Merve Böğürcü Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı

Transkript

1 Merve Böğürcü Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Kapanış Etkinliği ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ KONFERANSI Şubat 2014 Ankara HiltonSA

2 ES Uygulamalarının Yönetimi: Genel Çerçeve Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi Geribildirim ve Firmalar ile Öndeğerlendirmeler Firmalar Tarafından Yürütülen Süreç Örnek Projeler/Fizibilite Çalışmaları Kapsam Kazanmlar

3 Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi (Firma Ziyaretleri ve Çalıştaylar) Uygulama İmkanı Bulunmuyor Geribildirim ve Firmalar ile Öndeğerlendirmeler Firmalar Süreci Yürütüyor Firmalar Uygulama İmkanı Görüyor Firmalar Destek Bekliyor Firmaların İletişime Geçmeleri ve Çalışmaları Fizibilite Çalışması için Önceliklendirme Çalışma Grupları Sürecin Takip Edilmesi Fizibilite Çalışmaları Uygulama İmkanı Bulunmuyor UYGULAMANIN GERÇEKLEŞMESİ Uygulama İmkanı Bulunmuyor

4 Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi Firma Temsilcisi Dolduracaktır!! ALABİLECEĞİM KAYNAK Grup No: Moderatörler Dolduracaktır!! VEREBİLECEĞİM KAYNAK FİRMA KAYNAK GRUP NO İSMİ MİKTARI Firma Temsilcisi Dolduracaktır!! VEREBİLECEĞİM KAYNAK Grup No: Moderatörler Dolduracaktır!! ALABİLECEĞİM KAYNAK FİRMA KAYNAK GRUP NO İSMİ MİKTARI Firma İsmi: Firma İsm: Firma Temsilcisinin Adı: Firma Temsilcisinin Adı: Kaynağın Çeşidi: Kaynağın Çeşidi: Kaynağın Miktarı/Hacmi: Kaynağın Miktarı/Hacmi: Kaynağın Üretildiği Yer ve Üretim Sıklığı: Kaynak ile ilgili diğer bilgiler: Kaynağın Üretildiği Yer ve Üretim Sıklığ Kaynak ile ilgili diğer bilgiler:

5 Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi Firmanın sahip olduğu (satabileceği) kaynaklar Firmanın ihtiyaç duyduğu (satın alabileceği) kaynaklar 500 e yakın ES olanağı Firmanın sahip olduğu (satabileceği) kaynaklar Firmanın ihtiyaç duyduğu (satın alabileceği) kaynaklar

6 Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi (Firma Ziyaretleri ve Çalıştaylar) Uygulama İmkanı Bulunmuyor Geribildirim ve Firmalar ile Öndeğerlendirmeler Firmalar Süreci Yürütüyor Firmalar Uygulama İmkanı Görüyor Firmalar Destek Bekliyor Firmaların İletişime Geçmeleri ve Çalışmaları Fizibilite Çalışması için Önceliklendirme Çalışma Grupları Sürecin Takip Edilmesi Fizibilite Çalışmaları Uygulama İmkanı Bulunmuyor UYGULAMANIN GERÇEKLEŞMESİ Uygulama İmkanı Bulunmuyor

7 FirmaA Geribildirim ve Firmalar ile Öndeğerlendirmeler Çalıştay bültenleri Firma özelinde ES olanaklarına yönelik raporlar Kaynak Miktar EWC Kodu Deta ylı Bilgi İlgilenen/ İlgilenebilec ek Firma(lar) Kaynak A Kaynak B x ton/yıl y m3/yıl Firma B... Firma C Kaynak D Kaynak E x ton/yıl y m3/yıl Firma D Firma B

