HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

Transkript

1 HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ 26 Mart 2012 / 13 İktisadi Araştırmalar Bölümü İzlem Erdem - Müdür izlem.erdem@isbank.com.tr Figen Yılmaz - Müd. Yrd. figen.yilmaz@isbank.com.tr Özgür Demirtaş - Uzman ozgur.demirtas@isbank.com.tr Hatice Erkiletlioğlu - Uzman hatice.erkiletlioglu@isbank.com.tr İlker Şahin - Uzm. Yrd. ilker.sahin@isbank.com.tr Ahmet Aşarkaya - Uzm. Yrd. ahmet.asarkaya@isbank.com.tr Neden Önemli ABD Konut İnşaatları Verisi Yeni konut inşaatları ve inşaat izinlerini içeren veri, inşaat sektöründe konut talebi beklentisini yansıtıyor. Verinin gerilemesi ise, konut talebindeki daralmanın önemli bir göstergesi. Diğer taraftan konut üretim sektörü talepteki daralmaya gecikmeli olarak tepki verebiliyor. Yeni konut üretiminin talep ölçüsünde gerilememesi arz fazlası yaratıyor ve konut fiyatlarını aşağı çekiyor. Ödeme sıkıntısına düşen borçlular ile ödenmemiş krediler nedeniyle bankaların edindikleri evleri satışa çıkartması arz fazlasını besleyen diğer unsurlar. Konut fiyatlarının düşmesi ABD- de kişisel tüketimin seyri ile çok yakından ilgili olduğundan gerek yeni ev başlangıçları, gerekse konut piyasasına ilişkin diğer veriler ekonominin durumuna ve geleceğine dair anlamlı ipuçları veriyor. ABD Yeni Ev Satışları Verisi Yeni ev satışları, ABD konut piyasasındaki gelişmeleri yansıtan önemli bir veridir. Söz konusu veri, ev inşaatları ile mortgage Haftaya Bakış Veri gündemi açısından sakin bir haftayı geride bıraktık. Yurtiçindeki başlıca gelişmeleri; TCMB nin para politikasına ilişkin attığı adımlar ile Mart Ayı 2. Dönem Beklenti Anketi oluşturdu. TCMB nin mali ve reel sektörden katılımcılarla gerçekleştirdiği Mart Ayı II. Dönem Beklenti Anketi ne göre; piyasa, 2012 de Türkiye ekonomisinin %3,6 büyüyeceğini, tüketici fiyatlarının %7,22 artacağını, yılsonunda cari işlemler açığının $63,9 milyar, $/TL kurunun 1,8036 civarında gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Bir önceki anket ile karşılaştırıldığında, yılsonu büyüme tahminin değişmediği, yılsonuna ilişkin enflasyon, cari açık ve döviz kuru beklentilerinin ise bir miktar yükseldiği görülüyor. Son haftalarda TCMB den para politikasına yönelik bazı ince ayarlama sinyalleri geliyor. 16 Mart ta yaptığı konuşmada TCMB Başkanı Başçı, küresel büyümeye yönelik aşağı yönlü risklerin devam ettiğini ve gerekirse üst bandını düşürerek faiz koridorunu daraltmayı düşünebileceklerini ifade etmişti. Geçen hafta yaptığı konuşmasında ise TCMB Başkanı Başçı, Avrupa daki iyileşme işaretleri paralelinde sermaye akımlarının arttığını ve bankaların TCMB den fonlama ihtiyacını azaltacak şekilde zorunlu karşılıklarda (ZK) ince ayar yapılabileceğini belirtti. Öte yandan, Başçı enflasyon hedefine ulaşabilmek için kontrollü parasal sıkılaştırmaya devam edeceklerini ifade etti. Özel sektörün Mart ayında gerçekleştirmekte olduğu yüksek borç geri ödemelerinin kurlar üzerinde yukarı yönlü baskı yarattığı gözlendi. Hafta ortasında döviz sepetinin (0,5$+0,5 ) 2,10 seviyesini aşmasının ardından TCMB 22 Mart tan itibaren istisnai gün uygulamasına başladı. Böylece, Merkez Bankası söz konusu tarihten itibaren miktar yöntemi ile 1 hafta vadeli repo ihalesi açmazken, geleneksel yöntemle 1 hafta vadeli gün içi ile 1 aylık repo ihalesi açtı ve repo ihalesinde tutarı azaltarak TL likiditesini kıstı. Piyasalar tarafından TCMB'nin 27 Mart taki Para Politikası Kurulu toplantısında gecelik borçlanma ve politika faizleri ile TL ve döviz cinsi yükümlülüklere uygulanan ZK oranlarında değişiklik beklenmezken, TL cinsi yükümlülükler için tesis edilmesi gereken ZK'nın döviz ve/veya altın olarak tutulabilme oranını artıracağı tahmin ediliyor. Yurt dışında, geçen hafta ABD de konut piyasasına ilişkin açıklanan veriler zayıf bir görünüm sundu. Şubat ayı konut inşaatları 698 bin adet ile beklentilerin biraz altında, inşaat ruhsatları 717 bin adet ile öngörülerin üzerinde gerçekleşti. Ülkede aynı aya ilişkin ikinci el konut satışları 4,59 milyon adet ile, yeni ev satışları 313 bin adet ile beklentilerin altında kalan diğer iki veri oldu. ABD de mevsim normallerine kıyasla daha olumlu hava koşullarına rağmen verilerin zayıf gelmesi dikkat çekti. Öte yandan konut piyasasına ilişkin verilerin beklentilerin altında kalmasına rağmen son dönemde işgücü piyasalarına yönelik göstergelerin iyileşmeye işaret etmesi, bu durumun önümüzdeki dönemde konut piyasasına da olumlu yansıyacağı şeklinde değerlendiriliyor. Geçtiğimiz hafta özellikle Çin ile Euro Alanı nda açıklanan veriler küresel ekonomik büyümeye ilişkin endişeleri artırıcı yönde geldi. Çin de Mart ayına ilişkin HSBC imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), 49,6 dan 48,1 e gerileyerek son beş ayın en düşük se- KAPANIŞ VERİLERİ (23 Mart) İMKB-100 : / $ : 1,3271 USD : 1,7918 $ / : 82,31 EURO : 2,3736 Petrol ($/varil) : 125,34 Gösterge Tahvil Bileşik Faizi : %9,68 Altın ($/ons) : 1.661,73

