Yapı uzmanları, Uygulamacılar, Eğitmenler ve öğrenciler için El kitabı

Transkript

1

2

3 Ernst Neufert Temel bilgiler, Normlar, Yapı Yönetmelikleri, Yapı, Tasarlama, Mekân gereksinimleri, Mekânsal ilişkiler, (Yapısal Oranlar) Bina ölçüleri, Mekânlar, Mekânsal düzenleme, Ölçü ve hedef olarak insan ve donatı Yapı uzmanları, Uygulamacılar, Eğitmenler ve öğrenciler için El kitabı Bauhaus Dessau da bulunan Anhalt Yüksekokulu nun desteğiyle ve Neufert-Vakfı adına Ernst Neufert tarafından kurulmuş, Profesör Johannes Kister tarafından geliştirilmiştir. Dipl.-Ing. Mathias Brockhaus, Dipl.-Ing. Matthias Lohmann ve Dipl.-Ing. Patricia Merkel in ortak çalışmalarıyla Çeviri: Burhan ÇİÇEK Y. Mimar Bauhaus-Weimar 6000 den fazla çizim ve tablosuyla gözden geçirilmiş ve güncellenmiş 39. Baskı

4 Yayın No : 3126 Teknik Dizisi : Baskıdan çeviri 4. Türkçe Baskı - Kasım Baskıdan çeviri 1. Türkçe Baskı - Eylül Türkçe Baskı - Mayıs 2015 ISBN Cop yright Bu ki ta bın bu ba sı sı nın Tür ki ye de ki ya yın hak la rı Vieweg+Teubner Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH tarafından BE TA Ba sım Ya yım Da ğı tım A.Ş. ye verilmiştir. Her hak kı sak lı dır. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra fı kısmen ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya baş ka her han gi bir şe kil de ço ğal tı la maz, da ğı tı la maz. Nor mal öl çü yü aşan ik ti bas lar ya pı la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te ril me si zo run lu dur. Dizgi Baskı - Cilt : Beta Basım A.Ş. : Ertem Basım Yayın Dağıtım San. Tic. Ltd. Şti. Eskişehir Yolu 40. Km. Başkent Organize Sanayi Bölgesi 22. Cadde No: 6 Malıköy / Sincan / Ankara (Sertifika No ) (0312) Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No ) Narlıbahçe Sokak Damga Binası No: 11 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

5 Ernst Neufert e adanmıştır

6 Prof Johannes Kister Neufert vakfı adına Grafiksel düzenlemesi ile beraber 39. Baskının tüm yeni çizimleri Fa. Graphisoft a ait ArchiCAD ile hazırlanmıştır. Neufert, Ernst: Yapı tasarımı: Esaslar, Normlar, Tesislerle ilgili yönetmelikler, Yapı, Tasarım, Mekânsal gereksinim, Mekânlar arası ilişkiler, Yapısal oranlar, Mekânlar, Mekânsal düzenlemeler, Ölçü ve hedef olarak insan ve donatı; Yapı uzmanları, Uygulamacılar, Eğitmenler ve Öğrenciler için El kitabı; Tablolarla/ Ernst Neufert.-39.Baskı/ Bauhaus Dessau da bulunan Anhalt Yüksekokulu nun desteğiyle Neufert-Vakfı adına Ernst Neufert tarafından kurulmuş, Profesör Johannes Kister ile Dipl.-Ing. Mathias Brockhaus, Dipl.-Ing. Matthias Lohmann ve Dipl.-Ing. Patricia Merkel in ortak çalışmalarıyla geliştirilmiştir. Alman Kütüphanesine ait Bibliyografik bilgiler Bu yayın Alman Kütüphanesi tarafından Alman Ulusal Bibliyografyasına kaydedilmiştir; detaylı bibliyografik bilgiler > internet adresinden indirilebilir. Kitabın içerdiği bilgiler sorumluluk ve garanti açısından bağlayıcı değildir. Bu nedenle Yazar ve Yayınevi bilgilerin tamamının veya bir kısmının kullanılmasından doğacak sorumluluğu üstlenmemektedir. 1. Baskı Baskı 1973 (Ullstein/Bertelsmann Fachverlag Yayınevi), düzenleyen Ernst Neufert 30. Eksiksiz olarak yeniden düzenlenmiş ve önemli ölçüde genişletilmiş baskı 1979, düzenleyen Ernst Neufert 31. Gözden geçirilmiş baskı 1982, düzenleyen Ernst Neufert 32. Gözden geçirilmiş ve ilaveler yapılmış baskı 1984, düzenleyen Ernst Neufert 33. Tamamen yeniden revize edilmiş ve yeniden tasarlanmış baskı 1992, düzenleyen Peter Neufert, Ludwig Neff ve Planung AG Neufert Mittmann Graf Partner 34. Genişletilmiş baskı 1996, düzenleyen Peter Neufert, Ludwig Neff ve Planung AG Neufert Mittmann Graf Partner 35. Baskı 1998, Türkçe yayın hakkı Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. ye aittir. 36. Genişletilmiş ve revize edilmiş baskı 2000, düzenleyen Peter Neufert, Ludwig Neff ve Planung AG Neufert Mittmann Graf Partner 37. Genişletilmiş ve revize edilmiş baskı Ağustos 2002, düzenleyen Cornelius Neufert, Corinna Franken ve Neufert Planung AG 38. Tümüyle revize edilmiş ve güncellenmiş baskı Eylül 2005, düzenleyen Profesör Johannes Kister 39. Baskı 2014, Türkçe yayın hakkı Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. ye aittir. Bu eserin lisanslı baskıları; İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, İtalyanca, Yunanca, Türkçe, Çekce, Sırp-Hırvatça, Yugoslavca, Slovakça, Macarca, Lehçe, Rusça, Endonezce, Japonca, Çince, Romence ve Bulgarca dillerinde mevcuttur. Tüm hakları saklıdır. Vieweg+Teubner GWV Fachverlage GmbH, Wiesbaden 2009 Vieweg+Teubner, Springer Science+Business Media Fachverlagsgruppe nin bir üyesidir. Bu eser, bütün kısımları dahil olmak üzere, telif hakkı korunmaktadır. Telif hakları yasasıyla belirlenen sınırlar dışındaki her türlü değerlendirme, yayınevinin izni olmaksızın kabul edilemez ve cezalandırılır. Bu husus özellikle de çoğaltma, çeviriler, mikro filme alma ve bilgisayar sistemlerinde kaydetme ve işleme almalar için geçerlidir. Kapak konsepti ve tasarımı: Hans Joachim Kubowitz, luxsiebenzwo, Köln