8 Firmalar Tarafından Yürütülen Süreç Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi (Firma Ziyaretleri ve Çalıştaylar) Uygulama İmkanı Bulunmuyor Firmalar ile Öndeğerlendirmeler (Telefon Görüşmeleri) Firmalar Süreci Yürütüyor Firmalar Uygulama İmkanı Görüyor Firmalar Destek Bekliyor Firmaların İletişime Geçmeleri ve Çalışmaları Fizibilite Çalışması için Önceliklendirme Çalışma Grupları Sürecin Takip Edilmesi Fizibilite Çalışmaları Uygulama İmkanı Bulunmuyor UYGULAMANIN GERÇEKLEŞMESİ Uygulama İmkanı Bulunmuyor

9 Fizibilite Çalışmaları için Önceliklendirme Potansiyel ES Olanaklarının Belirlenmesi (Firma Ziyaretleri ve Çalıştaylar) Uygulama İmkanı Bulunmuyor Firmalar ile Öndeğerlendirmeler (Telefon Görüşmeleri) Firmalar Süreci Yürütüyor Firmalar Uygulama İmkanı Görüyor Firmalar Destek Bekliyor Firmaların İletişime Geçmeleri ve Çalışmaları Fizibilite Çalışması için Önceliklendirme Çalışma Grupları Sürecin Takip Edilmesi Fizibilite Çalışmaları Uygulama İmkanı Bulunmuyor UYGULAMANIN GERÇEKLEŞMESİ Uygulama İmkanı Bulunmuyor

10 FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARININ KAPSAMI: 1. Teknik Analizler (alınan/verilen atığın uygunluğu, üretilecek ürünün/ hizmetin kalitesi vb.) 2. Ekonomik Analizler (yatırım - işletme maliyetleri, uygulamanın mali getirisi) 3. Çevresel Analizler (uygulamanın doğuracağı çevresel riskler/faydalar vb.) 4. Mevzuat Yönüyle Analizler (üretilecek ürünün/hizmetin mevzuata uyumu vb.) 5. Etki Alanı Analizleri (uygulamanın yaygınlaşma potansiyeli, istihdam vb.)

11 SEKTÖRLER Enerji Çimento Kireç Kimyasallar İnşaat Gübre Su Ürünleri Tohum Demir Çelik Atık Yönetimi Hayvan Yemi Çevre Teknolojileri

12 1. Pamuk tohumu atığından biyoremidasyon ürünü üretimi ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAY AGRO (Pamuk Tohumu Üreticisi) Lint Atığı 1000 t/y Biyorem Ürünü 675t/y ÇEVSU Konu: Atıktan elde edilen biyo-bazlı ürünün petrolle kirlenmiş toprakların biyoremediasyonunda ve ayrıca döküntülerin yayılmasını önlemek amacıyla kullanılması Ürününün biyoremediasyon ve adsorpsiyon potansiyelinin belirlenmesi Saha denemeleri Laboratuvar Analizleri BOTAŞ BIL

13 1. Pamuk tohumu atığından biyoremidasyon ürünü üretimi BİYOREM ürününün kirlenmiş toprakların biyoremediasyonunda ve özellikle kuru ortamlarda sorbent olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. Hali hazırdaki tüm alternatif ürünlerin ithal ürünler olduğu düşünüldüğünde, yerli ürün alternatifinin ulusal bazda ve kullanıcılar açısından da avantajlı olacağı açıktır. Başlangıç aşamasından itibaren ürünün pazarlama ve tutundurma faaliyetlerinin etkin olarak planlanması ve uygulanması büyük önem taşımaktadır. MALZEME HAM PETROL TPH DERİŞİMİ Biyorem Ticari ürün Kerkük Azeri Yüksek (50000 ppm) Düşük (10000 ppm)

14 1. Pamuk tohumu atığından biyoremidasyon ürünü üretimi Aşaması : Ticarileşme Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Su tasarrufu (m 3 /yıl) İşgücü tasarrufu (adam.gün/ yıl) 180 Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) -30 Yeni istihdam (kişi) 3 Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) Yeni ürün (çeşit) (adet) 1 Yeni girişim (adet) 1 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 7 Geri ödeme süresi 3,6 Katkı sağlayan üniversite sayısı 1

