim aģamasında öncelikle havuzlarda biriktirilecek daha sonra üretilen ürüne yansıtılması yapılacaktır. Dolayısıyla bu alanda sizden istenen üretim aģamasında tanımladığınız iģçiliğe iliģkin maliyetin aktarılacağı hesap kodunu girmenizdir. Bu durumda bu alana girilmesi gereken muhasebe kodu 720 ile baģlayan Direkt ĠĢçilik Giderleri olmalıdır. Biriktirilen bu hesapların maliyetleri daha sonra 721 ile baģlayan Direkt ĠĢçilik Giderleri Yansıtmaya aktarılacaktır. Aktif standart temel maliyet TL: Bu alanda da yapmanız gereken, tanıtılan iģçilik türü için baģlangıçtaki TL maliyetinin ne kadar olacağını girmenizdir. Programınız öncelikle, bu alanda belirtilen tutarı baz alarak hesaplamalarını yapacak sonrasında bu iģçilik türü için temel alınacak maliyeti üretimin gerçekleģtiği aylara aktararak devam edecektir. Dolayısıyla ekranınızın bu alanından sonra gördüğünüz aylara iliģkin Temel Maliyet TL tutarları programınız tarafından hesaplanıp yansıyacaktır. Önemli Not-1 İşçilik parametreleri girildikten sonra, ürün tanıtım kartının Direkt İşçilik Maliyet çarpanları ekranına işçilik giderlerinin hepsi İsim ve Aktif Temel Maliyet tutarı ile birlikte yansıyacak ve sizden direk işçilik maliyet çarpanlarını girmeniz istenecektir. Bu giriş sonrasında üretilen ürünlerdeki işçiliğin Birim standart maliyetinin ne kadar olduğu otomatik olarak hesaplanacaktır. Önemli Not-2 Mali yıl genel parametreleri, Mali yıl entegrasyon hesap kodları ve Mali yıl üretim parametreleri ekranlarının alt bölümünde yer alan Mali yıl kopyalama işlemleri ile kullanıcılarımız; bu ekranların her birinden tanımlamış oldukları parametrelerin başka firmalara ve başka mali yıllara kopyalanması işlemini seri bir şekilde gerçekleştirebileceklerdir. Yani 2008 yılına ait mali yıl bilgilerinin 2009'e ya da daha sonraki yıllara kopyalanmasını aynı şekilde XYZ firmasına ait mali yıl bilgilerinin ABC firmasına kopyalanmasını gerçekleştireceklerdir. Bu anlamda program kopyalama işlemi olarak birçok seçenek sunacaktır. En önemlisi de program sadece bir ekrana ait parametre bilgilerini kopyalayabileceği gibi tüm mali yıl parametrelerinin aynı anda kopyalanabilmesini sağlayacaktır. FĠRMA TANITIM KARTI (2) Ġkinci ekranda tanımlamakta olduğunuz firmaların diğer bilgi giriģlerine ayrılmıģ olup özellikle muhasebe bürosu programımızla iģlem yapacak kullanıcılarımız için iģlevsel olacaktır. Bu ekranda öncelikle sizden istenen tanımladığınız firma için iģletme tipinin ne olacağını yani firmanın vergi alt limitinin hangi kritere göre belirleneceği girmenizdir. Bu bağlamda programınız size üç seçenek sunacaktır. Eğer firma, kar haddi esasına göre vergilendiriliyor ise iģletme tipine, (iģletme tipi parametresinden görüntülenen birinci veya üçüncü seçenek) kar haddi girilmelidir. Bu durumda muhasebe bürosu programından asgari kar grupları bölümünden, kar haddi gruplarının ve yüzdelerinin tanımlanması gerekir. Bu tanımlamalar yapılmadığı takdirde program kar haddini yansıtmayacaktır. Firma asgari gayri safi hâsılata göre vergilendiriliyor ise, iģletme tipine ikinci seçenek, yani asgari gayri safi hâsılat(zirai) seçilir ve mali yıl genel parametreleri ekranının iģletme parametreleri sayfasında yer alan asgari gayri safi hâsılat tutarı alanına giriģ yapılır. ĠĢletme tipi belirtildikten sonra firmanın hangi ticari alanda faaliyet gösterdiğinin tanımlanmalıdır. Örneğin; Mimarlık bürosu, süper market, kırtasiye, bilgisayar vb. Daha sonra sırasıyla T.C. kimlik numarasını, firmanın vergi dairesindeki veya kendi muhasebe bürosundaki yazıģmalar ile ilgili dosya numarasını ve bordro dosya numarasını, firmanın vergi hesap numarasını, bölge çalıģma numarasını, iģçi çalıģıp çalıģmadığını, SMM entegrasyonu yapılıp yapılmayacağını, firmanın ÖTV'den muaf olup olmadığını yani özel tüketim vergisine tabi olup olmadığını, firmanın muhtasar beyannamesinin ve KDV beyannamesinin aylık mı yoksa üç aylık mı? olduğunu ve ISO belgesi numarasını girmelisiniz. Bu giriģ sonrasında sıra, kapalı fatura düzenlerken öngörülen kasa kodunun ne olacağını belirtmenize gelecektir. Kapalı faturaların programlarımızdaki iģleyiģleri hakkında sizleri kısaca bilgilendirmek 27

28 dolayısıyla bu parametrenin hangi durumlarda önem kazandığını belirtmek istiyoruz. Programlarımızda kapalı alıģ faturası ile kapalı satıģ faturası; alıģ ve satıģların peģin olarak ödenmesi durumunda düzenlenmektedir. Dolayısıyla bu faturalarda, cari firmalara yapılan peģin ödemelerin hangi kasadan yapılacağı ile carilerden alınan peģin ödemelerin hangi kasalara girileceğinin seçilmesi gerekmektedir. Bu faturaları düzenlerken her defasında kasa seçimi yapmak istemiyor iseniz, (özellikle kapalı faturalarda hep aynı kasayı kullanıyorsanız) bu alandan ilgili kasayı seçip, kapalı faturalara otomatik olarak aktarılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için yapacağınız tek iģlem de ekranınızın kapalı faturada öngörülen kasa kodu alanından kullandığınız kasanızı seçmenizdir. Daha sonra yapmanız gereken firmanızın çalıģmakta olduğu bankanın yani personel maaģlarının ödeneceği bankanın kodunu girmenizdir. Bu alandan yapacağınız seçim doğrultusunda ilgili bankanın kodu, Ģube numarası hesap numarası vb. bilgileri personel yönetimin Banka ödeme emirleri menüsünde yer alan programların ilgili alanlarına otomatik olarak yansıyacaktır. Kanunen kabul edilmeyen gider hesap kodu alanında da sizden istenen, vergi yasaları tarafından kabul edilmeyip fakat iģletmelerin kar durumlarının belirlenmesinde etkili olan Kanunen Kabul Edilmeyen Gidere iliģkin çalıģacak hesabın kodunu girmenizdir. Daha sonra bu hesap, MĠKBÜRO programınızın ĠĢletme ve SM Defteri modüllerinin Hesap tanıtım kartı bölümünden tanımlanacak Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler için çalıģacaktır. Bu giriģler tamamlandıktan sonra iģlem izinleri ile ilgili detaylara baģlayabiliriz. ĠġLEM ĠZĠNLERĠ Bu ekran SMMM kullanıcılarımız için geçerli olup çalıģmakta oldukları firmalar için iģlem izinlerini belirleyeceklerdir. Yani hangi firmalar için hangi iģlemlerin gerçekleģtirileceği belirlenecektir. Örneğin bir müģteriniz için gelir vergisi stopajı, damga vergisi, SSDF gibi iģlemleri gerçekleģtiriyorsanız, diğer müģterinizin kiralarını yatırıyor olabilirsiniz. ĠĢte müģterileriniz adına yaptığınız iģlemleri firma bazında bu ekrandan seçeceksiniz. ġimdi yapmanız gereken, tanıtım kartını girmekte olduğunuz firma için hangi iģlemlerin geçerli olacağını belirtmenizdir. Bunun için ilgili iģlem satırının, geçerlilik alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak olan pencereden evet seçeneğini seçmelisiniz. Ġlgili firma için geçerli olmayacak iģlem satırları hayır olarak belirtilmelidir. Firma tanıtım kartındaki giriģleriniz bittikten sonra ALT+S tuģlarına basarak kartınızı kayıt etmelisiniz. Eğer tanımlayacağınız baģka firma var ise aynı iģlemleri uygulayarak ilgili firmanın kaydını programınıza ekleyebilirsiniz. 5.3 ġube tanımlama (501800) Şubeleriniz ile online olarak çalışabilmek için önce veri tabanı tanıtım kartında yer alan online kullanım alanını evet olarak seçmeniz daha sonrada firma tanıtım kartından tanımladığınız firmalara uygun olan şubeleri bağlamanız gerekmektedir. Bunun için, şubelerinizin her birine birer kod vererek ve hangi firma için tanımladığınızı belirterek programa kaydetmelisiniz. Her bir şube için verilen kodlar ilgili şubeye bildirilmeli, şubeler de kendi programlarından firma tanıtım kartına girerek, şube no alanına kendilerine verilen kodları girmelidir. Böylece kuruluş menüsünün bu bölümünden şube tanımlamaları yapılacak, yani her bir şubeye kodlar verilecektir. Şubesi olmayan firmaların bu programdan herhangi bir giriş yapmasına gerek yoktur. Şimdi şube tanımlamaları için yapılacak girişleri açıklamaya çalışalım. Bağlı firma no: V12 serisi ile birlikte veri tabanı tanıtım kartına ait açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi programlarımızda aynı veritabanı üzerinde birden fazla firma ile işlem yapılabilmektedir. Böyle bir durumda tanımlanacak şubelerinde hangi firma için geçerli olduğunun ayırt edilmesi gerekmektedir. İşte bu alanda sizden istenen birden fazla firma ile çalışıyorsanız tanımlamakta olduğunuz şubenin hangi firmanız için geçerli olacağını belirtmenizdir. Dolayısıyla bu alana ilgili firmanın takip edildiği numara girilecektir. Bu alandan yapacağınız tanımlama ışığında da başka firmanın şubesi ile işlem gerçekleştirilmesi mümkün olmayacaktır. Bağlı firma adı: Firma numarası girişinize göre ilgili firmanın adı otomatik olarak bu alana gelecektir. 28

29 No: Bu alanda 0'dan 100'e kadar numaralar yer almaktadır. Bu numaralar programınız tarafından otomatik olarak verilen şube numaralarıdır. Dolayısıyla kullanıcıların bu alana müdahale etmeleri söz konusu değildir. ġube adı: Bu alana şubelerinizin isimleri girilecektir. İlk satırda yer alan ve 0 ile başlayan ana merkez bölümü merkeze aittir. Şube numaraları ancak 1'den başlayabilir. Bir şube adını girdikten sonra TAB tuşuyla sonraki alana geçmelisiniz. Muhasebe artikeli: ġubelerden gelen cari hareket bilgilerinin merkezde her bir Ģube için ayrı muhasebe hesaplarına kaydedilmesini sağlayabilirsiniz. Örneğin STC01 kodlu bir satıcı firma ile çalıģıyorsunuz. Bu satıcı firma hem merkezde hem de Ģubelerde hareket görüyor. ĠĢte bu carinin her bir Ģubeden gelen hareketlerini, merkezde Ģubelere göre ayrı muhasebe hesaplarına aktarabilirsiniz. Ancak cari kartlardan (örneğin cari tanıtım kartı) tek bir muhasebe hesabı girilebilmektedir. Farklı Ģubelerden aynı cari için gelen hareketleri, o cari için farklı muhasebe hesaplarına kaydedebilmek iki aģamalı bir süreci gerektirmektedir. Bu alana tanıtımını yapmakta olduğunuz Ģubeden gelecek hareketlerin cari muhasebe hesaplarına hangi kod ile gömüleceğini girmelisiniz. Farklı Ģubelerden aynı cari için gelen hareketleri, o cari için farklı muhasebe hesaplarına kaydedebilmenin ikinci aģamasını yukarıdaki açıklamalarımızı da pekiģtirmek amacıyla örnekle açıklıyoruz; Örnek: Firmanız bünyesinde 3 Ģubeniz var. Bu Ģube isimleri ve Ģirket tanıtım kartlarından girilen Ģube numaraları Ģöyle; 01 -Ġzmir Ģube 02 -Ankara Ģube 03 -Adana Ģube STC01 kodu satıcı firma hem merkez ile hem de bu 3 Ģube ile çalıģıyor. ġubelerden online olarak gelen muhasebe bilgilerini, merkezde bu satıcı firma için Ģubelere göre 3 ayrı hesapta izlemek istiyorsunuz. Ama cari tanıtım kartından sadece tek bir muhasebe hesabı girilebiliyor. Bu durumda birinci iģlem, yukarıda da açıkladığımız gibi her Ģubenin muhasebe bilgilerini girmek: DbId Muhasebe grup kodu ġube muhasebe bilgileri bu Ģekilde girildikten sonra, sıra hareketlerinin Ģubelere göre ayrı hesaplara kaydedilmek istendiği satıcı firmanın cari kartına muhasebe hesabını girmeye geldi. SATINALMA Yönetimi/Kartlar/Cari Hesap Tanıtım Kartına girip, ilgili satıcı firmanın kartını ekrana getiriyorsunuz. Satıcı firmalarınızın muhasebe kodları 320 ile baģlıyor. Siz bu firmanın muhasebe koduna; 320. SMM GiriĢini yapmalısınız. SMM kodunun açılımı Ģube muhasebe kodudur ve aynen yazılmak zorundadır. Bu Ģekilde cari kartı kaydedildikten sonra, Ģubelerden gelen ilk hareketle birlikte bu carinin; Ġzmir Ģubeden gelen hareketleri hesabına Ankara Ģubeden gelen hareketleri hesabına Adana Ģubeden gelen hareketleri hesabına Kaydedilecektir. Böylece bir carinin farklı Ģubelerden gelen hareketlerini merkezde o Ģubelere özel hesaplarda izleyebileceksiniz. Not: SMM kodunu 320 den sonra yazmak zorunda değilsiniz. Hesap planında önce Satıcılar gibi bir alt hesap açtıysanız satıcı muhasebe hesap kodunu SMM Ģeklinde de 29

30 girebilirsiniz. Bu Ģekilde bir giriģ yapıldıktan sonra otomatik olarak açılacak satıcı muhasebe hesap kodları; Ġzmir Ģube için Ankara Ģube için Adana Ģube için Olacaktır. Online kayıtlar muhasebeleģsin: Şubelerinizden online olarak gelen evrakların merkezde direkt olarak muhasebeye entegre edilip, muhasebe fişlerinin otomatik olarak oluşturulmasını istiyorsanız, bu alanda evet, muhasebeleşsin ibaresi olmalıdır. Şube evrakları sonradan muhasebeleştirilecekse, satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden hayır, muhasebeleşmesin seçimini yapmalısınız. Sonradan muhasebeleģecek evrakların seri no: Bire bir entegrasyon ile çalışan firmalarda bazı evrakların sonradan muhasebeleştirilmesi gerekebilir. Örneğin mutabakat alınması gereken dekont, bankadan nakit çekme gibi evraklar ve henüz maliyetleri kesinleşmemiş olan stoklar için stok hareket evrakları gibi. Bire bir entegre çalışan bu tür firmalarda doğal olarak bu evraklar da muhasebeye anında entegre edilecektir. İşte bu tür evrakları gerekli kontroller yapıldıktan, mutabakat alındıktan sonra muhasebeye entegre etmek isteyen firmalar, farklı tipteki evrakları aynı seri numarası ile takip edip, bu evrak seri numarasını da bu alana yazmak suretiyle muhasebe entegrasyonunu durdurabilirler. Tüm incelemelerden sonra bu evrakları kuruluş programınızın Servis/Entegrasyon Güncelleme/Entegre Edilmemiş Cari ve Stok Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu programlarından toplu olarak muhasebeye entegre edebilirler. Yetkili e-posta adresi: Bu alana da bilgi amaçlı olarak tanımladığınız şubenin yetkilisine ait e-posta adresini girebilirsiniz. ġubeler için değerli kâğıt serilerinin giriģi Şube kodunu ve adını girdikten sonra, bu şubedeki değerli kâğıtların (çek, senet, kredi kartı vb.) program tarafından otomatik olarak verilen seri (referans) numaralarını merkezden belirleme imkânına da sahipsiniz. Örneğin portföyünüze alınan müşteri çeklerinin referans numarasını programınızın otomatik olarak verdiğini biliyorsunuz. Müşteri çeki için önce MC ibaresi, daha sonra da sıra numarası ile referans numarası otomatik olarak oluşur. İşte merkezde MC olarak kullanılan referans numarası şubelerde de aynı şekilde kullanıldığında, merkez-şube arasındaki veri transferi sırasında karışıklığa sebebiyet verebilir. Bunun için, şubeleriyle online çalışan firmaların şubedeki değerli kâğıt seri (referans) numaralarını merkezden belirleyebilmelerine olanak tanınmıştır. Ancak merkez (0-merkez) için değerli kâğıt serilerini değiştirmek mümkün değildir. Şimdi hangi şubenin değerli kâğıt serilerini belirleyecekseniz, imleciniz o şube satırında iken F2 tuşuna basın. Şube tanımlama ekranınızın üzerine bir pencere gelecektir. Bu pencerede programlarınızda işlem görebilecek her bir değerli kâğıdın tanımı yer almaktadır. İmleç ise In alanındadır. Şimdi ilgili şube için, ilgili satırdaki değerli kâğıdın serisi ne olacaksa, bu alana maksimum iki karakterden oluşan seri numarasını giriniz. Her bir değerli kâğıdın seri numarası belirlendikten sonra esc tuşuna basarak şube tanımlama ekranına geri dönünüz. 5.4 Grup tanımlama (501210) Bu bölümden, firmanız bünyesinde yer alan çalıģma gruplarının (departmanların) programınıza tanıtımı yapılacaktır. ÇalıĢma grupları tanımlandıktan sonra, personellerin programlara eriģim hakları, baģka bir ifade ile grup kayıtları üzerindeki eriģim hakları 30

31 da düzenlenebilecektir. Grup tanımlama programına ilk girdiğinizde, muhasebe, satın alma, satıģ, finans ve bilgi iģlem grupları tanımlı olarak karģınıza gelecektir. Firmanızda bu gruplardan bir veya bir kaçı yoksa ilgili grubun bulunduğu satır baģına gelip del tuģuyla silebilirsiniz. Ya da ok tuģları yardımıyla imleci boģ bir satıra getirip, tanımlı olan gruplara ilaveler yapabilirsiniz. ġimdi firmanızda yer alan çalıģma gruplarının giriģlerini yapmaya baģlayabilirsiniz. Tanımlamalarınız bittiğinde gruplarınızı ALT+S tuģlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. 5.5 Kullanıcı tanımlama (501220) Çalışma grupları programa tanıtıldıktan sonra, sıra bu gruplara dahil olan ve programı kullanacak personellerin (kullanıcıların) tanıtılmasına gelmiştir. Kullanıcı tanımlama programına ilk girdiğinizde, sadece SRV yani supervisor kullanıcı olarak tanımlıdır. Diğer kullanıcılarınızı aşağıdaki açıklamalarımızdan yararlanarak tanımlayınız. No: Bu alanda sizden istenen, tanımlamakta olduğunuz kullanıcılarınıza ilişkin sıra numaralarını bu alana girmenizdir. Adı: Kullanıcı olarak tanımlanacak kişinin, sisteme hangi ad ile yani hangi kodu kullanarak giriş yapacağı bu alana yapılacak giriş ile belirlenecektir. Series 9000 programlarına girerken sizden tarih, firma adı, çalışılacak yıl gibi bilgilerin yanı sıra kullanıcı adı da istenecektir. İşte bu alana da, programlara girme yetkisi olan kişilere ilişkin sisteme girişinin sağlanacağı kullanıcı adı girilmelidir. Örneğin kullanıcı adı olarak personelinizin isminin üç karakterini girebilirsiniz. Programınız sisteminize ilk yüklendiğinde 4 adet kullanıcı tanımlı olacaktır. Bunlardan ilki supervisor, ID'si SRV, passwordu SERI9000'dir. Supervisor programlar üzerinde tüm yetkilere sahip olduğundan, bu kullanıcı kodu ile sadece yetkili kişiler programlara girmelidir. Supervisor passwordünü ilgili alana gelerek silip, yeni password girebilirsiniz. Diğer tanımlı kullanıcılar şeklinde sıralanmıştır ve password verilmemiştir. ġifre: Kullanıcı olarak tanımlamakta olduğunuz personelinize, sadece kendisinin bileceği bir password vermelisiniz. Böylece programlara sadece o kullanıcı ya da, o kullanıcının passwordünü bilen kişiler girebilecektir. Kullanıcı passwordünü bu alana girip <ENTER> tuşuna bastıktan sonra, girmiş olduğunuz password kaybolacak ve bunun yerine (------) işaretleri gelecektir. Bu, passwordleri herkesin görmemesi için oluşturulmuş bir güvenlik önlemidir. Uzun adı: Kullanıcı olarak tanımlamakta olduğunuz personelinizin ismini bu alana girmelisiniz. ġube no: Merkez ve şube bağlantılı olarak çalışan firmalarda, şubelerden terminal server ile merkeze bağlanıp evrak girişleri yapan her bir kullanıcının hareketi, merkezden yapılmış gibi işlem görmekte, kategori kullanım özelliğinden dolayı da, aynı muhasebe fişi içine kayıt edilmektedir. Bu durumda da evrak girişlerinin merkezden mi yoksa şubelerden mi yapıldığı ayırt edilememektedir. İşte bu alanda sizden istenen; merkez ve şube evraklarını ayırt edebilmeniz amacıyla, tanımladığınız kullanıcınız şubenizde çalışıyor ise, ilgili şubenin numarasını girmenizdir. Böylece evrak girişlerine ait muhasebe fişlerinde bu alana girdiğiniz şube numarası dikkate alınacaktır. Tabi bunun haricinde Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/entegrasyon parametreleri/entegrasyon şekil parametreleri (096113) ekranında yer alan entegrasyonda kategori kullanımı olsun parametresi ile kategori kullanımında (merkezde) kullanıcı Ģube no değerlendirilsin parametreleri de evet 31

32 olarak işaretlenmiş olmalıdır. Bu durumda ilgili kullanıcınızın merkezden girdiği evrak hareketine ait muhasebe fişinin sıra nosu, Şube numarası, Kategori numarası ve Fiş sıra numarasının birleştirilmiş hali ile kayıt edilecektir. Örneğin X kullanıcınızın şube numarasını 12 olarak düşünelim. Bu kullanıcı terminal serverla merkeze bağlanıp hareket girişi yaptığında fiş sıra numarası olarak kaydedilecektir. Yani numaralı muhasebe fişinin başına 12 şube numarası yazılacaktır. Daha sonra merkezden herhangi bir kullanıcı bu evrakı çağırıp üzerinde düzenleme yapsa dahi fişin sıra numarası değişmeyecek olarak şube kaydı aynen korunacaktır. adresi: Bu alana da ilgili kullanıcının e-posta adresini girebilirsiniz. Grupları seçin: Eğer bir önceki bölümde açıkladığımız gibi çalışma gruplarını programınıza tanıttıysanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak tanımlı olan çalışma gruplarını ekrana getirebilir ve buradan ilgili kullanıcının hangi çalışma grubuna dahil olduğunu kutucukları tıklayarak belirleyebilirsiniz. ġifre değiģimi: Tanımlamakta olduğunuz kullanıcınızın güvenlik açısından belirli dönemler dahilinde programlara giriş şifresini değiştirme zorunluluğu getirebilirsiniz. Şifre değişikliği tamamen SRV'nin kullanıcılar için belirleyeceği dönemler dahilinde olacak dolayısıyla her kullanıcı belirtilen periyodda şifre değişikliğini gerçekleştirmek zorunda kalacaktır. Böylece programlar daha kontrollü ve daha güvenli olarak çalıştırılabilecektir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan dönem seçimini yapın. Programınız size; ayda bir, üç ayda bir, altı ayda bir, yılda bir ve serbest seçeneklerini sunacaktır. Daha sonra kullanıcılar kendileri için seçilen dönem geldiğinde programları çalıştırmak istediklerinde öncelikle hatalı şifre mesajı ile uyarılacaklar sonra da şifre değiştirme ekranına ulaşacaklardır. Bu aşamada yapılması gereken ilk önce eski şifrenin, sonrasında da yeni şifrenin girilmesi en son olarak da yeni şifrenin kontrol amaçlı tekrar girilmesidir. Bu şifre değiştirme ekranı daha sonraki değiştirme dönemi geldiğinde tekrar karşılarına gelecektir. Kullanıcı pasif mi?: Programlarımızda işten ayrılan ya da izinli olan kullanıcılarınızın, programlara giriş kodunu ve şifresini pasif konuma getirebilmeniz mümkündür. Böylece diğer kullanıcıların bu kullanıcı kodunu ve şifresini kullanarak programları çalıştırmalarını engellemiş olur, bunun yanı sıra ilgili kullanıcının programda hangi kayıtları gerçekleştirmiş olduğunu ALT+G tuşları yardımıyla izleyebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, kullanıcı tanımlama ekranından istediğiniz kullanıcı için pasif mi parametresini evet olarak seçmenizdir. Bu durumda ilgili kullanıcının kodu ve şifresiyle programlara girilmek istendiğinde programınız sizi kullanıcı pasif, lütfen sistem sorumlusu ile görüģün mesajıyla uyaracaktır. Ġzin verilen ilk ve son IP: Her bilgisayarın ağ üzerinde bir numarası vardır ve bu numara o PC' ye özeldir. Örneğin X kullanıcınızın ağ üzerindeki numarasının olarak tanımlı olduğunu, Y kullanıcınızın olarak tanımlandığını varsayalım. Bu alanlara kullanıcılarınızın şifreleri haricinde IP numaralarını girerek programlara girişlerini farklı bir şekilde sınırlandırabileceksiniz. Böylece kullanıcılarınızın, sadece ve sadece kendi bilgisayarlarından programa girişlerini mecbur kılabileceksiniz. Bunun için ekranınızdaki Ġzin verilen Ġlk IP no ve Son IP No alanlarına tanımladığınız kullanıcı için IP numara aralığı vererek sadece bu numaralara sahip bilgisayarlardan programa giriş yetkisi verebileceksiniz. IP sınırlamasını departmanlar bazında da yapabilmeniz mümkündür. Bunun için sizden beklenen, aynı departmanda çalışan personellerinizin hangi IP numaralar arasındaki bilgisayarlara sahip olduğunu bu alanlardan programa tanıtmanızdır. Evet, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda siz de ilk kullanıcınızı sisteminize tanıtmış oldunuz. Şimdi yapmanız gereken bilgilerinizi ALT+S tuşlarına basarak kaydetmeniz ve diğer kullanıcılarınızı da aynı şekilde sisteme tanıtmanızdır. 32

33 5.6 Kullanıcı hak tanımlama (501300) Kuruluş menüsünün bu bölümünden, kullanıcılarınıza firma hakları, program, bilgi dosyaları, evraklar ve depolar üzerindeki hakları tanımlanacaktır. Kullanıcılarınıza farklı programların, farklı bilgi dosyaları ve evrakları üzerinde değişik haklar verecekseniz. Örneğin MIS9000 programına girme yetkisi vermediğiniz bir kullanıcı için evrak seri numaralarını tanımlamanın bir anlamı yoktur. Program hakları verildikten sonra erişim hakları, daha sonra evrak seri no ve hak tanımlamaları ve depo hak tanımlamaları yapılmalıdır serisinin en önemli özelliklerinden biri de, kullanıcıların firma, program ve tablolar üzerindeki haklarının sınırlandırılabilmesidir. Şimdi bu tanımlamaların nasıl yapılacağını incelemeye çalışalım. Bu programa girdiğinizde karşınıza, kullanıcıların ID ve isimleri ile birlikte yer aldığı ve bu kullanıcılar için programlar üzerinde hak ve yetki girişi verebilmenizde yardımcı olacak butonların bulunduğu bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken programlara erişim hakkı vereceğiniz personeli mouse göstergenizle seçmiş olmanızdır. Daha sonrada bu kullanıcıya vereceğiniz yetkiler için ekranda gördüğünüz butonları çalıştırmanızdır. Şimdi bu butonların neler olduklarını ve nasıl kullanıldıklarını açıklamaya çalışalım. Genel hak tanımlamaları Kullanıcılarınızın şu anda kullanmakta olduğunuz firmaya girmesini engellemek istediğinizde bu butonu kullanmalısınız. Şimdi bu butonu tıklayın karşınıza hak parametreleri başlıklı küçük bir pencere gelecektir. Şu anda seçmiş olduğunuz kullanıcınızın, KUR9000'e girerken seçtiğiniz firma üzerindeki hakları ekrana gelmiştir. Programlar sisteminize ilk yüklendiğinde firma hakları kullanıcılara açık durumdadır. Bu haklardan bir veya bir kaçını kaldırabilmek için ekranda gördüğünüz -evet- olarak işaretlenmiş ( ) alanları -hayır- olarak (X) işaretlemelisiniz. Kullanıcı firma hakları aşağıda açıklanmıştır; 1)Bu veritabanına girebilir: İlgili kullanıcınızın Series 9000'in bütün modülleri için KUR9000'e girerken seçtiğiniz firmaya (veri tabanına) girip giremeyeceğini belirler. 2)Personel programı dıģında personel ücret bilgilerine ulaģabilir: Bu parametre ile kullanıcılarınızın PER9000 programı haricinde diğer programlardan örneğin finans yönetiminden ulaşılan Personel tanıtım kartı (041430) ekranının Personel ücret bilgileri penceresi ile işlem yapıp yapamayacağı belirlenecektir. Bu parametrenin Hayır (X) olarak seçildiği kullanıcılarınız PER9000 programı haricinde diğer programlardan ulaşılan, personel ücret bilgileri penceresini göremeyecektir. ( ) Evet, olarak işaretli olan kullanıcılarınız ücret bilgileri sayfasını kullanabilecektir. Eğer kullanıcıların ücret bilgisi üzerinde herhangi bir değişiklik yapması istenmiyor ise bu durumda bu ekranda yer alan Personel kartındaki ücreti değiģtiremez parametresini evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ilgili kullanıcı hangi programda olursa olsun personel sicil kartı ekranında ki personel ücret bilgisini görebilecek fakat değişiklik yapamayacaktır. Çünkü ilgili alan pasif olarak görüntülenecektir. 3)Muh. hesap kartındaki kilit tarihini değiģtirebilir: İlgili kullanıcınızın muhasebe hesap kartındaki hesap kilit tarihini değiştirip değiştiremeyeceğini belirler. 4)Stok depo fiyat bilgilerini değiģtiremez: İlgili kullanıcınızın depodaki stoklarınızın fiyat bilgilerini değiştirip değiştiremeyeceği bu alandan belirlenecektir. 5)SipariĢ onayı verebilir: KUR9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde yer alan "irsaliye ve faturaya sipariģ çağırmada onay kontrolü" tanımlı parametre -evet- seçildiğinde, sipariş fişleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bunun anlamı onay verilmeden sipariş fişlerini irsaliye ve fatura evraklarına çağırabilmenizin mümkün olmayacağıdır. Bu opsiyon evet seçili iken sipariş fişlerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) herhangi bir kayıt gelmeyecektir. KUR9000'den yukarıda sözünü ettiğimiz parametre aktif hale geçirildiği halde, sipariş fişlerinin irsaliye ve fatura evraklarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z ve Ctrl+W Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Bu alanda sizden istenen kullanıcılarınızın sipariş onaylama konusunda nasıl yetkilendireceğinizi belirlemenizdir. Programınız size bu alanda 33

34 Sipariş onaylayamaz, Tüm stok siparişlerini onaylar, Sadece kendi stoklarının siparişini onaylar ve Sadece grup stoklarının siparişini onaylar Seçenekleri sunacaktır. Bu durumda kullanıcılarınızın sipariş onaylamadaki yetkilerini istediğiniz alternatifi baz alarak çözebileceksiniz. Birinci seçeneğin tercih edildiği kullanıcılar, hiçbir stok ile ilgili sipariş onayı veremeyecektir, Ġkinci seçeneğin tercih edildiği kullanıcılar, ürün sorumlusu olsun yada olmasın tüm stoklar için sipariş onayı verebilecektir. Üçüncü seçeneğin tercih edildiği kullanıcılar, sadece sorumlusu oldukları stoklar için sipariş onayı verebilecek, diğer ürün sorumlularının stok siparişlerine onay veremeyeceklerdir. Yalnız bu seçeneğin işlevsel olabilmesi için programınız; siparişi onaylanacak stokun, ürün sorumlusunun yani stok tanıtım kartının ürün sorumlusu kodu alanında belirtilen personelin, tanıtım kartındaki kullanıcı numarası ile sisteme giriş yapılan kullanıcı numarasının aynı olması gerekliliğini arayacaktır. Aksi durumda sipariş onayı için yetkili olmadığı program tarafından kendilerine bildirilecektir. Dördüncü seçeneğin tercih edilmesi durumunda da kullanıcılarınız, sorumlu oldukları stokların siparişleri haricinde bağlı oldukları gruptaki diğer kullanıcılarında sorumlu oldukları stoklar içinde sipariş onaylama yetkisine sahip olabileceklerdir. Tek şart aynı grup içinde yer almış olmalarıdır. 6)Menüsü sabit kalsın (DeğiĢtiremesin): İlgili kullanıcının Series 9000 program menüleri üzerinde değişiklik yapabilmelerini engelleyebilmek için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Böylece ilgili kullanıcı programlara girdiği zaman, program menülerinin isimlerini değiştirmek, yeni menü eklemek yada silmek yetkisine sahip olamayacaktır. X kullanıcınızın için bu parametrenin evet olarak seçildiğini düşünelim. Bu kullanıcınızın MIS9000'in Stok Yönetiminde yer alan Barkod Tanıtım Kartı yada Stok Tanıtım Kartı program isimlerini değiştirmek yada silmek istediğini varsayalım. Normal şartlar altında ilgili kullanıcının yapması gereken işlem, program ismi üzerine gelip mouse göstergesinin sağ tuşuna basmaktır. Bu tuşa bastığında açılacak pencereden de yapmak istediği (silmek, ismini değiştirmek, kopyalamak vb.) işlemi gerçekleştirecek komutu seçmektir. İşte bu parametre -evet- olarak belirtildiğinde ilgili kullanıcının bu komutları kullanabilmesi engellenecektir. Çünkü bu komutlar, açılacak pencerede pasif hale getirilmiş olacaktır. Bu parametre hayır olduğunda ise tüm komutlar aktif olacak, dolayısıyla ilgili kullanıcının program menülerinin yerlerini değiştirebilmesi, silebilmesi ve kopyalayabilmesi mümkün olacaktır. 7) + 8) X raporu alır/z raporu alır: POS9000 programının Raporlar bölümünde yer alan X ve Z raporları sadece supervisorler tarafından alınabilmektedir. İlgili kullanıcınızın bu raporları almasını istiyor iseniz X Raporu alır ve Z raporu alır alanlarına karşılık gelen kutucuklar (evet) olarak işaretlenmelidir. 12)Personel durum kartı kayıt yapabilir: İlgili kullanıcınızın PER9000/Sicil işlemleri/personel Durum Kartları programında iken değişiklik yapabilmesini engellemek istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (X) olacak şekilde işaretlemelisiniz. Böylece kullanıcınızın bu program üzerinde kayıt yapabilmesi mümkün olmayacaktır. Aksi durumda bu parametreye karşılık gelen kutucuğa (evet) işaretini koymalısınız. 13)Raporlama butonu aktif: İlgili kullanıcınız için Series 9000 ekranları üzerinde yer alan Raporlama butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. 34

35 14)Veri tabanı raporlama butonu aktif: Kullanıcınızın veri tabanını kullanarak rapor oluşturabileceği, Veri Tabanı Raporlama butonunu kullanıp kullanamayacağı bu alandan belirlenecektir. 15)Hesapla butonu aktif: İlgili kullanıcınızın programlarımızın üst bölümünde yer alan Hesapla butonu ile işlem yapmasını istiyor iseniz bu alana karşılık gelen kutucuklar (evet) olarak işaretlenmelidir. 16)Export-ımport butonu aktif: İlgili kullanıcınızın programlar için Export ve Import işlemlerini yapabileceği, Export-Ġmport butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. 17)Yedekleme butonu aktif: İlgili kullanıcınızın program datalarının yedeklerini alabileceği Yedekleme butonuna girip giremeyeceği bu alandan belirlenecektir. 18)Kur giriģi butonu aktif: İlgili kullanıcınız için günlük kur girişlerinin yapılacağı Kur GiriĢleri butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. 19) + 20) Form alanlarını düzenleyebilir ve tablo alanlarını düzenleyebilir: Series 9000 programlarında kullanıcılarımızın, tanıtım kartları (Cari, stok, demirbaş, hizmet, banka, kasa, sorumluluk merkezi, personel tanıtım kartı gibi), evrak girişleri (alınan ve verilen sipariş evrakları, irsaliyeler, faturalar, alış ve satış şartları, teklifler, taksitli satış gibi) rapor parametreleri vb. (tarama kod aralığı yada kod yapısı, ilk tarih, son tarih gibi) ekranlardaki alanlar üzerinde istedikleri düzenlemeleri yapabilmeleri mümkündür. Yani bu ekranlardaki her bir alanın genişliğini ve yüksekliğini belirleyebilir, bu alanların ekran üzerindeki konumunu yani soldan ve üstten bırakılacak boşluklarını ayarlayabilir hatta kullanılmayan alanların bu programlar üzerinde görünmemesini yada aktif olmamasını sağlayabilirler. Bunun için kart ve evrak girişlerinin yapıldığı ekranlarda mouse göstergesinin sağ tuşuna basıp açılacak pencerede ki Form alanlarını düzenle ve tablo alanlarını düzenle seçenekleri kullanılacaktır. İşte bu seçeneklerin ilgili kullanıcınız için aktif olmasını istiyor iseniz bu alanlara karşılık gelen kutucuklara check (evet) işaretini koymalısınız. Aksi durumda ilgili kullanıcınızın bu parametrelerle ilgili olarak işlem yapabilmesi mümkün olmayacaktır. Form Alanlarını Ve Tablo Alanlarını düzenleme ile ilgili ayrıntılı bilgi kitabınızın Genel özellikler/ġekilsel Özellikler bölümüne bakabilirsiniz. 21)DB analiz butonu aktif: Series 9000 programlarımız, her kullanıcının F10 pencerelerinde görüntülenecek başlıkları belirleyebilmesine, dolayısıyla kartlarına ilişkin kayıtları istedikleri başlıklar altında listeleyebilmesine imkân vermektedir. Çünkü programlarımızda, her karta yönelik birçok başlık seçeneğinin kayıtlı olduğu dosyalar yer almaktadır. Bu dosyaların, dolayısıyla bu dosyalarda yer alan başlıkların neler olduklarını, F10 ekranlarının Alternatif sorgulama cümlesi seç butonunu tıklayarak, karşınıza gelecek Tablo görünümü başlıklı alandan görebilirsiniz. İşte bu alanda gördüğünüz başlık tanımlamalarının kayıtlı olduğu dosyaları, kullanıcılarımızın kendi istekleri doğrultusunda oluşturabilmeleri mümkündür. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan DB Analiz butonu kullanılacaktır. Bu butonun ilgili kullanıcınız için aktif olmasını istiyor iseniz bu alana karşılık gelen kutucuğa (evet) işaretini koymalısınız. Aksi durumda bu buton kullanıcınız için aktif olmayacaktır. 22)Hatırlatıcı butonu aktif: İlgili kullanıcınızın programlarımızın üst bölümünde yer alan hatırlatıcı butonu ile işlem yapmasını istiyor iseniz bu alana karşılık gelen kutucuğa (evet) işaretini koymalısınız. Aksi durumda bu buton kullanıcınız için aktif olmayacaktır. 23)Makrolar butonu aktif: İlgili kullanıcınızın programlarımızın üst bölümünde yer alan makrolar butonu ile işlem yapmasını istiyor iseniz bu alana karşılık gelen kutucuğa (evet) işaretini koymalısınız. Aksi durumda bu buton kullanıcınız için aktif olmayacaktır. 24)Proforma fiy. değ. kesinleģtirme onayı verebilir: KUR9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Akış Parametrelerinde yer alan "Proforma Fiy. Değ. KesinleĢtirmede Onay Kontrolü" tanımlı parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, satış 35

36 modülünden Proforma Fiyat değiģikliği evrakı girilip kayıt edildikten sonra bu evraka "onaysız" opsiyonu atanır. Bunun anlamı onay verilmeden stoklarınızın proforma olarak hazırlanan fiyat değişikliğinin kesinleştirilmeyeceğidir. Proforma fiyat değişikliği evrakının geneline verilecek onay işlemi, yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z kesinleştirme işlemi ise Ctrl+K (Proforma kesinleştirme) tuşları ile yapılmaktadır. Eğer evrakın birkaç satırı için proforma fiyatlar onaylanacak ise Ctrl+W, bu satırların kesinleştirilmesi için de F7 tuşu kullanılacaktır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde proforma kesinleştirme yetkisi sadece supervisor'dadır. İlgili kullanıcınızın supervisor dışında proforma fiyat değişikliğinin kesinleşme onayını vermesini istiyor iseniz bu parametreyi -evet- olarak belirtmelisiniz. Yani ilgili parametreye karşılık gelen kutucuğa işaretini koymalısınız. 25)Evrak kontrol kodu verebilir: Alınan sipariş fişi, satış faturası borç dekontu, akaryakıt faturası yada satış irsaliyesi keserken, carilerinizin o andaki açık hesap bakiyesi ile tanıtım kartlarının teminat bilgileri butonundan girilen kredi tavanını karşılaştırılıp, borç bakiyesi kredi tavanını aşıyorsa bu tip evraklarda programınızın öncelikle sizi uyarıp, ancak Onay Kodunu girildikten sonra işleminize devam etmenizi sağlamaktadır. Bu konu ile ilgili ayrıntılı bilgi programınızın Sistem/Stok ve sipariş Parametreleri/Evrak Kontrol Kodu belirleme bölümünde ayrıntılı olarak verilmiştir. Ayrıca bu program stok yönetiminizin evraklar bölümünde de yer almaktadır. İşte tanıtımını yaptığınız kullanıcınızın bu programı kullanarak kredi limitinin aşıldığı evraklar için onay kodu verebilmesini istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Aksi durumda hayır olarak seçmelisiniz. 26)Mesaj butonu aktif: İlgili kullanıcınızın programlarımızın üst bölümünde yer alan Mesaj butonu ile işlem yapmasını istiyor iseniz bu alana karşılık gelen kutucuğa (evet) işaretini koymalısınız. Aksi durumda bu buton kullanıcınız için aktif olmayacaktır. 27)Rapor bankası menüsü aktif: Tüm Series9000 programlarında yer alan ve Rapor bankası başlığı altında sıralanan tüm raporların ilgili kullanıcınız için aktif olmasını yani bu raporlar üzerinde işlem yapmasını istiyor iseniz bu alanı evet olarak yani şeklinde işaretlemelisiniz. Aksi durumda ilgili kullanıcınız için Rapor bankası modülü aktif olmayacaktır. 28)KuruluĢ menüleri kullanabilir: KUR9000 programındaki Kuruluş menüsü altında sıralanan programları ilgili kullanıcınız için aktif olmasını yani bu programlarla ilgili girişlerde bulunmasını istiyorsanız, bu alanı evet olarak yani şeklinde işaretlemelisiniz. Aksi durumda ilgili kullanıcınız için kuruluş menüsü programları aktif olmayacaktır. 29)Evrak numarası değiģtirebilir: Evraklarımızda CTRL+Shift+D tuşları yardımıyla önceden kaydedilmiş olan evrakların seri numaralarını değiştirebilmeniz mümkündür. Evrak numarası değiştirme işleminin istediğiniz kullanıcılar için aktif yada pasif olmasını sağlayabilirsiniz. Bu tamamen SRV'nin hangi kullanıcıya bu hakkı vereceğine bağlı olarak belirlenmektedir. Bunun için öncelikle Kuruluş menüsü altında yer alan Kullanıcı hak tanımlama programı çalıştırılmalı ve kullanıcı seçimi yapılmalıdır. Sonrasında aynı ekran üzerinde ki Genel hak tanımlamaları butonu tıklanarak evrak numarası değiştirme parametresi isteğinize uygun olacak şekilde işaretlenmelidir. Bu alanın evet olarak işaretlenmesi durumunda ilgili kullanıcınız bu tuşlarla işlem gerçekleştirebilecektir. Aksi durumda bu işlem için yetkisi olmadığı program tarafından bildirilecektir. 30)Görünümü saklayamasın: Series9000 programlarında kullanıcılarımızın, föy, operasyon ve yönetim ekranları üzerinde istedikleri düzenlemeyi yapabilmeleri, mümkündür. ġöyle ki ekrandaki kolon başlıklarını kaldırabilir, ekranda ki bilgileri istedikleri başlıklar altında sıralayabilir ya da bilgilerin belirli başlık altında gruplandırılmasını sağlayabilirler. Daha sonrada düzenledikleri ekran görüntüsünü ilgili programların görünüm başlıklı menüsünde yer alan görünümü sakla seçeneği ile kayıt edip saklayabilirler. Bu görünümü sakla seçeneğinin istediğiniz kullanıcılar için aktif ya da pasif olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için öncelikle Kuruluş menüsü altında yer alan Kullanıcı hak tanımlama programı çalıştırılmalı ve kullanıcı seçimi yapılmalıdır. Sonrasında aynı ekran üzerinde ki Genel hak tanımlamaları butonu tıklanarak görünümü saklayamasın parametresi isteğinize uygun olacak şekilde işaretlenmelidir. Kullanıcılarınızın bu parametreyi kullanmasını istiyor iseniz bu alanı hayır (X) olarak aksi durumda evet olarak seçmelisiniz. 36

37 31)Alan seçicisi pasif mi?: Aynı şekilde kullanıcılarımızın rapor, föy, operasyon ve yönetim ekranlarında listelenen kolon başlıklarına yeni kolon ekleyebilmeleri dolayısıyla bilgilerinin bu başlıklar altında detaylandırılmasını sağlayabilirler. Bunun için öncelikle yapılması gereken kolon başlıkları üzerinde mouse'un sağ tuşuna basıp Alan seçicisi seçeneğini seçmektir. Bu işlem sonrasında karşınıza bu tabloya özel, ekleyebileceğiniz başlıkların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan istediğiniz başlığı mouse'unuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak istediğiniz bölüme ekleyebilirsiniz. Bu alan seçici parametresinin istediğiniz kullanıcılar için aktif ya da pasif olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Kuruluş menüsü altında yer alan Kullanıcı hak tanımlama programı çalıştırılmalı ve kullanıcı seçimi yapılmalıdır. Sonrasında aynı ekran üzerindeki Genel hak tanımlamaları butonu tıklanarak alan seçicisi pasif mi? parametresi isteğinize uygun olacak şekilde işaretlenmelidir. Kullanıcılarınızın bu parametreyi kullanmasını istiyor iseniz bu alanı hayır (X) olarak aksi durumda evet olarak seçmelisiniz. 32)SMS butonu aktif: İlgili kullanıcınızın programlarımızın üst bölümünde yer alan SMS Mesaj butonu ile işlem yapmasını istiyor iseniz bu alana karşılık gelen kutucuğa (evet) işaretini koymalısınız. Aksi durumda bu buton kullanıcınız için aktif olmayacaktır. Dolayısıyla programdan SMS gönderemeyecektir. 33)Caride portal sekmesi aktif: İlgili kullanıcınızın Cari hesap tanıtım kartı (041110)'ndaki Portal Bilgileri sayfasının görünmesini istemiyorsanız bu alana karşılık gelen kutucuğa hayır (X) işaretini koymalısınız. Böylece portal erişimle ilgili bilgiler kullanıcınız için aktif olmayacaktır. 34)Tablo görünümlerini varsayılana döndürebilir: Bildiğiniz gibi programlarımızın F10, yönetim, operasyon, föy vb. ekranlarında istediğiniz değişikliği yapabilmeniz sonrasında da bu değişiklikleri kayıt ederek sürekli aynı detaylarda listelenmesini sağlayabilmeniz mümkündür. Örneğin ekranda yer alan kimi kolon başlıklarını kaldırıp sizin için önemli olan başlıkların bu ekranda listelenmesini sağlayabilirsiniz. Yaptığınız değişiklikler sonrasında eğer bu ekranları eski haline yani orijinal haline çevirmek isterseniz de ekranlarınızın üst bölümündeki Görünüm menüsünde yer alan varsayılana geri dön seçeneğini çalıştırmanız yeterli olmaktadır. İşte bu seçeneğin yani varsayılana geri dön seçeneğinin istediğiniz kullanıcılar için pasif durumda olmasını, dolayısıyla işlem yapmasını engellemek istiyor iseniz bu parametreyi hayır (X) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece seçtiğiniz kullanıcılarınız söz konusu ekranlarda yapılan değişiklikleri varsayılan haline döndüremeyecektir. 35)Toplu muh. fiģ kilitleme yapamaz: İki tarih arasındaki muhasebe fişlerini kilitleme (081004) programını istediğiniz kullanıcılar için pasif hale getirmek için bu parametre evet olarak seçilmelidir. Böylece ilgili kullanıcı İki tarih arasındaki muhasebe fişlerini kilitleme programını çalıştırdığında muhasebe fişlerini kilitleme işlemini yapamayacak ve Muh. Fişlerini toplu kilitleme hakkınız sistem yöneticisi tarafından kısıtlanmıştır! uyarısıyla karşılaşacaktır. Buna benzer olarak Muhasebe fişleri yönetimi (081009) menüsünden de seçili fişleri kilitleyemeyecektir. 36)Toplu muh. fiģ kilit açma yapamaz: İki tarih arasındaki muhasebe fişlerinin kilidini açma (081007) programını istediğiniz kullanıcılar için pasif hale getirmek için bu parametre evet olarak seçilmelidir. Böylece ilgili kullanıcı İki tarih arasındaki muhasebe fişlerinin kilidini açma programını çalıştırdığında muhasebe fişlerinin kilidini açma işlemini yapamayacak ve Muh. Fişlerinin toplu kilit açma hakkınız sistem yöneticisi tarafından kısıtlanmıştır! uyarısıyla karşılaşacaktır. Buna benzer olarak Muhasebe fişleri yönetimi (081009) menüsünden de seçili fişlerin kilidini açamayacaktır. 37)Fiyat değiģikliği hakkı: Bu parametre sipariģ onayı verebilir parametresi ile aynı mantıkla çalışmaktadır. Zaten bu alanda da kullanıcılarımıza aynı uygulamanın geçerli olduğunu gösteren Tüm stok fiyatlarını değiştirebilir Sadece grup stoklarının fiyatını değiştirebilir Sadece kendi stoklarının fiyatını değiştirebilir Fiyat değişikliği yapamaz 37

38 Seçenekleri sunulacaktır. Bu aşamada kullanıcılarınız için, amacınıza uygun olacak seçeneği seçerek stokların fiyatlarını değiştirme konusunda yetkilendirebilirsiniz. Örneğin tüm stokların fiyatlarını değiştirmelerine izin verebileceğiniz gibi hiçbir stokun fiyatını değiştirmelerine olanak tanımayabilirsiniz. Aynı şekilde sadece sorumlu oldukları stokların fiyatlarını değiştirme yetkisi verebilir, bunun yanı sıra bağlı oldukları gruptaki diğer kullanıcılarında sorumlu oldukları stokların fiyatlarını da değiştirecekleri şekilde yetkilendirebilirsiniz. 38)Hizmet satıģ sözleģmesi onayı verebilir: KUR9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde yer alan "Hizmet faturalarına satıģ sözleģmesi çağırmada onay kontrolü" tanımlı parametre -evet- seçildiğinde, hizmet satış sözleşmeleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bunun anlamı onay verilmeden hizmet satış sözleşmelerini hizmet faturalarına çağırabilmenizin mümkün olmayacağıdır. Bu opsiyon evet seçili iken hizmet satış sözleşmelerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde hizmet faturalarına herhangi bir kayıt gelmeyecektir. KUR9000'den yukarıda sözünü ettiğimiz parametre aktif hale geçirildiği halde, hizmet satış sözleşmelerinin hizmet faturalarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z ve Ctrl+W Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Bu alanda sizden istenen kullanıcılarınızın hizmet satış sözleşmesi onaylama konusunda nasıl yetkilendireceğinizi belirlemenizdir. 39)Hizmet alıģ sözleģmesi onayı verebilir: KUR9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde yer alan "Hizmet faturalarına alıģ sözleģmesi çağırmada onay kontrolü" tanımlı parametre -evet- seçildiğinde, hizmet alış sözleşmeleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bunun anlamı onay verilmeden hizmet alış sözleşmelerini masraf faturalarına çağırabilmenizin mümkün olmayacağıdır. Bu opsiyon evet seçili iken hizmet alış sözleşmelerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde masraf faturalarına herhangi bir kayıt gelmeyecektir. KUR9000'den yukarıda sözünü ettiğimiz parametre aktif hale geçirildiği halde, hizmet alış sözleşmelerinin masraf faturalarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z ve Ctrl+W Sözleşme Onaylama tuşu ile yapılır. Bu alanda sizden istenen kullanıcılarınızın hizmet alış sözleşmesi onaylama konusunda nasıl yetkilendireceğinizi belirlemenizdir. 40) + 41) + 42)Firma, Ģube ve aktif yıl seçimi pasif mi? Bildiğiniz gibi programlarımızda birden fazla firma ve bu firmalara bağlı olan şubeler ile programdan çıkmadan aynı anda çalışabilmeniz mümkündür. Bunun yanı sıra çalıştığınız firmaların hangi mali yılı ile işlem yapacağınızı da belirleyebilmektesiniz. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Aktif firma, Aktif Ģube ve Mali yıl alanlarından çalışılmak istenen firma, yıl ve şube seçiminin yapılması yeterlidir. Eğer kullanıcılarınızın bu alanlara müdahale etmelerini istemiyor iseniz yani istediğiniz kullanıcı için bu alanların pasif durumda olmasını istiyor iseniz, ilgili parametrelere karşılık gelen kutucukları (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece yetkili olmayan kullanıcılarınız programa girdiklerinde bu alanları pasif olarak göreceklerdir. 43)Personel kartındaki ücreti değiģtiremez: İlgili kullanıcınızın Personel sicil kartları (111100) ekranında yer alan Personel ücret bilgileri sayfasındaki ücret alanında değişiklik yapmasını istemiyor iseniz bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ilgili kullanıcı hangi programda olursa olsun personel sicil kartı ekranındaki personel ücret bilgisini görebilecek fakat değişiklik yapamayacaktır. Çünkü ilgili alan pasif olarak görüntülenecektir. 44)Kullanıcı tanımlı formu değiģtirebilir: Programlarımızın kart ve evrakları üzerinde Ctrl+Shift+F (Kullanıcı tanımlı form düzenleyici) tuşlarına basarak kullanıcı bazında formlar tanımlayabilmeniz ya da tanımlı olan formlar üzerinde değişiklik yapabilmeniz mümkündür. Bu yardım tuşumuz programlarımızda varsayılan olarak sadece SRV'nin işlem yapabileceği şekilde yapılandırılmıştır. Eğer İlgili kullanıcınızın bu tuşları kullanarak tanımlı olan formlar üzerinde değişiklik yapmasını istiyor iseniz bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Aksi durumda kullanıcılarınız bu tuşlara bastığında Bu iģlem için yetkiniz yok mesajı ile karşılaşacaklardır. 38

39 47)Db rapor dizayn edemez: İlgili kullanıcınızın Db Rapor dizayn etmesini engellemek istiyorsanız, bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ilgili kullanıcı DB rapor'u çalıştırdığında Dosya menüsü altında yer alan tasarım seçeneğine ulaşımı engellenmiş olacaktır. 48)Yeni Db rapor yaratamaz: İlgili kullanıcınızın Db Rapor yaratmasını engellemek istiyorsanız, bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ilgili kullanıcı DB rapor'u çalıştırdığında Dosya menüsü altında yer alan Yeni/rapor seçeneğine ulaşımı engellenmiş olacaktır. 49)Db rapor silemez: İlgili kullanıcınızın mevcut olan Db Raporu silmesini engellemek istiyorsanız, bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ilgili kullanıcı DB rapor'u çalıştırdığında Dosya menüsü altında yer alan sil seçeneğine ulaşımı engellenmiş olacaktır. 50)Db rapor adını değiģtiremez: İlgili kullanıcınızın mevcut olan Db Raporun adını değiştirmesini engellemek istiyorsanız, bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ilgili kullanıcı DB rapor'u çalıştırdığında Dosya menüsü altında yer alan ad değiģtir seçeneğine ulaşımı engellenmiş olacaktır. 51)Db raporu taģıyamaz: İlgili kullanıcınızın mevcut olan Db Raporu başka bir klasöre taşımasını engellemek istiyorsanız, bu alanı (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 53-Satın alma talebi onayı verebilir: Bu düzenleme ile amacımız hangi kullanıcıların satınalma taleplerini Ctrl+Z ve Ctrl+W tuşlarını kullanarak onaylayacağının belirlenmesidir. Bunun için yapılması gereken ilgili parametrenin istenen kullanıcı için evet olarak işaretlenmesidir. 55-Kur giriģ yetkisi yok: Bu parametrenin evet olarak işaretlendiği kullanıcılar programlarımızın üst bölümünde yer alan kurlar butonundan kur bilgilerinin girişlerini yapmaya yetkili olacak, aksi durumda kur girişlerini yapamayacaklardır. Program kur girişi yapmaya yetkili olmayan kullanıcıların bu ekran üzerinde önceden girilmiş kur bilgilerini ve kur raporlarını izleyebilmelerine imkan tanıyacaktır. Veri tabanı hakları... Kullanıcılarınız programlara girme yetkisine sahip olsa bile, dilediğiniz kullanıcının programlar üzerinde kayıt okuma, yeni kayıt ekleme, eski bir kayıt üzerinde değişiklik yapma veya silme yetkilerini kaldırabilir, dilediğiniz kullanıcılarınıza bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını verebilirsiniz. Bunun için Veri tabanı hakları butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekranda, biraz önce seçmiş olduğunuz kullanıcınızın erişebileceği dosya isimleri ve bu dosyalarda yapabileceği işlemler yer almaktadır. Bu aşamada sizin yapmanız gereken, ilgili kullanıcınızın hangi dosyalarda, hangi haklara sahip olacağını belirlemek olacaktır. Şimdi ekranınızdaki alanları sıra ile incelerken, aynı zamanda erişim haklarını nasıl düzenleyeceğinizi açıklamaya çalışalım. No: KUR9000 programınız tarafından otomatik olarak getirilen dosya sıra numarasıdır. Dosyalar: Erişilebilecek dosya isimleri bu alanda yer almaktadır. EriĢim hakkı: Bu alanda satır sonu butonuna tıklandığında 3 seçenekten oluşan bir pencere açılır. Sizden istenilen, tablo haklarını düzenlemekte olduğunuz kullanıcınızın, ilgili satırdaki dosya üzerinde ne gibi işlemlere yetkili olacağını belirlemenizdir. Şimdi bu hakların neler olduğuna bir göz atalım; Ulaşamaz: Erişim hakkı ulaşamaz seçilirse, o kullanıcınız, ilgili satırdaki dosyaya hiç bir şekilde ulaşamaz, o dosya üzerinde işlem yapamaz, dolayısıyla bundan sonraki alanlarda herhangi bir tanımlama yapmanıza gerek kalmayacaktır. Ulaşabilir: Erişim hakkı ulaşabilir seçilirse o kullanıcınız, ilgili satırdaki dosyaya ulaşabilir. O dosya üzerinde hangi işlemlere yetkili olacağı biraz sonra tanımlanacaktır. 39

40 Kayıt Ekler: Erişim haklarını kayıt ekler seçilirse o kullanıcınız, ilgili satırdaki dosyaya ulaşabilir ve bu dosyaya kayıt ekleyebilir. Ancak bu biraz sonra açıklayacağımız kendi kayıtlarını, grup kayıtlarını ve tüm kayıtları alanlarındaki tanımlamalara göre farklılık gösterir. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı dikkate alarak, kullanıcılarınızın erişim haklarını belirleyiniz. Erişim hakları belirlendikten sonra, sıra kullanıcılarınızın kendi kayıtları, grup kayıtları ve tüm kayıtlar üzerinde hangi yetkilere sahip olacağını belirlemeye gelmiştir. Yani bir kullanıcınız MUHFIS dosyasına ulaşabilir olarak tanımlandıysa, bu dosyaya ulaştıktan sonra hangi işlemlere yetkili olacağı aşağıda açıklayacağımız alanlarda belirlenecektir. Kendi kayıtlarını: Bu alana gelip satır sonu butonunu tıkladığınızda yine bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu sefer sizden istenilen, erişim haklarını girmekte olduğunuz kullanıcınızın, kendi kayıtları üzerinde hangi işlemleri yapabileceğini seçmenizdir. Kullanıcınızın kendi kayıtları (yani kendi kullanıcı kodu ile girdiği kayıtlar) üzerinde yapabileceği işlemler aşağıda açıklanmıştır; Eğer erişim hakkı ulaşamaz olarak tanımlandıysa, bu bölümde herhangi bir tanımlama yapmaya gerek yoktur. Erişim hakkı ulaşabilir olarak tanımlandıysa, kullanıcınız kendi kayıtlarını, 1. Okuyamaz; kendi kayıtları dahi olsa kullanıcı bu kayıtları okuyamaz (programa girer fakat hiç bir şey göremez) 2. Okuyabilir; kendi kayıtlarını sadece okuyabilir (görebilir). 3. Değiştirebilir 1; kendi kayıtları üzerinde sadece değişiklik yapabilir. 4. Değiştirebilir 2 5. Silebilir; kendi kayıtlarını silebilir ve değiştirebilir. 6. Tüm Haklar; kayıt ekler ve yukarıda sıralanan tüm haklara sahip olabilir. Erişim hakkı kayıt ekler olarak seçildiyse, kullanıcınız kendi kayıtlarını, 1. Okuyamaz; ilgili dosya üzerinde hiç bir işlem yapamaz, 2. Okuyabilir; sadece kayıt ekleyebilir, silme ve değişiklik yapamaz, 3. Değiştirebilir 1; kullanıcı ilgili dosyaya kayıt ekleyebilir, değişiklik yapabilir ancak o dosyadan herhangi bir kaydı silemez. 4. Değiştirebilir 2; 5. Silebilir; ilgili dosyadaki kendi kayıtlarını değiştirebilir ve silebilir. 6. Tüm Haklar; kullanıcı kendi kayıtları üzerinde tüm haklara sahip olur (kayıt ekler, değişiklik yapabilir, silebilir). Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı da dikkate alarak, kullanıcınızın kendi kayıtları üzerinde hangi hakka sahip olacağını belirleyiniz. Grup kayıtlarını: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında, kendi kayıtlarını alanında karşılaştığınız pencere yine ekrana gelecektir. Bu sefer sizden istenilen, ilgili kullanıcınızın bağlı olduğu grup kayıtları üzerinde hangi haklara sahip olacağını belirlemenizdir. Tüm kayıtları: İlgili kullanıcınızın tüm kayıtlar üzerinde hangi haklara sahip olacağını bu alanda belirleyeceksiniz. Bu haklar ve işlevleri kendi kayıtlarını bölümünde açıklanmıştır. Bütün dosyalar için erişim haklarını tanımladıktan sonra sıra, bu bilgilerinizi ALT+S tuşları ile veya sakla butonunu tıklayarak kaydetmeye gelmiştir. Kayıt işleminden sonra esc tuşu ile kullanıcı listesinin yer aldığı ekrana geri dönebilirsiniz. Log ayarları Bu buton ile istediğiniz kullanıcılara ait log tanımlamaları yapabilirsiniz. Programlarımızda kullanıcıların yaptıkları işlemlerin ayrıntılı olarak saklanabilmesi için bu parametre ekranından yapacağınız seçimlere göre silinen ve değiştirilen kayıtlara erişmeniz mümkün olacaktır. Programı çalıştırdığınızda karşınıza çıkan parametreler Firma Log Parametreleri (504060) ile aynıdır, tek farkı 40

41 buradan istediğiniz kullanıcılara ait işlemler yapılmasıdır. Ayrıntılı bilgi için Firma Log Parametrelerindeki (504060) açıklamalarımızdan faydalanabilirsiniz. Programlara giriş hakları Kullanıcılarınızın bazı 9000 serisi programlara girmelerini tamamen yasaklayabilirsiniz. Örneğin firmanızda MIS9000 ile birlikte MRP9000 Üretim Yönetimi Paketi de kullanılıyor. Ancak bazı kullanıcılarınızın MRP9000 programına ulaşmalarını engellemek istiyorsunuz. Bu durumda, kullanıcı listesi ekranında iken programlara giriş hakları butonunu tıklayın karşınıza program kullanım parametreleri başlıklı bir pencere gelecektir. Bu pencerenin ilk kolonunda program sıra numaraları, ikinci kolonunda program isimleri ve son kolonuna kullanabilir opsiyonları yer alır. Series 9000 programları sisteminize ilk yüklendiğinde bütün kullanıcılara açıktır. Şimdi aşağı/yukarı ok tuşlarını veya kaydırma tuşunu kullanarak ilgili kullanıcınız için yasaklamak istediğiniz programın bulunduğu satıra gelin. Daha sonra kullanabilir kolonunda yer alan kutucuğa hayır anlamına gelen (X) işaretini koyarak işleminizi tamamlayın. Evrak kategori tanımlamaları Bu buton, Series 9000 serisinde yer alan evrakları istenilen kategorilere bağlamak, dolayısıyla bu evrakların muhasebe kayıtlarını bir veya birkaç fiş altında toplayabilmek için hazırlanmıştır. Yalnız bu işlemin yapılabilmesi için öncelikle kategori tanımlamalarının yapılmış olması gerekmektedir. Kategori tanımlamalarının nasıl yapılacağı kitabınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri/Muhasebe Fiş Kategorileri bölümünde ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Biz bu bölümde kategori tanımlamalarınızın yapılmış olduğunu varsayarak, bu kategorilere evrakların nasıl bağlanacağını açıklayacağız. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekranda, menü adı başlıklı kolonda 9000 serisinden girişi yapılabilecek bütün evrakların tanımlarını görürsünüz. Bu evraklar modüllere göre gruplanmış halde karşınıza gelecektir. Önce stok yönetimi evrakları, daha sonra sırayla hizmet, satın alma, satış, finans ve üretim yönetimi evrakları listelenir. Her bir evrakın muhasebede oluşturacağı fiş tipi fiş tipi başlıklı kolonda yer almaktadır. Şimdi ilk kategori tanımlamasını hangi evrak için yapacaksanız, imlecinizi o evrak tanımının bulunduğu alana getiriniz. Örneğin bütün açık mal-hizmet satış faturaları tek bir kategoride toplanacaksa, imleç önce Açık hizmet satış faturası satırında konumlanmalıdır. İmleç bu satırda iken aynı zamanda kategori no kolonunda olacaktır. Şimdi bu evrak hangi kategoriye bağlanacaksa, o kategorinin numarası girilmelidir. Kategori tanım ve numaralarını F2 tuşuyla görüntüleyebilirsiniz. Ancak F2 penceresinden seçim yapamazsınız. Kategori numarasını gördükten sonra esc tuşuyla bu pencereden çıkmalı ve numarayı ilgili alana manüel olarak girmelisiniz. Bu giriş sonrasında ilgili kategorinin adı hemen ekranınıza yansıyacaktır. Daha imleç bu kategoriye bağlanacak ikinci evrak satırına getirilmeli ve aynı şekilde giriş yapılmalıdır. Kategori girişleri bittikten sonra ALT+S tuşlarıyla kaydedilmelidir. Kayıt işleminden sonra, ticari modüllerden gerçekleşen hareketler tanımladığınız kategorilere göre ilgili fişlerde muhasebeleşecektir. Evrak seri no ve hak tanımlamaları butonu 9000 serisinde yer alan her bir evrak, evrak seri no+evrak sıra no alanlarının birleşimiyle oluşan evrak referans numarası ile takip edilmektedir. Yani önceden girilmiş bir faturayı ekrana çağırmak için, o fatura evrakının seri ve sıra numarasını girmeniz gerekir. Evrak seri numarası 4 dijit uzunluğunda alfa nümerik bir alandır. Kullanıcılar evrakların seri numaralarını manüel olarak girebilirler. Evrak sıra numarası ise 9 dijitten oluşan nümerik bir alandır. Evrak sıra numaraları, seri numarasına göre 1'den başlayarak program tarafından otomatik olarak verilir. Örneğin seri numarası FATR olan bir evrakın sıra numarasını 1 olarak program atayacaktır. Bu evrak kaydedilip ikinci bir FATR seri no'lu evrak girilirken, sıra numarası da 1 artarak ilgili alana otomatik olarak gelecektir. Evrak seri numarası alanına, genellikle o evrakı giren kullanıcının ismi veya isminden bir bölüm girilmektedir. Böylece hangi evrakı hangi kullanıcının girdiğini, o kullanıcının toplam kaç evrak girdiğini takip etmek mümkün olur. Eğer evrak seri numaralarının kullanıcı koduna göre otomatik olarak evraka gelmesini istiyorsanız, bu program yardımıyla kullanıcı koduna göre 41

42 evrak seri numaralarını tanımlayabilirsiniz. Ayrıca, her bir kullanıcının, evraklar üzerinde hangi yetkilere sahip olacağını da bu programdan ayrı ayrı tanımlama imkânına sahipsiniz. Bu butonu tıkladığınızda, seçmiş olduğunuz kullanıcının evrak seri no tanımlamalarının yapılacağı ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekranda, Series 9000 üzerinden giriş yapılabilecek evrakların tanımları (menü numarası, menü adı), evrak seri, form dosyası ve form tipi başlıklı kolonlar bulunmaktadır. Biraz önce seçilen kullanıcı hangi evrak/evraklara giriş yapıyorsa, imleç o evrak tanımının bulunduğu satıra getirilir. Daha sonra, kullanıcı bu evraka giriş yaparken otomatik olarak gelmesi istenilen evrak seri numarası ilgili alana girilir. Bu ekrandan sadece evrak seri numaraları girilecekse, bu girişler yapıldıktan sonra ALT+S tuşlarıyla veya sakla butonu tıklanarak kayıt işlemi yapılır ve programdan çıkılır. Seçilen kullanıcı için form dosyası ve form tipi de belirlenecek ise bu aşamada ekranın Form dosyası ve Form tipi alanlarına da uygun girişler yapılmalıdır. Bu kolonlar ile amacımız her evrak için form tasarımı yaparken hangi kullanıcınızın hangi evrak için hangi form dosyasını kullanacağını ve form tipinin ne olacağını belirlemenizdir. Programınız Form tipi alanında size genel ayarlar geçerli, eski tip form ve yeni tip form seçeneklerini sunacaktır. Bu aşamada size düşen kullanıcılarız için ALT+F tuşlarına basarak ulaştığı form tasarımı ekranında ve ALT+K tuşları ile dökümünü alacağı evraklarda yeni tip evrak tasarımını mı, eski tip evrak tasarımını mı? yoksa Evrak döküm parametreleri (091450) ekranının 29. parametresi olan Evrak dökümünde form tipi alanından yapılan döküm seçimini mi? temel alacağını belirtmenizdir. Tüm gereklilikler sağlandıktan sonra evrak kaydedilerek işlem sonlandırılmalıdır. Kayıt kullanım hakları Geliştirilen V12 programları ile artık istenen kullanıcıya firma, şube, depo, kasa, banka ve sorumluluk merkezi alanları için kısıtlama hakkı getirebileceksiniz. Yani X kodlu kullanıcı A kasası ile işlem yapabilir, Y kodlu kullanıcı Merkez depo ile işlem gerçekleştirebilir ama B sorumluluk merkezini kullanamaz. Bu amaçla Kuruluş programınızın Kullanıcı hak tanımlama (501300) ekranına Kayıt kullanım hakları butonu eklenmiştir. Bu aşamada yapmanız gereken, kısıtlama getireceğiniz kullanıcı için bu butonu tıklamanız ve işlemleri yapmanızdır. Örneğin 2 nolu kullanıcınızın kasalar alanında işlem yapması için yetkisini kaldırmak istiyorsanız. Bu durumda Kasalar alanını tıklayın açılan alt menüde kayıtlı kasalar karşınıza gelecektir, buradan nakit kasalar için işlem yapmasını istemiyorsanız başındaki seçilmişlik işaretini kaldırmanız yeterli olacaktır. Böylece 2 nolu kullanıcı, mesela Kasa tahsilât fişi (051100) evrağına gidip kayıt yapmak istediğinde Kasa Kodu alanına gelip, kısıtlama getirilen nakit kasayı seçtiğinde program onu Bu iģlem için yetkiniz yok! şeklinde uyaracaktır. Buna benzer şekilde birçok kullanıcı için birçok alanda kısıtlama getirebilirsiniz. Ayrıca birden fazla firma ile çalışıyorsanız, her bir firmanız için kullanıcılarınızın kasa, depo gibi kısıtlama haklarını tek bir ekrandan yapabileceksiniz. Çünkü tüm firmalarınız karşınıza gelecektir. Ayrıca kullanıcı hak tanımlama ekranındaki Varsayılan hakları kopyala bölümüne de Kayıt kullanım hakları seçeneği eklenmiştir. Böylece herhangi bir kullanıcınız için tanımlamış olduğunuz kayıt kullanım haklarını, ilk haline yani varsayılan haline çevirebilirsiniz. F2 - evrak hak tanımlamaları Eğer kullanıcının bu evrak üzerindeki yetkilerini sınırlandırmak istiyorsanız, bu durumda imleciniz ilgili evrak satırında iken F2 tuşuna basmalısınız. Karşınıza haklar başlığı altında bir pencere gelecektir. Bu pencerede kullanıcınızın o evrak üzerinde sahip olabileceği bütün haklar satırlar halinde yer almaktadır. Bütün bu haklar programa girildiğinde kullanıcıya açık olarak ekrana gelir. Eğer bu hakları kullanıcınıza vermek istemiyorsanız, ilgili hak tanımının bulunduğu satırda satır sonu butonunu tıklayarak evet seçimi yapmalısınız. Örneğin evraktaki hakları başlıklı penceresinin ilk satırında evrak seriyi değiştiremez ibaresi ve bunun hemen yanında hayır opsiyonu yer alır. Bu demektir ki, kullanıcınız bir önceki ekrandan girmiş olduğunuz evrak seri numarasını dilerse değiştirebilir. Eğer kullanıcınızın sizin belirlediğiniz evrak seri numarasını değiştirmesini yasaklamak istiyorsanız, bu durumda bu satırın opsiyonunu -evet- yapmalısınız. Aynı şekilde kullanıcılarınızın kendi evraklarını Ctrl+L tuşları ile kilitleyip sonrasında CTRl+A tuşları ile açabilmelerini de engelleyebilirsiniz. Bunun için yapılması gereken de, aynı ekran üzerinde yer alan Kendi evrakını kilitleyemez, Kendi kilitlediği evrakın kilidini açamaz parametrelerini -evet- olarak seçmelisiniz. 42

43 Kullanıcınızın evraklar üzerindeki hakları belirlendikten sonra esc tuşuna basarak bir önceki ekrana dönün. Evrak seri numarası ve hak tanımlamalarıyla ilgili girişlerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda bittirdiğinizde, ALT+S tuşlarıyla yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak yaptığınız tanımlamaları kaydedin. Seçim penceresi hakları Bildiğiniz gibi programlarımızda F10 tuşu yardımıyla sistemde kayıtlı olan stok, cari, banka, kasa, personel vb. kartların görüntülendiği ekrana ulaşılmakta ve buradan da herhangi biri seçilerek işlemlere devam edilmektedir. Bu ekranların üst bölümünde de istenen karta yönelik birçok detayın anında izlenebileceği yada birçok işlemin seri bir şekilde gerçekleştirileceği görünüm, yönetim, analiz, bağlantı, operasyon ve rapor başlıklı menülerimiz yer almaktadır. İşte programınızın bu bölümünden istediğiniz kullanıcı için istediğiniz tablonun F10 ekranında ki menülerine kısıtlamalar getirebileceksiniz. Yani X kullanıcım stok kartlarının görüntülendiği F10 ekranında analiz menüsünü göremesin yada görünüm menüsünde yer alan seçeneklerle işlem gerçekleştiremesin diyebileceksiniz. Hatta ve hatta istediğiniz kullanıcının istediğiniz tablonun F10 ekranını hiçbir şekilde görüntülememesini sağlayabileceksiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken kısıtlama getireceğiniz tablonun üzerinde konumlanmanız hemen akabinde de bu tabloya ait F10 ekranında hangi menüyü görmesini istemiyor iseniz ilgili menü başlığına denk gelen kutucu evet olarak işaretlemenizdir. Örneğin X kullanıcınız için stoklar tablosunun görünüm menüsünü evet olarak işaretlediğinizi düşünelim. İlgili kullanıcı programı çalıştırıp stok seçimini yapacağı alanda F10 tuşuna bastığında karşısına gelecek ekranda görünüm menüsünü izleyemeyecektir. Eğer stoklar tablosuna ilişkin F10 seçim penceresi ekranını tamamen pasif duruma getirmek istiyor iseniz bu durumda yapacağınız işlem seçim ekranı pasif alanını evet olarak işaretlemenizdir. Bu durumda kullanıcınız stok tablosu üzerinde F10 tuşuna bastığı an seçim hakkının olmadığını bildiren bir mesaj ile karşılaşacaktır. Evet, açıklamalarımız doğrultusunda kullanıcılarınız için tercihlerinizi belirleyerek ekranınızı kaydetmelisiniz. Öngörülen kayıtlar Kullanıcı hak tanımları ekranında yer alan bu buton ile kullanıcılarınız için öngördüğünüz firmanın, şubenin, deponun, kasanın, bankanın ve sorumluluk merkezinin hangisi olduğunu belirleyebileceksiniz. Şöyle ki, X kullanıcınızın merkez depo ile çalıştığını bunun yanı sıra Y kullanıcınızın da şube depo ile sürekli olarak işlem yaptığını düşünelim. Bu kullanıcılara da çalıştıkları depoları bu ekrandan öngörülen olarak tek tek tanımlayalım. İlgili kullanıcılar fatura, irsaliye vb. evrak düzenlediğinde, kendileri için belirlenen depo evraklarının ilgili alanına otomatik olarak yansıyacaktır. Dolayısıyla diğer depolarla işlem gerçekleştirmiyorlar ise ön görülen kayıtların otomatik geliyor olması iş akışına serilik kazandıracaktır. Eğer kullanıcılarınızın öngörülen depo, kasa, banka vb. dışında diğer kartlarla işlem yapmasını engellemek istiyor iseniz bu detayları kayıt kullanım hakları ekranından yapabilirsiniz. Tüm ayrıntılar ilgili başlık altında verilmiştir. Birçok açıklamamızda da belirttiğimiz gibi V12 serisi programlarımızın en önemli özelliği aynı veri tabanı içinde birden fazla firma ile çalışılıyor olmasıdır. Dolayısıyla programdan çıkmadan firma değişiminin gerçekleştirilmesidir. Bu ekrandan kullanıcılarınız için öngörülen firmayı ve bu firmanın hangi şubesi ile çalışacağını belirleyebilmeniz mümkün olabilecektir. Çünkü programınız birçok ayrıntıyı düşünmüş olarak tasarlanmıştır. Bu durumda kullanıcılarınız programa girdiklerinde kendileri için öngörülen firma ve şube otomatik olarak karşılarına gelecek aktif firma ve aktif şube alanından firma seçimi yapmak durumunda kalmayacaklardır. Bu ekrana girdiğinizde yapacağınız tek işlem seçtiğiniz kullanıcı için öngördüğünüz firma, şube, depo, kasa, banka ve sorumluluk merkezinin hangisi olacağını F10 tuşu yardımıyla seçmeniz ve ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizin dikkate alınmasını sağlamanızdır. Ekranda gördüğünüz Öngörülen Ģube no alanı içinde aşağıda belirttiğimiz açıklama dikkate alınmalıdır. Öngörülen Ģube no: Merkez ve şube bağlantılı olarak çalışan firmalarda, şubelerden terminal server ile merkeze bağlanıp evrak girişleri yapan her bir kullanıcının hareketi, merkezden yapılmış gibi işlem görmekte, kategori kullanım özelliğinden dolayı da, aynı muhasebe fişi içine kayıt edilmektedir. Bu 43

44 durumda da evrak girişlerinin merkezden mi yoksa şubelerden mi yapıldığı ayırt edilememektedir. İşte bu alanda sizden istenen; merkez ve şube evraklarını ayırt edebilmeniz amacıyla, tanımladığınız kullanıcınız şubenizde çalışıyor ise, ilgili şubenin numarasını girmenizdir. Böylece evrak girişlerine ait muhasebe fişlerinde bu alana girdiğiniz şube numarası dikkate alınacaktır. Tabi bunun haricinde Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/entegrasyon parametreleri/entegrasyon şekil parametreleri (096113) ekranında yer alan entegrasyonda kategori kullanımı olsun parametresi ile kategori kullanımında (merkezde) kullanıcı Ģube no değerlendirilsin parametreleri de evet olarak işaretlenmiş olmalıdır. Bu durumda ilgili kullanıcınızın merkezden girdiği evrak hareketine ait muhasebe fişinin sıra nosu, Şube numarası, Kategori numarası ve Fiş sıra numarasının birleştirilmiş hali ile kayıt edilecektir. Örneğin X kullanıcınızın şube numarasını 12 olarak düşünelim. Bu kullanıcı terminal serverla merkeze bağlanıp hareket girişi yaptığında fiş sıra numarası olarak kaydedilecektir. Yani numaralı muhasebe fişinin başına 12 şube numarası yazılacaktır. Daha sonra merkezden herhangi bir kullanıcı bu evrakı çağırıp üzerinde düzenleme yapsa dahi fişin sıra numarası değişmeyecek olarak şube kaydı aynen korunacaktır. Özel kullanım tarihleri 9000 serisi programlarında, kullanıcılarınıza özel olarak, programlar üzerindeki çalışmalarını yürüteceği zaman aralığı verebilmeniz mümkündür. Böylece istediğiniz kişiler sadece SRV'nin belirleyeceği tarih aralığında işlem gerçekleştirecek bu tarihler dışında kart ve evraklar üzerinde herhangi bir değişiklik ya da giriş yapması mümkün olmayacaktır. Yani, X kullanıcım şu tarih aralığında programda işlem yapabilir, Y kullanıcım da şu tarihler arasında işlem gerçekleştirebilir gibi tanımlamalar yapabileceksiniz. Bunun yanı sıra sadece aktif güne yani çalışma gününün tarihine de giriş yapabilecekleri şekilde yetkilendirebileceğiniz. Bunun için kuruluş programının "Kullanıcı hak tanımlama" programının çalıştırılması ve kullanım tarihi belirlenecek kullanıcı üzerinde ALT+Z tuşlarına ya da bu ekranda yer alan "Özel kullanım tarihleri" butonuna basılmalıdır. Bu işlem sonrasında karşınıza gelecek ekranının Kullanım tarihleri ayarı alanında sizlere Genel ayarlar geçerli, Verilen tarihler geçerli, Yalnızca aktif günü kullanır, Seçenekleri sunulacaktır. Bu aşamada kullanıcılarınızı sadece aktif güne yani çalışma gününüzün tarihine giriş yapabilecekleri şekilde yetkilendirebileceğiniz gibi belirli tarih aralığı belirleyip sadece bu tarihlerde işlem yapabilir şeklinde yetkilendirebileceksiniz. Bunun yanı sıra Genel ayarlar geçerli seçeneğini kullanarak da kuruluş programının Firma tanıtım kartı (501110) ekranının Mali yıl genel parametreleri programından girilen tarih aralığının geçerli olmasını sağlayabileceksiniz. Tercih size bırakılmıştır. Programlarımızda ki tarih kısıtlaması özellikle entegre çalışan firmalar için yararlı olmaktadır. Çünkü çalıştıkları aylara yönelik defter basımlarını tamamladıklarında, muhasebeye direk entegre olan fatura, tahsilât makbuzu, tediye makbuzu vb. evraklar üzerinde değişiklik yapılmasını engelleyerek ilgili tarihlerdeki evrakları direk kilitli duruma geçirmektedirler. Fakat belirlediğiniz tarih sınırlaması tüm evraklarımız için geçerli olduğundan, muhasebeye etkisi olmayan evraklar ile uzun süre sonra üzerinde değişiklik yapılması gerekebilecek evraklarımızda doğal olarak tarih sınırlamasına maruz kalmaktadırlar. Proforma alınan ve verilen sipariş fişlerini, konsinye alınan ve verilen sipariş fişlerini, satış ve satın alma şartlarını, fiyat değişikliği vb. evrakları bu tip evraklara örnek gösterebiliriz. Eğer söz konusu evraklardaki tarih sınırlamasını seçtiğiniz kullanıcı için kaldırmak isterseniz, Evrak genel açıklama ve detay tanımları (099610) programını çalıştırıp ilgili evrak üzerine gelerek ALT+D tuşuna basın. Karşınıza gelecek ekranın evrakta kullanım tarihi kontrolü var mı? sorusunu hayır olarak cevaplayın tarih sınırlamasının geçerli olmadığını göreceksiniz. Görebileceği kayıtlara ait sorgu cümleleri Bu bölümden kullanıcılarınızın raporlarda sadece kendisine izin verilen kayıtları görebilmesini sağlayabileceksiniz. Yani X kullanıcım sadece carilere ait kayıtları izleyebilir, Y kullanıcım hem 44

45 stoklara hem de carilere ait kayıtları izleyebilir, Z kullanıcım da sadece personel kayıtlarını izleyebilir diyebileceksiniz. Programınız cariler, stoklar, personel, hizmet ve masraf kartları için sorgu cümleleri yazarak kullanım izni verebileceğiniz şekilde yapılandırılmıştır. Bunun için öncelikle yapılması gereken hangi kullanıcı için kullanım izni verileceğinin seçilmesi sonrasında da Görebileceği kayıtlara ait sorgu cümleleri ekranına ulaşılarak izin verilecek kayıtlar için uygun olan bölümlere sorgu cümlesinin yazılmasıdır. Aşağıda sırasıyla ilgili alanlara yazabileceğiniz sorgu cümlelerine ait örnekler verilmiştir. cari_kod like '3%' (Cari kodu 3 ile başlayanları görebilir) sto_anagrup_kod = 'ICECEK' (Ana grubu içecek olanları görebilir) hiz_sat_muh_kod <> '' (Muhasebe kodu tanımlı olanları görebilir) his_recno in (26,27,28,29) (Belli numaralı kayıtları görmesi için bu sorgu yazılabilir) per_ucr_pssk_sube = 3 (3 numaralı SSK' ya bağlı personelleri görebilmesi için bu sorgu yazılabilir) exists (select per_caripers_kodu FROM dbo.personeller where per_caripers_kodu = cari_per_kod) (Bu sorgu ile personel yönetim modülünde, personel kartı bulunan cari personelleri görebilmesi sağlanır.) Farklı kullanıcıdan kopyala Bir kullanıcınızın erişim haklarını yeni baştan tanımlamak yerine, başka bir kullanıcının haklarını olduğu gibi kopyalayabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, başka bir kullanıcıya ait erişim haklarını kopyalayacağınız (dolayısıyla erişim haklarını değiştireceğiniz) kullanıcınızı, programınızın ana ekranında iken seçmelisiniz. Daha sonra farklı kullanıcıdan kopyala butonunu tıklayınız. Şimdi karşınıza gelen pencereden, biraz önce seçtiğiniz kullanıcı için, erişim haklarını kopyalayacağınız kullanıcıyı seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte karşınıza bir başka ekran daha gelecektir. Bu ekranda da sizden istenen, ilgili kullanıcının hangi program yada programlarla ilgili olan haklarını kopyalayıp kopyalamayacağınızı (genel hak tanımlamaları butonundan tanımladığınız erişim haklarını mı, veri tabanı ile ilgili haklarını mı yada programa giriş haklarını mı vb.) seçmenizdir. Bu işlemden sonra ilk seçilen kullanıcınıza, ikinci seçtiğiniz kullanıcının hakları kopyalanacaktır. Diğer kullanıcılara kopyala Herhangi bir kullanıcınız için tanımlamış olduğunuz erişim haklarını diğer tüm kullanıcılarınıza aynı anda kopyalayabilmeniz mümkündür. Bunun için erişim hakları programının ana ekranında, hangi kullanıcının hakları kopyalanacaksa imleci o kullanıcının bulunduğu satıra getirip diğer kullanıcılara kopyala butonuna basın ve karşınıza gelen ekrandan hakların kopyalanacağı kullanıcıları tek tek belirleyin. Bu belirlemeyle birlikte karşınıza gelecek Hak grupları başlıklı ekrandan da seçtiğiniz kullanıcının hangi haklarının kopyalanacağını seçin. Programımızda varsayılan olarak tüm haklar kopyalanacak şekilde işaretlidir. Dolayısıyla kopyalanmayacak haklar için seçilmişlik işaretini kaldırmanız yeterlidir. Bu durumda isteklerinizi belirledikten sonra enter tuşuna basarak kopyalama işleminizi sonuçlandırabilirsiniz. Grup seç ve kopyala Kuruluş programınızın grup tanımlama bölümden, firmanız bünyesinde yer alan çalışma gruplarını (departmanlarını) programınıza tanıtabilmeniz ve kullanıcı tanımlama programından da personellerinizin bu gruplara dahil edebilmeniz mümkündür. Kullanıcı hak tanımlamaları programınızın bu bölümünden de seçeceğiniz herhangi bir kullanıcının erişim haklarını, başka gruplarda (departmanlarda) çalışan kullanıcılara kopyalayabileceksiniz. Örneğin X kodlu kullanıcınızın tüm haklarını, muhasebe çalışanlarının hepsine kopyalayabileceksiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, erişim haklarını kopyalayacağınız kullanıcınızı programınızın 45

46 ana ekranında iken seçmenizdir. Daha sonra Grup seç ve kopyala butonunu tıklayıp, karşınıza gelecek ekrandan grup yada gruplarınızı seçmelisiniz. Bu seçim sonrasında F2 tuşuna basarak ilgili kullanıcınızın erişim haklarını seçtiğiniz gruplarda (departmanlarda) çalışan kullanıcılarına kopyalamış olacaksınız. Varsayılan hakları kopyala Herhangi bir kullanıcınız için tanımlamış olduğunuz erişim haklarını, ilk haline yani varsayılan haline çevirmek isteyebilirsiniz. Örneğin ekranınızın Genel hak tanımlamaları bölümünden verdiğiniz erişim haklarını ya da Programlara giriģ hakları bölümünden yaptığınız değişikliklerin kullanıcınızın ilk halindeki erişim haklarına dönüşmesini isteyebilirsiniz. Bu durumda öncelikle yapmanız gereken kullanıcı hak tanımlama ekranında imlecinizi ilgili kullanıcı üzerine getirmeniz ve ekranda yer alan Varsayılan hakları kopyala butonuna basmanızdır. Bu işlem sonrasında karşınıza, kullanıcınızın hangi bölümlerdeki erişim haklarının ilk haline (varsayılan) çevrileceğinin belirleneceği ekran gelecektir. Bu ekranda tüm seçenekler default olarak seçili durumdadır. Yani tüm bölümler için belirlenen hakların ilk haline dönüştürüleceği şeklindedir. Bu aşamada sizden beklenen erişim hakları değiştirilecek olan bölümlerdeki kutucukların seçili olmasına, diğerlerinin de işaretlenmemiş olmasına dikkat etmenizdir. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra seçtiğiniz kullanıcının istediğiniz bölümlerdeki erişim hakları varsayılan haline çevrilecektir. 5.7 Evrak genel açıklama tanımları (099610) Bu program yardımıyla kullanıcılarımız; kendileri için gerekli olan birçok işlemi gerçekleştirebileceklerdir. Şöyle ki programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilmeniz mümkündür. Örneğin fatura formlarınızın matbaadan baskılı olarak geldiğini düşünelim. Bu formlarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. Bunun için ALT+F tuşlarından yararlanılacaktır. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Programlarımızda her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bu dosya isimlerini değiştirebilmeniz ve kendi isteğiniz doğrultusunda bu evraklara yeni form isimleri atayabilmeniz mümkündür. İşte programınızın bu bölümünden evrak formlarınıza ilişkin isim değişikliklerini yapacaksınız. Programınızın bir diğer özelliği istediğiniz evraklar için belirlenmiş olan kullanım tarihleri sınırlamasını kaldırılabilmenize imkân tanımasıdır. Bildiğiniz gibi programlarımızda, kullanıcılarınıza özel olarak yada tüm kullanıcılarınızı etkileyecek düzenlemeler ile çalışmakta olduğunuz programla ilgili hareket girişi yapılabilecek zamanı belirleyip, bu tarihler dışında evraklara bilgi girişlerinin yapılmasını yada var olan evraklarda ki bilgilerin değiştirilmesini önleyebilirsiniz. Amaç bilgi girecek kişilerin yanlış tarih 46

47 girişleri yapmasını engellemek, bu kişilerin sadece SRV'nin istediği tarih aralığında hareket girişi yapmasını sağlamaktır. Kullanıcı bazında kullanım tarihleri; Kullanıcı hak tanımlama (501300) programının Özel kullanım tarihleri ekranından, Tüm kullanıcıları etkileyecek düzenleme ise, Kullanım tarihleri (096120) programından yapılmaktadır. Programlarımızda ki tarih kısıtlaması özellikle entegre çalışan firmalar için yararlı olmaktadır. Çünkü çalıştıkları aylara yönelik defter basımlarını tamamladıklarında, muhasebeye direk entegre olan fatura, tahsilât makbuzu, tediye makbuzu vb. evraklar üzerinde değişiklik yapılmasını engelleyerek ilgili tarihlerdeki evrakları direk kilitli duruma geçirmektedirler. Fakat belirlenen tarih sınırlaması tüm evraklarımız için geçerli olduğundan, muhasebeye etkisi olmayan evraklar ile uzun süre sonra üzerinde değişiklik yapılması gerekebilecek evraklarımızda doğal olarak tarih sınırlamasına maruz kalmaktadırlar. Proforma alınan ve verilen sipariş fişlerini, konsinye alınan ve verilen sipariş fişlerini, satış ve satın alma şartlarını, fiyat değişikliği vb. evrakları bu tip evraklara örnek gösterebiliriz. İşte bu programdan söz konusu olan evraklardaki tarih sınırlaması da ortadan kaldırılabilecektir. Yukarıda belirtmeye çalıştığımız düzenlemeleri gerçekleştirmek için yapacağınız işlem çok basit olup tarih sınırlamasını hangi evrak için kaldırılacaksanız yada hangi evraka ilişkin form tanımı yazacaksınız öncelikle ilgili evrak üzerinde konumlanmalı sonrasında da ALT+D tuşlarına basmalısınız. Bu aşamada karşınıza gelecek ekranın form adı başlıklı bölümüne ilgili evrak için vermek istediğiniz yeni form adını, evrakta kullanım tarihi kontrolü var mı? alanına da seçtiğiniz evrak için program kullanım tarihlerinin dikkate alınıp alınmayacağını belirtmelisiniz. Tarih sınırlamasının kaldırılması için evrakta kullanım tarihi kontrolü var mı? sorusunun hayır olarak cevaplanması yeterli olacaktır. bölümden girdiğiniz başlıklar karşınıza gelecektir. Bildiğiniz gibi programlarımızda şu anda ekranda gördüğünüz her evrak için CTRL+Q tuşları ile ulaşılan ekrandan, 10 satıra kadar evrakla ilgili açıklama girişi yapılabilmektedir. Açıklama1, açıklama2 ve açıklama3 diye sıralanan bu satırların isimlerini değiştirebilmeniz ve her evraka özel kendi isteğiniz doğrultusunda yeni isimler verebilmeniz mümkündür. Bunun için açıklama başlıklarını değiştirmek istediğiniz evrak üzerine gelip F2 tuşuna basın. Karşınıza Evrak Genel Açıklamaları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan açıklama başlıklarınız için yeni isim girişleri yapabilirsiniz. Daha sonra ilgili evrak üzerinde CTRL+Q tuşlarına bastığınızda bu Evet, evraklar üzerinde yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda değişiklik yapmış iseniz bilgilerinizi ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak sisteminize kaydetmeyi unutmayın. 5.8 Merkez-ġube ĠliĢki Parametreleri ġubeleriyle online çalıģan firmalar, online veri alıģ-veriģi için bir takım parametre giriģleri yapmalıdır. Bu parametre giriģleri, verilerin akıģ yönünü belirlemek ve Ģube kayıtları üzerindeki hakları 47

48 düzenlemek Ģeklinde özetlenebilir. Bu menü altında yer alan programlar yardımıyla, merkez-ģube iliģki parametreleri tanımlanacaktır Veri dosyaları merkez - Ģube iliģki parametreleri (501700) Online çalıģan firmalar, merkez ile Ģubeler arasındaki bilgi akıģ yönünü bu bölümden belirleyecektir. Programa girdiğinizde karģınıza aģağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Bu pencerede Series 9000 dosya adları, bu dosyalar için merkez ve Ģubeler arasında olabilecek veri akıģ tipleri ve veri dosyalarına iliģkin açıklamalar yer almaktadır. Kullanıcılar programın sadece akıģ tipi baģlıklı alanına müdahale edebilir. Bu alanda online kullanımda merkez ile Ģubeler arasında veri akıģının nasıl olacağı tanımlanmıģ durumdadır. AkıĢ tipleri satır sonu butonları tıklanarak açılan pencereden seçilir. ġimdi veri akıģ tiplerinin neler olduğunu inceleyelim; 1. Merkezden Ģubeye : Merkezdeki database de yapılan iģlemlerin bir alt Ģubelere aktarılmasının sağlanması. 2. ġubeden merkeze : ġubedeki database de yapılan iģlemlerin bir üst merkeze aktarılmasının sağlanması. 3. Doğrudan merkeze: Yapılan iģlemlerin sadece merkeze gönderilerek, Ģubede iģlem yapılmamasının sağlanması. 4. Local: Yapılan iģlemlerin merkeze gönderilmeden sadece lokal kalmasının sağlanması. 5. Çift Yönlü: Bilgilerin merkez ve Ģubeler arasında çift yönlü (hem merkezden Ģubeye, hem Ģubeden merkeze) aktarılmasının sağlanması. Bu tanımlamalar çok dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Çünkü yanlış yapılan bir yönlendirme sistemin yanlış çalışmasına neden olacaktır. Örnek vermek gerekirse; sistemin yapılanma aģamasında Stok Kartları dosyasının merkezden Ģubeye, Stok Hareketleri dosyasının Ģubeden merkeze yönlendirilmesi düģünüldüğünde STOK isimli seçeneği Merkezden Ģubeye, STOKHAR isimli seçeneği ġubeden merkeze olarak tanımlamak gerekir. Evet, veri akıģ tiplerinin neler olduğunu öğrendik. ġimdi her bir dosyanın veri akıģ tipini kontrol edip, varsa gerekli değiģiklikleri yapınız. DeğiĢiklikleriniz bittikten sonra ALT+S tuģlarıyla tabloyu kaydediniz ġube kayıtları üzerinde yetki tanımlamaları (096114) ġubeleriyle online çalıģan firmaların, Ģubede gerçekleģen her harekete ulaģmaları mümkündür. Yani Ģubeden gerçekleģen hareketleri değiģtirmek ve silmek merkezde yer alan kullanıcıların elindedir. Bu program yardımıyla, merkezdeki kullanıcıların Ģube kayıtları üzerindeki yetkileri belirlenecektir. Bu programda tanımlanması gereken 2 parametre vardır. Bunlar; baģka Ģube evrakları değiģtirilebilsin mi ve baģka Ģube evrakları silinebilsin mi? Parametreleridir. Eğer merkezdeki kullanıcılara Ģube evraklarını değiģtirme ve silme yetkileri veriliyorsa, bu alanlar evet olarak seçilmelidir. Aksi halde, yani Ģubedeki evraklara müdahale edilmesi istenmiyorsa ilgili alanlarda hayır seçimleri yapılmalıdır. Bu seçimler satır sonu butonları tıklanarak yapılacaktır. Merkezdeki kullanıcılara Ģube kayıtları üzerinde bütün yetkiler verilse bile, bu kullanıcıların Ģube kayıtları üzerinde iģlem yapabilmesi eriģim haklarına bağlıdır (Bkz. KuruluĢ/Kullanıcı Hak Tanımları). 48

49 6 SĠSTEM Sistem bölümü; Series 9000 programlarının genel akıģını yönlendirebileceğiniz, programınızı kullanmaya baģlamadan önce veya kullanım sırasında tanımlanması veya değiģtirilmesi gerekli parametrelerin bulunduğu bölümdür. Sistem bölümü 12 seçenekten oluģmaktadır. Birinci seçenek yani sistem ve program parametreleri ile 8. seçenek kur iģlemleri 9000 serisinin tüm programlarında geçerli olacak parametreleri içermektedir. Diğer seçeneklerde ise, sadece ilgili modüllerimize iliģkin parametre giriģleri yapılacaktır. Örneğin 3. seçenek olan stok ve sipariģ parametrelerinden, stok ve sipariģ ile ilgili tanımlamalar, 4. seçenek olan barkod parametrelerinden barkod ve etiket dökümleri için tanımlamalar yapılacaktır. Parametre olarak nitelendirdiğimiz ve firma ihtiyaçlarına göre farklılık gösterebilecek bazı tanımlamalar, programlarınız sisteminize ilk yüklendiğinde, en çok kullanılan halleri ile karģınıza gelecektir. Örneğin dönem parametreleri bu sınıfa girer ve dönemler ay bazında karģınıza gelir. Sistem parametreleri de en çok kullanılan halleri ile karģınıza gelecektir. Bu parametreler üzerinde dilediğiniz değiģiklikleri yapmakta serbestsiniz. Bazı parametre giriģ ekranlarında ise hiç bir veri ile karģılaģmayacaksınız. Çünkü bu parametreler firmadan firmaya benzerlik göstermeyen parametrelerdir. Örneğin fiyat parametreleri gibi. Sistem bölümünün yer alan dönemsel iģlemler ile parametre giriģleri değil, modüllerimizde kullanılan dosyaların düzenlemeleri, güncelleģtirmeleri yapılmakta ve yeni yıl iģlemleri ile yılsonu kapanıģ ve devir iģlemleri gerçekleģtirilmektedir. Evet, sistem bölümünü sizlere genel olarak tanıtmaya çalıģtık. ġimdi, bu bölümde yer alan her bir seçeneği tek tek açıklamaya baģlayalım. 6.1 Sistem ve Program Parametreleri Sistem bölümünde yer alan ilk seçenek, sistem ve program parametreleridir. Bu seçenekte 9 program yer alır. Bu programlar yardımı ile programların akıģı ile ilgili bazı ortak parametrelerin giriģleri gerçekleģtirilecek (örneğin vergi parametreleri, dönem parametreleri gibi) ve programların görsel özellikleri üzerinde değiģiklikler yapılabilecektir. ġimdi bu bölümde yer alan programları sıra ile incelemeye baģlayalım Program baģlangıç parametreleri (091300) Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan ilk seçenek, program başlangıç parametreleridir. Bu bölümde, Series 9000 ile çalışmalarınıza başlamadan önce girilmesi gerekli parametreler yer alır. Örneğin vade farkı hesaplamaları için faiz yüzdesi, faiz hesap sistemi ve bunun gibi programlarınızı kullanmaya başlamadan önce yapılması gerekli tanımlamalar bu bölümden girilecektir. Programa çalıştırdığınız, karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranın üst bölümünde de bilgi girişlerinin yapılacağı program başlangıç parametreleri, oranlar ve vergi parametreleri ve Barkod/Potable PC parametreleri adında 3 adet buton yer alacaktır. Şimdi bu butonları tıkladığınız da ulaşılacak ekranlardan yapılacak girişlerin neler olduklarını açıklamaya çalışalım. Program BaĢlangıç Parametreleri Bu ekrandan girilecek parametreler sırasıyla aşağıda açıklanmıştır. Yeni Türk Lirası kullanımı aktif: Bu parametrenin programlarımızda yer almasının temel amacı çalışmakta olduğunuz firmanın TL firması olduğunun ayrıt edilmesi ve bu doğrultuda yanlışlıklara sebep verilmemesidir. Bunun için ilgili parametre işaretli olmalıdır. Zaten 2005 yılında açılacak her yeni firma için bu parametre default seçili olacaktır. 49

50 Yıllık faiz oranı (%) : Bu alana, firmanızda kullanılan yıllık faiz oranı girilecektir. Bu alana gireceğiniz oran; -Stokların reel maliyetlerinin hesaplanmasında, -Senet ve çek detaylı raporlarında yer alan reeskont faizlerinin hesaplanmasında kullanılır. Faiz hesap sistemi: Bu alana gelip satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, firmanızda kullanılan faiz hesap sisteminin hangisi olduğunu belirtmenizdir. Faiz hesap sistemlerine ilişkin kısa açıklamalar aşağıda sunulmuştur; 1 BileĢik faiz: Genelde bankaların kullandığı faiz hesap sistemidir. Gün üzerinden hesaplanan faiz ana paraya eklenir ve yeni faiz bulunan bu değer üzerinden hesaplanır. 2 Basit faiz: Piyasada kullanılan faiz hesap sistemidir. Faiz gün bazında hesaplanarak ana paraya eklenmez, sadece vade sonunda hesaplama yapılır. Şimdi yukarıdaki açıklamalarımızı da dikkate alarak, firmanızda uygulanan faiz hesap sistemini seçiniz. Yıldaki gün sayısı: Faiz hesaplamalarında, genellikle tüm ayların gün sayısı 30 olarak kabul edilir. Bu durumda yıldaki gün sayısı; 30 x 12 = 360 olarak bulunmaktadır. Ancak bazı firmalar, bütün ayları 30 gün olarak değil de, her ayı içerdiği gün sayısı kadar kabul etmektedirler. Örneğin Mart, Temmuz, Ağustos aylarını 31 gün kabul ederler. Bu durumda yıldaki gün sayısı da 360 değil, daha farklı bir rakam olacaktır (365 gibi). İşte siz de, kendi firmanız için kabul edilen yıldaki gün sayısını bu alana girmelisiniz. Bu alana gireceğiniz rakam faiz hesaplamalarında dikkate alınacaktır. Otomatik hesap kapama Ģekli: Series 9000 programlarında hesap kapama işlemleri (Satın Alma, Satış ve Finans yönetimlerinin kartlar menüsündeki hesap kapama programından müdahale edilmedikçe) otomatik olarak yapılır. Ancak otomatik hesap kapama yapılırken fatura tarihinin mi, yoksa vade tarihinin mi dikkate alınacağı kullanıcının seçimine bırakılmıştır. Bu alanda tahsilâtlarınız karşılığında yapılacak fatura kapama işlemlerinde hangi kriterin baz alınacağı belirlenecektir. Fatura kapama için ya fatura evrak tarihini ya da fatura vade tarihini seçebilirsiniz. Fatura evrak tarihi seçildiğinde (ilk fatura önce kapanı), evrak tarihi en eski olan faturalar önce kapatılır. Fatura vade tarihi (ilk vade önce kapanır) seçildiğindeyse, vade tarihi en eski olan faturalar önce kapatılır. Şimdi satır sonu butonunu tıklamak suretiyle açılacak pencereden otomatik hesap kapama şeklini belirleyiniz. SatıĢ noktası depo no: MİKRO Yazılımevi'nin 9000 serisi içinde mağazacılık uygulamalarında kullanılmak üzere geliştirdiği POS9000 adlı bir programı vardır. Bu program, onaysız poslarda satış noktalarında kullanılmaktadır. Mağazacılık uygulamalarında, pos cihazlarından yapılan satışları arka ofise aktarmak için, başka bir ifadeyle pos cihazlarıyla server arasındaki bağlantıyı kurmak için bir ara program kullanılır serisinde kullandığımız arka ofis programı MIS9000'dir, pos cihazlarıyla MIS9000 arasındaki bağlantıyı kuran programsa KON9000'dir. Bazı firmalar, satış noktalarından (pos cihazlarından) gerçekleşen hareketlerin tek bir depodan düşülmesini isterler. İşte bu durumda satış noktası depo alanına girilecek depo numarası, KON9000 programı aracılığıyla arka ofise yani MIS9000'e gönderilir ve gerçekleşen stok hareketleri bu alanda tanımlanan depodan düşülür. Siz de satış noktalarından gerçekleşen hareketleri tek bir depodan düşmek istiyorsanız, bu alana satış noktası depo numarasını girmelisiniz. Kurlar Firma Ġçin Özel: Series 9000 programlarını birden fazla firma için aynı anda kullanmanız mümkündür. Eğer siz de birden fazla firmayla işlem yapıyorsanız, her firma için döviz kurlarının ayrı ayrı mı girileceğini, yoksa bir firmadan girilen döviz kurlarının bütün firmalar için mi geçerli olacağını bu alanda belirteceksiniz. Yani bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden evet seçeneğini tercih ederseniz, günlük döviz kurlarını her firma için ayrı ayrı girmeniz 50

51 gerekir. Aksi takdirde, yani bu alanda hayır seçeneğini tercih etmeniz durumunda, herhangi bir firmadan girilen döviz kurları diğer firmalar için de geçerli olacaktır. Kur hesaplama Ģekli: Farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar (EUR, USD vb.) almış oldukları stokların satış fiyatlarının hangi kur üzerinden değerlendirileceğini bu alandan belirleyeceklerdir. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak olan pencereden (döviz alış, döviz satış, efektif alış, efektif satış) size uygun olan seçeneği seçin. Kur hesaplamalarının düzgün işleyebilmesi için günlük kur girişinin aksatılmadan girilmesini tavsiye ederiz. Örneğin satış tutarları USD olan stoklarınız için, satışlarının günlük döviz alış kuruna göre hesaplanmasını istiyor iseniz, bu parametre döviz alış olarak seçilmelidir. Örneğin X stokunuzun satış tutarının 100$ olduğunu düşünelim ve bu stok döviz alış kuru 1,25-TL olan bir günde satılmış olsun. Bu durumda stokunuzun satış tutarı 100x1,25=125- TL olarak hareket görecektir. Program lisanı: 9000 programlarımızı farklı dillerde kullanabilmeniz mümkündür. Bu alanda programı kullanacağınız lisanın seçimi yapılacaktır. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden lisan seçiminizi yapın. Ayrıca lisan seçimi için programlarımızın giriş ekranında yer alan lisan seçimi ikonunu da kullanabilirsiniz. Ülke ve Ģirket ean kodu: Barkodlar tipleri açısından kendi aralarında gruplara ayrılırlar. Uluslararası standartlarda her ülkeye özel olan ean barkod kodları vardır. İşte programınızın bu alanına ülkenize ve şirketinize ilişkin barkod kodunu girebilirsiniz. Oranlar ve vergi parametreleri Bu butonu tıkladığınız karşınıza gelecek ekrandan yapılacak girişler aşağıda açıklanmıştır. Hizmet vergi tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda vergi oranlarını içeren bir pencereyle karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, fatura üzerinden uygulanan masraflara ilişkin vergi oranını belirlemenizdir. Seçiminizi vergi seçeneklerini bir kez tıklayarak yapabilirsiniz. Müstahsil borsa - müstahsil bağkur - müstahsil diğer (%) : Stok, Satın Alma ve Finans yönetimlerinin faturalar bölümünden müstahsilden alış faturaları girilebilmektedir. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçiler, götürü usule tabi veya vergiden muaf çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada, 2 nüsha fatura düzenlemeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermek ve diğerini ona imzalatarak almak zorundadırlar. Buna müstahsil faturası denir. Müstahsilden alış faturasında, oranları devlet tarafından açıklanan bir takım kesintiler yapılmaktadır. Bunlar; gelir vergisi stopajı, fon payı, bağ kur, borsa vs.dir. Müstahsilden alım yapan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçiler, yukarıda saydığımız kesintilerini de fatura üzerinde göstermek zorundadırlar. İşte program başlangıç parametrelerinin bu alanlarına, müstahsillerden yapılacak borsa-bağ-kur ve diğer kesintilere ilişkin yüzdeler girilecektir. Gelir vergisi stopajı ve fon payı ile ilgili kesinti oranları Sistem/Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri programından girilecektir (Bkz. Sistem/Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri). Bu girişler yapıldıktan sonra, müstahsilden alış faturası girerken kesintiler otomatik olarak hesaplanır. Hesaplanan bu kesintileri de, fatura ekranınızın alt tarafında oranları ile birlikte görebilirsiniz. Hal stopajı (%)-Hal kom. K.D.V. (%)- Hal rüsum %, Hal navlun KDV'si: Stok, Satın Alma ve Finans yönetimlerinin faturalar bölümünden hal faturası girilebilmektedir. Hal faturaları üzerinden kesilen hal stopajı hal kom. K.D.V. yüzdesi, fatura bedelinden düşülecek rusüm yüzdesi, Hal navlun yüzdesi bu alanlara girilmelidir. Sandık K.D.V. (%): Hal ile olan alım-satım işlemlerinde, hale gelen malların kasaları ayrıca takip edilmek istenebilir. Bu alana sandık K.D.V. yüzdesi girilmelidir. Hal beyannamesi döküm sayısı - Hal satıģ bordrosu döküm sayısı: SATIŞ yönetiminde hal beyannamesi ve hal satış bordrosunun yazıcıya dökümü alınabilmektedir. Bu beyanname ve 51

52 bordronun yazıcıya her dökümünde bu alana bir değer atanır ve bu değer birer artarak devam eder. Kullanıcılar bu alanlardan hal beyannamesinin ve hal satış bordrosunun şimdiye dek kaç kez döküldüğünü görebilir, beyannamenin üzerinde de yer alacak bu döküm sayısını dilerlerse değiştirebilirler. Müstahsil (%) - tüccar (%): Hal faturalarının vergilendirilmesi diğer fatura cinslerinden farklıdır. Hal faturalarında vergilendirme ürüne göre değil, cariye göre yapılmaktadır. Tüccarlardan yapılan alışverişlerde farklı vergi oranı, müstahsillerden yapılan alış-verişlerde farklı vergi oranı uygulanabilmektedir. İşte bu alanlarda, kanunen müstahsil ve tüccarlar ile yapılan hal alışverişlerinde geçerli olacak K.D.V. oranı seçilecektir. Alım-satım yapılan müstahsil ve tüccarlar SATIŞ ve SATIN ALMA yönetimlerinden tanıtılırken, ALT+T Detaylar penceresinden hal cari tipinin girişi (tanıttığınız carinin müstahsil mi, tüccar mı? olduğu) unutulmamalıdır. ÖTV vergi tipi: Bu alanda sizden istenen, ÖTV kapsamına giren ürünlerin alım yada satım işlemlerinde geçerli olacak vergi oranını seçmenizdir. Firma ÖTV'den muaf: Bu parametrenin programlarımızda yer almasının temel amacı Satış yönetimi/ Evraklar/ Faturalar/ Açık ihraç kayıtlı mal satıģ faturası (61160) ile işlem yapan kullanıcılarımızın ÖTV kapsamına giren stoklar için giriş yaptıklarında faturadaki carinin ÖTV tutarından muaf tutulması, dolayısıyla cari muhasebe hesabına işlenecek ÖTV tutarının Diğer muhasebe kodlarındaki (92000) "Ġstisna ÖTV muhasebe kodu" alanından girilecek hesaba işlenmesini sağlamaktır. Bunun için kullanıcılarımızın öncelikle firma ÖTV'den muaf parametresini "Evet" olarak seçmeleri ve İstisna ÖTV muhasebe kodu alanına da bu tip ÖTV tutarı için çalışacak muhasebe hesap kodunun girilmesidir. Bu gereklilikler sağlandıktan sonra ilgili faturadan girilen cari, ÖTV tutarından muaf tutulacaktır. Bu durum sadece Açık ihraç kayıtlı mal satıģ faturası (61160) için geçerlidir. ÖĠV vergi tipi: Bu alanda sizden istenen, özel iletişim kapsamına giren ürünlerin alım yada satım işlemlerinde geçerli olacak vergi oranını belirtmenizdir. Daha sonrada stok tanıtım kartından ÖİV kapsamındaki stoklarınız için ÖİV alanını var olarak seçmeniz yeterlidir. Barkod/Potable PC parametreleri Bu bölümden barkod okuyucularına yönelik parametre girişleri yapılacaktır. Şimdi bu girişlerin neler olduklarını incelemeye çalışalım. Barkod okuma yolu: Series 9000 programlarından barkod ile işlem yapılması durumunda, barkod okuma yolunun neresi olduğu satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçilmelidir. Daha sonrasında da iletişim yolu, hızı, eşlik, stop bit parametrelerine girişler yapılmalıdır. Programlarımızda hafızalı barkod okuyucu tipi olarak CS-1054 el terminali ile işlem gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla ekranda gördüğünüz hafızalı barkod okuyucu tipi ve Miktar ön eki parametrelerine ilişkin detaylar da CS-1054 terminali nasıl kullanılır başlığı altında verilecektir. CS-1054 El terminali Nasıl Kullanılır? Series 9000'de CS-1054 el terminali ile işlem yapacak kullanıcılarımızın öncelikle Kur 9000 programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Başlangıç Parametreleri ekranında yer alan hafızalı barkod okuyucu tipi alanını CS-1504 olarak seçmeleri, sonrasında da bu terminale kayıtlı olan dosyalarla kurulacak iletişimin hızını ve yolunu belirlemeleri gerekmektedir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra terminaldeki dosya bilgileri uygun oldukları evraklara (sayım evrakı, ambar fişi vb.) aktarılabilecektir. CS-1054 el terminalinden okutulan stok bilgilerinin kayıtlı olduğu dosyalar (stok sayımları gibi) Ctrl+N (Dosyadan barkod oku) yardım tuşu kullanılarak stok sayım fişi, stok ambar fişi vb. evraklara otomatik olarak aktarılmaktadır. Bunun için yapılacak tek işlem stok bilgilerinin aktarılacağı evrakın hareket satırlarında CTRL+N tuşlarına basılması ve açılacak ekranda yer alan "tanımlı barkod okuyucudan transfer" butonunun tıklanmasıdır. Bu işlem sonrasında programınız otomatik olarak 52

53 terminal ile iletişime geçecek ve içerdiği bilgiyi okuyup ilgili evraka aktaracaktır. Aktarma işlemi sonrasında da ekrana "terminaldeki bilgileri sil, bilgiler kalsın" Şeklinde bir mesaj ile sunacaktır. Bu doğrultuda kullanıcılarımız terminaldeki bilgilerin silinmesini istiyor ise terminaldeki bilgileri sil seçeneğini, bilgilerin terminaldeki dosyada saklı kalmasını istiyor ise de bilgiler kalsın seçeneğini seçerek işlemlerini tamamlayacaktır. CS-1054 el terminali stokların sadece barkodlarını okumaktadır. Dolayısıyla aynı stoktan birden fazla olması durumunda bu stokların toplu olarak terminaldeki dosyaya yazdırılması mümkün olmamakta her bir stok ayrı ayrı terminalden okutulup ilgili dosyaya yazılmaktadır. Örneğin işletmenizde 250 adet gofretin bulunduğunu ve bu bilgininde terminaldeki dosyaya yazdırılacağını daha sonrada evraklara aktarılacağını düşünelim. Bu durumda ilgili barkod okuyucusunun 250 defa aynı stoku okuması gerekecektir. Bu durum hem kullanıcı açısından hem de bilgilerin doğru olarak işlenmesi açısından büyük bir karmaşaya sebep olabilmektedir. Bu doğrultuda stok miktarlarının toplu olarak işlenebilmesi için sadece miktar girişlerinin baz alınacağı ve belirli numaralara göre takibinin yapılacağı önceden oluşturulmuş şablon miktar barkodlarından yararlanılmaktadır. Yani stokların kendilerine ait barkodları haricinde bu stokların ne miktarda olduğunun girileceği şablon barkod miktarları kullanılmaktadır. Bu aşamada öncelikle sayılacak stokun barkodu, sonrasında da bu stokun miktarını gösterecek şablon barkodlar el terminalinden okutularak işlem tamamlanmaktadır. Miktarların okutulacağı barkod şablonları Code39 ile oluşturulmuş barkodlardan meydana gelmiştir. Kuruluş programının program başlangıç parametrelerine eklenen Miktar Ön eki parametresi ile de, miktar girişlerinde baz alınacak şablon barkodların dolayısıyla miktarların hangi ek ile takip edileceği belirlenecektir. Bu alana NUM ifadesi girilirse, barkodların miktarlarında NUM ile başlayan barkodlar NUM1, NUM2, NUM3, NUM4, NUM5,...NUM9, NUM10, NUM20, NUM30, NUM40...NUM90, NUM100, NUM200, NUM300,NUM400...NUM900. Dikkate alınacaktır. Şimdi sayılacak stokların miktarları ile birlikte el terminalindeki dosyaya nasıl kaydedileceğini bir örnekle açıklamaya çalışalım. Marketinizde 458 adet Y stokunun sayıldığını varsayalım. Öncelikle yapılması gereken Y stokunun barkodunun el terminalinden okutulması sonrasında da bu stokun miktarını gösterecek şablon barkod miktarlarının tek tek el terminalinden geçirilmesidir. Örneğimize göre öncelikle NUM400 ile başlayan şablon barkod miktarı okutulmalı, sonrasında NUM50 şablon barkod miktarı en sonra da NUM8 şablon barkod miktarı okutularak toplamda 458 adet Y stoku terminaldeki dosyaya işlenmelidir. Tüm stoklar bu şekilde sayılıp dosyaya kaydedildikten sonrada, bilgilerin uygun oldukları evraka aktarılması için el terminali yuvasına yerleştirilmelidir. Daha sonrada programınızın sayım evrakı, ambar fişi vb evraklarında CTRL+N tuşuna basılmalı ve açılacak ekrandaki tanımlı barkod okuyucudan transfer butonu tıklanmalıdır. Bu doğrultuda programınız, terminaldeki dosyadan önce barkodu okuyacak ve ilgili stoku bulacak, sonrada kendine atanmış yani kuruluş programından belirtilen miktar ön eki ile örneğimize göre (NUM) ile başlayan satırları bulup bu stok için atanan miktarları toplayacak ve evraka tek satır halinde yazacaktır. Yani Y stokunun miktarını 458 adet olarak tek satırda gösterecektir. Eğer hafızalı barkod okuyucusu kullanmıyor iseniz, bu alanı Yok olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 53

54 Evet, program başlangıç parametrelerinin neler olduğunu sizlere açıklamaya çalıştık. Eğer girişleriniz bitti ise, girdiğiniz parametreleri ALT+S tuşları ile kaydetmeniz gerekir Program akıģ parametreleri (091400) Bu bölümden adından da anlaşılacağı üzere, programlarınızın genel akışı ile ilgili tercih edebileceğiniz bazı parametrelerin tanımlamaları yapılacaktır. Bu parametreleri dilediğiniz zaman tekrar değiştirebilmek imkânına sahipsiniz. Program akış parametrelerine girdiğinizde, karşınıza gelecek ekranda birbiri ile ilişkili olan parametrelerin ayrı ayrı sayfalarda yer aldığını göreceksiniz. Amacımız siz kullanıcılarımızın programınıza ilişkin parametre tanımlamalarını daha çabuk seçip iş akışınıza serilik kazandırabilmenizdir. Bu amaçla ekranımızın üst bölümünde Genel parametreler Stok parametreleri Sipariş parametreleri Cari parametreleri Maliyet parametreleri Fiyat değişikliği parametreleri Seri no parametreleri Üretim parametreleri Ödeme emri parametreleri Başlıklarının yer aldığını göreceksiniz. Bu sayfalarda yer alan parametrelerle ilgili açıklamalarımıza başlamadan önce sizlere önemli gördüğümüz ve bu ekranda işinize çok yarayacağını düşündüğümüz satır arama yardım tuşu hakkında bilgi vermek istiyoruz. Önemli Not: Alt+A (Satır arama) yardım tuşu ile kullanıcılarımız bu ekran üzerinde istedikleri parametreye daha kolay ve hızlı bir şekilde ulaşıp istedikleri düzenlemeyi gerçekleştirebileceklerdir. Bunun için yapılması gereken tek işlem Alt+A tuşuna basıp aranacak kelimenin girilmesi ve istenen parametreye ulaşana kadar da ALT+A tuşlarına basılarak devam edilmesidir. Programınız arama işlemini akış parametrelerinin tüm ekranlarında yapacaktır. İmleciniz aradığınız parametre üzerinde konumlandığında, programınız ilgili satırı tarayıp kopyalayabilmenize de olanak tanımaktadır. Genel parametreler Programınızın genelini etkileyeceğini düşündüğümüz parametre düzenlemeleri bu bölümden yapılacaktır. 1-) Stok kod F10'da eldeki miktar: Stok F10 pencerelerine stok kod ve ad bilgilerinin yanı sıra kartlarda tanımlı olan birinci fiyatlar veya eldeki miktarları görüntüleyebilmek için bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden eldeki miktar seçimi yapabilirsiniz. 2-) Parti-lot F10' unda kalan miktar gösterilsin: STOK/Stok Tanıtım Kartları/Parti Lot Tanıtım Kartı ekranının, kodu alanında F10 tuşuna bastığınızda, karşınıza gelecek ekranda parti-lotların kodu, adı, bu partideki stokların kodu, adı ve açıklama kolonlarının yer aldığınız göreceksiniz. Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda F10 tuşu ile ulaşılan bu ekranda parti-lotun kalan miktarının görüntüleneceği Kalan kolonu da yer alacaktır. 3-) Cari F10' unda detay: Programlarımızın irsaliye, fatura, sipariş fişi gibi evraklarında kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız cariler için, kod girişi yapılacak alanlarda F10 tuşuna basarak tüm carilerin kod ve isimleri ile birlikte listelendiği bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bunlara ek olarak hizmet tanıtım kartı (041500) ve masraf tanıtım kartı (041600) ekranlarının hesap kodu alanında seçim yapılan yerlerde de F10 yardım tuşuna bastığınızda kod ve isimlerin dışında hesap bakiyelerine de ulaşabilirsiniz. İşte bu pencerede yer alan carilerin kod ve isimlerin dışında ana bakiyelerinin, alternatif bakiyelerinin, orijinal bakiyelerinin ve hareket sayılarının da gösterilmesini istiyor iseniz bu alanda size sunulan seçeneklerden isteğinize uygun olanını seçmeniz yeterli olacaktır. Yani ana 54