7 Önsözler 39. baskı, bir önceki baskıda yenilemenin sadece kısmen mümkün olduğu noktalardan hareket edilerek hazırlanmıştır. Öyle ki, Neufert hâlâ Mimari planlamaya dair sorulara yönelik en kapsamlı ve sağlam ilk bilgi kaynağıdır. Mimarların günlük büro faaliyetlerinin birçok küçük ve bazı büyük adımlarla yürüyüşü gibi, Neufert in istatistiksel çalışmaları da bir yandan yapı faaliyetlerinde tartışmasız işlevleri bakımından DIN-normları ve yönetmeliklerine yönelik sorulara cevap verme titizliği, diğer yandan da günümüzün inşaat projelerini ilgilendiren önemli temaların sunumlarıyla sürekli devam etmektedir. Şüphesiz bu önemli konulara çevremiz ile planlamadaki sürdürülebilirliğe dair mutlak gereklilik de dâhildir: Sürdürülebilirliğin farklı ağırlık noktalarına sahip planlamalar açısından birçok yönü vardır. Profesör Johannes Kister ve ekibinin buradaki hedefi, tüm başlıklarda sürdürülebilirlikler açısından; tıpkı Ernst Neufert in kanımızca düşündüğü gibi mesleki bilgiler ve çağdaşlık ın gereksinimleri doğrultusunda yeni standartlar ve perspektifleri ortaya koymaktır. 70 yıl Yapı tasarımı 2006 jübilesi sonrasındaki bu yeni baskı ile planlamayı ilgilendiren eksiksiz ve güvenilir bilgilerin temellerini daha da güçlendirebilmeyi umuyoruz. Neufert Vakfı. Mart Baskı, Neufert in yöneticilik yaptığı, Walter Gropius un Bauhaus Dessau daki bürosunda, bir kere daha geliştirildi. Köklerinin bulunduğu bu yere dönme kararı doğru olduğu görünüyor çünkü 38. baskıda başlatılan revizyon, buradaki mimarlar, öğrenciler, hocalar ve ilgililer tarafından büyük bir başarı ile kabul edilmiştir. Bu anlayışla, 39. baskının konsepti, Nicole Delmes (Neufert, doğumlu) ve Ingo Neufert tarafından daha da geliştirilmiştir. Bu keyifli işbirliği ve gösterdikleri güven ve de anlayış için her ikisine teşekkür ediyorum. Özellikle profesyonel bir çalışma anlayışına sahip olan Mathias Brockhaus, Matthias Lohmann, Patricia Merkel e, - Anhalt Yüksekokulu Öğrencileri: Fanjuan Kong, Tobias Schwarzwald ile Mendy Wagenknecht e ve de ehil tavsiyeleri ile güvenilir işbirlikleri sayesinde önemli ölçüde başarıya ulaşmasına katkıda bulunan danışmanlara da ayrıca teşekkür ederim. Dessau, Mart 2009 Johannes Kister Dış danışmanlar; Prof. Dr. Dirk Bohne Yapı hizmeti Karl-Heinz Breuer Esaslar Paul Corall Yangın güvenliği Thomas Ehrenberg Akaryakıt ve dinlenme tesisleri Olaf Gersmeier Planlama ve şantiye yönetimi Lydia Haack, John Höpfner Akaryakıt ve yıkama tesisleri Karl-Josef Heinrichs Yapı fiziği Prof. Alfred Jacoby Sinagoglar Stefan Jäckel, Tobias Micke Açıkhava tesisleri ve Andreas Kotlan Dr. Jörg Junhold Hayvanat bahçeleri Lür Meyer-Bassin Tiyatro Hans-Peter Mühlethaler Gastronomi Prof. Dr. Gunther Nogge Hayvanat bahçeleri Marcellus Puhlemann Planlama ve şantiye yönetimi Hermann Schnell Tesis yönetimi Finn Stoll Yönetim Wolfgang Thiede Sağlık Carsten Thiemann Demiryolu Heiko Uelze Gastronomi Prof. Susanne Weber Aydınlatma Carola Wunderlich Havacılık VII