2 26 Mart 2012 Neden Önemli kredileri açısından da önemli bir gösterge niteliğindedir. Ev satışlarının artması, konut finansman hizmetlerinden mobilya sektörüne kadar birçok alanda talebi canlandırmakta ve ekonomik faaliyetlere katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle veri, konut piyasasındaki gelişmelerin yanı sıra ekonomik konjonktüre dair önemli ipuçları da vermektedir. Haftaya Bakış viyesine geriledi. Bu gelişmede gerek iç talebin gerekse ihracatın düşük bir performansının etkili olduğu belirtildi. Geçtiğimiz hafta Euro Alanı nda açıklanan PMI verileri de piyasalarda takip edildi. Euro Alanı nda gerek imalat sanayiine, gerekse hizmetler sektörüne yönelik PMI verileri beklentilerin altında açıklandı. Mart ayına ilişkin söz konusu endeksler sırasıyla 47,7 ve 48,7 değerini aldı. Almanya da ise, imalat sanayi PMI verisi 48,1, hizmetler sektörü PMI verisi 51,8 olarak açıklandı. Bu endekslerin 50 nin altında olması daralmaya işaret ediyor. Her ne kadar Almanya da hizmetler sektörü PMI endeksi 50 nin üzerinde gerçekleşse de beklentilerin altında geldiği görülüyor. ABD yeni ev satışlarının seyri, konut piyasası kaynaklı ekonomik dalgalanmanın yaşandığı bu dönemde piyasalar tarafından yakından izlenmektedir. 2