55 bakiye, alternatif bakiye, orijinal bakiye veya hareket sayısı seçeneklerinden birini seçmelisiniz. Aksi taktirde gözükmesini istemiyorsanız Gösterilmesin şıkkını seçmeniz yeterli olacaktır. 4-) Muhasebe hesap kartı F10'unda detay: Programlarımızda muhasebe kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız muhasebe hesapları için, kod girişi yapılacak alanlarda F10 tuşuna basarak tüm muhasebe hesaplarının kod ve isimleri ile birlikte listelendiği bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. İşte bu pencerede yer alan muhasebe hesaplarının kod ve isimlerinin dışında, kullanıcılar istekleri doğrultusunda muhasebe hesaplarının ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre sadece çalışan hesaplarının bakiyelerinin yada tüm hesaplarının bakiyelerinin gösterilmesini sağlayabilirler. Bunun yanı sıra muhasebe hesaplarının hareket sayılarını da izleyebilirler. Bunun için yapılacak tek işlem bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden, Gösterilmesin, ana bakiye (Çalışan hesaplar), alternatif bakiye (Çalışan hesaplar), orijinal bakiye (Çalışan hesaplar), ana bakiye (Tüm hesaplar), alternatif bakiye (Tüm hesaplar) orijinal bakiye (Tüm hesaplar) ve hareket sayısı seçeneklerinden uygun olanının seçilmesidir. 5-) DemirbaĢ kartı F10'da eldeki miktar: Demirbaş F10 pencerelerine demirbaş kod ve ad bilgilerinin yanı sıra eldeki miktarlarını görüntüleyebilmek için bu alana karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. 6-) SatıĢ faturalarında otomatik yuvarlama türü: Bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak 4 seçenekli bir pencereye ulaşacaksınız. Yuvarlama türlerini içeren bu pencereden, faturalarda yekûna otomatik olarak uygulanacak yuvarlama türünü seçmeniz beklenmektedir. Yuvarlama türleri aşağıda açıklanmıştır; Yuvarlama Yapma: Bu seçeneği seçtiğinizde, her hangi bir yuvarlama hesabı yapılmayacaktır. Yakınına Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekûnu aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak en yakın tam sayıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekününde yer alacaktır. 1,355,240 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekününde yer alacaktır. Yukarı Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekûnu aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak yukarı yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekununda yer alacaktır. Aşağı Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekunu bir sonraki parametrede vereceğiniz yuvarlama miktarını dikkate alarak aşağıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekûnunda yer alacaktır. 7-) SatıĢ fat. Otomatik yuvarlama miktarı: Faturalarda otomatik olarak yuvarlama yapılmasını istiyorsanız, ilgili yuvarlama miktarını bu alana girmelisiniz. Yuvarlamanın ne şekilde olacağını ise bir üst satırdaki parametre ile belirleyeceksiniz. 8-) AlıĢ faturalarında otomatik yuvarlama türü: Bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak 4 seçenekli bir pencereye ulaşacaksınız. Yuvarlama türlerini içeren bu pencereden, alış faturalarında yekuna otomatik olarak uygulanacak yuvarlama türünü seçmeniz beklenmektedir. Yuvarlama türleri aşağıda açıklanmıştır; 55

56 Yuvarlama Yapma: Bu seçeneği seçtiğinizde, her hangi bir yuvarlama hesabı yapılmayacaktır. Yakınına Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekûnu aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak en yakın tam sayıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekûnunda yer alacaktır. 1,355,240 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekununda yer alacaktır. Yukarı Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekûnu aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak yukarı yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekununda yer alacaktır. SatıĢ Faturalarında Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekûnu aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak aşağıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekununda yer alacaktır. 9-) AlıĢ faturalarında otomatik yuvarlama miktarı: Alış Faturalarında otomatik olarak yuvarlama yapılmasını istiyorsanız, ilgili yuvarlama miktarını bu alana girmelisiniz. Yuvarlamanın ne şekilde olacağınız ise bir üst satırdaki parametre ile belirleyeceksiniz. 10-) Faturalarda belge no kontrolü yapılsın: Bildiğiniz gibi evrak giriş programlarının tümünde evrak no, tarih, belge no, belge tarihi vb. ortak alanlar vardır. Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, program faturaların belge numaralarını kontrol eder. Örneğin fatura girişleri sırasında girilen belge numarası daha önce de girilmiş ise (tabii ki aynı cariye), program sizi bu belge no önceden girilmiş mesajıyla uyarır. 11-) Ġrsaliyelerde belge no kontrolü yapılsın: Bu parametre sayesinde kullanıcılarımız aynı cari için aynı belge numarasına sahip irsaliye düzenleyebilmeleri mümkün olamayacaktır. Bunun için bu parametre "Evet" olarak işaretlenmelidir. Bu kontrol sonrasında programınız aynı belge numarasıyla aynı cari için irsaliye girişi yapmak istediğinizde sizi "Bu belge no önceden girilmiģ" mesajı ile uyaracaktır. 12-) Döviz kurları girilmediyse evrak giriģlerinde uyar: Hareketlerini ana döviz haricinde, alternatif döviz cinsine göre takip eden firmaların, bu döviz cinsine ait günlük kurları düzenli olarak girmesi gerekmektedir. Günlük kurların girilmemesi durumunda programınızın evrak girişlerinde sizi uyarması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu durumda programınız sizi; Mesajı ile uyaracaktır. Bugünün döviz kurları girilmemiģ. Evrak son girilen kurdan hesaplanacak! 13-) Kilitli evraka giriģte uyar: Programlarımızda Ctrl+L tuşları ile evrak kilitleme fonksiyonu vardır. Kilitli evraklar üzerinde kullanıcılar hiç bir işlem yapamaz. Kilitli evrakların açılışı ise Ctrl+A tuşları ile yapılır. Yalnız bu fonksiyonları kullanabilmek için supervisor şifresini bilmek gerekir. Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, kilitli olan bir evraka girildiğinde, bu evrak kilitlidir şeklinde bir uyarı mesajı alırsınız. Bu uyarı mesajı istenmiyorsa parametre (X) hayır seçilmelidir. 56

57 15-) Adres kartında otomatik uzaklık artırımı aktif: Dağıtıcı firmanızın olduğunu ve buna bağlı olarak plasiyerlerinizin de rotasını belirleyeceğinizi düşünelim. Bu konuda size carilerinizin adres kartından girilen yön ve uzaklık kodları yardımcı olacaktır. Çünkü aynı yönde olan carileriniz için programınız uzaklık kodlarını otomatik olarak belirleyecektir. Bunu bir örnekle açıklayalım: A ve B carilerinin ikisinin de Kadıköy yönünde olduğunu varsayarsak; yön alanına KDKY girişini yaptıktan sonra uzaklık kodu olarak da size yakınlığını (konumunu) baz alarak yakın olan A carisine 1, B carisini için de 2 girişlerini yapalım. A - B Belli bir zaman sonra KDKY yönünde üçüncü yani yeni bir C carimiz olursa ve konumu da A ve B carilerinin arasında bir konumda ise, bu durumda C carisine 2 uzaklık kodunu vermeliyiz. Bu parametreyi evet olarak seçtiğimiz durumda program bize Aynı yönde daha büyük uzaklık koduna sahip adresler var. Ġlgili adreslerin uzaklık kodları arttırılsın mı? şeklinde soracaktır. Yanıtımızın evet olması durumunda B carisinin uzaklık kodu artacak yani 3 olacaktır ve C carisinin de uzaklık kodu belirlediğiniz gibi 2 olacaktır. A - C - B Bu parametre aracılığıyla diğer müşterilerinizin (carilerinizin) uzaklık kodunu değiştirmek zorunda kalmadan araya bir cari eklense de otomatik olarak yön ve uzaklıkları doğu şekilde belirlenmiş olacaktır. 16-) G Ġle girilebilecek maksimum ödeme günü: Evrakların ödeme planı alanlarına G harfi ve gün sayısından oluşan (örneğin G30 gibi) ödeme planı girişi yapabiliyorsunuz. Eğer manüel olarak girilen ödeme planı gün sayısına bir sınırlama getirmek istiyorsanız, bu alana G ile girilebilecek maksimum gün sayısını girebilirsiniz. 17-) Personel programı dıģında ücret bilgileri gözükmesin: Personel programının haricindeki diğer programlarda (örneğin FİNANS Yönetiminde) personel tanıtım kartının ücretler butonuna ulaşılmasını engellemek istiyorsanız bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 18-) Evrak çağırmada açıklama taģıma: Programlarımızın, sipariş, irsaliye, satın alma talep, irsaliyeli fatura vb. evrakları üzerinde CTRL+Q tuşlarına basılarak bu evraklara özel olacak açıklama girişleri yapılmaktadır. Eğer ki kullanıcılarımız bu evrakları başka bir evraka çağırmak istediklerinde açıklamalarının da beraberinde taşınmasını istiyor iseler bu parametrede sunulacak Sipariş...> İrsaliye Sipariş...> Fatura İrsaliye...> Fatura Satın alma talep...> Sipariş Seçeneklerinden kendilerine uygun olanlarını seçmeleri yeterli olacaktır. Örneğin bu alandan SipariĢ->Ġrsaliye parametresini seçtiğimizi düşünelim. Sipariş evrakına da <CTRL+Q> yardım tuşu ile açıklamalar girelim. Daha sonra bu siparişi İrsaliye evrakına gerekli yardım tuşu ile (F8 ya da F9 gibi) çağıralım. İrsaliye evrakı üzerinde CTRL+Q tuşuna bastığımızda, sipariş evrakından girilen açıklamaların bu evraka taşındığını göreceksiniz. Aynı şekilde SipariĢ->Fatura, irsaliye-> Fatura ve Satın alma talep...> SipariĢ parametrelerini de seçmiş olursanız, ilgili evraklara ait açıklamalarda çağrıldıkları evraka otomatik olarak aktarılacaktır. 19-) Varsayılan takvim kodu: Bu parametre MRPII programımız için geçerlidir. Vardiya sistemine göre çalışan firmalar öncelikle vardiyalarını ve bu vardiyalara ilişkin çalışma takvimlerini İşyeri Tanıtım/Takvim Tanıtım Kartı ve Vardiya Tanıtım Kartı bölümünden tanımlamaları daha sonrada Takvimli Vardiya Takip Formu ile ilişkilendirmeleri gerekmektedir. İşte bu alanda sizden istenen işletmenizde baz alınacak vardiya takviminin hangisi olduğunu seçmenizdir. 57

58 21-) Hizmet faturasına satıģ sözleģmesi çağırmada onay kontrolü: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, hizmet satış sözleşmesi girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; -Kuruluş programından yapılan düzenlemeye göre- onay verilmeden hizmet satış sözleşmeleri hizmet faturalarına çağrılamaz demektir. Bu opsiyon evet konumunda iken hizmet satış sözleşmelerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde hizmet faturalarına herhangi bir kayıt gelmeyecektir. Bu parametre aktif hale geçirildiği halde, hizmet satış sözleşmelerinin hizmet faturalarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili sözleşmelere gidilerek bu sözleşmelere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sözleşme Onaylama tuşu ile yapılır. Satır bazında hizmet satış sözleşmesi onaylama ise Ctrl+W tuşları ile yapılmaktadır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde satış sözleşmesi onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. Tanımlı diğer kullanıcılara satış sözleşmesi onay yetkisi verebilmek için, Kuruluş programının Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları programına girilmeli ve hizmet satış sözleşmelerinin onay yetkisi verilecek kullanıcının bulunduğu satırda iken Genel Hak Tanımlamaları butonuna basılmalıdır. Ekrana gelecek pencerenin "Hizmet satış sözleşmesi onayı verebilir" satırı -evet- olarak işaretlenmelidir. 22-) Masraf faturasına alıģ sözleģmesi çağırmada onay kontrolü: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, hizmet alış sözleşmesi girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; -Kuruluş programından yapılan düzenlemeye göre- onay verilmeden hizmet alış sözleşmeleri masraf faturalarına çağrılamaz demektir. Bu opsiyon evet konumunda iken hizmet alış sözleşmelerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde masraf faturalarına herhangi bir kayıt gelmeyecektir. Bu parametre aktif hale geçirildiği halde, hizmet alış sözleşmelerinin masraf faturalarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili sözleşmelere gidilerek bu sözleşmelere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sözleşme Onaylama tuşu ile yapılır. Satır bazında hizmet alış sözleşmesi onaylama ise Ctrl+W tuşları ile yapılmaktadır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde alış sözleşmesi onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. Tanımlı diğer kullanıcılara alış sözleşmesi onay yetkisi verebilmek için, Kuruluş programının Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları programına girilmeli ve hizmet alış sözleşmelerinin onay yetkisi verilecek kullanıcının bulunduğu satırda iken Genel Hak Tanımlamaları butonuna basılmalıdır. Ekrana gelecek pencerenin "Hizmet alış sözleşmesi onayı verebilir" satırı -evet- olarak işaretlenmelidir. 24-) Personel modülünde tatil takvimi kullanımı aktif: V12 serisi programlarımızda kullanıcılarımız, personellerinin puantajlarını hesaplarken içinde bulundukları aya ait çalışma ve hafta sonu tatil günlerini hesaplayarak kazanç tablosuna otomatik olarak yazdırabilmektedirler. Bunun için personel toplu puantaj işlemleri (112200) ekranında ki Varsayılan çalıģma günleri başlıklı butona basmaları yeterlidir. Bu işlem sonrasında ekranın Normal ve H.Tatili alanlarına gün sayısı otomatik olarak yansımaktadır. Programlarımızda cumartesi günleri çalışma günü olarak kabul edilmekte olup hesaplamalarda bu doğrultuda olmaktadır. Örneğin Nisan 2006 ayına ait çalışma günü 25 gün hafta tatili de 5 gün olarak hesaplanacaktır. Bunun yanı sıra kullanıcılarımız çalıştıkları yıl içindeki dini ve resmi tatil günlerinin de puantaj ekranında ki hesaplamalara dahil edilmesini sağlayabileceklerdir. Yalnız bu işlem için öncelikle Kuruluş programının Sistem/Genel tanımlar menüsünde yer alan Yıllık tatil takvimi (092121) ekranından çalıştıkları yıl için resmi ve dini tatil günlerine ait takvimleri oluşturmaları gerekmektedir. Daha sonrada bu takvimin puantaj ekranında kullanılabilmesi için bu parametreyi evet olarak işaretlemeleri gerekecektir. Aksi taktirde tanımlanan takvimin herhangi bir geçerliliği olmayacaktır. Böylece Varsayılan çalışma günleri hesaplanırken takvim ekranındaki resmi ve dini tatil gün sayıları da hesaplanacaktır. Örneğin Mayıs 2006 ayına ait hesaplama 19 Mayıs resmi tatilinden dolayı şu şekilde olacaktır. Normal çalışma günü 26 hafta sonu tatili 4 gün. Dolayısıyla bu parametre ile amacımız personeller için puantaj hesaplaması yaparken toplu puantaj ekranında ki normal ve hafta tatili gün sayısı hesaplamalarında oluşturulan takvimlerde ki tatil günlerinin de dikkate alınıp alınmayacağını belirlemektir. Bu parametre evet olarak işaretlenirse toplu puantaj ekranının alt bölümünde takvim başlıklı buton yerini alacaktır. 25-) ATIK satıģ evrağında miktar kontrolü yapılsın: Bu parametre ile amacımız kullanıcılarımızın demirbaş satış evrakı düzenlerken ellerinde bulunan demirbaş miktarından daha fazla demirbaş çıkışı yapmalarını önlemektir. Bu amaçla bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlemelidir. Böylece Sabit kıymet yönetim programınız, elinizde bulunan demirbaş miktarı ile satış 58

59 evrakına girmiş olduğunuz miktarı karşılaştırılacak ve fazla miktar girmeniz durumunda sizi eldeki miktar çıkıģı karģılamıyor mesajı ile bilgilendirip en fazla ne miktarda çıkış yapabileceğiniz bilgisini miktar alanına otomatik aktaracaktır. 26-Raporlama amaçlı depo seçimlerinde depo hakkı kontrol edilmesin: Bu parametre ile amacımız depo kısıtlaması yapılan kullanıcıların sadece ve sadece depo seçiminin yapıldığı rapor ekranlarında kısıtlı olan depoları seçebilmelerine ve durumlarını izleyebilmelerine imkân vermektir. Örneğin X ve Y kullanıcılarınız için Kullanıcı hak tanımlama (501300) programının Kayıt kullanım hakları ekranından ġube deponuz için, kullanım hakkını kısıtladığınızı düşünelim. Bu durumda ilgili kullanıcılar fatura, irsaliye, sipariş vb. evraklarda işlem yaparken ilgili depoyu seçtiklerinde yetkili olmadıkları bilgisi ile karşılaşacaklardır. Aynı şekilde rapor ekranlarının depo seçiminin yapıldığı alanlarda da kısıtlı oldukları depoları görüp seçebilmeleri mümkün olmayacaktır. İşte bu parametre sayesinde depo kısıtlaması olan kullanıcılarınız için sadece rapor ekranlarında ilgili depoları seçmelerini sağlayabileceksiniz. Bunun için yapılacak tek işlem bu parametrenin başında yer alan kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesidir. 27-Evrak basılınca kilitlensin: Bu parametre ile amacımız, sipariş, irsaliye fatura vb. evrakların ALT+K (Yazıcıya dök) tuşları ile dökümü alındıktan hemen sonra otomatik olarak kilitlenmesidir. Dolayısıyla dökülen evraklara kullanıcıların müdahale etmelerinin engellenmesidir. Bunun için yapılacak tek işlem bu parametrenin başında ki kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesidir. Kilitli olan evraklar sadece SRV'nin CTRL+A tuşlarına basıp şifre girmesi ile açılabilmektedir. 28-Talep fiģine bağlı sipariģ varsa düzeltme yapılamasın: Programlarımızda satınalma talepleriniz doğrultusunda sipariş fişlerinizi oluşturabilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken tek işlem sipariş fişinin hareket satırlarında iken Shift+F8 (Satınalma talep fiģi çağır) tuşuna basmanız ve karşınıza gelecek ekrandan istediğiniz talep satırını sipariş fişine aktarıp kaydetmenizdir. İlgili talep evrakları üzerinde yani sipariş fişi düzenlenen talep evraklarında herhangi bir değişiklik yapılmasını istemiyor iseniz, bu parametreyi (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece program düzeltme yapmak istendiğinde Talep fiģine bağlı sipariģ var; düzeltme yapamazsınız mesajı ile kullanıcıyı bilgilendirecektir. 29-) Evraklarda cari hareket tipi kontrol edilmesin: V12 serisi programlarımızda tanımladığınız her cari ile gerçekleştireceğiniz hareketin tipini belirleyebilmeniz ve bu hareketler dışında işlem yapılmasını engelleyebilmeniz mümkündür. Bunun için yapılacak tek işlem cari tanıtım kartının "Hareket tipi" alanından carileriniz için uygun olacak hareket tipini belirtmenizdir. Örneğin bu alandaki seçiminizin Mal ve hizmet sadece satılır olması durumunda ilgili carilerle sadece satış hareketi gerçekleştirilecek dolayısıyla alış irsaliyesi ya da alış faturası düzenlenemeyecektir. Aynı şekilde bu alandaki seçiminizin Mal ve hizmet sadece alınır olması durumunda sadece alış işlemleri yapılacak bu durumda da satış irsaliyesi ve satış faturası düzenlenemeyecektir. Carilerinizle gerçekleştireceğiniz hareketlerde böyle bir kontrolün göz ardı edilmesini istiyorsanız bu parametreyi (Evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Aksi durumda programınız cari hareketlerini hareket tipi seçiminize bağlı olarak yapacaktır. 30-) Evraktan XML export iģleminde kayıt baģlık alanları da gönderilsin: V12 serisi programlarımızda irsaliye fatura, muhasebe fişi vb. evrakların XML formatında saklanabilmesi mümkündür. Bunun için yapılacak tek işlem evrakların üst bölümünde yer alan Evrak XML export butonuna basılması ve evrak bilgilerinin programın sunacağı dosya ile saklanmasıdır. Bu dosyada kullanıcılarımız isterlerse evrak içinde ALT+G tuşlarına basılarak ulaşılan genel kayıt yapısı bilgilerinin de saklanmasını sağlayabilirler. Yani evrakın kayıt numarasını, hangi kullanıcı tarafından hangi tarihte yaratıldığını, hangi kullanıcı tarafından hangi tarihte değiştirildiği gibi her evraka özel olan birçok bilgiyi XML dosyasında kayıt altına alabilirler. Bunun için bu parametrenin (evet) olarak işaretlemesi yeterli olacaktır. Aksi durumda kayıt yapısı bilgileri ilgili dosyada yer alamayacaktır. 33-) Ġade faturalarında sıfır fiyatlı üründe (Devam et, Uyar ve devam et, Uyar ve durdur): Bu parametre ile amacımız iade faturalarında sıfır fiyatlı ürün girişi yapılmış ise programın bu satırlara yönelik kullanıcılarımızı istedikleri şekilde uyarmasını sağlamaktır. Bu parametre 59

60 Devam et olarak seçilirse, program herhangi bir uyarıda bulunmadan işlemine devam edecektir. Uyar ve devam et olarak seçilirse, program öncelikle sıfır fiyatlı ürün satırları için uyarıda bulunacak sonrasında da işleme devam edilmesine izin verecektir. Uyar ve iģlemi durdur olarak seçilirse, program sıfır fiyatlı ürün satırları için uyarısını verecek hemen sonrasında da işleme devam edilmesine engel olacaktır. 35-) Evrak çağırmada yardımcı tablo taģıma: Programlarımızın; sipariş, irsaliye, satın alma talep fişi, fatura vb. evrakları üzerinde Alt+G (Kayıt Hikayesi) ve sonrasında Alt+D (Yardımcı Tablo) tuşlarına basılarak bu evraklara özel olacak ilave giriş alanları yaratılmaktadır. Mesela sipariş evrakındayken keşke şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebiliyorsunuz. Bunun için de Alan Adı ve Alan Tipi alanlarından gereken tanımları yapmanız ve bu alanlara karşılık gelecek değerleri girmeniz yeterli olacaktır. Programlarımızda yapılan düzenleme ile örneğin sipariş evrakında tanımlanan yardımcı tablo alanlarına ait değerlerin, siparişlerin aktarıldığı irsaliye ve fatura evrakına aynen taşınması gerçekleştirilebilecektir. Aynı şekilde satın alma talep fişinden tanımlanan yardımcı tablo alanlarına ait değerler de sipariş fişine aktarılabilecektir. Bunun için programlarımızda aranan tek şart, birbiri içine aktarılacak evraklarda tanımlanan alan adı ve alan tiplerinin birebir aynı olmasıdır. Örneğin sipariş fişi içinde Alan adı olarak X, değer olarak da 10 tanımlaması yapıldığını düşünelim. Bu 10 değerinin sipariş fişinin aktarıldığı irsaliye evrakına aynen taşınması isteniyor ise X alanı öncelikle irsaliye evrakında da aynen tanımlanmış olmalıdır. Bu gereklilikler sağlandıktan sonra Evrak çağırmada yardımcı tablo taģıma parametresinde sunulacak Sipariş-> İrsaliye Sipariş-> Fatura Satın alma talep-> Sipariş Proforma sipariş-> Sipariş Seçeneklerinden çalışmalarınıza uygun olanlarını seçmeniz yeterli olacaktır. Stok parametreleri 1-) Eksiye düģüren stok hareketinde ve 2-) Eksi stok çıkıģında her satırda uyarı verilsin: İrsaliye fatura vb evraklar ile stok çıkışı yaparken, bu stokların depolarınızda ki miktarlarının eksi olması durumunda programın giriş sırasında sizi sadece uyarmasını, herhangi bir uyarıda bulunmadan işleminize devam edebilmenizi yada önce uyarıp sonrada işleminize engel olmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen bölümden amacınıza uygun olacak parametreyi seçmelisiniz. Bu parametrenin Uyar ve devam et, Uyar ve iģlemi durdur olarak seçilmesi durumunda ilgili stokları evrakınıza girdiğiniz anda programınız sizi Depoda -100 adet X stoku var Şeklinde uyaracak seçiminize bağlı olarak da girişinizi ya engelleyecektir yada devam etmenizi sağlayacaktır. Bu alan Devam et şeklinde seçilirse herhangi bir uyarı ile karşılaşılmayacaktır. Bu uyarı sadece giriş sırasında bir kere karşınıza gelecektir. Eğer ilgili evrak üzerinde eksi olan stokların bulunduğu satırlara her geldiğinizde programın sizi sürekli olarak uyarmasını istiyor iseniz, bu parametre ile birlikte bir sonraki parametremiz olan Eksi stok çıkıģında her satırda uyarı verilsin parametresini de evet olarak işaretlemelisiniz. 3-) Stok çıkıģında minimum seviye uyarısı: Stok tanıtım kartlarının detaylar penceresinden her bir stokunuz için minimum, sipariş ve hedef seviye miktarlarını girebilmeniz ve stok hareketlerinizi bu miktarlar doğrultusunda düzenleyebilmeniz mümkündür. İrsaliye ve fatura gibi evraklarla stok çıkışı 60

61 yaparken, ilgili stokların tanıtım kartından girdiğiniz hedef seviye miktarından fazla stok çıkışı yaptığınızda, programınız sizi uyarması için bu parametre karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Böylece programınız sizi, bu hareketle stok seviyesi hedef seviyenin altına iniyor Mesajı ile uyaracaktır. Dolayısıyla ilgili stokların depodaki kalan miktarları ile evraktan girilen miktarlarının toplamı, stok tanıtım kartlarından girilen hedef seviye miktarlarına eşit veya küçük olması gerekmektedir. 4-) Stok giriģte hedef seviye uyarısı: İrsaliye ve fatura gibi evraklarla stok girişi yaparken, ilgili stokların tanıtım kartından girdiğiniz hedef seviye miktarından fazla stok girişi yaptığınızda, programınızın sizi uyarması bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir Böylece programınız sizi, Bu hareketle stok seviyesi hedef seviyenin üzerine çıkıyor Mesajı ile uyaracaktır. Dolayısıyla ilgili stokların depodaki kalan miktarları ile evraktan girilen miktarlarının toplamı, stok tanıtım kartlarından girilen hedef seviye miktarlarına eşit veya küçük olması gerekmektedir. 5-) Farklı ana sağlayıcıda uyar: Stok Tanıtım Kartından her bir stokunuzun temin edileceği ana sağlayıcı (satıcı firma) kodları da girilebilmektedir. Eğer stoklarınız için ana sağlayıcı kodları girdiyseniz, bu stoklardan ana sağlayıcının haricinde başka bir firmaya sipariş verilmesi durumunda programınızın sizi uyarmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Herhangi bir uyarı almak istemiyorsanız seçiminiz (X) hayır olmalıdır. 6-) Vergisiz stoklar uyarılsın: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, stok tanıtım kartından vergi oranı girilmeyen stoklar için alış veya satış faturaları girilirken, hareket satırında (stok kodu girildikten sonra) program sizi dikkat vergisiz stok mesajıyla uyaracaktır. Parametre (X) hayır olarak işaretlendiğinde ise, vergisiz stoklar için herhangi bir uyarı mesajı verilmez. 7-) Mamulü ürüne taģı: Üretim Yönetim Paketimizi kullanan bir firmaysanız, ürünlerinizi programa tanıtmak için 2 aşamalı bir süreçten geçmek gerektiğini biliyorsunuz demektir. Bunlardan ilki, hammaddeden ürüne kadar olan tüm stokların, stok kartlarının açılmasıdır. Ürün tanımlamalarında ikinci aşamaysa, stok kartı açılan ürün için bir de ürün tanıtım kartı açılmasıdır. İşte bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz durumunda, ürün tanımlamalarının 2. aşamasını ortadan kaldırmış oluyorsunuz. Yani mamulü ürüne taşı parametresi -evet- olarak seçildiğinde, stok kartı açılan ürün için, ürün tanıtım kartı da otomatik olarak açılmış olacaktır. Yalnız bunun için; stok kartından o ürün için seçilecek stok cinsi -mamul- olmalıdır. 8-) Stok çıkıģında parti kodları otomatik düģülsün: Stok giriş-çıkışlarını parti veya parti+lot bazında takip eden firmalar, satışların parti kodlarından otomatik olarak düşülmesini sağlayabilirler. Örneğin X stokundan 2 gün ara ile A partisi-100 birim, B partisi-200 birim şeklinde giriş yapılmış. Üçüncü gün 150 birim satış yapılması gerekiyor. Eğer bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, 150 birimlik satışın 100 birimi A partisinden, 50 birimi de B partisinden (yani FIFO'ya göre) otomatik olarak düşülür. Bu çıkış işlemi parti+lot kartı ekrana gelmeden otomatik olarak yapılır. Parametre (X) hayır olarak işaretlenirse, çıkış işlemi için parti kodlarını manüel olarak girmeniz gerekir. 9-) Stoklarda mutlak muhasebe grup kodu kullanılacak: Bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, stok tanıtım kartı girişleri esnasında, ALT+M-Tanıtım Kodları penceresinden muhasebe grup kodu girişi yapılmamış ise, o stok kartının kaydına izin verilmeyecektir. Başka bir ifadeyle muhasebe grup kodu girilmeyen hiç bir stok kartı kaydedilemeyecektir. 61

62 10-) Stok çıkıģında eģdeğerler kullanılsın? Depolarınızdaki stokların siparişleri karşılamaya yetmediği durumlarda, bu stokların muadillerinin (eşdeğerlerinin) otomatik olarak devreye girmesini, yani sipariş alınan stokun yerine eşdeğer stokların çıkılmasını istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 11-) Ġrsaliyelerde birim fiyat ve tutar gizlensin? Bu parametre parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, alış ve satış irsaliyelerine otomatik olarak gelen birim fiyatlar gizlenecek, başka bir ifade ile irsaliye girişlerini yapan kullanıcı bu fiyatları göremeyecektir. 12-) Açık faturalarda ödeme planı seçilmesi zorunlu: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, açık alış ve satış faturalarının ödeme planı alanında Kuruluş programından tanımlanmış ödeme planlarından bir tanesinin seçilmesi zorunlu hale getirilir. Başka bir ifade ile fatura girişlerini yapan kullanıcı ödeme planı alanına tanımlanmış ödeme planlarının haricinde bir giriş yapamaz, bu alanı boş geçemez. 13-) Açık faturalarda ödeme planı peģin geçilemesin? Faturalarda ödeme planı alanına kullanıcı herhangi bir giriş yapmazsa otomatik olarak peşin ibaresi gelmektedir. Bu açık faturalarda da aynıdır. Eğer açık alış ve satış faturalarında ödeme planının peşin olarak geçilmesini engellemek, başka bir ifade ile ödeme planı girişini zorunlu hale getirmek istiyorsanız bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 14-) Otomatik hesaplanan ödeme planı değiģtirilemesin: Stoklarınızın her bir fiyatına ait ödeme planlarını formül ile otomatik olarak hesaplatabilirsiniz (Bkz. Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri/Ödeme Planı Formül Parametreleri). Eğer böyle bir uygulamanız varsa, yani stoklarınızın ödeme planları sipariş fişi, irsaliye ve fatura evraklarına otomatik olarak geliyorsa, kullanıcıların otomatik olarak gelen bu ödeme planlarını değiştirmelerini engelleyebilirsiniz. Bunun için bu parametre karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Parametre -hayırolarak bırakıldığında formülle hesaplanan ödeme planlarını kullanıcılar değiştirebilirler. 15-) Satın almalarda ödeme planı mutlak satıcı kartlarından alınacak: Stok alımlarınıza ilişkin yapılacak ödemelerin mutlak satıcı tanıtım kartından tanımlanan ödeme planına göre yapılmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 16-) SatıĢlarda ödeme planı mutlak müģteri kartlarından alınacak: Aynı şekilde müşterilerinize yaptığınız satışlarda ödemenin mutlak cari tanıtım kartından tanımlanan ödeme planına göre yapılmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlemelidir. 17-) Maks. irs.-fat. Süresi (Gün): Hepinizin bildiği gibi, irsaliyelerin kanunen 10 gün içinde faturalaştırılma zorunluluğu vardır. Bu alana, firmanızda irsaliyelerin maksimum kaç gün içinde faturalaştırılacağı (sizin firmanızda irsaliyelerin 5 gün içinde faturası kesiliyor olabilir) girilecektir. Bu gün sayısı girildikten sonra, fatura kesilirken, girdiğiniz gün kadar geriye dönülecek ve faturası kesilmemiş olan irsaliyeler ekranınıza getirilecektir. Yani bu alana 5 rakamını girerseniz, içinde bulunduğunuz tarihten itibaren 5 gün geriye dönülerek irsaliyeler taranacak ve faturası kesilmemiş irsaliyeler ekrana getirilecektir. Program akış parametrelerine böyle bir alanı koymaktaki amacımız, sizin maksimum hız ile irsaliyelerinize ulaşmanızı sağlamak içindir. Çünkü böyle bir alan olmasa idi, programınız dönem başından itibaren ilgili cariye kesilen bütün irsaliyeleri tarayacak, bu da doğal olarak belirli bir zaman kaybı doğuracaktı. Oysaki bu alana gün girişi yaparak, dönem başından itibaren -belki de gereksiz olan- bir tarama işlemini engellemiş olacaksınız. Evet, açıklamalarımızı da dikkate alarak, maksimum irsaliye-fatura süresini gün bazında bu alana giriniz. 18-) Asgari satıģ fiyat kodu: Programlarımızda stoklarınız için birden fazla satış fiyatı tanımlayabilmeniz mümkündür. Bu tanımlamalar ise programınızın Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri bölümünden yapılmaktadır. Daha sonra ise her stok için tanıtım kartlarından bu fiyat tanımlamalarına karşılık gelen satış fiyatları girilmektedir. İşte bu alanda sizden 62

63 istenen, stoklarınızın asgari satış fiyatı olarak, hangi fiyat koduna karşılık gelen satış fiyatının baz alınacağını belirtmenizdir. Böylece stoklarınızın ilgili fiyatın altında satılabilmesi engellenecektir. Örneğin X stokunuzun 1. Satış Fiyatı 2 TL 2. Satış Fiyatının 4 TL 3. Satış Fiyatının 4,5 TL Olduğunu düşünelim. Bu alana 2. Satış fiyatının kodu girilirse, stoklarınız bu fiyat kodu için belirlenen satış fiyatının altında satılabilmesi yani 4 TL'den düşük bir fiyata satılması engellenecek ve programınız sizi X kodlu stokun satıģ fiyatı asgari fiyatın altında! Mesajı ile uyaracaktır. Stoklarınızın satış fiyatlarına yönelik böyle bir engellemenin olmasını istemiyor iseniz, bu parametreyi boş bırakmanız yeterli olacaktır. 19-) Hareketin miktarı girilen birimden görüntülensin: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, stok hareketleri hangi birim bazında girildi ise, evraklarda ana birime çevrilmeden o birim bazında görüntülenir. Parametre (X) hayır olarak bırakıldığında ise, ana birim haricinde hangi birimde giriş yapılırsa yapılsın girilen miktar ana birime çevrilir ve evrakta da ana birim cinsinden görüntülenir. 20-) Satın alma Ģartından brüt fiyat ve ıskonto gelsin: Satın alma şartı girilen stoklar için evraklara direkt olarak satın alma şartındaki brüt fiyatların gelmesini istiyorsanız bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Parametre (X) hayır olduğunda evraklara satın alma şartındaki net fiyatlar gelecektir. 21-) Ana cariye bağlı satıģ Ģartından brüt fiyat ve ıskonto gelsin: Programlarımızda ana cari için düzenlenen satış şartı evraklarındaki stok brüt fiyatlarının bu cariye bağlı alt cariler için fatura düzenlendiğinde ilgili faturanın birim fiyatı alanına otomatik olarak gelmesini sağlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra satış şartı evrakından stoklar için ıskonto ve masraf girişleri yapılmış ise bu tutarlarda fatura evrakına otomatik olarak yansıyacaktır. Tüm bu işlemler için öncelikle yapılması gereken; bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) işaretlenmesi ve satış şartı düzenlenen stokların tanıtım kartlarında satış fiyatlarının (0) olması gerekir. Aksi durumda fatura düzenlendiğinde stokların birim fiyatı olarak satış şartı evrakından girilen fiyatları yerine tanıtım kartından girilen fiyatları dikkate alınır. 22-) SatıĢ Ģartından brüt fiyat ve ıskonto gelsin: Satış şartı girilen stoklar için evraklara direkt olarak satış şartındaki brüt fiyatların gelmesini istiyorsanız bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Parametre (X) hayır olduğunda evraklara satış şartındaki net fiyatlar gelecektir. 23-) Cari fiyat kodundan gelen fiyat değiģtirilmesin: Stok hareket evraklarına cari hesap tanıtım kartlarının ALT+T Detaylar penceresinden girilen fiyat kodları ile istenilen fiyatlar cariye bağlı olarak otomatik olarak getirilebilmektedir (Bkz. Satın alma/satış Yönetimi/Cari Tanıtım Kartı/Detaylar Penceresi/Fiyat Kodu Alanı). Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, evraka otomatik olarak gelen cari fiyat kodunun manüel olarak değiştirilmesine izin verilmeyecektir. 24-) Stok kodu tanımlı barkod olamaz: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, stok kodları ile barkodlar arasında bir kontrol yapılacak ve herhangi bir stokun barkodu ile yeni bir stok kartı girilemeyecektir. Örneğin stoklarınızın barkodlarından biri kodu ile kayıtlı bulunuyor ve yeni bir stok kartı açacaksınız. Yeni açılacak stok için stok kodu alanına kodunu girip kartı kaydetmeye çalıştığınız anda, program size aynı kodda barkod mevcut şeklinde bir uyarı mesajı verecek ve bu kartın kaydına izin vermeyecektir. Parametre (X) hayır olarak işaretli ise bu şekilde bir kontrol yapılmayacaktır. 63

64 25-) Stok evrakına sipariģ çağırmada ve kayıtta sipariģ miktarı kontrol edilsin: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, irsaliye veya fatura evraklarına sipariş çağırılırken, sipariş miktarı eldeki miktardan fazla ise bir uyarı mesajı verilecek ve sipariş miktarı mevcut miktara çekilecektir. Bunun yanı sıra programınız F6,F7,F8 veya F9 tuşlarından uygun olanını kullanarak çıkış irsaliyesi yada çıkış faturasına çağırdığınız sipariş evrakındaki stok miktarlarını, evrak kaydedilirken ilgili stokların elinizde bulunan miktarları ile kontrol edecektir. Dolayısıyla sipariş miktarının elinizdeki miktardan çok olması durumunda fatura yada irsaliye evrakının kaydına izin verilmeyecek hatta programınız hareket miktarı eldeki stok miktarından büyük olamaz! mesajı ile uyaracaktır. 26-) Eksiye düģüren parti-lot hareketi engellensin: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak tanımlandığında, stok hareket evraklarında ilgili hareket girişi ile stoka bağlı parti-lot kartı eksiye düşecek ise, program sizi bir mesaj ile uyaracak ve yaptığınız miktar girişini kabul etmeyecektir. 27-) Stok çıkıģında mevcut parti kodu seçilsin: Stoklarınızın hareketlerini parti bazında takip edebilmeniz mümkündür. Yani irsaliye veya faturadan giriş-çıkış yaparken, istediğiniz partiden ve/veya lottan hareket girişleri yapabilirsiniz. Bunun için stok tanıtım kartının detaylar ekranından ilgili stokların detay takip şeklini parti, parti-lot bazında seçmelisiniz. Dolayısıyla İrsaliye ve fatura girişlerinde, stok kodu girildikten sonra otomatik olarak parti+lot kartı ekrana gelecektir. Bu karttaki parti kodu alanına, işletmeye giren veya işletmeden çıkan stokun hangi partiden hareket gördüğü girilecektir. Lot bazında da takip varsa, bir alt satıra lot numarası girilmelidir. İşte bu parametre stoklarınız için bu alana girdiğiniz partiler dışında başka bir partiden çıkışının yapılmamasını kontrol edecektir. Yalnız evraklardan girişi yada çıkışı yapılan stoklar için seçeceğiniz parti kodunun, daha önce girişi yapılmış bir parti kodu olmasına dikkat edilmelidir. Aksi durumda programınız sizi; Mesajı ile uyaracaktır. Mevcut bir parti kodu seçiniz! 28-) Ürün giriģinde miktar kontrolü: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda Üretim yönetimi programınız, işemri planlama fişinden girdiğiniz ürün miktarı ile ürün giriş fişine girdiğiniz miktarı karşılaştırılacak ve fazla ürün girişi yapmanızı engellenecektir. 29-) Perakende fatura' da vergi DAHĠL yazılsın mı? Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse perakende faturalardaki tutar için KDV' nin dahil olduğu yazılır. Hayır, seçilirse, KDV tutarı yazılır. 30-) Stok evrakında barkod=serino? Seri numarasına göre takip edilen stoklar için öncelikle STOK/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar penceresinden detay takip şekli olarak seri no bazında takip seçilmelidir. Daha sonra bu stoklarla hareket girişi yapıldığında cihaz tanıtım kartı otomatik olarak oluşmaktadır. Bu bölümle ilgili ayrıntılı açıklamalarımızı kitabınızın STOK/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar Penceresinde bulabilirsiniz. Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda, seri no ile takip edilen stokların barkodları okutulduktan sonra, barkod kodu seri noya aktarılarak otomatik olarak cihaz kartı oluşacaktır. Yani ilgili stokun barkodu, seri no olarak ilgili evraka yansıyacaktır. 31-) Ġrsaliye ve faturaya sipariģ çağırmada onay kontrolü: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, sipariş fişleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; -Kuruluş programından yapılan düzenlemeye göre- onay verilmeden sipariş fişleri irsaliye ve fatura evraklarına çağırılamaz demektir. Bu opsiyon evet konumunda iken sipariş fişlerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) herhangi bir kayıt gelmeyecektir. Bu parametre aktif hale geçirildiği halde, sipariş fişlerinin irsaliye ve fatura evraklarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Satır bazında sipariş onaylama ise Ctrl+W 64

65 tuşları ile yapılmaktadır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde sipariş onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. Tanımlı diğer kullanıcılara sipariş onay yetkisi verebilmek için, Kuruluş programının Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları programına girilmeli ve sipariş onay yetkisi verilecek kullanıcının bulunduğu satırda iken Genel Hak Tanımlamaları butonuna basılmalıdır. Ekrana gelecek pencerenin "sipariş onayı verebilir" satırı -evet- olarak işaretlenmelidir. 32-) Stok evraklarında personel tipi kontrol edilmesin: Programlarımızda firmanızda çalışan personelleri yaptıkları işlere göre satın almacı veya satıcı eleman olarak tanımlayabilmeniz mümkündür. Eğer satıcı olarak tanımlanan personellerinizin sadece satış evrakları ile satın almacı olarak tanımlanan personellerinizin de sadece satın alma evrakları ile ilgili işlem yapmasını istiyor iseniz bu parametreyi (X) olarak işaretlemelisiniz. Aksi durumda yani bu alan olarak işaretlenirse, satın alma elemanı satış evraklarını, satış elemanı da satın alma evrakları ile işlem yapabilecektir. 33-) Ġrsaliye/Faturada sorumluluk merkezi zorunlu mu? İrsaliye ve fatura evraklarında sorumluluk merkezi girişlerini -parametrik olarak- zorunlu hale getirebilmek için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu parametrenin sağladığı bir diğer kolaylık ise, tahsilât makbuzunun Ctrl+O tuşları ile ulaşılan ekranında sorumluluk merkezi kodunun ve adının isteğe başlı olarak görüntülenmesinin sağlanmasıdır. Dolayısıyla bu parametre evet olarak seçilirse ilgili başlıklar ekrana gelecektir. Şimdi sizlere böyle bir düzenlemeye neden gerek duyduğumuzu ve sizlere sağlayacağı kolaylığın ne olacağından söz etmeye çalışalım. Birden fazla satış noktası bulunan ve taksitli olarak satış yapan mağazalarda her bir satış noktası farklı sorumluluk merkezine bağlanarak takip ediliyor olabilir. Amaç taksit tutarlarının hangi satış noktasına ait olduğunu ayırt etmek dolayısıyla bu noktalarda ki satışları birbirine karıştırmamaktadır. Örneğin mağazanızın X satış noktasından gerçekleşen satışlarını SRM01 ile Y satış noktasından gerçekleşen satışlarını da SRM02 ile takip ediyor olabilirsiniz. Aynı müşterinin bu iki satış noktasından taksitli satış yapması durumunda, tahsil edilecek tutarların hangi satış noktasına ait olduğunu belirleyebilmek amacıyla, tahsilât makbuzu evrakının Ctrl+O (C/H bakiye vade ve tutarları) tuşları ile ulaşılan ekranına Sorumluluk merkezi kodu ve Sorumluluk merkezi adı başlıkları eklenmiştir. Böylece kullanıcılarımız; bu ekrandan tahsil edecekleri satış tutarlarının hangi satış noktasına ait olduğunu izleyebileceklerdir. Bunun için yapılması gereken tek işlem, bu parametrenin evet olarak işaretlenmiş olmasıdır. Aksi durumda CTRL+O ekranında sorumluluk merkezi kodu ve adı başlıkları yer almayacaktır. 34-) Stok yönetim ekranında filtre: Bu parametre aracılığıyla Stok kartları yönetimi (010010) ekranlarında öncelikle filtre ekranı gelecektir. Buralardan yapacağınız seçimlere göre ilgili stok listelenecektir. Aksi taktirde filtreleme ekranının gelmesini istemiyorsanız, bu parametre "Hayır" (X) olarak işaretlenmelidir. Zaten programlarımızda bu parametreler varsayılan olarak hayır (X) işaretli olacaktır. 35-) SatıĢ evraklarında promosyondaki ürün seçiminde uyarı verilsin: Programınızın Satış/Evraklar/Fiyat değişikliği programından promosyonda olan ürünlerinizi tanımladıktan sonra aynı ürün için Satın alma şartı evrakı düzenlemek istediğinizde programınızın sizi uyarması için bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak seçmelisiniz. Böylece program sizi X kodlu Stok promosyonda mesajı ile uyaracaktır. Böylece ilgili ürünün promosyondaki satış fiyatı doğrultusunda, satın alma şartı evrakı düzenleyebilmeniz mümkün olacaktır. 36-) Ġrsaliye faturalarken; ana cariye bağlı carilerin de irsaliyelerini getir: Piyasada bir ana toptancıya bağlı olarak çalışan satıcı firmalardan alım yapıldığında, alınan malların faturaları malın alındığı satıcı firmalardan değil, bunların bağlı olduğu ana firmadan gelebilmektedir. Örneğin STC01, STC02, STC03 kodlarını verdiğiniz 3 ayrı satıcı firma ile çalışıyorsunuz. STC02 ve STC03 satıcıları STC01'e bağlı olarak çalışıyor. Siz malları STC02 ve STC03 firmalarından aldığınız halde 65

66 (irsaliyelerde), bu malların faturaları STC01 firmasından kesiliyor. İşte bu tür bir uygulama söz konusu olduğunda, STC01 diğer 2 firmanın ana carisi demektir. STC02 ve STC03'den gelen irsaliyeleri, STC01 carisinden gönderilen faturaya bağlayabilmek, başka bir ifade ile STC01'in gönderdiği faturaya F5 tuşu ile irsaliye çağırabilmek için öncelikle bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu örneği müşterilere başka bir ifade ile satış işlemlerine de uyarlayabiliriz. Bağlı carilere ait irsaliyeleri çağırmak için yapılması gereken tek işlem bu parametreyi evet seçmek değildir. Bunun yanı sıra satıcı ve müşteri tanıtım kartlarının ana cari kodu alanlarına ilgili girişler yapılmalıdır. Bu konu ile ilgili bilgiler kitabınızın SATIŞ ve SATIN ALMA yönetimlerine ayrılan bölümlerinde cari tanıtım kartı sayfalarında verilmiştir. 37-) Öngörülen Garanti Yılı: Ürünlerimizde stoklar seri numaralarına göre de takip edilebilmektedir. Bunun için yapılması gerekli tanımlamalar ve seri no bazında takip için Bkz. STOK Yönetimi/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar Penceresi/Detay Takip Şekli. Seri numaralarına göre takip edilen stoklar için ilk hareket ile birlikte cihaz takip kartı tanımlı bir kart otomatik olarak yaratılır (Bkz. Stok Yönetimi/Kartlar/Cihaz Takip Tanıtım Kartı). Bu karta ilgili seri numaralı stokun ilk hareket tarihi aynı zamanda garanti başlama tarihi olarak atanır. Garanti bitiş tarihine ise bir yıl sonranın tarihi atanmaktadır. Seri numarası bazında takip yapan ve cihazların garanti süreleri bir yılı aşan firmalar bu alana öngörülen garanti süresi olarak yıl bazında bir rakam girebilirler. Örneğin bu alana 5 girildiğinde, garanti bitiş tarihi garanti başlangıç tarihinin 5 yıl sonrası olarak atanacaktır. 38-) Stok ve sipariģ evrak durum çubuğunda sorum.merk. adı göster: Sipariş, irsaliye, fatura vb, evrakların hareket bölümünden girilen stokların adı ekranın hemen altından yer alan durum çubuğundan izlenebilmektedir. Eğer bu evraklardan girilen sorumluluk merkezlerine ilişkin isimlerin bu bölümde yani evraktan girilen stok isminin hemen yanında yazılmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak işaretlemeniz yeterlidir. 39-) ÇıkıĢ faturaları mutlak irsaliye karģılığı: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda, fatura girişlerinden önce mutlaka irsaliye fişinin önceden girilmiş olması gerekir. Aksi halde faturanın kaydına izin verilmeyecektir. 40-) EXIM çeki listesinde stok yabancı ismi kullanılsın: İthalat ve ihracat programında çeki listesi hazırlanırken stokların yabancı isimleri kullanılmak istenildiğinde bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 41-) Faturada barkod otomatik açılsın: Satışlarını barkod terminalleriyle yapan kullanıcılarımız, irsaliye ve fatura gibi evrakların hareket satırlarında herhangi bir giriş yapmadan önce Ctrl+B tuşlarına basarak barkod okuyucularını açık duruma tekrar aynı tuşlara basarak kapalı duruma getirmektedir. Eğer barkod okuyucusunun fatura evraklarında otomatik olarak açık konumunda olmasını istiyor iseniz bu alanı evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Tabii ki kullanıcılarımızı evrak içinde CTRL+B tuşlarına basarak barkod okuyucularını kapalı konuma getirebilirler. 42-Depo transfer fiģinde kaynak depo seçiminde hak kontrolü yapılmasın ve 43-Depo transfer fiģinde kaynak depo seçiminde hak kontrolü yapılmasın: Bildiğiniz gibi programlarımızda kullanıcılarınıza, depolar bazında sınırlama getirebilmeniz mümkündür. Örneğin X kullanıcınız için sadece 1. depo ile işlem yapabilir, Y kullanıcınız için sadece 2 depo ile işlem yapabilir şeklinde hak tanımlayabilirsiniz. Böylece kullanıcılarınızın kendilerine hak tanınan depolar haricinde diğer depolarla irsaliye, fatura, sipariş, depolar arası sevk fişi vb evrak düzenlemesi yapmalarını engelleyebilirsiniz. Bu tanımlamalar Kuruluş programının Kullanıcı hak tanımlama (501300) ekranında yer alan Kayıt kullanım hakları bölümünden yapılmaktadır. Böyle bir kısıtlama söz konusu olduğu halde bazı durumlarda kullanıcılarınızın, Depolar arası sevk fişi (012500) ve Depolar arası sipariş fişi (022900) ile işlem yaparken diğer depoları da kullanmaları gerekebilmektedir. Örneğin merkez depodan şube depoya ya da farklı depolara stok transfer etmeleri, sipariş düzenlemeleri yada iade etmeleri söz konusu olabilmektedir. İşte böyle bir durumda depo kullanımı kısıtlanmış kullanıcıların sadece depo transfer ve depo sipariģ fiģinde diğer depolarla da işlem 66

67 yapabilmelerini sağlayabilirsiniz. Yani kullanıcılarınız için kısıtladığınız tüm depoların sadece bu evrak için kullanılabiliyor olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreler, evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 45-) Parti-Lot evrak detayında girilsin: Programlarımızda stok hareketleri farklı detaylarda takip edilebilmektedir. Parti bazında, parti+lot bazında gibi. Bu şekilde stok takibi yapabilmek için, öncelikle stokların tanıtım kartından detaylar penceresine ulaşılmalı ve detay takip şekli parti veya parti-lot olarak seçilmelidir. Detay takip şekli parti-lot bazında seçilen stoklar için fatura ve irsaliye evrakı düzenlendiğinde stok kodu girildikten hemen sonra, karşınıza otomatik olarak parti+lot ekranı gelecektir. Bu ekrandan, giriş veya çıkış hareketi yapılan stokun hangi partiden ve/veya hangi partinin hangi lotundan hareket göreceği girilecektir. Eğer bu ekranın stok kodu girişinden hemen sonra gelmesini engellemek, dolaysısıyla stoklara ilişkin parti-lot bilgilerini ALT+D tuşlarına basarak ulaşacağınız stok detay bilgileri ekranından girmek istiyor iseniz, bu alanı evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 46-) Sayım evr. Farklı barkodlu beden detaysız stoklar birleģtirilebilsin: Programlarımızın Stok/Sayım işlemleri/sayım sonuçları giriş fişi bölümünden, sayım sonuçlarını girdiğiniz stoklarınızın farklı barkodlu olup ve beden detaysız olsa bile birleştirilebilmesini sağlamak için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 47-) Matris ile gelen ıskonto değiģtirilmesin: Programlarımızda belirli stoklardan belirli carilere yapılan satışlarda otomatik ıskonto uygulanabilmektedir (Bkz. Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları). Her stokunuz için uygulanacak ıskonto oranı farklıysa, bu oranları irsaliye veya fatura ekranında, o stokun üzerindeyken önce ALT+D, sonra ALT+T tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz (satır ıskontosu ekranından). Evrak genelindeki ıskonto yüzdesiyse, irsaliye ve fatura ekranının alt bölümünden izlenebilir. İşte ıskonto tanımlamaları programından otomatik olarak gelen bu ıskonto yüzdelerinin (satır ıskontolarının) irsaliye veya faturadan değiştirilmesini engellemek için bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Stoklarınıza otomatik olarak uygulanan satır ıskontolarını irsaliye ve faturadan müdahale edebilmek için bu alan hayır olarak seçilmelidir. 48-) Ġrsaliye ve faturadan fiyat değiģikliğine geç: İrsaliye ve fatura evraklarından, stok fiyatlarının tek tek veya toplu olarak değiştirilebildiği fiyat değişikliği evrakına geçebilmek için bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Evet, seçimini yaptıktan sonra, irsaliye ve faturalar kaydedildikten sonra ekranınızın alt tarafında; Devam SatıĢ Fiyat DeğiĢikliği ĠĢlemine Geç Proforma Fiyat DeğiĢikliği ĠĢlemine Geç Şeklinde butonlar belirecektir. Devam butonu tıklandığında evrakınız kaydedilecek, satış fiyat değişikliği işlemine geç butonu tıklandığında normal fiyat değişikliği evrakına, Proforma Fiyat DeğiĢikliği ĠĢlemine Geç butonu tıklandığında ise, stoklarınızın proforma olarak (kesinleşmemiş) fiyatlarını değiştirebileceğiniz evraka geçilecektir. Bu evraktan dilerseniz irsaliye ve faturadaki satış fiyatlarını stok kartlarına aktarabilirsiniz. Daha geniş bilgi için Bkz. SATIŞ Yönetimi/Evraklar/Fiyat Değişikliği, Proforma Fiyat Değişikliği). 49-) Iskonto değiģikliğinde yüzdeleri sabitle: Bu parametre programınızın hizmet/genel hesap/serbest meslek makbuzu evrakı için geçerlidir. Çünkü bu evraklardan girilen ıskontolar diğer evraklardan girilen ıskonto oranları ile aynı özellikleri içermemektedir. Başka bir ifade ile bu evraklardan ıskontonun türünün seçilebilmesi mümkün olmamaktadır. Stok hareket evraklarında ise brüt toplamdan yüzden, önceki ara toplamdan yüzde vs. şeklinde tanıtılabilmektedir. Evrak genelinde ALT+T yaptığınızda program bunun mevcut bütün satırlar için olduğunu düşünüp her bir satıra dağıtmaktadır. Yeni bir satır girildiğinde ise bu bilgiden haberdar değildir. Aslında gerçekten de bir evrakınızda farklı ıskonto oranlarına sahip değişik satırlar olabilir. Bahsettiğiniz durumda eski bir satıra gidip ALT+D (satır detayı) sonra da ALT+T (satır ıskontosu) yaptığınızda ilk oranların saklandığını göreceksiniz. Ancak evrak üzerinde iken ALT+T yaparsanız farklı olacaktır, çünkü artık 67

68 evrakta ıskonto yapılmamış bir satır var. Kısacası, her bir satırın ıskontosu ayrıdır ve ana ekranda yapılan ALT+T her seferinde evrak satırlarından hesaplanmaktadır. 50-) Teslim süresi cari kartından alınsın: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak seçilmesi durumunda, carilerinizin sipariş teslim tarihlerinde, tanıtım kartlarının detay bilgiler butonundan girdiğiniz Sip.Teslim Tar. alanı dikkate alınacak ve ilgili carilerin siparişlerine ilişkin teslim tarihi, sipariş evrakınıza otomatik olarak yansıyacaktır. Örneğin X carisinin detay bilgiler butonunda yer alan Sip.Teslim Tar. alanına G10 girişi yaptığınızı ve ilgili cariye tarihinde sipariş girişi yaptığınızı düşünelim. İşte bu parametreyi (evet) olarak işaretlerseniz sipariş evrakının teslim tarihi alanına tarihi otomatik olarak gelecektir. Aksi halde teslim tarihlerini siz girmek zorunda kalacaksınız. 51-) Hal faturasında vergi stok kartından alınsın: Programlarımızda Shift+F9 yardım tuşları ile konsinye irsaliyeleri Hal faturalarına çağırılabilmektedir. Hal faturalarındaki vergilendirme ise bu irsaliyelerdeki Carilerin tanıtım kartlarının detay bilgiler butonundan girilen hal cari tipine göre belirlenmektedir. Hal cari tipi, Çiftçi olarak belirtilen cariler için vergilendirme 0 (sıfır) olarak hesaplanır. Hal cari tipi Müstahsil" veya "Tüccar olan carilerin vergilendirilmesi ise, Kuruluş programının Sistem/Program başlangıç parametrelerinin, Müstahsil(%) ve Tüccar(%) alanlarına girilen değere göre hesaplanmaktadır. Bu durumda Shift+F9 tuşları kullanılmadan Hal faturası kesilmek istendiğinde programınız herhangi bir vergilendirme yapmayacaktır. İşte direkt hal fatura keserken vergilendirmenin stokların tanıtım kartından alınarak hesaplanması için bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak seçilmesi yeterli olacaktır. 52-) AlıĢlarda birim fiyat ne gelsin: Bu parametre ile kullanıcılarımız alış evrakı (alış irsaliyesi ve alış faturalarına) düzenlerken stoklarının birim fiyatı olarak, evraktan seçtikleri carilerle en son alım yaptıkları alış evrakındaki Net fiyatlarının mı yani ıskontolarının düşülüp masrafların ve ÖTV tutarının dahil edilmesi sonucu bulunan birim fiyatının mı yoksa Brüt fiyatlarının mı yani en son girilen alış evraktaki birim fiyatlarının mı dikkate alınacağını belirleyeceklerdir. Bunun için yapılması gereken tek işlem, bu alandan stokların birim fiyatlarında hangi seçeneği kullanacağınızı belirtmenizdir. Eğer evraktan seçilen stok ve cari için satın alma şartı düzenlenmiş ise bu durumda satın alma şartındaki fiyatlar dikkate alınacaktır. ÖTV kapsamına giren stoklar için ÖTV tutarının maliyetlere etkisinin olabilmesi için Stok maliyet parametreleri (92740) ekranında yer alan "ÖTV stok maliyetine ilave edilecek mi" parametresi "Evet" olarak seçilmelidir. Aksi durumda ÖTV tutarının stokların birim fiyatına etkisi olmayacaktır. Dolayısıyla bu parametredeki seçiminiz son alıģın net fiyatı olması durumunda da stokların birim fiyat hesaplamasında ÖTV dikkate alınmayacaktır. 53-) Barkod modunda okunan mevcut satırla birleģtirilsin: Bu parametre ile amacımız, sipariş, irsaliye fatura vb. evraklarda barkod okuyucu açık ise yani ilgili evrakların hareket satırlarında (Ctrl+B Barkod aç/kapa) tuşlarına basılmış ise, aynı barkoda sahip birden fazla ürünün ayrı ayrı satırlar halinde değil de tek bir satırda toplu olarak yazılmasını sağlamaktır. Bunun için yapılması gereken tek işlem bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesidir. Aksi durumda yani bu parametre "Hayır" (X) olarak kalırsa aynı barkoda sahip birden fazla ürün evraka ayrı ayrı satırlar halinde yazılacaktır. 54-) Eksiye düģüren stok hareketinin engellenmesinde konsinye değerlendirilsin: Stok parametreleri sayfasının ilk sırasında yer alan eksiye düģüren stok hareketinde parametresinin Uyar ve devam et, Uyar ve iģlemi durdur olarak belirlenmesi durumunda, irsaliye, fatura vb. evraklar ile stok çıkışı yapılırken stokların depodaki miktarları incelenmekte ve eksi miktara düşecek stoklar program tarafından tespit edilmektedir. Akabinde de girilen miktar kadar stokun çıkışı 68

69 engellenmekte ya da uyarı mesajı ile bildirilmektedir. Bu gibi durumlarda yani depoda eksi miktara düşecek stoklar için çıkış yapılırken konsinye olarak alınan stok miktarlarının da dikkate alınması dolayısıyla program tarafından herhangi bir uyarının verilmemesi için bu alanın (evet) olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Böylece stok çıkışları herhangi bir engellemeye maruz kalmadan gerçekleştirilebilecektir. 55-) Stok evrak kaydında sıralama: Bu parametre ile amacımız; kullanıcılarımızın irsaliye, fatura, ambar fişleri depolar arası sevk fişi (012500) vb. stok evraklarına stoklarını girip kayıt altına aldıklarında stoklarının evraka girilmiş olduğu sıra ile değil de kendi isteklerine uygun olacak şekilde sıralanıp kayıt edilmesini sağlamalarıdır. Yani evraktan karışık olarak girilmiş stokların, tercihleri doğrultusunda isimlerine, kodlarına, tutarlarına yada tanıtım kartlarının detaylar penceresinden girilen ambar adreslerine göre sıralanıp kayıt altına alınmasını sağlamalarıdır. Bu doğrultuda programınız size sıralama yapma, koda göre, isme göre, tutara göre ve ambar adresine göre seçeneklerini sunacaktır. Bu sıralama sadece yeni girilen stok evraklarının kayıt edilmeleri sırasında geçerli olacaktır. Dolayısıyla eskiden girilmiş olan stok evrakı çağrılıp bu evraklara yeni bir stok satırı eklenerek kayıt edildiğinde sıralama geçerli olmayacaktır. Bu durumda evraka eklenen her yeni stok bulunduğu satır ile kayıt altına alınacaktır. 57-) Stok yorum ekranı otomatik açılsın: Bildiğiniz üzere Yorum Ekranı (091750) programı ile stok ve carileriniz için önemli gördüğünüz her detayı anında görüntüleyebiliyorsunuz. İşte bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi durumunda sipariş, irsaliye, fatura gibi stok ve cari hareketlerinin gerçekleştiği evraklardan stok seçildiğinde Ctrl+Shift+O tuşlarına basılmasına gerek kalmadan yorum ekranları otomatik olarak açılacaktır. 59-) Stok föyünde bakiye kolonları gösterilmesin: Bu parametre ile amacımız Stok yönetiminin föyler menüsünden çalıştırılan Stok hareket föyü (011920), Finansal stok hareket analiz föyü (011925) vb. föy ekranlarında seçilen stokun her bir hareketi sonrasında Kalan miktarı ve kalan değerinin gösterildiği kolon başlıklarının ekranda yer alıp almayacağının belirlenmesidir. Bu parametre evet olarak seçilirse ilgili kolon başlıkları yani Kalan miktar ve Kalan değer başlıkları ekranda yer almayacaktır. Programlarımızda bu parametre varsayılan olarak (X) hayır seçili olup ilgili başlıklar gösterilecek şekildedir. Bu parametre bilgilerin ekrana yansıyışındaki performansı artırmak için kullanılabilir. 60-) Barkod yönetim ekranında filtre: Bu parametre ile amacımız kullanıcılarımızın stok yönetiminde yer alan Barkod kartları yönetimi (010011) programını çalıştırdıklarında öncelikle stok detay filtreleri ekranı ile karşılaşmalarını sağlamak ve bu ekrandan listelemek istedikleri stokların özelliklerini belirlemelerine yardımcı olmaktır. Bunun için yapılması gereken tek işlem bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (Evet) olarak işaretlenmesidir. Bu parametre Hayır (X) olarak kalırsa kullanıcılarımız filtreleme ekranı ile karşılaşmayacaklardır. Programlarımızda bu parametre varsayılan olarak "Hayır" (X) işaretli olacaktır. 61-) Parti-Lot yönetim ekranından önce stok filtreleri formu göster: Bu parametre ile amacımız kullanıcılarımızın Stok yönetiminde yer alan Parti Lot Kartları yönetimi (010013) programını çalıştırdıklarında öncelikle stok detay filtreleri ekranı ile karşılaşmalarını sağlamak ve bu ekrandan listelemek istedikleri parti-lot detaylı stokların özelliklerini belirlemelerine yardımcı olmaktır. Bunun için yapılması gereken tek işlem bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (Evet) olarak işaretlenmesidir. Bu parametre Hayır (X) olarak kalırsa kullanıcılarımız filtreleme ekranı ile karşılaşmayacaklar dolayısıyla tüm parti-lotlu stoklarını listeleyeceklerdir. Programlarımızda bu parametre varsayılan olarak "Hayır" (X) işaretli olacaktır. 62-) AlıĢ faturasından fiyat farkı faturasına geç: Bu parametre ile amacımız siparişe bağlı olarak düzenlenen faturalarda stoklara ilişkin birim fiyatlarda fark söz konusu ise ilgili fark kadar faturanın anında oluşturulmasıdır. Bunun için yapılması gereken tek işlem bu alanın (evet) olarak işaretlenmesidir. Bu durumda program faturaya çağrılan siparişin birim fiyatı ile faturadan girilen birim fiyatı karşılaştıracak fatura tutarı sipariş tutarından yüksek ise kayıt işlemi sırasında Devam ve Fiyat farkı faturasına geç seçeneklerini sunacaktır. Bu aşamada yapılması gereken fiyat farkı faturasına geç seçeneğinin seçilerek ilgili fark tutarı kadar fiyat farkı faturasının anında oluşturmaktır. 69

70 63-) Satınalma Ģartında ödeme planı PEġĠN girilemesin: Bu parametre ile amacımız satın alma şartı evrakı düzenlenirken evrakın ödeme planı alanında PEŞİN ibaresinin seçilmesine engel olmaktır. Bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesi bu istek için yeterlidir. 64-) Minimum sipariģ veya hedef seviye aģımlarında sorumluya mail gönder: Programlarımızda stoklar için, minimum seviye, sipariş seviyesi ve hedeflenen seviye miktarlarını girip bu miktarların aşılması durumunda programın uyarmasını sağlayarak miktarları kontrol edebilmemiz mümkündür. Bunun için yapılması gereken, öncelikle stoklar için tanıtım kartının detaylar penceresinden minimum seviyesi, sipariş seviyesi ve hedef seviyesi alanlarına uygun miktarların girilmesi, sonrasında da program akış parametreleri ekranının stok parametreleri sayfasında yer alan Stok çıkıģında minimum seviye uyarısı ve Stok giriģte hedef seviye uyarısı parametrelerinin seçilmesidir. Programlarımızda yapılan düzenleme ile girişi yapılan stoklar için hedef seviye miktarı aşıldığında aynı şekilde satışı yapılan stoklar için sipariş seviyesi aşıldığında evraktan seçilen sorumluya miktarların aşıldığını belirten mail gönderilebilecektir. Bunun için de yapılması gereken, yukarıda belirttiğimiz parametrelere ek olarak bu parametrenin (evet) işaretlenmesi ve ilgili personel için cari personel tanıtım kartının iletişim bilgileri sayfasından mail adresinin girilmiş olmasıdır. 65-) Ġade çıkıģlarda önce satınalma Ģartına bakılsın: Bu parametre ile amacımız, satınalma şartı evrakına bağlı olarak alınan stokların iadeleri söz konusu olduğunda, iade evraklarında da ilgili satınalma şartında ki fiyatların dikkate alınmasıdır. Yani iade edilecek stokların öncelikle satınalma şartında ki fiyatlarına bakılmasıdır. Bunun için yapılması gereken bu parametrenin (evet) olarak seçilmesidir. 66-) Ġrsaliye/fatura'da stok kodu değiģtiğinde bağlantılar koparılmasın: Programlarımızda alınan ve verilen siparişler karşılığında F6, F7, F8 veya F9 yardım tuşları kullanılarak irsaliye ve fatura evrakı düzenlenip stokların sipariş fişinden düşülmesi sağlanabilmektedir. Eğer ki kullanıcılarımız ilgili irsaliye ve fatura üzerinde, siparişten gelen stokları değiştirip farklı bir stok girişi yaparlarsa bu durumda sipariş evrakı ile bağlantısı kalmamakta evraklarının sipariş fişine istinaden düzenlendiği bilgisini izleyememektedirler. Programlarımızda yapılan düzenleme ile böyle bir durum ortadan kaldırılmış olup, sipariş karşılığında hazırlanan irsaliye ve faturalarda stoklar değiştirilmiş olsa dahi evrakların hangi siparişe istinaden düzenlediğini görülebilecektir. Bunun için bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Böylece kullanıcılarımız aldıkları ya da verdikleri stok siparişleri karşılığında hangi stokları sevk ettiklerinin bilgisini görebileceklerdir. Yani X stokuna karşılık Y stoku sevk edilmiş diyebileceklerdir. 67-) SipariĢe satınalma talep fiģi çağırmada onay kontrolü: Bu parametre ile amacımız satınalma talep evraklarının onay verilmeden sipariş evraklarına çağırılarak işlem görmesinin engellenmesidir. Bu parametre (evet) olarak işaretlendiğinde, satınalma talep evrakları girilip kayıt edildikten sonra evraka "onaysız" opsiyonu atanacaktır. Yani satınalma talep evrakının onay verilmeden sipariş fişlerine (proforma, normal sipariş) çağrılması mümkün olmayacaktır. Bu parametre evet konumunda iken satınalma talepleri sipariş fişlerine çağırılmak istendiğinde herhangi bir kayıt gelmeyecektir. Bu durumda yapılması gereken satınalma talep evraklarında onay verme işlemi için yetkili olan kullanıcıların evrak bazında onay için Ctrl+Z tuşuna, satır bazında onay içinde Ctrl+W tuşuna basarak ilgili evrakı onaylı durumuna getirmeleri gerekmektedir. 69- Eksiye düģüren stok hareketinin engellenmesinde sipariģ değerlendirilsin: Sipariş & satın alma kontrol parametreleri (093100) ekranında yer alan 29-Alınan sipariģte eksiye düģüren partilot hareketi engellensin parametresinin evet olarak işaretlenmesi durumunda alınan sipariş evrakı ile stoklar depoda eksi seviyeye düştüğünde program girişi engellemekte ve herhangi bir işlem yapılmasına imkan vermemektedir.. Böyle bir durum söz konusu olduğunda ilgili stoklar için verilmiş siparişlerin değerlendirilmesi istenirse bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Aksi durumda ilgili siparişler dikkate alınmayacaktır. 72-) Ġrsaliye ve faturaya iade talebi çağırmada onay kontrolü: Bu parametre ile amacımız; satın alma iade talep fişlerinin onay verilmeden iade irsaliyesi ve iade faturasına çağırılarak işlem görmesinin engellenmesidir. Bu parametre (evet) olarak işaretlendiğinde, iade talep evrakları girilip 70

71 kayıt edildikten sonra evraka "onaysız" opsiyonu atanacaktır. Yani iade talep evrakının onay verilmeden iade irsaliye ve faturaya çağrılması mümkün olmayacaktır. Bu parametre evet konumunda iken iade talepleri çağırılmak istendiğinde herhangi bir kayıt gelmeyecektir. Bu durumda yapılması gereken iade talep evraklarında onay verme işlemi için yetkili olan kullanıcıların evrak bazında onay için Ctrl+Z, satır bazında onay içinde Ctrl+W tuşuna basarak ilgili evrakı onaylı durumuna getirmeleri gerekmektedir. Bu işlem sonrasında iade talepleri evraklara çağrılabilecek dolayısıyla onaylandı durumuna getirilmeden işlem yapılmasına izin verilmeyecektir. SipariĢ parametreleri 1-) SipariĢ alımında durum kontrolü: Alınan sipariş fişi girişlerinde, sipariş alınan miktar ile eldeki stokların karşılaştırılıp, eğer eldeki stoklar siparişi karşılamaya yetmiyorsa, bir uyarı mesajı verilmesini ve bu stokun genel durumunu (alınan ve verilen siparişlerini, karşılanan siparişi vb.) gösteren bir tabloya ulaşabilirsiniz. Bu tabloya ulaşabilmek için, sipariş alımında durum kontrolü parametresine karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Yukarıdaki parametre -evet- seçildiğinde stok miktarları genel olarak yani bütün depoların toplamı alınarak sipariş ile kontrol edilecektir. Sipariş alımında depo bazında durum kontrolü yapılmasını istiyorsanız akış parametrelerinin alt satırlarında yer alan sipariş alımında depo bazında durum kontrolü parametresini -evet- olarak seçmelisiniz. 2-) SipariĢ alımında depolar için ayrı durum kontrolü: Alınan sipariş fişi girişlerinde, sipariş alınan miktar ile eldeki stokların depolara göre karşılaştırılıp, eğer ilgili depodaki stoklar siparişi karşılamaya yetmiyorsa, bir uyarı mesajı verilmesini ve bu stokun genel durumunu (alınan ve verilen siparişlerini, karşılanan siparişi vb.) gösteren bir tabloya ulaşabilirsiniz. Depo bazında durum kontrolü yapabilmek ve ilgili stokun durumunu gösteren tabloya ulaşabilmek için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Akış parametrelerinin başında yer alan sipariş alımında durum kontrolü parametresi, stok durumlarını genel olarak yani bütün depoların toplamını alarak kontrol etmektedir. Sadece evraka girdiğiniz depo bazında kontrol için bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. 3-) SipariĢ evraklarında ödeme planı seçmek zorunlu: Programlarımızda sipariş, irsaliye ve fatura evrakı düzenlerken ödeme planı alanına herhangi bir giriş yapılmaz ise otomatik olarak peģin ibaresi gelmektedir. Eğer Satış yönetimi/alınan siparişler menüsünden sipariş evrakı düzenlediğinizde bu alanın peģin olarak geçilmesini engellemek, dolayısıyla Sistem/Sistem ve program parametreleri/ödeme planları tablosu (91920)'dan tanımlanan ödeme planlarından herhangi birisinin seçilmesini zorunlu hale getirmek istiyorsanız bu parametreye karşılık gelen kutucuğu evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece ödeme planı seçilmeden geçişiniz engellenecek aksi durumda programınız sizi Alınan sipariģ evraklarında ödeme planının seçilmesi zorunludur! Şeklinde uyaracaktır. 4-) SipariĢin miktarı girilen birimden görüntülensin: Bildiğiniz gibi programlarımızda stoklar için birden fazla birim tanımlanmakta ilk girilen birimde ana birim olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla sipariş giriş ve çıkışları da bu birime göre yapılmaktadır. İlgili stokun birimi değiştirilmek istendiğinde de, miktar alanında F10 tuşuna basılıp birim seçimi yapılmakta, birim değiştirildiğinde girilen miktar yeni birimin katsayısı ile çarpılarak miktar alanına otomatik olarak yazılmaktadır. Yani ana birimi adet, ikinci birimi düzine olan bir stoktan düzine olarak sipariş vermek istediğinizde miktar girişini yaptıktan sonra F10 tuşuna basmanız ve düzine birimini seçmeniz gerekmektedir. Bu seçimden sonra, adet olarak girdiğiniz stok miktarı düzineye çevrilecektir (yani miktara 1 girdiyseniz, birim düzine olarak değiştirildiğinde miktar otomatik olarak 12 olacaktır ve birimde adet olarak gözükecektir). Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde sipariş evraklarında girilen miktarın seçilen birim için baz alınmasını ve birim alanına da ilgili birimin yazılmasını sağlayabileceksiniz. Yani girilen miktar seçilen birim cinsinden değerlendirilecek, ana birime çevrilmeyecektir. Parametre (X) hayır olarak bırakıldığında ise, ana birim haricinde hangi birimde giriş yapılırsa yapılsın girilen miktar ana birime çevrilir ve evrakta da ana birim cinsinden görüntülenir. 71

72 5-) SipariĢte sorumluluk merkezi zorunlu: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, alınan ve verilen sipariş evraklarına sorumluluk merkezi girilmek zorundadır. Aksi halde bu evraklarda bir sonraki alana geçişe izin verilmez. Parametre (X) hayır olarak bırakıldığında sorumluluk merkezi girişi kullanıcının isteğine bırakılmış olur. 6-) SipariĢ vermede hedef seviye aģımında parametresi ile amacımız; verilen sipariş fişlerinden girilen stok miktarı ile tanıtım kartının Detaylar penceresinden belirlenen hedef seviye miktarının aşılması durumunda programın ne şekilde çalışacağının belirlenmesidir. Bu parametre Uyar ve devam et olarak seçilirse verilen sipariş fişi ile hedef seviyenin aşılması durumunda program öncelikle ne miktarda aşıldığını belirten mesaj ile uyaracak sonrasında da işleme devam etmenize izin verecektir. Uyar ve iģlemi durdur olarak seçilirse verilen sipariş fişi ile stok hedef seviyesinin aşılması durumunda program sizi hem uyaracak hem de işleme devam etmenize izin vermeyecektir. Devam et şeklinde belirlenirse verilen sipariş fişi ile stok hedef seviyesi aşılsa dahi herhangi bir uyarı ile karşılaşılmadan girişlere devam edilecektir. 7-) SipariĢ vermede bekleyen sipariģ varsa uyar: Sipariş vereceğiniz stok için bekleyen sipariş var ise (daha önceden sipariş verilmiş ise) bunun bir mesaj ile bildirilmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu parametremiz programlarımızda yer alan depolar arası sipariş fişi içinde aktif durumdadır. Dolayısıyla bu parametre evet olarak belirlenirse siparişi verilen stokun seçilen hedef depo için daha önceden girilmiş siparişi varsa ve ilgili sipariş beklemede ise program Dikkat bu stoğun bekleyen sipariģi var şeklinde uyarıp bilgilendirecektir. 9-) SipariĢ çağırmada cari ödeme gününü değerlendir: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak belirtilirse, irsaliye yada fatura evrakına çağırmış olduğunuz sipariş evraklarındaki cari ödeme planının veya stok birim fiyatının değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Yalnız bu parametre Kuruluş programının Sistem/Kontrol Parametreleri/Sipariş&Satın alma Kontrol Parametrelerindeki, İrs. Sevkıyatta sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez, İrs. mal kabulde sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez, Fat. Sevkıyatta sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez, Fat. mal kabulde sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez parametreleri ile orantılı olarak çalışmakta olup bu parametrelerinde evet olarak seçilmesi gerekmektedir. Bu durumlar sağlandığında programınızın ilgili evrakı kaydetmenize izin vermeyecek ve... kodlu stokun sipariģ birim fiyatı veya vadesi değiģtirilmiģ. mesajı ile uyaracaktır. 10-) SipariĢe bağlı teslimat/mal kabul varsa sipariģte düzeltme yapılamasın: Almış olduğunuz yada verdiğiniz sipariş evrakları ile irsaliye girişi yada çıkışı yapılmış ise, ilgili sipariş evrakları üzerinde düzeltme yapılmasını engellemek için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 11-) SipariĢ'e satın alma/satıģ Ģartı çağırmada fiyat gelmesin: Programlarımızın SATIŞ yönetiminden satış şartları ve SATIN ALMA yönetiminden de satın alma şartı evrakları düzenlenebilmektedir. Bu evraklar doğrultusunda belirli bir cariden, belirli zaman dilimlerinde yapılacak stok alımları yada satışları için satın alma/satış şartları oluşturabilmeniz mümkündür. Örneğin; X carisinden tarihleri arasında Y stoku alındığında, bu stok için bedel ödenecektir gibi. Satın alma ve satış şartı evrakı girildikten sonra, ancak bu evraklarda yer alan şartlar doğrultusunda alım/satım yapılabilecektir. Satın alma şartı sipariş fişi, irsaliye ve fatura zincirinin tümünde geçerlidir. Yani ister bu zinciri sırası ile kullanın, ister sipariş fişi veya irsaliyeye gerek duymadan direkt olarak fatura kesin, karşınıza gelecek birim fiyat, ıskonto, masraf, ödeme planı gibi detaylar hep satın alma şartı evrakından alınacaktır. Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda satış ve satın alma şartından stoklarınız için belirlediğiniz fiyat, ıskonto ve masraf bilgilerinin sipariş evrakına gelmesi engellenecektir. Bu 72

73 parametre sipariş evrakında Ctrl-R satın alma/satış şartı çağırma ve Alt-C Cari satın alma şartları tuşları çalıştırıldığında aktiftir. 12-) SipariĢ günün tarihi ve sonrasına girilebilsin: Sipariş evrakının içinde bulunduğunuz günün tarihinden önceki bir tarihe giriş yapılmasını engellemek istiyorsanız (başka bir ifade ile sipariş fişi ile geriye dönük bir hareket girişini engellemek için) bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Sipariş fişine böyle bir sınırlama getirmeyecekseniz seçiminiz (X) hayır olmalıdır. 13-) Ġthalat/Ġhracat sipariģlerinde vergi hesaplansın: Bu parametre ile amacımız, kullanıcılarımızın ithalatını ya da ihracatını gerçekleştirdikleri stoklar için ithalat/ihracat sipariş fişi düzenlediklerinde bu stokların KDV tutarının dikkate alınıp alınmayacağını belirleyebilmeleridir. Bu parametre evet olarak işaretlenirse aşağıda sıralamış olduğumuz İthalat mal kabul verilen sipariş fişi (023020) İhracat alınan sipariş fişi (031170) gibi evraklarla işlem yapıldığında, stokların KDV tutarı sipariş yekününe ilave edilecek aksi durumda, yani bu parametre hayır olarak işaretlenirse stokların KDV tutarları sipariş evraklarında hesaba katılmayacaktır. Programlarımızda bu parametrenin varsayılanı olarak hayır (X) belirlenmiştir. 14-) SipariĢ evraklarında belge no boģ geçilemez: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, sipariş evraklarında belge no alanını doldurmak zorundasınız, aksi halde program sizi Belge no boģ geçilemez! şeklinde uyaracaktır. Eğer böyle bir uyarıya gereksinim duymuyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu X (hayır) olarak işaretlemeniz yeterlidir. 15-) Proforma sipariģ kesinleģtirmede evrak/günün tarihi: Proforma siparişte kesinleştirme işlemi yaparken otomatik olarak oluşturulan sipariş fişinin tarihi alanına, proforma siparişin evrak tarihinin mi? yoksa proforma siparişin normal, konsinye sipariş vb. sipariş fişine çevrildiği güne ait tarihin mi? evrağa otomatik aktarılacağını belirleyebilirsiniz. Bu parametreye karşılık gelen kutucuk evrak tarihi olarak seçilirse, oluşturulacak sipariş fişinin tarihi proforma sipariş fişinin evrak tarihi olacak, günün tarihi olarak seçilirse proforma siparişin diğer sipariş fişlerine çevrildiği güne ait tarih olacaktır. 16-) SipariĢler sipariģ deposundan farklı bir depodan karģılanabilir: Bu parametre ile amacımız alınan ve verilen sipariş evrakı karşılığında F8 tuşu yardımıyla irsaliye veya fatura oluştururken bu evraklarda, sipariş evrakından girilen depo haricinde farklı bir depo seçilerek siparişlerin karşılanmasına olanak tanımasıdır. Yani sipariş evrakından girilmiş olan deponun fatura yada irsaliye evrakından seçilmesi gibi bir zorunluluk olmayacak, siparişlerin giriş yada çıkışları o an firmanızın hangi deposu uygun ise istenen depolardan yapılabilecektir. Bunun için de aranan tek şart bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesidir. Bu alan hayır (X) olarak kalırsa siparişler irsaliye yada faturaya aktarılırken aynı depo olmaları gerekliliğine bakılacaktır. 17-) Farklı depo sipariģi çağrıldığında satır deposu için: Programlarımızda siparişlerin farklı depolardan karşılanabilmesi mümkündür. Örneğin X deposundan verilen siparişin Y deposundan karşılanabilmesi gibi. Bunun için yapılması gereken, yukarda açıkladığımız SipariĢler sipariģ deposundan farklı bir depodan karģılanabilir parametresinin (Evet) olarak seçilmesidir. Böylece sipariş evrakından girilmiş olan deponun fatura ya da irsaliye evrakından seçilmesi gibi bir zorunluluk olmayacak, siparişlerin giriş ya da çıkışları o an firmanızın hangi deposu uygun ise istenen depolardan yapılabilecektir. Kullanıcılarımızdan gelen talepler doğrultusunda irsaliye ya da faturaya çağrılan farklı depo siparişlerinin satır detayındaki depo alanına sipariģ evrakından girilen deponun mu yoksa evraktan seçilen deponun mu yazılacağının dolayısıyla siparişin hangi depodan karşılanacağının belirlenebilmesi sağlanmıştır. 73

74 Bu alandan yapılacak seçime göre farklı depolardan girilen siparişler irsaliye ya da faturaya çağrıldıklarında ya ilgili evraklardan seçilen depodan ya da sipariş evrakından girilen depodan karşılanabilecektir. Çünkü satır detayındaki depo alanına bu alandan yapılacak seçime göre depolar aktarılacaktır. 18-) SipariĢ onaylama hakkı olan kullanıcılara hatırlatma notu gönder: Bu parametre ile sipariş onay hakkı olan kullanıcılara mesaj gönderilmesi sağlanmaktadır. Sipariş çağırmada sipariş onay kontrolü isteniyorsa ve kullanıcının sipariş onaylama yetkisi yoksa, bu yetkiye sahip kullanıcılara; sistemde ise mesaj eğer sistemde değil ise hatırlatıcıya bir uyarı notunun yazmasını sağlıyor. Bunun için yapmanız gereken bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesidir. Bu alan hayır (X) olarak kalırsa, herhangi bir uyarı verilmemektedir. 19-) Onaylı sipariģlere müdahale edilemez: Bu parametre ile amacımız, siparişleri onaylayan kullanıcı dışında başka bir kullanıcının ilgili onaylı siparişe müdahale etmemesini sağlamaktır. Dolayısıyla bu parametre (evet) olarak işaretlenirse, siparişi onaylayan kullanıcı dışında, başka bir kullanıcı sipariş evrakında değişiklik yapmak isterse, program OnaylanmıĢ sipariģe müdahale edilemez mesajı ile uyaracaktır ve sipariş evrakında kayıt yapmasına izin vermeyecektir. 20-) OnaylanmamıĢ sipariģ yazıcı/e-posta/faks ile gönderilemez: Bu parametre ile amacımız, siparişlerini onaylı olarak işleme sokan firmaların onaysız siparişler üzerinde bir takım işlemlerin yapılmasına engel olmalarıdır. Dolayısıyla bu parametre (evet) olarak işaretlenirse Ctrl+W (Satır bazında sipariģ onaylama) yada Ctrl+Z (SipariĢ onaylama) tuşları kullanılarak onayı verilmemiş olan siparişlerin, Alt+K (Yazıcıya dök) tuşu ile yazıcıdan dökümünün alınması, Shift+F3 (E-posta ile gönder) tuşları ile kişilere e-posta gönderilmesi ve Shift+F4 (Faks gönder) tuşları kullanılarak da siparişin faks olarak gönderilmesi mümkün olmayacaktır. Böyle bir durum söz konusu olduğunda yani onaysız siparişlerde yukarıda belirttiğimiz yardım tuşları kullanılırsa program OnaylanmamıĢ sipariģte bu iģlem aktif değildir mesajı ile kullanıcıyı bilgilendirecek ve işlemin gerçekleşmesine engel olacaktır. 21-) ġube sipariģ fiģinde kaynak depo seçiminde hak kontrolü yapılmasın 22-) ġube sipariģ fiģinde hedef depo seçiminde hak kontrolü yapılmasın: Bildiğiniz gibi programlarımızda kullanıcılarınıza, depolar bazında sınırlama getirebilmeniz mümkündür. Örneğin X kullanıcınız için sadece 1. depo ile işlem yapabilir, Y kullanıcınız için sadece 2 depo ile işlem yapabilir şeklinde hak tanımlayabilirsiniz. Böylece kullanıcılarınızın kendilerine hak tanınan depolar haricinde diğer depolarla irsaliye, fatura, sipariş, depolar arası sevk fişi vb. evrak düzenlemesi yapmalarını engelleyebilirsiniz. Bu tanımlamalar Kuruluş programının Kullanıcı hak tanımlama (501300) ekranında yer alan Kayıt kullanım hakları bölümünden yapılmaktadır. Böyle bir kısıtlama söz konusu olduğu halde bazı durumlarda kullanıcılarınızın, Depolar arası sipariģ fiģi (031160) ile işlem yaparken diğer depoları da kullanmaları gerekebilmektedir. Örneğin merkez depodan şube depoya ya da farklı depolara sipariş düzenlemeleri söz konusu olabilmektedir. İşte böyle bir durumda depo kullanımı kısıtlanmış kullanıcıların sadece depolar arası sipariģ fiģindeki kaynak ve hedef depo alanlarında seçim yapılan yerde de işlem yapabilmelerini sağlayabilirsiniz. Yani kullanıcılarınız için kısıtladığınız tüm depoların sadece bu evrak için kullanılabiliyor olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreleri (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 23-) SipariĢ evrak kaydında sıralama: Bu parametre ile amacımız; kullanıcılarımızın sipariş evraklarından girmiş oldukları stoklarını kayıt ettiklerinde evraktaki sıralamalarının ne şekilde olacağını belirlemeleridir. Yani sipariş evrakına karışık girmiş oldukları stoklarını, tercihleri doğrultusunda isimlerine, kodlarına, tutarlarına yada tanıtım kartlarının detaylar penceresinden girilen ambar adreslerine göre sıralayıp kayıt altına almalarını sağlamaktır. Bu doğrultuda programınız size bu alanda sıralama yapma, koda göre, isme göre, tutara göre ve ambar adresine göre seçeneklerini sunacaktır. Bu sıralama sadece yeni girilen sipariş evraklarının kayıt edilmeleri sırasında geçerli olacaktır. Dolayısıyla eskiden girilmiş olan sipariş evrakı çağrılıp bu evraklara yeni bir stok satırı eklenerek kayıt edildiğinde sıralama geçerli olmayacaktır. Bu durumda sipariş evrakına eklenen her yeni stok bulunduğu satır ile kayıt altına alınacaktır. 74

75 24-) SipariĢ alımında minimum seviye altına indiğinde: Bu parametre ile amacımız; alınan sipariş fişlerinden girilen stok miktarı ile tanıtım kartının Detaylar penceresinden belirlenen minimum seviye miktarının altına inmesi durumunda programın ne şekilde çalışacağının belirlenmesidir. Bu parametre Uyar ve devam et olarak seçilirse alınan sipariş fişi ile minimum seviyenin altına inen stoklar için program öncelikle ne miktarda inildiğini belirten mesaj ile uyaracak sonrasında da işleme devam etmenize izin verecektir. Uyar ve iģlemi durdur olarak seçilirse alınan sipariş fişi ile stoklar minimum seviyelerinin altına inerse program sizi hem uyaracak hem de işleme devam etmenize izin vermeyecektir. Devam et şeklinde belirlenirse alınan sipariş fişi ile stoklar minimum seviyenin altına inse dahi herhangi bir uyarı ile karşılaşılmadan girişlere devam edilecektir. Devam et, Uyar ve devam et, Uyar ve iģlemi durdur parametresi de aynı mantıkla çalışmaktadır. Sadece bu parametre ile alınan sipariş fişinden girilen stok miktarı ile minimum seviyenin altına inildiğinde programın nasıl çalışması gerektiğine ilişkin belirlemeler yapılacaktır. 25-) SipariĢ evraklarında personel tipi kontrol edilmesin: Programlarımızda firmanızda çalışan personelleri yaptıkları işlere göre satın almacı veya satıcı eleman olarak tanımlayıp alış ve satış evraklarını personel tiplerine bağlı olarak düzenleyebilmeniz mümkündür. Eğer satıcı olarak tanımlanan cari personellerinizin sadece alınan sipariş evrakları ile satın almacı olarak tanımlanan cari personellerinizin de sadece verilen sipariş evrakları ile işlem yapmasını istiyor iseniz bu parametreyi (X) olarak işaretlenmeniz yeterli olacaktır. Bu alan olarak işaretlenirse, personel tipi seçimi dikkate alınmayacak satın almacı ve satıcı elemanları hem verilen hem de alınan sipariş evrakları ile işlem gerçekleştirecektir. 26-) SipariĢ evraklarında perakende vergi uygulansın: Sipariş evraklarımızda varsayılan olarak stokların toptan vergi oranı baz alınmakta dolayısıyla vergi tutarı da bu orana göre hesaplanıp yazılmaktadır. Bu durumda, stoklarının perakende vergi oranının dikkate alınmasını isteyen kullanıcılarımız ALT+W (Vergi uygulama) tuşlarına basmakta ve açılan ekrandan vergi uygulama tipini perakende vergi olarak belirleyip sipariş fişini kaydetmektedir. Sipariş evraklarını daha çok stoklarının perakende vergi oranına göre düzenleyen kullanıcılarımız için böyle bir süreci ortadan kaldırıp iş akışlarını kolaylaştırmak ve hatalı giriş yapmalarını engellemek amacıyla eklenmiş olan bu parametrenin, (evet) olarak işaretlenmesi durumunda sipariş evraklarında stokların perakende vergisi otomatik olarak dikkate alınacaktır. Dolayısıyla kullanıcılarımızın her seferinde Alt+W tuşlarına basma gerekliliği ortadan kalkacaktır. Tabiî ki toptan verginin baz alınacağı durumlarda bu tuşlara basarak değişim gerçekleştirilebilir. 28- SipariĢ teslim tarihi günün tarihi ve sonrasına girilebilsin: Bu parametre ile amacımız sipariş evrakından girilecek teslim tarihinin içinde bulunulan günün tarihinden öncesine giriş yapılmasını yani sipariş fişinde teslim tarihinin geriye dönük olarak girilmesini engellemektir. Bunun için bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Sipariş fişinin teslim tarihi alanına böyle bir sınırlama getirmeyecekseniz seçiminiz (X) hayır olmalıdır. 27-) Dövizli sipariģler her zaman çok dövizli sipariģ fiģinden açılsın: Bu parametre ile amaç, siparişler -ister normal sipariş evrakı olsun, isterse çok dövizli sipariş evrakı olsun- TL haricinde farklı döviz cinsi ile girilmiş ise, bu siparişlere ulaşımın sağlandığı ekranlarda siparişlerin hangi sipariş evrakı ile açılacağının belirlenmesidir. Sipariş evrakına ulaşılmayı sağlayan ekranlara, sipariş föylerini, sipariş operasyonlarını, irsaliye ya da fatura evraklarının detay ekranlarında yer alan "sipariş evrakına git" butonunu örnek gösterebiliriz. Bu parametre (evet) olarak seçilirse dövizli olarak girilen siparişler söz konusu olan ekranlarda "çok dövizli sipariş evrakından açılacak, aksi 75

76 durumda normal sipariş evrakı ile ekrana yansıyacaktır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi programlarımızda, TL haricinde farklı döviz cinsinin de kullanıldığı siparişler dövizli olarak kabul edilmektedir. Cari parametreleri 1-) Ekstre vade-gün: Cari hesapların çalıştığı bölümlerden hesap ekstreleri alırken, ekstrede yer alacak vade bilgilerinin tarih olarak mı ( gibi), yoksa gün olarak mı (30 gün gibi), listelenmesini istediğinizi bu alanda belirteceksiniz. 2-) Cari hareket vade referans tarihi: Sipariş, irsaliye ve faturadan girilen ödeme planları aynı değilse, ekstrelerde ve vade farkı hesaplamalarında sipariş ödeme planının hangi evraktan girilen ödeme planına göre geçerli olacağı bu alanda belirtilecektir. Programınız size vade farklarının hesaplamalarında alternatifler sunacaktır. Sipariş evrakından girilen ödeme planından mı, irsaliye yada faturadan girilen ödeme planından mı, ilk hareketi gördüğü evrakın ödeme planından mı yada evrak belge tarihinden mi hesaplanacağını seçmeniz istenecektir. 3-) Kredi aģımında: Carilerinize (müşteri satıcı, diğer cari) satış yapılırken, programınızın, carinizin o andaki açık hesap bakiyesi ile kredi tavanını (tanıtım kartının teminat bilgileri butonundan girilmektedir) karşılaştırıp, borç bakiyesi kredi tavanını aşıyorsa sizi uyarmasını, kayıt yapmanızı engellemesini, hiç bir müdahalede bulunmadan işlemlerinize devam edebilmenizi yada uyardıktan sonra programınızın sizden isteyeceği onay kodunu girerek işleminize bu şekilde devam edebilmenizi sağlayabilirsiniz. Programınızın bu işlemleri yapabilmesi için, sizin bu alandaki tanımlamanıza ihtiyacı olacaktır. Bu alanda tercih edebileceğiniz seçenekler aşağıda sıralanmıştır; Devam et seçeneğini seçerseniz, kredi aşımında herhangi bir uyarı almadan işlemlerinize devam edebilirsiniz. Uyar seçeneğini seçerseniz, cari hesabınızın o anki borç bakiyesi ile ona tanıdığınız kredi tavan tutarını ekranınıza getirilecek ve risk aşımı mesajı ile uyarılacaksınız. Kilitle seçeneğini seçtiğinizde ise, borç bakiyesi kendisine tanınan kredi tavanını aşan cari hesabınıza satış yapılmak istendiğinde, program kilitlenecektir. Onay ile devam seçeneği seçildiğinde borç bakiyesi kendisine tanınan kredi tavanını aşan cari hesabınıza satış yapılmak istendiğinde, programınız sizi öncelikle ilgili cari için risk limitinin aşıldığını bildiren bir mesaj ile uyaracak ve sonrasında karşınıza bu evrakı kayıt edebilmeniz için onay kodu girişi yapacağınız bir ekran getirecektir. Bu ekrana evrakınızın tipi (sipariş, fatura vb.), seri ve sıra numarası otomatik olarak yansıyacaktır. Örneğin fatura girişi yaparken böyle bir uyarı ile karşılaşmış iseniz evrakınızın tipi, fatura olarak belirtilecektir. Bu aşamada yapmanız gereken evrakınızın onay kodunu, kontrol kodu alanına girip işleminize devam etmenizdir. Onay kodu ise Kuruluş programının Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Evrak Onay Kodu Oluşturma programından alınacaktır. Bu programda da yapılacak tek işlem, onay kodu oluşturacağınız evrakın tipini, tarihini, seri ve sıra numarasını girip F2 tuşuna basmanızdır. Bu işlem sonrasında programınız kontrol kodunu otomatik olarak oluşturup size sunacaktır. Bu durumda kontrol kodunu ilgili evraka girip işlemlerinize kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Eğer bu uyarı mesajını alınan sipariş evraklarında da almak isterseniz bu parametre ile birlikte programınızın Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Kontrol Parametreleri/Sipariş&Satın alma Kontrol Parametreleri programındaki SipariĢ alımda kredi kontrolü var ve SipariĢ alımda risk kontrolü var parametrelerini evet olarak belirtmeniz yeterli olacaktır. 4-) Risk aģımında: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza dört seçenekten oluşan bir pencere açılacaktır. Carileriniz (satıcı, müşteri) için, tanıtım kartlarının teminat bilgileri butonundan girdiğiniz teminat tutarlarının risk limitlerini aşması durumlarında fatura girişlerinizde programınızın sizi bir mesajla uyarmasını istiyor iseniz bu alandaki seçiminiz -uyar-, programın kilitlenmesini istiyor iseniz -kilitle- herhangi bir uyarı mesajı almak istemiyor iseniz de -devam et seçeneğini seçmelisiniz. 76

77 Bu alandaki seçiminizin Onay ile devam seçeneği olması durumunda ise programınız sizi öncelikle ilgili cari için risk limitinin aşıldığını bildiren bir mesaj ile uyaracak ve sonrasında karşınıza evrakınızı kayıt edebilmeniz için onay kodu girişi yapacağınız bir ekran getirecektir. Bu ekrana evrakınızın tipi (sipariş, fatura vb.), seri ve sıra numarası otomatik olarak yansıyacaktır. Örneğin fatura girişi yaparken böyle bir uyarı ile karşılaşmış iseniz evrakınızın tipi, fatura olarak belirtilecektir. Bu aşamada yapmanız gereken evrakınızın onay kodunu, kontrol kodu alanına girip işleminize devam etmenizdir. Onay kodu ise Kuruluş programının Sistem/Stok ve sipariş parametreleri/evrak kontrol kodu oluşturma programından alınacaktır. Bu programda da yapılacak tek işlem, onay kodu oluşturacağınız evrakın tipini, tarihini, seri ve sıra numarasını girip F2 tuşuna basmanızdır. Bu işlem sonrasında programınız kontrol kodunu otomatik olarak oluşturup size sunacaktır. Bu durumda bu kodu ilgili evraka girip işlemlerinize kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Eğer bu uyarı mesajını alınan sipariş evraklarında da almak isterseniz bu parametre ile birlikte programınızın Sistem/Stok ve sipariş parametreleri/kontrol parametreleri/ Sipariş & satın alma kontrol parametreleri programındaki Sipariş alımda kredi kontrolü var ve Sipariş alımda risk kontrolü var parametrelerine karşılık gelen kutucuklar (evet) olarak işaretlenmelidir. 5-) Kapalı fatura limiti ve 6-) Kapalı fatura limit aģımında: Bu parametrelerin programlarımızda yer almasının amacı, kapalı fatura evraklarında belli bir tutar üzerinden alış ve satışların yapılabilmesi ve bu tutarların programınız tarafından kontrol edilip limit aşıldığında, programınızın sizi bilgilendirmesidir. Bu durumda sizden istenen kapalı alış ve satışlarınız için belirlediğiniz tutarı kapalı fatura limiti alanına öncelikle girmenizdir. Bu tutarın aşılması durumunda da programınız sizi, kapalı fatura limit aģımında parametresinden yapacağınız seçime göre yönlendirecektir. Bu alandan Devam et seçeneği seçilirse, programınız limit aşımını dikkate almayacak ve fatura girişinize izin verecektir. Uyar seçeneğini seçerseniz, kapalı faturanız için belirlediğiniz tutar ekranınıza gelecek ve tutar aşımı mesajı ile uyarılacaksınız, ama girişinize yinede izin verilecektir. Kilitle seçeneğini seçtiğinizde, fatura limiti aşıldığında programınız sizi uyaracak ve evrak kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Onay ile devam seçeneği seçildiğinde kapalı fatura için belirlenen tutarın üzerinde alış yada satış yapılmak istendiğinde, programınız sizi öncelikle limitinin aşıldığını bildiren mesaj ile uyaracak ve sonrasında da Kapalı fatura için limit aģılıyor. Onaylıyor musunuz? Şeklinde bir onay ekranı getirecektir. Bu aşamada evet seçeneği seçilerek evrakınızı kayıt edebilir, hayır seçeneğini seçerek de fatura girişinizi durdurabilirsiniz. 7-) Alacağı olmayan satıcılara iade yapılmayacak: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak seçildiğinde, alacak bakiyesi olmayan bir satıcı firmaya iade faturası kesilemeyecektir. İade faturası girişleri yapılıp kayıt edilmek istendiğinde program size yeterli alacak bakiyesi olmadığından bu satıcıya iade yapamazsınız mesajını verecek ve kayıt işlemi yerine getirilmeyecektir. 8-) Ġadeyi engelleyen hareketsiz gün sayısı: Satın alınan malın bu alana gireceğiniz günden sonra iadesini engellemek için kullanılan parametredir. Örneğin gününde satın aldığınız bir malın en geç tarihine kadar iade edilebileceği sonraki günlerde iade edilmeyeceğini belirtmek için bu alana günler arasındaki fark yani 5 rakamı girilmelidir. Bu rakam iade edilecek güne dahil değildir. Yani bu alana 5 girilirse 4 gün için iadesi söz konusudur ) Evrak risk kontrol senet ve çek süre: Cari firmalardan alınan çek yada senetlerin vadesinde ödenmemesi durumunda bu carilere vade bitiminden sonra kaç günlük opsiyon tanınacağına ilişkin gün sayısı bu alana girilmelidir. Eğer ödemeler belirtilen gün içinde de yapılmamış ise programınız sizi, akış parametrelerinin 4. sırasında yer alan Risk aşımında uyar parametresinde yaptığınız seçim doğrultusunda yönlendirecektir. 77

78 11-) Ödeme evraklarında cari borç bakiye veriyorsa uyar: Finans/Evraklar/Ödeme menüsünde yer alan tediye makbuzu, çek çıkış bordrosu, senet çıkış bordrosu gibi programlar ile carilerinize ödeme yaparken bu carilerin hesaplarının borç bakiye vermesi durumunda programınızın sizi uyarmasını ve girişlerinizin engellenmesini istiyor iseniz bu alanı evet olarak seçmelisiniz. Böylece programınız sizi Cari bu meblağ ile borç bakiye veriyor. Bakiye ! gibi Bir mesaj ile uyaracaktır. Aksi durumda yani bu alanın hayır olarak kalması durumunda programınızın uyarı vermeden borç bakiyesi olan carilerinize ödeme yapmanıza izin verecektir. 12-) MüĢteriyi tüketiciye taģı: Müşteri olarak tanımlı olan firmaların STOK yönetiminde yer alan tüketici tanıtım kartından görüntülenebilmesi ve cihaz takip tanıtım kartından cihazın son tüketicisi olarak seçilebilmesi için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir (Bkz. STOK Yönetimi/Kartlar ve reçeteler/ Hesap tanıtım kartları ve hareket föyleri/tüketici Tanıtım Kartı). 13-) Cari fiyat kodundan gelen fiyat için carinin kur.hes. Ģekli kullanılsın: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda irsaliye ve fatura gibi evraklardaki stokların birim fiyatları, müşteri yada satıcı gibi carilerin kartlarındaki fiyat koduna bağlı olarak alınacaksa, fiyatla ilgili döviz hesaplamalarında ilgili carinin tanıtım kartındaki detaylar penceresinden girilen kur hesaplama şekli baz alınacaktır. 14-) Cari yönetim ekranında filtre: Bu parametre aracılığıyla Cari Hesap Kartları Yönetimi (030010) ekranlarında öncelikle filtre ekranı gelecektir. Buralardan yapacağınız seçimlere göre ilgili cariler listelenecektir. Aksi taktirde filtreleme ekranının gelmesini istemiyorsanız, bu parametre "Hayır" (X) olarak işaretlenmelidir. Zaten programlarımızda bu parametreler varsayılan olarak hayır (X) işaretli olacaktır. 15-) Tahsilat evraklarından sonra cari hesap kapamaya geç: Series 9000 programlarınızın Finans/Evraklar/Tahsilat menüsünden müşteri, satıcı ve diğer carilerinizden tahsilât makbuzu, gelen havale karşılığında aldığınız ödemelerin girişleri yapılmaktadır. Bu evrak ile ilgili girişlerinizi tamamlayıp kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilgili cariler için (satıcı, müşteri, diğer cari) hesap kapama programını çalıştırmak istiyor iseniz, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Böylece karşınıza devam ve Cari hesap kapamaya geç butonlarından oluşan bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken Cari hesap kapamaya geç butonunu tıklayarak ilgili cari için hesap kapama işlemini yapmanızdır. 16-) Tediye Evraklarında Sonra Cari Hesap Kapamaya GeçiĢ: Series9000 programlarınızın Finans/Evraklar/Ödeme/Tediye menüsünden müşteri, satıcı ve diğer carilerinize tediye makbuzu, giden havale karşılığında yaptığınız ödemelerin girişleri yapılmaktadır. Bu evrak ile girişlerinizi tamamlayıp kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilgili cariler için (satıcı, müşteri, diğer cari) Hesap Kapama programını çalıştırmak istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu evet olarak işaretlemelisiniz. Böylece karşınıza Devam ve Cari Hesap Kapamaya Geç butonlarından oluşan bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken Cari Hesap Kapamaya Geç butonunu tıklayarak ilgili cari için hesap kapama işlemini yapmanızdır. 17-) Fat. Ödeme Listesinde (Ctrl-O) Stok Ödeme Planı Kullan: Faturalarda hareket girişleri yapıldıktan sonra Ctrl+O tuşlarına basarak, fatura yekünü için vade belirleyebilmeniz başka bir ifade ile fatura yekûnunu vadelere bölebilmeniz mümkündür. Ctrl+O tuşları ile fatura yekünü vadelere bölündükten sonra, bu vadelerin FİNANS/Ödeme/Tediye Makbuzlarında tekrar CTRL+O tuşlarına basarak görebilmeniz, dolayısıyla vade ve ödeme tutarlarını ödeme planına göre değerlendirebilmeniz için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 18-) Fat. ödeme listesinde (Ctrl-O) ödeme planını cari detayından al: Faturalarda hareket girişleri yapıldıktan sonra Ctrl+Shift+T tuşlarına basarak, malın fiyat girişine göre taksitli ödeme planı hazırlayabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, fatura hareket girişlerini tamamladıktan sonra evrak 78

79 üzerinde iken öncelikle Ctrl+Shift+T tuşuna basmaktır. Böylece karşınıza Taksitli Ödeme Planı ve Fiyat GiriĢi başlıklı bir ekran gelir. Burada vadesini belirlemek istediğiniz ödeme planını ve fiyat cinsini satır sonu butonundan seçerek enter tuşu ile devam etmelisiniz. Bundan sonra Ctrl+O tuşuna basarak, bu girişe göre belirlenen vadeleri ve tutarları Ödeme Vadeleri başlığı altında görebilirsiniz. Böylelikle fatura satırlarında, bu tuş grubuna göre vadenizi belirlemiş olacaksınız. Unutmamanız gereken en önemli nokta, öncelikle bu parametreyi (evet) olarak işaretlemektir. Bu işlemden sonra yukarıda açıkladıklarımız geçerli olacaktır. Böylece faturalarda hareket girişleri yapıldıktan sonra Ctrl+O tuşlarına basarak fatura yekünü için belirlenen vade, cari kartındaki detay bilgiler kısmından alınır. Buradaki ödeme cinsi, ödeme günü, ödeme tercihleri, ödeme planına göre vadeler belirlenmektedir. Ödeme planının peşin olması halinde zaten bu parametrenin evet olarak işaretlenmesinde herhangi bir anlam yoktur. Onun için carilerinize özel ödeme planı tanımlayarak işlemlerinize devam edebilirsiniz. 19-) Ġthalat/ihracat faturalarında vergi hesaplansın: İhracat yapan firmalar, ihracatlarına yönelik işlemler için devlet tarafından kredi ve DIIB (Dahilde izleme belgesi) alıp, ihraçlarını aracı gümrük firması tarafından gerçekleştirmekte ve ihraç edecekleri mallar için KDV tutarlarını fatura yekünden ayrı tutabilmektedirler. Tüm bu gereklilikleri sağlamak, bunun yanı sıra devlet tarafından alınan DIIB ve banka kredisi kapatma gibi ihracata yönelik tüm işlemleri sağlıklı takip etmek amacıyla, ihracat faturalarımızda KDV hesaplamaları parametrik olmuştur. Böylece kullanıcılarımız ihraç edecekleri mallar için KDV tutarını ayrı tutacak bunun yanı sıra DIIB kapatma ve alınan banka kredisi kapatma işlemini ihracat faturasından gerçekleştirebilecektir. Daha sonra bu bilgiler doğrultusunda ihracat kredisi raporları ve DIIB raporları alarak ihracatına yönelik işlemlerini izleyebilecektir. Bu doğrultuda bu parametreyle kullanıcılarımız, ithalatını yada ihracatını gerçekleştirdikleri stoklar için ithalat/ihracat faturası düzenlediklerinde bu stokların KDV tutarının dikkate alınıp alınmayacağını belirleyeceklerdir. Bu parametre evet olarak işaretlenirse aşağıda sıralamış olduğumuz İthalat ve ihracat Yönetiminde (EXIM9000) yer alan Ġthalat faturası (062100) ve Ġhracat faturası (061100) Satış yönetimi ve Satın alma yönetiminden girilen ithalat faturası (062100) ve ihracat faturası (061100) gibi faturalarla işlem yapıldığında, stokların KDV tutarı fatura yekününe ilave edilecek aksi durumda, yani bu parametre hayır olarak işaretlenirse stokların KDV tutarları faturada hesaba katılmayacaktır. 20-) Değerli kağıt evraklarında cari/banka/kasa bakiye gösterilmesin: Finans yönetimi evraklarının sol alt köşesinde seçilen carinin, bankanın ve kasanın bakiye bilgisi kullanıcılarımıza bilgi amaçlı olarak gösterilmektedir. Eğer ki kullanıcılarımız bakiye bilgilerinin gözükmesini istemiyorlar ise, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeleri yeterli olacaklardır. 21-) Kasalar arası transferde kasa hakları kontrol edilmesin: Bildiğiniz gibi programlarımızda kullanıcılarınıza, kasalar bazında sınırlama getirebilmeniz mümkündür. Örneğin X kullanıcınız için hiç bir kasa ile ilgili işlem yapamaz şeklinde hak tanımlayabilirsiniz. Böylece kullanıcılarınızın kasalarla ilgili işlem yapması kısıtlandığı için kasalar arası transfer yapmalarını da engellemiş olursunuz. Bu tanımlamalar Kuruluş programının Kullanıcı hak tanımlama (501300) ekranında yer alan Kayıt kullanım hakları bölümünden yapılmaktadır. Böyle bir kısıtlama söz konusu olduğu halde bazı durumlarda kullanıcılarınızın, Portföydeki çek kasaları arası transfer bordrosu (073302), Portföydeki senet kasaları arası transfer bordrosu (073301) vb. çek ve senet transfer menüsündeki evraklar ile işlem yaparken kasaları kullanmaları gerekebilmektedir. İşte böyle bir durumda kasa kullanımı kısıtlanmış kullanıcıların sadece kasalar arası transfer evraklarında işlem yapabilmelerini sağlayabilirsiniz. Yani kullanıcılarınız için kısıtladığınız tüm kasaların sadece bu evraklar için 79

80 kullanılabiliyor olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreler, evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 22-) Cariye nakit kasadan yapılabilecek maksimum ödeme tutarı: Bu parametre ile temel amacımız yüksek meblağda yapılacak ödemelerin devlet tarafından kontrol edilebilmesi için nakit olarak değil de bankalar, finans kurumları yada PTT aracılığı ile havale şeklinde yapılmasını yada çek ve senet ile ödenmesini sağlamaktır. Dolayısıyla bu alana devletin belirlediği en fazla ödenebilecek nakit tutar girilecek ve nakit ödemelerin bu alana girilen tutardan fazla yapılması önlenmiş olacaktır. Bu alana girilen tutarın üzerinde ödeme yapılmak istendiğinde program sizi "Cariye yapılabilecek maksimum nakit ödeme tutarı XXX TL olarak belirlenmiģtir" mesajı ile uyaracak ve girişinize izin vermeyecektir. 23-) Cari föyde gösterilecek (varsayılan) grup: Cari hareket föyü (041410) ile kullanıcılarımız ekrandan seçecekleri carilerin istedikleri tarihler arasında gerçekleştirmiş olduğu hareket detaylarını ayrıntılı olarak incelemekte, ekranın üst bölümünden de bakiye bilgilerine ulaşmaktadırlar. Bu bölümde ilk olarak ilgili carinin tanıtım kartından tanımlanan döviz cinsleri ekrana yazılmakta (programlarımızda carilerinizi birden fazla döviz cinsi ile takip edebilmeniz mümkündür) ve bu döviz cinsleri ile gerçekleşen hareketlere ait bakiyelerin ana, alternatif ve orijinal dövize göre nasıl değerler aldığının bilgisi verilmektedir. Hemen sonrasında yani orijinal bakiyeler bölümünde carilerin tanıtım kartından belirlenen döviz cinsine göre bakiye değerleri incelenmekte, toplam bakiyeler bölümünden de ilgili carilerin veri tabanı tanıtım kartından tanımlanan ana ve alternatif döviz cinsine göre bakiyelerinin ne kadar olduğu incelenmektedir. Bu parametre ile amacımız cari hareket föyünü çalıştırdığınızda carilerinizin hangi döviz cinsine göre bakiye bilgilerinin varsayılan olarak ekrana yansıyacağını seçmenizdir. Örneğin bakiyeler bölümüne carinizin tanıtım kartından tanımlanan 2. döviz cinsine ait bakiye bilgisinin varsayılan olarak gelmesini istiyor iseniz bu alandaki seçiminiz Grup-1, orijinal döviz cinsine ait bakiye bilgilerinin gelmesini istiyor iseniz seçiminiz orijinal döviz, toplam bakiyeler bölümüne ait değerlerinin gelmesini istiyor iseniz de toplam bakiyeler seçeneğini tercih etmeniz yeterli olacaktır. 24-) Yabancı veya farklı dövizdeki değerlenmemiģ ödeme emirleri değerlendirilsin: Bu parametre ile de amacımız Cari hareket föyü (041410) ve Cari risk föyü (041000) ekranında yer alan yabancı veya farklı dövizdeki değerlenmemiģ ödeme emirleri değerlendirilsin parametresinin varsayılan olarak ekrana nasıl yansıyacağının belirlenmesidir. Bu parametre (evet) olarak belirlenirse föy ekranında ilgili parametrenin başında yer alan kutucuk işaretli olacak, dolayısıyla seçilen carinin ekrana yansıyacak değerli kağıtlarına ait hareketlerinde kur farkları değerlendirilecektir. Yani yabancı veya farklı döviz cinsinden girilmiş ve kur değerlemesi yapılmamış değerli kağıtların, kur farkları hesaplanarak ödeme emri değerleme satırı ile föye yansıtılacaktır. Bu parametrenin işaretlenmemesi durumunda föy ekranına ilgili parametre işaretlenmemiş şekilde gelecek, dolayısıyla kullanıcılarımız hareketlerde kur farkının değerlenmesi için bu parametreyi işaretlemeleri gerekecektir. Ayrıca programlarımızda, cari analiz kartında ve bazı raporlarda yer alan cari risk ve kredi tutarları da, bu parametre doğrultusunda hesaplanmaktadır. 25-) Cari kartı kilitlendiğinde bağlı tüketici kartı da kilitlensin: Hesabını kilitlediğiniz carinin eğer aynı kodla kayıtlı bir tüketici kartı var ise bu karttaki hesabının da otomatik olarak kilitlenmesi için, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Cari kartlarının kilitli duruma getirilmesi Cari tanıtım kartı (041110)'nın detaylar penceresinde yer alan Cari hesap kilitli alanının evet olarak işaretlenmesi ile mümkündür. İşte bu alanın evet olarak seçildiği carilerin tüketici tanıtım kartları da kilitli duruma geçecek, dolayısıyla tüketici tanıtım kartında yer alan hesap kilitli alanı otomatik olarak evet konumuna gelecektir. Unutmamalısınız ki ilgili cariye ait aynı kodla tüketici kartının oluşması için program akış parametreleri/cari parametresindeki 12-) MüĢteriyi tüketiciye taģı parametresi evet olarak seçilmelidir. 26-) Cari yorum ekranı otomatik açılsın: Bildiğiniz üzere Yorum Ekranı (091750) programı ile stok ve carileriniz için önemli gördüğünüz her detayı anında görüntüleyebiliyorsunuz. İşte bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi durumunda sipariş, irsaliye, fatura gibi stok ve cari hareketlerinin 80

81 gerçekleştiği evraklardan cari seçildiğinde Ctrl+Shift+O tuşlarına basılmasına gerek kalmadan yorum ekranları otomatik olarak açılacaktır. 27-) Cari borç ve alacak dekontlarında bakiye gösterilmesin: Cari Borç dekontu (043150) ve Cari Alacak dekontu (043250) evraklarının sol alt köşesinde, seçilen carinin bakiye bilgisi kullanıcılarımıza bilgi amaçlı olarak gösterilmektedir. Eğer ki kullanıcılarımız bakiye bilgilerinin gözükmesini istemiyorlar ise, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeleri yeterli olacaklardır. 28-) Cari föylerinde bakiye kolonları gösterilmesin: Cari hareket föyü (041410), Cari personel hareket föyü (041436), Muhasebe cari hesap hareket föyü (081120), Kasa hareket föyü (051400), Banka hareket föyü (071600) gibi föylerde cari hesaplara ait her bir hareketin ana, alternatif ve orjinal döviz cinsinden borç-alacak bakiye bilgileri kolon bazında görüntülenmektedir. Bu kolonların föylerde gösterilmesini istemiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 27. ve 28 parametreler bilgilerin ekrana yansıyışındaki performansı artırmak için kullanılabilir. 29-) Bankalar arası transferde banka hakları kontrol edilmesin: Programlarımızda kullanıcılarınıza bankalar bazında kısıtlamalar getirebilmeniz mümkündür. Örneğin X kullanıcı A bankasıyla işlem yapabilir Y kullanıcı B bankasıyla işlem yapabilir ya da hiçbir banka ile işlem gerçekleştiremez diyebilirsiniz. Böylece kullanıcılarınızın bankalarla ilgili işlem yapması kısıtlandığı için bankalar arasında para transferi gerçekleştirmeleri de engellemiş olacaktır. Bu tanımlamalar Kuruluş programının Kullanıcı hak tanımlama (501300) ekranında yer alan Kayıt kullanım hakları bölümünden yapılmaktadır. Böyle bir kısıtlama söz konusu olduğu halde bazı durumlarda kullanıcılarınızın Tahsildeki kredi kartları bankalar arası transfer bordrosu (073890) ve Bankalar arası virman dekontu (043320) ile işlem yaparken kısıtlanan bankaları kullanmaları gerekmektedir. Bunun içinde bu parametreyi (evet) işaretleyerek banka kullanımı kısıtlanmış kullanıcılarınızın sadece bu evraklar için tüm bankalarla işlem yapabilmesini sağlayabilirsiniz. Maliyet parametreleri 1-) Üretime çıkıģ fiģlerinde anında maliyet hesaplanmayacak: Normal şartlar altında Üretim programınız üretim hareketleri evraklarına (üretime çıkış fişi, ürün giriş fişi, fason çıkış fişi gibi) birim malzeme maliyeti ile toplam malzeme maliyetini anında yansıtmaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirme işlemlerini anında değil de, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde Kuruluş programının Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/İş Emri Maliyetlendirme programını çalıştırması gerekecektir. 2-) Ambar çıkıģ fiģlerinde anında maliyet hesaplanmayacak: Normal şartlar altında programlarımızda ambar çıkış fişlerine (fire, sarf, sayım) stok maliyetleri anında yansımaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirme işlemlerini anında değil de, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde Kuruluş programının Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/Standart Maliyetlendirme/Sarf, Fire, Sayım, Satış fişlerini maliyetlendirme programını çalıştırması gerekecektir. 3-) Depolar arası sevk fiģlerinde anında maliyet hesaplanmayacak: Programlarımızda depolar arası sevk fişinde sevk edilen stokların maliyetleri anında ilgili evraka yansımaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirme işlemlerini anında değil de, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlenmelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde Kuruluş programının Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/Standart Maliyetlendirme/Depolar arası sevk fişleri maliyetlendirme programının çalıştırması gerekecektir. 81