8 Öndeyiş Bu el kitabı, Weimar Devlet İnşaat Yüksek Okulu nda verdiğim ders notlarından meydana gelmiştir. Bu notlar; bir yapının planlaması esnasında gerekli olan, insan ölçeği ile bağlantılı pratik bilgilere, deneyimlere ve ölçümlere dayanmaktadır. Çünkü bizler, bir yandan atalarımızın omuzları üzerinde duran, diğer yandan da her şeyin akıp gittiği zamanımızda geleceğe dönük ve her birinin bakış açısı farklı çocuklarız. Bunun nedenleri ise; kişilerin temel eğitimleri ile eğitimdeki farklılıklar; çevrenin etkisi, kişinin iç dünyasının yansımaları ve yetişmesine dayanmaktadır. Bugünkü kesin hükmümüz sonunda doğru olsa dahi, açık bir soru olarak kalmaktadır. Çünkü bu da zamanla sınırlıdır. Deneyimsel olarak genel bir bakışı gerektiren mesafeden yoksun sonraki bir zamanın vereceği hüküm, bizimkinden daha adil olabilir. Bundan ötürüdür ki bazı ihtiyatlar bir öğretiyi dayatmak durumundadır. Çünkü hakikat ve nesnelliğe yönelik tüm çabalamalara, en sevilen düşünceleri eleştirel olarak aydınlatmaya ve şüpheyi öylece bir kenara itmemek konusundaki zahmetlere rağmen, her öğreti öznel, zamanla sınırlı ve çevreye bağlı kalmaktadır. Yanlış bir doktrine dönüşmenin önüne ise öğretinin kendisi, tamamlanmış olmadığını; tam tersine yaşayana, dönüşüme ve gelişime hizmet ettiğini ve tüm bunların altında bulunduğunu garanti etmesiyle geçer. Tıpkı Nietzsche nin: Ancak kendisini geliştiren benimle ilişkisini sürdürür sözünde gizlenmiş anlatım gibi, öğrencilere tinsel tavrı kazandıran da budur. Ebedi olma öğretisinin temeli, gelişimin hizmetçisinin bitmiş tarifler, kutucuklarda hazır bilgelikler, konservelenmiş bilgelik den ziyade; yapıtaşları, elemanlar, köşeler ve bunlarla beraber birleştirmenin, inşa etmenin, şekil vermenin ve nihayet uyum yöntemlerini sunmasına dayanır. Konfiçyüs bunu 2500 yıl önce şöyle ifade eder: Ben öğrencime bir köşe veririm, diğer üçünü de kendisi bulmalıdır. Doğuştan mimar olan veya kalbinde inşaata özlem duyan bir kişi kendisine çözmesi gereken bir problem verildiğinde kulaklarını ve gözlerini kapar. Çünkü o kendine özgü o kadar çok tasavvur ve ideallerle doludur ki, tek yapması gereken ihtiyaç duyduğu elemanlardan bir bütün ortaya koymak için bizzat çaba harcamaktır. İlişkileri irdeleyen; kendine, kuvvetlerin, malzemelerin, renklerin, kütlenin oyununa inanan, yapıların gerçekliğini, fenomenini algılayabilen, onların etkilerini inceleyen, eleştirel olarak araştıran, tinsele dönüştüren büyük yaşama sevincine ulaşan yolda ilerliyordur. Onu bu yola götürmeye yardımcı olan bu hayat görüşüdür. Bu hayat görüşü kişiyi tüm öğretilerden özgür kılacak ve kendi yaratıcılığını ortaya çıkararak sadece bir başlangıç olacaktır. İnşa etmekse, herkesin kendisine aittir. Bununla birlikte günümüz formları, eskilerin kendilerine örnek alacak kimseyi bulamadıkları, ama tasavvurları ve özlemleri, fikirleri ve idealleri ile örtüşen görkemli tapınakları, katedralleri veya sarayları yapmak için kullandıkları yola dayanmaktadır. Zamanın inşaat tekniği, imkânları ve yerel veriler sonucu kesin hatları ile belirlenmiş konularda dahi, mevcutla benzerlik taşımayan, somut formlara ulaşan sunumlar ortaya çıkmıştır. Bu yeni binalar ileri düzeyde bir teknik uygulandığında çok daha randımanlı olabilirler ve aynı zamanda sanatsal anlamda geçmiş zamanlardaki binalarla benzerlik taşırlar. Günümüzün hafif konstrüksiyonlu, aydınlık ve ferah bir endüstriyel tesisi, 18. yüzyıla ait bir imalathane ile veya 15. yüzyıla ait bir atölye ile karşılaştırıldığında, dar görüşlü muhafazakârlar bile üstünlüğü kabullenirler. Sonuç olarak; günümüzün dinç, ufku geniş mimarlarını, çağımızın ihtiyaçlarına cevap veren bina tasarımı yaparken, eski zamanların iyi binaları ile yarışan ve onları gölgede bırakan işler beklemektedir. Bu nedenle etkin bir yüksek okulda öncelikle çağın gözlemlenmesi ve geleceğe bakış anlatılmalıdır. Geriye dönük çalışmalar ise ancak zaruri hallerde yapılmalıdır. Büyük ustalarımızdan Fritz Schumacher; Doktor ünvanı ile baştan çıkarak, geçmişe yönelik araştırmaları esnasında kendilerini sanat tarihine ve basma kalıp öğretilere kaptırarak gelişimlerini engelleyen öğrencilerini bu hususta uyarmıştır. Bunun aksine, öğrencilere, benim burada Yapı tasarım bilgisi nin tasarım esaslarını minimuma indirerek, şematize ederek ve soyutlaştırarak yaptığım gibi taklidi engellemek ve kendi tasarımını ortaya koydurmak amacı ile sadece öğeler verilmelidir. Farklı oluşumlar, çağın baskısı ile ister istemez belli bir koordinasyonda birleşeceklerdir. Zamanın stili içinde insanların uğraşlarını karakterize eden belirli bir üsluba ulaşılacaktır. Ernst Neufert VIII