3 Mar Mart 2012 Hisse Senedi Piyasaları Hacim (milyon TL) İMKB ENDEKS 16.Mar 23.Mar Değişim İMKB %1,47 İMKB %2,06 Sınai %0,06 Hizmetler %1,20 Mali %1, Mar 19.Mar 20.Mar 21.Mar 22.Mar 23.Mar Kaynak: İMKB İşlem Hacmi İMKB-100 Endeksi İMKB-100 endeksi geçen haftanın ilk gününde yurtdışı piyasalardaki olumlu havanın da katkısıyla 63 bin seviyesinin üstünü test etti, ancak, bu seviyelerden gelen satışlarla bir miktar gerileyerek günü 2012 yılının en yüksek değeri olan puandan kapattı. Devam eden iki günde kâr satışlarıyla hafif bir düzeltme yaşansa da 62 bin seviyesinin üzerinde kapanan İMKB-100 endeksi, Perşembe günü Çin de ve Euro Bölgesi nde üretimin düşmekte olduğunu gösteren verilere bağlı olarak dünya borsalarıyla birlikte geriledi. ABD de yeni konut satışları verisinin beklentilerin altında kalması ve yurtiçinde faizlerde yaşanan yükseliş de aşağı yönlü seyre katkı yaptı. Bu gelişmelerle haftalık bazda %1,47 değer kaybeden İMKB-100 endeksi Cuma günü seviyesinden kapandı. Tahvil-Bono Piyasaları TAHVİL-BONO BİLEŞİK FAİZLERİ (%) Değişim Vade 16.Mar 23.Mar (Puan) ,37 9,95 0, ,36 9,92 0, ,43 9,91 0, ,36 9,68 0, ,59 9,65 0, ,75 9,76 0,01 İMKB DİBS Fiyat Endeksi 142,30 141,79-0,51 Kaynak: İMKB %5,00 %4,00 %3,00 %2,00 %1,00 %0,00 Beklenen Reel Faiz (%) %2,87 Özel sektörün Mart ayında gerçekleştirmekte olduğu yüksek tutarlı dış borç geri ödemelerinin yarattığı döviz talebinin etkisiyle geçen hafta başında TL de yaşanan değer kaybı, tahvil piyasasında da satışlara neden oldu ve faizler yükseldi. Çarşamba günü TCMB Başkanı Başçı nın enflasyon hedefini ön plana çıkaran açıklamaları ve hedefe ulaşılana kadar sıkılaştırıcı para politikası uygulamalarının gündemde olacağını vurgulaması da faizleri yukarı yönlü etkiledi. Perşembe gününden itibaren TCMB nin istisnai gün uygulamasına tekrar başlaması ve miktar yöntemli haftalık repo ihalesi açmaması, ardından aylık ihalede fonlama miktarını düşürmesiyle tahvil-bono piyasasında faizlerin yükselişi sürdü. Bu gelişmeler sonucunda 5 Mart 2014 itfa tarihli gösterge tahvilin bileşik faizi geçtiğimiz haftaya göre 32 baz puan yükselerek Cuma gününü %9,68 seviyesinden kapattı. Bu hafta da tahvil-bono piyasasında TCMB nin TL likiditesi ile ilgili uygulamalarının faizlerin seyrinde etkili olmasını bekliyoruz. Piyasada Salı günü gerçekleştirilecek TCMB Para Politikası Kurulu yakından takip edilecek. 3

4 Mar.11 Mar Mart 2012 Döviz Piyasaları DÖVİZ KURLARI 16.Mar 23.Mar Değişim Dolar (¹) 1,7900 1,7918 %0,10 Euro (¹) 2,3416 2,3736 %1,37 Sepet (²) 2,0658 2,0827 %0,82 /$ Paritesi (³) 1,3173 1,3271 %0,74 $/Yen Paritesi (³) 83,41 82,31 -%1,32 (¹) 15:30'da açıklanan TCMB döviz alış kurudur. (²) 0,5$ + 0,5 (³) Uluslararası piyasa kapanış verileridir. 1,55 1,50 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 / $ $ / / $ $ / Geçtiğimiz hafta boyunca Dolar, birçok para birimi karşısında dalgalı bir seyir izledi. Euro Alanı tahvil piyasasında istikrarın sağlanacağı düşünceleri ve Bölge ekonomilerine yönelik olumlu beklentiler, Euro nun hafta boyunca güçlü seyrini destekledi. Öte yandan, ABD tahvil faizlerinin yüksek seyretmesi Dolar a kısmi alımlar getirdi. /$ paritesi haftayı %0,74 artışla 1,3271 seviyesinden kapattı. Çarşamba günüyle birlikte Dolar karşısında değer kazanmaya başlayan Yen, haftanın son gününde ithalatçıların yüksek seviyelerden satış yapması sonrası bir miktar değer kaybetti. $/ paritesi haftalık bazda %1,32 düşüşle 82,31 e geriledi. Yurtiçi piyasalarda ise, özel sektörün Mart ayında gerçekleştirmekte olduğu yüksek tutarlı dış borç geri ödemelerinin yarattığı döviz talebinin etkisiyle kurlarda gözlenen yukarı yönlü oynaklık karşısında TCMB istisnai gün uygulamasına geri döndü. Bu gelişmenin ardından TL, kayıplarının bir kısmını telafi etti. Haftalık bazda $/TL paritesi %0,10 artarak 1,7918 e yükselirken, /TL paritesi %1,37 artışla 2,3736 oldu. Eurotahvil Piyasaları EUROTAHVİL HAFTALIK DEĞİŞİM Değişim 55 VIX Endeksi 16.Mar 23.Mar (Puan) 45 EMBI+ Endeks 630,21 627,34-2,87 Spread Türkiye ,82 Endeks 408,23 404,66-3,57 5 Spread Kaynak: JP Morgan Geçtiğimiz haftanın ilk işlem gününde Çin konut piyasasında fiyatların olumsuz performans sergilemesi ve Çin in büyümesinin gerileyeceği yönündeki endişeler gelişmekte olan ülke eurotahvillerine satış getirdi. İlerleyen günlerde Fed toplantısı sonrası üçüncü parasal gevşemeye yönelik beklentiler ortadan kalkarken, eurotahvil piyasasında satışlar devam etti. Hafta içinde açıklanan PMI endekslerinin de Euro Alanı ekonomilerine ilişkin endişeleri artırması, satışları beraberinde getirdi. Olumsuz gelişmelere ve veri açıklamalarına negatif yönde tepki veren piyasaların, olumlu gelişmeler karşısında ise pozitif tarafa geçmekte zorlandığı dikkat çekti. Gelişmekte olan ülke eurotahvillerine ait risk primi 14 baz puan artarak 315 e yükselirken, Türk eurotahvillerinin risk primi ise 21 baz puanlık artışla 312 seviyesine ulaştı. Küresel risk algılamasını gösteren VIX endeksi geçtiğimiz hafta bulunduğu 14,47 seviyesinden 14,82 ye yükseldi. 4