82 4-) Ürün giriģ fiģlerinde anında maliyet hesaplanmayacak: Normal şartlar altında üretim programınız tıpkı üretime çıkış fişinde olduğu gibi ürün giriş fişine de birim malzeme maliyeti ile toplam malzeme maliyetini anında yansıtmaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirmeyi anında değil de, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde Kuruluş programının Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/İş Emri Maliyetlendirme programını çalıştırması gerekecektir. 6-) Stok maliyet hesaplarında iadeler, iadeye esas olan evraktan düģülecek: İade alış ve iade satış evraklarının hareket girişi yapılan bölümlerinde ALT+W tuşlarına basılarak iadeye esas olacak evrak için evrak numarası girilebilmekte ve ilgili evrak ekranınıza çağırılabilmektedir. Bu aşamada yapılması gereken iade edilecek stok miktarlarını ilgili evraktan düşmektir. İşte bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda iade edilen stokların maliyetleri iadeye esas olan yani ALT+W tuşları ile girilen evraktan düşülecektir. Fiyat değiģikliği parametreleri 1-) Stok fiyat değiģikliği stok tanıtım kartından yapılamaz: Stok tanıtım kartından tanıtımını yapmış olduğunuz stoklar için satış fiyatları butonundan girdiğiniz fiyatların, bu kart üzerinden değiştirilmesini engellemek istiyor iseniz, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak seçmelisiniz. Böylece programınız sizi, stok tanıtım kartının satış fiyatları butonuna girdiğinizde Stok fiyat değiģikliği stok tanıtım kartından yapılamaz! mesajı ile uyaracak ve stokların fiyatlarının değiştirilmesini engelleyecektir. 2-) Kabul edilmeyen evrak satırında fiyat değiģikliği saklanmasın: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda fiyat değişikliği evrakı kaydedildikten sonra ilgili fiyatlar stokların kartlarına ve stok depo detay kartlarına da yansıyacaktır. Kayıt sırasında çeşitli nedenlerden dolayı karttaki bu bilgilerin değişmemesi gerekiyor ise; program akış parametrelerinde yer alan fiyat değiştiğinde yeni fiyat sıfır olamaz, fiyat değiştiğinde yeni fiyat aynı olmaz parametreleri evet olarak işaretlenmiş ve yeni fiyat eskisi ile aynı ise, online çalışan firmalarda online aktif değilse yada stok depo detay kartı merkezden şubeye yönlendirilmemişse ve kartın fiyat değişikliği nedeni promosyon başlangıcıysa ve fiyat değişikliği evrakının fiyat değişikliği nedeni promosyon bitişi değilse yada fiyat formül ile hesaplanacaksa, fiyat değişikliği evrakının kaydedilmesine izin verilmeyecektir. 3-) Fiyat değiģtiğinde yeni fiyat sıfır olamaz: Fiyat değişikliği evrakı ile stoklarınız için yeni fiyat girişi (fiyat artırımı yada fiyat indirimi) yapabilmeniz mümkündür. Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda fiyatları değişecek stoklar için yeni fiyatlarının (0) olarak değiştirilmesi engellenecektir. 4-) Fiyat değiģtiğinde yeni fiyat aynı olamaz: Fiyat değişikliği evrakından stoklarınız için yeni fiyat girişleri yapabilmeniz dolayısıyla eski fiyatlarını değiştirebilmeniz mümkündür. Bu parametrenin -evetseçilmesi durumunda fiyat değişikliği evrakından fiyatları değiştirilmeyip eski fiyatı aynen kalan stoklar engellenecektir. 5-) Fiyat değiģtirme tarihine günün tarihi ve sonrası olabilir: Fiyat değişikliği evrakındaki değişim tarihi alanına içinde bulunduğunuz günün tarihinden önceki bir tarihe giriş yapılmasını engellemek istiyorsanız (başka bir ifade ile fiyat değişikliği evrakı ile stokların fiyatlarında geriye dönük bir değişiklik yapılmasını engellemek için) bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Fiyat değişikliğine böyle bir sınırlama getirmeyecekseniz seçiminiz (X) hayır olmalıdır. 6-) SatıĢ fiyat değiģikliğinde otomatik depo kartı açılsın? Stok fiyatları depodan depoya farklılık gösteren işletmeler, her stok için stok depo tanıtım kartı açmak suretiyle bu farklı fiyatları programa girmek durumundadırlar. Örneğin 5 farklı deposu olan bir işletme, bir stoku için önce stok tanıtım kartını girecek, daha sonra bu 5 depodaki fiyatları girebilmek için depo detay tanım kartlarını açacaktır. Yüzlerce stoku barındıran işletmeler düşünüldüğünde, depo bazında fiyat girişi yapmak 82

83 oldukça zaman alıcı bir işlem olabilmektedir. Bu parametre, SATIŞ Yönetimi/Evraklar/Fiyat Değişikliği evrakı yardımı ile depo detay kartlarının otomatik olarak açılabilmesine olanak tanımaktadır. Şöyle ki; 1 Bu parametre (satış fiyat değişikliğinde otomatik depo kartı açılsın) -evet- olarak tanımlanmalıdır. 2 SATIŞ Yönetimi/Evraklar/Fiyat Değişikliği evrakına girilip, evrak genel bilgileri girildikten sonra ALT+T tuşları ile Toplu Değişiklik ekranına geçilir. 3 Bu ekrandan depo detay kartları açılacak stoklar kod aralığı veya kod yapısı girilerek belirlenir. 4 Depo alanında açılacak pencereden genel seçimi yapılır (genel seçimi ile stok kartındaki fiyat baz alınacaktır. Diğer tanımlı depolardan biri seçilirse, bu depolara ilişkin fiyat girişi yapılmadığından stoklar evraka taşınamayacaktır). 5 İstenirse fiyat değişikliğine imkân veren alanlara (yuvarlama limiti, yüzde değişiklik, sabit değişiklik, sabit fiyat) ilgili rakamlar girilir. Ya da biraz sonra detay kartının açılacağı depodaki stok fiyatlar evraktan manüel olarak ta girilebilir. 6 F2 tuşuna basılır. Seçilen stoklar depo kodu genel olmak üzere fiyat değişikliği evrakına taşınmıştır. 7 Fiyat değişikliği evrakında Ctrl+D tuşlarına basılır. Ekrana gelecek pencereden, stokların hangi depo için detay kartları açılacaksa ilgili depo seçilir. 8 Varsa stok fiyatlarında gerekli değişiklikler yapılır ve evrak kaydedilir. Kayıt işleminden STOK Yönetimi/Kartlar/Stok Depo Detay Tanıtım Kartı çağırılabilir. Fiyat değişikliği evrakındaki tüm stokların ilgili depo için detay kartları açılmış olacaktır. Bu kartın satış fiyatları penceresinden o depo için girilen fiyatlar görüntülenebilir. 7-) SatıĢ fiyat değ. (Ctrl+F) otomatik açılsın: Kullanıcılarımızın fiyat değişiklik evrakına aktarmış oldukları stokların fiyatlarını, her bir depoları için değiştirebilmeleri mümkündür. Bunun için yapılacak tek işlem depolardan fiyatı değişecek stokun bulunduğu satıra gelip, Ctrl+F tuşlarına basılması ve açılacak ekrandan da stokun depolarda ki yeni fiyatlarının girilip F2 tuşu ile işlemin tamamlanmasıdır. Böylece ilgili stokun mevcut depolarınızdaki fiyatları da değişmiş olacaktır. Fiyat değişikliği evrakında her hangi bir stokunuzun genel depo için yeni fiyatını girdiğiniz anda depo fiyat belirleme ekranının otomatik olarak karşınıza gelmesini sağlayabilir ve mevcut depolarınız için fiyat değişimini seri bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için bu parametreyi evet olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Bu işlem sadece Fiyat değişikliği (031200) evraklarından yapılacak fiyat değişimleri için geçerli olup, satın alma veya satış şartından yada irsaliye veya fatura evrakından ulaşılan, fiyat değişiklik evrakları için geçerli olmayacaktır. 8-) Fiyat değiģikliği evrakında yeni fiyat-maliyet kontrolü: SATIŞ yönetiminden stokların fiyatları toplu olarak değiştirilebilmektedir. Bu evraktan satış fiyatı değişikliği yaparken, stokların yeni fiyatları ile maliyetleri arasında bir kontrol yapılmasını ve yeni satış fiyatı maliyetinden düşük olan stoklar için bir uyarı mesajı verilmesini sağlayabilirsiniz. Fiyat değişikliği evrakında böyle bir kontrol yapabilmek ve uyarı mesajı alabilmek için parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 9-) Proforma fiy. değ. kesinleģtirmede onay kontrolü: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, proforma fiyat değişikliliği evrakından stoklarınız için yeni fiyat girişi yapılıp kayıt edildikten sonra bu evraka "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; -Kuruluş programından yapılan düzenlemeye göre- onay verilmeden ilgili proforma stok fiyatlarının kabul edilmeyeceği demektir. Bu opsiyon evet seçili iken stoklarınız için belirlenen yeni fiyatları evraklara çağırmak istediğinizde bu evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) yeni fiyatlar gelmeyecektir. Bu durumda yapılması gereken proforma fiyat değişikliğinin kesinleştirilmesi için evraka onay verilmesidir. Onay verme işlemi, yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Proforma Onaylama tuşu ile yapılır. Satır bazında onaylama işlemi ise Ctrl+W tuşları ile yapılmaktadır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde sipariş onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. Tanımlı diğer kullanıcılara proforma fiyat değişikliği kesinleştirmede onay yetkisi verebilmek için, Kuruluş programının Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları programına girilmeli ve Proforma Fiy. Değ.KesinleĢtirmede Onay verilecek kullanıcının bulunduğu satırda iken, Genel Hak Tanımlamaları butonuna basılmalıdır. Ekrana gelecek pencerenin " Proforma Fiy. Değ.KesinleĢtirmede Onay " satırı -evet- olarak işaretlenmelidir. 83

84 Seri no parametreleri 1-) Serino' da önceki hareket kontrolü: Bu parametre, stoklarını seri numaralarına göre takip eden firmalar için önem taşımaktadır. Bu şekilde takip yapabilmek için öncelikle STOK/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar penceresinden stokların detay takip şekli olarak seri no bazında takip seçilmelidir. Daha sonra hareket evraklarında (irsaliye ve faturalarda) seri no bazında takip edilecek stokun kodu ve miktarı girildikten sonra, otomatik olarak cihaz seri numaralarının girileceği bir pencere açılacaktır. Bu pencerede miktar alanına girilen rakam kadar satır yer alır. Bu aşamada, girişi veya çıkış yapılan stokların her birine ait seri numarası ilgili satırlara girilmektedir. İşte bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda seri no ile takip edilen ürünler için aynı seriden giriş yapılması, ilgili stokların iadelerinden önce mutlaka o serinin mevcut olması, aynı seriden girişi yapılan ürünlerin daha fazla çıkışının yapılması engellenecektir. Evraktan girilen seri no uygun değilse Seçilen serino uygun değildir mesajı verilecektir. 2-) Seri no takibinde evraklara serino sonradan girilebilir mi?: Seri no bazında takip edilen stoklar için irsaliye veya fatura girişleri sırasında, ekrana gelen seri no tablosuna, stokların seri numarasını girmeden devam edebilmek için, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 3-) Seri no takibi varsa boģ bırakılamaz: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda, seri no ile takip edilen stoklar için, hareket girişi yapılırken, seri no girilmeden geçilmesine izin verilmez. 4-) Sayım evrakında kayıtlı olmayan seri no girilebilsin: Sayım evrakı girişlerinde sayımı yapılan stoklar seri numarasına göre takip ediliyorlarsa ve bu stoklar için seri numarası tanımlanmamış ise, sayımlarının yapılmasına ve seri numaralarının manüel olarak girilip, akabinde de bu seri numarasına ait kartın otomatik açılmasına izin verebilmek için, bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi gerekecektir. Aksi durumda programınız, seri numara kaydı olmayan stokların sayılmasına imkân vermeyecek, sizi seri no'yu boş geçmeyiniz şeklinde uyaracaktır. 5-) Faturada stok açıklamasına serino yaz: Fatura evrak formları seri no ile takip edilen stokların dinamik alanda "seri no" bastırılması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu işlem sonrasında, söz konusu fatura evrakı yazıcıya dökülürken, stok kodundan sonra seri numaraları ayrıca bastırılacaktır. 6-) Ġrsaliyede stok açıklamasına serino yaz: İrsaliye evrak formları seri no ile takip edilen stokların dinamik alanda "seri no" bastırılması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu parametre evet seçildikten sonra, söz konusu irsaliye evrakı yazıcıya dökülürken, stok kodundan sonra seri numaraları ayrıca bastırılacaktır. Bunları Biliyor musunuz? Evrak dökümlerinde stok seri numaralarının form bazında yazdırılması Yukarıda ki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi 5-) Faturada stok açıklamasına seri no yaz ve 6-) İrsaliyede stok açıklamasına seri no yaz parametreleri' nin işaretlenmesi durumunda, tüm fatura ve irsaliye evraklarında Alt+K tuşları ile döküm alınırken stokların seri numaraları yazdırılabilmektedir. Yani bu parametreler bütün evraklarımız için geçerlilik göstermektedir. Dolayısıyla toptan fatura form dizaynında seri nolar dökülsün, perakende faturada dökülmesin, toptan irsaliyede dökülsün, perakende irsaliyede dökülmesin gibi bir ayrım söz konusu olmamaktadır. Programlarımızda yapılan düzenleme ile kullanıcılarımız hangi evrakların form dizaynlarında stoklarının seri numaralarını yazdırabileceklerini belirleyeceklerdir. Bu amaçla her bir evrak için ALT+F tuşları ile ulaşılan eski ve yeni tip form dizayn ekranlarına stok seri noları dökülmesin parametresi eklenmiştir. Bu parametrenin işaretlendiği evrak form dosyasında stokların seri numaraları yazdırılmayacak aksi durumda yukarıda ki parametrelere bağlı olarak yazdırılacaktır. Üretim parametreleri 1-) Üretime çıkıģ tarihi ürün giriģ tarihinden büyük olamaz: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda ürün giriş fişinden ürünlere ilişkin girilmiş evrak 84

85 tarihlerinin bu ürünlere ait üretime çıkış tarihinden daha önceki tarih olmasına imkân tanınmayacaktır. Böyle bir giriş söz konusu olduğunda programınız sizi "Üretime giriģ tarihi çıkıģ tarihinden büyük olmalıdır." şeklinde uyaracak ve işleme devam etmenize izin verilmeyecektir. Böylece ürün giriş fişi evrakının, üretime çıkış fişinden daha önceki tarihle girilmesi engellenecektir. 2-) Mal sevkıyatı yapılmamıģ iģ emirlerine operasyon giriģi yapılamaz: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda da, operasyon tamamlama evrakından ürünlere ilişkin girilmiş evrak tarihlerinin bu ürünlere ait üretime sevk tarihinden daha önceki tarih olmasına imkân tanınmayacaktır. Böyle bir giriş söz konusu olduğunda programınız sizi Operasyon tarihi üretime sevk tarihinden büyük olmalıdır şeklinde uyaracak ve işleme devam etmenize izin verilmeyecektir. Böylece operasyon tamamlama evrakının, üretime çıkış fişinden daha önceki tarihle girilmesi engellenecektir. 3-) ĠĢemrinde mutlak muhasebe grup kodu kullanılacak: Bu parametre -evet- olarak işaretlendiğinde, İşemri Tanırım kartı ekranından her iş emri için muhasebe grup kodu girişi yapılmamış ise, o işemri kartının kaydına izin verilmeyecektir. Başka bir ifadeyle muhasebe grup kodu girilmeyen hiç bir işemri kartı kaydedilemeyecektir. 4-) Sevkıyatlar aktif iģ emirlerine yapılsın: Ürün sevkıyatlarının aktif iş emirlerinden yapılmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak seçmelisiniz. Aksi halde (X) hayır olarak işaretlenmelidir. 6-) ĠĢ emri yarı mamul muhasebe kodları değerlendirilmesin: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (X) hayır olarak işaretlenmesi durumunda, iş emri kartına göre hareket girişi yapılan (ürün giriş fişi, fason çıkış fişi vb.) evrakların entegrasyonunda, iş emri kartından girdiğiniz yarı ürünlerin maliyeti muhasebe hesap koduna, hareketin net tutarı kadar bir borç, bir de alacak satırı yazacaktır. Aksi halde yani bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda yarı mamullerin hareketleri değerlendirilmeyecektir. 7-) Üretime çıkıģta miktar kontrolü: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda Üretim programınız üretime çıkış fişinde F7 ekranından girdiğiniz miktar, iş emri planlama fişinde belirttiğiniz miktar ile karşılaştırılacak dolayısıyla daha fazla miktar girmeniz engellenecektir. 8-) Üretime çıkıģ/ürün giriģ fiģinde fazla karģılanabilme yüzdesi: Yukarıda da değindiğimiz gibi üretime sevk miktar kontrolü parametresine karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda üretime sevk fişinde girdiğiniz miktar ile iş emri planlama fişine girdiğiniz miktar karşılaştırılacak ve fazla miktar girişiniz engellenecektir. Bu miktar sadece, Üretime Sevk/Ürün Giriş Fişinde Fazla Karşılanabilme Yüzdesi parametresine gireceğiniz oran kadar artırılabilecektir. Dolayısıyla bu alana fazla karşılanmasını istediğiniz oran girişini yapmalısınız. 15-) ĠĢemri oluģturulmuģ sipariģ değiģtirilmesin: Bu parametre ile amacımız alınan siparişler doğrultusunda işemri kartları otomatik olarak oluşturuluyor ise ilgili sipariş evrakı üzerinde değişiklik yapılmasını engellemektir. Bunun için ilgili parametre (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu durumda sipariş evrakında düzeltme yapılıp kayıt edilmek istendiğinde program Bu sipariģe bağlı iģ emri planlandığı için değiģiklik yapılamaz mesajı ile uyaracaktır. Bu parametre hayır (X) olarak kalırsa iş emri kartı oluşturulmuş siparişlerde istenen değişiklik yapılabilecektir. 18-) ĠĢ emrini kaydederken planlama formu görünmesin: Üretim yönetiminin Üretim planlama ve izleme menüsünde yer alan Genel amaçlı iş emri oluşturma (230013), Sipariş bazında üretilecek ürünlerle ilgili izleme ve iş emri oluşturma (230008), Stoka üretilecek ürünlerle ilgili izleme ve iş emri oluşturma (230009) ve Üretim talep fişinden iş emri oluşturma ve izleme (230039) 85

86 programları ile üretilecek ürün için planlanacak miktar girişi yapılıp iş emri oluşturulmak istendiğinde, iş emri detaylarının ayrıntılı olarak izlendiği ve gerekli değişikliklerin yapılabildiği ĠĢ emri planlama formu ekranına ulaşılmaktadır. Programlarımızda yapılan düzenleme ile bu formun ekrana gelmesi kullanıcılarımızın isteğine bağlı olarak belirlenebilecektir. Bu amaçla programlarımıza eklenmiş olan bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesi durumunda planlama formu ile karşılaşılmayacak aksi durumda bu form her iş emri kaydedildiğinde ekrana gelecektir. Ödeme emri parametreleri Bu ekrandan da çek senet gibi değerli kâğıtlara yönelik tanımlamalar yapılacaktır. Şimdi bunların neler olduklarını sırasıyla inceleyelim. 1-) Senet-Çek Poz. Raporlarında Sadece MüĢ. Değerlendir: Satır sonu butonu tıklanarak bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, FİNANS Yönetimi/Raporlar/Çek-Senet bölümünden pozisyonlarına göre alınan raporlarda, sadece müşteri firmaların çekleri (veya senetleri) listelenecektir. Yani satıcı ve diğer carilere ait çekler raporlarda görünmeyecektir. Aksi halde, yani parametreyi -hayır- olarak seçerseniz, pozisyonlarına göre alınan raporlarda, müşteri, satıcı, diğer cari çeklerinin (veya senetlerinin) hepsi raporlarda yer alır. 2-) Dövizli Değerli Kâğıt Ġade Hareketlerinde Döviz Kuru: Müşterilerinizden (veya satıcılarınızdan, diğer carilerinizden) farklı döviz cinsine göre aldığınız çekleri bankaya takasa yolladıktan sonra bu çeklerin karşılıksız çıkması halinde karşılıksız iade şeklinde tekrar portföye girişleri yapılır. Daha sonra karşılıksız çıkan bu çeklerin ilgili firmalara çıkışlarının yapılması gerekir. Eğer bu parametreyi Önceki hareket döviz kuru olarak seçerseniz, bankadan karşılıksız olarak geri alınan çeklerin iadeleri ilk hareketinde ki döviz kuruna göre hesaplanacaktır. Diğer parametrenin seçilmesi durumunda da Evrakın döviz kuru baz alınacaktır. 3-) Bordroda Vade Bilgisi Dök: Senet-çek raporları alırken, bu raporlarda vade bilgilerinin de yer alıp almayacağı, bu alanda yapılacak tanımlama ile belirlenecektir. Eğer raporlarınızda vade bilgilerinin yer almasını istiyorsanız -evet- seçeneğini, aksi halde -hayır- seçeneğini seçmelisiniz. 4-) KarĢılıksız Çekler BaĢka Cariden Girilebilsin: Karşılıksız çıkan çeklere ait carilerin başka cariden girilebilmesini istiyor iseniz bu parametreyi evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. 5-) Dövizli Değerli Kâğıt Hareketlerinde Döviz Kuru: Müşterilerinizden (veya satıcılarınızdan, diğer carilerinizden) farklı döviz cinsine göre aldığınız değerli kâğıtların (çek, senet vb.) sonradan gerçekleşecek hareketlerindeki döviz kurunun ilk hareketinde ki döviz kuruna göre mi yoksa hareketin gerçekleştiği evrakın döviz kuruna göre mi hesaplanacağı bu alandan belirlenecektir. Bunun için yapılacak işlem, satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. 12-) Çeklerde kara liste kontrolü: Kara listede yer alan cari hesaplardan ciro yoluyla (bir başka cariden ciro edilerek) çek girişleri yapılmasını engelleyebilirsiniz. Bunun için yapılacak ilk işlem; bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesidir. Daha sonra kara listedeki cari hesabın kartını çağırıp, cari hesap kilitli parametresini evet yapmalısınız. Bu durumda ilgili cari hesap hiç bir şekilde işlem göremeyecektir. Ancak bu cari, firmanızın da çalıştığı bir başka cari hesaba çek çıktıysa ve kara listede olmayan bu cari hesap ilgili çeki firmanıza ciro etmek isterse, program bu çekin girişine yine izin vermeyecektir. Dikkat ederseniz çeki alacağınız cari hesap kara listede olmamasına rağmen, program çek girişini engelleyecektir. Bunun için yapılması gereken son işlem, aldığınız bütün çekler için çek detaylarına asıl borçlunun ismini girmenizdir. Başka bir ifade ile kara listede olmayan cari hesabınızdan çek alırken ALT+D tuşları ile detay bilgiler ekranına geçmeli ve borçlu ismi alanına çek borçlusunun ismini girmelisiniz. Eğer çek borçlusu kara listede olan cari hesabınız ise, program bu evrakın kaydına izin vermeyecektir. 13-) Firma çeki/senedi çıkıģında detay sor: Programlarımızın Finans/Evraklar/Çek Çıkış Bordrosu ve Senet Çıkış Bordrosu programlarından firma senedi ve firma çeki çıkışı yaparken, karşınıza ilgili çek ve senede ilişkin detay bilgiler ekranının gelmesini istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. 86

87 14-) Çek/senet giriģinde detay sor: Programlarımızın Finans/Evraklar/Çek giriş Bordrosu ve Senet Giriş Bordrosu programlarından senet ve çek girişi yaparken, karşınıza çek ve senedinize ilişkin detay bilgiler ekranının gelmesini istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 15-) Senet/çek detaylarını C/H açıklamasına taģı: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde çek-senet girişlerinin yapıldığı evraklarda ALT+D tuşları ile ulaşılan detaylar penceresine yapılan girişler, evrakın detay-açıklama kolonuna otomatik olarak taşınacaktır. Örneğin çek giriş bordrosu ile bir müşteri çeki girişi yapıyorsunuz. Çek referans numarası otomatik olarak geldikten sonra ALT+D tuşlarına bastınız ve çek detay bilgilerini girdiniz. İşte bu ekrandan girilen çek no, banka, şube ve hesap no bilgileri parametre -evet- olarak seçildiğinde çek giriş bordrosunun detay-açıklama alanına otomatik olarak taşınacaktır. 16-) MüĢteriden alınan firma çekleri karģılıksız ise uyar: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda daha önceden müşteriden almış olduğunuz ve karşılıksız çıkan (ödenmedi, portföyde, ödenmedi iade, iade edilen pozisyon kodunda) çekleriniz var ise, senetçek evraklarında o müşteriden yeni bir çek alınmasını engeller. Programınız Müşteriden alınan karşılıksız firma çeki var! mesajı ile sizi uyarır. Bu uyarı mesajını ilgili müşteriden sipariş aldığınızda müşteriye satış irsaliyesi veya satış faturası kestiğiniz zamanda karşınıza gelecektir. Aksi halde yani bu parametre (X) hayır olarak belirtilirse herhangi bir uyarı mesajı ile karşılaşılmaz. 17-) Senet-Çek Evraklarında TCMB Banka Kodu Zorunlu mu?: Series9000 programlarının Finans yönetiminde yer alan senet ve çek evraklarıyla ilgili işlemlerinizde, çek veya senede ilişkin TCMB Banka kodunun girilmesinin zorunlu olmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Böylece programınız sizi evrak kayıt işlemi sırasında Çekin ait olduğu bankanın TCMB kodunun girilmesi zorunludur. Lütfen ALT+D ile detay alanları doldurun Mesajı ile uyaracak dolayısıyla kayıt işleminizi kabul etmeyecektir. Bu aşamada yapmanız gereken, ALT+D tuşlarına basıp açılacak ekrandan TCMB banka kodunu ilgili alana girmenizdir. Eğer ALT+D tuşları ile ulaştığınız detay bilgiler ekranın otomatik olarak karşınıza gelmesini istiyor iseniz, bu durumda Çek/Senet GiriĢinde Detay Sor parametresini evet olarak seçebilirsiniz. 21-) Çek iadesi giriģ carisinden farklı cariye yapılabilir: Bu parametre ile amacımız alınan çeklerin iadelerinin farklı carilere yapılmasına engel olmaktır. Yani çek giriş bordrosu ile XY carisinden alınan bir çekin iade çek çıkış bordrosu ile farklı bir cariye çıkılmasına engel olup aynı cariye iadesinin yapılmasını zorunlu kılmaktır. Eğer programınızda böyle bir detayı dikkate almak istemiyorsanız yani aldığınız bir çekin iadesini farklı bir cariye yapmak istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlenmeniz yeterli olacaktır. Bu aşamada programınız XY carisinden alınan bir çekin, QZ carisine iade edilmesine izin verecektir. Aksi durumda Seçilen değerli kâğıt bu hareket için uygun değildir mesajı ile sizi bilgilendirecektir Evrak Döküm Parametreleri (091450) Adından da anlaşılacağı gibi bu program ile programlarınızın evrak dökümüyle ilgili tercih edebileceğiniz bazı parametreler tanımlanacaktır. Bu parametreleri dilediğiniz zaman tekrar değiştirebilme imkânınız vardır. Şimdi bu parametrelerin neler olduğunu sıra ile incelemeye başlayalım. 1-)Kayıtta Ġrsaliye Dök: Eğer bu alana karşılık gelen kutucukta (evet) işaretini seçerseniz, bu evraklar kayıt edildikten sonra ekranınızın üzerine devam dök ve çık seçeneklerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan devam seçeneğini seçerek evrak girişlerine devam edebilir, dök seçeneğini seçerek ilgili evrakın yazıcıdan dökümünü alabilir, çık seçeneği ile de evrak giriş 87

88 ekranından çıkabilirsiniz. Kayıtta irsaliye dökümünü hayır olarak yani (X) olarak işaretlerseniz, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak irsaliyenizi yazıcıya dökmek imkânınız daima vardır. 2-)Kayıtta Depo FiĢi Dök: Bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz durumunda bu evraklar kayıt edildikten sonra ekranınızın üzerine devam dök ve çık seçeneklerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan devam seçeneğini seçerek evrak girişlerine devam edebilir, dök seçeneğini seçerek ilgili evrakın yazıcıdan dökümünü alabilir, çık seçeneği ile de evrak giriş ekranından çıkabilirsiniz. Eğer bu alanı (X) hayır olarak işaretlerseniz böyle bir mesajla karşılaşmayacaksınız. Fakat yine de yardım tuşları ile fişleri yazıcıya dökme şansınız vardır. 3-)Kayıtta Fatura Dök: Bkz. Kayıtta irsaliye dökümü. 4-)Kayıtta Bordro Dök: Bu alanda, her senet-çek bordrolarının kaydından sonra, bordrolarınızın yazıcıya dökülüp dökülmeyeceğini belirleyeceksiniz (Bkz. Kayıtta irsaliye dök). 5-)Kayıtta SipariĢ Dök: Bu alanda, her sipariş fişi kaydından sonra, sipariş fişlerinizin yazıcıya dökülüp dökülmeyeceğini belirleyeceksiniz (Bkz. Kayıtta irsaliye dök). 6-)Bordroda Vade Bilgisi Dök: Senet-çek raporları alırken, bu raporlarda vade bilgilerinin de yer alıp almayacağı, bu alanda yapılacak tanımlama ile belirlenecektir. Eğer raporlarınızda vade bilgilerinin yer almasını istiyorsanız -evet- seçeneğini, aksi halde -hayır- seçeneğini seçmelisiniz. 7-)Kayıtta Dekont Dök: Bu alanda, her dekont kaydından sonra, bu dekontların yazıcıya dökülüp dökülmeyeceğini belirleyeceksiniz. (Bkz. Kayıtta irsaliye dökümü). 8-)Dökümlerde BirleĢtirme Kod Uzunluğu: 9000 serisi programlarda kod yapısının belirli bir kısmı aynı olan stoklar için, tek bir kod kullanılarak fatura kesilebilir. Bunun için bu alana kod yapısının değişmeyen bölümüne ilişkin uzunluk sayısı girilmelidir. Konuyu bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışalım; Bir konfeksiyon firması değişik varyasyonlarda üretim yapmaktadır. İlgili firma stok kodlarını 10 dijitte toplamıştır. Stoklar, bu 10 dijitlik kod yapısında en çok 6-8 dijitler arasındaki renk ve 9-10 dijitler arasındaki beden koduna göre çeşitlenmekte ve hareket görmektedir. Yani, stok kodlarının ilk 5 dijiti daha statik(durağan), 6-10 dijitler arasında yer alan renk ve beden kodları daha dinamiktir. Sözünü ettiğimiz firmanın örnek stok kod yapısı aşağıda verilmiştir. ÖRNEK STOK KODLARI PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38 Bu konfeksiyon firmasında stokların en çok renk (6-8. dijit) ve beden (9-10.dijit) kodlarına göre hareket gördüğünü belirtmiştik. Yani, stok kodlarının ilk 5 dijiti birbirlerinden çok farklı değildir. Durum böyle olunca, bir stokun 4 ayrı rengi ve 2 bedeni için fatura kesilirken, en az 8 kez (ilk 5 dijiti aynı olan) stoklarının çağırılıp, girişlerinin yapılması gerekmektedir. Aşağıda, stok kodlarının statik olan 5 dijitlik bölümü görülmektedir(alt çizgili kodlar). PT101 BEJ 36 İşte, dökümlerde birleştirme kod uzunluğu parametresine örnek stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilirse, fatura girişlerinde sadece tek bir stok seçilerek, girilen hareketler ilk 5 dijiti aynı olan bütün stoklara dahil edilebilir. Yani birleştirme kod uzunluğu parametresi 5 olup, stok 88

89 kodu PT101BEJ36 seçildiğinde, fatura hareket miktarı hem PT101BEJ36 stokuna, hem de ilk 5 dijiti PT101 olan tüm stoklara yansıyacaktır. Tabii ki bu parametrenin kullanılabilmesi için, stoklarının birimlerinin ve birim fiyatlarının aynı olması gerekir. 9-)Ġrs.-Fat. Dökümünde Uzun Stok Ġsmi Böl: İrsaliye ve fatura evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde uzun olan stok isimlerinin bölünerek iki satır halinde yazılmasını istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 10-)Ġrs.-Fat. Dökümünde Açıklamayı Ġsim Altına Yaz: İrsaliye ve fatura evraklarına ait açıklamaların, yazıcıya alınan evrak dökümlerinde stok isminin hemen altında yer almasını istiyor iseniz, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 11-)Ġrs.-Fat. Dökümünde Stok Detayını Ġsim Altına Yaz: İrsaliye ve fatura evraklarına ait detay bilgilerin, yazıcıya alınan dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 12-)SipariĢ Dökümde Stok Ġsmi Böl: Sipariş evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde uzun olan stok isimlerinin bölünerek iki satır halinde yazılmasını istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 13-)SipariĢ Dökümde Hareket Açıklamasını Ġsim Altına Yaz: Sipariş evraklarına ait açıklamaların, yazıcıya alınan evrak dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 14-)SipariĢ Dökümde Stok Detayını Ġsim Altına Yaz: Sipariş evraklarına ait detay bilgilerin, yazıcıya alınan dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. 15-)Hizmet Fatura Dökümünde Açıklamayı Ġsim Altına Yaz: Hizmet fatura evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde açıklamanın ismin altına yazılmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 16-)Yazı ile Yazılan Tutarlar da Liradır Ġbaresi Olsun: Evrak form dizaynlarının (fatura, irsaliye gibi) basımı sırasında, formlar üzerinde yer alan yazı ile toplam alanlarının sonuna liradır ibaresinin otomatik yazılması için bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Zaten programınızda da default olarak evet seçilidir. Eğer matbu evraklarınızda liradır ibaresi yazılı ise bu durumda bu parametreyi hayır olarak değiştirmelisiniz. Böylece liradır ibaresinin mükerrer yazılması engellenmiş olacaktır. 17-)Satın alma Talebi Dökümünde Stok Ġsmi Böl: Satınalma talebi evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde uzun olan stok isimlerinin bölünerek iki satır halinde yazılmasını istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 18-)Satın alma Talebi Dökümünde Açıklamayı Ġsim Altına Yaz: Satınalma talebi evraklarına ait açıklamaların, yazıcıya alınan evrak dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 19-)Satın alma Talebi Dökümünde Stok Detayı Ġsim Altına Yaz: Satınalma talebi evraklarına ait detay bilgilerin, yazıcıya alınan dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 20-)DOS Mode Dökümlerde Kolon Kontrolü Yapılmasın: Bu parametre ile DOS modunda alacağınız rapor ve evrak dökümlerinize ilişkin kolon genişliklerinizi kontrol edebileceksiniz. Yani bu dökümler sırasında karşılaşmış olduğunuz bir satırdaki karakter sayısı çok fazla.. uyarısı kontrol 89

90 edilebilecektir. Bunun için bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak seçmelisiniz. aksi halde hayır seçeneği seçilmelidir. 21-)Ctrl-P Bordro Düzenlede Firma Vergi Bilgileri Dökülsün: Series 9000 programlarınızın Finans yönetiminden yaptığınız tahsilâtlar ve aldığınız ödemelere ilişkin evrakları Ctrl+P tuşları ile yazıcınızdan dökebilmeniz mümkündür. Bu dökümlerde tahsilât ve ödemeyi yapan firmaların vergi dairesi ve vergi numaralarının yer almasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak seçmelisiniz. Böylece dökümlerinizde ilgili firmanın vergi bilgileri de yer alacaktır. Aksi durumda bu parametre hayır olarak işaretlenmelidir. 22-)Yazı Ġle Tutarlar da Yalnız Ġbaresi Olsun: Fatura, irsaliye, sipariş fişi, senet ve çek evraklarınızın basımları sırasında, bu formlar üzerinde yer alan yazı ile tutarlarda alanlarının başına yalnız ibaresinin otomatik yazılmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) aksi halde (X) hayır olarak seçmelisiniz. 23-)Ġrs.-Fat Dökümde Multi Kodu Ġsim Altına Yaz: Stoklarınızın müşteri ve satıcı firmalarda kullanılan karşı stok kodlarını Stok Yönetimi/Kartlar/Kod Yapısı ve Alternatif Tanıtım/Multi Kod Tanıtımı bölümünden programa tanıtabilirsiniz. İrsaliye ve fatura evraklarına ait dökümlerde de, stoklara ait multi kod tanımlamalarının stok isminin hemen altında yazılmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. 24-)Entegre Evrakların Kayıtta Dökümünde Muhasebe FiĢi Dökümü Sorulsun: Genel Muhasebe modülü ile entegre çalışan bir firma iseniz fatura, tahsilât ve tediye evraklarının kayıt işleminden sonra otomatik olarak oluşan muhasebe fişlerinin dökümünü hem ekrana hem de yazıcıya alabilmeniz mümkündür. Yani, ilgili evraklardan çıkmadan dolayısıyla muhasebe fişleri programını çalıştırmadan bu evraklara ait muhasebe fişlerini dökebileceksiniz. Bunun için öncelikle, Kur9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünde yer alan Kayıtta Bordro Dök, kayıtta fatura dök ve kayıtta dekont dök parametrelerini evet olarak seçip, sonrasında bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Tüm bu işlemlerden sonra ilgili evraklar kayıt edilince Devam, yazıcıya dök ve çıkış seçeneklerinden oluşan bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandan devam seçeneğini seçtiğinizde, Muhasebe fişini dök ile Dökme şeklinde ikinci bir onay ekranı gelecektir. Böylece muhasebe fişini dök seçeneğini seçtiğinizde muhasebe fişinin dökümü gerçekleşecektir. Yazıcıya dök seçeneğini seçtiğinizde ise ilgili evrakın dökümü gerçekleştirilecektir. Eğer bu parametre -hayır- olarak işaretlenirse, ilk onay ekranı gelecektir fakat muhasebe fişini dökmeyecektir. 25-)Fiyat DeğiĢikliği Evrakında Kayıtta Fiyat DeğiĢikliği Dök: Eğer bu alanda evet seçeneğini seçerseniz, kayıt ettiğiniz her fiyat değişikliğinden sonra devam ve etiket basım ekranına geç mesajının hemen ardından karşınıza Devam yazıcıya dök ve çıkıģ seçeneklerinden oluşan bir mesaj ekranı gelecektir. Dök mesajını seçerseniz fiyat değişiklik evrakınız yazıcıya dökülecektir. Bu seçeneği hayır olarak seçerseniz, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak evrakınızı yazıcıya dökme imkânınız daima vardır. 26-)Satın alma talepleri evrakında kayıtta dök: Eğer bu parametre evet olarak seçilirse, kayıt ettiğiniz her satın alma talep evrakından sonra ekranınızın üzerine Devam yazıcıya dök ve çıkıģ Seçeneklerinden oluşan bir mesaj ekranı gelecektir. Dök mesajını seçerseniz Satın alma talepleri evrakınızın yazıcıdan dökümünü anında alabilirsiniz. Bu seçeneği hayır olarak seçerseniz, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak evrakınızı yazıcıya dökme imkânınız daima vardır. 27-)Satın alma Ģartları evrakında kayıtta dök: Eğer bu parametre evet olarak seçilirse, kayıt ettiğiniz her satın alma şartı evrakından sonra ekranınızın üzerine 90

91 Devam yazıcıya dök ve çıkıģ Seçeneklerinden oluşan bir mesaj ekranı gelecektir. Dök mesajını seçerseniz Satın alma Ģartları evrakınızın yazıcıdan dökümünü anında alabilirsiniz. Bu seçeneği hayır olarak seçerseniz, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak evrakınızı yazıcıya dökme imkânınız daima vardır. Evet, program akış parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalıştık. Eğer bu bölümdeki parametrelerde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, değişikliklerinizin geçerli olabilmesi için akış parametrelerini <ALT+S> tuşlarıyla kaydetmeyi unutmayınız. 28-)Bakım Evraklarında Kayıtta Evrağı Dök: Eğer bu alana karşılık gelen kutucukta (evet) işaretini seçerseniz, bakım evrakları kayıt edildikten sonra ekranınızın üzerine devam, yazıcıya dök ve çıkıģ seçeneklerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan devam seçeneğini seçerek, bakım evrak girişlerine devam edebilir, yazıcıya dök seçeneğini seçerek ilgili bakım evrakının yazıcıdan dökümünü alabilir, çıkış seçeneği ile de bakım evrak giriş ekranından çıkabilirsiniz. Bakım evraklarında kayıtta evrakı dök parametresini hayır olarak yani (X) olarak işaretlediğiniz taktirde, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak bakım evraklarınızı yazıcıya dökme imkânınız daima vardır. 29-) Evrak dökümünde form tipi: Bildiğiniz gibi programlarımızda ALT+F tuşları kullanılarak irsaliye, sipariş, fatura vb. evrakların form dizaynları yapılmakta ve bu dizayna bağlı olarak da ALT+K tuşları ile evrakların dökümleri alınabilmektedir. Programlarımızda evrak dizaynı yapabilmek için 2 tip form kullanılmaktadır. Bu parametre ile amacımız; kullanıcılarımız hangi form tipini baz alarak dizayn yapacaklarsa ilgili formun ALT+F tuşlarına basıldığı anda otomatik olarak açılmasını sağlamak, yada evrak üzerinde eski tip, yeni tip seçeneklerini sunarak seçim yapılmasına imkân vermektir. Bu doğrultuda programınız size eski tip form, yeni tip form ve sorulsun seçeneklerini sunacaktır. 30-) Yeni tip evrak dökümünde varsayılan ortam: Bir önceki parametredeki seçiminiz yeni tip form ise, bu alanda da sizden yaptığınız form dizaynına göre evrak dökümlerinizin hangi ortama alınacağını seçmenizdir. Programınız size varsayılan ortam olarak Ekran, printer, text dosya vb. bir çok seçenek sunacaktır. 31-)Teklif evrakları kayıtta evrağı dök: Eğer bu parametre evet olarak seçilirse, kayıt ettiğiniz her teklifler evrakından sonra ekranınızın üzerinde Devam/ Yazıcıya Dök/ ÇıkıĢ Seçeneklerinden oluşan bir mesaj ekranı gelecektir. Yazıcıya dök mesajını seçerseniz Teklifler evrakınızın yazıcıdan dökümünü anında alabilirsiniz. Bu seçeneği hayır olarak seçerseniz, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak evrakınızı yazıcıya dökme imkânınız daima vardır. 32-) Ġrsaliye fatura dökümde sıralama: Bu parametre ile amacımız; kullanıcılarımızın ALT+K tuşları ile döküm alırken; fatura ve irsaliye evrakına girilen stokların giriliş sırasını göz ardı edip kendi isteklerine uygun olacak şekilde stokları sıralayıp dökümlerini almalarıdır. Örneğin STK001, STK002, STK003, STK004 olarak tanımlanmış stoklarınızın olduğunu ve bu stokları da fatura evrakına STK002, STK004, STK003, STK001 Şeklinde alt alta karışık olarak girdiğinizi düşünelim. İşte bu parametredeki tercihinize göre karışık olarak sıralanmış stokları, isimlerine, kodlarına, tutarlarına yada tanıtım kartlarının detaylar penceresinden girilen ambar adreslerine göre sıralayıp dökümünü alabileceksiniz. Bu doğrultuda programınız size sıralama yapma, koda göre, isme göre, tutara göre ve ambar adresine göre seçeneklerini sunacaktır. Bu sıralama sadece döküm alırken geçerlidir. 91

92 33-) Dökümde seri noları yan yana dökülsün: Eğer bu alana karşılık gelen kutucukta (evet) işaretini seçerseniz, irsaliye-fatura vb. dökümlerinde seri numaraları yan yana dökülecektir. 34-) Depo fiģlerinde stok açıklamasına seri no yaz: Eğer bu parametre evet olarak seçilirse, depolar arası sevk fişi, fire çıkışı ambar fişi, sarf çıkışı ambar fişi ve sayım çıkışı ambar fişi dökümü alınırken seri no bazında takip edilen stok mevcut ise, stok adının altında seri numaraları da çıkacaktır. 35-) Varsayılan ortam dosya ise kayıttan sonra göster: Alt+K ile döküm yaparken eğer bu parametre evet olarak seçilmişse, Yeni tip evrak dökümünde varsayılan olarak (28. parametre) yaptığınız dosya seçimine göre ilgili dosyanız gösterilecektir. Örneğin seçiminiz excel ise, dökümde ilgili bilgiler excel dosyada karşınıza otomatik olarak açılmış olarak gelecektir. 36-) Tahsilat/Tediye evraklarında slip tüm sorumluluk merkezleri için mi?: Bu parametre ile amacımız tahsilat ve tediye evraklarından ALT+K tuşları ile slip dökümü alırken, makbuzdan seçilen carinin yine makbuzdan girilen sorumluluk merkezine ait hareketlerinin mi yoksa ilgili carinin tüm sorumluluk merkezleri ile gerçekleştirmiş olduğu hareketlerinin mi baz alınarak döküleceğinin belirlenmesidir. Bu parametreyi (evet) olarak işaretlerseniz sliplerinizde tüm sorumluluk merkezi ile gerçekleşen borç ve alacaklar gösterilecek aksi durumda sadece evraktan girdiğiniz sorumluluk merkezine ait borç ve alacaklar gösterilecektir. Slip dökerken dikkat edilecek nokta form dizaynında slip dök parametresinin işaretli olması ve dizaynda slip mesajları alanının belirlenmesidir. 37-) Muhasebe fiģi dökümden sonra kilitlensin parametresi: Muhasebe fişi ekranında iken, Ctrl+P tuşlarını kullanarak dökümünü aldığınız muhasebe fişlerinin aynı şekilde fatura, tahsilât ve tediye evraklarınızı kayıt ettikten hemen sonra, bu evraklar için oluşmuş muhasebe fişlerinin dökümünü aldığınızda, otomatik olarak kilitlenmelerini dolayısıyla muhasebe fişinde değişiklik yapılmasını engelleyebilirsiniz. Bunun için bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Evrak kaydından sonra fiş dökümünün alınabilmesi için bu ekranda yer alan Entegre Evrakların Kayıtta Dökümünde Muhasebe Fişi Dökümü Sorulsun parametresi ile kayıtta fatura dök, kayıtta bordro dök ve kayıtta dekont dök parametrelerinin işaretli olması gerekmektedir. Böyle bir işleyişin özellikle kategori kullanımı olan firmalar için işlevsel olacağını düşünüyoruz. Şöyle ki toptan satış faturalarınızı 8 kategorisi ile takip ettiğinizi düşünelim. Dolayısıyla gün içinde kestiğiniz tüm toptan satış faturalarına ait hareketler 8001 sıra numaralı muhasebe fişine kaydedilecektir. Bu parametre evet olarak seçili olduğunda, fişinizin dökümünü aldığınızda otomatik olarak kilitlenecek, dolayısıyla aynı gün içinde girilen diğer toptan satış faturalarının hareketleri 8001 sıra numaralı muhasebe fişine kaydedilmeyecektir. Çünkü yeni kayıtların işlenmesi engellemiş olacaktır. Bu durumda fiş dökümünden sonra girilen satış faturası hareketleri de 8002 sıra numarası muhasebe fişi ile takip edilecektir. 38-) SipariĢ dökümde sıralama: Bu parametre işleyiş olarak tıpkı 32. parametremiz olan Ġrsaliye fatura dökümde sıralama parametresi gibi çalışmaktadır. Aralarında ki tek fark bu parametrenin sadece sipariş evrakları için geçerli olmasıdır. Dolayısıyla bu parametre ile de amacımız kullanıcılarımızın ALT+K tuşları ile sipariş dökümü alırken; stoklarının evraka girilen sırasını göz ardı etmeleri ve kendi isteklerine uygun olacak şekilde stokları sıralayıp dökümlerini almalarıdır. Yani evraktan karışık olarak girilmiş stokları, isimlerine, kodlarına, tutarlarına yada tanıtım kartlarının detaylar penceresinden girilen ambar adreslerine göre sıralayıp dökümü alabilmeleridir. Bu doğrultuda programınız size sıralama yapma, koda göre, isme göre, tutara göre ve ambar adresine göre seçeneklerini sunacaktır. Bu sıralama sadece döküm alırken geçerlidir. 39-) Dökümde birleģtirilecek kod yapısı: V12 serisi programlarımızda yapılan düzenleme ile irsaliye, fatura vb. evrakların dökümü alınırken kod yapısında belirli karakterleri aynı olan stokların birleştirilerek dökülebilmesi mümkün duruma getirilmiştir. İşte bu amaçla bu parametre eklenmiştir. Bu parametrenin aktif olarak çalışabilmesi için öncelikle aşağıda belirteceğimiz gereklilikler sağlanmış olmalıdır. 92

93 Evrak döküm parametreleri (091450) ekranında 8. sırada yer alan Dökümlerde birleģtirilecek kod uzunluğu alanında herhangi bir tanımlama yer almamalıdır. En son gereklilikte ALT+F tuşları ile ulaşılan evrak döküm dizaynında "Hareketleri birleģtir" seçeneğinin işaretlenmiş olmasıdır. Bu alana yapılacak tanımlamayı bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışalım. Evrak dökümlerimizde de 2., 5., 8., 9. ve 10. karakterleri aynı olan stoklarımızın birleştirilmesini isteyelim. Bu durumda bu alana?+??+??+++ tanımlaması yapmamız yeterli olacaktır. Kısacası birleştirilecek karakterlerin yerine (+) koymak yeterli olacaktır. STOK KODU MĠKTAR PT.101.BEJ.36 1 ST.303.BEJ.38 1 KT.203.BEJ.38 4 TM.024.GRI.40 7 Olan stok satırlarını PT.101.BEJ.36 6 (İlk 3 stok satırını birleştirdi) TM.024.GRI.40 7 Şeklinde dökecektir Görsel Parametreler (091500) Bu bölümden, programlarınızda görsel olarak bir takım düzenlemeler yapacaksınız. Böylece kullandığınız programın, Windows programının da desteklediği zenginleģtirilmiģ yazı tiplerine göre, yazı tipini, boyutunu, pencereler için verilen boģluk ölçülerini zemin renklerini, rapor baģlıklarını istekleriniz doğrultusunda değiģtirip süsleyebileceksiniz. Bu düzenlemeleri ekranınızın üst bölümünde yer alan Ayarlar butonunu tıklanarak da yapabilmeniz mümkündür. Dolayısıyla biz bu bölüme iliģkin açıklamalarımızı Ayarlar butonu baģlığı altında topladık. Bundan dolayı burada tekrar edilmeyecektir. Daha fazla bilgi için kitabınızın Ayarlar Butonu bölümünden yararlanmanızı öneririz Vergi parametreleri (091600) Vergi parametreleriyle ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce, K.D.V. (Katma Değer Vergisi) ile ilgili bir kaç notumuz olacak. K.D.V.; devlet tarafından, tüketicilerden aldıkları mal ve hizmet bedeli üzerinden, belirli oranlar nispetinde kesilen bir tüketim vergisidir. K.D.V. devlet tarafından direkt olarak alınmaz. Devlet, K.D.V.'NİN tahsili için firmaları vekil tayin eder. Firmalar bir ay boyunca kendilerinden mal ve hizmet alan kişilerden aldıkları K.D.V.'Yİ ertesi ayın 25'ine kadar K.D.V. beyannamesiyle devlete öderler. Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan 5. seçenek vergi parametreleridir. Bu bölümden, yukarıda da belirttiğimiz gibi, oranları devlet tarafından belirlenen vergilerin programa tanıtımları yapılacaktır (programda %1, %8, %17 ve %25 vergi oranları otomatik olarak tanımlıdır). Vergi parametreleri girildikten sonra, ilgili bölümlerde girilen vergi oran ve tutarları bir pencere içinde karşınıza gelecek ve yapmakta olduğunuz işlem ile ilgili vergiyi bu pencereden seçebileceksiniz. Örneğin bu bölümden 4 ayrı vergi oranı girdiniz. STOK modülünde stoklarınızı tanıtırken, sıra o stokunuzun vergi oranını girmeye geldiğinde, karşınıza bu bölümden girdiğiniz vergi oranlarını içeren küçük bir pencere gelecek ve stokunuz için uygulanan vergiyi bu pencereden seçebileceksiniz. 93

94 Şimdi, bu pencere üzerinde yer alan alanları sıra ile açıklarken, aynı zamanda vergi parametrelerimizi de girmeye başlayalım. VNo: Gireceğiniz her vergi için, programınız tarafından otomatik olarak verilen sıra numarasıdır. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları mümkün değildir. Vergi Adı: Bu alana, oranını veya tutarını gireceğiniz verginin adını girmelisiniz. Vergi adını girerken, o verginin oranını ya da tutarını da belirtmeniz sizin için yararlı olacaktır. Örneğin K.D.V. % 18 gibi. Çünkü, programlarınızı kullanırken vergi girişleri sırasında karşınıza gelecek pencerede, sadece vergilerinizin isimleri yer alacak, oranlar veya tutarlar ayrıca gösterilmeyecektir. Yüzde: Vergilerin yüzde ile hesaplandığını yukarıda belirtmiştik. Bu alana da, işletmeniz bünyesinde uygulanan vergi oranlarının girişleri yapılacaktır. İlk vergi tanımlamanızı yaptıktan sonra, o satırda F2 tuşuna basarak, ilgili vergiye ilişkin muhasebe kodlarını da girmeniz gerekir. Vergi muhasebe hesap kodlarını tek tek açıklamaya başlamadan önce, bu konuyla ilgili bazı genel bilgiler vermek istiyoruz; Bu bölümün başında, firmaların, bir ay boyunca kendilerinden mal ve hizmet alan kişilerden aldıkları K.D.V.'Yİ, ertesi ayın 25'ine kadar K.D.V. beyannamesiyle devlete ödediklerine değinmiştik. K.D.V. ile ilgili hesaplamalarda ilk aşamada, hesaplanan ve indirilecek K.D.V. olmak üzere iki kavram ortaya çıkar. Hesaplanan K.D.V., firmaların bir ay boyunca müşterilerden tahsil etmeleri gereken K.D.V. toplamıdır. Başka bir ifadeyle devlete ödemekle yükümlü oldukları K.D.V. tutarıdır. İndirilecek K.D.V. ise, bir ay boyunca firmaların aldıkları mal ve hizmetler sonucunda satıcı firmalara ödemeleri gereken K.D.V.'NİN toplam tutarıdır. İndirim; firmaların müşterilerden tahsil edip devlete ödemekle yükümlü olduğu K.D.V. tutarından, bir ay boyunca satıcı firmalara ödemesi gereken K.D.V.'NİN düşülmesi olarak tanımlanabilir. Hesaplanan K.D.V. indirilecek K.D.V.'DEN fazla ise, aradaki fark devlete ödenecek K.D.V. tutarını doğurur. İndirilecek K.D.V. hesaplanacak K.D.V.'DEN fazla ise, bu durumda firmaların devletten K.D.V. alacağı var demektir ve bu tutar sonraki aylarda indirilebilir. İndirilecek K.D.V.'NİN hesaplanan K.D.V.'DEN fazla olması durumunda aradaki farka Devreden K.D.V. denir. Kısacası Ödenecek K.D.V. devlete ödenecek olan vergidir. Devreden K.D.V. sonraki ayda indirilecek olan K.D.V.'DİR. İşte vergi muhasebe kodları başlıklı bu bölümden, her bir vergi için hesaplanan, indirilecek, satış iade, alış iade, indirilen K.D.V. tevkıfat, ödenecek ve ihraç karşılığı K.D.V. hesaplarının muhasebe kodları girilecektir. Vergi muhasebe hesap kodlarının girişi, ticari modüllerden MUHASEBE modülüne entegrasyon yapılması durumunda önem kazanmaktadır. Şimdi vergi hesap kodlarını daha yakından incelemeye çalışalım; Hesaplanan K.D.V. Muh. Kodu: Firmaların bir ay boyunca müşterilerden tahsil etmeleri gereken K.D.V., hesaplanan K.D.V. olarak adlandırılmaktadır. Bu alana, ilgili vergi oranı üzerinden bir ay boyunca tahsil ettiğiniz K.D.V. tutarına ilişkin muhasebe hesabının kodunu girmelisiniz. Örneğin vergi parametreleri ekranında ilk satıra K.D.V. % 12 girişini yaptınız. Daha sonra F2 tuşuna basarak, bu K.D.V. oranıyla ilgili muhasebe hesap kodlarının girişlerine geçtiniz. İşte K.D.V. ile ilgili muhasebe hesap kodlarından ilki olan bu alana, %12 vergiye tabi satışlarınız karşılığında, tüketicilerden tahsil ettiğiniz K.D.V. tutarlarının kaydedileceği muhasebe hesap kodunu girmelisiniz. Ġndirilecek K.D.V. Muh. Kodu: İndirilecek K.D.V., bir ay boyunca aldığınız mal ve hizmetler sonucunda satıcı firmalara ödemeniz gereken K.D.V.'NİN toplam tutarıdır. Bu alana, ilgili vergi oranı üzerinden bir ay boyunca ödediğiniz K.D.V. tutarına ilişkin muhasebe hesabının kodunu girmelisiniz. Yukarıdaki örneğimizden yararlanırsak; vergi parametreleri ekranında ilk satıra K.D.V. % 12 girişini yaptınız. Daha sonra F2 tuşuna basarak, bu K.D.V. oranıyla ilgili muhasebe hesap kodlarının girişlerine geçtiniz. İşte K.D.V. ile ilgili muhasebe hesap kodlarından ikincisi olan bu alana, %12 vergiye tabi alımlarınız karşılığında, satıcı firmalara ödediğiniz K.D.V. tutarlarının kaydedileceği muhasebe hesap kodunu girmelisiniz. SatıĢ Ġade K.D.V. Muh. Kodu: Sattığınız mal size iade edildiğinde, ilgili K.D.V. bedelinin kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. 94

95 AlıĢ Ġade K.D.V. Muh. Kodu: K.D.V.'SİNİ ödeyerek satın aldığınız malı iade ettiğinizde, geri aldığınız K.D.V. bedelinin kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. Ġndirilen K.D.V. Tevkıfat Muh. Kodu: Tevkıfat, K.D.V.'NİN satıcıya değil devlete ödenmesidir. Hurda, metal, fason tekstil gibi konularda faaliyet gösteren işletmelerden alım yapıldığında, alıcı, tahakkuk eden K.D.V. tutarının 1/3 ünü satıcı firmaya, kalan 2/3 ünü devlete öder. K.D.V. tutarından ayrılan 2/3 lük bölüm tevkıfat olarak adlandırılır. İşte bu alana, yukarıda sözünü ettiğimiz işletmelerden alım yapmanız durumunda, K.D.V. bedeli üzerinden ayrılan tevkıfatın (yani devlete bizzat ödeyeceğiniz vergi tutarının) hangi muhasebe hesabına kaydedileceğini belirteceksiniz. Ödenecek K.D.V. Muh. Kodu: Ödenecek K.D.V.; Hesaplanan K.D.V.'NİN indirilecek K.D.V.'DEN fazla olması durumunda ortaya çıkan fark, yani devlete ödenecek olan K.D.V. tutarıdır. Bu alana, ödenecek K.D.V. tutarının kaydedileceği muhasebe hesap kodu girilmelidir. Ġhr. Kar. K.D.V. Muh. Kodu: Programlarınızdan dış ticaret faturaları (ihracat ve ithalat) düzenlenebilmektedir. Bu alana ihracat ile uğraşan firmalar ihracat karşılığı K.D.V. hesabının kodunu girebilirler. 1-3 satıģ tevkifat muh. Kodu, 9-1 satıģ tevkifat muh. Kodu, 1-2 satıģ tevkifat muh. Kodu ve 2-3 satıģ tevkifat muh. Kodu: Programlarımızda satış faturalarında hesaplanan KDV tutarları üzerinden Shift+Ctrl+V (1-2 tevkifat uygula) Shift+Ctrl+M (1-3 tevkifat uygula) Ctrl+V (2-3 tevkifat uygula) Ctrl+M (9-1 tevkifat uygula) yardım tuşları kullanılarak istenilen oranlar dahilinde tevkifat hesaplaması otomatik olarak yapılmaktadır. Kullanıcılarımız bu oranlara göre hesaplanan tevkifat tutarlarının ayrı ayrı muhasebe hesaplarına entegre edilmesini isteyebilirler. Bu durumda satış tevkifatlarının takip edileceği muhasebe kodlarının bu alandan girişleri yapılmalıdır. Daha sonra satış faturalarından bu oranlar dahilinde tevkifat uygulandığında program otomatik olarak hesaplanan tutarı ilgili hesaba yazacaktır. Bu hesaplama ilgili evrak için oluşan muhasebe fişinden izlenebilir. Bu ekrandan herhangi bir satış tevkifat oranı için muhasebe hesap kodu girilmez ise ve satış faturalarından bu tevkifat oranı ile ilgili işlem yapılırsa bu durumda ilgili tutar, programınızın Diğer muhasebe kodları (92000) ekranındaki SatıĢ KDV tevkifat muh kodu alanından girilen hesaba aktarılacaktır. Vergi muhasebe kodlarını girmeden önce, MUHASEBE modülünden muhasebe hesap planının açılmış olması gerekir. Tanımlamakta olduğunuz bir verginin muhasebe kodlarını girdikten sonra, ESC tuşuna basarak bu pencereden çıkabilirsiniz. Şimdi diğer vergilerin isim-oran veya tutarlarını girmeye devam edebilirsiniz. Her vergi girişinden sonra, o vergiye ait muhasebe kodlarını F2 tuşu ile girmeyi unutmayınız. Tüm girişleriniz tamamlandıktan sonra, vergi parametreleri ALT+S tuşları ile kayıt edilmelidir Ödeme planları tablosu (091920) Programınızın bu bölümünden, firmanız bünyesinde sıklıkla kullanılan yada müşterilerinizin ödeme şartlarına bağlı olarak istedikleri gün, ay ve yılı dikkate alacak şekilde ödeme planları tanımlayacak, fatura keserken bu ödeme planını seçip CTRL+O tuşları yardımıyla vade farklarının otomatik olarak hesaplanmasını sağlayabileceksiniz. Ayrıca raporlarda da taksitlendirilmiş olarak görebileceksiniz. Şimdi ödeme planlarının nasıl tanımlanacağını açıklamaya çalışalım. 95

96 Öncelikle yapılması gereken, tanımlanacak her ödeme planına açıklayıcı olacak şekilde bir kod ve isim verilmesidir. Örneğin Ödeme-planı 01 kodlu ve 6 aylık adıyla bir ödeme planı tanımlayabilirsiniz. Daha sonra evraklarınızın ödeme planı alanında F10 tuşuna bastığınızda, ödeme planı kodu ve adı yan yana karşınıza gelecek ve seçiminizi yapabileceksiniz. Bundan sonra yapmanız gereken F2 tuşuna basarak ekranınızın tablo alanına geçmeniz ve ödeme planınızı tanımlamaya başlamanızdır. Programlarımızda faturalarınızın ara toplam, masraf ve vergileri için ayrı ayrı ödeme planları tanımlayabilmeniz mümkün olabilmektedir. Bunların ayrı olarak tanımlanmasının nedeni, masraf veya vergilerin vade olmadan peşin olarak alınabileceğinin düşünülmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin bir müşterinize mal sattınız. Aynı zamanda nakliye masrafı da yaptınız. Sattığınız mal bedelinin bir kısmını peşin, bir kısmını da 3 ay sonra alacaksınız. Ancak nakliye bedeli ile K.D.V.'Sİ peşin olarak alınacak. Bu durumda ara toplam için ayrı bir ödeme planı, masraf ve vergi içinse ayrı bir ödeme planı oluşturmak gerekir. İşte programınız tüm bu detayları düşünmüş ve size uygulanacak kısım başlıklı alanda seçenekler sunmuştur. Ödeme planlarınızı, Vereceğiniz gün aralıklarına bağlı olarak taksitlere bölebilir, Aylık taksitlerden oluşmasını sağlayabilir, Satışın gerçekleştiği günü takip eden haftanın yada ayın belli bir günü başlasın diyebilir, Satışla başlayan aylık taksitlere bölebilir yada satışı takip eden aybaşından belli bir gün sonra olsun şeklinde birçok tanımlama yapabilirsiniz. Bu doğrultuda programınız size uygulama tipi alanında birçok seçenek sunacaktır. Şimdi ödeme planlarının nasıl tanımlanacağını örneklerle açıklamaya çalışalım. ÖRNEK 1: TL değerinde mal sattınız. Bunun %50'sini peşin, kalan %50 yi de 15'er gün ara ile alacağınızı düşünelim. Faturadan girilen vergi ve masrafımızda ödeme planımıza dahil olsun. Bu durumda ekranınızın tablo bölümüne aşağıdaki şekilde giriş yapmalısınız. Uygulanacak kısım Uygulanacak % Uygulama tipi Taksit sayısı veya hafta Gün Ara Toplam 50 Belli bir gün sonra 0 0 Ara Toplam 30 Verilen gün aralıklarında taksitlerle 1 15 Ara Toplam 20 Verilen gün aralıklarında taksitlerle 1 30 Yukarıdaki örnek ödeme planının anlamı; 0. günde yani fatura tarihinde %50 tutarın (peşinatın) alınacağı, fatura tarihinden 15 gün sonra %30'nun ve 30 gün sonra da kalan %20'in taksitle alınacağı şeklinde ifade edilebilir. 96

97 ÖRNEK 2: TL değerinde mal sattınız. Bunun %40'nı takip eden ayın belli bir gününde, kalan %60'ını da 3 taksitte alacağınızı düşünelim. Uygulanacak kısım Uygulanacak % Uygulama tipi Taksit sayısı veya hafta Gün Ara Toplam 40 Takip eden ayın belli bir gününe 0 2 Ara Toplam 60 Aylık taksitlerle 3 0 Yukarıdaki örnek ödeme planının anlamı; Fatura tarihini takip eden ayın 2 gününde %40 oranındaki tutarın alınacağı, kalan %60'ında aylık olarak 3 taksitte alınacağı şeklinde ifade edilebilir. ÖRNEK 3: TL değerinde mal sattınız. Bunun %20'sini peşin, kalan %80'ni de 4 aylık taksitlerle alacaksınız. Uygulanacak kısım Uygulanacak % Uygulama tipi Taksit sayısı veya hafta Gün Ara Toplam 20 Belli bir gün sonra 0 0 Ara Toplam 80 Aylık taksitlerle 4 0 Yukarıdaki örnek ödeme planının anlamı; 0. günde yani fatura tarihinde %20 tutarın (peşinatın) alınacağı, geri kalan %80'in de 4 aylık taksitler ile alınacağı şeklinde ifade edilebilir. Evet, yukarıda ödeme planlarının ne şekilde girileceğine ilişkin bir kaç örnek verdik. Şimdi siz de bu örnekleri baz alarak kendi ödeme planlarınızı giriniz. Girişleriniz tamamlandıktan sonra ALT+S tuşlarına basarak ödeme planınızı kayıt etmelisiniz Dos döküm uyumluluk kodları (096150) Sistem ve program parametreleri menüsünün son bölümü, Dos döküm uyumluluk kodları programına ayrılmıģtır. Bu program ile raporlarınızın, DOS modunda yazıcıdan seri bir Ģekilde alınabilmesi için gerekli olan parametreler girilecektir. Programa girdiğinizde karģınıza gelecek ekranda, yazıcı parametreleriniz tanımlı olarak yer alacaktır. Bunlar, değiģik yazı tiplerini seçen kodlar, yazı karakterlerinin geniģliği ile ilgili kodlar, satır sayısı, sayfa atlama sayısı gibi tanımlamalardır. Örneğin bu tanımlamalarda gördüğünüz # iģareti, takip eden numaranın ASCII olarak yazıcıya gönderileceğini ifade eder. Örneğin, #27 kodu ASCII ESC kodudur. Bu tanımlamalar üzerinde değiģiklik yapabilmeniz mümkündür. Yazıcı ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra ALT+S tuģları ile kayıt etmeyi unutmayınız. 6.2 Genel Tanımlamalar Bu bölümde, Ġthalat ve ihracatla uğraģan firmalar için gerekli olacak tanımlamaların yapılacağı programlar yer almaktadır. ġöyle ki, ithalat ve ihracatın yapılacağı ülkelerin tanımlanması, gümrük idarelerinin tanımlanması, gümrük ambar kodlarının tanımlanması, havaalanı kodlarının tanımlanması vb. bu bölümden yapacağınız tanımlamalardan sadece bir kaçıdır. ġimdi bu bölüme girdiğinizde karģınıza gelen programlar ile yapacağınız tanımlamaların neler olduklarını incelemeye çalıģalım Ülke tanımları (092112) BirleĢmiĢ Milletlere kayıtlı bulunan ülkelerin, kod ve isimleri programınızda tanımlı olarak bulunmaktadır. Buna rağmen EXIM9000 programını kullanırken, istediğiniz ülkenin, adını bu listelerde bulamayabilirsiniz. Bu durumda; ilgili ülkelerin, bu listelere ilave edilmesi gerekmektedir. Bunun için Ülke Tanımları programı kullanılacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza yandaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen tanımlayacağınız ülkenin kodunu, adını, Türkçe adını ve nümerik kodunu ilgili alanlara girmenizdir. 97

98 Bu ekranla ilgili giriģlerinizi tamamladıktan sonra ALT+S tuģlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak girdiğiniz ülkeyi kaydedebilir dolayısıyla listenize ekleyebilirsiniz Ġl tanımları (092115) Series9000 programlarımızda, ülkemizde mevcut olan tüm iller, kodlarına göre tanımları olarak yer almaktadır. 06 Ankara, 34 Ġstanbul gibi. Dolayısıyla programınızın bu bölümden tüm bu illere ulaģabileceğiniz gibi, yeni il giriģleri de yapabilmeniz yada mevcut olan kayıtlar üzerinde değiģiklik yapabilmeniz mümkün olacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza il tanımları baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranın kodu yada ismi alanında F10 tuģuna bastığınızda karģınıza kayıtlı olan tüm illerin yer aldığı bir pencere gelecektir. Bu ekrandan il seçiminizi yaparak il tanımları ekranınıza aktarabilirsiniz. Yada yeni kod giriģi yaparak eklemek istediğiniz ili tanımlayabilirsiniz. Burada dikkat edilecek en önemli nokta yapılan değiģikliklerin yada eklenen illerin ALT+S tuģları ile kayıt edilmesidir Banka tanımları (092114) Bu programı çalıģtırdığınızda karģınıza yandaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranda yapmanız gereken, tanımlamakta olduğunuz bankanın kodunu, Ģube kodunu, bulunduğu ilin kodunu adını ve Ģube adını ilgili alanlara girmenizdir. GiriĢlerinizi tamamladıktan sonra bilgilerinizi Alt+S tuģlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz her bilgiyi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız Birim tanımları (092120) Bu program ile kullanıcılarımıza, uluslararası standartlara uygun olan ölçü birimleri tanımlı olarak sunulacaktır. Programınızı incelediğinizde ölçü birimlerine ilişkin tüm ayrıntıların düşünülmüş olduğunu, hacimden miktara, zamandan alan birimine kadar her detayın programa kayıtlı olduğunu göreceksiniz. Dolayısıyla stoklarınızı tanıtırken hangi birim ile takip edeceğinizi bu tanımlamalardan yola çıkarak belirleyeceksiniz. Çünkü stok tanıtım kartının birimler penceresinde yer alan birim adı alanında F10 tuşuna bastığınızda, burada yer alan tüm ölçüm tanımlamaları karşınıza gelecek ve seçiminizi kolaylaştıracaktır. Buna rağmen programınızı kullanırken, istediğiniz ölçü biriminin adı bu listede yok ise ilgili birimi pek ala tanımlayabilirsiniz. Bu aşamada programı çalıştırıp karşınıza gelecek ekrana öncelikle birim adını, sonrasında da bu birimin hangi ölçü tipine göre takip edildiğini girip kaydetmeniz yeterli olacaktır. İlgili tanım birim listenize eklenmiş olacak ve stoklarınızı tanıtırken de birim adı alanından da seçebileceksiniz Gümrük Ġdareleri Tanımları BirleĢmiĢ Milletlere kayıtlı bulunan Gümrük idareleri programınızda tanımlı olarak bulunmaktadır. Buna rağmen EXIM9000 programını kullanırken, istediğiniz gümrük idaresinin, adını bu listelerde bulamayabilirsiniz. Bu durumda; ilgili gümrük idaresinin, bu listelere ilave edilmesi gerekmektedir. Bunun için Gümrük idareleri Tanımları programı kullanılacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza gelecek ekranda sizden istenen, tanımlayacağınız Gümrük Ġdaresinin kodunu ve adını ilgili alanlara girmenizdir. Bu ekranla ilgili giriģlerinizi tamamladıktan sonra Alt+S tuģları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak bilgilerinizi kaydedebilirsiniz. Kayıt iģleminden sonra tanımlamıģ olduğunuz gümrük idaresi, listenize eklenmiģ olacaktır Gümrük idareleri tanımları (092113) Programınızın bu bölümünden de, gümrükte ki malların ambalajlanmalarına iliģkin tanımlara ulaģılacak gerekli olduğu durumlarda da yeni ambalaj kodları tanımlanacaktır. Programın çalıģma 98

99 mantığı il tanımları ve gümrük idare tanımlamaları ile aynıdır. Programa girdiğinizde karģınıza öncelikle bir ekran gelecek ve bu ekranda sizden, tanımlayacağınız gümrük ambalajlarının kodunu ve adını ilgili alanlara girmeniz istenecektir. Bu ekranla ilgili giriģlerinizi tamamladıktan sonra Alt+S tuģları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak bilgilerinizi kaydedebilirsiniz. Kayıt iģleminden sonra tanımlamıģ olduğunuz gümrük ambalaj kodları, listenize eklenmiģ olacaktır Gümrük ambalaj kodları tanımları (092116) Programınızın bu bölümünden de, gümrük ambar kodlarının tanımlarına ulaģılacak gerekli olduğu durumlarda da yeni ambar kodlarının giriģleri yapılacaktır. Programın çalıģma mantığı il tanımları ve gümrük idare tanımlamaları ve ile gümrük ambalaj kodları tanımlamaları ile aynıdır. Dolayısıyla bu programı detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Daha geniģ bilgi için bu programların anlatıldığı bölümlerden yararlanabilirsiniz Yıllık tatil takvimi (092121) Personel yönetimi ile işlem yapan kullanıcılarımız, personellerinin puantajlarını hesaplarken içinde bulundukları aya ait çalışma günlerini bunun yanı sırada resmi ve dini tatil günlerini otomatik olarak hesaplayıp Personel toplu puantaj iģlemleri (112200) ekranının kazanç tablosuna otomatik olarak yazabilmektedirler. Yani çalışma ve tatil günlerine ait alanları program tarafından doldurulmaktadır. Bunun için yapılması gereken ilk işlem bu programın çalıştırılıp çalışılan yıl için resmi ve dini tatil günlerine ait takvimlerin oluşturmasıdır. İkinci işlem ise takvimler oluşturulduktan sonra Kuruluş programının Program akış parametreleri (091400) Genel parametreler ekranındaki 24 numaralı personel modülünde tatil takvimi kullan parametresinin evet olarak işaretlemesidir. Bu işlem sonrasında toplu puantaj ekranının alt bölüme takvim başlıklı buton otomatik olarak atanacaktır. Aksi taktirde tanımlanan takvimin herhangi bir geçerliliği olmayacaktır. Böylece bu buton sayesinde varsayılan çalışma günleri hesaplanırken takvim ekranındaki resmi ve dini tatil gün sayıları da çalışılan ay için hesaplanacaktır. Programı çalıştırdığınızda yapacağınız tek işlem, karşınıza gelecek ekrana başlangıç ve bitiş tarih aralığını girmeniz, tatil tipinizi seçmeniz ve ekranınızın alt bölümünde yer alan Aktif yıla ait tatil oluģtur butonunu tıklayıp çalışılan yıl için resmi ve dini tatilleri oluşturmanızdır. Önemli Not: Programlarımızda yapılan düzenleme ile Yıllık tatil takvimi (092121) programımız kart, evrak, föy, yönetim, operasyon vb. ekranlarımızda bulunan tarih alanlarımız ile ilişkilendirilmiş olup, kullanıcılarımızın bu ekranların tarih alanlarında da dini ve resmi tatil günlerini görebilmeleri sağlanmıştır. Böylece ileriye yönelik evrak giriş ve çıkışı yapılırken tatil günleri dikkate alınabilecektir. Örneğin çek ile yapılacak bir ödemenin tatil gününe denk gelmesi engellenecektir. Resmi ve dini tatil günlerimiz takvim ekranlarımızda yeşil renkli olarak görüntülenecek, mouse'la bu tatil gününün üstüne gelindiğinde de bilgi amaçlı olarak ilgili tatilin tipi ve açıklaması belirtilecektir. Örneğin 29 Ekim günü için programınız size, Tipi: Resmi Açıklama: Cumhuriyet bayramı ifadesini sunacaktır Terazi tanımları (092122) Series 9000 programlarında kullanıcılarımızın, terazi veya kantarlardan tartmış oldukları stok miktarlarını irsaliye fatura vb evrakların miktar alanlarına otomatik olarak yansıtabilmeleri ve bu bilgiler doğrultusunda evrak girişlerini yapabilmeleri amacıyla, gerekli olan parametre tanımlamaları bu bölümden yapılacaktır. Daha sonra da Terazi ve kantardan okunan miktarların Fatura, irsaliye vb 99

100 evraklara aktarılmasını sağlayacak F9 (terazi), Shift+F9 (kantardan brüt ağırlık oku) ve Shift+F10 (kantardan dara ağırlık oku) yardım tuşları eklenmiştir. Programla ilgili tanımlamalar yapılmadan önce kullanıcılarımızın, terazi veya kantarların bilgisayar ile iletişimini sağlayacak bağlantıları hazırlamış olmaları gerekmektedir. Daha sonrasında da bilgi okuma esnasında herhangi bir problemle karşılaşmamak amacıyla bağlantılar detaylı olarak test edilmelidir. Bu bağlantıların nasıl yapılacağına ilişkin detaylar terazilerin kullanım kitabında belirtilmektedir. Terazinin/Kantarın bilgisayar ile sağlıklı iletişim kurup kurmadığı Windows işletim sisteminde bulunan Hyper terminal aracılığı ile tespit edilebilir. Hyper Terminal nasıl kullanılır Start (Başlangıç) -> Programs (Programlar) -> Accessories (Donatılar) -> Communications (İletişim) bölümünden Hyper terminal çalıştırılır. Karşınıza gelen ekranda size, ilgili bağlantı için isim sorulur. Eğer yeni bir aygıt denenecek ise buraya Terazi_Test gibi bir isim girişi yapılabilir. İsmin herhangi bir önemi yoktur. Daha sonra connection ayarları ile ilgili bir ekranla karşılaşılır. Bu ekrandan connection seçimi yapılır. Örneğin Com1. Bu işlem sonrasında port ayarları ekranına ulaşılır. İlgili terazi/kantara ait dokümanda belirtilen ayarlar buraya girilir. Yani terazi veya kantarla kurulacak İletişimin hızı, Data Bit, Eşlik, Stop Bit gibi detaylar bu ekrandan verilir. Tanımlama bitip onaylandıktan sonra terazinin çalışması test edilmeye hazırdır. Terazi çalıştırıldığında ekranda terazinin gönderdiği bilgi görünür. Yani tanımlanan terazinin gönderdiği her bilgi hyper terminal ekranından izlenir. Sağlıklı bilgiler geldiğini gördükten sonra programa tanıtma aşamasına geçmek en mantıklısıdır. Eğer hyper terminalde daha önce tanımladığınız terazi/kantar bilgilerini test etmek istiyorsanız, ilk açılan bağlantı isim ekranını kapatıp, file (Dosya) -> open (Aç) ile eski çalışmayı açıp test edebilirsiniz. Terazi ve kantar parametreleri Terazilerin bağlantılarına yönelik tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra da; terazi veya kantardan bilgi okuma işleminde kullanılacak parametreler bu bölümünden tanımlanacak ve herhangi bir yazılım işlemine gerek kalmadan bilgi okuma işlemi gerçekleşebilecektir. Bu aşamada öncelikle yapmanız gereken, terazilere bir numara ve isim vermeniz hemen akabinde de çalışma modunu seçmenizdir. Daha sonrada aşağıdaki örnekli açıklamamıza ilişkin detayları tamamlamanızdır. Konuyu bir örnekle açıklamaya çalıģalım, Cihazın bağlantı parametreleri aşağıdaki gibi olsun; İletişim yolu : COM1 İletişim hızı : 9600 Data Bit : 8 Eşlik : Even Stop Bit : 1 Bu cihazlardan bize ABC001250XYZ şeklinde 12 karakterden oluşan bilginin geldiğini düşünelim. Burada işimize yarayacak olan bilgi 4. karakterden itibaren 6 karakterlik bölüm olacaktır. Yani bilginin olan bölümü kullanılacaktır. Bu örneğe göre cihazın bağlantı parametrelerini ve cihazdan gelen bilgiye ait detayları parametreler ekranından girelim. Yukarıda belirttiğimiz İletişim yolu : COM1 İletişim hızı : 9600 Data Bit : 8 Eşlik : Even Stop Bit : 1 bilgileri aynen programa tanıtılır. Gelen bilginin karakter sayısı : 12 (toplam karakter sayısıdır) 100

101 Bilgiden okunmaya baģlanacak karakter: 4 (gelen bilginin kaçıncı karakterinden itibaren okunmaya başlayacağına ait bilgidir.) Bilgiden kaç karakter okunacağı: 6 (kaç karakterlik bilginin okunacağıdır) Terazi veya kantardan okunan bilgiler evraklara nasıl aktarılır. Öncelikle belirtmek isteriz ki programınız bu bilgilerin okunmasına yönelik size F9 (terazi), Shift+F9 (kantardan brüt ağırlık oku) ve Shift+F10 (kantardan dara ağırlık oku) yardım tuşlarını sunacaktır. Şimdi stok hareket evraklarından her hangi birini (irsaliye fatura vb.), çalıştırıp evrak genel bilgilerini girelim. Hareket satırlarında teraziden bilgisi okunacak stoku seçip imlecimizi miktar alanına getirelim. Şimdi yukarıda belirttiğimiz yardım tuşlarından herhangi birini kullanarak terazi veya kantardan tartılan miktarı bu alana taşıyıp girişimizi tamamlayalım. F9: Miktar alanında bu tuşa basılırsa cihazdan tartılan bilgi direk miktar olarak işlenir. Shift+F9 : Bu tuşlar cihazın tarttığı bilgiyi brüt ağırlık olarak okur ve miktar olarak işler. Shift+F10 : Cihazın tarttığı bilgiyi dara ağırlık olarak okur ve miktar olarak işler. Evraklarda Shift+F9 ve Shift+F10 bağlantılı çalışacak şekilde ayarlanmıştır. Şöyle ki; Shift+F9 ile bir değer okudunuz. Bu değer 1250 kg olsun. Evrak bu 1250 yi hem brüt ağırlık hem de miktar olarak hafızasına alır. Daha sonra aynı evrak çağırıldığında ve bu defa Shift+F10 a basıldığında okunan değer dara olarak hafızaya alınır. Bu miktarda 400 kg olsun. Program daha önce tartılan 1250 brüt ve şimdi tartılan 400 darayı işleyerek evrak miktarını =850 kg yapar. Çünkü artık net miktarımız bu değerdir. Ayrıca satır detayında bulunan brüt ve net ağırlık alanları da artık bu değerler üzerinden hesaplanıp hafızaya alınmıştır. 6.3 Stok ve SipariĢ Parametreleri Sistem bölümünde ikinci sırada yer alan seçenek stok ve sipariģ parametreleridir. Bu seçenekte yer alan programlar yardımı ile özellikle stok ve sipariģ bölümleriyle ile çalıģmalarınız sırasında ihtiyaç duyulacak bazı ortak parametrelerin giriģleri gerçekleģtirilecektir. Stok ve sipariģ parametrelerine girdiğinizde, karģınıza bir alt menü açılacaktır. ġimdi bu parametreleri sıra ile incelemeye baģlayalım Fiyat Parametreleri Stok ve sipariģ parametreleri menüsünün ilk seçeneği fiyat parametrelerine ayrılmıģtır. Bu bölümden, stoklarınız için değiģik fiyat cinsleri tanımlayacak, bu fiyat cinslerinden bir veya bir kaçının otomatik olarak hesaplanabilmesi için formüller girecek, yine fiyat cinslerinin ödeme planlarını otomatik olarak hesaplatabilmek için ödeme planı formülleri girecek ve stokların satıģ fiyatlarıyla ilgili saptamalar yapacaksınız. ġimdi bu menüyü sırayla incelemeye baģlayalım SatıĢ fiyat liste tanımları (092130) STOK yönetiminden stoklarınızı programa tanıtırken, her bir stokunuz için farklı fiyat tanımlamaları girebilme imkânınız vardır. Örneğin her stokunuz için ayrı ayrı satış fiyatı, indirimli satış fiyatı, defolu satış fiyatı, kampanya fiyatı girebilirsiniz. Ancak bu fiyatları girebilmek için, öncelikle programınızın bu bölümünden kullanılacak fiyat çeşitlerinin tanımlanması ve fiyatların direk mi girileceği yoksa formülle mi hesaplatılacağının belirlenmesi gerekir. Fiyat çeşitleri tanımlandıktan sonra, stok tanıtım kartının satış fiyatları butonunu tıklayarak, ilgili stokunuz için geçerli olacak tüm fiyatlar girilebilecektir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi stok fiyatlarını direkt olarak girebileceğiniz gibi, formülle de belirleyebilirsiniz. Bunun için önce formülde baz alınacak fiyatın programa tanıtılması, daha sonra formülle hesaplanacak fiyat için formülle hesaplanacak parametresinin evet olarak seçilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde fiyatlarınıza ilişkin ödeme planlarını da formülle otomatik olarak hesaplanabileceksiniz. İşte tüm bu tanımlamalar programınızın bu ekranından gerçekleştirilecektir. Programlarımızda istediğiniz sayıda fiyat tanımı yapabilmeniz pek tabi ki mümkündür. Şimdi sizlere ekranda gördüğünüz her bir alanı dolayısıyla fiyat tanımlarının nasıl yapılacağını açıklamaya 101

102 çalışalım. Fiyat parametreleri ekranındaki ilk tanım olan satış fiyatı programınız sisteminize yüklenirken otomatik olarak yüklenmiştir. Şimdi stoklarınız için kullanılan diğer fiyat çeşitlerini girmeye başlayabilirsiniz. SatıĢ fiyat no: Bu alana, gireceğiniz fiyat çeşitlerine ilişkin sıra numaraları otomatik olarak atanacaktır. Yani her fiyat girişinizde bu numara birer artarak devam edecek ve programınız tarafından otomatik olarak verilecektir. 1 numaralı fiyat belirttiğimiz gibi tanımlı olarak karşınıza gelecektir. Fiyat adı: Stoklarınız için tanımlayacağınız fiyat isimlerini bu alana girmelisiniz. Örneğin satış fiyatı, indirimli satış fiyatı, defolu fiyat gibi. Fiyat uygulama: İsimlerini girdiğiniz stok fiyatlarını stok tanıtım kartından direkt olarak girebileceğiniz gibi, bu fiyatlar için formüllerden de yararlanabilirsiniz. Örneğin stokunuzun satış fiyatını karttan direkt olarak girip, indirimli satış fiyatını formülle belirleyebilirsiniz. Satış fiyatının %30 eksiği indirimli satış fiyatı olacak gibi. İşte bu alanda, tanımladığınız fiyat çeşidinin formülle hesaplanıp hesaplanmayacağı belirtilecektir. Eğer ilgili fiyatın formülle hesaplanmasını istiyorsanız, bu alanda formülden seçeneğini tercih edip bir sonraki alana da formül girişini yapmalısınız. Eğer fiyat türünün hesaplanmasında formül kullanmak istemiyorsanız bu alanı 'listeden olarak seçmelisiniz. Fiyat formül: Bir önceki alanın formülden seçilmesi durumunda bu alana formül girişlerinin yapılması gerekecektir. Fiyat formüllerinin nasıl girileceği bölüm sonunda örnekli olarak açıklanacaktır. Ödeme planı uygulama: Stoklarınızın tanımlı olan her bir fiyatı için otomatik olarak ödeme planı oluşturup, bunun stok kartlarına update edilmesini sağlayabilirsiniz. Her bir fiyata ilişkin ödeme planını otomatik olarak oluşturabilmek için, öncelikle bu alanın formülden olarak belirtilmesi gerekir. Daha sonrada bir sonraki alana formül girişlerinin yapılması gerekecektir. Eğer ödeme planı hesaplanmasında formül kullanmak istemiyorsanız bu alanı 'listeden olarak seçmelisiniz. Ödeme planı formül: Bir önceki alanın formülden seçilmesi durumunda bu alana formül girişlerinin yapılması gerekecektir. Ödeme planı formüllerinin nasıl girileceği örnekli olarak bölüm sonunda açıklanacaktır. K.D.V. dahil/değil: Bu alanda satır sonu butonuna tıklandığında, dahil - dahil değil seçeneklerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, bir önceki alanda (fiyat adı alanında) girmiş olduğunuz fiyata, katma değer vergisinin dahil olup olmadığını belirtmenizdir. Eğer bu alanda dahil seçimi yaparsanız, fatura keserken ilgili stokunuz için ayrıca K.D.V. hesaplanmayacaktır. Çünkü K.D.V. stokunuzun fiyatına dahil edilmiştir. Aksi halde, yani dahil değil seçimi yaparsanız, o stokunuzun satış fiyatı üzerinden ayrıca bir vergi hesaplanacaktır. Hesaplanacak verginin oranı ise stok tanıtım kartından girilmektedir. Geçerlilik baģlangıç tarihi ve bitiģ tarihi: Stoklarınız için tanımladığınız fiyatların belirli tarihler arasında geçerli olmasını istiyor iseniz bu alanlara ilgili tarihleri girmeniz yeterli olacaktır. Tarih aralığının özellikle kampanyalı satış fiyatları ve sozon sonu satış fiyatları için işlevsel olacağı 102

103 düşüncesindeyiz. Çünkü belirlenen tarihler dışında stokların kampanyalı yada sezon sonu fiyatı ile satışının yapılması engellenecektir. Stokların hangi fiyat tanımına göre satışının yapılacağı Satış fiyat parametreleri (092760) ekranından belirlenebilmektedir. Geçerli olmadığı zaman uygulanacak fiyat: Bu alanda da sizden istenen tanımladığınız fiyat için geçerlilik süresi belirlemiş iseniz bu sürenin bitmesi durumunda stokların hangi fiyat tanımına ait fiyattan satılacağını seçmenizdir. Yukarıdaki örneğimize geri dönecek olursak kampanyalı yada sezon sonu satış uygulaması bittiğinde stoklar için hangi fiyat tanımından satış yapılacağı bu alandan belirlenecektir. Programlarımızda stoklara ilişkin fiyat belirleme sırası aşağıdaki şekilde olmaktadır. 1. Varsa stokların satış şartı 2. Varsa sorumluluk merkezi fiyatı 3. Varsa "Satış fiyat parametreleri (092760)" nden tanımlanmış fiyat 4. Varsa Cari kartı -> Detay bilgilerdeki fiyat 5. Stokun ilk fiyatı. Evet, fiyat parametrelerini girdikten sonra, sıra girmiş olduğunuz bilgileri bilgisayarınızın sabit diskine (hard disk) kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarına basmalısınız. <ALT+S> tuşlarına basarak kayıt etmediğiniz fiyat parametrelerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Fiyat formül alanına nasıl giriģ yapılır? Öncelikle hangi fiyat için formül girecekseniz ilgili fiyat tanımını ekranınızda görüntüleyiniz ve fiyat uygulama alanını formülden olarak seçiniz. Örneğin stoklarınızın indirimli satış fiyatları formülle belirlenecekse, ekranınızda indirimli satış fiyatı kartı olmalıdır. Formül girişlerinde stok fiyatlarını kullanırken, o fiyatlar için programınız tarafından otomatik olarak verilen sıra numaralarından yararlanacaksınız. Yalnız formül girişlerinde sıra numaralarının başına F harfi getirilmelidir. Örneğin F1, F2, F3 F19, F300 gibi. Şimdi de sizlere indirimli satış fiyatının yani 2. fiyatımızın, normal satış fiyatının yani 1. fiyatımızın %35 eksiği olacak şekilde fiyat formül alanına tanımlamamızı yapalım. Formülün ilk adımı olarak satış fiyatının sıra numarasını (yani F1) aldık. F1 değerini bir yerde saklamamız gerekiyor. Bunun için F1'den sonra virgül (,) işareti koyduk. Şimdi yine satış fiyatını alıp (F1), bunun %35'ini hesaplayacağız. İkinci kez F1 değerini yazıp virgül koyduk. Daha sonra 0.35 ve çarpı işaretini girdik. Yani formülümüz şu anda F01*0.35 durumunda. Hesaplanan 0.35 değerinin ilk girdiğimiz (sakladığımız) F1'den düşülmesi gerekir. Bunun için çarpı (*) işaretinden sonra eksi (-) işaretini koyduk ve formülümüz tamamlandı. Yani satış fiyatının %35'ini hesaplayıp, bunu satış fiyatından çıkararak indirimli satış fiyatını bulduk. Satış fiyatı (F1) = F2 = F1, F1,0.35 * - F2= ( * 0.35) F2= F2= Formül girişlerinde fiyatları (F1 F300'ye kadar) ve aritmetik işlemleri kullanabileceğiniz gibi, stok kartlarından girilen kar oranını (KO), perakende vergi oranını (PV) ve toptan vergi oranlarını (TV) da kullanabilirsiniz. Kar oranını formülde kullanabilmek içi KO kısaltmasını, perakende vergi oranı için PV kısaltmasını, toptan vergi oranı içinde TV kısaltmasını girmeniz gerekir. Bu değişkenlerin formüllerdeki kullanılış şekilleri aynıdır. Şimdide stokların kar oranını ve stokların alış fiyatlarını kullanarak satış fiyatını hesaplamaya çalışalım Stokumuz satış fiyatı (F1), alış fiyatlarının (F4) %80 fazlası şeklinde olsun. Formülümüzün ilk adımı olarak alış fiyatı (F4) alıp, virgül işareti yardımıyla sakladık. Daha sonra yine alış fiyatını aldık ve karttaki kar oranını okuyabilmek için KO ibaresini koyduk. Şimdi sıra alış fiyatıyla kar oranını çarpmaya geldi. Bunun için KO'dan sonra virgül konur sonrasında da yüzdesi bulunur. Buraya kadar yazdığımız formülle, alış fiyatı üzerinden kar oranını hesapladık. Şimdi bulduğumuz kar 103

104 tutarını, alış fiyatıyla toplamamız gerekiyor. Bunun için çarpı (*) işaretinden sonra bir de artı (+) işareti koyduk ve formülümüz tamamlandı. Alış fiyatı (F4) = F1 = F4, F4, KO,100/*+ F1= ( * 80 / 100) F1= F1= Formülle hesaplanan fiyatlar için yuvarlama yapılması da mümkündür. Formüllü fiyatları istenilen sayıya yuvarlamak için, formülün tamamı girildikten sonra önce araya virgül (,) işareti konulur, daha sonra yuvarlama miktarı girilir ve hemen ardından Y harfi ile giriş tamamlanır. Aşağıda bir önce yuvarlama yapılmamış, sonra yuvarlama yapılmış iki formül örneği görmektesiniz. 1 F2 = F1, F1,0.35 * - 2 F2 = F1, F1,0.35 * -,1000Y 2 numaralı örneğimizde, F2 fiyatı F1 fiyatının %35 eksiği olarak formüle edilmiş ve bu formül sonucunda hesaplanan fiyat TL' ye yuvarlanmıştır. Örneğin F2'nin fiyatı 1.Formül örneğimizde 670,880.- ise, ikinci formülde yuvarlama yapılarak bu fiyat 671,000.- olacaktır. Yani 880 değeri bine yuvarlanacaktır. Evet, fiyat formül parametrelerinin nasıl girileceğini açıklamaya çalıştık. Şimdi de formüllü ödeme planının nasıl tanımlanacağına değineceğiz. Ödeme planı formül alanına nasıl giriģ yapılır? Stok tanıtım kartının Satış Fiyatları penceresinden, stoklarınıza ilişkin birden fazla fiyat girişi yapabileceğinizi biliyorsunuz. ALT+F penceresinde, her bir fiyat için geçerli olacak ödeme planları da girilebilmektedir. Örneğin 1.satırdaki satış fiyatının ödeme planına G45 (45 gün), ikinci satırdaki alış fiyatının ödeme planına G30 (30 gün) şeklinde girişler yapabilirsiniz. İşte bu programdan, stok kartlarındaki ödeme planlarına uygulanacak formüller yardımıyla, istenilen fiyat için yeni ödeme planı oluşturabileceksiniz. Ödeme planlarını formülle oluşturabilmek için, öncelikle hangi fiyat için ödeme planını formüllü girecekseniz ilgili fiyat tanımını ekranınızda görüntüleyiniz ve ödeme planı uygulama alanını formülden olarak seçiniz. Stok kartlarında formülde kullanılmak üzere en az bir ödeme planı tanımlanmış olmalıdır. Bu detaylar yapıldıktan sonra, istenilen fiyat cinsine ilişkin ödeme planı formülle hesaplanabilir ve Ödeme planı formül alanına giriş yapılabilir. Şimdi konuyu bir örnek yardımıyla açmaya çalışalım. Örnek firmamızda stokların 2 ayrı fiyatı var. Stok kartının ALT+F penceresinin görüntüsü şu şekilde; Fiyat Adı Fiyat DVZ Isk. Ödeme Pl. O01 Satış Fiyatı 100 TL - - O02 Alış Fiyatı 75 TL - G30 Bu örneğimizden yararlanarak stoklarımızın satış fiyatları için ödeme planı formüle edeceğiz. Satış fiyatının ödeme planı, o stokun alış ödeme planına 5 gün ilave edilmesiyle bulunacak. Formül girişleri yaparken, ALT+F penceresindeki fiyat satırlarını kullanacağız. Örneğin birinci fiyat satırını kullanmak için O01, ikinci satırı kullanabilmek için O02 kodlarından yararlanacağız. Bu kodlar O-ödeme kelimesinin baş harfi ve 01, 02 satır numaralarıyla oluşmuştur. Ödeme planı formül parametreleri ekranımızın görüntüsü şu şekilde; No Fiyat Adı Formülü 1 Satış fiyatı 104

105 2 Alış fiyatı Alış fiyatının ödeme planından yararlanarak, satış fiyatı ödeme planını oluşturalım. Formülümüzde önce alış fiyatının ödeme planını almamız gerekir. Alış fiyatının stok kartındaki satır numarası O02 idi. Formülümüzün birinci adımı; O02 Şimdi bu satırdaki ödeme planına 5 gün ilave edelim. O02'den sonra artı (+) işareti, daha sonra da ilave edeceğimiz gün sayısı yani 5 girilmelidir. Şimdi yukarıdaki tablonun görüntüsü şöyle oldu; No Fiyat Adı Formülü 1 Satış fiyatı O Alış fiyatı Eğer satış fiyatının ödeme planı, alış ödeme planından 5 gün eksik olsaydı, bu durumda formülümüz O02-5 olacaktır. ALT+S tuşlarıyla formülümüzü kaydedelim. Stok kartına gidip baktığımızda, satış ödeme planı, alış ödeme planının 5 gün fazlası şeklinde hesaplanmış olacaktır. Eğer girilen formülün değiştirilmesi gerekirse, yine bu programdan gerekli değişiklikler yapılabilir SatıĢ fiyat parametreleri (092760) İlgili program çalıştırıldığında öncelikle stok satış fiyatlarının belirleneceğini sayfa ile karşılaşılacak ve burada sırasıyla Satış şartı uygulansın, Sorumluluk merkezi fiyat kodu, Genel fiyat kodu uygulansın Cari fiyat kodu uygulansın Tanımlı ilk fiyat kodu uygulansın ve Son satış fiyatı uygulansın seçenekleri sunulacaktır. Bu aşamada kullanıcılarımızın yapması gereken; satış esnasında stoklarının öncelikle hangi fiyatlarına bakılacağını tek tek belirlemeleridir. Örneğin bu ekrandaki seçiminizin sırasıyla SatıĢ Ģartı uygulansın, Cari fiyat kodu uygulansın ve Son satıģ fiyatı uygulansın olarak seçildiğini düşünelim. Bu durumda programınız öncelikle seçilen stokun satış şartı olup olmadığına bakacak eğer varsa satış şartındaki fiyatı evraka aktaracaktır yoksa bu durumda bakacağı sonraki fiyat, evraktan seçilen cari için fiyat kodunun olup olmadığıdır. Eğer varsa ilgili koda ait fiyatı evraka aktaracaktır. Olmaması durumunda da bakacağı fiyat tanımı stokun son satış fiyatı olacaktır. Dolayısıyla kullanıcılarımızın yapması gereken verdiğimiz örneğe göre fiyat sıralamalarını ekrandan belirlemeleridir. Satın alma fiyatı belirleme parametreleri sayfasında da program size Satın alma şartı uygulansın Son giriş fiyatı uygulansın Seçeneklerini sunacaktır. Bu durumda yapılması gereken tıpkı satış fiyatı belirleme ekranında olduğu gibi satın alma sırasında hangi fiyatın baz alınacağının belirlenmesidir Fiyatlar arası iliģki matrisi ve değiģikliği (092770) Bu program ile stoklarınızın herhangi bir fiyatını temel alarak, diğer fiyatları üzerinde değişiklikler yapabilirsiniz. Konuyu bir örnek ile açıklamaya çalışalım; stoklarınızın SatıĢ fiyatı 1, SatıĢ fiyatı 2 ve Kampanyalı satıģ fiyatı olmak üzere 3 çeşit fiyatı olsun. Sizinde bazı stoklarınızın fiyatlarını değiştirmek istediğinizi ama bu değişikliğinde seçeceğiniz herhangi bir fiyat tanımındaki fiyata göre, 105

106 belirleyeceğiniz oranlar dâhilinde olmasını istediğinizi düşünelim. Yani stoklarınızın Satış fiyatı 2 ve Kampanyalı satış fiyatlarındaki değişimin, belirleyeceğiniz oranlar dâhilinde olmasını ama Satış Fiyatı-1'deki fiyatın temel alınarak değiştirilmesini istediğinizi varsayalım. İşte bu program ile istediğiniz işlemi çok kolay gerçekleştireceksiniz. Aşağıda ki tabloda verdiğimiz örneğe göre stok fiyatlarının nasıl bir değişim göstereceği belirtilmiştir. Baz Alınacak Fiyat : SatıĢ fiyatı 1 (10-TL) Fiyat Ġsmi Eski Fiyat DeğiĢiklik % Yeni Fiyat SatıĢ fiyatı SatıĢ fiyatı , 50- Kampanyalı satıģ fiyatı ,70- Örneğimizde, stokumuzun Satış fiyatı 1 fiyatı 10- TL'dir. Diğer satış fiyatları, bu Satış fiyatı 1 temel alınarak değiştirilmiştir. Örneğin Satış fiyatı-2'nin fiyatı %5 oranında değiştirilmiştir. Fakat bu %5, 18 TL (Satış fiyatı 2) üzerinden değil, daha önce seçilmiş olan fiyat üzerinden yani Satış fiyatı 1 (10 TL) üzerinden değerlendirilmiştir. (temel alınan fiyat= Satış fiyatı 1=10 TL) hesaplanmıştır. Aynı şekilde kampanyalı satış fiyatı %7 oranında değiştirilmiştir. Ama bu değişiklik kampanya fiyatı olan 15 TL. üzerinden değil, temel alınacak fiyat olan Satış fiyatı 1 (10 TL) üzerinden yapılmıştır. Fiyatlar arası ilişki matrisini bu şekilde açıkladıktan sonra, giriş alanlarının neler olduğunu incelemeye başlayabiliriz. Bu ekranda öncelikle sizden istenen, fiyatları değişecek stoklarınızı belirlemenizdir. Yani fiyat değişikliğinin hangi stoklarınız için değerlendirileceğini seçmenizdir. Bunun için tarama kod aralığı veya kod yapısı alanlarından stoklarınızı seçin. Daha sonrada aşağıda açıklayacağımız alanlara girişler yapmalısınız. Baz alınacak fiyat: Bu alanda sizden istenen stok fiyat değişikliğini stoklarınızın hangi fiyatına göre yapacağınızı belirtmenizdir. 1. satış fiyatlarına göre mi, 2. satış fiyatlarına göre mi, yâda kampanya fiyatlarına göre mi? olacağını seçmelisiniz. Fiyat seçiminden sonra imleç tablonun 2. kısmında konumlanacaktır. Şimdi değişiklik yüzdelerini girmeye başlayabiliriz. Sıra no: Bu alanda fiyat isimlerinin sıra numaraları yer alır. Fiyat ismi: Satış fiyat liste tanımları (092130) bölümünden tanımlanan fiyat isimleri bu alanda yer almaktadır. DeğiĢiklik % : İlgili satırdaki fiyatın, yüzde kaç oranında değiştirileceği bu alana girilmelidir. Eğer değişiklik eksi (-) olacak ise, yüzde girişinden sonra eksi tuşuna basınız. Yuvarlama (TL): Fiyat değişikliğinden sonra elde edilen yeni fiyatların küsuratları tam rakama yuvarlanmak isteniyorsa, bu alana yuvarlanacak küsurat girilmelidir. 106

107 Bu ekranda değişiklik yapılacak tüm fiyat çeşitleri için yüzde (%) ve yuvarlama miktarını girdikten sonra, F2 tuşuna basılmalı ve ekranın üzerine gelecek onay ekranından fiyatları değiģtir seçeneği seçilerek işlem sonuçlandırılmalıdır. Fiyatlar değişmeyecek ise çık seçeneği tercih edilmelidir Depo ve satıģ noktaları tanımlama (092200) Stok ve sipariş parametreleri menüsünde yer alan ikinci program depo tanımlamadır. Adından da anlaşılacağı üzere bu program yardımı ile firmanız bünyesinde bulunan depolarınızın programa tanıtımı yapılacaktır. İlgili seçeneğe girdiğinizde, karşınıza Depo satış ve tanımları, Adres bilgileri ve detay bilgiler butonlarının yer aldığını bir ekran gelecektir. Şimdi bu butonların neler olduklarını dolayısıyla depolarımızı tanıtmaya çalışalım. Depo satıģ noktaları ve tanımları Bu bölüm depolarınızın genel tanımlarına ayrılmıştır. Bu tanımların neler oldukları aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir. Depo No: Tanımlayacağınız depolara ilişkin sıra numaralarını bu alana girmelisiniz. 1. depo için 1, 2. depo için 2 gibi. Depo Adı: Bu alana, firmanız bünyesinde bulunan depolarınızın isimleri girilecektir. Depo isimlerini mümkün olduğunca anlaşılır bir şekilde girmeniz gerekir. Örneğin ilgili deponun bulunduğu semt veya bölge adından yararlanabilirsiniz. Çünkü depo girişi yapılması gereken yerlerde bu alana girdiğiniz isimler ile karşılaşacaksınız. Bağlı firma no: V12 serisi ile birlikte programlarımızda aynı veritabanı üzerinde birden fazla firma ile işlem yapılabilmektedir. Böyle bir durumda tanımlanacak depolarında hangi firma için geçerli olduğunun dolayısıyla hangi firmada hangi deponun çalıştırılacağının ayırt edilmesi gerekmektedir. İşte bu alanda sizden istenen birden fazla firma ile çalışıyorsanız tanımlamakta olduğunuz deponun hangi firmanız için geçerli olacağını belirtmenizdir. Dolayısıyla bu alana ilgili firmanın takip edildiği numara girilecektir. Bu alandan yapacağınız tanımlama ışığında da başka firmanın deposu ile işlem gerçekleştirilmesi mümkün olmayacaktır. Böyle bir durum söz konusu olduğunda da program tarafından hemen uyarılacak ilgili deponun işlem yapılan firma için geçerli olmadığı ve deponun bağlı olduğu firmanın farklı olduğu belirtilecektir. ġubesi: Merkez ve şubeler arasında online çalışan firmalarda, merkez firma tarafından şubelere ait bütün depoların tanımlanması gerekir. Eğer firmanızda böyle bir uygulama varsa, bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda merkez ve şubelerinizin kod ve isimleriyle birlikte yer aldığı bir pencere açılacaktır. Sizden istenilen, biraz önce kodunu ve adını girdiğiniz deponun merkez depo mu, yoksa şube depolardan biri mi olduğunun seçilmesidir. Eğer kodunu girdiğiniz depo şubeye aitse, o şube adının bulunduğu satıra gelip mouse ile tıklamanız gerekir. Merkez depo tanımlıyorsanız, bu alanın default değeri merkez olacağı için herhangi bir seçim yapmanıza gerek kalmaz. Tipi: Bu alanda satır sonu botonunu tıklarsanız programınızda hali hazırda yüklü olan depo tipleri ile karşılaşırsınız. Sizden istenilen; tanımlamakta olduğunuz depo tipini bu pencereden seçmenizdir. Merkez depo, şube depo, mağaza depo vb. Grup kodu: Depolarınızı belirli gruplara ayırmak isterseniz, bu alana her depo için ait olduğu grubun kodunu verebilirsiniz. Örneğin depolarınızı bölgelere göre gruplamak isterseniz, her bir bölge için bir grup kodu tespit edip, tanımlı olan depoların bulunduğu satırlara ve grup kod alanına bu kodları girebilirsiniz. Muhasebe artikeli: Stok hareketlerini depolar bazında ayrı muhasebe hesaplarında takip etmek isteyen firmalar, tanımlı olan her bir depo için bu alana maksimum 10 karakterden oluşan bir kod girmelidirler. Her bir depo için muhasebe kodu girildikten sonra, STOK Yönetimi/Kartlar/Stok Tanıtım Kartı programına girilir ve ALT+U tuşları yardımı ile muhasebe kodları penceresine ulaşılır. Burada stok muhasebe kodlarına (153'lü hesaplara) aşağıdaki gibi bir giriş yapılır; 107

108 153. DMK DMK kodunun açılımı depo muhasebe kodudur ve aynen yazılmak zorundadır. Bu şekilde stok kartı kaydedildikten sonra bir hareket gerçekleştirilir. Yapılan ilk stok hareketi ile birlikte, bu stok hangi depoya giriş veya çıkış yapacaksa, o deponun Kuruluş programından tanımlı olan muhasebe kodu da alınarak ilgili muhasebe hesabı otomatik olarak yaratılır. Örneğin stok kartındaki tanımlamanız bitti ve alış faturası ile muhasebe koduna 02 verdiğiniz depoya giriş yapıyorsunuz. Alış faturası kaydedildikten sonra muhasebede kodlu bir muhasebe hesap kartı açılır ve ilgili hesaplar (stok ve satıcı hesapları) kullanılarak muhasebe fişi oluşturulur. Depo muhasebe kodu 03 olan depoya ilk alım yapılırken otomatik açılacak hesap olacaktır. Daha sonraki hareketlerinizde de hangi depoya giriş-çıkış yapıyorsanız, o deponun muhasebe hesabı çalışacaktır. Seçilen depoya hangisi ise o hesap çalışacaktır. Not: DMK kodunu 153'den sonra yazmak zorunda değilsiniz. Hesap planında önce Depolar gibi bir alt hesap açtıysanız depo kodunu DMK şeklinde de girebilirsiniz. Bu şekilde bir giriş yapıldıktan sonra otomatik olarak açılacak depo muhasebe kodu (Kuruluş programında muhasebe kodu 01 olan depo için) olacaktır. Sorumluluk merkezi: Tanımlamakta olduğunuz deponun bütün hareketlerini tek bir sorumluluk merkezine bağlayabilme ve sorumluluk merkezi bazında raporlar alma imkânına sahipsiniz. Bunun için, bu alanda ilgili deponun hangi sorumluluk merkezine bağlanacağını seçmeniz gerekmektedir. Seçiminizi satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden yapabilirsiniz. Tabii ki daha önce STOK veya GENEL MUHASEBE modüllerinin kartlar bölümlerinden sorumluluk merkezi kartları girilmiş olmalıdır. Fason giriģ sorumluluk merkezi: Tanımlanan her bir depo için bu alandan seçilecek sorumluluk merkezinin fason giriş evraklarına otomatik olarak gelmesi sağlanacaktır. Seçilen deponun sorumluluk merkezi fason giriş faturasının evrak genel bilgiler bölümündeki sorumluluk merkezine, Fason hareket fişi (233010) evrakının da hareket girişlerinin yapıldığı bölümde ALT+D tuşlarına basılarak ulaşılan ekranın sorumluluk merkezi alanına yazılacaktır. Böylece fason evraklarından seçilen deponun tüm hareketleri bağlı olduğu sorumluluk merkezine işlenebilecektir. Transferlerde uygulanacak fiyat: Depolar arası transferlerde, her bir depo için uygulanacak fiyat tipini belirleme imkânına sahipsiniz. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza gelecek 3 seçenekli pencere, depolar arası transfer için uygulanacak fiyat tiplerini içermektedir. Bunlar aşağıda açıklanmıştır; Maliyet değeri: Stoklar maliyet değeri ile kaynak depoya sevk edilir, Satış fiyatı: Stoklar biraz sonra uygulama fiyat kodu alanında gireceğiniz satış fiyat kodu ile kaynak depoya sevk edilir, Satın alma şartları: Stoklar satın alma şartlarındaki fiyat ile kaynak depoya sevk edilir. Şimdi tanımlamakta olduğunuz depoya depolar arası stok transferi yapılırken stoklar hangi fiyattan girecekse bu fiyat tipini seçiniz. Eğer fiyat tipi olarak satış fiyatını seçtiyseniz, bir sonraki alanda uygulanacak satış fiyat kodunu da girmeniz gerekir. Fiyat kodu: Eğer depolar arası sevk uygulama fiyat tipi olarak satış fiyatını seçtiyseniz, (stoklarınızın birden fazla satış fiyatı olabileceği düşünerek) bu alana uygulanacak satış fiyat kodunu girmeniz gerekmektedir. Başka bir ifade ile tanımlamakta olduğunuz depoya yapılan transferlerde stokların tanıtım kartı/fiyatlar penceresinden tanımladığınız hangi fiyatı kullanılacaksa, bu alana ilgili fiyat kodu girilmelidir. Bu alanda sonra sizden istenen, ilgili deponun adresini, posta kodunu bulunduğu il ve ülkeyi belirtmenizdir. 108

109 Depo yetkili adresi: Bu alana bilgi amaçlı olarak tanımladığınız depodan yetkili olan kişinin mail adresini girebilirsiniz. Ġzin verilen ilk hareket tarihi: Eğer sipariş, irsaliye, fatura gibi tarih girişi yapılan evraklarda ilgili deponuza belli bir tarihten önce hareket girilmesini istemiyorsanız, bu alana giriş yapmalısınız. Mesela A deposu için bu alana girişi yaptığınızı düşünelim. Daha sonra sipariş fişi evrakını açtığınızda tarih olarak girilip, depo olarak A seçtiğinizde program sizi Bu depoya tarihinden önce hareket girilemez şeklinde uyaracaktır. Böylece depo kartından izin verdiğiniz ilk hareket tarihi evraklarda kontrol edilecektir. Deponuza herhangi bir kısıtlama getirmek istemiyorsanız, bu parametreyi boş bırakmanız yeterli olacaktır. Buna benzer olarak Stok yönetimi/sayım işlemleri modülündeki Sayım sonuçlarının kesinleģtirilmesi (012910) programındaki Depo bu tarih ve öncesi hareket giriģine kilitlensin parametresi ile de amacımız; depoların sayımları hangi tarihte kesinleştirilmiş ise ilgili tarih ve öncesine giriş yapılmasına izin verilmemesidir. Adres Bilgileri Bu bölüm tanımladığınız deponun bulunduğu yere yönelik adres girişlerine ayrılmıştır. Adres girişleri, adres-1/2, posta kodu, ilçe, il, ülke, ülke kodu, bölge kodu, tanımlanan depoya ait telefon numaraları, faks numaraları ve modem girişlerinden ibarettir. Detay Bilgileri Bu bölüm ise, tanımladığınız depoların detay bilgilerine ayrılmıştır. Detay olarak programınız sizden, depolarınızın metre kare olarak kapladığı alanı, satış alanını, otopark alanını, raf hacmini (m3), sergi alanını (m3), kasa sayısı âdetini ve otopark kapasitesinin adet olarak ne kadar olduğunu, kamyon depo kasa hacmini (m3) ve kamyon depo istiab haddini yani maksimum taşıyabilecek yük miktarının (kg.) ne kadar olduğu bilgisini isteyecektir. Bu ekranda gördüğünüz terazi dosyası toplu aktarım yol adı parametresi ile de kullanıcılarımız, terazilere toplu stok aktarımı (101361) programı ile stok aktarımı gerçekleştirirken oluģturulacak dosya yol adı alanına seçecekleri depo için aktarım dosyasının bulunduğu yol adının otomatik olarak gelebilmesini sağlayacaklardır. Dolayısıyla bu ekrandan her bir depo için aktarım dosyasının bulunduğu yol adı ayrı ayrı tanımlanmalıdır. Böylece Terazilere toplu stok aktarımı (101361) programını çalıştırdıklarında seçtikleri depoya ait dosya yol adı Elektronik Terazi Parametreleri (101351) ekranından belirlenen dosyanın önüne otomatik olarak gelecektir. Dolayısıyla her bir depo için aktarım yapıldığında ayrı ayrı yol adı girişi yapılmamış olacaktır. Evet, depo girişleriniz tamamlandıktan sonra, ALT+S tuşlarına basarak ya da erkanınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak depo parametrelerini kayıt etmelisiniz. Kayıt edilmeyen depo parametrelerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız Iskonto tanımlamaları (092300) Series 9000 de belirli stoklardan, belirli carilere yapılan satıģlar için, ödeme planlarına göre otomatik olarak (yani sizin evraktan manüel olarak giriģ yapmanıza gerek kalmadan) ıskonto ve masraf hesaplanabilmektedir. Bunun için yapılacak ilk iģlem ıskonto kartını girmek, daha sonra ilgili stok ve carilerin tanıtım kartlarından, bu karttan biraz sonra girilecek ıskonto kodlarını girmektir. Yukarıda sıraladığımız tanımlamalar yapıldıktan sonra, ıskonto kodları girilen stoklardan, yine ıskonto kodları girilen carilere satıģ yapıldığında ilgili ödeme planına göre verilen yüzde kadar ıskonto (veya masraf) hesaplanacaktır. Stok Iskonto/Masraf Kodu alanına, ıskonto kartınız için stok ile bağlantılı olacak herhangi bir kod vermelisiniz. Örneğin IS01(ıskonto-1) veya MS01(masraf-1) gibi. Daha sonra bu kod, otomatik ıskonto uygulanacak stokların tanıtım kartında fiyatlar penceresinden de girilecektir. Örneğin 109

110 STK0001 kodlu stokun fiyatlar penceresindeki birinci fiyat satırına (ısk alanına) bu alana gireceğiniz ıskonto kodu girilince, bu stoktan biraz sonra gireceğiniz oranlar kadar ıskonto yapılacaktır. Cari Iskonto/Masraf Kodu alanına, ıskonto kartınız için cari ile bağlantılı olacak herhangi bir kod girmelisiniz. Örneğin ICR01 gibi. Daha sonra bu kod müģteri veya satıcı tanıtım kartlarında da girilecektir. Örneğin MUS01 kodlu müģterinin tanıtım kartından bu kod girildiğinde, bu ıskonto kodunda yer alan oranlar üzerinden ilgili cariye otomatik olarak ıskonto (veya masraf) uygulanacaktır. Iskonto/ Masraf Adı alanına ise, ilk ıskonto kartınız için uygun bir isim girmeniz gerekmektedir. Örneğin Sezon Sonu Ġndirimi gibi. Ödeme Planlarına Göre Otomatik Olarak Iskonto Uygulatabilmek Ġçin; 1- Bu programdan stok ısk./mas. kodu, cari ısk./mas. kodu, ödeme opsiyonları ve bu ödeme opsiyonlarına karģılık uygulanacak ıskonto ve/veya masraf yüzdelerinin girilmesi, 2- Stok kartı/fiyatlar penceresinden stokun birinci fiyatının buluğunu satıra ve Isk. baģlıklı kolona bu karttan girilen stok ısk/mas. kodunun girilmesi, 3- MüĢteri tanıtım kartı/detaylar penceresindeki ıskonto kodu alanına, bu karttan girilen cari ısk.mas. kodunun girilmesi, 4- MüĢteri tanıtım kartı/detaylar penceresindeki fiyat kodu alanına 1 girilmesi, 5- Ġlgili cari ile sürekli olarak aynı ödeme planı geçerli ise, yine cari kartın detaylar ekranından, ödeme planı alanına ilgili giriģin yapılması. Cari karttan ödeme planı girilmesi otomatik ıskonto için bir zorunluluk değildir. Sadece evraklara bu ödeme planının otomatik olarak gelmesi amacıyla hazırlanmıģtır. Yukarıdaki tanımlamalar yapıldıktan sonra, evrak giriģlerinde ilgili ıskonto kodu girilen stoklardan, ıskonto kodu girilen carilere satıģ yapıldığında, ilgili ödeme planlarına göre verilen ıskonto yüzdeleri otomatik olarak uygulanacaktır. Bu sistemin alıģlarda da kullanılması gerekiyorsa, stoklar için bir de alıģ fiyatı tanımlanmalı (KUR9000/Stok-SipariĢ Parametreleri/Fiyat Parametreleri/Fiyat Parametreleri programından) ve stok kartlarının fiyatlar penceresinden alıģ fiyatları da girilmelidir. Evrakta ise, birim fiyat alanında F10 tuģu ile ilgili alıģ fiyatı seçilmelidir. Böylece alıģlarda da otomatik olarak ıskonto veya masraf hesaplatılabilecektir. Iskonto tanımlamalarına girdiğinizde, karģınıza aģağıda bir örneğini gördüğünüz ıskonto kartı gelecektir. ġimdi bu ekrandaki alanları incelemeye baģlayabiliriz. Std.: Iskonto kartına ödeme planlarını dikkate almadan giriş yapacaksanız veya evraklarda ıskonto kartından tanımlanmamış bir ödeme planı girilmesi durumunda uygulanacak ıskonto, ekranın tablo bölümündeki stn kolonuna girilecektir. Bu alanda ise standart veya nakit ödemeler için bir açıklama satırı yer almaktadır. Evet, ıskonto kartınızın ilk bölümüne ilişkin girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Şimdi sıra, stok ve cariler için ıskonto kodları 110

111 verildiğinde, hangi ödeme planı için yüzde kaç ıskonto ve masrafın otomatik olarak uygulanacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun için <F2> tuşuna basmalısınız. Bu tuşa basıldığında, imleç ekranınızın ikinci yarısındaki tabloya geçmiştir. Şimdi bu tablodan itibaren açıklamalarımıza devam ediyoruz. Adı: Bir ıskonto kartı ile 6 ayrı ıskonto ve 4 ayrı masraf aynı anda hesaplatılabilir. ĠĢte bu alanda ıskonto ve masrafların isim ve sıra numaraları yer almaktadır. Dilerseniz bu isimleri değiģtirebilirsiniz. Uygulama: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza ıskonto (veya masraf) uygulama tiplerinden oluģan küçük bir pencere gelecektir. Bu aģamada sizden istenilen, ilgili satırdaki ıskonto ya da masrafın nasıl hesaplanacağını belirlemenizdir. Iskonto uyulama tiplerine iliģkin açıklamalar aģağıda verilmiģtir; 1- Brüt Toplamdan Yüzde: Brüt toplam, mal bedeli ile eģ anlamlıdır. Yani ıskonto ve vergiler hariç, sadece stok kalemlerinin tutarıdır. Uygulama brüt toplamdan yüzde alarak seçilip ilgili yüzde giriģi yapıldıktan sonra, ıskonto yüzdesi brüt toplam (mal bedeli) üzerinden hesaplanır. Örneğin irsaliye (veya fatura) brüt toplamı 5 milyon lira. Bu irsaliye (veya fatura) üzerinden 3 ayrı ıskonto hesaplatılacak (%10, 15 ve 20 oranlarında). Her bir ıskonto satırında bu uygulama tipi seçilip yukarıdaki yüzdeler girilirse, bu durumda her 3 ıskonto yüzdesi de 5 milyon lira üzerinden hesaplanır. 2- Önceki Ara Toplamdan Yüzde Alarak: Ara toplam, mal bedelinden ıskontoların düģülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Uygulama önceki ara toplam üzerinden yüzde alarak seçilip ilgili yüzde giriģi yapıldığında, ıskonto veya masraf yüzdesi, ara toplam üzerinden (daha önce uygulanmıģ ıskonto varsa, bu ıskonto tutarı mal bedelinden düģülür, masraf ve vergiler eklenir) ıskonto bulunan değer üzerinden hesaplanır) hesaplanır. 3- Tutar: Iskonto uygulama tipi tutar seçildiğinde ıģıklı imleç yüzde alanında konumlanacak ve yüzde alanına girilecek tutar kadar evrak ara toplamına ıskonto (masraf) uygulanacaktır. 4- Ana Miktar * Tutar: Evraklardaki stok miktarları üzerinden belirli bir tutar kadar ıskonto yapmak veya masraf uygulamak istiyorsanız, ıskonto uygulama tipi olarak bu seçeneği tercih edip, miktar alanına da miktar baģına yapılacak ıskonto (veya masraf) tutarını girebilirsiniz. Örneğin irsaliye veya faturadaki stoklar için, miktar baģına 10 TL ıskonto yapmak istiyorsunuz. Evrakta yer alan stok miktarı adet olarak görülüyor. Bu durumda ıskonto tipini seçip miktar alanına da değerini girdiğinizde, ilgili stokunuz için; * 10= tutarında ıskonto yapılacaktır. Yani birim stok için 10 TL ıskonto yapılıp, birim stok için bu tutar olacaktır. Yukarıda açıklamaya çalıģtığımız ıskonto tipi stoklarınızın ana birimlerine uygulanacaktır. Uygulama tipi penceresinde miktar ıskontosu (veya masrafı) olarak 3 seçenek daha yer alır. Bunlar; Miktar2 * Tutar : Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 2. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) ikinci birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Konuyu bir örnek yardımı ile pekiģtirmeye çalıģalım. Stok Kodu...S01 1. Birim...Adet 2. Birim...Kutu (1 kutuda 10 adet var) 3. Birim...Koli (1 kolide 50 adet var) 4. Birim...Kilogram (1 kg. 2 adet) Uygulama tipini miktar2*tutar olarak seçtiğinizi ve miktar kolonuna da 5-TL girdiğinizi düģünelim. 111