9 İÇİNDEKİLER ESASLAR Sembollerin ve kısaltmaların açıklanması Sembollerin ve kısaltmaların açıklanması... XIV Normlar DIN Normları...2 SI-Birimleri...4 Çizimler DIN 476, 4999 e göre kağıt formatları...6 DIN 824 e göre teknik çizimler...7 Çizimlerin düzenlenmesi...8 DIN 1356 ya göre inşaat çizimleri...9 DIN 1356 ya göre mimari çizim sembolleri...10 DIN 1988 e göre su tesisatı sembolleri...14 DIN e göre elektrik tesisatı sembolleri...16 Emniyet teknikleri sembolleri...19 Gaz tesisatı sembolleri...20 Elle çizim teknikleri...21 Bilgisayar destekli çizim teknikleri...22 Ölçü ve ağırlıklar Alman ölçü birimleri ile İngiliz ölçü birimlerinin karşılaştırılması...23 Ölçüler, ağırlık birimleri, sıcaklık birimleri...24 İngiliz ölçü birimlerinin mm ye dönüştürülmesi...25 Hareketli yükler...26 İlave yükler...32 Bariyersiz yapı Tekerlekli sandalye kullanıcıları için ölçüler...33 DIN e göre kamuya açık binalar...34 DIN ye göre bariyersiz konutlar...35 Çerçeve Yapı Yönetmeliği ne göre bariyersiz konutlar...37 Ölçü esasları ve ölçü oranları Ölçü ve amaç olarak insan...38 Her şeyin ölçüsü...39 Vücut ölçüleri ve alan gereksinimleri...40 Geometrik ölçü düzeni...42 Geometrik ölçü oranları...43 Yüksek yapılarda ölçü kuralları...46 Yapı biyolojisi Esaslar...48 Mekânsal iklim...49 Elektromanyetik alanlar...50 Optik algı Göz...51 İnsan ve renk...53 PLANLAMA SÜRECİ Tasarım Tasarım nedir?...54 Referans düzlemleri...55 Soru listesi...56 Sürdürülebilir yapı Genel, planlama, inşa...58 Kullanım, yıkım...59 Tesis yönetimi Çevre...60 Yöntemler...61 Eski yapılarda bakım ve onarım Koruma ve değiştirme...62 Eski eserlerin bakımı...63 Eski eserleri koruma...64 Envanter tanzimi...65 Dönüştürme...66 Planlama ve inşaat yönetimi Kamu İnşaat Hukuku...68 Özel Mülk Hukuku (VOB, HOAI)...69 İnşaat aşamaları...70 Yapısal kullanımın karakteristik değerleri...74 Çekme mesafeleri...76 İnşaat maliyeti...77 YAPI ELEMANLARI Temellendirme Hafriyat çukurları...78 Temeller...81 Yalıtım, Drenaj...83 Onarım...85 Duvarlar Doğal taş duvarlar...86 Suni taş duvarlar...87 Karma yapı teknikleri...90 Onarım...91 Döşemeler Döşeme konstrüksiyonları...92 Onarım...93 Beton onarımı...94 Yer döşemeleri...95 Çatılar Çatı formları...97 Eğimli çatılar...98 Düz çatılar Pencereler Düzen Talepler Açılış biçimleri EnEV 2009 Isı yalıtımı Ses yalıtımı Bina temizliği TRA 900+AUFZV Çatı katı pencereleri Çatı ışıklıkları ve ışık kubbeleri Cam Esaslar Isıcam Emniyet ve akustik camları Optik olarak değişebilen cam Döküm cam Cam kapılar Profil camlar Cam tuğlalar Yangın emniyet camı Cephe giydirme Kapılar Tasnif Konstrüksiyonlar Özel kapılar Portaller Kapı kilit sistemleri Bina ve arazi koruma Merdivenler Prensipler Kurallar Konstrüksiyonlar Rampalar-spiral merdivenler Kaçış merdivenleri IX

