Projemizde bir adet sürekli temel örneği yapılacaktır. Temel genel görünüşü aşağıda görülmektedir.

Transkript

1 1 TEMEL HESABI Projemizde bir adet sürekli temel örneği yapılacaktır. Temel genel görünüşü aşağıda görülmektedir. Uygulanacak olan standart sürekli temel kesiti aşağıda görülmektedir.

2 Burada temel kirişi boyutları b w =50 cm ve h=60 cm olarak öngörülmüştür. Bu ölçüler daha sonra kontrol edilecektir. Örnek olarak sadece TK1-TK temelinin hesabı yapılacaktır. Kolon Yüklerinin Temel Kirişlerine Dağılımı: Kolon yüklerinin temel kirişlerine aktarılması konusunda yapılan kabul şudur; Her kolon, kendisine saplanan temel kirişlerini komşu kolonlarla ortak ve eşit olarak kullanır. Bir başka deyişle, her kolon kendi yükünü, kendisine saplanan temel kirişlerinin yarı mesafesine eşit olarak dağıtır. Aşağıdaki şekilde TK1-TK temeli üzerinde bulunan kolonların hangi kirişleri kullandığı görülmektedir. S101 kolonu, kendi yükünü TK1 ve TK5 temellerinin yarı uzunluklarına (kırmızı alan) düzgün yayılı olarak aktarmaktadır. TK1 temelinin sol yarısına gelen düzgün yayılı yük: q = = /m Benzer şekilde, S10 kolonundan TK1 temelinin sağ yarısına ve TK temelinin sol yarısına (mavi alan) gelen yükler şöyledir: q = = 88. /m S103 Kolonundan TK temelinin sağ yarısına (yeşil alan) gelen yük:

3 3 q = = /m TK1 ve TK temellerinde oluşan yükler şu şekildedir: Her temeldeki yük ortalaması alınarak tek düzgün yayılı yüke çevrilir: TK1 temelinin ortalama düzgün yayılı yükü: q 0 = TK temelinin ortalama düzgün yayılı yükü: q 0 = = /m = /m TK1 ve TK nin taşıması gereken yükler şu şekilde belirlenmiştir: Bu yükler altında temel kirişlerinin kolon altlarında ve açıklıklarında oluşan momentler M = q 0l 11 olarak hesaplanır. Bu durumda TK1 temel kirişinde oluşan momentler şöyledir: Benzer şekilde TK momentleri: (99. 00)(5. 99) M = =. 44 m 11 (77. 00)(3. 88) M = = m 11 S10 kolonunun bulunduğu yerde iki temel kirişi birleşmektedir. Bunlardan, momenti büyük olan hesaplarda kullanılır. Bu durumda TK1 ve TK temel kirişlerinde oluşan momentler şu şekildedir:

4 4 TK1 Temel Kirişi Açıklık Donatısı Hesabı Kiriş genişliği b w =500 mm, Kiriş yüksekliği d=550 mm (Kiriş yüksekliği 60 cm- pas payı 5.0 cm). Kiriş boyutlarının basit donatılı için yeterli olup olmadığı kontrol edilir: K>K l ise basit donatılı kiriş için kesit uygundur. Aksi durumda çift donatılı kiriş hesabı yapılır. K l değeri Çizelgeden bulunur. Bu projede kullanılan C5 ve S40 malzemeleri için K l =91 mm /kn dur. K = b wd = (555)(555) mm = 555. M d (. 44)(11) 3 Kiriş boyutları basit donatı için uygundur. Donatı miktarı hesaplanabilir: A s = > K l = mm M d f yy (j)d =. 44 (333)(11) 3 (0. 88)(0. 55) (11)4 = cc J=0.86 alınarak emniyetli yönde kalınarak hesaplama uzatılmamıştır. Bütün birimler metre cinsinden yazılarak (10) 4 ile çarpılmış ve cm ye dönüştürülmüştür. Konması gereken minimum donatı hesaplanır: SSSS içii ρ mmm = f yy = = A ssss = ( )b w d = ( )(55)(55) = cc Bu değerlerden büyük olan kullanır. A s >A smin olduğu için konması gereken donatı A s =15.7 cm dir. Bu donatı açıklık için konması gereken miktardır. Yarısı düz yarısı pilye olarak konacaktır. Donatı için çap belirlememiz gerekir. 16 mm çap seçelim. 1 adet φ16 =.01 cm dir.

5 = aaat φ16 donatı koymak gerekir. Emniyet açısından adetler yukarıya doğru yuvarlatılır. Bu nedenle 8 φ16 donatı koymak gerekir. 4φ16 düz 4φ16 pilye TK Temel Kirişi Açıklık Donatısı Hesabı TK1 için yapılan hesaplar tekrar edilir. K = b wd M d = (555)(555) mm = (99. 99)(11) 3 > K l = mm Kiriş boyutları basit donatı için uygundur. Donatı miktarı hesaplanabilir: A s = M d f yy (j)d = (333)(11) 3 (0. 88)(0. 55) (11)4 = cc SSSS için ρ mmm = f yy = = A ssss = ( )b w d = ( )(55)(55) = cc Bu değerlerden büyük olan kullanır. A s <A smin olduğu için konması gereken donatı A smin =6.05 cm dir. Bu donatı açıklık için konması gereken miktardır. Yarısı düz yarısı pilye olarak konacaktır. Donatı için çap belirlememiz gerekir. 14 mm çap seçelim. 1 adet φ14 = 1.54 cm dir = φ14 donatı koymak gerekir. Emniyet açısından adetler yukarıya doğru yuvarlatılır. Bu nedenle 4 φ14 donatı koymak gerekir. φ14 düz φ14 pilye MESNET DONATILARI K1 Sol Mesnet Donatısı TK1 Açıklık donatısı ile aynı miktarda donatı olması gerekir (M=71.44 kn-m). A s =15.7 cm