112 S01 kodlu stok miktarı irsaliyeye (veya faturaya) adet girilmiģ olsun. ġimdi adetin kaç kutuya denk geldiğiniz hesaplamalıyız. Bir kutuda 10 adet stok olduğuna göre adet stokumuz; / 10 = 1500 kutuya denk gelmektedir. Bu durumda irsaliyeye gelecek ıskonto tutarı ise (ıskonto kartının miktar alanına 5 TL girdiğimizi hatırlayalım) 1500 * 5 = TL Olacaktır. Miktar3*Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 3. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) üçüncü birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Miktar2*Tutar açıklamalarımızda verdiğimiz örnekten yararlanırsak; Stok Kodu...S01 1. Birim...Adet 2. Birim...Kutu (1 kutuda 10 adet var) 3. Birim...Koli (1 kolide 50 adet var) 4. Birim...Kilogram (1 kg. 2 adet) Uygulama tipini miktar3*tutar olarak seçtiğinizi ve miktar kolonuna da 5 TL girdiğinizi düģünelim. S01 kodlu stok miktarı irsaliyeye (veya faturaya) adet girilmiģ olsun. ġimdi âdetin kaç koliye denk geldiğiniz hesaplamalıyız. Bir kolide 50 adet stok olduğuna göre adet stokumuz; / 50 = 300 kutuya denk gelmektedir. Bu durumda irsaliyeye gelecek ıskonto tutarı ise (ıskonto kartının miktar alanına 5-TL girdiğimizi hatırlayalım) 300 * 5 = TL Miktar4*Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 4. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) dördüncü birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Iskonto kartına ilk girildiğinde seçebileceğiniz 6 ıskonto tipini açıklamaya çalıģtık. Evrakınız için bir ıskonto giriģi yaptıktan sonra, ıskonto tiplerini içeren pencereye 2 hesaplama Ģeklinin daha eklendiğini göreceksiniz. Bunlar; 1. Iskontodan yüzde 1. Iskonto sonrası ara toplamdan yüzde Seçenekleridir. Programınız size ikinci bir ıskonto girmeniz durumunda, bu ıskontoyu sadece birinci ıskonto tutarı üzerinden belirli bir yüzde ile veya birinci ıskonto sonrası ara toplamdan belirli bir yüzde ile hesaplatmanıza olanak tanımıģtır. Örnek: Ara Toplam : ıskonto Tutarı: ıskonto Sonrası Ara Toplam : Bu verilere göre ikinci ıskontoyu 1. ıskonto tutarı yani üzerinden veya 1. ıskontodan sonrası ara toplam yani üzerinden hesaplatabilirsiniz. Tabloya eklenen bu 2 seçeneğin 112

113 dıģında, yukarı açıkladığımız 4 ıskonto tipine göre de hesaplama yapabilirsiniz. Ġkinci ıskonto girildikten sonra ıskonto tipleri penceresine 2 ıskonto tipi daha eklenecektir. Bunlar; 2. ıskontodan yüzde 2. ıskonto sonrası ara toplamdan yüzde Bu seçeneklerden birini tercih ederek, 3. ıskontonuzu 2. ıskontodan yüzde alarak veya 2. ıskonto sonrası ara toplam üzerinden hesaplatabilirsiniz. Iskonto tipleri bu Ģekilde artarak devam edecektir. Ta ki 6. ıskontoyu girene dek. Stn: Iskonto kartında ödeme planlarını dikkate almayacaksanız veya kartta tanımlanan ödeme planlarının dışında bir ödeme planı girildiğinde uygulanacak ıskonto yüzdesini bu alana girmelisiniz. Örneğin kodu girilen stok grubundan kodu girilen cari gruba yapılan satışlarda ödeme planı ne olursa olsun %20 ıskonto uygulanacaksa, bu ıskonto yüzdesini bu alana girmelisiniz. Ya da, ıskonto kartını ödeme planlarına göre oluşturdunuz fakat evraktan sizin bu kattan belirlemediğiniz bir ödeme planı ile satış yapıldı. Bu durumda uygulanacak ıskonto yüzdesi yine bu alana girilecektir. Op1 - Op2 - Op3 - Op4 - Op5: Iskonto kartını ödeme planlarını dikkate alarak oluşturduysanız, ekranın birinci bölümündeki Op1, Op2...Op5 alanlarına ilgili ödeme planı gün sayılarını da girmiş olmalısınız. Bu alanlara ise, ilgili ödeme planı ile satış yapıldığında uygulanacak ıskonto yüzdeleri girilecektir. Örneğin ekranın ilk yarısındaki Op1 alanına ödeme planı olarak G15 yani 15 gün girdiniz. 15 gün opsiyonlu bir satış için yüzde kaç ıskonto yapılacağınız da ekranın ikinci yarısındaki Op1 kolonuna girmelisiniz. Aynı şekilde diğer ödeme planları ile satış yapıldığında uygulanacak ıskonto yüzdeleri de ilgili alanlara tek tek girilmelidir. Miktar: Eğer hesaplatılacak ıskonto miktar*tutar seçeneklerinden bir tanesi ise, miktar baģına yapılacak ıskonto tutarını bu alana girebilirsiniz. Evet, bir ıskonto satırının nasıl tanımlanacağını yukarıda açıklamaya çalıģtık. ENTER tuģuna basarak bir alt satıra geçip, -varsa- diğer ıskontolar veya masraflar için de giriģlerinize (yüzde veya miktar giriģlerinize) devam edebilirsiniz. Eğer ıskonto kartı ile iģlemleriniz bitti ise, ALT+S tuģlarına basarak ya da ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kartınızı kayıt etmelisiniz KarĢılanma Parametreleri KarĢılanma parametreleri menüsünde yer alan programlar ile sipariģlerin ne Ģekilde karģılanacağı ve konsinyelerin ne Ģekilde kapatılacağına iliģkin tanımlamalar yapılacaktır. BaĢka bir ifade ile irsaliye ve faturalara çağırılan sipariģler ile normal sipariģlerin mi sevk edildiği (veya teslim alındığı) yoksa konsinyelerin mi kapatılacağı tanımlanacaktır. Bu menüde yer alan programlar, aynı zamanda hem normal sipariģ alınıp, hem de konsinye çalıģılması durumunda, kayıtlarda tutulan sipariģ ve konsinye bilgilerinden hangisinin otomatik olarak kapatılacağını tanımlamaya yarar. Bu nedenle iki programda yer alan aynı parametreler birbirleri ile çakıģamaz. Örneğin konsinye karģılanma parametreleri programına girip, sevkıyat mutlaka konsinye karģılığı yapılacak parametresi -evet- seçilmiģ ise, bu parametre sipariģ karģılanma parametreleri programında -evet- seçilemeyecektir. Çünkü programınız ya konsinye stokları ya da sipariģleri otomatik olarak kapatacak durumdadır. Bu durumun tam tersini düģündüğümüzde, yani sipariģ karģılanma parametreleri programında sevkıyat mutlak sipariģ karģılığı olacak parametresi -evet- seçildiğinde, konsinye karģılanma parametreleri programındaki aynı parametre -evet- seçilemeyecektir. Çünkü programınız sipariģleri otomatik kapamak üzere ayarlanmıģ olacaktır. 113

114 SipariĢ karģılanma parametreleri (093150) Stok alım-satım iģlemleri genellikle sipariģ ve sevkıyat/mal kabul olmak üzere iki aģamadan geçer. Bu iki aģamadan sonra alınan veya sevk edilen stoklara iliģkin fatura giriģleri yapılır. SATIN ALMA ve SATIġ yönetimlerinde alınan veya verilen sipariģlerinizi sipariģ fiģleri ile belgelendirebilirsiniz. Daha sonra sipariģler iģletmeye geldiğinde giriģ(alıģ) irsaliyesini, sevk edildiğinde ise çıkıģ(satıģ) irsaliyesini sipariģ fiģlerinden yararlanarak girebilirsiniz. SatıĢ ve satın alma iģlemlerinin son noktası olan fatura giriģleri de, hem sipariģ fiģinden hem de irsaliyeden alınarak otomatik olarak yapılabilir. SATINALMA: Verilen SipariĢ FiĢi AlıĢ Ġrsaliyesi (mal kabul) SATIġ: Alınan SipariĢ FiĢi SatıĢ Ġrsaliyesi (sevkıyat) AlıĢ Faturası SatıĢ Faturası Alım-satış işlemleri için yukarıda gösterdiğimiz 3 aşamalı süreç işletmelerde farklılık gösterebilir. Örneğin bazı işletmeler bu sürecin ilk aşaması olan sipariş bölümünü kullanmıyor olabilirler. Bu durumda herhangi bir sorun yoktur. Sipariş fişleri girilmeden de irsaliye ve fatura girişleri yapılabilir. Ancak bazı işletmeler sipariş fişi olmadan sevkıyat ve mal kabul yapılmasına karşıdırlar. Yani alımsatım işlemlerinde yukarıda gösterdiğimiz sürece harfiyen uyarlar. Bir alım yapılacağında önce sipariş verilir, daha sonra irsaliye ile birlikte mal kabul yapılır ve son olarak da malın faturasının gelmesi ile ödeme yapılır. Bu tür işletmelerde sürecin ilk aşaması olan sipariş bölümü çok önemlidir. Yani sipariş verilmeden veya sipariş alınmadan kesinlikle mal kabul veya sevkıyat yapmazlar. İşte bu tür işletmelerin, sipariş karşılanma parametreleri üzerinde gerekli ayarlamaları yapması gerekir. Sipariş karşılanma parametreleri evrak tiplerine göre 7 ana grupta toplanmıştır. Toptan irsaliyeler, perakende irsaliyeler, toptan faturalar, perakende faturalar, depolar arası sevk fişi, ithalat faturaları ve ihracat faturalarıdır. Biraz sonra açıklayacağımız parametrelerin bu 7 evrakta da geçerli olmasını istiyorsanız, bu ana başlıklar altındaki tüm parametreleri açıklamalarımıza göre ayarlamanız gerekir. Sadece toptan irsaliyeler veya sadece perakende irsaliyeler için sipariş parametrelerini değiştirmek istiyorsanız sadece ilgili bölüm başlığındaki parametreleri değiştirmeniz yeterlidir. Şimdi sipariş karşılanma parametrelerinin neler olduğunu incelemeye başlayalım; Sevkıyat mutlak sipariģ karģılığında yapılacak: Sevkıyat işlemi için önceden sipariş fişi ile sipariş alınması gibi bir şart varsa, bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu durumda normal sipariş fişi gelmeyen hiç bir stokun sevkine izin verilmez. Yani sipariş fişi olmayan stoklar için irsaliye ve fatura kesilemez. Mal kabul mutlak sipariģ karģılığında yapılacak: Mal kabul işlemi için önceden sipariş fişi ile sipariş verilmiş olması gibi bir şart varsa, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Bu durumda sipariş fişi olmayan hiç bir stokun işletmeye kabulüne izin verilmez. Yani sipariş fişi olmayan stoklar için alış (giriş) irsaliyesi ve faturası girilemez. Sipariş ile yapılan alım-satımlarda, alınan veya verilen siparişlere ait mal kabul ve sevkıyat işlemi yapıldıktan sonra, bu stok miktarlarının artık sipariş kayıtlarından düşülüp, stok miktarlarına artı veya eksi olarak etki etmesi gerekir. Mal kabulde yani alış irsaliyesi ile işletmeye girişi yapılan stoklar otomatik olarak stok miktarlarını artırır. Sevkıyatta da, yani satış irsaliyesi ile satılan stoklar stok miktarlarından düşülür. Ancak önceki aşaması sipariş fişi olan bu süreç içinde, işletmeye girişi yapılan veya işletmeden çıkışı yapılan stokların sipariş kayıtlarına etki etmesi (siparişten düşülmesi) için 2 yol vardır; 1 Satış ve alış irsaliye-fatura evrakları girilirken, F6, F7, F8 veya F9 fonksiyon tuşları kullanılarak, irsaliye veya faturanın sipariş fişi ile bağıntısının yapılması, 114

115 2 Bu programdan (yani sipariş karşılanma parametrelerinden) Sevkıyatta sipariş otomatik karşılanacak ve mal kabulde sipariş otomatik karşılanacak alanlarının -evet- olarak seçilmiş olması. Sevkıyatta sipariģler otomatik karģılanacak: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, sevk edilen stoklar otomatik olarak alınan sipariş miktarlarından düşülür. Aksi halde, yani bu (X) hayır olarak işaretlendiğinde, sevk edilen stokların siparişten düşülmesi için, irsaliyesi veya faturası kesilirken F6, F7, F8 veya F9 fonksiyon tuşlarından biri kullanılarak sipariş fişi ile bağıntısının kurulması gerekir. Mal kabulde sipariģler otomatik karģılanacak: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, işletmeye girişi yapılan stoklar otomatik olarak verilen sipariş miktarlarından düşülür. Aksi halde, yani bu parametre (X) hayır olarak işaretlendiğinde, işletmeye girişi yapılan stokların siparişten düşülmesi için, irsaliyesi veya faturası kesilirken F6, F7, F8 veya F9 fonksiyon tuşlarından biri kullanılarak sipariş fişi ile bağıntısının kurulması gerekir. Depolar arası sevk fiģlerinde sevkıyat mutlak Ģube sipariģi karģılığı: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi durumunda depolar arası sevk fişlerinde şube siparişleri dikkate alınacaktır. Yani şube sipariş fişi (depolar arası sipariş fişi) olmayan stoklar için depolar arası sevk fişlerinin düzenlenebilmesi mümkün olmayacaktır. Depolar arası sevk fişine şube siparişleri Ctrl+G, Ctrl+S, Ctrl+F ve F9 yardım tuşları kullanılarak aktarılmaktadır. Sevkıyatta Ģube sipariģleri otomatik karģılanacaktır: Bu parametrenin evet olarak işaretlenmesi durumunda depolar arası sevk fişi (012500) ile sevki yapılan stokların, depolar arası sipariş fişleri (şube sipariş fişi) ile alınmış yada verilmiş olan sipariş miktarları otomatik olarak düşülecektir. Aksi halde, yani bu parametre (X) hayır olarak kalırsa, Depolar arası sevk fişi ile sevk edilecek stokların şube siparişlerinden düşülmesi için, evraka Ctrl+G, Ctrl+F yada F9 yardım tuşlarından biri kullanılarak çağrılması yani şube sipariş evrakları ile bağlantı kurulması gibi bir gereklilik olacaktır. Ġthalat ve ihracat mutlak sipariģ karģılığında yapılacak: İthalat ve ihracata yönelik işlemlerde önceden sipariş fişi ile sipariş alınması gibi bir şart varsa, bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu durumda ithalat ve ihracat fişleri, sipariş fişi gelmeyen hiç bir stokun için düzenlenemez. Yani sipariş fişi olmayan stoklar için ithalat ve ihracat fişi kesilemez. Ġthalat ve ihracatta sipariģler otomatik karģılansın Bu parametrelere karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, ithalat ve ihracat fişlerinde girilen stoklar otomatik olarak verilen sipariş miktarlarından düşülür. Aksi halde, yani bu parametre (X) hayır olarak işaretlendiğinde, böyle bir işlem yapılmaz. Evet, sipariş karşılanma parametrelerini açıklamalarımız doğrultusunda tanımladıktan sonra, bu parametreleri ALT+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız Konsinye karģılanma parametreleri (093160) Konsinye sipariģler için otomatik karģılanma parametrelerinin girildiği bölümdür. Bu bölümde yer alan parametreler normal sipariģler için karģılanma parametreleri ile aynıdır. Parametreler hakkında detaylı bilgi için bir önceki bölümümüze baģvurabilirsiniz Kontrol Parametreleri Normal ve konsinye sipariģler için kontrol parametrelerinin girildiği bölümdür. 115

116 SipariĢ & satın alma kontrol parametreleri (093100) Stok-Sipariş Parametreleri menüsünün bu bölümünden, mal kabul ve sevkıyat aşamalarında evraklar üzerinde bir takım kontrollerin yapılabilmesi için parametreler tanımlayacaksınız. Satır sonu butonları tıklanarak seçim yapılacak sipariş kontrol parametrelerinin neler olduğu ve işlevleri aşağıda açıklanmıştır; 1-) Ġrs. Sevkıyatta SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Alınan sipariş fişinden satış irsaliyesi kesilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manüel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, irsaliyedeki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, müşterilerinizin siparişleri mutlaka sipariş verdikleri miktar kadar gidecektir. Ne eksik, ne de fazla sevkıyat yapılamayacaktır. 2-) Ġrs. Mal Kabulde SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Verilen sipariş fişinden alış irsaliyesi girilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manüel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, irsaliyedeki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, satıcılarınıza verdiğiniz siparişlerde, mutlaka verdiğiniz miktar kadar mal kabul yapılacaktır. Ne eksik, ne de fazla mal kabul yapılamayacaktır. 3-) Ġrs. Sevkıyatta SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, ilgili müşterinizden gelen sipariş fişinin vadesi ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin sevkıyatları sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, alınan sipariş fişinden satış irsaliyesi kesilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. 4-) Ġrs. Mal Kabulde SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, satıcılarınıza gönderdiğiniz sipariş fişlerindeki vade ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin mal kabulü sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, verilen sipariş fişinden alış irsaliyesi girilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. 5-) Fat. Sevkıyatta SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Alınan sipariş fişinden satış faturası kesilirken, faturaya otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manüel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlenmesiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, faturadaki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre evet seçildiği takdirde, müşterilerinizin siparişleri mutlaka sipariş verdikleri miktar kadar gidecektir. Ne eksik, ne de fazla sevkıyat yapılamayacaktır. 6-) Fat. Mal Kabulde SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Verilen sipariş fişinden alış faturası girilirken, faturaya otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manüel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlenmelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, faturadaki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, satıcılarınıza verdiğiniz siparişlerde, mutlaka verdiğiniz miktar kadar mal kabul yapılacaktır. Ne eksik, ne de fazla mal kabul yapılamayacaktır. 7-) Fat. Sevkıyatta SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, ilgili müşterinizden gelen sipariş fişinin vadesi ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin sevkıyatları sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, alınan 116

117 sipariş fişinden satış faturası kesilirken, faturaya otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. 8-) Fat. Mal Kabulde SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, satıcılarınıza gönderdiğiniz sipariş fişlerindeki vade ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin mal kabulü sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, verilen sipariş fişinden alış faturası girilirken, faturaya otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. 9-) SatıĢ ġartı Olmadan SipariĢ Alınamaz: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, SATIŞ Yönetimi/ Evraklar/Satış Şartları bölümünden satış şartı girilmemiş stoklar için sipariş alınması engellenecektir. Başka bir ifadeyle, satış şartı olmayan stoklar için alınan sipariş fişinin kaydına izin verilemeyecektir. 10-) Satın Alma ġartı Olmadan SipariĢ Verilemez: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenirse, SATINALMA Yönetimi/Evraklar /Satın Alma Şartları bölümünden satın alma şartı girilmemiş stoklar için sipariş verilmesi engellenecektir. Başka bir ifadeyle, satın alma şartı olmayan stoklar için verilen sipariş fişinin kaydına izin verilemeyecektir. 11-) Alınan SipariĢte SatıĢ ġartları Uygunluk Kontrolü: Bu parametre ile amacımız yapacağımız seçime göre; satış şartı girilmiş olan stoklar ile bu stoklardan hazırlanan sipariş arasında uygunluk kontrolünü sağlamaktır. Bu parametre; Uygunluk kontrol edilmesin olarak seçilirse satış şartları girilmiş olan stoklardan sipariş alındığında, satış şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması gerekmemektedir yani hiç bir şekilde uygunluk aranmamaktadır. Bunun için ilgili sipariş evrağında iskonto, masraf gibi tutarların değiştirilmesi sonucunda sipariş evrağı kaydında sorun çıkmayacaktır. Mutlak uygun olsun olarak seçilirse satış şartları girilmiş olan stoklardan sipariş alındığında, satış şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması istenmektedir. Başka bir ifadeyle, alınan sipariş fişi girilirken, ödeme planı, döviz cinsi, birim fiyat gibi bilgilerin satış şartı evrakındaki bilgilerle aynı olması ve sipariş fişinden herhangi bir değişiklik yapılmaması istenir yani alınan sipariş evrağı ile satış şartı evrağı arasında mutlak uygunluk aranır. Bu durum sağlanmadığı taktirde program sizi xxx kodlu stokla ilgili satış şartı değiştirilmiş şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Uygunluk lehimize bozulabilir şeklinde belirlenirse; satış şartları girilmiş olan stoklardan sipariş alındığında, alınan sipariş evrağı tutarı, satış şartı tutarından büyükse program sizi xxx kodlu stoğun siparişi satış şartına uygun değil şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Yani bu parametre alınan sipariş evrağından girilen net tutarın, satış şartı evrakındaki tutara eşit veya küçük olma kontrolünü sağlar. 12-) Verilen SipariĢte Satın Alma ġartları Uygunluk Kontrolü: Bu parametre ile amacımız yapacağımız seçime göre; satın alma şartı girilmiş olan stoklar ile bu stoklardan hazırlanan sipariş arasında uygunluk kontrolünü sağlamaktır. Bu parametre; Uygunluk kontrol edilmesin olarak seçilirse satın alma şartları girilmiş olan stoklardan sipariş verildiğinde, satın alma şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması gerekmemektedir yani hiç bir şekilde uygunluk aranmamaktadır. Bunun için ilgili sipariş evrakında ıskonto, masraf gibi tutarların değiştirilmesi sonucunda sipariş evrakı kaydında sorun çıkmayacaktır. Mutlak uygun olsun olarak seçilirse satın alma şartları girilmiş olan stoklardan sipariş verildiğinde, satın alma şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması istenmektedir. Başka bir ifadeyle, verilen sipariş fişi girilirken, ödeme planı, döviz cinsi, birim fiyat gibi bilgilerin satın alma şartı evrakındaki bilgilerle aynı olması ve sipariş fişinden herhangi bir değişiklik yapılmaması istenir yani verilen sipariş evrakı ile satın alma şartı evrakı arasında mutlak uygunluk aranır. Bu durum sağlanmadığı taktirde 117

118 program sizi xxx kodlu stokla ilgili satın alma şartı değiştirilmiş şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Uygunluk lehimize bozulabilir şeklinde belirlenirse; satın alma şartları girilmiş olan stoklardan sipariş verildiğinde, verilen sipariş evrağı tutarı, satın alma şartı tutarından küçükse program sizi xxx kodlu stoğun siparişi satın alma şartına uygun değil şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Yani bu parametre verilen sipariş evrakından girilen tutarının, satın alma şartı evrakındaki tutara eşit veya büyük olma kontrolünü sağlar. 13-) SipariĢte Satın Alma ġartı Yoksa Uyar: bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, satın alma şartı olmayan stoklardan sipariş alındığında program sizi bir mesaj ile uyaracaktır. 14-) SipariĢte SatıĢ ġartı Yoksa Uyar: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde, satış şartı olmayan stoklar için sipariş verildiğinde program sizi bir mesaj ile uyaracaktır. 15-) SipariĢ Alımda Kredi AĢımında: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde müşterilerinizden almış olduğunuz siparişlerin tutarları, müşterilerinize tanımış olduğunuz kredi limitini aşıyor ise programınız sizi bir mesaj ile uyaracaktır. Yalnız bu mesajı alabilmeniz için bu alanın evet olarak işaretlenmesi tek başına yeterli değildir. Daha önceden, KUR9000 programınızın SİSTEM/Program Akış Parametreleri/Cari parametrelerindeki Kredi Aşımında parametresi için (uyar, kilitle ya da Onay ile devam) seçeneklerinden herhangi birinin seçilmiş olması gerekmektedir. 16-) SipariĢ Alımda Risk AĢımında: Aynı şekilde bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde müşterilerinizden almış olduğunuz siparişlerin tutarları, müşterilerinize tanımış olduğunuz risk limitini aşıyor ise programınız sizi bir mesaj ile uyaracaktır. Yalnız bu mesajı alabilmeniz için bu alanın evet olarak işaretlenmesi tek başına yeterli değildir. Daha önceden, KUR9000 programınızın SİSTEM/Program Akış Parametreleri/Cari parametrelerindeki Kredi Aşımında parametresi için (uyar, Onay ile devam ya da kilitle) seçeneklerinden herhangi birinin seçilmiş olması gerekmektedir. 17-) Verilen SipariĢte Birim Kontrolü: Verilen sipariş fişi girişlerinde zorunlu olarak stok tanıtım kartı veya depo detay kartlarındaki birimin (verilen sipariş birimi) kullanılmasını istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Parametre (X) hayır olarak işaretlendiğinde, sipariş fişi girilirken miktar alanında F10 tuşuna basılarak verilen sipariş birimi değiştirilebilir. Başka bir ifade ile bu parametre -hayır- olduğunda, kartlarda tanımlı birimin dışında başka bir birim ile sipariş verilebilir. 18-) Alınan SipariĢte Birim Kontrolü: Alınan sipariş fişi girişlerinde zorunlu olarak stok tanıtım kartı veya depo detay kartlarındaki birimin (alınan sipariş birimi) kullanılmasını istiyorsanız, bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Parametre (X) hayır olarak işaretlendiğinde, sipariş fişi girilirken miktar alanında F10 tuşuna basılarak birim değiştirilebilir. Başka bir ifade ile bu parametre -hayır- olduğunda, kartlarda tanımlı birimin dışında başka bir birim ile sipariş alınabilir. 19-) SipariĢten Fazla KarĢılanabilme Yüzdesi: Bu alana, sipariş fişi evrakındaki miktardan belirli bir oran kadar daha fazla sevk yapabilmek için ilgili yüzde girilecektir. Sipariş kontrol parametrelerinin ilk seçeneği olan sevkıyatta sipariş miktarı değiştirilemez parametresini biraz daha esnek bir hale getirebilmek amacıyla hazırlanan bu parametre ile operatörlerinizin sipariş miktarından bu alana gireceğiniz yüzde kadar fazlasını sevk edebilecekleri tanımlanmış olacaktır. Örneğin bu alana 10 rakamını girerseniz, sevk irsaliyesi yada fatura girişi yapan kullanıcılar gerektiğinde siparişin %10'u kadar fazla malı sevk edebilirler. Bu parametre şube siparişlerinin ve konsinye siparişlerin sevk 118

119 işlemleri içinde geçerlidir. Dolayısıyla çalışanlarınız depolar arası sevk fişine çağırdıkları şube siparişlerinin miktarlarını parametreden belirledikleri oranlar dahilinde arttırıp kaydedebileceklerdir. 20-) Satın alma Talepten Fazla KarĢılanabilme Yüzdesi: Bu alana satın alma talep evrakına girdiğiniz stok miktarlarından, belli bir oran kadar daha fazla stok alabileceğinizle ilgili olarak yüzde girişi yapılacaktır. Örneğin bu alana 10 rakamını girerseniz, satın alma talep fişine ait sipariş evrakını giren kullanıcılar gerektiğinde satın alma talep evrakındaki miktarın %10'u kadar fazla stok alabilirler. 21-) SatıĢ Faturasında SatıĢ ġartları Uygunluk Kontrolü: Bu parametre ile amacımız yapacağımız seçime göre; satış şartı girilmiş olan stoklar ile bu stoklardan kesilen satış faturası arasında uygunluk kontrolünü sağlamaktır. Bu parametre; Uygunluk kontrol edilmesin olarak seçilirse satış şartları girilmiş olan stoklardan fatura kesildiğinde, satış şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması gerekmemektedir yani hiç bir şekilde uygunluk aranmamaktadır. Bunun için ilgili satış faturası evrakında ıskonto, masraf gibi tutarların değiştirilmesi sonucunda fatura evrakı kaydında sorun çıkmayacaktır. Mutlak uygun olsun olarak seçilirse satış şartları girilmiş olan stoklardan satış faturası kesildiğinde, satış şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması istenmektedir. Başka bir ifadeyle, satış faturası girilirken, ödeme planı, döviz cinsi, birim fiyat gibi bilgilerin satış şartı evrakındaki bilgilerle aynı olması ve satış faturasında herhangi bir değişiklik yapılmaması istenir yani satış faturası evrağı ile satış şartı evrağı arasında mutlak uygunluk aranır. Bu durum sağlanmadığı taktirde program sizi xxx kodlu stokla ilgili satış şartı değiştirilmiş şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Uygunluk lehimize bozulabilir şeklinde belirlenirse; satış şartları girilmiş olan stoklardan fatura kesildiğinde, satış faturası tutarı, satış şartı tutarından büyükse program sizi xxx kodlu stoğun siparişi satış şartına uygun değil şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Yani bu parametre satış faturası evrağından girilen net tutarın, satış şartı evrağındaki tutara eşit veya küçük olma kontrolünü sağlar. 22-) AlıĢ Faturasında Satın Alma ġartları Uygunluk Kontrolü: Bu parametre ile amacımız yapacağımız seçime göre; satın alma şartı girilmiş olan stoklar ile bu stoklardan kesilen alış faturası arasında uygunluk kontrolünü sağlamaktır. Bu parametre; Uygunluk kontrol edilmesin olarak seçilirse satın alma şartları girilmiş olan stoklardan fatura kesildiğinde, satın alma şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması gerekmemektedir yani hiç bir şekilde uygunluk aranmamaktadır. Bunun için ilgili alış faturası evrağında iskonto, masraf gibi tutarların değiştirilmesi sonucunda fatura evrağı kaydında sorun çıkmayacaktır. Mutlak uygun olsun olarak seçilirse satın alma şartları girilmiş olan stoklardan alış faturası kesildiğinde, satın alma şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması istenmektedir. Başka bir ifadeyle, alış faturası girilirken, ödeme planı, döviz cinsi, birim fiyat gibi bilgilerin satın alma şartı evrakındaki bilgilerle aynı olması ve alış faturasında herhangi bir değişiklik yapılmaması istenir yani verilen sipariş evrağı ile alış faturası evrağı arasında mutlak uygunluk aranır. Bu durum sağlanmadığı taktirde program sizi xxx kodlu stokla ilgili satın alma şartı değiştirilmiş şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Uygunluk lehimize bozulabilir şeklinde belirlenirse; satın alma şartları girilmiş olan stoklardan fatura kesildiğinde, alış faturası tutarı, satın alma şartı tutarından küçükse program sizi xxx kodlu stoğun siparişi satın alma şartına uygun değil şeklinde uyaracaktır ve kaydı yapmanıza izin vermeyecektir. Yani bu parametre alış faturası evrağından girilen net tutarın, satın alma şartı evrağındaki tutara eşit veya büyük olma kontrolünü sağlar. 25-) Alınan SipariĢte Satıcı BoĢ Geçilemez: Alınan sipariş evrak kaydı yapıldığında, satıcı alanının mecburen doldurulması isteniyorsa bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Bu alanı boş geçtiğiniz taktirde program sizi, Satıcı... Seçiniz şeklinde uyaracaktır. 119

120 Eğer satıcı alanının doldurulması gerekli değilse, bu parametreye karşılık gelen kutucuk (X) hayır olarak işaretlenmelidir. 26-) Alınan sipariģte eldeki miktar kontrolünde: Bu parametreyle programınız size Devam et, Uyar ve devam et, Uyar ve işlemi durdur seçeneklerini sunacaktır. Bu parametreyi uyar ve devam et olarak seçmeniz durumunda, alınan sipariş evrakları ile siparişlerini aldığınız stokların miktarı, evraktan seçtiğiniz depoda mevcut değil ise, programınız öncelikle sizi depoda sipariģi karģılayacak stok yok şeklinde uyaracak, fakat evrak girişinize izin verecektir. Bu parametre Uyar ve iģlemi durdur olarak belirlenirse, bu durumda siparişlerini aldığınız stokların miktarı, depoda mevcut değil ise, programınız sizi yine depoda sipariģi karģılayacak stok yok mesajı ile uyaracak, fakat evrak girişinizi engelleyecektir. Bu iki parametrenin en önemli özelliği ilgili mesajdan sonra programın otomatik olarak stokların sipariş durumlarının izlendiği ekranı göstermesidir. Böylece kullanıcılarımız seçtikleri stokun tüm ayrıntılarını anında izleyebileceklerdir. Bu parametre devam et olarak belirlenirse aldığınız stok siparişleriyle, deponuzdaki mevcut miktarları aşılsa bile herhangi bir uyarı almadan girişlerinize devam edebileceksiniz. 27-) Yeni sipariģ giriģlerinde sipariģ durumu ne gelsin: Bu alanda programınız size, siparişlerinizin durumuna yönelik Stoktan sevk edilecek, üretilecek, satın alınacak seçeneklerini sunacaktır. Bu parametre ile amacımız; sipariş fişi düzenlenen stoklar için ALT+D tuşlarına basarak ulaşılan ekranda, sipariş durumu alanına varsayılan olarak hangi seçeneğin geleceğini belirtmenizdir. Örneğin sürekli olarak üretilecek ürünler için sipariş fişi düzenlediğinizi dolayısıyla bu ürünler için sipariş durumunu üretilecek konumuna getirip kaydettiğinizi varsayalım. Her defasında ürünlerinizin sipariş durumunu bu şekilde değiştirmek yerine bu parametreden üretilecek seçeneğini seçmeniz yeterli olacaktır. Programınız otomatik olarak siparişlerinizin durumunu seçtiğiniz tanımda getirecektir. 28-) Proforma sipariģten fazla kesinleģtirme yüzdesi: Bu parametre ile amacımız satış ve satın alma yönetimlerimizin evraklar menüsünden girilen Proforma alınan sipariģ fiģi (031150) ve Proforma mal kabul verilen sipariģ fiģi (022600)' leri kesinleştikten sonra, stok miktarlarının bu alandan belirlenecek oran kadar fazla girilmesini sağlamaktır. Programlarımızda proforma sipariş fişlerinin kesinleştirmeleri Ctrl+K tuşlarına basılıp normal sipariş fişine, ithalat sipariş fişine vb. sipariş fişlerine çevrilmesi sonucu olmaktadır. Dolayısıyla kullanıcılarımız bu alana girecekleri oran doğrultusunda normal sipariş fişi ve ithalat sipariş fişlerinin stok miktarlarına fazla giriş yapabileceklerdir. 29-) Alınan sipariģte eksiye düģüren parti-lot hareketi engellensin: Bu parametre ile amacımız, alınan sipariş evrakı ile parti-lot bazında stok siparişi alırken, bu stokların seçilen parti-lot kartı için depolardaki miktarlarının eksi olması durumunda programın evrak girişini, dolayısıyla ilgili stokun eksi seviyelere düşmesini engellemektir. Bunun için yapılması gereken bu parametreye karşılık gelecek kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesidir. 30-) Alınan sipariģte eldeki miktar kontrolünde konsinye değerlendirilsin: Bu ekranın 26. sırasında yer alan Alınan sipariģte eldeki miktar kontrolünde parametresinin Uyar ve devam et, Uyar ve iģlemi durdur olarak belirlenmesi durumunda, stoklar için sipariş alımı yapılırken stokların depodaki miktarları incelenmekte ve ilgili stokun evraktan seçilen depoda mevcut olup olmadığı tespit edilmektedir. Eğer ilgili stok mevcut değil ise program girilen miktar kadar sipariş alımını engellenmekte ya da depoda ne kadar miktar da stok olduğunu bildiren uyarı mesajı ile bilgilendirmektedir. Bu gibi durumlarda yani stoklar için sipariş alımı yapılırken depoda mevcut olmayan stokların konsinye miktarlarının da dikkate alınması dolayısıyla program tarafından herhangi bir uyarının verilmemesi için bu alanın (evet) olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Böylece stoklar 120

121 için sipariş alımları herhangi bir engellemeye maruz kalmadan konsinye miktarları ile gerçekleştirilebilecektir. Sipariş kontrol parametrelerinde yaptığınız değişikliklerin geçerli olması için AL+S tuşlarına basarak veya sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. 31-) Depolar arası sipariģte eldeki miktar kontrolünde: Bu parametreyle programınız size Devam et, Uyar ve devam et, Uyar ve işlemi durdur seçeneklerini sunacaktır. Bu parametreyi uyar ve devam et olarak seçmeniz durumunda, depolar arası sipariş evrakları ile stoklar bir başka depoya sevk edilirken stokların miktarı, evraktan seçtiğiniz depoda mevcut değil ise, programınız öncelikle sizi depoda sipariģi karģılayacak stok yok şeklinde uyaracak, fakat evrak girişinize izin verecektir. Bu parametre Uyar ve iģlemi durdur olarak belirlenirse, bu durumda depolar arası sipariş evrakı ile başka depoya sevk edilen stokların miktarı, depoda mevcut değil ise, programınız sizi yine Girilen miktar ile stok eksiye düģeceğinden miktar kabul edilmedi mesajı ile uyaracak, fakat evrak girişinizi engelleyecektir. Bu iki parametrenin en önemli özelliği ilgili mesajdan sonra programın otomatik olarak stokların sipariş durumlarının izlendiği ekranı göstermesidir. Böylece kullanıcılarımız seçtikleri stokun tüm ayrıntılarını anında izleyebileceklerdir. Bu parametre devam et olarak belirlenirse, depolar arasında sipariş sevki yapılırken deponuzdaki mevcut miktarları aşılsa bile herhangi bir uyarı almadan girişlerinize devam edebileceksiniz. 32-) Depolar arası sipariģte eldeki miktar kontrolünde konsinye değerlendirilsin: Bu ekranın 31. sırasında yer alan Depolar arası sipariģte eldeki miktar kontrolünde parametresinin Uyar ve devam et, Uyar ve iģlemi durdur olarak belirlenmesi durumunda, stoklar için depolar arası sipariş sevki yapılırken stokların depodaki miktarları incelenmekte ve ilgili stokun evraktan seçilen depoda mevcut olup olmadığı tespit edilmektedir. Eğer ilgili stok mevcut değil ise program girilen miktar kadar sipariş sevkini engellenmekte ya da depoda ne kadar miktar da stok olduğunu bildiren uyarı mesajı ile bilgilendirmektedir. Bu gibi durumlarda yani stoklar için depolar arası sipariş sevki yapılırken depoda mevcut olmayan stokların konsinye miktarlarının da dikkate alınması dolayısıyla program tarafından herhangi bir uyarının verilmemesi için bu alanın (evet) olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Böylece stoklar için depolar arasında sipariş sevki yapılırken herhangi bir engellemeye maruz kalmadan konsinye miktarları ile gerçekleştirilebilecektir. 33-) Depolar arası sipariģte eldeki miktar kontrolünde alınan sipariģ değerlendirilsin: Bu ekranın 31. sırasında yer alan Depolar arası sipariģte eldeki miktar kontrolünde parametresinin Uyar ve devam et, Uyar ve iģlemi durdur olarak belirlenmesi durumunda, stoklar için depolar arası sipariş sevki yapılırken stokların depodaki miktarları incelenmekte ve ilgili stokun evraktan seçilen depoda mevcut olup olmadığı tespit edilmektedir. Eğer ilgili stok mevcut değil ise program girilen miktar kadar sipariş sevkini engellenmekte ya da depoda ne kadar miktar da stok olduğunu bildiren uyarı mesajı ile bilgilendirmektedir. Bu gibi durumlarda yani stoklar için depolar arası sipariş sevki yapılırken depoda mevcut olmayan stokların alınan sipariş miktarlarının da dikkate alınması dolayısıyla program tarafından herhangi bir uyarının verilmemesi için bu alanın (evet) olarak işaretlenmesi yeterli olacaktır. Böylece stoklar için depolar arası sipariş sevki yapılırken herhangi bir engellemeye maruz kalmadan alınan sipariş miktarları ile gerçekleştirilebilecektir Konsinye kontrol parametreleri (093110) Kontrol parametreleri menüsünün bu programı, konsinye siparişler üzerinde kontrol yapabilmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu programda yer alan ilk iki parametre Sipariş & satın alma kontrol parametreleri (093100) bölümünde açıklanmıştır. 121

122 Konsinyeler konsinye deposundan farklı bir depodan karģılanabilir: Bu parametre ile amacımız; konsinye olarak girilen hareketlerin örneğin konsinye irsaliyelerin faturalaştırılırken irsaliye evrakından girilen depo haricinde farklı bir depo seçilerek faturaların kayıt edilmesine olanak tanımaktır. Yani konsinye irsaliyesinden seçilmiş deponun faturadan seçilmesi gibi bir zorunluluğun olmamasıdır. Bunun için de yapılması gereken bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesidir. Bu alan hayır (X) olarak kalırsa konsinye irsaliyeler faturaya aktarılırken aynı depo olmaları gerekliliği aranacaktır SipariĢ risk kontrol parametreleri (093120) Bu program ile kullanıcılarımız; sipariş alımlarının ve satış irsaliyelerinin belirli kontroller dahilinde geçekleşebilmesine yönelik, gerek duyulabilecek bir çok parametrenin girişini yapacaklardır. Dolayısıyla hangi carilerden siparişler kabul edilmelidir yada borç bakiyesi hangi durumda olan carilerin siparişleri ve satış irsaliyeleri durdurulmalıdır gibi, firmalar için önemli olabilecek bir çok soruya kolayca cevap bulabilecek aynı zamanda sipariş alımlarının belirli tutarlar dahilinde olması mecburiyetini getirilebilecektir. Bu tamamen firmanızın çalışma politikasına göre belirlenecek detaylar olup programınız her kritere uygun olabilecek parametre girişlerini barındırmaktadır. Programı çalıştırdığınızda öncelikle yapmanız gereken, sipariş alımlarında baz alınacak minimum tutarın ne kadar olduğunu minimum sipariģ tutarı alanına girmenizdir. Bu bir mecburiyet olmayıp, sadece istediğiniz tutarın altında sipariş alımını engellemek için giriş yapabilirsiniz. Çünkü programınız girilen tutarın altında sipariş alımına izin vermeyecek hatta sizi uyaracaktır. Bu parametreyle ilgili tercihinizi belirledikten sonra eğer sipariş alımlarınızda carilerinizin nakde dönen borç bakiyeleriyle ilgili kontrol yapılmasını ve sizin belirleyeceğiniz kontrollere uygun olan carilerden sipariş alınmasını, aksi durumdaki cariler için sipariş alımının engellenmesini istiyor iseniz, ekranınızın alınan sipariģte cari risk kontrol parametreleri aktif parametresini öncelikle işaretlemelisiniz. Aynı kontrollerin satış irsaliyeleriniz içinde geçerli olmasını istiyor iseniz ekranınızda bir diğer parametre olan çıkıģ irsaliyesinde cari risk kontrol parametreleri aktif parametresini işaretlemeniz gerekecektir. Daha sonra sıra, sipariş alımlarınızda ve satış irsaliyelerinizde baz alınacak kriterlerin belirlenmesine gelecektir. Öncelikle belirtmek isteriz ki bu kontroller 2 aşamalı olarak gerçekleşecektir. Dolayısıyla ekranda gördüğünüz 1. parametre ile 2. parametre birbirine bağlı olarak çalışmaktadır. Şimdi bu parametreleri örnek kriterlerimizle açıklamaya çalışalım. Carinin nakde dönen borcunun kredi limitine oranı alanında sizden istenen; carileriniz için belirlediğiniz kredi limit tutarını baz aldığınızda, bu carilerin firmanıza olan toplam borçları, tanıdığınız kredi limitinin % kaçı olduğunda sipariş alımlarının ve satış irsaliyelerinin engelleneceğini belirtmenizdir. Örneğin X müşteriniz için TL kredi limiti tanıdığınızı varsayalım. Kredi limitleri satış yönetiminin cariler menüsünde yer alan Cari hesap teminat giriģleri (041117) programından belirlenmektedir. Eğer bu müşteriniz size, tanıdığınız kredi tutarının %10'u kadar borçlu olduğunda sipariş alımlarının ve satış irsaliyesi düzenlenmesinin engellenmesini istiyor iseniz, bu alana %10 girişi yapmanız yeterli olacaktır. Dolayısıyla 300 liranın üzerinde borçlu olan müşterilerinizin siparişi alınmayacak, satış irsaliyesi düzenlenmeyecek ve 1. kriter yardımıyla engellenecektir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda programınız sizi Bu müģterinin nakite dönen borcu limitlerin üstünde sipariģ/irsaliye giriģi yapılamaz! şeklinde uyaracaktır. Bu durumda ortaya, 300 lira ve altında borçlu olan cariler için siparişlerin ve satış irsaliyelerinin nasıl kontrol edileceği sorusu çıkmaktadır. Şöyle ki nakde dönen borçları 200 lira olup ödemelerini gününde yapmayan, sürekli geciktiren müşterileriniz olabilir. Doğal olarak bu cariler örneğimize göre 1. kontrolden geçeceklerdir. Bu durumda bu tip carilerin farklı bir şekilde kontrol edilmesi ve sipariş alımları ile satış irsaliyelerinin engellenmesini isteyebilirsiniz. Bunun içinde ekranınızın Carinin nakde dönen borcunun vade limiti (gün) parametresine gün sayısı girecek ve ödemelerin maksimum kaç gün gecikebileceğinin kontrolünü yapacaksınız. Bu alana 10 veya 15 şeklinde gün girerseniz, ödemelerin maksimum 10 gün veya 15 gün gecikebileceğini programa tanıtmış olacak, daha fazla gecikme söz konusu olursa 200 lira tutarında borcu olan carilerinizin de 122

123 sipariş alımlarını ve satış irsaliyesini engelleyebileceksiniz. Böyle bir durum söz konusu olduğunda programınız sizi aşağıdaki mesaj ile uyaracaktır. Bu müģterinin nakite dönen borcunun günü max gün limitinin üstünde sipariģ giriģi yapılamaz! Ekranda gördüğünüz vade limitini aģan borcun kredi limitine oranı (max %) parametresi ile amacımız; 1. ve 2 parametreler yardımıyla sipariş alımları ve satış irsaliyeleri engellenen ama borçları çok cüzi rakamlarda olan yada firmanız için küsurat sayılabilecek tutarlarda ki carileriniz için, sipariş alınmasını ve satış irsaliyesi düzenlenmesini mümkün kılmaktır. Örneğimizi baz alırsak bir çok müşterinizin nakde dönen borcu 300 liranın altında olup, 1 lira ya da 3 lira gibi tutarlarda olduğunu varsayalım. Bunun yanı sıra bu borçların vade limitleri de hayli aşılmış olabilir. Bu cariler için, küsurat sayılabilecek borçlarının önemsenmemesi dolayısıyla sipariş alımlarında ve satış irsaliyesinde bu küçük rakamların engel teşkil etmemesi için bu alana, carilerinizin kredi limitini baz alarak bir oran girmelisiniz. Bu alana genellikle küsuratlı rakamlara denk gelmesi amacıyla %1, %0.5, %0,2 gibi girişler yapılmaktadır liralık kredi limiti tanıdığınız bir müşteriniz için bu alana %0.5 girişi yapar iseniz, ilgili carilerinizin kalan borcu 15 lira ve altında olduğu sürece vadesi geçmiş olsa dahi dikkate alınmayacak ve sipariş alımlarına satış irsaliyesi düzenlenmesine devam edilebilecektir Stok maliyet parametreleri (092740) Bu bölümden stoklar için maliyet hesaplama yönteminin ne olacağı, bu maliyetlerin stok hareketlerine nasıl dağıtılacağı, MRP9000 Üretim Yönetim Paketi ni kullanan iģletmeler için maliyetlendirme Ģeklinin ne olacağı ve depolar için maliyet parametreleri bu program ile belirlenecektir. Stok maliyet parametreleri aģağıda açıklanmıģtır. Stok Maliyet Hesap ġekli: Stok maliyetlerinin hangi maliyet hesap Ģekline göre yapılacağı bu alanda seçilecektir. Maliyet hesap Ģeklini satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Maliyet hesap Ģekilleri ve açıklamaları aģağıda verilmiģtir; 1. Fifo (dengeli): Bu maliyet hesaplama yönteminde, ilk giren stoklar ilk çıkar ve maliyetlendirme iģlemi de bu mantığa göre yapılır. Eğer ilk giren stokların tümü çıkmamıģ ise ve yeniden giriģ yapılıp ilk girenler ile birlikte çıkıģ yapılacak ise, bu durumda eski ve yeni fiyatların ortalaması alınır. Örneğin 50 birim mal alınıp bunların 48 birimi kullanılmıģ ise ve 5 birim mal daha çıkılacaksa, bu 5 birim stokun 2`si eski fiyattan (50-48 = 2), 3`ü yeni fiyattan çıkılır ve bu eski ve yeni fiyatların ortalamaları alınarak maliyetlendirme gerçekleģtirilir. 2. Lifo (dengeli): Bu maliyet hesaplama yönteminde, iģletmeye son giren stoklar ilk çıkar ve maliyetlendirme iģlemi de bu mantığa göre yapılır. 3. Anlık Yürüyen Ağırlıklı Ortalama: Bu yöntemde belirli bir anda maliyet, o zamana kadar giren tüm değerin, giren miktara bölünmesi ile elde edilir. 4. Dönemsel (Aylık) Yürüyen Ağırlıklı Ortalama: Bu yöntemde, içinde bulunulan dönemde (ayda)iģletmeye giren stokların toplam değerinin, yine aynı dönemde iģletmeye giren toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 5. Yıllık Ağırlıklı Ortalama: Yıl içinde iģletmeye giren stokların toplam değerinin, yine yıl içinde iģletmeye giren toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 6. Verilen Dönem Sonu Ağırlıklı Ortalama: Bu yöntemde, dönem baģından itibaren, verilen tarih sonuna kadar giren stokların ağırlıklı ortalaması bulunur ve maliyetler buna göre hesaplanır. BaĢka bir ifade ile ağırlıklı ortalamaya göre ve sadece iki tarih arasındaki maliyetleri çıkarmak için bu yöntemi seçmelisiniz. Yıllık ağırlıklı ortalamayı iki tarih arasında almak, sizi bu yöntemle bulacağınız maliyetlere ulaģtırmaz. Yıllık yürüyen ağırlıklı ortalamada iki tarih verilse bile, program tarih sınırlarını dikkate almaksınız giriģleri yine yılsonuna kadar tarar. 123

124 7. Özet Dosyadan Dönemsel (Aylık) Yürüyen Ağırlıklı Ortalama: Dönemsel yürüyen ağırlıklı ortalama (4) ile aynı mantıkta maliyetler hesaplanır. Ancak bu seçenek tercih edildiğinde, hareketler özet dosyadan taranır ve sonuca çok daha hızlı bir Ģekilde ulaģılır. Özet dosyası güncel olan firmalar, dönemsel (aylık) ağırlıklı ortalama yerine bu seçeneği tercih edebilirler. Ġlave ıskonto ve maliyetler: Miktarsız stok giriģlerinin maliyetlere nasıl dağıtılacağı belirtilecektir. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza 2 seçenekten oluģan bir pencere gelecektir. Bu penceredeki; Son harekete seçeneğini seçerseniz, girdiğiniz miktarsız hareket tutarı, o stokunuzun kendinden önceki (miktarsız hareketten önceki) son hareketine dağıtılacaktır. Dönem içi hareketlere seçeneği ile girdiğiniz miktarsız hareket tutarı, o stokunuzun dönem içinde gerçekleģen tüm hareketlerine dağıtılacaktır. Bu açıklamalarımızı da dikkate alarak, maliyet dağıtım Ģekli seçiminizi yapınız. Seçiminizi mouse göstergesini tercih satırınızın üzerine getirip bir kez tıklatarak yapabilirsiniz. Her depo ayrı ayrı kendi içinde maliyetlensin?: Depolar arasında gerçekleģen stok transferleri iģletmelerin bir cebinden diğerine geçen para gibidir ve depolar arası transferlerde genellikle maliyetlendirme yapılmaz. Bazı iģletmeler depolarını da birer sorumluluk merkezi veya kar merkezi olarak görmek isteyebilir. Bu tür iģletmelerde, Depolar arasında yapılan stok giriģ-çıkıģlarının da maliyetlendirmesi yapılır. Örneğin merkez depoya 100 TL den alınan bir stok, depolar arası transfer ile yine merkez depodan X Ģube deposuna 130 TL den gönderilebilir. ĠĢte aradaki 30 TL tutarındaki farkın merkez depo kayıtlarında kar olarak görülebilmesi için, depolar ayrı maliyet unsuru parametresinin -evet- olarak seçilmesi gerekir. Aksi halde, 30 TL tutarındaki fark merkez depo kayıtlarında kar olarak görülmez. FIFO da her parti-lot ayrı ayrı kendi içinde maliyetlensin: Parti-Lot bazında takibini yaptığınız stokların maliyet hesaplamalarının parti bazında yapılmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmeniz yeterli olacaktır. Böylece programınız; hangi partiden stok satışı yapıyor iseniz ilgili stokların maliyetini hesaplarken o partiyle firmanıza girmiş olan değerini baz alarak hesaplayacak ve raporlardan ilgili stoklar için kar durumunuzu bu hesaplamaya göre verecektir. Yani ilgili stokların daha önceden diğer partilerle yapılan girişlerinin değerleri dikkate alınmayacaktır. Örneğin X stokunu ilk olarak 1. parti ile 200 TL olarak aldığınızı, 2 parti ile alışınızın da 100 TL olduğunu varsayalım. Sizin X stokunu 2. partiden 250 TL olarak satışını gerçekleştirdiğinizi düşünelim. Eğer bu parametre hayır olarak seçilirse ilgili stokun maliyeti 200 olarak hesaplanacak ve programınız satış belgesi değerine göre maliyet farkını size 50 olarak verecektir. Bu parametre evet olarak seçilmiş olsaydı maliyet farkı 150 olarak belirlenecekti.çünkü stokun 2. partiyle giriş değeri 100 TL idi. Kısacası bu parametrenin evet olması, stokların çıkışı hangi partiden yapılıyor ise maliyetlerinde de ilgili partiye girdikleri değerlerinin baz alınması sağlanacaktır. Böylece parti bazında stok satışlarınızın kar durumları raporlardan izlenebilecektir. Stok maliyetlerini Genel amaçlı maliyet ve envanter raporu (014320) programımızdan izleyebilirsiniz. Ġade GiriĢ Maliyet ġekli: Ġade olarak iģletmeye giren stokların maliyetlerinin hangi yöntemle hesaplanacağını bu alanda karģınıza gelecek pencereden seçeceksiniz. Maliyet hesap Ģekilleri aģağıda açıklanmıģtır; 1. Dönemsel (Aylık) Ortalama Maliyet: Bu yöntemde, içinde bulunulan dönemde (ayda) iģletmeye iade edilen stokların toplam değerinin, yine aynı dönemde iģletmeye iade edilen toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 124

125 2. Yıllık Ortalama Maliyet: Yıl içinde iģletmeye iade edilen stokların toplam değerinin, yine yıl içinde iģletmeye iade edilen toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 3. Verilen Dönem Sonundaki Ortalama Maliyet: Bu yöntemde, dönem baģından itibaren, verilen tarih sonuna kadar iade edilen stokların ağırlıklı ortalaması bulunur ve maliyetler buna göre hesaplanır. BaĢka bir ifade ile ağırlıklı ortalamaya göre ve sadece iki tarih arasındaki iade stok maliyetlerini çıkarmak için bu yöntemi seçmelisiniz. Yıllık ortalama maliyet ile iki tarih arasında almak, sizi bu yöntemle bulacağınız maliyetlere ulaģtırmaz. Yıllık ağırlıklı ortalamada iki tarih verilse bile, program tarih sınırlarını dikkate almaksınız giriģleri yine yılsonuna kadar tarar. 4. Ġade Öncesi Son Maliyet: Bu yöntemde iade edilen stokların maliyeti, iadeden önceki son (satıģ) maliyeti olarak kabul edilir. 5. Ġade Evrak Belge Bedeli: Ġade edilen stokların maliyeti, iade evrakındaki bedel olarak kabul edilir. Maksimum Ürün Safhası: Programın bu parametresi MRP9000 yani üretim programımızı kullanan iģletmeler için önem taģır. Bu alana, stokların geçirdikleri maksimum ürün safhası girilecektir. Maliyetlendirme iģlemleri bu alana girilen safha kadar geri dönülerek yapılacaktır. Örneğin metal saç levha üreten bir firmada üretimin birinci safhası 1 metrelik saç levha, ikinci safhası bu 1 metrelik levhanın 25 cm. uzunluğunda kesilmesidir. Maksimum ürün safhasına 2 girildiğinde, iki safhalı bir üretim sürecinden geçen saç levhanın maliyetlendirilmesi de buna göre yapılacaktır. Stok maliyet parametrelerini belirledikten sonra, bu parametreleri ALT+S tuģları ile kaydetmeyi unutmayınız. Üretim Maliyetlendirme ġekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza Standart maliyetlendirme ve MRP2 fiili maliyetlendirme seçeneklerinden oluģan bir pencere gelecektir. Bu aģamada sizden istenen, üretimleriniz sırasında maliyetlendirmenin bu seçeneklerden hangisine göre olacağını belirtmenizdir. Konuyu detaylandıracak olursak, Standart maliyetleme; maliyet dönemi boyunca elde edilen çıktı birimlerine maliyet yükleme işleminin önceden belirlenen standartlara göre yapılmasıdır. Başka bir ifade ile bir ürünün üretilmesinde yer alan malzeme ve operasyonlara ait standart miktar ve sürelerinin önceden belirlenen bir fiyat doğrultusunda yapılmasıdır. Maliyet Muhasebeniz için tercih edeceğiniz seçenek standart maliyetleme ise; öncelikle MRP ve MRP2 programlarından Standart Direkt İşçilik Maliyet Parametreleri, Standart Genel Üretim Maliyet Parametreleri, Ürün tanıtım kartları çarpanlarının tanımlanması gerekmektedir. Fiili maliyetlendirme; maliyetleme dönemi boyunca üretim sürecinde gerçekleşen maliyetlerin, çıktı birimlerine fiili olarak yüklenmesidir. Başka bir ifade ile bir ürünün üretilmesi ve / veya satın alınması için, gerçekten harcanan kaynakların (satınalma masrafları, hammadde, zaman) çeşitli dağıtım anahtarına göre dağıtılarak ortaya çıkarılmasıdır. Maliyet Muhasebeniz için tercih edeceğiniz maliyetlendirme seçeneği fiili maliyetlendirme ise; öncelikle MRP ve MRP2 programlarından, İş merkezlerinin ve bu iş merkezlerinde çalışan makinelerin, makinenin başında çalışan personel vb. bilgilerinin tanımlanmış olması gerekmektedir. Ayrıca bu tanımlamalar sorumluluk merkezleri kodu ile ilişkilendirilip doğrudan üretim sorumluluk merkezi bağlantısı yapılmalıdır. Evet, bu açıklamalarımız doğrultusunda firmanızda uygulanacak maliyetlendirme Ģeklinizi seçerek bir sonraki alana geçebilirsiniz. Reçete Hammadde Maliyetlendirme ġekli: Bu alanda sizden istenen, üretim programından tanımlayacağınız reçetelerdeki hammaddelerin maliyetlerinin neye göre hesaplanacağını seçmenizdir. Son giriģ hareketinden mi?, ilgili ürün için satın alma Ģartı düzenlenmiģ ise satın alma Ģartından mı?, maliyet analizinden mi?, yada satıģ fiyatından mı hesaplanacağını belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmelisiniz. Bu alandaki seçiminizin satıģ fiyatından olması durumunda ekranınızın bir sonraki alanı olan Reçete Hammadde Maliyetlendirmede Kullanılacak Fiyat alanından da, stoklarınızın 125

126 satıģlarına iliģkin tanımlamıģ olduğunuz fiyatlardan hangisinin baz alınacağını seçmeniz istenecektir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden fiyat seçiminizi yapmalısınız. Kampanyalı satıģ fiyatı, sezonluk satıģ fiyatı vb. ÖTV Stok Maliyetine Ġlave Edilecek Mi?: Stok tanıtım kartında ÖTV kapsamına giren stoklar için, ÖTV uygulama tipi alıģta tutardan ya da alıģta yüzde olarak seçilmiģ ise bu stoklar için alıģ faturası girildiğinde ÖTV hesaplaması yapılacaktır. Eğer bu parametre evet olarak seçilirse stokun size olan maliyetine ÖTV tutarı ilave edilecek aksi durumda ÖTV maliyet kapsamına alınmayacaktır. Stokunuzun ÖTV dahil olan maliyetini raporlardan da izleyebilirsiniz Pozisyon bayrakları parametreleri (092730) STOK yönetiminin stok tanıtım kartı bölümünden stok kartları açılırken, her stok için pozisyon bayrakları butonu tıklanarak bir takım detay bilgiler girilmektedir. Bunlardan bazıları o stokun satıģını durdurmak, sipariģini durdurmak gibi detaylardır. Bu program yardımı ile stokların pozisyon bayrakları ile ilgili bilgilerinin geçerli olup olmayacağı girilecektir. Örneğin satıģ dursun parametresi geçersiz olarak tanımlanırsa, stok tanıtım kartından satıģların durması konusunda girilen emirlerin hiç bir fonksiyonu olmayacak, o stok için irsaliye ve fatura kesilebilecektir. Pozisyon bayraklarıyla ilgili parametreleri KUR9000 den kontrol etmenin nedeni, bu parametrelerin supervisor seviyesinde yetkili kiģilerin kontrolünde olmasını sağlamak içindir. Aksi halde stok kartları açmaya yetkili olan bütün kullanıcılar, pozisyon bayraklarını da kolaylıkla değiģtirebilirler. ġimdi bu parametrelerin neler olduğunu sıra ile incelemeye baģlayalım. SatıĢ Dursun: Stok kartlarının pozisyon bayrakları bölümünde verilen satıģ dursun emrinin geçerli olup olmayacağını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçiniz. SipariĢ Dursun: Stok kartlarının pozisyon bayrakları bölümünde verilen sipariģ dursun emrinin geçerli olup olmayacağını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçiniz. Mal Kabul Dursun: Pozisyon bayrakları bölümünden verilen mal kabul dursun emrinin geçerli olup olmayacağını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçiniz. Pozisyon bayrakları parametreleri belirlendikten sonra, giriģlerinizi ALT+S tuģları ile kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz parametreleri tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız Grup sipariģ parametreleri (091720) Bu bölümden, SATIġ ve/veya SATIN ALMA yönetimleriyle alternatif seçimli sipariģ fiģi girebilmek için gerekli olan stok kırılımları tanımlanacaktır. Grup sipariş parametreleri; stok kod yapısının en çok hareket gören bölümlerinin tanımlanması şeklinde özetlenebilir serisinde alınan ve verilen stok sipariģlerini, stok kod yapısının en çok hareket gören bölümlerine göre girebilme imkânına sahipsiniz. Örneğin, kod yapınız 10 dijitten oluģuyor. Bu yapının ilk 6 dijitine ait olan kodlar sıklıkla değiģiklik göstermiyor. Ancak 6-8. dijitlerde tanımladığınız renk kodları ile dijitlerde yer alan beden kodları oldukça hareketli. Bu durumda, stoklarınızı bu çok fazla hareket gören yapılara göre (matris Ģeklinde) girebilme imkânına sahipsiniz. Yani sadece bir stok kodu seçip, daha sonra sadece bu stokun renk ve bedenlerine iliģkin sipariģ miktarlarını girerek, girdiğiniz sipariģlerin belki de sayıları 100 leri bulan stoklara bir anda dağıtılmasını sağlayabilirsiniz. Bu Ģekilde bir giriģ yapabilmek için, en çok hareket gören bu kod kısımlarının (yani kırılımların) KUR9000 ye tanıtılması gerekmektedir. ĠĢte grup sipariģ parametreleri ile yukarıda sözünü ettiğimiz stok kırılımların giriģleri yapılacaktır. Stok kırılımları girildikten sonra, grup bazında sipariģ giriģleri yapabilecek ve kırılım parametreli grup sipariģ raporları alabileceksiniz. ġimdi stok kırılımlarını programınıza nasıl tanıtacağınızı açıklamaya çalıģalım. Programa girdiğinizde, karģınıza sipariģ kırılım parametreleri baģlıklı bir pencere gelecektir. Bundan sonraki açıklamalarımıza ıģık tutması açısından bir kod yapısı örneği vermek istiyoruz. 126

127 Stok Kod Yapısı Örneği: Beden Renk Model Cins ġimdi, bu yukarıdaki kod yapısı örneğini baz alarak, stok kırımlarını nasıl belirleyeceğinizi açıklamaya çalıģalım. Örnek kod yapınız 10 dijitten oluģuyor. Bu yapının ilk 6 dijitine ait olan kodlar sıklıkla değiģiklik göstermiyor. Ancak 6-8. dijitlerde tanımladığınız renk kodları ile dijitlerde yer alan beden kodları oldukça hareketli. Biz de kırılımlarımızı renk ve beden kodları olarak tanımlayacağız. Grup sipariģ parametrelerinde, stok kodlarınız için maksimum 2 kırılım verebilirsiniz. Bunun için sipariģ kırılım parametreleri penceresindeki 1.kırılım satırında yer alan; BaĢlangıç alanına, stok kodlarınıza iliģkin ilk kırılımın, stok kodunuzun kaçıncı dijitinden baģlamasını istiyor iseniz, ilgili baģlangıç dijit numarasını girmelisiniz. Örneğin, yukarıdaki kod yapımızdan yararlanarak stok7 kodlarımıza iliģkin ilk kırılımın renk olmasını istersek, bu alan 6 sayısını girmeliyiz. Çünkü renk kodları, kod yapısının 6. dijitinden baģlamaktadır. Uzunluk alanına ise, ilk kırılımın toplam uzunluğu girilecektir. Örneğimizdeki ilk kırılım 'renk' kodu idi. Bu yapı 3 dijit uzunluğundadır. Dolayısı ile bu alana da 3 rakamının girilmesi gerekir. Böylece, stok kodlarımıza iliģkin ilk kırılımı tespit etmiģ olduk. ġimdi sıra 2. kırılım ne olduğunu belirlemeye gelmiģtir. Bunun için de, bir alt satıra geçip, yukarıda sıraladığımız giriģleri 2. kırılım için yapmalısınız. Örneğin, kod yapımızdaki 2. kırılım beden kodu idi. Beden kodu, stok kod yapısının 9. dijitinden baģlar ve 2 dijit uzunluğundadır. Öyleyse baģlangıç alanına 9, uzunluk alanına da 2 rakamı girilmelidir. Evet, böylece stok kodlarımıza iliģkin 2 kırılımı da tespit etmiģ olduk. Stok kırılımlarını bu Ģekilde belirledikten sonra, bu kırımlardan yararlanarak grup bazında sipariģ giriģleri yapılabilir Kod yapısı parametreleri (091730) Bu menünün son programı stok ve carilerin kod yapısının programa tanıtılması amacı ile hazırlanmıģtır. Bunun için stok kod yapısının ve carilerinizin kod yapısının kaç dijitten oluģtuğu, her bir dijitin nümerik mi, alfanümerik mi? olduğu, kodlar arasında ayırım karakteri kullanılıp kullanılmayacağı gibi bilgilere ihtiyacınız olacaktır. ġimdi aģağıdaki örnek ekrandan yararlanarak stok kod yapımızı tanıtmaya çalıģalım. Stok Kod Yapısı ve Cari Kod Yapısı Kullanımı Zorunlu?: Bu alanlarda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza evet-hayır seçeneklerinden oluģan bir pencere açılır. Sizden istenilen; gireceğiniz stok kod yapısı ve cari kod yapısının baģta stok kartı ve cari kartlar olmak üzere ticari modüllerde kullanımının zorunlu olup olmayacağını belirtmenizdir. Eğer stok kod yapısı ve cari kod yapısı kullanımı zorunlu olacak ise (yani bu parametreleri -evet- tanımlarsanız), bu durumda stok kartları ve cari kartları açılırken, ekranınızın stok kod yapısı ve cari kod yapısı alanlarına gireceğiniz kod yapısına uygun kodlar vermek zorunda kalırsınız. BaĢka bir ifade ile bu alanlara gireceğiniz kod yapısına uymayan stok ve cari kodları program tarafından kabul edilmez. Raporlarınızı kod yapısına göre alırken de burada tanımlayacağınız yapıyı dikkate almanız gerekir. ġimdi stok kod yapısı ve cari kod yapısı kullanımının zorunlu olup olmadığını ilgili alanlarda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden belirtiniz. Stok Kod Yapısı ve Cari Kod Yapısı: Bu alanlara stoklarınıza ve carilerinize iliģkin maksimum 25 dijit uzunluğundaki kod yapısını girmelisiniz. Kod yapısı girerken; 127

128 Ayrım karakteri olarak. (nokta) String X Nümerik 0 Yukarıdaki karakterleri kullanabilirsiniz. Stok kod yapısına iliģkin örnekler aģağıda verilmiģtir Beden (Nümerik) Renk (String) Model (Nümerik Cins (String) XX XXX.00 Beden (Nümerik) Renk (String) Model (Nümerik Cins (String) Muhasebe hesap kod yapısı kullanımı zorunluluğu aktif: Firmanızda muhasebe hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Bu parametre seçilip bir alt satırda muhasebe hesaplarının kod yapısı tanımlandığında, artık bu yapının dışında muhasebe hesap kartı açılması mümkün olmayacaktır. Hesap kod yapısı: Firmanızda hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise yani bir önceki alan işaretlenmiş ise imleciniz bu alana gelecek ve firmanızda kullanılmakta olan muhasebe hesaplarına ilişkin kod yapısı girişi yapılacaktır. Yani, ana-muavin ve tali hesaplara kaçar dijit ayrıldığını ve hangi karakterlerin kullanılacağını bu alana gireceksiniz. Hesap kod yapısı örneği aşağıda verilmiştir; Hesap Kod Yapısı: Yukarıdaki örnekte ana hesaplara 3 dijit (bu tekdüzen hesap planı uygulaması nedeniyle bir zorunluluktur), muavin hesaplara 2 dijit, tali hesaplara da 3 dijit ayrılmıştır. Kullanıcılarımızın muhasebe hesaplarına ait kod yapısı tanımlamalarında, alfa nümerik karakterleri kullanarak tanımlayabilmeleri de mümkündür. Örneğin hesaplarınıza ilişkin kod tanımlamasında A01 gibi yada B01 gibi bir düzene bağlı kalınmasını istediğinizi düşünelim. Yani hesap kodlarınızın son üç hanesi büyük harf ile başlayarak oluşturulsun. Bu durumda hesap kod yapısı alanına X00 gibi bir giriş yapmanız yeterli olacaktır. Çünkü programlarımızda büyük harfle yazılacak karakterler (X) ile belirtilmektedir. 128

129 a01 gibi bir hesap kod yapısı tanımlanacaksa, bu durumda kullanıcılarımız kod yapısı tanımlaması alanına x00 şeklinde giriş yapmalıdırlar. Çünkü küçük harfler programa (x) ile tanımlanmaktadır. Eğer kullanıcılarımız hesap kod yapısı tanımlamalarında harf veya rakam kullanımının serbest olmasını istiyorlar ise bu durumda istedikleri karakter için (*) ifadesini kullanmaları gerekmektedir. Örneğin *00 gibi bir tanımlama yapılırsa, kullanıcılarımız gibi bunun yanı sıra A01 gibi hesap açabilme özgürlüğüne sahip olabileceklerdir. Söz konusu tanımlamalar muhasebe kodlarının her karakteri için geçerli olup, aynı kod içinde birden fazla karakter tanımlayabilmeniz de mümkündür. Ödeme emri ref. no yapısı: Programlarımızda finans evraklarında Cinsi alanı müşteri çeki, firma çeki, müşteri senedi, firma senedi, müşteri ödeme sözü, müşteri havale sözü, müşteri kredi kartı, firma kredi kartı olarak seçilirse bunlara ilişkin referans numarası otomatik olarak atanmaktadır. Örneğin tahsilat evraklarının referans numarasının yapısında tahsil edilen çek veya senede ilişkin MC (MüĢteri çeki) ve MS (MüĢteri senedi) detayları yer alacaktır. Yani aktif olarak çalışılan firmanın numarası, şubenin numarası, yıl bilgisi ve sonrasında da tahsil edilen çek veya senetlerin girildiği sıraya göre numarası 8 hane olarak yazılacaktır. Programlarımızda kullanıcılarımızın finans evraklarının referans numaralarının yapısında hangi bilgiye yer vereceklerini belirleyebilmeleri mümkündür. Yani referans numarasında sadece mali yıl bilgisi, sadece çalışılan aktif firma numarası ya da sadece aktif şube numarası yer alsın diyebileceklerdir. Bunun için ekranının bu alanına aşağıda belirtmiş olduğumuz değişkenlerin yazılması yeterli olacaktır. AFN: Aktif firma no ASN: Aktif Ģube no AMY: Aktif mali yıl Böylece finans evraklarının referans numaraları hem kullanıcılarımızın istedikleri bilgilerle hem de istedikleri yapıda tanımlanmış olacaktır. Örneğin bu alana -AMY tanımladığınız durumda, müşteri çeklerinin referans numarası MC şeklinde oluşacaktır. Herhangi bir tanımlama yapılmaz ise referans numarasında firma, şube ve yıl bilgisi yer alacaktır. Yani MC şeklinde olacaktır Evrak kontrol kodu belirleme (091740) Carilerinize alınan sipariģ fiģi, satıģ faturası, borç dekontu, akaryakıt faturası yada satıģ irsaliyesi keserken, carilerinizin o andaki açık hesap bakiyesi ile tanıtım kartlarının teminat bilgileri butonundan girilen kredi tavanını karģılaģtırılıp, borç bakiyesi kredi tavanını aģıyorsa bu tip evraklarda programınızın öncelikle sizi uyarıp, ancak Onay kodunu girdikten sonra iģleminize devam edebilmenize imkân vermesini sağlamanız mümkündür. Bunun için öncelikle programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program AkıĢ Parametreleri bölümünden Kredi AĢımında ve Risk aģımında alanlarında Onay ile devam seçeneğini seçmeniz ayrıca, programınızın Sistem/Stok ve SipariĢ Parametreleri/Kontrol Parametreleri/SipariĢ&Satın alma Kontrol parametreleri bölümünden SipariĢ Alımda Kredi Kontrolü ve SipariĢ Alımda Risk Kontrolü parametrelerini evet olarak belirtmelisiniz. Tüm bu parametreler için istenilen tanımlamalar yapıldıktan sonra, sipariģ fiģi, satıģ faturası ve borç dekontu giriģi yaparken programınız sizi, ilgili cari için risk limitinin aģıldığını bildiren bir mesaj ile uyaracak ve sonrasında karģınıza evrakınızı kayıt edebilmeniz için onay kodu giriģi yapacağınız bir ekran getirecektir. Bu ekrana evrakınızın tipi (sipariģ, fatura vb.), seri 129

130 ve sıra numarası otomatik olarak yansıyacaktır Bu aģamada yapmanız gereken evrakınızın onay kodunu, kontrol kodu alanına girip iģleminize devam etmenizdir. ĠĢte bu tip evraklar için kontrol kodunun oluģturulması programınızın bu bölümünde yapılacaktır. ġimdi onay kodu için yapmanız gereken iģlemlerin neler olduklarına değinelim. Programa girdiğinizde karģınıza evrak onayı baģlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen kontrol kodunu hangi evrak tipi için oluģturacağınızı belirtmenizdir. Bunun için evrak tipi alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmelisiniz. Alınan sipariģ, satıģ faturası, akaryakıt faturası, borç dekontu. Daha sonra yapmanız gereken evrakınızın tarihini seri ve sıra numarasını ilgili alanlara girmenizdir. Bu giriģlerinizi tamamladıktan sonra yapılacak son iģlem F2 tuģuna basmaktır. Ġlgili evrak için kontrol kodunuz otomatik olarak oluģacak ve ekranınızın kontrol kodu alanına yansıyacaktır. Bu durumda ilgili kodu sipariģ fiģi satıģ faturası yada borç dekontu evrakınızın üzerine gelen evrak onayı ekranına girmeniz ve iģlemlerinize devam etmenizdir. Önemli Not: KUR9000 programları üzerinde çok geniģ yetkilere sahip olunacağından, bu programı sadece supervisorun kullanması gerekir. Dolayısıyla Evrak Kontrol Kodu belirleme programının kullanımı da sadece supervisorlere aittir. Bu programı diğer kullanıcılarında çalıģtırabilmesi için KUR9000 programı haricinde Stok yönetiminde yer almaktadır. Yalnız bunun için supervisorun bu programı kullanacak kiģilere yetki vermesi gerekmektedir. Bunun için yapılacak iģlem KuruluĢ/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamalarından istenilen kullanıcı için Evrak Kontrol Kodu Verebilir parametresi evet olarak seçilmelidir Yorum Ekranı (091750) V12 serisi programlarımız müşterilerimizin beklentilerine uygun çözümler sunmaya ve yapılan düzenlemeleriyle iş akışlarını kolaylaştırmaya devam ediyor. Programlarımıza eklenen yorum ekranları sayesinde stok ve carileriniz için önemli gördüğünüz her detayı anında görüntüleyebileceksiniz. Böylece evrak giriş ve çıkışlarınızı bu ekrandan edineceğiniz bilgiler doğrultusunda yönlendirebileceksiniz. Yorum ekranının en önemli özelliği kullanıcılarımızın stok ve carilerine ait sadece görmek istedikleri bilgilerle dizayn edilebiliyor olmasıdır. Örneğin satış faturası ya da sipariş fişi düzenlerken stoklarınızın depolarınızda kalan miktarlarını, satış fiyatlarını, sipariş seviyelerini ya da yaz-boz ekranına girilmiş bilgilerini görmek ve bu bilgiler doğrultusunda evrak düzenlemek sizin için önemli ise yorum ekranlarımız sayesinde bu detaylara anında ulaşabileceksiniz. Böylece stoklarınızın tanıtım kartı detayına girip istediğiniz bilgiye birden fazla ekranı görüntüleyerek ulaşmak yerine yorum ekranlarımız sayesinde istediğiniz bilgi anında karşınıza gelecektir. Aynı şekilde fatura düzenlediğiniz carinize ait görmek istediğiniz bilgiler de örneğin banka bilgileri, ıskonto kodu, ödeme planı, yaz-boz ekranından girdiğiniz bilgiler, tanımladığınız özel alan vb. detaylarda yorum ekranlarımız sayesinde karşınızda olacaktır. Kısacası yorum ekranlarımız "Bilgiye kolay ulaģım ekranı" olarak düşünülmelidir. Bu amaçla Kuruluş programının sipariş parametreleri menüsünde Yorum ekranı (091750) başlıklı program ile sipariş, irsaliye, fatura gibi stok ve cari hareketlerinin gerçekleştiği evraklarımızda da Ctrl+Shift+O (Yorum ekranı) yardım tuşumuz yerini almıştır. Evrak genel bilgilerinin girildiği bölümde yani cari seçiminin yapıldığı alanda Ctrl+Shift+O tuşlarına basılırsa cariler için tanımlanan yorum ekranı, evrakın hareket satırlarında yani stok seçiminin yapıldığı alanda Ctrl+Shift+O (Yorum ekranı) tuşlarına basılırsa da stoklar için tanımlanan yorum ekranı karşınıza gelecektir. Bu durumda öncelikle yapılması gereken Yorum ekranı (091750) programının çalıştırılması ve bu ekrandan hem stok hem de cari için yorum ekranında hangi bilgilerin yer alacağının seçilip uzantısı *.RTF olan dosyaya kaydedilmesidir. Görüntülenecek bilgi açısından programınız size birçok detayı 130

131 sunacaktır. Bu detaylarda ekranınızın üst bölümünde yer alan "Veri alanı ekle" menüsünde Bölüm- 1'den, Bölüm-10'a kadar sıralanmış bölümlerden seçilip ekrana aktarılacaktır. Dosyalar oluşturulduktan sonra Ctrl+Shift+O tuşları ile evraklardan görüntülenecektir. Aşağıda yorum ekranında hazırlanmış örnek dosyalar yer almaktadır. Stok yorum ekranı için hazırlanmıģ örnek verilen sipariş birimi <020,Verilen sipariş birimi> stok kodu<001,&stok Kodu> eldeki miktar <120,&Eldeki stok miktarı> stok yabancı ismi<003,st&ok Yabanci Ismi> Depodaki stok miktarı: <121,&Depodaki stok miktarı> Cari yorum ekranı için hazırlanmıģ örnek Cari kodu: <001,&Kodu> Ünvanı: <002,Ü&nvany> Iskonto kodu: <023,Y&Iskonto kodu> BANKA TCMB kodu: <048,&1. Banka TCMB kodu> Kuruluş programının Program akış parametreleri (091400) ekranının Stok parametreleri sayfasına Stok yorum ekranı otomatik açılsın ve cari parametreleri sayfasına Cari yorum ekranı otomatik açılsın parametreleri yer almaktadır. Bu parametrelerin (Evet) olarak işaretlenmesi durumunda evraklardan stok ve cariler seçildiğinde Ctrl+Shift+O tuşlarına basılmasına gerek kalmadan yorum ekranları otomatik açılacaktır. 6.4 Barkod Parametreleri 9000 serisinde stok barkodlarını stok tanıtım kartının barkodlar penceresinde iken ALT+B tuģlarına basarak otomatik olarak oluģturabilirsiniz. Ancak daha önce, otomatik olarak oluģturulacak barkodda hangi bilgilerin yer alacağını programınıza tanıtmanız gerekir. Bunun için barkod içerik parametreleri programını kullanacaksınız. Eğer satıģlarınız kendinden barkodlu ürünlerden oluģuyorsa, (yani ürünlerin üzerinde barkod etiketleri varsa) bu programı kullanmaya gerek yoktur. Mouse göstergesi bu seçeneğin üzerine geldiğinde karģınıza iki seçenekten oluģan bir alt menü gelecektir. ġimdi bu menülere nasıl girileceğini sıra ile açıklamaya çalıģalım Barkod içerik parametreleri (092710) Stoklarınızın barkodlarını stok kartlarından programınızın otomatik vermesini istiyorsanız, öncelikle barkodlarda yer alacak bilgilerin içeriğini tanımlamanız gerekir. Bu bölümde oluģturacağınız barkodların içeriklerini yani, hangi bilgileri kapsayacağını programınıza tanıtacaksınız. ġimdi barkod içerik parametrelerinin neler olduğunu inceleyelim. No: Bu alan programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriģ yapmaları söz konusu değildir. Açıklama: Barkod parametrelerine iliģkin herhangi bir açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Örneğin gramajlı ürünlerin barkod içeriklerini tanımlayacak iseniz, bu alana Gramajlı Ürünler veya daha detaylandırarak, Gramajlı ġarküteri veya daha da detaylandırarak Gramajlı KuruyemiĢ açıklamalarını girebilirsiniz. Adetli veya tutarlı ürünlerinin barkod içerikleri girilirken, bu alana Adetli Ürünler veya Tutarlı Ürünler açıklamaları girilebilir. Ġçerik: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında karģınıza küçük bir pencere gelecektir. Sizden istenilen, tanımlamakta olduğunuz barkodda hangi bilgilerin yer alacağını seçmenizdir. Eğer gramajlı ürünler için barkod içerik parametrelerini giriyor iseniz, içerik Kod+Miktar olabilir. Bunun anlamı; oluģturulacak barkodda ürün kodu ve miktar (gramaj) bilgisi olacak demektir. Ya da adetli ürünler için barkod içerik parametrelerini giriyor iseniz, içerik Kod veya Kod + Birim Fiyat olabilir. 131

132 Çarpan: Ġçerik uzunluk alanındaki değer (bu ürün fiyatı veya miktarı olabilir) büyütülmek istendiğinde (örneğin gram olan ürün miktarı kilograma çevrilmek istendiğinde), bu alana ilgili çarpan katsayısı girilmelidir. Bölen: Ġçerik uzunluk alanındaki değer (bu ürün fiyatı veya miktarı olabilir) küçültülmek istendiğinde (örneğin kilogram olan ürün miktarı grama çevrilmek istendiğinde), bu alana ilgili bölen katsayısı girilmelidir. Çarpan veya bölen alanları, içerik uzunluğuna ayrılan dijit sayısının (biraz sonra açıklanacaktır) ürün fiyatı veya gramajına ait dijit sayısını tam olarak karģılayamaması durumunda kullanılır. Çoğunlukla her iki alanın katsayısı 1 olarak kullanılmaktadır. Fl: Bu alana maksimum 3 dijitlik bir kod girilmelidir. Kendinden barkodlu olan ürünlerde, barkodun ilk 3 dijiti ürünün ait olduğu ülke kodudur. Biz Ģu anda kendi barkodumuz için içerik parametreleri tanımlıyoruz. Bu durumda fl nin (flag) ilk dijitine mutlaka -2- rakamını girmeliyiz. Bu, o ürünün barkodsuz (yani kendinden barkodlu olmayan) ürün olduğunu belirtir. Ondan sonra gelecek 2 dijiti ürününüze ait detay bilgilerin kodlanması Ģeklinde değerlendirebilirsiniz. Örneğin, barkodun 2. dijitini ürününüzün tartılı veya adetli olmasına göre kodlayabilirsiniz. Tartılı ürünler için -9-, adetli ürünler için -8- kodları verebilirsiniz. 3. dijit ise terazi kodu olarak kodlanabilir. Bir market düģünün. Bu markette et reyonu, fırın reyonu ve sebze reyonu var. Dolayısı ile her reyonda ürünlerin tartılacağı teraziler var. Her ürününün kendi reyonuna ait terazide tartılması gerekiyor. ĠĢte barkodunuzun 3. dijitine terazi kodlarını girerek, o ürünün hangi teraziden geçeceğini tanımlayabilirsiniz (örneğin et reyonu 1, fırın reyonu 2, sebze reyonu 3 gibi). Bu tanımlamaların bir benzeri terazide de yapılmaktadır. Kod Uzunluk: Bu alana stok kartından gireceğiniz veya Ctrl+B tuģları ile otomatik olarak oluģturacağınız barkodun toplam uzunluğu girilmelidir. Kod uzunluğun içinde bir önceki alanda açıklamaya çalıģtığımız flag de yer alır. Yani kod uzunluğun ilk 3 dijiti flage ayrılmıģtır. Bunu ve flagden sonra gelecek ürün kodunun uzunluğunu dikkate alarak barkodun toplam uzunluğunu girmelisiniz. Örneğin ürün kodlarınız 4 dijitten oluģuyorsa, kod uzunluk; 3 (flag) + 4 (ürün kodu) = 7 dijit olacaktır. Kod uzunluk verirken dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Barkodlar tipleri açısından kendi aralarında gruplara ayrılırlar. Her barkod tipinin uzunluğu farklıdır ve stok kartının barkodlar bölümünden seçilir. Örneğin Ean 13 (12 dijit uzunluğunda, 13. hane check dijittir (kontrol dijiti), Ean 8 (7 dijit uzunluğundadır, 8. hane check dijittir (kontrol dijiti)). Bu alana gireceğiniz kod uzunluk ve biraz sonra açıklayacağımız içerik uzunluk alanlarının toplamı, barkod tipine ayrılan uzunluğu geçemez. Yani barkod tipiniz Ean 13 ise, kod uzunluk ve içerik uzunluk alanlarını toplamı 12 dijiti aģamaz. Ġçerik Uzunluk: Barkodun içeriği, içerik alanında yaptığınız tanımlamaya göre değiģiklik gösterir. Eğer oluģturacağınız barkod içeriği için kod+miktar seçeneğini tercih ettiyseniz, içerik uzunlukta ürünün miktar (yani gramaj) bilgisi yer alır. Kod+birim fiyat seçilmiģse barkodun içerik uzunluğu ürünün birim fiyatı olacaktır. ĠĢte bu alana da, barkodun içerik uzunluğunun kaç dijit olacağını girmelisiniz. ÖRNEK: I II Açıklama : Gramajlı Ürünler Tutarlı Ürünler Ġçerik : Kod + Miktar Kod + Tutar Çarpan : Bölen : Fl : Kod Uzunluk : 4 4 Ġçerik Uzunluk :

133 Yukarıdaki örneklerimizde barkod tipi olarak Ean13 ü kullandık. Ġlk örneğimizde gramajlı ürünler için barkod tanımlaması yaptık. Flag 291 olarak tanımlandı. Bunun açılımı 2-Barkodsuz Ürün Kodu, 9 Tartılı Ürün Kodu ve 1 de terazi kodudur. Kod uzunluk 4 olarak verilmiģtir. Yani barkodda ürün koduna 4 hane ayrılmıģtır (örneğin 0001 gibi). Ġçerik uzunluk ise 5 dir. Bu bilgi teraziden gelmekte ve ürünün gramajını belirtmektedir. Ancak gram olarak gelen değeri teraziden geçerken kilograma çevirmek istediğimiz için bölen 1000 olarak verilmiģtir. Yani gr. olan ürün miktarı 1kg. 255 gr. a çevrilmiģtir. Bu tanımlamadan sonra, stok tanıtım kartında oluģacak ve teraziden geçerken tamamlanacak barkod aģağıdaki gibi olacaktır; Flag Ürün Ġçerik Check Kodu Dijit Barkodumuzun içerik değeri ürün teraziden geçerken oluģacaktır. Yani stok tanıtım kartında yer alacak bölüm sadece flag ve ürün kodudur (barkod içeriği kod+miktar seçildiği takdirde). Ġkinci örneğimizde tutarlı ürünler için barkod tanımlaması yaptık. Flag 282 olarak tanımlandı. Bunun açılımı 2-Barkodsuz Ürün Kodu, 8 Tutarlı Ürün Kodu ve 2 de terazi kodudur. Kod uzunluk 4 olarak verilmiģtir. Yani barkodda ürün koduna yine 4 hane ayrılmıģtır (örneğin 0002 gibi). Ġçerik uzunluk ise 5 dir. Bu alan ürünün tutarı için ayrılmıģtır. Ancak 5 haneli tutarın yetmeyeceği düģünülerek çarpan 100 olarak verilmiģtir. Bu durumda 12,550 TL olan ürün fiyatı teraziden geçerken 100 ile çarpılarak 1255 TL ye çevrilecektir. OluĢan barkod; Flag Ürün Ġçerik Check Kodu Dijit Ġkinci örneğimizde de barkodumuzun içerik değeri ürün teraziden geçerken oluģacaktır. Yani stok tanıtım kartında yer alacak bölüm sadece flag ve ürün kodudur (barkod içeriği kod+tutar seçildiği takdirde). Eğer barkod içeriği sadece kod olarak seçilmiģse, bu durumda oluģacak barkod (flagin 292 olduğunu düģünürsek); Flag Ürün boģ Check Kodu Dijit Barkod tipi Ean13 olup, barkod içeriği sadece kod seçildiğinde, stok kartına barkodun tamamı otomatik olarak gelecektir. 13 dijitten oluģan barkodun ilk 3 dijiti flag, son 5 dijiti ise ürün kodu ve check dijit olacaktır. Örneğin; Flag Ürün Check Kodu Dijit Evet, bu giriģleri yaptıktan sonra sıra, barkod içerik parametrelerini bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmeye gelmiģtir. Bunun için ALT+S tuģlarını kullanacaksınız. ALT+S tuģları ile kayıt etmediğiniz içerik parametrelerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız Etiket döküm parametreleri (092720) Bu program yardımı ile sipariģ verilirken ve sipariģ alınırken, stokların fiyatları değiģtirildiğinde ve mal giriģlerinde toplu etiket dökümü yapılıp yapılmayacağı belirtilecektir. ġimdi programa girerek, etiket döküm parametrelerini satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden Evet-Hayır Ģeklinde belirleyiniz. Bu ekranın sadece öngörülen etiket tipi alanında evet/hayırdan farklı olarak seçim yapılacaktır. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, KON9000 yada BARKOD9000 programlarının Etiket/Barkod etiket parametreleri bölümünün açıklama alanından girdiğiniz etiket tipleri bir pencere içinde karģınıza gelecektir. Bu aģamada stoklarınızın barkod etiket basımlarında 133

134 hangi etiket tipini kullanacağınızı bu pencereden seçmelisiniz. Bu alandan yapacağınız seçime göre barkodlarınızın etiketlerini toplu olarak basabileceğiniz gibi, irsaliye, fatura vb. evrakların hareket girilen herhangi bir satırı üzerinde CTRL+I tuģlarına basarak, sadece ilgili satırda bulunan stok için barkod etiketi de basabileceksiniz. 6.5 Senet-Çek Parametreleri Bu bölümden, çek-senet raporları ve analizleri hazırlanırken baz alınacak dönem parametreleri ve bazı genel parametreler tanımlanacaktır Senet - Çek genel parametreleri (095200) Bu program yardımı ile bazı senet-çek hareketlerine yön verecek parametreler tanımlayacaksınız. Bunların neler olduğu aşağıda açıklanmıştır. Senet-Çek Poz. Raporlarında Sadece MüĢ. Değerlendir: Satır sonu butonu tıklanarak bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, FİNANS Yönetimi/Raporlar/Çek-Senet bölümünden pozisyonlarına göre alınan raporlarda, sadece müşteri firmaların çekleri (veya senetleri) listelenecektir. Yani satıcı ve diğer carilere ait çekler raporlarda görünmeyecektir. Aksi halde, yani parametreyi -hayır- olarak seçerseniz, pozisyonlarına göre alınan raporlarda, müşteri, satıcı, diğer cari çeklerinin (veya senetlerinin) hepsi raporlarda yer alır. Dövizli Değerli Kâğıt Ġade Hareketlerinde Döviz Kuru: Müşterilerinizden (veya satıcılarınızdan, diğer carilerinizden) farklı döviz cinsine göre aldığınız çekleri bankaya takasa yolladıktan sonra bu çeklerin karşılıksız çıkması halinde karşılıksız iade şeklinde tekrar portföye girişleri yapılır. Daha sonra karşılıksız çıkan bu çeklerin ilgili firmalara çıkışlarının yapılması gerekir. Eğer bu parametreyi Önceki hareket döviz kuru olarak seçerseniz, bankadan karşılıksız olarak geri alınan çeklerin iadeleri ilk hareketinde ki döviz kuruna göre hesaplanacaktır. Diğer parametrenin seçilmesi durumunda da Evrakın döviz kuru baz alınacaktır. Bordroda Vade Bilgisi Dök: Senet-çek raporları alırken, bu raporlarda vade bilgilerinin de yer alıp almayacağı, bu alanda yapılacak tanımlama ile belirlenecektir. Eğer raporlarınızda vade bilgilerinin yer almasını istiyorsanız -evet- seçeneğini, aksi halde -hayır- seçeneğini seçmelisiniz. Önemli Not: Aşağıdaki sıra numaralarına göre belirtmiş olduğumuz parametreler programınızın Sistem/Sistem ve program parametreleri/ Program akış parametreleri (091400) ekranında detaylı olarak anlatıldığından bu bölümde tekrar açıklanmayacaktır. Sadece kolay bulmanız açısından ilgili programda kaçıncı sırada yer aldıklarının bilgisi verilecektir. Bundan dolayı diğer parametrelerin detaylı olarak açıklamalarına yer verilecektir.. (27) Senet çek detaylarını C/H açıklamasına taşı, (39) Çeklerde kara liste kontrolü, (72) Müşteriden alınan firma çekleri karşılıksız ise uyar, (96) Çek/senet girişinde detay sor, (100) Senet çek evraklarında TCMB banka kodu zorunlu mu, (115) Ödeme evraklarında cari borç bakiye veriyorsa uyar KarĢılıksız Çekler BaĢka Cariden Girilebilsin: Karşılıksız çıkan çeklere ait carilerin başka cariden girilebilmesini istiyor iseniz bu parametreyi evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. Dövizli Değerli Kâğıt Hareketlerinde Döviz Kuru: Müşterilerinizden (veya satıcılarınızdan, diğer carilerinizden) farklı döviz cinsine göre aldığınız değerli kâğıtların (çek, senet vb.) sonradan gerçekleşecek hareketlerindeki döviz kurunun ilk hareketinde ki döviz kuruna göre mi yoksa hareketin gerçekleştiği evrakın döviz kuruna göre mi hesaplanacağı bu alandan belirlenecektir. 134

135 Bunun için yapılacak işlem, satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Firma çeki/senedi çıkıģ detaylarını C/H Açıklamasına TaĢı: Bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlendiğinde çek-senet çıkışlarının yapıldığı evraklarda ALT+D tuşları ile ulaşılan detaylar penceresine yapılan girişler, evrakın detay-açıklama kolonuna otomatik olarak taşınacaktır. Örneğin çek çıkış bordrosu ile bir firma çeki girişi yapıyorsunuz. Çek referans numarası otomatik olarak geldikten sonra ALT+D tuşlarına bastınız ve çek detay bilgilerini girdiniz. İşte bu ekrandan girilen çek no, banka, şube ve hesap no bilgileri parametre -evet- olarak seçildiğinde çek çıkış bordrosunun detay-açıklama alanına otomatik olarak taşınacaktır. Evet, senet-çek genel parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalıştık. Programdan çıkmadan önce parametrelerinizi kaydetmeyi unutmayınız. 6.6 Gelir vergisi ve fon payı parametreleri (099400) 9000 serisinde gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintilerini gerektiren evraklar yer alır. Örneğin serbest meslek makbuzu, gider makbuzu, müstahsilden alıģ faturası gibi. Bu evraklardan yapılacak kesinti oranları değiģiklik gösterebilir. Sistem menüsünün bu bölümünden, farklı oranlardaki gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintilerine iliģkin tanımlamalar yapılacak ve bu kesintilerin kaydedileceği muhasebe hesapları girilecektir. Bu programdan gerekli parametre giriģleri yapıldıktan sonra, yukarıda sözünü ettiğimiz evrakların hareket satırlarına gelmeden hemen önce, burada tanımlı olan parametreler aynı Ģekilde ekrana gelecek ve sizden ilgili evrakta uygulanacak gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintisini seçmeniz istenecektir. ġimdi parametre giriģlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya çalıģalım. No: Gireceğiniz parametrelerin sıra numaraları programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Bu alanda herhangi bir değiģiklik yapılamaz. Adı: Biraz sonra oranlarını gireceğiniz gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintilerine iliģkin açıklayıcı bir isim veya evrak cinsini (tanımını) bu alana girmelisiniz. Örneğin serbest meslek makbuzunda uygulanan kesintileri girecekseniz, adı olarak serbest meslek makbuzu veya SMM Ģeklinde bir giriģ yapabilirsiniz. Gider makbuzu için gider makbuzu Ģeklinde bir isim girebilirsiniz. Aynı tip evrak için farklı oranlar girmeniz gerekiyorsa, SMM 1, SMM 2 Ģeklinde giriģler de yapabilirsiniz. G.V. Stp %: Adı koluna girdiğiniz evrakta cinsinde uygulanacak gelir vergisi stopaj yüzdesini bu alana girmelisiniz. Fon %: Adı koluna girdiğiniz evrak cinsinde gelir vergisi stopajı üzerinden uygulanacak fon payı yüzdesini bu alana girmelisiniz. G.V Muh. Kodu: Ġlgili evrak cinsi üzerinden hesaplanan gelir vergisi stopajının kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilecektir. Muhasebe hesap kodlarını F10 tuģu ile seçebilirsiniz. Fon Muh. Kodu: Ġlgili evrak cinsi için gelir vergisi stopajı üzerinden hesaplanan fon payının kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. Muhasebe hesap kodlarını F10 tuģu ile seçebilirsiniz. Bu Ģekilde gelir vergisi stopajı ve fon payı kesinti oranları girildikten sonra parametrelerinizi ALT+S tuģları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydediniz. 135

136 6.7 Muhasebe Parametreleri Sistem modülünüzün bu bölümünde yer alan programlar ile GENEL MUHASEBE modülünün iģleyiģi ve entegrasyon ile ilgili parametre giriģleri yapılacaktır. ġimdi, bu alt menüde yer alan programları sıra ile açıklamaya çalıģalım Genel program parametreleri (096111) Bu program ile kullanıcılarımız, MUHASEBE modülünü kullanmaya başlamadan önce, firmalarının muhasebe kayıtlarının izlenmesine yönelik kendi yapılarına uygun olacak tanımlamalar yapacakladır. Şöyle ki hesap kod yapısını, mahsupta kasa kullanımı olup olmayacağını, kasa fişi kullanılıp kullanılmayacağını, fiş dökümlerinin nasıl olacağını, defter dökümlerinde neyi baz alacaklarını belirleyeceklerdir. Programa girdiğiniz karşınıza gelecek ekrandan yapacağınız parametre girişlerinin neler oldukları uygun oldukları başlıklar altında açıklanmıştır. Genel parametreler Bu bölümden muhasebe hesaplarınızın kod yapılarına ve muhasebe fişlerinde kasa kullanımlarının nasıl olacağına yönelik tanımlamalar yapılacaktır. Şimdi bu parametrelerin neler olduklarını tek tek inceleyelim. Muhasebe hesap kod yapısı kullanımı zorunluluğu aktif: Firmanızda muhasebe hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Bu parametre seçilip bir alt satırda muhasebe hesaplarının kod yapısı tanımlandığında, artık bu yapının dışında muhasebe hesap kartı açılması mümkün olmayacaktır. Hesap kod yapısı: Firmanızda hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise yani bir önceki alan işaretlenmiş ise imleciniz bu alana gelecek ve firmanızda kullanılmakta olan muhasebe hesaplarına ilişkin kod yapısı girişi yapılacaktır. Yani, ana-muavin ve tali hesaplara kaçar dijit ayrıldığını ve hangi karakterlerin kullanılacağını bu alana gireceksiniz. Hesap kod yapısı örneği aşağıda verilmiştir; Hesap Kod Yapısı: Yukarıdaki örnekte ana hesaplara 3 dijit (bu tekdüzen hesap planı uygulaması nedeniyle bir zorunluluktur), muavin hesaplara 2 dijit, tali hesaplara da 3 dijit ayrılmıştır. Kullanıcılarımızın muhasebe hesaplarına ait kod yapısı tanımlamalarında, alfa nümerik karakterleri kullanarak tanımlayabilmeleri de mümkündür. Örneğin hesaplarınıza ilişkin kod tanımlamasında A01 gibi yada B01 gibi bir düzene bağlı kalınmasını istediğinizi düşünelim. Yani hesap kodlarınızın son üç hanesi büyük harf ile başlayarak oluşturulsun. Bu durumda hesap kod yapısı alanına X00 gibi bir giriş yapmanız yeterli olacaktır. Çünkü programlarımızda büyük harfle yazılacak karakterler (X) ile belirtilmektedir a01 gibi bir hesap kod yapısı tanımlanacaksa, bu durumda kullanıcılarımız kod yapısı tanımlaması alanına x00 şeklinde giriş yapmalıdırlar. Çünkü küçük harfler programa (x) ile tanımlanmaktadır. Eğer kullanıcılarımız hesap kod yapısı tanımlamalarında harf veya rakam kullanımının serbest olmasını istiyorlar ise bu durumda istedikleri karakter için (*) ifadesini kullanmaları gerekmektedir. Örneğin *00 gibi bir tanımlama yapılırsa, kullanıcılarımız gibi bunun yanı sıra A01 gibi hesap açabilme özgürlüğüne sahip olabileceklerdir. Söz konusu tanımlamalar muhasebe kodlarının her karakteri için geçerli olup, aynı kod içinde birden fazla karakter tanımlayabilmeniz de mümkündür. 136

137 Mahsupta kasa kullanımı aktif: Bu alanda sizden mahsup işlemlerinizde kasa hesabı kullanımı olup olmayacağını belirtmeniz istenecektir. Eğer mahsupta kasa kullanımı yok olarak belirlenirse yani bu parametre işaretlenmez ise, muhasebe fişlerinizi girerken, mahsup fişi ile yaptığınız girişlerde kasa hesabını kullanamayacaksınız. Yukarıdaki açıklamalarımızı ve firmanızdaki uygulamaları dikkate alarak, mahsup işlemlerinizde kasa kullanımının olup olmayacağını belirtiniz. Kasa kullanımı var ise bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Kasa fiģi kullanımı aktif: Bu parametre ile sizden MUHASEBE modülü ile olan çalışmalarınızda kasa fişi (yani tahsil ve tediye fişleri) kullanıp kullanmayacağınızı belirtmeniz istenecektir. Kasa fişi kullanımı var ise bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Yukarıda sıraladığımız 2 parametre ticari modüllerden muhasebeye entegrasyon yapılırken de geçerli olacaktır. Örneğin kasa fişi kullanımını hayır olarak işaretlediyseniz, FİNANS modülü ile bankadan nakit para çekme işlemi yaptıktan sonra bu hareket muhasebede mahsup fişinde yer alacaktır. Oysaki kasa fişi kullanımı evet olsaydı muhasebede yaratılan fişin tipi tahsil olacaktı. Kasa alacak bakiye verdiğinde: Programınızdan kasa hesabını etkileyecek herhangi bir evrak girişi (kapalı kesilen faturalar, tediye makbuzu, dekont girişleri vb) yaptığınızda girdiğiniz değerler doğrultusunda kasa hesabı alacak bakiye veriyorsa programınızın sizi sadece uyarmasını, kayıt yapmanızı engellemesini, hiç bir müdahalede bulunmadan işlemlerinize devam edebilmenizi sağlayabilirsiniz. Programınızın bu işlemleri yapabilmesi için, sizin bu alandaki tanımlamanıza ihtiyacı olacaktır. Bu alanda tercih edebileceğiniz seçenekler aşağıda sıralanmıştır; Devam et seçeneğini seçerseniz, kasa hesabı alacak bakiye verdiğinde herhangi bir uyarı almadan işlemlerinize devam edebilirsiniz. Uyar devam et seçeneğini seçerseniz, kasa hesabı alacak bakiye verdiğinde programınızın sizi girdiğiniz değer doğrultusunda kasanın ne kadar alacak bakiye verdiğini öncelikle belirtecek fakat işlemlerinize devam etmenizi engellemeyecektir. Uyar devam etme seçeneğini seçtiğinizde ise, kasa hesabı alacak veren evraklarda programınızın sizi uyaracak ve evrak girişinizi engelleyecektir. Muhasebe fiģi sıra/yevmiye F10 da açıklama gösterilsin: Programınızın Genel Muhasebe modülünde yer alan Muhasebe Fiş evraklarının sıra ve yevmiye no alanlarında F10 tuşuna bastığınızda karşınıza, önceden girilmiş olan muhasebe fişlerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. İşte bu ekranda, muhasebe fişlerine ilişkin açıklama kolonunun da yer almasını istiyor iseniz bu alanın başındaki kutucu (evet) olarak işaretlemeniz yeterlidir. Muhasebe fiģinde hesap bakiyesi gösterilmesin: Bu parametre ile kullanıcılarımız muhasebe fişi içerisinde imleçleri hangi satır üzerinde ise, ilgili satırda bulunan hesaba ait bakiyenin muhasebe fişinde görüntülenip görüntülenmeyeceğini belirleyeceklerdir. Bu parametre göster olarak işaretlenirse hesapların varsa bakiyeleri muhasebe fişi ekranın alt bölümünde yer alan hesap bakiyesi alanında görüntülenecek, aksi durumda yani gösterme olarak seçilirse fişten girilen hesapların bakiyeleri izlenmeyecektir. Böylece kullanıcılarımız fiş girişleri esnasında hesaplarının bakiyelerini de kontrol edebileceklerdir. Muhasebe fiģi Shift+F1/F2'de KDV hesabı otomatik bulunsun: Programlarımızda Shift+F1 (KDV ayır) tuşuna basarak, muhasebe fişinde hesaplar için girilen (borç/alacak) tutarı üzerinden KDV tutarı ayrılmakta ve ayrılan KDV tutarı da fişe otomatik olarak yazılmaktadır. Aynı şekilde Shift+F2 (KDV hesapla) tuşlarına basılarak da, girilen tutar üzerinden KDV tutarı hesaplanmakta ve yine fişe otomatik olarak yazılmaktadır. Bunun için yapılacak tek işlem, bu tuşlara basıldıktan sonra karşınıza gelen, K.D.V. hesap ve oranlarının yer aldığı pencereden K.D.V. hesaplamasının hangi oran üzerinden ve hangi K.D.V. hesabına atılacağını seçmenizdir. Bu seçimle birlikte işlem yaptığınız tuş grubuna bağlı olarak girdiğiniz tutardan K.D.V. ayrılıp yada hesaplanıp, K.D.V. hesabı ile birlikte muhasebe fişinize yansıyacaktır. Eğer ki kullanıcılarımız fiş girişlerinde tutarı yazdıktan hemen sonra, herhangi bir seçim ekranı ile karşılaşmadan Shirft+F1 ve Shift+F2 tuşlarına bastıklarında KDV'lerin otomatik 137

138 hesaplanmasını ve ilgili hesaba yazılmasını istiyorlar ise yani hesaplamalarını karşılarına gelen K.D.V. hesap ve oranlarının yer aldığı pencereden seçerek değil de, otomatik yapılmasını istiyorlar ise bu parametreyi (evet) olarak işaretlemelidirler. Tabi ki tüm bu işlemlerin geçerli olabilmesi için kullanıcılarımızın, her hesap için tanıtım kartından öncelikle KDV tipini belirlemesi (%18, %26 gibi), daha sonra bu KDV tipleri için çalışacak vergi hesap kodları ile oranlarının girişini yapmaları gerekmektedir. Aksi durumda hesaplama otomatik olmayacak kullanıcılarımız tekrar KDV seçim penceresi ile karşılaşacaklardır. KDV hesap kod ve oranlarının girişleri ise Muhasebe modülünün Yıllık Bildirim ve Beyannameler/KDV Modülü/Vergi hesap kodları (086711) programından yapılmaktadır. Bu hesaplama işlemi sadece ve sadece hesaplar için tanıtım kartından FiĢte KDV hesaplama Ģekli parametresinin manüel olarak belirlenmesi durumunda geçerli olacaktır. Aksi durumda bu hesaplama dikkate alınmayacak hesaplama şekli olarak belirlenen diğer seçenekler dikkate alınacaktır. KDV ayırmada KDV tipi farklı ise uyarı verilsin: Shift+F1 tuşları ile muhasebe fişinin ilgili satırındaki hareket tutarı üzerinden K.D.V. tutarını ayırabilir ve ilgili K.D.V. hesabına otomatik olarak yazdırılabilir. Bunun için; muhasebe fişine ilgili hareket girildikten sonra, borç ya da alacak kolonlarından ilgili olanında Shift ve F1 tuşlarına basıp karşınıza gelen K.D.V. hesaplarının ve oranlarının yer aldığı pencereden ilgili KDV hesabını seçmelisiniz. İşte bu ekrandan seçtiğiniz KDV oranı ilgili hareketin hesap kartından seçilen KDV tipinden farklı olduğunda programın sizi uyarmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. Bu parametrenin evet olması durumunda programınız sizi Seçilen KDV Hesap Kodu tipi ile matrah hesabın KDV tipi farklı! Mesajı ile uyaracak ve hemen sonra Eminim Devam et KDV hesap kodunu tekrar seç Onay ekranı karşınıza gelecektir. Bu aşamada KDV tipini farklı bile seçmiş olsanız işleminize devam edebilir yada tekrar KDV hesap kodu ekranına dönerek yeni KDV oranını seçebilirsiniz. Evet, genel program parametrelerinin neler olduğunu sizlere kısaca açıklamaya çalıştık. Bu ekran ile ilgili girişlerinizi tamamlandıktan sonra, bilgilerinizi <ALT+S> tuşlarını kullanarak bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. Muhasebe fiģinde hesap çalıģma Ģekli kontrolü aktif: Hesap tanıtım kartı ekranından tanımlanan ya da otomatik olarak yüklenen her hesap kartının borç ya da alacak olarak çalıştığına ilişkin bilgi çalıģma Ģekli alanından belirlenmektedir. 320 ile başlayan hesaplar için bu alan alacak çalışır, 120 ile başlayan hesaplar için bu alan borç çalışır şeklinde ifade edilmektedir. Dolayısıyla muhasebe fişlerinden bu hesaplara ilişkin girişler yapıldığında örneğin 320 ile başlayan hesaplara yönelik borç girişi yapıldığında ya da 120 ile başlayan hesaplar için alacak girişi yapılmak istendiğinde programınızın sizi uyarmasını istiyor iseniz Muhasebe fiģinde hesap çalıģma Ģekli kontrolü parametresinin başında yer alan kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece programınız sizi, borç çalışan bir hesap için alacak girişi yaptığınızda hesap çalışma şeklinin uyumsuz olduğunu bildirecektir. Muhasebe fiģi kayıttan sonra dökülsün: GENEL MUHASEBE modülünde en çok bilgi girişi yapılacak bölüm muhasebe fişleridir. Bu alanda sizden istenen, her muhasebe fişi edildikten sonra, yazıcıdan dökümünü alıp almayacağınızı belirtmenizdir. Fişinizin dökülmesini istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır AçılıĢ fiģinde hesabın daha önce girilmiģ açılıģ fiģi varsa uyar: Muhasebe fiş girişleriniz sırasında daha önceden açılış fişi düzenlenmiş olan muhasebe hesapları için tekrar açılış fişi girmek istediğinizde programın sizi uyarması için bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak 138

139 seçmelisiniz. Böylece programınız sizi açılıģ fiģi var mesajı ile uyaracak dolayısıyla giriş yapmanıza izin vermeyecektir. Muhasebe fiģi giriģinde hesap ismini açıklamaya taģı: Programlarımızın Muhasebe/Muhasebe fişleri menüsünden, fiş girişleri yaparken muhasebe hesap isimlerinin otomatik olarak AÇIKLAMA alanına gelmesini istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak seçmelisiniz. Aksi halde açıklama alanı boş olacaktır. ĠĢletme hesap kod yapısı zorunluluğu aktif: İşletme defteri esasına göre, defter tutan firmalar (SMMM), işletmelerine ilişkin tanıtacakları hesaplarda yani BURO9000 programının İşletme/Kartlar/Hesap tanıtım kartı (267100) ve SM Defteri/Kartlar/Hesap tanıtım kartı (257100) ekranından tanımlayacakları işletme hesaplarında hesap kod yapısı kullanımını zorunlu hale getirmek istiyorlar ise bu parametreyi (evet) olarak işaretlemelidirler. Daha sonra bir alt satırdan da işletme hesaplarında kullanılacak kod yapısını tanımlayarak, artık bu yapının dışında işletme hesap kartı açılmasını engellemiş olacaklardır. Bu parametrenin başındaki kutucuk işaretlenmez ise böyle bir zorunluluk olmayacaktır. ĠĢletme hesap kod yapısı: İşletme hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise yani bir önceki alan -evetolarak seçilmiş ise imleciniz bu alana gelecek ve işletme hesaplarınıza ilişkin kod yapısı girişi yapılacaktır. Örneğin, gibi. Böylece kullanıcılarımızın bu alana girilen yapının dışında hesap kartı açabilmeleri mümkün olmayacaktır. Aksi durumda program örneğimize göre hesap kodları kod yapısında tanımlanmalıdır şeklinde uyaracak ve girişi engelleyecektir. ĠĢletme hareket giriģinde hesap ismini açıklamaya taģı: Muhasebe Bürosu programımızın İşletme menüsüyle işlem yapan kullanıcılarımızın, işletme gelir ve gider hareket girişlerinde seçtikleri hesapların isimlerini otomatik olarak açıklama alanına yazabilmelerini sağlamak için yapılması gereken tek işlem bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesidir. Yuvarlama tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza küçük bir pencere açılacak ve K.D.V. beyannamesi dökülürken hangi yuvarlama tipinin kullanılacağını belirtmeniz istenecektir. Yuvarlama tipi seçimini ilgili seçeneği tıklayarak yapabilirsiniz. Ekranınızdaki pencerede yer alan yuvarlama tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir. Yuvarlama yapma: Bu seçeneği seçtiğinizde, her hangi bir yuvarlama hesabı yapılmayacak, küsuratlı değerler olduğu gibi dökümlerinize yansıyacaktır. Küsuratı at: Bu seçeneği seçtiğinizde, dökümlerinizde yer alacak değerlerin küsurat kısımları (aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak) atılacak ve tam sayı halinde dökümünüzde yer alacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 0.01 olarak verildiğinde bu, 0.,01 TL'ye kadar olan küsurat kısımlarının atılacağı şeklinde yorumlanmalıdır. 13, 350 değeri 0,05 TL'lik kısmı atılacağından 13,300 olarak dökümünüzde yer alacaktır. Yakınına yuvarla: Bu seçenek seçildiğinde, küsuratlı değerler aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak en yakın tam sayıya yuvarlanacaktır. Örneğin 'yuvarlama miktarı' 100 olarak verildiğinde; 13, 350 değeri...13, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 13,400 olarak 13, 345 değeri...13,3 45 0,45 TL'nin 0'a yuvarlanması ile 13,300 olarak dökümünüzde yer alacaktır. Yuvarlama miktarı: Yuvarlama yapılırken baz alınacak miktarın ne olduğu bu alana girilecektir. Evet, genel program parametrelerinin neler olduğunu sizlere kısaca açıklamaya çalıştık. Bu ekran ile ilgili girişlerinizi tamamlandıktan sonra, fiş dökümleri ile ilgili açıklamalarımıza geçebiliriz. FiĢ döküm parametreleri Bu ekrandan fiş ve yevmiye dökümlerine ilişkin bazı şekilsel ve içeriksel özellikleri belirleyeceğiz. Şimdi döküm parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. 139

140 FiĢ döküm tipi: Bu alanda kullanıcıların fiş dökümlerini istedikleri detayda listeleyebilmeleri mümkündür. Fiş dökümü (1) (Normal döküm) olarak seçilmesi durumunda dökülen muhasebe fişlerinde sadece hareket gören muhasebe hesapları dökülecek ve borç/alacak meblağları bu hesaplara yazılacaktır. Yani bu dökümde hesapların bağlı oldukları ana hesaplar ve ara hesaplar belirtilmeyecektir. Fiş dökümü (2) (Ana hesap+alt Hesap Meblağ detayda) olarak seçilirse dökümde borç ve alacak kolonları haricinde detay başlıklı bir kolon daha yer alacak ve öncelikle hareket gören muhasebe hesabının bağlı olduğu ana hesap belirtilecek ve borç alacak meblağı ana hesaba yazılacaktır. Hareket gören hesaba ilişkin meblağ ise dökümün detay kolonunda belirtilecektir. Fiş dökümü (3) (Ana hesap+ara hesap+alt hesap Meblağ detayda): Bu parametrenin seçilmesi durumunda hareket gören muhasebe hesaplarının borç ve alacak meblağları bağlı oldukları ana hesaplara yazılarak listelenecektir. Yalnız bu dökümde hesabın bağlı olduğu ara hesaplarda yer alacaktır. Dolayısıyla meblağlar hareket gören hesapta ve bu hesabın bağlı olduğu ara hesapta dökümün sadece detay kolonuna yazılacaktır. Fiş dökümü (4) (Ana hesap+alt hesap Meblağ borç-alacakta): Seçilirse hareket gören muhasebe hesabının borç ve alacak meblağı hem bağlı olduğu ana hesapta hem de kendi hesap kodunun listelendiği sırada ayrı ayrı yazılacaktır. Bu parametre seçilirse fiş dökümlerinde detay kolonu yer almayacaktır. Fiş dökümü (5) (Ana hesap+ara hesap+alt hesap Meblağ borç-alacakta) seçilirse hareket gören muhasebe hesabının borç ve alacak meblağı hem bağlı olduğu ana hesap ve ara hesapta hem de kendi hesap kodunun listelendiği sırada ayrı ayrı yazılacaktır. Bu parametre seçildiğinde de fiş dökümlerinde detay kolonu yer almayacaktır. Hesap sıralı düzenlensin: Bu alanda, fiş dökümlerinizin hesap kodlarına göre sıralanmasını isteyip istemediğinizi belirtmeniz gerekmektedir. Hesap sıralı olsun istiyor iseniz bu parametreyi (evet) olarak işaretlemelisiniz. Borç-alacak sıralı düzenlensin: Bu alanda, fiş dökümlerinizin borç-alacak değerlerine göre sıralı olarak dökülmesini isteyip istemediğiniz belirtilecektir. Borç-alacak sıralı olsun istiyor iseniz bu parametreyi (evet) olarak işaretlemelisiniz. Meblağ sıralı düzenlensin: Bu parametreye karşılık gelen kutucuğu işaretlemez iseniz yani hayır olarak seçerseniz, fiş dökümlerinizde ki hesaplara ait değerler, küçükten büyüğe doğru sıralanacaktır. Eğer bu ekrandan fiģ dökümü hesap sıralı alanı evet olarak işaretlenmiş ve fiģ dökümü meblağ sıralı alanı hayır olarak seçilmiş ise, fişlerinizde ki sıralama öncelikle hesap kodlarına göre yapılacak, sonra bu hesaplara ait meblağlar dikkate alınacaktır. Yani meblağ sıralaması aynı hesaplar arasında olacaktır. Sadece yevmiye numarası dökülsün: GENEL MUHASEBE modülünde girdiğiniz fişler iki ayrı seri numarası ile takip edilmektedir. Bunlardan birincisi, programınızın gün içinde her fiş girişinizde otomatik olarak ve artan sırada verdiği fiş nosudur. Diğeri ise, yıl içinde takip eden yevmiye no sudur. Fiş no her yeni günde 1'den başlayarak sıra ile artmakta, yevmiye no ise, dönem başında 1'den başlamakta ve dönem sonuna kadar her fiş girilişinde 1'er artarak devam etmektedir. İşte bu alanda yapacağınız tercih ile yazıcıdan alacağınız dökümlerde, gün içinde takip eden fiş numarasının yer almasını engelleyebilirsiniz. Bunun için yapacağınız işlem, bu parametrenin başındaki kutucuğu (evet) olarak işaretlemenizdir. Eğer dökümlerinizde fişlere ait hem sıra hem de yevmiye numarasının yer almasını istiyorsanız, bu alandaki tercihiniz hayır olmalıdır. Yazı ile tutar yazılsın: Fiş dökümlerinizde yazı ile tutarın yazılmasını istiyor iseniz bu parametrenin başındaki kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Ġcmal bilgisi dökülsün: Girilen muhasebe fişleri yazıcıya dökülürken, o fişte çalışan hesapların hangi ana hesaplara ait olduğuna dair bir icmal otomatik olarak dökülmektedir. Eğer siz fiş dökümleri 140

141 sırasında icmal dökümünün listelenmesini istiyorsanız, bu parametrenin başındaki kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Hesap toplamları dökülsün: Genel Muhasebe modülünden girmiş olduğunuz fişlere ait hesap toplamlarının dökümünüzde yer almasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Ctrl+Q evrak açıklaması dökülsün: Bu parametre ile amacımız; kullanıcılarımızın muhasebe fişlerine yönelik Ctrl+Q tuşlarını kullanarak girmiş oldukları evrak açıklamalarının, yevmiye dökümlerinde ve muhasebe fiş dökümlerinde yazdırılmasının sağlanmasıdır. Bu parametre evet olarak işaretlenirse söz konusu dökümlerde, listelenen muhasebe fişlerinin hemen altında evrak açıklamalarına yer verilecek, aksi durumda evrak döküm açıklamaları yer almayacaktır. Kontrol bölümü dökülsün: Muhasebede kesilen her fiş kontrol edilmekte ve kontrolleri yapan kişi tarafından imzalanarak onaylanmaktadır. Döküm parametrelerinin bu seçeneği ile size, fiş dökümlerinde kontrolleri yapan kişi için bir imza yeri açılmasını isteyip istemediğiniz sorulmaktadır. Eğer fiş üzerinde imza yeri de açılmasını istiyorsanız, bu parametrenin başındaki kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Fişlerinizde imza yeri bulunmasını istemiyorsanız herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Kontrol 1-2-3: Fiş dökümünde kontrol bölümünde açıkladığımız gibi, muhasebe fişleri kesildikten sonra ilgili kişilerce kontrol edilmekte ve imzalanarak onaylanmaktadır. Fişleri kontrol edecek olan ilgililerin isimlerinin fiş üzerinde otomatik olarak yer almasını istiyorsanız, bu alanlara ilgili kişilerin isimlerini girebilirsiniz. Kontrolden sonra boģ satır sayısı: Fiş dökümünüzde kontrol bilgilerine yer veriyor iseniz yani fişleri kontrol eden kişilerin isimleri ve imzaları dökümünüzde yer alıyor ise bu alanda da sizden istenen bu bilgilerden sonra sayfalarınızda kaç satır boşluk bırakmak istediğinizi girmenizdir. 2 satır, 3 satır gibi. Kaydı oluģturan kullanıcı bilgisi dökülsün: Bu parametre ile amacımız programlarımızın Genel muhasebe/ Raporlar ve Grafikler/Fiş dökümleri menüsünde yer alan dökümlerde muhasebe fişlerinin hangi kullanıcılar tarafından oluşturulduğu detayının izlenmesidir. Bunun için yapılacak tek işlem bu parametrenin başında yer alan kutucuğun (evet) şeklinde işaretlenmiş olmasıdır. Böylece fiş dökümlerinizde öncelikle fişleriniz listelenecek hemen altında da bu fişi oluşturan kullanıcının bilgisine yer verilecektir. SRV/SRV kullanıcı, 1/1. kullanıcı gibi. Bu detay muhasebe fişi ekranında iken Ctrl+P tuşları ile dökümü alınan muhasebe fişlerinde de sunulacaktır. Kaydı değiģtiren kullanıcı bilgisi dökülsün: Bu parametre ile de kullanıcılarımız, fiş dökümlerinde muhasebe fiş kayıtları üzerinde değişiklik yapan personellerinin bilgisini listeleyeceklerdir. Son değiştiren kullanıcı: SRV/SRV gibi. Çerçeve tipi: Series 9000 programları fiş dökümlerinde çizgi tiplerini sizin belirleyebilmenize olanak tanımıştır. Bunun için, bu alanda karşınıza gelecek penceredeki çizgi tiplerinden dilediğinizi seçmelisiniz. Bu seçimden sonra fişleriniz istediğiniz çizgi tipinde listelenecektir. Defter ve diğer döküm parametreleri Bu bölümden defter dökümlerine ilişkin parametre tanımlamaları yapılacaktır. Bunların neler oldukları aşağıda detaylandırılmıştır. Yevmiye dökümünde önceki sayfalardan devir dökülsün: Yevmiye dökümlerinizde, her bir yevmiye sayfanın dökümü tamamlandıktan sonra bu sayfaya ait devir bilgilerinin, sonraki yevmiye sayfalarında da dökülmesi için bu parametre (evet) olarak işaretlenmelidir. 141