10 İÇİNDEKİLER Yürüyen merdivenler Mağaza ve alışveriş merkezleri için Yürüyen yollar Mağaza ve alışveriş merkezleri için yürüyen yollar Asansörler Prensipler Kontrol tekniği Konutlar için şahıs asansörleri Öncelikle büro, banka, oteller v.s. için şahıs asansörleri, yatak asansörleri Hafif yük asansörleri Hidrolik asansörler Özel konstrüksiyonlar YAŞAM ALANI Esaslar Tasarım esasları Konut (yaşam) politikası Konut yoğunluğu Karakteristik değerler Yönlendirme Yapı yöntemleri Mimari nizam Tek-sıra düzeni Koridor düzeni Teras evler Sıra evler Oturum alanları Evler Konutlar Konut iç mekânları Erişim Mutfaklar Oturma bölümleri Banyolar Ardiye Garajlar, karportlar (yanları açık garajlar) BARINMA Öğrenci yurtları Genel planlama önerileri Yaşlı yurtları Huzurevleri Yaşlılar için hastane ve bakım evleri Örnekler Oteller Esaslar Odalar Örnekler Gastronomi Lokantalar Konuk odaları Fastfood lokantaları Restoran mutfakları Büyük mutfaklar Büyük mutfak örnekleri Öğrenci yurtları Genel planlama önerileri Tatil evleri / hafta sonu evleri Genel planlama önerileri Moteller Genel planlama önerileri Kamp Genel planlama önerileri EĞİTİM- ARAŞTIRMA Çocuk kreşleri Düzenleme ve inşaat şekilleri Mekânlar, serbest alanlar Çocuk oyun alanları Oyun gereçleri Okullar Genel derslikler Mesleki derslikler Bilişim ve ortak kullanım alanları Sıhhi mekânlar, teneffüs ve dolaşım alanları Sınıfların düzenlenmesi İlk öğretim okulları için örnek ihtiyaç programı (1-4. sınıflar) Örnekler Yüksekokullar Amfiler Örnek amfiler Donatı ve projeksiyon Seminer ve görev odaları Laboratuvarlar KÜLTÜR VE OYUN YAPILARI Müzeler Genel Sergi salonları Tiyatrolar Tarihi bakış Tipoloji Seyirci salonu Oturma sıraları Sahne Yan alanlar Atölyeler, personel odaları ve prova odaları Personel- ve ortak kullanım odaları Modernizasyon ve genişletme Konser salonları Oluşum, varyasyonlar Teknik talepler, org, orkestra Akustik Sinemalar Projeksiyon Sinema salonları Multipleks sinemalar Multipleks sinemalar, örnekler Araçla girilebilen sinemalar (Drive-in) Sirk Yerleşik Hayvanat bahçeleri Esaslar Hayvan bakımı Kafesler X