15 2. Meyve posalarından hayvan yemi üretimi ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ LİMKON (Meyve suyu konsantresi üreticisi) Portakal posası t/y Hayvan Çiftlikleri Bölgesel Durum: t/y narenciye atığı Ulusal Durum: t/y narenciye atığı Konu: Limkon un üretim prosesi sonucu ortaya çıkan meyve posasının Akay Kireç in üretim tesisindeki atık ısının kullanılarak hayvan yemine dönüştürülmesi üzerine çalışılmaktadır. Ön Analizler Laboratuvar Analizleri Atık ısı AKAY KİREÇ (Kireç Üreticisi) Hayvan yemi t/y

16 2. Meyve posalarından hayvan yemi üretim Portakal posasının nem içeriği tasarlanan kurutma sistemi ile %85 den %10 civarına düşürülmüştür. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre, üretilen ürünün kimyasal ve fiziksel özellikleri itibariyle uygun olduğu görülmüştür. Ayrıca ürünün ticarileşmesi için kritik olan besin madde bileşimi ve enerji değeri kriterleri bakımından iyi kaliteli yem kaynağı özelliğine sahip olduğu görülmüştür. Ürünün ticarileştirilmesine yönelik çalışmalar Akay Kireç firması için izlenmesi gereken bir sonraki adımdır.

17 2. Meyve posalarından hayvan yemi üretim Aşaması : Uygulama/Ticarileşme Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) Yatırım maliyeti ($) CO2 azaltımı (tco2/yıl) Yeni ürün (çeşit) (adet) 1 Yıllık net kazanç ($) Yeni girişim (adet) 1 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 4 Katkı sağlayan üniversite sayısı 1 Geri ödeme süresi 2,8

18 3. Demir çelik üretiminden kaynaklanan cürufun yol yapımında kullanılması İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ EKİNCİLER (Demir çelik üreticisi) Cüruf t/y KARAYOLLARI Diğer Demir Çelik Fabrikaları Ulusal Durum : t/y endüstriyel atık t/y ana metal sanayi atığı t/y kullanılmayan ark fırını çelik izabe cürufu Bölgesel Durum: t/y kullanılmayan ark fırını çelik izabe cürufu Konu: Ekinciler firmasına ait elektrik ark fırını çelik izabe cürufunun doğal agrega yerine kullanılması Laboratuvar Analizleri ve Deneyler

19 3. Demir çelik üretiminden kaynaklanan cürufun yol yapımında kullanılması Aşaması : Pilot Uygulama Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Doğal Kaynak İkamesi (ton/yıl) Potansiyel Kazanımlar Arazi Kazancı (m 2 ) İşgücü tasarrufu (adam.gün/ yıl) Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) -44 Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) Yeni ürün (çeşit) (adet) 2 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 4 Geri ödeme süresi 0,5 Katkı sağlayan üniversite sayısı 1

20 4. Tarımsal ve hayvansal atıklardan enerji üretimi Akdeniz Üniversitesi Bölgedeki farklı firmalar mısır atıkları büyükbaş hayvan ve tavuk atıkları ( t/y) Olası Yatırımcılar Konu: Bölgedeki farklı firmalardan kaynaklı mısır, tavuk ve büyükbaş hayvan atıklarının biyogaz ve gübre üretiminde kullanılması araştırılmıştır. Atık Karakterizasyon Analizleri Biyokimyasal Metan Potansiyeli (BMP) Testleri Tesis için teknoloji alternatiflerinin araştırılması Olası yatırımcılar ile görüşmeler ERKA (Mühendislik Firması) Biyogaz Tesisi Analizler sonucunda belirtilen atıkların biyogaz üretimine uygun oldukları görülmüştür.