142 Yevmiye dökümü detayında hesap bilgisi dökülsün: Yevmiye dökümlerinizde, ana hesaplar ile birlikte alt hesaplara ilişkin açıklamaların yer almasını isteyip istemediğinizi bu parametre ile belirteceksiniz. Yevmiye dökümünde fiģ sıra numarası dökülsün: Genel Muhasebe modülünden girmiş olduğunuz muhasebe fişlerinizin sıra numarası, modülünüz tarafından otomatik olarak verilecek ve fiş sıra numaraları her yeni günde 1'den başlayıp, 1 artarak devam edecektir. İşte bu alandaki tercihinize göre, yazıcıdan alacağınız yevmiye dökümlerinde fiş sıra numaralarının yer alıp almayacağı belirlenecektir. Entegrasyonda kategori kullanan firmaların ihtiyaç duyabileceği bu özellik, bu parametrenin (evet) olarak işaretlenme durumunda dökümlerinizde fiş sıra numarası da yer alacaktır. Eğer dökümlerinizde fişlere ait sıra numarasının yer almasını istemiyor iseniz, bu alandaki tercihiniz hayır olarak kalmalıdır. Yevmiye dökümünde fiģ tipi dökülsün: Fiş dökümlerinizde girilen her fişin fiş tipi de yer almaktadır (açılış, tahsil, tediye, mahsup, kapanış gibi). Eğer fiş tiplerinin dökümlerinizde çıkmasını istiyorsanız, bu parametrenin başında yer alan kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Yevmiye dökümlerinde fiģ toplamı dökülsün: Bu parametrenin (evet) olarak işaretlenmesi durumunda, yevmiye dökümleri, belge no detaylı yevmiye ve yevmiye defteri gibi listelerde, her bir fişin dökümü tamamlandıktan sonra toplamı alınacak ve sonraki fişin dökümüne geçilecektir. Aksi durumda yevmiye dökümlerindeki fişler, toplamları alınmadan listelenecektir. Yevmiye dökümlerinde sayfa sonu toplam dökülmesin: Bu parametreye bağlı olarak kullanıcılarımız; yevmiye dökümlerinde sayfa sonu toplamlarının alınıp alınmayacağını tercihleri doğrultusunda belirleyebileceklerdir. Bu parametre (evet) olarak işaretlenirse yevmiye dökümlerinde sayfa sonu toplamları dökülmeyecek aksi durumda sayfa sonu toplamları dökümde yer alacaktır. Yevmiye dökümünde satır atlasın: Dökümlerde her bir yevmiye maddesi birbirlerinden çizgilerle ayrılmaktadır. Bu parametre (evet) olarak işaretlenirse çizgiler arasında birer satır atlanarak döküm alınacaktır. Kebirde hesap kodu dökülsün: 9000 serisi modüllerinden alacağınız dökümlerde (örneğin hesap hareket dökümü, yevmiye dökümü vb.) muhasebe hesap kodlarının da yer almasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirteceksiniz. Kebirde hareket görmeyen hesap dökülmesin: Bu parametre dökülsün olarak kalırsa, GENEL MUHASEBE Modülü/Defterler/Büyük Defter bölümünden döküm alınırken, hareketi olmayan kebir hesapları da boş olarak listelenecektir. Parametre dökülmesin olarak işaretlenirse, kod aralığı girilen muhasebe hesaplarının içinde hareket görmeyen hesaplar varsa, bu hesaplar döküme dahil edilmeyecektir. Kebirde sayfa atlamasın: Kebir defterinde hareketler sayfa sonuna kadar devam etmiyorsa, borç alacak toplamının, hareketin bitimine mi, sayfa sonuna mı konulacağına, bu alanda karar verilir. Kasa defterinde hareket olmayan günler dökülmesin: Bu parametrenin başında yer alan kutucuk işaretlenmez ise yani dökülsün olarak kalırsa, GENEL MUHASEBE Modülü/Defterler/Kasa Defteri bölümünden döküm alınırken, hareket görmemiş günler için de sadece başlıktan oluşan bir sayfa listelenecektir. Aksi halde, yani bu parametrenin başındaki kutucuk işaretlenirse hareket görmemiş olan günler listelenmeyecektir. Bu açıklamalarımızdan yararlanarak ilgili seçiminizi yapınız. Bilânço dökümlerinde nazım hesaplar dökülsün: Aldığınız bilânço dökümlerinde nazım hesaplara ait bilgilerin dökülmesini istiyorsanız bu parametrenin başında yer alan kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Eğer Bilânçonuzda nazım hesaplara ait dökümlerin yer almasını istemiyorsanız herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. 142

143 Bilânçoda önceki dönem için açılıģ fiģi okunmasın parametresi ile Genel Muhasebe modülünden alacağınız bilânçoların dökümüne ilişkin belirleme yapabileceksiniz. Programınızın Muhasebe/Bilânço, mali tablolar ve finansal analiz bölümünden alınan bilânço dökümlerindeki (İşletme özet bilânçosu, İşletme ayrıntılı bilânçosu vb.) önceki dönem kolonuna gelecek değerin açılış fişinden alınmasını istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Mizan dökümünde renkli dökülecek satırlar: Programlarımızın mizan dökümlerinde ana grup, alt grup, ana hesap, ara hesap ve alt hesapların farklı farklı renklerde dökülmesini sağlayabilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden renkli dökülecek mizan satırları belirlenmeli sonrasında ayarlar butonundan, seçilen satırın hangi renkte gözükeceği seçilmelidir. Gördüğünüz üzere her seçeneğin hemen yanında 1. 5 kadar sıralanmış özel satır rengi ifadeleri vardır. Bunlar ilgili satırların hangi renkte gözükeceğini belirlememizde bize yardımcı olacaktır. Çünkü bu ifadeler Ayarlar butonunun rapor renkleri seçeneği seçildiğinde karşımıza gelecek ve bu satırların dolayısıyla mizandaki hesapların hangi renkte olacağı belirlenecektir. Örneğin döküm parametrelerinden Ana grup (1.Özel satır rengi) parametresini işaretlediğimizi düşünelim. Daha sonra ayarlar butonundan rapor renkleri seçeneğini tıklayıp karşımıza gelen ekrandan 1.Özel satır rengi ifadesinin üzerine gelip ekranınızın sağ bölümünde ki renk skalasından renk seçimi yapalım. Bu işlem sonrasında mizanlarınızdaki ana grupların seçtiğiniz renkte döküldüğünü göreceksiniz. Grup tanımlama Programların en önemli özelliklerinden biri, muhasebe işlemlerinizi birden fazla grup ile takip edebilmenizdir. Burada sözünü ettiğimiz grup kavramını biraz açmak istiyoruz; Programlarınızda esas olan bir para birimi vardır. Genellikle TL olarak kullanılan bu para birimi ana grup olarak ifade edilir. Tüm işlemler ana grup ile yapılır. Faturalar, dekontlar, muhasebe fişleri hep ana grup bazında girilir. Ana grup değiştirildiğinde (örneğin USD yapıldığında), bu sefer tüm işlemlerinizi USD bazında yaparsanız. Ancak, hareketlerinizi ana grup değerinin yanı sıra farklı değerler ile de takip etmek isteyebilirsiniz. Örneğin EUR(Euro) veya STR(İngiliz Sterlini) bazında hareket girişleri yapmak veya raporlar almak isteyebilirsiniz. Ya da stok bazında (yani miktarsal bazda) takip yapmak isteyebilirsiniz. İşte bu farklı değerleri grup olarak ifade ediyoruz. Programlar sisteminize ilk yüklendiğinde, 7 ayrı grup da otomatik olarak yüklenmiş olacaktır. Bunlardan ilki ana gruptur. Ana grubun değerinin (ya da döviz cinsinin) ne olduğunu şirket tanıtım kartından seçiyorsunuz (Bkz. Şirket Açma bölümü) Otomatik olarak yüklenen ikinci grup alternatif dövizdir. Ana grup ile yaptığınız tüm hareketleri alternatif döviz bazında da görebilirsiniz (mizanlar ve raporlarda). Alternatif döviz bazında hareket girişleri yapılamaz, sadece ana grup bazında girilen hareketler alternatif döviz bazında izlenebilir. Alternatif döviz cinsi seçimi yine şirket tanıtım kartından yapılmaktadır. Üçüncü grup orijinal dövizdir. orijinal döviz, ana döviz veya alternatif döviz gibi tüm stok-cari veya muhasebe hesaplarını içermez. orijinal dövizin ne olacağı her hesabın kartından girilir. Örneğin ana grup TL olarak seçildi. Bu durumda tüm işlemleriniz (hareket girişleriniz) TL bazında yapılacaktır. Alternatif dövizi ise EUR (Euro) olarak seçtiniz. Bu demektir ki; TL olarak girilen hareketlerinizi aynı zamanda DM bazında da izleyebilirsiniz. Ancak bazı müşterileriniz ile olan işlemleriniz sadece USD (Amerikan Doları) bazında gerçekleşiyor. Bu durumda ana grup olan TL'nin geçersiz olması gerekir. İşte bu tür müşterileriniz için, müşteri tanıtım kartı bölümünden girilen döviz cinsi o müşterinin orijinal döviz cinsidir. Ya da bazı muhasebe hesapları ana grup ile çalışamaz, bu hesapların orijinal (kendilerine özel) bir döviz cinsleri vardır. Örneğin çek kasası, nakit kasası, dolar veya euro kasası olarak 3-4 ayrı kasa hesabı açtınız. Çek ve senet kasaları hem ana grup ile işlem görebilir, hem de tanımlı olan diğer gruplar ile. Ancak dolar veya euro kasası için orijinal döviz cinsi tanımlanmalıdır. Dolar kasası hesabı için orijinal döviz dolar, euro kasası içinse euro ilgili hesaplara özel döviz cinsleri orijinal döviz olarak kabul edilir ve o hesabın kartından girilir. 143

144 Programınızda otomatik olarak yüklü bulunan diğer 4 grup stok gruplarıdır. Bu gruplar ile hareketler stoklarınızın 4 ayrı birimine göre miktarsal bazda takip edilebilir. Yani normalde tutar olan girilen değerlerin karşılıkları miktar bazında girilebilir. Evet, grup kavramını ve programınızda hali hazırda yer alan 7 grubu yeterince açıkladık sanırız. Ancak sadece grup tanımlamalarının yapılması, istediğiniz grup bazında takip yapabilmek için yeterli değildir. Dilediğiniz grup bazında hareketlerinizi takip edebilmek için, gruplara ait olan dövizler için günlük kur girişlerinin yapılması da gerekir. Örneğin alternatif döviz cinsi dolar ise, her gün dolar kuru girilmelidir. Aynı şekilde orijinal dövizin kuru da gün bazında girilmelidir. Stok grubu bazında takip için, muhasebe fiş girişlerinde, ilgili borç ya da alacak tutarları girildikten sonra <F8> tuşuna basılmalı ve o değerin miktar bazında karşılığı girilmelidir. <F8> tuşu ile muhasebe fişinden ana grup (örneğin TL) bazında girdiğiniz değerlerin diğer gruplar bazında da karşılıkları izlenebilir, gerekirse değişiklik yapılabilir. Grup tanımlamaları yapıldıktan sonra mizanlarınızı ve raporlarınızı dilediğiniz grup bazında listeleyebilirsiniz. Evet, bu programdan muhasebe fişleri girerken, gruplar arasında bakiye kontrolü yapılıp yapılmayacağı belirtilecektir. Şimdi grup girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Grup adı: Sisteminize otomatik olarak yüklenen grup isimleri bu alanda yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara başka ilaveler de yapabilirsiniz. Bakiye kontrol: Bildiğiniz gibi muhasebe fiş girişlerinde borç ve alacak bakiyelerinin birbirlerine eşit olması gerekmektedir. Fiş girişlerinizde ilgili satırdaki grubun borç-alacak bakiyelerinin programınız tarafından kontrol edilmesini isteyip istemediğinizi bu alanda belirteceksiniz. Bunu da, satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek penceredeki Var-Yok seçeneklerinden birini tıklayarak yapabilirsiniz. Eğer bu alandaki tercihiniz bakiye kontrolü yapılması şeklinde ise, programınız borçalacak bakiyelerini kontrol edecek ve eğer bakiyeler arasında bir eşitsizlik varsa, sizi bir mesaj ile uyararak o fişi kayıt etmenize izin vermeyecektir. Desimal: Her bir grubun desimal (yani ondalıklı) giriş hanesi olup olmayacağı bu alanda belirtilecektir. Eğer grupların desimal hanesi olmasını istiyorsanız, ilgili grup satırındayken bu kolona gelip desimal için ayrılmasını istediğiniz hane sayısınız giriniz. Örneğin ana grubunuz TL ve TL değerleri için kuruş giriş de yapmak istiyorsunuz. Bu durumda, ana grup satırının desimal kolonuna gelerek ilgili 2 sayısını girmelisiniz. Diğer parametreler Geçici vergi gelir vergisi oranı ve geçici vergi kurumlar vergisi oranı: Firma tanıtım kartı (501110) programının Mükellefiyet Ģekli alanında satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza, Gelir vergisi mükellefi ve Kurumlar vergisi mükellefi seçeneklerinin yer aldığı bir pencere gelecektir. Bu aşamada sizden istenen, Geçici vergi beyannamesinin hangi mükellef cinsi için düzenleneceğini belirtmenizdir. Bu alandan yapacağınız seçim doğrultusunda Geçici vergi beyannamesine yansıyacak oran, ekranınızın bu alanlarına otomatik olarak gelecektir. Kullanıcılarımızın bu oranlar üzerinde değişiklik yapabilmeleri mümkündür. Kurumlar vergisi beyannamesi oranı, stopaj oranı, Gelir Vergisi Matrah ve Oranları butonu: Mikbüro 9 programının Toplu İşlemler/Firmaların dönemsel işlem fişlerini kes bölümünden mükellefi olduğunuz firmalar için Dönemsel işlem fişlerini otomatik olarak kesebilmeniz mümkün olmaktadır. Eğer mükellef cinsi olarak Kurumlar vergisi mükellefi, dönemsel işlem fişine ilişkin işlem tipi de Dönem içi vergilendirme mahsubu seçilmiş ise, otomatik olarak oluşacak dönemsel işlem fişlerinde bu ekranda gördüğünüz Stopaj Oranı ile Kurumlar Vergi Oranı alanlarındaki değerler dikkate alınacaktır. Mükellef cinsinin Gelir Vergisi Mükellefi olması durumunda ise, Gelir Vergisi Matrah ve Oranları butonunda ki değerler ile stopaj oranı alanında ki değer dikkate alınacak ve Dönem içi vergilendirme mahsubuna ilişkin dönemsel işlem fişi bu değerler doğrultusunda oluşacaktır. Evet, genel program parametreleri ile ilgili tanımlamalarınızı bitirdiyseniz, <ALT+S> tuşları ile yaptığınız tanımlamaları bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. 144

145 6.7.2 Basit AlıĢ/SatıĢ FiĢi ĠĢlemleri Bu menüyü oluģturan programlar ile özel mahsup fiģlerinde çalıģacak muhasebe hesaplarının tanımlamaları ve standart muhasebe fiģi programından ALT+B tuģları yardımıyla ulaģılan basit alıģ ve satıģ evrakına iliģkin alıģ ve satıģ tanımlamaları yapılacaktır. ġimdi bu programların neler olduklarını ayrıntılı olarak incelemeye çalıģalım AlıĢ tanımlamaları (096172) Parametreler menüsünde yer alan AlıĢ ve SatıĢ tanımlamaları; mükellefi olduğunuz firmaların alıģ ve satıģ iģlemlerini daha basit ve daha seri bir Ģekilde girebilmenizi sağlamak amacıyla hazırlanmıģtır. Bundan dolayı serbest muhasebeci kullanıcılarımız için bu programların çok iģlevsel olacağını düģünüyoruz. Çünkü bu bölümden yapılacak stok tanımlamaları, genel muhasebe modülünün muhasebe fiģleri/"basit AlıĢ-SatıĢ giriģli fiģ programında kullanılacak ve bu stokların her hareketine (giriģ-çıkıģ) yönelik muhasebe fiģleri de otomatik olarak oluģturulacaktır. Konuyu bir örnekle açıklamaya çalıģalım; muhasebe büronuzda, bakkal gibi küçük iģletmelerin kayıtlarını tutuğunuzu varsayalım. Bu iģletmelerde de gün içinde ekmek, gazete vb ürünlerin alıģ ve satıģlarının yoğun olduğunu düģünelim. Bu ürünlere iliģkin muhasebe fiģlerini tek tek girmek yerine bu bölümden yapacağınız tanımlamalar doğrultusunda, ilgili satıģ ve alıģ evrakına çağırabilecek ve hareketin cinsine göre (alıģ/satıģ) muhasebe fiģlerini de otomatik olarak oluģturabileceksiniz. Böylece fiģ giriģlerinizi daha seri bir Ģekilde yapabileceksiniz. Evet, bu açıklamadan sonra AlıĢ Tanımlamalarının nasıl yapılacağına değinebiliriz. Bu programları basit bir stok tanıtım kartı gibi düģünebiliriz. Yani alımı yapılan stokların isimleri, muhasebe kodları ve KDV oranları bu bölümden tanımlanacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza aģağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranda gördüğünüz her bir alana iliģkin açıklamalar aģağıda verilmiģtir. Stok Adı veya Açıklaması: Bu alanda sizden istenen mükellefi olduğunuz firmalarda alımı yapılan ürünlerin isimlerini yada bu ürünlere iliģkin açıklamaları bu alana girmenizdir. Örneğin ekmek, gazete vb. Muhasebe Kodu: Bir önceki alanda tanımladığınız stok için çalıģacak muhasebe kodu da bu alana girilmelidir. Muhasebe kodlarını F10 tuģuna bastınızda karģınıza gelecek ekrandan seçebilirsiniz. KDV Muhasebe Kodu: Ġlgili sokun KDV muhasebe kodu da bu alana girilmelidir. KDV Yüzdesi: Stoklarınız için 10 ayrı vergi oranı tanımlamanız mümkündür (Bkz. KuruluĢ Programı/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri). KuruluĢ programınızdan girdiğiniz vergi oranları, bu alanda satır sonunu butonunu tıklamanız halinde bir pencere içinde karģınıza gelecektir. Bu aģamada, sizden istenen tanımlamakta olduğunuz stokunuzun alıģ KDV oranını, bu pencereden seçmenizdir. KDV: Bu alanda da sizden istenen ilgili stokun alımları sırasında alıģ fiyatlarına KDV tutarının dahil olup olmayacağını belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçebilirsiniz. Evet, alıģ tanımlamaları ile ilgili giriģlerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak kayıt etmelisiniz. Kayıt edilmeyen her bilgiyi tekrar girmek zorunda kalacağınızı size önemle hatırlatmak istiyoruz. Daha sonra bu tanımlamalar yukarıda da değindiğimiz gibi genel muhasebe modülünüzün Muhasebe FiĢleri/Standart Muhasebe FiĢleri programının hareket giriģlerinin yapıldığı alanda ALT+B tuģlarına basarak ulaģacağınız basit evrak giriģi ekranında kullanılacaktır. Yaptığınız bu tanımlamaların mükellefi olduğunuz diğer firmalara da aktarılmasını istiyor iseniz bu durumda ekranınızın alt bölümünde yer alan Firmalara Aktar butonunu tıklamalısınız. Bu iģlem sonrasında karģınıza, firma seçim programından seçmiģ olduğunuz firmaların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan alıģ tanımlamalarının hangi firmalar için geçerli olacağını seçmelisiniz. Bunun için ilgili firmaların iģlem alanını evet olarak belirtmeniz yeterli olacaktır. Böylece tanımlamıģ olduğunuz alıģ tanımlamaları, 145

146 seçtiğiniz firmalara aktarılmıģ olacaktır. Eğer bu tanımlamalar tüm firmalarınız için geçerli olacaksa öncelikle ekranınızın Tüm firmaları ekle butonunu tıklayıp bütün firmalarınızı bu ekrana taģımalı ve sonrasında bu firmaların iģlem baģlıklı alanını F8 tuģuna basarak evet durumuna getirmelisiniz. Bu durumda yapacağınız son iģlem, ekranınızın Devam butonuna basarak bilgilerinizi ilgili firmalara aktarmayı baģlatmaktır SatıĢ tanımlamaları (096173) Basit Alış/Satış fişi işlemleri menüsünün bu bölümünden de mükellefi olduğunuz firmaların satış işlemlerine yönelik tanımlamalar yapılacaktır. Programın çalışma mantığı bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız alış tanımlamaları ile aynıdır. Aralarındaki tek fark bu bölümden, satışları yapılacak ürünlerin adının, ek açıklamasının, Muhasebe Kodunun, KDV Muhasebe Kodunun, KDV Yüzdesinin ve satışlar da KDV tutarının dahil olup olmayacağının belirtilmesidir. Dolayısıyla bu programı ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz, daha fazla bilgi için Alış Tanımlamaları bölümünden yararlanabilirsiniz AlıĢ/SatıĢ parametreleri (096177) Standart Muhasebe fişleri programının hareket girişlerinin yapıldığı alanda ALT+B tuşlarına basarak mükellefi olduğunuz firmaların alış ve satışlarına yönelik hareketlerini girebilmeniz ve bu hareketlere ilişkin muhasebe fişlerini anında oluşturabilmeniz mümkün olmaktaydı. Bunun için öncelikle yapılması gereken programınızın Alış tanımlamaları ve Satış tanımlamaları bölümünden alışı ve satışı yapılacak ürünlerin programa tanıtılmasıdır. Bu bölümden de, basit evrak girişi ekranından, birden fazla aynı stok, aynı cari ve aynı KDV hesabına sahip hareketlerin, aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilmesine yada ayrı hesaplar halinde oluşturulmasına yönelik parametre girişleri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza Alış/Satış parametreleri başlığı altında bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neler oluklarını inceleyelim. alacaktır. Aynı Cari Hesaplarını BirleĢtir: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Bu parametrenin evet olarak seçilmesi durumunda, basit evrak girişi ekranından aynı cariye ait girilen tüm hareketler aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilecektir. Aksi halde bu hareketler aynı muhasebe fişinde ayrı hesaplar altında yer Aynı Stok Hesaplarını BirleĢtir: Bu parametrenin evet olarak seçilmesi durumunda, basit evrak girişi ekranından aynı stoktan birden fazla giriş yapıldığında bu hareketler aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilecektir. Aksi halde aynı muhasebe fişinde ayrı ayrı yer alacaktır. Aynı KDV Hesaplarını BirleĢtir: Bu parametrenin evet olarak seçilmesi durumunda ise, basit evrak girişi ekranından aynı KDV hesabına sahip stoklardan birden fazla giriş yapıldığında, bu hareketler aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilecektir. Aksi halde aynı muhasebe fişinde ayrı ayrı yer alacaktır. Kayıtta Yazıcıdan Dök: Bu parametre ile amacımız kullanıcılarımızın Muhasebe fiģleri/ Standart Muhasebe fiģleri (81000) ekranında yer alan fiģ sihirbazı&hızlı hareket giriģi butonunu tıklayarak girdikleri basit evrak giriģindeki bilgilerini otomatik olarak dökmelerini sağlamaktır. Bu parametre default olarak karşınıza hayır durumunda gelecektir. 146

147 Eğer bu parametre evet olarak seçilirse basit evrak giriģi nden girdiğiniz bilgileri ekranın alt bölümünde yer alan kayıt ve devam (ALT+D) butonu tıklanarak kayıt edildikten sonra, tüm bilgiler öncelikle ekranınıza dökülecek sonrasında da print ekranı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Bu aşamada size düşen bilgilerinizi yazdır komutunu vererek döktürmenizdir. Bu parametre hayır olarak seçilirse, yazıcı ekranı karşınıza gelmeyecektir. Tabii ki kullanıcılarımızın ALT+P (yazdır) yardım tuşunu kullanarak basit evrak girişlerini yazıcıdan döktürme imkânı daima vardır. Evet, Alış/Satış parametreleri ile ilgili tanımlamalarınızı açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra bilgilerinizi ALT+S tuşlarına basarak kayıt etmelisiniz. Aksi durumda bu ekrandan yaptığınız tanımlamalar geçerli olmayacaktır Özel Mahsup ĠĢlemleri Bu bölümde yer alan programlar ile genel muhasebe modülünüzün Muhasebe FiĢleri/Özel Mahsup FiĢi ĠĢlemleri için gerekli olan tanımlamalar yapılacaktır. Özel mahsup fiģinin modülünüzde yer almasındaki temel amaç, rutin olarak girilmesi gereken bazı mahsup fiģleri için zamandan tasarruf sağlamaktır. Bunun için öncelikle mahsup cinsleri (Bordro tahakkuku, Kira tahakkuku, S.M.M. tahakkuku, Muhtasar mahsup, KDV mahsup vb.) tanıtılacak, daha sonra her mahsup cinsi için çalıģacak borçlu ve alacaklı hesapların programa giriģleri yapılacaktır. Daha sonra bu tanımlamalar doğrultusunda özel mahsup fiģlerinizi otomatik olarak oluģturabileceksiniz. Ayrıca programınızın size sunduğu takvim ekranı sayesinde, mahsup fiģlerinizin hangi tarihte oluģturulması gerektiğini belirleyebilecek böylece iģ akıģınızı bu doğrultuda ve daha kontrollü yapabileceksiniz. Evet, bu kısa açıklamadan sonra bu menüyü oluģturan programların neler olduklarını daha yakından inceleyelim Özel mahsup kod tanıtımı (096174) Özel mahsup fiģi ile tanıtımını yapacağınız belli baģlı mahsup cinslerinin giriģleri gerçekleģtirilmektedir. Mikbüro programınızın, otomatik özel mahsup fiģi oluģtur programı sayesinde, mahsup fiģinde çalıģacak hesaplar için mahsup fiģini otomatik olarak oluģturabileceksiniz. Özel mahsup fiģlerini girmeye baģlamadan önce bazı tanımlamaların yapılması gerekir. Bunlardan ilki mahsup cinslerine iliģkin tanımlamalardır. ĠĢte programınızın bu bölümünden, özel mahsup fiģinde kullanılacak mahsup cinslerinin tanıtımı yapılacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza, Özel mahsup tanıtım kartı baģlığı altında bir ekranın geldiğini göreceksiniz. ġimdi bu ekranda ki alanların neler olduklarını dolayısıyla mahsup cinslerinin nasıl tanıtılacağını açıklamaya çalıģalım. Özel mahsup kodu: Bu alana, tanıtımını yapmakta olduğunuz mahsup cinsinizin özelliklerini içeren maksimum 10 karakter uzunluğunda bir kod giriģi yapabilirsiniz. Açıklama: Bu alana ise, tanıtımını yapmakta olduğunuz mahsup cinsinize iliģkin açıklayıcı nitelikte bilgi giriģi yapabilirsiniz. Kesmeden Önce Uyar: Ekranınızda yer alan Muh. Evrak iģlem takvimi butonu ile, tanıtımını yaptığınız mahsup cinsine iliģkin, mahsup fiģinin hangi dönemde oluģturulacağını belirleyebilmeniz mümkündür. Dolayısıyla bu ekrandan belirlenen gün haricinde Özel mahsup fiģi iģlemleri bölümünden mahsup fiģleri oluģturulmak istendiğinde programınız sizi ĠĢlem günü daha gelmemiģ" mesajı ile uyaracaktır. Ġlgili mahsup cinsi için belirlenen gün içinde birden fazla mahsup fiģi oluģturulmak istendiğinde de "ĠĢlem daha önce yapılmıģ" Ģeklinde uyaracaktır. Programınızın tanıtımını yaptığınız mahsup cinsine iliģkin mahsup fiģlerini keserken bu tip uyarılar vermesini istiyor iseniz, bu alanı evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. 147

148 FiĢ Kayıt Tarih Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza ĠĢlem Tarihi ve Önceki ay sonu seçeneklerinin yer aldığı bir pencere gelecektir. Bu alandaki seçiminizin iģlem tarihi olması durumunda tanımlamakta olduğunuz mahsup cinsine iliģkin otomatik olarak oluģturulacak özel mahsup fiģinin tarihi, iģlemin yapıldığı günün tarihinden alınacaktır. Önceki ay sonu seçeneğinin seçilmesi durumunda ise, ilgili fiģe yansıyacak tarih bir önceki ayın son gününe ait olacaktır. Beyanname Mahsubu mu?: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karınıza evet/hayır seçeneklerinden oluģan bir pencere açılacaktır. Tanıtımını yaptığınız mahsup cinslerine ait fiģler otomatik olarak oluģturulurken, hesaplardaki küsuratlı değerler Sistem/Muhasebe Parametreleri/Döküm Parametreleri bölümünden yaptığınız tercih doğrultusunda ileri yada geriye yuvarlanacak ve bu miktarlar ayrı bir muhasebe hesabına aktarılacaktır. Bu parametreyi evet olarak belirtirseniz, ilgili hesaplar KDV beyannamesi, Muhtasar beyannamesi vb. beyannamelere küsuratsız olarak yansıyacaktır. Aksi halde bu yuvarlamalar dikkate alınmayacak hesap olduğu gibi beyannamelere iģleyecektir. ġimdi sıra ekranınızın sol alt köģesinde gördüğünüz Muh. evrak iģlem takvimi butonunu nasıl kullanacağınızı açıklamaya geldi. Bu takvimin programınızda yer almasındaki temel amaç, otomatik oluģacak mahsup fiģlerinin hangi tarihte oluģturulması gerektiğinin belirtilmesidir. BaĢka bir ifade ile her ayın sonu yada her ayın baģı oluģturulması gereken mahsup fiģlerinin, ekranınızın kesmeden önce uyar alanında yaptığınız seçim doğrultusunda, farklı bir günde oluģturulmasını engellemek içindir. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza Hareket ĠĢlem Takvimi baģlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranın ilk bölümünden tanıtımını yaptığınız mahsup cinsi için mahsup fiģinin hangi dönemde oluģturulacağı seçilecektir. Bunun için ekranınızın Seçenekler alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan dönemi seçmelisiniz. Bu alandaki seçiminizin her ayın ilk iģ günü yada her ayın son iģ günü olması durumunda, takviminizdeki ilgili ayın ilk iģ günü ve son iģ günü farklı bir renkle belirginleģecektir. Eğer ilgili fiģi bu dönemler haricindeki herhangi bir günde oluģturmak istiyorsanız, örneğin her ayın 8 de gibi bir tercihiniz olacaksa, bu durumda seçenekler alanından her ayın ifadesini seçip, takvim bölümünden de ayın 8 ini mouse göstergenizle çift tıklamalısınız. Böylece seçtiğiniz tarih de farklı bir renkle belirginleģecektir. Ġlgili tarihi iptal etmek içinde tekrar mousunuzla çift tıklamanız yeterli olacaktır. Tüm bu belirlediğiniz dönemlerin Seçilenler bölümüne taģınması için de, ekranınızın üst bölümünde yer alan ekle alanını iģaretlemeniz yeterlidir. Böylece ilgili mahsup cinsinin çalıģtırılmasına yönelik tüm dönemlerini toplu halde bu bölümden görebilecek, hatta bu dönemler içinde iptal etmek istediklerinizi Sil butonuna basarak iptal edebileceksiniz. Gördüğünüz üzere bu ekranda tatil olan günler kırmızı renkli olarak karģınıza gelmiģtir. Hatırlatıcı butonundan belirlediğiniz tatil günleri de bu ekranda kırmızı renkli olarak yer alacaktır. Eğer fiģlerin oluģacağı tarih tatil günlerinden herhangi birine denk geliyorsa ilgili fiģin tatilden önceki iģ gününde 148

149 yada sonrasındaki iģ gününde oluģturulmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için ekranınızın tatile denk gelen günler için bölümünden size uygun olan parametreyi iģaretlemelisiniz. Bu erkandan belirlediğiniz gün dahilinde oluģturulan mahsup fiģleri, daha sonra silinirse bu fiģin takviminizdeki günü açık renkli olarak belirtilecektir. Evet, takvim ekranı ile ilgili giriģlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra Tamam butonuna basarak iģlemlerinizi onaylayabilirsiniz. Eğer bu ekranla ilgili iģlemlerinizden vazgeçmiģ iseniz Vazgeç butonunu tıklamalısınız. Tercihiniz ne olursa olsun karģınıza tekrar Özel mahsup kod tanıtımı ekranı gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken tanıtımını yaptığınız mahsup cinsini ALT+S tuģlarına basarak kayıt etmenizdir. Bu bölümden tanımladığınız mahsup cinslerini, Otomatik özel mahsup fiģi oluģtur programından seçerek, takvim ekranından belirlediğiniz günler dahilinde mahsup fiģlerini otomatik olarak oluģturabileceksiniz Özel mahsup fiģi tanıtımı (096175) Programınızın bu bölümünden de bir önceki bölümde tanımladığınız mahsup cinsleri için çalıģacak borçlu ve alacaklı hesapların giriģleri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza Özel mahsup fiģi tanıtımı baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken, borç/alacak tanımlaması yapacağınız mahsup cinsini Özel mahsup kodu alanından seçmenizdir. Bu seçimle birlikte ilgili mahsup cinsinin açıklaması otomatik olarak Özel mahsup açıklama alanına gelecek ve imleciniz ekranınızın hesap kodu alanında konumlanacaktır. Bu aģamada yapmanız gereken, bu alanda F10 tuģuna basıp karģınıza gelecek ekrandan ilgili mahsup cinsi için çalıģacak hesap kodunu seçmenizdir. Ekranınızın açıklama kolonuna ise mahsup cinsinize iliģkin bilgi giriģi yapabilirsiniz. Daha sonra bu ekranda sizden istenen, ilgili hesap için hesap iģlem tipinizi belirtmenizdir. Bunun için iģlem tipi alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmelisiniz. Programınız size iģlem tipi olarak sekiz seçenek sunacaktır, bu seçeneklerden, Elle değer girişi seçildiğinde programınız sizden, oluşturulacak mahsup fişinin borç ve alacak kolonları için değer girişi yapmanızı isteyecektir. Ay sonu borç bakiyesini- alacağa seçeneği tercih edildiğinde, ilgili hesabın ay sonu borç bakiyesi mahsup fişinizde alacağa yazılacaktır Ay sonu alacak bakiyesini- borca seçeneğinin tercih edilmesi durumunda, ilgili hesabın ay sonu alacak bakiyesi mahsup fişinizde borca yazılacaktır 149

150 Önceki ay sonu borcunu - alacağa seçeneği ile ilgili hesabın önceki ay sonu borç bakiyesi mahsup fişinizde alacağa yazılacaktır Önceki ay sonu alacağını - borca seçeneği ile de, ilgili hesabın önceki ay sonu alacak bakiyesi mahsup fiģinizin borcuna yazılacaktır FiĢin bakiyesini oluģtur (B/A) seçeneğinin seçilmesi durumunda, oluģan mahsup fiģinin bakiyesi borç ise borca, alacak ise alacağa yazılır. Fişin bakiyesini oluştur (B) seçeneği, oluşan mahsup fişini borç bakiyesine yazar Fişin bakiyesini oluştur (A) seçeneği, oluşan mahsup fişini alacak bakiyesine yazar Evet, bu mahsup cinsinde çalıģacak tüm hesaplar girildikten sonra, ekranınızdaki Sakla butonuna yada ALT+S tuģlarına basarak bilgilerinizi kaydedip, bir sonraki mahsup cinsine iliģkin parametreleri girmeye baģlayabilirsiniz. Daha sonra bu mahsup cinslerine iliģkin mahsup fiģini girmek istediğinizde, iģlem tipi alanından seçtiğiniz hesaplamalar dikkate alınacak ve fiģinize otomatik olarak yansıyacaktır. Ayrıca Otomatik özel mahsup fiģi oluģtur programı ile de tanımladığınız mahsup cinlerine iliģkin mahsup fiģlerini otomatik olarak da oluģturabileceksiniz Entegrasyon Parametreleri Series 9000 programlarının ticari modüllerinden (stok, hizmet, satıģ, satın alma ve finans) genel muhasebe modülüne otomatik olarak entegrasyon yapılabilmektedir. Yani, SATIġ yönetiminden bir müģterinize fatura keserken, faturayı kayıt ettiğiniz anda muhasebede ilgili fiģ (stok hesabı alacaklımüģteri hesabı borçlu Ģekilde) otomatik olarak oluģturulur. Ya da FĠNANS yönetiminden bir satıcınıza ödeme yaptınız. Ġlgili ödeme evrakını kayıt eder etmez, o evrak ile ilgili muhasebe fiģi (örneğin satıcı hesabı borçlu - kasa hesabı alacaklı Ģeklinde) GENEL MUHASEBE modülünde otomatik olarak yaratılır. Yalnız bunun için yapılması gerekli bazı tanımlamalar vardır. Bu tanımlamaların neler olduğu aģağıda maddeler halinde açıklanmıģtır; 1. GENEL MUHASEBE Modülü/Kartlar bölümünden tüm muhasebe hesaplarının açılması, 2. KUR9000/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri/Genel Entegrasyon Parametreleri bölümünden entegrasyon var mı? Alanının -evet- olarak seçilmiģ olması, 3. STOK Yönetimi/Stok Tanıtım Kartı bölümünden, her stok için çalıģacak muhasebe hesaplarının girilmiģ olması (ilgili stok satıldığında, iade olduğunda, stok satıģında veya alıģında ıskonto yapıldığında çalıģacak muhasebe hesaplarının girilmesi), 4. HĠZMET VE MASRAF YÖNETĠMĠ/Kartlar/Hizmet Tanıtım Kartı ve Genel Hesap Tanıtım Kartı bölümlerinde hizmet satıģında veya hizmet alımında (gider) çalıģacak muhasebe hesaplarının girilmiģ olması, 5. SATIN ALMA ve SATIġ YÖNETĠMĠ/ Kartlar/Cari Tanıtım Kartı bölümünde, firmanızın çalıģtığı tüm satıcı firmaların muhasebe hesap kodlarının girilmesi, 6. FĠNANS Yönetimi/Kartlar menüsünden çalıģılan bankaların (bu bankalara çek verildiğinde, çek tahsil edildiğinde vb. hangi muhasebe hesaplarının çalıģacağının) ve birden fazla kasa ile iģlem yapılacak ise kasa muhasebe hesaplarının girilmiģ olması gerekir. Entegre çalıģmak için yukarıda sıraladığımız maddelerin büyük bir çoğunluğu, her modülün kartlar menüsünde yer alan programlardan girilmektedir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra, hareketlerinizi kayıt ederken, entegrasyon parametreleri baģlıklı bir pencere ile karģılaģacaksınız. Örneğin fatura girdiniz ve ALT+S tuģlarına basarak kayıt aģamasına geldiniz. Kayıt iģlemi yapılmadan önce yukarıda sözünü ettiğimiz parametre ekranı ile karģılaģacak ve faturanın entegre edilmesi için emir vereceksiniz. Ya da finans yönetiminde bir satıcı firmaya ödeme yaptınız. Tediye makbuzunu kayıt ederken yine aynı ekran gelecek ve entegrasyon iģlemi için onay vermeniz istenecektir. Entegrasyon onaylandıktan sonra, ilgili hareketler için muhasebe fiģi otomatik olarak oluģturulacaktır. Ticari modüllerden gerçekleģen hareketlerin muhasebeye entegrasyonuyla ilgili olarak verdiğimiz bu bilgiler 150

151 oldukça geneldir. Bu sıraladığımız iģlemlerin yanı sıra, entegrasyonun Ģekil ve iģleyiģiyle ilgili olarak da birtakım tanımlamalar yapılmalıdır. ĠĢte bu menüde yer alan programlar, hem genel entegrasyon parametrelerinin, hem de firmalara özel olacak parametrelerin tanımlandığı bölümdür. ġimdi bu menüde yer alan programları sırayla incelemeye baģlayalım Entegrasyon Ģekil parametreleri (096113) Entegrasyon şekil parametreleri programı çalıştırıldığında karşınıza gelecek olan ekranda firmanızın muhasebeleşme işlemlerine yönelik bir takım tanımlamalar yapılacaktır. Dolayısıyla kullanıcılarımız firmalarının ticari işlemlerine yönelik parametre tanımlamaları için ekranın üst bölümünde yer alan Genel ticari entegrasyon parametreleri ekranını, personellerine yönelik entegrasyon tanımlamaları için personel entegrasyon parametreleri ekranını ve firmalarının sahip olduğu sabit kıymetlere yönelik parametre tanımlamalar için de sabit kıymet entegrasyon parametreleri ekranını çalıştırıp kendilerine uygun olacak girişler yapacaklardır. Şimdi her bir ekranı dolayısıyla bu ekrandaki alanlara yapılacak girişlerin neler olduklarını tek tek açıklamaya çalışalım. Genel ticari entegrasyon parametreleri-1 Entegrasyon kullanılsın: Series 9000 programlarının ticari modülleri (stok-satış-satın alma-hizmetfinans) ile muhasebe modülü arasında entegrasyon olup olmadığı bu parametreden yapılacak seçime göre belirlenecektir. Entegrasyon var ise parametrenin başında yer alan kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesi yeterlidir. Aksi durumda entegre çalışılmayacaktır. Entegrasyonda fiģ sorulsun: Eğer entegrasyon kullanılsın parametresine karşılık gelen kutucuk (evet) olarak seçilmiş ise, ticari modüllerden yapılan evrak girişleri kayıt edilirken, bu evrakların muhasebede hangi tarih, sıra ve yevmiye numaralı fişlere kaydedileceği ve fiş tipi bilgilerini içeren (muhasebe fiş seçimi başlıklı) bir pencere ile karşılaşabilirsiniz. Her evrak kaydından sonra bu bilgileri görmek istiyorsanız, bu alanda ki kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Entegrasyonda kategori kullanımı olsun: Gün içinde girilen evraklar, sizin belirlemelerinize göre muhasebede bir veya bir kaç fiş altında toplanabilir. Örneğin bütün açık toptan alış faturaları tek bir mahsup fişinde, bütün kapalı toptan alış faturaları tek bir tediye fişinde otomatik olarak toplanabilir. Evrakları bu şekilde muhasebe fişlerinde birleştirebilmek için kategori tanımlaması yapılması gerekir. Entegrasyon parametreleri alt menüsünün muhasebe fiş kategorileri ve evrak kategorileri programları bu amaca yönelik hazırlanmıştır. Eğer evraklarınızı muhasebeye entegre ederken kategori kullanacaksanız, bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Daha sonra yukarıda sözünü ettiğimiz programlardan ilgili tanımlamaları yapmak gerekir. Normal şartlarda ticari modüllerden yapılan her evrak girişi için MUHASEBE'DE ayrı ayrı fişler oluşturulur. Örneğin o gün 15 tane fatura kesmişseniz, bu 15 fatura için 15 adet muhasebe fişi yaratılacaktır. Eğer gün içinde girilen aynı tip hareketlerin MUHASEBE modülünde tek bir fişte yer almasını isterseniz, entegrasyonda fiş sorulacak mı? alanını -evet- olarak seçiniz. Böylece her evrak girişinden sonra muhasebe fiş seçimi penceresi ile karşılaşacak ve ilgili evrakın hangi tarih ve yevmiye numaralarının fişe kaydedileceğini belirleyebileceksiniz. Kısacası ticari modüllerden girilen aynı tip evrakları (mahsupları, tahsilleri veya tediyeleri) tek bir fişte birleştirebileceksiniz. Eğer bu şekilde manüel bir müdahale olmadan aynı tip evrakları tek bir muhasebe fişinde birleştirmek istiyorsanız, bu durumda kategori kullanımı parametresini -evet- olarak seçmeli ve evrak kategorilerini tanımlamalısınız. Kategori kullanımında (merkezde) kullanıcı Ģube no değerlendirilsin: Merkez ve şube bağlantılı olarak çalışan firmalarda, şubelerden terminal server ile merkeze bağlanıp evrak girişleri yapan her bir kullanıcının hareketi merkezden yapılmış gibi işlem görmekte, kategori kullanım özelliğinden dolayı da, aynı muhasebe fişi içine kayıt edilmektedir. Bu durumda da evrak girişlerinin merkezden mi yoksa şubelerden mi yapıldığı ayırt edilememektedir. Programlarımızda kullanıcılarınız için kategori tanımlaması yaparak fişleri ayırt edebilmemiz mümkün olabilmektedir. Fakat bu durum da, çok sayıda mağaza ile çalışan firmalarda her kullanıcı için kategori tanımlamayı gerektirmektedir. İşte bu parametre ile amacımız; bu şekilde çalışan firmalarda, genel bir tanımlama yaparak şubelerdeki mevcut kullanıcılarının merkezden girdikleri evraklara ait muhasebe fişlerinin farklı sıra numarası ile 151

152 kayıt edilmesine olanak sağlamaktır. Ayrıca bu kayıtlar merkezden değiştirilse dahi fiş sıra numarasının değişmesine engel olmaktır. Bunun için öncelikle yapılması gereken, kullanıcı tanımlama ekranından şubelerde bulunan kullanıcılar için şube numaralarının öngörülen kayıtlar penceresinde ki öngörülen Ģube no alanına girilmesi, bu ekranın entegrasyonda kategori kullanımı olsun parametresi ile bu parametrenin işaretlenmiş olmasıdır. Bu durumda ilgili kullanıcının merkezden girdiği evrak hareketine ait muhasebe fişinin sıra nosu, Şube numarası, Kategori numarası ve Fiş sıra numarasının birleştirilmiş hali ile kayıt edilecektir. Örneğin X kullanıcınızın şube numarasını 12 olarak düşünelim. Bu kullanıcı terminal serverla merkeze bağlanıp hareket girişi yaptığında fiş sıra numarası olarak kaydedilecektir. Yani numaralı muhasebe fişinin başına 12 şube numarası yazılacaktır. Daha sonra merkezden herhangi bir kullanıcı bu evrakı çağırıp üzerinde düzenleme yapsa dahi fişin sıra numarası değişmeyecek olarak şube kaydı aynen korunacaktır. Kategorisi tanımsız evraklar ayrı fiģlere entegre edilsin: Entegrasyonda kategori kullanımı olsun parametresini açıklarken belirttiğimiz gibi, programlarımızda gün içinde evraklarınıza ait hareketlerin muhasebe kayıtlarını kategorilerine göre gruplayıp bir veya bir kaç fiş altında toplayabilmeniz mümkündür. Yani açık toptan alış faturalarınızın muhasebe kaydını bir kategori altında, açık toptan satış faturalarınızın muhasebe kaydını da farklı bir kategori altında oluşturabilirsiniz. Bu tanımlamalar Muhasebe fiģ kategorileri (092910) ve Evrak kategori tanımlamaları (092900) programlarından yapılmaktadır. Bu parametre ile de amacımız, kategori tanımı yapılmamış olan evraklara ait muhasebe kayıtlarının tek bir fiş olarak mı yoksa ayrı ayrı muhasebe fişi olarak mı oluşturulacağını belirtmenizdir. Programlarımızda kategori tanımı yapılmamış olan fişler sıra numarası ile oluşmakta ve tüm kategorisiz hareketlerde bu evraka kayıt edilmektedir. Eğer bu parametrenin başındaki kutucuk işaretlenirse kategori tanımı yapılmamış olan evraklara ait muhasebe kayıtları ayrı ayrı fişler olarak oluşturulacak ve sıra numarası da ,900002, şeklinde sıralanacaktır. Evet, kategori tanımı yapılmamış olan evraklarınıza ait muhasebe fişlerinin nasıl oluşturulacağını belirleyerek bir sonraki alana geçebilirsiniz. Entegre fiģler silinebilsin: Entegrasyon ile oluşan muhasebe fişlerinin, Muhasebe modülünden silinebilmesini istiyorsanız, bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz. Aksi halde entegrasyon ile oluşan fişlerin silinmesi mümkün olmayacaktır. Entegre fiģlerde hesap kodu değiģtirilebilsin: Bu parametre ile amacımız herhangi bir sebepten dolayı entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişleri de hesaplara ilişkin kodların değiştirilip fişin farklı hesap kodları ile kayıt edilmesidir. Bunun için yapılması gereken tek işlem bu parametreye karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak işaretlemelisiniz. Aksi halde entegrasyon ile oluşan fişlerde hesap kodu değişikliği mümkün olmayacaktır. Kategori Kullanımında Maksimum FiĢ Satırı: Entegrasyonda kategori kullanımı var ise, bu şekilde oluşacak bir muhasebe fişinde maksimum kaç satırın yer alacağını bu alana girebilirsiniz. Bu satır sayısı aşıldığında aynı kategori için ikinci, üçüncü...fişler oluşturulacaktır. Muhasebe fiģinde satırların hesap-srm kodu ve açıklaması aynı olsa dahi satırları birleģtirme: Bu alana karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak seçilmesi durumunda, aynı muhasebe fişi içinde aynı hesap koduna, aynı srm koduna hatta ve hatta aynı açıklamaya sahip olan hareketler ayrı ayrı satırlar halinde yazılacak bu satırların fişte birleştirilmesi yapılmayacaktır. Aksi durumda yani bu parametre işaretlenmezse ilgili satırlar birleştirilecektir. Yalnız bu birleştirmenin gerçekleşebilmesi için de hesapların meblağ tipinin (Borç/Alacak) aynı olması gerekmektedir. Muhasebe fiģinde satırlar birleģiyor ise açıklaması farklı olsa dahi birleģtir: Bir önceki parametreden yaptığınız seçime göre muhasebe fişinde aynı hesap koduna, srm koduna ve 152

153 açıklamaya sahip satırlar birleşiyor ise yani bir önceki parametre işaretlenmemiş ise, bu parametrenin seçilmesi sonucunda da aynı muhasebe koduna ve srm koduna sahip olan stokların açıklamaları farklı dahi olsa muhasebe fişine birleştirilerek yansıyacaktır. Muhasebe fiģinde satırlar birleģiyor ise proje kodu farklı olsa dahi birleģtir: Muhasebe fişinde satırların hesap-srm kodu ve açıklaması aynı olsa dahi satırları birleştirme parametresinde yapılan seçime göre muhasebe fişinde aynı hesap koduna, srm koduna sahip satırlar birleşiyor ise yani ilgili parametre işaretlenmemiş ise, bu parametrenin seçilmesi sonucunda da aynı muhasebe koduna, srm koduna sahip olan stokların proje kodları farklı dahi olsa muhasebe fişine birleştirilerek yansıyacaktır. Muhasebe fiģinde satırlar birleģiyor ise srm kodu farklı olsa dahi birleģtir: Bu parametre ile de amacımız firmalarda muhasebe fişleri oluşturulurken aynı hesap koduna ve açıklamaya sahip satırlar birleştiriliyor ise bu birleştirmenin ilgili satırlar için farklı srm kodu seçilmiş dahi olsa gerçekleşmesini sağlamaktır. Bunun için bu parametreye karşılık gelecek kutucuğun (evet) olarak işaretlenmiş olması yeterlidir. Genel ticari entegrasyon parametreleri-2 Entegrasyonda üst hesap kilit tarihi de kontrol edilsin: Muhasebe hesap tanıtım kartı ekranında tanımlanan her hesabın belirli bir tarihe kadar hareket görmesini engellemek için kilit tarihi girişi yapabilmemiz mümkündür. Eğer bu alana karşılık gelen kutucuk (evet) olarak seçilirse kilit tarihi belirtilen ana hesapların alt hesaplarının da hareketi engellenecek dolayısıyla bu hesaplarla işlem yapılmayacaktır. Bu alana karşılık gelen kutucuk boş bırakılırsa sadece kilit tarihi girilen hesaplarla işlem yapılmayacak bu hesapların alt hesapları işleme açık olacaktır. Dahili stok hareketleri anında entegre edilmeyecek: Dahili stok hareket evraklarının stok maliyetlerinin kesinleşmemesi gibi nedenlerden dolayı muhasebeye sonradan entegre edilmesi gerekebilir. Bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemeniz durumunda STOK Modülü/Evraklar/Ambar Fişi menüsünde yer alan evraklar muhasebeye anında entegre edilmeyecektir. Bu durumda dahili stok hareketlerinin muhasebeye entegrasyonu Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/Dahili Stok Hareket Evraklarının Muhasebe Fişlerini Oluşturma programından yapılacaktır. Bu evrakların da anında entegre edilmesi isteniyorsa bu alana karşılık gelen kutucuk boş bırakılmalıdır. Stok ıskonto ve masrafları ayrı hesaplara entegre edilecek: Stok ıskonto ve masraflarının ayrı muhasebe hesaplarına entegre edilmesini istiyorsanız bu alana karşılık gelen kutucuğu (evet) olarak işaretlemelisiniz.. Aksi halde, sadece evrak yekünleri ilgili hesaplara entegre edilecek, stok kartlarında tanımlı bile olsa ıskonto ve masraflar ilgili hesaplara entegre edilmeyecektir. SatıĢlarda KDV tutarı entegrasyonu tevkifat tutarı düģülerek yapılsın: Programlarımızda satış faturaları üzerinden hesaplanan K.D.V tutarlarına belli oranlar dahilinde tevkifat uygulanarak bloke edilmekte bu ayrılan tutarlarda alıcı firmalar tarafından devlete ödenmektedir. Bu oranlar programlarımızda 3/1;3/2;9/1;1/2 tevkifat oranı olarak belirlenmiştir. Entegrasyon fişleri de, herhangi bir müdahale yapılmadığı sürece hesaplanan KDV tutarına göre olmaktadır. Bazı kullanıcılarımız satışlardaki KDV tutarlarına ilişkin entegrasyonun hesaplanan KDV tutarı üzerinden değil de, bu tutara uygulanan tevkifat tutarının düşülerek kalan tutara yapılmasını isteyebilirler. Bu durumda öncelikle yapılması gereken bu parametrenin başında yer alan kutucuğun (evet) olarak işaretlenmesidir. Tabii ki işlem bununla sınırlı değildir. Daha sonrada KDV tutarından, tevkifat tutarının çıkarılması sonucu bulunan tutara denk gelecek oranın, Vergi parametreleri (91600) bölümünden tanımlanması ve çalışacak muhasebe hesabının belirlenmesi gerekmektedir. Bu durumda %18 KDV oranı için 3/1;3/2;9/1;1/2 oranlarında tevkifat uygulanıyor ise bu parametrelere bağlı olarak, 3/1 tevkifat için %12 3/2 tevkifat için %6 9/1 tevkifat için %

154 1/2 tevkifat için %9 Oranlarında KDV lerin tanımlanmış olması şarttır. Bu tanımlamaları kullandığınız tevkifat oranına göre yapılması yeterlidir. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra KDV tutarına ait entegrasyon yeni tanımlanan orandaki hesaba göre yapılır. Konuyu bir örnekle açıklamaya çalışalım., İşletmenizde %18 KDV oranına göre stok satışının yapıldığını ve bu satışlarda da genellikle 3/2 oranında tevkifat kesildiğini düşünelim. X stokumuzun birim fiyatının olduğunu düşünürsek, 1 adet X stokumuzun KDV tutarı ve 3/2 oranındaki tevkifat tutarı aşağıdaki gibi olur, KDV tutarı 180.-TL Tevkifat tutarı: 120.-TL olur, aradaki fark ise =60.-TL olacaktır. İşte kullanıcılarımız 60 tutara göre KDV entegrasyonun yapılması istiyorlar ise bu tutara denk gelen oranı yani %6 KDV oranını programa tanıtmalıdır. Böylece programınız, örneğimize göre 60 entegre ederken %6 KDV oranının tanımlanmış olup olmadığını dikkate alacak tanımlanmış ise KDV ye ait muhasebe hesabına entegre edecektir. Bulamazsa sizi Tevkifatı düģülmüģ KDV tutarı için uygun yüzde oranlı KDV tipi bulunamadı! Mesajı ile uyaracaktır. Otomatik muhasebe hesap kartı açılması engellensin: Muhasebe hesap planında seviye sırasına göre açılmayan hesaplar varsa, aradaki hesapları programınız otomatik hesap kartı açarak yaratacaktır. Örneğin; Şeklinde açılan bir hesap planı örneğinde 100 hesabından sonra olması gereken kodlu hesap açılmamış, direkt olarak hesap kartı açılmıştır. Bu durumda kodlu hesabı programınız otomatik olarak açacaktır. Bu şekilde otomatik hesap kartı açılmasını engellemek istiyorsanız, bu parametreyi (evet) olarak işaretlemelisiniz. Evrak muhasebeleģtiyse kilitlensin: Entegre çalışan bir firma iseniz, fatura, dekont, tahsilât fişi, tediye fişi vb evraklarla işlem yaptığınızda, evrakınızı kaydettikten hemen sonra hareketlerinize ait muhasebe fişinizde otomatik olarak oluşmaktadır. Programlarımızda muhasebeleşebilecek evrakların kayıt edilip entegrasyon fişi oluşturulduktan hemen sonra kilitlenmesini yani evrak üzerinde herhangi bir işlemin yapılmasını engellemek istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak işaretlemeniz yeterli olacak. Bu durum sadece entegrasyon fişi oluşan evraklar için geçerli olacaktır. Örneğin, irsaliye ve sipariģ evrakları için böyle bir durum söz konusu değildir. Aynı şekilde entegre çalışmayan firmalar için de bu parametrenin herhangi bir fonksiyonu bulunmamaktadır. Muhasebe fiģinde kuruģlar 2 haneye yuvarlansın ve oluģan fark yuvarlama hesabına kayıt edilsin: Bu parametreyle amacımız entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişlerinin, tutarlarında ki kuruş kısımlarında Yeni Yarım Kuruşa göre aşağıya veya yukarıya yuvarlamak, diğer bir deyişle 2 desimalden sonraki bölümlerini sıfıra yuvarlamak ve yuvarlama sonucunda oluşabilecek farkları da yuvarlama hesaplarına aktararak eşitliği sağlamaktır. Bu parametre işaretlenmeden önce muhasebe fişine 1,7201 yada 0,0460 şeklinde yansıyan tutarlar bu parametrenin işaretlenmesi sonucunda 1,7200'e ve 0,0500'e yuvarlanarak yansıyacaktır. Bu durumda yuvarlama sonucunda oluşan küsuratlarda eşitliği sağlamak amacıyla yine Kuruluş programının Firma tanıtım kartı (501110) ekranının Mali yıl entegrasyon hesap kodları bölümünün Diğer muhasebe kodları (092000) 154

155 sayfasında kar veya gelir oluģturan yuvarlama muhasebe kodu yada zarar veya gider oluģturan yuvarlama muhasebe kodu alanından seçtiğiniz hesaplara yazılacaktır. Böylece hesaplarda doğabilecek tutar farklılıkları da engellenmiş olacaktır. Mal alıģ/satıģ-iade irsaliyeleri mal bedeli karģılığı ayrılarak muhasebeleģtirilsin: V12 serisi programlarımızda irsaliye evraklarının muhasebeye entegrasyonu sağlanmıştır. Amacımız irsaliye karşılığında depolarına mal girişi yapan firmaların stok takiplerini muhasebede yapabilmelerini sağlamaktır. Bu durumda programınız, irsaliye karşılığında stok girişi yaptığınızda muhasebe fişini de otomatik oluşturacaktır. Bu hesaplar 37X hesaplarında takip edilecektir. Bu şekilde çalışan kullanıcılarımız aşağıda sıraladığımız tanımlamaları öncelikle yapmalıdırlar. Kuruluş programının Firma tanıtım kartı (501110)/Mali yıl entegrasyon hesap kodları ekranının Diğer muhasebe kodları sayfasında yer alan AlıĢ/satıĢ-iade irsaliyesi mal bedeli karģılığı kodu alanına muhasebede çalışacak hesabın kodunun girilmesi, Bunun yanı sıra bu parametrenin (Evet) olarak işaretlenmesidir. Bu gereklilikler sağlandığı sürece giriş irsaliyeleri düzenlendiğinde muhasebe fişi de anında oluşacaktır. Bu irsaliyeler faturalaştırıldıklarında da muhasebe fişi 37X hesabını baz alacak ve ters kayıt yapacaktır. Muhasebe fişlerinin oluşumlarını örnekle belirtecek olursak; 100 TL lik AlıĢ irsaliyesi düzenlendiğinde muhasebe fiģi aģağıdaki Ģekilde oluģacaktır (Borç) 37X (Alacak) Bu irsaliye faturalaģtığı zaman oluģacak muhasebe fiģi de aģağıdaki Ģekilde olacaktır. 37X (Alacak) (Borç) Muhasebe fiģi açıklaması Evrak no/belge no olsun: Ticari yönetimlerden entegrasyon ile oluşan muhasebe fişlerinin açıklamalarına, fişin kaynağını oluşturan evrakın (örneğin fatura, tahsilât-tediye makbuzları, ambar fişleri gibi) tanımı ile birlikte belge numarasını yada evrak seri numarasını yazdırabilmeniz mümkündür. Ambar Fişi A4 gibi. İşte bu alanda sizden istenen entegrasyon ile oluşan muhasebe fişlerinin açıklamalarına, fişin kaynağı olan evrakın evrak numarasının mı yoksa belge numarasının geleceğini belirlemenizdir. Muhasebe fiģi açıklamasında diğer bilgiler: Bu parametre ile amacımız muhasebe ile entegre çalışan firmaların muhasebe fişlerinin açıklamasına evraktan seçilen carinin kodu ve adının bunun yanı sıra yeni tip kapalı faturalarda kapatılacak hesaba ilişkin kodun ve adın da açıklama alanına yazdırabilmelerini sağlamaktır. Yani yeni tip faturalarımızın Açık/Kapalı alanından kasadan kapatılacak, bankadan kapatılacak yada cari personelden kapatılacak seçeneklerinden herhangi biri seçildiğinde faturaların muhasebe fişlerinin açıklama alanına ilgili hesapların (kasanın, bankanın, cari personelin) kod ve adının yazılmasını sağlamaktır. Bunun için bu alanda kullanıcılarımıza Cari kodu, Cari adı, Kasa/Banka/Cari personel kodu, Kasa/Banka/Cari personel adı Seçenekleri sunulmaktadır. Bu alandan cari kodu ve cari adı seçeneği seçilirse örneğin satış faturası ile oluşan muhasebe fişinin açıklama kolonuna yani carilere ait hesap kodlarının bulunduğu satıra Sat.Fat:3/MUS01/MUS01 gibi bir açıklama otomatik olarak yazılacaktır. Yani carinin kodu ve adı gelecektir. Muhasebe fiģ detayları otomatik oluģturulsun: Bu parametre ile amacımız; ticari programlarımızla entegre çalışan kullanıcılarımızın Bs-Ba formları için muhasebe fişlerine ait evrak detaylarını otomatik oluşturabilmeleri sağlamaktır. Bunun için bu parametrenin işaretli olması yeterlidir. Zaten programlarımızda bu parametre varsayılan olarak işaretli olacaktır. Fiş detaylarının otomatik oluşturulmasını istemeyen kullanıcılarımızın, bu seçeneği kapatıp evrak detaylarını kendi kontrollerinde yapabilmeleri pek tabiî ki mümkündür. 155

156 Personel entegrasyon parametreleri Personel tahakkuklarını entegre et: Bu alana karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak seçilmesi durumunda, tüm personellerinizin tahakkukları tek bir muhasebe fişine entegre olacaktır. Yani PER9000 programında ay sonunda çalıştırdığınız personel kesinleştirme programının sonucunda personel tahakkuklarına ait muhasebe fişinin otomatik olarak oluşması sağlanacaktır. Bu oluşan fişe daha sonra Muhasebe/Muhasebe Fişleri bölümünden ulaşabilirsiniz. Yalnız bu işlemin sağlıklı olarak yapılabilmesi için PER9000 programında personellerin gruplarına göre hesap tanımlamasının yapılması gerekmektedir. Tahakkukları ticariye entegre et: Bu alana karşılık gelen kutucuğun (evet) olarak seçilmesi durumunda, personel tahakkuk işlemleri tamamlandıktan sonra ilk önce virman dekontu, daha sonrasında da muhasebe fişi otomatik olarak oluşacaktır. İlgili dekontlara kullanıcılarımız Finans yönetimi/evraklar/dekont/virmanlar/ Personel tahakkuk virman dekontu (043341) programından ulaşabilirler. Bu dekontlar puantajın yapıldığı ay bilgisi ile takip edilecektir. Örneğin mart ayına ilişkin tahakkuk yapmışsanız ilgili dekontun evrak numarası PT03-1 olarak numaralanacaktır. Personel tahakkuklarını entegre ederken muhasebe fiģlerinin satırları birleģtirilmesin: Bu parametre (evet) olarak seçilirse, personellerinize yönelik tahakkuk kesinleştirme işlemini yaptıktan sonra otomatik oluşan muhasebe fişindeki aynı hesap koduna sahip satırların birleştirilmemesini yani ayrı ayrı yazılmasını sağlayabilirsiniz. Örneğin personellerinizin gelir vergisine yönelik çalışan hesabın tek satır olarak değil de, her personel içi ayrı ayrı yazılmasını sağlayabileceksiniz. Aksi durumda aynı hesaplar tek satır halinde yazılacaktır. Programımız da varsayılan olarak tek satır halinde yazılması seçilidir. Personel entegrasyonunda fiģi satırları birleģiyor ise açıklaması farklı dahi olsa birleģtir: Aynı muhasebe koduna entegre olacak evrakların birleştirilmeleri durumunda, bu evraklar üzerindeki açıklamaların (birbirlerinden farklı oldukları için) dikkate alınmasını istiyor iseniz bu parametreye karşılık gelen kutucuk (evet) olarak işaretlenmelidir. Örneğin 2 personelinizin bankadan nakit olarak para çektiğini düşünelim. Her iki personel içinde evraklarında ki açıklama kısmına, isimlerinin yazıldığını varsayalım. Bu durumda aynı muhasebe koduyla entegre olacak bu evrakların açıklamaları farklı dahi olsa birleştirilmesini istiyor iseniz bu parametreyi evet yapmalısınız. Tahakkuk entegrasyon iģlemi bittiğinde oluģan evrakı göster: Bu parametre ile amacımız; kullanıcılarımızın personellerine yönelik tahakkuk işlemlerini tamamladıktan sonra otomatik oluşan muhasebe fiģlerini, eğer tahakkuklar ticariye entegre ediliyor ise Finans yönetiminin Dekont menüsünde oluşan Personel tahakkuk virman dekontunu (043341) anında görebilmelerini sağlamaktır. Bunun için yapılacak tek işlem ilgili parametrenin evet olarak seçilmesidir. ĠĢveren hissesine ait teģvik indirimi ayrıca değerlendirilsin: Bu parametre ile amacımız; muhasebe ile entegre çalışan firmalarda özel teşvik indirimine tabi çalışanlar için entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişinde ve personel virman dekontunda, iģveren hissesi gideri tutarına özel teşvik indirim tutarlarının indirilerek yansıtılması yerine, ayrı satır halinde işlenmesini sağlamaktır. Yani personel tanıtım kartının personel kimlik bilgileri ekranında yer alan Tabii olduğu kanun alanından seçilen teşvik indirimine ait tutarların, personeller için öncelikle herhangi bir kanuna tabi değilmiş gibi hesaplanıp evraka borç olarak yazılmasını, sonrasında da seçilen kanuna ait indirim tutarının hesaplanıp evraka alacak olarak ayrı bir satır halinde yazılmasını sağlamaktır. Bunun için yapılması gereken tek işlem bu parametrenin işaretli olmasıdır. Aksi durumda ilgili tutarlar indirilerek evraka yansıtılacaktır. Sabit kıymet entegrasyon parametreleri Bu ekranda da sizden istenen, amortismanların muhasebe işlemlerinde baz alınacak muhasebeleştirme şeklinin Yıllık mı, üç aylık mı yoksa aylık mı olacağını seçmenizdir. Bunun için programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın Amortisman muhasebeleştirme şekli alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Programımızda 156

157 bu alan default yıllık olarak belirlenmiştir. Daha sonra yapmanız gereken amortisman giderlerine yönelik herhangi bir hesabın çalışıp çalışmayacağını evet/hayır şeklinde cevaplamanızdır. Bu ekranda yer alan Amortismanlar ticariye entegre edilsin parametresi ile amacımız; kullanıcılarımızın amortisman giderlerini masraf kartlarından takip edebilmelerine olanak sağlayacak düzenlemenin yapılmasıdır. Yani Amortisman giderleştirme virman dekontu (043343) evrakının, kullanıcılarımızın bu alanı evet olarak seçip amortisman muhasebeleştirme işlemleri sonrasında otomatik olarak oluşturabilmelerine olanak sağlamaktır. Tabi bu parametre haricinde kullanıcılarımızın aşağıda sıraladığımız gereklilikleri de yapmaları gerekmektedir. Amortisman giderlerinin takip edileceği masraf kartlarının açılması, Sabit kıymet tanıtım kartı (041140) ekranının muhasebe kodları sayfasından her bir sabit kıymet için çalışacak gider hesabının Amortisman gideri masraf kodu alanından seçilmesi, (Eğer Sabit kıymet muhasebe grup kodu kullanılıyorsa, Sabit kıymet muhasebe grup ve kodları tanıtım kartı (199850)'dan Amortisman gideri masraf kodu alanına gerekli bilgiler girilerek, Kuruluş programında bulunan Sabit kıymet muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını sabit kıymet kartlarına aktarma (099531) çalıştırılarak sabit kıymet kartları güncellenebilir.) Amortismanlar ticariye entegre et parametresinin (evet) olarak seçilmesidir. Bu gereklilik sağlandıktan sonra Sabit kıymetler yönetiminin Muhasebeleştirme işlemleri menüsünde ki Amortisman meblağlarını muhasebeleģtir (199620) programı çalıştırıldığında ilgili evrak otomatik oluşacaktır. Evrakın numarası da muhasebeleştirme işleminin yapıldığı döneme göre yazılacaktır. Örneğin muhasebeleştirme mart ayı için yapılmışsa evrak numarası AG03 olacak, haziran dönemi için çalıştırıldığında da AG06 olacaktır. İlgili evrak incelendiğinde amortisman giderine ait masraf hesabının kodunun borç alanında, muhasebe hesabının kodunun da alacak alanında kayıt edildiği izlenecektir. Evet, yukarıda sıralanan alanlara açıklamalarımız doğrultusunda girişlerinizi yaptıktan sonra sıra, entegrasyon parametrelerini ALT+S tuşları kaydetmeye gelmiştir. Kaydedilmeyen bilgilerinizi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız Muhasebe fiģ kategorileri (092910) Entegrasyon parametreleri menüsünün bu programı, evrakları muhasebede bir veya bir kaç fiģ altında toplayabilmek için kategori tanımlaması yapmaya olanak vermektedir. Konuyu bir örnek yardımıyla açıklamaya çalıģalım; firmanızda gün boyunca mal ve hizmet faturaları düzenleniyor. Siz, açık olarak düzenlenen bütün mal ve hizmet alıģ faturalarını muhasebede tek bir mahsup fiģinde, kapalı olarak düzenlenen bütün mal-hizmet alıģ faturalarını tek bir tediye fiģinde, açık olarak düzenlenen bütün mal ve hizmet satıģ faturalarını tek bir mahsup fiģinde, kapalı olarak düzenlenen bütün mal-hizmet satıģ faturalarını tek bir tahsil fiģinde toplamak istiyorsunuz. Bu durumda önce 4 ayrı muhasebe fiģ kategorisi tanımlayıp, daha sonra bu evrak cinslerini (faturaları) tanımladığımız kategorilere bağlamamız gerekir. Kategori 157

158 tanımlamalarının ilk adımı bu programdan yapılacaktır. AĢağıda örneğimiz için yapılan kategori tanımlamaları görülmektedir; Muhasebe fiģ kategori tanımlamalarını istekleriniz doğrultusunda artırmanız veya azaltmanızı mümkündür. Biz sadece fatura evrakları için kategori tanımladık. Sizler ambar fiģleri, serbest meslek makbuzları, çek giriģ bordroları kısacası 9000 serisinden giriģ yapılabilen bütün evraklar için bu tanımlamaları yapabilirsiniz. Muhasebe fiģ kategorileri tanımlandıktan sonra sıra evrakların istenilen kategorilere bağlanmasına gelmiģtir. Bu iģlemin nasıl yapılacağı aģağıda açıklanmıģtır Evrak kategori tanımlamaları (092900) Bu program, yukarıda sözünü ettiğimiz kategori tanımlamalarının ikinci adımını oluģturur ve 9000 serisinde yer alan evrakları istenilen kategorilere bağlamak, dolayısıyla bu evrakların muhasebe kayıtlarını bir veya birkaç fiģ altında toplayabilmek için hazırlanmıģtır. Programa girdiğinizde menü adı baģlıklı kolonda 9000 serisinden giriģi yapılabilecek bütün evrakların tanımlarını görürsünüz. Bu evraklar modüllere göre gruplanmıģ halde karģınıza gelecektir. Önce stok yönetimi evrakları, daha sonra sırayla hizmet, satın alma, satıģ, finans ve üretim yönetimi evrakları listelenir. Her bir evrakın muhasebede oluģturacağı fiģ tipi fiģ tipi baģlıklı kolonda yer almaktadır. Bu programdan giriģ yapılacak alan kategori no alanıdır. Muhasebe fiģ kategorileri programından tanımladığımız kategorileri, bu programdan evraklara bağlayacağız. ġimdi ilk kategori tanımlamasını hangi evrak için yapacaksanız, imlecinizi o evrak tanımının bulunduğu alana getiriniz. Örneğin bütün açık mal-hizmet satıģ faturaları tek bir kategoride toplanacaksa, imleç önce açık hizmet satıģ faturası satırında konumlanmalıdır. Ġmleç bu satırda iken aynı zamanda kategori no kolonunda olacaktır. ġimdi bu evrak hangi kategoriye bağlanacaksa, o kategorinin numarası girilmelidir. Kategori tanım ve numaralarını F2 tuģuyla görüntüleyebilirsiniz. Ancak F2 penceresinden seçim yapamazsınız. Kategori numarasını gördükten sonra esc tuģuyla bu pencereden çıkmalı ve numarayı ilgili alana manuel olarak girmelisiniz. Daha imleç bu kategoriye bağlanacak ikinci evrak satırına getirilmeli ve aynı Ģekilde giriģ yapılmalıdır. Kategori giriģleri bittikten sonra ALT+S tuģlarıyla kaydedilmelidir. Kayıt iģleminden sonra, ticari modüllerden gerçekleģen hareketler tanımladığınız kategorilere göre ilgili fiģlerde muhasebeleģecektir. Önemli not Kategori tanımlaması yapacağınız program satırını seri bir şekilde bulabilmek için ALT+A satır arama tuşuna basıp karşınıza gelecek ekrana aradığınız programa ait numarayı girip enter tuşuna basmanız yeterli olacaktır. Programınız anında sizi ilgili program satırının kategori no alanında konumlandıracaktır Kasa hesap kodları (096180) Muhasebe fiģlerinin temel görevi; iģletmenizde gerçekleģen ve para ile ölçülebilir iģlemlerin muhasebe diline çevrilerek, ilgili hesaplara iģlenmesini sağlamaktır. GENEL MUHASEBE modülünüzün ana menüsündeki ilk seçenek olan, Muhasebe FiĢleri/Standart Muhasebe FiĢleri programından, yukarıda sözünü ettiğimiz iģlem yerine getirilmektedir. Bu program ile mahsup, tahsil, tediye, açılıģ ve kapanıģ fiģlerinin programa giriģleri yapılmaktadır. Tahsil ve tediye fiģleri ile iģlem yapılabilmesi için öncelikle Sistem/Muhasebe parametreleri/genel program parametrelerin deki kasa fiģi kullanımı 158

159 parametresinin evet olarak seçilmesi gerekmektedir. Daha sonra Standart Muhasebe FiĢi evrakından fiģ tipinizi tahsil veya tediye olarak belirtip, fiģinizi ALT+S tuģlarına basarak kaydederken, hesaplarınız arasında borç yada alacak bakiyesi oluģabilir. Bunu fiģ ekranınızın en alt bölümünde yer alan Hesap bakiyesi alanından görebilirsiniz. Bu tip fiģlerin kayıt iģlemi ile birlikte kapatılabilmesi için, oluģan borç yada alacak bakiyelerinin iģletmenizdeki hangi kasaya yazılacağını belirleyebilmeniz mümkündür. ĠĢte KUR9000 programınızın bu bölümünden, muhasebe fiģlerinde oluģacak bakiyelerin kapatılmasında kullanılacak kasalar belirlenecektir. Bu programdan birden fazla kasa seçebilmeniz mümkündür. Bu belirlemeden sonra muhasebe modülünüzden bakiyesi olan tahsil veya tediye fiģlerini kaydederken, bu kasalar bir ekran içinde karģınıza gelecek ve istediğiniz kasayı seçerek fiģlerinizin bakiyelerini kapatabileceksiniz. Evet, bu açıklamadan sonra kasaların nasıl belirleneceğine iliģkin açıklamalarımıza baģlayabiliriz. Programa girdiğinizde karģınıza Kasa hesap kodları baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen fiģlerinizde oluģacak bakiyelerin hangi kasaya yazdırılacağını Hesap kodu yada hesap adı alanında belirtmenizdir. Bunun için F10 yardım ekranından yararlanabilirsiniz. Bu ekrandan birden fazla kasa seçimi yapabilmeniz mümkündür. Kasalarınızı seçtikten sonra ALT+S tuģlarına yada Sakla butonuna basarak bilgilerinizi kaydetmelisiniz. Yalnız bu kasaların kullanılabilmesi için öncelikle programınızın Muhasebe Parametreleri/Genel Program Parametreleri bölümünde ki kasa fiģi kullanımı parametresinin evet olarak seçilmesi gerekmektedir. Yukarıda da değindiğimiz gibi bu kasalar, bakiyesi olan tahsil ve tediye fiģlerini kaydederken bir ekran içinde karģınıza gelecek ve ilgili bakiyenin hangi kasaya yazdırılacağını seçebileceksiniz. Böylece fiģlerinizi kapatabileceksiniz Vergi Dairesi Tanımları (096190) Programınızın bu bölümünde firmanızın bağlı olduğu vergi dairelerinin tanımlamaları yapılacaktır. Bu program özellikle birden fazla Ģube ile çalıģan ve her Ģube için muhtasar beyannamesini farklı vergi dairelerine vermek durumunda olan firmalar için kullanıģlı olacaktır. Çünkü bu bölümden yapılacak vergi dairesi tanımlamaları, muhtasar beyannamesi alınırken kullanıcılara sunulacak ve yapılan seçime bağlı olarak beyannamenin dökümü alınabilecektir. Yalnız bunun için Vergi Dairesi Tanımlamaları yeterli değildir. Öncelikle her personel için (Ģubeler de dahil olmak üzere) sicil kartlarının Personel Ücret Bilgileri butonunun Vergi dairesi muhtasar alanından, bağlı olduğu vergi dairesi seçilmeli ve PER9000/Sistem parametreleri/yasal Parametreler/Diğer Parametreler ekranından da Muhtasar Beyanname Vergi Dairesine Göre Dökülsün parametresi evet olarak seçilmelidir. Bu tanımlamalar sonrasında, muhtasar beyannamesi istenilen vergi dairesi için dökülebilecektir. Bu açıklamadan sonra vergi dairelerinin programa nasıl tanıtılacağını açıklamaya baģlayabiliriz. Programa girdiğinizde karģınıza bir ekran gelecektir. Burada sizden istenen, bağlı olduğunuz vergi dairelerinin orijinal kodunu, numarasını, adını, vergi dairesi sorumlusunun adını, soyadını, adres bilgilerini, telefon, fax ve modem numaralarını girmenizdir. Bu ekranda yapılacak son iģlem ise, ekranda gördüğünüz Muhtasar entegre kodları butonunu tıklayıp, iģletme ve bilânço defteri tutan mükelleflerin defterlerine kayıtlı olan (21) SM Dolayısıyla Ödemelerine, (22) Diğer SM Kazancı Ödemelerine, (41) Kiralama KarĢılığı Ödemelerine karģılık çalıģacak hesapların, entegrasyon kodlarını girmenizdir. Tanımlanacak tüm vergi daireleri için aynı iģlemler yapılmalıdır. En sonunda bu tanımlar ALT+S tuģları ile ya da Sakla butonunu tıklayarak kayıt edilmelidir Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi Parametreleri (096195) Bilindiği gibi Türkiye, 2004 yılı ile birlikte Enflasyon muhasebesi uygulamaları sistemine geçiş yapmıştır sayılı kanuna göre kazançlarını bilânço esasına göre tespit eden işletmeler tarihli bilânçolarında yer alan unsurlar üzerindeki enflasyonun etkisini arındırmalı başka bir deyişle enflasyonu sıfırlayacak şekilde işlem yapmalı ve söz konusu Kanun'da ve bu Kanuna bağlı olarak hazırlanan ve tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 328 Sayılı Vergisi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen esaslar çerçevesinde işlemini gerçekleştirmelidir. Bu aşamada 159

160 programlarımızın Stok yönetimi, Sabit kıymetler yönetimi, Genel muhasebe modülü altına "Enflasyon düzeltmesi muhasebesi uyarlamaları" başlığı altında menüler eklenmiştir. Enflasyon düzeltmesi ile ilgili çalışmaya başlamadan önce kuruluş programından "Enflasyon farkı muhasebeleģtirme Ģekli" ve "Enflasyon farkı hesap kodu" parametrelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için Sistem/ Muhasebe parametreleri/ Entegrasyon parametreleri menüsünden Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi Parametreleri (96195) çalıştırılmalıdır. Karşınıza parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu parametrelerin neler oldukları ve nasıl giriş yapılacağını aşağıda detaylandırılmıştır. Enflasyon farkı muhasebeleģtirme Ģekli: Bu alanda size, üç aylık, altı aylık, aylık ve yıllık olmak üzere 4 seçenek sunulacaktır. Bu aşamada size düşen, 2004 yılı ve sonrasındaki yıllarda yapılacak enflasyon düzeltmesinde hangi dönemin baz alınacağını belirtmenizdir. Enflasyon farkı hesap kodu: 12 numaralı tekdüzen hesap planı uygulama tebliği gereği enflasyon düzeltmesi hesabı 698 kodlu hesap ile takip edilmektedir. Dolayısıyla bu alana ilgili hesap kodu otomatik olarak gelecektir. Amortisman süresi dolan sabit kıymetler enflasyon düzeltmesine tabi olsun: bu alanda sizden istenen, sabit kıymetlerinizin enflasyon düzeltmesinde nasıl raporlanacağını belirtmenizdir. Bu parametrenin baģında yer alan kutucuk seçilmez ise; Programınızın Sabit Kıymetler Yönetimi/Enflasyon düzeltmesi muhasebesi uyarlamaları menüsünde yer alan 2003 Yılı Sonu Sabit Kıymet Enflasyon Düzeltmesi Raporu (199925) Amortisman süresini doldurmuş sabit kıymetler dikkate alınmayacaktır. Örneğin eğer 1 sabit kıymetin amortisman oranı %20 ise bu 5 yıllıktır, yani 100/20, yani 5 yılını doldurmuş olan işleme alınmaz. Eğer amortisman oranı %10 ise 100/10 yani 10 yılını doldurmuş olan işleme alınmaz. Bu parametre seçilirse yani baģındaki kutucuk iģaretlenirse; Yıl gözetimi yapılmadan işletmenizdeki bütün sabit kıymetler enflasyon düzeltmesi için raporlanacaktır. Bu ekranla ilgili parametrelerinizi tanımladıktan sonra ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizi kayıt etmelisiniz. 6.8 Kur ĠĢlemleri Sistem bölümünün kur iģlemleri bölümüne girdiğinizde karģınıza 3 programdan oluģan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüde yer alan programlar yardımı ile kur isimlerinin ve günlük döviz kurlarının giriģi yapılacak, kur raporu alınacaktır Kur giriģi (097100) Series 9000 de iģlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilirsiniz. Örneğin stoklarınızı USD (Amerikan Doları) veya DM (Alman Markı) bazında satabilir veya cari hesaplarınız ile olan iģlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilirsiniz (Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup 160

161 Parametreleri). Bunun için günlük döviz kurlarının girilmiģ olması gerekir. Günlük kur giriģlerinizi, bu programdan yapabileceğiniz gibi, ekranınızın üst bölümünde yer alan Döviz kurları butonundan da yapabilirsiniz. Biz kur giriģi ile ilgili açıklamalarımıza kitabınızın Genel Amaçlı Program Butonları/Döviz Kurları butonu bölümünde değindiğimiz için bu bölümde ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Dolayısıyla daha ayrıntılı bilgi için Bkz. Genel Amaçlı Program Butonları/Döviz Kurları butonu Kur isimleri giriģi (097200) KUR9000 sisteminize ilk yüklendiğinde bazı döviz cinsleri de (kur isimleri) otomatik olarak yüklenmektedir. Eğer bu isimlere ilaveler yapmak isterseniz, bu programdan kur isimlerini girebilirsiniz. Programa girdiğinizde karģınıza hali hazırda tanımlı olan döviz kurlarının kodları (sembolleri), isimleri ve desimal değerleri gelecektir. Eğer kur isimlerine ilaveler yapacaksanız, PgDn tuģuna basarak en son sayfaya gelmelisiniz. ġimdi ilave edilecek döviz kurunun sembolünü, ismini ve desimal değerini girebilirsiniz. Tip Kodu: Mağazacılık uygulamaları yazılımımız olan RETAIL9000 ile kasalardan yapılan dövizli tahsilâtlar arka ofise aktarılabilmektedir. Bunun için, firmalar satıģ noktalarına kullandıkları kasa tiplerinin her bir dövizi hangi kod ile algıladıklarını KUR9000 den programa tanıtmak durumundadır. ĠĢte kur isimleri listesinin bu alanına, satıģ noktalarında dövizli tahsilât yapılması durumunda, kasaların her bir döviz cinsini hangi kod ile tanıdıklarını girebilirsiniz. GiriĢleriniz tamamlandıktan sonra ALT+S tuģları ile kayıt etmeyi unutmayınız Kur hareketleri raporu (097300) Series 9000 de her bir hareket 3 farklı döviz cinsi ile aynı anda takip edilebilir. Bunlar; ana döviz, alternatif döviz ve orijinal dövizdir. Ana döviz ve alternatif döviz tüm hareketleri kapsamaktadır. Orijinal döviz ise, her stok, cari (müģteri, satıcı, personel vb.) ve muhasebe hesabı için farklı olabilir. Orijinal döviz her modülün kartlar menüsünden girilmektedir. Dövizli takip için Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri. Hareketlerin istenilen döviz cinsi bazında takip edilebilmesi için, her döviz cinsinin günlük alıģ-satıģ kurları girilmelidir. Kur giriģleri programınızın Kur iģlemleri/kur giriģi bölümünden yapılır. ĠĢte bu rapor, gün bazında döviz kurlarını, kurlardaki değiģim tutar ve yüzdelerini listelemektedir. Kur raporunu alabilmek için; sadece ilgili döviz kurunu ve kurların listeleneceği tarih aralıklarını girmeniz gerekir. Döviz kuru seçiminden sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda aģağıdaki bilgiler yer alır; Tarih: Kurların tarihleridir. Döviz AlıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki alıģ kurudur. DeğiĢim Miktarı: Ġlgili tarihteki döviz alıģ kuru, bu tarihten önce alınan kurlardan farklı ise, farklı olan en son kur ile arasındaki değiģim tutarıdır. Örnek: Tarih Döviz AlıĢ DeğiĢ.Miktarı DeğiĢ.Yüzdesi , Yukarıdaki örnekte tarihindeki USD döviz alıģ kuru 1,428- TL dir de USD 1,431 TL ye çıkmıģtır. Bu günler arasında 0,003.-TL fark vardır. Bu fark tarihindeki USD nın değiģim miktarıdır. Bu tutarın yüzde olarak karģılığıysa 0.21 oranı ile değiģim yüzdesi alanında yer almaktadır. 161

162 DeğiĢim Değeri: Ġlgili tarihteki döviz alıģ kuru, bu tarihten önce alınan kurlardan farklı ise, farklı olan en son kur ile arasındaki değiģim yüzde oranıdır. Bkz. DeğiĢim Miktarı. Döviz SatıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki satıģ kurudur. Efektif AlıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki efektif alıģ kurudur. Efektif SatıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki efektif satıģ kurudur. 6.9 Akaryakıt Ġstasyonu Tanımlamaları Sistem menüsünün bu seçeneği akaryakıt istasyonunda çalıģan vardiyaların parametre giriģlerine ayrılmıģtır Vardiya parametreleri(1) (099040) PET9000/Vardiya modülünden yapılan akaryakıt ve emtia stok satıģları ve hizmet satıģları için, nakit ve kredi katı ile yapılan tahsilâtlar için, PET9000/Finans yönetiminden yapılan personel ödemeleri için programınız otomatik olarak bir takım evraklar oluģturacaktır. Bunlar irsaliye, fatura, kasa fiģi ve virman dekontu olarak özetlenebilir. Programınızın otomatik olarak oluģturacağı evrakları kolaylıkla takip etmeniz için, bu evrakların seri numaralarının ne olacağını siz kullanıcılarımız belirleyeceksiniz. ĠĢte vardiya parametreleri-1 programı, özellikle Vardiya Modülü/Vardiya Hesabı/Pompacı Hesabı programından yapılan giriģler ile otomatik oluģacak evrakların seri numaralarını belirlemeye olanak tanımaktadır. ġimdi bu açıklamalarımız doğrultusunda otomatik oluģacak evraklar için seri numaralarını girmeye baģlayabiliriz. Pompacı Sayaçtan Akaryakıt Sat. Ġrs.: PET9000; sayaçlardan satıģı yapılan akaryakıt ürünleri için otomatik olarak perakende akaryakıt satıģ irsaliyesi oluģturacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģturulacak perakende akaryakıt satıģ irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Say. Emtia SatıĢ Ġrsaliyesi: PET9000; sayaçlardan satıģı yapılan emtia ürünleri için (örneğin yağ sayacından satılan yağlar, su sayacından satılan sular için) otomatik olarak perakende emtia satıģ irsaliyesi oluģturacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģturulacak perakende emtia satıģ irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp.Marketten Fat. KesilmiĢ Akaryakıt Sat. Ġrs.: PET9000; marketlerden satıģı yapılan akaryakıt ürünlerine kesilen faturalar için, arka ofiste perakende akaryakıt satıģ irsaliyesi oluģturacaktır. Dolayısıyla bu alana, otomatik oluģacak perakende akaryakıt satıģ irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp.Marketten Fat. KesilmiĢ Emtia Sat. Ġrs.: PET9000; marketlerden satıģı yapılan emtia ürünlerine kesilen faturalar için, arka ofiste perakende emtia satıģ irsaliyesi oluģturacaktır. Bu alana da, otomatik olarak oluģacak perakende emtia satıģ irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp.Marketten Fat. KesilmemiĢ Emtia Sat. Ġrs.: PET9000; marketlerden veresiye olarak satılan emtialar için, perakende emtia satıģ irsaliyesini otomatik olarak oluģturacaktır. Bu alana otomatik olarak oluģacak perakende emtia satıģ irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Akar. Aktarma Evrakı: Vardiya Modülü/Vardiya Hesabı/Sayaç SatıĢları veya Pompacı Hesabı bölümünden akaryakıt tanklarına aktarım yapılmıģ ise, SATIġ yönetiminde otomatik oluģacak perakende akaryakıt satıģ irsaliyesinde ilgili stokun miktarı için aktarım dikkate alınmaz. Buna karģılık, tanka aktarılan miktarı belgelemek için aktarım miktarı kadar müģteriden perakende akaryakıt satıģ iade irsaliyesi ve müģteriden perakende akaryakıt satıģ iade faturası oluģturulacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģturulacak akaryakıt iade irsaliye ve faturaları için evrak seri numarasını girmelisiniz. 162

163 Pomp. Emtia. Aktarma Evrakı: Vardiya Modülü/Vardiya Hesabı/Sayaç SatıĢları veya Pompacı Hesabı bölümünden emtia tanklarına (örneğin yağ tankı, su tankı gibi) aktarım yapılmıģ ise, SATIġ yönetiminde otomatik oluģturulacak perakende emtia satıģ irsaliyesinde ilgili emtia stokunun miktarı için aktarım dikkate alınmaz. Buna karģılık, tanka aktarılan miktarı belgelemek için aktarım miktarı kadar müģteriden perakende emtia satıģ iade irsaliyesi ve müģteriden perakende emtia satıģ iade faturası oluģturulacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģturulacak emtia iade irsaliye ve faturaları için evrak seri numarasını girmelisiniz. Hizmet Sat. Fat.: Akaryakıt istasyonunuzda müģterilerinize vermiģ olduğunuz hizmetler (araba yıkama ve yağlama gibi.) karģılığında, HĠZMET VE MASRAF YÖNETĠMĠN DE otomatik olarak müģteriye açık hizmet satıģ faturası oluģacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak hizmet satıģ faturasının evrak seri numarasını girmelisiniz. Akar. Sat. Fat.: PET9000; sayaçlardan satıģı yapılan akaryakıt ürünleri için otomatik olarak müģteriye açık perakende akaryakıt satıģ faturası oluģturacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak faturanın evrak seri numarasını girmelisiniz. Emt. Sat. Fat.: Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı/Sayaç SatıĢları bölümünden yapılan emtia satıģlarının (yağ, su gibi) irsaliyeleri ve faturaları otomatik olarak oluģacaktır. Otomatik olarak oluģacak müģteriye açık perakende emtia satıģ faturasının evrak seri numarasını bu alana girmelisiniz. Nakit Tahsilât FiĢi: PET9000/Vardiya Modülünün pompacı hesabı programından yapılan akaryakıt ve emtia stoku satıģları karģılığında alınan nakit tahsilâtlar için FĠNANS yönetiminde tahsilât makbuzu oluģacaktır. Tahsilât makbuzu vardiya parametreleri 2 programından tanımlayacağınız perakende satıģ carisine kesilecektir. Bu alana, otomatik olarak oluģacak tahsilât makbuzunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Kredi Kartı Dekontu: PET9000/Vardiya Modülünün pompacı hesabı programından yapılan akaryakıt ve emtia stoku satıģları karģılığında kredi kartı ile yapılan tahsilâtlar için FĠNANS yönetiminde virman dekontu oluģacaktır. Virman dekontunda vardiya parametreleri 2 programından tanımlayacağınız perakende satıģ carisi kredi kartlı tahsilât tutarı kadar alacaklı, nakit kasası ise borçlu olacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak virman dekontunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Emt. Evr.: PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programının kredili satıģlar (E) bölümünden yapılan kredili emtia satıģları için, hesap kabul iģleminden sonra perakende emtia satıģ irsaliyesi oluģturulmaktadır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak perakende emtia satıģ irsaliyesinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Akar.Evr.: PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programının kredili satıģlar (A) bölümünden yapılan kredili akaryakıt satıģları için, hesap kabul iģleminden sonra perakende akaryakıt satıģ irsaliyesi oluģturulmaktadır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak perakende akaryakıt satıģ irsaliyesinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Kredili Isk. StĢ. Evr.: Bazı akaryakıt istasyonları özel müģterilerine belirli oranlarda ıskonto uygulamaktadırlar. Ancak bu tür özel ıskontolu satıģların pompacı için açık olarak görünmemesi için, PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programında yer alan B. Isk. lu SatıĢ (A) butonundan yapılması gerekmektedir. Bu butondan yapılan satıģlar için, hesap kabul iģleminden sonra yine perakende akaryakıt satıģ irsaliyesi oluģturulur. ĠĢte özel ıskontolu satıģlar için hesap kabul iģleminden sonra oluģturulacak irsaliyenin seri numarasını bu alana girmelisiniz. Evrak Iskonto Oranı: Yukarıda bazı akaryakıt istasyonlarının özel müģterilerine ıskonto yaptıklarından bahsetmiģtir. Iskontolu satıģlar pompası hesabının B. Isk. lu SatıĢ (A) butonundan 163

164 yapılmaktaydı. Eğer istasyonunuzda bu tür bir uygulama varsa, yapılacak ıskonto oranını bu alana girmelisiniz. PET9000/Vardiya modülünden yapılan hareket giriģleri ile otomatik olarak oluģacak evrakları açıkladık. Evrak seri numaralarını girdikten bunları ALT+S tuģları ile kaydetmeyi unutmayınız Vardiya parametreleri(2) (099050) Vardiya Parametreleri (2) bölümünden, marketten satıģı yapılan ürünler için, PET9000 programının hesap kabul iģleminden sonra otomatik olarak oluģturduğu evrakların, evrak seri numaraları belirlenecektir. ġimdi bu bölümde yer alan ve seri numaraları belirlenecek evrakların neler olduğunu incelemeye baģlayalım. Market SatıĢ Ġrsaliyesi: PET9000/Market Hesabı bölümünden satıģı yapılan emtia ürünleri için otomatik olarak perakende emtia satıģ irsaliyesi oluģturulur. Bu alana, otomatik olarak oluģturulacak perakende emtia satıģ irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Market SatıĢ Faturası: PET9000/Market Hesabı bölümünden satıģı yapılan emtia ürünleri için, hesap kabul iģleminden sonra otomatik olarak açık perakende satıģ faturası oluģturulur. Bu alana, otomatik olarak oluģturulacak faturanın evrak seri numarasını girmelisiniz. Mark. Nakit Tahsilât FiĢi: PET9000/Vardiya Modülünün market hesabı programından yapılan satıģlar karģılığında alınan nakit tahsilâtlar için FĠNANS yönetiminde tahsilât makbuzu oluģacaktır. Tahsilât makbuzu vardiya parametreleri 2 programından tanımlayacağınız perakende satıģ carisine kesilecektir. Bu alana, otomatik olarak oluģacak tahsilât makbuzunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Mark. Kredi Kartı Dekontu: PET9000/Vardiya Modülünün market hesabı programından satıģlar karģılığında kredi kartı ile yapılan tahsilâtlar için FĠNANS yönetiminde virman dekontu oluģacaktır. Virman dekontunda vardiya parametreleri 2 programından tanımlayacağınız perakende satıģ carisi kredi kartlı tahsilât tutarı kadar alacaklı, nakit kasası ise borçlu olacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak virman dekontunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Nakit Kasa Kodu: PET9000 nin Vardiya modülü ve Finans yönetiminde otomatik olarak oluģan evraklar ile ilgili nakit kasasının kodu bu alana (100 olarak) otomatik olarak gelecektir. Bu alanda herhangi bir değiģiklik yapılabilmesi mümkün değildir. Nakit Kasa Muhasebe Hesap Kodu: PET9000 Vardiya modülünden yapılan hareketler ile otomatik olarak oluģacak tahsilât makbuzu, kasa fiģi ve virman dekontu gibi evrakların kaydedileceği nakit kasasının kodu bu alana girilmelidir. Perakende SatıĢ Carisi: PET9000/Vardiya modülünden yapılan perakende akaryakıt ve emtia satıģları, bu alana gireceğiniz perakende satıģ carisi hesabına kaydedilecektir. Örneğin otomatik oluģan irsaliye ve faturalar, vardiya nakitleri için oluģan tahsilât makbuzu, virman dekontu gibi evraklarda cari kodu bu alana gireceğiniz perakende carisinin kodu olacaktır. Ancak bu alana perakende satıģ carisini girmeden önce, PET9000/SatıĢ Yönetimi/MüĢteri Tanıtım Kartı bölümünden bu adla bir cari hesap açmanız gerekir. Daha sonra açtığınız bu cari hesabın kodu F10 listesinden seçerek bu alana taģıyabilirsiniz. Kredi Kartı Banka Kodu: PET9000/Vardiya modülünden gerçekleģtirilen kredi kartlı satıģ tutarları vardiya hesabı kabulünden sonra geçici bir süre bu alana gireceğiniz ve PET9000/Finans/Banka Tanıtım Kartı bölümünden daha önce açmıģ olduğunuz bir tampon bankada toplanacaktır. Kredi kartlı satıģların hesabınıza geçeceği güne kadar bu tampon bankada kalacak olan satıģ tutarları, ilgili günde PET9000/Finans yönetiminden kredi kartlarının bankaya virmanı programı çalıģtırılarak hesabınıza aktarılacaktır. Bu açıklamalarımızı dikkate alarak, Finans modülünden açmıģ olduğunuz tampon banka kodunu bu alana giriniz. 164

165 Sorumluluk Merkezi Kodu: PET9000/Vardiya modülünden yapılan hareket giriģleri ile otomatik olarak oluģacak evrakların sorumluluk merkezi kodunu bu alana girebilirsiniz. Personel Tahsilât Tediye Evrakı: PET9000/Finans Yönetimi/Evraklar/Personel Ödemeleri programından personellerinizin her türlü finansal hareket giriģleri yapılabilmektedir. Örneğin avans ödeme, açık veya fazla kapama, prim verme, maaģ ödemesi gibi. Bu programdan yapılan her hareket için yine Finans yönetiminde kasa tahsilât fiģi ve kasa gider fiģi oluģur. Bu alana, personel hareketlerinden dolayı oluģacak kasa fiģlerinin seri numarası girilmelidir. Kredi Kartı Bankaya Virman Dekontu: PET9000/Vardiya modülünden, pompacılarınızın ve market çalıģanlarınızın kredi kartlı olarak yapmıģ oldukları satıģlar neticesinde otomatik olarak virman dekontu oluģtuğuna vardiya parametreleri 1 bölümünde kısaca değinmiģtik. ĠĢte bu virman dekontunun bankaya aktarımı ile oluģacak Kredi Kartlarının Bankaya Virman Dekontuna ait evrak seri numarası bu alana girilmelidir. Market Kredili StĢ. Evrakı: PET9000/Vardiya Modülü/Market Hesabı programının kredili satıģlar (E) bölümünden yapılan kredili emtia satıģları için, hesap kabul iģleminden sonra perakende emtia satıģ irsaliyesi oluģturulmaktadır. Bu alana, otomatik olarak oluģacak perakende emtia satıģ irsaliyesinin evrak seri numarasını girmelisiniz Vardiya Parametreleri (3) Akaryakıt istasyonu tanımları menüsünün bu bölümünden, PET9000 kullanıcılarına, programının bazı bölümleri için yetki tanımlamaları yapılacaktır. Bu tanımlamaları dilediğiniz zaman tekrar değiģtirebilmek imkânına sahipsiniz. Vardiya parametreleri (3) bölümüne girdiğinizde, karģınıza aģağıda bir örneğini gördüğünüz pencere gelecektir. ġimdi bu ekran üzerinde gördüğünüz parametrelerin neler olduğunu sıra ile incelemeye baģlayalım. Vardiya Listelerini Sadece SRV Görebilir: Vardiya listelerini supervisordan baģka hiç bir kullanıcının görmesini istemiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Vardiya Ġptalini SRV Yapabilir: Vardiya iptali iģlemini supervisordan baģka hiç bir kullanıcının yapmasını istemiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evetseçimini yapmalısınız. Açık veya Fazla Varsa Vardiyayı Kapatma: Pompacı hesabında açık veya fazla olduğu durumlarda vardiya hesabının kapatılmasını engellemek istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Fat. Dengelemeyi Son Vardiyada Yap: PET9000 programının otomatik olarak yapmıģ olduğu fatura dengeleme iģleminin son vardiyadan sonra olmasını istiyor iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden evet seçeneğini seçmelisiniz. Örneğin gün içinde tüm vardiyaların sayaçlardan yaptığı akaryakıt satıģının 1000 LT olduğunu düģünelim. Bunun 100 LT. veresiye olarak, 400 LT marketten faturası kesilmiģ olarak satılsın. Bu durumda PET9000 programınız, 500 LT lik akaryakıt için fatura dengeleme iģlemi yapacak, dolayısıyla ilgili miktar için faturayı otomatik olarak oluģturacaktır. ĠĢte bu fatura dengeleme iģleminin son vardiyadan sonra yapılıp yapılmayacağı bu alandan belirlenecektir. Ġrs. Nolarını Mesaja At: Ġrsaliye dökümlerinde, irsaliye numaralarının mesaj ekranına atılmasını istiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Emtia SatıĢ Evraklarında BoĢ Ekran Getir: PET9000 de emtia satıģları, pompacı hesabı ve market hesabı programlarında yer alan emtia satıģları butonu ile yapılmaktadır. Bu butonları tıkladığınızda 165

166 karģınıza gelecek emtia satıģ ekranın boģ olmasını, yani önceden girdiğiniz emtia satıģlarının ekranda gözükmesini istemiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz Ġthalat Ġhracat Parametreleri Bu bölümden ithalat ve ihracat programımız olan EXIM9000 ye yönelik parametre giriģleri yapılacaktır. ġimdi bu parametrelerin neler olduklarını sırasıyla inceleyelim Ġthalat masraf dağıtımı grup isimlerini değiģtirme (095500) Ġthalat ihracat programımız olan EXIM9000 de kullanıcılarımız, ithalat masraf isimlerini yani; navlun, sigorta, Gümrük Vergi ve Resimler, Banka Masraf ve Fonları, Diğer Masraflar 1 den Diğer Masraflar 6 ya kadar olan baģlıkları, firmalarında uygulanan ithalat masraf cinslerine göre yeniden adlandırmaları mümkündür. Böylece her firma, masraflarına iliģkin bilgileri, evrak ve rapor ekranlarında kendilerinin belirledikleri isimler doğrultusunda izleyebileceklerdir. ĠĢte programınızın bu bölümünden ithalat masraf isimlerinin değiģtirilme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Programa girdiğinizde karģınıza eski ismi ve yeni ismi baģlıklarının yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aģamada sizden istenen, ismini değiģtirmek istediğiniz ithalat masraf satırlarına gelip, Yeni Ġsmi alanına istediğiniz ismi girmenizdir. Bu değiģiklikleri yaptıktan sonra ALT+S tuģlarına basarak kaydınızı yapmalısınız. Çünkü kayıt edilmeyen hiçbir değiģiklik geçerli olmayacaktır. Daha sonra ilgili masraf grupları programlarınızda sizin belirlediğiniz isimler ile iģlem görecektir Diğer parametreler (095510) Bu bölümden belirlenecek parametrelerle kullanıcılarımız; EXIM9000 programında yer alan ithalat masrafları dağıtım dekontunda, ithalat masraflarının hangi kriterler doğrultusunda dağıtılacağını belirleyebileceklerdir. Bu amaca yönelik olarak programınız size, Ġthalat masrafları dağıtım Ģekli alanında 3 seçenek sunacaktır. Bu seçeneklerden Kalan malların bulunduğu depolara göre seçeneği kullanıcılarımız tarafından tercih edilirse; ithalat masrafları dağıtım dekontuna giriģ yapıldığında, ithalata yönelik masraflar kalan malların bulunduğu depolara göre dağıtılacaktır. Yani kalan malların depoları baz alınacaktır. Kalan ve çıkan malların son depolarına seçeneği tercih edilirse; ithalat masrafları dağıtım dekontuna giriģ yapıldığında ithalata yönelik masraflar kalan ve çıkıģı yapılan malların bulundukları en son depolara göre dağıtılacaktır. Ġthalat giriģ yapıldığı depoya, ithalat giriģ miktarı ile eğer ki kullanıcılarımız bu seçeneği tercih ederek iģlem yapacaklarsa; ithalat masrafları dağıtım dekontuna giriģ yaptıklarında, ithalata yönelik masraflar malların giriģ yapıldığı depoya, girdikleri miktarlar doğrultusunda dağıtılacaktır. Parametre seçiminden sonra yapmanız gerek tek iģlem, ilgili parametrenin geçerli olabilmesi için ALT+S tuģlarına basılarak kaydedilmedir Satın alma Ve SatıĢ Parametreleri Bu bölümde yer alan program ile satıcı ve müģteri carilerine iliģkin kullanılacak teminat isimlerinde değiģiklik yapılacaktır. ġimdi bu değiģikliğin nasıl geçekleģtirileceğini açıklamaya çalıģalım Cari hesap teminat isimlerini değiģtirme (096000) Series 9000 programlarımızda MüĢteri ve satıcı firmaların tanıtım kartları ekranında yer alan teminat bilgileri butonu ile her müģteri ve satıcı carisine iliģkin teminat bilgileri girilebilmektedir. 166

167 Banka, açık tanınan kredi, gayrimenkul vb. Ģeklinde. Aynı ekranda bu teminat cinsleri haricinde Teminat Bilgileri-1, Teminat Bilgileri-2, Teminat Bilgileri-3 ve Teminat Bilgileri-4 olarak isimlendirilen teminat baģlıkları da yer almaktadır. Kullanıcılarımızın firmalarında uygulanan teminatlara göre bu baģlıkları yeniden isimlendirebilmeleri mümkündür. Böylece her firma, teminat bilgilerini, cari tanıtım kartlarında ve bu baģlıkların yer aldığı raporlarda kendilerinin belirledikleri isimler doğrultusunda izleyebileceklerdir. ĠĢte programınızın bu bölümünden teminat bilgileri isimlerinin değiģtirilme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Programa girdiğinizde karģınıza eski ismi ve yeni ismi baģlıklarının yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aģamada sizden istenen ismini değiģtirmek istediğiniz Teminat bilgisi satırlarına gelip, yeni ismi kolonuna istediğiniz teminat ismini girmenizdir. Ġsimlere iliģkin değiģikliğinizi yaptıktan sonra ALT+S tuģlarına basarak kayıt etmelisiniz. Daha sonra değiģtirilen isimler cari tanıtım kartlarının Teminat Bilgileri ekranına otomatik olarak yansıyacaktır Endeks ĠĢlemleri KuruluĢ/Sistem/Endeks iģlemleri menüsünde yer alan programlar ile 5024 sayılı kanuna göre yapılacak enflasyon düzeltmesi iģleminde kullanılacak Endekslerin isimleri tanımlanacak, Tüm endeksler için aylık olarak endeks değerleri girilecek, Seçilecek endeksin yıllık olarak değerlerinin giriģi yapılacak En son olarak da endekslere yönelik çeģitli detaylarda hazırlanmıģ raporlar alınacaktır Endeks isimleri giriģi (097502) Programlarımızda, 5024 sayılı kanuna göre yapılacak enflasyon düzeltmesi iģleminde kullanılacak endeks isimleri tanımlı olarak bulunmaktadır. DIE TEFE, DĠE TÜFE gibi. Dolayısıyla bu programı çalıģtırdığınızda karģınıza, tanımlı olan tüm endeks isimlerinin yer aldığı ekran gelecektir. Kullanıcılarımızın bu ekranda ki endeks isimlerini değiģtirebilmeleri yada farklı bir endeks tanımı yapabilmeleri mümkündür sayılı kanuna göre yapılacak enflasyon düzeltmesi iģleminde DIE TEFE endeksi kullanılmaktadır Tüm endeksler için aylık endeks değerleri giriģi (097500) Bu program ile kullanıcılarımız; enflasyon düzeltmesi iģlemleri için, tanımlı olan tüm endeks tiplerinin seçecekleri yıla ve aya ait endeks değerlerini toplu olarak programa gireceklerdir. Programı çalıģtırdığınızda öncelikle sizden yıl ve ay seçimi yapmanız istenecektir. Yıl ve ay giriģi yapıldıktan sonra sisteminizde tanımlı olan tüm endeks isimleri ekranınızın ikinci yarısına otomatik olarak yansıyacaktır. Bu aģamada size düģen ekranınızın alt bölümünde yer alan; Güncelle butonunu tıklayarak 1970 ve 2009 yılları arasında yayınlanmıģ DIE TEFE ve DIE TÜFE değerlerini dosyadan okuyarak ekranınıza aktarmanızdır. Değerler geldikten ve kullanıcı tarafından gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra Sakla butonuna basılarak giriģler kaydedilmelidir. Bu ekranın alt bölümünde yer alan; Sonraki yıl ve Önceki yıl butonlarını tıklayarak, ekranınızda seçili olan ay için, yine ekranınızda seçili olan yıldan bir sonraki yıla ve bir önceki yıla ait endeks değerlerini ekranınıza getirebilirsiniz, Sonraki ay ve Önceki ay butonlarını tıklayarak da ekranınızda seçili olan yıl için; ekranınızda seçili olan aydan bir önceki ve bir sonraki aya ait endeks değerlerini ekranınıza getirebilirsiniz, Endeks Seçimli Yıllık Endeks Değerleri GiriĢi (097501) Bu program ile kullanıcılarımız; enflasyon düzeltme muhasebesine yönelik olarak seçecekleri herhangi bir endeks tipinin, seçecekleri yıl içinde alacağı değerlerin giriģini yapacaklardır. Endeks değerleri programımızda otomatik olarak güncellenmekte ve ekrana yansımaktadır. 167

168 Öncelikle belirtmek isteriz ki 5024 sayılı kanuna göre yapılacak enflasyon düzeltmesi iģleminde DIE TEFE endeksi kullanıldığından, DIE TEFE endeks tipi için değerler kesinlikle girilmelidir. Programı çalıģtırdığınızda karģınıza endeks değerleri baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken; endeks tipi alanından değer giriģi yapacağınız endeksi seçmeniz (DIE TEFE) sonrasında da, bu endeksin hangi yıla ait değerlerinin aktarılacağını yıl alanına girmenizdir, 2009 gibi. Bu belirlemeyle birlikte seçtiğiniz yıla ait tüm ayların ekranınıza yansıdığını göreceksiniz. ġimdi yapmanız gereken ekranınızın alt bölümünde yer alan Güncelle butonunu tıklayıp, 1970 ve 2009 yılı arasında yayınlanmıģ endeks değerlerini dosyadan ekranınıza aktarmanızdır. Bu iģlem sonrasında ekranınızdaki tüm aylara ait endeks değerlerinin otomatik olarak yansıdığını göreceksiniz. Endeks değerleri üzerinde kullanıcılarımız tanımlama yapabilirler. Daha sonra yapılması gereken ekrandaki Sakla butonuna basarak seçilen endeks için değerlerin kaydedilmesidir. Bu ekranın alt bölümünde yer alan; Endeks değiģtir butonunu tıklayarak imlecinizi endeks tipi alanında konumlandırıp, değer giriģi için yeni endeks tipi seçebilir, Sonraki yıl butonunu tıklayarak seçili endeks tipi için sonraki yıla ait endeks değerlerini görüntüleyebilir, Önceki yıl butonunu tıklayarak da seçili endeks tipinin önceki yıla ait endeks değerlerini görüntüleyebilirsiniz, Endeks Raporları Bu menüde yer alan programlar ile kullanıcılarımız; sistemlerinde kayıtlı olan ve 5024 sayılı kanuna göre yapılacak enflasyon düzeltmesi iģleminde kullanılan endeks tiplerine yönelik çeģitli detaylarda hazırlanmıģ endeks raporları alacaklardır. ġimdi bu raporların neler olduklarını inceleyelim Endeks Seçimli Tarih Aralıklı Endeks Değerleri Raporu (097510) Bu rapor ile kullanıcılarımız; istedikleri endeks tipinin, seçecekleri yıllar ve aylar arasındaki endeks değerlerinin dökümünü alacaklardır. Raporu çalıģtırdığınızda karģınıza parametre giriģleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle sizden, raporunuzda baz alınacak endeksin ismini seçmeniz beklenecektir. Daha sonrada bu endeksin hangi yıllar ve aylar arasındaki endeks değerlerinin listeleneceğini belirtmelisiniz. Raporda seçtiğiniz her yıla ait aylık değerler ayrı ayrı listelenecektir. Örneğin raporunuzdaki parametre seçiminiz aģağıdaki Ģekilde olsun. Endeks ismi olarak DIE TEFE seçimi yapılsın. Bu endeksin de Ġlk yıl ay olarak, 2009 yılının 4. ayı Son yıl ay olarak da 2009 yılının 5 ayı seçilsin. Raporunuzda öncelikle, DĠE TEFE yazılacak ve hemen altında da 4/2009-5/2009 arası endeks değerleri dökümü baģlığı 2009 yılı belirtilecek ve bu yılın Nisan ayından Aralık ayına kadar olan endeks değerleri, değiģim miktarı ve değiģim yüzdeleri ayrı ayrı belirtilecek, Sonrasında 2009 yılı yazılacak ve bu yılın da Ocak ayından Mayıs ayına kadar olan endeks değerleri ayrı ayrı sunulacaktır. 168

169 Tüm Endeksler Ġçin Yıllar Bazında Toplu Endeks Değerleri Raporu (097511) Bu program ile kullanıcılarımız istedikleri yıllar arasındaki endeks değerlerinin aylara göre dağılımını toplu olarak listeleyeceklerdir. Yani raporunuzda tanımlı olan tüm endeks tipleri yer alacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza, raporunuzu hangi yıllar arasında almak istediğinizi soran bir parametre ekranı gelecektir. Ekranda gördüğünüz ilk yıl alanına raporunuzun hangi yıldan itibaren dökülmesini istiyorsanız o yılı, son yıl alanına da, raporunuzun son bulmasını istediğiniz yıl girişini yapın. Raporu alacağınız yıl aralığını belirleyip döküm yerini de seçtikten sonra, endekslerinizin istediğiniz yıllar arasındaki aylara göre değerleri listelenecektir. 169

170 7 DÖNEMSEL ĠġLEMLER Bu alt menüde yer alan programlar ile, numaralama, devir, eksport ve import ve maliyetlendirme iģlemleri gerçekleģtirilecektir. 7.1 Yevmiye madde yeniden numaralama (098100) Bu program ile muhasebe fiģlerinin yevmiye numaraları yeniden sıralanacaktır. Muhasebe fiģleri iki ayrı numara ile takip edilmektedir. Bunlardan birincisi fiģ no, ikincisi ise yevmiye no dur. FiĢ no, her yeni günde 1'den baģlayarak otomatik olarak artmaktadır. Ertesi güne ait muhasebe fiģleri girilirken bu numara yine 1'den baģlayacaktır. Yevmiye numarası ise sene baģında 1'den baģlamakta ve sene sonuna kadar birer artarak devam etmektedir. Bu her iki numara da programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Gün içinde bazı muhasebe fiģlerinin iptal edilmesi veya yevmiye numarasının el ile girilmesinin gerektiği durumlarda, yevmiye numaraları normal sırasından ĢaĢacaktır. Bu durumda ilgili numaraların yeniden sıralanması için bu programı kullanacaksınız. Numaralamaya girdiğinizde; Evet, onaylıyorum Hayır onaylamıyorum ġeklinde 2 butonun yer aldığı bir onay ekranı ile karģılaģacaksınız. Numaralama iģlemini baģlatmak için evet onaylıyorum butonunu kliklemeniz ve baģlangıç yevmiye numarasını girmeniz yeterli olacaktır. 7.2 Maliyetlendirme ĠĢlemleri Dönemsel iģlemler menüsünün bu seçeneği maliyetlendirme iģlemlerine ayrılmıģtır. Bu bölümden depolar arası sevk fiģlerinin ve sarf, fire ve sayım çıkıģ fiģlerinin maliyetlendirilmesi yapılacaktır. Bu bölümde yer alan programlar evrak tiplerine göredir ve esnek parametre giriģleri yardımıyla maliyetlendirme iģlemlerini istediğiniz kadar sınırlandırmanıza olanak tanır. Maliyetlendirme bittiğinde, ambar fiģlerindeki gider hesabı (genel hesap) ve stok kartlarında stok hesabının çalıģmasıyla ilgili muhasebe fiģi otomatik olarak oluģacaktır. ġimdi bu programları sırayla açıklamaya çalıģalım Stok hareketleri maliyetlendirme (098325) Bu program ile amacımız, depolar arası sevk fişlerinin bunun yanı sıra sarf, sayım, fire gibi tüm evrakların geriye dönük maliyetlendirmelerini seri bir şekilde gerçekleştirebilmektir. Ancak, bu programın çalışması için öncelikle Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Stok Maliyet Parametreleri programındaki Her depo kendi içinde ayrı ayrı maliyetlensin parametresinin -evet- olarak tanımlanması, ayrıca KUR9000 programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde yer alan depolar arası sevk fiģlerinde anında maliyet hesaplanmayacak parametresi ile ambar çıkıģ fiģlerinde anında maliyetlendirme yapılmayacak parametrelerinin - evet- olarak belirtilmesi gerekmektedir. Örneğin depolar arasında gerçekleşen stok transferleri işletmelerin bir cebinden diğerine geçen para gibidir ve depolar arası transferlerde genellikle maliyetlendirme yapılmaz. Bazı işletmeler depolarını da birer sorumluluk merkezi veya kar merkezi olarak görmek isteyebilir. Bu tür işletmelerde, depolar arasında yapılan stok giriş-çıkışlarının da maliyetlendirmesi yapılır. Şöyle ki merkez depoya 100- TL'den alınan bir stok, depolar arası transfer ile yine merkez depodan X şube deposuna 130-TL'den gönderilebilir. İşte aradaki 30.-TL tutarındaki farkın maliyetlendirilmesi, yani merkez depo kayıtlarında kar olarak görülebilmesi için, bu programdan depolar arası sevk fişlerinin maliyetlendirilmesini gerçekleştirebilirsiniz. 170

171 Programı çalıştırdığınızda sizden hangi tarih aralığındaki stok hareketlerinin maliyetlendirileceğini belirlemeniz istenecektir. Tarih aralığı girişinizle birlikte fişleriniz maliyetlendirilmeye başlayacaktır. Stokların kod ve isimlerini ekranınızdan takip edebilirsiniz Dönemsel Yürüyen Ağırlıklı Ortalama Maliyet Sistemi ile Hızlı Maliyetlendirme (098350) Maliyetlendirme işlemleri menüsünün bu programı, sadece parametreler ekranından girilecek dönem itibariyle ve özet dosyadan yürüyen ağırlıklı ortalamaya göre maliyetleri hesaplayacaktır. Dönemsel yürüyen ağırlıklı ortalamada maliyet, o ay içinde işletmeye giren stok değerlerinin çıkan stok değerlerine bölünmesi ile elde edilecektir. Programa girdiğinizde öncelikle sizden istenen; maliyetlendirme işlemine tabi olacak stokları tarama kod aralığı veya kod yapısı alanlarından belirlemenizdir. Ekranın üst bölümünde yer alan stok tarama kriteri ve filtreleri butonunu kullanarak da istediğiniz kriterlere uyan stokları belirleyip maliyetlendirme yapabilirsiniz. Stok seçiminden sonra belirlenecek en son detay maliyetlendirme için baz alınacak dönemin seçilmesidir. Bu girişler yapılıp işlem onaylandıktan sonra maliyetlendirme işleminizi başlatarak seçtiğiniz stokların ekranın alt bölümünden seri bir şekilde geçtiğini izleyebilirsiniz Dahili Stok Hareket Evraklarının Muhasebe FiĢlerini OluĢturma (098360) Dahili stok hareket evraklarının stok maliyetlerinin kesinleģmemesi gibi nedenlerden dolayı muhasebeye sonradan entegre edilmesi gerekebilir. Bunun için; KUR9000/Sistem/Entegrasyon Parametreleri/ Entegrasyon ġekil Parametreleri programından dahili stok hareketleri anında entegre edilmeyecek parametresinin -evet- olarak tanımlanması gerekir. ĠĢte sonradan muhasebeleģecek dahili stok hareket evraklarının muhasebe fiģleri bu program ile oluģturulacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle iģlemi onaylamanızı isteyen bir mesaj ekranı ile karģılaģırsınız. Bu ekrandan evet, onaylıyorum mesajını seçtikten sonra muhasebe fiģleri oluģturulacak dahili stok hareket evraklarına iliģkin tarih sınırlarını girmeniz gerekecektir. Bu giriģlerden sonra muhasebe fiģleri oluģturulmaya baģlayacaktır Satılan Malın Maliyeti FiĢi OluĢturma (098340) Satılan mallarınıza ilişkin maliyet fişlerinin otomatik olarak oluşturulduğu bölümdür. Özellikle maliyeye verilmesi gereken tablolardan Satışların Maliyeti Tablosunun doğru bir şekilde alınabilmesi için, belirli aralıklarla bu programdan satılan malların maliyet fişleri oluşturulmalıdır. Program çalıştırıldığında, seçilen maliyet hesaplama şekline göre satılan mallarınızın maliyetleri bulunacak ve maliyetler MUHASEBE modülünde 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti hesabına borç, 153 Ticari Mallar Hesabına alacak kaydedilerek maliyet fişi oluşturulacaktır. Şimdi satılan malın maliyeti fişi için girilmesi gerekli parametreleri açıklamaya çalışalım. Ġlk Kod-Son Kod-Kod Yapısı: Satılan malın maliyet fişi oluşturulurken hangi stokların baz alınmasını istiyorsanız, bu alanlara ilk ve son stok kodlarını ya da stok kod yapısını girebilirsiniz. Eğer ilk kod-son kod ve kod yapısı alanlarına herhangi bir giriş yapılmazsa, maliyet fişi biraz sonra gireceğiniz tarihler arasında satılan bütün stoklarınızı kapsayacaktır. Ġlk Tarih-Son Tarih: Satılan malın maliyet fişi için baz alınacak ilk ve son satış tarihlerini bu alanlara girebilirsiniz. Eğer tarih parametreleri boş bırakılırsa, maliyet fişi dönem başından içinde bulunduğunuz güne kadar yapılan bütün satışları kapsayacak şekilde hazırlanır. FiĢ Tarihi: Satılan malın maliyet fişi muhasebede hangi tarihli olacaksa, bu alana ilgili tarihi girmelisiniz. Depo: Satılan malın maliyet fişi hangi depodan çıkışı yapılan stoklar için oluşturulacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve karşınıza gelecek pencereden ilgili depoyu seçmelisiniz. 171