11 İÇİNDEKİLER YÖNETİM BÜRO Büro binaları Strüktürler Eğilimler/ölçütler lere kadar tipolojiler den sonra tipolojiler Alan gereksinimi Ekranlı çalışma yeri Arşivleme Ek alanlar Mekân tipolojisi Karelaj Düzenleme Yapı tekniği Konstrüksiyon Yüksek Yapılar Esaslar Konstrüksiyon Talepler Kütüphane Esaslar Mobilya döşeme Alan gereksinimi Bilimsel Kütüphaneler Arşiv Bankalar Bankalar TİCARET Dükkanlar Yönetmelikler ve tipolojiler Mağaza Satış Yönetmeliği VkVO Girişler ve Vitrinler Kasalar ve ön kasa bölgeleri Ön kasa bölgeleri örnekleri Yönlendirmeler, Yürüyen merdivenler Mobilyalar, Ebatlar Gıda dükkânları Self-servis dükkânları ENDÜSTRİ - SANAYİ Endüstri Esaslar Hangar yapısı Çok katlı yapı Taşıma Depolama tekniği Yan mekânlar Örnekler Atölyeler Marangozhane Doğramacılık Metal yapı Oto tamirhaneleri Fırıncılık Et merkezi Diğer meslekler Çamaşırhane İtfaiye DİNİ YAPILAR Hristiyan kiliseleri Dini ayinlere ait öğeler Mobilyalar, kilise eşya deposu Çan kuleleri Sinagoglar Genel planlama önerileri Camiler Genel planlama önerileri SAĞLIK Hekim muayenehaneleri Tek ve çoklu muayenehaneler Hastaneler Genel, ölçü düzeni Yapının planlaması Örnekler Koridorlar, kapılar, merdivenler, asansörler İşlevsel mekânlar Acil servisler Tıbbi tedavi merkezi-örnekler Muayene ve tedavi Bakım Yönetim, sosyal hizmetler Alt yapı hizmetleri Teknik bakım SPOR - DİNLENCE Stadyumlar Stad kompleksi Seyirci tribünleri Spor tesisleri Oyun sahaları Atletizm Tenis Mini golf Golf sahaları Su sporları-marinalar Su sporları-sandal ve kanoda kürek çekme Binicilik Kayakla atlama Buz pistleri Paten pistleri Hız pateni Kaykay (Skateboarding) Bisiklet krosu Atış poligonları Spor salonları Ölçüler Düzenleme, konstrüksiyon Gereçler Tribünler Örnekler Judo Güreş Halter Boks Badminton Squash Masa tenisi Bilardo Kondisyon- Fitness salonları Tırmanma salonları XI

12 İÇİNDEKİLER Kiy oyunu alanları (ahşap topla labut devirme) Yüzme havuzları Halka açık kapalı yüzme havuzları Açık yüzme havuzlar Kapalı-açık yüzme havuzlar Özel yüzme havuzları SPA Sauna / Küçük sauna / Welness Oyun salonları Oyun salonları ULAŞIM Yollar Cadde alanları Cadde türleri Otoyollar Ulaşım alanları Bağlantı yolları Düğüm noktaları Yaya ve bisiklet yolları Bisiklet trafiği Bisiklet parkları Dinlenme alanları Ses yalıtımı Otoparklar Otomobiller Otomobiller için dönüş yerleri Park yeri Otoparklar Rampalar Garaj Yönetmelikleri Park sistemleri Kamyonlar Kamyon park ve dönüşleri Dinlenme tesisleri Akaryakıt istasyonları Yıkama tesisleri Şehiriçi toplu taşımacılık Koşullar, taşıma aracı Duraklar Ulaşım alanları Otogarlar Demiryolları Ray sistemleri Yük taşımacılığı Yolcu istasyonları Terminal Binası Peronlar Peron düzeni Havayolu Esaslar Hava alanları Kalkış ve iniş pistleri Terminal Apron Uçaklar DIŞ MEKÂNDA DÜZENLEME Mezarlıklar Morg ve krematoryumlar Mezarlar, Mezarlık şapeli Mezarlık alanları Tasarım yaklaşımları ve kavramlar Tasarım yaklaşımları Hafriyat işleri Zeminler Bahçe çevrelemesi Duvarlar ve çitler Pergolalar ve bitki sarma sistemleri Pergolalar Bitki sarma sistemleri Bitki örnekleri Yollar, meydanlar, merdivenler Yol ve meydanların tasarımı Drenaj Yağmur suyu yönetimi Bitki örtüsü Bitkiler Bitkiler ve çimler Biyomühendislik önlemleri İstinat Duvarları/Kıyı emniyeti Seralar Seralar Su tesisleri Bahçe göleti Yüzme göleti Su bitkileri Dış mekân tesisleri- örnekler Çevre müdürlüğü TARIM Çiftlikler Esaslar Alan gereksinimi Makine ve aletler Yem depolama Katı ve sıvı atıklar Ahır iklimlendirmesi Hayvancılık Kanatlı hayvan kümesleri Koyun ağılları Tavukçuluk Domuz yetiştiriciliği Süt ineği yetiştiriciliği Büyükbaş hayvan besiciliği At yetiştiriciliği ALTYAPI HİZMETLERİ Yükleme avluları Yükleme avluları XII