21 4. Tarımsal ve hayvansal atıklardan enerji üretimi Aşaması : Fizibilite Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Potansiyel Kazanımlar Doğal Kaynak İkamesi (ton/yıl) 753 Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) Yeni ürün (çeşit) (adet) 2 Yeni istihdam (kişi) 3 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 4 Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) Geri ödeme süresi 3,8 Katkı sağlayan üniversite sayısı 2

22 5. Soda proses atığının çimentoda katkı maddesi olarak kullanılması SODA A.Ş (Soda Kimyasalı Üreticisi) Soda Proses Atığı Atık Kurutma Atık Kurutma için Çözüm Sağlayıcı Firma Konu: Soda Sanayii nin üretim prosesinden kaynaklanan soda proses atığının çimento üretim prosesinde kalker yerine minör katkı maddesi olarak kullanılmasını konu almaktadır Ön Analizler Pilot Üretim Laboratuvar Analizleri Kurutma hizmeti sağlayan firmalar ile görüşmeler Adana Çimento (Çimento Üreticisi)

23 5. Soda proses atığının çimentoda katkı maddesi olarak kullanılması Aşaması : Fizibilite Analiz sonuçları baz alındığında soda atığının %5i oranında minör bileşen olarak kullanımının, ürün kalitesi ve işletme koşulları açısından herhangi bir olumsuzluğa neden olmadığını ve kalker yerine kullanılabileceği sonucu çıkarılmaktadır. Soda Sanayii hem dekantör hem de güneşle kurutma konularıyla ilgili teknoloji ve firma araştırmalarına devam etmektedir.

24 6. Hurda akülerden kurşun geri kazanımı Yol yapımı Bölgedeki çeşitli firmalar Atık AKÜ t/y AKÜ üreticisi firma Konu: Adatel tarafından toplanan atık aküler, uygun işlemlerden geçirildikten sonra, kurşun ve granül için plastik hammaddesi elde edilecektir. Tesisin inşaatı Hacı Sabancı OSB de başlamıştır. Plastik ADATEL Geri Dönüşüm Tesisi Kurşun

25 6. Hurda akülerden kurşun geri kazanımı Aşaması : Yatırım Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Potansiyel Kazanımlar Doğal Kaynak İkamesi (ton/yıl) Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) -204 Yeni ürün (çeşit) (adet) 2 Yeni girişim (adet) 1 Yeni istihdam (kişi) 5 Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) Geri ödeme süresi 0,2 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 3

26 7. Ömrünü tamamlamış lastiklerden granül üretimi Yol yapımı LASDER Atık Lastik t/y ADATEL Konu: Adatel tarafından toplanan ve LASTER den alınan atık lastiklerden, uygun proses sonrasında granül elde edilecektir. Bu granül ise daha sonra öncelikle yol yapımında kullanılmak üzere farklı amaçlarla dolgu malzemesi olarak kullanılabilecektir. Granül ADATEL Geri Dönüşüm Tesisi Tesisin inşaatı Hacı Sabancı OSB de başlamıştır.

27 7. Ömrünü tamamlamış lastiklerden granül üretimi Aşaması : Yatırım Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Potansiyel Kazanımlar Doğal Kaynak İkamesi (ton/yıl) Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) -204 Yeni ürün (çeşit) (adet) 1 Yeni girişim (adet) 1 Yeni istihdam (kişi) 5 Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) Geri ödeme süresi 1,0 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 3

28 8. Atık yağdan elektrik üretimi PETDER Atık yağ t/y ADATEL Geri Dönüşüm Tesisi Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi Elektrik kwh/y Konu: Toplanan atık yağlardan, uygun proses sonrasında elektrik üretimi elde edilecektir. Bu elektrik daha sonra öncelikle OSB içindeki firmalar tarafından kullanılabilecektir. Tesisin inşaatı Hacı Sabancı OSB de başlamıştır.