172 Henüz muhasebeleģmemiģ evraklar değerlensin mi?: Bu alanda sizden istenen maliyet fişi oluşturulurken henüz muhasebe kaydı olmamış yani muhasebe fişi yaratılmamış stok hareketlerinin de maliyet fişlerinin oluşturulup oluşturulmayacağını belirtmenizdir. Bu alandaki seçiminizin evet olması durumunda programınız, muhasebe fişi olsun yada olmasın girdiğiniz tarih aralığında satışı yapılan tüm stokların maliyet fişini oluşturacaktır. Aksi durumda girdiğiniz tarih aralığında sadece muhasebe fişi oluşturulmuş stokları dikkate alacak dolayısıyla ilgili stokların maliyet fişini oluşturacaktır. Maliyetler evrak ve satırlar bazında ayrı muhasebeleģsin: Bu alanda sizden istenen, stokların maliyetlerine yönelik fiş oluşturulurken girdiğiniz tarih aralığında her evrak ve satıra ait maliyetin ayrı ayrı mı yoksa tek satır olarak mı oluşturulacağını belirtmenizdir. Bu alandaki seçiminizin hayır olması durumunda stoklarınızın maliyetleri tek satır olarak fişe yazılacaktır. Yani 621 Satılan Ticari Mallar maliyeti tek satır olacaktır. Aksi durumda yani evet seçeneğini tercih etmenizde 621 Satılan Ticari Mallar maliyeti her stok için ayrı ayrı hesaplanıp borç olarak yazılacaktır. Bir fiģte satır sayısı kaçı aģarsa yeni fiģe devam edilsin (Sıfır...>Tek fiģ): Bu parametre yardımıyla kullanıcılarımız; maliyet fişlerinin kaç satır halinde oluşturulacağı belirleyebilecektir. Böylece satır sayısı fazla olan fişlerin tek bir fiş olarak değil de, birden fazla fişle takip edilmesini sağlayabileceklerdir. Yani maliyet fişleri bu alana girilecek satır sayısı kadar oluşacak fazla satırlar ise yeni fişe kaydedilerek devam edecektir. Satır sayısının (0) sıfır olarak kalması durumunda da tüm satırlar tek fiş içinde kaydını gerçekleştirecektir. Evet, satılan malın maliyet fişiyle ilgili girilmesi gereken parametreleri açıkladık. Son parametre girişi de yapıldıktan sonra programınız stoklarınızı tarayacak, maliyetlerini bulacak ve maliyet fişinizi otomatik olarak oluşturacaktır. Daha sonra bu fişleri Genel muhasebe/muhasebe fişleri menüsündeki fişlerden izleyebilirsiniz. 7.3 Yeni veritabanına aktarma ve devir Bu alt menüde yer alan programlar yardımı ile belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma, sabit kıymet kartları ve iģletme hareketlerinin devir iģlemleri yapılacaktır. ġimdi yeni veritabanına aktarma ve devir iģlemlerinin nasıl yapılacağını daha yakından incelemeye çalıģalım Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478) V12 serisi programlarımızda devir işlemleri; kullanım amacınıza bağlı olarak iki şekilde gerçekleştirilecektir. Yani eski serilerimizde olduğu gibi 2009 yılında kullandığınız veritabanındaki bilgilerinizi, 2009 yılında yeni tanımlayacağınız veritabanına aktararak yapabileceğiniz gibi, aynı veri tabanını yeni yılda da kullanarak çalışmalarınıza devam edebileceksiniz. Dökümümüzde her iki şekilde de hangi işlemlerin yapılması gerektiği detaylandırılmıştır. 1-) Yeni yılda aynı veri tabanı ile çalıģılacak ise; Öncelikle Kuruluş programına tarihi ile girilip çalışılmakta olan veritabanı seçilecektir. Hemen sonrasında Kuruluş programının Dönemsel işlemler/yeni veritabanına aktarma ve devir menüsünde yer alan Sabit Kıymet kartları devir işlemleri (098476) programı çalıştırılarak Sabit kıymet kartlarının yeni yıla devri yapılacaktır. Büro9000 ve Mikbüro kullanıcılarımız İşletme hareketleri devir işlemleri (098482) programını da çalıştıracaklardır. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra Muhasebe devirleri içinde aşağıdaki işlemler sırasıyla yapılmalıdır. 2-) Eski veri tabanındaki bilgiler yeni yılda yeni veri tabanına devredilerek çalıģılacak ise; Bu bölümle ilgili açıklamalarımıza önemli gördüğümüz bir ayrıntıyı belirterek başlamak istiyoruz. Örneğin; 2009 yılı bilgilerinizin bulunduğu veritabanına, 2009 yılına ait bilgilerinizi girmeye devam 172

173 edebilirsiniz. Yani, personel maaş ödemeleri, çek/senet giriş çıkışları gibi, geçmiş yıla ait işlemlerin devamını sağlamak amacıyla, aynı veritabanında 2009 yılı tarihli kayıtlarınızı oluşturabilirsiniz yılını ilgilendiren tüm işlemler bittikten sonra (örneğin 31.Ocak.2009 da) Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478) menüsünü çalıştırarak sadece 2009 yılına ait verilerin başka veritabanına aktarılmasını sağlayabilirsiniz. Bu Ģekilde iģlem yapacak kullanıcılarımız öncelikle Kuruluş programını 2009 yılı ile çalıştırıp yeni veri tabanı açacaklardır. Burada dikkat edilecek en önemli nokta yeni veri tabanı isminin eski veri tabanından farklı olarak açılmasıdır. Yeni veri tabanı açıldıktan sonra Kuruluş programına yine 2009 yılı için girilecek fakat eski veri tabanı seçilecektir. Yani program eski veritabanı ile çalıştırılacaktır. Bu gereklilikler sağlandıktan sonra Kuruluş programının Dönemsel işlemler/yeni veritabanına aktarma ve devir menüsünde yer alan Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478) programı çalıştırılacak ve bu ekrandan veri tabanı olarak yeni tanımlanan veri tabanı mali yıl olarak da 2009 yılı seçilecektir. Daha sonrada sırasıyla ekranda yer alan cari parametreleri, stok parametreleri, banka/kasa/personel/cari personel parametreleri sayfalarına girilerek eski veritabanında ki bilgilerin yeni veritabanına aktarılması sağlanacaktır. Bu ekranın üst yarısında yer alan seçeneklerle amacımız devir bilgilerinizi birbirinden bağımsız olarak gerçekleştirebilmenizdir. Örneğin yapacağınız seçimler doğrultusunda öncelikle stok, cari, personel vb. sabit bilgilerinizin aktarımını yapıp sonrasında sipariş bilgilerinizin, şube siparişlerinizin ve konsinye bilgilerinizin sabit bilgilerden bağımsız olarak aktarılmasını sağlayabileceksiniz. Cari Bakiye Parametreleri Bu bölümden yapılacak seçimler doğrultusunda cari bilgilerinin yeni veri tabanına aktarımı gerçekleştirilecektir. Ekrandaki parametrelerin neler oldukları aşağıda belirtilmiştir. Bu devir işleminin yapılması için ekranın üst yarısından Cari bakiyelerini devret seçeneğinin işaretli olması yeterlidir. Standart Cari Devir Cari hesap bakiyelerinin yeni yıl şirketine devredileceği bölümdür. Bu bölümden devir işlemi yapıldığında, cari hareketlerin sadece kümülatif bakiyeleri devredilecektir. Yani bakiyeyi oluşturan hareketler yeni şirkette tek tek yer almaz. Her bir cari, açılış fişinde tek satır olarak yer alır. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alanı tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Serisi: Bu alana devir fişinin hangi seri ile oluşturulacağı girilecektir. Evet, yukarıda sıraladığımız alanlara ilgili girişi yapıp tuşuna bastığınızda devir işlemi başlamış olacaktır. Devir işlemi sırasında ekranın devredilen kalem sayısı alanından da devir kalem adeti izlenecektir. Standart Cari Devir (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Cari hesap bakiyelerinin sorumluluk merkezlerine göre yeni yıl şirketine devredileceği bölümdür. Bu bölümden devir işlemi yapıldığında, cari hesap bakiyeleri kaç sorumluluk merkezinde görülüyorsa, her bir cari devir bakiyeleri ile birlikte sorumluluk merkezi sayısı kadar açılış fişinde yer alır. Örneğin C001 kodlu cari 3 ayrı sorumluluk merkezi ile hareket görmüş ve bakiyesi 100 TL. Buna göre devir yapıldığında, bakiyeyi oluşturan hareketler hangi sorumluluk merkezlerinden gerçekleştirmiş ise, devir sonrası oluşacak açılış fişinde bu detayları ile yer alacaktır; Cari Kodu Bakiye Sorumluluk Merkezi Kodu C01 35 SRM01 C01 20 SRM02 173

174 C01 45 SRM03 Programın çalışma şekli ve parametre giriş alanları standart cari devir ile aynı olduğundan tekrar açıklamıyoruz. Cari Hesap Bakiyelerinin Vade Tarihleriyle Devri Cari hesap bakiyelerinin bakiyeyi oluşturan vade tarihleri ile birlikte açılış fişine tek tek yazıldığı bölümdür. Bu program ile devir işlemi yapılırken, Kur9000 (Mikkur, Mikrokur)/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümündeki otomatik hesap kapama şekli parametresi de dikkate alınacaktır. Buna göre eğer otomatik hesap kapama şekli ilk fatura önce kapanır seçilmiş ise, bakiye bulunana dek son evrak tarihinden geriye doğru gidilerek evraklar taranacak ve açılış fişine tek tek yazılacaktır. Otomatik hesap kapama şekli ilk vade önce kapanır seçilmiş ise, bu durumda bakiye bulunana dek en büyük vadeden küçüğe doğru gidilecek ve açılış fişine satır satır yazılacaktır.programın çalışma şekli ve parametre giriş alanları standart cari devir ile aynı olduğundan tekrar açıklamıyoruz. Cari hesap bakiyelerinin vade tarihleriyle devri (Sorumluluk merkezi detaylı) Bu seçenek tercih edilirse cari bakiyeleri vade tarih bilgileriyle yeni veritabanına aktarılacaktır. Cari hesap bakiyelerinin vade tarihleriyle devri Bu seçenekle de Cari hesap bakiyeleri vade tarihleriyle birlikte sorumluluk merkezlerine göre yeni veritabanına aktarılacaktır. Cari Hesap Bakiyelerinin Adat Vadesi Ġle Devri Bu program cari hareketleri bakiyeyi bulana dek tarayacak ve ortalama vadelerini alarak yeni yıla devredecektir. Başka bir ifade ile, yeni yıl şirketindeki açılış fişinde her bir cari için tek satırlık bir devir bakiyesi görülecek ve bu bakiyenin vadesi hareketlerin ortalama vadesi olacaktır. Programın çalışma şekli ve parametre giriş alanları standart cari devir ile aynı olduğundan tekrar açıklamıyoruz. Stok Bakiye Parametreleri Bu bölümden stok hareketlerinin yeni yıla devri yapılacaktır. Bu ekran seçildiğinde karşınıza devri ne şekilde yapacağınızı belirleyeceğiniz parametreler gelecektir. Stok devirlerinin yapılabilmesi için ekranın üst yarısında yer alan Stok bakiyelerini devret seçeneğinin işaretlenmesi yeterlidir. Bu ekrandaki giriş alanları aşağıda açıklanmıştır; Parametrelerdeki maliyet sistemi ile belirlenen stok bakiyelerinin devri Stok hesap bakiyelerinin yeni veritabanına devredileceği bölümdür. Bu bölümden stok bakiyelerinizin devri parametrelerden yaptığınız maliyet seçiminize göre olacaktır. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alana <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Seri No: Devrettiğiniz hareketleri yeni şirketinizde devir fişi olarak görebilirsiniz. Bu alana, devredilen hareketlerin yeni şirketteki devir fişinde hangi seri numarası ile yer alacağını girmelisiniz. Örneğin A, B gibi. Devir FiĢi Kalem Adedi: Devir işlemleri sonrasında yeni açtığınız şirkette bir devir fişi oluşacağını söylemiştik. Eğer stok hareketleriniz çok fazla ise, tüm hareketlerin aynı devir fişinde yer alması, sizin fişi incelemenizi zorlaştıracaktır. Bu durumda devir fişinde maksimum kaç kalem yer alacağını girebilirisiniz. Kalem adedi girilince, bir devir fişine girilen adet kadar hareket atanacak, kalan hareketler yeni bir devir fişine atılacaktır. Örneğin yıl sonunda ortalama 250 kalemin devri yapılacak. Bu 250 kalemi tek bir fişte incelemeniz oldukça zor. Bu yüzden bu alana rakamını girdiniz. Bu durumda yeni şirkette sıra numaraları farklı 3 adet devir fişi yaratılacaktır. Devir Fişi Seri No Devir Fişi Sıra No Kalem Adedi A

175 A A 3 50 Evet, bu alana da ilgili girişi yapıp <ENTER> tuşuna bastığınızda devir işlemi başlamış olacaktır. Devir işlemi her depo bazında ayrı ayrı yapılmaktadır. Yani 3 tane deponuz varsa önce 1. Depodaki kalemler, sonra da 2. ve 3. Depodaki kalemler devredilecektir. Depo isimlerini yeni şirketteki devir fişinde görebilirsiniz. Ayrıca bu ekranda da devri yapılan stokların depoları ve devredilen kayıt sayıları hızlı bir şekilde görüntülenecektir. Eldeki Stokların Tarih ve Birim Fiyatları Ġle Devri Devir programlarından ikincisi, stokları fifo'ya göre devretmektedir. Bu programla devir yapıldığında, stoklarınız en son alım tarihinden başa doğru taranacak (toplam stok miktarı bulunana dek) ve devir işlemleri de yeni şirketteki devir fişine bir kaç kalem halinde yazılacaktır. Örneğin STK0001 kodlu stokunuzdan elinizde 1000 adet mevcut. Bu 1000 adet stok; 'da 300 adet 20.-TL 'da 500 adet 25.-TL 'de 200 adet 30.-TL alımlarının toplamı. Bu programla devir yaptığınızda, en son alımdan ( 'daki) alımdan itibaren geriye doğru ve toplam stok miktarı bulunana dek bütün alımlar yeni seneye birim fiyatlarıyla birlikte devredecektir. Dolayısıyla yeni şirkette oluşturulacak devir fişinde, her alım ayrı ayrı (örneğimizi dikkate alırsak 3 kalem halinde) yer alacaktır. Eldeki stokların tarih ve birim fiyatlarıyla nasıl devredildiğini açıklamaya çalıştık. Devir işlemi için girilmesi gerekli parametreler, standart stok devriyle aynıdır. Bu yüzden parametre girişlerini ayrıca açıklamıyoruz. Banka-Kasa-Personel/Cari personel Bakiye Parametreleri Banka, kasa ve personellerin kümülatif bakiyeleri ile yeni yıla devredildiği bölümdür. Bu ekrandan devir işleminin başlatılması için ekranın üst yarısından Kasa/banka/personel/cari personel bakiyelerini devret seçeneğinin seçili olması yeterlidir. Aşağıda açıkladığımız parametrelere girişler yapıldıktan sonra bilgiler yeni veri tabanına aktarılacaktır. Banka-Kasa-Personel ve Cari personeller için Devir FiĢi Serisi: Devrettiğiniz banka, kasa, personel ve cari personel bakiyelerini yeni şirketinizde FİNANS Modülü/Evraklar/Açılış Fişi evrakından izlemeniz mümkündür. Banka-kasa ve personel için devir işlemi sonrasında oluşturulacak açılış fişlerinin seri numaralarını bu alanlara girmelisiniz. Örneğin bankalar için B, kasalar için K, personeller için P seri numaralarını girebilir veya hepsine aynı seri numarasını da verebilirsiniz. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alanı <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Kalem Adedi: 2009 yılında yaratılacak açılış fişinin satır sayısıdır. İsteğe bağlı bir değer girilebilir. Cari, kasa, banka, personel ve cari personel devir işlemleriniz, veri tabanında bulunan her bir firma bazında yapılacaktır. Örneğin; A carisinin, 3 farklı firmanız da ayrı ayrı bakiyesi var ise, 3 adet devir fişi oluşacaktır. Yani firmalar için ayrı ayrı devir fişleri oluşacaktır. Muhasebenin Devri Muhasebenin "dönemsellik" temel kavramının özel bir önemi vardır. Bu dönem çoğu durumda bir takvim yılı ile özdeştir. Ancak muhasebeci için bu dönem bazı durumlarda on yedi aylık bir zaman sürecini içerebilmektedir. Bu süreçte yer alan işlemleri aşağıdaki gibi üç ana başlıkta toplamak mümkündür. 175

176 Dönem BaĢındaki Durum: Dönem başında muhasebecinin yaptıkları iki grupta toplanmaktadır. Hazırlık Faaliyetleri: - Muhasebesi yapılacak işletme ile ilgili defterlerin tasdik edilmesi, - Uygulanacak yöntem ve tekniklerin belirlenmesi, - Maliyetlendirme döneminin ve yönteminin belirlenmesi, - Alt hesap politikalarının belirlenmesi. Uygulamalar: - Açılış kaydının yapılması, - Reeskontların iptal edilmesi, - Sınıflandırma geri dönüş kayıtlarının yapılması. Dönem Ġçindeki Durum: Muhasebeci tarafından dönem içinde gerçekleştirilen faaliyetleri aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür. Genel Olarak: - Muhasebeye konu olayların yakalanması, - Muhasebeye konu olayların sınıflandırılması, - Muhasebeye konu olayların kaydedilmesi, - Muhasebeye konu olayların zaman zaman özetlenmesi (Mizan), - Devlete olan bildirimlerin yapılması ve gerekli yükümlüklerin yerine getirilmesi. Özel Olarak: Cari dönem sonuçlarının bilançoya aktarılabilmesi için önceki dönemin sonucunu yansıtan 59 nolu hesap grubunun uygun görülen bir zamanda boşaltılması ve cari dönem için hazır hale getirilmesi. Dönem Sonundaki Durum: Dönem sonu tüm işletmeler için oldukça önem taşır. Çünkü işletme ile ilgili olarak dış dünyaya açılacak bilgilerin derlenmesi dönem sonunda gerçekleştirilir. Özellikle bilgisayarlı muhasebe sistemlerinin hakim olduğu ortamlarda işlemlerin gerçekleştirilme sırası oldukça önem kazanmaktadır. Bu sıra aşağıdaki biçimde gerçekleştirilirse daha az sorunla karşılaşıldığı konusunda yeterli tecrübeler söz konusudur. 1- Genel Geçici Mizanın Düzenlenmesi Dönem sonu işlemlerine başlamadan önce yapılması gereken ilk iş, genel bir mizanın düzenlenmesidir. Bu mizandaki bilgilerin ayarlamaya tabi tutulması, o mizanın geçici olduğunu ortaya koymaktadır. 2- Envanter Süreci Bu süreçte yer alan faaliyetler, genel geçici mizanda yer alan rakamların gelir tablosu ve bilanço ilkeleri doğrultusunda düzeltilmesi demektir. Bunun için tüm unsurlar sınıflandırma, değerleme ve tam açıklama kurallarına uyum sağlama açısından gözden geçirilirler. 3- Kapanış Süreci I Kapanış sürecinin birinci aşamasında yansıtma hesapları maliyetleme yapmak amacıyla açılır ve 15 nolu hesap grubundan 62 nolu hesap grubuna gerekli aktarmalar yapılır. 4- Raporlama Süreci I Raporlama sürecinin birinci aşamasında, yansıtma hesapları kapatılmadan, Satışların Maliyeti Tablosu düzenlenmesi gerekir. 5- Kapanış Süreci I Kapanış sürecinin ikinci aşamasında 7 no'lu hesap grubunda yer alan her türlü birikim ve yansıtma hesabı kapatılır. 6- Vergilendirme Süreci Sadece Kurumlar Vergisi mükelleflerinde geçerli olmak üzere, dönemin kazançları vergilendirilir ve no.lu hesaplara kaydedilir. 7- Raporlama Süreci II Vergilendirme sürecinin arkasından Gelir Tablosu mutlaka düzenlenmelidir. 176

177 8- Kapanış Süreci III Gelir Tablosu düzenlendikten sonra arasında yer alan hesapların 690 no.lu hesap ile kapatılması sağlanır. 9- Raporlama Süreci III Gelir ve gider hesaplarının 690 no.lu hesap ile kapatılmasının sağlanmasından hemen sonra Kar Dağıtım Tablosunun düzenlenmesi sağlanmalıdır. 10- Kapanış Süreci IV Kapanış süreci aynı zamanda bilançoya geçiş sürecidir. Bunun için iki aşamalı bir süreç yaşanır. Bununla ilgili olarak önce, 690 ve 691 no.lu hesaplar 692 no.lu hesapla kapatılır, Daha sonra 692 no.lu hesabın bakiyesi 59 no.lu hesap grubuna aktarılır. 692 no.lu hesabın borç ve alacak bakiyesine göre 591 veya 590 no.lu hesaplara aktarma yapılır. 11- Raporlama Süreci IV Bu aşamada sırasıyla Bilanço, Fon Akım Tablosu, Nakit Akım Tablosu ve Öz kaynaklar Değişim Tablosu düzenlenmesi gerekir. Son Görev Muhasebe döneminin sonunda yapılması gereken; bilanço hesaplarının kapatılarak, bir sonraki döneme geçişin sağlanmasıdır. Muhasebe devrine başlamadan önce muhasebedeki hesaplara fiş girişleri bitmiş olmalı ve entegre edilmemiş evrak kalmamalıdır. Eski yıl için öncelikle muhasebede girilmiş tüm fişler kontrol edilmeli, bu işlem için Muhasebe-Raporlar-Fiş özet raporu "hepsi" seçeneği ile dökülmeli ve raporun T kolonunda? işaretli fiş olup olmadığı incelenmelidir.? işaretli fiş var ise, neden olduğu araştırılıp düzeltilmelidir. Son durum mizanı alınarak kontrol edilmeli eğer mizanda bir tutarsızlık izleniyor ise kuruluş programından (Kur9000, Mikrokur, Mikkur) muhasebe fişleri tablosu için GÜNCELLEME çalıştırılmalıdır. Bu işlemler kontrol edildikten sonra kapanış işlemine geçilebilir. Kapanıştan bir adım önce kuruluş programından (Kur9000, Mikrokur veya Mikkur) muhasebe fişleri numaralanmalıdır. Numaralama; Muhasebe fişleri iki ayrı numara ile takip edilmektedir. Bunlardan birincisi fiş no, ikincisi ise yevmiye no dur. Fiş no, her yeni günde 1'den başlayarak otomatik olarak artmaktadır. Ertesi güne ait muhasebe fişleri girilirken bu numara yine 1'den başlayacaktır. Yevmiye numarası ise sene başında 1'den başlamakta ve sene sonuna kadar birer artarak devam etmektedir. Bu her iki numara da programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Gün içinde bazı muhasebe fişlerinin iptal edilmesi veya yevmiye numarasının el ile girilmesinin gerektiği durumlarda, yevmiye numaraları normal sırasından şaşacaktır. Bu durumda ilgili numaraların yeniden sıralanması için bu programı kullanacaksınız. Numaralama çalıştırılırken sistemde programı hiçbir kullanıcı çalıştırmamalıdır ve kullanıcılar sistemi terk etmiş olmalıdır. Numaralamaya girdiğinizde; Evet Onaylıyorum Hayır Onaylamıyorum şeklinde 2 buton ile karşılaşacaksınız. Numaralama işlemini başlatmak için evet onaylıyorum butonunu kliklemelisiniz. KapanıĢ FiĢi ve AçılıĢ FiĢlerinin OluĢturulması; Numaralama işleminden sonra eski yıl kapanışı ve yeni yıl açılışı yapılabilir, resmi defterler dökülebilir. Öncelikle kapanış fişi oluşturulur. Bu işlem için muhasebe fişlerinde fiş tipi kapanış" olarak seçilir ve CTRL ve O tuşlarına birlikte basılarak, son mizandan kapanış fişi oluşturulur. Ctrl+O ile oluşturulmuş bir örnek fiş; Kapanış fişi kayıt edildikten sonra program sistem içinde açılış fişi için bir dosya oluşturacaktır. Bu dosya 9000/Firma dizini içinde yıl klasörünün olduğu yerde yaratılır. Bu dosya yeni yıl şirketine girilip, muhasebe fişi programının çalıştırılması ve fiş tipi olarak "açılış" seçilip, CTRL-F tuşlarına basılması ile okutulur. 177

178 CTRL+F tuşları ile okunan bu fiş kayıt edildiğinde, muhasebede açılış işlemi gerçekleştirilmiş olacaktır Sabit Kıymet kartları devir iģlemleri (098476) FİNANS veya MUHASEBE modüllerinden girilen demirbaş kartlarının yeni yıl şirketine devreden değerleri hariç yani demirbaş kartındaki devir bilgileri olmadan devredildiği bölümdür. Programa girildiğinde devir işlemi otomatik olarak başlayacaktır ĠĢletme hareketleri devir iģlemleri (098482) Muhasebe bürosu programlarımızla iģlem yapan kullanıcılarımızı ilgilendiren bu düzenleme ile Yılsonu devreden vergi tutarı (KDV) hesaplanır ve yeni yıl için iģletme parametreleri (269100) ndeki devir normal vergi alanına aktarılır. Ġstenirse kullanıcılarımız vergiye manuel müdahale edebilirler. Stoklar için, Dönem sonu stok bilgileri alanından 1.seçenek yani Tipi Stoklar olan gelir hareketlerinden oluģturulsun seçeneği seçilirse, yılsonu stok tutarını stok hesaplarına gelir olarak iģleyen firmalar için, yeni yılda aynı hesaplara ve verilen tarihe açılıģ olarak kayıt edilir. 2 seçenek yani, Parametrelerdeki iģletme tipine göre oluģturulsun seçeneği seçilirse; iģletme parametreleri (269100) ndeki iģletme tipi parametresine bağlı olarak hesaplanan stok tutarı hesaplanır, yeni yılda belirtilen hesap ve tarihe açılıģ olarak kayıt edilir. Bu seçenek ile stok tutarına manuel müdahale de yapılabilir. 7.4 Eksport ĠĢlemleri Eksport ve import iģlemleri; belli bir yerde gerçekleģtirilen hareketlerin, baģka bir yerdeki bilgi dosyalarına transferi için kullanılır. Bu transferde önce bilgiler bir dosyaya eksport edilir, daha sonra o dosyadan alınarak ilgili ortama import edilir. Örneğin Ģubelerde girilen muhasebe fiģleri önce eksport edilir, sonra merkezde import edilerek bilgi dosyalarının güncelleģtirmesi sağlanır. Dönemsel iģlemler menüsünün bu bölümünden, muhasebe fiģleri,cari hareketler ve fiyat değiģikliği evraklarının DOS ortamında bir dosyaya eksport edilmesi (yazdırılması) sağlanacaktır. Mouse bu seçeneğin üzerine geldiğinde dört seçenekli bir alt menü açılacaktır. ġimdi bunları sırayla inceleyelim Muhasebe fiģleri Export iģlemleri (098310) Muhasebe fiģlerinin dos ortamında herhangi bir dosyaya eksport edileceği bölümdür. Muhasebe fiģlerinin eksport edilebilmesi için aģağıdaki alanlara ilgili giriģleri yapmalısınız; Dosya Adı: Muhasebe fiģlerinin eksport edileceği dosya adı, dosyanın yer aldığı path ile birlikte bu alana otomatik olarak gelecektir. Eksport dosyasının adı fiģ.exp dur. Dilerseniz eksport dosyasının path ini ve dosya adını değiģtirebilirsiniz. Daha sonra bu bilgilerin import edileceğini düģünerek, eksport dosya adını bir yere not etmenizde fayda vardır. Ġlk Evrak Tarihi-Son Evrak Tarihi: Eksport edilecek muhasebe fiģleri hangi tarih aralığında girilen veya yaratılan evraklardan oluģacaksa, bu alanlara muhasebe fiģlerine iliģkin tarih aralığını girebilirsiniz. Örneğin Ģeklinde bir giriģ yaparsanız, fiģ tarihi bu tarihler arasındaki muhasebe fiģleri eksport edilecektir. 178

179 Tüm ġubeler: Eksport iģlemi yukarıdaki tarih aralığında olan ve tüm Ģubelerden gelen muhasebe fiģlerini kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karģınıza gelecek pencereden -evetseçimini yapınız. Sadece belirli bir Ģubeden gelen fiģleri kapsayacaksa seçiminiz -hayır- olmalıdır. ġube No: Eksport iģlemi tek bir Ģubenin kayıtlarından oluģacaksa, bu alana ilgili Ģube numarasını girebilirsiniz. ġube numarası, o Ģubenin Ģirket tanıtım kartından girilen numara olmalıdır. Tüm OluĢturanlar: Eksport iģlemi bütün kullanıcıların yarattığı fiģleri kapsayacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçimini yapınız. Sadece tek bir kullanıcının yarattığı fiģler eksport edilecekse seçiminiz -hayır- olmalıdır. OluĢturan Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/KuruluĢ/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). tarihi ise olacaktır. Ġlk OluĢturulma Tarihi - Son OluĢturulma Tarihi: Eksport iģlemi hangi tarih aralığında yaratılan muhasebe fiģlerini kapsayacaksa, bu alanlara ilk ve son yaratılma tarihlerini girebilirsiniz. Bu tarihleri evrak tarihi ile karıģtırmayınız. Evrak tarihi ileriye veya geriye dönük olarak da verilebilir. Örneğin bir muhasebe fiģini tarihinde programa girip, bu fiģin fiģ tarihine verebilirsiniz. Bu durumda yaratılma tarihi , evrak Tüm Son DeğiĢtirenler: Eksport iģlemi yukarıdaki parametrelere uyan ve son değiģikliği yapan bütün kullanıcıları kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaģacağınız pencereden -evet- seçiniz. Örneğin sadece bir personelinizin yaptığı fiģ değiģikliklerinin eksport edilmesini istiyorsanız parametreyi -hayır- seçip, alt satıra ilgili kullanıcı kodunu girmelisiniz. Son DeğiĢtiren Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/KuruluĢ/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Son DeğiĢtirme Ġlk Tarihi - Son DeğiĢtirme Son Tarihi: Eksport iģlemine hangi tarih aralığındaki değiģiklikler dahil edilecekse bu alanlara ilk ve son değiģiklik tarihlerini girebilirsiniz. Özel Kod 1-2-3: Eksport iģlemini muhasebe fiģlerinin özel kodlarına göre (ALT+G Kayıt Hikâyesi ekranından girilen) sınırlamak istiyorsanız, bu alanlara hangi özel kodlu kayıtların eksport edileceğini girebilirsiniz. FiĢ Tipi:Bu alanda sizden istenen eksport edilecek fiģlerin tiplerini belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden eksport edeceğiniz fiģlerin tipini seçiniz. 179

180 Tarih giriģleri yapıldıktan sonra F2 tuģuna basmalısınız. Girdiğiniz parametrelere göre muhasebe fiģleri ilgili dosyaya eksport edilecektir Cari hareketlerin export iģlemleri (098311) Cari hesapların hareketlerinin (CARIHAR._EXP dosyasının) eksportu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalıģma Ģekli muhasebe fiģleri eksport iģlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz Dahili stok hareketlerin export iģlemleri (099631) Stok hareketlerinin (STOKHAR.EXP dosyasının) eksportu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalıģma Ģekli muhasebe fiģleri eksport iģlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz Fiyat değiģikliklerinin export iģlemleri (098610) Fiyat değiģikliği evrakı, stokların satıģ fiyatlarını değiģtirmekte ve yapılan değiģiklikleri stok kartlarına update etmektedir. Özellikle merkez-ģube iliģkisi olan firmalar, merkezde yapılan fiyat değiģikliklerinin Ģubelerde de aynı Ģekilde geçerli olmasını isteyebilirler. Bu durumda, önce merkezdeki fiyat değiģikliği evrakı bir dosyaya eksport edilir. Daha sonra bu dosya ilgili Ģubelerde sistemlere import edilir. Böylece evraktan yapılan fiyat değiģiklikleri, Ģubelerdeki stok kartlarına da otomatik olarak update edilmiģ olur. Bu program, fiyat değiģikliği evraklarını eksport etmektedir. Programın çalıģma Ģekli muhasebe fiģleri eksportu ile aynıdır Döviz kurları export iģlemleri (098322) Ġstediğiniz tarihlere ait döviz kurlarının dos ortamında herhangi bir dosyaya eksport (DOVIZKUR.EXP) edileceği bölümdür. Programın çalıģma Ģekli ve girilmesi gereken parametreler muhasebe fiģleri eksport iģlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. 7.5 Import ĠĢlemleri Dönemsel iģlemler menüsünün bu bölümünden, eksport edilen muhasebe fiģleri, cari hareketler döviz kurları, stok hareketleri ve fiyat değiģikliği evraklarının import iģlemi gerçekleģtirilecektir. Import iģlemleri, girilecek import dosyasındaki kayıtları mevcut kayıtlara ekler ve dosyaları güncelleģtirilir. Programa girdiğinizde karģınıza dört seçenekli bir alt menü gelecektir. ġimdi bunları sırayla inceleyelim Muhasebe fiģleri import iģlemleri (098320) Bu programla ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce export ve import işlemlerinin nasıl gerçekleştiği hakkında kısaca bilgi vermek istiyoruz. Export ve import işlemleri; herhangi bir firmalarda gerçekleştirilmiş olan hareketlerin, başka bir firmanın bilgi dosyalarına transferi için kullanılır. Bu transferde önce bilgiler bir dosyaya export edilir, daha sonra o dosyadan alınarak ilgili ortama import edilir. Örneğin bağlantılı olduğunuz başka firmalardan girilen muhasebe fişleri önce export edilir, sonra kendi firmanızda import edilerek bilgi dosyalarının güncelleştirmesi sağlanır. Bu kısa açıklamadan sonra muhasebe fişlerinin import işlemleriyle ilgili açıklamalarımıza başlayabiliriz. Export edilen muhasebe fişlerinin importu bu bölümden yapılacaktır. Muhasebe fişlerini import edebilmek için, sadece export dosyasının path'ini (bulunduğu dizini) ve ismini girip F2 tuşuna basmanız gerekir. İlgili fişler import edilecektir. Eksport-import işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken bir noktayı hatırlatmak istiyoruz; Fiş exportu yaparken, kuruluş programındaki firma seçiminiz fişlerin alınacağı firma, import ederken de fişlerin yükleneceği firma olmalıdır. Örneğin; aynı anda 2 şirketin muhasebe kayıtlarını tutuyorsunuz. Bunlardan biri merkez, diğeri ise şube olarak 180

181 geçiyor. Şubedeki muhasebe fişlerinin merkez firmaya alınabilmesi için, kuruluş programınızı çalıştırdığınız firmanız şube firma olmalıdır. Kuruluş programından şube firma seçilip fişler export edildikten sonra, programdan çıkıp merkez firma ile kuruluş programına yeniden girmelisiniz. Daha sonra ilgili export dosyasının adını girip, şubedeki muhasebe fişlerinin merkeze importu yapılabilir. Bunları Biliyor musunuz? Import edilen muhasebe fiģlerinde, kategori tanımlamalarının dikkate alınması Yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi bu program ile kullanıcılarımız; farklı firmada export edilmiş fiş hareketlerinin, kendi firmalarında toplanmasını sağlayabilmektedirler. Bu durumda aktarılan fişlerin sıra numarası da import edilen firmadaki muhasebe fişinin son sıra numarasını almaktadır. Eğer import edilen fişler entegrasyon sonucunda oluşmuşsa ve de kategori kullanımı mevcut ise bu durumda ilgili muhasebe fişlerinin kategori numaraları da olacaktır. Fakat bu fişler import edilen firmadaki son muhasebe fişinin sıra numarasını alacağından, kategori numaraları da göz ardı edilecektir. Eğer import edeceğiniz fişler içinde böyle bir durum söz konusu ise Import edilen muhasebe fişlerindeki, kategori numaralarının dikkate alınması sağlayabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapılması gereken fişlerin import edileceği firmada Entegrasyon Ģekil parametreleri (096113) programında yer alan entegrasyonda kategori kullanımı olsun parametresi evet olarak işaretlenmelidir. Bu durumda programınız, ilgili fişleri import ederken öncelikle import edilen firmada aynı fiş tarihi ve aynı sıra numarasına sahip fişlerin olup olmadığının kontrolünü yapacak eğer var ise, import edilen fişi, ilgili kategori aralığındaki ilk boş sıra numarasına kayıt edecektir. ġöyle ki firmanızda tarihine ait 9001 sıra numaralı fişinizin olduğunu düşünelim. 9 tanımlanan kategori numarasıdır. Daha sonra tarihinde başka bir firmadan export edilmiş muhasebe fişlerini import ettiğinizi ve bu fişler için de 9001 sıra numaralı fişin bulunduğunu varsayalım. Bu durumda programınız, import edilen fişin sıra numarasını firmanızda numaraları arasında ki ilk boş bulduğu sıraya yerleştirecektir. Örneğin firmanızda 9001,9002 sıra numaralı fişleriniz var ise, import edilen 9001 sıra numaralı fiş direk olarak 9003 sıra numarasını alacaktır. Eğer ki import edilen fişin tarihi ve sıra numarası import ettiğiniz firmada yok ise bu durumda programınız ilgili fişi aynen kayıt edecektir. Örneğimizden yola çıkarsak firmanızda tarihinde 9001 numaralı fiş yok ise başka yerden import edilen 9001 numaralı fişin kaydı aynen firmanıza geçecektir. Import edilen fişler içinde kategori kullanımı yok ise bu durumda aralığındaki ilk boş olan sıra numarasına kayıt edilerek işlem tamamlanacaktır Cari hareketlerin import iģlemleri (098321) Bu bölümden, eksport edilen cari hareketleri ilgili dosyalara import edilecektir. Program çalıģma Ģekli itibari ile Muhasebe fiģleri import iģlemleri ile aynıdır. Bu sebeple burada tekrar açıklamıyoruz Dahili stok hareketlerin import iģlemleri (099632) Bu bölümden, eksport edilen stok hareketleri ilgili dosyalara import edilecektir. Program çalıģma Ģekli itibari ile Muhasebe fiģleri import iģlemleri ile aynıdır. Bu sebeple burada tekrar açıklamıyoruz Fiyat değiģikliklerinin import iģlemleri (098620) Eksport edilen fiyat değiģikliği evraklarının importu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalıģma Ģekli itibari ile diğer import programlarıyla aynıdır. 181

182 7.5.5 Döviz kurları import iģlemleri (098323) Bu bölümden, eksport edilen döviz kurlarının ilgili dosyalara import edilecektir. Program çalıģma Ģekli itibari ile Muhasebe fiģleri import iģlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. 7.6 Pdt Eksport/Import Bu bölümden PDT yani el terminalleri için stok ve cari kartlarının eksport iģlemleri ile mal kabul dosyasına ait import iģlemi gerçekleģtirilecek Pdt stok kartları export (098710) (PDT) el terminalleri için stok bilgilerinin eksport iģlemi bu bölümden gerçekleģtirilecektir. Programa girdiğinizde karģınıza gelecek ekranda stok bilgilerinin kayıt edileceği PDTSTOK.TXT dosyanın yer aldığını göreceksiniz. Bu aģamada yapmanız gereken tek iģlem, ilgili dosyanın kaydedileceği dizini seçip enter tuģuna basmanızdır. Bu dosyaya stokların kodu, adı ve barkodlarına iliģkin bilgiler kayıt edilecektir Pdt cari kartları export (098720) (PDT) el terminalleri için cari bilgileri eksport iģlemi bu bölümden yapılacaktır. Program cari bilgilerini PDTCARI.TXT isimli bir dosyaya kaydedecektir. Bu dosyada carilerin kodu ve adına iliģkin bilgiler yer alacaktır. Programa girdiğinizde yapmanız gereken tek iģlem ilgili dosyanın kaydedileceği dizini seçip enter tuģuna basmanızdır Pdt mal kabul dosyası import (098730) (PDT) El terminallerinden gelen mal kabul dosyalarına ait bilgilerin import iģlemi bu bölümden yapılacaktır. Bilgilerin kayıtlı olduğu dosyanın adı PDTKABUL.TXT dir. 182

183 8 SERVĠS KUR9000 programınızın bu bölümünden bilgi dosyaları üzerinde değiģik düzenleme ve güncelleme iģlemleri, kart aktarmalar ve özel servis iģlemleri yapılacaktır. Detaylı açıklamalarımızı aģağıda bulabilirsiniz. 8.1 SipariĢ sevkiyatları düzenleme (094100) SipariĢ sevkıyatları düzenleme; sipariģ fiģ dosyalarında herhangi bir nedenle oluģan düzensizlikleri ortadan kaldırmaktadır. Örneğin normal sipariģ fiģi ile aynı gün içinde ve aynı stoktan 3 kez sipariģ aldınız. Bu sipariģ miktarlarının ilk ikisi sipariģ kayıtlarında (F10 ekranlarında ALT+1 tuģlarına basılarak) görülebiliyor. Ancak üçüncü sipariģ fiģi ile aldığınız sipariģ miktarı kayıtlara geçmemiģ. Bunun nedeni kayıt anında gerçekleģen elektrik kesintisi veya bunun gibi olağan dıģı bir durum olabilir. ĠĢte sipariģ hareketlerinde ortaya çıkan bu düzensizliği gidermek için bu bölümü kullanacaksınız. SipariĢ sevkıyatları düzenleme programına girdiğinizde, karģınıza Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum butonlarının yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıklamanızla birlikte sipariģ kayıtları dosyalardan okunup tekrar ilgili dosyalara yazdırılacaktır. Yapılan iģlemleri yani toplam kayıt sayısı, okunan ve yazılan kayıt sayılarını ekranınızda görebilirsiniz. 8.2 Konsinye sevkıyatları düzenleme (094200) Tıpkı sipariģ sevkıyatları düzenleme programında olduğu gibi, konsinye sipariģ dosyalarında ortaya çıkan düzensizlikler bu bölümden giderilecektir. Programın çalıģma Ģekli sipariģ sevkıyatları düzenleme programı ile aynıdır. 8.3 Stok KDV oranı değiģtirme (094300) Bu program ile KDV oranları aynı olan stoklarınızın (stok tanıtım kartından girilen KDV oranlarını) toptan ve perakende KDV oranlarını tek bir kalemde değiģtirebileceksiniz. ġimdi KDV oranlarının değiģtirilmesi iģleminin nasıl yapılacağını anlatmaya çalıģacağız. Programa girdiğinizde karģınıza Stok KDV oranı değiģtirme baģlıklı bir ekran gelecektir. Ekranda gördüğünüz stok tarama kriteri ve filtreleri butonu ile ilgili açıklamalar için, kitabınızın SERIES 9000 genel özellikler bölümünde anlatılan DeğiĢken Rapor Parametrelerine baģvurabilirsiniz. Diğer parametre alanlarına nasıl giriģ yapılacağı aģağıda açıklanmıģtır. Tarama Ġlk Kod-Son Kod: Bu alanlara KDV oranları değiģecek stoklarınızın kod aralığını girmelisiniz. Bunun için F10 ekranından yada satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencerelerden yararlanabilirsiniz. Tarama Kod Yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, KDV oranları değiģecek stoklarınıza iliģkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Perakende KDV DeğiĢsin: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza evet/hayır seçeneklerinden oluģan bir pencere açılacaktır. Bu aģamada sizden istenen kod aralığı yada kod yapısını girdiğiniz stoklarınızın perakende KDV oranlarının değiģtirilip değiģtirilmeyeceğini belirtmenizdir. Bu alandaki seçimizin evet olması durumunda perakende KDV oranlarınız değiģtirilecek aksi halde dikkate alınmayacaktır. Perakende KDV Eski Oranı: Bir önceki alanda evet seçimini yapmıģ iseniz, bu alana da değiģtirilecek perakende KDV oranını yani eski perakende KDV oranınızı girmelisiniz. Perakende KDV Yeni Oranı: Bu alana da stoklarınızın yeni perakende KDV oranını girmelisiniz. 183

184 Toptan KDV DeğiĢsin: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza evet/hayır seçeneklerinden oluģan bir pencere açılacaktır. Bu aģamada sizden istenen kod aralığı yada kod yapısını girdiğiniz stoklarınızın toptan KDV oranlarının değiģtirilip değiģtirilmeyeceğini belirtmenizdir. Bu alandaki seçimizin evet olması durumunda toptan KDV oranlarınız değiģtirilecek aksi halde dikkate alınmayacaktır. Toptan KDV Eski Oranı: Bir önceki alanda evet seçimini yapmıģ iseniz bu alana da değiģtirilecek toptan KDV oranını yani eski KDV oranınızı girmelisiniz. Toptan KDV Yeni Oranı: Bu alana da stoklarınızın yeni toptan KDV oranı girilmelidir. Parametreler ekranıyla ilgili giriģlerinizi tamamladıktan sonra F2 tuģuna basın karģınıza Bu iģlem sonunda seçilen stoklara ait KDV oranları kalıcı olarak değiģecektir. ġeklinde bir uyarı mesajı gelecektir. Bu aģamada değiģtirme iģlemine devam etmek için Ok tuģunu mouse göstergenizle tıklayın. Stoklarınızın eski KDV oranlarının, girdiğiniz yeni KDV oranıyla seri bir Ģekilde değiģtiğini göreceksiniz. 8.4 Muhasebe fiģ satır no düzenleme (505040) Bu program ile amacımız herhangi bir nedenden dolayı muhasebe fişlerinin sıra numaralarında oluşan düzensizlikleri ortadan kaldırmaktır. Dolayısıyla bu düzensizliğin sebep olabileceği hatalı entegrasyonların oluşumunu engellemektir. Programı çalıştırdığınızda yapacağınız tek işlem evet onaylıyorum seçeneğini çalıştırmak ve işlemi tamamlamaktır. 8.5 Entegrasyon Güncelleme 9000 serisinde ticari modüllerden girilen hareketler muhasebeye anında entegre edilmektedir. Ancak kayıtlar muhasebeye entegre edilirken ortaya çıkan herhangi bir olağan dıģı durum (elektrik kesintisi, makinenin kapatılması gibi) entegrasyon iģleminin tam anlamı ile gerçekleģmesini engelleyebilir. ĠĢte bu gibi durumlarda entegrasyon yenilenmesi gerekir. Stok ve cari hareketler için entegrasyon güncelleme iģlemlerini bu bölümden yapacaksınız Cari hareketlerinin muhasebe entegrasyonu (503110) Bu program, gireceğiniz tarihler arasında gerçekleģen ve muhasebeye entegre edilmemiģ olan cari hareketleri muhasebeye toplu olarak entegre etmektedir. Sürekli olarak entegre çalıģan bir firmasınız. Ancak bir zaman aralığında, muhasebe parametrelerinden entegre çalıģma var mı opsiyonunu kaldırdınız ve bu zaman aralığında gerçekleģen cari hareketler (dolayısıyla diğer hareketler de) muhasebeye entegre edilmedi. ĠĢte tekrar entegre çalıģmaya baģlamadan önce (veya baģladıktan sonra da olabilir), o tarih aralığındaki hareketlerin muhasebeye entegre edilmesi gerekir. Bu program, bu iģlevi yerine getirmektedir. Programa girdiğinizde, iģlemin baģlatılması için onayınızı isteyen bir ekranla karģılaģacaksınız. Bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıkladıktan sonra, karģınıza tarih sınırlarının girileceği bir ekran gelecektir. Bu ekrandan, hangi tarih aralığındaki cari hareketlerinin muhasebeye entegre edileceğini ve sonradan muhasebeleģecek evraklarında bu iģleme tabi olup olmayacağını belirlemelisiniz. Bu belirlemeden sonra, girdiğiniz tarihler arasında gerçekleģen cari hareketler muhasebeye entegre edilmeye baģlayacaktır. 184

185 8.5.2 Stok hareketlerinin muhasebe entegrasyonu (503120) Tıpkı cari hareketler bölümünde açıklandığı gibi, belirli zaman dilimlerinde kalan ve muhasebeye entegre edilmemiģ dahili stok hareketlerinin entegrasyonu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalıģma Ģekli entegre edilmemiģ cari hareketlerin muhasebeye entegrasyonu ile aynıdır Entegre edilmiģ cari hareketlerinin yeniden muhasebe entegrasyonu (503130) KUR9000 nin bu programı ile muhasebeye hatalı olarak entegre edilmiģ olan hareketleri düzelterek, yeniden entegre etmektedir. Bu iģlem için önce KUR9000 nin veri kontrol bölümünde yer alan muhasebe fiģ kontrol raporu alınır ve hatalı fiģler tespit edilir. Daha sonra bu fiģlerde yer alan stok veya carilerin kartlarına gidilerek, hatalı yapılan giriģler düzeltilir. Örneğin muhasebe hesap kodu yanlıģ olan cari hesapların kartlarına gidilerek, muhasebe kodları değiģtirilir. Daha sonra bu program çalıģtırıldığında, girilecek tarihler arasında muhasebeye hatalı entegre edilmiģ hareketler, doğru halleriyle tekrar entegre edilir. Programa girdiğinizde sizden iģlemi onaylamanız istenecektir. Evet, onaylıyorum mesajını seçmenizle birlikte entegre edilmiģ cari hareketler kaynaklarından düzeltilerek yeniden muhasebeye entegre edilecektir Entegre edilmiģ stok hareketlerinin yeniden muhasebe entegrasyonu (503140) Bu programın çalıģma mantığı da, yukarıda açıklamaya çalıģtığımız entegre edilmiģ cari hareketlerinin yeniden muhasebeye entegrasyonu ile aynıdır. Yalnız bu bölümden, cari hareketler değil, stok hareketleri düzeltilerek muhasebeye entegre edilir. 8.6 Kart Aktarma SERVIS menüsünün bu bölümünden, stok, müģteri, satıcı, banka, kasa ve diğer cari kartlarını, baģka kodlar vererek yeni kartlara kopyalayabilir veya taģıyabilirsiniz. Kart aktarma iģlemine tabi tutulan stok, müģteri, satıcı ve diğer carilerin hareket dosyalarındaki kodları da verilecek yeni kodla değiģtirilecektir. Örneğin stoklarınızın kodlarını değiģtirdiniz. Ancak bu stoklar daha önce hareket görmüģtü. ĠĢte kart aktarma iģlemi sonrasında, stokların sipariģ fiģi, irsaliye, fatura gibi tüm hareket evraklarındaki kodları da otomatik olarak değiģtirilecektir. ġimdi bu bölümdeki programları incelemeye baģlayalım Stok kartı aktarma (098490) Stok kartlarının verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma iģlemine tabi tutulacak eski stokun, aktarmadan sonra bu stoka verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni stok kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin baģlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma iģleminden sonra eski stok kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski kartın silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) iģaretini evet olarak yani ( ) Ģeklinde iģaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) iģareti ile kalmalıdır. Aktarma iģlemine dahil edilecek ilk stok belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer stokların eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuģuna basmalısınız. Aktarma iģlemi baģlayacaktır. Programınızın aktardığı kartları ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma iģlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) iģaretinin yer aldığını göreceksiniz Cari kartı aktarma (098492) Bu program ile kullanıcılarımız, cari kartlarını (müģteri, satıcı, diğer cari) belirleyecekleri yeni kodlara aktarılmasını sağlayacaklardır. Programı çalıģtırdığınızda öncelikle sizden istenen, aktarma işlemine 185

186 tabi olacak eski cari kartlarını seçmeniz sonrasında bu kartlar için takip edilmesini istediğiniz yeni kodları girmenizdir. Eski ve yeni cari kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda yapılması gereken de, aktarma işleminden sonra eski cari kartın silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer kartın silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek cari kartları belirlendikten sonra F2 tuşuna basılarak işlem sonlandırılmalıdır. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretin yer aldığını göreceksiniz Banka kartı aktarma (098496) Banka kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski banka kartının, aktarmadan sonra bu bankaya verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni banka kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski banka kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski banka kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk banka kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer bankaların eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı banka kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Kasa kartı aktarma (098497) Kasa kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski kasa kartının, aktarmadan sonra bu kasaya verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni kasa kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski kasa kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski kasa kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk kasa kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer kasaların eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı kasa kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Hizmet kartı aktarma (098498) Hizmet kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski hizmet kartının, aktarmadan sonra bu hizmet kartına verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni hizmet kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski hizmet kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski hizmet kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk hizmet kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer hizmet kartlarının eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı hizmet kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Masraf kartı aktarma (098499) Masraf kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski masraf kartının, aktarmadan sonra bu hesaba verilecek 186

187 yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni masraf kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski masraf kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski masraf kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk masraf kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer masraf kartının eski ve yeni kodları girildikten sonra <F2> tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı masraf kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Personel kartı aktarma (098500) Personel kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski personel kartının, aktarmadan sonra bu karta verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni personel kartlarının kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski personel kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski personel kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk personel kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer personel kartının eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı personel kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Cari personel kartı aktarma (098504) Cari personel kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski cari personel kartının, aktarmadan sonra bu karta verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni cari personel kartlarının kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski cari personel kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski cari personel kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk cari personel kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer cari personel kartının eski ve yeni kodları girildikten sonra <F2> tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı cari personel kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Sabit kıymet kartı aktarma (098501) Sabit kıymet kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski sabit kıymet kartının, aktarmadan sonra bu karta verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni sabit kıymet kartlarının kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski sabit kıymet kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski sabit kıymet kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk sabit kıymet kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer sabit kıymet kartının eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı sabit kıymet kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz. 187

188 Sorumluluk Merkezi Kartı Aktarma (098502) Sorumluluk merkezi kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski sorumluluk merkezi kartının, aktarmadan sonra bu sorumluluk merkezine verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni sorumluluk merkezi kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski sorumluluk merkezi kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski sorumluluk merkezi kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk sorumluluk merkezi kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer sorumluluk merkezlerinin eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı sorumluluk merkezi kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Depo Kartı Aktarma (098503) Depo kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski depo kartının, aktarmadan sonra bu depoya verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni depo kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski depo kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski depo kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk depo kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer depoların eski ve yeni kodları girildikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı depo kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretinin yer aldığını göreceksiniz Proje Kartı Aktarma (098505) Proje kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski proje kartının, aktarmadan sonra bu projeye verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni proje kartlarının kodlar girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski proje kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski proje kartının silinmesini istiyorsanız, bu alanda gördüğünüz (X) işaretini evet olarak yani ( ) şeklinde işaretlemelisiniz. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız bu alan hayır yani (X) işareti ile kalmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk proje kartı belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer proje kartlarının eski ve yeni kodları girildikten sonra <F2> tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı proje kartlarını ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet anlamına gelen ( ) işaretin yer aldığını göreceksiniz. 8.7 Özet Güncelleme ĠĢlemleri Veri dosyalarında ortaya çıkabilecek bozuklukları dosya güncelleme iģlemi ile ortadan kaldırabileceğinizi biliyorsunuz. Özellikle belirli bir aydan sonra büyük ölçekli iģletmelerde bilgi dosyaları da oldukça kalabalık rakamlarla ifade edilebilen büyümeye ulaģırlar. Klasik dosya güncelleme programları seçilen hareket dosyalarına ait kayıtları dönem baģından itibaren ele aldığından, güncelleme iģlemi de beklenen süreden daha çok vakit alabilir. ĠĢte dosya güncelleme iģlemlerini daha kısa bir sürede tamamlamak isteyen firmalar, özet güncelleme iģlemleri bölümünden yararlanabilirler. Bu menüdeki program yardımıyla stok hareket dosyaları sadece istenilen tek bir stok hesabının hareketlerini güncelleyecektir. 188

189 8.8 Özel Servis ĠĢlemleri Özel servis iģlemleri, firmaların ihtiyaçlarına göre zaman içinde geliģtirilen bir takım programlardan oluģmaktadır. ġimdi bu programların iģlevlerini açıklamaya çalıģalım Kombine dağıtım sıfırlama (099520) MRP9000 programımızda kombine hareket giriģi tanımlı bir program yer almaktadır. Bu programın geliģtirildiği ilk günlerde, kombine evrakında kalan maliyetlerin sıfırlanması durumu söz konusu idi. Bu program kombine evrakında kalan maliyetleri sıfırlamaktadır. Ancak Ģu anda MRP9000 kullanıcılarının bu programa ihtiyaçları yoktur Stok muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını stok kartlarına aktarma (099530) STOK modülünden stok kartları açılırken her bir stokun muhasebe hesap kodları (10 hesap) ayrı ayrı girilmektedir. Buna kolaylık olması açısından yine Stok modülünde Grup Tanıtım Kartları/Muhasebe Grup ve Kod Tanıtım Kartı (011205) adlı bir program yer alır. Bu programda aynı muhasebe hesaplarını kullanacak stoklar için önce bir grup kodu verilir, daha sonra bütün muhasebe hesapları bir kez bu programdan girilir. Stok tanıtım kartına gelindiğinde ise 10 muhasebe hesabını her karta tek tek girmek yerine, sadece o stokun muhasebe grup kodu girilir. Kart kaydedildiğinde, ilgili muhasebe grup kodu için girilmiş bütün muhasebe hesapları o stokun kartına otomatik olarak yazılır. Muhasebe grup kartından sadece grup kodu girip muhasebe hesap kodlarını sonraya bırakan firmalar veya hesaplarda değişiklik yapan firmalar muhasebe grup kartından girilen hesapları tekrar stok kartlarına aktarabilirler. Bu program grup kartlarındaki muhasebe hesaplarını stok kartlarına aktarma işlevini yerine getirmektedir. Programa girildiğinde herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan muhasebe grup kartındaki hesaplar, ilgili grup koduna sahip stok kartlarına aktarılacaktır Sabit kıymet muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını sabit kıymet kartlarına aktarma (099531) Sabit kıymetler yönetiminden sabit kıymet kartları açılırken her bir sabit kıymet kartının muhasebe hesap kodları ayrı ayrı girilmektedir. Buna kolaylık olması açısından yine Sabit kıymetler yönetiminde Kartlar ve föyler/sabit kıymet muhasebe grup ve kodları tanıtım kartı (199850) adlı bir program yer alır. Bu programda aynı muhasebe hesaplarını kullanacak sabit kıymetler için önce bir grup kodu verilir, daha sonra bütün muhasebe hesapları bir kez bu programdan girilir. Sabit kıymet tanıtım kartına gelindiğinde ise muhasebe hesabını her karta tek tek girmek yerine, sadece o sabit kıymetin muhasebe grup kodu girilir. Kart kaydedildiğinde, ilgili muhasebe grup kodu için girilmiş bütün muhasebe hesapları o sabit kıymet kartına otomatik olarak yazılır. Sabit kıymet muhasebe grup ve kodları tanıtım kartından sadece grup kodu girip muhasebe hesap kodlarını sonraya bırakan firmalar veya hesaplarda değişiklik yapan firmalar muhasebe grup kartından girilen hesapları tekrar sabit kıymet kartlarına aktarabilirler. Bu program grup kartlarındaki muhasebe hesaplarını sabit kıymet kartlarına aktarma işlevini yerine getirmektedir. Programa girildiğinde herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan muhasebe grup kartındaki hesaplar, ilgili grup koduna sahip sabit kıymet kartlarına aktarılacaktır ĠĢ emri muhasebe grup kartlarındaki muhasebe kodlarını iģ emri kartlarına aktarma (099535) Üretim yönetiminden iģ emri kartları açılırken her bir iģ emri kartının muhasebe hesap kodları ayrı ayrı girilmektedir. Buna kolaylık olması açısından yine Üretim yönetiminde ĠĢ emirleri/ġģ emri muhasebe grup ve kod tanıtım kartı adlı bir program yer alır. Bu programda aynı muhasebe hesaplarını kullanacak iģ emirleri için önce bir grup kodu verilir, daha sonra bütün muhasebe 189

190 hesapları bir kez bu programdan girilir. ĠĢ emir tanıtım kartına gelindiğinde ise muhasebe hesabını her karta tek tek girmek yerine, sadece o iģ emrinin muhasebe grup kodu girilir. Kart kaydedildiğinde, ilgili muhasebe grup kodu için girilmiģ bütün muhasebe hesapları o iģ emri kartına otomatik olarak yazılır. ĠĢ emri muhasebe grup kartından sadece grup kodu girip muhasebe hesap kodlarını sonraya bırakan firmalar veya hesaplarda değiģiklik yapan firmalar muhasebe grup kartından girilen hesapları tekrar iģ emri kartlarına aktarabilirler. Bu program grup kartlarındaki muhasebe hesaplarını iģ emri kartlarına aktarma iģlevini yerine getirmektedir. Programa girildiğinde herhangi bir iģlem yapmanıza gerek kalmadan muhasebe grup kartındaki hesaplar, ilgili grup koduna sahip iģ emri kartlarına aktarılacaktır Muhasebe hesap tipleri düzenleme (098480) Özel servis iģlemleri menüsünün bu programı, muhasebe hesap kartlarına (ana hesaplar için) hesap tiplerinin verilmediği durumlarda, ilgili hesaplara aktif-pasif olarak hesap tiplerini atayacak ve tek düzen hesap planına göre açılmayan ana hesapları da otomatik olarak yaratacaktır. Aynı zamanda muhasebe hesap tanıtım kartından her hesap için belirlenen "sorumluluk merkezi kullanımı" alanının toplu olarak değiģtirilmesine de olanak tanıyacaktır. Programlarımız bilgisayarınıza ilk yüklendiğinde, sorumluluk merkezi giriģleri, tanımladığınız her hesap için serbest bırakılmıģtır. Yani kullanıcı muhasebe fiģinde dilerse bu alanı boģ da geçebilir, dilerse sorumluluk merkezide seçebilir. Özellikle, muhasebe fiģinde sorumluluk merkezi alanı ile iģlem yapmayan kullanıcılarımız (Mikbüro kullanıcılarımızın), muhasebe fiģi içerisinde sorumluluk merkezi alanı ile vakit kaybetmek istemeyebilirler. ĠĢte bu bölümden, ilgili kullanıcılarımız bu alanın kullanımını topluca iptal edebileceklerdir. Programa girdiğinizde iģlemi onaylamanızı isteyen bir mesaj ile karģılaģırsınız. Evet, onaylıyorum mesajı seçildikten sonra karģınıza, sorumluluk merkezi kullanımı alanının değerini toplu değiģtirme! Uyarısının yer aldığı bir baģka onay ekranı gelecektir. Bu aģamada hesap kartlarından sorumluluk merkezi için seçilen değerin aynı kalmasını yani değiģmemesini istiyor iseniz DeğiĢmesin butonunu, sorumluluk merkezi kullanımının serbest olması için, yani sorumluluk merkezi giriģlerinin kullanıcıların inisiyatiflerine kalması için Serbest butonunu, bu alanın muhasebe fiģinde hiç kullanılmaması için tümü kesinlikle yok butonunu, muhasebe fiģinde kesinlikle sorumluluk merkezinin seçilmesi içinde tümü mutlak var butonunun tıklanması gerekecektir. Bu ekranla ilgili seçiminizi yaptıktan sonra tüm ana seviye muhasebe hesapları taranacak ve ilgili hesap tipleri kartlara aktarılacak, açılmayan ana hesaplar otomatik olarak yaratılacak ve sorumluluk merkezi kullanımı seçiminiz doğrultusunda tüm hesaplara aktarılacaktır Muhasebe fiģlerinin kuruģlarını 2 haneye yuvarlama ve oluģan farkları yuvarlama hesaplarına aktarma (505045) Bu program ile amacımız girilecek tarihler arasında entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişlerinin 2 desimalden sonraki bölümlerinin toplu olarak sıfıra yuvarlanması ve yuvarlama sonucunda oluşabilecek farkların da yuvarlama hesaplarına aktarılarak eşitliğin sağlanmasıdır. Yuvarlama sonucunda oluşan farklar Firma tanıtım kartı (501110)/ ekranının Mali yıl entegrasyon hesap kodları bölümünün Diğer muhasebe kodları sayfasında kar veya gelir oluģturan yuvarlama muhasebe kodu ya da zarar veya gider oluģturan yuvarlama muhasebe kodu alanından seçilen hesaplara yazılacaktır Alternatif döviz kurları güncelleme Bu bölümde yer alan programlar ile muhasebe fiģi, stok ve cari hareketlerinin gerçekleģtiği güne ait alternatif döviz kurlarının güncelleme iģlemi yapılacaktır. ġimdi bu güncellemelerin nasıl olacağını ayrı ayrı inceleyelim 190

191 Stok hareketlerinin alternatif döviz kurlarının güncellenmesi (099555) Bu bölümden stok hareketlerinin gerçekleģtiği güne ait alternatif döviz kurlarının güncelleme iģlemi yapılacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza öncelikle Evet onaylıyorum Hayır Onaylamıyorum Seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu aģamada güncelleme iģlemini baģlatabilmek için evet onaylıyorum seçeneğini mouse göstergenizle tıklamalısınız. KarĢınıza, tarih aralığı gireceğiniz bir baģka ekran daha gelecektir. Bu durumda sizden beklenen, stok hareketlerine ait alternatif döviz kurlarının güncellemelerinin hangi tarih aralığındaki hareketleri kapsayacağını belirtmenizdir. Bu belirlemeyle birlikte stoklarınızın alternatif döviz kurları seri bir Ģekilde güncellenmeye baģlayacaktır Cari hareketlerinin alternatif döviz kurlarının güncellenmesi (099556) Bu bölümden de cari hareketlerinin alternatif döviz kurlarına ait güncelleme iģlemi istenilen tarih aralığında yapılacaktır. Programın çalıģma mantığı bir önceki bölümde anlatmaya çalıģtığımız Stok hareketlerinin alternatif döviz kurlarının güncellenmesi ile aynıdır Muhasebe FiĢlerinin alternatif döviz kurunu güncelleme (098644) Bu bölümden de muhasebe fiģlerinin alternatif döviz kurlarına ait güncelleme iģlemi istenilen tarih aralığında yapılacaktır. Programın çalıģma mantığı bir önceki bölümde anlatmaya çalıģtığımız Stok hareketlerinin alternatif döviz kurlarının güncellenmesi ile aynıdır Otomatik Silme Bu bölümü oluģturan programlar ile belirli bir dönem hareket görmeyen stok kartlarının, cihaz kartlarının, kullanılmayan depo kartlarının ve yürürlükte olmayan satın alma Ģartlarının toplu olarak silinme iģlemi gerçekleģtirilecektir. ġimdi bu silme iģlemlerinin nasıl gerçekleģtiğini tek tek inceleyelim Gereksiz stok depo kartlarının silinmesi (099557) Bu program ile önceden tanımlanmıģ olup fakat gerek duyulmayan stok depo kartlarının toplu olarak silinme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Dolayısıyla program öncelikle depo kartlarını tek tek tarayacak bu iģlem sonrasında eğer stok kartı veya ilgili depo tanımlı değil ise ilgili depo kartını silecektir. Stok kartı ve depo tanımlı ise, depo kartındaki fiyatlarla stok kartlarındaki fiyatları karģılaģtıracak, aynı ise ve depo kartında asgari seviye, min seviye ve hedef seviye gibi değerler 0 ise ilgili kartı silecektir. Evet depo kartlarının ne gibi durumlar söz konusu olduğunda silineceğini belirttikten sonra programın nasıl çalıģtırılacağını açıklamaya çalıģalım. Programa girdiğinizde öncelikle karģınıza bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandan Evet onaylıyorum seçeneğini seçerek gereksiz olan stok depo kartlarınızı seri bir Ģekilde silebilirsiniz. Hayır, onaylamıyorum seçeneğini seçerek de herhangi bir iģlem yapılmadan programdan çıkabilirsiniz Hareketsiz stok kartlarının silinmesi (099558) Bu program ile, belli bir tarih öncesinde tanımlanmış olup fakat herhangi bir işlem görmeyen stok kartlarının toplu olarak silinme işlemi gerçekleştirilecektir. Dolayısıyla programınız öncelikle stok kartlarını tek tek tarayacak bu işlem sonrasında belirttiğiniz tarihten önce herhangi bir hareketi olmayan stok kartlarını silecektir. Programa girdiğinizde karşınıza parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen stok kartlarına ilişkin silme işleminde hangi kod aralığı yada kod yapısındaki stokların baz alınacağını belirtmenizdir. Bunun için ekranınızın stok ilk kod, 191

192 stok son kod yada stok kod yapısı alanlarına uygun girişler yapmalısınız. Bu ekrandan belirlenecek en son parametre ise, stok kartlarının silme işleminde hangi tarihten önce tanıtılan stokların dikkate alınacağını girmenizdir. Bunun için hangi tarihten önce açılmıģ stoklar incelensin alanına, tarih girişi yapmalısınız. Parametre girişlerinizi tamamladıktan sonra karşınıza gelen ekrandan Evet onaylıyorum seçeneğini seçerek hareketsiz olan stok kartlarınızı seri bir şekilde silebilirsiniz. Hayır, onaylamıyorum seçeneğini seçerek de herhangi bir işlem yapılmadan programdan çıkabilirsiniz Belli tarih öncesi satın alma Ģartlarının silinmesi (099559) Bu program ile belli bir tarih öncesinde tanımlanmıģ olan ve bitiģ tarihleri girilmiģ olan satın alma Ģartlarının toplu olarak silme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Yani bitiģ tarihi, sizin belirteceğiniz tarih ve öncesine denk gelen satın alma Ģartları silinecektir. Dolayısıyla programınız öncelikle sizden, tarih giriģi yapmanızı isteyecektir. Daha sonra bu tarih öncesindeki bütün satın alma Ģartı evraklarını tarayacak ve girdiğiniz tarihten önce satın alma Ģartı biten evrakları topluca silecektir. Fakat satın alma Ģartı evrakında bitiģ tarihi belirtilmemiģ olan evraklara dokunulmayacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza öncelikle tarih giriģi yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu durumda sizden istenen, hangi tarihten önce oluģturulan satın alma Ģartlarının silinmesini istiyor iseniz, ilgili tarihi girmeniz ve enter tuģuna basmanızdır. Bu iģlem sonrasında ekranınızın üzerine Evet Onaylıyorum ve Hayır Onaylamıyorum seçeneklerinin yer aldığı bir baģka ekran daha gelecektir. Bu aģamada Evet Onaylıyorum seçeneğini seçerek bitiģ tarihi girdiğiniz tarih ve öncesine denk gelen satın alma Ģartları silinecektir Yürürlükte olmayan satın alma Ģartlarının silinmesi (099560) Bu program ile de; bitiģ tarihi belirtilmemiģ fakat yürürlükte olmayan satın alma Ģartlarının silme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Konuyu bir örnek yardımıyla açıklamaya çalıģalım, X cariniz için DEPO01 kodlu deponuzdaki STK01 kodlu stok için birden fazla satın alma Ģartı düzenlediğinizi düģünelim. Bu satın alma Ģartları ise 1 Ocak 2009, 1 ġubat 2009 ve 1 Mart 2009 gibi tarihlerde oluģturulmuģ olsun. Bu durumda bu satın alma Ģartlarının bir tanesi kullanılacağı için baģlangıç tarihi en büyük olan satın alma Ģartı haricinde diğer tüm satın alma Ģartları silinecektir. Bu durumda örneğimize göre 1 Ocak 2009 ve 1 ġubat 2009 tarihinde oluģturulan satın alma Ģartları silinecek 1 Mart 2009 tarihinde ki satın alma Ģartı yürürlükte olacaktır. Programa girdiğinizde karģınıza Evet Onaylıyorum ve Hayır Onaylamıyorum seçeneklerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aģamada sizden istenen Evet Onaylıyorum seçeneğini tıklayarak yürürlükte olamayan satın alma Ģartlarını silmenizdir Hareketsiz cihaz kartlarının silinmesi (099561) Bu program ile belli bir tarih öncesinde tanımlanmıģ olup fakat herhangi bir iģlem görmeyen cihaz kartlarının toplu olarak silinme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Dolayısıyla programınız öncelikle cihaz kartlarını tek tek tarayacak bu iģlem sonrasında belirttiğiniz tarihten önce herhangi bir hareketi olmayan kartları silecektir. Programa girdiğinizde karģınıza parametre giriģleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen cihaz kartlarına iliģkin silme iģleminde hangi kod aralığı yada kod yapısındaki cihazların baz alınacağını belirtmenizdir. Bunun için ekranınızın cihaz ilk kod, cihaz son kod yada cihaz kod yapısı alanlarına uygun giriģler yapmalısınız. Bu ekrandan belirlenecek en son parametre ise, cihaz kartlarının silme iģleminde hangi tarihten önce tanıtılan cihazların dikkate alınacağını girmenizdir. Bunun için hangi tarihten önce açılmıģ cihazlar incelensin alanına, tarih giriģi yapmalısınız. Parametre giriģlerinizi tamamladıktan sonra karģınıza gelen ekrandan Evet onaylıyorum seçeneğini seçerek hareketsiz olan cihaz kartlarınızı seri bir Ģekilde silebilirsiniz. Hayır, onaylamıyorum seçeneğini seçerek de herhangi bir iģlem yapmadan programdan çıkabilirsiniz. 192

193 Hareketsiz cari kartlarının silinmesi (099562) Bu program ile belli bir tarihte tanımlanmıģ olup fakat herhangi bir iģlem yapmayan cari kartlarının (müģteri, satıcı, diğer cari) toplu olarak silinme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Dolayısıyla öncelikle herhangi bir hareketi olmayan cari kartları tek tek tarayacak, bu iģlem sonrasında bunları silecektir. Programa girdiğinizde karģınıza parametre giriģleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen cari kartlarına iliģkin silme iģleminde hangi kod aralığı ya da kod yapısındaki carilerin baz alınacağını belirtmenizdir. Bunun için ekranınızın ilk kod, son kod ya da kod yapısı alanlarına uygun giriģler yapmalısınız. Parametre giriģlerinizi tamamladıktan sonra karģınıza gelen ekrandan Evet onaylıyorum seçeneğini seçerek hareketsiz olan cari kartlarınızı seri bir Ģekilde silebilirsiniz. Hayır, onaylamıyorum seçeneğini seçerek de her hangi bir iģlem yapılmadan programdan çıkabilirsiniz WorkData Tablo ĠĢlemleri Bu bölümde workdata satıģ ve ödeme tabloları taģıma ile bu tabloların isimlerini değiģtirme iģi ile ilgili olan menüleri inceleyeceğiz. ġimdi bu iģlemlerin nasıl gerçekleģeceğini tek tek inceleyelim WorkData satıģ ve ödeme tabloları taģıma (504013) Bu program ile amacımız; mağaza ve market programlarımızla işlem yapan kullanıcılarımızın belli bir tarih öncesinde WorkData altında oluşmuş olan pos satış ve ödeme tablolarına ait dosyaları başka bir veritabanına aktararak yedeklemelerini sağlamak, dolayısıyla asıl veri tabanında daha az sayıda tablo ile çalışmalarına imkan vererek performanslarını artırmaktır. Çünkü WorkData altında S ve O olmak üzere her gün için 2xDepo sayısı kadar dosya oluşmaktadır. Şube sayısı fazla olan marketler için bu sayı daha da artmaktadır. Örneğin 12 şubesi olan bir market için her gün 24 tane, marketlerin her gün açık olduğu düşünülürse her ay 24x30 = 720 tane tablo oluşmaktadır. Bu durumda WorkData'nın büyümesine, yedekleme süresini artırıp veritabanının yazma okuma işlerindeki performansının düşmesine sebep olmaktadır. Böyle bir durumda bazı kullanıcılarımız, aylık satışlarını karşılaştırmak yada benzeri raporlar için bu tabloların uzun bir süre saklanmasını isteseler de, pek çok kullanıcımız bu tabloları kontrol ve düzenlemeler için en fazla 1 aylık süre ile saklanmasını yeterli bulmakta sonrasında da gerek duymamaktadırlar. Bu amaçla geliştirilmiş olan WorkData satıģ ve ödeme tabloları taģıma (504013) programı, kullanıcılarımızın vereceği tarih öncesindeki WorkData tablolarını ayrı bir veritabanına aktarılmasını sağlayacaktır. Böylece, isteyen kullanıcılarımız aylık (ya da istediği periodda) bu tabloları başka bir veritabanına aktaracak, raporlama yapmak isteyen kullanıcılarına da bu veritabanını sunabileceklerdir. Bu veritabanındaki tablolar değişmediği için, aktarımdan aktarıma yedek alınması yeterli olacaktır. Asıl veritabanında ise, daha az sayıda tablo ile çalışıldığından, hem performans artmış olacak hem de yedekleme süresi hayli kısalacaktır WorkData satıģ ve ödeme tabloları isim değiģtirme (504014) V12 serisi ile birlikte programlarımızda, aynı veri tabanı içinde sadece yıl değişimi yapılarak çalışılabilmesi mümkün duruma getirilmiştir. Böyle bir yapılanma market ve mağaza programlarımızla (Retail 9000) işlem yapan kullanıcılarımızın, WorkData altında günlük olarak tuttukları POS satış ve ödeme tablolarına ait dosya isimlerini değiştirmeleri gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Çünkü gün ve ay bilgisi ile saklanan dosyalar yeni versiyonla birlikte yıl bilgisini de içine alacak şekilde tanımlanacaktır. Bu durumda; Önceden S/O DDDddmm (DDD = DepoNo, dd = Gün, mm = Ay) şeklinde olan tablo isimleri, yeni versiyon ile birlikte S/O_YYYYMMDD_ddd (YYYY = Yıl, MM = Ay, DD = Gün, ddd = DepoNo) olarak oluşturulacaktır. 193

194 Raporlama için daha önceden oluşturulmuş dosya isimlerinin mutlaka değiştirilmesi gerekmektedir. Kullanıcılarımıza önemle belirtmek isteriz ki bu değişiklik manuel olarak yapılmamalıdır. Bu durum indekslerde sorunlarla karşılaşılmasına sebep olabilecektir. İlgili dosyaların isim değişikliğinin sağlıklı ve seri bir şekilde gerçekleştirilmesi için Kuruluş programının WorkData satıģ ve ödeme tabloları isim değiģtirme (504014) programının çalıştırılması yeterli olacaktır. Gerekli isim değişiklikleri uygun şekilde gerçekleştirilecektir. 8.9 Entegreden OluĢmuĢ FiĢleri ve Bağlantılarını Sil Bu bölümde yer alan programlar ile istenilen tarihler arasında entegrasyon sonucunda oluģmuģ cari ve stok hareketlerine ait muhasebe fiģleri ile bu fiģlerin bağlı olduğu evrakların toplu olarak silinme iģlemi gerçekleģtirilecektir. ġimdi bu programların neler olduklarını inceleyelim Cari hareketleri entegrasyonundan oluģmuģ fiģleri ve bağlantılarını sil (505010) Entegre çalıģan bir firma iseniz, carilerinize iliģkin her hareket anında muhasebeye entegre edilir. Örneğin XYZ satıcınıza satıģ faturası kestiğinizi düģünelim. Bu hareket sonucunda muhasebe fiģinizde otomatik olarak oluģacaktır. Eğer otomatik oluģan bu fiģlerin ve bu fiģin bağlı olduğu evrakların örneğimize göre satıģ evrakının herhangi bir nedenden dolayı silinmesi gerekiyor ise bunun için programınızın bu bölümü kullanılacaktır. Programa girdiğinizde, silme iģlemin baģlatılması için onayınızı isteyen bir ekranla karģılaģacaksınız. Bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıkladıktan sonra, karģınıza tarih sınırlarının girileceği bir ekran gelecektir. Bu ekrandan, hangi tarih aralığındaki cari hareketlerin muhasebe fiģleri ve evrakları silinecekse ilgili tarihi belirtmelisiniz. Bu belirlemeden sonra, girdiğiniz tarihler arasında gerçekleģen cari hareket evrakları ve muhasebe fiģleri silinecektir Stok hareketleri entegrasyonundan oluģmuģ fiģleri ve bağlantılarını sil (505020) Bu program ile de stok hareketlerine iliģkin oluģan muhasebe fiģleri ile bu fiģin ait olduğu evrak otomatik olarak silinecektir. Programın çalıģma mantığı bir önceki bölümde açıklamaya çalıģtığımız program ile aynıdır Stok hareketleri entegrasyonundan oluģmuģ fiģleri sil (505030) Entegre çalıģan bir firma iseniz, stoklarınıza iliģkin her hareket anında muhasebeye entegre edilir. Dolayısıyla muhasebe fiģlerinizde otomatik olarak oluģur. Entegrasyon sonucunda oluģan bu fiģlerin silinmesi gerektiğinde her fiģi tek tek girip silmek yerine, programınızın bu bölümünden toplu olarak silebilirsiniz. Programa girdiğinizde, silme iģleminin baģlatılması için onayınızı isteyen bir ekranla karģılaģacaksınız. Bu ekrandan evet onaylıyorum butonu tıklandıktan sonra, stok hareketlerinin entegre edildiği fiģler otomatik olarak silinecektir. 194

195 9 VERĠ KONTROL KUR9000 nin bu bölümünden, farklı içeriklerde kontrol raporları alacaksınız. ġimdi bunları incelemeye baģlayalım. 9.1 Muhasebe fiģ kontrol raporu (099100) 9000 serisinin ticari modülleri ile muhasebe arasında entegre çalıģan firmalar, herhangi bir nedenden dolayı muhasebede hatalı oluģan fiģleri bu rapordan tespit edebilirler. Örneğin muhasebe hesap kodu boģ olan bir müģterinin hareketi muhasebeye entegre edilirken, hareket tutarı muhasebede 999- Otomatik Açılan Kart hesabına kaydedilir. Ya da muhasebe fiģi bakiyeli olabilir. Bu rapor, entegrasyon ile bu Ģekilde hatalı oluģan fiģleri tespit etmek için hazırlanmıģtır. Rapor alınır hatalı olan fiģin yevmiye numarası bir yere not edilir. Daha sonra hatalı olan fiģ ekrana getirilir ve ALT+D tuģu yardımıyla bu muhasebe fiģinin kaynağı olan evrak bulunur. Örneğin müģteri muhasebe kodu olmayan bir faturanın entegrasyonu ile hatalı fiģ oluģmuģsa, önce o müģterinin kartından ilgili muhasebe hesap kodu girilir, daha sonra fatura tekrar ekrana çağırılır, ilgili müģteri F10 tuģu yardımıyla bir kez daha seçilir, evrak kaydedilir. Böylece entegrasyon iģlemi de yenileneceğinden muhasebedeki hatalı fiģ düzeltilmiģ olur. Programa girdiğinizde karģınıza bu raporu alabilmeniz için parametre giriģleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranın ilk ve son tarih alanlarına raporunuzu almak istediğiniz tarihleri girip döküm yerinizi de seçtikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda entegrasyon sonucunda oluģturulan fiģlere ait muhasebe hesap kodları, fiģ yevmiye numarası, tarihi, fiģ sıra no su, fiģ tipi, fiģin kaç satırdan oluģtuğu ve borç ya da alacak meblağları yer alır. 9.2 Stok kartları muhasebe kodları kontrol raporu (099350) Bu rapor ile muhasebe kodları hatalı olan stok kartlarınızın dökümünü alabileceksiniz. Programa girdiğinizde sizden sadece döküm yerini seçmeniz istenecektir. Döküm yeri seçiminize göre raporunuz listelenecektir. Raporunuzda muhasebe kodları hatalı olan stoklarınızın kodunu, adını ve hataya iliģkin açıklamalarını ayrı baģlıklar halinde görebileceksiniz. 9.3 Stok Hareket Kontrol Raporları Bu menüde yer alan programlar, stok hareketlerinin faturalar, stok kartları ve muhasebe fiģleri ile bağlantılarına iliģkin raporlar sunmaktadır Stok hareketleri fatura bağlantı kontrol raporu (099200) Herhangi bir nedenden dolayı, stok hareketleriyle fatura arasında bağlantı kopukluğu ortaya çıktıysa, bu kopukluğun nereden kaynaklandığını tespit edebilmek için bu raporu almanız gerekir. Örneğin bir bilgi dosyası üzerinde indeks düzenleme yaptınız. Bu iģlemin sonunda okunan kayıt sayısı ile yazılan kayıt sayısı arasında fark çıktı ve program bu farka rağmen yapılan düzenlemenin geçerli olup olmayacağını bir mesajla size sordu. Bu mesajı -evet- olarak cevapladınız. Bu durumda program, okunan kayıt sayısı ile yazılan kayıt sayısı arasındaki kayıtları (yani bozuk olan kayıtları) silinecektir. ĠĢte bu tür kayıtları tespit edebilmek için bu rapordan yararlanabilirsiniz. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenecektir. Ġlgili seçiminizi yaptıktan sonra raporunuz listelenir. Raporunuzda stok hareketlerinin ve faturaların tarihleri, bu hareketlerin hangi carilerle gerçekleģtiği, evrak numarası-tipi-cinsi, iade veya normal olma özelliği ve açıklama yer alır. Özellikle açıklamadan yararlanarak stok hareketleriyle fatura arasındaki kopukluğu tespit edebilirsiniz. 195

196 9.3.2 Fatura - Stok hareketleri bağlantı kontrol raporu (099300) Fatura ve stok hareketleri arasındaki bağlantı kopukluğu ortaya çıktığında, bu kopukluğun nereden kaynaklandığını listeleyen raporlardan ikincisidir. Mantığı ve rapor alınıģ Ģekli, önceki bölümümüzde açıklamaya çalıģtığımız stok hareketleri-fatura bağlantı kontrol raporu ile aynıdır. Bu raporda diğerinden farklı olarak stok ve carilere ait hareket tutarları da yer alır Stok hareketleri - Stok kartları kontrol raporu (099250) Bu rapor, hareketi olup da, herhangi bir Ģekilde kartına ulaģılamayan veya kartı olmayan stokları listelemektedir. Programa girdiğinizde ilk önce bir onay ekranı ile karģılaģacaksınız bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıkladığınızda döküm yeri tercih ekranına ulaģılacaktır. Raporu alacağınız döküm yeri de belirlendikten sonra ilgili stok dosyaları taranacak ve hareketi olup da kartlarına ulaģılamayan stoklar listelenecektir Stok hareketleri - muhasebe fiģleri kontrol raporu (099255) Bu rapor, stok hareketi olup da herhangi bir Ģekilde muhasebe fiģine ulaģılamayan veya muhasebe fiģi olmayan kayıtları listelemektedir. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenir. Daha sonra hareketi olup da muhasebe fiģlerine ulaģılamayan stoklar hareketleri, detayları ile birlikte listelenecektir. 9.4 Cari Hareket Kontrol Raporları Bu menüde yer alan programlar ile senet-çek kartlarının cari hareketler ile cari hareketlerin senet-çek kartları ile ve cari hareketlerin muhasebe fiģleri ile bağlantılarına iliģkin kontrol raporları alacaksınız Cari hareketlerin senet - çek kartları ile kontrolü (099280) Bu program cari hareketleri tarayarak senet çek kartlarıyla kontrolünü yapacak ve hatalı iģlemler için sizi bir mesaj ile uyaracaktır. Bu programda öncelikle cari hareketler baz alınmakta ve kullanıcılara hatalı cari hareket kayıtlarına iliģkin bilgiler verilerek uyarılmaktadır; Örneğin; tarihli, 15 no lu makbuz evrakının senet/çek bilgisi kartla uyumsuz Cari hareketlerin senet çek kartları ile kontrolünü yapabilmek için programa girildiğinde sadece ekrana gelecek mesajdan evet, onaylıyorum mesajını seçmeniz yeterli olacaktır. Programınız senet çek kartlarını tarayarak gerekli kontrolleri yapacak ve size bir mesaj ile hatalı kayıtları sunacaktır Cari hareketleri - muhasebe fiģleri kontrol raporu (099275) Bu rapor, cari hareketi olup da herhangi bir Ģekilde muhasebe fiģine ulaģılamayan veya muhasebe fiģi olmayan kayıtları listelemektedir. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenir. Daha sonra hareketi olup da muhasebe fiģlerine ulaģılamayan cari hareketleri, detayları ile birlikte listelenecektir Cari hareketleri - Cari kartları kontrol raporu (099276) Bu rapor, cari hareketi olup da herhangi bir Ģekilde cari kartına ulaģılamayan kayıtları kontrol edebilmenize yardımcı olacaktır. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenir. Bu seçimle birlikte hareketi olup da kartı olmayan cari hareketleriniz, detayları ile birlikte listelenecektir. 196

197 9.5 Beden hareketleri kontrol ve düzeltmeleri Bu menüde yer alan programlar beden hareketlerine göre takip eden firmalar için hazırlanmış özel bir düzenlemedir. Bu programı destek bölümümüzdeki arkadaşların bilgisi altında çalıştırmanızı tavsiye ederiz. 197

198 10 LĠSTELER Bu bölümde yer alan programlar ile tanımladığınız, depo kartlarının, kullanıcı hak tanımlamalarının ve evrak listeleyebileceksiniz. ġimdi bunları sırasıyla incelemeye çalıģalım Depo tanımları listesi (099633) Programınızın bu bölümünden, Sistem/Stok ve SipariĢ Parametreleri/Depo Tanımlama programından tanımladığınız her bir deponuza yönelik sabit bilgilerin dökümü alınacaktır. Depo tanımlama listesi için sizden sadece; döküm yerinizi belirlemeniz beklenecektir. Bu belirlemeyle birlikte tanımlamıģ olduğunuz tüm depoların kodu, adı, grup kodu, tipi, hangi sorumluluk merkezi ile iliģkili olduğu, depolar arası transferlerde uygulanan fiyat tipi ve fiyat kodu ayrı ayrı baģlıklar halinde listelenecektir Genel evrak kategori tanımları listesi (092905) Bu bölümden de evrak kategori tanımlamaları (092900) programından, evraklarınıza ilişkin tanımladığınız kategorilere yönelik sabit bilgilerin dökümü alınacaktır. Programı çalıştırdığınızda karşınıza Tüm listeyi dök Kategori tanımlanmıģ olanları dök Seçeneklerinden oluşan bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada sizden istenen evrak kategori tanımlamaları ekranında sıralanan tüm program listelerinin mi? yoksa sadece bu ekranda kategorisi tanımlanmış olan programları mı? listeleneceğinizi seçmenizdir. Bu seçimle birlikte raporunuz döküm yeri tercihinize göre dökülecektir. Bu listede evraklarınızın menü numarası, adı, kategori numarası, kategori adı ve fiş tipi ayrı başlıklar halinde yer alacaktır Hak Tanımları Listeleri Veri kontrol menüsünün bu bölümünden her bir kullanıcıya özel tanımlanmıģ eriģim, evrak seri no ve hak tanımlamalarına, depo ve program haklarına iliģkin listeler alacaksınız. ġimdi bu listeleri incelemeye baģlayalım Kullanıcı Hak Tanımları Listesi Bu bölümden, kullanıcılarınızın programlar ve bilgi dosyaları üzerindeki haklarını içeren listeler alacaksınız Genel Hak Tanımlamaları Listesi (099601) Programlarımızın en önemli özelliklerinden biri de, kullanıcıların programlar üzerindeki genel hak tanımlamalarının sınırlandırılabilmesidir. Başka bir ifade ile dilediğiniz kullanıcının programlar üzerinde kayıt okuma, yeni kayıt ekleme, eski bir kayıt üzerinde değişiklik yapma veya silme yetkilerini kaldırabilir, dilediğiniz kullanıcılarınıza bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını verebilirsiniz. Kullanıcı genel hak tanımlamaları, kuruluş programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Genel Hak Tanımlamaları programından tanımlanmaktadır. Bu programdan ise, tanımlı olan genel hak tanımlamalarının listesini alacaksınız. Programa girdiğinizde genel hak tanımlamaları listelenecek kullanıcı/kullanıcıları seçmeniz için tüm kullanıcı Id'lerinin yer aldığı küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Listeye dahil edilecek kullanıcılar belirlenip, döküm yerini de seçtikten sonra genel hak tanımlamaları listelenecektir. 198

199 Bu listelerde kullanıcı sıra numaraları, Id'leri, kullanıcı isimleri, kuruluş programında çalıştığınız firmaya girip-giremeyeceği gibi genel hak tanımlamalarındaki tüm parametreler yer alacaktır Veri Tabanı Hakları Listesi (099605) Programlarımızın en önemli özelliklerinden biri de, kullanıcıların program üzerindeki veri tabanı haklarının sınırlandırılabilmesidir. Başka bir ifade ile dilediğiniz kullanıcının erişebileceği dosyalara ulaşıp ulaşmayacağını belirlemek veya hangi dosyalarda hangi haklara sahip olduğunu belirlemenizdir. Kullanıcının veri tabanı hakları, kuruluş programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Veri Tabanı Hakları programından tanımlanmaktadır. Bu programdan ise, tanımlı olan veri tabanı hakları listesini alacaksınız. Programa girdiğinizde veri tabanı hakları listelenecek kullanıcı/kullanıcıları seçmeniz için tüm kullanıcı Id'lerinin yer aldığı küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Listeye dahil edilecek kullanıcılar belirlenip, döküm yerini de seçtikten sonra veri tabanı hakları listelenecektir. Bu listelere kullanıcı sıra numaraları, Id'leri, kullanıcı isimleri ve veri tabanı haklarından tanımlanan tüm parametreler yer almaktadır Evrak seri no ve hak tanımlamaları listesi (099602) 9000 serisinde yer alan her bir evrak, evrak seri no+evrak sıra no alanlarının birleģimiyle oluģan evrak referans numarası ile takip edilmektedir. Yani önceden girilmiģ bir faturayı ekrana çağırmak için, o fatura evrakının seri ve sıra numarasını girmeniz gerekir. Evrak seri numarası 4 dijit uzunluğunda alfa nümerik bir alandır. Kullanıcılar evrakların seri numaralarını manuel olarak girebilirler. Evrak sıra numarası ise 9 dijitten oluģan nümerik bir alandır. Evrak sıra numaraları, seri numarasına göre 1 den baģlayarak program tarafından otomatik olarak verilir. Evrak seri numarası alanına, genellikle o evrakı giren kullanıcının ismi veya isminden bir bölüm girilmektedir. Böylece hangi evrakı hangi kullanıcının girdiğini, o kullanıcının toplam kaç evrak girdiğini takip etmek mümkün olur. Evrak seri numaralarının kullanıcı koduna göre otomatik olarak evraka gelmesini sağlayabilir, her bir kullanıcının, evraklar üzerinde hangi yetkilere sahip olacağını ayrı ayrı tanımlama imkânına sahipsiniz. Bunun için; KUR9000 programının KuruluĢ/Evrak Seri No ve Hak Tanımlamaları programından ilgili giriģleri yapmalısınız. Bu programdan ise, kullanıcılar için tanımlı olan evrak seri numaralarını ve bu evraklar üzerindeki haklarını listeleme imkânı bulacaksınız. Programa girdiğinizde evrak seri numaraları ve bu evraklar üzerindeki hakları listelenecek kullanıcı/kullanıcıları seçmeniz için tüm kullanıcı Id lerinin yer aldığı küçük bir pencere ile karģılaģacaksınız. Kullanıcı seçimi yapılıp döküm yeri de belirlendikten sonra listeniz hazırlanacaktır. Bu listede kullanıcı Id leri, program sıra numaraları, program evrak tanımları, ilgili kullanıcının gireceği evrak için tanımlı olan (otomatik gelecek olan) seri numarası ve kullanıcıların her bir evrak üzerindeki yetkileri yer alacaktır Depo hakları tanımları listesi (099603) Kuruluş programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Kayıt kullanım hakları bölümünden kullanıcıların depolar üzerindeki haklarını tanımlayabilirsiniz. Bu programdan ise, tanımlı olan kullanıcı depo haklarının listesini alacaksınız. Programa girdiğinizde öncelikle depo hakları listelenecek kullanıcıyı seçmeniz istenir. Kullanıcı seçimi yapılıp döküm yeri belirlendikten sonra depo hakları listelenecektir. Bu listede kullanıcı Id'leri, depo sıra numaraları, depo adları ve ilgili kullanıcının ilgili satırdaki depoyu kullanıp kullanamayacağı (evet-hayır şeklinde) yer alacaktır. 199

200 Kullanıcı Program Hakları Tanımları Listesi (099604) Kuruluş programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Program Hakları Tanımları kullanıcılarınızın Programlarınızın hangilerine girip, hangilerine giremeyeceklerini tanımlayabilirsiniz. Bu program, program hak tanımlarını liste şeklinde size sunacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle program hakları listelenecek kullanıcıyı seçmeniz istenir. Kullanıcı seçimi yapılıp döküm yeri belirlendikten sonra program hakları listelenecektir. Bu listede kullanıcı Id'leri, program sıra numaraları, program adları ve ilgili kullanıcının ilgili satırdaki programa girip giremeyeceği (evet-hayır şeklinde) yer alacaktır Evrak Listeleri Veri kontrol menüsünün bu bölümü evrak listelerine ayrılmıģtır. Stok, cari, sipariģ hareketleri ve muhasebe fiģlerine iliģkin evrak listelerinin alınacağı bu bölüm, yukarıda açıklamaya çalıģtığımız kontrol raporlarına da ek olarak düģünülebilir. ġimdi bu listeleri kısaca açıklamaya çalıģalım Stok hareket evrakları listesi (099606) Bu bölümden, parametreler ekranından girilecek tarihler arasında girilen stok hareket evraklarının dökümü alınacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle hangi tarihler arasındaki stok hareket evraklarını listelemek istediğiniz sorulacaktır. Tarih aralığını girip döküm yerini seçtikten sonra listeniz hazırlanacaktır. Stok hareketleri listesinde yer alan bilgiler Ģunlardır; evrak tarihleri, evrak numaraları, hareket tipleri (giriģ-çıkıģ-depo transfer gibi), hareket cinsleri (toptan, perakende, sarf gibi), normal/iade, evrak tipleri (irsaliye, doğrulan fatura, depo fiģi gibi), evrakın düzenlendiği cari hesabın kodu ve evrak tutarı Cari hareket evrakları listesi (099607) Parametreler ekranından girilecek tarihler arasında girilen cari hareket evraklarının listelendiği bölümdür. Bu dökümde yer alan bilgiler Ģunlardır; cari hareket evraklarının tarihleri, evrak numaraları, hareket tipleri (borç-alacak Ģeklinde), hareket cinsleri (fatura, müģteri senedi gibi), evrak tipleri (satıģ faturası, alıģ faturası- tahsilât makbuzu gibi), evrakın düzenlendiği cari kodu ve meblağ SipariĢ hareket evrakları listesi (099608) Parametreler ekranından girilecek tarihler arasında girilen sipariģ evraklarının listelendiği bölümdür. Dökümde Ģu bilgiler yer alır; sipariģ evraklarının tarihleri, evrak numaraları, tipi (temin-verilen sipariģ, talep-alınan sipariģ), cinsi (normal, konsinye), tutarı ve kalan miktar Muhasebe FiĢleri Listesi (099609) Parametreler ekranından gireceğiniz tarihler arasında yaratılan (veya girilen) muhasebe fiģlerinin listelendiği bölümdür. Dökümde Ģu bilgiler yer alır; fiģ tarihi, fiģ sıra no, fiģ tipi (mahsup-tahsil-tediye Ģeklinde), yevmiye numarası, satır sayısı, her bir satırda çalıģan muhasebe hesaplarının kodları, açıklama, borç veya alacak tutarları. 200

201 11 VERĠ TABANI SÜRÜM YÜKSELTME, BAKIM VE YÖNETĠM KUR9000 nin son menüsünü, programınızın veri tabanı ve tablolarına iliģkin güncellemeleri ile bakım iģlemlerine ayrılmıģtır. ġimdi bu menüyü oluģturan programların neler olduklarını ve nasıl iģlem yapılacağını açıklamaya çalıģalım Tablolar sürüm yükseltme ve yönetim (504000) Bu program ile dilediğiniz bir Series 9000 bilgi dosyasına erişebilmeniz, eriştiğiniz dosyaların genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmanız, güncelleme ve tablo bakım onarım işlemlerini yapmanız mümkündür. Programa girdiğinizde öncelikle ekranın Tablo Adı bölümünde Series 9000'e ait bütün kart ve hareket dosyalarının isimleri alfabetik sıraya göre listelenecektir. Ekranın sağ bölümünde ise seçili olan kart ve hareket dosyalarına ait genel veriler yer alacaktır. Bunlar kısaca; Kayıt yapılarına ait özellikleri (kayıt yapısı, kayıt uzunluğu vb.), programa hangi kullanıcı koduyla girildi ise, o kullanıcının ilgili dosyalar üzerinde yapabileceği haklar, SQL cümlesi butonuyla ilgili tablonun sql sorgusu (yapısı), Alan açıklamaları butonu ile < web sayfasındaki Mikro veri tabanı yapısı / Mikro veri tabanı yapısı V12 ye hızlı bir şekilde bağlanarak o tabloya ait alanların açıklamaları-detayları, Tablo sürüm yükseltme, güncelleme yapabilme, tabloyu yeniden oluşturma, ilgili tablolarla ilgili aktif kayıtlar, silinen ve değişen kayıtlara erişebilme Şeklinde sıralanmaktadır. Tablo Sürüm Yükseltme: İstenen kayıtlara çabuk ulaşmak ve belli bir sıra dahilinde çağrılmasını sağlamak amacı ile oluşturulan dosyalara sürüm yükseltme işlemi yaptırabiliriz. Bu dosyaların herhangi bir nedenle bozulması sonucu bazı kayıtlar görülemez veya yanlış bir sıra dahilinde görülürler. Bu buton tıklandığında karşınıza Sürümü yükselen tüm tabloların belirlenmesini ister misiniz? şeklinde bir onay ekranı gelecektir. Evet dediğiniz taktirde seçtiğiniz tüm tablolar için ilgili sürüm yükseltme işlemleri yapılacaktır. Sonrasında da eğer sürümü yükselmemiş herhangi bir tablo yok ise, Sürümü yükselmesi gereken tablo yok şeklinde uyarı verecektir. Sürümü yükselen tablo var ise zaten kırmızı renkte ekranın sol tarafında belirecektir. Sonrasında otomatik olarak karşınıza Seçili tüm tabloların sürümü yükseltilecek. Onaylıyor musunuz? şeklinde bir onay ekranı gelecektir. Buradan evet seçeneğini işaretleyerek sürüm yükseltme işlemi yapılacaktır. (Veya kırmızı renkte beliren dosyaları tek tek seçerek de bakım ya da güncelleme işlemini yapabileceğiniz gibi mouse göstergenizin sağ tuşuna basıp açılacak olan pencereden Tablo sürüm yükseltme seçeneğini seçerek işlemlerinize devam edebilirsiniz.) Güncelleme: Herhangi bir nedenden dolayı bilgi dosyaları arasında uyumsuzluk ortaya çıktığında (cari hareket föyündeki bakiye ile ekstredeki bilginin uyuşmaması gibi), güncelleme işlemi ile bu uyumsuzluk ortadan kaldırılabilir. Bu buton tıklandığında seçtiğiniz bilgi dosyası yeniden güncellenecektir. 201

202 Tabloyu Yeniden Oluştur: Herhangi bir nedenden dolayı bilgi dosyaları kayıtlarını silmek veya tabloyu yeniden oluşturmak istediğinizde, yapılan yeniden oluşturma işlemi ile kayıtlarınız sıfırlanacaktır. Fakat biz bu seçeneği pek fazla tavsiye edemiyoruz. Çok acil, gereken durumlarda pek tabii ki yapabilirsiniz. Aktif Kayıtlar: İlgili tablodaki kayıtları, bunlara ait alan açıklamasındaki kolonlarla beraber görüntülemek istediğinizde bu seçeneği çalıştırabilirsiniz. Silinen Kayıtlar: Seçmiş olduğunuz tabloya ait vereceğiniz tarih aralığında silinen kayıtları görüntülemek istediğinizde bu seçeneği çalıştırabilirsiniz. Değişen Kayıtlar: Seçmiş olduğunuz tabloya ait vereceğiniz tarih aralığında değişen kayıtları görüntülemek istediğinizde bu seçeneği çalıştırabilirsiniz. İlgili tabloları tek tek veya toplu olarak da seçip, mouse sağ kliklediğinizde yukarda açıkladığımız seçeneklere de kısaca ulaşabilirsiniz Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedürler için güncelleme (504001) Her program güncellemesi sonrasında kullanıcılarımız, öncelikle Tablolar sürüm yükseltme ve bakım (504000) programını çalıştırmaları daha sonra da Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedürler için güncelleme (504001) programını çalıştırarak işlemlerini tamamlamaları gerekmektedir. Dolayısıyla öncelikle, programa revize edilip bakıma ihtiyacı olan tablolar kontrol edilecek, hangilerinde bakım işleminin uygulanması gerektiği tespit edilip bakım yapılacak, sonrasında da bu program çalıştırılarak firmaların SQL görüntü ve fonksiyonlarının güncellenmesi yapılacaktır. Amaç yeni eklenen tablolara ait fonksiyon-görünüm-işlev veya yönetim ekranlarının aktif hale gelmesini, yada mevcut fonksiyon-görünüm-işlev veya yönetim ekranları üzerinde yapılan revizelerin aktif hale gelmesini sağlamaktır. F10 ekranlarına, yönetim ekranlarına, analiz ekranlarına, föy ekranlarına ait başlıkları örnek gösterebiliriz. Program çalıştırıldıktan sonra İşlem başarıyla tamamlandı mesajının alınmış olması gerekmektedir. Bunları Biliyor musunuz? V12 serisi programlarımızda, kullanıcılarımızın değiştirmiş oldukları yada kendilerine özel geliştirdikleri fonksiyon, kayıtlı prosedür ve görünümlerin program güncellemesi sonrasında etkilenmemeleri sağlanmıştır. Şöyle ki, Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedür güncelleme (504001) programı her çalıştırıldığında, kullanıcılarımızın kendilerinin geliştirdikleri, fonksiyon, kayıtlı prosedür ve görünümlerdeki değişikliklerde orijinal hallerine geri dönmekteydi. Bu durumda kullanıcılarımızın, her güncellemenin ardından, varsa kendi fonksiyon, kayıtlı prosedür ve görünümleri programa yeniden update etmeleri gibi bir gereklilikleri söz konusu olmaktaydı. V12 serisi programlarımız da bu işleyişi ortadan kaldırmak amacıyla, kullanıcılarımızın kendilerine özel olarak geliştirdikleri fonksiyon, kayıtlı prosedür ve görünümlerini saklanabileceği özel iki dosya belirlenmiştir. GLBUSER.SQL: Ortak veri tabanı için tasarlanan yada değiştirilen fonksiyon, kayıtlı prosedür veya görünümlerin saklanacağı dosya FIRMUSER.SQL: Firma veri tabanı için tasarlanan yada değiştirilen fonksiyon, kayıtlı prosedür veya görünümlerin saklanacağı dosya Böylece kullanıcılarımız değiştirdikleri yada geliştirdikleri fonksiyon, kayıtlı prosedür ve görünümleri herhangi bir işlem yapmadan bu dosyalara saklayarak koruma altına alacaklardır. Güncelleme 202

203 programı çalıştırıldığında da, bu dosyalar yardımıyla ilgili fonksiyon, kayıtlı prosedür ve görünümler tekrar yaratılacak, dolayısıyla güncelleme sonrası değişimden etkilenmeleri söz konusu olmayacaktır. Konuyu bir örnekle açıklamaya çalışalım. Cari yönetim ekranlarımızın kolon başlıklarının orijinal hali, KODU, UNVANI 1, UNVANI 2, CADDE, SOKAK, P.KODU, ĠLÇE, ĠL vb kolon başlıklarından oluşmaktadır. Kullanıcılarımızın FIRMVIEW.SQL dosyasında yer alan CARI_YONETIM prosedürünün UNVANI 2 ve CADDE kolon başlıklarının arasına E_MAIL kolon başlığını ekleyerek değiştirdiğini yani ilgili ekranda carilerin adreslerinin de yer almasını sağladığını düşünelim. Her güncelleme sonrasında FIRMVIEW.SQL dosyanın orijinal hali programa update edildiğinden, yapılan değişikliklerde göz ardı edilmekteydi. Bu durumda kullanıcılarımız da, söz konusu değişikliği her defasında FIRMVIEW.SQL dosyasına yeniden uyarlamaktaydı. Yapılan düzenleme ile bu durum ortadan kaldırılmış olup, kullanıcılarımızın değiştirdikleri CARI_YONETIM prosedürünü FIRMUSER.SQL dosyasına saklayarak koruma altına almaları sağlanmıştır. Böylece her güncelleme sonrasında bu dosya dikkate alınacak ve prosedür değiştirilmiş hali ile tekrar yaratılacaktır. Önemli Not: Veri tabanında olabilecek muhtemel farklılıklar sonucunda bir hata oluşursa program " GLBUSER.SQL (yada FIRMUSER.SQL) dosyasında versiyon uyumsuzluğu mevcut, yeni veri yapısına göre güncellenmeli!" Uyarısı verilecektir. Bu durumda kullanıcılarımızın yapması gereken, hata alınan dosyadaki kendi fonksiyon, kayıtlı prosedür yada görünümlerini; mikronun veritabanında yapmış olduğu değişikliklere göre yeniden düzenleyip kaydederek tekrar güncelleme programını çalıştırmalarıdır Rapor Jeneratörü Tabloları Güncelleme (504002) Güncelleme sonrasında yapılacak bir diğer iģlem, Rapor Jeneratörü Tabloları Güncelleme (504002) programının çalıģtırılmasıdır. Öncelikle belirtmek isteriz ki her program güncellemesi sonrasında bu programın çalıģtırılması gibi bir gereklilik yoktur. Amaç sadece, eklenen yada revize edilen tabloların rapor tanımlama ekranlarında görüntülenmesi ve bu tablolarda ki baģlıkların rapor kolonlarında yer almasının sağlanmasıdır. Bu program çalıģtırıldıktan sonra iģlem baģarıyla tamamlandı mesajının alınmıģ olması sağlıklı iģlem gerçekleģtirdiğinizi gösterecektir Çok Veritabanı Seçimli Tablo Sürüm Yükseltme, Veri Tabanı Güncelleme (504030) Bu bölümde sizlere, sadece V12 kullanıcılarımıza özel olan bir programdan söz edeceğiz. Öncelikle belirtmek isteriz ki, bu program sadece V12 kullanıcıları tarafından çalıştırılabilecek olup, aynı anda birden fazla firma için güncelleme sonrası işlemlerin toplu olarak yapılmasını sağlayacaktır. Dolayısıyla kullanıcılarımız, programlarını her güncellediklerinde tüm firmaları için ayrı ayrı Tablolar sürüm yükseltme ve bakım programı ile Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedürler için güncelleme (504001) programını çalıştırmak yerine bu program sayesinde tek bir seferde tüm işlemleri yapacaklardır. Programı çalıştırdığınızda yapmanız gereken tek işlem hangi firmalar için güncelleme yapılacağını belirtmenizdir. Bunun için firma kodu alanından firmalarınızı seçmelisiniz. Programınız default olarak tüm firmaları seçilmiş olarak karşınıza getirecektir. Eğer güncelleme sonrası işlemler her firma için yapılmayacak ise ilgili firmaların seçilmişlik işaretini kaldırmanız yeterli olacaktır. Firmalar belirlendikten sonra devam butonu tıklanarak işlem başlatılır ve sonlanana kadar beklenir. Seçilen firmalar için bakımın yapıldığını ekranınızın işlenen veritabanı ve yapılan işlemler başlıklı bölümlerinden de izleyebilirsiniz BANKALAR-ULKELER vs Gibi Genel Amaçlı Tabloları Yeni Text Dosyalarından OluĢtur (504003) Series9000 programlarında banka, ülke, il, antrepo tanımlamaları, havaalanı kodları vb. tanımlamalar ayrı ayrı tekst dosyalar içinde tutulmaktadır. Bu tanımlamalarda herhangi bir değiģiklik olduğunda (yeni bir bankanın eklenmesi, yada çıkarılması, yeni bir il tanımın eklenmesi vs.) bu değiģiklikler ilgili 203

204 dosyalara iģlenmektedir. Dolayısıyla bu dosyaların programlara da aktarılması gerekecektir. ĠĢte bu bölümden yenilenen tekst dosyalarının programlara güncellenme iģlemi gerçekleģtirilecektir. Programa girdiğinizde karģınıza genel tanımları güncelleme baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen güncelleme iģleminin hangi tanım dosyaları üzerinde yapılacağını belirtmenizdir. Programınız sisteminize ilk yüklendiğinde tüm tanım dosyaları seçili durumdadır. Bu aģamada öncelikle güncelleme iģleminin yapılmayacağı tanım dosyalarının baģındaki ( ) iģaretinin kaldırılması gerekmektedir. Bunun için ilgili kutucukların mouse göstergesiyle tıklanması yeterli bir iģlemdir. Güncellemelerin yapılacağı tanım dosyaları belirlendikten sonra enter tuģuna basılarak iģlem sonuçlandırılmalıdır Sistem tabloları düzenleme (504015) Bu program, tüm kayıtlara ait detay bilgilerin saklandığı ortak sistem tabloların bakımını yapan programdır. Bir kez çalıştırmanız yeterli olacaktır Entegreden oluģmuģ muhasebe fiģlerinin aynı özellikteki satırlarını birleģtir (504008) Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe parametreleri/entegrasyon parametreleri/entegrasyon şekil parametreleri (96113) ekranında yer alan muhasebe fiģinde satırların hesap-srm kodu ve açıklaması aynı olsa dahi satırları birleģtirme parametresinin başında yer alan kutucuk işaretlenmişse, entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişlerinde aynı hesap koduna, srm koduna ve açıklamaya sahip hareketler ayrı ayrı satırlar halinde yazılacaktır. Aksi durumda bu tip hareketler birleştirilerek işlem yapılacaktır. Eğer kullanıcılarımız işlem yaptıkları süre zarfında bu parametreyi göz ardı ederek, entegrasyon sonucu oluşan fişlerde aynı özellikteki hesapları ayrı ayrı satırlar halinde yer alıyorsa ve sonrasında bu hesapların birleştirilmesini istiyorlar ise bu program istedikleri işlemi kısa bir sürede gerçekleştirecektir. Çünkü programınız aynı fiş içerisinde; tarihi, sıra nosu, yevmiye nosu, hesap kodu, srm.mrk kodu, açıklaması, entegre evrak bilgileri aynı olan satırları seri bir şekilde belirleyecek ve bu satırları birleştirerek tek satırda toplayacaktır. Eğer muhasebe fişlerinizde aynı özellikteki hesaplar hem borç hem de alacak olarak çalışmış ise borç satırları ayrı, alacak satırları ayrı toplamlar olarak birleştirilecektir. Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek ekranda birleģtirme iģlemini baģlat butonunu tıklamanız istediğiniz işlemin gerçekleşmesi için yeterli olacaktır. Fakat bu işlem öncesinde kullanıcılarımızın MUHFIS tablosuna ait bilgilerin yedeğini almalarını önemle belirtiriz Manuel girilmiģ muhasebe fiģlerinin aynı özellikteki satırlarını birleģtir (504012) Bu program ile amacımız, manuel girilen muhasebe fişlerinde aynı özelliklere sahip satırlar ayrı ayrı yer alıyor ise tek satır halinde yazılmalarını sağlamaktır. Çünkü programınız aynı fiş içerisinde; tarihi, sıra no'su, yevmiye no'su, hesap kodu, srm.mrk kodu ve açıklaması aynı olan satırları seri bir şekilde belirleyecek ve bu satırları birleştirilerek tek satırda toplayacaktır. Eğer muhasebe fişlerinizde aynı özellikteki hesaplar hem borç hem de alacak olarak girilmiş ise borç satırları ayrı, alacak satırları ayrı toplamlar olarak birleştirilip yazılacaktır. Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek ekranda "BirleĢtirme iģlemini baģlat" butonunu tıklamanız istediğiniz işlemin gerçekleşmesi için yeterli olacaktır. Fakat bu işlem öncesinde kullanıcılarımızın MUHFIS tablosuna ait bilgilerinin yedeğini almalarını önemle belirtiriz Ġnternet'ten Genel Tanım Dosyalarını Güncelleme (504020) Series 9000 programlarında banka, ülke, il, antrepo tanımlamaları, havaalanı kodları, enflasyon muhasebesinde kullanılan tefe, tüfe değerleri vb. tanımlamalar ayrı ayrı text dosyalar içinde tutulmaktadır. Bu tanımlamalarda herhangi bir değiģiklik olduğunda (yeni bir bankanın eklenmesi, yada çıkarılması, yeni bir il tanımın eklenmesi vs.) kullanıcılarımız bu program sayesinde istedikleri 204

205 dosyaların yenilenmiģ hallerini Internet sayfamıza bağlanarak güncelleyebileceklerdir. Bunun için öncelikle yapılması gereken, programı çalıģtırmanız ve karģınıza gelen ekrandan güncelleme yapmak istediğiniz dosyaları tek tek seçmenizdir. Bu ekranda tüm tanım dosyaları alt alta sıralı olarak karģınıza gelecektir. Bu dosyaların hemen yanında da ilgili dosyalarda son değiģikliğin hangi tarihte yapıldığını ve dosya boyutunun ne kadar olduğunu bildiren kolon baģlıkları yer almaktadır. Bu baģlıkların hemen yanında da ilgili dosyalarda güncelleme olup olmadığının bilgisini veren güncelleme var mı? baģlıklı kolonu göreceksiniz. Eğer bu kolonda dosyalarınız için evet ifadesi yer alıyor ise, ilgili dosyaların güncelleme gerektirdiği anlaģılmalıdır. Hayır, olarak belirtilen dosyalarda ise değiģiklik olmadığından güncelleme yapılmasına gerek duyulmamaktadır. Bu durumda kullanıcılarımızın yapması gereken kendileri için önemli olduğunu düģündükleri ve güncelleme yapılması gereken dosyaları tek tek seçmeleri ve karģıdan yükle butonuna basmalarıdır. Yükleme iģlemi tamamlandığında programınız sizi bilgilendirecek böylece seçtiğiniz dosyaların en güncel hallerini programınızda yenilemiģ olacaksınız Log ĠĢlemleri Bu bölümde yer alan programlar ile kullanıcılarımız, tanımlayacakları parametrelere göre silinen, değiģen ve yeni eklenen hareketlerini listeleyeceklerdir. ġimdi bu menüde yer alan programların neler olduklarını tüm ayrıntılarıyla incelemeye çalıģalım Firma Log Parametreleri (504060) Kuruluş programınızın Veri tabanı sürüm yükseltme, bakım ve yönetim menüsü altına Log İşlemleri menüsü eklenmiştir. Bu menünün ilk programı Firma Log Parametreleri dir. Programlarımızda kullanıcıların yaptıkları işlemlerin ayrıntılı olarak saklanabilmesi için bu parametre ekranından yapacağınız seçimlere göre silinen ve değiştirilen kayıtlara erişmeniz mümkün olacaktır. Bu parametreyi çalıştırdığınızda karşınıza numara ve isimleriyle Mikro veritabanı tabloları sıralanacaktır (stok, muhfis, carihar gibi). İlgili kayıtların tutulduğu bu tabloların karşısında da silinen kayıtları ve değişen alanları yedeklemeye yarayan 2 adet parametre bulunmaktadır. Yapacağınız tercihlere göre ilgili tabloların tutulduğu silinen kayıtları yedeklemek istiyorsanız, tablolar karşısındaki Silinen kayıtları yedekle parametresini (evet) olarak işaretlemelisiniz. Aksi taktirde bu parametreyi hayır (X) olarak işaretleyebilirsiniz. Böylece Silinen kayıtlar (504061) ve Değişen kayıt alanları (504063) programlarından ilgili kayıt bilgileri sıralanacaktır. Unutmamalısınız ki; Firma log parametrelerinde işaretlenen alanlar tüm kullanıcılar için yapılır, Kullanıcı hak tanımlama (501300) menüsünden tanımlanan loglar ise sadece seçeceğimiz kullanıcıya ait işlemler için geçerlidir Silinen Kayıtlar (504061) Firma log parametrelerinde (504060) veya Kullanıcı hak tanımlama (501300) menüsündeki Log ayarları butonundaki ilgili tablolar için Silinen kayıtları yedekle parametresi en az birinde evet olarak seçilmiş ise, silinen kayıtlar geçici bir tabloda saklanacaktır. Kuruluş programınızın silinen kayıtlar programında, yönetim ekranlarında olduğu gibi bir ekranla karşılaşacaksınız. Burada size hangi tarihler arasındaki silinen kayıt bilgilerine ulaşmak istediğiniz sorulacaktır. Yaptığınız tarih seçimine göre silinen kayıtlarınız listelenecektir. Ekranda herhangi bir sebepten dolayı sildiğiniz kayıtla ilgili program tablosunun numarası,adı, tablo açıklaması, şube no, kayıt numarası, silen kullanıcının numarası ve adı, işlem tarihi ve işlem saati kolonları mevcuttur. Bir örnekle açıklayacak olursak; işiniz dolayısıyla SRV kullanıcısıyla programınıza giriş yaparak, sektör tanıtım kartından (011230) bir sektör kaydını sildiğinizi düşünelim. Firma log parametrelerindeki 8.satırda bulunan SEKTOR tablosu için Silinen kayıtları yedekle parametresi evet olarak seçilmiş olsun. Eklenen kayıtlar (504061) programını çalıştırdığınızda sildiğiniz sektör kartına ilişkin bilgiler listelenecektir. Bunlar kısaca; Tablo no:8, Tablo adı:sektor, Tablo açıklama: Sektör tanıtım tablosu, Silen kullanıcının adı:srv vb. şeklinde olacaktır. 205

206 Ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz ve siz kullanıcılarımız için birçok işlemi seri bir şekilde yapmanızı sağlayacak Görünüm, aktarım ve yazıcı menüleri hemen hemen tüm yönetim ve föy ekranlarımızda mevcuttur, oradaki açıklamalarımızdan faydalanabilirsiniz DeğiĢen Kayıt Alanları (504063) Firma log parametrelerinde (504060) veya Kullanıcı hak tanımlama (501300) menüsündeki Log ayarları butonundaki ilgili tablolar için DeğiĢen alanları yedekle parametresi en az herhangi birinde evet olarak seçilmiş ise, değişen kayıtlar görüntülenecektir. Kuruluş programınızın değişen kayıt alanları programında, yönetim ekranlarında olduğu gibi bir ekranla karşılaşacaksınız. Burada size hangi tarihler arasındaki değişen kayıt bilgilerine ulaşmak istediğiniz sorulacaktır. Yaptığınız tarih seçimine göre değişen kayıtlarınız listelenecektir. Ekranda değiştirdiğiniz kayıtla ilgili program tablosunun numarası-adı, tablo açıklaması, şube no, kayıt numarası, değişikliği yapan kullanıcının numarası ve adı, işlem tarihi, işlem saati, değişen alanın tipi-adı, eski ve yeni değer kolonları mevcuttur. Bir örnekle açıklayacak olursak; Normal mal kabul verilen sipariş fişindeki (022200) eski bir kayda sipariş detayı (Alt+D) satırına deneme şeklinde bir açıklama girdiğinizi düşünelim. Firma log parametrelerindeki 21.satırda bulunan SIPARIS tablosu için Değişen alanları yedekle parametresi evet olarak seçilmiş olsun. Bu durumda Değişen kayıt alanları (504063) programını çalıştırdığınızda sipariş evrakına eklediğiniz sipariş detayına ilişkin bilgiler listelenecektir. Bunlar kısaca; Tablo no:21, Tablo adı:siparis, Tablo açıklama: Sipariş kayıtları tablosu, Değişen alanın adı:sip_açıklama, Yeni değer:deneme vb. şeklinde olacaktır. 206