13 İÇİNDEKİLER Yükleme rampa ve köprüleri, hidrolik kaldıraç Yükleme rampaları, Yükleme köprüleri, Kaldırma platformları Çöp Çöp atma sistemleri Çöp toplama alanları Acil jeneratör odaları Acil jeneratör odaları BİNA TEKNİĞİ Yenilenebilir enerjiler Genel bakış Güneş enerjisi Biyoenerji Jeoenerji, ısı pompaları GIB, KoS, Yakıt hücreleri Yapı fiziği Isı yalıtımı Ses yalıtımı Mekân akustiği Yıldırımsavar Gün ışığı Fiziki esaslar Güneşin konumu Güneşlenme Gölgeleme Işıma enerjisi Yan ışık Tepe Işığı Kalite ölçütleri Işık yönlendirme Gölgelendirme Aydınlatma Yapay aydınlatma Aydınlatma gereci Türler Düzenleme Kalite ölçütleri Aydınlatma şiddeti Floresan lambaları Çalışma Yerleri Yönetmeliği Yapay Aydınlatma ASR 7/3, DIN EN (Alıntı) Yangın güvenliği Esaslar Yangın duvarları Yapı elemanları Yangın güvenlik camları Yangın bariyerleri Söndürme su tesisatları Duman ve ısı tahliye sistemleri Sprinkler (yangın esnasında otomatik su fışkırtan cihaz) Diğer söndürme sistemleri Yapı tesisatı Atık su Havalandırma tekniği Isıtma sistemleri Küçük arıtma tesisleri Bacalar ve havalandırma bacaları Bacalar Açık şömineler Havalandırma bacaları Kaynakça İndeks XIII