6 6 Mesnedin alt tarafındaki mevcut donatı: TK1 kirişinden gelen donatı 4φ16 Pilye φ14 Montaj 4 x. 00 cm = cm x cm = cm Mevcut donatı: =11.1cm Mevcut donatı (11.1 cm ) < Konması gereken donatı (15.7 cm ) olduğu için ilave donatı koymaya gerek vardır. A silave = =4.60 cm =. 99 φ14 donatı koymak gerekir. Emniyet açısından adetler yukarıya doğru yuvarlatılır. Bu nedenle 3 φ14 ilave donatı koymak gerekir. TK1-TK Mesnet Donatısı TK1 Açıklık donatısı ile aynı miktarda donatı olması gerekir (M=71.44 kn-m). A s =15.7 cm Mesnedin alt tarafındaki mevcut donatı: TK1 kirişinden gelen donatı 4φ16 Pilye φ14 Montaj 4 x. 00 cm = cm x cm = cm TK kirişinden gelen donatı φ14 Pilye φ14 Montaj x cm = cm x cm = cm Mevcut donatı: =17.8cm Mevcut donatı (17.8 cm ) > Konması gereken donatı (15.7 cm ) olduğu için ilave donatı koymaya gerek yoktur. TK Sağ Mesnet Donatısı TK Açıklık donatısı ile aynı miktarda donatı olması gerekir (M=93.96 kn-m).

7 7 A s =6.05 cm Mesnedin alt tarafındaki mevcut donatı: TK kirişinden gelen donatı φ14 Pilye φ14 Montaj x cm = cm x cm = cm Mevcut donatı: =6.16cm Mevcut donatı (6.16 cm ) > Konması gereken donatı (6.05 cm ) olduğu için ilave donatı koymaya gerek yoktur. TK1 ve TK temel kirişlerinin ana donatısı şu şekilde oluşmuştur: ETRİYE HESABI Etriye hesabı şu şekilde yapılır. V d, V cr ve V max hesaplanır. V d < V cr ise minimum etriye konur. A ss s mmm = f ccc f yyy b w V cr < V d < V max ise hesaplanan etriye konur. A ss s = V d 0.5V cc f yyy (d) A ss s mmm V max < V d ise kirişin boyutları yetersizdir, büyütülmelidir. V cr =0.65 f ctd b w d V d = P dl ş + M M 1 l ş P dd 111 V max =0.5 f cd b w d

8 8 TK1 Temel Kirişi Etriye hesabı (99. 00)(5. 99) V d = Vcr=0.65 (1.15)(10 3 )(0.50)(0.55)= kn Vmax=0.5 (16.7)(10 3 )(0.50)(0.55)= kn (99. 00)(55) = V d > V cr olduğu için hesaplanan etriye konur. A ss s = V d 0. 5V cc f yyy (d) A ss s mmm A ss s (. 55) = = cc (55) A ss s mmm = f ccc f yyy b w A ss s mmm = f ccc b f w = = cc yyy 333 Hesaplanan etriye ( cm)> Minimum etriye (0.0473) olduğu için hesaplanan etriye miktarı kullanılacaktır. Etriye için φ10 donatı seçelim. φ10 donatı alanı 0.79 cm dir. Etriye kesiti kez kestiği için bir adet etriye alanı A sw =x0.79=1.58 cm olarak hesaplanır. A ss s = Etriye aralığı s = =. 11 cc olur. TS 500 e göre maksimum etriye aralığı s d = 55 olmalıdır. =. 5 cc Bu nedenle TK1 temel kirişi için konması gereken etriye φ10/3 cm dir.

9 9 TK1 KİRİŞİ TEMEL ALTI HESABI Temel kirişinin yükünü, zemin gerilmesini aşmayacak şekilde zemine dağıtmak gerekir. Bunun için de temel altı genişliği b hesaplanır. Bu projede aşılmaması gereken zemin emniyet gerilmesi 75 kn/m dir. Gerilme miktarı σ = Yük = AAAA bbb Buradan b b= 130 cm alınır. = 1. m 77 /m olmalıdır. Bu miktar da 10 cm nin en yakın katına çıkarılır: Aşağıdaki şekilde görünen çıkıntı kısmı konsol şeklinde çalışır (balkonun tersi bir durum oluşur).

10 10 Temel altında oluşan gerilme (temel tabanına etki eden kuvvet): σ x = = m dir. Bu gerilmenin x-x kesitinde yaratacağı moment m = σ xl dir. Yani, m = (0.44) = m dir. t=0 cm alınmıştı. (Pas payı çıktıktan sonra kalan yükseklik 15 cm). Bu yüksekliğin yeterli olup olmadığı hesaplanır. K>K l ise yükseklik yeterlidir, aksi durumda yükseklik artırılır. K = b wd M d = (111)(111) mm = (5. 66)(11) 3 > K l = mm Kiriş boyutları basit donatı için uygundur. Donatı miktarı hesaplanabilir: A s = M d f yy (j)d = (333)(11) 3 (0. 88)(0. 11) (11)4 = 1. cc A ssss = (0. 00)b w d = (0. 00)(111)(11) = cc Bu değerlerden büyük olan kullanır. A s <A smin olduğu için konması gereken donatı A smin =3.30 cm dir. Donatı için çap belirlememiz gerekir. 10 mm çap seçelim. 1 adet φ10 = 0.79 cm dir. 100 cm boyunca = φ10 donatı koymak gerekir. Donatı aralıkları 111 = 3. 9 cc ooooooooo φ10/3.5 cm dağıtma donatısı kullanılmalıdır.