207 12 GENEL AMAÇLI PROGRAM BUTONLARI KUR9000 programınızın bu bölümünde, Tüm Series 9000 ürünlerinde ortak olarak kullanılan ve programların genelini etkileyecek giriģ ve düzenlemelerin yapılacağı iģlem butonları ile ilgili açıklamalarda bulunmak istiyoruz. Bunun yanı sıra ekrandan aktif olarak çalıģılacak firma, Ģube ve mali yılın nasıl seçileceğine iliģkin açıklamalarda da bulunacağız. Bunlar, tüm Series 9000 programlarının baģlık barı altında sıralanmıģ olup, kullanıcılarımızın programların bazı bölümlerine tek bir tıklama ile ulaģmalarını sağlamak için yapılmıģ iģlem butonlarıdır. Bu butonları tıklayarak ulaģacağınız programlardan, SERIES 9000 ürünlerine ait pencereler için görsel düzenlemeler yapabilecek, veri tabanını kullanarak istediğiniz formatta ve istediğiniz baģlıklarda raporlar hazırlayabilecek, hatırlatıcı butonunu kullanarak sizin için önemli olan günlerin programınız tarafından size bildirilmesini sağlayabileceksiniz. Ayrıca, günlük döviz kur giriģlerinizi, program güncellemelerinizi, programlarınızın yedekleme iģlemlerini daha seri bir Ģekilde yapabilecek ve programlarınız için makro tanımlaması yapabileceksiniz. Yine bu butonlar ile tanımlı olan tüm kullanıcılarınızı programınızın herhangi bir bölümünde iken görüntüleyebilecek ve programınızın sürümü hakkında bilgi edinebileceksiniz. Evet, iģlem butonları ile ilgili bu kısa açıklamadan sonra bu butonların iģlevlerini daha ayrıntılı olarak anlatmaya baģlayabiliriz. Aktif firma, Aktif Ģube ve Mali yıl seçimi Programımızın giriģ bölümünde de belirttiğimiz gibi, V12 serisi kullanıcılarımız programdan çıkmadan farklı firmalarının datalarına giriģ yapabileceklerdir. Yani birden fazla firma ile aynı anda hem daha hızlı, hem kesintisiz hem de kaliteli olarak iģlem gerçekleģtirebileceklerdir. Bu ayrıntının özellikle SMMM kullanıcılarımız ve grup firmalar ile iģlem yapan kullanıcılarımız için sevindirici olacağı düģüncesindeyiz. Çünkü sorumlu oldukları firmaların kayıtlarını iģlerken sürekli olarak programdan çıkıp baģka firmanın dataları için tekrar programa girmek gibi zorunlulukları ortadan kaldırılmıģ olacaktır. V12 serisi programlarımız en kapsamlı değiģimi ile siz kullanıcılarımıza; program içinde iken aktif olarak çalıģmak istediğiniz firmaları değiģtirip aynı anda farklı firmalarınız için kayıt giriģi yapabilmenize imkân sağlayacaktır. Firma değiģimi de yukarıda görmüģ olduğunuz ekranda yer alan Aktif firma alanından geçekleģtirilecektir. Bunun yanı sıra kullanıcılarımız seçtikleri firmanın hangi Ģubesi ve hangi mali yılı ile çalıģacaklarını da belirleyebileceklerdir. Tabi öncelikle iģlem yapılacak veri tabanının oluģturulması, daha sonrada bu veri tabanını kullanacak firmaların tanıtımlarının yapılması gerekmektedir. Veri tabanı tanımlamaları için Veri tabanı tanıtım kartı (501100) programına ait açıklamalarımızdan Ģirket tanımlamaları için de Firma tanıtım kartı (501110) programına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.. Rapor Butonu Series 9000 ürünlerinde raporlarınızı, daha sonra tekrar inceleyebilmek ve üzerinde gerekli iģlemleri yapabilmek amacıyla bir dosyada saklayabilmeniz mümkündür. ĠĢte bu buton ile mikro rapor formatında saklamıģ olduğunuz raporlarınıza daha seri Ģekilde ulaģabilecek, gerekirse yazıcıya dökümlerini alabileceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza boģ bir rapor ekranı gelecektir. ġimdi yapmanız gereken, mikro rapor formatında saklamıģ olduğunuz raporlarınızı bu ekrana çağırmanızdır. Bunun için dosya menüsü altındaki aç komutunu yada ekranınızın üzerindeki aç ikonunu kullanabilirsiniz. Ġlgili raporları bu Ģekilde açabileceğiniz gibi, desktop (masaüstü) ekranı üzerinden de çalıģtırabilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle, dekstop ekranında raporlarınızı saklamıģ olduğunuz dizine girmelisiniz. Daha sonra istediğiniz rapor dosyasını mousenuzun sağ yada sol tuģlarını basılı tutarak, sürükle bırak yöntemiyle Series 9000 programlarının üzerine taģımalısınız. Bu iģlem sonrasında raporunuz otomatik olarak programınızın üzerine açılacaktır. Bu ekran üzerinde yer alan ikonlar ile raporlarınızı; tek bir tıklama ile Excel, Word ve Internet Explorer gibi MS Office ve Windows programlarına gönderebilirsiniz. Series 9000 programlarının elektronik haberleģmeyi desteklemesi özelliğinden dolayı, e-posta ikonunu tıklayarak Microsoft Outlook u çalıģtırabilir, raporunuzu istediğiniz kiģi yada kiģilere mail ile gönderebilirsiniz. Tüm bu iģlemleri bu ikonlar aracılığı ile yapabileceğiniz gibi, Aktar baģlıklı butonu tıkladığınızda açılacak menüden de yapabilirsiniz. 207

208 Yine bu ekrandan mouse yardımıyla raporunuzun baģlığını değiģtirip, istediğiniz rapor baģlığını verebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, rapor baģlığının yazılı olduğu baģlık barını mouse göstergenizle tıklamanızdır. Daha sonra, bu bölümde yazılı olan rapor baģlığını silerek yada üzerinde gerekli değiģiklikleri yaparak yeni rapor baģlığınızı yazabilirsiniz. Bu ekrandan, raporunuzun yazı karakterlerini (büyüklüğünü, kalın, eğik, yada altı çizgili olarak) istekleriniz doğrultusunda değiģtirebilmenizde mümkün olacaktır. Ayıca raporunuzun satır ve sütunları arasında yer alan çizgileri ızgara ikonu yardımıyla kaldırıp, tekrar yerleģtirebileceksiniz. Mousunuzu kullanarak rapor kolon ayarlarınızı seri bir Ģekilde yapabilirsiniz. Yine bu ekranda gördüğünüz yazıcı ikonları ile de, yazıcınızın ayarlarını yapabilecek, gerekirse raporunuzun dökümünü alabileceksiniz. Rapor üzerinde yaptığınız tüm bu değiģiklikler Sakla ikonu ile de kayıt edilecektir. Raporlar butonu sadece yetkili kiģiler tarafından çalıģtırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamıģ kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için KuruluĢ/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki raporlama butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. DB Analiz Butonu (Tablo Görünümleri) Series 9000 programlarımızda F10 yardım pencereleri, bilgi giriģ programlarında ve rapor programlarının parametre giriģ ekranlarında yer alır. ĠĢlevi ise, o an imlecin üzerinde bulunduğu alana iliģkin kayıtların görüntülenebilmesini sağlamaktır. Özellikle kodlarını yada isimlerini tam olarak hatırlayamadığımız tanıtım kartlarını görüntülemek için, kod giriģi yada isim giriģi alanlarında F10 yardım tuģuna basarak tüm bu kartların listelendiği pencereden seçim yaparız. Stok, cari, hizmet, banka, personel, kasa, demirbaģ, muhasebe hesabı, sorumluluk merkezleri, barkod tanıtımı vb kartların listelendiği F10 pencerelerinde, bu kartlara iliģkin tanıtıcı bilgiler veren baģlıklar yer almaktadır. Örneğin Stok kartlarının listelendiği F10 pencerelerinde, stokların kodu, adı, birimi, miktarı vb baģlıklar yer alırken, cari hesapların listelendiği F10 pencerelerinde de satıcı ve müģteri carilerinin kodu, adı, unvanı vb baģlıklar yer almaktadır. Diğer tanıtım kartları içinde aynı baģlıklar söz konusudur. Series 9000 programlarımız, her kullanıcının F10 pencerelerinde görüntülenecek baģlıkları belirleyebilmesine, dolayısıyla kartlarına iliģkin kayıtları istedikleri baģlıklar altında listeleyebilmesine imkân vermektedir. Çünkü programlarımızda, her karta yönelik birçok baģlık seçeneğinin kayıtlı olduğu dosyalar yer almaktadır. Bu dosyaların, dolayısıyla bu dosyalarda yer alan baģlıkların neler olduklarını, F10 ekranlarının tablo görünümünü değiģtir butonunu tıklayarak, karģınıza gelecek Tablo görünümü baģlıklı alandan görebilirsiniz. ĠĢte bu alanda gördüğünüz baģlık tanımlamalarının kayıtlı olduğu dosyaları, kullanıcılarımızın kendi istekleri doğrultusunda oluģturabilmeleri mümkündür. Ayrıca kullanıcılarımız var olan bu baģlıklardan yada kendilerinin tanımlayacağı baģlıklardan herhangi birini, kartlarının F10 pencerelerine default olarak gelmesini de sağlayabilecekler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan DB Analiz butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza, Tablo Görünümleri baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranı 3 bölüm olarak düģünecek olursak, Ekranınızın üst bölümünde; Tanımlı olan baģlıkların yanı sıra, yeni baģlık tanımlaması yapmanıza olanak tanıyacak Yeni butonu, 208

209 Tanımlanan yada değiģiklik yapılan baģlıkların kayıt edilmesini sağlayacak kaydet butonu, Tanımlı olan baģlıkların silinmesini sağlayacak sil butonu Tanımlı olan baģlıklardan yada tanımlanan baģlığın ilgili kartın F10 ekranına default gelmesini sağlayacak Detaylar butonu ve Tanımlı olan baģlıkların F10 pencerelerinde nasıl görüntülendiğini incelemenize olanak tanıyan çalıģtır butonu yer almaktadır. Yine üst bölümde bulunan 2 butondan; Sorgu Tasarımcısı, SQL sunucusunda bulunan tablolar ve alanları ile SQL cümleleri yazmayı kolaylaģtırmak için dizayn düzeninde bir yardımcı eklentidir. Bu tuģa basıldığında var olan SQL cümleniz yeniden oluģturulur. Sorgu Sihirbazı ise SQL cümlesini adım adım oluģturmak için kullanılabilecek bir eklentidir. Bu ekranın sol bölümündeki tablo da; Programlarımızda ki her tanıtım kartına yönelik, F10 ekranında görüntülenecek baģlıkların tanımlı olduğu dosyalar yer almaktadır. Gördüğünüz üzere bu dosyalar belirli formata bağlı olarak isimlendirilmiģlerdir. Dolayısıyla hangi baģlığın hangi karta ait olduğu bu isimlendirme ile belirlenmektedir. Örneğin stok kartlarının F10 ekranlarındaki baģlıklarına ait dosyaları STOK_CHOOSE_ ile satıcı carilerine ait dosyalar SATICI_CHOOSE_ ile personel kartlarına iliģkin dosyalar ise PERS_CHOOSE_ ile baģlamaktadır. Dolayısıyla hangi kart için yeni baģlık tanımlaması yapılacaksa bu karttaki isimlendirilmeye dikkat edilmelidir. Aksi durumda ilgili tanımlamaların F10 ekranlarından görüntülenmesi mümkün olmayacaktır. Bu ekranın sağ bölümündeki tabloda ise, Tanımlı olan her bir baģlık dosyanın içeriği görüntülenecektir. Dolayısıyla bu dosyalar üzerindeki değiģiklikler ya da yeni dosya tanımlamaları bu bölümden yapılacaktır. Evet, ekranınızın genel yapısıyla ilgili olarak kısaca bilgi verdikten sonra, bu ekranı nasıl kullanacağımızı incelemeye baģlayabiliriz. Bu ekranda yapılacak iki iģ mevcuttur. Tablo görünümleri için ya yeni bir baģlık dosyası tanımlanacaktır, ya da eski bir baģlık dosyası incelenecek veya üzerinde değiģiklik yapılacaktır. Eğer tanımlı olan baģlık dosyalarından herhangi biri incelenmek isteniyorsa, imleç ilgili dosyanın bulunduğu satıra getirilmeli ve ekranın sağ bölümünden dosyanın içeriği incelenmeli gerekirse değiģtirilmelidir. Bu iģlem sonrasında bilgiler kaydet butonuna basılarak, tercihiniz doğrultusunda ya yeni bir isim verilerek yada aynı isim üzerine kayıt edilmelidir. Eğer yeni bir baģlık dosyası tanımlanacaksa, öncelikle yeni butonu tıklanmalı ve ekranın sağ bölümüne, F10 ekranında görmek istediğiniz baģlıklar girilmelidir. Daha sonra kaydet butonuna basılarak, hangi karta yönelik baģlık dosyası tanımlanıyor ise, o karta uygun Ģekilde isim verilip iģlem tamamlanmalıdır. Böylece tanımladığınız baģlıkları ilgili kartın F10 ekranından görüntüleyebileceksiniz. Örneğin stok kartları için baģlık tanımlaması yapıyorsanız dosyanızın ismi STOK_CHOOSE_ ile baģlamalı ve isim isteğinize uygun olarak tamamlanmalıdır. STOK_CHOOSE_ kelimesinden sonra gelecek kısım istenildiği gibi verilebilir, buraya kullanıcıların tablo görünümünün 209

210 içeriğini rahat anlaması için anlamlı isimler verilmesi tavsiye edilir. STOK_CHOOSE_BIRIM_DETAYLARI gibi. Ekranınızda gördüğünüz detaylar butonu ile de, tanımlamıģ olduğunuz baģlıkların yada daha önceden var olan baģlıklardan herhangi birinin, F10 ekranlarında default olarak görüntülenmesini sağlayabileceksiniz. Örneğin programınız; stokların F10 ekranlarına default olarak STOK_CHOOSE_2 baģlık tanımını getirmektedir. Fakat siz stoklarınız için STOK_CHOOSE_YENI baģlıklı bir görünüm tanımladınız ve bu tablo görünümünün stok F10 una default olarak gelmesini istiyorsunuz. Bunun için yapılacak tek iģlem, bu butonu tıklayıp baģlıklarınızı istediğiniz Ģekilde değiģtirmeniz hatta bu baģlıkların hangi kullanıcılar için geçerli olacağını seçmenizdir. Bu buton tıklandığında karģınıza Görünüm detayları baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranın Görünüm adı alanında sizden istenen, değiģtirmek istediğiniz baģlığı seçmenizdir. Örneğimize göre bu alandan yapılacak seçim STOK_CHOOSE_2 baģlığıdır. Geçerli Kullanıcı alanında da yapmanız gereken, baģlık değiģikliğinizin hangi kullanıcı için geçerli olacağını belirtmenizdir. Bu ekrandan yapılacak son iģlemse Görünüm Detayları alanından seçtiğiniz baģlık yerine kartlarınızın F10 ekranına gelecek dolayısıyla default olacak baģlık tanımını belirtmenizdir. Bu durumda örneğimize göre seçiminiz STOK_CHOOSE_YENI olmalıdır. Eğer bu yaptığınız değiģikliği varsayılan haline çevirmek istiyor iseniz yani seçtiğiniz kullanıcı için STOK_CHOOSE_2 halindeki baģlıkları görmesini istiyorsanız, varsayılan butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Evet, bu buton ile ilgili açıklamalarımız doğrultusunda, tanıtım kartlarının F10 ekranlarında görüntülenmesini istediğiniz baģlıklar için sınırsız sayıda görüntü tanımlaması yapabilirsiniz. DB Analiz butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki DB Analiz butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Database Alanları İle Hesaplama Formu SERIES 9000 sürekli geliģtirilen yapısı ile kullanıcılarımızın, programların database alanlarını kullanarak istedikleri hesaplamaları yapabilmelerini ve bu hesapları Excel programına aktararak iģlemlerine bu programdan devam edebilmelerini mümkün kılmaktadır. Bu özelliğinden dolayı, Excel programında sıklıkla iģlem yapan kullanıcılarımız için Database Alanları Ġle hesaplama Formu butonunun iģlevsel olacağı kanısındayız. Örneğin belirli müģterilerinizin alacak ve borç bakiyelerinin toplu olarak yada ayrı ayrı hesaplanmasını ve bu hesapların Excel programına bir dosya halinde aktarılmasını isteyebilirsiniz. Yada bankalardaki mevduat hesaplarınız ile tahsildeki çeklerinizin toplam tutarlarının Excel programına taģınmasını isteyebilirsiniz. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Database Alanları Ġle Hesaplama Formu butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza hesapla baģlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranı iki bölüm olarak düģünecek olursak; 210

211 Birinci bölümde hesaplama iģlemini yapacağınız, dolayısıyla Excel dosyasının içeriğini oluģturulacağınız database alanlarının yer aldığı Fonksiyon ekle butonu, seçilen dataların *.hsp formatında saklanabileceği sakla butonu, saklanan dosyaların tekrar ekrana çağırılmasını sağlayan yükle butonu, değiģken tanımlamalarının yapılacağı DeğiĢkenler butonu ile oluģturulan dosyaların Excel programına aktarımını sağlayacak Gönder butonları yer almaktadır. Tablonuzun ikinci bölümü ise, Excel dosyasının içeriğini oluģturacağınız database alanlarının yazılacağı satırlara ayrılmıģtır. Ekranda da gördüğünüz üzere programınız size, 100 satırdan oluģabilecek Excel dosyası hazırlayabilmenize olanak tanımaktadır. Evet, ekranınızın genel yapısıyla ilgili olarak kısaca bilgi verdikten sonra Excel dosyasında yer almasını istediğiniz dataları belirlemeye baģlayabiliriz. Bunun için öncelikle ekranınızın fonksiyon ekle butonu tıklanmalıdır. Bu iģlem sonrasında karģınıza, Series 9000 ye ait bütün database alanlarının alfabetik sıraya göre sıralandığı fonksiyonlar penceresi gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken, oluģturulacak Excel dosyasında hangi dataların yer alacağını belirtmenizdir. Bunun için, ekrandan ilgili datayı bulup, mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu durumda karģınıza parametre giriģleri yapacağınız bir baģka ekran daha gelecektir. Bu ekranlarda da sizden istenen, seçtiğiniz dataya iliģkin kod aralığı yada kod yapısını, (stoklara ait data seçimi yapmıģ iseniz stok kod aralığını, carilerinize iliģkin seçim yaptıysanız cari kod aralığı yada kod yapısını vb,) tarih aralığını ve seçtiğiniz datanın Excel dosyasında hangi hücrede yer alacağını (A1, B2 yada C10 gibi) seçmenizdir. Bu ekrandan yapılacak en son parametre giriģi ise, sonuç toplansın (tek hücre) alanıdır. Bu alanda da, seçtiğiniz datalara ait toplamların (ister miktar olsun, ister tutar olsun) Excel dosyasına tek bir toplam olarak mı yoksa ayrı ayrı toplamlar halinde mi yazılacağını belirtmenidir. Örneğin fonksiyon ekle ekranından bankalarınıza iliģkin olarak Banka mevduat (Ana döviz) alacak datasını seçtiğinizi düģünelim. Bu alandaki seçiminizin evet olması durumunda seçtiğiniz bankaların alacak toplamları tek bir toplam olarak ilgili dosyaya yazılacaktır. Aksi durumda seçtiğiniz bankaların kendilerine ait alacak toplamları ile birlikte ayrı ayrı listelenecektir. Evet, datalarınızı açıklamalarımız doğrultusunda belirledikten sonra Sakla butonunu tıklayarak bilgilerinizi *.hsp formatında bilgisayarınızda istediğiniz dizin altına kayıt edebilirsiniz. Bu dosyayı tekrar ekranınıza çağırmak istediğinizde de yükle butonunu kullanabilirsiniz. Eğer yeni bir data dosyası oluģturulacaksa bu durumda ekranınızın yeni butonunu tıklayarak iģlemlerinize devam edebilirsiniz. Gönder butonunu tıklayarak da oluģturduğunuz dosyayı önce Excel formatında kayıt edip sonrasında bu programa aktarabilirsiniz. DeğiĢkenler Butonu; DeğiĢkenler hesaplama modülü içinde sürekli değiģmekte olan bazı değerlerin saklandığı bölümdür. Bu bölüm sayesinde modül içindeki değerler isimler altında toplanarak, hesaplamada fonksiyonlara parametre olarak gönderilebilir. 211

212 Örneğin; değiģkenler ekranından Yeni değiģken butonunu tıklayarak, ILKTARIH isimli bir değiģken tanımlayıp bunun tipini tarih ve değerini , SONTARIH isimli bir değiģken tanımlayıp bunun da tipini tarih ve değerini de olarak belirlediğimizi düģünelim. Daha sonra Fonksiyon ekle bölümünden, iki tarih arası özelliği içeren bir fonksiyon seçelim. Banka teminattaki çekler iki tarih arası borç, Banka teminattaki çekler iki tarih arası alacak gibi. Bu seçimle birlikte karģımıza parametre giriģlerinin yapılacağı bir ekran gelecektir. ĠĢte bu ekranın ilk tarih ve son tarih alanlarında ALT+D tuģlarına basarak, tanımlamıģ olduğumuz bu değiģkenlere ait değerleri, bu alanlara aktarabiliriz. Daha sonra fonksiyonumuz tablomuza Banka teminattaki çekler iki tarih arası borç(;[ilktarih];[sontarih];) olarak eklenmiģ olur. Burada [ ] arasında kalan bölümler o değerin değiģkenden alınacağını gösterir. Hesapla ekranının üst bölümünde gördüğünüz DeğiĢkenleri yerine koy alanı ile de, tanımlanan değiģkenlerin o anki değerlerinin yerine koyulması sağlanır. Bu özellik tamamen görüntü ve anlaģılabilirlik içindir. Böylece [ILKTARIH] yerine , son tarih alanına da yazılması sağlanır. DeğiĢkenler daha çok fonksiyonlarda sürekli değiģebilen değerler için hazırlanmıģtır. Fonksiyonları teker teker düzeltmek yerine değiģkeninin içeriğini düzenlemek bu değiģikliği birden fazla değiģken için geçerli kılmaya yetecektir. Excel Dosyasına birden fazla data aktarılabilir mi? Database hesapla ekranından birden fazla data seçimi yaparak bunları tek bir Excel dosyasına aktarabilmeniz mümkündür. Bu durumda dikkat edilecek en önemli konu, her datanın Excel dosyasında hangi hücreye yazılacağının özenle belirlenmesidir. Excel e aktarılacak dosyaların içeriği değiģtirilmek istenirse? Öncelikle ilgili dosya ekranınıza yükle butonu ile çağırılmalıdır. Daha sonra bu dosyadan değiģiklik yapılacak datanın üzerine gelip enter tuģuna basılmalıdır. Bu iģlem sonrasında karģınıza 4 seçenekten oluģan bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandaki seçiminizin düzelt olması durumunda ilgili data için düzeltme iģleminin yapılacağı fonksiyonlar ekranı karģınıza gelecektir. Bu durumda düzeltmek istediğiniz seçeneklere yeniden giriģler yapabilirsiniz. Sil seçeneği ile ilgili data silinir, araya ekle seçeneği ile de, üzerinde bulunduğunuz data ile bir önceki data arasına yeni bir data giriģi yapabilirsiniz. Tüm bu iģlemlerden sonra dosya sakla butonu tıklanarak tekrar kayıt edilmelidir. Veri Tabanı Export, Import ve Düzenleme Butonu Series 9000 programınızın bu butonu veri tabanı iģlemlerine ayrılmıģtır. Bu bölümden, dilediğiniz bir Series 9000 bilgi dosyasına eriģebilmeniz, eriģtiğiniz dosyaların genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmanız, güncelleme, indeks düzenleme, eksport-import iģlemleri ile XML eksport-import iģlemlerini yapabilmeniz mümkündür. Bu 212

213 butonu tıkladığınızda karģınıza aģağıda bir örneğini gördüğünüz bir ekran gelecektir. Bu ekranın Tablo Adı bölümünde Series 9000 ye ait bütün kart ve hareket dosyalarının isimleri alfabetik sıraya göre listelenecektir. Ekranınızın sağ bölümünde ise seçili olan kart ve hareket dosyalarına ait genel veriler yer alacaktır. Kayıt yapılarına ait özellikleri (kayıt yapısı, kayıt uzunluğu vb.), programa hangi kullanıcı koduyla girildi ise, o kullanıcının ilgili dosyalar üzerinde yapabileceği haklar, 9000 export 9000 import, Ascii Export-Ascii import ve XML Export- XML import butonları yer almaktadır. ġimdi bu ekran üzerinde gördüğünüz her bir alanı tek tek açıklamaya çalıģalım. Öncelikle bu tabloda imlecinizin ilgilendiğiniz dosyanın üzerine olmasına dikkat edilmelidir. Kayıt Yapısı Özellikleri Tablo Dosya Adı: Tablo adı bölümünden seçtiğiniz ve incelemekte olduğunuz dosyanın adıdır. Tablo ID No: Ġncelemekte olduğunuz dosya için yazılımcı tarafından verilen numaradır. Kayıt Uzunluğu: Ġncelemekte olduğunuz dosyada yer alan bir kaydın byte cinsinden toplam uzunluğudur. Kayıt Sayısı: Ġncelemekte olduğunuz dosyada bulunan kayıt sayısıdır. Ġndeks Sayısı: Ġndeks; istenen kayıtlara çabuk ulaģmak ve belli bir sıra dahilinde çağrılmasını sağlamak amacıyla oluģturulan dosyalara verilen isimdir. Bu alanda ise, incelemekte olduğunuz dosyanın Ġndeks (sıralama) sayısı yer alır. Eğer bu alanda 2 rakamını görüyorsanız, dosyanız 2 farklı Ģekilde sıralanıyor demektir. Örneğin muhasebe hesap planı tablosunun Ġndeks sayısı 2 dir. Çünkü bu dosyaya muhasebe hesaplarının kodları ve isimleri girilerek 2 farklı Ģekilde ulaģılabilir. SQL cümlesi butonuyla ilgili tablonun sql sorgusu (yapısı), Alan açıklamaları butonu ile < web sayfasındaki Mikro veri tabanı yapısı na hızlı bir şekilde bağlanarak o tabloya ait alanların açıklamaları-detayları, Tablo sürüm yükseltme, güncelleme yapabilme, tabloyu yeniden oluşturma, ilgili tablolarla ilgili aktif kayıtlar, silinen ve değişen kayıtlara erişebilme Şeklinde sıralanmaktadır. Kullanıcı Hakları Dosya Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının incelemekte olduğunuz dosya üzerinde yapabileceği iģlem tanımı yer alır (ulaģabilir, ulaģamaz, kayıt ekler gibi). Dosya hakkı; KUR9000/KuruluĢ/Hak Tanımlamaları/EriĢim Hakları programından ayarlanmaktadır. Kendi Kayıt Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının, biraz önce seçtiğiniz dosya üzerindeki kendi kayıtlarıyla ilgili yapabileceği iģlemin tanımı yer alır. 213

214 Grup Kayıt Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının, biraz önce seçtiğiniz dosya üzerindeki grup kayıtlarıyla ilgili yapabileceği iģlemin tanımı yer alır. Diğer Kayıt Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının, biraz önce seçtiğiniz dosya üzerindeki tüm kayıtlar ile ilgili yapabileceği iģlemin tanımı yer alır. Evet, seçmiģ olduğunuz dosya ile ilgili genel veriler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Ancak ekranınızın alt tarafında, 6 adet buton yer almaktadır. Bu butonlar ile seçmiģ olduğunuz dosyada yer alan kayıtlar yeniden indekslenebilir (sıralanabilir), herhangi bir nedenden dolayı bozulan bilgi dosyaları güncelleģtirilebilir, o dosya üzerinde eksport veya import iģlemleri yapılabilir ġimdi bu butonları kısaca açıklamaya çalıģalım; Mikro Eksport Butonu Eksport ve import iģlemleri; belli bir yerde gerçekleģtirilen hareketlerin, baģka bir yerdeki bilgi dosyalarına transferi için kullanılır. Bu transferde önce bilgiler bir dosyaya eksport edilir, daha sonra o dosyadan alınarak ilgili ortama import edilir. Örneğin Ģubelerde girilen muhasebe fiģleri önce eksport edilir, sonra merkezde import edilerek bilgi dosyalarının güncelleģtirilmesi sağlanır. Bu buton, seçtiğiniz bilgi dosyası kayıtlarının 9000 formatında (Series 9000 programlarının okuyabileceği formatta) eksport edilmesine imkân verecektir. ALT+X tuģlarına bastığınızda veya 9000 Export butonunu tıkladığınızda eksport parametrelerinin girileceği bir ekran ile karģılaģacaksınız. Eksport parametreleri aģağıda açıklanmıģtır; Dosya Adı: Ġlgili bilgi dosyasının eksport edileceği dosya adı, dosyanın yer aldığı path ile birlikte bu alana otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz eksport dosyasının path ini ve dosya adını değiģtirebilirsiniz. Daha sonra bu bilgilerin import edileceğini düģünerek, eksport dosya adını bir yere not etmenizde fayda vardır. Tüm ġubeler: Eksport iģlemi seçtiğiniz bilgi dosyası ile ilgili olarak tüm Ģubelerden gelen kayıtları kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaģacağınız pencereden -evet- seçimini yapınız. Sadece belirli bir Ģubeden gelen kayıtları kapsayacaksa seçiminiz -hayır- olmalıdır. ġube No: Eksport iģlemi tek bir Ģubenin kayıtlarından oluģacaksa, bu alana ilgili Ģube numarasını girebilirsiniz. ġube numarası, o Ģubenin Ģirket tanıtım kartından girilen numara olmalıdır. Tüm OluĢturanlar: Eksport iģlemi bütün kullanıcıların kayıtlarını kapsayacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaģacağınız pencereden -evet- seçimini yapınız. Sadece tek bir kullanıcının kayıtları eksport edilecekse seçiminiz -hayır- olmalıdır. Önemli Not! Eksport-import iģlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken bir noktayı hatırlatmak istiyoruz; Eksport iģlemi yaparken, firma seçiminiz bilgilerin alınacağı firma, import ederken de bilgilerin yükleneceği firma olmalıdır. Örneğin; aynı anda 2 Ģirketin muhasebe kayıtlarını tutuyorsunuz. Bunlardan biri merkez, diğeri ise Ģube olarak geçiyor. ġubedeki muhasebe fiģlerinin merkez firmaya alınabilmesi için, programınızı çalıģtırdığınız firma Ģube firma olmalıdır. ġube firma seçilip fiģler eksport edildikten sonra, programdan çıkıp merkez firma ile yeniden programa girmelisiniz. Daha sonra ilgili eksport dosyasının adını girip, Ģubedeki muhasebe fiģlerinin merkeze importu yapılabilir. OluĢturan Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/KuruluĢ/Kullanıcı&Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Ġlk OluĢturma Tarihi - Son OluĢturma Tarihi: Eksport iģlemi hangi tarih aralığında yaratılan kayıtları kapsayacaksa, bu alanlara ilk ve son yaratılma tarihlerini girebilirsiniz. Bu tarihleri evrak tarihi ile karıģtırmayınız. Evrak tarihi ileriye veya geriye dönük olarak da verilebilir. Örneğin bir 214

215 muhasebe fiģini tarihinde programa girip, bu fiģin fiģ tarihine verebilirsiniz. Bu durumda yaratılma tarihi , evrak tarihi ise olacaktır. Tüm Son DeğiĢtirenler: Eksport iģlemi yukarıdaki parametrelere uyan ve son değiģikliği yapan bütün kullanıcıları kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaģacağınız pencereden -evet- seçiniz. Örneğin sadece bir personelinizin yaptığı değiģikliklerinin eksport edilmesini istiyorsanız parametreyi -hayır- seçip, alt satıra ilgili kullanıcı kodunu girmelisiniz. Son DeğiĢtiren Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/KuruluĢ/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Son DeğiĢtirme Ġlk Tarihi - Son DeğiĢtirme Son Tarihi: Eksport iģlemine hangi tarih aralığındaki değiģiklikler dahil edilecekse bu alanlara ilk ve son değiģiklik tarihlerini girebilirsiniz. Özel Kod 1 2 3: Eksport iģlemini kayıtların özel kodlarına göre (ALT+G Kayıt Hikâyesi ekranından girilen) sınırlamak istiyorsanız, bu alanlara hangi özel kodlu kayıtların eksport edileceğini girebilirsiniz. Parametre giriģleri tamamlandıktan sonra F2 tuģuna basmalısınız. Girdiğiniz parametrelere göre seçtiğiniz bilgi dosyası ilgili dosyaya eksport edilecektir. Mikro Import Butonu 9000 import; girilecek eksport dosyasındaki kayıtları mevcut kayıtlara ekler ve dosyaları güncelleģtirilir. Programa girdiğinizde kayıtlara eklenecek eksport dosyasının yol adı ve adının girilmesi istenir. Bu giriģlerden sonra import iģlemini baģlatabilmek için F2 tuģuna basmanız yeterlidir. Ascii Eksport Butonu Programa girişte seçtiğiniz bilgi dosyasındaki kayıtları ascii formatta herhangi bir dosyaya eksport edebilmek amacıyla hazırlanmıştır. Ascii eksportta bilgiler 9000 formatında olmak zorunda değildir, herhangi bir programa import edilebilir. Ascii formatta eksport işlemine başlayabilmek için ALT+E tuşlarına basmanız veya bu butonu tıklamanız gerekir. Ekranınızın üzerine bir pencere gelecektir. Bu pencerenin üst bölümünde 5 adet buton yer alır. Bu butonlara ilişkin kısa açıklamalar aşağıda verilmiştir; Param. oku: Daha önce yarattığınız eksport dosyasını tablo id kodunu girerek çağırmak içindir. Param sakla: Yarattığınız eksport dosyasını, rapor id olarak tanımladığımız bölüme nümerik bir kod girerek kaydedebilmeniz içindir. Tanımlı olan bu dosyayı sonradan çağırmak için param. oku butonunu tıklayacak ve verdiğiniz tablo id numarasını gireceksiniz. Detaylar: Eksport edeceğiniz bilgi dosyasında yer alan fieldlardan yararlanarak eksport dosyasının sıralama Ģeklini belirlemek ve baģlığını tanımlamak içindir. ALT+D tuģları ile detaylar penceresine girdiğinizde, önce eksport dosyasının yol adı ve adı, bir alt satırda da ilgili bilgi dosyasından seçebileceğiniz fieldlar karģınıza gelir. Bunlardan kullanılacak indeks olarak bir tanesini seçip, bu indeksin sıralama Ģeklini ayrıca belirleyebilirsiniz. Örneğin diğer cariler kartları tablosunda dcr_kod fieldını seçtiyseniz, eksport dosyasına bilgilerin diğer cari kodlarına göre küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe doğru sıralanmasını sağlayabilirsiniz. Ayraç tip ve karakter ise, bu bilgi dosyasındaki kullanılacak indeksin diğer verilerden hangi ayraç ile ayrılacaklarını tanımlamak içindir. BaĢlık alanlarına ise rapor baģlıklarını girebilirsiniz. Eksport: Gireceğiniz parametreler dahilinde ilgili bilgi dosyasını eksport edebilmek içindir. Filtreler: Eksport dosyasına yazdıracağınız her bir field için kriterler tanımlamanıza imkân vermektedir (Rapor Parametreleri/Kriterler). 215

216 Evet, ascii eksport penceresinde görülen butonları kısaca açıkladıktan sonra, seçtiğiniz bilgi dosyasından yararlanarak eksport dosyasına nasıl kayıt seçeceğinizi açıklamak istiyoruz. Bilgi dosyası seçilip ALT+X tuģları ile ascii eksport ekranına geçince karģınıza, seçtiğiniz bilgi dosyasında yer alan ve eksport edebileceğiniz fieldlar bir pencere içinde belirecektir. ġimdi ilk fieldi seçin. Seçtiğiniz fieldin kodu alan adı alanına gelecektir. Bu alanın uzunluğu da uzunluk alanına otomatik olarak gelmiģtir. Seçtiğiniz bu field, biraz sonra seçeceğiniz diğer fieldlardan hangi karakter ile ayrılacaksa, sonlayıcı alanında satır sonu butonunu tıklayarak, karģınıza gelecek pencereden ilgili karakteri seçin. Daha sonra imleç iģlem alanına gelecektir. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza küçük bir pencere gelecek ve sizden seçtiğiniz field için gelecek bilgilerin field uzunluğundan az olması durumunda, geri kalanların nasıl doldurulacağını belirlemeniz istenecektir. ĠĢlem tipini seçin. Eksport dosyası için seçtiğiniz bu field için filtreler butonundan kriterler tanımlayabilirsiniz. Filtreleme iģlemi ile ilgili geniģ bilgi için Rapor Parametreleri/Kriterler bölümüne baģvurabilirsiniz. Seçtiğiniz bilgi dosyasını kullanarak eksport dosyasına dahil edilecek bütün alanlar seçildikten sonra param. sakla butonu ile parametrelerinizi kaydetmelisiniz. Bu parametrelerle eksport butonunu tıklayarak ascii eksport iģlemini baģlatabilirsiniz. Ascii Import Butonu Ascii import; girilecek ascii eksport dosyasındaki kayıtları mevcut kayıtlara ekler ve dosyaları güncelleģtirilir. Ascii formatta import iģlemine baģlayabilmek için ALT+P tuģlarına basmanız veya bu butonu tıklamanız gerekir. Bundan sonra yapılacak iģlemler ascii eksport ile aynıdır. Programa giriģte seçtiğiniz dosyaya import edilecek fieldlar için detaylar belirlenecek, fieldlar seçilip baģlangıçları ve uzunlukları verilecek ve sonlayıcılar belirlenerek import iģlemi baģlatılacaktır. XML Eksport ve XML İmport Butonu Bu butonlar ile de programa giriģte seçtiğiniz bilgi dosyasındaki kayıtları XML formatında herhangi bir dosyaya eksport ve import edilme iģlemleri gerçekleģtirilecektir. XML eksportta bilgiler 9000 formatında olmak zorunda değildir, herhangi bir programa import edilebilir. Programın çalıģma mantığı Ascii Export ve Ascii Ġmport butonları ile aynıdır. Bundan dolayı bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Bilgi için Ascii Eksport ve Ascii Ġmport Butonlarının anlatıldığı bölümlerden yararlanabilirsiniz. Veri Tabanı Yedekleme Series9000 ürünlerinin üst bölümünde yer alan bir diğer buton, Veri Tabanı Yedekleme butonudur. Bu buton ile kullanıcılarımız, firma bilgilerinin güvenli bir Ģekilde korunması ve saklanması amacıyla geliģtirilmiģ Veritabanı Yedekleme programına ulaģacaklardır. Bu program, firma verilerinde oluģabilecek herhangi bir probleme karģılık, bilgilerinizin yedeklerini alabilmenize, dolayısıyla veri kaybını önlemenize yardımcı olacaktır. Series 9000 programlarının en önemli özelliklerinden biri, kullanıcılarının sınırsız sayıda firma ve o firmaların değiģik çalıģma yılları için aynı anda çalıģmalarını mümkün kılmasıdır. Bunun için; öncelikle ilgili firmaların KuruluĢ programından tanımlanması ve Ģirket bilgilerinin bu programdan girilmesi gerekmektedir. ĠĢte bu buton ile çalıģtığınız tüm firmaların dönem baģından itibaren tutulan bilgilerinin yedeklerini alabileceğiniz gibi, bu firmalar için ortak kullanılan ve genelde KuruluĢ programından tanımlanan genel program parametrelerinin de yedeğini alabileceksiniz. ġimdi bu butonu tıkladığınızda karģınıza gelecek ekranda gördüğünüz alanları tek tek açıklamaya çalıģalım. Öncelikle ekranınızın üst bölümünde yer alan ġirket Verileri ve Genel Veriler butonlarının neleri ifade ettiğine değinmek istiyoruz. 216

217 ġirket Verileri, çalıģmakta olduğunuz firmaların bilgilerini ifade etmektedir. Bu firmalar için tanımlanan, müģteri, satıcı ve stok kartlarını, gün içinde girilen tahsilât ve tediye fiģlerini, stoklarda yapılan fiyat değiģikliklerini bu verilere örnek gösterebiliriz. Bu butonu tıklayarak yapacağınız yedekleme iģlemi, tanımladığınız firmaların kendilerine özel olan veri hareketlerini baz alacaktır. BaĢka bir ifade ile bu veriler her firma için ayrı ayrıdır. Genel veriler butonu, çalıģmakta olduğunuz tüm firmalar için geçerli olan ve genelde KuruluĢ programından tanımlanan genel program parametrelerini ifade etmektedir. Genel ayarları, döviz kurlarını, banka tanımlamalarını, Ģirket tanımlarını, hatırlatıcı bilgilerini, özel mahsup kod tanımlamalarını bu verilere örnek gösterebiliriz. Dolayısıyla bu butonu tıklayarak yapacağınız yedekleme iģlemi, çalıģmakta olduğunuz tüm firmalar için geçerli olan program tanımlamaları baz alacaktır. Toplu yedekleme butonu ile de kullanıcılarımız, birden fazla firma ile işlem yapıyorlar ise hangi firmalar için yedek alacaklarını belirleyecek ve seçtikleri firmaların tüm datalarını aynı anda yedekleyebileceklerdir. Bunun için yapılacak tek işlem toplu yedekleme ekranının firma seçimi alanından data yedeği alınacak firmaların belirlenmesidir. Evet, bu kısa açıklamadan sonra ġirket Verileri ve Genel veriler butonlarını tıkladığınızda ekranınıza yansıyacak alanların neler olduklarına değinmek istiyoruz. ġirket Dizini: Seçiminizin Ģirket verileri olması durumunda bu alanda, firma bilgilerinizin kayıtlı bulunduğu dizinin adı yer alacaktır. Dolayısıyla programı hangi firma için çalıģtırmıģ iseniz bu firmanın kayıtlı bulunduğu dizini bu alandan görebilirsiniz. \\TESTSERVER\SQL9000\MIKRO\2009_1 gibi. Eğer seçiminiz Genel veriler ise, bu durumda tüm firmalarınıza iliģkin parametrelerin kayıtlı bulunduğu dizin bu alanda yer alacaktır. Yedek Dosyası: Seçiminizin Ģirket verileri olması durumunda programınız bu alana, firma bilgilerinin yedeklerinin alınacağı dizininin yol adını ve zip dosyasının adını otomatik olarak getirecektir. Örneğin firma bilgileriniz, \TESTSERVER\SQL9000\MIKRO\2009_1 adlı bir dizin altında kayıtlı olsun. Programınız yedek bilgilerinin yükleneceği dizini, yani \\TESTSERVER\SQL9000\zip_backup\MIKRO\MIKRO2009_1023_ zip dizinini otomatik olarak oluģturup bu alana yazacaktır. Dosya adını ise, yedekleme iģleminin yapıldığı günün tarihine ve saatine göre verecektir. Dolayısıyla tarihinde saat 10:49:21 de oluģturulan yedek dosyasının adı; MIKRO2009_1023_ zip olarak otomatik yazılacaktır. Yedek dosyasının adını ve yükleneceği dizinin adını değiģtirebilmeniz mümkündür. Seçiminizin Genel veriler olması durumunda ise, yedek dosyasının adı \\TESTSERVER\SQL9000\zip_backup\GenBackup_2009_1023_ zip olarak belirlenecektir. Yedek dosyasının ismi istenildiği takdirde değiģtirilebilir ve kullanıcı kendisine daha anlamlı gelebileceğini düģündüğü bir isim verebilir. Veri tabanı altındaki diğer dosyaları ve geçici dosyaları sil: Bu alan ekranınıza, seçiminizin Ģirket verileri olması durumunda gelecektir. Dolayısıyla bu alanın baģında yer alan kutucuğu iģaretlediğinizde herhangi bir yedekleme iģleminden önce geçici olarak kayıt edilen dosyalar silinecektir. Bu dosyaların neler olduklarını ekranınızda ki? iģaretli ikonu tıklayarak görebilirsiniz. Evet, yedekleme iģleminden önce ekranınızda yapılması gereken iģlemlerin neler olduklarını açıklamaya çalıģtık. Firma bilgilerinizin yedeklerini almaya baģlamadan önce dikkat etmeniz gereken en önemli konu, diğer kullanıcılarınızın programlarda çalıģmıyor olmasıdır. Her yedekleme ve 217

218 yedekten geri al iģleminden önce program SQL Sunucunuzu durdurur ve iģlem bitince tekrar baģlatır. Bu sebeple yedekleme iģlemine diğer kullanıcılar sistemden çıkarılmadan girilmesine program izin vermez. Siz bu iģleme baģladığınızda kullanıcılarınız aynı firma üzerinde iģlem yapıyor ise programınız sizi, Bu iģlem için diğer Kullanıcılar programdan çıkmalıdır! Mesajı ile uyaracaktır. Bu kısa hatırlatmadan sonra Ģimdi ekranda gördüğünüz Yedekle butonunu tıklayarak firma bilgilerinizin yedeklerini almaya baģlayabilirsiniz. Yedekleri alınan bilgilerin tekrar bilgisayarınıza yüklenmesi içinde yedekten geri al butonu kullanılacaktır. Bu ekranla ilgili herhangi bir iģlem yapılmayacak ise iptal butonunu tıklayarak programdan çıkabilirsiniz. Veri tabanı yedekleme butonu sadece yetkili kiģiler tarafından çalıģtırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamıģ kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için KuruluĢ/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki Yedekleme butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Kullanıcılar Series 9000 programlarının herhangi bir bölümünden, programlarımızın üst bölümünde yer alan "Kullanıcılar" butonunu tıklayarak, kullanıcılarınızın o anda sistemde olup olmadığını, hangi programı kullandığını, hangi Ģirkette çalıģtığını ve ilgili kullanıcının program üzerinde gerçekleģtirmiģ olduğu hareketlerin detaylarını inceleyebilmeniz mümkündür. Bu butonu mouse göstergenizle tıkladığınızda, karģınıza sisteme kayıtlı olan tüm kullanıcılarınızın yer aldığı bir ekran gelecek ve sistemde bulunan kullanıcılarınızın ID numarasını, adını, hangi firmada çalıģtığını ve hangi programı kullandığını bu ekrandan izleyebileceksiniz. Yenilenen kullanıcılar butonu ile kullanıcılarımız, birçok detaya anında ulaģabileceklerdir. Örneğin bu ekranın kolon baģlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuģuna bastığınızda karģınıza gelecek seçenekler ile kolon baģlıklarını alfabetik olarak sondan baģa- baģtan sona yada büyükten küçüğe, küçükten büyüğe doğru sıralayabileceksiniz. Bu sıralama iģlemini kolon baģlıklarını mouse nuzla tıklayarak da yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra tablonuzu istediğiniz kolon baģlığı altında gruplayabilir, kolonlarınızda yer alan bilgileri isteğinize bağlı olarak sağa, sola dayalı yada ortalı olarak hizalayabilir, seçili olan kolon baģlığı yada tüm kolonlarınız için uygun kolon geniģliği verebilirsiniz.ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz Görünüm baģlıklı menüde yer alan seçenekler ile yenilenen kullanıcı kayıtlarının ekranınızda görüntülenmesini sağlayabilir, kolan baģlıklarını programınız tarafından default olarak belirtilen en uygun geniģliğe getirebilir, ekranda değiģiklik söz konusu ise varsayılan ekrana geri dönüģ sağlayabilirsiniz. Aktarım Menüsünün size sunacağı seçenekler ile kayıtlarınızı istediğiniz ortama aktarabilir çalıģmalarınıza bu ortamlarda devam edebilirsiniz. (Excel, tekst, Xml, Html) Yazıcı menüsünde yer alan seçenekler ile dökümünüzü inceleyebilir ve çıktısını alabilirsiniz Evet, kullanıcılarınız ile ilgili ilk bilgiler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer bu programını Kuruluş programından çalıştırmış iseniz, ilgili ekran üzerinde Operasyon başlıklı bir menü daha yer alacaktır. Bu menüyü oluşturan seçenekler ile de kullanıcılarınızın detay bilgilerine ve istediğiniz tarih aralığındaki hareket detaylarına anında ulaşabileceksiniz. Bunun yanı sıra istediğiniz kullanıcıyı yada tüm kullanıcılarınızı aynı anda sistemden çıkarabilmeniz de mümkün olacaktır. Döviz Kurları Butonu Series 9000 programlarında, işlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilmeniz mümkündür. Örneğin stoklarınızı USD (Amerikan Doları) veya DM (Alman Markı) bazında satabilir veya cari hesaplarınız ile olan işlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilirsiniz. Bunun için günlük döviz kurlarının programa girilmiş olması gerekir. Series 9000 programlarının üst bölümünde yer alan Döviz Kurları butonu ile farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar günlük kur girişlerinin yapıldığı ekrana daha çabuk ulaşıp, dolayısıyla kur girişlerini seri bir şekilde yapabileceklerdir. 218

219 Görsel ve içerik olarak yenilenen bu buton; kolay kullanılabiliyor olmanın yanı sıra geçmiģe yönelik tüm kur bilgilerini en ince detayına kadar saklayabilmenizi mümkün kılmaktadır. Ayrıca Internet bağlantısı aktif olan kullanıcılarımızın, günlük kur bilgilerini Merkez Bankası'nın belirlediği kurlar üzerinden güncelleyebilecek olmaları da bir baģka kolaylıktır. Çünkü programınız ilgili bankanın Internet sayfasına bağlanarak gerekli bilgileri alabileceğiniz yapıda tasarlanmıģtır. ġimdi sizlere kurlar butonunun nasıl kullanılacağını açıklamaya çalıģalım. Döviz kurları butonunu tıkladığınızda karģınıza Kur GiriĢi baģlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranı iki bölüm olarak düģünecek olursak, ekranın ilk yarısı, Kur giriģlerinin hangi gün için yapılacağının belirleneceği takvim bölümünden oluģmaktadır. Program çalıģtırıldığında içinde bulunduğunuz günün tarihi otomatik olarak bu bölüme yansıyacak ve takvim ekranında kırmızı renkli olarak belirecektir. Kullanıcılarımız çalıģtıkları gün haricinde bu bölümden farklı bir gün seçip bu güne ait kur giriģleri yapabilirler. Hatta kur giriģlerini geçmiģ tarihe yönelik yapabilecekleri gibi gelecek tarihlere yönelikte yapabilirler. Bunun için öncelikle bu bölümden, mouse yardımıyla istenilen gün iģaretlenmelidir. Daha sonrada ekranın ikinci yarısından yani kur hareketlerinin izleneceği bölümden - Bir önceki günün kurlarını bugüne kopyala, - Yeni Kur tanımla, girişleri kendim yapacağım, - TCMB döviz kurlarını getir, Seçeneklerinden uygun olanını seçip kur giriģlerini tamamlayabilirler. Bu seçeneklere iliģkin detaylar ekranın ikinci bölümüne ait açıklamalarımızda verilecektir. Takvim bölümünde kur giriģi yapılmıģ olan günler mavi, içinde bulunduğunuz gün kırmızı, kur giriģi yapılmamıģ günler ise açık gri olarak belirtilecektir. Dolayısıyla kullanıcılarımız takvim ekranından hangi güne ait kur bilgilerinin ne durumda olduğunu anında öğrenebileceklerdir. Ayrıca kullanıcılarımız, bu bölümün sağ tarafında yer alan, Seçili güne ait kurları sil seçeneğini iģaretleyerek, takvim bölümünden seçtikleri gün için daha önceden kur giriģi yapmıģlarsa, bu kur bilgilerini tümden silebilirler. Bunun yanı sıra, seçilen gün için kur giriģi yapılmıģ fakat bazı kurlara yönelik değerler girilmemiģ ise giriģ yapılmamıģ kurları göster seçeneğini iģaretleyerek de ilgili gün için sadece kur değeri girilmemiģ kurların ekrana yansımasını sağlayabilirler. TCMB den bugünün kurlarını al seçeneğini seçerek de, Merkez Bankasının Ġnternet sayfasına bağlanıp ilgili günün kur değerlerini otomatik olarak ekrana yansıtabilirler. Evet, ekranınızın ilk bölümüyle ilgili açıklamalarımız yukarıda belirttiklerimizden ibarettir. ġimdi sizlere kur ekranının ikinci bölümünden yani kur hareketlerinin izleneceği bölümden bahsetmek istiyoruz. Öncelikle programınız, takvim ekranından seçtiğiniz gün için ilk defa kur giriģi yapılıyor ise ilgili gün 219

220 için kur giriģinin yapılmadığını belirtecek ve kur hareketlerini nasıl girmek istediğinizi soracak ve size seçenekler sunulacaktır. Bunlardan Bir önceki günün kurlarını bugüne kopyala seçeneğini iģaretleyerek seçtiğiniz güne, bir önceki güne ait olan kur değerlerini otomatik olarak aktarabilirsiniz. Yeni Kur tanımla, girişleri kendim yapacağım seçeneğini iģaretleyerek seçtiğiniz güne iliģkin kur değerlerini manuel olarak girebilirsiniz. TCMB döviz kurlarını getir seçeneğini seçerek de Merkez Bankasının Ġnternet sayfasına bağlanıp ilgili günün kur değerlerini otomatik olarak ekranınıza yansıtabilirsiniz. Evet, kur giriģleri için hangi seçenek size uygun ise onu seçerek iģlemlerinize devam edebilirsiniz. Biz Ģimdi sizlere ekranınızda yer alan kolon baģlıklarından bahsetmek istiyoruz. Smb: Bu alanda, günlük kurları girilen döviz cinslerine iliģkin semboller yer almaktadır. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriģ yapmaları mümkün değildir. DÖVĠZ ADI: Bu alanda günlük kurları girilen döviz cinslerinin isimlerini göreceksiniz. Bu alana da herhangi bir giriģ yapılması mümkün değildir. ALIġ: Ġlgili satırdaki döviz cinsinin o günkü döviz alıģ tutarıdır. SATIġ: Ġlgili satırdaki döviz cinsinin o günkü döviz satıģ tutarıdır. EFEKTĠF ALIġ: Ġlgili satırdaki döviz cinsinin o günkü efektif alıģ tutarıdır. EFEKTĠF SATIġ: Ġlgili satırdaki döviz cinsinin o günkü efektif satıģ tutarıdır. %: KUR9000 deki program baģlangıç parametrelerinde yer alan Kur Hesaplama ġekli hangi cinsten girilmiģse, yüzde iģaretiyle ifade edilen ilgili kurun bir önceki güne göre değiģim oranıdır. Bunları Biliyor musunuz? - Sayısal değerlerin girilebildiği her alanda satır sonu butonu tıklanarak hesap makinesi ekranına ulaģılabilir dolayısıyla makineden bulunan değerler ilgili alana taģınabilir, Aktarım menüsünü oluģturan seçenekler ile ekranda yer alan kur bilgileri istenilen ortamlara (Excel, html, tekst vb.) aktarılabilir ve çalıģmalara bu ortamlarda devam edilebilir. Yazıcı menüsü kullanılarak da kur bilgilerinin dökümü alınabilir. Yönetim menüsünün sunacağı seçenekler ile bunun yanı sıra ALT+N veya ALT+O tuģlarına basarak bir önceki güne veya bir sonraki güne ait kur bilgileri ekrana getirilebilir, - Rapor menüsünden de kur hareketleri istenilen tarih aralığında ve istenilen kurlar için döktürülebilir. Mesajlar Butonu Series 9000 programlarından kullanıcılarınızın, sistemde bulunan diğer tüm kullanıcılara kısa mesajlar atabilmesi, bunun yanı sıra hangi kullanıcının hangi programı kullandığını, kullandığı programın versiyon numarasını ve arģiv tarihini görebilmesi mümkündür. Bunun için programların üst bölümünde yer alan Mesajlar butonu kullanılacaktır. Bu buton tıklandığında karģınıza ilk olarak boģ bir ekran gelecektir. Bu aģamada öncelikle yapmanız gereken, ekranınızın mesaj baģlıklı bölümüne gönderilecek mesajı girmenizdir, daha sonraki iģlem ise bu mesajın hangi kullanıcılara gönderileceğinin seçilmesidir. Bunun için ekranınızın kime alanında satır sonu butonunu tıklamalısınız. Bu iģlem sonrasında ekranınızın üst yarısında, sistemde olan tüm kullanıcılarınızın kullanıcı kodları, hangi programı kullandıkları, programların versiyon numarası ve arģiv tarihleri ile birlikte otomatik olarak yansıdığını göreceksiniz. Bu durumda ekran üzerindeki kullanıcılardan istediğinizin üzerine gelip ENTER tuģuna basmanız gerekmektedir. Böylece ilgili kullanıcı kime kutucuğuna aktarılacaktır. Bu aģamada yapılacak son iģlem ise Gönder butonunu tıklamak olacaktır. Eğer mesaj tüm kullanıcılara iletilecekse, herkese kutucuğunun tıklanması bu iģlem için yeterli olacaktır. Gördüğünüz gibi bu buton, 220

221 kullanıcılara mesaj göndermenin yanı sıra hangi kullanıcının hangi programı kullandığını, versiyon numarasını ve arģiv tarihini de öğrenebilmenize yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla kullanıcılarınıza kullandıkları programın arģiv tarihi ve versiyon numarası ile ilgili mesaj gönderebilmeniz de mümkün olacaktır. SMS Mesaj Butonu Mikro Yazılımevi, programlarında yaptığı düzenlemeler ile kullanıcılarına kısa mesaj gönderme imkânı sunuyor. Artık program içinden SMS ile istediğiniz detayların istediğiniz kiģilere anında iletilmesini sağlayabilirsiniz. Bu amaca yönelik FigenSoft ve MultiCELL firmaları ile yapılan ortak çalıģmalar sonucunda programlarımızın üst bölümüne SMS Mesaj adında bir buton eklenmiģtir. Böylece kullanıcılarımız, programla ilgili rutin iģlemlerini gerçekleģtirirken aynı zamanda, istedikleri carilere SMS mesajı gönderebileceklerdir. ġimdi sizlere bu butonun aktif hale getirilebilmesi için yapılması gereken iģlemlerden söz edelim. SMS mesaj butonunu kimler kullanabilir? Öncelikle belirtmek isteriz ki bu buton internet bağlantısı aktif olan kullanıcılarımız için geçerli olacaktır. Dolayısıyla ilk aranan özellik, kullanıcılarımızın internet ile iletiģimde olmalarıdır. Daha sonrasında SMS mesajının iģlevsel olabilmesi için, isteğe bağlı olarak FigenSoft firması veya MultiCELL firması ile iletiģim kurulmalı ve bu firmaların istediği Toplu SMS SözleĢmesi imzalanarak kullanıcı adı ve kullanıcı Ģifresi alınmalıdır. Bu detaylar programınızın abonelik bölümünde belirtilmekte olup kullanıcılarımızın öncelikle abonelik bölümünde yazılan detayları okumalarını öneririz. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra, programınızın ayarlar bölümünden, FigenSoft veya MultiCELL firması tarafından verilen kullanıcı adı ve Ģifresi girilerek mesaj gönderimine iliģkin tüm detaylar hazır hale getirilmelidir. Bu tanımların bir kereye mahsus girilmesi yeterlidir. SMS mesajı için hangi ayarlara ihtiyaç vardır? Bu bölümde kullanıcılarımızın yapacakları tek iģlem, yukarıda da belirttiğimiz gibi FigenSoft veya MultiCELL firması tarafından verilen kullanıcı adı ve Ģifresini girmektir. Çünkü ekranda gördüğünüz diğer bilgiler programınız tarafından sizlere hazır olarak sunulacaktır. Burada sizlere önemli bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz. Bu bölümden girilecek ayarlar sadece tek bir bilgisayar için geçerli olup, farklı bir bilgisayardan SMS mesajı gönderebilmek istendiğinde aynı ayarların ilgili bilgisayara yüklenip kaydedilmesi gerekmektedir. Aksi durumda mesaj gönderim işlemi başarısız olur. Artık mesaj gönderim iģlemine baģlanabilir. Mesajlar kimlere, nasıl gönderilir? Bu iģlem ekranınızın mesaj baģlıklı bölümünden yapılacaktır. Öncelikle ekranın Mikro veritabanında kayıtlı numaralar bölümünden mesajların hangi gruptaki kiģilere gönderileceği seçilecektir Programınız size hepsi, cariler ve yetkililer seçeneklerini sunacaktır. Bu durumda yapmanız gereken mesajı kimlere iletileceğini belirtmenizdir. Bu iģlem sonrasında cep telefonu tanımlı olan tüm kiģiler ekranınıza yansıyacaktır. ġimdi mesajın gönderileceği kiģileri belirlemelisiniz. Bu bölümden listelenen satırlara çift tıklayarak birden fazla numara seçebilirsiniz yada ayraç olarak noktalı virgül (;) kullanarak mesajı göndermek istediğiniz cep telefonu numaralarını baģında 0 olmadan 10 hane olarak yazabilirsiniz. (Örneğin : 53X ;54X ) Daha sonra, ekranınızın mesaj metni bölümüne ileteceğiniz mesajı yazmalısınız. ġimdi sıra, mesajınızın ne zaman iletileceğini belirlemeye gelmiģtir. Mesajlarınızı yazdığınız an iletebileceğiniz gibi belirli bir gün ve saatte de iletilmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için ekranınızın Mesaj zamanı alanından seçim yapmalısınız. ġimdi seçeneğini tercih ederseniz, mesajınız anında iletilecektir. Eğer mesajınızın belirli bir günde iletilmesini istiyor 221

222 iseniz, bu durumda yine aynı bölümden belirleyeceğim gün ve saatte seçeneğini iģaretleyip, gönderme zamanı alanından da gün ve saat giriģi yaparak Gönderilecek mesajlara ekle butonuna basmalısınız. Bu Gönderilecek mesajlar bölümüne gelerek mesaj atacağınız numaralar, mesaj metni, mesaj zamanı ve durumu kolonlar halinde sıralanacaktır. Sonrasında bu ekranda eğer yazdığınız mesajda herhangi bir değiģiklik yapmayacaksanız, Yolla butonuna basarak mesajınızın iletimi gerçekleģecektir. Ayrıca herhangi bir sebepten kaynaklanan seçili mesajları silme veya değiģtirme iģlemleri için de Seçili mesajları sil ve Seçili mesajı değiģtir butonlarını çalıģtırmalısınız. Bu ekrandan yapılacak en son iģlemse, mesajların gönderilip gönderilmediğine iliģkin iletim raporunu almaktır. Bunun için ekranın Gönderilecek mesajlar sayfasındaki Durum sorgula butonunu tıklamanız yeterlidir. Bu iģlem sonucunu ekrandaki Durum kolonundan izleyebilirsiniz. SMS Mesaj butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun istenilen kullanıcılara aktif olabilmesi için Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki SMS mesaj butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Ayarlar Butonu Bu program ile bunun yanı sıra ekranın üst bölümünde yer alan ayarlar butonu ile programlarınızda görsel olarak düzenlemeler yapacağınız ekrana, tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Böylece kullandığınız programın, Windows programının da desteklediği zenginleştirilmiş yazı tiplerine göre, yazı tipini, boyutunu, pencereler için verilen boşluk ölçülerini zemin renklerini, rapor başlıklarını istekleriniz doğrultusunda değiştirip süsleyebileceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekran üzerinde Form ayarları, Grid ayarları, Rapor renk ayarları, Otomatik iģlemler, INI dosyası ayarları başlıklarından oluşan seçenekler yer almaktadır. Biz bu ekranı dolayısıyla bu seçeneklerle ilgili açıklamalarımızı başlıklar halinde anlatmanın daha uygun ve kolay anlaşılır olacağını düşündük. Bundan dolayı açıklamalarımız aşağıda bölümler halinde olacaktır. Form Ayarları Seçeneği Bu bölümden kullanmakta olduğunuz programın yazı tiplerini, renklerini, boyutlarını ve pencereler için verilen boşluk ölçülerini istekleriniz doğrultusunda düzenleyebileceksiniz. Karakterlerle Ġlgili Özellikler Programlarımızda zeminler karakter karakter kaplanmaktadır. Bir karakterin en ve boy olarak ayarları değiştirildiğinde, ekrana gelecek pencereler de bu değişikliğe paralel olarak büyütülüp, küçültülebilir. Programınızda pencereler için karakter genişliğini ve yüksekliğini kullanıcılar belirleyebilir. Bunun için bu bölümde yer alan alanlara, bir karakterin genişliği ve yüksekliği ile ilgili yeni değerleri girmek yeterlidir. Eğer programlarınızdaki giriş alanlarınızın gölgeli çerçeveler halinde olmasını istiyor iseniz, ekranda gördüğünüz giriş alanlarında gölgeli çerçeve alanındaki kutucuğu mouse göstergenizle tıklamanız yeterli olacaktır. Zemin Rengi Butonu Bu bölümde yer alan zemin rengi butonu ile programınızın zemin rengi ile ilgili renk seçimi yapabileceksiniz. Zemin rengi butonunu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekrandan size uygun olan renk seçimini yaparak programınızın zemin rengini değiştirebilirsiniz. Seçmiş olduğunuz rengi ekranınızın Ön izleme bölümünden de görebilirsiniz. 222

223 Fontlar Programlarımızda kullanılan yazı tiplerinin, boyut ve renklerinin de kullanıcılar tarafından değiştirilebilmesi mümkündür. Bunun için öncelikle ekranınızın sağ tarafında yer alan fontlar butonu tıklanmalıdır. Karşınıza gelecek penceredeki yazı tipi başlıklı alandan programlarınız için yeni bir yazı tipi seçebilirsiniz. Yazı tipi biçemi başlıklı alanda ise, seçilen yazı tipinin normal (regular), italik (italic), koyu (bold) ve koyu italik (bold italik) olma özelliklerini belirleyebilirsiniz. Yine bu ekrandan seçilen yazı tipinizin büyüklüğünü isteğinize göre değiştirebilirsiniz. Bu pencerenin etkiler başlıklı bölümündeki kutucukları tıklayarak yazı tipinin üstü çizgili veya altı çizgili olarak görüntülenmesini sağlayabilir, renk başlıklı alandaki satır sonu butonunu tıklayarak, açılacak pencereden renk seçimi yapabilirsiniz. Dil başlıklı alanda satır sonu butonunu tıklayarak seçtiğiniz yazı tipi için - destekliyorsa- Türkçe dil seçimini yapabilirsiniz. Fontlar üzerinde yapılan her bir değişikliğin örneğini örnek başlıklı kutudan izleyebilirsiniz. Font penceresi ile ilgili tanımlamalarınız bittiğinde, bu tanımlamaların programlarınızda geçerli olabilmesi için tamam butonunu tıklamalısınız. Font tanımlamalarının eski hali ile kalmasını istiyorsanız iptal butonunu tıklayarak genel ayarlar ekranına geri dönebilirsiniz. Yazı Alanları Ġle Ġlgili Özellikler Bu bölümde, pencere içinde yer alan yazıların pencere çerçevelerinden ne kadar içeride olacağına ilişkin değerler yer almaktadır. Yani çerçevelerden sonra yazı alanlarına kadar ne ölçüde boşluk bırakıldığını göreceksiniz. Dilerseniz pencerelerin solunda, sağında, üstünde ve altında bırakılacak boşlukları değiştirebilirsiniz. Alan isimleri ile alanlar arasında minimum boģluk satırı ise; bilgi giriş alanlarına ilişkin tanımlar ile bilgi giriş alanları arasındaki boşluğu ifade eder. Burada görülen değer de değiştirilebilir. Bunun yanı sıra kullanıcılarımız yine bu bölümden tarih alanlarında yıl formatı parametresi yardımıyla; kart, evrak, rapor vb. birçok bölümünde girilen tarihlerde, yıl formatının kaç hanesine giriş yapacaklarını belirleyebileceklerdir. Bu tamamen çalışma alışkanlığına bağlı olarak belirlenecek bir durumdur. Programınızın size giriş şekli olarak 3 seçenek sunacaktır. Tarihlerin yıl girişlerinde sadece 4 hanesine, son iki hanesine ya da sadece 3 hanesine (bu seçenek ile 4 haneli yıl formatının 1, 3 ve 4. hanelerine giriş yapılır) giriş yapılacak şekilde düzenleyebilirsiniz. Uyarı Ekranı Özellikleri Programınızı kullanırken bir takım uyarı mesajları alacaksınız. Örneğin program akış parametreleri bölümünden kredi aşımında uyar parametresi aktif durumunda ise, girilen evrak ile kredisini aşan cariler için bir mesaj verilir. İşte bu alanda gördüğünüz katsayı, bu mesajlarının ekranınızda kalış süresini belirlemektedir. Katsayı arttığında uyarı mesajlarının ekranda kalış süresi de artacaktır. Menü özellikleri Ürün gruplarımızda yer alan her bir programın kendine özel menü numarası vardır. Örneğin Stok tanıtım kartı için bu numara (11300), cari tanıtım kartı içinse (41110) olarak belirlenmiştir. Programlar sisteminize ilk yüklendiğinde, menü numaraları herhangi bir ayarlama yapılmadığı sürece gözükmeyecektir. Eğer programlarınızın menü numaraları ile birlikte görüntülenmesini istiyor iseniz, bu bölümde yer alan Menü Numaraları Görünsün parametresini işaretlemeniz yeterlidir. Böylece programlarınızın üst bölümünde yer alan arama butonundan, istediğiniz programı menü numarasına göre de arayabilecek ve bu doğrultuda bulabileceksiniz. Bunun yanı sıra bu bölümden programlara ait menülerin nasıl görüntüleneceğini de belirleyebileceksiniz. Bildiğiniz gibi V12 serisiyle birlikte programlarımız ofis tipinde görüntüleyebilmektedir. Yani programın her modülü sadece kendine ait menülerle listelenebilecek yapıda düzenlenmiştir. Bu amaçla da ana ekranının sol alt 223

224 köşesi, programa ait modül isimlerine (stok, hizmet, satın alma satış vb), hemen üst bölümü ise imleç hangi modül üzerinde ise o modülü oluşturan menülerin listeleneceği alanlara ayrılmıştır. Kullanıcılarımızın programlarını alışık oldukları görüntüde çalıştırabilmelerini yani istediklerin de klasik görüntüye dönebilmeleri amacıyla bu alana menü tipi seçeneği eklenmiştir. Bu alandan yapılacak seçime göre kullanıcılarımız, menülerini hem ofis tipine göre hem de klasik olarak görüntüleyebileceklerdir. Özel grafik görünüm seçimi (DeğiĢtirilebilir yüzeyler (skin)) Programlarımızda çalışma ekranı tamamen kullanıcının isteğine göre şekillenebilecek yapıda hazırlanmıştır. Yani kullanıcıya özel program görüntüsü elde edebilecek yapıdadır. İşte ayarlar butonunun bu seçeneği ile ekran görüntünüzü, istediğiniz şekilde kullanabilmeniz mümkün olabilecektir. Çünkü programınız size, bu ekranda çok sayıda ekran görünümüne yönelik değiģtirebileceğiniz yüzey seçeneği sunacaktır. Evet, form ayarları seçeneği ile ilgili yukarıda anlatmaya çalıştığımız bölümlerde yapmış olduğunuz değişiklikleri ekranınızda gördüğünüz tamam butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. Eğer yapılan değişikliklerinizi eski hallerine getirmek istiyor iseniz ekranınızda gördüğünüz Varsayılan butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Grid ayarları seçeneği Kullanıcılarımız bu bölümden; programlarında ki seçim pencerelerini, föy ekranlarını ve rapor ekranlarını tamamen kendi stillerine göre düzenleyebileceklerdir. Nasıl mı? Öncelikle bu ekranların kendi istedikleri renk paletine göre listelenmesini sağlayacaklardır. Bunun için yapılması gereken tek işlem, girid ayarları ekranının seçim pencereleri ve föyler için stiller ve rapor için stiller bölümünden istenilen renk paletinin seçilmesidir. Kullanıcılarımızın bu paletler içinde belirtilen renkleri de değiştirebilmeleri pek tabii ki mümkündür. Bunun için yapılması gereken işlemse, DeğiĢtir butonunun tıklanması ve sunulacak ekrandan uygun renklerin seçilmesidir. Renk paletini eski durumuna döndürmek içinde Varsayılan butonunun tıklanması yeterlidir. Seçim pencerelerinde sunulacak stok, satıcı, müşteri vb. kayıtlarda istenilen satır âdetinden sonra mutlaka filtreleme sorulmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için yapılması gereken girid ayarları ekranının Performans kriterleri alanındaki ilk seçeneğini işaretlemeniz ve kaç satırlık kayıttan sonra filtreleme sorulacağını girmenizdir. Programınız default olarak satır âdetini, olarak belirlemiştir. Bunun yanı sıra seçim penceresi ve föy ekranlarında imleciniz hangi satırda ise, ekranınızı Yenile butonuna ya da F5 tuşuna basarak yenilediğinizde imlecinizin tekrar aynı satırda konumlu olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için yapılması gereken, yine Performans kriterleri alanındaki Yenilenen ekranda önceden seçili olan satıra konumlan parametresinin başında yer alan kutucuğu işaretlemenizdir. Aksi durumda ekran yenilendikten sonra imleciniz ilk satırda konumlu olacaktır. Ayrıca kullanıcılarımız rapor, liste vb. dökümlerde kolon genişliklerinin otomatik olarak ayarlanmasını sağlayabileceklerdir. Programlarımızda rapor genişlikleri otomatik olarak düzenlenecek şekilde işaretlidir. Bu işlemde ekranınızın Performans kriterleri alanındaki Döküm tamamlandıktan sonra kolon geniģliklerini ayarla parametresinden belirlenecektir. Bu seçenek işaretli ise kolonlar otomatik olarak ayarlanacaktır. Desimal hane sayısı alanı ile amacımız; kullanıcılarımız föy, operasyon ve yönetim ekranlarındaki tutarsal alanların desimal uzunluğunu kaç karakter olarak görmek istediklerini belirlemeleridir. Bu parametrenin varsayılanı 2'dir. Dolayısıyla bu ekranlarda desimal uzunluğu kaç karakter görmek istiyor iseniz, istediğiniz rakamı bu alana girmeniz yeterli olacaktır, Örneğin desimal uzunluk 3 olsun istiyorsanız bu alana 3, 4 olsun istiyor iseniz de 4 rakamını girerek programınızın dikkate almasını sağlayabilirsiniz. 224

225 V12 serisi ile birlikte kullanıcılarımız; istedikleri süreler dahilinde föy, yönetim, operasyon vb. ekranlarda ki bilgilerinin otomatik olarak yenilenmesini sağlayabileceklerdir. Böylece diğer kullanıcıların yapmış oldukları değişiklikler herhangi bir işleme gerek kalmadan ekranda görüntülenen kayıtlara yansıyacaktır. Bunun için yapılacak tek işlem ekrandaki "Otomatik yenileme süresi" alanına süre girişi yapmanızdır. Programınız belirlediğiniz süre dahilinde söz konusu ekranlarda kayıtları en güncel hali ile size sunacaktır. Bu alanın 0 (sıfır) olarak kalması durumunda herhangi bir yenileme yapılmayacaktır. Tüm bu belirttiğimiz otomatik ayarların kullanılıyor olması programın daha yavaş görüntülenmesine sebep olacağından performansı düşük olan bilgisayarlarda kullanılmamasını tavsiye ederiz. Rapor renk ve ayarları seçeneği Bu bölümden raporlarınızın yazı karakterleri ile ilgili olarak font değişikliği ve renk seçimi yapabileceksiniz. Böylece istediğiniz rapor başlıklarının daha ayırt edici olabilmesini sağlayabileceksiniz. Kısacası, raporlarınızın başlık renklerini, kolon başlıklarını, ara başlıklarını, sayfa sonu toplam rengini ve bu başlıkların yazıldığı zeminin renklerini, istediğiniz şekilde değiştirebileceksiniz. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, rapor renkleri bölümüne girdiğinizde karşınıza gelecek ekrandan, değişiklik yapmak istediğiniz başlık satırı üzerine gelip, renk skalasından istediğiniz rengi mouse göstergenizin sol tuşunu basarak değiştirmenizdir. İlgili başlığınızın zemin rengini değiştirmek içinde, mousenuzun sağ tuşuna basmanız yeterli olacaktır. Ekranda gördüğünüz reset butonu ile de, değişiklik yaptığınız rapor başlıklarınızı tekrar orijinal renk ve fontlarına çevirebileceksiniz. Ekranda yer alan 1. özel satır, 2. özel satır vb şekilde sıralanan alanlara da kullanıcılarımız, mizan dökümlerinde ana grup, alt grup, ana hesap, ara hesap ve alt hesaplar için hangi renkleri kullanmak istiyorlar ise ilgili renklerin atamaları yapılacaktır. Tabi ki bu işlem için öncelikle Kuruluş/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Döküm Parametreleri-2 ekranında ki Mizan Dökümünde Renkli Dökülecek Satırlar parametresinden özel satır renklerinin belirtilmesi gerekmektedir. Otomatik iģlemler seçeneği Bu bölümden de programı çalıştırdığınız karşınıza otomatik olarak gelen mikrodan haberler penceresinin aktif olup olmayacağı belirlenecektir. Eğer haberler penceresinin karşınıza gelmesini istemiyor iseniz, ekranınızda yer alan AçılıĢta Mikro'dan haberler gösterilsin parametresindeki seçilmişlik durumunu kaldırmanız yeterli olacaktır. AçılıĢta Mikro'dan haberler gösterilsin parametresi ile amacımız programa her girdiğinizde otomatik olarak karşınıza gelen mikrodan haberler penceresinin aktif olup olmayacağını belirlemenizdir. Eğer haberler penceresinin karşınıza gelmesini istemiyor iseniz, bu parametrenin başındaki seçilmişlik işaretini kaldırmanız yeterli olacaktır. AçılıĢta kurlar güncellensin (henüz girilmemiģse) parametresi ile de amacımız, gün içinde program ilk kez çalıştırıldığında eğer ilgili güne ait kur girişi yapılmamışsa o günün döviz kurlarının herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan otomatik olarak güncellenmesini sağlamaktır. Bunun için bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmesi yeterli olacaktır. Tabi kur güncellemesinin sağlıklı olarak çalışabilmesi için internet bağlantısının olması, ilgili gün için kur girişinin yapılmamış olması, programı çalıştıran kullanıcıların kur girişi butonu ile işlem yapma yetkilerinin olması şartları aranmaktadır. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra programı çalıştırdığınızda herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan otomatik olarak kur girişi ekranı karşınıza gelecek ve TCMB sayfasına bağlanıp günlük döviz kurlarını programınıza aktararak işlemini tamamlayacaktır. INI Dosyası ayarları seçeneği Programınızı çalıştırdığınızda karşınıza gelen giriş ekranındaki; günün tarihi, firma kodu, çalışma yılı, çalışma sezonu, kullanıcı adı ve giriş şifresi gibi alanlara sürekli olarak işlem yaptığınız firma bilgilerinin ve kullanıcı bilgilerinin otomatik olarak yazılmasını sağlayabilirsiniz. Böylece program her çalıştırıldığında istediğiniz bilgiler otomatik olarak ekranınıza yansır ve her defasında aynı bilgileri tekrar girmek durumunda kalmazsınız. 225

226 Örneğin kullandığınız programda en çok işlem yaptığınız firmanın XYZ A.Ş olduğunu ve bu programında sürekli olarak HND kullanıcı adı ile çalıştırıldığını düşünelim. Bu bilgileri bir kereye mahsus programa tanıtarak giriş sayımızı azaltmaya çalışalım. Bunun için "Ayarlar" butonunun "INI dosyası" ekranına kullanılacaktır. Bu ekranda gördüğünüz üzere, programınızın giriş ekranına otomatik olarak yansımasını sağlayabileceğiniz parametreler yer almaktadır. Bu aşamada sizden beklenen ekranın firma kodu alanına XYZ, kullanıcı kodu alanına da HND girişini yapmanızdır. Aynı şekilde ekranınıza hangi çalışma yılının ve çalışma sezonunun otomatik gelmesini istiyorsanız ilgili alanlara istediğiniz girişleri yaparak işleminizi tamamlayabilirsiniz. Programınızı çalıştırdığınızda bilgilerinizin otomatik olarak karşınıza geldiğini göreceksiniz. Hesap Makinesi Farklı sektörlere hizmet eden Mikro, her kullanıcısının ihtiyaçlarını karģılamak amacıyla, hesap makinesi kullanımını daha da iģlevsel hale getirdi. Artık makineden girdiğiniz değerlerin seçeceğiniz döviz kuruna, kütleye, hacme, alana ve zamana göre alacağı gerçek değerler Mikro tarafından hesaplanıyor. Böylece iģ akıģınızı aksatmadan doğru bilgiye anında ulaģabileceksiniz. Nasıl mı? Hesap makinesine eklenen "Çevir" butonunu tıklayarak. Böylece makineden girdiğiniz değerleri Ġstediğiniz döviz cinsine, Ġstediğiniz kütleye, Ġstediğiniz zamana, Ġstediğiniz alana, Ġstediğiniz hacime göre Hesaplanmasını otomatik olarak yapacak, iģ akıģınızı bu bilgilere göre düzenleyebileceksiniz. Ġzlenecek yol... Hesap makinesi çalıģtırılır ve değer giriģi yapılır. Sonrasında çevir butonundan, girdiğiniz değerin hangi seçeneğe göre hesaplanacağı belirlenir. Seçiminizin kütle olduğunu düģünelim. Bu iģlem sonrasında ekrana seçim yapılacak giriģ ve çıkıģ alanlarının yansıdığını göreceksiniz. Bu aģamada yapılması gereken makineden girdiğiniz değerin kütle olarak hangi birime ait olduğunu "GiriĢ" alanından seçmeniz (kilogram gibi) ve bu değerin hangi birime göre hesaplanacağını "ÇıkıĢ" alanından belirtmenizdir (gram gibi). Bu iģlem sonrasında "DönüĢtür" butonu tıklanarak kg. cinsinden girdiğiniz değerin gr. olarak aldığı değer ekrana otomatik olarak yazılacaktır. Bu iģlemler diğer seçenekler için de geçerlidir. Sadece döviz kurları seçeneğinde tarih giriģi yapılması gerekecektir. Çünkü hangi güne ait kurların değerlemeye alınacağı belirlenecektir. Döviz kur bilgilerinizi programınızın "kurlar" butonundan yararlanarak tek bir tuģla internetten güncelleyebilirsiniz. Not: Artık Türk Lirası'nı Yeni Türk Lirası'na, Yeni Türk Lirası'nı da Türk Lirası'na çevirme iģlemlerini programınızın Hesap makinesindeki "Çevir" butonunu tıkladıktan sonra karģınıza çıkan ekranda "Türk Lirası iģlemleri" seçeneğini iģaretleyerek gerçekleģtirebileceksiniz. Bu iģlem sonucunda karģınıza GiriĢ ve ÇıkıĢ parametreleri gelecektir. Yapacağınız çevirme iģlemine bağlı olarak ilgili parametrelerden TL (Yeni Türk Lirası) ve TL (Türk Lirası) seçerek çevriminizi yapabileceksiniz. Hatırlatıcı Butonu Series9000 programlarında kullanıcıların, kendileri için önemli olan günleri programa girip, daha sonra bu günlerin program tarafından kendilerine hatırlatılmasını sağlamaları mümkündür. Özellikle, belirli dönemlerde beyanname hazırlamak durumunda olan firmalar için, bu butonun çok iģlevsel olacağını düģünüyoruz. ġöyle ki ilgili firmalar beyannamelerin hazırlanması gereken tarihleri programa girip, iģ yoğunluğu dolayısıyla unutabilecekleri bu tarihlerin kendilerine hatırlatılmasını sağlayabilirler. Aynı Ģekilde yapmak zorunda oldukları herhangi bir iģin (fatura giriģi, senet giriģi, ödemelerle ilgili giriģleri vb.), unutulmasını engellemek amacıyla kendilerine yada bu iģlemlerle ilgili kullanıcılara hatırlatılmasını isteyebilirler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Hatırlatıcı butonu kullanılacaktır. 226

227 Bu buton; hatırlatma konusunda siz kullanıcılarımıza değiģik kriterler sunmaktadır. Örneğin kimi hatırlatma mesajlarını bir kereye mahsus almak isteyebilirsiniz, yada her gün size düzenli olarak hatırlatılmasını istediğiniz bir mesajınız olabilir. Aynı Ģekilde, haftanın bir günü, her ayın belirli günü, yıllık yada her programa giriģte ve çıkıģta programınızın size hatırlatmasını istediğiniz mesajlarınız olabilir. ĠĢte bu buton ile yukarıda sıraladığımız tüm hatırlatma iģlemlerini yapabilmeniz mümkün olacaktır. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza aģağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranın üst bölümünde gördüğünüz butonlar ile programınızın size hatırlatacağı mesajların dönemi belirlenecektir. Dolayısıyla, programınızdan bir kereye mahsus hatırlatma mesajı almak istediğinize, bir kerelik butonu, günlük hatırlatma mesajı almak istediğinizde günlük butonu, haftalık olacak hatırlatmalar için haftalık, aylık ve yıllık hatırlatmalar içinde Aylık ve yıllık butonları kullanılacaktır. Hangi hatırlatma dönemi olursa olsun programınız sizden, ilgili hatırlatma mesajına bir isim vermenizi isteyecektir. Bu isim, ekranınızın Kısa ad kutucuğuna girilecektir. Daha sonrada sizden istenen, ilgili hatırlatma mesajının hangi saatte bildirileceğini girmenizdir. Bunun için saat kutucuğuna giriģ yapmalısınız. Eğer mesajınızı aylık ve haftalık olarak giriyor iseniz, saat giriģinden sonra gün alanına da giriģ yapmanız gerekecektir. Bu aģamada sizden, haftalık için gün seçimi (Salı, çarģamba vb.), aylık için de ayın hangi gününde (1, 15, 30 gibi.) uyarı almak istediğinizi seçmeniz beklenecektir. Diğer hatırlatma butonları için bu alana herhangi bir giriģ yapmanıza gerek yoktur. Zaten bu alan da iģlevsel olmayacaktır. Daha sonra yapmanız gereken mesajınızın hangi tarihten itibaren geçerli olacağını BaĢlangıç tarihi alanına girmenizdir. ġimdi sizlere baģlangıç tarihi alanı ile ilgili önemli gördüğümüz bir konuya değinmek istiyoruz. Tatil günlerini nasıl belirleriz ve hatırlatma mesajları tatil günlerinde ne olacak?. Bu belirleme için öncelikle program SRV tarafından çalıştırılmalıdır. Çünkü bu işlem sadece SRV için geçerlidir. Daha sonra yapılması gereken hatırlatıcı ekranının başlangıç tarihi alanında satır sonu butonunu tıklayıp, takvim ekranına ulaşmaktır. Bu ekranda tatil olan günler kırmızı renkli olarak karşınıza gelecektir. Eğer firmanız Cumartesi günleri tatil ise, takvim ekranı üzerinde mousunuzun sağ tuşuna basıp, açılacak pencereden Cumartesi tatil olsun ifadesini işaretlemelisiniz. Aksi halde ilgili işareti kaldırmanız yeterlidir. Bu ekrandan herhangi bir gün için de tatil belirlemesi yapabilirsiniz. Bunun için de takviminizde tatil olarak belirleyeceğiniz günün üzerine gelip mousunuzun sağ tuşuna basmalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza gelecek ekrandan ilgili gün için tatil belirle ifadesini seçmelisiniz. Tatil olan günleri kaldırmak içinde tatil iptal seçeneğinin seçilmesi yeterlidir. Eğer hatırlatıcı mesajınız tatil günlerinden herhangi birine denk geliyorsa, ilgili mesaj default olarak tatilden önce bildirilecektir. Eğer bu mesajların kullanıcılara tatil sonrasında ulaşmasını istiyor iseniz ekranınızın üst bölümünde yer alan menü 227

228 bölümünden hatırlatıcı ayarlarına girip tatilden sonra Uyar kutucuğunu işaretlemelisiniz. Evet, bu kısa açıklamadan sonra hatırlatma ekranı ile ilgili diğer bölümlerin açıklamalarına devam edebiliriz. Hatırlatıcı ekranında gördüğünüz Not baģlıklı bölüme hatırlatma mesajınıza yönelik bilgi giriģi yapabilirsiniz. Örneğin bu bölüme KDV beyannamesinin son günü gibi bir mesaj girebilirsiniz. Eğer hatırlatma mesajınız herhangi bir programın kullanılmasına iliģkin ise, mesaj alındıktan hemen sonra bu programın otomatik çalıģtırılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, ilgili programı çalıģtıracak makroyu tanımlamıģ olmanızdır. Daha sonra da makro çalıģtır yazısının baģında yer alan kutucuğu iģaretleyip ilgili programı çalıģtıracak makroyu hemen yanında ki alandan seçmenizdir. Bu seçim için F10 yardım tuģunu kullanabileceğiniz gibi satır sonu butonunu da kullanabilirsiniz. Bu iģlem sonrasında ekranınızın üzerine tanımladığınız makroların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aģamada sizden istenen, yazdığınız mesaja yönelik çalıģtırmak istediğiniz makroyu seçmenizdir. En son yapacağınız iģlemse ekranınızın üst bölümünde yer alan menü alanından hatırlatıcı ayarlarına girip ilgili makro otomatik çalıģsın alanının seçili olup olmadığına dikkat etmenizdir. Hatırlatma mesajı ile yapacağınız son işlem eğer programa SRV olarak girmiş iseniz ilgili mesajın hangi kullanıcılar için geçerli olacağını belirtmenizdir. Yani bu hatırlatmanın hangi kullanıcıların karşısına geleceğini seçmenizdir. Bunun için geçerli kullanıcılar alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden seçiminizi yapmalısınız. Burada gördüğünüz gibi bütün kullanıcılarınızı kapsayan Tüm kullanıcılar seçeneği de mevcuttur. Yukarıda da değindiğimiz gibi bu işlem sadece SRV kullanıcıları için geçerlidir. Bunun dışındaki kullanıcıların hatırlatma mesajlarını diğer kullanıcılara gönderebilmeleri mümkün değildir fakat kendileri için hatırlatma mesajı hazırlayabilirler. Yukarıda bir kerelik butonundan girilen hatırlatıcı mesajına ilişkin bir örnek verilmiştir. Ekrandan da gördüğünüz üzere hatırlatıcı mesajına yönelik programı çalıştırmak için ilgili makroyu çalıştır butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Eğer hatırlatma mesajınızda yukarıda değindiğimiz makro otomatik olarak çalışsın seçeneği seçilmiş ise karşınıza uyarı ekranı gelmeyecek direk olarak ilgili programın giriş bölümü gelecektir. Evet, hatırlatıcı butonu ile ilgili işlemlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra bu mesajların saklanması için ekranda gördüğünüz Sakla butonuna, kayıtlarınızdan silinmesi için Sil butonuna yeni bir mesaj girmek içinde yeni butonuna basmanız yeterli olacaktır. Tüm bu işlemleri ekranınızın üstünde yer alan menü bölümünden de yapabilirsiniz. Böylece programınız, yaptığınız girişler doğrultusunda hatırlatma mesajını istediğiniz dönemde, geçerli olan tüm kullanıcılara bildirecektir. Vergi takvimi otomatik olarak oluşturulabilir mi? Bu butonun en önemli özelliği kullanıcılarımızın yıl boyunca ödemek durumunda oldukları vergileri tarih bilgileri ile birlikte programa aktarabilmeleri ve ödenmesi gereken en son günden önce bu tarihlerin kendilerine hatırlatılmasını sağlamalarıdır. Bunun için öncelikle yapılması gereken Hatırlatıcı ekranındaki Vergi Takvimi Güncelle butonunun tıklanarak açılacak pencereden kullanıcının isteğine bağlı olarak ödenmesi gereken vergiler tarih bilgileri ile birlikte ekrana yansıtılmalı ve bu vergilerin ödenmesi gereken en son günden kaç gün önce bildirileceğine iliģkin gün sayısı girilmelidir. Varsayılan seçeneği ile de birçok mükellefin ödemek durumunda olduğu vergiler ekrana getirilir ve aynı Ģekilde bu vergilerin bildirilmesine iliģkin gün sayısı girilir. Bu seçenek daha kısıtlı vergileri kapsamaktadır. Tümü seçeneği ise tüm vergileri kapsamaktadır. Ġnternet Güncelle seçeneği ise kullanıcılarımızın vergi bilgilerine iliģkin dosyayı adresine bağlanarak güncellenmelerini sağlar. Bu dosyanın yılda bir kereye mahsus olarak güncellenmesi yeterlidir. Kullanıcılarımızın bu vergilerden sorumlu olmadıklarını silebilmeleri de ekranın altında yer alan Sil butonu yardımıyla mümkündür. Hatırlatıcı butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için Kuruluş/ Kullanıcı Hak Tanımlama/ Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki Hatırlatıcı butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. 228

229 Makro Tanımlama Butonu Series9000 programlarında kullanıcılarımızın, kendilerine özel sınırsız sayıda makro tanımlayabilmeleri ve bu makrolar doğrultusunda programları çalıģtırıp iģlemlerini daha seri bir Ģekilde yapabilmeleri mümkündür. Örneğin gün içinde düzenli olarak almak durumunda oldukları raporlar için makro tanımlaması yapıp, bu raporları tek bir tuģla çalıģtırabilirler. Aynı Ģekilde belirli dönemlerde hazırlanan beyannameler (KDV beyannamesi vb.) içinde makro tanımlaması yapabilir yada fatura giriģi, senet giriģi ve ödemelerle ilgili evraklar içinde makro tanımlayabilirler. Böylece bu programları menüden çalıģtırmak yerine, tanımladıkları makroları çalıģtırıp iģlem akıģlarını daha da hızlandırabilirler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan makrolar butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda yada Ctrl+0 tuģlarına bastığınızda karģınıza Makro Tanımlamaları BaĢlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranı üç bölüm olarak düģünecek olursak, Makro ĠĢlemleri baģlığı altında makro kayıtlarını baģlatabileceğiniz, makro tanımlama iģlemi tamamlandıktan sonra kayıt iģlemini durdurabileceğiniz ve tanımlanan makroları çalıģtırabileceğiniz butonlar yer almaktadır. Bu ekranın sol bölümünde de tanımladığınız makroların isimleri sıralanacaktır, dolayısıyla tanımlanmıģ olan makrolarınızı bu bölümden seçerek çalıģtırabileceksiniz. Ekranınızın sağ bölümü ise tanımladığınız makrolara iliģkin açıklama yazısı ile tuģ tanımlaması yapabileceğiniz alanlara ayrılmıģtır. Evet, ekranınızın genel görüntüsü ile ilgili bu kısa açıklamanın yeterli olduğunu düģünerek makro tanımlaması yaparken nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini anlatmaya çalıģalım. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken tanımlayacağınız, makroya bir isim vermenizdir. Bunun için ekranınızın en alt bölümünde yer alan yeni butonunu tıklamalısınız. Bu iģlem sonrasında karģınıza makro bilgisi baģlığı altında bir baģka ekran gelecektir. Dolayısıyla bu ekranın Makro adını girin kutucuğuna tanımlayacağınız makroya iliģkin isim giriģini yapıp ok butonunu tıklamalısınız. Eğer tanımlayacağınız makronun herhangi bir tuģa bağlanarak çalıģtırılmasını istiyor iseniz, ekranınızın Geçerli TuĢ alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden tuģ seçiminizi yapabilirsiniz. Programınız size, makroları çalıģtırabileceğiniz toplam 18 tuģ seçeneği sunmaktadır. Bunlardan Ctrl+1, Ctrl+2... Ctrl+18 kadar sıralanmıģ olan makro isimleri klavyenizin sol bölümündeki rakamlar kullanılarak çalıģtırılacaktır. Yani bu tuģlara bağlanan makrolar için öncelikle Ctrl tuģuna daha sonrada klavyenizin sol bölümündeki rakamlara basmalısınız. Ctrl+NM1, Ctrl+NM2...Ctrl+NM9 tuģlarına bağlanan makrolar ise, klavyenizin sağ bölümde ki numlock tuģunun altında yer alan rakamlar kullanılarak çalıģtırılabilecektir. Ekranda gördüğünüz Açıklama baģlıklı bölüme de tanımlayacağınız makroya yönelik açıklayıcı nitelikte bilgi giriģi yapabilirsiniz. Tüm bu iģlemlerden sonra sıra, ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz baģlat butonunu tıklayarak makronuzun içeriğini oluģturmaya gelmiģtir. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza 229

230 Makro kayıtta baģlıklı bir ekran gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken tanımlamakta olduğunuz makronun hangi programın çalıģtırılmasına yönelik olduğunu belirtmenizdir. Örneğin makronuzun içeriği stok tanıtım kartı ekranının çalıģtırılmasına yada bir raporun alınmasına yönelik ise ilgili programları menüden bulup çalıģtırmalısınız. Makronuzun içeriği tamamlandıktan sonra, ekranınızda ki Durdur butonuna basarak kayıt iģleminizi sonlandırmalısınız. Bu iģlem sonrasında karģınıza tekrar Mikro Tanımları ekranı gelecektir. ġimdi yapmanız gereken tanımladığınız makroyu ekranınızın alt bölümünde yer alan kaydet butonunu tıklayarak kaydetmenizdir. Böylece programınızın herhangi bir bölümünden, tanımlamıģ olduğunuz makroyu çalıģtırabilmeniz mümkündür. Eğer kayıtlı olan herhangi bir makroyu silmek istiyor iseniz, imlecinizi ilgili makronun üzerine getirip ekranınızın alt bölümünde yer alan sil butonuna basmanız yeterlidir. Tanımlanmış Makro Nasıl Çalıştırılır? Eğer tanımladığınız makroya, programınızın size sunmuş olduğu tuşlardan herhangi birini bağlamış iseniz, makronuzu çalıştırmak için ilgili tuşlara basmanız yeterlidir. Eğer makrolarınız tuşlara bağımlı olarak çalışmıyor ise, yapacağınız tek işlem CTRL+0 tuşlarına yada Makrolar butonuna basarak, çalıştırmak istediğiniz makronun üzerine gelip ekranınızın üst bölümünde yer alan Oynat butonunu tıklatmaktır. Tarih Kriterli Raporlar, vb. Menüler İçin Nasıl Makro Tanımlanır? Programlarınızda tarih kriteri verilen raporlar veya içinde tarih alanı bulunduran menüler için makro tanımlarken, makro tanımları ekranına eklenmiş olan Tuş Tanımı butonundaki seçeneklerden faydalanmalısınız. İşte bu özelliğin yapılmasının amacı her ay rutin olarak aldığınız raporlar olabilir, buna örnek olarak Standart muavin dökümü (084110) raporunu verebiliriz. Şimdi Tuş Tanımında yer alan seçeneklerin yani ilgili raporlar, vb. menülerdeki tarih alanında tanımlayacağınız makrolar için belirleyeceklerinizi örneklerle anlatalım. 1)Ay Başı:Bulunduğu ayın ilk günün tarihini getirir. Örnek: Yıl formatı 2 hane ise hane ise hane ise )Ay Sonu: Bulunduğu ayın son günün tarihini getirir. Örnek: Yıl formatı 2 hane ise hane ise hane ise )Gün: Bulunduğu günü verir. Örnek: Bulunduğumuz tarih ise 07 4)Ay: Bulunduğu ayı verir. Örnek: Bulunduğumuz tarih ise 06 5)Yıl: Bulunduğu yılı verir. Örnek: Bulunduğumuz tarih ise, ) İşlem Tarihi:Bulunduğu günün tarihini verir. Kullanımı; <ISLEM TARIHI,0> şeklinde Tuşlar alanına yazılır ve virgülden sonra verilen gün kadar eklenmesini ya da çıkartılmasını sağlar. Örnek: Bugünün tarihi olsun. (Yıl formatı 4 hane ise 2009 örneğini verdik.) a) <ISLEM TARIHI,0> ise sonuç b) <ISLEM TARIHI,2> ise sonuç c) <ISLEM TARIHI,-2> ise sonuç şeklinde olmaktadır. 230

231 Önemli Not: Yıl formatı ayarları, programlarımızın üst kısmında bulunan Ayarlar butonundaki Form Ayarları tabındaki Tarih alanlarında yıl formatı parametresinden tanımlanır. İşte bu şekilde ilgili programın tarih alanlarındayken tuş tanımında açıkladığımız tanımlamaları yaparak makrolarınız hazır hale gelecektir. Bunları Biliyor Musunuz? Series9000 programlarında kullanıcıların, kendileri için önemli olan günleri programa girip, daha sonra bu günlerin program tarafından kendilerine hatırlatılmasını sağlamaları mümkündür. Özellikle, belirli dönemlerde beyanname hazırlamak durumunda olan firmalar beyannamelerin hazırlanması gereken tarihleri programa girip, iş yoğunluğu dolayısıyla unutabilecekleri bu tarihlerin kendilerine hatırlatılmasını sağlayabilirler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Hatırlatıcı butonu kullanılmaktadır. Eğer hatırlatma mesajı herhangi bir programın kullanımına ilişkin ise, mesaj alındıktan hemen sonra bu programın çalıştırılması gerekmektedir. Dolayısıyla otomatik olarak çalışacak programlar içinde Makro tanımlaması yapılmak zorundadır. Örneğin KDV beyannamesinin dökülmesi ile ilgili bir hatırlatıcı mesajı hazırlanmış ve bu programın otomatik olarak çalıştırılması isteniyor ise, KDV beyannamesinin çalıştırılmasına ilişkin Makro tanımlaması yapılmalı ve hatırlatıcı ekranının Makro Çalıştır alanından da ilgili makronun seçilmesi gerekmektedir. Önemli Not 1- Makro tanımlamaları SRV tarafından yapılmış ise, bu makrolar diğer kullanıcılar içinde işlevsel olacaktır. 2- SRV dışındaki kullanıcılarında kendilerine özel makro tanımlamaları mümkündür. Yalnız bu makrolar sadece kendileri için geçerlidir. Dolayısıyla diğer kullanıcıların bu makroları çalıştırabilmeleri mümkün değildir. 3- Her kullanıcı sınırsız sayıda makro tanımlaması yapabilir, fakat bu makroların sadece 18 tanesini tuşlara bağlayıp bu tuşlar aracılığı ile çalıştırabilir. Dolayısıyla diğer makrolar Makro tanımlamaları ekranından çalıştırılmak durumundadır. Tanımlanan Makronun içeriği değiştirilmek istenirse? Bunun için öncelikle makro tanımlamaları ekranından değişiklik yapılacak makro mouse göstergesi ile seçilmelidir. Daha sonra ekranın üst bölümünde yer alan başlat butonuna basılmalıdır. Bu işlem sonrasında programınız sizi Varolan makroyu değiştirmek istiyor musunuz? Mesajı ile uyaracaktır. Bu durumda bu mesajı onaylayarak tanımlı olan makronuzun içeriğini yeni makro tanımlıyormuş gibi değiştirmeye başlayabilirsiniz. Makrolar butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için Kuruluş/ Kullanıcı Hak Tanımlama/ Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki Makrolar butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Program açık olmadan tanımlanan makroların çalıģtırılabilmesi Yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi 9000 serisi programlarımızda kullanıcılarımızın kendilerine özel sınırsız sayıda makro tanımlayabilmeleri ve bu makrolar doğrultusunda programları çalıģtırıp, iģlemlerini daha seri bir Ģekilde yapabilmeleri mümkündür. Örneğin gün içinde düzenli olarak almak durumunda oldukları raporlar için makro tanımlaması yapıp, bu raporları tek bir tuģla çalıģtırabilirler. Yapılan düzenleme ile artık kullanıcılarımız, ilgili makroları tanımladıktan sonra programın açık olmasına gerek olmadan da çalıģtırabileceklerdir. Bunun için Ms-DOS (Komut satırı veya command prompt) sisteminden parametre verilerek makrolar çalıģtırılacaktır. Genel bir açıklama ile PROGRAM ADI /MAKRO MAKRO_ADI veya PROGRAM ADI /MAKRO MAKRO_DOSYA_YOLU komutunu yazmalıyız. 231

232 Yani Ms-DOS (Komut satırı veya command prompt) ekranında ilgili mikro programınızın ait olduğu dizine geçtikten sonra yukarıda yazmıģ olduğumuz komutlardan birini yazarak ilgili makroya bağladığınız programı ekranınıza getirebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, komuttan sonra boģluk bırakıp makronun ismini ya da bulunduğu yerin yolunu vermenizdir. Bir örnekle açıklayacak olursak MYE programına girdiğinizi ve makro adını da TESTMAKRO olarak tanımladığınızı varsayalım. Bu durumda komut satırınız Makro ismi vererek; MYE /MAKRO TESTMAKRO Dosya yolu vererek; MYE /MAKRO C:\Belgelerim\TESTMAKRO.MCR Ģeklinde olmalıdır. Böylece makronun çalıģmasını anlattık, buna ek olarak firma adı, kullanıcı bilgi giriģleri yapılmadan direk girebilmek için aģağıdaki komut giriģlerini yapmalısınız; PROGRAM ADI /NLT FIRMA_ADI ÇALIġMA_YILI KULLANICI_ADI KULLANICI_ġĠFRESĠ /MAKRO MAKRO_ADI ġifresiz giriģ örneği; MYE /NLT DENEME 2004 SRV /MAKRO TESTMAKRO ġifreli giriģ örneği; (ġifre: mikro olsun.) MYE /NLT DENEME 2004 SRV mikro /MAKRO TESTMAKRO Bilgi Butonu Genel Amaçlı Programlar menüsünün bu programı ile kullandığınız programın sürümü hakkında bilgi alabilirsiniz. Ayrıca V12 serisi programlarımız için yenilenen bilgi butonu, artık birçok amaca hizmet edecektir. Bunlar; Uygulama versiyonu ArĢiv tarihi Lisans bilgileri ĠletiĢim Web Forum BaĢlıklarından oluģan bölümleridir. GeliĢtirilen ĠletiĢim bölümünde Mikro Yazılımevi'nin adresi, telefonu ve faks numarası mevcuttur. Ġnternet bağlantınız varsa ihtiyaçlarınız doğrultusunda; destek, satıģ, info ve öneriler mail adreslerine en hızlı Ģekilde ulaģmanız için ilgili adresleri tıklamanız yeterli olacaktır. Ve en önemlisi bu adreslere mailinizi atarken, çalıģtığınız programın bilgileri, lisans bilgileri ve firma bilgileri otomatik olarak gönderilmiģ olacaktır. Böylece size daha iyi hizmet vermemiz açısından bu bilgilerin bize ulaģmıģ olması gayet faydalı olacaktır. Onun dıģında web ve forum sayfalarımıza da anında ulaģabileceksiniz. Güncelle Series 9000 ürünlerinin üst bölümünde yer alan güncelle butonu, internet bağlantısı aktif olan kullanıcılarımız için iģlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu buton yardımıyla internet üzerinden web sayfamıza bağlanabilecek ve kullandığınız programların 232

233 son hallerini seri bir Ģekilde güncelleyebileceksiniz. 1. Öncelikle ekranın üst bölümünde yer alan "Güncelle" butonu tıklanmalı ve "Program güncelleme formu" ekranına ulaģılmalıdır. 2. Bu ekranın üst yarısı güncelleme iģleminin yapılacağı program exe lerine ayrılmıģtır. Bu bölüme sadece kullandığınız programlara ait exe ler yansıyacaktır. Örneğin firmanızda MIS9000 ve MRP programı kullanılıyor ise (yani sisteminizde hangi programın exe si yüklü ise) bu bölümde sadece ve sadece bu programlara ait exe ler görüntülenecek ve her bir program exe sinin baģındaki kutucukta iģaretli olacaktır. Ayrıca bu bölümde ilgili programların en son güncellenme tarih ve saatleri, program boyutları ve hangi programlarda güncelleme olduğunu belirten bilgiler de yer alacaktır. 3. Ekranın ikinci bölümünde yani "Yüklemek istediğiniz standart paketleri seçin" baģlıklı bölümde, programlarda standart olan bildirge dosyaları, kuruluģ programı, program tekst dosyaları ve yardım dosyaları yer alır. Bu dosyalarda karģınıza seçili olarak gelecektir. 4. Bu bölümdeki KuruluĢ programı (KUR9000.ZIP, MIKROKUR.ZIP, MIKKUR.ZIP) ve Program kaynak dosyaları (Resourse.zip) her güncelleme sırasında mutlaka yüklenmesi gereken dosyalardır. Dolayısıyla bu dosyaların baģındaki kutucuklar iģaretli olmak zorundadır. 5. Diğer dosyaların, Rapor izleme programı (Mikroview.zip), Program yardım dosyaları (HELP.ZIP), Bildirge ve YMM matbuu formları (DOCBYF.ZIP), Mikro veri tabanı yöneticisi (MYEDBA.ZIP) her güncelleme sırasında yüklenmesi zorunlu değildir. Sadece bu dosyalarda değiģiklik olduğunda güncellenmesi yeterlidir. Dolayısıyla güncelleme yapılmayacak ise bu dosyaların baģında yer alan kutucukların seçilmiģlik durumları kaldırılabilir. 6. Güncelleme yapılacak dosyalar belirlendikten sonra ekrandaki "KarĢıdan yükle" butonu tıklanıp programların ZIP halleri bilgisayara indirilmelidir. Bu dosyalar otomatik olarak programlarınızın yüklü olduğu bölümde Download dizini altına indirilecektir. Örneğin SERVER makinede programlarınız \\Server local disk\mikro\sql9000 dizininde yüklü ise seçilen dosyaların ZIP lenmiģ halleri \\Server local disk\mikro\sql9000\download dizinine atılacaktır. 7. Yükleme iģlemi tamamlandıktan sonra programınız sizi "Güncellemenin geçerli olması için programdan çıkınız ve \Download altındaki zip dosyalarını program klasörüne açınız" Ģeklinde uyaracaktır. 8. Tüm bu iģlemler sonrasında program güncellemelerinin yapılacağı ZIP dosyaları sisteminize yüklenmiģ olacaktır. ġimdi sıra bu zip dosyalarının açılmalarına gelmiģtir. 9. Ekranda yer alan "Mikro'daki yenilikler" baģlığı tıklanarak da internet sayfamızda yayınlamakta olan program yenilikleri sayfamıza ulaģabilirsiniz. Server makinede ZIP dosyaları hangi dizinlerde açılmalıdır? Öncelikle SERVER makinede ZIP dosyalarının yüklenmiģ olduğu Download dizinine ulaģılmalıdır. Herhangi bir dizin değiģikliği yapılmadıysa yukarıda da belirttiğimiz gibi söz konusu dosyalar SERVER makinede \\Server local disk\mikro\sql9000\download dizininde yüklü olacaktır. Daha sonra sırasıyla yüklenen zip dosyaları program exe lerinizin bulunduğu dizinde açılmalıdır. Bu dizin \\Server local disk\mikro\sql9000 dir. Tüm zip dosyaları sisteme yüklenmiģse kullanıcılarımız aģağıda sıraladığımız dosyaları winzip programı yardımıyla \\Server local disk\mikro\sql9000> klasörüne açmalıdır. KUR9000.ZIP (MIKROKUR.ZIP, MIKKUR.ZIP) 233

234 RESOURSE.ZIP, DOCBYF.ZIP, RAPWIEW.ZIP, MYEDBA.ZIP ve kullanılan programın ziplenmiģ hali örneğin MIS9000.ZIP ve MRP29000.ZIP. HELP.ZIP dosyası da SERVER makinedeki \\Server local disk\mikro\sql9000\mikrohlp dizinine açılması gerekmektedir. Daha sonra kuruluģ programına girilip Veri tabanı sürüm yükseltme, Bakım ve Yönetim altında yer alan Tablolar sürüm yükseltme ve bakım (504000) programı çalıģtırılmalı ve bakıma ihtiyacı olan tablolar kontrol edilmelidir. Bu tabloda bakıma ihtiyacı olan tablolar mouse göstergesinin sağ tuģuna basılıp "Bakıma ihtiyacı olan tabloları seç" seçeneği ile topluca seçilip "Tablo bakım" butonu tıklanarak bakım iģlemi yapılmalıdır. Daha sonra Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedürler için güncelleme (504001) programı çalıģtırılarak iģlem baģarıyla tamamlandı mesajının alınmıģ olması gerekmektedir. Server makine haricindeki makinelerde ZIP dosyaları hangi dizinlere yüklenir? Bu makinelere, kullanıcı hangi programı kullanılıyor ise ilgili programın ZIP dosyasıyla birlikte KUR9000.ZIP dosyasının açılması gerekir. Bunun için kullanıcılar (terminaller) \\Server local disk\mikro\sql9000\download dizinine ulaģıp kullandıkları programı (ör. MIS9000.ZIP, MRP9000.ZIP) ve KUR9000.ZIP dosyalarını program EXE lerinin yüklü olduğu klasöre açmalıdır. Bu dosyalar kullanıcılarımız herhangi bir değiģiklik yapmadılarsa C:/Program files/mikro/sql9000/dizini altına açılmalıdır. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra programlarınızı güncellenmiģ halleri ile çalıģtırabilirsiniz. Menüde Ara Butonu SERIES 9000 programlarında kullanıcılarımız, program menülerimizde yer alan herhangi bir raporu, evrakı, yada herhangi bir listeyi menüden bulup çalıģtırmak yerine, programlarımızın üst bölümünde yer alan arama butonu ile bu programlara anında ulaģıp çalıģtırabilirler. Bu buton ile hedefimiz, kullanıcılarımızın menülerdeki sıralanıģını tam olarak hatırlayamadıkları programlara rahatlıkla eriģmelerini sağlamak, dolayısıyla iģ akıģlarını daha da kolaylaģtırmaktır. Örneğin arama kutusunun içine stok, fatura, müģteri, banka vb kelimeleri yada programların menü numaralarını (1234,112 gibi) girerek, bu kelimelerin yada numaraların geçtiği her türlü programa direk olarak ulaģabilirsiniz. Bunun için yapacağınız tek iģlem, arayacağınız programa iliģkin anahtar kelimeyi yada menü numarasını bu butondan girmeniz ve arama motorumuzun sunacağı listeden size uygun olan programı seçip çalıģtırmanızdır. Programları menü numaralarına göre arayabilmeniz için öncelikle yapmanız gereken, ekranınızın üst bölümünde yer alan Ayarlar butonundan Menü numaraları Görünsün alanını iģaretlemenizdir. Bu iģlem sonrasında her bir programın menü numarası ekranınıza otomatik olarak yansıyacak ve aramalarınızı bu numaralar dahilinde yapabileceksiniz. Evet, bu kısa açıklamadan sonra Menüde arama butonunu nasıl kullanılacağına değinebiliriz. Bu butonu tıkladığınızda yada Ctrl+F tuģlarına bastığınızda, ekranınızın sağ bölümünde kullandığınız programın ismini, versiyonunu ve Mikro Yazılımevi logosunu gösteren ekran kaybolacak ve karģınıza, arama iģlemine iliģkin kullanacağınız butonlar gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken, Aranacak kelime(ler) kutucuğuna, menüden ulaģmak istediğiniz programlara iliģkin anahtar kelime yada kelimeleri girmenizdir (Stok, müģteri, satıcı,112 vb.). Eğer arama iģleminizi detaylandırmak isterseniz, detaylar butonunu tıklayıp, ekranınızın üzerine gelecek seçeneklerden size uygun olanını iģaretlemelisiniz. 234

235 Bu ekrandaki tercihinizin Sözcüklerin Hepsi (VE) olması durumunda, aranacak kelimeler kutucuğuna girdiğiniz tüm kelimelerin aynı menü baģlığı içinde yer almasına dikkat edilecektir. Örneğin bu kutucuğa müģteri satıcı kelimelerini girdiğinizi düģünelim. Bu iki kelimenin aynı anda geçtiği tüm programlar direkt olarak karģınıza getirecektir. Evrak no sıralamalı müşteri satıcı arası virman dekontu evrakları dökümü, Müşteri satıcı arası virman dekontu gibi. Tercihinizin Sözcüklerin herhangi biri (VEYA) olması durumunda, aranacak kelimeler kutucuğuna girdiğiniz kelimeler ayrı ayrı dikkate alınacak ve bu kelimelerin geçtiği tüm menü baģlıkları karģınıza seri bir Ģekilde gelecektir. Örneğin bu kutucuğa banka stok kelimelerini yazdığınızı düģünelim. Dolayısıyla karģınıza, bu kelimelerin yer aldığı programlar gelecektir. Alternatif seçimli dönemsel stok analizi Banka bakiye durum raporu gibi Tercihinizin Aynen girildiği gibi (TAM) olması durumunda ise, bu kutucuğa girdiğiniz kelimeler yazıldıkları Ģekilde dikkate alınacak ve bu doğrultuda ilgili programlar ekranınıza gelecektir. Örneğin bu alana MüĢteriye toptan satıģ irsaliyesi girdiğinizi düģünelim. Bu cümlenin yer adlığı menü baģlıkları karģınıza gelecektir. Eğer arama iģleminde büyük/küçük harf ayrımının gözetilmesini istiyorsanız, ekranda gördüğünüz büyük/küçük harf eģleģtir kutucuğundaki iģaretin kaldırılmıģ olmasına dikkat etmelisiniz. Aksi durumda böyle bir kontrol yapılmayacaktır. Arama iģleminizi programlarımızda ki bölümlerle de sınırlayabilirsiniz. Örneğin aranacak kelimeler kutucuğuna girdiğiniz kelimenin, sadece evraklarda ve listeler bölümünde taranmasını, yada raporlar ve analizler kapsamında olmasını isteyebilirsiniz. Bu durumda yapmanız gereken, ekranınızda ki Aranacak bölüm alanında satır sonu butonunu tıklayıp size uygun olan bölümü seçmenizdir. Evet, arama iģlemi ile ilgili tercihlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra ekranda gördüğünüz Ara butonunu tıklayarak arama iģlemini baģlatabilirsiniz. Daha sonra aramayı durdurmak için Aramayı Durdur butonuna basabilirsiniz, böylece o ana kadar bulunmuģ olan sonuçları görebilirsiniz. Programınız girdiğiniz anahtar kelime doğrultusunda taramasını yapacak, öncelikle bu kelimeye iliģkin kaç kayıt bulduğunu bildirecek ve sonrasında bu programları ekranınıza sıralayacaktır. Bu aģamada yapmanız gereken programlardan size uygun olanının üzerine gelip mousunuzun sağ tuģuna basmanızdır. Bu iģlem sonrasında karģınıza iki seçenekten oluģan bir pencere gelecektir. Bu pencereden çalıģtır seçeneğini seçerek programınızı çalıģtırabilir, bul seçeneğini seçerek de ilgili programın menülerde hangi bölümde yer aldığını öğrenebilirsiniz. Çünkü bu iģlem sonrasında seçtiğiniz program ekranınızın sol bölümündeki menülerde belirgin hale gelecektir. Eğer arama iģlemi sonucunda isteğinize uygun seçenek bulunmamıģ ise, programınız Arama iģlemi bitti. Görüntülenecek sonuç yok mesajı ile sizi bilgilendirecektir. Kullanıcı Tanımlı Liste SERIES 9000 programlarında kullanıcılarımızın, ana menüdeki programları kendi istekleri doğrultusunda düzenleyip kendilerine özel olacak program listeleri hazırlayabilmeleri mümkündür. 235

236 Böylece sürekli iģlem yaptıkları programlara seri bir Ģekilde ulaģıp bu programları menüden çalıģtırmak yerine, kendi istekleri doğrultusunda oluģturacakları program listelerinden çalıģtırabilirler. Bunu bir anlamda programlar için kısa yol tanımlaması olarak da düģünebiliriz. Bunun için SERIES 9000 programlarının üst bölümünde yer alan kullanıcı tanımlı liste butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda, ekranınızın sağ bölümünde kullandığınız programın ismini, versiyonunu ve Mikro Yazılımevi logosunu gösteren ekran kaybolacak, dolayısıyla ekranınız boģalacaktır. Bu ekranı masa üstü gibi düģünebiliriz. Örneğin gün içinde sıklıkla fatura giriģi yapıyor olduğunuzu varsayalım. Her fatura giriģi için, fatura evrakına menüden ulaģmak yerine, bu ekran üzerine ilgili programı taģıyarak çalıģtırabilirsiniz. Bu aģamada yapmanız gereken, fatura programını mouse göstergenizin sol butonunu basılı tutarak sürükleyip, bu ekrana taģımanızdır. Böylece fatura evrakınıza kısa yol tanımlaması yaptığınız bu ekrandan seri bir Ģekilde çalıģtırabileceksiniz. Bu ekrana birden fazla program taģıyarak listenizi istediğiniz miktarda geniģletebilirsiniz. Bu butonlar aracılığı ile programa hangi kullanıcı kodu ile girilmiģ ise, ilgili kullanıcının tanımlamıģ program listesini görüntüleyebilir, tanımlanmıģ olan listede yer alan programların simgelerinin (ikonları) büyük olarak ve yan yana listelenmesini, küçük olarak yan yana listelenmesini, alt alta listelenmesini, listede yer alan programların tüm detaylarıyla yani program adı, id numarası ve program tipinin de görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Series 9000 programlarına girdiğinizde programı oluģturan menüler ekranınızın sol bölümünde, programın adı, versiyonu ve Mikro Yazılımevi logosu ekranınızın sağ bölümde yer almaktadır. Ġmlecinizi programınızı oluģturan menülerden herhangi birinin üzerine getirip gezgin biçimi butonunu tıkladığınızda, ilgili menüyü oluģturan programlar ve alt menüler ekranınızın sağ yarısına klasörler halinde yansıyacak. Dolayısıyla çalıģmak istediğiniz programlara bu klasörlerden daha seri ulaģacak ve çalıģtırabileceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda içinde bulunduğunuz güne ve yıla ait takvim, ekranınızın üzerine tüm detaylarıyla birlikte gelecektir. V12 serisine ait bu yenilikle kullanıcılarımız hangi gün hangi toplantılarının olduğunu ayrıntılı olarak takip edebileceklerdir. Çünkü takvim ekranınız geçmiģ randevularınızı takip edebileceğiniz, gelecekteki randevularınızı Ģimdiden tanımlayabileceğiniz düzenlemeleri barındırmaktadır. Yapacağınız tek iģlem bu butonu tıklayarak iģ akıģınızı yönlendirmektir. Bu buton tıklandığında, eğer ekranınızın üzerinde farklı bir görüntü var ise (takvim ekranı gibi.) programınızın orijinal ekranı tekrar yüklenecektir. 236

237 13 SERIES 9000 GENEL ÖZELLĠKLER Bu bölüme kadar olan açıklamalarımız ile Series 9000 programlarının kuruluģunu ve programları kullanmaya baģlamadan önce yapılacak parametre giriģlerini açıklamaya çalıģtık. Bu giriģlerden sonra 9000 serisi programlarınız kullanıma hazır hale geldiğine göre, programlar içinde ne gibi özelliklerin bulunduğunu incelemeye baģlayabiliriz. Bu bölümümüzde, 9000 serisinin Ģekilsel özellikleri ve içerikleri hakkında bilgi vermeye çalıģacağız. Pencerelerin öğeleri, menüler ve ekran dökümleri üzerinde yapılabilecek iģlemler, bilgi giriģ alanları, rapor alma ve raporların içeriklerini değiģtirebilmek için yapılması gereken iģlemler, ekran analiz ve görüntüleri ile genel fonksiyonlar bu bölümümüzde inceleyeceğimiz konulardan bazılarıdır. ġimdi dilerseniz programlara giriģ ile açıklamalarımıza baģlayalım ġekilsel Özellikler SERIES 9000 programları tam anlamıyla Windows özelliklerini kullanabileceğiniz yapıya sahiptir. Özellikle mouse kullanımı ile gerek rapor kolon ayarları gerekse ana menüde çeģitli alanlar kullanıcının isteğine göre düzenlenir. Ayrıca mousenuzun sağ tuģunu kullanarak da programınızdaki alan tanıtım kartları ve evraklarla ilgili ekranlar üzerinde istediğiniz düzenlemeleri yapabilirsiniz. Ayrıca Series 9000 programlarında pencereler üzerinde değiģik iģlemler yapabilme imkânı bulacaksınız. ġekilsel özellikler ile ilgili açıklamalarımıza, pencerelerde yer alan araçları ve bu araçlar ile ne gibi iģlemler yapabileceğinizi sizlere aktarmaya çalıģacağız BaĢlık Barı ve Program Yardım TuĢlarına ĠliĢkin Bar Programları kullanmanızda sizlere yardımcı olacak yardım butonu ile programınızda kullanabileceğiniz tuģ listesi her programın sol üst köģesinde yer alır. Bunlardan açıklamalı yardım butonu tıklandığında yada F1 tuģuna basıldığında programlar hakkında bilgi alabileceğiniz yardım dosyaları ekranınızın üzerine açılacaktır. Ayrıca hangi programlarda hangi yardım tuģlarını kullanabileceğinizi kullanılan tuģlar butonu tıklayarak yada Ctrl ve Y tuģlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu butonlar ise programlarınızda baģlık barından sonra yer alacaktır. Ayrıca bu barda programınızdaki bazı tabloları Excel ortamına aktarmanızı sağlayacak Excel butonu ile tablolarınızı kendi isteklerinize göre dizayn edebileceğiniz Ekran dizaynı butonu yer alacaktır.ekran Dizaynı butonu ile ilgili ayrıntılı bilgi bölüm sonunda verilmiģtir. Ekran Dizaynı Series 9000 programlarında kullanıcılarımızın, tanıtım kartları (MüĢteri, satıcı, stok, demirbaģ, hizmet, banka, kasa, sorumluluk merkezi, personel tanıtım kartı gibi), evrak giriģleri (alınan ve verilen sipariģ evrakları, irsaliyeler, faturalar, alıģ ve satıģ Ģartları, teklifler, taksitli satıģ gibi) rapor parametreleri vb. (tarama kod aralığı yada kod yapısı, ilk tarih, son tarih gibi) ekranlardaki tüm alanlar üzerinde, Mouse göstergesini kullanarak istedikleri düzenlemeleri yapabilmeleri dolayısıyla bu ekranları kendilerine uygun olacak Ģekilde yeniden tasarlayabilmeleri mümkündür Bunun için yukarıda sıraladığımız kart, evrak vb. ekranların üst bölümünde yer alan ve Ekran dizaynı adını verdiğimiz buton kullanılacaktır. Böylece, kullanıcılarımız çalıģmakta oldukları ekranlardaki her bir alanın geniģliğini ve yüksekliğini belirleyebilecek, alanların ekran üzerindeki konumunu ayarlayabilecek hatta kullanılmayan alanların ekranlar üzerinde görünmemesini yada aktif olmamasını sağlayabileceklerdir. Ayrıca istedikleri alanların isimlerini kendilerine göre belirleyebileceklerdir. Programlarımızdaki tüm bu düzenlemeler Mouse göstergesi ile yapılabilecek Ģekilde tasarlanmıģ olup, bu özelliğinden dolayı siz kullanıcılarımız için iģlevsel olacağı düģüncesindeyiz. Burada dikkat edilecek en önemli nokta ekran dizaynının sadece bu butonun yer aldığı ekranlar üzerinde yapılabiliyor olmasıdır. 237