14 KISALTMALARIN AÇIKLAMALARI Kısaltma Esaslar AbfBefV ABP KISALTMALARIN AÇIKLAMALARIAEG ArbStättR ArbStättV BAP BauGB BeStättVO BGB BGF BGR BHKW BlmSchG BMZ BOStrab BP BRI BZ CWVO DEHOGA DIN EBO EEG EigZulG EnEV EVG FF FGSV FH FNP GE GFZ Gl GIF GRZ GUV HeizAnlV HNF Başlık Abfallbeförderungs-Verordnung (Çöp nakil yönetmeliği) Allgemeines Bauaufsichtliches Prüfzeugnis (Genel inşaat kontrol sertifikası) Allgemeines Eisenbahngesetz (Genel Demiryolları Yasası) Arbeitsstättenrichtlinien (İş Yerleri Yönergeleri) Arbeitsstättenverordnung (İş Yerleri Yönetmeliği) Bildschirmarbeitsplatz (Bilgisayarlı çalışma yeri) Baugesetzbuch (Federal İmar Yasası) Beherbergungsstättenverordnung (Konaklama Yerleri Genelgeleri) Bügerliches Gesetzbuch (Alman Medeni Kanunu) Bruttogrundfläche (Brüt zemin alanı) Richtlinien des Bundesverbandes der gewerblichen Berufsgenossenschaften (Ticari meslek odaları birliği yönetmelikleri) Blockheizkraftwerk (Kojenerasyon) Bundesimmisionsschutzgesetz (Federal Emisyon Koruma Kanunu) Baumassenzahl (Kübik İndeksi) Verordnung ü. den Bau u. Betrieb d. Straßenbahnen (Tramvay hatları inşa ve işletme yönergeleri) Bebauungsplan (İmar planı) Bruttorauminhalt (Brüt mekân hacmi) Brennstoffzellen (Yakıt hücreleri) Camping- und Wochenplatzverordnung (Kamp ve dinlenme alanları yönetmeliği) Deutscher Hotel- und Gasstättenverband (Alman Otel ve Konuk Evleri Birliği) Deutsches Institut für Normung (Alman Standartlar Enstitüsü) Eisenbahn-Bau- und Betriebsordnung (Demiryolu İnşaat ve İşletme Yönetmeliği) Erneuerbare Energien-Gestz (Yenilenebilir Enerji Yasası) Eigenheimzulagegesetz (Kira Artış Düzenlemeleri Yasası) Energie-Einsparverordnung (Enerji Tasarrufu Yönetmeliği) Elektronisches Vorschaltgerät (Elektronik balast) Funktionsfläche (Fonksiyon alanı) Forschungsgesellschaft für Straßen u. Verkehrsw. (Yol ve caddeler Araştırma topluluğu) Firsthöhe (Mahya Yüksekliği) Flächennutzungsplan (Alan kullanım planı) Gewerbegebiet (Sanayi bölgesi) Geschossflächenzahl (Kat Alanı Katsayısı / KAKS) Industriegebiet (Endüstriyel alan) Gesellschaft für Immobilienwirtschaftl. Forschung (Emlak Piyasası Araştırmaları Topluluğu) Grundflächenzahl (Taban Alanı Katsayısı / TAKS) Richtlinien d. Bundesverbandes d. Unfallvers.träger (Federal Kaza Sigortası Sahipleri Derneği Yönetmelikleri) Heizungsanlagenverordnung (Isıtma Sistemi Düzenlemesi) Hauptnutzfläche (Ana kullanım Alanı) Kısaltma Başlık HOAl Honorarordnung für Architekten und Ingenieure (Mimarlar ve Mühendisler İçin Ücret Tarifnamesi) ICAO International Civil Aviation Organisation (Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu) IndBauR Industriebaurichtlinie (Endüstriyel Yapı Yönetmelikleri) KfW Kreditanstalt für Wiederaufbau (Kalkınma Kredisi Enstitüsü) KGF Konstruktionsgrundfläche (Temel inşaat alanı) KiTa Kindertagesstätte (Çocuk Kreşleri) KWK Kraft-Wärme-Kopplung (Kojenerasyon) LBO Landesbauordnung (Eyalet İmar Yönetmeliği) LED Light Emitting Diode (Leuchtdiode) (LED) LiTG Deutsche Lichttechnische Gesellschaft e. V. (Alman Aydınlatma Topluluğu) MBO Musterbauordnung (Çerçeve Yapı Yönetmeliği / ÇYY) MF-B Richtlinien zur Mietflächenermittlung für Büroraum (Bürolar için kiralık alan bulma yönetmelikleri) MF-H Richtlinien zur Mietflächenermittlung f. Handelsraum (Ticarethaneler için kiralık alan belirleme yönetmeliği) NF Nutzfläche (Yan kullanım alanları) NGF Nettogrundfläche (Net kullanım alanı) NNF Nebennutzfläche (Kullanım alanı) NRI Nettorauminhalt (Net mekân hacmi) PBefG Personenbeförderungsgesetz (Birey Terfi Kanunu) Plan ZV Planzeichenverordnung (Plan Çizim Yönetmeliği) ROG Raumordnungsgesetz (Mekân Düzenleme Yönetmeliği) ROV Raumordnungsverordnung (Bölgesel Planlama Yasası) SchBauR Schulbaurichtlinie (Okul Yapıları Yönetmeliği) StVo Straßenverkehrsordnung (Trafik Yönetmeliği) StVZO Staßenverkehrszulassungsordnung (Trafik İzin Yönetmeliği) SUV Sports Utility Vehicle (Spor amaçlı taşıt) UVV Unfallverhütungsvorschr. d. Berufsgenossensch. (Meslek Odaları Kaza Önleme Yönetmeliği) VBG Verband der Berufsgenossenschaften (Meslek odaları Birliği) VBP Vorhabenbezogener Bebauungsplan (Uygulama imar planı) VDB Der Berufsverband Deutscher Baubiologen, VDB e.v. (Alman Biyologlar Birliği) VDE Verband Deutscher Elektroingenieure (Alman Elektrik Mühendisleri Birliği) VDI Verband Deutscher Ingenieure (Alman Mühendisler Birliği) VF Verkehrsfläche (Sirkülâsyon alanı) VkVO Verkaufsstättenverordnung (Alışveriş Merkezleri Yönetmeliği) VOB Vergabe- und Vertragsordnung für Bauleistungen (İnşaat, İhale ve Sözleşme Yönetmeliği) VStättVO Versammlungsstättenverordnung (Toplu Mekânlar Yönetmeliği) WoFG Wohnraumförderungsgesetz (Konut Teşvik Yasası) WoFIV Wohnflächenverordnung (Konut Alanları Yönetmeliği) WSG Wasserschutzgesetz (Su Koruma Yasası) XIV