5 Mar.11 Mar Mart 2012 Emtia Piyasaları Altın Petrol $/ons ,73 $/varil ,34 Küresel ekonominin seyrine ilişkin süre giden belirsizlik ortamında altın fiyatlarının yön bulmakta zorlandığı görülüyor. Geçtiğimiz hafta ABD den gelen makroekonomik verilerin çizdiği karışık tablonun yanı sıra, Çin de sanayi üretiminin yavaşladığı şeklinde yorumlanan veriler altın fiyatları üzerinde etkili oldu. Ancak, geçen hafta altın fiyatlarının esas belirleyeni Dolar ın diğer para birimleri karşısındaki seyri oldu. Haftalık bazda Dolar ın çeşitli para birimleri karşısında değer kaybetmesine bağlı olarak altın fiyatları %0,1 yükseldi ve $/ ons 1.661,73 seviyesinden haftayı kapattı. Geçtiğimiz hafta Çin den ardı ardına gelen ve bu ülkenin petrol talebinin önümüzdeki süreçte azalacağı şeklinde yorumlanan makroekonomik verilere bağlı olarak petrol fiyatlarının gerilediği gözlendi. Suudi Arabistan ın petrol arzını arttıracağı yönündeki haberler de petrol fiyatlarını baskıladı. Ancak diğer taraftan, Euro Alanı nın sorunlu ekonomilerinden önümüzdeki döneme ilişkin beklentileri bozan yeni bir haber gelmemesi, petrol talebine ilişkin kaygıların bir nebze hafiflemesini sağladı. Bu gelişmelere bağlı olarak brent türü petrolün spot fiyatı geçen haftayı %0,7 düşüşle $/varil 125,34 düzeyinden kapattı. Bu Haftanın Gündemi 26 Mart TÜİK Mart Ayı Sektörel Güven Endeksleri TCMB Mart Ayı İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı TCMB Mart Ayı İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi ABD Şubat Ayı Bekleyen Konut Satışları Verisi (Piyasa Beklentisi: %1,0) ABD Mart Ayı Dallas Fed İmalat Sanayi Endeksi (Piyasa Beklentisi: 15,5) Almanya Mart Ayı Ifo İş Ortamı Endeksi (Piyasa Beklentisi: 109,6) 27 Mart TCMB Para Politikası Kurulu Toplantısı ABD Mart Ayı The Conference Board Tüketici Güven Endeksi (Piyasa Beklentisi: 70,9) 28 Mart Hazine Müsteşarlığı İç Borç Ödemesi (TL775 milyon) ABD Şubat Ayı Dayanıklı Tüketim Malı Siparişleri (Piyasa Beklentisi: %2,9) Almanya Mart Ayı Tüketici Fiyatları Enflasyonu (Piyasa Beklentisi: %0,3) 29 Mart ABD 2011 IV. Çeyrek GSYH Büyümesi (Piyasa Beklentisi: %3,0) ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları (Piyasa Beklentisi: 350 bin kişi) Almanya Şubat Ayı İşsizlik Verisi (Piyasa Beklentisi: %6,8) Avrupa Komisyonu Mart Ayı Ekonomik Güven Endeksi Japonya Şubat Ayı Sanayi Üretimi Verisi (Piyasa Beklentisi: %1,4) 30 Mart TÜİK Şubat Ayı Dış Ticaret İstatistikleri ABD Şubat Ayı Kişisel Gelir Verisi (Piyasa Beklentisi: %0,4) ABD Şubat Ayı Tüketici Harcamaları Verisi (Piyasa Beklentisi: %0,6) ABD Mart Ayı Reuters/Michigan Üni. Tüketici Güven Endeksi (Piyasa Beklentisi: 75,0) ABD Mart Ayı Chicago Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) (Piyasa Beklentisi: 63,0) Almanya Şubat Ayı Perakende Satışlar Verisi (Piyasa Beklentisi: %1,2) AB Mart Ayı Harmonize Tüketici Fiyatları Endeksi (HICP) (Piyasa Beklentisi: yıllık %2,5) 5

6 26 Mart 2012 Uyarı Notu: Bu rapor Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayınlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 6