29 8. Atık yağdan elektrik üretimi Aşaması : Yatırım Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Potansiyel Kazanımlar Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) -68 Yatırım maliyeti ($) Yeni ürün (çeşit) (adet) 1 Yeni girişim (adet) 1 Yeni istihdam (kişi) 5 Yıllık net kazanç ($) Geri ödeme süresi 2,4 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 4

30 9. Çeşitli Atıkların Kireç Fırınlarında Yakıt Olarak Değerlendirilmesi Bölgedeki Çeşitli Firmalar Konu: Toplanan atıkların kireç fırınlarında petrokok yerine yakıt olarak kullanılması Fırın inşaatı devam etmektedir. Bölgedeki Çeşitli Firmalar Atık yağ Ağaç Kabuğu Zeytin Atıkları Tekstil Atıkları t/y Bölgedeki Çeşitli Firmalar Nur Kireç (Kireç üreticisi)

31 9. Çeşitli Atıkların Kireç Fırınlarında Yakıt Olarak Değerlendirilmesi Aşaması : Yatırım Potasiyel Kazanımlar Atık (ton/yıl) Potansiyel Kazanımlar Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) CO2 azaltımı (tco2/yıl) Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 7 Katılım sağlayan üniversite sayısı 1 Geri ödeme süresi 1,0

32 10. Demir çelik üretiminden kaynaklanan cüruf ve tufalin gübre üretiminde kullanılması Mersin Üniversitesi TOSÇELİK (Demir çelik üreticisi) Cüruf KARE (Mühendislik Firması) Konu: Demir ve çelik endüstrisinden kaynaklanan ve tehlikesiz atık olarak nitelendirilen çelikhane cürufundan ve tufalından bitki besin elementlerinin geri kazanımı ve bu elementlerin bitki büyümesine etkisinin araştırılmaktadır. Atık Karakterizasyon Analizleri Toprak Karakterizasyon Analizleri Gübre Üretimi Gübre Performansına yönelik Pilot Denemeler (ALATA) Gübre

33 Farklı aşamalarda örnek projelerin dağılımı Ticarileşme/ Fizibilite aşaması: 3 proje Pilot uygulama aşaması : 1proje Yatırım aşaması: 4 proje Uygulama aşaması: 2 proje ES Alanındaki Ar-Ge ve Uygulama Çalışmaları için Potansiyel Ulusal ve Uluslararası Destek Mekanizmaları Raporu BSTB Bankalar ve Fon Kuruluşları KOSGEB Kredi Garanti Fonu (KGF) TÜBİTAK TurSEFF TTGV AB Destekleri

34 Meyve Suyu Üretimi Atık Posa Atık Isı Yem Üretimi Yem Hayvancılık Hayvansal Atık Çimento Üretimi Kireç Üretimi Orman Atıkları Ormancılık Gübre Biyogaz Üretimi Soda Proses Atığı Tufal ve Cüruf Demir-Çelik Üretimi Gübre Üretimi Gübre (Demir) Pamuk Çekirdeği Tarım Gübre Mısır Atıkları Cüruf Pamuk Tohumculuğu İyileştirilmiş Toprak Soda Sanayii İnşaat-Ulaşım: Karayolları Linter Atığı Çevre Teknolojileri: Biyoremediasyon Atık Yağlar Yol Yapım Malzemesi Geri Dönüşüm Sektörü Atık Akü ve Lastikler Atık Yağlar ve Gemi Sintine Suyu Petrolle Kirlenmiş Toprak Petrol Boru Hattı İşletmeciliği

35 Bölgede ES Olanaklarının Geliştirilmesi ve Uygulanması Uygulanabilirliği Kanıtlanmış 8 Örnek Projenin Potansiyel Kazanımları Atık (ton/yıl) Su tasarrufu (m 3 /yıl) Doğal kaynak ikamesi Arazi kazancı (m 2 ) İşgücü tasarrufu (adam.gün/ yıl) Enerji Tasarrufu(kWh/yıl) Yatırım maliyeti ($) Yıllık net kazanç ($) CO2 azaltımı (tco2/yıl) Yeni istihdam (kişi) 21 Geri ödeme süresi 1,1 Yeni ürün (çeşit) (adet) 10 Yeni girişim (adet) 6 Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 27 Katkı sağlayan üniversite sayısı 5

36 Merve Böğürcü Çevre Projeleri Grubu Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Cyberplaza B-Blok Kat: 5-6 Bilkent/Ankara