238 Önemli Not Bu buton, programınız sisteminize ilk yüklendiğinde sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecek durumdadır. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcıların bu buton ile işlem yapabilmeleri dolayısıyla ekranlarını istedikleri şekilde düzenleyebilmeleri mümkün değildir. Bu butonun istenilen kullanıcılara aktif olabilmesi için Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki Form alanlarını düzenleyebilir parametresine karşılık gelen kutucuğun evet ( ) olarak işaretlenmesi gerekmektedir. Supervisor tarafından bu butonun kullanım hakkı tanınmış kullanıcılar, ekranlarda yaptıkları düzenlemeleri tüm kullanıcılara kopyalayabilecekleri gibi, her kullanıcı kendisine ait düzenleme de yapabilir. Evet, ekran dizaynı butonunun kullanım amacı ile ilgili bu kısa açıklamanın yeterli olduğunu düşünerek, bu butonunun nasıl çalıştırılacağını anlatmaya başlayabiliriz. Normal formlarda bu butonu nasıl kullanabiliriz? Öncelikle yapılması gereken, çalıģmakta olduğunuz ekranın üst bölümünde, ekran dizaynı butonunun yer alıp almadığına dikkat etmenizdir. Çünkü yukarıda da değindiğimiz gibi, ancak bu butonun var olduğu ekranlar üzerinde düzenleme yapılabilecektir. Bu durumda düzenlemeyi baģlatmak için bu butonu Mouse göstergenizle tıklamanız gerekmektedir. Bu iģlem sonrasında ekranınızın üzerine Özellik ayarları baģlıklı bir baģka ekran gelecek ve çalıģtığınız ekranın üst bölümünde de ekran dizaynı yapmanıza yardımcı olacak yeni butonlar belirecektir. Bu butonların neler olduklarını aģağıdaki örnek ekranımızdan da görebilirsiniz. ġimdi yapmanız gereken ekranınızda düzenleme yapacağınız alanı Mouse göstergenizle tıklayıp seçili duruma getirmenizdir. Bu aģamada ilgili alanı Mousesunuz aracılığı ile bulunduğu konumdan bir baģka konuma taģıyabilir, geniģlik ve yükseklik ayarlarını yapabilirsiniz. Hatta çalıģtığınız ekran üzerinde shift tuģuna basıp birden fazla alan seçimi yaparak hepsini aynı anda hareket ettirebilmeniz de mümkündür. Seçme iģlemi sırasında Ctrl tuģuna basarak belli bir bölgeyi tarayıp bu bölge içinde kalan tüm alanları aynı anda seçebilmenizde baģka bir kolaylıktır. Evet, ekranınızdaki alanların konumunu Mouse göstergenizle nasıl değiģtirileceğine kısaca değindikten sonra ekranınızda yer alan butonların ekran dizaynındaki iģlevlerinin neler olduklarına kısaca değinelim Ekran Dizayn Butonları ve Görevleri Bu buton öncelikle ekran düzenlemelerini baģlatmak amacı ile kullanılır. Ekranla ilgili düzenlemeler tamamladığında tekrar bu butona basarak da iģlem sonlandırılır. Bu durumda karģınıza, yaptığınız değiģiklikleri kayıt edip etmeyeceğinizi soran bir onay ekranı gelecektir. Bu ekran evet olarak seçilirse yapılan değiģiklikler size özel olan bir dosyaya kaydedilecektir. Bu ekranın hayır olarak seçilmesi durumunda yapılan düzenlemeler geçerli olmayacaktır. Bu butonun tıklanması sonucunda, ekran düzenlemesi yapılabilecek her bir alanın Mouse ile hareket ettirilmesi engellenmiģ olacaktır. BaĢka bir ifade ile seçili olan alanın Mouse göstergesiyle farklı bir konuma taģınması mümkün olmayacaktır. Bu butonun ekranımızda yer almasındaki temel amaç, düzenleme sırasında istenmeyen herhangi bir kaydırma hareketini engellemek içindir. Çünkü ilgili alanın eski konumuna getirilmesinde güçlük çekilebilir. Böyle bir 238

239 durumla karģılaģmamak için bu butonu kullanabilirsiniz. Bu buton, alanların sadece Mouse ile hareketini kilitleyecektir, dolayısıyla Özellik Ayarları ekranından, istenilen alan için değiģiklikler yerine getirilebilir. Bu buton tıklanarak, program hangi kullanıcı kodu ile çalıģtırılmıģ ise, ekran dizaynıyla ilgili yapılan değiģiklikler ilgili kullanıcı için kayıt edilecektir. Eğer yapılan değiģikliklerin diğer kullanıcılar içinde geçerli olması isteniyor ise, bu butonun sağ tarafındaki aģağı ok iģaretine basılıp açılacak pencereden Tüm kullanıcıların kullanımı için sakla seçeneği seçilmelidir. Bu buton yardımıyla ekran dizaynı ile ilgili yapılan kayıtları silebilecek ve ekranınızdaki her bir alanı orijinal haline dönüģtürebileceksiniz. Bu butonu bir anlamda geri dönüģ butonu olarak düģünebiliriz. Bu butonu tıkladığınızda karģınıza Mevcut kullanıcının dizaynını sil, Tüm kullanıcılar için Dizayn sil ve Vazgeç seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu aģamada sizden istenen silme iģleminin, dolayısıyla orijinal ekranın hangi kullanıcılar için yükleneceğini seçmenizdir. Silme iģlemi fiziksel olarak dosyayı sildiğinden bu iģlemin geri dönüģü yoktur. Form DeğiĢti: Eğer ekran dizaynı butonunu çalıģtırdıktan sonra ekran üzerinde herhangi bir değiģiklik yapılırsa çalıģmakta olduğunuz ekranın üzerinde Form değiģti ibaresi yer alacaktır. Bu durumda ekrandan çıkmak istediğinizde program size değiģiklikleri kaydetmek isteyip istemediğinizi soracaktır. Evet, çalıģmakta olduğunuz ekran üzerinde yapılacak iģlemlerin ve bu ekranda yer alan butonların neler olduklarına kısaca değindikten sonra diğer ekranımız olan Özellik Ayarları ile ilgili açıklamalarımıza geçebiliriz. ÇalıĢılan ekran üzerinde Mouse ile yapılan tüm iģlemlerin bu ekrandan da yapılabileceğini sizlere hatırlatmak istiyoruz. Özellik Ayarları Penceresi Özellik ayarları penceresini iki bölüm olarak düģünecek olursak, birinci bölümde form dizaynı yaptığınız ekranda bulunan tüm alanların hiyerarģik olarak sıralandığını göreceksiniz. Dolayısıyla düzenlemek istediğiniz alanı doğrudan Mouse göstergesiyle seçebileceğiniz gibi buradan da seçebilirsiniz. AĢağıdaki örnek ekranımızda bu bölüm 1 olarak numaralandırılmıģtır

240 Örneğin stok tanıtım kartı üzerinde form dizaynı yapılacağını düģünelim. Bu ekranda gördüğünüz üzere, Stok tanıtım kartı, Detaylar, SatıĢ fiyatları vb. butonlar yer almaktadır. Bu butonların her birini tıkladığınızda farklı farklı ekranlara ulaģılmakta ve bu ekranlarda da kendilerine özel alanlar yer almaktadır. Stok tanıtım kartı ekranında kodu, adı, yabancı ismi, kısa ismi gibi alanlar ile bu alanlara karģılık gelen editbox kutucukları (bilgi giriģ alanlarının), satıģ fiyatları butonu ile ulaģılan ekranda da fiyat adı, fiyat, DVZ vb. alanlar yer almaktadır. ĠĢte bu butonların her biri, Özellik ayarları ekranında Stok tanıtım kartı, Detaylar, SatıĢ fiyatları, Entegrasyon kodları, Birimler vb Ģekilde alt alta sıralanacak ve her birini oluģturan alanlara da bu bölümden ulaģılacaktır. ġöyle ki bu bölümden Stok Tanıtım kartı baģlığını tıkladığınızı düģünelim. Bu baģlık altında da ilgili ekranı oluģturan kodu, ismi vb. alanlar karģınıza gelecek, dolayısıyla istediğiniz alanı bu bölümden seçebileceksiniz. Seçili olan alanın adı da, ekranınızın hemen altına yazılacaktır. Örnek ekranımızda 3 numaralı kutucuk, alan isminin yazılı olduğu bölümü göstermektedir. Ekranınızın 2. bölümü yani Özellik ve Değeri baģlıklarının yer aldığı bölüm -Örnek ekranımızda 4 olarak numaralandırılmıģtır o anda seçili olan alanın/alanların özelliklerini içeren parametrelerden oluģmuģtur. Dolayısıyla kullanıcılarımız bu özellikleri, yani alanların geniģliğini, yüksekliğini, ekran üzerindeki konumunu -yani soldan ve üstten bırakılacak boģluklarını-, yazı tipini, yazının font rengini, hatta kullanılmayan alanların bu ekranlar üzerinde görünmemesini yada aktif olmamasını değeri baģlıklı bölümden belirleyebileceklerdir. ġimdi bu parametrelerin neler olduklarına birkaç cümle ile değinmek istiyoruz. BaĢlık: Bu bölümde seçmiģ olduğunuz alanın ismi yer alacaktır. Kullanıcılarımızın bu isimleri değiģtirebilmeleri, kendilerine özel olacak farklı bir isim verebilmeleri mümkündür. Bunun için yapılacak tek iģlem bu alana karģılık gelen Değeri kolonuna, istediğiniz ismi yazmanızdır. Sol Kenar, Üst Kenar: Bu bölümlerde sizden istenen, seçilen alan için soldan ve üstten bırakılacak boģlukları belirtmenizdir. GeniĢlik, Yükseklik: Bu bölümde de yapılması gereken, seçilen alana iliģkin geniģliğin ve yüksekliğin kaç karakterden oluģacağını belirtmenizdir. Yazı Tipi ve yazının Fon Rengi: Bu bölümden seçili alan yada alanlara iliģkin yazı tipini ve font rengini belirleyebilirsiniz. Kullanılabilir: Eğer seçtiğiniz alanın ekranınızda görünmesini fakat aktif olmaması istiyor iseniz bu alana karģılık gelen kutucuğu hayır (X) olarak iģaretlemelisiniz. Böylece imleciniz bu alana gelmeden bir sonraki alana otomatik olarak geçecektir. Fakat bu alan bir sonraki alanın yani Görülebilir alanına karģılık gelen kutucuğun ( ) evet olarak seçili olmasında iģlevsel olacaktır. Aksi halde yani görülebilir alanı hayır (X) olarak iģaretlendiğinde, seçtiğiniz alana ait bilgiler ekranınızda görünmeyeceği için kullanılabilir yada kullanılamaz olarak seçilebilmesi de söz konusu olmayacaktır. Örneğin kimi kullanıcılarımız stoklarını, sorumluluk merkezi bazında yada üretici firmalarına göre takip etmiyor olabilir yada stoklarını beden, renk ve modellerine göre detaylandırmıyor da olabilir. Bu durumda stok tanıtım kartı ekranında ki, bu alanların görünmemesini yada aktif olmamasını isteyebilirler. ĠĢte bu gibi alanlar için bu parametrenin hayır olarak seçilmesi kullanıcılarımız için iģlevsel olacağını düģünüyoruz.. Görülebilir: Eğer seçtiğiniz alana iliģkin bilgiler, ekranınızda görünmesin diyorsanız bu alanı hayır (X) olarak iģaretlemelisiniz.. Aksi halde seçtiğiniz alana ait girilen bilgiler ekranınızda görüntülenecek. Bunları Biliyor musunuz? Yukarıdaki örnek ekranımızın 2 ile numaralandırılmış bölümünde gördüğünüz gibi dizayn yaptığınız ekran üzerinde herhangi bir alanı Mouse ile tutup farklı bir konuma taşıyabilirsiniz. Ayrıca Shift tuşuna basarken Mouse ile seçim yapıp birden fazla alanı seçebilir ve hepsini aynı anda hareket ettirebilirsiniz. Seçme işlemi sırasında yine Ctrl tuşuna basarken belli bir bölgeyi tarayarak içerde kalan tüm alanları aynı anda da seçebilirsiniz. İşte birden fazla alan aynı anda seçilmişse, ekranınızın bu bölümünde ilgili alanların sadece ortak olan özellikleri yer alacaktır. Bu bölümden 240

241 değiştirebileceğiniz değerler mantıksal, sayısal, alfa nümerik olabileceği gibi bir diyalog kutusu ile sorgulanan bir alan da olabilir. Eğer alan sadece evet yada hayır değeri alabiliyorsa Evet için Hayır için de işaretlerini görürsünüz. Bu alanların üzerine tıkladığınızda seçim diğerine çevrilir. (evetse hayıra, hayırsa evete çevrilir). Eğer düzenlediğiniz alanda işareti varsa bu alandaki yazıyı değiştirmeye çalışmayın, sadece bu butona basın. Bunun sonucunda karşınıza yeni bir pencere açılacak ve kapsamlı bir düzenleme yapmanızı sağlayacaktır. Ekran dizaynı ile ilgili düzenlemelerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra ekranınızdaki Tamam butonunu tıklayarak iģleminizi sonlandırabilirsiniz. Özellik Ayarları penceresinin birden fazla açılabilmesi mümkündür. Eğer ekranda sadece bir tane varsa bu buton dizayn ekranını kapatan butonla aynı iģi yapar. Aksi halde bir önceki Özellik Ayarları penceresine geri dönülmesini sağlar. Programlarımızdaki Tablolarda Ekran Dizaynını Nasıl Yaparım? Bu bölümde sizlere, normal form dizaynları haricinde, programlarımızda yer alan tabloların ekran dizaynlarının nasıl yapılacağı ile ilgili açıklamalarda bulunmak istiyoruz. Bu tablolara Stok tanıtım kartının satış fiyatları, birimler, kalite kontrol değerleri butonlarının tıklanması sonucu ulaşılan ekranları örnek gösterebiliriz. Bu örnekleri çoğaltabilmemiz pek tabii mümkündür. Öncelikle ekran dizaynı butonu tıklanarak düzenleme iģleminin baģlatılması gerekmektedir. Daha sonra iģlem yapılacak tablo, ekran üzerinden seçilmelidir. Örneğin stok tanıtım kartı ekranın Fiyatlar butonu ile ulaģılan tabloda iģlem yapacak iseniz, bu butonu Mouse göstergenizle seçmelisiniz. Yada Özel ayarlar ekranından SatıĢ fiyatları baģlığını tıklayıp size sunulacak seçeneklerden Table kelimesi ile baģlayan seçeneği seçmelisiniz. Gördüğünüz üzere programın yapısı gereği tüm tablolar bir panel içinde -Table... ve Footer... ġeklinde ikili gruplar halinde bulunur. Bu iki seçeneğin sadece Table... BaĢlıklı bölümünde düzenleme yapılmaktadır. Bundan dolayı tablo dizaynlarında seçiminizin Table olmasına dikkat etmelisiniz. Çünkü Footer tablosu dip toplamları gösterir ve ana tabloya (Table...) göre sürekli yeniden düzenlenir. Tablo seçildikten sonra bu tablonun özelliklerinin belirtildiği bölümde Kolonlar ifadesinin yer aldığını göreceksiniz. AĢağıdaki örnek ekranımızda bu alan 1 olarak numaralandırılmıģtır. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karģınıza bir baģka ekran gelecek ve seçtiğiniz tabloya ait kolonların bu ekranda sıralandığını göreceksiniz. Bu bölüm ekranımızdaki 2 numaralı kutucukla belirtilmiģtir. Örneğimize geri dönecek olursak bu tabloda Fiyat adı, Fiyat, Dvz. Ġsk. Kod. vb. kolonlar alt alta sıralanacaktır. Bu aģamada yapmanız gereken istediğiniz kolonu seçip özelliklerini değiģtirmenizdir. Bu özelliklerin neler oldukları özellik ayarları baģlıklı bölümümüzde anlatılmıģtır. Ayrıca seçtiğiniz kolon, çalıģmakta olduğunuz ekranda da belirginleģecektir. Yani aģağıdaki örnek ekranımızın 3 numaralı tablosundaki gibi olacaktır. Tablo düzenlemenin normal düzenlemeden tek farkı kolonların ekran üzerinden seçilmesine imkân tanımamasıdır. Eğer bu kolonların baģlıkları değiģtirilmek istenirse ilgili kolonun baģlık bölümünde satır sonu butonu tıklanır ve açılacak ekrana istenen baģlık girilerek tamam butonuna basılır. Yeniden girilen baģlık ekranı aģağıda 4 numaralı kutucukla iģaretlenmiģtir. ve 241

242 Önemli Not: Ekrandan düzenleme iģlemi yapacağınız tabloyu seçtiğinizde öğe ağacında seçili alanın Table... Olmadığını görebilirsiniz. Bazı durumlarda seçim, Tablonun içinde bulunduğu panele yönlenmektedir. Böyle bir durumda öğe ağacından bu alanın yanındaki (+) iģaretine basarak alt alanlarına bakınız, Alt alanların arasından tabloyu seçebilirsiniz. Püf noktaları Bir tablonun kolonlarının ayarlamasında kolonu ekrandan seçemediğimiz gibi kolon geniģliğini de ekrandan ayarlayamayız, teker teker Kolon geniģliği özelliklerini Özellik Ayarları penceresinden düzeltmemiz gerekir. Bunun yerine Düzenleme iģlemini baģlatmadan önce tablo üzerinde kolonlarınızın geniģliklerini ayarlayın. Düzenleme iģlemini baģlatıp kaydettiğinizde en son bıraktığınız hali korunacaktır Son Kullanılanlar Menüsü Bu bölümde, Series 9000 programlarına girdiğiniz andan itibaren, hangi program menüleri üzerinde çalıģmıģ iseniz ilgili programlar, giriģ sıranıza göre baģtan sona doğru sıralanacaktır. Yani en son çalıģtığınız program bu menüde en baģta yer alacaktır. Böylece gün için hangi programlar üzerinde iģlem yaptığınızı görebileceksiniz. Programdan çıktığınızda bu bölümde yer alan programlar silinecek, tekrar giriģ yaptığınızda da programınızın bu bölümünde yeniden menü oluģmaya baģlayacaktır. Kısacası bu menü yardımıyla kullanıcılarımız son yaptıkları iģlemlerin ne olduğunu öğrenebileceklerdir Bildirgeler/Beyannameler ve YazıĢmalar Menüsü Series 9000 programları geliģtirilen yapısı ile bir ticari iģletmenin ihtiyaç duyabileceği tüm bildirge, beyanname ve yazıģmaları orijinal görüntüleri ile birlikte kullanıcılarına hazır olarak sunmaktadır. Standartlarına uygun olarak hazırlanmıģ bu formlara, Tüm Series 9000 programlarının ana menüsünde yer alan bildirgeler, Beyannameler ve YazıĢmalar modülünden ulaģılacaktır. Bu modülü 242

243 mouse göstergenizle tıkladığınızda karģınıza dört seçenekten oluģan bir alt menü gelecektir. Bu menüler Bildirge ve Beyannameler, YMM ÇalıĢma Kâğıtları, Standart Belgeler BaĢlıkları altında sıralanmaktadır. Bildirge ve beyannameler bölümü; Her iģletmenin belirli dönemlerde SSK ya vermek zorunda olduğu ve programımızın SSK'na Ait Bildirge ve Beyannameler /Yeni SSK bildirgeleri menüsünde yer alan beyannamelerden oluģmaktadır. Programlarımızda eski SSK bildirgelerine de yer verilmektedir. Ön ve devam sayfası olmak üzere Aylık prim ve hizmet belgesi(ek 3), sigortalı ve ailesi için düzenlenecek Vizite Kâğıdı ve Sağlık Belgesi, ön ve arka sayfa olmak üzere ĠĢyeri Bildirgesi, Sigortalı ĠĢe GiriĢ Bildirgesi (990195), Sigortalı Bildirim Belgesi (990196), Eksik ÇalıĢma Bilgi Formu (990197), Sigortalı Hesap FiĢi (990198) ve SM-SMMM-YMM Hizmet Bildirim Formu (990199) beyannamelerinden oluģmaktadır. Vergi Dairelerine vermek zorunda olduğu beyannameler ise programımızın Vergi Dairelerine Ait Bildirge ve Beyannameler bölümünde sıralanan KDV Beyannamesi, Muhtasar Beyanname, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi, Kurumlar Vergisi Beyannamesi, ĠĢe BaĢlama/Bırakma Bildirgesi, Geçici Vergi Beyannamesi, ĠĢletme için 'A' Formu, ĠĢletme için 'B' Formu, ĠĢletme için 'C' Formu, Damga Vergisi Beyannamesi, ÖTV Bildirimleri ve Emlak vergisi bildirimi formlarından oluģmaktadır. Eğer ithalat yada ihracat ile uğraģan bir firma iseniz, programınızın Ġthalat-Ġhracat ile ilgili formlar baģlıklı menüsünden de, Gümrük beyannamesi, Devam formu, MenĢe ġehadetnamesi, A.TR Belgesi, EUR.1 DolaĢım sertifikası, Form A ve transit beyannamesine ait dökümlerini alabilirsiniz. Diğer bildirimler baģlığı altında da Tas. TeĢvik kesintileri iģyeri nema ödeme formu yer almaktadır. YMM çalıģma kâğıtları ve standart belgeler menüsünden de kullanıcılarımız, kendilerine hazır olarak sunulacak, YMM.Gelir ve Kur.Vrg.Bey.Tasdik Raporu (990205), Teyid Dilekçeleri (990202), KDV Ġadesi KarĢıt Ġnceleme Tutanağı (990209), 371.Madde Dilekçe Örneği (990301) Anonim ġirket Ana SözleĢmesi (990302) vb. dökümleri Word formatında alabileceklerdir. Bu formları mouse göstergenizle tıkladığınızda, her biri orijinal görüntüsü ile birlikte karģınıza gelecektir. Bu bildirgelere bilgileriniz, PER9000, MIS9000 ve EXIM9000 programlarından yaptığınız giriģler doğrultusunda otomatik olarak gelebileceği gibi, manuel olarak da giriģ yapabilmeniz mümkündür. Bu aģamada sizden istenen formlarınız için uygun olan bilgileri girmenizdir. Tüm bildirge ve beyannamelerin baģlık barı altında, girdiğiniz bilgilerin yazı tipini, boyutunu ve rengini değiģtirebileceğiniz, bilgilerinizi saklayabileceğiniz, yazıcı ayarları ile bildirgeleriniz için sayfa düzeni (üstten ve soldan boģluk vermek gibi) yapabileceğiniz, istediğiniz kiģi yada kurumlara mail gönderebileceğiniz butonlar yer almaktadır. ġimdi bu butonların neler olduklarını iģlevleri ile birlikte açıklamaya çalıģalım. Kayıt Seçme: Her bildirge formu, toplam olarak 25 tane bildirge bilgisi saklayabileceğiniz Ģekilde hazırlanmıģtır. Zaten bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda 1 den 25 e kadar sıralanmıģ kayıtların yer aldığını göreceksiniz. Dolayısıyla farklı dönemlerde girmiģ olduğunuz bildirgelerinizi (25 kaydı geçmemek Ģartı ile) bu kayıtlar üzerinde saklayabileceksiniz. Böylece geçmiģ dönemlere ait bildirgelerinizi inceleyebilme imkânınız olacaktır. Örneğin SSK ya vermek zorunda olduğunuz SSK 4 Aylık Bildirgesi için toplam 25 kayıt giriģi yapıp, sonrasında bu kayıtları ekranınıza çağırabilirsiniz. Dosyaya Kaydet: Bu butonu tıklayarak, bildirgelerinize girmiģ olduğunuz bilgileri, kayıt seçimi alanında yaptığınız seçime göre, ilgili kaydın üzerine saklayabileceksiniz. Örneğin SSK 4 Aylık Bildirgesi için, 1. kayıt, 2, kayıt ve 3 kayıt olmak üzere toplam 3 tane bildirge kaydınız olsun. Bu bildirge için 4. kayıt 243

244 giriģi yapmak istediğinizi düģünelim. Bu durumda kayıt seçimi alanında satır sonu butonunu tıklayıp 4. kaydı seçmelisiniz. Daha sonra bu butonu tıklayarak SSK 4 Aylık Bildirgenize ait girdiğiniz bilgileri 4.kayıt altında saklayabilirsiniz. Dosyadan Yükle: Bu butonu tıklayarak önceden kayıt etmiģ olduğunuz bildirgelerinizi ekranınıza getirebileceksiniz. Örneğin 1. kayıt, 2, kayıt ve 3 kayıt olmak üzere toplam 3 tane bildirge kaydınızın olduğunu düģünelim. Bunlardan 2. Kayda ait bildirge bilgilerini ekranınıza getirmek istiyorsunuz, öncelikle kayıt alanında satır sonu butonunu tıklayıp 2. kaydı seçmelisiniz. Daha sonra bu butonu tıklayarak ilgili kayda ait bildirge bilgilerini ekranınıza getirebilirsiniz. Ekrandaki Bilgileri Temizle: Bu butonu tıklayarak bildirge ekranına girmiģ olduğunuz bilgileri silebilecek, dolayısıyla ekranınızı temizleyebileceksiniz. Dosya Sil: Bu butonu tıklayarak kayıt etmiģ olduğunuz bildirge dosyalarınızı silebileceksiniz. Örneğin 1. kayıt, 2, kayıt ve 3 kayıt olmak üzere toplam 3 tane bildirge kaydınızın olduğunu düģünelim. Bunlardan 2. Kayda ait bildirge dosyasını silmek istediğinizde, öncelikle kayıt seçimi alanında 2. kaydı seçmiģ olmalısınız. Daha sonra bu butonu tıklayarak ilgili kayda ait bildirge dosyasını silebilirsiniz. E-Posta: Bu butonu tıklayarak ekrana almıģ olduğunuz bildirge yada beyannamenizi kiģi yada kurumlara mail olarak gönderebilirsiniz. Yazdır, Yazıcı Ayarları, Ön Ġzleme: Ekranınızın üst bölümünde yer alan bu butonlar ile bildirgenizin dökümünü almadan önce girdiğiniz bilgileri ön izleme ekranından inceleyebilecek, yazıcınızın ayarlarını yapabilecek ve bildirgelerinizin dökümünü alabileceksiniz. Bu buton ile bildirgelerinizin baskılı yada baskısız formlara alınıp alınmayacağı belirtilecektir. Bunun için bu butonun sol bölümünde gördüğünüz kutucuğu mouse göstergenizle tıklamanız yeterli olacaktır. Bu butonlar ile bildirgeleriniz için sayfa düzeni yapılacaktır. BaĢka bir ifade ile bildirgelerin solunda ve üstünde ne kadar boģluk bırakılacağı belirlenecektir. Font Ayarları, Varsayılan Fontu Yükle: Bu butonlar ile bildirgelerinizin yazı tiplerini, boyut ve renklerini değiģtirebilmeniz mümkün olacaktır. Eğer yapılan font değiģikliklerinizi eski hallerine getirmek istiyor iseniz, bu butonlardan Varsayılan fontu yükle butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Form Ayarlarını Kaydet: Yapılan bildirge formlarının ayarları bu buton tıklanarak kayıt edilecektir. Programlarımızda form ayarlarının kayıtları, her kullanıcıya özel olacak Ģekilde yapılandırılmıģtır. Yani her kullanıcı bildirgelerdeki form ayarlarını kendi yazıcısına uygun olarak yapabilecek ve bu ayarları kendi kullanıcı kodu ile saklayabilecektir. Örneğin 1 kodlu kullanıcınızın Geçici vergi beyannamesi ile ilgili form ayarları yaptığını ve sonrasında bu form ayarlarını bu butonu tıklayarak kayıt ettiğini düģünelim. Bu kullanıcı için ilgili dosyasının adı "GECVERGI_1._PR olarak isimlenecektir. Bu dosyada gördüğünüz 1 1 kodlu kullanıcıyı ifade etmektedir. SRV için ilgili dosyanın adı GECVERGI_SRV._PR olacaktır. Evet, Bildirge ve Beyannamelerinizin hazırlanması ve dökümlerinin alınmasına iliģkin açıklamalarımızı burada tamamlamıģ olduk. ġimdi Bildirgeler, Beyannameler ve YazıĢmalar menüsünün diğer programı olan YMM ÇalıĢma Kâğıtları ile ilgili açıklamalarımıza baģlayabiliriz. YMM ÇalıĢma Kâğıtları menüsünü tıkladığınızda karģınıza YMM.Kur.Vrg.Bey.Tasdik Raporu, Teyid Dilekçeleri, Denetim Raporu, Denetim Rehberi, YMM.Gelir ve Kur.Vrg.Bey.Tasdik Raporu, YMM.KDV Ġadesi Tasdik Raporu, Tam Tasdik Raporu, YMM.Yatırım Ġndirimi Tasdik Raporu ve KDV 244

245 Ġadesi KarĢıt Ġnceleme Tutanağı seçeneklerinden oluģturan bir alt menü gelecektir. Bu programlar ile Yeminli Mali MüĢavirlerin vermek zorunda oldukları dilekçelerin, tasdik raporlarının ve tutanaklarının giriģleri yapılacak ve dökümleri alınacaktır. Bu dökümlerin her biri Word dosyası Ģeklinde hazırlanmıģ olarak karģınıza gelecektir. Bu aģamada sizin yapacağınız tek iģlem, bu belgelere bilgilerinizi girip dökümlerinizi almanızdır. Standart Belgeler menüsünü tıkladığınızda ise, 371.Madde Dilekçe Örneği, Anonim ġirket Ana SözleĢmesi, ĠĢe BaĢlama Dilekçesi Örneği, ĠĢyeri KapanıĢ Dilekçesi Örneği, ĠĢyeri KapanıĢ Dilekçesi Örneği, Limited ġirket Ana SözleĢmesi, 376.Madde Dilekçe Örneği, Sicil No-Vergi Levhası Dilekçesi Örneği, Toplantıya Davet Mektubu Örneği, Tescil ve Ġlan Dilekçesi Örneği, Denetçi Raporu Örneği, Faaliyet Raporu Örneği, Hazirun Cetveli Örneği, Toplantı Gündem Ġlanı Örneği, Komiser Talebi Örneği, Sermaye Tespit Raporu Örneği, Temsil Belgesi, Toplantı Tutanağı Örneği, Yönetim Kurulu Kararı Örneği, ĠĢe BaĢlama/Bırakma Bildirimi Örneği baģlıklarından oluģan bir alt menü ile karģılaģacaksınız. Bu programlar ile bir ticari iģletmenin ihtiyaç duyabileceği tüm yazıģmaların ve dilekçelerin giriģleri yapılabilecek ve dökümleri alınabilecektir. Bu dökümlerde karģınıza Word dosyası Ģeklinde hazırlanmıģ olarak gelecektir. Bu aģamada yapmanız gereken, bu belgelere bilgilerinizi girip dökümlerinizi almanızdır Ġçeriksel Özellikler Ġçeriksel özellikler ile ilgili açıklamalarımıza, her programda olduğu gibi MĠKRO programlarında da programın gövdesini oluģturan menüler ile baģlamak istiyoruz. Çünkü yapmak istediğimiz iģi menülerden seçer ve programa o menüler yardımıyla ulaģırız. Series 9000 programlarına girdiğinizde programı oluģturan menüler ekranınızın sol bölümünde, programın adı, versiyonu ve Mikro Yazılımevi logosunun sağ bölümde yer aldığını göreceksiniz. Görsel olarak yenilenen ve daha estetik bir görüntüye kavuģan V12 versiyonunda ilk fark edeceğiniz özellik, programınızın her modülünün sadece kendine ait menülerle listelenebilecek yapıda düzenlenmiģ olduğudur. Dolayısıyla programınızda; stok modülü ile iģlem yaparken sadece bu modüle ait menüleri listeleyebilecek, satıģ modülü ile iģlem yaparken de sadece bu modülün menülerini ve bu menüye ait programları listeleyebileceksiniz. Bu amaçla V12 versiyonumuzun ana ekranının sol alt köģesi, programa ait modül isimlerine (stok, hizmet, satın alma satıģ vb), hemen üst bölümü ise imleç hangi modül üzerinde ise o modülü oluģturan menü isimlerinin listeleneceği alanlara ayrılmıģtır. Bu bölümün en altında yer alan ikonları tıklayarak da programınızı oluģturan diğer modüllere ulaģımı sağlayabilirsiniz. V12 versiyonunda programınızın sadece iģlem yaptığınız modüllerden oluģmasını, dolayısıyla daha sade bir görüntü ile ekranınıza yansımasını sağlayabilmeniz çok daha kolay. Çünkü iģlem yapmadığınız modülleri tek bir tıklama ile kaldırabileceksiniz. Nasıl mı? Ekranınızda modül 245

246 isimlerinin sıralandığı bölümün en altında yer alan toolbarda, satır sonu butonunu tıklayıp buton ekle/kaldır seçeneğini seçmeniz ve karģınıza gelecek menüden kullanmadığınız modüllerin görüntülenmemesini sağlamanız yeterli olacaktır. Örneğin Hizmet modülü ile iģlem yapmıyorsanız bu menüyü tümden kaldırabilirsiniz. MĠKRO programlarında maksimum 5 seviyeli menü mevcuttur. BaĢka bir ifade ile bir programa ulaģabilmek için en fazla 5 adet menü açılacaktır. Mousenuzu istediğiniz menü satırına getirip menü baģlarında yer alan (+) iģaretini tıkladığınızda, o menüye ait alt menüler seviye seviye otomatik olarak açılacaktır. Menü baģlarında yer alan (+) iģareti ilgili menünün alt menüleri olduğunu ifade etmektedir. Açılan menüleri kapatmak için F5 tuģuna yada kapatmak istediğiniz menünün baģında yer alan (-) iģaretine basmanız gerekecektir. Series 9000, program menüleri üzerinde Ģekilsel değiģiklikler yapabilmeniz, menü isimlerini değiģtirebilmeniz, kullanmadığınız menüleri ekranınızda görmek istemiyor iseniz bu menüleri silebilmeniz hatta kendinizin belirleyeceği programlardan oluģan menüler ekleyebilmenizi mümkün kılmaktadır Program Menüleri Series 9000 programlarında her kullanıcınız için ayrı ayrı menüler oluģturabilme imkânına sahipsiniz. Örneğin, iģi sadece bilgi giriģi olan bir kullanıcınızın, sadece kendi giriģ programını görmesini, diğer menülerden haberdar olmamasını istiyor iseniz, bu durumda yapılacak iģlem, o kullanıcınız için sadece kendi programından oluģan bir menü yaratmaktır. ĠĢte Series 9000 programlarının esnek kullanımı ile istediğiniz kullanıcınıza, istediğiniz programlardan oluģan özel menüler yaratabilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken hangi program üzerinde menü oluģturmak istiyor iseniz (MIS9000, PER9000, MRP9000 vb.) o programa supervisor olarak girmektir. Çünkü bu iģlem yetkisi program sisteminize yüklendiğinde sadece Supervisordadır. Ġlgili programlara girdiğinizde karģınıza, o program için standart olan menüler gelecektir. Bu menüler üzerinde değiģiklik yaparak (menü isimlerini değiģtirmek yada ilgili menüleri oluģturan alt menülerin ve programların yerlerini değiģtirmek yada silmek gibi) kullanıcınız için yeni bir menü oluģturabileceğiniz gibi, tüm bu menüleri iptal edip yeniden menü tanımlaması yapabilmenizde mümkündür. Her iki durumda da izlenecek yol ve kullanacağınız komutlar aynıdır. Yani her iki iģlem içinde, mouse göstergenizin sağ tuģuna bastığınızda karģınıza gelecek ekrandaki komutlardan yararlanılacaktır. ġimdi bu komutlarla neler yapılabileceğini açıklamaya çalıģalım. Reset Menüsü F5: Series 9000 programlarında sıklıkla kullanacağınız F5 tuģu, açık olan tüm menüleri kapatmanızı sağlayacaktır. Menü Ekle: Bu tuģ, programlara menü eklemek istediğiniz zaman kullanılacaktır. Programınızın hangi bölümünde yeni menü tanımlaması yapacak iseniz ilgili alanda bu tuģa basın. KarĢınıza üç seçenekten oluģan bir pencere açılacaktır. Bir üst seviyeye menü olarak: Eklenecek menü, program menülerinin ilk seviyesi ile aynı konumda olacak ise seçiminiz bu olmalıdır. Bir alt seviyeye ilk menü olarak: Eklenecek menü, alt seviyedeki menünün ilk seçeneği olacak ise tercihiniz bu seçenek olmalıdır. Bir alt seviyeye ilk menü olarak: Eklenecek menü, alt seviyedeki menünün son seçeneği olacak ise tercihiniz bu seçenek olmalıdır. Evet, açıklamalarımız doğrultusunda size uygun olan seçeneği seçerek menünüzün konumunu belirleyin. Bu belirlemeden sonra Yeni menü ismi altında bir menü oluģtuğunu göreceksiniz. ġimdi 246

247 sıra bu menüye bağlanacak programı belirlemeye gelmiģtir. Bunun için Menüye program bağla yada CTRL+B tuģlarından faydalanacaktır. Bu tuģa bastığınızda ekranınızın sağ bölümünde menüye bağlayabileceğiniz tüm programların sıralandığını göreceksiniz. Bu aģamada yapmanız gereken menüye bağlamak istediğiniz program hangisi ise, onun üzerine gelip mouse göstergenizle kliklemenizdir. Bu iģlem sonrasında seçtiğiniz programın menüye bağlandığını göreceksiniz. Daha baģka menü tanımlaması yapacak iseniz yada bu menü için alt menüler oluģturacak iseniz, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yapabilirsiniz. Hızlı eriģim barına ekle: Hızlı ulaģmak istediğiniz programlar için hızlı eriģim çubuğu. Yeni versiyonda kullanıcılarımız programlarında kendilerine özel toolbar (hızlı erişim çubuğu) oluşturabileceklerdir. Böylece kullanıcılarımız, programlarını hem görsel hem de işleyiş olarak daha kişiselleştirebildiklerini göreceklerdir. Sıklıkla işlem yaptıkları kart, evrak, rapor vb birçok program için sadece kendilerine özel olacak hızlı erişim çubuğu oluşturabilecekler. Yapacakları tek işlem istedikleri program üzerinde konumlanıp mouse göstergelerinin sağ tuşuna basarak açılacak pencereden hızlı eriģim barına ekle seçeneğini tıklamaktır. Programınız otomatik olarak sadece size özel olan hızlı erişim çubuğunu oluşturacaktır. Bu durumda size düşen kolay ulaşmak istediğiniz diğer programları da bu şekilde hızlı erişim çubuğuna ilave etmenizdir. Daha sonrada toolbarınızı ekranda istediğiniz bölüme konumlandırmanızdır. Menüye kullanıcı raporu ve formu Bağla: Bu seçenekler ile Genel Amaçlı Programlar/Veri Tabanı Raporlama programından oluģturduğunuz raporlar ile tanımladığınız formları programa bağlayabileceksiniz. Menüye program bağlama ile aynı mantıkla çalıģmaktadır. Aralarındaki tek fark, bu bölüme sizin tanımladığınız raporların bağlanabilmesidir. Ana menüye sorgu ve analiz ekleme Eski versiyonda kullanıcılarımız program menülerine sadece kullanıcı raporu ve kullanıcı formu bağlayabiliyorken V12XX versiyonu ile program menüsüne eklemeleriniz çok daha fazla olacaktır. V11 versiyonunda olduğu gibi bu versiyonda da kullanıcılarımız kendilerine özel program menüleri oluģturabileceklerdir. Bu versiyonun ayrıcalığı kullanıcılarımızın program menülerine hazırladıkları rapor sorgu dosyalarını, görüntü sorgu dosyalarını, veri küpü sorgu dosyalarını bağlama imkânına sahip olmalarıdır. Bunun için öncelikle yapılması gereken ilgili sql sorgu dosyalarının istenilen detaylarda hazırlanması ve sonrasında program menüleri üzerinde mouseun sağ tuģuna basarak size sunulan seçeneklerden uygun olanının seçilip ilgili dosyaları menülerinize eklemenizdir. Böylece hazırlamıģ olduğunuz SQL sorgularına program menülerinden de ulaģabilecek ve analiz etmiģ olacaksınız. Menüye analiz veri küpü dosyası, rapor sorgu dosyası ve makro dosyası bağla: Bu seçenekler ile de kullanıcılarımız istedikleri program menüsüne, içeriğini tamamen kendilerinin belirleyip hazırlamıģ oldukları veri küplerine ait dosyalarını, raporlarına ait sorgu dosyalarını ve mako tanımlarına ait dosyalarını programa bağlayabileceksiniz. Menüye dıģ program bağla: Programlarımız yapısı gereği kullanıcılarımızın ana menüye görüntü sorguları, kullanıcı raporları, makro dosyası, veri küpü dosyası vb. dosyaları bağlayarak çalıģtırabilmelerini en önemlisi de firmaların kendileri için geliģtirmiģ oldukları programlarla iletiģim kurup program içinden çalıģtırabilmelerini mümkün kılmaktadır. Bu programlar firmaların iģleyiģleri ve ihtiyaçlarına göre değiģiklik göstermektedir. Örneğin herhangi bir cari kart bilgisi değiģtirildiğinde, firma içi geliģtirilmiģ CRM uygulamasına otomatik olarak güncelleme yapmak ya da yeni bir ürün kartı açıldığında, bu veri ile internet sunucusundaki sayfa içeriğini güncellemek veya müģteri temsilcisine otomatik olarak mesaj göndermek gibi firma içi özel uygulamalar olabilir. Bu tip geliģtirilmiģ yazılımları programlarımıza bağlayıp çalıģtırabilmemiz mümkündür. Bunun için programın ana menüsü üzerinde iken mouse göstergesinin sağ tuģuna basıp, açılacak ekrandan "Menüye dıģ program bağla" seçeneğinin çalıģtırılması ve program dosyasının seçilmesi yeterli olmaktadır. V12 serisi ile birlikte bu özelliğimiz, girilecek parametrelerle daha da kapsamlı bir yapıya getirilmiģtir. ġöyle ki Mikro veritabanı üzerine yazılım geliģtiren kullanıcılarımız, parametreler sayesinde programlarının farklı farklı veri tabanlarında ya da farklı kullanıcılar tarafından çalıģtırıldığında değiģiklik göstermesini sağlayabileceklerdir. Yani, genel olarak bir grup kullanıcının menüsüne aynı programı (rapor, giriģ ekranı vb) bağlanmıģ olsalar bile, bu programın kendini hangi kullanıcının, hangi mali yıl için ya da 247

248 hangi veri tabanından çağırdığını bilmesini ve buna göre kullanıcı bazında iģlem gerçekleģtirmesini sağlayabileceklerdir. Kısacası firmaya özel X raporu, tanımlanan parametreler sayesinde 1 numaralı kullanıcı tarafından farklı verilerle, 2 numaralı kullanıcı tarafından farklı verilerle listelenmesi sağlanacaktır. Böylece hem farklı iģlevdeki kullanıcılar için ayrı ayrı programların yazılması, hem de mali yıl ya da veritabanı değiģtirildiğinde yazılımın içeriğinin değiģtirilmesi gibi bir gereklilik olmayacaktır. Herhangi bir firmanın kendisine özel olarak geliģtirmiģ olduğu depo raporunu ele alalım. Ġlgili firma, bu raporu çalıģtıracak kullanıcıların varsayılan deposu ya da sorumluluk merkezi neydi, bu rapor hangi veritabanından veya hangi mali yıldan alınmalıydı gibi detaylarla uğraģmayacak, bunların doğrudan parametreler alanından girilen bilgilerden okunmasını sağlayabileceklerdir. Bunun içinde Menüye dıģ program bağla ekranına eklenmiģ olan Parametreler alanına bilgi satırları yazılacaktır. Burada dikkat edilecek nokta her bir parametrenin % iģaretleri arasında girilmesidir. Örneğin parametre alanına depo raporu için %AMY% %AFN% %KVD% %KVSM% gibi giriģler yapılırsa raporu çalıģtıran kullanıcının, ilgili raporda çalıģtığı aktif mali yıl bilgisi, veri tabanı bilgisi, varsayılan deposu ve sorumluluk merkezine ait değerleri raporda yerini alacaktır. Burada %AMY% : Aktif mali yıl %AFN% : Aktif firma no %ASN% : Aktif Ģube no %AVT% : Aktif veritabanı %AKK% : Aktif kullanıcı kodu %AKN% : Aktif User no %KVD% : Kullanıcı varsayılan depo %KVF% : Kullanıcı varsayılan firma %KVS% : Kullanıcı varsayılan Ģube %KVSM% : kullanıcı varsayılan sorumluluk merkezi %KVNKK% : Kullanıcı varsayılan nakit kasa kodu %KVBK% : Kullanıcı varsayılan banka kodu ifade etmektedir. Kes ve YapıĢtır: Program menülerinin konumlarını değiģtirmek istediğinizde bu tuģlar kullanılacaktır. Bunun için yapmanız gereken, konumu değiģtirmek istediğiniz program üzerinde iken kes komutunu seçip, programı taģımak istediğiniz alanda da yapıģtır komutunu seçmektir. Sil: Bu komut ile yanlıģ tanımladığınızı yada gerekli olmadığını düģündüğünüz program menülerini silebileceksiniz. Menü ismi DeğiĢtirme: Menü ismini değiģtirmek istediğinizde bu komuta basarak yeni menü ismi girebilirsiniz. Tüm Menüyü Sil: Bu komut ile ekranınızda tanımlı olan tüm menüler silecek ve sadece Son kullanılanlar menüsü ekranınızda kalacaktır. Master Menüyü Yükle: Bu seçenek seçildiğinde, hangi program üzerinde çalıģıyor iseniz ilgili programın standart menüleri ekranınıza yüklenecek, dolayısıyla menüler üzerinde herhangi bir değiģiklik yapmıģ iseniz bu değiģiklikler kaybolacaktır. Menü eklemek yada menü ismi değiģtirmek gibi değiģiklikleriniz yok olacaktır. Sakla: Program menüleri üzerinde yaptığınız değiģiklikler bu komut yardımıyla saklanacaktır. Ve bu değiģikliklerin hangi kullanıcılarınız için geçerli olacağını ekranınızın sağ bölümünde sıralanan kullanıcı listesinden belirleyebileceksiniz. Örneğin yaptığınız menü değiģiklikleri x kullanıcınız için geçerli olacak ise ilgili kullanıcı üzerinde mouse göstergenizi kliklemelisiniz. Bu iģlem sonrasında bilgisayarınız size x kodlu kullanıcı saklandı mesajını verecektir. Bu değiģiklikler diğer kullanıcılar içinde geçerli olacaksa onların üzerinde de mouse göstergenizi kliklemelisiniz. 248

249 Kullanıcı Menüsü Yükle: Herhangi bir kullanıcınız için tanımlamıģ olduğunuz menüyü baģka bir kullanıcınız içinde yüklemek isterseniz bu seçeneği tercih etmelisiniz. Bu seçenek tercih edildiğinde, ekranınızın sağ bölümüne tüm kullanıcılarınız isimleri otomatik olarak gelecektir. Bu durumda yapmanız gereken, menüsü kopyalanacak kullanıcının üzerinde mouse göstergenizi kliklemenizdir. Kullanıcı seçiminizle birlikte, seçtiğiniz kullanıcının menüsü ekranınızın sol bölümüne otomatik olarak gelecektir. ġimdi bu menüyü kopyalamak istediğiniz kullanıcı için Sakla komutunu seçerek kaydetmelisiniz. Kullanıcı Menüleri Hakkında Kullanıcılarınıza özel menü tanımlaması yapmıģ iseniz, ilgili kullanıcıların menüler üzerinde değiģiklik yapmalarını engelleyebilirsiniz. Bunun için KUR9000/KuruluĢ/Kullanıcı Hak ve Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları bölümden ulaģacağınız ekrandaki menüsü sabit kalsın (değiģtiremesin) parametresi evet olarak seçilmelidir Program Türleri Series 9000 içinde yer alan program türlerini 8 baģlık altında inceleyebiliriz. Bunlar; 1. Bilgi giriģ programları 2. Rapor programları 3. Rapor, liste ve analizlerin ekran görüntüleri 4. Föy, Yönetim ve Operasyon Ekranları ile F10 Yardım Pencereleri 5. Sayısal alanlarda basit matematiksel iģlemlerin yapılabilmesi (Edit hesap) 6. Menuden numara yazarak programları çalıştırma 7. Takvim alanlarında +/- olarak manuel giriģ yapabilmek 8. Toolbarlarda sınırsız hareket özgürlüğünün sağlanabilmesi 9. F10 seçim penceresi kullanmanıza gerek kalmadan istenen kayıtların seri bir Ģekilde seçilebilmesi ġeklinde sıralanabilir. ġimdi bu program türlerini ve özelliklerini sıra ile incelemeye baģlayalım Bilgi GiriĢ Programları Bilgi giriģ programları menülerde kartlar ve evraklar baģlıkları altında toplanmıģtır. Kartlar menüsünde, bir kereye mahsus olarak tanımlanması gereken tanıtım kartları vardır. Örneğin stok tanıtım kartı, müģteri tanıtım kartı gibi. Evraklar menüsünde ise hareket giriģlerinin yapılacağı evraklar yer almaktadır. Örneğin faturalar, irsaliyeler, tahsilât-tediye makbuzları gibi. AĢağıda bir bilgi giriģ ekranı örneği görmektesiniz. 249

250 Bilgi giriģ programlarının bazılarında giriģ alanları (field) açıkça görülmektedir (örnek ekranımızdaki kodu, ismi, kısa ismi gibi alanlar). Bazı bilgi giriģ programlarında ise, giriģ yapılması gerekli alanların tümü bir ekran sayfasına sığmadığı için, bu alanlar birer buton altında sonradan çağırılmaktadır. Ekran örneğimizdeki satıģ fiyatları, birimler, detaylar butonları gibi. Bu butonları mouse göstergenizle tıklayarak ilgili buton ile ilgili giriģ alanları karģınıza gelir. Bilgi giriģ programlarında yer alan giriģ alanları 4 türlüdür. Bunlar; 1- Alfa nümerik bilgi giriģ alanları 2- Nümerik bilgi giriģ alanları 3- Tarih bilgi giriģ alanları 4- Seçenek bilgi giriģ alanları Bu alanların her birinin özelliği diğer alanlardan farklıdır. ġimdi bu bilgi giriģ alanlarını ve özelliklerini incelemeye baģlayalım. Alfa nümerik Bilgi Giriş Alanları Alfa nümerik bilgilerin (rakam, harf ve semboller) bir küme halinde girilebileceği alanlardır. (Örneğin ĠST gibi). Alfa nümerik bilgi alanlarında imleç alanın baģında yer alır. Alfa nümerik bilgi alanlarında, bu alanlara girilebilecek maksimum bilgi uzunluğu ile ekranda görüntülenen alanın geniģliği aynı olmayabilir. Bu durumda imleç, ekranda ayrılan alanın sonuna geldiğinde, bilgi giriģ penceresindeki bilgiler sola doğru kayacak ve kalan bilgilerin girilmesine de olanak tanınacaktır. Bu bilgi alanlarında aģağıdaki komutları kullanabilirsiniz; Home: Ġmleci bilgi giriģ alanının baģına getirir (giriģ alanında kayıt bulunması Ģartı ile). End: Ġmleci bilgi giriģ alanının sonuna getirir (giriģ alanında kayıt bulunması Ģartı ile). BkSpc (Dört yönlü ok tuģlarından ayrı olan sola ok): Ġmlecin bir solundaki karakteri siler. Caps Lock: Bilgisayar büyük harf durumunda iken sistemi küçük harf durumuna, aksi durumda büyük harf durumuna geçirir. Shift: Bu tuģla birlikte harflere basıldığında, bilgisayar büyük harf modunda ise küçük harf, aksi durumda ise büyük harf çıkar. Çift karakterli tuģlarda ise, bu tuģla birlikte basıldığında üstteki karakter çıkar. Nümerik Bilgi Giriş Alanları Sadece rakamların girilebileceği alanlardır. Girilecek olan değer bir tam sayı veya ondalıklı sayı olabilir. Ondalıklı bir değer girilecek ise, '. ' (nokta) tuģuna basılır ve ondalık kısmına geçilir. Eğer girilmek istenen değer negatif ise, imleç tam sayı kısmında iken ' - ' (eksi) tuģuna basılmalıdır. Nümerik bilgi giriģ alanlarında imleç, sürekli olarak, girilecek sayının birler basamağında yer alır. Rakamlar yazıldıkça, imleç sola doğru kayar ve istenilen değerin girilmesine olanak verir. Bu alanlarda rakamların dıģında kullanabileceğiniz tuģlar; Tarih Bilgi Giriş Alanları Bilgi giriģ alanlarından üçüncüsü tarihlerin girileceği alanlardır. Bu alanda, programa ilk girildiğinde verilen günün tarihi otomatik olarak yer alır. Ġmleç ise alanın baģında bulunur. Eğer ekranda görüntülenen tarih değiģtirilmek istenir ise GG/AA/YYYY yani Gün/Ay/Yıl formatında yeni tarih girilmelidir. Program, girilen tarihler ile ilgili tüm kontrolleri yapar ve doğru olmayan bir tarih girilmiģ ise (örneğin ay alanına 15 veya gün alanına 32 girilmiģ ise) doğru tarih girilene dek bu 250

251 alandan çıkmaz. Tarih alanlarında F10 tuģuna basarak takvim görüntüleyebilirsiniz. Takvimde ay, yıl ve gün bazında değiģiklik yapılabilir. Seçenek Bilgi Giriş Alanları Bu tip bilgi giriģleri, programınızın size sunduğu değiģik seçeneklerden birini seçmeniz sureti ile gerçekleģir. Ġki tür seçenek bilgi giriģ alanı vardır; 1. DüĢey menü Ģeklinde seçenek bilgi giriģi: Bu alanlar satır sonu butonları tıklanmak sureti ile açılır ve ilgili alana girilebilecek bilgiler listelenir. Ġmleç ile ilgili seçenek tıklandığında seçim yapılmıģ olur. Eğer düģey menü olarak karģımıza gelen seçenek bilgi giriģ alanlarında birden fazla seçim yapılması gerekiyorsa, seçilebilecek alanların sol taraflarında kutucuklar yer alır. Her bir kutucuk bir kez kliklenerek, birden fazla seçim yapılabilir. SeçilmiĢ bir seçenek kaldırılmak istendiğinde tekrar kliklemek yeterlidir. Programlarımızda genellikle bu gibi parametrelerin varsayılanı tüm seçenekler iģaretlenmiģ olarak kullanıcıya sunulmakta dolayısıyla rapora dahil edilmesi sağlanmaktadır. Kullanıcılarımız bu tip parametre alanlarında F9 tuģuna basarak tüm parametrelerin seçilmiģliklerini kaldırabilir, aynı Ģekilde F8 tuģuna basarak da hepsini seçili duruma getirebilirler. 2. Ġstenilen seçeneğin mouse veya klavye yardımıyla iģaretlenmesi Genellikle bu Ģekilde seçimler operasyonlar, föyler ve yönetimler programlarında karģılaģılmakta olup kullanıcılarımız istedikleri seçeneği mouse göstergesiyle iģaretleyerek iģleme tabi tutmaktadırlar. 2- Yatay menü Ģeklinde seçenek bilgi giriģi: Bu tip bilgi giriģ alanlarında seçenekler ekranın en alt tarafında yatay olarak dizilirler. Her bir seçilebilecek alan buton Ģeklindedir. Bu tür bilgi giriģ alanlarında seçim yapabilmek için seçilmek istenen buton tıklanır Rapor Programları MĠKRO programlarında esnek parametre giriģleri yardımı ile, tamamen kendi ihtiyaçlarınıza uygun raporlar oluģturabilir, rapor dökümlerini istediğiniz ortama alabilirsiniz. Oldukça geniģ bir konu olan raporlar bölümünü 2 alt baģlık halinde açıklamak istiyoruz. Bunlardan ilki değiģken rapor parametreleri, ikincisi sabit rapor parametreleridir DeğiĢken Rapor Parametreleri Bu bölüm altında açıklayacağımız konular, herhangi bir rapor almak istediğinizde otomatik olarak karģınıza gelen değiģken rapor parametreleri ekranıdır. Bu ekranlardan girilecek parametreler rapordan rapora farklılık gösterir. Ancak temel iģlevlerini raporlara başlangıç kriterleri verilmesi Ģeklinde özetleyebiliriz. DeğiĢken rapor parametreleri rapor programlarının çoğunda bulunur. Parametreler ekranı olmayan raporlara girdiğinizde ise, karģınıza direkt olarak biraz sonra açıklayacağımız rapor parametreleri ekranı gelir. DeğiĢken rapor parametrelerinin alınan raporun 251

252 özelliğine göre farklılık gösterebileceğini yukarıda belirttik. Ancak bazı temel giriģ alanları vardır ki, bunlar hemen hemen tüm raporlarda aynıdır; Stok (veya cari, banka vb) Tarama Kriter ve Filtreleri Kod giriģi Kod aralığı giriģi Kod yapısı giriģi Tarih aralığı giriģi Yukarıda sıraladığımız 4 kriterin bazen tamamı, bazen bir veya iki tanesi değiģken rapor parametreleri ekranlarında yer alır. Stok (veya Satıcı, MüĢteri, Banka vb.) Tarama Kriter ve Filtreleri: Raporlarınızı stok, satıcı, müģteri, kasa, banka, personel, diğer carilerin bütün detaylarına göre sınırlandırabilme imkânınız vardır. Rapor parametreleri ekranlarında yer alan tarama kriteri ve filtreleri butonu tıklandığında, raporun içeriğine göre farklılaģabilen 5 veya 6 ayrı buton ile karģılaģırsınız. Bu butonlar ile stok veya cari hesaplarınızı kod-durum- kayıt hikâyesi-yazboz tahtası bilgilerine göre kriterler girmeniz ve filtrelemeniz mümkün olur. Bu filtreleri saklayabilir ve gerektiğinde yeniden yükleyebilirsiniz. Oldukça geniģ bir konu olan tarama kriter ve filtreleri, her modülün raporlar bölümünün baģında bütün detayları ile açıklanmıģtır. Kod GiriĢi: Raporun alındığı stok, cari (buna müģteri, satıcı, personel, banka, kasa vb. dahildir) veya muhasebe hesabına ait kodun girildiği alandır. Eğer bir parametre ekranında sadece kod giriģi isteniyorsa (kod aralığı veya kod yapısı yoksa), bu parametrenin mutlaka girilmesi gerekir. Yani boģ olarak geçilemez. Kod giriģi F10 tuģuna basılarak ekrana getirilecek listeden de seçilebilir. Kod Aralığı GiriĢi: Raporun hangi stokları, carileri veya muhasebe hesaplarını içereceği kod aralığı girilerek belirlenir. Kod aralığı; baģlangıç kodu ve bitiģ kodu olmak üzere 2 giriģ alanını ifade etmektedir. Dilerseniz bu alanları boģ olarak da geçebilir, sadece baģlangıç koduna veya sadece bitiģ koduna giriģ yapabilirsiniz. Eğer kod aralığını boģ geçerseniz, almakta olduğunuz rapor, tanımlı olan tüm stok-cari veya muhasebe hesaplarını kapsar. BaĢlangıç koduna giriģ yaparsanız, girdiğiniz koddan itibaren, bitiģ koduna giriģ yaparsanız girdiğiniz koda kadar olan stok-cari veya muhasebe hesapları listelenir. Bu alanlarda da F10 listesinden yararlanabilirsiniz. Kod Yapısı GiriĢi : Rapor alırken üzerinde önemle durulması gereken kriterlerden biri kod yapısı giriģidir. Kod yapısı girerek, bir stokun veya carinin tüm kodunu vermeden, sadece istediğiniz özelliklere sahip olanların listelenmesini sağlayabilirsiniz. Kod yapısına göre rapor alabilmek için,, stok ve carilerinize ait kod verme iģleminin titizlikle yapılmıģ olması gerekir. Kod yapısı giriģlerinde aģağıdaki iģaretler kullanılır; ĠġARET ANLAMI AÇIKLAMA * Karakter(ler) bilinmiyor Kaç karakter olduğu bilinmediği zaman kullanılır? ĠĢareti kullanılan yerdeki tek karakter bilinmediği zaman kullanılır 252

253 ?. Tek karakter bilinmiyor Kırılım karģılaģtır Kaç nokta kullanılırsa, o kadar kırılımlı kodlar dökülür. Nokta kullanılmazsa kodun tamamına (nokta dahil) bakılır. Yukarıda sıraladığımız iģaretler kullanılmadığı zaman sadece eģit olan kod dökülür. ġimdi kod yapısı giriģlerine bir kaç örnek verelim ?? 01* 01?? : 01 kodlu kaydı dök. : kodlu kaydı dök. : Ġki karakterli kayıtları dök. Örneğin: 01, 02, AA : BaĢı 01 olan, : gerisi bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: 01, 0102, 01003, 01.AA, 01.AA.BB : BaĢı 01 olan, : ardından iki karakter olan kayıtları dök. Örneğin: 01BB, 0101, 01.A * 01 0? 2 * 01. * : BaĢı bilinmeyen, : sonu 01 olan kayıtları dök. Örneğin: 01, AA01, AA.BB.01 : BaĢı 0 olan, : ardından bir karakter olan, : ardından 2 olan : gerisi bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: 0A2B, 0A2BB, 0.2.BBB, 002 :Birinci kırılımı 01 olan, :Sonraki kırılımı bilinmeyen, iki kırılımlı kayıtları dök. Örneğin: 01.02, , 01.A 0?.*. 03 :Birinci kırılımının baģı 0 olan, :ardından bir karakter olan, :Ġkinci kırılımı bilinmeyen, :Üçüncü kırılımı 03 olan, üç kırılımlı kayıtları dök. Örneğin: , , *.* : Ġki kırılımlı kayıtları dök. Örneğin: 01.01, 01.02, , A.B 253

254 *.???. 03* :Birinci kırılımı bilinmeyen, :Ġkinci kırılımının uzunluğu üç olan, :Üçüncü kırılımın baģı 03 olan, sonu bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: , A.BBB Tarih Aralığı GiriĢi: Rapor baģlangıç parametrelerinden bir diğeri, tarih aralığı giriģleridir. Alınacak raporun hangi tarihler arasındaki hareketleri kapsamasını istiyorsanız, ilk tarih ve son tarih olarak geçecek alanlara ilgili giriģleri yapmalısınız. Eğer tarih aralığını boģ geçerseniz, almakta olduğunuz rapor dönem baģından itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar olan tüm hareketleri kapsar. Sadece baģlangıç tarihine giriģ yaparsanız, girdiğiniz tarihten itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar, sadece bitiģ tarihi alanına giriģ yaparsanız, dönem baģından itibaren girdiğiniz bitiģ tarihine kadar olan hareketler listelenir. Evet, çoğunlukla karģınıza çıkacak değiģken rapor parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalıģtık. Bu parametrelerin haricinde, alınan raporun özelliğine göre daha farklı parametreler ile de karģılaģabilirsiniz. Örneğin sıralama Ģekli seçimi, depo seçimi, maliyet hesaplama Ģekli seçimi gibi. Ya da bazı parametrelere butonlar yardımıyla da ulaģılabilir. Rapor parametrelerine her rapor açıklanırken ayrıca değinilmiģtir Rapor Parametreleri Bir önceki bölümümüzde açıklamaya çalıģtığımız değiģken rapor parametreleri ekranı geçildikten sonra, rapor parametreleri olarak adlandırdığımız bir ekran ile karģılaģırsınız. Bu ekrandan raporlar için kriterler tanımlanabilir, baģlıkların isimleri değiģtirilebilir, raporların ekrana, yazıcıya ve dosyalara yazdırılması sağlanabilir. ġimdi rapor parametreleri ekranın da gördüğünüz her bir butonu sırayla açıklayalım. Rapor Al Eğer raporunuzu öncelikle ekrana listelemek ve sonrasında yazıcıya yada Microsoft Office ürünlerine aktarmak istiyor iseniz bu butonuna veya ALT+R tuģlarına basmalısınız. Böylece raporunuz ekrana listelenecektir. Series 9000 programlarımızda rapor baģlıklarının tümü bir ekran sayfasına sığmasa dahi, raporda yer alan tüm baģlıkları aynı ekrandan inceleme imkânına sahip olacaksınız. Dikey olarak bir ekran sayfasını aģan bilgilerinizi de görüntüleyebilirsiniz. Bunu da kaydırma çubuk ve okları ile gerçekleģtireceksiniz. Veya dökümünüzü ekranı kapla moduna getirebilirsiniz. Dökümünüzde yer alan her bir kolonu istediğiniz Ģekilde geniģletmeniz daraltmanız yada tümüyle görünürden kaldırabilmeniz de mümkündür. Bunun için imleci buton Ģeklinde görünen kolon baģlıklarının sınırına getiriniz. Ġmleç artı iģaretine benzer bir Ģekil alacaktır. ġimdi mouseun sol tuģunu basılı tutmak kaydıyla sağa sola doğru hareket ettiriniz. Ġmleç hareket ettikçe kolon da hareketler ile orantılı olarak daralıp geniģleyecektir. Series 9000 programlarında raporlarınız için yazı fontları ve yazı tipleri daha da zenginleģtirilmiģtir. Raporunuzu istediğiniz boyutta ve istediğiniz yazı tipinde görüntüleyebilmeniz ve farklı ortamlara (Excel, Word programları) aktarabilmeniz mümkündür. Bunun için rapor ekranınızın üst bölümünde yer alan butonlar kullanılacaktır. Bu butonlara Windows programlarından aģina olduğunuzu ve sıkça kullandığınızı düģünerek burada bir kaç cümle ile açıklamanın yeterli olacağı kanısındayız. Bu komutlar ile daha önceden saklamıģ olduğunuz rapor dökümlerinizi ekranınıza çağırabilir, rapora bir isim vererek saklayabilir, döküm öncesinde sayfa ayarlarını yapabilir, baskı öncesinde inceleyebilir, raporunuzun yazıcıdan çıktısını alabilirsiniz.. 254

255 Bu butonlar ile raporunuzda sayısal alanlara iliģkin dip toplamı yada sadece seçtiğiniz satılara ait toplamları otomatik olarak alabilir, raporunuzun kolon baģlıklarına göre gruplanabilmesini sağlayabilirsiniz. Rapor ekranlarınızın üst bölümünde yer alan bu buton ile de, dökümünü aldığınız raporları e-posta ile istediklerinize gönderebilmeniz mümkündür. Series 9000 programları raporlarınızı, değiģik formatlarda gönderebilmenize imkân sağlamaktadır. Örneğin ekranınızda ki herhangi bir raporu mye formatında gönderebileceğiniz gibi, uzantısı.csv,.txt ve.asc formatında hazırlanan dosyalar halinde de gönderebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek iģlem, e-posta butonun sağ tarafında yer alan satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan formatı seçmenizdir. Böylece programınız yaptığınız seçim doğrultusunda raporunuzu hazırlayacak ve sizi Outlook ekranına ulaģtıracaktır. Bu aģamada sizden beklenen raporun gönderileceği kiģi yada kurumların mail adresini girip gönder (sent ) butonuna basmanızdır. Diğer butonları kullanarak da raporlarınızın, Excel e, Word e aktarılmasını, html, tekst ve XML formatında saklanmasını dolayısıyla iģlemlerinizi bu programlardan yürütebilmeniz mümkün olacaktır. Bu buton ile DOS modunda alacağınız rapor dökümleri için yazı karakterlerinizin boyutunu ayarlayabilirsiniz. Yazıcıya Rapor parametreleri ekranının bu butonu yazıcıya döküm alabilmek için kullanılır. Bu butonu tıkladığınızda veya ALT+Y tuģlarına bastığınızda raporunuzu yazıcıya dökebilmenizi sağlayacak bir ekran gelecektir. Bu ekrandan yazıcınız ve kâğıt tipinizle ilgili ayarlamaları yaptıktan sonra Tamam butonunu tıklayarak raporunuzu döktürebilirsiniz. Dosyaya Raporlarınızı ekran ve yazıcı haricinde alabileceğiniz bir ortam daha vardır ki bu da, dosyadır. Rapor parametrelerinin bu butonunu tıklattığınızda veya ALT+D tuģlarına bastığınızda raporlarınızı mikro rapor formatında yada ascii dosyalara aktarabilirsiniz. Excel e Bu butonun, Excel programında sıklıkla iģlem yapan kullanıcılarımız için iģlevsel olacağı kanısındayız. Çünkü raporlarını ekrana yada yazıcıya almadan direk olarak Excel programına gönderebilecekler ve iģlemlerine bu programdan devam edebileceklerdir. Bu butonun en önemli özelliği, raporlarda formülle hesaplanan alanların, Excel programına da formüllü olarak aktarılabilmesidir. Örneğin stoklarınıza iliģkin bir rapor aldığınızı ve bu raporda stoklarınızın alıģ ve satıģ miktarlarına iliģkin genel toplamların yer aldığını düģünelim. ĠĢte bu toplamlar Excel programına rakam olarak değil de, toplamın alındığını belirten formül Ģeklinde aktarılacaktır. Dolayısıyla kullanıcılarımızın Excel programında bu tip kolonlar için formül giriģleri yapmalarına gerek kalmayacaktır. Evet, önemli gördüğümüz bu hatırlatmadan sonra Excel e butonunun iģleyiģi ile ilgili açıklamalarımıza geçebiliriz. Bu butonu tıklandığınızda karģınıza Office Uygulamasına Aktarım ĠĢlemi baģlığı altında bir ekran gelecektir. Bu aģamada sizden istenen raporlarınızı, daha önceden tanımladığınız (kayıtlı) bir Excel dosyasına mı, yoksa yeni bir dosyaya mı aktaracağınızı belirtmenizdir. Bunun için ekranınızın üst bölümündeki butonlardan size uygun olanını (Yeni Dosyaya yada Tanımlı Dosyaya) tıklamalısınız. Böylece yaptığınız seçim doğrultusunda programınız sizi yönlendirecektir. Bu ekrandaki tercihinizi tanımlı dosyaya olarak belirtmiģ iseniz, ekranınızın dosya adı alanında kayıtlı olan dosyalardan herhangi birini seçmelisiniz. Yeni Dosyaya seçeneğinin tercih edilmesi durumunda ise, herhangi bir giriģ yapmanıza gerek yoktur. Bu ekranla ilgili seçiminizi belirttikten sonra iģlemi baģlat butonunu tıklayarak 255

256 raporunuzun Excel programına aktarılma iģlemini baģlatabilirsiniz. Bu iģlemle birlikte ekranınızın iģlem durumu, satır sayısı ve kolon sayısı alanlarından raporun Excel programına kaç satır ve kaç kolon olarak gönderildiğini anında görebilirsiniz. Eğer aktarım iģlemini sonlandırmak istiyor iseniz iģlemi durdur butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Bu ekranda herhangi bir müdahale yapılmadığı sürece programınız size aktarım iģlemin tamamlandığını bildirecek ve raporunuzu Excel programın da size sunacaktır. Ayarlar ve Kriterler Programlarımızda yapılan yeni düzenlemeler ile rapor ayarları ekranı daha iģlevsel hale getirilip, var olan kolonlar, rapor baģlıkları, kriterler ve Ģekilsel ayarlar butonları Ayarlar ve Kriterler baģlığı altında toplanmıģtır. Böylece kullanıcılarımız tek bir ekrandan raporlarına iliģkin her türlü düzenlemeyi yapabileceklerdir. Nasıl mı? Ġstedikleri kolon baģlıklarını mouse yardımıyla iģaretleyerek rapora dahil edilmesini yada dahil edilmemesini sağlayabileceklerdir. Rapora dahil olacak kolonlar için baģlarında yer alan kutucukların iģaretlenmesi yeterli bir iģlemdir. Raporda ki kolon baģlıklarının sıralamasını değiģtirebilecek böylece istedikleri baģlıkların istedikleri sırada listelenmesini sağlayabileceklerdir. Bunun için yapacakları tek iģlemse, imlecin ilgili başlıkta olması ve ekranda ki kolon sağa/sola taģıma butonlarının başlık istenilen sıraya getirilene kadar tıklanmalıdır. Kolon özellikleri bölümünden kolon başlıklarını değiştirebilecek, istedikleri detayların istedikleri başlık altında sıralanmasını sağlayabileceklerdir. Yine bu bölümden rakam içerikli kolonlarda rapor toplamının alınıp alınmayacağını tercihleri doğrultusunda belirleyebilecek, Rapor başlıklarını değiştirebilecek hatta raporda yazılmasını istedikleri baş not ve dip not girişlerini yapabilecek, Raporda tarih-saat başlığı, firma adı, sayfa numarası vb. detaylardan hangilerinin yer alacağını seçebilecek, Kriter tanımlaması yaparak sadece istedikleri kriterlere uyan bilgilerin raporda listelenmesini sağlayabilecek, En önemlisi de, ekrandaki sorgu ekle ve formül ekle butonları yardımıyla içeriğini tamamen kendilerinin oluģturacakları sorgu cümlelerinin ve formüllü kolonların raporlara dahil edilmesini sağlayabileceklerdir. Tüm bu detaylar ekranda gördüğünüz kolonlar, baģlıklar,ģekilsel ayarlar ve kriterler baģlıkları seçilerek yapılacaktır. Dosya iģlemleri menüsü ise, yaptığınız rapor ayarlarının saklanması, varolan rapor ayarlarının yüklenmesi ve rapor ayarlarının silinmesi iģlemlerinde sizlere yardımcı olacaktır. ġimdi bu ekranda yer alan her bir butonun nasıl kullanılacağını detaylı olarak anlatalım. 1-) Rapor Kolonlarının Ayarlanması Raporlarınızda yer alan kolonların başlıklarını, uzunluklarını, sırasını değiştirebilmeniz yada mevcut kolonları kullanarak yeni kolonlar ekleyebilmeniz mümkündür. Açılan ekranda raporda yer alacak kolonların tümü karşınıza gelecektir. Bu kolonlarda istediğiniz değişikliği yaparak 256

257 otomatik dosyalardan birine kaydettiğiniz taktirde, daha sonra alacağınız raporlar bu ayarlar yüklenerek listelenecektir. Dilerseniz bazı kolonları raporunuzdan çıkarabilir, yeni sorgu veya formül kolonları ekleyebilir, uzunluklarını veya başlıklarını değiştirebilirsiniz. Bu değişikliklerin nasıl yapılacağı dolayısıyla ekranınızda gördüğünüz Rapor kolonları ve Kolon Özellikleri başlıklı bölümler aşağıda açıklanmıştır. Rapor Kolonları: Burada raporumuzda listelenebilecek tüm kolonlar alt alta sıralı olarak yer alır. Dolayısıyla kullanıcılarımız raporda yer almasını istedikleri yada listelenmesini istemedikleri kolonları bu bölümden seçerek belirleyeceklerdir. Rapora dahil olan kolonların başındaki kutucuklarda ( ) işareti yer alır. Aksi durumda yani kolon başlıkları işaretlenmemiş olan kolonlar raporda izlenmezler. Bu kolonların rapora dahil edilmesi için yapılacak en basit işlem, mouse göstergesiyle kutucukların işaretlenmesidir. İmleciniz hangi kolon başlığı üzerinde ise ilgili kolona ait tüm özellikler ekranınızın kolon özellikleri bölümüne yansır ve kullanıcılarımız kolon özelliklerini istedikleri formata göre düzenleyebilirler. Bunun yanı sıra kolon başlıklarının raporlardaki sıralanışını da değiştirebilirler. Örneğin bu bölümde stok kodu, stok adı, ödeme planı sorumluluk merkezi gibi bir sıralamanın olduğunu düşünelim. Stok adının, stok kodundan önce dökülmesini yada ödeme planının sorumluluk merkezinden sonra listelenmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem, imlecinizi sıralamasını değiştireceğiniz kolona getirip ekranınızda yer alan kolon sağa/sola taģıma butonlarını amacınıza uygun olacak şekilde tıklamanızdır. BaĢlık: Seçili kolonun başlığıdır. Bu başlıkta istenilen şekilde değişiklik yapılabilir. Ama unutulmaması gereken bir şey vardır ki o da, başlık ne şekilde değiştirilirse değiştirilsin, bu kolona gelecek bilgilerde herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Örneğin 'Stok Kodu' başlığını 'Stok İsmi' olarak değiştirseniz bile, bu başlığın altındaki bilgiler stok kodları olacaktır. Veri tipi: Sadece sorgu kolonunda aktif olacaktır. Buradan yazmış olduğumuz sorgunun dönüş değerine uygun olan veri tipi seçilecektir. Formül kolonlarının tipi her zaman real olacaktır. Diğer kolonlarda ise veri tipi rapor dökülürken otomatik olarak verilecektir. Bu sebeple bu tip kolonlarda aktif değildir. Uzunluk: Seçili kolonun yani imlecinizin bulunduğu kolonun uzunluğunu gösterir. Uzunluğu 0 (sıfır) olarak tanımlanmış kolonlar raporda yer almazlar. Zaten bu tip kolonların başında yer alan kutucuklarda işaretli değildir. Raporunuzdaki kolonların uzunluklarını bu alandan değiştirebilirsiniz. Örneğin sizin için önemli olan bir kolonun uzunluğunu artırıp, daha az önemli bir kolonun uzunluğunu azaltabilirsiniz. Desimal uzunluk : Bu bölüm sadece reel sayılar içindir. Noktadan sonra kaç dijit yazılacağını gösterir. Toplam Alınsın: İlgili kolonun rapor sonunda toplamı olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. Toplam Mesajı: Bir önceki alan toplam var olarak belirtilmiş ise bu alanda T harfi yer alacaktır. Aksi durumda bu alanda herhangi mesaj görülmeyecektir. Kolon ayarları bölümünde gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra, bu değişikliklerinizin ileride rapor alındığında kullanılmak üzere saklanmasını istiyorsanız, Dosya iģlemleri menüsünden kayıt işlemini yapınız. 257

258 Eğer yaptığınız değişikliklerin sadece bir kereye mahsus geçerli olmasını istiyorsanız, herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Tamam butonu yada F2 tuşu ile programdan çıkıp döküm yeri tercihinizi de belirledikten sonra, raporunuz yeni kolon başlık ve uzunlukları ile birlikte listelenecektir. Bu ekranda gördüğünüz sorgu ekleme ve formül ekleme butonlarına ilişkin açıklamalarımızı ayrı bir başlık olarak ele aldık. Dolayısıyla bu butonların işleyişine ilişkin detaylara ekranınızın üst bölümünde yer alan yardım bölümünden ulaşabilirsiniz. Rapor BaĢlıkları Ayarlar ve kriterler butonunun bu bölümünden, listeleyeceğiniz raporun başlığını değiştirebilir hatta raporunuza özel olacak dipnotlar ekleyebilirsiniz. Tabi ki işleminiz bununla yeterli değildir. Eklemiş olduğunuz baş ve dip notların raporda görünmesini istiyorsanız, aynı ekran üzerinde yer alan Ģekilsel ayarlar sekmesinden baģ ve dipnot seçeneklerinin başında yer alan kutucukları işaretlemiş olmanız gerekmektedir. Tüm bu işlemler sağlandığında raporunuz hem istediğiniz başlıkta listelenecek hem de girdiğiniz dipnotlar raporda yer alacaktır. Şimdi rapor başlıkları üzerinde nasıl bir düzenleme yapılacağına ilişkin açıklamalarımıza geçebiliriz. Bu sayfada gördüğünüz üzere, ilk olarak raporunuzun şu andaki başlığı ve yeni rapor başlığının yazılacağı boş bir alan yer almaktadır. Dilerseniz bu başlığı değiştirebilirsiniz. Raporunuza dipnotlar yazmak istiyor iseniz, ekranınızın Dipnot başlıklı bölümüne de istediğiniz bilginin girişini yapabilirsiniz. Rapor başlık ve dip notlarında yaptığınız değişikliklerin kalıcı olmasını istiyor iseniz ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz Dosya ĠĢlemleri menüsünden Kullanıcı otomatik dosyaya kaydet ALT+K seçeneğini seçerek değişiklikleri bir dosya altına almanız yeterli olacaktır. 2-) Şekilsel Parametreler MİKRO programlarında raporların şekilsel yapıları üzerinde değişiklikler yapabilmeniz mümkündür. Bunun için rapor ayarları ekranında yer alan Ģekilsel ayarlar sayfası kullanılacaktır. Mousenuz yardımıyla bu bölüme girdiğinizde karşınıza bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda yer alan alanları incelerken, aynı zamanda raporların şekilleri üzerinde ne gibi değişiklikler yapabileceğimizi de öğrenmeye başlayalım. Yazıcı Çizgi Tipi: Yazıcıya alınan raporlarda kolon ve başlıklarını birbirinden ayırmak için çizgiler kullanılmaktadır. Bu alanda sizden istenen, raporlarınızın yazıya dökümlerinde hangi çizgi tipini kullanacağınızı belirtmenizdir. Bunun için yapmanız gereken satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden isteğinize uygun olan çizgi tipini seçmenizdir. Dos Mode Döküm Fontu: Bu alanda da, raporu dos modunda dökerken fontunuzun büyüklüğünün ne olacağı belirlenecektir. Bu alandan seçeceğiniz font, rapor ekranınızın üst bölümündeki Dos mod dök. Font alanına otomatik olarak yansıyacaktır. 258

259 Tarih-Saat BaĢlığı: Raporu yazıcıya alınırken, tarih ve saat başlıklarının da raporunuzda yer almasını isteyip istemediğinizi bu alandan belirleyebilirsiniz. Eğer bu detayların raporunuzda yer almasını istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlemeniz yeterlidir. Firma Adı/Sayfa No: Bu alanlarda da sizden istenen, raporlarınızda firma adı ve sayfa numarasının yer almasını isteyip istemediğinizi belirtmenizdir. Eğer bu detayların yer alması isteniyor ise, bu parametrelerin başında yer alan kutucukların işaretlenmesi yeterli olacaktır. Rapor No: Bu alanda da yapmanız gereken, yazıcıya aldığınız raporlarda rapor numarasının yer almasını isteyip istemediğinizi belirtmenizdir. Eğer bu detayın raporlarda yer alması isteniyor ise bu parametrenin başında ki kutucuğun işaretlenmesi gerekmektedir. Kolon BaĢlıkları: Rapor yazıcıdan alındığı takdirde, kolon başlıklarının da dökümünüzde bulunmasını istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır. BaĢ Not ve Dip Not: Rapor yazıcıya alındığı takdirde, rapor ayarları ekranınızın baģlıklar bölümünden daha önceden belirlediğiniz rapor başlığı ve notlara ilişkin bilgilerin raporunuzda, dökülüp dökülmeyeceği bu alandan belirlenecektir. Eğer bu detaylar raporda yer alacak ise bu parametrelere karşılık gelen kutucukları işaretlemeniz gerekmektedir. Aksi durumda ilgili bilgiler raporda yer almayacaktır. Yazıcıda Satır Aralıklı: Bu alanda ise, rapor yazıcıya alınırken, default satır aralığının dışında daha geniş bir aralık kullanılıp kullanılmayacağı belirtilecektir. Yazıcıda Orijinal GeniĢlik: Bu alanda ise, rapor yazıcıya alınırken, orijinal genişliğin kullanılıp kullanılmayacağı belirtilecektir. Yazıcıda Font Sabit: Bu alanda ise, rapor yazıcıya alınırken, yazı fontlarının sabit olup olmayacağı belirtilecektir. BaĢlıkları Excel'e Gönder: Bu alanda ise yapmanız gereken, rapor ekrana alındıktan sonra Excel programına aktarılırken raporun başlık ve dip not bilgilerinin de aktarılıp aktarılmayacağını belirtmenizdir. Dos mode dökümde sayfa sonu toplamı dökülmesin ve Dos mode dökümde rapor sonu toplamı dökülmesin: Bu parametreler ile amacımız; örneğin mizan dökümlerinde sayfa sonu ve rapor sonu toplamlarının kullanıcılarımıza bağlı olarak belirlenmesidir. Dökümlerimizde varsayılan olarak toplamlar alınacak Ģekildedir. Bu seçeneklerin iģaretlenmiģ olması toplamların listelenmeyeceğine yönelik isteğinizin gerçekleģmesi için yeterli olacaktır. 3-) Kriterler MĠKRO programlarında, raporlarınızda yer alan kolonlara kriterler tanımlayabilirsiniz. Örneğin borç bakiyeleri TL'den büyük ve/veya isminde A.ġ. ibaresi geçen müģterilerinizin dökümlerini almak isteyebilirsiniz. Bu durumda yapılacak iģlem, borç bakiye ve cari hesap ismi adlı kolonlara kriter tanımlamak olacaktır. Kriterler sayfasına girdiğinizde üst kısımda rapordaki tüm kolonların listesini 259

260 göreceksiniz. Kriter eklemek istediğiniz kolon adına çift tıkladığınızda bu kolon aģağıdaki tabloya gelecektir. Aynı kolona istediğiniz sayıda kriter ekleyebilirsiniz. Kriter ekleyeceğiniz kolonu seçtikten sonra iģlem bölümünde açılan menüden biraz önce seçtiğiniz kolon baģlığı (veya alan adı) için hangi iģlem tipi ile kriter vereceğinizi seçmeniz gerekir. ĠĢlem tipleri aģağıda açıklanmıģtır; EġĠTTĠR : Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiye eşit olmasını istiyorsanız Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Stok kodu = STK001 Stok koduna böyle bir kriter verildiğinde, rapora sadece kodu STK001'e eşit olan stok dahil edilecektir. EġĠT DEĞĠLDĠR: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiye eşit olmamasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Stok kodu <> STK001 Stok koduna böyle bir kriter verildiğinde, kodu STK001'in dışındaki (bu koda eşit olmayan) bütün stoklar rapora dahil edilecektir. BÜYÜK EġĠT: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiden büyük veya bu bilgiye eşit olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Fiyat = > Fiyat 1'e böyle bir kriter verildiğinde, 1. fiyatı 'e eşit ve bundan büyük olan stoklar rapora dahil edilecektir. KÜÇÜK EġĠT: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiden küçük veya bu bilgiye eşit olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Fiy1 < = Fiyat 1'e böyle bir kriter verildiğinde, 1. Fiyatı 'e eşit ve bundan küçük olan stoklar rapora dahil edilecektir. BÜYÜK: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiden büyük olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Fiy1 > Fiyat 1'e böyle bir kriter verildiğinde, 1. Fiyatı 'den büyük olan stoklar rapora dahil edilecektir. KÜÇÜK: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiden küçük olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Fiy1 < Fiyat 1'e böyle bir kriter verildiğinde, 1. Fiyatı 'den küçük olan stoklar rapora dahil edilecektir. 260

261 ĠÇERĠR: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiyi içermesini istiyorsanız, Alan adı ĠĢlem Veri Stok ismi İçerir Deterjan Stok ismine böyle bir kriter verildiğinde, isminde deterjan içeren bütün stoklar rapora dahil edilecektir. ĠÇERMEZ: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra Veri alanına gireceğiniz bilgiyi içermemesini istiyorsanız, Alan adı ĠĢlem Veri Stok ismi İçermez Deterjan Stok ismine böyle bir kriter verildiğinde, isminde deterjan geçen hiç bir stok rapora dahil edilmeyecektir. İşlem tipi seçildikten sonra sıra alan adı olarak seçtiğiniz veri ve ilgili işlem tipi ile karşılaştırılacak veriyi girmeye gelmiştir. Örneğin alan adınız Fiyat 1 ve işlem tipiniz de => (büyük eşit) ise, bu demektir ki fiyatı belirli bir tutardan büyük veya bu tutara eşit olan stoklarınızı rapora dahil edeceksiniz. İşte bu tutarın ne olacağını da veri alanına girmelisiniz. Kriterler ekranının bir satırına ilişkin açıklamalarımızdan sonra, şimdi sıra diğer satırlara geldi. Raporunuzdaki birden fazla alana kriter verebilirsiniz. Bunun için bir alt satıra geçip, alan adını, işlem tipini ve Veriyi girmeniz yeterlidir. Burada önemli olan nokta, kriter satırlarının birbirleriyle ilişkileridir. Örneğin 2 alan için kriter tanımladınız. Birinci kriteriniz stok kodu ile ikincisi ise stokunuzun fiyatı ile ilgili. Şimdi raporunuza dahil edilecek bilgilerin, her iki kriterin aynı anda sağlanması ile mi, yoksa bu iki kriterden birinin sağlanması ile mi olacağını belirlemeniz gerekir. Bunun için, tablonun en sağ kolonunda yer alan ve/veya alanından yararlanacaksınız. Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında karşınıza ve/veya seçeneklerinden oluşan bir pencere gelecek ve ilgili satırdaki kriterin, bir alt satırda tanımlayacağınız kriter ile ilişkisi belirlenecektir. Eğer bu alanda ve seçimini yaparsanız, ilgili satırdaki ve bir alt satırdaki kriterlere uygun olan bilgiler listelenir. Başka bir ifade ile verdiğiniz kriterlerden ikisine de uyan stoklar (veya cariler, bankalar vb) listelenecektir. Örnek: Alan adı ĠĢlem Veri Ve/Veya Stk İsmi İçerir Deterjan ve Fiy1 < = ve Yukarıdaki şekilde stok ismi ve fiyatına kriter tanımlandığında ve stok isminin Ve/Veya olduğunda, raporunuzda isminde deterjan içeren ve fiyatı 'den küçük veya buna eşit olan stoklar yer alacaktır. Bu kriterlerin tek başlarına bir fonksiyonu olmayacaktır. Programınız sadece isminde deterjan geçen veya sadece fiyatı 'den küçük ve buna eşit olan stokları listelemeyecek, her iki şarta da uyan stokları listeleyecektir. Stk Ġsmi satırının Ve/Veya alanında veya seçimini yaparsanız, bu durumda iki kriterden bir tanesine uyan bütün stoklar raporunuza dahil edilir. Ve/Veya alanı ile örneğimizde 2 satırı baz aldık. Tanımlayacağınız her kriter satırının Ve/Veya tanımı bir alttaki kriter satırını da bağlayacaktır. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızdan sonra siz de raporlarınızda yer alan kolonlar için değişik kriterler tanımlayarak yeni raporlar oluşturabilirsiniz. Tabii ki tanımladığınız kriterleri daha sonra da kullanmak istiyorsanız, dosya işlemleri menüsünden bir dosyaya aktarmayı unutmamanız gerekir. 4-) Rapora sorgu kolonları ekleme 261

262 Mikro raporlarında standart kolonlar ve formül yoluyla hesaplanan kolonların yanı sıra, yine rapordaki satır değerlerini parametre olarak alabilen, sorgu sonucunu hesaplayan kolonları tanımlamakta mümkündür. Bu tip kolonlar girilen sorguyu her satırda çalıģtırarak sonuç değerini getirirler. Burada dikkat edilmesi gereken husus yarattığımız sorgunun bize tek satır ve tek sütun bilgi ile dönüyor olmasıdır. Aksi taktirde rapora dökülecek değer dönen bilginin ilk satırının ilk alanı olacaktır. Sorgu yazarken bilmemiz gereken tek farklı Ģey, rapordaki satırdan gelen verinin yazdığımız sorguya parametre olarak verilebileceğidir. Bunun için yine kolon numaralarını #32# Ģeklinde kullanıyoruz. Rapora yeni bir sorgu kolonu eklemek istediğimizde öncelikle yapmamız gereken kolonlar sayfasında yer alan yeni sorgu kolonu ekle butonunu tıklamamızdır. Bu iģlem sonrasında ekranınızın rapor kolonları bölümünün en son satırına sorgu baģlıklı bir kolon eklenmiģ olacak ve ekranınızın sağ bölümünde de sorgu cümlesi baģlıklı bir panel oluģacaktır. Kullanıcılarımız sorgu giriģlerini bu panele yapacaklardır. Gördüğünüz üzere bu panelin üst kısmında da 4 adet buton bulunmaktadır. Bunlardan sorgu sihirbazı butonunu tıklayarak, yeni sorguyu yaratmanızda size yardımcı olması için sorgu sihirbazını çağırabilirsiniz. Ġkinci buton ise sorgu tasarımcısını çağırmaktadır. Her iki yardımcı aracı kullanırken de, kriter bölümüne geldiğinizde parametre olarak kullanacağınız kolonun numarasını # iģaretleri arasına yazmaya dikkat etmelisiniz. YazmıĢ olduğunuz sorgunun doğru olup olmadığını anlamak amacıyla, yine panelinizin üst bölümünde bulunan sorguyu denetle butonuna basmalısınız. Eğer oluģturduğunuz sorgunun yazılımında herhangi bir hatalı giriģ yapılmıģ ise programınız sizi format hatalı mesajı ile uyaracak, dolayısıyla giriģlerinizi tekrar kontrol etmeniz gerektiği konusunda sizi bilgilendirecektir. Eğer hata sorgunun çalıģtırılması sonucunda oluģursa programınız öncelikle hatanın ne olduğunu, sonrada sorgu hatalı mesajını size sunacaktır. Eğer yazmıģ olduğunuz sorgu doğruysa sorgu doğru mesajını alarak iģlemlerinize devam edebilirsiniz. AĢağıda sizlere yol göstermesi amacıyla hazırladığımız örnek sorgu cümleleri yer almaktadır. Stok kartları listesinde stok kategorisini de görmek istersek; SELECT STOK.sto_kategori_kodu FROM STOK STOK WHERE ( STOK.sto_kod = '#1#' ) ġeklinde sorgu eklememiz yeterli olacaktır. Stok kodunun geçtiği herhangi bir raporda o satırdaki stokun depo miktarını da görmek istersek select dbo.fn_depodakimiktar('#1#',0,null) ġeklinde bir sorgu ekleyebiliriz. Buradaki # iģaretleri arasında yazan rakam, stok kodunun olduğu kolonun numarasıdır. 5-) Rapora formül ile hesaplanacak kolon ekleme Series 9000 programlarının hepsinde, standart raporun yanı sıra, formüller sayesinde hesaplanan alanların da raporunu alabilmek mümkündür. Formül ekle butonuna tıkladığınızda rapora son kolon olarak yeni bir kolon eklemiş olursunuz. Bu kolon değeri raporun bir satırındaki verilerden üretilen bir formül ile hesaplanacaktır. Formül alanları için sadece raporun sayısal kolonları değişken olarak kullanılabilir. Formül sonucu da reel bir sayı olarak hesaplanacağından sayısal bir kolon olacaktır. Formül ifadesi girilirken bilinen matematiksel işlem kuralları geçerlidir. Yani işlem önceliği ve parantezlere dikkat etmek gerekir. 262

263 Formüle kart alanındaki sayısal alanlardan istediğimiz kadar değişken ekleyebiliriz. Formül girişinin yapıldığı alanda farenin sağ butonu tıklandığında açılacak menüden formülde kullanmak istediğimiz kolonu seçerek formüle aktarabilirsiniz. Bu menüden seçim yaptığınızda #<rapor kolonunun numarası># şeklindeki tanımlama imlecin olduğu yere eklenecektir. İsterseniz seçim yapmanıza gerek olmadan da siz yazarak ekleyebilirsiniz. Yazmış olduğunuz formülün doğru olup olmadığını sınamak için üstte bulunan formülü denetle butonuna basabilirsiniz. Eğer formülün yazımında bir hata yaptıysanız format hatalı mesajı gelecektir. Eğer formülün hesaplanmasında bir hata oluşursa önce bu hatanın ne olduğu, sonra da formül hatalı mesajı gelecektir. Eğer yazmış olduğunuz formül doğruysa formül doğru mesajını alacaksınız. Formüller sadece dört işlem (+,-,*,/) ile sınırlı değildir. Dört işlemin yanı sıra diğer matematiksel işlemler de yapılabilir. Bilinen tüm matematiksel işlemler gerçeklenebilir. Kullanılabilecek matematiksel işlemler şunlardır: Standart işlemler : Tek parametreli işlemler : İki parametreli işlemler : Örnek ifadeler : +: toplama - : çıkarma (aynı zamanda negatifini almak içinde kullanılır.) * : çarpma / : reel bölme ^: üs alma işlemi MOD : modül alma DIV : tamsayı bölme EXP : üs alma SQR : kare alma SQRT : karekök alama ABS : pozitif alma TRUNC : tamsayı INT : tamsayı CEIL : tavan alma FLOOR : taban alma HEAV : 0'dan küçükse 0, değilse 1 SIGN : işareti (+1,-1) ZERO : parametre sıfırsa: 0, değilse 1 MAX : parametrelerden büyük olanı MIN : parametrelerden küçük olanı POWER : parametre1 üs parametre2 LOGN : ikinci parametrenin birinci parametreden logaritması Sabitler : PI : pi sayısı Miktarsal stok durum ve ortalama devir hızı raporunda (10001) dönem sonu stok kolonunu formül ile hesaplamak isteseydik yeni bir formül ekleyip #32#+#36#-#40# değerini hesaplatabilirdik. Stok kartları listesinde (15200) stok fiyatlarının ortalamasını almak istersek: (#32#+#33#+#34#+#35#)/(ZERO(#32#)+ZERO(#33#)+ZERO(#34#)+ZERO(#35#)) 263

264 Genel amaçlı alınan sipariş raporunda (32110) tutarın %10 fazlası #78#*(1.10) şeklinde hesaplanabilir. Dosya İşlemleri Rapor ayarlarının saklanması Ayarlar&Kriterler formu sayesinde değiştirdiğiniz parametrelerin (kolon ayarları, şekilsel parametreler, rapor başlığı ve notlar, kriterler) daha sonra kullanılmak üzere bir dosyaya kaydedilmesi sağlayabiliriz. Parametrelerinizi saklamak için 2 farklı yol izleyebilirsiniz; 1-Genel oto dosyaya: Bu menüyü tıklar veya ALT+G tuşlarına basarsanız, tanımlı olan rapor parametreleri genel bir dosyaya kaydedilir. Yani siz ve sizin dışınızda programa giren bütün kullanıcılar bu dosyayı çağırıp, aynı parametreler ile rapor alabilirler. 2-Kullanıcı Ġçin Oto Dosya: Bu butonu tıklar ya da ALT+K tuşlarına basarsanız, tanımlı olan parametreler oto dosya adı ve sizin kullanıcı kodunuzun birleşiminden oluşan bir dosya altında saklanır. Örneğin dosyanızın adını XX olduğunu düşünürsek ve programa SRV ile yani supervisor şifresi ile girdiyseniz, bu butonu tıklandığınızda dosya adı alanına XX_SRV otomatik olarak yansıyacaktır. Bir rapor parametrelerini değiştirip, dosya ismi altında sakladıktan sonra, o rapor parametreleri üzerinde birçok defa değişiklik yapabilirsiniz. Eski parametreler ile tekrar çalışmak isterseniz, verdiğiniz dosya adını parametre yükle programından girip eski parametreleriniz ile tekrar rapor alabilirsiniz. Rapor ayarlarının silinmesi Eğer tanımlanmış olan bu dosyalar silinmek istenirse gördüğünüz Kullanıcı Otomatik Dosyayı Sil ve Genel Otomatik Dosyayı Sil menülerinin tıklanması yeterli olacaktır. Rapor ayarlarının yüklenmesi Değiştirdiğiniz parametreleri, daha sonra tekrar kullanmak için bir dosya altında saklamanız gerektiğini yukarıda açıklamaya çalıştık. Sakladığınız bu parametreler ile yeniden rapor almak istemeniz durumunda, bu parametrelerin tekrar sisteme yüklenmesi gerekmektedir. İşte bu yükleme işlemini de bu program ile gerçekleştireceksiniz. İlgili programı seçtiğinizde karşınıza tıpkı parametre sakla ekranında olduğu gibi dosya adı girmenizi isteyen bir ekran gelecektir. Bu aşamada tekrar yüklemek istediğiniz parametrenin bulunduğu dosya adını bu alana girmeniz istediğiniz dosyayı yüklemeniz için yeterli olacaktır Rapor, Liste ve Analizlerin Ekran Görüntüleri Rapor döküm ekranlarımız görsel ve içerik olarak tamamen yenilenmiģ olup, föy, yönetim ve operasyon programlarımızdaki mantık ile çalıģmaktadır. Dolayısıyla kullanıcılarımız; programlarımızda yer alan her türlü analiz, liste ve raporları yenilenen rapor modeline göre alabilecek, bilgilerini istedikleri kriterlere göre listeleyebileceklerdir. Rapor ekranlarımızın kullanıcılarımıza sağladığı en büyük kolaylık; ekranın her alanında mouse'un sağ tuģuna basarak karģınıza gelecek seçenekler ile bilgilerinizi istediğiniz Ģekilde düzenleyebilmenizdir. Örneğin bilgileri alfabetik olarak sondan baģa- baģtan sona ya da küçükten büyüğe, büyükten küçüğe doğru sıralayabilirsiniz. Bu sıralama iģlemini, kolon baģlıklarını mouse'unuzla tıklayarak da yapabilirsiniz. Tablonuzu istediğiniz kolon baģlığı altında gruplayabilir ve grup toplamı alabilirsiniz, tüm kolonlarınız için uygun olan geniģliği tek bir tıklama ile gerçekleģtirebilirsiniz. Ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz ve siz kullanıcılarımız için birçok iģlemi seri bir Ģekilde yapmanızı sağlayacak "Dosya, görünüm, aktarım ve yazıcı" menüleri ile kısa yol tuģları tüm rapor ekranlarında mevcuttur. Bu menülerin kullanım Ģekli standart olup, aynı amaca hizmet etmektedirler. Bu seçenekler ile neler yapılabilir? 264

265 Mail tuģu ile raporunuzu istediğiniz kiģi ya da kurumlara mail olarak gönderebilir, Raporunuzu excel, word, tekst ve html formatında görüntüleyebilir, Baskı öncesinde raporunuzun görüntüsünü inceleyebilir, yazıcıdan dökümünü alabilirsiniz. Dosya baģlıklı menüde yer alan seçenekler ile, istediğiniz rapor ekranını kaydedecek ya da kayıtlı olan raporunuzu ekranınıza çağırabileceksiniz. Görünüm baģlıklı menüde yer alan seçenekler ile tutar, bakiye, toplam vb. kolonlar için dip toplam alabilecek, ekranınızda yer alan dökümleri istediğiniz kolon baģlığına göre gruplayarak listelenmesini sağlayacak, hatta bu gruplar altındaki bilgilerin ekranınızda sürekli görüntülenip görüntülenmeyeceğini belirleyebileceksiniz. Bunun yanı sıra bu menüden rapor ekranlarında ki görüntü düzenlemelerini, saklayabilmenizde mümkündür. Böylece, rapor ekrana alınmadan ayarlar butonunuzdan yapılan değişiklikler ve raporun saklanması iģlemini, artık rapor ekranından da gerçekleştirilebilecektir. Bu özellik, raporlarda sürekli ayarlar butonu ile düzenleme yapmanız durumunu ortadan kaldıracaktır. Böylece rapor görüntülerinizi aynı ekranda bir kereye mahsus düzenlemesini yapıp saklayacak ve her çalıştırdığınızda aynı görüntü ile listelenmesini sağlayabileceksiniz. Bu amaca bu menüde yer alan, Görünüm ayarlarını tüm kullanıcılar için sakla (Ctrl+G) Görünüm ayarlarını aktif kullanıcılar için sakla (Ctrl+K) Seçenekleri kullanılacaktır. Görünüm ayarlarını tüm kullanıcılar için sakla (Ctrl+G) seçeneği ile raporda yapılan görünüm düzenlemeleri tüm kullanıcılar için geçerli olacaktır. Örneğin 1 kodlu kullanıcı herhangi bir rapor üzerinde düzenleme yapmış ise bu seçeneği seçerek rapordaki görüntüyü tüm kullanıcıların aynı şekilde görmesini sağlayacaktır. Görünüm ayarlarını aktif kullanıcılar için sakla (Ctrl+K) seçeneği ile de görüntüsü düzenlenen rapor sadece ve sadece bu düzenlemeyi gerçekleştiren kullanıcı için geçerli olacaktır. Örneğin 1 kodlu kullanıcı herhangi bir rapor üzerinde düzenleme yapmış ise bu seçeneği seçerek rapordaki görüntünün sadece kendisi için geçerli olmasını sağlayacaktır. Aktarım menüsünün size sunacağı seçenekler ile kayıtlarınızı istediğiniz ortama aktarabileceksiniz (Excel, tekst, xml, html vb.) ve aktarım özellikleri seçeneğini kullanarak istediğiniz formatta aktarım yapabileceksiniz. Yazıcı menüsünde yer alan seçenekler ile dökümünüzü inceleyebilecek ve çıktısını alabileceksiniz. Bu ekranların kullanımına iliģkin detaylar bir sonraki baģlığımızda açıklanmıģtır. Dolayısıyla kullanıcılarımızın bu detayları okumalarını tavsiye ediyoruz Föy, Yönetim ve Operasyon Ekranları ile F10 Yardım Pencereleri SERIES 9000; sürekli geliģtirilen yapısı ve esnek kullanım özelliği ile hem görsel hem de iģleyiģ olarak yeniliklerine devam ediyor. Programlarımızın hemen hemen her modülüne eklenen Yönetim, Föy ve Operasyonlar menüleri ile her kayda iliģkin detaylar anında görüntülenebiliyor. Bunun yanı sıra stok, satıcı, müģteri, banka, kasa, personel vb. tanıtım kartlarının seçilebildiği F10 ekranları yenilenen görüntüsü ile kayıt seçim ekranı olmanın dıģında her karta yönelik birçok detayın izlenebileceği yapıda geliģtirilmiģtir. Bu ekranların en önemli özelliği kullanıcılarına sınırsız hareket özgürlüğü sunmasıdır. ġimdi sizlere bu ekranların sağlamıģ olduğu kolaylıklardan maddeler halinde bahsetmek istiyoruz. Bu ekranlarda mouse'un sürükle bırak özelliğinin kullanılabiliyor olması, ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Böylece tablonuzda listelenen kolon baģlıklarından istediklerinizi kaldırabileceğiniz gibi, yeni kolon baģlığı da ekleyebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek iģlem, mouse'unuzu ilgili baģlığa getirip sol 265

266 tuģuna sürekli basarak sağa-sola, yukarı-aģağıya doğru hareket ettirmenizdir. Yeni kolon eklemek içinde kolon baģlıklarında mouse'unuzun sağ tuģuna basarak açılacak pencereden Alan seçicisi parametresini seçmeniz ve size sunulacak baģlıkları mouse'unuz yardımıyla aktarmanızdır. Bunun yanı sıra hareketlerinizi tablonuzda yer alan baģlıklara göre de sınırlayabileceksiniz. Örneğin sadece sizin seçeceğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleģen (stok, müģteri, satıcı vb.) hareketleri listeleyebileceğiniz gibi, istediğiniz depodan gerçekleģen stok hareketlerini de görüntüleyebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek iģlemse, sınırlamanızı hangi baģlık için yapacaksanız ilgili kolonda satır sonu butonunu tıklayıp size uygun seçeneği seçmenizdir. Yani ekrandaki bilgilerin nasıl sıralanacağı ya da nasıl sınırlandırılacağı tamamen kullanıcının belirleyeceği kriterlere bağlıdır. Hareket föyleri, yönetim ekranları ve F10 pencerelerinin sağlamıģ olduğu bir diğer kolaylık; tabloda yer alan kolonlar için kullanıcılarımızın filtreleme yapabilecek olmalarıdır. Örneğin borç bakiyesi 500 TL den büyük ve bu rakama eģit olan carileri listeleyebilecekleri gibi, depolara giren miktarları 500 adet veya daha fazla olan stokları da listeleyebileceklerdir. Bunun için, filtreleme yapılacak kolonda satır sonu butonu tıklanmalı ve özel seçeneği seçilmelidir. Sonrasında da karģınıza gelecek ekrandan amacınıza uygun (eģittir, küçüktür, büyüktür vb.) filtreleme seçeneği seçilerek iģlem tamamlanmalıdır. Bu ekranların en önemli özelliği her bir hareketin yada kartın bağlantılı olduğu diğer yönetim ekranları ile birlikte iliģkili olduğu evraklara anında ulaģılabilmesidir. Çünkü bu ekranlar birçok iģlemin aynı anda gerçekleģebilmesine olanak tanıyacak yapıda düzenlenmiģtir. Ekranda yer alan Analizler ve Bağlantı menüleri, evrak ve kart hareketlerinin detaylarıyla izlenebileceği seçeneklerden oluģmaktadır. Evrakların bağlantılı olduğu muhasebe fiģlerinin görüntülenebilmesi, cari hesap yönetimleri ile stok yönetim ekranlarına anında ulaģılabilmesi örnek gösterebileceğimiz seçeneklerden sadece bir kaçıdır. Evrak yönetim ekranlarının en belirgin özelliği ise programdan çıkmadan yeni evrak giriģine olanak tanımasıdır. Yeni evrak giriģi için ALT+E tuģlarına basmanız ya da ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuģlarından uygun olanını iģaretlemeniz yeterlidir. Evrak seçilirken dikkat edilecek en önemli nokta, programınızın size sunacağı parametrelerden istediğiniz evraka uygun seçenekleri seçmenizdir. Burada bahsettiğimiz evrakın tipi, hareketin cinsi ve cari cinsi gibi temel olan belirlemelerdir. Evet, yönetim, föy, operasyon ve F10 ekranlarının kullanımları hakkında kısaca bilgi verdikten sonra Ģimdi sizlere bu ekranların hemen hemen hepsinde yer alan ve siz kullanıcılarımız için birçok iģlemi seri bir Ģekilde yapmanızı sağlayacak kısa yol tuģlarından, kolon baģlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuģuna bastığınızda karģınıza gelecek seçeneklerden ve ekranınızın üst bölümünde yer alan Görünüm, Aktarım, Yazıcı, Yönetim, Analiz ve Bağlantı baģlıklı menüleri ile neler yapılacağından Bunları biliyor musunuz? baģlığı altında söz etmek istiyoruz. Bunları Biliyor musunuz? 1. Görünüm Menüsünde yer alan seçenekler ile cari ve kartlarınıza iliģkin hareketleri seçeceğiniz kolon baģlığına göre gruplayabileceksiniz. Bunun için öncelikle bu menüden kolon baģlıklarına göre grupla seçeneğini seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte, kolon baģlıklarının üst bölümüne Bir sutuna göre gruplandırmak için, sütunun üst bilgilerini sürükleyin ifadesinin yer aldığı gruplama kutusu otomatik olarak açılacaktır. Bu aģamada yapmanız gereken cari,stok, banka, personel vb. hareketlerini hangi kolona göre gruplayacaksanız mousenuzla ilgili baģlığı sürükleyip bu alana taģımazdır. Gruplama iģlemini birden fazla kolon baģlığı için yapabilmenizde mümkündür. Bu iģlem sonrasında ekranınızın gruplama kutusunda gruplandırmanın hangi kolonlar için yapıldığı yazılır ve ekranınızın ikinci yarısına da ilgili kolon baģlığı altında hareket detayları sıralanır. Bu menüyü oluģturan diğer seçenekler ile grup toplamı alabilecek ve bu toplamların ekranınızda sürekli görünüp görünmeyeceğini sağlayabileceksiniz. Ayrıca miktar, fiyat vb. baģlıklarınız için dip toplam alabileceksiniz. Bunun yanı sıra sadece sizin seçeceğiniz hareket satırlarına yönelik toplamlarda alabileceksiniz. Eğer ekranınızın görünümüne iliģkin herhangi bir değiģiklik yapmıģsanız bu değiģiklikleri görünümü sakla seçeneğini seçerek 266

267 kaydedebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan butonlar ile de ulaģabilirsiniz. 2. Aktarım Menüsünde yer alan seçenekler ile ekranda listelenen kayıtlarınızı istediğiniz ortama (Excel, tekst, Xml, Html) aktarabilecek ve bu kayıtların aktarım özelliklerini (Aktarım sırasında hangi kayıtların aktarılacağı, tarih, saat, miktar vb kayıtların aktarımlarında excel tipinde olup olmayacakları, tekst ortamına aktarımlarda kolonlar arasında ayraçların nasıl olacağı vb.) belirleyebileceksiniz. 3. Yazıcı Menüsünde yer alan seçenekler ile ekranınızda listelenen müģteri, satıcı, stok, banka, hareketlerinin yazıcıdan dökümlerini alabileceksiniz. Ayrıca döküm öncesinde, sayfa ve baskı ayarları yapabilecek, ön izleme seçeneği ile de dökümünüzün kâğıt üzerinde nasıl görüntüleneceğini inceleyebileceksiniz. 4. Yönetim menüsünde yer alan birçok seçenek, bölüm sonunda detaylı olarak anlatılacaktır. Bundan dolayı burada kısaca değinilecektir. Bu menüde yer alan seçenekler ve ekranınızın üst bölümünde kısa yol tuģlarından bazıları ile tabloda yer alan herhangi bir evraka yada karta ulaģıp üzerinde değiģiklik yapabilirsiniz. Bunun için, ilgili evrak yada kart satırına gelip ALT+K tuģlarına basmanız veya bu menüde yer alan Detaya Ġn seçeneğini seçmeniz yeterlidir. Örneğin evrak tipi satıģ faturası olan bir hareket satırında ALT+K tuģlarına basarsanız, ilgili carinin faturadaki bilgileri karģınıza gelir bu evrak üzerinde de ALT+D tuģlarına basarak fatura evrakının tüm detaylarını görebilirsiniz. Seçili kayıtların ne zaman ve hangi kullanıcılar tarafından oluģturulduğuna iliģkin bilgileri de anında ekranınıza getirebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuģlarını tıklayarak da ulaģabilirsiniz. 5. Analizler Menüsünde yer alan seçenekler ile carilerinize, kartlarınıza iliģkin birçok yönetim ekranına tek bir tıklama ile ulaģabileceksiniz. Cari yönetim ekranlarına, ithalat ve ihracata yönelik çalıģılıyor ise Ġthalat-Ġhracat yönetim ekranına, karģı cari hesap yönetim ekranına anında ulaģabileceksiniz. 6. Bağlantı Menüsünde yer alan seçenekler ile de carilerinizin ve kartlarınızın bağlantılı olduğu muhasebe fiģlerini ekranınıza getirebileceksiniz., 7. Bu ekranların sağlamıģ olduğu bir diğer kolaylık; kolon baģlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuģuna bastığımızda karģımıza gelen seçeneklerdir. ġimdi bu seçenekler ile neler yapılacağına değinelim Artan Sıralama: Bu seçenek ile kolon baģlıkları, alfabetik olarak baģtan sona doğru veya küçükten büyüğe doğru sıralanır. Sıralama iģlemi için kolon baģlığını mouseunuzla tıklamanız da yeterlidir. Azalan Sıralama: Bu seçenekle de kolonlar alfabetik olarak sondan baģa doğru veya büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu Alana Göre Gruplandır: Tablonuzdaki hareket bilgilerini, ekranınızda bulunan herhangi bir kolona göre gruplayarak listeleyebileceğinizi Görünüm menüsü ile ilgili açıklamalarımızda belirtmiģtik. Bu seçenek ile de, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolona göre gruplandırma otomatik olarak yapılacaktır. Dolayısıyla gruplandırmaya yönelik detaylar için Görünüm menüsü ile ilgili açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Gruplama Kutusu: Bu seçenek ile gruplandırma yapılacak kolon baģlıklarının aktarılacağı gruplama kutusu aktif hale gelir. Dolayısıyla kolon baģlıklarından gruplama yapılacak kolon yada kolonlar bu bölüme taģınacaktır. Dip Toplam: Bu seçenek ile toplamı alınabilecek tüm kolonlar için yani miktar, bakiye, tutar vb. kolonlar için dip toplam alınabilecektir. 267

268 Grup Toplamları: Bu seçenek ile de kolon baģlıklarınızı gruplandırmıģ iseniz grupların toplamı alınır Bu Kolonu Kaldır: Bu seçenek, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolonun ekrandan kaldırılmasını sağlar. Bu seçeneği gereksiz bulduğunuz yada boģ gelen kolonlarınız için kullanabilirsiniz. Alan Seçicisi: Föy ekranlarından kolon baģlıklarını kaldırabileceğiniz gibi yeni kolon baģlıkları ekleyebilmenizde mümkündür. Bunun için öncelikle alan seçici seçeneği çalıģtırılmalı ve karģınıza gelecek ÖzelleĢtirme baģlıklı ekrandan da size uygun olan kolon baģlıklarını mousenuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak föy ekranına taģımalısınız. Hizalama: Bu seçenek ile kolonlarda da sıralanan bilgilerinizi sağa, sola dayalı yada ortalı olarak hizalayabileceksiniz. En Uygun: Bu seçenek seçildiğinde imleciniz hangi kolon üzerinde ise programınız otomatik olarak ilgili kolon için en uygun geniģliği belirleyecektir. Yani ilgili kolonu default geniģliğe getirecektir. En Uygun (Tüm Kolonlar): Bu seçenek ile de tüm kolon baģlıkları için programınız uygun kolon geniģliğini verecektir. ġimdi sizlere bu ekranda ki kısa yol tuģları ile neler yapılacağını açıklamaya çalıģalım. ALT+X Alternatif sorgulama cümlesi seç: Series 9000 programlarımızda, her kullanıcının F10 pencerelerinde, yönetim, föy ve operasyon ekranlarında görüntülenecek baģlıkları belirleyebilmesi, dolayısıyla bilgilerini istedikleri baģlıklar altında listeleyebilmesi mümkündür. Çünkü programlarımızda, her karta, yönetime, föye vb. yönelik birçok baģlık seçeneğinin kayıtlı olduğu dosyalar yer almaktadır. Örneğin Stok kartlarının listelendiği F10 pencerelerinde, stokların kodu, adı, birimi, miktarı vb baģlıklar yer alırken, cari hesapların listelendiği F10 pencerelerinde de satıcı ve müģteri carilerinin kodu, adı, unvanı vb baģlıklar yer almaktadır. Diğer tanıtım kartları içinde aynı baģlıklar söz konusudur. ĠĢte ilgili ekranlar üzerinde bu tuģa basarak, tablo görünümlerinde yer alan bu baģlıkların değiģtirileceği dosyalara ulaģılacaktır. Bunun için yapmanız gereken, bu bölüme girdiğinizde karģınıza gelecek Tablo görünümü baģlıklı alanda satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden size uygun seçeneği seçmenizdir. Ayrıca kullanıcılarımızın bu alanda tanımlı olan baģlık dosyalarının yanı sıra, kendilerine özel olacak baģlıklar tanımlayabilmeleri yada tanımlı olan baģlıklar üzerinde değiģiklik yapabilmeleri de mümkündür Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan DB Analiz butonu kullanılacaktır. ALT+E - Yeni Kayıt Ġlgili ekranlar üzerinde ALT+E tuģlarına bastığınızda yeni bir kayıt giriģi için ilgili tanıtım kartına yada evraka ulaģırsınız. Örneğin F10 ekranlarının stok seçimi yapacağınız bir alanında F10 tuģuna bastıysanız, bütün stoklarınız kod ve isimleri ile birlikte yer aldığı bir ekran karģınıza gelecektir. Bu pencerede ALT ve E tuģlarına aynı anda basarsanız, yeni bir kayıt girebilmeniz için boģ bir stok tanıtım kartı ekrana gelir. ALT+K Detaya Gir ALT+K tuģunun iģlevi; o anda imleciniz ilgili ekranda hangi kayıt üzerinde ise, o kaydı seçip, kayıt ile ilgili bilgi giriģ ekranını görüntülemektir Örneğin Stok yönetiminin herhangi bir bölümünden rapor alırken, ilgili alanda F10 tuģuna basıp, F10 ekranında da ALT+K tuģlarına basarsanız, o alanla ilgili giriģ ekranına ulaģabilirsiniz (örneğin stok kodu alanında F10 ve ALT+K tuģlarına bastıysanız, stok tanıtım kartı ekranına ulaģabilirsiniz). BaĢka bir ifade ile ALT+K tuģları sayesinde, hangi modülün hangi bölümünde olursanız olun, bulunduğunuz bölümden çıkmadan kayıt girebilme imkânı bulacaksınız. 268

269 ALT+G - Kayıt Hikâyesi ALT+G tuģları ile o anda imleciniz ilgili ekranda hangi kayıt üzerinde ise o kayda iliģkin bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiģ, en son kim değiģtirmiģ? Gibi. ALT+G tuģlarına birlikte bastığınızda karģınıza Genel kayıt yapısı baģlıklı bir pencere gelecektir. Biz kayıt hikâyesi ekranını, müģteri tanıtım kartından çağırdık. Bu pencerede yer alan bilgiler Ģunlardır; Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın (yani müģteri kartının) kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5 görüyorsanız, tanıtım kartınız 5. sıradadır. BaĢka bir ifade ile ekranınızdaki tanıtım kartından önce girilmiģ 4 tanıtım kartı daha vardır. OluĢturan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir. Son DeğiĢtiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değiģikliği yapan kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değiģikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiģtirildiği tarih ve saattir. Özel Kod1-2-3: Ġlgili kayıt için girilen özel kodlardır. Kayıt hikâyesi ekranı üzerinde ALT+Y tuģlarına basarak (yaz-boz tahtası) aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana, ALT+D tuģlarına basarak (yardımcı tablo) özel alanlar oluģturabileceğiniz bir ekrana, Tüm Veriler butonuna basarak da ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adlarının yer aldığı tabloya ulaģabilirsiniz. Ayrıca bu ekrandaki Dosya ekleri butonunu çalıģtırdığınız taktirde karģınıza Ekli dosyalar baģlığında bir ekran çıkacaktır. Buraya ilgili kayda iliģkin bir veya birden fazla dosya ekleyebileceksiniz. Bunun yapılıģ amaçlarından birini örnek vererek açıklayalım; bildiğiniz gibi stok kartınızda ilgili stokun tek bir resmini koyma imkânınız vardır ama stokun teknik resmini veya baģka boyutlardaki resimlerini de görmek isteyebilirsiniz. ĠĢte devreye programımıza yeni eklenen Dosya ekleri seçeneği girmektedir. Verdiğimiz örnekleri çoğaltacak olursak, bu dosyaya stokunuzu ilgilendiren bir yazı (Word dokümanı), Excel dosyası da ekleyebilirsiniz. Bunlara benzer olarak ilgili kartı/evrakı vb. ilgilendiren dosyaları eklemek için, Ekli dosyalar baģlığındaki ekrandan Yeni dosya ekle butonunu çalıģtırmanız ve karģınıza çıkan ekrandan ilgili dosyayı seçmeniz yeterli olacaktır. Yeni dosya ekleme dıģında; seçili dosyayı değiģtirme, açma ve silme gibi iģlemleri yapma özgürlüğüne de sahipsiniz. Bunun için ekrandaki Seçili dosyayı değiģtir, Seçili dosyayı aç ve Seçili dosyayı sil seçeneklerini çalıģtırmanız yeterli olacaktır. Ayrıca föy ve yönetim ekranından da, sıralanan evrak/kart satırında iken Alt+A yaparak hızlı bir Ģekilde ilgili ekli dosyaya eriģebileceksiniz veya yukarda anlattığımız gibi yeni bir dosya ekleyebilecek/değiģtirebilecek/silebilecek/açabileceksiniz. ALT+T - Tüm Alanlar Ġlgili ekranlar da ALT+T tuģlarına bastığınızda, ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adları (fieldlar) bir tablo Ģeklinde karģınıza gelir. Örneğin stok F10 ekranlarında bu tuģlara basarsanız, ilgili stok ile ilgili tüm alanlara, cari F10 ekranlarında basarsanız cariler ile ilgili tüm alanlara (kayıt, no, unvan, 269

270 kod vb.) ulaģabilirsiniz. ALT+T ekranının alan adı baģlıklı kolonunda ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adları, bilgi baģlıklı kolonda ise, her bir alan için girilen bilgiler yer alır. Örneğin; sat_unvan1 SATICI.01 Cari karttaki unvanı baģlığının programda tanımlı alan adı sat_unvan1, F10 penceresindeki cari için bu alana girilen bilgi ise SATICI.01 dir. Bu butonlar aracılığı ile ekranınızdaki bilgilerin yenilenmesini, sayısal değerlere iliģkn dip toplam alınmasını, kolon baģlıklarına göre gruplanmasını ve kolonlarınıza ait geniģliğin programınız tarafından otomatik olarak ayarlanmasını sağlayabilirsiniz. ALT+D - Ġlave Alanlar ALT+D tuģları hem F10 ekranlarında hem de normal giriģ programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuģları ile ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriģ alanları yaratabilirsiniz. BaĢka bir deyiģle, ekranınızda Ģu anda müģteri tanıtım kartı açık bulunuyor. Eğer müģteri tanıtım kartında ah keģke Ģunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuģlarına birlikte basınız. KarĢınıza Veri tabanı alan tanımlamaları baģlıklı bir ekran gelecektir. ġimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için ekranda gördüğünüz Ekle butonunu tıklamalısınız. KaĢınıza Alan Editörü baģlılığı altında küçük bir pencere açılacaktır. ġimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya baģlayabiliriz. Bunun için; ekranınızın Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz. Örneğin, referansları, Ģirket kuruluģ yılı gibi. Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluģan bir pencere ile karģılaģacaksınız. Bu aģamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer ilave alanınıza; Düz yazı Ģeklinde giriģ yapacaksanız String Sadece rakam girecekseniz Real i Sadece tarih girecekseniz Date i seçmelisiniz. Alan tipini de seçtikten sonra Tamam butonuna basarak ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı Veri tabanı alan tanımlamaları baģlıklı bir önceki ekrana ulaģacaksınız. Eğer bu ekranda tanımlamıģ olduğunuz alanlardan herhangi birini silmek yada değiģiklik yapmak istiyor iseniz, ilgili alan üzerine gelip, silmek için Sil butonuna değiģiklik yapmak içinde DeğiĢtir butonuna basmanız yeterli olacaktır. Ġlave edilecek alanlarınızı açıklamalarımız doğrultusunda belirledikten sonra, ekranınızın kapat butonuna basarak bu alanlara iliģkin değer giriģlerini yapmaya baģlayabilirsiniz. ALT+Y - Tekst Data ALT+Y tuģları, ekranındaki ilgili kayıt için bir tür not defteri niteliğindedir. Bu tuģlara bastığınızda boģ bir giriģ ekranı ile karģılaģır ve bu ekrana girebilirsiniz Sayısal alanlarda basit matematiksel iģlemleri yapılabilmesi (Edit hesap) Programlarımızın miktar, birim fiyat, tutar gibi sayısal alanlarında artık çok fonksiyonlu iģlem yapmamız mümkün kılınmıģtır. Bunun için sayısal alanlarda ilgili satır üzerinde gelip, = tuģuna basarak iģlemlerimizi gerçekleģtirebiliriz. = tuģuna bastıktan sonra karģımıza Hesaplama baģlıklı bir ekran çıkacaktır. Buradaki Hesaplanacak alanına yapmamız 270